Juryrapport Excellente Scholen 2015 Alphons Laudyschool (vso), Amsterdam
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (so) 14UA-1 Alphons Laudyschool vso (voortgezet speciaal onderwijs) Amsterdam Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Mevr. F.H.M. Knol en Hr. B.J.H. Vloedbeld (020) 644 56 84
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen De Alphons Laudyschool vso heeft in januari 2015 het predicaat Excellente School 2014 ontvangen. De teamleden en leerlingen hebben deze externe (kwalitatieve) audit en de positieve erkenning als excellente school ervaren als erkenning en waardering van het onderwijs en als beloning van de inzet van de afgelopen periode. De school is hierdoor verder in een flow gekomen, wat betreft (onderwijskundige) ontwikkelingen. Het team en de leerlingen zijn trots op zichzelf. De opgedane expertise wordt gedeeld met andere scholen, het heeft een vliegwieleffect op de kwaliteit van onderwijs op de Alphons Laudyschool en andere scholen. De focus ligt op het positieve. 2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft de Alphons Laudyschool vso het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school De vso Alphons Laudy excelleert op verschillende onderdelen: - een grote mate van ouderbetrokkenheid; - pedagogisch klimaat (SEO, sociaal-emotionele ontwikkeling); - aanbod kunst en cultuur; - samenwerking met externe partners (onder andere stages); - opbrengstgericht onderwijs (uitstroomprofielen); - lerende organisatie. De missie van de school is ‘samen leren en werken op weg naar zelfstandigheid’. De school wil de leerlingen optimaal voorbereiden op de participatie in de hedendaagse maatschappij. Uit onderzoek (Booijnk, 2007) blijkt dat de opbrengsten van de leerlingen significant verbeteren wanneer er een intensieve betrokkenheid met ouders en/of verzorgers en externen is. Afstemming over (gedrags)aanpak, vertrouwen, en aandacht voor verscheidenheid levert veiligheid en uitdaging op. De school doet dit op verschillende manieren; het belang van de leerling staat hierbij voorop. Een sterk pedagogisch klimaat is noodzakelijk, zodat leerlingen (met zeer uiteenlopende onderwijsbehoeften) zich optimaal kunnen ontwikkelen met veiligheid en ambitie. Het team professionaliseert zich continu, om goed aan te sluiten met actuele kennis. Met kunst- en cultuuronderwijs krijgen leerlingen onderwijs dat aansluit bij hun leerstijl, interesses en talenten. Het leren wordt hierdoor leuker, wat een positief effect heeft op het functioneren van de leerlingen. De leerlingen vinden aansluiting bij de maatschappij en omgekeerd. Het maakt hen veelzijdiger en rijker. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Je komt pas tot leren als je je veilig voelt. Het veilige pedagogische klimaat zorgt voor rust, voor structuur en voor duidelijkheid. Het zorgt ervoor dat je er mag zijn en ertoe doet, als leerling, als ouder en zeker ook als teamlid. Het maakt samenwerking mogelijk, zowel op schoolniveau als op groepsniveau. Het vormt de basis voor het opbrengstgericht werken. Iedereen moet leren samenwerken binnen de school, dit ter voorbereiding op de participatie in de maatschappij. 1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt • Ouderbetrokkenheid: ouders betrekken bij de ontwikkeling van het kind, afstemming. • Pedagogisch klimaat (SEO): veiligheid en ontwikkeling. • Aanbod kunst en cultuur: vorming van identiteit en bijdrage burgerschapsvorming. • Samenwerking met externe partners (onder andere stages): breed aanbod ter voorbereiding op participatie in de maatschappij, aanbod voor alle doelgroepen binnen de school. • Opbrengstgericht onderwijs (uitstroomprofielen): goede aansluiting (hoog) op toekomstige (werk)plek. • Lerende organisatie: team voortdurend verbeteren en met meest actuele kennis onderwijs kunnen bieden. Doelgroep Alle leerlingen bij ons op school profiteren van het excellentieprofiel. Er zijn daarbij geen uitzonderingen. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak • Ouderbetrokkenheid: oudercursussen op school, OPP-gesprekken, huisbezoek, klankbordgroep, oudercafés, workshops op school. • Pedagogisch klimaat (SEO): werkgroep sociale kwaliteit, managementteam, bouwoverleg. • Aanbod kunst en cultuur: culturele maand, voorstelling Papageno, Mocca. • Samenwerking met externe partners (onder andere stages): POS-groep (samenwerking praktijkcollege de Atlant), onderwijszorggroepen (Cordaan). • Opbrengstgericht onderwijs (uitstroomprofielen): ontwikkellingsperspectief (OPP), groepsbespreking, commissie van begeleiding (CvB), kwaliteits(project)groep, onderwijszorgoverleg. • Lerende organisatie: functionerings- en beoordelingstraject, aanbod en gebruik van cursussen/opleiding (‘in company’), collegiale consultatie. Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Booijink, directe instructiemodel, Noëlle Pameijer, CED-leerlijnen, SLO-kerndoelen. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd • Ouderbetrokkenheid: groot, zie juryrapport Excellente Scholen 2014. • Pedagogisch klimaat (SEO): goed, zie juryrapport Excellente Scholen 2014, inspectierapport 2014. • Aanbod kunst en cultuur: ontwikkeling visie so en vso en onderwijsaanbod in de groep. • Samenwerking met externe partners (onder andere stages): goed, zie juryrapport Excellente Scholen 2014. • Opbrengstgericht onderwijs (uitstroomprofielen): zie schoolopbrengsten afgelopen schooljaren, projectplan, zorgstructuur. • Lerende organisatie: POP-formulieren, cursussen, opleidingsoverzicht. Borging Alle ontwikkelingen worden in opdracht van de directie/het managementteam in een werkgroep (samengesteld uit diverse lagen van de organisatie) uitgevoerd en systematisch (Plan, Do, Check, Act, PDCA) uitgevoerd. Verschillende informatie is vastgelegd in kwaliteitshandboeken (Kolom/schoolniveau), zorgstructuur, handboek.
2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Evaluatie In alle ontwikkelingen van de school wordt de PDCA-cyclus gehanteerd, op leerling-, groeps- en schoolniveau. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. De genoemde plannen zijn vastgelegd in het schoolplan. Dit is afgestemd op het strategisch meerjarenbeleidsplan van Kolom. - Ouderbetrokkenheid. - Trainingen interculturele communicatie en opzetten klankbordgroep. - Aanbod kunst en cultuur: actualiseren missie en visie, en externe partners verder betrekken. - Samenwerking met externe partners (onder andere stages): verder uitbreiden. - Opbrengstgericht onderwijs (uitstroomprofielen): uitvoering stappen vanuit projectgroep kwaliteitsbeleid. - Lerende organisatie: vergroten van Master-SEN-opleiding en leerkrachtvaardigheden. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving De erkenning Excellente School 2014 heeft het team en de leerkrachten een verdere flow gegeven en stimuleert tot verdere ontwikkeling. Erkenning van buiten de school Diverse scholen en organisaties hebben contact gezocht na de toekenning van het predicaat Excellente School om zich te laten inspireren. Van diverse scholen krijgt vso Alphons Laudy leerlingen aangeboden; dit aantal groeit nog steeds. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 17 september 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. De school geeft aan op meerdere gebieden te excelleren. Deze gebieden staan met elkaar in verbinding en zijn van invloed op de algemene onderwijskwaliteit. Een sterk pedagogisch klimaat in combinatie met een uitgebreid aanbod van kunst en cultuur zorgt voor een groot competentiegevoel bij de leerlingen. Samenwerking met diverse aanbieders (musea, Concertgebouw) zorgt voor een breed en professioneel aanbod van cultuureducatie. Tijdens de lesbezoeken van de jury blijkt duidelijk de samenhang tussen de lesdoelen op vakniveau en het werkplan leren leren dat vakoverstijgend wordt gehanteerd. Samenwerking met externe partners en grote betrokkenheid van ouders maken dat het onderwijs verder reikt dan de school. Er wordt opbrengstgericht gewerkt en er is sprake van een lerende organisatie. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Er is een gedegen plan van aanpak aanwezig en de school is een lerende organisatie op zowel leerling-, leerkracht- als organisatieniveau. Met eigen kijkwijzers wordt de werkwijze veelvuldig geëvalueerd en bijgesteld. Er worden filmopnames gemaakt van het pedagogischdidactisch handelen van alle teamleden, waarna deze beelden individueel en – met toestemming van de betreffende teamleden – teambreed worden besproken. Hieruit volgen zowel individuele 3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
verbeterpunten als een teambrede pedagogisch-didactische standaard. Er is een open sfeer waarin teamleden elkaar aanspreken op handelen, gedrag, resultaten en afspraken. Elk jaar vullen alle teamleden een vragenlijst in om het schooljaar te evalueren, waaruit conclusies en verbeterpunten volgen. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. Het profiel van de lerende organisatie wordt zowel formeel (scholing, teamleren op basis van mastermodules van het Seminarium voor Orthopedagogiek) als informeel (onder andere intervisie) vormgegeven. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. In gesprekken van de jury met leerlingen en ouders tonen zij zich zeer tevreden over de kwaliteit van het onderwijs, de positieve sfeer en het enthousiasme van het personeel. Opvallend is dat noch leerlingen noch ouders een duidelijk uitstroomperspectief kunnen aangeven, terwijl de school aangeeft dat dit steeds in de gesprekken met ouders en leerlingen aan bod komt. In het nagesprek van de jury zegt de schoolleiding dat ze dit meeneemt als aandachtspunt voor de kwaliteitsverbetering. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van de Alphons Laudyschool herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat de Alphons Laudyschool haar kennis en ervaring deelt met derden. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. De school laat zien een lerende organisatie te zijn die zichzelf continu wil blijven verbeteren. Naar aanleiding van het juryrapport Excellente Scholen 2014 heeft de school de leerlijn voor het vakgebied sociaal-emotionele ontwikkeling verbeterd. De schoolbrede kwaliteitsstuurgroep speciaal (voortgezet) onderwijs zorgt voor continuïteit, focus en houdt de opgaande lijn vast. 3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft Alphons Laudy vso de volgende toelichting bij haar resultaten. Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Alle 22 schoolverlaters in schooljaar 2013/2014 zijn uitgestroomd op het profiel waar ze geplaatst zijn. De score komt hiermee op 100%. De school heeft als norm gesteld dat 75% van de leerlingen het vooraf vastgestelde (tussentijdse) streefniveau moet behalen. In 2013/2014 is dit voor de vakgebieden rekenen (88%), mondelinge taal (85%) en schriftelijke taal (88%) gerealiseerd. De vakgebieden leren leren (65%) en sociaalemotioneel (69%) voldoen nog niet aan de door de school gestelde norm. Wel valt in de opbrengsten een stijging te zien ten opzichte van schooljaar 2012/2013. Leren leren (van 56% naar 65%) en sociaal-emotionele ontwikkeling (van 62% naar 69%). Hieruit blijkt dat de door de school ingestelde interventies resultaat opleveren. De school heeft zichzelf als doel gesteld dat in schooljaar 2014/2015 aan alle normen voldaan wordt. De school volgt de geplaatste leerlingen twee jaar na hun uitstroom. Uit onderzoek blijkt dat 100% van de leerlingen die in schooljaar 2011/2012 uitgestroomd zijn, nog op hetzelfde niveau functioneren. 