Rapportage, evaluatie en verantwoording van het Programma Welzijn Nieuwe Stijl. Programmabureau Welzijn Nieuwe Stijl, juni 2012

Rapportage, evaluatie en verantwoording van het Programma Welzijn Nieuwe Stijl Programmabureau Welzijn Nieuwe Stijl, juni 2012

Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Facts & Figures programma Welzijn Nieuwe Stijl 3. Ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl 4. Vergelijking deelnemers aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl en niet-deelnemers 5. Beoordeling programma Welzijn Nieuwe Stijl 5. Welzijn Nieuwe Stijl en de toekomst 6. Conclusies 7. Bronnen en deelname

2

1. Inleiding

Inleiding Het programma Welzijn Nieuwe Stijl is gestart om na de evaluatie van vier jaar Wmo, een nieuwe impuls te geven aan de invulling van de potenties die de Wmo in zich heeft om de zelfredzaamheid en participatie van burgers te vergroten. Welzijn Nieuwe Stijl richt zich op meer gemeenschappelijkheid tussen gemeenten, instellingen en burgers over de gewenste visie, op meer professionaliteit en effectiviteit in de aansturing door gemeenten: gericht op resultaten en maatschappelijke effecten in plaats van op producten en op meer efficiëntie door meer samenwerking en het ontwikkelen van collectieve arrangementen. Om deze impuls te geven, hebben het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en werkgeversorganisatie MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (W&MD) in 2009 opdracht gegeven voor het nationaal ondersteuningsprogramma ‘Welzijn Nieuwe Stijl’. Dit programma had als doelstelling om de ingezette lijn van vernieuwing vasthouden en verder versterken, met als doel om de Wmo in volle breedte uit te voeren. Bij het programma Welzijn Nieuwe Stijl zijn acht bakens benoemd, als leidraad voor zowel bestuurders als uitvoerders. Aan gemeenten bieden de bakens houvast in hun rol als opdrachtgever. Aan aanbieders van maatschappelijke ondersteuning geven ze richting aan hun opdrachtnemerschap en uitvoering. Welzijn Nieuwe Stijl herbergt daarmee de uitkomsten en initiatieven in andere programma’s zoals Beter in Meedoen, de WMO-werkplaatsen en De Kanteling. Om dit gedachtegoed zijn collectieve en individuele ondersteuningstrajecten onder ongeveer 100 gemeenten en bijna150 welzijnsinstellingen uitgevoerd. Begin 2012 zijn deze ondersteuningstrajecten afgerond. Dit document biedt de rapportage, evaluatie en verantwoording van het programma Welzijn Nieuwe Stijl 2010-2012.

4

Programma Welzijn Nieuwe Stijl Het programma Welzijn Nieuwe Stijl is een nieuwe impuls aan de Wmo om de zelfredzaamheid en participatie van burgers te vergroten. Welzijn Nieuwe Stijl richt zich op: 

Gezamenlijke visie: gemeenten, instellingen en burgers



Maatschappelijk effect: resultaatgerichte aansturing door gemeenten



Professionaliteit: meer ruimte voor de professional richting de burger



Collectieve arrangementen: efficiëntie door meer samenwerking

Het programma bestaat uit:



88 individuele trajecten tussen gemeenten en instellingen



Workshops voor deelnemers en niet-deelnemers (collectief aanbod)



Verlenging van enkele trajecten in relatie tot decentralisatie begeleiding



Regiobijeenkomsten: deelnemers laten resultaten zien

De bakens Welzijn Nieuwe Stijl zijn hierbij leidend.

Bakens Welzijn Nieuwe Stijl

1. Gericht op de vraag achter de vraag 2. Eigen kracht van de burger 3. Direct er op af 4. Formeel en informeel in verhouding 5. Balans van collectief en individueel 6. Integraal werken 7. Resultaatgericht 8. Ruimte voor de professional

Toelichting bakens Welzijn Nieuwe Stijl I De inhoudelijke verandering waar Welzijn Nieuwe Stijl zich nadrukkelijk op richt, uit zich in de acht bakens. De toelichting per baken is als volgt: 1. Gericht op de vraag achter de vraag Bijna altijd is de vraag van burgers in eerste instantie een vraag naar het overbekende aanbod. Maar met een hulp bij het huishouden zijn eenzaamheids-problemen niet op te lossen. Het is nodig om breder te kijken om problemen bij mensen echt op te lossen. 2. Eigen kracht van de burger Het naar boven halen van kwaliteiten en talenten, mensen aanspreken op dat wat hen enthousiast maakt. Dat geeft burgers de kans om hun mogelijkheden te verruimen, maar ook de kans om te worden gewaardeerd voor de dingen die zij kunnen.

3. Direct erop af Persoonlijk en direct contact levert meer op dan brieven en uitnodigingen om voor een gesprek langs te komen. Om mensen echt te bereiken, moet de professional op pad en het liefst zo snel mogelijk wanneer de signalen binnenkomen. 4. Formeel en informeel in verhouding De professionele inzet moet er altijd op gericht zijn om het zelf-oplossend vermogen van (groepen) burgers aan te spreken en te versterken. Licht waar mogelijk, zwaar waar nodig. Daar waar intensieve interventies nodig zijn, moeten die methodisch verantwoord en effectief worden ingezet.

7

Toelichting bakens Welzijn Nieuwe Stijl II 5. Balans van collectief en individueel Collectieve aanpakken zijn niet alleen goedkoper, maar bieden ook vaak een betere oplossing. De maaltijd in het buurtrestaurant is meestal effectiever (want biedt bijvoorbeeld mogelijkheden voor contact) dan de bezorging aan huis. 6. Integraal werken De vraag centraal stellen vraagt om een integrale en samenhangende aanpak van professionals. Burgers die bij het Wmo-loket aankloppen, hebben meestal problemen die niet door een instelling of een voorziening kunnen worden opgelost. Het gaat vaak om meerdere problemen tegelijk, die met elkaar samenhangen en dus ook in samenhang moeten worden aangepakt. 7. Resultaatgericht Daar waar organisaties ondersteuning bieden aan burgers, worden concrete afspraken gemaakt over de vraag op welke ondersteuning van professionals en vrijwilligers men kan rekenen, wat daarbij de eigen inzet is en naar welke resultaten wordt toegewerkt. 8. Ruimte voor de professional De relatie tussen de burger en zijn netwerk enerzijds en zijn relatie met de professional anderzijds staat centraal. Niet alleen de regels van de organisatie of de wensen van de gemeente zijn bepalend maar ook de professionele bagage van de beroepskracht. Die moet voldoende aan bod kunnen komen. Daarvoor heeft de professional de ruimte nodig om zelfstandig te handelen op basis van een ruime vrije beslissingsruimte. De bakens vormen – samen met de Kanteling – het gedachtegoed van Welzijn Nieuwe Stijl. 8

Implementatieprogramma Welzijn Nieuwe Stijl De doelen van het programma Welzijn Nieuwe Stijl waren oorspronkelijk als volgt geformuleerd: 1. Gemeenschappelijker: 75% van de deelnemende gemeenten heeft na dialoog een lange termijn agenda 2. Professioneler:  30% van de welzijnswerkers is opgeleid in de 8 bakens  100% doelen in gemeenten SMART geformuleerd 3. Efficiënter: 75% meer (collectieve) welzijnsarrangementen dan in 2009 De oorspronkelijke speerpunten van het programma Welzijn Nieuwe Stijl waren: 1. Verbeteren van de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer – tussen gemeente en welzijnsinstelling 2. Verbeteren van de kwaliteit en de professionaliteit van het welzijnswerk Deze punten vragen een beleidsfocus dus het speerpunt maatschappelijk agenderen is daar later aan toegevoegd. Gemeenten en welzijnsinstellingen konden (gezamenlijk) een aanvraag doen om binnen een individueel ondersteuningstraject met deze speerpunten aan de slag te gaan. Op basis van de aanvraag werd samen met een aangewezen adviseur van het programma Welzijn Nieuwe Stijl een plan van aanpak gemaakt hoe de aanvragers aan de slag gingen met de ondersteuningsvraag. De adviseurs waren afkomstig van MOVISIE, DSP-groep en CMO-net en werden op basis van hun expertise gekoppeld aan de aanvragers. Deze plannen van aanpak werden goedgekeurd door het Innovatiebureau (I-Bureau) van het ministerie van VWS, de VNG en de MO-groep. Het programmabureau Welzijn Nieuwe Stijl hield het I-Bureau op de hoogte van de voortgang tijdens de looptijd van het programma. Het programmabureau was verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma Welzijn Nieuwe Stijl. In de eerste fase werd het programmabureau gevormd door Deloitte Consulting, in een tweede fase door Andersson Elffers Felix. 9

Opbouw rapportage, evaluatie en verantwoording In deze rapportage, evaluatie en verantwoording van het programma zijn de Facts & Figures van het programma Welzijn Nieuwe Stijl opgenomen. De opgaven die centraal stonden bij de deelnemende gemeenten en welzijnsinstellingen worden toegelicht. Deze gegevens zijn verzameld op basis van een digitale enquête die is uitgezet onder de deelnemers aan het programma. Vervolgens wordt een vergelijking getrokken met hoe gemeenten en welzijnsinstellingen die niet aan het programma hebben deelgenomen aan de slag zijn gegaan met Welzijn Nieuwe Stijl. Deze gegevens zijn verzameld op basis van een digitale thermometer (vragenlijst over de stand van het land) die is uitgezet onder gemeenten en welzijnsinstellingen die niet hebben deelgenomen aan het programma. Tot slot is een beoordeling van de onderdelen van het programma Welzijn Nieuwe Stijl opgenomen. Ook wordt een doorkijkje naar de toekomst gegeven, met het oog op de decentralisaties in relatie met Welzijn Nieuwe Stijl. De rapportage wordt afgesloten met conclusies, een overzicht van de bronnen en een deelnemerslijst.

