Juryrapport Excellente Scholen 2015 Alphons Laudyschool (so), Amsterdam
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (so) 14UA-0 SO Alphons Laudy (speciaal onderwijs) Amsterdam Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Mevr. F.H.M. Knol en S.Y. Hogenbirk (020) 410 66 22
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen Het team heeft gezamenlijk besloten om de school aan te melden voor het predicaat Excellente School. We zijn trots op wie we zijn en wat we doen. Er wordt zeer goed onderwijs geboden aan de kwetsbare leerlingen en de school zorgt ervoor dat zij worden uitgedaagd en begeleid om hun mogelijkheden optimaal te ontwikkelen. De excellentie wordt gezien in een tastbare erkenning daarvan. Daarnaast is de school een lerende organisatie, die zichzelf ambitieuze ontwikkeldoelen stelt. Met het streven naar excellentie legt de school de lat hoog. Het wordt gezien als een kans en zorgt voor nieuw elan binnen het team. Het proces rondom het verkrijgen van het predicaat Excellente School wordt op zichzelf al beschouwd als een kwaliteitstoetsing van de school en het onderwijs dat wij bieden. Naast dit bovenstaande is een belangrijke motivatie dat wij het al onze leerlingen gunnen om op een excellente school te zitten en daarmee excellent onderwijs te krijgen. Iets wat ze stuk voor stuk verdienen.
2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft so Alphons Laudy het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school So Alphons Laudy profileert zich op drie gebieden als excellent. 1. Een zeer goed en veilig pedagogisch klimaat met heldere gedragsafspraken. Binnen dit klimaat zorgt het bevlogen en zeer betrokken team ervoor dat de kwetsbare leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Er wordt heel goed samengewerkt met ouders. Zij voelen zich zeer betrokken bij de school en bij hun kind en stellen zich actief op. 2. Opbrengstgericht werken is op alle niveaus volledig doorgevoerd. De kwaliteitscyclus (PDCA) zorgt ervoor dat er systematisch wordt gereflecteerd en bijgesteld. 3. De school is ondernemend en zoekt voortdurend samenwerking met externen om ervoor te zorgen dat alle leerlingen optimaal en op maat onderwijs krijgen. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Je komt pas tot leren als je je veilig voelt. Het veilige pedagogische klimaat zorgt voor rust, voor structuur en voor duidelijkheid. Het zorgt ervoor dat je er mag zijn en ertoe doet, als leerling, als ouder en zeker ook als teamlid. Het maakt mogelijk dat er met elkaar wordt samengewerkt. Zowel op schoolniveau als op groepsniveau. Het vormt de basis voor het opbrengstgericht werken. Ondernemerschap is essentieel voor de samenwerking met externen. Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt 1. Het hanteren van een aantal vaste gedragsregels die zichtbaar zijn in de klas, in de school en buiten de school zorgt voor een veilig klimaat. 2. Ouders worden door middel van verschillende activiteiten betrokken bij hun eigen kind, de groep en de school. Meehelpen, meewerken, meedenken en meebeslissen. 1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
