Juryrapport Excellente Scholen 2015 Wolfert Tweetalig (vwo), Rotterdam
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (vo) 15KR-0 Wolfert Tweetalig (vwo) Rotterdam Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Dhr. A.P.J. Koot (010) 890 77 35
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen In het schooljaar 2013/2014 hebben wij ons aangemeld als excellente school en het certificaat Excellente School 2013 behaald voor de havo-afdeling. In het schooljaar 2014/2015 hebben wij ons wederom aangemeld en het certificaat Excellente School 2014 behaald voor zowel de havo- als de vwo-afdeling. Ook dit jaar zijn wij weer gemotiveerd om een aanvraag in te dienen, omdat wij als school goede prestaties leveren met onze leerlingen en naast het normale schoolprogramma onze leerlingen op een bijzondere manier weten uit te dagen en te betrekken bij de internationale gemeenschap. Opmerking jury: dit rapport gaat over de vwo-afdeling van Wolfert Tweetalig.
2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft Wolfert Tweetalig het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school In de onderbouw ligt de focus op: - extra talen, naast het Nederlands en Engels en de vakken Frans en Duits wordt er verplicht Spaans en Chinees aangeboden; - in de onderbouw is een pilot aan de gang onder de naam GUTS, opstaan tegen de ‘zesjescultuur’; - veel aandacht voor spreken in het openbaar/drama en dergelijke; - start van Community & Service, burgerschapsontwikkeling van leerjaar 1. In de bovenbouw: - focus op N-profielen; - leerlingen de mogelijkheid bieden om deel te nemen aan universitaire projecten; - maar ook mogelijkheden op het gebied van debatteren, olympiades en dergelijke. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Wij geloven in onze leerlingen en willen een zo breed mogelijk aanbod voor onze leerlingen creëren zodat zij leren keuzes maken. Door leerlingen zelf de verantwoording te geven op deze terreinen blijkt dat zij extra gemotiveerd zijn om goede prestaties te halen en dit laatste komt natuurlijk de kwaliteit van het onderwijs ten goede. Leerlingen kunnen vaak meer dan wij denken. Het is aan ons om de leerlingen verder te brengen binnen hun mogelijkheden. Leerlingen moeten niet alleen extern gemotiveerd worden maar ook intern. Beide motivatiegebieden kunnen aangesproken worden door goed opgeleide docenten en deze zijn er meer dan voldoende op Wolfert Tweetalig. Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt 1. Leerlingen worden opgeleid tot ‘near native speaker’ in het Engels. 1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
2. Leerlingen worden uitgedaagd gemiddeld een 7 te halen voor alle vakken. 3. Leerlingen worden bewust gemaakt van hun rol in de maatschappij. 4. Leerlingen worden beter voorbereid op hun vervolgstudie. Doelgroep Alle leerlingen van de school, zowel de havo-als de vwo-leerlingen. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Het hele programma is ingebed in het meerjarenbeleidsplan en wordt door het team gedragen. Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Regelmatig wordt er onderzoek gedaan op school: 1. door eigen docenten, academische opleidingsschool; 2. door promovendi; vooral de samenwerking met de Universiteit Leiden is voor onze school van groot belang. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd Alle leerlingen behalen naast hun vwo- of havodiploma een certificaat Engels op IB-niveau, bewijs near native speaker. 100% van onze leerlingen neemt deel aan een internationale maatschappelijke stage in het kader van een goed doel. De eerste uitkomsten van het project GUTS zijn veelbelovend! Borging Jaarlijks evaluatie van het gehele plan. Het programma GUTS wordt gevolgd door twee promovendi. Een van de twee onderzoekt het docentengedrag/de didactiek en de ander onderzoekt de motivatie van de leerlingen. Extra taaktijd wordt uitgegeven aan het personeel en er is extra ruimte voor deskundigheidsbevordering. Evaluatie Evaluatie vindt plaats via de kernteams en de vakgroepen. Deze evaluatie wordt jaarlijks in het schoolplan verwerkt. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. Er zijn op dit moment alleen nieuwe plannen in de ontwikkeling op het gebied van de 21st Century Skills. GUTS is nog volop in ontwikkeling en alle andere excellentiegebieden moeten geconsolideerd worden. Er is een grens aan de mogelijkheden van het personeel. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving Binnen de schoollocatie wordt veel overleg gepleegd en wordt nauw samengewerkt aan de ontwikkeling. Er is grote onderlinge waardering voor elkaars expertise en kwaliteiten. Ook binnen de scholengroep wordt van elkaar geleerd. 2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Erkenning van buiten de school Wolfert Tweetalig neemt deel in en aan vele netwerken. Docenten van Wolfert Tweetalig geven regelmatig workshops en er komen vaak groepen collega's van andere scholen kijken om met elkaar kennis te delen. Afgelopen januari is er een gezamenlijke studiedag georganiseerd tussen de docententeams van het Alfrink College in Zoetermeer en Wolfert Tweetalig. Er is een nauwe samenwerking met de Universiteit Leiden op het gebied van het opleiden van docenten. Samen met de universiteit heeft Wolfert Tweetalig de docentenopleiding World Teachers Programme opgezet.
Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 6 oktober 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. Uit de gesprekken van de jury met verschillende geledingen komt duidelijk naar voren dat de paraplu van het excellentieprofiel is: culturen leren kennen, respect opbrengen voor elkaar, voor andere culturen en voor andere geloven. Daarmee wil de school leerlingen opvoeden tot kritische jongeren, tot kritische wereldburgers en daarmee het beste uit de leerlingen halen zowel op cognitief als op sociaal-emotioneel gebied, de combinatie van ‘education of the heart’ en ‘education of the mind’. De school biedt een breed programma aan en is sterk internationaal gericht door reizen en internationale stages onder ander naar Amerika en Zuid-Afrika. In de onderbouw worden de leerlingen voorbereid op de maatschappelijke stage met de opdracht op zoek te gaan naar ‘wat kun je voor de ander doen’. In een speciale activiteitenweek leren de leerlingen iets aan een ander te geven en iets voor een ander over te hebben. In de brugklas is de leerlijn Community & Service, de leerlijn voor wereldburgerschap, opnieuw bekeken en vernieuwd. In de bovenbouw volgen alle leerlingen van het tweetalig onderwijs (tto) een internationale stage. Het tweetalig onderwijs is de opmaat voor de ontwikkeling tot wereldburger. Alle leerlingen van het tto doen een internationale stage. Leerlingen wordt geleerd het beste uit zichzelf te halen. Op het gebied van goed burgerschap door de stages, op cognitief gebied door onder andere het programma GUTS in de onderbouw, waarbij de leerling gemiddeld een 7 moet halen om op de opleiding te blijven. GUTS (gedifferentieerd uitdagen van talent op school) is een programma waarbij leerlingen excelleren in hun talenten, waarbij ze meer doen dan het basisprogramma. Iets extra’s om er beter van te worden. Het programma wordt aangeboden in de onderbouw; de eerste lichting van dit programma zit in het derde leerjaar. Leerlingen volgen niet alleen de extra lessen in een vak waarin ze goed zijn en beter willen worden, GUTS houdt ook in dat ze in de hele onderbouw gemiddeld een 7 moeten halen bij de overgang. Wie daar niet aan voldoet, moet de opleiding verlaten. Dit geldt voor zo’n acht leerlingen per leerjaar. Zo worden de leerlingen uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. Er is een stuurgroep GUTS, versterkt door externen van de Universiteit Leiden, een hoogleraar, twee promovendi en een docent Iclon, om vooral het docentengedrag en de didactiek in de les te volgen. Verrassend effect van klas 1 is de opstroom van 21 havoleerlingen naar het vwo. Er is echter ook een afstroom van 11 havisten naar het vmbo. Met het programma GUTS wil de school de leerling meer verantwoordelijk maken voor het leerproces. De jury concludeert dat de school een relevant excellentieprofiel heeft. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. In de onderbouw maken de leerlingen een verslag over hun maatschappelijke stage. Per activiteit kunnen de leerlingen punten behalen en in de bovenbouw sluiten de leerlingen de maatschappelijke stage af met een internationale stage. In de bovenbouw presenteren ze hun 3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