10

2. Facts & Figures Welzijn Nieuwe Stijl

Facts & Figures 1.

Deelnemers programma Welzijn Nieuwe Stijl

2.

Kenmerken deelnemende gemeenten

3.

Kenmerken deelnemende welzijnsinstellingen

4.

Kenmerken samenwerking deelnemers

5.

Spreiding over het land

12

Deelnemers programma Welzijn Nieuwe Stijl (pWNS) Deelnemende gemeenten pWNS

Het programma Welzijn Nieuwe Stijl had als implementatieprogramma tot doel om gemeenten en welzijnsinstellingen gezamenlijk te ondersteunen in de nieuwe manier van werken waar Welzijn Nieuwe Stijl voor staat. Welzijnsinstellingen konden hiervoor gezamenlijk een beroep doen op individuele ondersteuningstrajecten. Hierbij gingen gemeenten en instellingen samen met een adviseur vanuit het programma Welzijn Nieuwe Stijl gemiddeld 15 adviesdagen aan de slag:  88 individuele ondersteuningstrajecten door heel Nederland  99 gemeenten hebben deelgenomen  143 instellingen hebben deelgenomen Zie de bijlage voor de specifieke deelneemrs. Daarnaast waren er collectieve trainingen:  400 deelnemers uit meer dan 100 gemeenten en welzijnsinstellingen  Zowel deelnemers aan individuele ondersteuningstrajecten als niet deelnemers

13

Kenmerken deelnemende gemeenten Grootte deelnemende gemeenten pWNS

De ondersteuningstrajecten zijn redelijk gespreid over kleine en grote gemeenten:

50% 45% 40%

40%

44% 41%

Aanvragen

35%



Relatief hoge deelname middelgrote gemeenten, in vergelijking tot het landelijke aantal middelgrote gemeenten



Van de G32 gemeenten is in 20 gemeenten een ondersteuningstraject uitgevoerd



De G4 gemeenten hebben allemaal deelgenomen aan het programma, met 3 ondersteuningstrajecten in deelgemeenten van Amsterdam, 2 ondersteuningstrajecten in Utrecht en een traject in een deelgemeente van Rotterdam en een traject in Den Haag

Landelijk

30% 25%

24% 20%

20%

14%

15%

10%

10%

6%

5% 0% Minder dan 20.000 tot 50.000 tot Meer dan 20.000 50.000 100.000 100.000 inwoners inwoners inwoners inwoners

14

Kenmerken deelnemende welzijnsinstellingen Grootte deelnemende welzijnsinstellingen pWNS Aanvragen

Welzijnsinstellingen die hebben deelgenomen aan de ondersteuningstrajecten waren van verschillende grootte:

Landelijk



Het merendeel van deelnemende welzijnsinstellingen was groot met 35 tot 100 medewerkers of meer dan 100 medewerkers



7 procent van de deelnemende welzijnsinstellingen was klein met 1 tot 10 medewerkers

35% 30% 25% 20% 15%

10% 5% 0%

15

Kenmerken samenwerking deelnemers Gezamenlijkheid deelnemers Alleen 17%

Gezamenlijk

Gemeenten en welzijnsinstellingen gingen binnen de ondersteuningstrajecten over het algemeen samen aan de slag:  In 83 procent van de ondersteuningstrajecten namen gemeente(n) en instelling(en) samen deel aan een ondersteuningstraject 

In 49 procent van de ondersteuningstrajecten waren dit twee partijen en in bijna al deze trajecten waren dit de gemeente en de lokale welzijnsinstelling uit die gemeente



Bij iets meer dan de helft waren meerdere aanvragende partijen betrokken:  In de meeste trajecten waren dit meerdere welzijnsinstellingen uit dezelfde gemeente , vaak ook samen met de gemeente  In een enkel geval ging dit om meerdere gemeenten die lokaal samenwerken



In 17 procent van de ondersteuningstrajecten ging de gemeente of de welzijnsinstelling zelf aan de slag, maar altijd in samenspraak met de eigen gemeente of lokale welzijnsinstelling

83%

Combinaties van deelnemers

7% 4%

Één aanvrager 17%

8%

Twee aanvragers Drie aanvragers Vier aanvragers

15%

Vijf aanvragers 49%

16

Zes of meer aanvragers

Spreiding over het land Ondersteuningstrajecten pWNS ten op zichte van de Nederlandse bevolking

76%

Heel Nederland Deelnemende gemeenten

34% 0

5

10 aantal inwoners (mln.)

15

20

De ondersteuningstrajecten zijn gespreid over het land:  De ondersteuningstrajecten beslaan 24 procent van de Nederlandse gemeenten  De ondersteuningstrajecten beslaan 34 procent van de Nederlandse bevolking De ondersteuningstrajecten waren echter expliciet gericht op gemeenten en welzijnsinstellingen  Er hebben ruim 150 welzijnsinstellingen deelgenomen  Professionals vanuit de welzijnsinstellingen zijn getraind in de bakens Welzijn Nieuw Stijl. Afhankelijk van de grootte van de welzijnsinstelling waren dat alle professionals of een delegatie, die vervolgens optrad als ambassadeur. Soms zijn ook alle professionals uit één gemeente op een bepaald domein getraind (zoals alle jeugdwerkers uit Utrecht). Ook gemeente ambtenaren zijn getraind in de bakens. 17

Spreiding over de provincies Spreiding deelname 2% 2%

Drenthe

3%

Friesland

17%

Flevoland 16%

3%

Gelderland Groningen Limburg

8% 10% 10% 7% 14%

8%

Noord-Brabant Noord-Holland Overijssel Utrecht

De ondersteuningstrajecten zijn redelijk gespreid over Nederland:  Spreiding over de 12 provincies, met een zwaartepunt in Zuid-Holland en relatief weinig trajecten in Noord Nederland De ondersteuningstrajecten zijn ook redelijk gespreid ten aanzien van verdeling van de Nederlandse bevolking over de provincies:  Spreiding ten aanzien van het aantal inwoners is redelijk, met een zwaartepunt in Gelderland

Zeeland Zuid-Holland

Spreiding deelname ten opzichte van de spreiding van inwoners 25% 20% 15% 10% 5% 0%

18

Aanvragen Landelijke spreiding inwoners

3. Ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl

Ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl 1.

Opgaven van de ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl

2.

Contextuele factoren en succes- en faalfactoren ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl

3.

Samenwerking rondom de opgaven binnen de ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl

4.

Adviseurs en methoden ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl

5.

Resultaten ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl

20

Opgaven ondersteuningstrajecten Opgaven pWNS 100%

80%

60%

40% Gemeente 20%

Welzijnsinstelling

Bij de ondersteuningstrajecten speelde de volgende top 5 aan ondersteuningsvragen: 1. Professionalisering welzijnswerkers 2. Opdrachtgever – opdrachtnemer 3. Maatschappelijk agenderen 4. Bezuinigen in combinatie met vernieuwen 5. Positioneren burger  Gemeente en welzijnsinstellingen zien dezelfde opgaven als belangrijkste uitdagingen in werken volgens Welzijn Nieuwe Stijl  De bezuinigingen beïnvloeden ook de andere opgaven De top 3 komt overeen met de oorspronkelijke speerpunten van het programma Welzijn Nieuwe Stijl: Verdeling speerpunten pWNS

0%

22% 48% 30%

48 % professionalisering welzijnswerkers 30% Opdrachtgeveropdrachtnemer 22% maatschappelijk agenderen

21

Toelichting opgaven I 1. Professionalisering welzijnswerkers Voor professionalisering zijn twee vertrekpunten mogelijk: I. Het versterken van de individuele competenties van de professional in de nieuwe functies (outreachend, generalistisch etc.) De verantwoordelijkheid hiervoor ligt met name bij het veld en het onderwijs. II. Als professional meer bijdragen aan de maatschappelijke opdracht van het welzijnswerk. Hierbij gaat het om de bijdrage van professionals aan de taken van de gemeente, met daarbij behorende meer professionele verhoudingen en verantwoording. Bij Welzijn Nieuwe Stijl ligt de nadruk op dit laatste vertrekpunt. 2. Opdrachtgever – opdrachtnemerschap Door welzijn nieuwe stijl ontstaan nieuwe verhoudingen tussen gemeenten, instellingen en burgers die uiteindelijk moeten leiden tot innovatieve vormen van dienstverlening aansluitend op de vraag van de burger. Vaak is de gemeente opdrachtgever en de instelling opdrachtnemer, gericht op het bereiken van het beoogde maatschappelijke effect. Maar soms veranderen rollen, inclusief een belangrijke bijdrage van de burger. Het werken volgens het gedachtegoed van Welzijn Nieuwe Stijl vraagt om een herdefiniëring van de relatie tussen gemeente als opdrachtgever en instellingen als opdrachtnemers. 3. Maatschappelijk agenderen Het begrip maatschappelijke agenderen staat zowel voor het proces (‘maatschappelijk agenderen’) als een inhoudelijk resultaat (‘de maatschappelijke agenda’). De maatschappelijke agenda is de visie (het kader, de kapstok) waarin staat beschreven welk effect in de samenleving zichtbaar moet worden. Dus wat is het resultaat dat we willen terugzien in de samenleving? Wat willen we bereiken? 22