3. Elke leerling heeft een ontwikkelingsperspectief waarin de uitstroombestemming en de leerroute van de leerling staan in relatie tot de persoonlijke kenmerken. 4. Resultaten worden systematisch in kaart gebracht en geëvalueerd. 5. Er wordt door het samenwerken met zorginstellingen en andere scholen onderwijs op maat geboden. Doelgroep Alle leerlingen op school profiteren van het excellentieprofiel. Er zijn daarbij geen uitzonderingen. Het excellentieprofiel sluit ook aan bij de kinderen die geplaatst zijn in de zorg-onderwijsgroepen. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Doordat er duidelijke gedragsregels zijn afgesproken en deze ook gevisualiseerd zijn in de school, weet iedereen hoe we met elkaar omgaan. Elke maand staat een andere regel centraal. Daar wordt dan extra aandacht aan besteed. Er worden door het jaar heen verschillende activiteiten georganiseerd waar ouders aan deel kunnen nemen, een actieve bijdrage aan kunnen leveren, of mee kunnen denken en soms mee kunnen beslissen. Deze activiteiten zorgen ervoor dat ouders zich betrokken voelen en zich proactief opstellen. Voorbeelden hiervan zijn: koffieochtenden, een actieve ouderraad, aanwezigheid bij thema-afsluitingen. Het structureel volgen van de kwaliteitscyclus voor het volgen van en het zorgen voor de leerlingen zorgt voor een resultaatgerichte aanpak binnen alle lagen van de school. Om de samenwerking met de externe partners optimaal te kunnen inzetten, vindt regelmatig overleg plaats tussen verschillende betrokkenen. Voortdurende afstemming en reflectie zijn essentieel voor het kunnen bieden van onderwijs op maat. Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Om ervoor te zorgen dat de school op een objectieve manier zicht houdt op hoe de gedragsregels worden nageleefd, is een kijkwijzer gedrag ontwikkeld. Elk jaar wordt de kijkwijzer gedrag ingevuld door alle teamleden. De resultaten hiervan worden tijdens een teamvergadering besproken en er worden afspraken gemaakt voor verbetering. Elke twee/drie jaar wordt door middel van een vragenlijst de klanttevredenheid van de ouders in kaart gebracht. De resultaten worden besproken en op basis hiervan worden interventies uitgezet. Omdat de school te maken heeft met een diverse, vaak niet Nederlandstalige ouderpopulatie, wordt de vragenlijst mondeling afgenomen. Iedere leerling beschikt over een individueel ontwikkelingsperspectief (OPP). Dit wordt jaarlijks eventueel bijgesteld en opnieuw vastgesteld. Op deze manier blijft de zorg voor de leerling en het onderwijs dat de leerling volgt, gewaarborgd. Voor het starten van de PAZ-groep (Passend Zuid) is een projectplan opgesteld. Hierin staan de doelen en de uitgangspunten van de samenwerking tussen het zml-onderwijs en speciaal basisonderwijs (sbo)beschreven. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd In 2012 is de vragenlijst voor het laatst bij de ouders afgenomen. De gemiddelde score was 8,2. De PAZ-groep is in augustus gestart met vijf zml-leerlingen en vijf leerlingen vanuit het sbo. Deze groep is groeiende. Een leerkracht en een onderwijsassistent vanuit het zml-onderwijs verzorgen het onderwijs in nauwe samenwerking met de teamleden van de sbo-school. Borging Borging van de resultaten vindt plaats op de volgende manieren: - verwerken van de ingevulde kijkwijzers; 2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
-
reflecteren op de resultaten en uitzetten van nieuw beleid; maken van notulen van de verschillende gesprekken (teamvergaderingen, directie-overleggen, MT-vergaderingen, enzovoorts); formuleren van nieuwe doelstellingen in het jaarplan.
