Opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening 3e jaar voltijd Handleiding Stage 2013 – 2014
Februari 2014 Coördinator Stage SJD mr. Sip Stulp
[email protected] 06-21158780 Externe Betrekkingen
[email protected] 020-5954925 Hogeschool van Amsterdam Maatschappij en Recht www.dmr.hva.nl Bezoekadres: Wibautstraat 5a 1091 GH Amsterdam Postadres: Postbus 1025 1000 BA Amsterdam
2
Inhoudsopgave Inleiding .....................................................................................................................................5 1. De opleiding SJD aan de HvA.............................................................................................6 1.1 Hbo-opleiding SJD in Nederland ....................................................................................6 1.2 Beroepsoriëntatie ...........................................................................................................6 1.3 Thema’s ..........................................................................................................................6 1.4 Veranderingen in onderwijs en werkveld .......................................................................6 1.5 Opleiding en praktijk .......................................................................................................6 2. De stage ................................................................................................................................8 2.1 Doelstellingen .................................................................................................................8 2.2 Fasering en opbouw van de stage .................................................................................8 2.3 Excellentie tijdens het studiejaar ....................................................................................8 2.4 Praktijkopdracht ..............................................................................................................9 2.5 Stageovereenkomst .......................................................................................................9 3. Betrokkenen bij de stage .....................................................................................................10 3.1 De stagebiedende organisatie .....................................................................................10 3.2 De stagiair ....................................................................................................................10 3.3 De praktijkbegeleider....................................................................................................10 3.4 De stagedocent ............................................................................................................11 3.5 Externe Betrekkingen ...................................................................................................11 4. Fasering, verslaglegging en gesprekken ............................................................................12 4.1 Fasering maartroute .....................................................................................................12 4.2 Fasering septemberroute .............................................................................................12 4.3 Inwerkfase ....................................................................................................................13 4.4 Uitvoeringsfase .............................................................................................................13 4.5 Praktijkopdracht ............................................................................................................13 4.6 Verdiepingsfase ............................................................................................................13 4.7 Verslagen .....................................................................................................................14 4.7.1 Inwerkplan ...........................................................................................................14 4.7.2 Leerwerkplan .......................................................................................................14 4.7.3 Beknopt organisatie-overzicht t.b.v. 2de jaars studenten SJD ............................15 4.7.4 Tussentijdse evaluatieverslag en portfolio ..........................................................15 4.7.5 Onderzoeksopzet en onderzoeksopdracht .........................................................16 4.7.6 Eindverslag en portfolio.......................................................................................16 4.8 Gesprekken tussen organisatie, opleiding en stagiair .................................................16 4.8.1 Het startgesprek ..................................................................................................16 4.8.2 Het tussentijdse evaluatiegesprek ......................................................................16 4.8.3 Het eindgesprek ..................................................................................................17 5. Beoordelingen, herkansingen en programma .....................................................................18 5.1 Beoordeling ..................................................................................................................18 5.2 Beroepsprocedure ........................................................................................................20 5.3 Onderwijsprogramma’s stagejaar ................................................................................20 6. Andere contacten tussen opleiding en praktijk ...................................................................21 7. Aanvullende informatie ........................................................................................................22 7.1 WA-verzekering ............................................................................................................22 7.2 Verzuim, compensatie en verlenging ...........................................................................22 7.3 Terugkomonderwijs (TKO) ...........................................................................................22 7.4 Bijzondere vakantieregeling maartroute ......................................................................23 7.5 Veranderen van stageplaats ........................................................................................23
3
Bijlage 1 Stageovereenkomst .................................................................................................24 Bijlage 2 Agenda voor het startgesprek ..................................................................................27 Bijlage 3 Agenda voor het tussentijdse evaluatiegesprek ......................................................28 Bijlage 4 Agenda voor het eindgesprek ..................................................................................29 Bijlage 5 Criteria stageverslaglegging .....................................................................................30 Bijlage 6 Richtlijnen, feedback en beoordelingsformulier leerwerkplan .................................31 Bijlage 7 Richtlijnen voor het tussentijdse verslag ..................................................................34 Bijlage 8 Richtlijnen voor het eindverslag ...............................................................................35 Bijlage 9 De SJD competenties en opbouw curriculum met thema’s .....................................36 Bijlage 10 Beoordelingsformulier praktijkbegeleider ...............................................................43 Bijlage 11 Scoreformulier stagedocent SJD ...........................................................................55 Bijlage 12 Het portfolio ........................................................................................................... 59 Bijlage 13 STARR formulier en toelichting ..............................................................................60 Bijlage 14 Feedbackformulier..................................................................................................61 Bijlage 15 Taalprotocol opleiding SJD ....................................................................................62 Bijlage 16 Stage, stage-overeenkomst en dienstbetrekking ...................................................65 Bijlage 17 Regeling seksuele intimidatie .................................................................................66
4
Inleiding Voor u ligt de Handleiding Stage van de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD) aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Deze handleiding bevat informatie voor stagiaires, praktijkbegeleiders en stagedocenten. De opleiding SJD is een competentiegerichte opleiding en onderscheidt een zevental competenties. De studenten dienen deze competenties op niveau drie te behalen om te kunnen afstuderen. De competenties zijn in nauw overleg met het werkveld geformuleerd. De competenties, de niveaubepaling en de bijbehorende beoordelingscriteria zijn als bijlagen opgenomen in deze handleiding (zie de bijlagen 9, 10 en 11). Bij de invulling van de taken en werkzaamheden tijdens de stages bieden zij richtlijnen voor alle betrokkenen. De beoordelingscriteria dienen als instrument ter ondersteuning van de beoordeling door de praktijkbegeleider en de stagedocent. De opleiding SJD kent twee stageroutes: naast de “Septemberroute” is er de “Maartroute”. De laatste maakt het mogelijk voor studenten om later in het studiejaar op stage te gaan. Er is ook een betere aansluiting op de behoefte van organisaties om tijdig zekerheid te hebben dat studenten voldoende punten hebben behaald om op stage te mogen. In de diverse programmaschema’s wordt naar beide routes verwezen. De informatie in deze handleiding betreft het onderwijsconcept van de HvA, de SJD opleiding in het algemeen en natuurlijk de opzet en inhoud van de stage. Ook worden de fasering, de opbouw van de stage, de opdrachten en de toetsing uiteengezet. Tot slot wordt aandacht besteed aan de rol en taken van de personen die bij de stage betrokken zijn. Achterin de handleiding zijn bijlagen opgenomen die betrekking hebben op specifieke stageonderdelen en studie-informatie inzake het derde studiejaar. De Handleiding Stage SJD is in samenwerking met het werkveld, de stagiaires, de praktijkbegeleiders en de stagedocenten tot stand gekomen. Suggesties, die de bruikbaarheid ten goede komen, stellen wij zeer op prijs.
Stageteam SJD
5
1. De opleiding SJD aan de HvA 1.1 Hbo-opleiding SJD in Nederland De hbo-opleiding SJD wordt landelijk aangeboden en ontwikkeld binnen een samenwerkingsverband van zeven hogescholen in Nederland. Dit verband bestaat naast de Hogeschool van Amsterdam uit hogescholen in Rotterdam, Utrecht, Leiden, Groningen, Sittard en Deventer. In de keuze voor de zogenaamde “professional schools” hebben alle SJD opleidingen landelijk gekozen voor de “professional school of law” waardoor nieuwe samenwerkingsverbanden zijn ontstaan. Dit geldt ook voor de situatie in Amsterdam, waar de SJD-opleiding samen met de opleiding HBO-Rechten is ondergebracht bij het domein Maatschappij en Recht binnen de Hogeschool van Amsterdam. Beide opleidingen werken samen met de Juridische Faculteit van de Universiteit van Amsterdam. 1.2 Beroepsoriëntatie De SJD-er richt zich op het behandelen van sociaal juridische vraagstukken. Het betreft onder andere kwesties met betrekking tot arbeid, inkomen, schulden, uitkeringen, wonen, vluchtelingen, reclassering, jeugdzorg, enz. Hij1 is in staat wet- en regelgeving te interpreteren, toe te passen, en op verschillend niveau uit te leggen aan belanghebbenden. Daarnaast heeft hij aandacht voor beroepsontwikkeling en -innovatie. 1.3 Thema’s SJD-ers zijn werkzaam in zowel uitvoerende functies als in beleidsfuncties. Niet alleen in de nonprofit sector, maar ook bij profit organisaties op het gebied van o.a.: wonen en leefbaarheid; arbeid en inkomen; criminaliteit en veiligheid; overheid en welzijn; uitkeringen en re-integratie; integrale schulddienstverlening. 1.4 Veranderingen in onderwijs en werkveld Veelvuldige veranderingen in wet- en regelgeving, decentralisatie en reorganisaties op bestuurlijk en uitvoerend vlak beïnvloeden het dagelijks leven in onze samenleving. De opleiding SJD is als hoger beroepsopleiding alert op deze ontwikkelingen; het onderwijs gaat uit van een permanent leerproces en zelfstandig, competentiegericht leren. Dit sluit aan bij de veranderende eisen die worden gesteld vanuit het werkveld. Daarbij is parate kennis belangrijk, evenals het vermogen kennis te verwerven en deze toe te passen. De opleiding besteedt ook uitvoerig aandacht aan de ontwikkeling van een goede beroepshouding en adequate communicatieve vaardigheden. 1.5 Opleiding en praktijk De contacten tussen de SJD opleiding en het werkveld zijn omvangrijk, frequent en divers. Naast de stage in het derde jaar gaan studenten in het afstudeerjaar (vierde jaar) aan de slag met opdrachten van organisaties en instellingen uit het werkveld. Hierbij is een combinatie van beroepscompetenties aan de orde. Voorafgaand aan hun stage krijgen studenten in het eerste en tweede jaar van de opleiding te maken met de praktijk d.m.v. workshops, gastdocenten, werkveldinterviews etc. Via uiteenlopende opdrachten hebben zij rechtstreeks contact met professionals uit het werkveld. Sinds enkele jaren draait het zogeheten “Recht Op” programma, waarbij de opleiding de praktijk in huis haalt. In samenwerking met verschillende organisaties stelt de opleiding de eigen kennis en menskracht ten dienste uiteenlopende doelgroepen.
1 Ter wille van de leesbaarheid van de tekst wordt alleen de mannelijke vorm gebruikt. Bedoeld worden natuurlijk mannen en vrouwen.
6
Voorbeelden hiervan zijn: Het Juridisch Spreekuur voor studenten en medewerkers van de HvA en het spreekuur voor exgedetineerden in samenwerking met Humanitas en Reclassering Nederland. Er wordt overigens niet alleen gekeken naar de beroepspraktijk in Nederland. Ook de belangstelling voor “best practices” en daarmee samenhangende vergelijkingen met het buitenland zijn in diverse programma’s aan de orde.
7
2. De stage
2.1 Doelstellingen In het kader van een hbo-opleiding is het noodzakelijk dat de student door middel van het functioneren in een werkelijke beroepssituatie leert beroepstaken goed uit te voeren. Dit gebeurt voor een belangrijk deel tijdens de stage. Voor deze stage zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: de student leert zelfstandig te handelen in complexe beroepssituaties en maakt daarbij gebruik van bijbehorende inzichten, kennis en vaardigheden; de student werkt aan algemene hbo-, en specifieke opleidingscompetenties. 2.2 Fasering en opbouw van de stage Zoals eerder vermeld, er zijn twee momenten waarop de stage in het derde jaar kan beginnen. In de septemberroute start de stage begin september en eindigt eind juni. De maartroute start begin maart en eindigt eind januari (inclusief een maand verplicht zomerreces). De stage vindt plaats op vier vaste dagen per week, n.l. maandag t/m donderdag. De vrijdag is bedoeld voor onderwijsactiviteiten op de opleiding zelf. De onderwijsactiviteiten omvatten de reguliere Terugkomonderwijsdagen en de programma’s: Organisatiekunde, Regie voeren, Coördineren en het vak Onderzoek. Met deze programma’s komt de opleiding tegemoet aan de vraag van studenten en het werkveld om extra theoretische ondersteuning. Elke stage kent een inwerkfase, een uitvoeringsfase en een verdiepingsfase. Inwerkfase. Deze fase duurt ongeveer zes tot acht weken, afhankelijk van de grootte van de organisatie en de opzet van de stage. Tijdens de inwerkfase vindt het startgesprek tussen stagiair, praktijkbegeleider en stagedocent plaats. Uitvoeringsfase. Deze fase beslaat de verdere periode van de stage. Halverwege de stageperiode vindt een tussentijdse evaluatie plaats. Verdiepingsfase. In deze fase is de focus niet alleen gericht op een hoger niveau van de uitvoering, maar ook op verdieping. Deze fase overlapt gedeeltelijk de uitvoeringsfase. Van de stagiair wordt verwacht dat hij in staat is abstract te kijken naar het werkveld en de actuele vraagstukken die daar spelen. Voorts is de stagiair in staat maatschappelijke ontwikkelingen te relateren aan gevolgen voor de doelgroep en het functioneren van de organisatie. Aan het eind van deze fase vindt het evaluatie- c.q. beoordelingsgesprek van de stagiair plaats.
2.3 Excellentie tijdens het studiejaar In het studiejaar 2012-2013 is een pilot excellentieprogramma of honours traject aangeboden in het derde studiejaar. Vanaf 2013-2014 wordt aansluitend op dit programma in het vierde jaar ook een excellentie programma of honours traject aangeboden. Uitgangspunt voor het honours traject is dat iedere stageplek in het derde jaar geschikt is voor een excellente stage. Als een student vooraf of tijdens de stage geïnteresseerd is in het honours traject, kan hij/ zij zich hiervoor aanmelden. De stagedocent in overleg met de praktijkbegeleider geeft een positief advies alvorens een student wordt toegelaten tot het programma. Het totaal aantal punten dat studenten kunnen behalen in jaar 3 en 4 is 15 EC. Studenten kunnen zelf kiezen welke programma onderdelen zij willen volgen en hoeveel van de 15 punten zij in jaar 3 willen behalen. Het aanbod is zo opgebouwd dat de student de studiebelasting kan verdelen over de blokken 4, 1 en 2. Studenten die de 15 studiepunten voor het honours traject behalen, krijgen een apart certificaat ‘honours traject’ bij het diploma ‘bachelor of laws’. Criteria voor toegang tot jaar excellentieprogramma jaar 3 Om toegang te krijgen tot het excellentieprogramma dienen de studenten alle reguliere punten van studiejaar 1 en studiejaar 2 te hebben behaald. De student meldt zich via de stagedocent aan bij de coördinator excellentie. 8
De stagedocent geeft in overleg met de praktijkbegeleider een akkoord op het volgen van het honours traject. Beoordelingscriteria zijn naast alle behaalde punten, de student is: gemotiveerd; enthousiast; gestructureerd; gedisciplineerd; werkt zelfstandig en presteert bovengemiddeld. Het programma aanbod Aan de hand van de leerlijnen in het curriculum van SJD worden tijdens de stageperiode programma’s voor de excellente student aangeboden op het terrein van recht, communicatie, methodiek/onderzoek, integratie en persoonlijke ontwikkeling. De programma’s worden zoveel mogelijk op de vrijdag aangeboden. Het staat de student vrij om ook zelf voorstellen te doen voor een excellente opdracht tijdens het derde en vierde studiejaar. Dit kan bijvoorbeeld een grotere of aanvullende onderzoeksopdracht (zie 2.4) zijn. De student dient zelf een voorstel in welke wordt ondertekend ter goedkeuring door de stagedocent en praktijkbegeleider. De praktijkbegeleider mag ook met een voorstel komen. Voorstellen worden door de student ingediend bij de coördinator excellentie. Meer informatie over het excellentieprogramma SJD is te vinden op DLWO.