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. De vso-locatie is in augustus 2013 gestart in een nieuw/vernieuwd pand in AmsterdamBuitenveldert, met verschillende vaklokalen. Er is een grote groei van het aantal leerlingen. Daarnaast is de diversiteit wat betreft onderwijsbehoefte van de leerlingen ook groot. Dit varieert van leerlingen met een MG-indicatie tot leerlingen met een hoog IQ met een vorm van ASS. Daarnaast hebben de leerlingen verschillende culturele achtergronden. Om voor deze populatie leerlingen te komen tot een passend onderwijsaanbod zijn verschillende samenwerkingsrelaties opgezet met externe partners. De oudergemeenschap is divers samengesteld, wat betreft culturele achtergrond, van zwak milieu tot hoog opgeleide ouders (thuistaal/opleidingsniveau) en acceptatieproblematiek. De school werkt samen met verschillende instellingen als jeugdzorg, schoolarts, hulpverlening, samenwerkingsverbanden, scholen, sociaal-maatschappelijk werk, stagebedrijven, gemeente en cultureel-maatschappelijke instellingen. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed Er wordt opbrengstgericht gewerkt aan de zml-kerndoelen (zeer moeilijk lerende kinderen). Het eindniveau van de verschillende uitstroomprofielen is samengesteld vanuit verschillende gegevens: samenwerking met Alphons Laudy so, de Heldringschool, externe (stage)partners en actuele weten regelgeving. Er is een projectgroep samengesteld vanuit verschillende disciplines vanuit Alphons Laudy so en vso om de wet- en regelgeving van de kwaliteitswet goed vorm te geven en te implementeren en zo te komen tot een ononderbroken uitstroomperspectief voor leerlingen van 4 tot 20 jaar. De schoolstandaard met (tussentijdse) streefniveaus wat betreft uitstroomperspectief is vastgesteld en geeft richting aan het onderwijsleerproces. Er wordt geëvalueerd op de streefniveaus, zodat deze waar nodig bijgesteld kunnen worden. Dit gebeurt naar aanleiding van de opbrengsten. De opbrengsten worden twee keer per jaar besproken met ouders, drie keer per jaar met de leerkracht en de intern begeleider in een groepsbespreking en worden jaarlijks schoolbreed geanalyseerd en besproken. De school heeft een zeer breed en divers aanbod wat betreft burgerschapsvorming en kunst en cultuur. Dit draagt bij aan de vorming van de identiteit en de voorbereiding op participatie in de maatschappij. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed Alle streefniveaus, leeropbrengsten op de vak- en vormingsgebieden en de sociaal-medische gegevens (zoals informatie uit handelingsgerichte diagnostiek) van een leerling worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem ParnasSys. De vorderingen van de leerlingen zijn hierin zichtbaar, zodat er gestuurd en gevolgd kan worden naar het gestelde uitstroomperspectief. De zorgstructuur is vastgelegd in een actueel zorgplan. De PDCA-cyclus/handelingsgericht werken is basis bij alle activiteiten binnen de school. In de groepsbespreking worden de onderwijsbehoeften, de leerdoelen voor de leerlingen (in relatie met de streefniveaus en ontwikkelingsperspectieven) besproken met de intern begeleider en leerkracht. De leerkracht stelt zijn ondersteuningsvragen, de intern begeleiders begeleiden de leerkracht hierin. In de jaarlijkse CvB-bespreking worden alle leerlingen besproken en de opbrengsten geëvalueerd. In de verschillende gesprekken met ouders én leerlingen wordt het OPP opgesteld en twee keer per jaar geëvalueerd.