Evaluatie Er wordt op verschillende manieren geëvalueerd. De evaluatie is een zeer belangrijk onderdeel van de aanpak van de school. De PDCA-cyclus (Plan, Do, Check, Act) is dan ook op alle niveaus binnen de school terug te vinden. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. De gedragsregels worden voortgezet en zullen structureel in kaart worden gebracht. De PAZ-groep is groeiende en zal daarom ook volgend schooljaar een plek krijgen binnen de SBOschool. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving Het team is trots op de school en op het onderwijs dat wordt geboden. Dit blijkt steeds weer uit de jaarlijkse locatiegebonden evaluatie en uit de verschillende gesprekken met de teamleden. Men heeft een positief-kritische houding ten opzichte van de school, van zichzelf en van elkaar. Iets wat zorgt voor een professionele cultuur, waarin het leren van en met elkaar centraal staat. Erkenning van buiten de school Leren van en met elkaar geldt zeker niet alleen voor de teamleden onderling. Intensieve samenwerking met de kinderpsychiatrie, de zorg en andere scholen is essentieel en daar wordt ook flink in geïnvesteerd. Ouders die voor het eerst op school komen, ervaren dit als zeer positief. Ze noemen het zeer betrokken en bevlogen team dat de zorg voor de leerlingen centraal stelt. Ze voelen zich welkom en serieus genomen. De open en positieve houding, de rust en de structuur die op school heersen, worden vaak genoemd als sterke kanten van de school. Deze worden ook door andere bezoekers van de school en de ouders van de zittende leerlingen genoemd. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 17 september 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. De pijlers van het excellentieprofiel zijn veilig pedagogisch klimaat, opbrengstgericht werken en samenwerking met externe instanties. Daarbij is aan de orde geweest welke onderdelen in welke mate eraan bijdragen dat de school als zeer goed aan te merken is, en welke onderdelen de school excellent maken. De mate waarin deze pijlers consequent zijn doorgevoerd en gedragen worden door alle betrokkenen bij de school, zijn uitzonderlijk en overschrijden volgens de jury de grens van het zeer goede.
3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Alle activiteiten volgen de PDCA-cyclus. Daarbij wordt voortdurend gependeld tussen leerling-, groeps- en schoolniveau. De leerkracht beschouwt de resultaten van de leerlingen primair als feedback op het eigen didactisch handelen. De resultaten van de groepen zijn voor het managementteam feedback op haar effectiviteit. Kortom, een lerende organisatie. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. Op de rol staan verbetering van het didactisch handelen en het doorlichten en verhelderen van de communicatie met ouders over het ontwikkelingsperspectief, het uitstroomniveau en de uitstroombestemming. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Alle geledingen beschrijven de school in inhoudelijk vergelijkbare, positieve termen. De verschillende samenwerkingsrelaties met zorginstellingen en scholen worden gezien als externe erkenning. De samenwerking met Kolom-SBO-Zuid Meander van het zelfde bestuur is tijdens het bezoek niet expliciet aan de orde geweest, maar verdient aparte vermelding. Het betreft uitwisseling van leerlingen en expertise tussen so en sbo om leerlingen zo veel mogelijk thuisnabij onderwijs te geven en verbrede toelating te ondersteunen. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van so Alphons Laudy herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat so Alphons Laudy haar kennis en ervaring deelt met derden. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig door de wijze waarop het beleid tot stand komt. Nieuwe thema's komen voort uit teamvergaderingen. Deze worden uitgewerkt in werkgroepen die hiermee affiniteit hebben. Zij presenteren hun voorstellen vervolgens in het team. Op deze manier ontstaat eigenaarschap bij allen. Kijkwijzers zijn de kapstokken voor het handelen; ze bewerkstelligen een lerende organisatie, waarbinnen allen een gemeenschappelijk taal gaan spreken.
