Amaryllis: Welzijn Nieuwe Stijl in Fryslân 1. 2. 3. 4. 5. 6.
aanleiding analysemodel richting beleidskader Welzijn ‘Nieuwe Stijl’ uitwerking sociaal werker uitwerking aanpak complexe problematiek Vervolg
Oebele Herder November 2010
1. Aanleiding Veranderagenda Amaryllis (a) Hardnekkige problemen in Welzijn en Zorg: • Lappendeken van voorzieningen, taken en werksoorten zonder patroon voor • veel- en ongelijk-soortige maatschappelijke problemen • Hulpstructuren (casemanagement, regie, overleg) lossen knelpunten onvoldoende op
1. Aanleiding Veranderagenda Amaryllis (b) Betaalbaarheid van Welzijn en Zorg:
• Verschuivingen tussen ‘systemen’ (waterbedeffect) en • Bezuinigingen : – doorgevoerde bezuiniging op ambulante ondersteuning – doorgevoerde bezuiniging op het AWBZ-pakket – brede heroverweging vanwege kredietcrisis (1 april resultaat van 20 werkgroepen! ) – verwachte korting gemeentefonds
Aanleiding tot gesprekkenreeks van gemeente met Sinne Welzijn, Welzijn Leeuwarden, MEE, Zienn, Limor, Fier, VNN, GGZ, NHL en Stenden
5 %: Is langdurig, soms meerdere Buitengesloten of sluit zichzelf buiten generaties, op meerde levensgebieden afhankelijk van Kwetsbaar, collectieve arrangementen maar met 15%: steun Is af en toe, of semipermanent redzaam afhankelijk van collectieve arrangementen 80%: Lost eigen problemen op. Steunberen van de samenleving Zoekt zelf hulp in sociale omgeving of markt
2. Analysemodel
100% is de totale bevolking van het gebied
3. Richting beleidskader ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ • Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid staat voorop. • Bij beginnend of beperkt regieverlies gaat versterking van de sociale steunstructuur (familie, vrienden, buren, maatjes etc) voor de inzet van professionals. • Zelfredzame burgers faciliteren, minder of niet zelfredzame burgers ondersteunen bij de maximaal mogelijke eigen regievoering. • Preventie gaat voor curatie
3. Richting beleidskader ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ • Van individuele voorzieningen naar meer collectieve voorzieningen • Gelijke gevallen gelijk behandelen, ongelijke in de mate van het verschil. Diversiteit is leidend, durf het verschil te maken. • Bureaucratie ontdoen van kenmerken van ‘gestold wantrouwen’ • empowerment. • Zonodig ‘er-op-af’, dring door tot in de ‘haarvaten’ van de (aandachts-)wijken.
3. Richting beleidskader ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ • Eén Huishouden, Eén Plan, Eén Hulpverlener voor ‘de 20%’, met recht op consultatie en/of inschakeling van vakspecialist. stop de versnippering !
• Van regie op regie, coördinatie op coördinatie en veelvuldig overleg terug naar de eenvoud: o Onderscheid van regiebelemmeringen bij cliënt beperken tot Simplex (‘de 15’): inzet van sociaal werker (hierna nader uitgewerkt) Complex (‘de 5%’) : inzet van interventieprofessionals (hierna nader uitgewerkt) o Werken met mandaat
4. Uitwerking:
Werkwijze van de Sociaal Werker • Eén Huishouden, Eén Plan, Eén Hulpverlener voor individuele problematiek op alle leefgebieden (Huisvesting, Financiën, Sociaal functioneren, Psychisch functioneren, Zingeving, Lichamelijk functioneren, Praktisch functioneren,Werk/Dagbesteding)
• Werkwijze van empowerment • ‘Er-op-af’ waar nodig • Werkend in teams met leden met van oorsprong verschillende deskundigheden en aandachtsvelden (individueel, samenlevingsgericht)
4. Uitwerking:
Leden team sociaal werker (afkomstig uit individueel èn collectief sociaal werk, niet uitputtend!)