5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Voor de algemeen vormende vakken wordt gebruik gemaakt van toetsen voor speciale leerlingen (Cito); deze sluiten aan bij de ontwikkeling van de leerlingen. Daarnaast wordt er op dit moment deelgenomen aan de pilot digitale Citotoetsen dagbesteding en pro/arbeid, zodat nog beter zicht komt op de opbrengsten van de AVO-vakken. De opbrengsten van de praktijkvakken (vaktechnische leerlijn en overstijgende vakken als werknemersvaardigheden en sociaalemotionele ontwikkeling) worden door observatie met kijkwijzers geregistreerd. Opbrengsten worden tevens per periode in een bouwoverleg met betrokken leerkrachten geëvalueerd, lessen en aanpak uitgewisseld. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed Het team heeft gezamenlijk de pedagogisch-didactische standaard afgesproken, hierin is benoemd wat de teamleden een goede pedagogisch-didactische les vinden. De lesopbouw vindt plaats volgens het directe instructiemodel (DIM). Leerkrachten werken ook opbrengstgericht aan de eigen vaardigheden. Deze vaardigheden zijn essentieel voor de kwaliteit van het onderwijs. Naar aanleiding van de groepsbespreking (leerkracht en intern begeleider) vindt een analyse plaats in het onderwijs-zorgoverleg van de leerkrachtvaardigheden (in relatie met de pedagogischdidactische standaard), welke als aanzet wordt gebruikt voor acties van nieuwe doelen voor de komende periode. Met collegiale consultatie en schoolvideo-interactiebegeleiding (SVIB) wordt gewerkt naar het gewenste niveau op de schoolstandaard. Het niveau van functioneren op deze standaard is ook onderwerp van gesprek in de functionerings- en beoordelingsgesprekken met teamleden. De verschillende werkvormen, materialen en methodieken zijn gekoppeld aan de leerlijnen van de verschillende vakken. Dit is vastgelegd in ParnasSys. Dit proces wordt aangestuurd door de kwaliteits(project)groep en de verschillende werkgroepen, bestaande uit stafmedewerkers en teamleden, zodat er vanuit verschillende geledingen naar een gezamenlijke doelstelling wordt gewerkt. De werkgroepen coördineren ook gezamenlijke teambijeenkomsten waarbij geëvalueerd wordt, maar ook verschillende (coöperatieve) werkvormen, lesideeën et cetera worden uitgewisseld met elkaar. De inspectie geeft in haar verslag van februari 2014 aan: “De school is zeer resultaatgericht en evalueert op systematische wijze haar eigen sociale kwaliteit. Daarbij legt zowel het team als de directie de lat hoog.” 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed In februari 2014 heeft de onderwijsinspectie in haar verslag opgenomen dat: “Alphons Laudyschool een warm en open schoolklimaat met een duidelijke en veilige structuur voor de leerlingen heeft. Er is veel aandacht voor de individuele (onderwijs)behoeften van de leerlingen; zij voelen zich geaccepteerd. Zowel leerlingen als leerkrachten gaan met plezier naar school. De school is zeer resultaatgericht en evalueert op systematische wijze de sociale kwaliteit. De collegiale visitaties vervullen daarbij een stimulerende rol.” Alle teamleden voelen zich verantwoordelijk en nemen verantwoordelijkheid voor alle leerlingen binnen de school. Er zijn met elkaar schoolbrede afspraken gemaakt over omgangsnormen. Dit levert een voorspelbaar klimaat op, voor zowel leerlingen, ouders als teamleden. Vanuit een veilig klimaat worden leerlingen uitgedaagd zich verder te ontwikkelen, op zowel cognitief als sociaal niveau. Problemen worden met betrokkenen, leerling, ouders en wanneer aanwezig externe partners opgepakt. Bij sommige situaties worden leerlingen als buddy ingezet, zodat leerlingen van elkaar leren. Schooljaar 2014/2015 is de leerlingenraad opgericht en daarmee wordt leerlingen bijgebracht wat inspraak is (democratische rechtsstaat) en dragen zij voor een deel verantwoordelijkheid voor het schoolklimaat. 6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed De school ziet sociale kwaliteit als voorwaarde voor het leren (veiligheid; fysiek, sociaal en schoolklimaat) en als voorbereiding op participatie in de maatschappij. Dit laatste doet de school in het planmatig aanbieden van sociale en maatschappelijke competenties, door middel van de leerlijn leren leren, burgerschapsvorming en sociaal-emotionele ontwikkeling. De school heeft dit in documenten vastgelegd; dit borgt tevens de sociale veiligheid van leerlingen en personeel (preventief beleid, beleid gericht op optreden bij pesten, pestprotocol et cetera). De school hanteert een aanbod van sociale en maatschappelijke schooldoelen en heeft dit via arrangementskaarten (ParnasSys) en in verschillende overzichten en documenten vastgelegd. De werkgroep heeft de opdracht gekregen van de directie om te komen tot een gezamenlijk ontwikkeld document, waarin het gehele aanbod vastligt. De school heeft de afgelopen jaren gewerkt aan de ontwikkeling en implementatie van SEOleerlijnen binnen de school. Een werkgroep heeft dit getrokken. Dit gebeurt in thema’s binnen de school in zowel de groepen als vaklessen. Jaarlijks worden veiligheidsenquêtes onder teamleden en leerlingen afgenomen. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat Locatiegebonden evaluatie en Kolom-veiligheidsenquête. Stichting Kolom heeft een veiligheidsplan. Ieder jaar wordt de veiligheidsenquête van Kolom afgenomen onder personeelsleden en leerlingen. In 2014 is deze voor het laatst afgenomen voor personeelsleden. Van het personeel voelt 95% zich veilig op school. In 2013 was dit 88,5%. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed Vanuit Stichting Kolom staat de gesprekkencyclus tussen directeuren en bestuurders centraal, waaronder een opbrengstengesprek, een voortgangsgesprek, een managementgesprek en een functionerings- of beoordelingsgesprek. In het kwaliteitshandboek van de stichting is dit vastgelegd. Daarnaast voert de beleidsmedewerker verschillende kwaliteitsgesprekken met de directeur. In de verschillende werkgroepen en schoolsoortenoverleg worden belangrijke ontwikkelingen en lopende zaken besproken. De schoolleiding en team werken gezamenlijk systematisch (PDCA) aan verbetering van het onderwijs en de professionele ontwikkeling van het team. Vanuit het strategisch beleidsplan van de stichting, het schoolplan en het jaarplan worden de doelen bepaald. In verschillende documenten van de school, zoals het zorgplan, worden de cycli vastgelegd en wordt de kwaliteit geborgd. De school evalueert op individueel, groeps- en schoolniveau de resultaten van de leerlingen op de verschillende ontwikkelingsgebieden aan de hand van de behaalde niveaus op de leerlijnen. Kijkwijzers en de pedagogische schoolstandaard dienen als middel om te reflecteren op het pedagogisch en didactisch handelen van de leraren en van de leerlingen. De school verbindt resultaten op de leerlijnen met de gegevens van de kijkwijzers voor de inrichting van het onderwijs. Op deze manier werkt de school opbrengstgericht met als doel om op een systematische wijze het handelen van de leraren en het schoolklimaat te verbeteren. Verschillende interventies als drie groepsbesprekingen per jaar, functionerings- en beoordelingscyclus, SVIB-trajecten, het onderwijs-zorgoverleg, jaarlijkse schoolevaluaties en enquêtes zijn ingezet om kwalitatief goed onderwijs te bieden en hier transparant in te zijn.
7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Ja Nee
Jaar afname 2014 2014
Aantal respondenten 40 53 0
Gemiddelde van de school 7,3 8,4
Landelijke benchmark 0 0
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed De schoolleiding heeft een hoge ambitie als het gaat om de professionalisering van de medewerkers binnen alle lagen van de organisatie. Het team is resultaatgericht en wil ook zichzelf blijven ontwikkelen. De school is dynamisch en ondernemend en kenmerkt zich als lerende organisatie. 50% van de leerkrachten is opgeleid op masterniveau. Dit schooljaar zijn 13 leerkrachten gestart met een in company-opleiding (Master SEN). Alle onderwijsassistenten volgen een driejarige cursus en worden zo in company opgeleid. Het MT vso wordt samen met het MT van het so geschoold in een tweejarig traject. De kwaliteit van een school en van het onderwijs dat er wordt geboden, wordt bepaald door de kwaliteit van de mensen die er werken en die het onderwijs aanbieden. Er is sprake van een open en betrokken houding onderling, waarin ruimte is voor het geven en krijgen van feedback. Bevinden van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorende bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek kwam de jury tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve eindresultaten die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school hanteert een eigen schoolstandaard met vier uitstroomprofielen, waarbij er een doorlopende lijn is van speciaal naar voortgezet speciaal onderwijs. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. Zij hanteert hiervoor eigen evaluaties op proces en inhoud, waarbij de HGW-cyclus wordt gevolgd. Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De leerlingen stromen uit naar loonvormende arbeid en arbeidsmatige, taakgerichte en belevingsgerichte dagbesteding. 8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Hiervoor gebruikt de school verschillende middelen en materialen; sinds dit jaar voert de school het leerlingvolgsysteem ParnasSys in. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school hanteert eigen kijkwijzers voor reflectie op het handelen op alle niveaus, waardoor een cyclus van evalueren en verbeteren ontstaat. Zo is er de kijkwijzer klassenmanagement, waarin het (directe) instructiemodel is uitgewerkt. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Veiligheid: schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Het blijkt uit helder geformuleerde gedragsverwachtingen voor de leerlingen. De leerlingen zijn op de hoogte van deze afspraken en de consequenties. Ook hierbij hanteert de school kijkwijzers. De kijkwijzer gedrag is gedifferentieerd in groep, algemene ruimtes binnen en buiten de school. Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie, verbetering en kwaliteitscultuur: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school.