3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft SO Alphons Laudy de volgende toelichting bij haar resultaten. Onderwijsresultaten De focus van het onderwijs ligt op het gebied van sociaal-emotioneel en leren leren. Op alle leerroutes behaalt ongeveer 70% van de leerlingen de gestelde norm. De school heeft op deze gebieden een hoge norm gesteld. Het team blijft het onderwijsaanbod verbeteren en streeft ernaar deze percentages in de komende jaren te verhogen. Er wordt gewerkt met vier uitstroombestemmingen/leerroutes. Voor deze vier leerroutes is een schoolstandaard ontwikkeld voor 4 t/m 20 jaar en kent daarmee een doorgaande lijn SO – VSO. Iedere leerling wordt bij de start op school op een leerroute geplaatst. Hierbij wordt gekeken naar verschillende kenmerken van de leerling, zoals IQ-score, eventuele diagnose, stimulerende en 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
belemmerende factoren enz. Elk jaar wordt de plaatsing geëvalueerd en zo nodig wordt de leerroute opnieuw vastgesteld. De leerresultaten worden op drie niveaus in kaart gebracht: op leerlingniveau, groepsniveau en schoolniveau. Dit wordt in kaart gebracht voor 5 hoofdvakken: sociaal-emotioneel, leren leren, rekenen, mondelinge taal en schriftelijke taal. Leerlingniveau: de vorderingen van de leerling op de vijf hoofdvakken worden bijgehouden in het LVS. Jaarlijks wordt hiervan een uitdraai gemaakt, waarin de behaalde percentages staan binnen de leerlijnen. Deze uitdraai is een onderdeel van het ontwikkelingsperspectief (OPP). Daarnaast worden de beheersingsniveaus van alle leerlingen jaarlijks afgezet tegen de schoolstandaard van de leerroute waar ze op zijn geplaatst. Als dit afwijkt (zowel naar boven als beneden) wordt dit in het overzicht aangegeven. Groepsniveau: het overzicht van de beheersingsniveaus van de leerlingen worden ook per groep weergegeven. Per hoofdvak wordt gekeken hoeveel procent van de leerlingen in die groep aan de schoolstandaard voldoet. Schoolniveau: om zicht te krijgen op de resultaten van de hele school worden de gegevens van alle leerlingen weergegeven per leerroute. Daarnaast worden de resultaten van alle schoolverlaters weergegeven in een apart overzicht. Ook hier wordt het percentage berekend van het aantal leerlingen dat aan de schoolstandaard voldoet. De leerresultaten worden teambreed besproken en geanalyseerd. Dit leidt tot nieuwe inzichten en zo nodig wordt er beleid op gemaakt. Er is voor gekozen om de beheersingsniveaus van de leerlingen op de gebieden sociaal-emotioneel en leren leren vast te zetten op de schoolstandaard. De overige hoofdvakken mogen 1 niveau daarvan afwijken. Dit omdat het vaardigheidsniveau van de leerling op de gebieden sociaalemotioneel en leren leren bepaalt welke uitstroombestemming de leerling aankan. Het niveau op de overige vakken vergroot de mogelijkheden van de leerling binnen de uitstroombestemming. Uit de leerresultaten van het afgelopen schooljaar op zowel groeps- als schoolniveau blijkt dat de resultaten op de cognitieve vakken (rekenen, mondelinge taal en schriftelijke taal) voor alle leerroutes hoog zijn (>90%). Omdat de resultaten van het schooljaar daarvoor minder hoog waren, kunnen daar nog geen verregaande conclusies aan worden verbonden. Mochten de resultaten van het huidige schooljaar wederom zo hoog zijn, zal bekeken worden of de toegestane afwijking van 1 niveau wel juist is. Mogelijk moet de norm worden bijgesteld en moeten deze cognitieve vakken ook absoluut worden afgezet tegen de schoolstandaard. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. Het gemiddelde ontwikkelingsniveau van de leerlingen binnen de school is de afgelopen jaren lager geworden en dat zal ook de komende jaren het geval zijn. Daarnaast wordt de ontwikkelingsproblematiek steeds complexer en is er vaak sprake van heftige gedragsproblemen. Om die reden is flink geïnvesteerd in een intensieve samenwerking met partners uit de kinderpsychiatrie (de Bascule) en de vanuit de zorg (Cordaan). De school blijft hier de komende jaren in investeren om ervoor te zorgen dat voldaan wordt aan de onderwijs- en zorgbehoeften van de leerlingen. De samenwerking met zorginstelling Cordaan heeft niet alleen