2.4 Praktijkopdracht Het is al eerder gezegd, het SJD werkveld is zeer divers. Dat komt tot uiting in de stages bij uiteenlopende organisaties waarbij sprake is van verschillen in mogelijkheden en aanpak. Desondanks is de opleiding steeds in staat geweest hiermee zodanig om te gaan dat de beoordeling op algemeen geldende criteria geborgd is. Om de verschillen in invulling van de stages te compenseren resp. de stagiair extra mogelijkheden te bieden vanuit een andere invalshoek de praktijk te benaderen, is de Praktijkopdracht toegevoegd aan de stage. In het tweede kwartaal van het studiejaar start de stagiair middels het programma Onderzoek met de opzet van zijn Praktijkopdracht binnen zijn stageorganisatie. In de praktijk leidt dit tot het volgende: Elke stagiair heeft de opdracht een praktijkgericht onderzoek te ontwikkelen en uit te voeren binnen zijn stageorganisatie. Het thema wordt bepaald door de stagiair en de praktijkbegeleider. De begeleiding en beoordeling van de onderzoeksopzet vindt plaats door een docent onderzoeksvaardigheden van de opleiding. De praktijkbegeleider en de docent onderzoeksvaardigheden beoordelen het eindproduct van de Praktijkopdracht. De ervaring wijst uit dat de Praktijkopdracht in veel gevallen inspeelt op een bestaande vraag of behoefte van de stageorganisatie.
2.5 Stageovereenkomst Tijdens het startgesprek wordt de stageovereenkomst (zie bijlage 1) besproken. Nadat de afspraken zijn doorgenomen, wordt de overeenkomst door alle betrokken partijen ondertekend. Iedere betrokkene krijgt een exemplaar. Op de stageovereenkomst tussen de organisatie, de student en de opleiding is de stagecode van toepassing (zie: www.HBO-raad.nl).
9
3. Betrokkenen bij de stage
3.1 De stagebiedende organisatie Geschikte stageorganisaties zijn organisaties die tenminste: op professionele wijze sociaal juridische dienstverlening uitvoeren; meerdere beroepskrachten met een juridische en/of sociaal agogische achtergrond in dienst hebben; langer dan een jaar bestaan; praktijkbegeleiding door een gekwalificeerde en/of ervaren beroepskracht op HBOniveau bieden; professionele feedback op de juridische aspecten van de werkzaamheden borgen; bereid zijn de student te beoordelen volgens door de opleiding vastgestelde criteria; de student de gelegenheid bieden te leren en te werken volgens de in deze handleiding genoemde opzet. 3.2 De stagiair In de voorgaande jaren heeft de student geleerd zelfstandig te werken, zelf informatie te verzamelen, bronnen te zoeken en informatie te verwerken. Deze lijn wordt binnen de stage voortgezet. Dit betekent dat de student een grote verantwoordelijkheid heeft voor zijn eigen leerproces en dat hij binnen de stage: initiatief moet tonen; zelfstandig informatie moet verzamelen; kan reflecteren op eigen functioneren; een goede beroepshouding aanneemt; in de loop van het jaar steeds meer richting geeft aan het eigen leerproces en dit proces toetst a.d.h.v. de te behalen SJD competenties; regelmatig zijn werkzaamheden met de praktijkbegeleider bespreekt; in staat is samen te werken met anderen; tijdig verslagen aanlevert; zich aantoonbaar voorbereidt op evaluaties en het onderwijs; zorgt voor de verslaglegging van het startgesprek en de tussentijdse evaluatie, etc. 3.3 De praktijkbegeleider De praktijkbegeleider heeft een hbo-opleiding op juridisch en/of sociaal agogisch gebied, en/of beschikt over ten minste twee jaar relevante werkervaring op hbo-niveau. Wanneer een stageorganisatie niet kan voldoen aan de voorwaarden, dan betekent dat niet direct dat daar geen stage mag plaatsvinden. De Coördinator Stage SJD beoordeelt in die gevallen vooraf of er voldoende waarborgen zijn om de stage(begeleiding) mogelijk te maken. De praktijkbegeleider is verantwoordelijk voor de leercondities voor de student. Hij bevordert het leren van de student door regelmatig begeleidingsgesprekken te voeren met de stagiair. Het verdient aanbeveling deze structureel in te passen naast de reguliere (in)werkactiviteiten. Van praktijkbegeleiders wordt onder meer gevraagd: vragen te stellen in plaats van alleen direct antwoorden te geven; wegen aan te wijzen om tot een oplossing te komen naast het direct instrueren; meer te stimuleren om zelf theoretisch-methodische verbindingen te zoeken en te benoemen dan die zelf aan te reiken.
10
De praktijkbegeleider heeft daarnaast een ondersteunende functie bij de beoordeling. Daartoe is in bijlage 10 een specifiek beoordelingsformulier opgenomen. Van de praktijkbegeleider wordt gevraagd dit formulier te gebruiken bij de tussentijdse evaluatie en bij het eindgesprek. Op verschillende momenten tijdens de stage bespreekt hij de leerresultaten van de student a.d.h.v. de door de opleiding vastgestelde beoordelingscriteria. De praktijkbegeleider geeft op basis van zijn ervaringen en indrukken aan in welk opzicht hij vindt dat de student zich tijdens de stage heeft ontwikkeld.
3.4 De stagedocent De opleiding heeft doelen c.q. competenties weergegeven in deze handleiding. Tijdens de stage vertegenwoordigt de stagedocent de opleiding. Dit houdt in dat hij: de student ondersteunt bij de integratie van praktijk en theorie; de eigen stagegroep begeleidt bij het terugkomonderwijs; de kwaliteit van de stages bewaakt; als verbindingsschakel tussen organisatie en opleiding fungeert; bemiddelt bij problemen; de zorgvuldigheid bewaakt van de procedures en de eindverantwoordelijkheid heeft voor de beoordelingen; een leidende rol heeft in de gesprekken met de praktijkbegeleider en de student; indien nodig, de belangen van de student als stagiair behartigt. N.B.: Om deze rol goed te kunnen vervullen is het belangrijk dat de stagiair respectievelijk de praktijkbegeleider de stagedocent tijdig informeert over de gang van zaken.
3.5 Externe Betrekkingen De afdeling Externe Betrekkingen (EB) is verantwoordelijk voor de administratieve ondersteuning, informatie over procedures en alle praktische zaken omtrent de stage. Voorafgaande aan de stageperiode is EB het eerste aanspreekpunt voor algemene vragen. EB is eveneens aanspreekpunt in geval de Coördinator Stage niet bereikbaar is. Alle formulieren en overeenkomsten worden door EB opgeslagen en bewaard. De contactgegevens van EB treft u vooraan in deze handleiding.
11
4. Fasering, verslaglegging en gesprekken 4.1 Fasering maartroute Fase
Product(en)
Aanwezig tijdens gesprek
Inwerkfase: maximaal twee maanden
Inwerkplan Digitaal portfolio
Startgesprek Locatie: de stageorganisatie Stagiair, praktijkbegeleider en de stagedocent
Uitvoeringsfase tot tussentijdse evaluatie: begin mei tot juli/augustus
Leerwerkplan Tussentijds evaluatieverslag Onderzoeksopzet Digitaal portfolio
Tussentijdse evaluatiegesprek Locatie: de opleiding Stagiair, praktijkbegeleider en de stagedocent
Eindverslag Praktijkopdracht Digitaal portfolio
Eindevaluatiegesprek Locatie: opleiding Stagiair, praktijkbegeleider en de stagedocent
Reflectieverslagen Werkbespreking
Stagedocent (niet bij intervisie), MWB groepsleden
Fase
Product(en)
Aanwezig tijdens gesprek
Inwerkfase: maximaal twee maanden
Inwerkplan Digitaal portfolio
Startgesprek Locatie: de stageorganisatie Stagiair, praktijkbegeleider en de stagedocent
Uitvoeringsfase tot tussentijdse evaluatie: eind oktober tot januari
Leerwerkplan Tussentijds evaluatieverslag Onderzoeksopzet Digitaal portfolio
Tussentijdse evaluatiegesprek Locatie: de opleiding Stagiair, praktijkbegeleider en de stagedocent
Uitvoerings/verdiepingsfase tot einde stage: eind juni
Eindverslag Praktijkopdracht Digitaal portfolio
Eindevaluatiegesprek Locatie: de opleiding Stagiair, praktijkbegeleider en de stagedocent
Geheel studiejaar volgens rooster: Terugkomonderwijs op vrijdag
Reflectieverslagen Werkbespreking
Stagedocent (niet bij intervisie), MWB groepsleden
Student neemt juli/augustus verplicht 4 weken vakantie (waarvan 1 week wordt afgetrokken van de 12 vakantiedagen) i.o.m. organisatie en opleiding Uitvoerings/verdiepingsfase tot einde stage: eind januari Evaluatiegesprekken in december/januari Geheel studiejaar volgens rooster Terugkomonderwijs op vrijdag e
Januari: inschrijving onderwijs 4 jaar
4.2 Fasering septemberroute
12
4.3 Inwerkfase Voor deze periode van de stage is een inwerkplan gemaakt. De inwerkfase beslaat maximaal de eerste twee maanden van de stage en is een van de onderwerpen tijdens het startgesprek. Tijdens deze periode neemt de stagiair: kennis van de doelen en de werkwijze van de organisatie; hij ontmoet zijn collega’s en weet aan het eind van de inwerkperiode wat de taak van deze mensen inhoudt; hij begrijpt welke maatschappelijke positie deze inneemt; hij denkt na over het methodisch handelen op de werkplek en zoekt uit welke ondersteunende literatuur er wordt gebruikt; hij verwerft inzicht in de doelgroep en de aard, de achtergrond en de aanpak van vragen om advies, informatie en hulpverlening. Al deze informatie wordt beknopt vastgelegd in max. twee A4-tjes. De student heeft reeds in de inwerkfase een actieve rol: hij denkt mee over de invulling van de stage, geeft aan wat hij verwacht van de praktijkbegeleiding en neemt zelf initiatief. Het inwerkplan moet aanwezig zijn bij het begin van de stage. De producten van de inwerkfase zijn behalve het reeds genoemde inwerkplan, het leerwerkplan en een A4 over de organisatie. Het leerplan en de beknopte informatie over de organisatie t.b.v. de 2de jaars worden uiterlijk acht weken na de start van de stage schriftelijke ingeleverd bij de stagedocent en in het portfolio geplaatst.
4.4 Uitvoeringsfase Deze fase sluit direct aan op de inwerkfase, en loopt door tot het einde van het stagejaar. De student heeft de kennismakingsfase achter de rug en gaat geleidelijk “het diepe” in. Tijdens het contact tussen opleiding, student en stageorganisatie is besproken op welke wijze dat gaat gebeuren, de aanpak kan per organisatie verschillen. De snelheid waarmee de stagiair zich zaken eigen maakt, speelt een belangrijke rol in het toekennen van verantwoordelijkheden. Belangrijke kenmerken van deze fase zijn: er is sprake van toenemende complexiteit in de uit te voeren praktijkonderdelen; de student gaat in toenemende mate zelfstandig taken uitvoeren; de aard van de dagelijkse praktijkbegeleiding verandert van instructie naar consult; de student ontwikkelt in de loop van de stage een visie op het functioneren van de eigen organisatie in relatie tot maatschappelijke ontwikkelingen; de student gaat aan de slag met de onderzoeksopdracht. 4.5 Praktijkopdracht De Praktijkopdracht in de stage is complementair aan de stage. Dit betekent dat een aparte activiteit wordt benoemd waarmee de student als onderdeel van zijn leerproces aan de slag gaat. Richtlijn voor de hoeveelheid uren is 2 EC (= 56 uur). Naarmate de opdracht meer mogelijkheden biedt om specifieke SJD competenties te behalen, kan dit aantal uren in overleg groter zijn (zie ook voorwaarden Excellentieprogramma in 2.3). De flexibiliteit van deze benadering biedt extra mogelijkheden voor organisatie en student om in te spelen op ontwikkelingen zodra deze zich voordoen. Deze benadering biedt ook mogelijkheden om 'ondervertegenwoordigde beoordelingselementen' in de stage extra aandacht te geven. De onderzoeksopzet en -uitvoering wordt in nauw overleg met de stageorganisatie geformuleerd. Zoals gezegd, maakt de stagiair in blok 4 een schriftelijke onderzoeksopzet die door de docent onderzoeksvaardigheden wordt beoordeeld. Wanneer de opzet met een voldoende wordt beoordeeld, kan de stagiair beginnen met de uitvoering. De Praktijkopdracht wordt beoordeeld met een cijfer door de docent onderzoeksvaardigheden. 4.6 Verdiepingsfase De verdiepingsfase overlapt het einde van de uitvoeringsfase. In dit gedeelte van de stage laat de student blijken ook op meso en macro niveau naar het werkveld, de stagebiedende organisatie en het eigen handelen te kunnen kijken. Aan het einde van de stage moet de student daarin verder zijn dan tijdens de tussentijdse evaluatie. 13
De student kent het netwerk waartoe de eigen organisatie behoort, hij heeft geen probleem met het hanteren van de sociale kaart en is goed op de hoogte van de actualiteit. Voorts begrijpt hij welke politieke en maatschappelijke ontwikkelingen gevolgen hebben voor de organisatie, de doelgroep, het beleid en de uitvoering van de eigen werkzaamheden.