4.
Conclusie van de jury
Het predicaat Excellente School 2014 dat vso Alphons Laudy kreeg, hebben het personeel, de ouders als de leerlingen ervaren als een blijk van erkenning en waardering. De jury heeft tijdens haar schoolbezoek gesproken met een enthousiast, betrokken en gemotiveerd schoolteam en positieve leerlingen en ouders. De school heeft een uitgebreid excellentieprofiel op meerdere gebieden. Tijdens het jurybezoek heeft de school in al haar geledingen laten zien dat er een ambitieus en stimulerend onderwijsklimaat heerst. Er is sprake van een positieve ouderbetrokkenheid, een sterk pedagogisch klimaat, en de school heeft een breed aanbod van kunst- en cultuurvakken. Er wordt binnen de lessen doelgericht gewerkt, zowel op vakniveau als leergebiedoverstijgend, waarbij het leren leren en het sociaal-emotioneel welbevinden een belangrijke plaats innemen. De samenhang van de verschillende excellentiegebieden, de continue reflectie en de zelfkritische en open houding van de medewerkers zorgen voor een verdere verhoging van de onderwijskwaliteit. De school manifesteert zich als een lerende organisatie en heeft de ambitie zich te blijven ontwikkelen en verbeteren, om een voor de leerlingen optimaal onderwijsklimaat te blijven bieden.
9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Alles overziende is de jury van oordeel dat Alphons Laudy vso op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School voortgezet speciaal onderwijs toekomt.
10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod; het eigenaarschap van het aanbod ligt bij het team. Het aanbod sluit aan op de uitstroombestemmingen en bereidt, afhankelijk van het uitstroomprofiel, voor op examens, arbeid of dagbesteding. Ook de voorbereiding op wonen, vrije tijd en burgerschap maakt onderdeel uit van het onderwijsaanbod. Binnen de kaders van de wet maken leraren keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen dat past bij het niveau van alle leerlingen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op de vervolgbestemming. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren en ze geven de leerlingen voldoende tijd om zich het aanbod eigen te maken. De school realiseert voldoende onderwijstijd. Er is geen lesuitval en leerlingen verzuimen niet. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. Er is een adequaat systeem om de ontwikkeling van de leerlingen in de verschillende leeftijdsfasen en op ontwikkelingsfase relevante gebieden te volgen. Bij de start van het onderwijs stelt de school op basis van alle gegevens een ontwikkelingsperspectief op voor elke leerling. Daarnaast verzamelen de school en de leidsters/leraren systematisch informatie over de voortgang in de ontwikkeling via toetsen, observaties, leerlingenwerk, gesprekken en (zelf)rapportages. De leraren gebruiken deze informatie om het onderwijs dagelijks en op langere termijn af te stemmen op het niveau en de ontwikkeling van de kinderen, om hiaten of voorsprongen te signaleren en te bepalen welke leerlingen extra ondersteuning, begeleiding of externe zorg nodig hebben. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren.
11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Voor elke leerling is een leraar beschikbaar die zijn/haar ontwikkeling volgt en aanspreekpunt is bij problemen (mentor). 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit te realiseren, is breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling. De schoolleiding en de leraren werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen.
12