geresulteerd in extra begeleiding in de groepen, maar ook in twee onderwijs/zorggroepen waarin intensief wordt samengewerkt. Zowel voor de leerlingen in de onderwijs/zorggroepen als voor de leerlingen die in de school staan ingeschreven biedt het kansen, beide teams inspireren elkaar en maken gebruik van elkaars expertise. De school kent een zeer diverse leerlingenpopulatie, zowel qua niveau als qua culturele achtergrond. Dat betekent dat zowel binnen het onderwijs, als binnen de communicatie met de leerlingen voortdurend wordt gedifferentieerd. De diversiteit van de leerlingen vertaalt zich ook in een zeer diverse ouderpopulatie. Veel ouders kennen een lage sociale status en veelal is er sprake van complexe gezinsproblematiek. Dit maakt dat wij als school ook hierin zorgen voor differentiatie 5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
en steeds op zoek zijn naar mogelijkheden om alle ouders te betrekken bij hun eigen kind en de school. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed Er wordt opbrengstgericht gewerkt aan de zml-kerndoelen. Er zijn vier uitstroomprofielen geformuleerd met bijpassende leerroutes. Door het volgen van een leerroute wordt de leerling voorbereid op een uitstroom op 12-jarige leeftijd naar vervolgonderwijs en in het verlengde daarvan naar een uitstroom op 20 jaar binnen de maatschappij. Om ervoor te zorgen dat er wordt gewerkt aan dat toekomstperspectief, is een schoolstandaard vastgesteld van 4 t/m 20 jaar met daarin de streefniveaus op de kerndoelen. Per periode worden de doelen gepland en geëvalueerd. De leeropbrengsten op leerlingniveau worden twee keer per jaar met ouders besproken. De leeropbrengsten op groeps- en schoolniveau worden jaarlijks in kaart gebracht en worden teambreed geanalyseerd en besproken. De school verzorgt een gedifferentieerd onderwijsaanbod, zodat aan alle onderwijsbehoeften van de leerlingen wordt voldaan. Er wordt gestreefd naar een doorgaande lijn van 4 t/m 20 jaar. Een projectgroep met personeelsleden van zowel so als vso zorgt voor de implementatie en borging van de verschillende onderdelen van de Kwaliteitswet zorginstellingen. Na een intensief en jarenlang traject is het de school gelukt om in het schooljaar 2012/2013 te starten met twee zorg-onderwijsgroepen. Er is sprake van een intensieve samenwerking waarin kinderen makkelijker kunnen doorstromen van de zorg naar het onderwijs en andersom. Afgelopen schooljaar is de school in samenwerking met een sbo-school gestart met een PAZ-groep voor leerlingen die zeer moeilijk lerend zijnen baat hebben bij het pedagogisch klimaat van een sboschool. Het gaat om een kleine groep binnen het sbo met een gespecialiseerde leerkracht en onderwijsassistent uit het zml-onderwijs. Het is een uniek project dat voor het eerst van start is gegaan en voortkomt uit de samenwerking tussen twee scholen. Onderwijs op maat, waarin de expertise van beide scholen gebundeld wordt. De school biedt ook een zeer breed en divers aanbod op het gebied van kunst en cultuur. Dit draagt voor de leerlingen bij aan de vorming van hun identiteit en burgerschap. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed De leerlingen volgen de leerroute die past bij het uitstroomprofiel waar zij op geplaatst zijn. De verantwoording van deze keuze wordt beschreven in het ontwikkelingsperspectief (OPP). Hierbij wordt de relatie gelegd tussen de cognitieve mogelijkheden van de leerling, de sociaal-medische gegevens, eventuele psychiatrische problematiek, de stimulerende en belemmerende factoren en de daarbij horende onderwijsbehoeften. Jaarlijks wordt het OPP geëvalueerd en opnieuw vastgesteld door de leerkracht samen met de commissie van begeleiding, en het wordt vervolgens met de ouders besproken. De vorderingen van de leerlingen op de kerndoelen worden systematisch bijgehouden in het leerlingvolgsysteem (ParnasSys). Ook alle communicatie over de leerlingen is opgenomen in dit systeem, zodat er sprake is van een compleet beeld. Er vinden twee keer per jaar groepsbesprekingen plaats tussen de leerkracht en de intern begeleider. Daarnaast worden alle leerlingen minimaal een keer per jaar besproken in de commissie van begeleiding. In beide gevallen staan zowel de zorg voor de leerlingen als de leerresultaten centraal. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed Leerkrachten werken ook opbrengstgericht aan hun eigen vaardigheden. Goede leerkrachtvaardigheden zijn essentieel voor een goede kwaliteit van het onderwijs. De kijkwijzer 6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
