Juryrapport Excellente Scholen 2015 't Vogelnest, Bodegraven
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (po) 10CR-0 't Vogelnest (basisonderwijs) Bodegraven Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Mevr. S. Dusseldorp (0172) 61 43 30
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen Onze school verdient voor de tweede keer het predicaat Excellente School omdat we in staat zijn met onze schoolpopulatie (29% van allochtone afkomst) een optimale leerontwikkeling te realiseren. Ons team van toegewijde leerkrachten weet ieder schooljaar weer leerlingen te inspireren om het beste uit zichzelf te halen. Dit bereiken we door: - leerlingen uit te laten blinken in taal en rekenen; - maatwerk waar nodig; - techniekonderwijs; - leren in een veilige en respectvolle leeromgeving; - ouders als partner in het onderwijs mee te nemen in het onderwijs van hun kind. Deze inzet vertaalt zich in hoge scores op de Cito-eindtoets. Het behalen van het predicaat Excellente School 2014 was voor ons een enorme waardering en bevestiging dat we op de goede weg zijn. Dit schooljaar hebben we ons onderwijs verder vormgegeven door de leerlingen te gaan screenen op meerbegaafdheid, zodat deze leerlingen behalve leerstof op eigen niveau ook uitgedaagd worden in het leren ontwikkelen van werkhouding en taakgerichtheid. Tevens zijn we dit jaar met techniek op school gestart. Op deze wijze leren we onze leerlingen een onderzoekende houding aan. Onze motivatie om ons kandidaat te stellen zijn de goede resultaten van onze leerlingen die behaald worden door de wijze waarop wij ons onderwijs vormgeven.
2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft 't Vogelnest het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school Wij excelleren op de domeinen taal en rekenen. Dit excellentieprofiel is ontstaan uit het verleden. De school kreeg van oudsher veel leerlingen rechtstreeks uit het buitenland. Om hier te kunnen functioneren en mee te doen in de maatschappij zijn een goede taalbeheersing en kunnen rekenen een voorwaarde. Het onderwijs was hier volledig op gericht. Inmiddels is dit onze kracht geworden. Het grootste effect behalen we bij de (beneden)gemiddelde leerling. Gezien onze gemiddelde uitstroom van 50% naar havo en hoger hebben we dit schooljaar ook ingezet op leerlingen die meer aankunnen. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Onze maatschappij is talig ingesteld. Dat betekent in onze huidige (snelle) informatie verwerkende maatschappij dat een leerling daar z'n weg in moet zien te vinden. Tevens is het belangrijk dat een leerling de sociale taalvaardigheid beheerst. Het is een digitale wereld en leerlingen moeten zich bewust worden van wat dit met hen doet. Door op verschillende manieren taal- en 1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
rekenactiviteiten in te zetten, zorgen we voor goede resultaten en bereiden we onze leerlingen goed voor om op de korte termijn hun weg te vervolgen naar het voortgezet onderwijs en voor de langere termijn in de maatschappij. Door goed naar onze leeropbrengsten en leerlingen te kijken, stemmen we ons onderwijs hierop af door ons te scholen, zodat we kwalitatief goed onderwijs kunnen blijven aanbieden. Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt Ons doel is dat onze leerlingen zich op onderwijsgebied zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen. Doelgroep Gezien onze uitstroom hebben we leerlingen op drie niveaus binnen onze school. Om goed aan te kunnen sluiten bij deze onderwijsbehoefte is onze doelgroep: - de benedengemiddelde leerling; - de gemiddelde leerling; - de meerbegaafde leerling. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Door zowel op schoolniveau als op groepsniveau ambitieniveaus vast te stellen voor de domeinen taal en rekenen nemen wij de middenmoot als vertrekpunt. Vandaaruit bekijkt de leerkracht samen met de intern begeleider welke groep leerlingen intensiever c.q. verrijkter onderwijsaanbod nodig heeft en op welke wijze dit gerealiseerd gaat worden. Door een actieve leerhouding van leerlingen te verwachten maken we ze voor een deel verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Daardoor neemt de motivatie toe. Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Leerlingen werken zo veel mogelijk binnen de groep op eigen niveau. Hierbij worden zij uitgedaagd om steeds een stap verder te gaan. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd Domein rekenen Om inzichtelijk rekenen beter vorm te geven, zijn we dit schooljaar gestart het drieslagmodel van groep 1 t/m 8 in te voeren. We zijn nu in de fase dat leerkrachten met meerdere doelen gewerkt hebben en er ervaring mee hebben opgedaan. Dit wordt nog verder uitgewerkt. We kunnen het effect nog niet terugzien in onze resultaten. Domein taal Ons speerpunt is dit schooljaar woordenschat en lezen. De resultaten begrijpend lezen zien we met onze vernieuwde aanpak al terug in de schoolresultaten. Techniek hebben we dit jaar ook heel bewust ingezet ter ondersteuning voor de domeinen taal en rekenen. Het lezen en begrijpen van de opdracht, nadenken over, onderzoeken van, samenwerken en maken van opdrachten doen een beroep op je taal- en rekenvaardigheden. Ook doet dit alles een beroep op concentratie, acceptatie en respectvol benaderen van elkaar, oorzaak en gevolg leren doorgronden, taakgerichtheid en concentratievermogen. Borging De behaalde resultaten worden geborgd door deze vast te leggen en regelmatig te evalueren tijdens vergaderingen en/of studiedagen. Evaluatie De evaluatie wordt gerealiseerd op diverse manieren: - in teamvergaderingen; 2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
-
vragenlijsten; klassenbezoeken; studiedagen.
2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. Dit schooljaar zijn we gestart met het signaleren en diagnosticeren van meerbegaafde leerlingen. Dit is een speerpunt voor de komende jaren om voor deze leerlingen het onderwijs verder te optimaliseren. Tevens willen we het techniekonderwijs verder uitbouwen. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving Door het predicaat Excellente School 2014 heeft de school de waardering en de erkenning gekregen dat wij op de goede weg zijn met ons onderwijs. Opnieuw meedoen resulteert in dat wij ons onderwijs verder willen ontwikkelen. Als team kijken we nog gerichter naar waar we onszelf in kunnen verbeteren, welke scholing erbij hoort. Van andere scholen hebben we nog niet zo veel reactie gehad over delen van kennis. Wel is de vraag van de buurtscholen gekomen waarom we excellent zijn geworden en wat we er voor hebben moeten doen. Het idee leeft dat aanmelden werkdrukverhogend werkt. Erkenning van buiten de school Externe erkenning krijgen we van de vo-scholen. Vanwege de wijze waarop onze leerlingen met anderen omgaan. Maar ook vanwege hun werkhouding.
Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 15 oktober 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. ’t Vogelnest profileert zich als een school die leerlingen wil laten uitblinken en het beste uit zichzelf wil laten halen. De school richt zich hierbij voornamelijk op de basisvakken taal en rekenen, en daarnaast speelt vanaf dit schooljaar techniekonderwijs een belangrijke rol. Het grootste effect van het excellentieprofiel wordt behaald bij de leerresultaten van de zwakke en gemiddelde leerling op het gebied van taal en rekenen. Om dit te bereiken, stelt het team alles in het werk om ervoor te zorgen dat alle voorwaarden daarvoor aanwezig zijn. Belangrijke onderdelen zijn een veilige, respectvolle omgeving, het ontwikkelen van een juiste leerhouding bij de leerlingen en het betrekken van de ouders bij het onderwijsproces. Het uiteindelijke doel is de leerlingen toe te rusten met voldoende kennis van de basisvakken en sociale vaardigheden, zodat zij succesvol kunnen doorstromen naar het voortgezet onderwijs. Hierin slaagt de school al enige jaren. Kortom ’t Vogelnest is een school met ambitie, die onderscheidend wil zijn ten opzichte van de scholen in de omgeving. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Met de aanpak van dit thema realiseert de school het onderwijs in de basisvakken succesvol. De uitvoering is weloverwogen en doordacht. Vooral de adaptiviteit van het onderwijsproces is daarin 3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