Toelichting opgaven II 4. Bezuinigen in combinatie met vernieuwen Parallel aan de ondersteuningstrajecten hadden veel gemeenten een taakstelling op het welzijnswerk gelegd. Trajecten zijn aangegrepen om als gemeente en instelling samen te onderzoeken hoe de taakstelling niet hoefde te leiden tot een verschraling van het aanbod, maar juist tot innovatie en vergroting van maatschappelijk rendement. Wanneer gemeenten aan de slag gingen met bezuinigen in combinatie met vernieuwen, werd ook gezamenlijk overwogen welke activiteiten pasten binnen de visie. In enkele trajecten kregen maatschappelijke organisaties en burgers gelegenheid om invloed uit te oefenen op de bezuinigingskeuzes. 5. Positioneren burger Bij Welzijn Nieuwe Stijl is de vraag (achter de vraag) van de burger het vertrekpunt. Het positioneren van de burger geldt op verschillende punten:  Betrekken van de burger bij het opstellen van de maatschappelijke agenda  Burger laten reflecteren op het welzijnsaanbod en manieren om deze reacties te vertalen naar het aanbod  Informeren van de burger over Welzijn Nieuwe Stijl en de medeverantwoordelijkheid die burgers dragen voor het lokale welzijn  Het betrekken van vrijwilligers en het ondersteunen van mantelzorgers  Overheids- en instellingsparticipatie bij de initiatieven van burgers en bij hun zelforganisaties

23

Spreiding opgaven De accenten van de ondersteuningstrajecten lagen verspreid over het land:

1. Professionalisering

24

2. Trajecten opdrachtgever-opdrachtnemer

3. Maatschappelijk agenderen

Beantwoording ondersteuningsvraag De aanvragende gemeenten en welzijnsinstellingen vulden bij aanvang van het traject een aanvraagformulier in met hun ondersteuningsvraag. Bij aanvang van het ondersteuningstraject werd een intake gesprek gevoerd tussen de gemeente, de welzijnsinstelling en de adviseur. Op basis daarvan werd een plan van aanpak voor de ondersteuningsvraag opgesteld.  Bij bijna 60 procent van de trajecten is deze vraag beantwoord.  Bij ongeveer 30 procent van de trajecten is deze vraag anders komen te liggen. Dit had over het algemeen twee verklaringen:  De relatie tussen de gemeente en de welzijnsinstelling moest eerst verbeterd worden (opdrachtgever-opdrachtnemerschap)  Er was geen onderliggende welzijnsvisie en die diende eerst ontwikkeld te worden of de visie die er lag moest geactualiseerd worden (maatschappelijk agenderen) Beantwoording ondersteuningsvraag

Welzijnsinstelling Geheel beantwoord Nauwelijks tot niet beantwoord Verdiept en anders komen te liggen Gemeente

0% 25

20%

40%

60%

80%

100%

Contextuele factoren trajecten Welzijn Nieuwe Stijl Factoren van invloed op WNS Welzijnsinstelling

Gemeente

31%

Krimp binnen de gemeente

29%

81%

Bezuinigingen

Fusie van welzijnsinstellingen

Vergaande samenwerking tussen welzijnsinstellingen

Gemeentelijke herindeling

26

76%

13% 33%

44% 24%

13% 14%

Bij de trajecten Welzijn Nieuwe Stijl speelde de volgende omstandigheden waarbinnen de vraagstukken werden opgepakt: 1. Gemeentelijke herindelingen 2. Samenwerking tussen welzijnsinstellingen 3. Fusie van welzijnsinstellingen 4. Bezuinigingen 5. Krimp binnen de gemeente Zowel voor gemeenten als welzijnsinstellingen wogen vooral bezuinigingen mee. Deze contextuele factoren waren onderwerp van gesprek tussen gemeente en welzijnsinstelling en hadden gevolgen voor de stappen die werden genomen binnen de ondersteuningstrajecten. De contextuele factoren kregen bijvoorbeeld een plek in de visie die werd ontwikkeld. Top krimp- en anticipeerregio’s en Welzijn Nieuwe Stijl

Adviseurs Welzijn Nieuwe Stijl De trajecten zijn begeleid door adviseurs van het programma Welzijn Nieuwe Stijl.

Adviseurs pWNS MOVISIE DSP-groep 29% 38%

Op basis van de ondersteuningsvraag en de expertise van de adviseur werd een match gemaakt tussen aanvragers en adviseur.

33%

27

CMO-net

De adviseurs waren afkomstig vanuit drie partijen:  MOVISIE  DSP-groep  CMO-net

Onder de deelnemende gemeenten en welzijnsinstelling was per traject één contactpersoon:  Afdelingshoofd, beleidsambtenaar of projectleider op het gebied van de Wmo vanuit de gemeente  Directeur of manager van een welzijnsinstellingen

Methoden trajecten Welzijn Nieuwe Stijl Binnen de ondersteuningstrajecten hebben gemeenten en instellingen de volgende methoden ingezet bij het aan de slag gaan met Welzijn Nieuwe Stijl:

Ontwikkelen instrumenten, profielen of pilots 14%

Methoden pWNS

Opstellen visiedocument 17%

Interviews met burger 7%

Trainingen professionals en inventariseren voorbeelden 12%

Werkbijeenkomsten 23%

28

Gesprekssessies 27%

Methoden in combinatie met opgaven I maatschappelijk agenderen 100%

Op basis daarvan werd een visiedocument opgesteld.

80%

60%

Dit gold ook voor gemeenten en instellingen die niet deelnamen aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl maar die wel aan de slag zijn gegaan met maatschappelijk agenderen. Hier werd alleen minder ingezet op gesprekssessies en werkbijeenkomsten.

40%

20%

deelnemers niet-deelnemers

0%

29

Bij de opgave maatschappelijk agenderen werden vooral gespreksessies en werkbijeenkomsten georganiseerd.

Methoden in combinatie met opgaven II opdrachtgever - opdrachtnemerschap 100%

De manier waarop het opdrachtgever – opdrachtnemerschap werd ingevuld is vaak vastgelegd in een visiedocument en vertaald naar (verantwoording)instrumenten.

80%

60%

Dit gold ook voor gemeenten en instellingen die niet deelnamen aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl maar die wel aan de slag zijn gegaan met opdrachtgever-opdrachtnemerschap.

40%

20%

0%

30

Bij de opgave opdrachtgever – opdrachtnemerschap werden vooral gespreksessies en werkbijeenkomsten georganiseerd.


Hier werd alleen meer ingezet op gesprekssessies en werkbijeenkomsten. Ook werd hier meer ingezet op trainingen en gekeken naar goede voorbeelden elders.

Methoden in combinatie met opgaven III Professionalisering

Bij de opgave professionalisering werden vooral gespreksessies en werkbijeenkomsten georganiseerd.

100%

80%

Hierbij werden 3 type trainingen georganiseerd  Trainingen voor welzijnswerkers  Trainingen voor ambtenaren  Gezamenlijke trainingen

60%

40%

20%


0%

31

Aangezien in het programma niet altijd alle welzijnsprofessionals konden worden getraind, is vaak gekozen voor het trainen van ambassadeurs die de inzichten weer uitdroegen binnen de organisatie. Dit gold ook voor gemeenten en instellingen die niet deelnamen aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl die aan de slag zijn gegaan met professionalisering, maar hier lag het accent op trainingen en het ontwikkelen van instrumenten.

Methoden in combinatie met opgaven IV Bezuinigingen en vernieuwen 100%

80%

Deelnemers aan het programma hebben veel vaker ingezet op bezuinigen in combinatie met vernieuwen dan niet deelnemers.

60%

40%

20%


0%

32

Bij de opgave bezuinigen in combinatie met vernieuwen werden vooral gespreksessies en werkbijeenkomsten georganiseerd. De invulling van de bezuinigingen in combinatie met vernieuwen werd vertaald in een visiedocument.

Niet-deelnemende gemeenten en instellingen hebben vaker gekeken naar goede voorbeelden en instrumenten van andere gemeenten en instellingen.

Methoden in combinatie met opgaven V Bij de opgave het positioneren van de burger werden vooral gespreksessies en werkbijeenkomsten georganiseerd. Resultaten werden vastgelegd in een visiedocument. Ook werden instrumenten ontwikkeld.

Positioneren burger 100%

80%

Niet-deelnemende gemeenten en instellingen hebben vaker gekeken naar goede van andere gemeenten en instellingen.

60%

40%

20%


0%

33

Resultaten programma Welzijn Nieuwe Stijl voor gemeenten Scores gemeenten vooraf onvold

voldoende

Scores gemeenten achteraf onvold

voldoende

Deelnemende gemeenten zijn gevraagd of ze zich Welzijn Nieuwe Stijl ‘proof’ achten voor deelname aan het ondersteuningsprogramma en na deelname. 