klassenmanagement, gebaseerd op het ADI-model (activerende directe instructie), is daarbij een belangrijk instrument. Leerkrachten worden twee keer per jaar aan de hand van deze kijkwijzer door de intern begeleider geobserveerd en daaruit worden persoonlijke leerdoelen geformuleerd. De kijkwijzer wordt ook gebruikt door de schoolleiding ten behoeve van het functionerings- en beoordelingsgesprek. De ingevulde kijkwijzers van de leerkrachten worden samengevoegd en de resultaten worden met het team geanalyseerd. Op deze manier wordt er zowel op leerkracht- als op schoolniveau systematisch gewerkt aan het verbeteren van de leerkrachtvaardigheden. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed De school heeft een warm en veilig klimaat waarin leerlingen worden uitgedaagd en begeleid om zich optimaal te ontwikkelen. We zien dit dan ook als een van de onderdelen van ons excellentieprofiel. Het opdoen van succeservaringen speelt hierbij een grote rol. Hierdoor krijgen de leerlingen meer zelfvertrouwen, iets wat hun ontwikkelkansen vergroot. Een klimaat waarin leerlingen met zeer uiteenlopende gedragskenmerken zich veilig voelen. In het excellentieprofiel wordt het pedagogisch klimaat verder toegelicht. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed Je veilig voelen is een voorwaarde om te komen tot leren. De sociale kwaliteit wordt vergroot door gebruik te maken van de leerlijnen SEO (sociaal-emotionele ontwikkeling) en leren leren. Er wordt actief gewerkt aan burgerschapsvorming. Er zijn op school duidelijke regels waar iedereen zich aan houdt. Er zijn gedragsregels opgesteld voor in de klas, in de school en buiten de school. Deze regels zijn duidelijk gevisualiseerd binnen de school. In het excellentieprofiel wordt dit meer expliciet beschreven. De school heeft een pestprotocol en er is een systeem voor de incidentenregistratie. Daarnaast is er vanuit het bestuur een uitgebreid veiligheidsplan aanwezig waarin alle centrale afspraken staan, aangevuld met de schoolspecifieke afspraken. Op deze manier worden de afspraken binnen school geborgd. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat Veiligheidsenquête stichting Kolom en locatiegebonden evaluatie. Veiligheidsenquête stichting Kolom: Juni 2014 95% van het personeel voelt zich veilig op school. Juni 2014 Afname van de enquête bij zeer gering aantal leerlingen haalbaar. Meting heeft daarom geen bruikbare resultaten opgeleverd. Juni 2011 100% van het personeel voelt zich veilig op school. Juni 2011 87% van de leerlingen voelt zich veilig op school. 90% van de leerlingen voelt zich veilig in de klas. Locatiegebonden evaluatie onder personeel: Juni 2014 cijfer 7,9 Juni 2013 cijfer 8,2 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed De school is een lerende organisatie, waarin medewerkers vanuit de schoolleiding worden uitgedaagd om zich voortdurend te ontwikkelen en te blijven professionaliseren. Vanuit stichting 7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Kolom staat de gesprekkencyclus tussen de schoolleiders en bestuurders centraal, (opbrengstengesprek, voortgangsgesprek, managementgesprek en een functionerings- of beoordelingsgesprek). Dit is vastgelegd in het kwaliteitshandboek. Daarnaast voert de beleidsmedewerker verschillende kwaliteitsgesprekken met de schoolleiding. In de verschillende werkgroepen en het schoolsoortenoverleg worden belangrijke ontwikkelingen en lopende zaken besproken. De schoolleiding en het team werken gezamenlijk systematisch (PDCA) aan verbetering van het onderwijs en de professionele ontwikkeling van het team. Vanuit het strategisch beleidsplan van de stichting, het schoolplan en het jaarplan worden de doelen bepaald. In verschillende documenten van de school, zoals het zorgplan, worden de cycli vastgelegd en wordt de kwaliteit geborgd. De school evalueert op individueel, groeps- en schoolniveau. Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Ja Ja