4.7 Verslagen In het stagejaar maakt de student meerdere verslagen, eerder werd al het Inwerkplan genoemd. Er zijn echter nog een aantal belangrijke verslagen te noemen, waarmee de student zijn leerproces kenbaar en inzichtelijk maakt, dit zijn: het leerwerkplan; beknopt organisatieoverzicht t.b.v. 2de jaars SJD-studenten het tussentijds evaluatieverslag; het eindverslag; het portfolio; de onderzoeksopzet en de Praktijkopdracht (het product); reflectieverslagen. De kwaliteit van de verslaggeving maakt deel uit van de cijfermatige beoordeling van het stagejaar waarin alle onderdelen worden meegenomen (zie bijlage 5 voor de algemene criteria). In de volgende paragrafen staan de verschillende opdrachten beschreven. 4.7.1 Inwerkplan De student maakt bij de start van de stage in overleg met de praktijkbegeleider een concreet plan voor de inwerkfase: het inwerkplan. Daarin komen aan de orde: wie is de praktijkbegeleider, welke functie heeft deze persoon in de organisatie; op welke afdeling/werkplek gaat de stagiair werken; wat zijn de activiteiten die plaatsvinden in deze periode, hoe gaat de student hieraan meedoen; met wie wordt er kennis gemaakt (namen/functies); is er sprake van introductiedagen met andere stagiaires en/of vrijwilligers; zijn er trainingen of cursussen als voorbereiding op de stage; is er sprake van kennismaking met andere afdelingen, andere organisaties? Zo ja, welke? zijn er bijzondere afspraken die de student nog kan vermelden? De stagiair maakt het inwerkplan in de eerste week van de stage (indien mogelijk voorafgaand aan) de stage. Dit gebeurt in overleg tussen praktijkbegeleider en de stagiair. Indien nodig kan hierover overleg plaatsvinden met de opleiding. De stagiair neemt het inwerkplan mee naar de eerste Terugkomdagbijeenkomst. 4.7.2 Leerwerkplan Tijdens de inwerkfase maakt de student een leerwerkplan, een werkdocument waarin de student de planning van zijn leerproces middels SMART geformuleerde leerdoelen uiteenzet (zie voor richtlijnen, feedback en beoordelingsformulier bijlage 6). In het leerwerkplan geeft de student aan welke taken hij binnen de stageorganisatie heeft, welke activiteiten daarbij horen, en op welke wijze en wanneer hij die zelfstandig gaat uitvoeren. Daartoe is het handig dat de student zich verdiept in het functieprofiel die op de stage van toepassing is. Aan de hand van deze informatie en de SJD competenties maakt de student een sterkte, zwakte analyse, een zogenaamde SWOT analyse. De student legt vervolgens een relatie tussen de uitkomsten van de SWOT analyse en de leerdoelen waarmee hij in de stage aan de slag gaat. De opdracht is minimaal één leerdoel per competentie te formuleren en minimaal één persoonlijk leerdoel te formuleren. Zoals eerder gezegd: de (persoonlijke) leerdoelen worden SMART weergegeven. Daarbij wordt rekening gehouden met de mogelijkheden die de werksoort en de organisatie bieden. Het leerwerkplan sluit aan bij de aandachtspunten uit het voorgaande studiejaar. De omvang van het leerwerkplan bedraagt ongeveer acht pagina’s. Het is mogelijk dat na verloop van tijd bijstelling van de geformuleerde leerdoelen wenselijk en soms zelfs noodzakelijk is. Daarover overlegt de student met zijn praktijkbegeleider en de stagedocent. 14
N.B. Het leerwerkplan wordt vooraf door de student ter inzage gegeven aan de praktijkbegeleider, en daarna getoetst door de stagedocent (voldoende of onvoldoende). De stagedocent kan een aanvulling of aangepast leerwerkplan vragen als het ingeleverde materiaal daartoe reden geeft. De student levert de aanvulling of aanpassing uiterlijk binnen drie weken aan. 4.7.3 Beknopt organisatie-overzicht t.b.v. 2de jaars studenten SJD De stagiair maakt een beknopt organisatie-overzicht t.b.v. 2de jaars studenten, opdat 2de jaars zich een beeld kunnen vormen van de relevante aspecten van de stageorganisatie. Dit overzicht (maximaal één A4) wordt gemaakt conform onderstaande richtlijnen: datum; naam stageorganisatie en naam afdeling (voluit); niet de naam en contactgegevens van de praktijkbegeleider; wel de naam van de stagedocent; beschrijving van de organisatie en de afdeling (producenten of diensten, klanten); mogelijke werkzaamheden voor een afgestudeerde; tips voor tweedejaars studenten die bij de organisatie stage willen lopen. Na goedkeuring door de stagedocent zal de beknopte informatie van de organisatie digitaal ter beschikking worden gesteld aan de 2e jaars studenten. 4.7.4 Tussentijds evaluatieverslag en portfolio De student maakt t.b.v. het tussentijds evaluatiegesprek (halverwege de stage) een tussentijds evaluatieverslag (zie nadere richtlijnen bijlage 7). Dit schriftelijk verslag is ten minste vijf werkdagen voordat de bespreking plaatsvindt, in het bezit van alle betrokkenen. Het verslag is vooraf gelezen door de praktijkbegeleider, die tevens een tussentijdse balans opmaakt met behulp van het beoordelingsformulier (zie bijlage 10). Het tussentijds evaluatieverslag is feitelijk een evaluatie van het Leerwerkplan. De stagiair reflecteert op het eigen leerproces en de leerdoelen. Behaalde leerdoelen en het eigen handelen worden onderbouwd met concrete voorbeelden. In het portfolio zijn daartoe bewijsstukken, STARR-formulieren en feedbackformulieren opgeslagen. In het tussentijdsverslag geeft de student ook aan hoe hij in de resterende periode van de stage aan (persoonlijke) leerdoelen en de SJD competenties gaat werken. Bij de tussentijdse evaluatie geven de praktijkbegeleider en de stagedocent feedback op het leerproces en de bereikte resultaten. Tevens beoordelen zij of de student op voldoende niveau is en geven indien nodig verbeterpunten aan met het oog op de voortgang van de stage. De stagedocent hanteert hiervoor het beoordelingsformulier stagedocent (zie bijlage 11). De praktijkbegeleider vult t.b.v. de feedback het formulier dat te vinden is in bijlage 10, in. Bij een onvoldoende beoordeling van enkele competenties worden concrete afspraken gemaakt op welke wijze de student aan de slag gaat om de stage succesvol te kunnen afsluiten en maakt de student een aanvulling c.q. krijgt hij een herkansing. Als de stage over de gehele linie onvoldoende wordt beoordeeld (ook na de herkansing) kunnen er twee dingen gebeuren. (1) In beginsel wordt de stage voortgezet bij dezelfde stageorganisatie. In dat geval worden in en na overleg met de praktijkbegeleider en de student concrete afspraken (lees: vervolgacties) gemaakt over wat er moet gebeuren om de stage op termijn (vastleggen!) met een voldoende te kunnen afsluiten. Na afloop van deze termijn vindt een herkansing van de tussentijdse evaluatie plaats. Mocht de stage na de herkansing wederom met een onvoldoende worden beoordeeld, dan bespreken de praktijkbegeleider, de stagedocent en de student bespreken of, en zo ja, op welke wijze en onder welke voorwaarden de stage kan worden doorgezet. (2) De stage is ook de herkansing met onvoldoende beoordeeld en doorgaan op de huidige stageplaats is niet mogelijk c.q. is niet verantwoord: de stage wordt dan afgebroken. De stagedocent, de praktijkbegeleider en de student bespreken en onderzoeken hoe en waar de stage hervat kan worden.
15
4.7.5 Onderzoeksopzet en onderzoeksopdracht De hieronder genoemde punten/criteria moeten allen voldoende zijn verwerkt in de opzet van het onderzoek wil de stagiair voor dit voorstel een voldoende kunnen behalen. Pas dan kan aan de uitvoering van praktijkopdracht worden begonnen. In de opzet van het onderzoek staan tenminste de zaken onder 1, 2, 3, 5 en 6 genoemd: 1. aanleiding voor het onderzoek; 2. centrale vraagstelling van het onderzoek (ook wel probleemstelling genoemd); 3. het doel van het onderzoek; 4. een theoretisch model (indien van toepassing); 5. onderzoeksmethode en rechtvaardiging; 6. tijdschema; 7. juridische aspecten (indien van toepassing); De docent onderzoeksvaardigheden bepaalt tezamen met de praktijkbegeleider of de opzet en het onderzoeksverslag of -product aan alle vereisten voldoen. De docent onderzoeksvaardigheden beoordeelt de onderzoeksopdracht met een cijfer. Voor de actuele beoordelingscriteria verwijzen we hier gemakshalve naar de studiehandleiding: Praktijkgericht Onderzoek (zie intranet jaar 3). 4.7.6 Eindverslag en portfolio In het eindevaluatieverslag geeft de student aan wat hij in de praktijk geleerd heeft en beheerst (zie ook bijlage 8). Het eindevaluatieverslag is een vervolg op het tussentijds evaluatieverslag en bevat een reflectie op het gehele leerproces. Het eigen handelen wordt onderbouwd met concrete voorbeelden. In het portfolio zijn daartoe bewijsstukken, STARR-formulieren en feedbackformulieren opgeslagen. Ook het resultaat van de onderzoeksopdracht wordt besproken. Het verslag incl. voorbeelden van de behaalde competenties (d.m.v. bewijsstukken, STARR-formulieren en feedbackformulieren) alsmede het beoordelingsformulier van de praktijkbegeleider (zie bijlage 10) worden vijf werkdagen voorafgaand aan het gesprek, schriftelijk ingeleverd bij de stagedocent.
4.8 Gesprekken tussen organisatie, opleiding en stagiair Vooraf is er na de melding van de stage contact geweest tussen Externe Betrekkingen en de organisatie. Vaak is bij een eerste contact tussen de opleiding en de organisatie rechtstreeks contact met de stagecoördinator i.v.m. de invulling van de stage. Tijdens de stageperiode zijn de hieronder genoemde drie reguliere gesprekken aan de orde. Het startgesprek vindt plaats bij de stageorganisatie, de tussentijdse- en eindevaluatie worden op de opleiding gehouden. 4.8.1 Het startgesprek Doel van het startgesprek is de afstemming over de opzet van de stage inclusief de inwerkperiode, de mogelijkheden die de instelling kan bieden, de relatie tot de competenties van de opleiding, en de individuele leerdoelen van de student. Bij dit gesprek zijn aanwezig de praktijkbegeleider, de stagiair en de stagedocent. Dit gesprek vindt plaats bij de organisatie, op een door betrokkenen afgesproken datum in de periode maart/begin april en voor de Septemberroute in de periode september/begin oktober. De stagiair en de stagedocent nemen het initiatief tot het maken van de afspraak. De stagiair zorgt ervoor dat de benodigde stukken tijdig in het bezit van stagedocent en praktijkbegeleider zijn. De agenda van het startgesprek staat in bijlage 2. 4.8.2 Het tussentijdse evaluatiegesprek In augustus/begin september (voor de Septemberroute gebeurt dit in de periode januari/begin februari) vindt er een tussentijds evaluatiegesprek plaats waaraan praktijkbegeleider, stagiair en stagedocent deelnemen. Het doel hiervan is de bespreking van de resultaten die tot dan zijn geboekt, en te komen tot een duidelijke afstemming van aandachtspunten bij praktijkbegeleiding en onderwijs. Er worden afspraken gemaakt over de voortgang en eventuele bijstellingen. Voorafgaand aan dit gesprek levert de stagiair zijn tussentijds evaluatieverslag (zie richtlijnen bijlage 8) en het door de praktijkbegeleider ingevulde beoordelingsformulier (zie bijlage 10) 16
schriftelijk in bij de stagedocent. De agenda van dit gesprek staat in bijlage 3. 4.8.3 Het eindgesprek Door betrokkenen wordt teruggekeken op de gehele stage en er is aandacht voor de opmerkingen en punten die genoemd zijn tijdens de tussentijdse evaluatie. Dit gesprek vindt plaats in de maand januari (voor de Septemberroute is dit juni). De basis voor dit gesprek wordt gevormd door het eindverslag (zie richtlijnen bijlage 8), het portfolio en het door de praktijkbegeleider ingevulde beoordelingsformulier (zie bijlage 10). Alle relevante stukken worden schriftelijk én tijdig ingeleverd bij de praktijkbegeleider en de stagedocent. De agenda van het eindgesprek staat in bijlage 3.
17
5. Beoordelingen, herkansingen en programma 5.1 Beoordeling De beoordelingen van de Stage, van de verslagen, van het Terugkomonderwijs en de bijbehorende opdrachten zijn met elkaar verbonden. Dat wil zeggen dat de studiepunten pas worden toegekend wanneer voor die specifieke onderdelen een voldoende is behaald (zie de Boom van jaar 3). Indien delen van het onderwijsprogramma van het 3e jaar of de Stage moeten worden herkanst, worden daarover afzonderlijke, schriftelijk afspraken gemaakt. Dit kan een specifieke opdracht zijn, maar ook een verlenging van de stageperiode inhouden. Bij de beoordeling van de Stage en de Praktijkopdracht zijn de praktijkbegeleiders natuurlijk nauw betrokken, maar voor alle beoordelingen geldt dat de opleiding eindverantwoordelijk is. Overzicht van de te beoordelen studieonderdelen in het stagejaar (Studievereisten jaar 3).
Studieonderdeel Organisatiekunde Regie binnen juridische kaders Coördineren Praktijkopdracht
Terugkomonderwijs Stage
Beoordelingsmoment Blok 4 Blok 1
EC 1 1
Blok 2 Blok 4,1 (onderzoeksopzet) Blok 2 (eindproduct) Blok 2 Blok 4 (stage I), Blok 1 (stage II) Blok 2 (stage III)
1 3
Totaal
Opbouw afzonderlijke studie-onderdelen Naam: Organisatiekunde (EC1) Werkvorm: Opdracht Toetsvorm: Product
Naam: Regie binnen juridische kaders (EC1) Werkvorm: Opdracht Toetsvorm: Product
6 8 16 28 60
Eindbeoordeling: Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
Eindbeoordeling: Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
18
Naam: Coördineren (EC1) Werkvorm: Training Toetsvorm: Opdracht Werkvorm: Presentie Toetsvorm: Actieve deelname
Eindbeoordeling: Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
V/O
Naam: Praktijkopdracht (EC3) Werkvorm: Opdracht Toetsvorm: Product Werkvorm: Onderzoeksopzet Toetsvorm: Product
Eindbeoordeling: Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
V/O
Naam: Terugkomonderwijs (EC 6) Werkvorm: MWB Toetsvorm: Reflectie Werkvorm: Werkbesprekingen Toetsvorm: Toets mondeling Werkvorm: SLB Toetsvorm: Studieloopbaanbegeleiding
Eindbeoordeling: Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
(wegingsfactor 50%)
Cijfer met decimaal (minimaal 5.5)
(wegingsfactor 50%)
V/O
Naam: Stage (EC 48) Stage III Stage II Stage I
Eindbeoordeling: Cijfer met decimaal (minimaal 5.5) Cijfer met decimaal V/O V/O
EC 24 EC 16 EC 8
19
5.2 Beroepsprocedure In het studentenstatuut is de beroepsprocedure geregeld. Voorafgaand aan deze formele beroepsmogelijkheid kan de student een verzoek om bemiddeling indienen bij de Coördinator Stage SJD. 5.3 Onderwijsprogramma’s stagejaar In de regel vinden alle onderwijsactiviteiten plaats op vrijdagen. Incidenteel kan het gebeuren dat er - om organisatorische redenen - op een woensdagochtend en/of –middag -een studieactiviteit plaats vindt. Naast het reguliere Terugkomonderwijs, biedt de opleiding de studenten extra onderwijsdagen (in totaal 8). De opleiding wil hiermee tegemoet aan de vraag van studenten en het werkveld om meer theoretische ondersteuning. Op de reguliere Terugkomdagen op de vrijdag komen de volgende onderdelen aan de orde: Werkbesprekingen, methodische werkbegeleiding (MWB), de Stagemarkt, de Studie Loopbaan (SLB) dag en de Internationale SJD-dag. Op de overige onderwijsdagen staan de volgende studieonderdelen centraal: Functioneren in organisaties (= Organisatiekunde, Coördineren en Regie voeren) en Onderzoek. Voor alle onderwijsonderdelen geldt voor elke student: verplichte aanwezigheid en actieve deelname.