stage aan de ouders, waarbij ze reflecteren op de doorlopen stages. Doel is dat de leerlingen een breed gezichtsveld ontwikkelen. Alle leerlingen van de tweetalige stroom gaan naar het buitenland. De niet tto-leerlingen die in de bovenbouw instromen vanuit het Wolfert College krijgen de mogelijkheid om naar het buitenland te gaan. De leerlingen maken een verslag van de reis dan beoordeeld wordt door de stagecoördinator. De school geeft aan dat het lastig is om te volgen wat de effecten zijn van de stage in het buitenland. De school ziet wel wat deze reis betekent voor de leerlingen en ze hoort van de leerlingen dat zij mede door deze stage later in hun leven keuzes kunnen maken. Op dit punt ziet de jury een ontwikkelpunt voor de school om explicieter te formuleren welke vaardigheden je hiermee leert en welke ontwikkeling je als leerling doormaakt. De school werkt aan de ontwikkeling van een digitaal portfolio, waardoor de ontwikkelingen van de leerling bij de verschillende activiteiten gevolgd worden en met elkaar verbonden worden. Als de school dit doorzet, kan ze het portfolio vervolgens verbinden met het ‘reguliere’ onderwijs in de diverse vakken, waardoor ook op dat gebied meer verbinding ontstaat. Ook wat GUTS betreft kan de aanpak van de school explicieter: waarom worden welke keuzes gemaakt en wat beoogt de school ermee? De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. De school heeft plannen op het gebied van de 21st Century Skills; de school wil het programma GUTS verder ontwikkelen en de andere excellentiegebieden consolideren. Op het gebied van 21st Century Skills wil de schoolleiding met de jonge docenten aan de slag. Docenten hebben daarbij de vrijheid om ontwikkelingen op gang te brengen. Zo is er een idee dat elke leerling een eigen website bouwt om zo een digitaal portfolio te ontwikkelen. Dit idee komt van een aantal jonge docenten die het plan hebben opgevat ook de ontwikkeling van de 21st Century Skills bij de leerlingen te volgen, via een digitaal portfolio. De plannen hiertoe zijn inmiddels aan het Europees Platform gepresenteerd, maar op school moet dit nog gebeuren. De jury concludeert dat de school concrete plannen heeft om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. De jury merkt wel in de gesprekken dat de school meer kan expliciteren hoe het excellentieprofiel verder ontwikkeld kan worden. Zo is nog onduidelijk hoe excelleren via GUTS in de bovenbouw wordt vormgegeven. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Intern wordt het excellentieprofiel op de afdeling vwo erkend. Er is sprake van een breed draagvlak. Uit de gesprekken met zowel de teamleiders als de docenten blijkt het grote enthousiasme waarmee ze aan het werk zijn. De leerlingen geven aan dat door het internationale programma waarmee je wat voor een ander doet, de sfeer goed is in de school. De school participeert in diverse netwerken zoals het netwerk tweetalig onderwijs en het Netwerk Chinese Taal en Cultuur en is daarin zeer actief. Ook de contacten met de universiteiten van zowel Leiden als Rotterdam zijn goed. Ook internationaal participeert de school in diverse netwerken. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van Wolfert Tweetalig herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat Wolfert Tweetalig haar kennis en ervaring deelt met derden. De conclusie van de jury is dat intern en extern het excellentieprofiel erkend wordt. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. De school kent een lerende cultuur met veel jonge en nieuwe docenten. Zij krijgen veel ruimte om nieuwe ontwikkelingen op gang te brengen. De school is sterk in de contacten met externen, waardoor er aandacht is voor de ontwikkeling van het excellentieprofiel. De school heeft vanuit het verleden altijd veel aandacht gehad voor ‘iets over hebben voor de anderen’ en ‘iets doen voor een 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
ander’. Dit heeft de school de afgelopen jaren verder ontwikkeld. De school laat onder andere via de ontwikkeling van het digitale portfolio zien dat het excellentieprofiel toekomstbestendig is.