op een goede wijze ingevuld en uitgewerkt. De school werkt in iedere groep met drie leerlijnen en zorgt er zo voor dat naast het basisniveau nog twee leerlijnen aanwezig zijn: een voor leerlingen die goed presteren en een voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De school kan aantonen dat ze met deze aanpak de leerlingen qua leeropbrengsten op een hoger niveau brengt. Het maatwerk in de klas staat duidelijk op de kaart en er worden consequent op leerling-, groepsen schoolniveau toetsbare doelen gesteld. De school gebruikt hiervoor groepsplannen waarin leerwinstgroei en leerdoelen worden meegenomen binnen de instructie- en differentiatieniveaus. Dit gebeurt in termen van vaardigheidsscores die op een ambitieus niveau liggen dat past bij de leerlingenpopulatie van de school. De school maakt uitgebreide analyses van de opbrengsten. Het team heeft hoge verwachtingen van de leerlingen, en opbrengstgericht werken staat hoog in het vaandel. Daarnaast is de school voortdurend bezig de professionaliteit van het team op deze gebieden te vergroten. Voorbeelden zijn de invoering van een nieuw kleutervolgsysteem, de invoering van het drieslagmodel (aanleren/toepassen en gebruiken/oefenen) bij het rekenonderwijs en de verdere ontwikkeling van, zoals de school dit noemt, het opbrengstgericht passend onderwijs. De school heeft een mooie rode draad ontwikkeld om de theorie en de praktijk met elkaar te verbinden: een aantal onderwijsinhoudelijke studiedagen gevolgd door didactische vergaderingen. De reken- en taalspecialisten van de school spelen hierin een leidende rol. Na de studiedag waarin een vakinhoudelijk thema wordt uitgediept, volgt een aantal didactische vergaderingen. Daarin wordt vastgesteld welke begeleiding de leerkracht nodig heeft om de opgedane kennis in praktijk te brengen. Vervolgens vindt borging plaats door observaties in de klas en het vastleggen van ontwikkelpunten op leerkracht- en schoolniveau. Deze observaties worden mede uitgevoerd door de interne begeleider van de school. Zij volgt de opleiding tot beeldcoach, voor een optimale terugkoppeling van de observaties. Teamleden omschrijven dit proces als leren leren, en vertellen dat er in feite sprake is van “een mix tussen aansturing van de schoolleiding en het bestuur én initiatieven en inzet daarbij van onderop”. Het resultaat van dit alles is dat de school erin slaagt al een aantal jaren een Citoscore op de eindtoets te bereiken die ligt boven de door de inspectie gestelde bovengrens van de schoolgroep. Een mooie prestatie, vooral omdat een derde van de schoolbevolking (ook) een andere nationaliteit heeft dan de Nederlandse. De school heeft tot nu toe geen vergelijking met andere scholen gemaakt. Wel worden de resultaten van de leerlingen voortdurend en systematisch door de leerkrachten verzameld en vastgelegd in het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Tweemaal per jaar worden deze resultaten samen met de intern begeleider in een trendanalyse geëvalueerd. De jury beveelt ’t Vogelnest aan in de toekomst ook periodiek de vergelijking te maken met andere scholen in vergelijkbare omstandigheden qua leerlingenpopulatie. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. De school geeft aan dat het behalen van het predicaat Excellente School 2014 een grote stimulans is geweest om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. De stappen daarvoor heeft de school voor dit schooljaar helder in beeld en ze voert die ook consequent uit. De school heeft hiervoor de beleidsmap Passend onderwijs ontwikkeld. De groepsplannen waarin ook de leerwinstgroei en leerdoelen staan beschreven, worden steeds verder ontwikkeld en de school slaagt erin eventuele hiaten in het onderwijsniveau nog sneller op te sporen. Het snelle herstel van de resultaten op het gebied van technisch lezen illustreert dit. Speerpunten van dit jaar zijn de woordenschatontwikkeling en het leesonderwijs. De resultaten van de vernieuwde aanpak en de invoering van een nieuwe methode voor begrijpend lezen laten positieve resultaten zien. Daarnaast krijgt de leerlijn voor de leerlingen die goed presteren steeds duidelijker vorm. De school noemt dit plusonderwijs. De ervaringen tot nu toe zijn positief; zowel de leerlingen, de groepsspecialist als de collega-leerkrachten zijn enthousiast over het verloop en de resultaten. Na de evaluatie zal de school besluiten over een uitbreiding van deze aanpak naar de onderbouw en een verbreding naar het taalonderwijs. 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Het techniekonderwijs wordt uitgebouwd en er is een technieklokaal ingericht. Het techniekonderwijs wordt, zoals de school in haar aanmeldformulier omschrijft, “ter ondersteuning voor de domeinen rekenen en taal bewust ingezet. Het lezen en begrijpen van de opdracht, nadenken over, onderzoeken van, doet een beroep op de taal- en rekenvaardigheden”. De school is duidelijk zichtbaar bezig de onderdelen van het excellentieprofiel met elkaar te verbinden. Om bijvoorbeeld de werkhouding, de samenwerking en het eigenaarschap van de leerlingen te vergroten, zet ze allerlei middelen in. De leerlingenraad en de leerkracht dansante vorming in de onderbouw zijn hier voorbeelden van. De leerlingen geven tijdens het gesprek met jury aan dat ’t Vogelnest een fijne school is met een prettige sfeer, waar de juf of meester er voor je is. Ook de ouders zijn bijzonder tevreden over het onderwijs op de school. Zij worden op een goede manier op de hoogte gehouden van de ontwikkeling van hun kind, ze ervaren de school als laagdrempelig en geven aan de het team van de school alle leerlingen kent en ‘ziet’. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. De school kent een professionele cultuur met een team dat bereid is van elkaar te leren en kennis met elkaar te delen. Dit wordt bevestigd tijdens het gesprek van de jury met een aantal teamleden. De school deelt haar opgedane ervaringen op het gebied van het excellentieprofiel binnen Stichting Klasse waaronder de school valt. Niettemin verdient de school meer erkenning dan nu het geval is. Bescheidenheid van de kant van de school lijkt hier de oorzaak van. De jury constateert dat belangrijke elementen van het profiel al het stadium hebben bereikt van een zekere overdraagbaarheid naar andere scholen, waardoor ‘t Vogelnest in staat is andere scholen te inspireren. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van ’t Vogelnest herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat ’t Vogelnest haar kennis en ervaring deelt met derden. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. De school doet er alles aan om een duurzaam excellentieprofiel neer te zetten. Het concept is voortdurend in ontwikkeling en er is een duidelijke opgaande lijn zichtbaar. De stappen die de school noodzakelijk acht, staan voor dit schooljaar beschreven in diverse documenten zoals het schoolplan 2015-2020 en het scholingsplan 2015/2016 van de school. Het excellentieprofiel en de ontwikkeling daarvan kunnen nog meer aan kracht winnen door een duidelijker meerjarenplanning. Bovendien wordt de overdraagbaarheid van het profiel eenvoudiger en overzichtelijker als alle onderdelen, documenten en beleidsnotities van het profiel vermeld worden in één document.
3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft 't Vogelnest de volgende toelichting bij haar resultaten. Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Naast de cognitieve vakken behalen we ook goede resultaten met burgerschap en sociaalemotionele vorming. Deze resultaten bereiken we door de sociale veiligheid zo veel mogelijk te garanderen en leerlingen te leren respectvol met elkaar om te gaan. Hiervoor gebruiken wij: - methode Goed gedaan! (sociaal-emotionele vorming en burgerschap); 5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
- volgen van nieuws en krant en vervolgens onderwerpen ter discussie stellen (burgerschap); - geschiedenis (burgerschap); - actuele teksten van de methodiek Nieuwsbegrip (burgerschap); - levensbeschouwing (sociaal-emotionele vorming en burgerschap); - culturele vorming. Tijdens deze lessen realiseren we: - begrip voor iedereen ongeacht afkomst, en respect; - alle leerlingen kennen elkaar en gaan met elkaar om; - leren omgaan met gevoelens, wensen en opvattingen van jezelf en anderen; - ontwikkeling van sociale vaardigheden; - regelmatig neemt onze school deel aan kunstprojecten', groep 1 t/m 8 heeft wekelijks muziekles en groep 1/2 heeft wekelijks dansles; beide door vakdocenten gegeven; - bewegingslessen; de school koopt jaarlijks meer gymuren in dan door de gemeente beschikbaar wordt gesteld. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. Ongeveer 29% van onze schoolpopulatie heeft (ook) een andere nationaliteit dan de Nederlandse. Dat betekent dat een derde van onze schoolpopulatie zelf of een of beide ouders een andere nationaliteit heeft/hebben. Waarbij het ook kan voorkomen dat een of beide ouders uit het buitenland komt/komen en de Nederlandse taal niet machtig is/zijn. Dat betekent dat we op verschillende manieren veel tijd besteden aan taal (technisch en begrijpend lezen en woordenschat) en rekenen. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Voldoende Op basis van een meerjarig gemiddelde blijkt 50% van onze leerlingen uit te stromen naar havo over hoger. Dit willen we de komende jaren vasthouden. Dat betekent dat we van eind naar begin werken om goed te kunnen analyseren wat onze kinderen nodig hebben en van daaruit onze speerpunten te kunnen formuleren. Dit schooljaar zijn onze taal- en rekenmethodes schoolbreed vervangen, zodat we én het aanbod beter kunnen afstemmen op de onderwijsbehoefte van al onze leerlingen én in staat zijn om toe te werken naar de gestelde referentieniveaus. Voor taal hebben we dit jaar ingezet op woordenschat en een andere, meer eigentijdse methode begrijpend lezen, Nieuwsbegrip. Tevens zijn we aan de slag met inzichtelijk rekenen door middel van het toepassen van het drieslagmodel. Bij rekenen gebruiken we bovendien als verwerking de tablet. Het voordeel hiervan is dat leerlingen zeer snel feedback krijgen, gestimuleerd worden om de opgaven zo goed mogelijk te doen, de leerkracht snel feedback aan leerlingen kan geven en leerlingen op domeinen binnen rekenen en taal op niveau opgaven kunnen maken. De leerkrachten zetten de tablets in om zowel divergent als convergent te kunnen differentiëren. De resultaten zijn goed, maar we zijn nog steeds lerende hoe we ons onderwijs kunnen blijven verbeteren. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed Wij hanteren een cyclische aanpak om ons onderwijs regelmatig te evalueren, te borgen en acties te plannen (we hanteren de cyclus Plan, Do, Check, Act), zodat we ons onderwijs optimaal kunnen
6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
afstemmen op de onderwijsbehoeften van zowel individuele leerlingen als groepen. Dit realiseren we op de volgende manier. - Leerkrachten verzamelen voortdurend en systematisch resultaten van hun leerlingen. - Er worden groepsoverzichten en plannen gemaakt. Deze worden twee keer per jaar besproken met de intern begeleider. - Twee keer per jaar bekijken we schoolbreed de trendanalyses. Op grond van de analyses bespreken we de speerpunten. - We maken gebruik van het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Leerkrachten houden de ontwikkeling van hun leerlingen bij. De leerlingbespreking draagt bij aan het adequaat volgen van de individuele leerling en indien nodig daar actie op te zetten. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed De leerkrachten zorgen binnen de groepen voor een veilig leerklimaat door de leerlingen respectvol te benaderen. In deze omgeving zijn leerlingen in staat om van hun fouten te leren. De leerkracht motiveert en stimuleert de leerling om hem op zijn niveau te laten werken. Door jaarlijks met elkaar te kijken waar de ambities van een groep liggen, wordt het onderwijs daarop afgestemd. Leerkrachten geven feedback aan leerlingen als opdrachten niet goed gegaan zijn. Zij krijgen dan de kans om het nogmaals te doen, waardoor ze een positieve leerervaring hebben. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Goed In samenwerking met de intern begeleider wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Dit OPP wordt regelmatig geëvalueerd met de leerkracht en eventuele externe betrokkenen om het onderwijsaanbod zo adequaat mogelijk af te stemmen op de leerling. Dit schooljaar hebben we nog te maken met leerlinggebonden financiering (LGF). Voor komend schooljaar zullen op basis van het groeidocument extra ondersteuningsgelden aangevraagd moeten worden. De IB’er heeft daarbij een leidende rol in samenwerking met de desbetreffende leerkracht en ouders. Evaluatie zal dan plaatsvinden met het samenwerkingsverband en ouders. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed Op school is er een veilig en respectvol klimaat. Leerlingen voelen zich betrokken bij de school. Dat uit zich bijvoorbeeld door zitting te hebben in de leerlingenraad of een actie voor Serious Request op te zetten. Tevens voelen leerlingen zich betrokken bij het leerklimaat. Dat uit zich bijvoorbeeld in tutorlezen; leerlingen uit groep 8 lezen met leerlingen uit groep 3. In de groepen zijn duidelijke afspraken op welke wijze er gewerkt wordt. Bijvoorbeeld: als een leerkracht met een kleine groep aan het werk is, weten de overige leerlingen of ze zelfstandig aan het werk moeten zijn of mogen samenwerken. Om ervoor te zorgen dat de leerling zich gezien voelt door zijn leerkracht staat iedere leerkracht 's ochtend bij de deur en schudt iedere leerling de hand. Na schooltijd is er de mogelijkheid dat leerlingen nog extra hulp krijgen van hun leerkracht. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed Op school hebben we een protocol schoolveiligheid. Tevens hebben we een vertrouwenspersoon voor zowel personeel als leerlingen. Op stichtingsniveau is er eveneens een vertrouwenspersoon aangesteld. Stichtingsbreed komen de coördinatoren schoolveiligheid vier keer per jaar bijeen om zaken die op de scholen spelen te bespreken.