Voor deelname aan het programma gaf 62 procent van de gemeenten zichzelf een onvoldoende op het gebied van Welzijn Nieuwe Stijl



Na deelname aan het programma was dit nog 5 procent



Wanneer welzijnsinstellingen een oordeel gaven over de gemeenten sloot dit aan bij dit beeld

5% 38% 62% 95%

34

Resultaten programma Welzijn Nieuwe Stijl voor instellingen Scores welzijnsinstellingen vooraf onvold

voldoende

Scores welzijnsinstellingen vooraf onvold

Deelnemende welzijnsinstellingen is gevraagd of ze zich Welzijn Nieuwe Stijl ‘proof’ achten voor deelname aan het ondersteuningsprogramma en na deelname.

voldoende 0%



Voor deelname aan het programma gaf 44 procent van de welzijnsinstellingen zichzelf een onvoldoende op het gebied van Welzijn Nieuwe Stijl



Na deelname aan het programma gaven alle welzijnsinstellingen zichzelf een voldoende



Wanneer gemeenten een oordeel gaven over de welzijnsinstellingen sloot dit aan bij dit beeld

44% 56%

100%

35

gemiddeld aantal punten verbetering op een schaal van 1 tot 10

Resultaten naar grootte 3,0

 

2,5



Kleine gemeenten lastig – mankracht Grote gemeenten ook lastig – geen korte lijnen Middelgrote gemeenten in het voordeel

2,0



Welzijnsinstelling los van grootte

1,5 Gemeente 1,0

Welzijnsinstelling

0,5

0,0

grootte-klassen gemeenten naar aantal inwoners

36

Accenten bakens vooraf In de oorspronkelijke plannen van aanpak werd regelmatig een accent gelegd op een bepaald baken:  Alle bakens kwamen verschillende malen terug  Om aan de slag te gaan met bepaalde bakens werden verschillende methoden ingezet – er was geen bepaalde methode die specifiek verbonden was aan een bepaald baken.  Een uitzondering waren trainingen die werden ingezet bij professionalisering, waarbij de bakens Eropaf en Ruimte voor de professional extra van belang waren.

Aantal aanmeldingen waarin de baken genoemd wordt

Accenten op bakens

37

70 60 50 40 30 20 10 0 Gericht op de vraag achter de vraag

Gebaseerd op de eigen kracht van de burger

Direct er op af

Formeel en informeel Doordachte balans in optimale van collectief en verhouding individueel

Baken

Integraal werken

Niet vrijblijvend, maar Gebaseerd op ruimte resultaatgericht voor de professional

Voortgang bakens gemeenten Voortgang bakens gemeenten

Na het ondersteuningstraject geven deelnemende gemeenten aan dat ze met bepaalde bakens extra goed op weg zijn:

100% 90% 80% 70%

ver gevorderd

60%

goed op weg

50%



Gemeenten geven aan dat ze vooral met het baken Eropaf goed op weg zijn



Gemeenten zijn nog minder gevorderd met het baken Eigen kracht van de burger



Gemeenten geven aan professionalisering en werken volgens de bakens specifiek iets te vinden van de welzijnsinstelling – professionalisering volgens de bakens Welzijn Nieuwe Stijl van ambtenaren blijft daarmee achter

redelijk gevorderd

40% nauwelijks gevorderd

30% 20% 10% 0%

Baken 1

38

2

3

4

5

6

7 8

Bakens Welzijn Nieuwe Stijl: 1. Gericht op de vraag achter de vraag 2. Eigen kracht van de burger 3. Direct er op af 4. Formeel en informeel in verhouding 5. Balans van collectief en individueel 6. Integraal werken 7. Resultaatgericht 8. Ruimte voor de professional

Voortgang bakens welzijnsinstellingen Voortgang bakens gemeenten

Na het ondersteuningstraject geven deelnemende welzijnsinstellingen aan dat ze met bepaalde bakens extra goed op weg zijn:

100% 90% 80% 70%



Welzijnsinstellingen geven aan dat ze vooral met het baken ruimte voor de professional goed op weg zijn



Ook welzijnsinstellingen zijn nog minder gevorderd met het baken Eigen kracht van de burger



Welzijnsprofessionals geven aan de bakens als een checklist voor hun werkzaamheden te gebruiken – zowel als totaal als voor de individuele bakens

ver gevorderd

60%

goed op weg

50%

redelijk gevorderd

40%

nauwelijks gevorderd

30% 20% 10% 0%

Baken 1

39

2

3

4

5

6

7 8


Succesfactoren trajecten Welzijn Nieuwe Stijl Succesfactoren pWNS

Bij de ondersteuningstrajecten speelden de volgende succesfactoren:

100%



Gedeeld gevoel urgentie tussen de aanvragers. Een goede relatie tussen de aanvragers was hierbij behulpzaam.



De inhoudelijke expertise van de adviseur – de adviseur was vaak een belangrijke stok achter de deur als facilitator



Aansluiting van dit traject bij al bestaande projecten (zoals de WWI wijkenaanpak, De Kanteling, de Wmo-werkplaats of Beter in Meedoen) maar ook bij lokale (pilot) projecten of al ontwikkelde visiestukken

80% 60% 40% 20% 0%

positief effect

40

Faalfactoren trajecten Welzijn Nieuwe Stijl Faalfactor pWNS

Bij de ondersteuningstrajecten speelden verschillende faalfactoren:

100% 80%



Vooral de bezuinigingen zorgden ervoor dat het ondersteuningstraject werd uitgesteld of niet het beoogde resultaat had



Spanningen tussen gemeenten en instellingen waren een belangrijke reden waarom trajecten vertraging opliepen (de bezuinigingen wogen hier vaak in mee)



Bij een aantal ondersteuningstrajecten speelde dat het traject onzichtbaar was tussen alle andere ontwikkelingen binnen een gemeente



Geen gedeeld gevoel van urgentie tussen deelnemers was ook een belangrijke reden waarom trajecten vertraging op liepen

60% 40% 20% 0%

negatief effect

41

Samenwerking trajecten Welzijn Nieuwe Stijl Samenwerking

niet 38%

wel 62%

Samenwerkingspartners Vrijwilligersorganisaties Woningbouwcorporaties Zorginstellingen Scholen Sociale werkplaatsen Burgers / cliëntvertegenwoordigers Maatschappelijke organisaties Politie

42

Gemeenten en welzijnsinstellingen die aan de slag gingen binnen een ondersteuningstraject werkten binnen het traject vaak samen met andere partijen:  In 62 procent van de ondersteuningstrajecten is samengewerkt  Dit waren vaak maatschappelijke organisaties die werden betrokken bij het opstellen van een maatschappelijke agenda  Wanneer een gemeente of instelling individueel deelnam, werd wel samengewerkt met de lokale instelling dan wel de eigen gemeente  Gemeenten en welzijnsorganisaties werken beiden samen met zorginstellingen en maatschappelijke organisaties.  Gemeenten werken vaak met cliënt- en burgervertegenwoordigers (60%), vaak via formele kanalen als de Wmo- Raad  Welzijnsinstellingen werken ook vaak samen (50%) maar zijn ook vaak inclusief met de doelgroep zelf aan het werk  Sociale werkplaatsen, de politie, en het onderwijs zijn partijen waarmee niet of nauwelijks wordt samengewerkt.  Binnen de ondersteuningstrajecten lag de focus primair op de relatie gemeente en instelling

Reactie stellingen I Bepalende rol gemeente 1: helemaal niet van toepassing niet deeln

Uw gemeente bepaalt de wijze waarop het welzijnswerk wordt uitgevoerd.



In uw gemeente zijn welzijnsinstellingen op de hoogte van welke effecten de gemeente wil bereiken met welzijn.

2: een beetje van toepassing 3. redelijk van toepassing

deeln

0%

50%

100%

Beoogde effecten in beeld

4: helemaal van toepassing 1: helemaal niet van toepassing

niet deeln


deeln

0%

43



50%

100%

4: helemaal van toepassing

Reactie stellingen II Afstemming opgaven 1: helemaal niet van toepassing niet deeln



In uw gemeente wordt het aanbod van de welzijnsinstelling(en) afgestemd op de maatschappelijke vraagstukken in uw lokale situatie.



In uw gemeente wordt het aanbod van de welzijnsinstelling(en) afgestemd op de vraag van de burger.



In uw gemeente vindt een verschuiving plaats van formele naar informele zorg.


deeln

0%

50%

100%

Afstemming vraag burger

4: helemaal van toepassing 1: helemaal niet van toepassing

niet deeln


deeln 0%

50%

100%


Formeel naar informeel 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln

44

0%

50%

100%


Reactie stellingen III Monitoring effectiviteit 1: helemaal niet van toepassing niet deeln



In uw gemeente is gekozen voor de huidige welzijnsactiviteiten vanwege de effectiviteit ervan en wordt deze effectiviteit gemonitord.



In uw gemeente wordt in de huidige verantwoordingsstructuur inzichtelijk gemaakt wat de welzijnsinstelling met haar activiteiten heeft bereikt.



In uw gemeente legt een welzijnsinstelling niet alleen verantwoording af aan de gemeente maar ook aan de burgers.


deeln

0%

50%

100%


Verantwoordingsstructuur 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln

0%

50%

100%


Verantwoording aan burgers 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln

0%

45

50%

100%


4. Vergelijking deelnemers en niet-deelnemers

Niet-deelnemers en Welzijn Nieuwe Stijl 1.

Opgaven Welzijn Nieuwe Stijl

2.

Voortgang Welzijn Nieuwe Stijl

3.

Methoden Welzijn Nieuwe Stijl

4.

Samenwerking Welzijn Nieuwe Stijl

5.

Vergelijk met deelnemers Welzijn Nieuwe Stijl

47

Opgaven gemeenten en instellingen (niet-deelnemers) Opgaven niet-deelnemers

Onder niet deelnemers aan het programma speelden dezelfde top 5 aan opgaven: 1. Professionalisering welzijnswerkers 2. Opdrachtgever – opdrachtnemer 3. Maatschappelijk agenderen 4. Bezuinigen in combinatie met vernieuwen 5. Positioneren burger

100%

80%

60%

40% Gemeente 20%

0%

48

Welzijnsinstelling

In vergelijking met deelnemers geldt het volgende:  Onder gemeenten en instellingen die niet deelnamen aan het programma speelde minder de opgave rondom maatschappelijk agenderen. Vermoeden is dat deze gemeenten en instellingen vaker al een visie hadden opgesteld.  Op het gebied van opdrachtgeveropdrachtnemersschap kampen nietdeelnemers vaak nog met vragen. Dit is bij uitstek een opgave waar deelnemers van het programma mee aan de slag zijn gegaan.  Opgaven op het gebied van professionalisering wordt door nietdeelnemende gemeenten en instellingen vaak opgepakt door middel van een extern ondersteuningstraject.