Jaar afname 2014 2012 2012
Aantal respondenten 22 35 17
Gemiddelde van de school 7,0 8,2 Zeer goed
Landelijke benchmark -
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed De schoolleiding heeft een hoge ambitie als het gaat om de professionalisering van de medewerkers binnen alle lagen van de organisatie. Het team is resultaatgericht en wil ook zichzelf blijven ontwikkelen. De school is dynamisch en ondernemend en kenmerkt zich als lerende organisatie. 75% van de leerkrachten is opgeleid op masterniveau, de overige 25% wordt momenteel opgeleid. Alle onderwijsassistenten volgen een driejarige cursus. Het managementteam wordt samen met het managementteam van het vso geschoold in een tweejarig traject. De kwaliteit van een school en van het onderwijs dat er wordt geboden, wordt bepaald door de kwaliteit van de mensen die er werken en die het onderwijs aanbieden. Er is sprake van een open en betrokken houding onderling, waarin ruimte is voor het geven en krijgen van feedback. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorende bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek kwam de jury tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school.
8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Resultaten De wijze waarop de school haar resultaten meet en rapporteert, wijkt af van wat gebruikelijk is. In plaats van per leerling een relatieve norm te hanteren en de leerlingresultaten te beoordelen op basis van de relatieve positie ten opzichte van de norm, zijn voor de basisvakken en ook voor vakoverstijgende gebieden als leren leren en voor sociaal-emotionele ontwikkeling criteria ontwikkeld voor wel of niet voldoende. Op groepsniveau is het kengetal vervolgens het aantal (of percentage) leerlingen dat aan het criterium voldoet. De school zegt voor zichzelf een hoge, ambitieuze norm of standaard te hebben geformuleerd. Dit is in de meegegeven documentatie geverifieerd. Op de cognitieve vakken (rekenen, schriftelijke taal en mondelinge taal) behaalt de school zeer goede resultaten. Voor alle leerroutes behaalt circa 90% van de leerlingen de gestelde norm op de schoolstandaard. De directie van de school toonde zich niet direct gevoelig voor de stelling van de jury dat een norm die door meer dan 90% van de betrokkenen gehaald wordt, te laag is gesteld. De wijze van rapporteren, waarbij de school op leerlingniveau slechts voldoende/niet-voldoende noteert, werkt die positie in de hand. Aangezien de resultaten door de bank genomen goed zijn, ziet de jury hier geen probleem. Toch zou het de communicatie met de buitenwereld vereenvoudigen, als de school eerst per leerling de percentages zou geven die het gewenste gedrag in de juiste context stellen, om deze vervolgens te aggregeren op groeps- en schoolniveau. Onderwijsproces Aanbod: Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De leraren plannen het onderwijs van alle leerlingen om het geprognosticeerde ontwikkelingsperspectief te realiseren. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Ondersteuning: leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. Het werken aan de leergebiedoverstijgende leerlijn leren leren is in elk vak- en vormingsgebied terug te zien. Het OPP is gedetailleerd uitgewerkt op leerlingniveau. Er staan verschillende lijsten in die de ondersteuningsbehoeftes van leerlingen concreet operationaliseren. Daarnaast spreekt de school over een basisarrangement. De jury wil de suggestie meegeven om, als er enige jaren ervaring is opgedaan met de werkwijze, na te gaan welke ondersteuningsbehoeften aanwezig zijn bij de meerderheid van de leerlingen, om daarmee het basisarrangement invulling te geven. Het vaststellen van de specifieke ondersteuningsbehoeftes van de individuele leerling kan zich dan beperken tot het aangeven van de afwijkingen ten opzichte van het basisarrangement. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat en veiligheid: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat, en schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen, leraren en ouders. Dit is de basis voor een ambitieus en stimulerend schoolklimaat.