• algemeen maatschappelijk werkers, ouderenadviseurs, clientenadviseurs, sociale raadslieden, MEE consulenten, Wmoconsulenten, casemanagers Sociale Zaken (Paticipatie/Werk + Inkomen), ambulante woonbegeleiders, schuldhulpverleners • educatief ouderen werkers , opbouwwerkers, jongerenwerkers, MEE consulenten Collectieve taken
4. Uitwerking:
Wijk-, buurtgebonden waar nodig In aandachtswijken (op basis van sociale index): wijkplan voor integrale aanpak (fysiek èn sociaal) met daarin: • Inzet van wijkteam sociaal werkers; omvang problematiek bepaalt omvang team • Zowel aanpak samenlevingsproblematiek (van (hang) jong tot oud) als • Individuele problematiek door sociaal werker voor alle leefgebieden en voor alle leeftijden • Dominante methodiek: ABCD-aanpak (Asset Based Community or Civilian Development)
5.Nadere uitwerking voor: Situaties waarin de problematiek van het cliëntsysteem wordt gekenmerkt door:
Complexiteit, veel aspecten, ernst, weerstand tegen hulp, risico’s voor kwetsbare deelnemers, verstandelijke en/of psychiatrische beperkingen; In veel gevallen bovendien: langdurend, soms generaties lang, intimidatie, geweld, politie- en justitiecontacten.
5. De Huidige situatie in de top van de piramide nader bekeken • Maatschappelijke opvang • Skrep • Jeugdzorg
Vanuit het Fries Veiligheidshuis Veelplegers Dakloze overlastgevers
• Casemanager • Officier van Justitie • Politie • GGZ • VNN • Reclassering
Ernstige probleemgezinnen
Ondersteuning ernstige probleemgezinnen schiet tekort
5.Uitwerking
voor de
Ontwikkelen van interventieteams voor: Stad Leeuwarden Provincie Friesland Samengesteld uit: GGZ, Verslavingszorg, Reclassering, Fier Fryslân, Politie/Justitie, Jeugdzorg, Maatschappelijke opvang, Lokaal maatschappelijk werk, Aangevuld met de distributieketen ‘schaarse goederen’ (huisvesting, inkomen)
Bij escalatie en (ernstige) juridische titels: ‘opschalen’ naar Fries Veiligheidshuis.
6. Het vervolg
Per 2011 operationeel: Drie Sociale wijkteams in 8 aandachtswijken: Doel: iedereen weer mee laten doen op maximaal haalbare sport van de participatieladder Breed samengesteld team: o.a. algemeen maatschappelijk werkers, MEE consulenten, Wmo-consulenten, casemanagers Inkomen, casemanagers van werkplein, ambulante woonbegeleiders, schuldhulpverleners, opbouwwerkers, jongerenwerkers, etc.
Twee Interventieteams voor alleenstaande daklozen en huishoudens met zeer complexe problemen.
6. Het vervolg :
in nadere uitwerking en verkenning • Analyse, pilots en ontwerp voor aansluiting op ‘Amaryllis’ van het terrein van kinderen, jeugd en jongeren (ook ter voorbereiding op decentralisatie jeugdzorg): van één kind, één plan, één hulpverlener naar één huishouden etc., inpassing CJG in concept, relatie met zorg op school, • verkenningmogelijkheden wijkthuiszorgteams (Wmo en AWBZ; NMA!)
6. Het vervolg:
in ontwikkeling: • Doorontwikkeling participatiebeleid met combinaties Wwb, Wmo en WSW: maatschappelijk nuttig werk, vrijwilligerswerk, ‘buurtonderneming’ • Verkenning kansen en bedreigingen maatregelen regeerakkoord, m.n.: – – – –
overdracht jeugdzorg begeleiding & dagbesteding , verlaging IQ-grens wijzigingen sociale zekerheid ‘onderkant’.
Het begin van een b(l)oeiende tijd!