Stand van het land (niet-deelnemers) Welzijnsinstellingen

Gemeenten onvold

voldoende

onvold

Gemeenten en welzijnsinstellingen zijn gevraagd of ze zich Welzijn Nieuwe Stijl ‘proof’ achten:

voldoende

40%



60 procent van de niet-deelnemende gemeenten geeft zichzelf een voldoende



52 procent van de niet-deelnemende welzijnsinstellingen geeft zichzelf een voldoende in Welzijn Nieuwe Stijl



Dit is substantieel minder dan bij deelnemers aan het programma – na deelname aan het programma acht 100 procent van de gemeenten en welzijnsinstellingen zich Welzijn Nieuwe Stijl proof

48% 52%

60%

49

Voortgang bakens gemeenten (niet-deelnemers) Gemeenten geven aan dat ze met bepaalde bakens extra goed op weg zijn:

Voortgang bakens gemeenten 100% 90%



Gemeenten geven aan dat ze vooral met het baken integraal werken goed op weg te zijn



Gemeenten zijn nog minder gevorderd met het baken formeel en informeel in verhouding

80% 70%

ver gevorderd

60%

goed op weg

50%

redelijk gevorderd


30% 20%

10% 0%

Baken 1

50

2

3

4

5

6

7 8


Voortgang bakens welzijnsinstellingen (niet-deelnemers) Bij niet-deelnemende welzijnsinstellingen zijn er geen grote verschillen tussen de bakens in hoe ver de instellingen op weg zijn

Voortgang bakens gemeenten 100% 90%



80% 70%

ver gevorderd

60%

goed op weg



50%

redelijk gevorderd

De welzijnsinstellingen zijn enthousiaster over hun vorderingen dan de (nietdeelnemende) gemeenten. Circa de helft van de niet-deelnemende respondenten welzijnsinstellingen geeft aan goed of weg te zijn op de voortgang van de bakens


30% 20% 10% 0%

Baken 1

51

2

3

4

5

6

7 8


Methoden Welzijn Nieuwe Stijl (niet-deelnemers) Gemeenten en instellingen die geen ondersteuningstraject van het programma Welzijn Nieuwe Stijl hebben doorlopen, maar wel aan de slag zijn met Welzijn Nieuwe Stijl gebruiken de verschillende methoden: Methoden Ontwikkelen instrumenten, pilot, profielen 19%

Opstellen visiedocument 16%

Interviews met burger 8% Gesprekssessies 18%

Trainingen professionals, Inventarisatie vb 26%

Werk bijeenkomsten 13%

Niet deelnemende gemeenten en instellingen gaan aanzienlijk minder samen aan de slag (in werkbijeenkomsten of gesprekssessies) dan deelnemers 52

Samenwerking (niet-deelnemers) Samenwerking (niet-deelnemers) niet 9% wel 91%

Niet-deelnemende gemeenten en instellingen zoeken wel vaak de samenwerking op het gebied van Welzijn Nieuwe Stijl:  In 91 procent van de niet-deelnemende gemeenten en instelling wordt samengewerkt met andere partijen wanneer ze aan de slag gaan met Welzijn Nieuwe Stijl  Dit is vaker dan onder deelnemers. Vermoeden is dat dit te maken heeft met de focus op de opdrachtgever-opdrachtnemer relatie in de trajecten (samenwerking werd vaak benoemd als vervolgstap na het traject).

Samenwerkingspartners (niet-deelnemers) Vrijwilligersorganisaties Woningbouwcorporaties

Zorginstellingen Scholen Sociale werkplaatsen Burgers / cliëntvertegenwoordigers Maatschappelijke organisaties

Politie

53

Binnen ons ondersteuningstraject werd niet samengewerkt met andere partijen

Succesfactoren niet-deelnemers Succesfactor

Bij de ondersteuningstrajecten speelden de volgende succesfactoren:

100%



Gedeeld gevoel urgentie tussen de aanvragers. Een goede relatie tussen de aanvragers was hierbij behulpzaam.



Aansluiting bij al bestaande trajecten.



Goede relatie tussen de aanvragers.

80% 60% 40% 20%

Deze twee laatste twee succesfactoren waren minder van toepassing bij de deelnemers aan het programma, wat kan samenhangen met de motivatie om een ondersteuningstraject aan te vragen.

0%

positief effect

54

Faalfactoren niet-deelnemers Faalfactor

Bij de ondersteuningstrajecten speelden verschillende faalfactoren:

100%



Bij niet- deelnemers speelden verschillende faalfactoren.



Vooral spanningen tussen gemeenten en instellingen wogen mee.

80% 60%

Bij deelnemers aan het programma speelde vaker dat het ‘aparte’ Welzijn Nieuwe Stijl ondersteuningstraject onzichtbaar was binnen een veelheid aan trajecten.

40% 20% 0%

negatief effect

55

Conclusie: vergelijk deelnemers en nietdeelnemers 

Onder niet-deelnemers aan het programma spelen dezelfde opgaven



Iets meer dan de helft van niet-deelnemende gemeenten en instellingen geeft zichzelf een voldoende in werken volgens Welzijn Nieuwe Stijl – dit in tegenstelling tot de 100 procent van de gemeenten en welzijnsinstellingen die zich Welzijn Nieuwe Stijl proof acht na deelname aan het programma



Niet-deelnemende gemeenten en instellingen geven een grotere voortgang per baken aan.



Niet deelnemende gemeenten en instellingen organiseren maar beperkt werkbijeenkomsten of gespreksessies en lijken daarmee minder samen aan het werk te gaan.



Niet-deelnemende gemeenten en instellingen werken wel vaker samen met andere partners. Hierdoor zijn bestrijken de trajecten van niet-deelnemers een breder terrein.

56

5. Beoordeling programma

Het programma Het ondersteuningsprogramma Welzijn Nieuwe Stijl bestond uit drie pijlers: 1.

Individuele ondersteuningstrajecten

2.

Collectief ondersteuningsaanbod

3.

“Welzijn Nieuwe Stijl light” (korte ondersteuningsbijeenkomsten door MOVISIE en Verwey Jonker) en andere activiteiten

Vervolgens wordt gekeken naar de voortgang ten opzichte van de oorspronkelijke doelstellingen van het programma.

58

1. Individuele ondersteuningstrajecten Binnen het programma Welzijn Nieuwe Stijl hebben 90 individuele ondersteuningstrajecten gelopen. De eerste (pilot) trajecten zijn begonnen in 2010. Het zwaartepunt van de trajecten lag in 2011. De individuele ondersteuningstrajecten van het programma Welzijn Nieuwe Stijl zijn begin 2012 afgerond. Individuele ondersteuningstrajecten Pilot trajecten

4 individuele ondersteuningstrajecten

Reguliere trajecten


Stopgezette trajecten


Afgeronde trajecten


59

Evaluatie individuele ondersteuningstrajecten Alle individuele ondersteuningstrajecten zijn geëvalueerd door de deelnemers: 

Adviseur De adviseurs vervulden een belangrijke rol als aanjager. De faciliterende rol en de inhoudelijke expertise van de adviseurs waren hierbij doorslaggevende factoren en maakten een goede Welzijn Nieuwe Stijl. In de evaluaties kwam de prettige samenwerking met de adviseur naar voren als belangrijke factor voor het slagen van het traject.



Tijdspanne In de 15 dagen werd een begin gemaakt met een omslag richting Welzijn Nieuwe Stijl. Het ondersteuningstraject functioneerde hierbij als een belangrijke stok achter de deur. Bij ruim 60 procent van de trajecten werd aangegeven dat er behoefte was aan extra ondersteuningsdagen.



Stopgezette trajecten 8 individuele ondersteuningstrajecten zijn stopgezet. De belangrijkste oorzaak was dat er geen mankracht kon worden vrij gemaakt binnen gemeente en instellingen voor het traject. Vaak eisten in dat geval de bezuinigingen alle aandacht op.



Beantwoording ondersteuningsvraag Bij ruim 60 procent is de oorspronkelijke ondersteuningsvraag beantwoord. Bij ruim 30 procent is de vraag in het traject aangescherpt en verdiept. Bij 90 procent van deze trajecten is de nieuwe vraag beantwoord.

60

2. Collectieve ondersteuningstrajecten De collectieve trainingen van het programma Welzijn Nieuwe Stijl zijn eind 2011 afgerond. Het collectieve ondersteuningsaanbod is georganiseerd in de vorm van workshops. Uitgangspunt bij het inrichten ervan is dat ook gemeenten en welzijnsinstellingen die niet deelnemen aan de individuele ondersteuningstrajecten gebruik konden maken van de ondersteuning van het programma Welzijn Nieuwe Stijl. Daarnaast is het collectieve aanbod ook bedoeld voor deelnemers aan de individuele ondersteuningstrajecten, zodat zij over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om optimaal te kunnen profiteren van de individuele ondersteuning. Samen met de trainers is het collectieve aanbod ontwikkeld. In de ontwikkeling zijn afspraken gemaakt over het maximaal aantal deelnemers per workshop en het maximale aantal deelnemers vanuit een gemeente of welzijnsinstelling. Thema’s

Aantal trainingen

Aantal deelnemers

Maatschappelijk agenderen

5

75

Opdrachtgeveropdrachtnemerschap

4

63

welzijnswerker nieuwe stijl

5

73

van formeel naar informeel (in balans)

3

77

van activiteit naar effectiviteit

2

49

horizontale ketensamenwerking en netwerksturing

3

52

61

Evaluatie collectieve ondersteuningstrajecten Alle workshops worden geëvalueerd door de deelnemers. De volgende punten waren hierbij van belang en zijn meegenomen in het aanbod: 

Praktische handvatten, methoden, voorbeelden en tools Er was een grote vraag naar concrete praktijkvoorbeelden: wanneer gebruik je welke methode, wat houdt de methode in en hoe kan deze toepasbaar gemaakt worden voor de eigen lokale situatie? Leidend bij het collectief aanbod was daarom het vertalen van de theorie naar het opzetten van activiteiten in de eigen lokale situatie.