20
6. Andere contacten tussen opleiding en praktijk A.
Beroepskrachten waarmee de HvA samenwerkt, worden regelmatig uitgenodigd voor thematische studiebijeenkomsten en actualiteitencolleges.
B.
De opleiding biedt de cursus deskundigheidsbevordering praktijkbegeleiding aan. Praktijkbegeleiders hebben de mogelijkheid hieraan deel te nemen. Meer informatie vindt u op: http://www.hva.nl/maatschappij-recht/mr-stages/sjd/deskundigheidsbevordering/
C.
Beroepskrachten worden regelmatig gevraagd voorlichting te geven over aspecten van het werk, en/of hun oordeel te geven over de resultaten van onderwijsonderdelen die daaraan gerelateerd zijn. Het werkveld kan aan vierdejaars studenten onderzoeksopdrachten verstrekken als z.g. “externe opdrachtgever”. Deze opdrachten worden in de periode februari- medio mei uitgevoerd door een of meer studenten.
E.
Beroepskrachten, docenten en studenten maken gebruik van elkaars ervaring, deskundigheid en inzet in het kader van Het Juridisch Spreekuur.
F.
Er wordt een beroep op het werkveld gedaan in het kader van de Werkveldcommissie en de Opleidingsadviesraad.
G.
Zowel organisaties als studenten maken gebruik van de mogelijkheid elkaar voorafgaand aan de stageperiode beter te leren kennen via de mogelijkheid om deel te nemen aan de “Meeloopdagen”.
H.
Tweedejaars studenten oriënteren zich tijdens dit studiejaar op aspecten van de praktijk door deelname aan vrijwilligers activiteiten en spreekuren.
21
7. Aanvullende informatie
7.1 WA-verzekering Studenten verrichten de stagewerkzaamheden onder de verantwoordelijkheid van de stagebiedende organisatie. Indien de student tijdens de stage schade veroorzaakt aan derden (bijvoorbeeld cliënten of bezoekers) dan dekt de WA-verzekering van de organisatie deze schade. Indien deze organisatie niet of niet voldoende hiervoor verzekerd is, wordt dekking verleend door de WA-verzekering van de HvA. Voor schade tijdens de stageperiode veroorzaakt door de student aan de stageorganisatie is de student zelf aansprakelijk indien en voor zover sprake is van verwijtbaar gedrag van de stagiair. 7.2 Verzuim, compensatie en verlenging De stagiair dient te voldoen aan: 1. Het voorgeschreven aantal uren dat voor de stage geldt (40 weken x 32 uur). 2. De onderwijsverplichtingen. 3. De beoordelingscriteria die in deze studiehandleiding staan. Als de stagiair niet aan de bovenstaande verplichtingen voldoet, dan dient de stage verlengd te worden. Het initiatief hiertoe ligt bij de stagedocent, die het contact zoekt met de coördinator. In overleg met stagedocent en stageplek beslist de coördinator over aard en omvang van de verlenging. Als een afwijking van bovenstaande regel wenselijk is, dan treedt de coördinator in overleg met het opleidingsmanagement. In geval van ziekte of ander verzuim, stelt de stagiair met opgaaf van redenen de praktijkbegeleider én de stagedocent direct op de hoogte. Bij afwezigheid van meer dan 4 werkdagen neemt de stagiair persoonlijk contact op met de stagedocent. Bij verzuim langer dan 8 werkdagen wordt de einddatum van de stage verschoven. Deze afwezigheid kan zowel een opeenvolgende periode betreffen als losse dagen. Elke werkdag afwezigheid boven de genoemde 8 werkdagen dient gecompenseerd te worden met een extra werkdag. Deze compensatie kan plaatsvinden tijdens de stageperiode (vrije dagen, zomervakantie) of daarna (verlenging). Wanneer sprake is van meer dan 8 werkdagen verzuim, is overleg met de opleiding (Coördinator Stage) noodzakelijk. Bij een verlengde stage dient de stagiair aanwezig te zijn bij de algemene TKO bijeenkomsten en alleen bij de bijzondere bijeenkomsten als deze niet al zijn bijgewoond. Als de stagiair onderdelen van het TKO al heeft behaald, dan hoeft de stagiair deze niet opnieuw te doen. In geval van ziekte of ander verzuim geldt de compensatieregeling zoals hierboven uiteengezet.
7.3 Terugkomonderwijs (TKO) Het terugkomonderwijs bestaat gedurende een studiejaar uit 17 algemene stagegroepbijeenkomsten en uit 2 bijzondere stagebijeenkomsten. De twee bijzondere bijeenkomsten zijn de stagemarkt in januari (voor allen) en de internationale SJD dag in juni (voor allen). Alle deze bijeenkomsten vinden op de vrijdag plaats. Aanwezigheid tijdens de twee bijeenkomsten is verplicht. Afwezigheid wordt meegenomen door de stagedocent bij de beoordeling van de beroeps- en studiehouding en daarmee de bepaling van een voldoende dan wel onvoldoende voor SLB jaar 3. Bij deze beoordeling hanteert de stagedocent zijn discretionaire ruimte en neemt hij of zij een redelijke beslissing. Aanwezigheid tijdens de 17 bijeenkomsten van de stagegroep is ook verplicht. Eenmaal afwezigheid is toegestaan, maar wordt ook proportioneel meegenomen bij de bepaling van een voldoende dan wel onvoldoende voor SLB jaar 3. Kennisgeving vooraf of zo snel mogelijk met opgaaf van redenen is verplicht. Bij tweemaal afwezigheid dient de stagiair een vervangende opdracht te maken. Aard en omvang van deze vervangende opdracht zijn afhankelijk van de inhoud van de gemiste TKO bijeenkomst; de stagedocent bepaalt. Het stageteam kan in gezamenlijkheid algemene vervangende opdrachten bepalen.
22
7.4 Bijzondere vakantieregeling maartroute De stage duurt 10 maanden. De student is verplicht om in de periode juli/augustus 4 weken vrij te nemen. In nauw overleg met de stageorganisatie wordt vastgesteld welke weken dit zijn. Eén van deze vier weken is ‘voor eigen rekening’, d.w.z. na de zomervakantie heeft de stagiair nog 8 vakantiedagen over. Voor deze verplichte regeling is gekozen omdat de stagiair in een studieritme moet kunnen blijven, maar ook, om de stagiair in januari de mogelijkheid te bieden zich soepel aan te sluiten bij de onderwijsactiviteiten die in blok 3 van het 4de studiejaar van start gaan. Indien de organisatie geen verplichte vakantieregeling kent rondom Kerstmis, Pasen, enzovoort waarbij de organisatie is gesloten, dan kan de stagiair in overleg met de praktijkbegeleider vakantiedagen opnemen. Eventuele gewenste afwijkingen worden in de stageovereenkomst vastgelegd. De stagiair stelt de stagedocent tijdig op de hoogte van zijn vakantieplanning. 7.5 Veranderen van stageplaats Verandering van stageplaats is slechts in uitzonderlijke gevallen mogelijk. Wanneer de student van stage moet of wil veranderen, dient de student de redenen en omstandigheden die leiden tot het afbreken van de stage aan de stagedocent door te geven. De stage kan pas afgebroken worden in en na overleg met de stagedocent en praktijkbegeleider. De stagedocent stelt de Coördinator Stage hiervan direct op de hoogte. Het veranderen van stageplek kan consequenties hebben voor studietempo en studiepunten i.v.m. het vinden van een nieuwe stageplaats. De stagiair moet in overleg met de stagedocent een nieuw stagetraject uitzetten, waarin onder andere fasering en afsluitende producten voor de nieuwe stage worden vastgelegd en goedgekeurd door de stagedocent.
23
Bijlage 1 STAGEOVEREENKOMST HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM OPLEIDING SOCIAAL JURIDISCHE DIENSTVERLENING STAGIAIR NAAM
: ……………………………………………………………………………
ADRES POSTCODE/PLAATS TEL. NR. E-MAIL
: …………………………………………………………………………… : …………………………………………………………………………… : …………………………………………………………………………… : ……………………………………………………………………………
PRAKTIJKBEGELEIDER NAAM : …………………………………………………………………………… E-MAIL : …………………………………………………………………………… TEL. NR. : …………………………………………………………………………… STAGE-ORGANISATIE NAAM ORGANISATIE : …………………………………………………………………………… ADRES : …………………………………………………………………………… POSTCODE/PLAATS : …………………………………………………………………………… STAGEDOCENT NAAM TEL. NR. E-MAIL
: …………………………………………………………………………… : …………………………………………………………………………… : ……………………………………………………………………………
De volgende afspraken zijn gemaakt: 1.
Startdatum en einddatum van de stage De stage begint op…………………en eindigt op………………… Binnen deze periode vallen 12 vakantiedagen. De stageduur beslaat 32 uur (4 werkdagen).
2.
Praktijkbegeleiding Praktijkbegeleiding vindt plaats op……………………………(frequentie en tijdstip) Eventuele tussentijdse wisseling van praktijkbegeleider geeft de stageorganisatie schriftelijk door aan Externe Betrekkingen ter attentie van de stagedocent.
3.
Onderwijs De onderwijsprogramma's vinden op vrijdag plaats (m.u.v. eventuele keuzeprogramma's).
4.
Stagedocent De stagedocent zal namens de opleiding contact onderhouden met praktijkbegeleider en stagiair.
5
Evaluatie en toetsing Evaluatie en toetsing vinden plaats volgens de in de stagehandleiding vermelde richtlijnen. Het stage startgesprek wordt gehouden bij de stagebiedende organisatie, de volgende evaluatiegesprekken vinden plaats op de opleiding.
6.
Financiën De stagevergoeding zal €………………… per maand bedragen.
7.
Leerdoelen en werkzaamheden stagiair Deze worden vastgelegd in het leerwerkplan van de stagiair. 24
8.
Alle betrokkenen zijn op de hoogte van hetgeen in de Handleiding Stage SJD onder 7.1 staat vermeld over aansprakelijkheid tijdens de stageperiode.
9.
Bijzondere afspraken 1. De stagiair houdt zich aan de binnen de organisatie, waar hij stage loopt, geldende gedragsregels en werktijden. 2. De stagiair is verplicht tot geheimhouding van gegevens, waarvan hij tijdens zijn verblijf in de stageorganisatie kennisneemt en waarvan kan worden vermoed dat deze vertrouwelijk zijn en/of onder geheimhouding vallen. Bij twijfel overlegt de stagiair met de praktijkbegeleider. 3. Eventuele andere afspraken: zonodig vermelden op apart vel.
10.
Ongewenste intimiteiten Indien een stagiair bij de uitoefening van zijn stageactiviteiten wordt gehinderd doordat er sprake is van ongewenst verbaal en/of fysiek contact met personen op de stageplek, dan zijn zowel de stagiair als de opleiding en de stagebiedende organisatie verantwoordelijk om hiervoor een oplossing te vinden.
11.
Beroepsprocedure De stagiair/student kan in voorkomend geval gebruik maken van de in het studentenstatuut van de Hogeschool van Amsterdam aangegeven procedures.
12.
Ondertekening stageovereenkomst Door stagiair, praktijkbegeleider en stagedocent. Ieder krijgt één exemplaar.
Datum: ......./....../.......
Voor akkoord (naam en handtekening):
Naam stagiair
Naam praktijkbegeleider
Naam stagedocent
…………………………………
…………………………………
………………………………….
Handtekening
Handtekening
Handtekening
N.B.: Op deze overeenkomst is de door de HBO-Raad geformuleerde stagecode voor het HBO van toepassing.
25
Van toepassing indien student niet EU paspoort bezit: Toevoeging Stagecontract SJD:
· ·
Een kopie van het paspoort van de studentstagiair moet aan dit formulier worden gehecht. Dit formulier moet aanwezig zijn op het adres waar de stage wordt vervuld.
Persoonlijke informatie student - Familienaam - Voornaam - Geboortedatum - Geboorteplaats - Nationaliteit - Is verblijfsvergunning vereist? - Nummer Nederlandse verblijfsvergunning - Is kopie paspoort aangehecht? - Telefoonnummer - E-mail - Huisadres tijdens stage - Telefoonnummer huisadres
: : : dag/maand/jaar : : : Ja/Nee : : Ja/Nee : : : :
Informatie Nederlandse onderwijsinstelling - Naam onderwijsinstelling - Adres - Telefoonnummer - E-mail - Onderwijseenheid (faculteit) - Naam stagedocent - Telefoonnummer - Fax - E-mail
: Hogeschool van Amsterdam : Wibautstraat 5a : 020-5954925 :
[email protected] : Domein Maatschappij en Recht, Sociaal Juridische Dienstverlening : : : :
Informatie stagebiedende organisatie - Naam organisatie - Stageadres student/stagiair tijdens stage - Telefoonnummer - E-mail - Naam stagebegeleider - Telefoonnummer - Fax - E-mail
: : : : : : : :
26
Bijlage 2 AGENDA VOOR HET STARTGESPREK (duur: +/- 1 uur en 15 minuten) Aanwezig: Stagiair, praktijkbegeleider en stagedocent Locatie: Stageorganisatie 1.
Kennismaking
2.
Vragen, opmerkingen over de Handleiding Stage SJD / informatie cursus deskundigheidsbevordering praktijkbegeleiders
3.
Bespreken van de rollen van de diverse begeleiders: praktijkbegeleider stagedocent docent
4.
Bespreken inwerkperiode
5.
Bespreken opzet van het leer/werkplan, het portfolio en beknopt verslag van de organisatie
6.
Excellentieprogramma.
7.
Uitleg m.b.t. de onderzoeksopdracht
8.
Competentiegerichte stage: SJD competenties (zie bijlage 9)
9.
Beoordeling door praktijkbegeleider resp. door stagedocent (zie bijlage 10 en 11)
10.
Terugkomdagen/ inhoud onderwijsprogramma/ afspraken actieve deelname
11.
Ontwikkelingen binnen de instelling die consequenties kunnen hebben voor stage, taken, positie van de student
12.
Uitnodiging deelname Stagemarkt aan praktijkbegeleider
13.
Mogelijkheden “meeloopdagen”
14.
Stageovereenkomst (eventueel Niet EU bijlage bij overeenkomst)
15.
Omzetten stage in dienstverband: beleid opleiding
16.
Afspraken over datum en werkwijze van het tussentijds evaluatiegesprek
17.
Rondvraag
N.B. De student legt alle afspraken, gemaakt tijdens het startgesprek vast en stuurt dit verslag binnen 5 werkdagen aan de praktijkbegeleider en de stagedocent.