9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie, verbetering en kwaliteitscultuur: de school heeft ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Bijzondere aandacht verdienen de kijkwijzers. Deze operationaliseren in concrete, waarneembare en onderwijsbare termen op leerlingniveau het gedrag van leerlingen dat gewenst is vanuit de voor iedereen geldende gedragsregels. Dit geldt op leerkrachtniveau ook voor het klassenmanagement. In de kijkwijzer gedrag is gedifferentieerd naar context: groep, algemene ruimte binnen de school en de buitenruimte. In de kijkwijzer klassenmanagement is het (directe) instructiemodel uitgewerkt in verschillende fasen. Door de wijze waarop de kijkwijzers tot stand komen en schoolbreed worden ingevoerd, ontstaat in het team een gemeenschappelijke taal, die het gemakkelijk(er) maakt elkaar te helpen dan wel aan te spreken, waardoor het handelen van de teamleden op een hoger plan komt. Het gaat hier om gedragsobservatielijsten met daarop gedragscategorieën afgestemd op de omstandigheden. De kijkwijzers verdienen het om wetenschappelijk getoetst te worden op betrouwbaarheid en validiteit.
4.
Conclusie van de jury
So Alphons Laudy presenteert zich als een (zeer) goede school. Het excellentieprofiel noemt daarvan enkele kenmerken specifiek. Deze leiden op zich niet tot het predicaat Excellente School. De volledigheid, de aandacht voor alle elementen van een goede school en de consequent doorgevoerde samenhang hiertussen in combinatie met een voortreffelijke, in het handelen van alledag ingebedde, geborgde wijze van implementeren, tillen de school uit boven het niveau van zeer goed en zijn met recht als excellent te kwalificeren. Alles overziende is de jury van oordeel dat so Alphons Laudy op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School speciaal onderwijs toekomt.
10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod; het eigenaarschap van het aanbod ligt bij het team. Het aanbod sluit aan op de uitstroombestemmingen en bereidt, afhankelijk van het uitstroomprofiel, voor op examens, arbeid of dagbesteding. Ook de voorbereiding op wonen, vrije tijd en burgerschap maakt onderdeel uit van het onderwijsaanbod. Binnen de kaders van de wet maken leraren keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen dat past bij het niveau van alle leerlingen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op de vervolgbestemming. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren en ze geven de leerlingen voldoende tijd om zich het aanbod eigen te maken. De school realiseert voldoende onderwijstijd. Er is geen lesuitval en leerlingen verzuimen niet. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. Er is een adequaat systeem om de ontwikkeling van de leerlingen in de verschillende leeftijdsfasen en op ontwikkelingsfase relevante gebieden te volgen. Bij de start van het onderwijs stelt de school op basis van alle gegevens een ontwikkelingsperspectief op voor elke leerling. Daarnaast verzamelen de school en de leidsters/leraren systematisch informatie over de voortgang in de ontwikkeling via toetsen, observaties, leerlingenwerk, gesprekken en (zelf)rapportages. De leraren gebruiken deze informatie om het onderwijs dagelijks en op langere termijn af te stemmen op het niveau en de ontwikkeling van de kinderen, om hiaten of voorsprongen te signaleren en te bepalen welke leerlingen extra ondersteuning, begeleiding of externe zorg nodig hebben. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren.
11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Voor elke leerling is een leraar beschikbaar die zijn/haar ontwikkeling volgt en aanspreekpunt is bij problemen (mentor). 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit te realiseren, is breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling. De schoolleiding en de leraren werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen.
12