Interactief: leren van elkaar Er was behoefte aan het uitwisselen van de expertise en kennis van de deelnemers van de workshops zodat men optimaal van elkaars kennis en ervaringen gebruik kan maken. Binnen het collectief aanbod was het uitwisselen tussen de professionals daarom van groot belang.



Zelf aan de slag Deelnemers gaven aan graag zelf aan de slag te willen in de workshops: zelf oefenen met aangereikte methoden en praktijkvoorbeelden. Het collectief aanbod stond daarom vooral in het teken van zelf aan de slag gaan.

62

3. WNS light en andere activiteiten Welzijn Nieuwe Stijl light Aanvullend op het collectief trainingsaanbod is Welzijn Nieuwe Stijl light ontwikkeld, met maatwerktrainingen van een dag door MOVISIE en Verwey Jonker.  De trainingen vonden plaats op de volgende 5 thema’s:  Maatschappelijk agenderen  Vernieuwing relatie opdrachtgever-opdrachtnemer  Formeel-informeel in balans  Workshop Wwb/Wmo/Wsw/Wajong  Visiteteams  Van activiteit naar effectiviteit  Het aanbod is verspreid via de partners van het programma WNS: via nieuwsberichten op de websites en/of een bericht in een (digitale) nieuwsbrief van het ministerie van VWS (invoeringwmo.nl), MOVISIE, de VNG en de MO-groep.  Daarnaast is het light-aanbod onder de aandacht gebracht van bezoekers van het Wmo-congres in het najaar van 2011  In totaal hebben 10 gemeenten en welzijnsinstellingen zich aangemeld en de maatwerktrainingen gevolgd Andere activiteiten Aanvullend op de pijlers van het programma, worden momenteel verschillende extra activiteiten uitgevoerd:  Regiobijeenkomsten bij 4 trajecten  Verbinding met decentralisatie begeleiding bij 5 trajecten  Inhoudelijke bijeenkomsten met aanvragers en adviseurs

63

Doelstellingen programma Aandacht doelstelling in plan van aanpak

De doelen van het programma waren oorspronkelijk als volgt geformuleerd:

Doelstelling 3

1. Gemeenschappelijker 75% van de gemeenten heeft na dialoog een lange termijn agenda

Doelstelling 2

Doelstelling 1

0

20

40

60

80

Voortgang ten aanzien van doelstelling

2. Professioneler  30% van de welzijnswerkers is opgeleid in de 8 bakens  100% doelen in gemeenten SMART geformuleerd 3. Efficiënter 75% meer (collectieve) welzijnsarrangementen dan in 2009

Doelstelling 3

Doelstelling 2b

Ten aanzien van doelstelling 1 en 2 is veel vooruitgang geboekt binnen de ondersteuningstrajecten. Doelstelling 3 bleef achter.

Doelstelling 2a

Doelstelling 1

0

64

20

40

60

Buiten bereik

Kleine stapjes

Grote vooruitgang

Binnen bereik

80

Doelstelling 1: Gemeenschappelijker Gemeenschappelijker: 75% van de gemeenten heeft na dialoog een lange termijn agenda Gemeenten en welzijnsinstellingen hebben gereageerd op de volgende stelling: De maatschappelijke agenda van uw gemeente is tot stand gekomen door middel van een dialoog met burgers, welzijnsinstellingen en/of andere maatschappelijke partners. Ruim 60 procent van de deelnemers heeft een agenda, tegen ruim 80 procent van de niet-deelnemers. Totstandkoming maatschappelijke agenda 1: helemaal niet van toepassing

niet deeln


deeln 0%

20%

40%

60%

80%

100%


Maatschappelijke agenda opgesteld 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln 0% 65

20%

40%

60%

80%

100%


Doelstelling 2: professioneler Professioneler:  30% van de welzijnswerkers is opgeleid in de 8 bakens  100% doelen in gemeenten SMART geformuleerd Wat betreft professionalisering is de 30 procent niet te kwantificeren:  Bij sommige welzijnsinstellingen zijn alle welzijnswerkers getraind  Vaak zijn ambassadeurs Welzijn Nieuwe Stijl getraind die het gedachtegoed verder uitdragen  Soms hebben gemeenteambtenaren ook deelgenomen aan de trainingen Gemeenten en welzijnsinstellingen hebben gereageerd op de volgende stelling: Op het gebied van Welzijn stuurt de gemeente op SMART geformuleerde doelen. Na het programma geven gemeenten en welzijnsinstellingen aan ten aanzien van het sturen op doelen:  In gezamenlijkheid zijn doelen geformuleerd, vastgelegd in een maatschappelijke agenda  Gemeenten sturen meer op deze doelen, vastgelegd in nieuwe verantwoordingsstructuren Bij 96 procent van de deelnemers is dit het geval, tegen 84 procent van de niet-deelnemers Gemeenten sturen op SMART doelen 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln

0% 66

20%

40%

60%

80%

100%


Doelstelling 3: Efficiënter Efficiënter: 75% meer (collectieve) welzijnsarrangementen dan in 2009 Gemeenten en welzijnsinstellingen hebben gereageerd op de volgende stelling: In uw gemeente vindt een verschuiving plaats naar meer collectieve welzijnsarrangementen. Voor ongeveer de helft van de gemeenten en instelling is dit niet of nauwelijks van toepassing.

Meer collectieve arrangementen 1: helemaal niet van toepassing

niet deeln 2: een beetje van toepassing 3. redelijk van toepassing

deeln

0%

67

20%

40%

60%

80%

100%


Conclusie Vooral de volgende ondersteuningsvragen waren van belang:  Maatschappelijk agenderen – resulterend in een maatschappelijke agenda  Opdrachtgever-opdrachtnemerschap – waarbij vooral is gewerkt aan de onderlinge relatie en nog weinig aandacht is besteed aan lokale opgaven (met het oog op een ontwikkelagenda)  Professionalisering – resulterend in een uitvoeringsagenda Zowel bij de individuele ondersteuningstrajecten als bij de collectieve trainingen is hier intensief aandacht aan besteed. Het extra aanbod WNS light, regiobijeenkomsten en verbinding met de decentralisatie begeleiding betrof meer maatwerk. Het zwaartepunt van het programma lag bij de eerste en tweede doelstelling  Er is veel werk verzet omtrent de maatschappelijke agenda, maar meer voortgang is geboekt bij opdrachtgever-opdrachtnemerschap en professionalisering  De derde doelstelling van meer collectieve welzijnsarrangementen kwam slechts bij weinig ondersteuningstrajecten expliciet aan de orde

68

5. Welzijn Nieuwe Stijl en de toekomst

Welzijn Nieuwe Stijl en de toekomst 1.

Verbinding decentralisaties, ondersteuningsprogramma’s en parallelle trajecten

2.

Rol welzijnsinstellingen en samenwerking zorg en welzijn

3.

Welzijn Nieuwe Stijl en voorbereidingen decentralisaties

70

Verbinding decentralisaties Parallel aan de slag met de decentralisaties Gemeenten

100%

80% 60% 40%

Welzijnsinstellingen

Alle deelnemende gemeenten aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl waren parallel met het ondersteuningstraject aan de slag met:  De decentralisatie van begeleiding  De decentralisatie jeugdzorg  Wet werken naar vermogen Niet alle deelnemende gemeenten aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl waren parallel aan de slag met de voorbereidingen op de maatregel passend onderwijs

20% 0%

71

Minder welzijnsinstellingen waren bezig met deze voorbereidingen, maar toch gaven verschillende welzijnsinstellingen aan voorbereidingen te treffen op de decentralisaties.

Ondersteuningsprogramma’s Bij 69 procent van de ondersteuningstrajecten liepen er ook parallelle (ondersteunings-) programma’s Dit gaat om de volgende ondersteuningsprogramma’s:  De Kanteling  Wijkaanpak  Beter in Meedoen  Goed voor elkaar

Ondersteuningsprogramma's

niet 31% wel 69%

Parallelle ondersteuningsprogramma's Daarbij werd bij verschillende trajecten parallel of in samenhang voorbereid op de decentralisaties. Dit gold specifiek bij ondersteuningstrajecten die later in 2011 aanvingen door middel van:  Overkoepelende visie en doelen  Lessen trekken uit het opdrachtgeverschap van de gemeente ten aanzien van de welzijnsinstelling, met het oog op nieuwe opdrachtnemers  Trainingen van professionals met een doorkijkje naar nieuwe verantwoordelijkheden bij de decentralisaties

72

De Kanteling Wijkenaanpak Beter in Meedoen Goed voor elkaar

WNS ondersteuningstrajecten en ondersteuningsprogramma’s In onderstaande afbeeldingen zijn de individuele ondersteuningstrajecten Welzijn Nieuwe Stijl (in geel) afgezet tegen trajecten InVoorZorg, de Wijkaanpak en de Kanteling.