27
Bijlage 3 AGENDA VOOR HET TUSSENTIJDSE EVALUATIEGESPREK (duur max. 1 ½ uur) Aanwezig: Stagiair, praktijkbegeleider en stagedocent Locatie: Opleiding SJD 1. Opening 2. Bespreken evaluatieverslag en portfolio: voorwaarden verslaggeving, relatie met competenties 3. Stand van zaken onderzoeksopzet en -opdracht 4. Beoordelingsformulier praktijkbegeleider (bijlage 10) 5. Tussentijdse beoordeling door stagedocent (bijlage 11) 6. Aandachtspunten resterende periode stage 7. Externe opdracht in het 4e jaar. 8. Rondvraag.
N.B. De student legt alle afspraken, gemaakt tijdens het startgesprek vast en stuurt dit verslag binnen 5 werkdagen aan de praktijkbegeleider en de stagedocent.
28
Bijlage 4 AGENDA VOOR HET EINDGESPREK (duur max. 1 ½ uur) Aanwezig: Stagiair, praktijkbegeleider en stagedocent Locatie: Opleiding SJD 1. Opening 2. Bespreken eindverslag en portfolio 3. Beoordelingsformulier praktijkbegeleider (bijlage 10) 4. Evaluatie praktijkbegeleiding 5. Terugblik onderzoeksopdracht 6. Eindbeoordeling 3e jaar door stagedocent (bijlage11) 7. Vooruitblik op het 4e Jaar: o.a. minoren en externe opdracht 8. Rondvraag
N.B. De student legt alle afspraken, gemaakt tijdens het startgesprek vast en stuurt dit verslag binnen 5 werkdagen aan de praktijkbegeleider en de stagedocent.
29
Bijlage 5 CRITERIA STAGEVERSLAGGEVING Algemeen: Een goed stageverslag is een herkenbaar werkstuk specifiek gericht op het onderdeel stage. Tijdens de stage maakt de stagiair verschillende soorten verslagen. Dat betekent dat dit zowel inhoudelijk als wat betreft lay-out duidelijk moet zijn. Eerder in deze handleiding is al aangegeven welke elementen in de afzonderlijke verslagen horen te staan. In deze en volgende bijlagen wordt extra aandacht besteed aan de evaluatieverslagen. Inhoud: De student schetst in het leerwerkplan en de beide evaluatieverslagen zijn competentieontwikkeling gedurende de stage. Dit doet hij in relatie tot de eigen leerdoelen, het takenpakket in de organisatie, en de SJD opleidingscompetenties. De SJD competenties staan vermeld in bijlage 9. In de verslagen wordt de integratie van theorie/opleiding en praktijk zichtbaar gemaakt door de student. Het maken van stageverslagen komt tevens aan de orde tijdens de terugkomdagen en de student kan zo nodig de stagedocent consulteren. Lay-out: Op de omslag staat tenminste: naam verslag (bijvoorbeeld leerwerkplan, evaluatieverslagen, enzovoort) naam stagiair en groep hogeschool, opleiding, studiejaar kader (stage) naam en adresgegevens stageorganisatie naam praktijkbegeleider naam stagedocent datum Algemene eisen aan de verslaggeving: voorwoord en/of inleiding inhoudsopgave paginering sluit aan op de opdracht inzichtelijk, dat wil zeggen inhoudelijk logisch opgebouwd toegankelijk: namen en begrippen worden correct gespeld, de eerste keer bij gebruik toegelicht of uitgelegd oorspronkelijk, dat wil zeggen gebaseerd op eigen woordkeuze student verzorgde presentatie correcte lay-out correcte stijl en spelling correcte wijze van citeren en verwijzen correcte bronvermelding eventueel bijlagen
30
Bijlage 6 RICHTLIJNEN, FEEDBACK EN BEOORDELINGSFORMULIER LEERWERKPLAN Het Leerwerkplan heeft de volgende opzet:
Inhoudsopgave Inleiding
Geeft kader aan waarin het verslag wordt geschreven.
Hoofdstuk 1:
Taken en feitelijke activiteiten op de stage Hier benoemt de stagiair de taken en werkzaamheden die hij gaat uitoefenen en geeft indien nodig toelichting (wat houdt bijvoorbeeld “klantcontact” op de werkplek in, welke afspraken zijn er over meelopen, of extra mogelijkheden om ergens te kijken).
Hoofdstuk 2:
Sterkte en zwakte analyse Hier beschrijft de stagiair zijn sterke en zwakke kanten (SWOT-analyse) en geeft aan wat dit betekent voor de uitoefening van zijn stage.
Hoofdstuk 3:
Leerdoelen tijdens de stage Hier beschrijft de stagiair zijn leerdoelen en benoemt de samenhang met de SJD competenties die volgens hem betrekking hebben op de stagesituatie, en eventuele door de werkplek geformuleerde competenties. Instructie voor de stagiair: kijk goed naar alle leermogelijkheden die de stageplek biedt; je hebt hiervoor al een sterkte/ zwakte analyse gemaakt. Je weet nu waar je aan kunt/ wilt gaan werken en vertaalt dat naar leerdoelen met aantoonbaar gebruik van de SMART methode. Persoonlijke leerdoelen die je niet direct kunt plaatsen onder een SJD competentie neem je ook gewoon op in het Leerwerkplan. Aan het begin van de stage heb je in je leerwerkplan een aantal leerdoelen opgesteld. De opdracht is om minimaal één leerdoel per competentie te formuleren en minimaal één persoonlijk leerdoel te formuleren
Hoofdstuk 4:
Gebruikmaken van begeleiding tijdens de stage Hier beschrijft de stagiair hoe de praktijkbegeleiding tijdens de stage wordt vormgegeven en hij benoemt welke afspraken daarover zijn gemaakt.
N.B. Het leerwerkplan wordt vooraf door de student ter inzage gegeven aan de praktijkbegeleider, daarna beoordeelt de stagedocent het aangeleverde leerwerkplan (zie beoordelingscriteria op de volgende pagina). Bij een onvoldoende levert de stagiair binnen drie weken een aanvulling c.q. een herschreven leerwerkplan aan bij de praktijkbegeleider en de stagedocent.
31
Feedback en beoordelingsformulier Leerwerkplan Naam Stageorganisatie Stagedocent Beoordeling Herkansing Datum Criteria Taken en activiteiten: Indicatoren: Benoemt taken en activiteiten concreet Benoemt per taak en activiteit welke competenties hiermee worden ontwikkeld en geeft daarvan concrete voorbeelden Geeft aan welke beroepshouding vereist is Sterke en Zwakte analyse Indicatoren: Benoemt sterke en ontwikkelpunten per competentie op zowel professioneel als persoonlijk vlak Geeft concreet aan wat deze sterke/zwakte analyse betekent voor het leerproces, door aan te geven: welke inzet het van student vereist om zich op het niveau van competenties te ontwikkelen Welke leerweg hiervoor is gekozen(middelen, activiteiten, tijd, theorie)
Punten 1 2
3
4
1
3
4
2
Feedback 5
5
32
1 Leerdoelen Indicatoren: Leerdoelen zijn SMART geformuleerd Er wordt onderscheid gemaakt tussen persoonlijke leerdoelen en leerdoelen gericht op het ontwikkelen van SJD competenties
2
3
4
5
Begeleiding Indicatoren: Geef aan op welke wijze gebruik wordt gemaakt van praktijkbegeleiding
1
2
3
4
5
Vormvereisten Indicatoren: Lay-out Logische opbouw Taal
1
2
3
4
5
Uitleg score 5 puntsschaal Score Uitleg 1 alle inzet nodig ter verbetering 2 onvoldoende 3 voldoende 4 goed 5 excellent
33
Bijlage 7 RICHTLIJNEN VOOR HET TUSSENTIJDSE EVALUATIEVERSLAG In het tussentijdse evaluatieverslag (12 tot 15 pagina’s) komen tenminste de volgende zaken aan de orde: Inhoudsopgave Inleiding:
Geeft kader aan waarin het verslag wordt geschreven.
Hoofdstuk 1:
Activiteiten en taken op de stage Hier benoemt de stagiair bij welke taken en werkzaamheden hij de afgelopen 5 maanden betrokken is geweest alsmede de competenties waaraan is gewerkt. [hulpvragen: at was zijn eigen rol daarin (meelopen, zelfstandig uitvoeren?]
Hoofdstuk 2:
Reflectie op het leerproces en de competentieontwikkeling De stagiair reflecteert op het eigen leerproces van de afgelopen vijf maanden. Hij benoemt zijn ontwikkeling naar aanleiding van de eerder geformuleerde leerdoelen en de door de opleiding geformuleerde competenties (zie bijlage 9 over complexiteit, zelfstandigheid, actualiteit, aard van de taak). [Hulpvragen hierbij: Waar stond je eerst? Waar sta je nu? Wat is de weg er naartoe geweest? Hoe heb je aan het leerdoel doel gewerkt? Wat heb je moeten overwinnen? Wat waren je gedachten? Aan welke beroepsvaardigheden heb je kunnen werken, en welke kennis heb je opgedaan? Aan welke competenties heb je kunnen werken? Etc.]
Hoofdstuk 3:
Leerdoelen resterende stageperiode In dit hoofdstuk blikt de stagiair vooruit. Hij maakt concreet waar hij in het kader van zijn leerproces en/of competentieontwikkeling nog aan wil en moet werken, en vooral hoe hij dat gaat doen (SMART). Neem in het tussentijds evaluatieverslag minimaal 4 nieuwe leerdoelen op.
Hoofdstuk 4:
Portfolio Het eigen handelen en de bereikte resultaten worden geïllustreerd aan de hand van concrete voorbeelden. Per leerdoel c.q. competentie levert de stagiair één bewijsstuk, één STARR formulier en een ondertekend feedbackformulier van een professional aan. [Tip: kies voor bewijsstukken waar je trots op bent. Het moet gaan om bewijsstukken die je (zoveel mogelijk) zelfstandig hebt gemaakt en die voldoende complex zijn].
Bij een onvoldoende levert de stagiair binnen drie weken een aanvulling c.q. een herschreven tussentijds evaluatieverslag aan bij de praktijkbegeleider en de stagedocent.
34
Bijlage 8 RICHTLIJNEN VOOR HET EINDVERSLAG In dit verslag (12 tot 15 pagina’s) geeft de student aan wat hij in de praktijk geleerd heeft en beheerst. Het eindevaluatieverslag is een vervolg op het tussentijdse evaluatieverslag, en geeft een evaluatie van de gehele stageperiode. Het eigen handelen wordt geïllustreerd met concrete voorbeelden. Het verslag verwijst duidelijk naar het portfolio dat de student inmiddels heeft aangelegd op BSCW en waartoe hij de stagedocent heeft uitgenodigd. Het verslag en het door de praktijkbegeleider ingevuld beoordelingsformulier (zie bijlage 10) worden tijdig en vooraf schriftelijk aangeleverd bij de stagedocent. Inleiding:
Geeft kader aan waarin het verslag wordt geschreven
Hoofdstuk 1:
Activiteiten en taken op de stage Hier beschrijf je bij welke werkzaamheden je deze 10 maanden betrokken bent geweest. Wat was jouw eigen rol daarin (meelopen, zelfstandig uitvoeren)?
Hoofdstuk 2:
Reflectie op het leerproces en je competentieontwikkeling Hier beschrijf je wat je tot nu toe geleerd hebt, van het begin van de stage tot moment van verslaglegging. Het bevat een reflectie op het eigen leerproces en de resultaten in de praktijk. De student betrekt bij de opgedane ervaringen de eerder geformuleerde leerdoelen, en de door de opleiding geformuleerde competenties. Vragen zijn: Kun je aantonen en toelichting dat jij de competenties op het vereiste niveau hebt behaald? Je kunt hiervoor gebruik maken van meerdere ondersteuningsmogelijkheden: · bijlage 9, waarin een niveaubepaling wordt benoemd op vier onderdelen: complexiteit, zelfstandigheid, actualiteit, aard van de taak;
·
het beoordelingsformulier van de praktijkbegeleider en het scoreformulier van de stagedocent (zie bijlage 10 en 11);
Aan welke beroepsvaardigheden heb je gewerkt, welke kennis heb je opgedaan? Hoe heb je dit jaar allerlei zaken geleerd, wat is het resultaat? Maak je leerproces inzichtelijk aan de hand van praktijksituaties en koppel ze aan de SJD competenties. Leg een link met jouw portfolio (zie bijlage 12) en maak gebruik van het STARR formulier (bijlage 13), het feedbackformulier (bijlage 14) en de eerder genoemde niveaubepaling. Hoofdstuk 3:
Ontwikkelingen en eigen visie Welke actuele ontwikkelingen zijn van belang voor jouw werkveld. Denk aan maatschappelijke ontwikkelingen, politieke besluitvorming, veranderingen in wet- en regelgeving, organisatorische veranderingen. Maak inzichtelijk wat die ontwikkelingen met zich meebrengen voor jouw werkveld, voor het beroepsmatig handelen en de doelgroep. Geef aan wat jouw visie is op die ontwikkelingen en de effecten daarvan.
Hoofdstuk 4:
Vooruitblik 4de jaar Aan het einde van het verslag kijkt je vooruit naar het 4e jaar. Welke programma’s worden gedaan, welke aandachtspunten zijn er die van belang zijn voor de verdere studievoortgang, carrièreplanning, en competentieontwikkeling? Ben je op de hoogte van de gang van zaken in het afstudeerjaar en zijn er al ideeën over de externe opdracht?
35
Bijlage 9 DE SJD COMPETENTIES EN OPBOUW CURRICULUM MET THEMA’S
SJD-competenties en opbouw curriculum met thema’s SJD kent zeven competenties die zijn ondergebracht in drie taakgebieden, te weten Taakgebied 1: Werken met, voor of namens een cliënt of een groep cliënten, Taakgebied 2: Organisatorische, bedrijfsmatige en coördinerende taken en Taakgebied 3: Onderzoeks- en professionaliseringstaken. Het curriculum is zodanig ontworpen dat alle zeven competenties aan de orde komen. Het curriculum wordt verder inhoudelijk ingevuld door per blok kenmerkende beroepssituaties te koppelen aan de volgende zes grootstedelijke SJD-thema’s als: Wonen en leefbaarheid Arbeid en inkomen Criminaliteit en veiligheid Uitkeringen en re-integratie Overheid en welzijn Integrale schuldhulpverlening Deze zes thema’s en bijbehorende kenmerkende beroepssituaties zijn aan de orde in de eerste twee jaar van de voltijdopleiding. In de deeltijdopleiding zijn deze thema’s verspreid over de eerste drie jaar. Niveau-indeling De opleiding kent drie niveaus die in het algemeen overeenkomen met de drie fases in de voltijdopleiding. De niveau-indeling ziet er als volgt uit: Eind jaar 1: competentie 1 t/m 5 op niveau 1, competentie 6 en 7: onderweg naar niveau 1 Eind jaar 2: competentie 1 t/m 5 op niveau 2, competentie 6 en 7 op niveau 1 Eind jaar 3: competentie 1 t/m 5 op niveau 3, competentie 6 en 7 op niveau 2 Eind jaar 4: competentie 6 en 7 op niveau 3 Het verschil in niveau wordt bepaald door de mate van complexiteit van de problematiek waar studenten mee werken, aard van de taak, door de mate van zelfstandigheid, kennisniveau en wijze van verantwoording en wijze van reflectie. Deze aspecten zijn vastgesteld en per niveau beschreven. Hierbij vind je zowel de beschrijving van de zeven competenties, de invulling ervan in producten en activiteiten en de omschrijving van de drie verschillende niveaus. Curriculumcommissie, augustus 2012
36
SJD-competenties Taakgebied
Competentie
Omschrijving
Voorbeelden van kenmerkende beroepsproducten
1. Methodisch en strategisch handelen.
De SJD’er kan op een analytische en methodische wijze sociaal-juridisch vragen en problemen van cliënten duiden en verhelderen. Hij kan daarbij een strategische keuze maken en deze verantwoorden op basis van maatschappelijke theorie en kennis van het recht. In de gekozen strategie zijn persoonlijke, culturele, agogische, medische en maatschappelijke omstandigheden (w.o. formele en informele netwerken) van de cliënt meegenomen. De SJD-er kan aansluiten bij de leef- en systeemwereld, o. a. het netwerk, van de cliënt.