7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Jaarlijks wordt er op school een ontruimingsoefening gehouden. Deze wordt dan direct erna geëvalueerd en eventuele verbeterpunten worden besproken. Ongelukken en dergelijke worden vastgelegd via de incidentmethode. Iedereen op school is op de hoogte van dit beleid. We volgen op school eveneens ons pestprotocol. Na een eerste signaal van pestgedrag wordt het pestprotocol nauwgezet gevolgd. Er wordt met de desbetreffende leerlingen gesproken, ouders worden op de hoogte gesteld en er worden afspraken gemaakt. Tevens wordt het onderwerp in de groep besproken (onder de lessen van Goed gedaan!): hoe gaan we met elkaar om, als je iets niet leuk vindt, welke afspraken gelden er dan en hoe kun je dit zelf aangeven en oplossen? Indien er in een groep negatieve groepsprocessen spelen, zetten we externen in. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat Leerlingtevredenheidsonderzoek. Leerlingtevredenheidsonderzoek is afgelopen schooljaar voor het eerst afgenomen op de scholen. Score voor sfeer (waar veiligheid bijhoort): 9,4. Tevens hebben we sociogrammen afgenomen bij de leerlingen en indien nodig daar acties op gezet. Dit schooljaar zal er gestart worden met het programma ZIEN. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed De kwaliteitszorg wordt op diverse niveaus gewaarborgd. Op stichting Klasse niveau Drie indicatoren: kwaliteitssysteem, wet- en regelgeving en begroting. Maandelijks vinden er schoolleidersoverleggen plaats tussen bovenschoolse directie en directeuren voor de school. Tijdens deze gesprekken komt het volgende aan de orde. - Begroting. - Onderwijs: beantwoordt de school nog aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen, hoe zijn de resultaten, in hoeverre worden de jaarplannen gerealiseerd en wat heeft de school nodig om de jaarplannen te realiseren. - Wet- en regelgeving: nieuwe wet- en regelgeving, instrumenten om personeelsbeleid adequaat in te kunnen zetten, cursussen. - Integraal personeelsbeleid: naast wet- en regelgeving realiseert de stichting ook studiedagen voor medewerkers om onderwijs binnen de scholen te verbeteren. Dit kunnen ingekochte opleidingen zijn, maar het kan ook stichtingsbreed een studiedag zijn waar diverse workshops worden gegeven door externen en eigen medewerkers met een specialisatie. De stichting heeft bovenschools alle directeuren en IB’ers geschoold in OPO. Op schoolniveau Personeelsbeleid: jaarlijks worden er functionerings- of beoordelingsgesprekken gevoerd. Tijdens deze gesprekken wordt ook scholing besproken. Tijdens deze gesprekken komt ook professionalisering aan de orde om ons onderwijs ver te brengen. Jaarlijks worden de jaarplannen met het team geëvalueerd. De jaarplannen komen voort uit het schoolplan. Jaarlijks wordt ook gekeken met welke onderwerpen en op welke wijze de studiedagen ingevuld worden. Er kan dan gekozen worden voor externe deskundigen.