1. WNS en InVoorZorg

73

2. WNS en wijkaanpak

3. WNS en de Kanteling

Verbinding met parallelle trajecten Bij 79 procent van de trajecten waar een parallel ondersteuningstraject loopt en/of de aanvragers ook intensief aan de slag zijn met de decentralisaties, werd in het ondersteuningstraject ook expliciet de verbinding gelegd. Dit geldt ook voor parallelle voorbereidingen op de decentralisaties (specifiek bij ondersteuningstrajecten die later in 2011 aanvingen). Binnen de trajecten zorgden de trekkers samen met de adviseurs dat de trajecten werden afgestemd. Dit gebeurde vooral door de volgende activiteiten:  Vanuit beide trajecten input leveren voor de maatschappelijke agenda  Afstemming tussen de werkgroepen  Gezamenlijke trainingen of werkbijeenkomsten

Verbinding met andere trajecten niet 21%

wel 79%

Met welke programma's Begeleiding AWBZ naar Wmo Decentralisatie Jeugdzorg WWB/Wet werken naar vermogen Beter in Meedoen (BiM) De Kanteling Wijkenaanpak

74

Welzijn Nieuwe Stijl en de decentralisaties De meerderheid van gemeenten en welzijnsinstellingen geeft aan dat Welzijn Nieuwe Stijl behulpzaam is bij de nieuwe decentralisaties:

Welzijn Nieuwe Stijl behulpzaam bij de nieuwe decentralisaties



De maatschappelijke agenda als overkoepelende visie of basis voor een brede visie



De lessen uit het opdrachtgeveropdrachtnemerschap van gemeente en welzijnsinstelling met het oog op nieuwe opdrachtnemers



Professionals die getraind zijn als generalist

11%

ja nee

96%

75

Rol welzijnsinstellingen bij de decentralisaties Zowel deelnemende gemeenten en instellingen als niet-deelnemers geven aan dat de welzijnsinstellingen ook een belangrijke rol spelen in de nieuwe stelselwijzigingen (decentralisatie jeugdzorg, begeleiding en werken naar vermogen). Specifiek van belang zijn hierbij:  Met het oog op preventie  Met het oog op vrijwillige inzet en mantelzorg Opvallend is dat deelnemers minder enthousiast zijn over de rol van welzijnsinstellingen bij de stelselwijzigingen dan niet-deelnemers. De gemeenten krijgen de verantwoordelijkheid voor de decentralisaties en hebben per definitie een rol hierin Rol welzijnsinstellingen bij decentralisaties 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln

0%

76

20%

40%

60%

80%

100%


Samenwerking zorg en welzijn Gemeenten en welzijnsinstellingen geven aan dat er steeds meer sprake is van samenwerking tussen de aanbieders van maatschappelijke ondersteuning en de aanbieders van zorg:  Onder niet-deelnemers geven meer gemeenten en welzijnsinstellingen aan dat er sprake is van samenwerking. Dit lijkt te verklaren uit het feit dat de deelnemende gemeenten en welzijnsinstellingen in het traject het zwaartepunten legden op hun onderlinge relatie.

Samenwerking tussen zorg en welzijn 1: helemaal niet van toepassing niet deeln


deeln

0%

77

20%

40%

60%

80%

100%


Relatie Welzijn Nieuwe Stijl en de decentralisaties voor gemeenten Deelnemers en niet-deelnemers – WNS-proof

Werkt volgens WNS

Werkt niet volgens WNS

Deelnemers en niet-deelnemers – WNS-proof en klaar voor de decentralisaties Cijfer 6 of hoger, klaar voor decentralisaties Cijfer 6 of hoger, niet klaar voor decentralisaties Cijfer 5 of lager, klaar voor decentralisaties Cijfer 5 of lager, niet klaar voor decentralisaties 78

Zowel deelnemende welzijnsinstellingen als niet-deelnemende welzijnsinstellingen hebben gereageerd op de volgende stelling: Is er een verband tussen werken volgens Welzijn Nieuwe Stijl en “goed voorbereid zijn op” de decentralisaties? 



60% van de gemeenten werkt volgens WNS (cijfer 6 of hoger). Van deze gemeenten zegt 50% dat zij klaar zijn voor de komende decentralisaties. Van de 40% van de gemeenten die nog niet volgens WNS werken, zegt 20% klaar te zijn voor de decentralisaties.

Relatie Welzijn Nieuwe Stijl en de decentralisaties voor welzijnsinstellingen Deelnemers en niet-deelnemers – WNS-proof

Werkt volgens WNS Werkt niet volgens WNS

Zowel deelnemende welzijnsinstellingen als niet-deelnemende welzijnsinstellingen hebben gereageerd op de volgende stelling: Is er een verband tussen werken volgens Welzijn Nieuwe Stijl en “goed voorbereid zijn op” de decentralisaties? 

Deelnemers en niet-deelnemers – WNS-proof en klaar voor de decentralisaties Cijfer 6 of hoger, klaar voor decentralisaties

Cijfer 6 of hoger, niet klaar voor decentralisaties Cijfer 5 of lager, klaar voor decentralisaties Cijfer 5 of lager, niet klaar voor decentralisaties

79



77% van de welzijnsinstellingen werkt volgens WNS (cijfer 6 of hoger). Een kwart (25%) van deze instellingen geeft aan klaar te zijn voor de decentralisatie opgaven. Van de 23% van de welzijnsinstellingen die nog niet werken volgens WNS, is 15% klaar voor de decentralisaties

6. Conclusies

Conclusies 1.

Conclusies van het programma Welzijn Nieuwe Stijl

2.

Professioneel bondgenootschap

3.

Lessen uit de Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl

81

Conclusies van het programma Welzijn Nieuwe Stijl I 

De deelname aan het programma Welzijn Nieuwe Stijl is een belangrijke impuls geweest om te werken volgens Welzijn Nieuwe Stijl



Een van de belangrijkste elementen van Welzijn Nieuwe Stijl is de onderlinge intensieve kennismaking tussen gemeenten en instellingen en het samen bouwen aan vertrouwen



Gemeenten en welzijnsinstellingen zijn vooral samen aan de slag gegaan



Op de belangrijkste speerpunten is vooruitgang geboekt  Maatschappelijke agenda’s zijn in samenspraak opgesteld – met gedragen doelen  Relaties tussen gemeente en welzijnsinstellingen zijn aanzienlijk verbeterd  De uitvoeringsagenda – duiding van lokale opgaven – was in weinig trajecten aan de orde  Professionalisering van de welzijnsambtenaar blijft achter



De adviseurs Welzijn Nieuwe Stijl waren hierbij een belangrijke stimulans



Door te werken volgens Welzijn Nieuwe Stijl zijn gemeenten – maar ook welzijnsinstellingen en andere organisaties – meer gereed voor de decentralisaties



De omslag die gemaakt moet worden – in lijn met Welzijn Nieuwe Stijl en de Kanteling – wordt zowel door deelnemers als niet-deelnemers gezien als noodzakelijk en van meerwaarde

82

Conclusies uit het programma Welzijn Nieuwe Stijl II 

Gemeenten en instellingen zijn op verschillende manieren aan de slag met Welzijn Nieuwe Stijl en bevinden zich in verschillende fasen van ontwikkeling



Een van de belangrijkste elementen van Welzijn Nieuwe Stijl is de onderlinge kennismaking tussen instellingen en gemeenten en het samen bouwen aan vertrouwen



Ondanks dat gemeenten en instellingen in de kern geconfronteerd worden met dezelfde opgaven, kampen ze met andere accenten



Een externe impuls (zoals door een adviseur) is een belangrijke prikkel, maar neemt ook incentive weg om zelf aan de slag te gaan



Er is niet één blauwdruk, de opgaven van gemeenten vragen een combinatie van verschillende instrumenten



De trajecten Welzijn Nieuwe Stijl hebben verschillende lessen opgeleverd die van belang zijn wanneer gewerkt wordt volgens Welzijn Nieuwe Stijl

Professioneel bondgenootschap Binnen de trajecten Welzijn Nieuwe Stijl bleek het belang van een professioneel bondgenootschap – de kern van de verandering op lokaal niveau:

“Eigen kracht” instelling

“Eigen kracht” gemeente Maatschappelijke agenda Ontwikkelagenda Uitvoeringsagenda

“Eigen kracht” burger

Doel:  Bondgenootschap is professionele verbinding gericht op bereiken van effect  Biedt de mogelijkheid te schuiven van korte termijn (aanbesteden) naar lange termijn (welk maatschappelijk effect willen we bereiken?) Kenmerken: 1. Deelnemers kennen en erkennen elkaar 2. Gezamenlijk worden de spelregels bepaalt (niet 1 baas) 3. Niet gelijk, wel gelijkwaardig 4. Deelnemers hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid 5. Als lokale partij wil je er bij horen 6. Deelnemers voldoen aan criteria (nemen elkaar de maat) 7. Deelnemers houden elkaar scherp (horizontaal toezicht) 8. Elke deelnemer brengt eigen netwerk in

Lessen De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl Maatschappelijke agenda

Ontwikkelagenda

Uitvoeringsagenda

Elkaar kennen

Vertaal de visie in heldere opgaven

Onderling begrip en betrokkenheid

Gezamenlijk gevoel van urgentie

Duidt aard en omvang van het vraagstuk

Van beleidsregie naar uitvoeringsregie

Bepaal per opgave / vraagstuk het samenspel tussen gemeente en aanbieder

Professionalisering gaat verder dan een training

Gezamenlijke visie (= maatschappelijke agenda) Visie is scherp, concreet en gericht op resultaat Visie over, is visie met De maatschappelijke agenda is nooit af

De 8 bakens als meetlat Bepaal het maatschappelijke en financiële rendement van een investering