De SJD professional past kennis, houding en vaardigheden toe om te kunnen komen tot beroepsproducten die qua aard en omvang kunnen variëren. Voorbeelden van SJD beroepsproducten zijn:
Taakgebied 1 Werken met, voor of namens een cliënt of een groep cliënten (uit een populatie gekenmerkt door diversiteit op verscheidene dimensies) met sociaal juridische problemen, vanuit grootstedelijk perspectief. Waar mogelijk boort de SJDer eigen mogelijkheden van de cliënt en zijn net werk aan. Doel is cliënt aan en tot zijn recht te laten komen middels inzetten van de drie cliëntcompetenties. In de SJD-praktijk worden deze competenties veelal geïntegreerd toegepast.
De SJD’er kan op basis van actuele kennis van het recht sociaal juridische vragen en problemen van cliënten juridisch duiden, verhelderen en vervolgens vanuit een juridisch perspectief
De SJD professional past kennis, houding en vaardigheden toe tijdens beroepshandelingen/-activiteiten die kunnen variëren. Voorbeelden van SJD beroepshandelingen/-activiteiten zijn: - Intakegesprek voeren - Adviseren
- Indicatieaanvragen (b.v. woningen, WMO voorzieningen, leerwerkplaatsen) - indicatiebeschikking - Verweerschrift (ontslag), bezwaarschrift, beroepschrift - Re-integratieplan bij ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid
2. Wetten en regels toepassen, benutten en uitvoeren.
Voorbeelden van kenmerkende beroepshandelingen/activiteiten
- Informeren en voorlichten - Belangen behartigen - Klachten behandelen - Hoor-/wederhoor toepassen - Assessment afnemen - Verwijzen naar (voorliggende) voorzieningen
-Individuele reintegratieovereenkomst
- Voorlichten
- Schuldregeling
- Presenteren
- Aanvraag Wsnp
- Conflict bemiddelen
37
Taakgebied
Competentie
Omschrijving behandelen. Hij kan daarbij een juridisch onderbouwd plan van aanpak opstellen en levert maatwerk binnen de gegeven kaders van de organisatie en de mogelijkheden van wet- en regelgeving.
Voorbeelden van kenmerkende beroepsproducten - bemiddeling (bij o.a. burenoverlast, arbeidsconflicten)
Voorbeelden van kenmerkende beroepshandelingen/activiteiten - Onderhandelen
- Bemiddelingsovereenkomst - Coachen - Advies over oplossing geschil/kwestie - Motiveren - Cliëntprofiel
3. Communiceren
De SJD’er Is in staat om m.b.t. sociaal juridische kwesties zowel mondeling als schriftelijk in correct Nederlands informatie, plannen en oplossingen te bespreken, te beargumenteren en uit te leggen aan cliënten en professionals/collega’s. Hij of zij stemt de communicatie af op de gesprekspartner, het doel van het gesprek, werkt vanuit een onderzoekende, empathische houding, is omgevingsbewust en structureert.
- Vergunningsaanvraag - Gespreksverslag - Communicatiemiddel als persbericht, folder, brochure - Dossier
- Overtuigen
- Confronteren
- Handhaven - Rapporteren - Kunnen hanteren van sociale kaart en netwerken
- Raadplegen juridische databanken en bronnen
Taakgebied 2 Organisatorische, bedrijfsmatige en
4. Werken in en vanuit de eigen organisatie
De SJD’er kan zich als professional verhouden tot zijn organisatie en het beleid van de organisatie. Hij werkt in dit kader samen met collega’s en
Overdrachtsdossier t.b.v. toetsende instantie/collega’s Planning en begroting van werkzaamheden
Functioneringsgesprek met vrijwilliger voeren Confrontatiegesprek voeren Coördineren van activiteiten
38
Taakgebied
Competentie
coördinerende taken
Omschrijving in teamverband; zorgt voor overdracht en briefing; is resultaatgericht, kostenbewust en is in staat projecten te coördineren.
5. Werken in externe samenwerkingsverbanden
De SJD’er kan binnen het maatschappelijk kader werken aan de positionering van de eigen organisatie en werkt vanuit de eigen organisatie samen met andere organisaties, bijv. in de vorm van ketensamenwerking. Hij werkt waar nodig en zo mogelijk met methoden als casemanagement en voert regie.
Voorbeelden van kenmerkende beroepsproducten Briefing/werkinstructie aan vrijwilligers, stagiaires en nieuwe medewerkers
Trajectplan Plan van aanpak Convenant met samenwerkingspartners
Voorbeelden van kenmerkende beroepshandelingen/activiteiten Vergaderen Samenwerken Feedback geven Zelfstandig en resultaatgericht handelen Planmatig en resultaatgericht werken en samenwerken Regie voeren Afstemmen tussen instanties t.b.v. samenhang in aanpak Formele en informele netwerken motiveren tot samenwerking
Sociogram van formeel en/of informeel netwerk bestaande uit meerdere disciplines
Taakgebied 3 Onderzoeks- en professionaliseringstaken
6. Praktijkgericht onderzoek uitvoeren en beleid ontwikkelen
De SJD’er is in staat tot het verrichten en beoordelen van praktijkgericht onderzoek t.b.v. de ontwikkeling, uitvoering, monitoring en evaluatie van beleid en/of methoden. Dit doet hij door problemen in de beroepspraktijk en/of knelpunten in ontwerp en/of uitvoering van wetten, regelingen en voorzieningen te signaleren, te onderzoeken en vervolgens acties (ter verbetering) voor te stellen.
Onderzoeksrapport Preventieplan Beleidsnotitie en/of -plan waarin beleidsvoorstellen (n.a.v. nieuwe wetgeving/ aanpassingen van beleid/maatschappelijke ontwikkelingen/knelpunten in de praktijk) Publicatie Doelgroepanalyse
Signaleren problemen Onderzoeksvraag definiëren en onderzoeksopzet maken Enquête en/ of interview opstellen en afnemen Verzamelen en verwerken resultaten Analyseren en interpreteren resultaten Conclusies trekken en aanbevelingen doen Beleidsvoorstellen doen, b.v. voor preventieve maatregelen
Voorlichtingsplan Beschrijving nieuwe aanpak/methoden
39
Taakgebied
Competentie
Omschrijving
Voorbeelden van kenmerkende beroepsproducten
7. Professioneel handelen en zichzelf ontwikkelen in het beroep
De SJD’er kan zijn eigen ontwikkeling sturen en bespreekbaar maken door middel van systematische reflectie op: het eigen beroepshandelen, zijn attitude, de invloed van normen en waarden en oordeelsvorming
Reflectieverslag
Voorbeelden van kenmerkende beroepshandelingen/activiteiten Feedback ontvangen en verwerken
Persoonlijk activiteitenplan Essay m.b.t. beroepsdilemma’s of visie op het beroep
Reflecteren op mogelijke aanpakken, methoden en resultaat Voortdurend verbeteren eigen aanpak naar gelang de situatie daarom vraagt; proactieve houding tonen en daarnaar handelen Verantwoorden professioneel gedrag Reflecteren op eigen sterke en minder sterke kanten Op eigen initiatief nieuwe kennis en vaardigheden verwerven en delen met collega’s Vertalen van actuele ontwikkelingen in wet- en regelgeving naar toepassingen in meerdere werkvelden, eigen opvattingen daaraan koppelen en consequenties benoemen voor eigen beroepsmatig handelen.
40
NIVE AU-INDELING VOOR COMPETENTIES IN DE SJD -OPLEIDING Taakuitvoering op 3 niveaus: 1=hoofdfasebekwaam; 2=stagebekwaam; 3=startbekwaam Toelichting op enkele begrippen uit deze niveaubeschrijving: Startbekwaam betekent dat men de kennis en vaardigheid bezit die nodig zijn om zich in korte tijd als medewerker in te werken in een organisatie die zich in eerste instantie beweegt op één van de terreinen die passen bij één van de zes SJD -thema’s. In de omschrijving van ‘Aard van de taak’ komt het begrip ‘ transfer’ voor. Dit betekent dat men dezelfde kennis en vaardigheden in steeds wisselende situaties of voor st eeds weer een andere doelgroep kan toepassen en niet alleen in die ene situatie die men in de opleiding is tegengekomen als casus om van te leren. Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Zelfstandigheid bij de taakuitvoering Onder begeleiding.
Zelfstandigheid bij de taakuitvoering Deels zelfstandig.
Zelfstandigheid bij de taakuitvoering Zelfstandig / op eigen initiatief.
Complexiteit van de problematiek De problematiek is enkelvoudig en vanuit één vakgebied te benaderen.
Complexiteit van de problematiek De problematiek is meervoudig en vanuit meerdere vakgebieden te benaderen. Dit wil zeggen: er zijn meerdere rechtsgebieden en zowel juridische, methodische als communicatieve aspecten aan de orde.
Complexiteit problematiek De problematiek is meervoudig en vraagt een geïntegreerde benadering vanuit meerdere vakgebieden. Men kan zelf deze vakgebieden integreren.
Aard van de taak De procedures voor het uitvoeren van opdrachten worden aangereikt door de docent. Opdrachten bevinden zich op bekend terrein. Dit betekent dat situaties en cliëntreacties voorspelbaar zijn.
Aard van de taak De procedures voor het uitvoeren van opdrachten liggen in grote lijnen vast. Opdrachten bevinden zich voor het grootste deel op bekend terrein, maar ook hier en daar op onbekender terrein (transfer naar vergelijkbare situaties)
Aard van de taak De procedures voor het uitvoeren van opdrachten liggen deels wel en deels niet vast: de student moet naar bevind van zaken kunnen handelen. Opdrachten bevinden zich deels op bekend, deels op onbekend terrein (transfer naar nieuwe situaties). Situaties en cliëntreacties kunnen nu ook onvoorspelbaar zijn.
Kennisniveau Reproductie, inzicht en toepassing: De student kan aangereikte begrippen en modellen omschrijven, uitleggen en toepassen bij de analyse en oplossing van eenvoudige problemen.
Kennisniveau Analyse en synthese: De student kan begrippen en modellen uit meerdere bronnen gecombineerd toepassen bij de analyse en oplossing van meer complexe problemen.
Kennisniveau Kritische beoordeling en creatie: ·De student kan kennis uit meerdere bronnen zelf zoeken, selecteren, vergelijken, kritisch beoordelen (ofwel op waarde schatten) en combineren tot n ieuwe oplossingsstrategieën voor complexe problemen.
Verantwoording De student kan het beroepsmatig handelen verantwoorden op basis van de theorie over dat handelen.
Verantwoording De student kan het beroepsmatig handelen verantwoorden op basis van meerdere theoretische bronnen en tevens op basis van situationele en cliëntfactoren.
Verantwoording De student kan het beroepsmatig handelen verantwoorden op basis van theorie (meerdere bronnen), cliëntfactoren en maatschappelijke en politieke ontwikkelingen.
41
Reflectie De student kan ervaringen en feedback benutten voor de reflectie op het handelen en op basis hiervan voornemens formuleren voor toekomstig handelen.
Reflectie De student kan behalve feedback en ervaringen ook eigen opvattingen, normen en waarden betrekken bij de reflectie.
Reflectie De student kan het eigen handelen bijsturen tijdens het handelen (in action) en hij kan er kritisch op reflecteren op basis van eigen ervaringen, feedback en een eigen visie op het beroep.
42
Bijlage 10
Beoordelingsformulier praktijkbegeleider stage SJD
Sociaal Juridische Dienstverlening Amsterdam Beoordelingsformulier stage met een toelichting voor de praktijkbegeleider t.b.v. de tussentijdse evaluatie en de eindevaluatie.
Naam beoordelaar:
………………………………………………………
Naam stagiair(e):
………………………………………………………
Stageorganisatie:
.....................................................................................
Datum:
………………………………………………………
43
Feedbackformulier van de stage met een toelichting voor de praktijkbegeleider. De stagiair(e) werkt in de stage aan het verwerven van de competenties. Aan elke competentie zijn een of meerdere criteria gekoppeld. Zo kan de praktijkbegeleider meten of de stagiair(e) in deze competenties vorderingen maakt. Bij elk criterium wordt de praktijkbegeleider gevraagd aan te geven of de stagiair(e) hierop voldoende of onvoldoende presteert. In de beschrijving van het niveau moet in ieder geval duidelijk worden of de stagiair(e) onder of boven de voldoendegrens scoort. De stagiair dient aan het eind van de stage op elk criterium voldoende te scoren. Verder is het aan de praktijkbegeleider om naar eigen oordeel en inzicht het formulier in te vullen. Naast de ruimte voor de feedback is er gelegenheid om per criterium tips en tops te geven. Er worden dus geen cijfers gegeven. De praktijkbegeleider zal de feedback baseren op twee onderdelen: - op wat hij/zij kan zien in het praktische functioneren van de stagiair(e); - op wat hij/zij leest in de stageverslagen van de stagiair(e) over het leerproces met betrekking tot de genoemde competenties. Concreet wordt gevraagd Schrijf onder elk criterium op of u vindt dat de stagiair(e) hier voldoende of onvoldoende op scoort. Onderbouw de feedback kort door te verwijzen naar de vereiste aspecten in de toelichting en door aan te geven in welke situatie of door middel van welk product men het gewenste gedrag heeft kunnen waarnemen (gebruik hiervoor de ruimte voor beoordeling en feedback in het formulier). In de toelichting staat precies vermeld wanneer een resultaat of prestatie als voldoende dan wel als onvoldoende bestempeld moet worden. Geef tenslotte - indien mogelijk - tips en tops aan de stagiair(e) m.b.t. de competentie.