8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Ja Ja
Jaar afname 2012 2013 2014
Aantal respondenten 15 56 67
Gemiddelde van de school 8.4 8.2 8.5
Landelijke benchmark 8.3 8.0 8.0
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed Tijdens vergaderingen en studiedagen is iedereen aanwezig en neemt deel aan werkgroepen en leerlingbesprekingen. We werken gericht aan onze doelen die vooraf gesteld zijn, en evalueren deze regelmatig. Door middel van intervisie-achtige settings proberen we elkaar te ondersteunen en het onderwijs te verbeteren. De afspraken voor vergaderingen zijn duidelijk. Binnen ons team zijn verschillende specialisaties aanwezig. Toch willen we ons verder blijven ontwikkelen. Een medewerker heeft afgelopen jaar een verkorte opleiding tot rekencoördinator gedaan en in mei behaalt een medewerker haar diploma als taalcoördinator. Tevens is de intern begeleider in september gestart met een opleiding tot schoolvideo-interactiebegeleiding. De collega's met specifieke kennis en vaardigheden worden ingezet in de groepen, tijdens vergaderingen met het delen van kennis, en bij leerkrachtondersteuning. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorende bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek is de jury gekomen tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve eindresultaten die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. De jury onderschrijft het behalen van de standaard door de school. Zij constateert dat de school goede eindresultaten behaalt op de Cito-eindtoets. Deze resultaten liggen boven de bovengrens die de inspectie hanteert. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. 9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Zicht op de ontwikkeling van de leerlingen en het hebben van hoge verwachtingen vormen een belangrijk onderdeel van het excellentieprofiel van de school. Vooral het gebruikmaken van de gegevens over de leerwinstgroei en leerdoelen die worden meegenomen binnen de instructie- en differentiatieniveaus. Tijdens het bezoek ziet de jury hiervan goede voorbeelden. Ook komt naar voren dat de school zich niet richt op incidentele verbeteringen of ‘succesjes’, maar stelselmatig en met een lange adem werkt aan de invoering en borging van de excellentieprofielaspecten, vooral de leerresultaten van de zwakke en gemiddelde leerlingen. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De lessen die de jury bezoekt, zijn van een hoog niveau: afwisselende werkvormen, inzet van tablets en een grote betrokkenheid van de leerlingen. Ondersteuning: leerlingen die dat nodig hebben ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat en veiligheid: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat, en de schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie en verbetering: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Kwaliteitscultuur: de school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school
4.
Conclusie van de jury
De jury heeft op ’t Vogelnest een ambitieus, enthousiast en deskundig team aangetroffen. Een team dat goed onderwijs realiseert waarbij leerlingen nauw betrokken worden bij het onderwijsproces. De goede resultaten die de school bereikt op het gebied van de Citoeindresultaten en het welbevinden van de leerlingen zijn hier voorbeelden van. Het excellentieprofiel is duidelijk zichtbaar in de hele school. Alle onderdelen, zoals het volgen van de prestaties van de leerlingen, de onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen van het team en de veilige schoolomgeving waarin de leerlingen zich kunnen ontwikkelen, komen hierin sterk naar voren. Dit alles heeft uiteindelijk tot doel om op basis van een meerjarig gemiddelde 50 procent van de leerlingen uit te laten stromen naar de havo of hoger. Dit doel haalt de school al enige jaren. In dat opzicht is de school een voorbeeld voor andere scholen en is zij in staat om andere scholen 10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
op weg te helpen. Een ontwikkelpunt voor de school is het nog concreter maken van het einddoel van het traject in 2020 met duidelijke tussendoelen. Dit alles samengevat in één plan van aanpak. Dan zal het ook beter lukken om externe erkenning voor het excellentieprofiel te verkrijgen. Alles overziende is de jury van oordeel dat ’t Vogelnest op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School primair onderwijs toekomt.
11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Primair onderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen dat past bij het niveau van alle leerlingen. De leraren hanteren leermiddelen die afgestemd zijn op de ontwikkelingsfase van de leerlingen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de 12
- Jury Excellente Scholen 2015 -
leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen. 13