Nieuwe competenties voor de Wmogespreksvoerder Kantel de gemeentelijke organisatie Gekantelde communicatie naar burgers

7. Bronnen en deelnemers Colofon

Bronnen 

Digitale enquête onder deelnemende welzijnsinstellingen en gemeenten



Digitale thermometer onder niet- deelnemende welzijnsinstellingen en gemeenten



Database van alle trajecten, inclusief de uitkomsten van de enquête en de thermometer



Interviews onder deelnemende welzijnsinstellingen en gemeenten



Interviews en toetsingsbijeenkomsten met adviseurs van het programma



Toetsingsbijeenkomst hypotheses onder deelnemende welzijnsinstellingen en gemeenten



Eindverslagen ondersteuningstrajecten



Evaluatiedocumenten ondersteuningstrajecten

87

Deelnemende gemeenten Alblasserdam

Harderwijk

Schoonhoven

Almere

Haren

Schouwen-Duiveland

Alphen aan den Rijn

Heemskerk

Stadskanaal

Amersfoort

Heerlen

Terneuzen

Amstelveen

Helmond

Tilburg

Amsterdam

Hengelo

Utrecht

Apeldoorn

Hoogezand-Sappemeer

Utrechtse Heuvelrug

Appingedam

Hoorn

Veendam

Arnhem

Hulst

Veghel

Asten

Kampen

Velsen

Baarn

Landgraaf

Venlo

Barendrecht

Lansingerland

Weert

Berkelland

Leeuwarden

West Maas en Waal

Boxmeer

Leiden

Westland

Bronckhorst

Leiden

Woerden

Brummen

Lelystad

Woudrichem

Brunssum

Lingewaal

Zaanstad

Castricum

Maastricht

Zeewolde

Dantumadiel

Meppel

Zevenaar

Delft

Midden Drenthe

Zoetermeer

Den Haag

Nederlek-Ouderkerk

Zuidhorn

Deventer

Nieuwegein

Zwolle

Didam-Montferland

Noordenveld

Diemen

Oldenzaal

Dinkelland

Ommen

Dordrecht

Onderbanken

Duiven en Westervoort

Opmeer

Eindhoven

Oude IJsselstreek

Elst

Raalte

Enschede

Rivierenland

Gorinchem

Roermond

Groningen

Rotterdam

Groningen

Schiedam

88

Deelnemende welzijnsinstellingen I Libertas Leiden

Leiden

Stichting Welzijn Amersfoort

Amersfoort

Stichting Welsaen

Zaanstad

Stichting Voormekaar

West Maas en Waal

Stichting Zebra

Den Haag

Alle-r-hande

Barendrecht

Stichting Cardanus

Amstelveen

Vita Welzijn & Advies

Amstelveen

Stichting Unitus

Peel en Maas, Weert

Stichting Punt Welzijn

Peel en Maas, Weert

Onis

Asten

Torion

Haren

Humanitas, Noord

Groningen

Stiel

Groningen

Welnúh

Utrechtse Heuvelrug

Stichting Welzijn Castricum

Castricum

Thermiek

Rotterdam

Dynamo

Amsterdam stadsdelen Oost en

Welzijn Lansingerland

Lansingerland

Welschap Heemskerk

Heemskerk

Stuw

Elst

Stichting Rijnstad, welzijn en

Arnhem

Noord

hulpverlening Combiwel

Amsterdam

Stichting Mooi

Zoetermeer

Kwadraad

Leiden

Vivaan

Veghel

AanZet

Terneuzen

Stichting Welzijn Brummen

Brummen

Stichting Welzijn Velsen

Velsen

Stichting Fidessa Welzijn

Oude IJsselstreek

Kwadraad

Kwadraad

SWS Welzijn

Schiedam

Alifa

Enschede

Stichting Welzijnswerk voor

Alblasserdam

Compaen

Veendam

Stichting Arkelstad

Gorinchem

Cumulus

Utrecht I

Stichtin Welzijn Meppel

Meppel

Ouderen Alblasserdam

Westerveld

Boxmeer Radius

Algemene Stichting Welzijn

Appingedam

Appingedam

Trimaran

Dinkelland

Betula

Berkelland

Participe

Alphen aan den Rijn

Stichting DOCK Noord

Stadsdeel Amsterdam-Noord

Landstede Welzijn Raalte

Raalte

Stichting Welzijn Schiermonnikoog Dantumadiel

De Schoor

Almere

Stichting Welzijn Amersfoort

Amersfoort

MD Veluwe

Harderwijk

Stichting Voormekaar

West Maas en Waal

Lumens Groep

Eindhoven

Alle-r-hande

Barendrecht

Stichting Welzijn Nieuwegein

Nieuwegein

Vita Welzijn & Advies

Amstelveen

89

Deelnemende welzijnsinstellingen II Stichting Welzijn Ouderen

Oldenzaal

LEVgroep

Helmond

Stichting Welzijn Westland

Westland

St. Welzijn Senioren Kampen

Kampen

Akros

Amsterdam

Stichting Welzijn Ouderen Midden- Midden Drenthe

Stichting Welzijn in Noordenveld (WiN)

Noordenveld

Stichting Welzijn

Lelystad

Stichting De Wering

Opmeer

Portes

Utrecht II

Stichting Welzijn Ouderen Lingewaal

Lingewaal

Stichtin Welzijn Baarn

Baarn

Caleidoz

Zevenaar

Travers Welzijn

Zwolle

Stichting Trajekt

Maastricht

Welzijn op Maart

Harderwijk

DWO

Dordrecht

MOOI, Den Haag

Den Haag

Stichting Welzijn Diemen

Diemen

Stichting Welzijn Ouderen

Barendrecht

Drenthe

Barendrecht Welcom

Didam/Montferland

Stichting Vorkmeer

Peel en Maas, Weert

Alcander

Heerlen

MJD

Groningen

Welstad

Stadskanaal

Stichting Maatschappelijke

Heemskerk

Dienstverlening - Midden Kennemerland (SMDMK) Wisselwerk

Apeldoorn

Stichting Welzijn Ouderen Arnhem Arnhem

Rastergroep

Deventer

Bureau Sociaal Raadslieden

Alblasserdam

Sinne Welzijn

Leeuwarden

Combiwel


Stichting de Vleet

Woudrichem

Stichting Impuls

Oldenzaal

Landstede Welzijn Ommen

Ommen

Kwartier Zorg en Welzijn

Hoogezand-Sappemeer

Stichting Welzijn Gemeente Zuidhorn

Zuidhorn

MEE Plus Drechtsteden

Dordrecht

Stichting Welzijn Hulst

Hulst

Welzijn Leeuwarden

Leeuwarden

Doenja

Utrecht I

WON

Nederlek/Ouderkerk

Stichting Wel.kom – Venlo/Beesel

Venlo

ZorgSaam Thuis

Hulst

Kulturhus ‘t Iemenschoer

Hengelo

Stichting Punt Welzijn

Peel en Maas, Weert

Stichting Wel.kom – Roermond

Roermond

Torion

Haren


Oldenzaal

VOORwelzijn

Den Haag

Stichting het Welzijnshuis Schouwen-

Schouwen-Duivelland

Duiveland

90

Deelnemende welzijnsinstellingen III Portes

Utrecht I

Doenja Dienstverlening

Utrecht II

Synthese

Venlo

Vrijwilligerscentrale Zwolle

Zwolle

Scala Welzijnswerk

Hengelo


Harderwijk

Stichting Welzijn Ouderen Helmond

Helmond

Streetcornerwork


Duiven en Westervoort

Centrum voor Maatschappelijk

(SWOH)

Noord

Stichting Mikado

Brunssum, Onderbanken en

Werk en Welzijnswerk Brunssum- Landgraaf Onderbanken St. Jongerenwerk Kampen

Kampen

Zienn

Stichting Welzijn Midden-Drenthe

Midden Drenthe

Alg. maatschappelijk werk de Kern Kampen

Leeuwarden

Cumulus

Utrecht II

Jongeren organisaties Utrecht

Utrecht II

WijZ

Zwolle

Sja


Algemene Hulp Dienst (AHD)

Harderwijk

Limor

Leeuwarden

Welzijn Scheveningen

Den Haag

Welsaen


Dock


SW "Het Bolwerk

Dantumadiel

Noord

Noord Welsun

Brunssum, Onderbanken en

Verslavingszorg Noord Nederland Leeuwarden

Landgraaf Raad voor het Opbouwwerk

Alblasserdam

Combiwel

Stichting Doras


Timpaan Welzijn

Aafje

Dordrecht

MEE Friesland

Leeuwarden

Stichting Welzijn Helmond (SWH)

Helmond

Vrijwilligerscentrale Kampen

Kampen

Stichting Molo Oekoe

Midden Drenthe

Alblasserdam

91

Amsterdam stadsdelen Oost en Noord

Dantumadiel

Colofon Disclaimer: Deze rapportage is zorgvuldig en met medewerking van diverse partijen samengesteld; dit sluit eventuele onvolkomenheden niet uit. Aan de inhoud kunnen daarom geen rechten worden ontleend. Opdrachtgevers programma Welzijn Nieuwe Stijl: Ministerie van VWS, VNG, MO-Groep

Partners van het programma Welzijn Nieuwe Stijl: DSP-groep, MOVISIE, CMO-net, Verweij Jonker Programmabureau Welzijn Nieuwe Stijl (Andersson Elffers Felix) W: www.invoeringWMO.nl E: [email protected] T: 030-2363030

92

Rapportage, evaluatie en verantwoording van het Programma Welzijn Nieuwe Stijl. Programmabureau Welzijn Nieuwe Stijl, juni 2012

Recommend Documents