44
METHODISCH EN STRATEGISCH HANDELEN (SJD competentie 1) Beschrijving competentie: De SJD’er kan op een analytische en methodische wijze sociaal-juridische vragen en problemen van cliënten duiden en verhelderen. Hij kan daarbij een strategische keuze maken en deze verantwoorden op basis van maatschappelijke theorie en kennis van het recht. In de gekozen strategie zijn persoonlijke, culturele, agogische, medische en maatschappelijke omstandigheden (w.o. formele en informele netwerken) van de cliënt meegenomen. De SJD-er kan aansluiten bij de leef- en systeemwereld, o.a. het netwerk, van de cliënt.
1. De stagiair(e) kan het totale werkveld en de daarin te onderscheiden doelgroepen van de stageorganisatie beschrijven en de relevante juridische, sociale en beleidsmatige kaders ervan aangeven. Toelichting: Om een voldoende te krijgen moet men de volgende aspecten hebben laten zien en in samenhang kunnen beschrijven: Uit kunnen leggen wat het werk inhoudt; Doelgroepen kunnen beschrijven; Typen problemen en vragen van de verschillende doelgroepen kunnen beschrijven, onderscheiden en plaatsen binnen relevante beleidsmatige kaders; De context kunnen schetsen, bijvoorbeeld: omstandigheden van de cliënt; problemen in de wijk; de partnerorganisaties. Indien één van deze vier aspecten niet getoond kan worden scoort men een onvoldoende voor dit criterium. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
45
METHODISCH EN STRATEGISCH HANDELEN (SJD competentie 1) Beschrijving competentie: De SJD’er kan op een analytische en methodische wijze sociaal-juridische vragen en problemen van cliënten duiden en verhelderen. Hij kan daarbij een strategische keuze maken en deze verantwoorden op basis van maatschappelijke theorie en kennis van het recht. In de gekozen strategie zijn persoonlijke, culturele, agogische, medische en maatschappelijke omstandigheden (w.o. formele en informele netwerken) van de cliënt meegenomen. De SJD-er kan aansluiten bij de leef- en systeemwereld, o.a. het netwerk, van de cliënt.
2. De stagiair(e) voert zelfstandig alle standaardwerkzaamheden uit, met betrekking tot de doelgroepen van de stageorganisatie en gaat daarbij analytisch en methodisch te werk. Dit is bij voorbeeld zichtbaar door: een cliëntprobleem te analyseren en methodisch te typeren (als een juridisch, financieel, sociaal, psychosociaal en/of medisch probleem); de keuze voor een bepaalde aanpak van een sociaal juridisch probleem te verantwoorden op basis van kennis van relevante wetgeving en kennis over de sociale context en het bestaande beleid; gebruik te maken van de discretionaire ruimte en standpunten in te nemen ten aanzien van beroepsdilemma’s.
Toelichting: ‘Zelfstandig’ wil zeggen: op eigen initiatief procedures in gang zetten en zonder ingrijpen van anderen afronden. Men scoort pas een voldoende indien beide het geval zijn. Men scoort onvoldoende indien de stagiair(e) alleen in staat is tot het uitvoeren van voorgestructureerde zaken of de aanpak van een probleem bij het grootste deel van de zaken aangereikt moet krijgen. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
46
WETTEN EN REGELS TOEPASSEN, BENUTTEN EN UITVOEREN (SJD competentie 2) Beschrijving competentie: De SJD’er kan op basis van actuele kennis van het recht sociaal juridische vragen en problemen van cliënten juridisch duiden, verhelderen en vervolgens vanuit een juridisch perspectief behandelen. Hij kan daarbij een juridisch onderbouwd plan van aanpak opstellen en levert maatwerk binnen de gegeven kaders van de organisatie en de mogelijkheden van wet- en regelgeving. 3. De stagiair kan een cliëntprobleem analyseren en typeren (als juridisch, financieel, sociaal, agogisch of medisch) en zo mogelijk vertalen naar een juridisch probleem.
Toelichting: Het is voldoende indien cliëntproblemen waar de stagiair in het kader van standaardwerkzaamheden mee te maken kreeg volledig zijn geanalyseerd en de juiste oplossingsrichtingen zijn aangegeven. Het is onvoldoende indien essentiële aspecten van een probleem buiten beschouwing zijn gelaten en/of indien geen of onjuiste oplossingsrichting is aangegeven. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops
47
WETTEN EN REGELS TOEPASSEN, BENUTTEN EN UITVOEREN (SJD competentie2) Beschrijving competentie: De SJD’er kan op basis van actuele kennis van het recht sociaal juridische vragen en problemen van cliënten juridisch duiden, verhelderen en vervolgens vanuit een juridisch perspectief behandelen. Hij kan daarbij een juridisch onderbouwd plan van aanpak opstellen en levert maatwerk binnen de gegeven kaders van de organisatie en de mogelijkheden van wet- en regelgeving. 4. De stagiair(e) kan een haalbaar, juridisch, onderbouwd plan van aanpak opstellen en uitvoeren, passend binnen de kaders van de organisatie.
Toelichting: Het is voldoende indien sprake is van een actueel en juridisch correct plan en de stagiair(e) maatwerk levert binnen de gegeven kaders. Het is onvoldoende indien het plan niet actueel en/of onjuist en/of niet volledig uitvoerbaar is en/of niet passend binnen de gegeven kaders. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
48
COMMUNICEREN (SJD competentie 3) Beschrijving competentie: De SJD’er is in staat om m.b.t. sociaal juridische kwesties zowel mondeling als schriftelijk in correct Nederlands informatie, plannen en oplossingen te bespreken, te beargumenteren en uit te leggen aan cliënten en professionals/collega’s. Hij of zij stemt de communicatie af op de gesprekspartner, het doel van het gesprek, werkt vanuit een onderzoekende, empathische houding, is omgevingsbewust en structureert. 5. De stagiair(e) kan mogelijke oplossingen voor complexe cliënt- of doelgroepproblemen mondeling en schriftelijk in correct Nederlands uitleggen en verantwoorden aan zowel cliënten, collega’s als externe professionals.
Toelichting: Bij dit criterium gaat het niet om zelf iets bedenken of uitvoeren. Het betreft hier het kunnen uitleggen en verantwoorden, gericht op de toehoorder. Het uitleggen is voldoende indien het aansluit op het taalgebruik van de toehoorders en indien de uitleg ‘doelgericht’ is. Het uitleggen is onvoldoende indien het niet aansluit op het taalgebruik van de toehoorders en/of indien de uitleg niet doelgericht en ‘to the point’ is. Voor het bepalen wat schriftelijk voldoende of onvoldoende is wordt verwezen naar het bijgevoegde taalprotocol van de opleiding (zie bijlage in de Handleiding Stage SJD). Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
49
WERKEN IN EN VANUIT DE EIGEN ORGANISATIE (SJD competentie 4) Beschrijving competentie: De SJD’er kan zich als professional verhouden tot zijn organisatie en het beleid van de organisatie. Hij werkt in dit kader samen met collega’s en in teamverband; zorgt voor overdracht en briefing; is resultaatgericht, kostenbewust en is in staat projecten te coördineren.
6. De stagiair(e) kan binnen een begrensde hoeveelheid tijd afgeronde en bruikbare producten realiseren. De stagiair(e) houdt zich aan gemaakte afspraken en neemt verantwoordelijkheid.
Toelichting: Met ‘begrensd’ wordt bedoeld: binnen de tijd die er voor startende professionals van de organisatie voor staat. Verantwoordelijkheid nemen moet bij voorbeeld gezien worden als: zelfstandig eigen werkzaamheden plannen en deadlines bewaken dingen signaleren die mis (zouden kunnen) gaan, hierover tijdig in contact treden met de betrokkenen en zijn planning hierop aanpassen betrokkenheid tonen bij een eventueel vervolgtraject. . Het is voldoende indien men zowel bruikbare producten realiseert als verantwoordelijkheid neemt. Het is onvoldoende indien beide aspecten ontbreken. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
50
WERKEN IN EN VANUIT DE EIGEN ORGANISATIE (SJD competentie 4) Beschrijving competentie: De SJD’er kan zich als professional verhouden tot zijn organisatie en het beleid van de organisatie. Hij werkt in dit kader samen met collega’s en in teamverband; zorgt voor overdracht en briefing; is resultaatgericht, kostenbewust en is in staat projecten te coördineren. 7. De stagiair(e) kan samenwerken met collega’s, werkzaamheden overdragen en overnemen en waar nodig feedback geven. De stagiair(e) neemt actief en betrokken deel aan interne besprekingen. Toelichting: Het is voldoende indien beide zijn getoond. Het is onvoldoende indien men één van beide niet heeft laten zien. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
51
WERKEN IN EXTERNE SAMENWERKINGSVERBANDEN (SJD competentie 5) Beschrijving competentie: De SJD’er kan binnen het maatschappelijk kader werken aan de positionering van de eigen organisatie en werkt vanuit de eigen organisatie samen met andere organisaties, bijv. in de vorm van ketensamenwerking, casemanagement of regie voeren.
8. De stagiair(e) kent de sociale kaart waartoe de stageorganisatie behoort en kan vanuit zijn of haar opgebouwde deskundigheid de organisatie vertegenwoordigen in het kader van (keten)samenwerking met andere organisaties. Toelichting: Het is voldoende indien de stagiair(e) de stageorganisatie passend kan vertegenwoordigen, kan aangeven met welk extern samenwerkingsverband wordt samengewerkt en wat vanuit de eigen organisatie de toegevoegde waarde van de SJD-er in de samenwerking kan zijn. Het is onvoldoende indien men niet kan aangeven met wie ten aanzien van een bepaald cliëntprobleem kan worden samengewerkt en/of wanneer men het aandeel van de SJD-er in die samenwerking niet kan uitleggen. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
52
PROFESSIONEEL HANDELEN EN ZICHZELF ONTWIKKELEN IN HET BEROEP (SJD competentie 7)
Beschrijving competentie: De SJD’er kan zijn eigen ontwikkeling sturen en bespreekbaar maken door middel van systematische reflectie op: het eigen beroepshandelen, zijn attitude, de invloed van normen en waarden en oordeelsvorming 9. De stagiair(e) volgt de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen en kan de consequenties ervan voor zijn of haar beroepsmatig handelen verwoorden. De stagiair(e) kan zelfstandig en op eigen initiatief nieuwe kennis en/of vaardigheden verwerven. Dit is bij voorbeeld zichtbaar doordat: men blijk geeft van inzichten in beleidsontwikkeling en hierover standpunten formuleert.
Toelichting: Dit is voldoende indien men aantoonbaar de actualiteit volgt en op basis van betrouwbare bronnen nieuwe ontwikkelingen kan benoemen en toelichten. Tevens moet men een standpunt kunnen funderen ten aanzien van die ontwikkelingen en een nieuwsgierige en onderzoekende houding kunnen aannemen. Het is onvoldoende indien beide aspecten ontbreken. Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
53
PROFESSIONEEL HANDELEN EN ZICHZELF ONTWIKKELEN IN HET BEROEP (SJD competentie 7)
Beschrijving competentie: De SJD’er kan zijn eigen ontwikkeling sturen en bespreekbaar maken door middel van systematische reflectie op: het eigen beroepshandelen, zijn attitude, de invloed van normen en waarden en oordeelsvorming.
10. De stagiair(e) is betrokken en geïnteresseerd, kan sociaal juridische opdrachten en problemen samen met collega’s bespreken en aanpakken en in dit kader kennis delen en uitwisselen. De stagiair(e) is in staat volgens een reflectiemethode zowel mondeling als schriftelijk te reflecteren op zijn of haar beroepsmatig handelen (aanpak en resultaat) en betrekt hierbij de feedback van anderen, evenals eigen opvattingen, normen en waarden.
Toelichting: Dit criterium houdt in: de stagiair levert een bijdrage aan de ontwikkeling van het beroep of de functie door nieuwe kennis en eigen ervaringen met anderen te delen en te bediscussiëren. Tevens kan de stagiair(e) zowel mondeling als schriftelijk volgens een reflectiemethode reflecteren op zijn handelen en het resultaat. Het is voldoende als de stagiair(e) aan het uitwisselen van kennis actief deelneemt en als de stagiair(e) reflecteert op zijn aanpak en resultaat en naast eigen bevindingen ook de feedback van anderen aantoonbaar meeneemt. Het is onvoldoende wanneer men zich aan uitwisseling van kennis onttrekt of indien de stagiair(e), ondanks begeleiding, niet tot reflectie komt, door bijvoorbeeld alleen te kijken naar het resultaat en hoe men dat zelf beoordeelt.
Beoordeling en feedback:
Tips / Tops:
54
Bijlage 11
Scoreformulier Stagedocent SJD t.b.v. het eindgesprek Naam beoordelaar: ………………………………………………………. Naam stagiair(e): ………………………………………………………… Datum: ………………………………………………………………….. Instructies: Vóór het eindgesprek: voorafgaand aan het eindgesprek vult de stagedocent een voorlopig scoreformulier in. Bij de invulling van de schaalpunten baseert de stagedocent zich op het eindverslag, het portfolio en het feedbackformulier van de praktijkbegeleider. Na het eindgesprek: Na het eindgesprek vult de stagedocent het scoreformulier definitief in. Bij de invulling van de schaalpunten baseert de stagedocent zich op het verloop en de inhoud van het eindgesprek en de mondelinge inbreng van de student en praktijkbegeleider. Bij de bepaling van het eindcijfer maakt de stagedocent uitsluitend gebruik van onderstaande criteria. Alle criteria dienen met een 3 of hoger te worden behaald. De stagedocent dient een cijfer te geven, waarbij een score onder de 5.5 onvoldoende is.
Omschrijving schaalpunten: 1=onvoldoende; 2=onvoldoende tot matig; 3=voldoende ; 4=ruim voldoende tot goed; 5=goed tot zeer goed. Criteria:
1
2
3
4
5
1. De stagiair(e) kan het totale werkveld en de daarin te onderscheiden doelgroepen van de stageorganisatie beschrijven en de relevante juridische, sociale en beleidsmatige kaders ervan aangeven. (SJD competentie 1)
55
2. De stagiair(e) voert zelfstandig alle standaardwerkzaamheden uit, met betrekking tot de doelgroepen van de stageorganisatie en gaat daarbij analytisch en methodisch te werk. (SJD competentie 1)
3. De stagiair(e) kan een cliëntprobleem analyseren en typeren (als juridisch, financieel, sociaal, agogisch of medisch) en zo mogelijk vertalen naar een juridisch probleem. (SJD competentie 2)
4. De stagiair(e) kan een haalbaar, juridisch, onderbouwd plan van aanpak opstellen en uitvoeren, passend binnen de kaders van de organisatie. (SJD competentie 2)
5. De stagiair(e) kan mogelijke oplossingen voor complexe cliënt- of doelgroepproblemen mondeling en schriftelijk in correct Nederlands uitleggen en verantwoorden aan zowel cliënten, collega’s als externe professionals. (SJD competentie 3)
6. De stagiair(e) kan binnen een begrensde hoeveelheid tijd afgeronde en bruikbare producten realiseren; houdt zich aan gemaakte afspraken en neemt verantwoordelijkheid. (SJD competentie 4)
56
7. De stagiair(e) kan samenwerken met collega’s, werkzaamheden overdragen en overnemen en waar nodig feedback geven. De stagiair(e) neemt actief en betrokken deel aan interne besprekingen.