3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft de Wolfert Tweetalig de volgende toelichting bij haar resultaten. Een uitgebreide toelichting staat in de rapporten van de Jury Excellente Scholen 2014. Een deel van onze leerlingenpopulatie stroomt pas in de bovenbouw havo-vwo in. Deze groep leerlingen heeft een grote taalachterstand in verband met het feit dat zij vaak pas drie jaar in Nederland zijn en dan al examen moeten doen: dit zijn onze ISK-leerlingen (internationale schakelklas leerlingen). Wij zijn als school extreem trots als deze leerlingen hun havo- of vwodiploma behalen. Deze leerlingen worden bij de diploma-uitreiking ook altijd in het zonnetje gezet. Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. De leerlingen halen zeer goede resultaten voor de kernvakken Engels en wiskunde. Het verschil tussen SE en CE is gering. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. De leerlingen die instromen vanuit het Wolfert College krijgen extra les in de vakken Nederlands en Engels. Na instroom in de bovenbouw zitten de leerlingen van Wolfert Tweetalig en Wolfert College voor alle keuzevakken bij elkaar in de klas. Dit heeft veel voordelen voor beide groepen leerlingen. 1. Begrip voor elkaar en elkaars cultuur en sociale achtergrond. 2. Leerlingen leren van elkaar op het gebied van onder andere inzet en werkhouding, spreken in het openbaar en debatteren. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed Aanbod van Wolfert Tweetalig • Een tweetalig programma met academische diepgang. • Indringend kennis laten maken met de internationalisering van de samenleving. • Actieve binding met de samenleving door middel van Community & Service in de onderbouw. • Actieve binding met de samenleving in de bovenbouw door middel van een internationale maatschappelijke stage en leerlingen de mogelijkheid bieden deel te nemen aan het programma Giving Back. • School durft risico's te nemen en is innovatief ingesteld: o verplicht invoeren van het vak Spaans en Mandarijn; o integrale invoering van het gebruik van laptops; o GUTS, gedifferentieerd uitdagen van talent op school; dit is het tegengaan van de 'zesjescultuur'. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Voldoende 5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Alle leerlingen hebben een mentor die verantwoordelijk is voor zowel de prestaties als het welbevinden van de leerling. Via het administratieprogramma Magister worden de leerlingen gevolgd door de mentor, maar ook door de teamleiders en onze counselors. Leerlingen hebben de mogelijkheid deel te nemen in klankbordgroepen om over het onderwijs en de ontwikkeling van de school te praten. Ook de ouders hebben een belangrijke rol. De voorzitter van de oudervereniging zei onlangs: “Jullie hebben op je voorhoofd geplakt: neem contact op!". Indien nodig zijn er naast de normale rapportvergaderingen klassenvergaderingen om de prestaties en het welbevinden van de leerlingen te bespreken. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed De onderwijsaanpak die Wolfert Tweetalig nastreeft: - afwisseling van effectieve werkvormen; - ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden; - veel aandacht voor professionalisering van het docententeam. Een van de belangrijkste uitgangspunten van de school is CLIL (Content Language Integrated Learning). Belangrijk in deze benadering zijn: - uitleg; - vragen of het uitgelegde begrepen wordt; - samenwerken betreffende het onderwerp; - feedback geven aan klas en individu. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Voldoende Wolfert Tweetalig heeft bijzondere aandacht voor de begaafde leerlingen. Veel kinderen binnen de school hebben ondersteuning nodig binnen het gebied van het autistisch spectrum. Mentoren zijn/worden hiervoor getraind, de counselors hebben een specifieke training gedaan en in de toekomst zal het voltallige personeel voorgelicht worden over dit onderwerp. De counselors zorgen in overleg met leerling, mentor en ouders voor een ontwikkelingsperspectief. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed Er zijn duidelijke regels waar leerlingen en personeel zich aan houden; hierdoor is er een veilig schoolklimaat waar leerlingen zich op de juiste manier kunnen ontplooien. We zijn ervan overtuigd dat alle leerlingen zich gezien en gewaardeerd voelen. Leerlingen, ouders en personeel zijn trots op de school. De leerlingen worden op school enorm uitgedaagd door een breed academisch programma, dat verplicht gevolgd moet worden. Naast het verplichte deel krijgen leerlingen ruim de gelegenheid om zich te verdiepen, te verbreden, te specialiseren in gebieden waar hun interesse ligt. We noemen LAPP-Top, PRE – is Pre University College (beide in samenwerking met de universiteit Leiden), debatteren, ‘public speaking’, muziek, toneel enzovoorts. Te veel om op te noemen. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed Wolfert Tweetalig staat bekend als een veilige school. De school heeft een veiligheidscoördinator en een vertrouwenspersoon. De school neemt deel aan het veiligheidsoverleg van deelgemeente noord. Alle leerlingen en collega's weten wat te doen en wie te benaderen als zich een calamiteit voordoet. 6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat In de aanmelding geeft de school geen toelichting over gebruikt(e) instrument(en) en resultaat. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed Centraal binnen de school staan: 1. tweetaligheid; ieder mens is een ‘global citizen’; 2. academisch niveau; eruit halen wat erin zit; 3. internationalisering: - reizen en uitwisselingen binnen en buiten Europa; - burgerschapsvorming: Community & Service en de internationale maatschappelijke stage. Jaarlijks wordt een activiteitenplan ontworpen en dit wordt ook jaarlijks geëvalueerd in het jaarverslag. Om de vier jaar wordt er een nieuw meerjarenbeleidsplan gemaakt. In deze plannen zijn niet alleen het onderwijs en de resultaten maar is ook de financiële verantwoording opgenomen. Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Ja Ja
Jaar afname 2013 2014 2014
Aantal respondenten 82 77 776
Gemiddelde van de school 7,5 7,8 7
Landelijke benchmark -
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Voldoende Wolfert Tweetalig is als volgt georganiseerd. Een locatiedirecteur en vier teamleiders. Deze laatsten zijn verantwoordelijk voor ongeveer 250 leerlingen en 25 docenten. De kernteams komen ongeveer zes à zeven keer per jaar bijeen om over onderwijskundige en organisatorische zaken te praten, waaronder het schoolplan en de missie/visie van de school. Voorafgaand vindt een plenaire bijeenkomst plaats waar een aantal zaken wordt voorgelegd (daarover wordt in de teams doorgesproken). Ook vinden tijdens deze bijeenkomsten presentaties plaats door collega's over onderzoek. Daarnaast zijn er vakgroepen. Deze zijn op twee niveaus georganiseerd: groot en klein. De moderne vreemde talen is bijvoorbeeld een grote vakgroep en alle talen zijn kleine vakgroepen. De vakgroepen vergaderen ook ongeveer zesmaal per jaar. Dit jaar staat regelmatig het toetsbeleid op de agenda. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorend bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. 7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek is de jury gekomen tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve leerresultaten in examenvakken en resultaten in door- en uitstroom die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. De resultaten van de vwo zijn wisselend. Het aandeel geslaagden in de vwo-afdeling over de laatste drie jaren is als volgt: 2011/2012 – 82 procent, 2012/2013 – 96,6 procent en 2013/2014 – 86,5 procent (bron: Scholen op de kaart). De resultaten voor 2015 zijn volgens de school beter dan de afgelopen jaren. De leerlingen hebben vooral moeite met het Nederlands (bron: inspectie kwaliteitskaart 2014), met name de woordenschat is slecht. Inmiddels staat er een extra uur Nederlands op de lessentabel in de onderbouw. In eerste instantie werd dit uur gebruikt voor meer van hetzelfde. Opnieuw vindt een meting plaats in samenwerking met de CED-Groep in Rotterdam om te kijken op welke terreinen gewerkt moet worden. Docenten met nog ruimte in de taakuren worden ingezet voor extra lessen ter ondersteuning van de leerlingen. Ook met het programma GUTS wil de school de resultaten verbeteren door de GUTS-uren hiervoor in te zetten bij leerlingen met tegenvallende resultaten. De school maakt een onderscheid in de resultaten van de leerlingen van het tweetalig onderwijs die zes leerjaren de school volgen, en leerlingen die van de andere locatie in het vierde leerjaar van de vwo-afdeling instromen. Het aandeel geslaagden in de tweetalige vwo-afdeling is volgens de school 93 procent en is 89 procent bij de ingestroomde Wolfert College-leerlingen. De resultaten bij het vak Nederlands vallen tegen; vooral de ISKleerling heeft veel problemen met dit vak. Naar het oordeel van de jury heeft de afdeling vwo met dit type leerlingen de opbrengsten gehaald die van een goede school verwacht mogen worden. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. Buiten het verplichte curriculum biedt de school een breed pakket aan. Bij de rondgang door de school wordt de jury begeleid door leerlingen. De leerlingen doen dit uitstekend en laten de jury zien dat zij zich sterk ontwikkelen op deze school. De jury is van mening dat op de andere gebieden dan het verplichte curriculum de school goed presteert. De jury heeft in dit rapport al aangegeven dat het bijhouden van resultaten op dit gebied explicieter kan gebeuren. Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De jury ziet dat er een veelzijdig programma beschikbaar is voor de leerlingen. Vooral in de stage en in de projecten die de school in drie periodes per jaar aanbiedt, heeft ze een sterk aanbod. Leerlingen zijn het hele jaar bezig geld in te zamelen voor hun project. Als voorbeeld noemt de school het mediatheekproject in Ethiopië. Leerlingen en docent komen elke dinsdag bij elkaar om stap voor stap acties door te nemen. Ze organiseren activiteiten om geld te werven zoals een diner op school of ze organiseren activiteiten op de basisschool waar ze hebben gezeten. Ook ouders worden hierbij betrokken. Vervolgens gaan de leerlingen naar het land en moeten zich aanpassen aan de cultuur daar. De school ziet dat leerlingen veranderen door dit soort activiteiten. De jury heeft geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De jury is wel van mening dat de school de verbinding van deze stages met het reguliere programma kan versterken door op zoek te gaan naar manieren om de vakken te betrekken bij de internationale stages. 8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school geeft op dit onderdeel zichzelf een voldoende. In de toelichting geeft de school als voorbeeld dat het ontwikkelen van GUTS een zware weg was. Het programma GUTS heeft een positief effect op de onderwijsontwikkeling, maar vanwege de weerstand in de organisatie heeft de school hier een eigen oordeel ‘voldoende’ gegeven. Ook in het volgen van de leerlingen op individueel niveau geeft de school aan nog een slag te moeten maken. De jury ziet dat de mentoren de leerlingen op cognitief niveau volgen, maar dat op dit punt nog winst is te behalen. De jury onderschrijft hiermee het eigen oordeel van de school. Docenten bieden na de les extra ondersteuning aan, maar vertellen dat dit meer op eigen initiatief gebeurt dan dat dit in de structuur van de school zit. Aan de andere kant ziet de jury dat de leerlingen op deze school een sterke ontwikkeling doormaken. Uit gesprekken met de leerlingen blijkt dat zij bewust kiezen voor deze school juist vanwege het internationale diploma IB, de internationale stage, de ontwikkeling tot wereldburger en de vele extra activiteiten die worden georganiseerd. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school heeft veel nieuwe en jonge docenten. Een sterk punt van de school is de nauwe banden met Iclon, waarmee ze stevige jonge docenten werft. De stuurgroep GUTS, waarbij externen betrokken zijn, is vooral gericht op docentengedrag en de didactiek in de les. De school is gestart met de invoering van een ‘device’. De Mcbooks zijn nu ingevoerd tot en met de 3e klas. Het boek is weg en de docenten werken met interactieve methodes. De vakken biologie en science ontwikkelen eigen materiaal. Op deze wijze kunnen de docenten op verschillende manieren met de leerstof aan de slag gaan. Ook kan de leerling meer individueel gevolgd worden. De vraag is wel hoe deze ontwikkeling in de bovenbouw wordt ingezet. Ondersteuning: leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school heeft het programma Giving Back. Het doel is de allochtone leerling van de school te ondersteunen. Oud-leerlingen van de school voeren dit programma uit. Zij bepalen als oud-deelnemers welke leerlingen mogen meedoen. Het gaat in totaal om tien leerlingen die twee jaar deelnemen. Leerlingen uit de tto-klassen kunnen hier ook voor worden geselecteerd. De school heeft counselors die de leerlingen vooral op sociaal-emotioneel gebied bijstaan en de mentor daarbij ondersteunen. De leerlingen worden vooral door de mentor gevolgd op resultaten. De mentoren zien de leerlingen vaak op andere momenten dan in een klaslokaal. Er is altijd een moment dat je als mentor met je klas op reis gaat. Daardoor kennen de mentoren de leerlingen goed. Daarnaast ziet de jury dat leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, hiervoor de GUTS-uren kunnen inzetten. Zowel de school als de jury constateert dat de ondersteuning voor het vak Nederlands meer op maat moet worden ontwikkeld. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school heeft een warm en duidelijk schoolklimaat. De leerlingen voelen veel vrijheid op school en merken dat ze steeds meer verantwoordelijkheid krijgen. Veiligheid: schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. 9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De leerlingen ervaren de sfeer als zeer prettig. Ze voelen zich thuis op deze school. De docenten hebben aandacht voor je en zien je staan. Pesten wordt niet gemerkt. Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie, verbetering en kwaliteitscultuur: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het eigen oordeel van de school op dit punt is goed. De jury kan op veel aspecten meegaan met het oordeel van de schoolleiding. Ze ziet dat het programma GUTS wordt gevolgd via Iclon met als doel het docentengedrag en de didactiek in de les te verbeteren. Ten aanzien van de examenresultaten van de vwo heeft de jury wel bedenkingen over de kwaliteitszorg van de school. De resultaten van de vwo zijn wisselend, de laatste jaren weer wat beter. De jury vindt dat het beleid ten aanzien van de resultaten strakker weggezet moet worden in de organisatie. Het advies van de jury is meer proactief te reageren en zodra de resultaten een indicatie geven dat ze minder worden, een duidelijk verbeterplan op te stellen voor de resultaten van de vwo. Ook zou de school proactiever kunnen zijn bij de doorontwikkeling van GUTS in de bovenbouw. Het werken met een digitaal portfolio gaat de school de mogelijkheid geven om binnen het excellentieprofiel systematischer de ontwikkelingen en de resultaten te volgen.
4.
Conclusie van de jury
Wolfert Tweetalig staat in het centrum van Rotterdam. Leerlingen volgen in de onderbouw het tweetalig onderwijs; in de bovenbouw stromen leerlingen in van Wolfert College. Deze leerlingen hebben geen tweetalig onderwijs gevolgd. Wolfert Tweetalig heeft te maken met allochtone leerlingen en met leerlingen uit het ISK. In het verleden werden de leerlingen getest met de NIO. De school had de ervaring dat de discrepantie tussen de NIO en Cito groot was. De school maakt zich zorgen over de instroom nu het advies van het primair onderwijs bepalend is en ze merkt dat de huidige leerlingen minder presteren. De school biedt de leerlingen kansen en neemt daar een bepaald risico in. De school heeft een sterk betrokken team dat zeer gemotiveerd met de leerlingen aan het werk is. Ook de leerlingen zijn zeer positief over hun school. Leerlingen kiezen de school mede op grond van het internationale programma. Bij de rondgang wordt de jury begeleid door een derdeklasser die in het tweede leerjaar naar China is geweest. Ook zijn de leerlingen trots op het vrijwilligerswerk dat ze doen namens de school. De school heeft een duidelijk en goed excellentieprofiel. Leerlingen krijgen een breed aanbod zowel in het programma van de lessen als in de buitenschoolse activiteiten. Het is zichtbaar in de school dat leerlingen respect voor elkaar hebben en opgeleid worden tot kritisch wereldburger. Op een aantal punten ziet de jury dat de school een scherper beleid kan formuleren. Een ontwikkelpunt voor de school is duidelijker te formuleren welke vaardigheden de leerlingen met hun internationale stage leren en welke ontwikkeling je als leerling doormaakt. Ook kan de school meer expliciteren hoe ze het excellentieprofiel verder kan ontwikkelen. Alles overziende is de jury van oordeel dat Wolfert Tweetalig op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School vwo toekomt.
10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Voortgezet onderwijs en praktijkonderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod; het eigenaarschap van het aanbod ligt bij het team. Het is dekkend voor de examenprogramma’s. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren en ze geven de leerlingen voldoende tijd om zich het aanbod eigen te maken. Er gaat geen lestijd onnodig verloren en leerlingen benutten het geboden onderwijsprogramma maximaal. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De school volgt en analyseert de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de 11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Voor elke leerling is een leraar beschikbaar die zijn/haar ontwikkeling volgt en aanspreekpunt is bij problemen (mentor). 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De 12
- Jury Excellente Scholen 2015 -
school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen.
13