(SJD competentie 4)
8. De stagiair(e) kent de sociale kaart waartoe de stageorganisatie behoort en kan vanuit zijn of haar opgebouwde deskundigheid de organisatie vertegenwoordigen in het kader van (keten)samenwerking met andere organisaties. (SJD competentie 5)
9. De stagiair(e) volgt de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen en kan de consequenties ervan voor zijn of haar beroepsmatig handelen verwoorden. De stagiair(e) kan zelfstandig en op eigen initiatief nieuwe kennis en/of vaardigheden verwerven.
(SJD competentie 7)
10. De stagiair(e) is betrokken en geïnteresseerd, kan sociaal juridische opdrachten en problemen samen met collega’s bespreken en aanpakken en in dit kader kennis delen en uitwisselen. De stagiair(e) is in staat volgens een reflectiemodel zowel mondeling als schriftelijk te reflecteren op zijn of haar beroepsmatig handelen (aanpak en resultaat) en betrekt hierbij de feedback van anderen, evenals eigen opvattingen, normen en waarden.
57
(SJD competentie 7)
Cijfer: (de som maal 2 en delen door 10):
Opmerkingen:
58
Bijlage 12 HET PORTFOLIO Het portfolio is een digitale map op BSCW waarin je vanaf de start van de stage zoveel mogelijk bewijsstukken hebt verzameld in de vorm van beroepsproducten met daarbij voor ieder bewijsstuk een STARR formulier en een feedback en/of beoordelingsformulier van professionals uit het werkveld. In een (eind)portfolio maakt de student competenties met bijbehorende vaardigheden en kennis inzichtelijk voor zichzelf en voor anderen. Het is een kritische blik op het eigen functioneren en de eigen ontwikkeling. Een schriftelijk portfolio bestaat uit: · een voorblad met titel, persoonlijke gegeven (naam, adres, telefoon en e-mail) en de opleiding · een gedetailleerde inhoudsopgave · een voorwoord · een sollicitatiebrief (t.b.v. stagevoorbereiding/stageplaats) en CV · bewijsvoering van de behaalde competenties Bewijsvoering Beroepsproducten vormen de bewijsvoering van een competentie. Door de bewijsvoering laat de student zien over een bepaalde competentie te beschikken. Geschikte bewijsvoering op niveau 3 is een beroepsproduct met de volgende kenmerken: · complex · actueel · voorzien van een zelfbeoordeling · voorzien van een STARR-formulier · voorzien van een referentie · voorzien van feedback en/of beoordeling van een relevante deskundige · relevant voor de specifieke competentie · in helder en goed taalgebruik (zonder spel- en grammaticafouten!) Beroepsproducten Met beroepsproducten tracht de student zijn kennis en vaardigheden te onderbouwen. Beroepsproducten kunnen op het werk, tijdens de stage of in de opleiding zijn gemaakt. De student is zelf verantwoordelijk voor de aan te leveren beroepsproducten Voor beoordelingen door deskundigen/ praktijkbegeleiders kan desgewenst gebruik worden gemaakt van het feedback formulier waarvan een voorbeeld als bijlage 14 is toegevoegd. De feedback- en/of beoordelingsformulieren zijn altijd voorzien van naam, functie en handtekening van de betrokkenen. Voorbeelden van beroepsproducten zijn: · een projectplan voor coaching · een beleidsplan · een essay · een voorlichtingsbrochure · een bezwaar- of beroepsschrift · naar eigen inzicht in te vullen
59
Bijlage 13 STARR FORMULIER EN TOELICHTING STARR-formulier bij de competentie(s) : Gevraagd niveau : Titel bewijsstuk : Relatie bewijsstuk tot competentie
Beschrijf wat volgens jou de relatie is van het bewijsstuk tot de competentie:
Naam opdrachtgever/docent: S
Situatie: benoem de beroepsomgeving, en de aanleiding en het doel van de opdracht/taak:
T
Taak: beschrijf de exacte taak/opdracht die je had en je rol/functie daarin. Geef tevens aan of het hier een complexe taak betrof of niet, en waaruit dat bleek.
A
Activiteiten: beschrijf de activiteiten die achtereenvolgens zijn ondernomen in het kader van deze opdracht. Waar heb je jouw keuze voor bepaalde activiteiten op gebaseerd (welke vakkennis, welke theorieën, welke visie, ervaringen)? Geef tevens aan welke activiteiten daarvan voor jouw rekening kwamen.
Geef vervolgens aan welke specifieke kennis en vaardigheden hiervoor nodig waren
R
Resultaat: beschrijf het resultaat van de opdracht en hoe dat resultaat is ontvangen door verschillende betrokkenen (opdrachtgever, klanten, etc.). Wat is er vervolgens met dat resultaat gebeurd?
R
Reflectie: Hoe kijk je terug op je eigen aanpak: wat ging goed, wat ging minder goed? Wat zou je een volgende keer bij een vergelijkbare opdracht anders aanpakken en waarom? Wat zou je nog willen leren met betrekking tot deze competentie?
60
Bijlage 14 FEEDBACKFORMULIER VOOR BEROEPSPRODUCTEN STAGE
Naam student: Studentnummer: Naam beoordelaar: Functie beoordelaar: Herkenbaarheid van de competentie (is de competentie waarbinnen het product is gemaakt te herkennen? Zo ja in welke mate?) Professionaliteit van het product (ziet het product er verzorgd uit, zijn alle richtlijnen gevolgd?)
Taalgebruik, taalbeheersing
Structuur en samenhang van het product (is het product logisch opgebouwd? Is er een logische ordening zichtbaar?)
Bronvermelding (zijn er bronnen genoemd en op de juiste manier aangehaald?)
Totale indruk (is de opdracht volledig en gericht uitgevoerd?)
Handtekening praktijkbegeleider en/of andere professional van de stage-instelling:
61
Bijlage 15 INLEVERPROTOCOL BEROEPSPRODUCTEN
Inleverprotocol Beroepsproducten: beoordeling op taal Naam student: Klas student: Studieonderdeel: Opdracht/toets: Onderdeel 1: spelling en grammatica
voldoende /onvoldoende; aantal punten aftrek
Je spelt woorden correct Je vervoegt werkwoorden correct Je gebruikt hoofdletters volgens de regels Je gebruikt leestekens op de juiste manier Je schrijft grammaticaal correcte zinnen die niet ontsporen en tot verwarring leiden. Je gebruikt voorzetels op de juiste manier. Je gebruikt de tijd correct en consequent Totaal aantal aftrekpunten Opmerking docent: Onderdeel 2: vormgeving en stijl
voldoende /onvoldoende; aantal punten aftrek
Je hebt een voorblad met naam en klas en datum Je hebt een titelblad en inhoudsopgave (indien van toepassing) Je hebt een heldere opbouw met kern, midden en slot Je verdeelt de tekst in alinea’s / paragrafen Je houdt rekening met het niveau van de lezer Jouw woordkeuze is correct en gevarieerd Je hanteert bronnen correct Totaal aantal aftrekpunten Opmerking docent:
62
BEOORDELING BEROEPSPRODUCT Cijfer inhoudelijk Aftrek spelling en grammatica Aftrek vormgeving en stijl Eindcijfer Beoordelingscriteria - De berekening per onderdeel is als volgt: o o o -
-
-
1 t/m 3 fouten: voldoende 4 t/m 8 fout: onvoldoende: -1 punt aftrek 9 fouten of meer: onvoldoende: -2 punt aftrek
Let op: het gaat dus om het aantal fouten per onderdeel. VOORBEELD: Heb je twee fouten in werkwoordspelling, dan is dat onderdeel voldoende. Heb je 12 fouten in werkwoordspelling dan heb je bij dat onderdeel -2. Zo geldt de berekening voor elk onderdeel. Bij de berekening van het aantal fouten, gaan we uit van een gemiddeld aantal fouten per pagina (aantal woorden per pagina: circa 400). Let op: Een gevolgfout wordt in beginsel als 1 fout gerekend (bijvoorbeeld sjd-er in plaats van sjd’er)
Alle informatie over de beoordelingscriteria vind je in het boek Meesterlijk schrijven. Vaardig in de juridische praktijk. Dit boek gebruik je bij alle schrijfvakken. Vooral de hoofdstukken 17 en 1 geven uitgebreid informatie over bovengenoemde criteria. Hoofdletters Hoofdletters moeten volgens de regels gebruikt zijn, bijvoorbeeld aan het begin van een zin, bij namen en bij sommige afkortingen. Samenstellingen Samenstellingen moeten volgens de regels geschreven zijn. Samenstellingen zijn twee of meer samengevoegde woorden die ook als afzonderlijk woord kunnen voorkomen (keuze + vak = keuzevak). In het Nederlands worden samenstellingen in principe aan elkaar geschreven (maar in de praktijk schrijven studenten samenstellingen juist vaak los). In enkele gevallen wordt een koppelteken gebruikt, hier gelden regels voor. Spelfouten Met spelfouten worden fouten in de schrijfwijze van woorden bedoeld (bijvoorbeeld ei in plaats van ij of g in plaats van ch). www.woordenlijst.org en Het Groene Boekje Leestekens (interpunctie) Leestekens bevorderen de leesbaarheid van de tekst. Het gaat hierbij om het correct gebruik van punten, komma’s, aanhalingstekens, etc. Te weinig of verkeerd gebruik van leestekens zorgt ervoor dat de tekst moeilijk leesbaar (bijvoorbeeld: te lange zinnen) of verkeerd interpreteerbaar wordt. Grammatica op zinsniveau Zowel korte als lange (samengestelde) zinnen zijn correct wat betreft woordvolgorde. De zinnen zijn logisch opgebouwd en ontsporen niet. De werkwoorden zijn correct gevormd (bijvoorbeeld de juiste vorm bij het onderwerp) en de spelling is correct.
63
Voorzetsels Voorzetsels zijn woorden als: ‘aan’, ‘bij’, ‘van’, ‘in’, ‘op’. Bij werkwoorden, zelfstandige naamwoorden en in uitdrukkingen worden de juiste voorzetsels gebruikt (bijvoorbeeld: ‘refereren aan’ en niet: ‘refereren naar’). Tijd Het gebruik van de juiste tijd (zoals verleden tijd of tegenwoordige tijd) is correct, logisch en consequent in de hele tekst. Woordkeuze De gebruikte woorden hebben de juiste betekenis (bijvoorbeeld: ‘Ik ga werken, tenzij ik ziek ben’ en niet: ‘Ik ga werken, mits ik ziek ben’). Taalgebruik Een informele e-mail heeft een andere toon dan een zakelijke brief. In een zakelijke tekst staat schrijftaal, geen spreektaal (bijvoorbeeld: ‘We kunnen het uitproberen’ en niet: ‘Misschien kunnen we wel even een testje draaien’). Structuur Er wordt op de visuele structuur (witregels, marges en kopjes) gelet. Bij langere teksten wordt een juiste indeling in paragrafen gemaakt. Lay-out De lay-out is afgestemd op doel en publiek (bijvoorbeeld: is het doel vermaak en het publiek 16-20 jaar, of is het doel overtuigen en het publiek 30-60 jaar?). De lay-out past bij het product (een brief heeft een andere lay-out dan een column). Zie (bij sommige vakken) studiehandleiding. Opbouw Beroepsproducten hebben vrijwel altijd een vaste opbouw (of een paar gangbare variaties) die in het werkveld gehanteerd wordt. Het product voldoet aan die eisen (bijvoorbeeld: aanwezigheid en plaats managementsamenvatting). Consistentie De gekozen toon wordt door de hele tekst volgehouden, dus niet eerst ‘jij’ gebruiken en dan ineens ‘u’. Variatie De woordenschat is niet te beperkt en er staan weinig storende herhalingen in de tekst. Verband tussen zinnen en zinsdelen ‘Ik ga naar bed omdat ik moe ben.’ Deze twee zinnen zijn via het verbindingswoord ‘omdat ‘ met elkaar verbonden. Voorbeelden van verbindingswoorden: omdat – doordat – maar – aangezien – hoewel – mits. Voorbeelden van verwijswoorden: die – dat – naar wie – waarnaar – daarop – eronder. Alinea’s Een alinea bestaat uit een reeks zinnen die inhoudelijk een deelonderwerp (of een deel van een deelonderwerp) bevatten. Alinea’s staan in verbinding met elkaar. Aan de lay-out kun je ook zien dat er een nieuwe alinea volgt. Gedachtelijn Tijdens het lezen zijn de gedachten van de schrijver logisch en zonder problemen te volgen.
64
Bijlage 16 STAGE, STAGEOVEREENKOMST EN AANBOD DIENSTBETREKKING Tijdens de stage kan zich de situatie voordoen dat een student een betaalde functie krijgt aangeboden. Meestal is dit het geval als een student een goede indruk heeft gemaakt binnen de organisatie waar wordt stage gelopen. De organisatie weet wie zij in huis heeft, kent de kwaliteiten van de betreffende stagiair, en deze hoeft niet meer te worden ingewerkt. Wat betekent dit voor de betrokken partijen? Als een student tijdens de stage een vast dienstverband krijgt aangeboden geldt het volgende: de afspraken in de stageovereenkomst en de in het leerwerkplan geformuleerde leerdoelen en te behalen competenties blijven onverkort van toepassing de verhouding opleiding - organisatie - stagiair blijft gebaseerd op de uitgangspunten van de stage - zoals geformuleerd in de Handleiding Stage SJD - en is gericht op het leerproces van de student.
65
Bijlage 17 REGELING SEKSUELE INTIMIDATIE VOOR STUDENTEN EN PERSONEEL De Hogeschool van Amsterdam wil een gezond en veilig studie- en werkklimaat garanderen voor iedereen en tolereert in geen geval ongewenste intimiteiten of seksuele intimidatie. Studenten en personeel van de HvA kunnen hierover met vragen en klachten terecht bij één van de vertrouwenspersonen. Dit geldt ook als het gaat om ervaringen op een stage-instelling! Het begrip “ongewenste intimiteiten” kan zeer ruim worden opgevat. Daarbij heeft iedereen zelf het recht om te bepalen of en zo ja, wanneer hij iets ongewenst vindt. Het kan daarbij gaan om bijvoorbeeld “grappige” opmerkingen over uiterlijk, dubbelzinnige opmerkingen en gebaren, de manier waarop gekeken wordt, hardnekkige toenaderingspogingen of handtastelijkheden. De vertrouwenspersonen houden zich bezig met voorlichting over en preventie van ongewenste intimiteiten en seksuele intimidatie binnen de instituten van de Hogeschool van Amsterdam. Zij bieden begeleiding bij het doen van een melding of een aangifte, geven informatie/advies en ondersteuning bij eventuele verdere actie. Deze actie zou kunnen zijn het starten van een klachtenprocedure. De vertrouwenspersonen ondernemen geen stappen zonder toestemming van de klager en zij handelen in strikte vertrouwelijkheid.
66