Juryrapport Excellente Scholen 2015 Corlaer College (vwo), Nijkerk
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (vo) 02DC-3 Corlaer College (vwo) Nijkerk Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Mevr. J.W. Botting (033) 245 64 34
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen De afdeling atheneum/havo van het Corlaer College is in 2005 van start gegaan met een geheel nieuw onderwijsconcept. De school heeft in de beginfase veel tegenwind gehad vanuit het redelijk traditionele voedingsgebied van de school en door negatieve publiciteit rondom 'het nieuwe leren' in die tijd. De school heeft zich met behoud van het onderwijsconcept weten te ontwikkelen tot een school met prima resultaten (in 2011, 2012, 2013 en 2014 slagingspercentages tussen de 98 en 100% en een gemiddeld CE boven het landelijk CE). De havo-afdeling was in 2014 de beste school van Gelderland in het RTL-overzicht. Naast deze bovengemiddelde resultaten blijkt dat de Corlaerleerlingen door de manier van werken goed worden voorbereid op het vervolgonderwijs, weinig switchen van studie en hun propedeuse snel halen. De school behoudt de dynamiek door te investeren in de professionalisering van het personeel, door als opleidingsschool te functioneren, door nieuwe docenten binnen te halen via projecten als Eerst De Klas, door veel te participeren in netwerken en door de buitenwereld in de school te halen.
2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft het Corlaer College het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school Het Corlaer College kent geen specifiek excellentiegebied in de school. De school wil in de volle breedte een excellente school zijn met toekomstgericht onderwijs. De school wil door een focus op vaardigheden en kennis leerlingen tot bovengemiddelde prestaties brengen én hen goed voorbereiden op de 21ste eeuw, waarin zij het vervolgonderwijs en het arbeidsproces in zullen gaan. De school zet ict in als middel tot gepersonifieerd leren. Het Corlaer College heeft vanuit haar visie de normale structuur van het lesrooster grondig aangepakt door vanuit thema’s (onderbouw) en modules (bovenbouw) te werken en is op weg naar gepersonifieerd leren. De school stimuleert de leerlingen om tot excellente prestaties te komen door te focussen op de relatie tussen leerling en docent, de autonomie bij leerlingen te versterken en de competentie van leerlingen te vergroten. Leerlingen kunnen bij hun diploma het excellentiecertificaat verdienen als ze een 8,0 gemiddeld staan op hun eindlijst. Voor diverse leerlingen is dit reden geweest om toch nog een herkansing te doen na het eindexamen. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Het leer- en leefklimaat op het Corlaer College is uitdagend en is zo veel mogelijk voorzien van een duidelijke structuur. Het gebouw werkt mee aan het creëren van een gemeenschapsgevoel waar leerlingen, docenten, native speakers en lesassistenten aan het werk zijn. In domeinen werken havo- en vwo-leerlingen door elkaar aan opdrachten zowel individueel als in groepsverband. Tijdens zelfstudie-uren is er ruimte voor leervragen, voor coaching op houding en gedrag en op de focus op leren en vaardigheden. Er zijn diverse instrumenten ontwikkeld in de school om deze zaken te volgen zoals: een leerlingvolgsysteem voor het volgen van leergedrag van leerlingen op de domeinen en het online 1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Comprendo-programma, dat zorg draagt voor het volgen van de ontwikkeling van de competenties van leerlingen. Tevens wordt lesstof voor de vakoverstijgende thema’s door eigen docenten geschreven, evenals opdrachten voor zelfstudie-uren op de domeinen. Doordat leerlingen kunnen versnellen en eigen keuzes kunnen maken, ontstaat er ruimte voor meer vraaggestuurd onderwijs waarbij leerlingen zelf kunnen bepalen met welke vragen zij aan de slag gaan. Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt Aangezien er geen sprake is van een specifiek excellentiegebied in de school, kan hier verwezen worden naar de algemene doelstelling in de missie en visie van de school waardoor wij de leerlingen willen brengen tot excellente prestaties zowel op cognitief gebied als op het gebied van vaardigheden. De doelstellingen in de missie en visie zijn deze. De gehele ontwikkeling van de leerling staat centraal: aandacht voor kennis én kwaliteiten/competenties. De leerlingen leren door doen binnen een betekenisvolle context en er is samenhang in de lesstof. De verantwoordelijkheid voor het leerproces is gedeeld: de leerling is eigenaar van zijn of haar leerproces in samenwerking met de docent. Het onderwijsaanbod is flexibel en gevarieerd. Er wordt ingespeeld op verschillen in interesse, tempo, leerstijlen en soorten intelligenties. De relatie leerling-docent/medewerker staat centraal. Een leerling moet zich veilig voelen en er moeten richting, ruimte en ruggensteun zijn. Het einddoel is dat leerlingen de school verlaten met een diploma en zicht op hun kwaliteiten en vaardigheden (plusdocument). Doelgroep Alle leerlingen van atheneum en havo vormen de doelgroep. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Aangezien er geen sprake is van een specifiek excellentiegebied, noemen we hier de drie facetten die het meest kenmerkend zijn voor de onderwijsaanpak van de school. Dit zijn: benutting van de onderwijstijd; leerkrachtvaardigheden; begeleiding van leerlingen; creëren van een professionele leercultuur waarin leerlingen en docenten leren van en met elkaar. De leerlingen hebben bijna geen tussenuren in het onderwijsconcept van de school. Zij benutten hun vrijgevallen uren om te werken op hun lesdomein, waar altijd docenten en lesassistenten aanwezig zijn. De onderwijstijd wordt dus optimaal benut. Leerkrachten worden getraind om zich naast hun vakmatige en didactische kennis en vaardigheden te bekwamen in het coachen van leerlingen op modus en strategie. Leerlingen en docenten leren met en van elkaar. Docenten verzorgen zelf de studiemiddagen in groepsverband, waarbij docenten zelf kiezen (binnen een kader) met welk thema zij aan de slag willen in het schooljaar. Bij het in teamverband werken voor een maatschappelijk doel in het kader van Expeditie Corlaer krijgen leerlingen zicht op hun eigen kwaliteiten en die van een ander. Er ligt een duidelijke relatie tussen de focus op vaardigheden in de onderbouw, en de leerwinst die behaald wordt in de bovenbouw en bij het examen door het creëren van dit eigenaarschap bij de leerling. Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Het onderwijsconcept van de school is gebaseerd op de uitgangspunten van het sociaal constructivisme. Deze stroming berust op het inzicht dat mensen zelf betekenis verlenen aan hun 2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
omgeving en dat sociale processen hierin een belangrijke rol spelen. Ieder mens heeft zijn eigen manier om informatie te verwerken, construeert zijn eigen kennis, waarbij hij/zij sterk beïnvloed wordt door de reacties en opvattingen in zijn sociale omgeving. De zone van naaste ontwikkeling (Vygotski) is hierbij belangrijk, omdat het leren hier plaatsvindt. In deze zone van naaste ontwikkeling zorgt de docent ervoor dat de leerling niet meer hulp krijgt dan noodzakelijk is. Het Corlaer College heeft deze uitgangspunten in het onderwijsconcept verwerkt tot een pragmatische en werkbare constructie waarin docenten en leerlingen elkaar kunnen versterken en leerlingen hun eigenaarschap kunnen realiseren. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd De school is content met de behaalde resultaten tot nu toe, maar is altijd op zoek naar vernieuwing. Innovatie is daarmee de constante in het beleid van de school. Het excellentiebeleid van de school krijgt gestalte in het innovatieve onderwijs dat gericht is op de vorming van leerlingen op een breed terrein. De groei van elke leerling via deze educatieve vorming wordt op een aantoonbare manier in kaart gebracht, zowel cognitief als in termen van competenties, cultureel, sociaal en levensbeschouwelijk. Borging De school werkt op alle terreinen volgens het PDCA-model (Plan, Do, Check, Act) aan een cyclische kwaliteitsborging in de school. Daarnaast wordt regelmatig een externe blik de school binnengehaald door visitaties en onderzoekstrajecten van collega’s in het kader van scholing. Evaluatie De school werkt met jaarplannen per afdeling en evalueert deze jaarplannen tussentijds. Op deze wijze worden alle activiteiten in het schooljaar per afdeling getoetst en worden lijnen uitgezet naar het volgend jaar. De ontwikkeling van het schoolplan en de visie van de school worden op deze manier van onderaf gevoed, zodat ze een breed draagvlak in de school krijgen. Resultaten van leerlingen en van ingezet beleid worden in kaart gebracht, in vergelijking gezet met voorgaande periodes, en eventuele verbeterplannen worden ingezet. De school is erg voor een pragmatische aanpak die past bij de professionele leercultuur. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. De school heeft bepaalde hoofdlijnen en thema’s waarmee meer excellent onderwijs ontwikkeld kan worden in de komende jaren. We noemen: versneld en gedifferentieerd examen doen, maatwerktrajecten voor leerlingen, keuzeprogramma’s in de onderbouw vanuit de thema-uren, meer vraaggestuurd onderwijs en modulair onderwijs in de bovenbouw. Hierbij zijn docenten in gezamenlijkheid en onder verantwoordelijkheid van de schoolleiding eigenaren van dit proces om deze thema’s verder uit te werken. Hiervoor zijn organisatorische ruimte en professionele vrijheid van docenten van belang. Het onderwijs zal steeds minder gericht zijn op de groep en steeds meer gericht zijn op het individu: gepersonaliseerd leren. Differentiatie die gericht is op een programma met niveaugroepen is daarbij van belang. Op den duur zullen alle leerlingen met een eigen Chromebook in de school aan het werk zijn. De school is aspirant-lid van de Vereniging Begaafdheidsprofielscholen en wil van daaruit ook meer- en hoogbegaafde leerlingen beter gaan bedienen in het onderwijs. Daarnaast wil de school de relatie met hogescholen en universiteiten nog verder versterken en leerlingen hier optimaal van laten profiteren. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend.
3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Erkenning binnen de eigen omgeving De afdeling atheneum/havo is onderdeel van het Corlaer College, een school met 1750 leerlingen met een groot vmbo. De werkwijze met vakoverstijgend thema’s in de onderbouw en een meer coachende rol voor docenten, is succesvol overgenomen in de vmbo-tl-afdeling van de school. Kennisdeling is een vanzelfsprekend proces in de school. Professionalisering van docenten is een onderdeel waar veel tijd, uren en geld aan worden besteed. Vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het onderwijs en in een positieve sfeer worden er vorm en inhoud gegeven aan toekomstgericht onderwijs. Erkenning van buiten de school De school wordt voortdurend benaderd door andere scholen uit het gehele land met het verzoek te mogen komen kijken op de school en in gesprek te gaan met docenten en schoolleiding. Het gaat dan met name om kennisdeling rondom het onderwijsconcept, het werken aan 21st Century Skills, werken met Chromebooks in het onderwijs en de leergang Expeditieonderwijs. Zo veel als mogelijk is, wordt hieraan tegemoet gekomen, omdat deze vorm van kennisdeling ten goede komt aan het gehele onderwijs. De school is partner in vele netwerken en samenwerkingsverbanden zoals Food Valley, Pleion, WON en VO-raad. De school ontwikkelt maatschappelijke projecten zoals Expeditie Corlaer en heeft een breed netwerk in de Nijkerkse samenleving gecreëerd. Het vervolgonderwijs erkent dat de manier van werken op het Corlaer College leerlingen aflevert die het beter doen in het vervolgonderwijs. De school wordt genoemd in publicaties en verwerft regelmatig projectgelden op basis van innovatieve projecten. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 30 september 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. Het Corlaer College geeft zelf in dit rapport aan geen specifiek excellentieprofiel te kennen: de school wil in de volle breedte excellent zijn. Als de jury echter in gesprek met de schoolleiding tijdens het bezoek oppert dat het innovatieve onderwijsconcept wel echt herkenbaar en onderscheidend is, beaamt de leiding dat dit concept het hart vormt van de onderwijsfilosofie van de school. Het excellentieprofiel krijgt door in te zoomen op dit concept duidelijk meer focus. Het onderwijsconcept dat in de afgelopen jaren meer vorm en inhoud heeft gekregen, is gebaseerd op de uitgangspunten van het sociaal constructivisme en van Stevens: relatie, autonomie en competentie, en de specifieke uitwerking in drie fasen op het Corlaer College is innovatief. De hele ontwikkeling van elke leerling staat daarbij centraal met aandacht voor kennis, competenties, talenten, contextrijk leren en eigenaarschap in samenwerking met de leraar, met als uiteindelijk doel dat elke leerling de school verlaat met een diploma en met zicht op zijn/haar kwaliteiten en vaardigheden. Het excellentieprofiel van de school is in dit opzicht passend bij de uitgesproken visie van het Corlaer College (met het christelijk geloof als inspiratiebron) op de mens en de rol van het onderwijs op deze school in de samenleving. De jury concludeert dan ook dat de school een helder en voor de school relevant excellentieprofiel heeft. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Met haar innovatieve onderwijsconcept wil de school het zelfstandig leervermogen van jongeren ontwikkelen door hen geleidelijk meer eigen verantwoordelijkheid te geven voor dat leerproces en door het onderwijsleerproces meer af te stemmen op het leervermogen, het ontwikkelingsproces en ambities van de leerling zelf. De school heeft hiervoor een innovatieve, gefaseerde aanpak ontwikkeld waarbij gedurende een derde van de onderwijstijd in de onderbouw sprake is van strak begeleid zelfstandig werken/leren in combinatie met thematisch onderwijs, met een ruimer kader voor zelfstandig werken/leren in de middenbouw, naar onder geheel eigen verantwoordelijkheid werken/leren in de domeinen in de bovenbouw. De relatie leerling-docent staat centraal en de rol 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
van de docent transformeert mee naar coachend leren. Toepassen bij het verwerven van kennis, en het ontwikkelen van vijf vaardigheden staan centraal. De school bouwt aan de relatie tussen leraar en leerling door te investeren in coaches en mentoren. Leraren krijgen extra uren toebedeeld om deze taken professioneel te kunnen invullen. Leerlingen zijn daar tevreden over en geven aan dat ze het soms wel moeilijk vinden om afscheid te moeten nemen van een coach/mentor en weer te moeten wennen aan een volgend iemand als dat te vaak gebeurt. De leerlingen krijgen zicht op hun ontwikkeling in competenties door het digitale programma Comprendo. Dit programma krijgt bij schoolleiding en leraren een goede pers, maar leerlingen brengen daar als frequente gebruikers meer nuance in aan door ook de zwakke kanten te benoemen. Dit strookt met het beeld in het jaarverslag 2013/2014 waaruit naar voren komt dat het programma deels is herschreven in de verwachting dat het in 2014/2015 goed zal draaien. Kennelijk zijn er nog steeds tekortkomingen. Het doel van dit mooie onderwijsconcept is dat leerlingen groeien in autonomie doordat het onderwijsleerproces geleidelijk verschuift van gestuurd naar zelfstandig werken. De theorie van Vygotski, de zone van de naaste ontwikkeling, is hierin leidend; de leerling krijgt niet meer hulp van de leraar dan nodig. De resultaten worden zorgvuldig in kaart gebracht en gevolgd, zodat de leerling zich optimaal kan ontwikkelen. Toetsen, planningen en digitale programma’s zijn hierbij behulpzaam. Het concept is continu in ontwikkeling, innovaties worden begeleid door het Corlaer Kennis Centrum en er wordt frequent geëvalueerd. Het kwaliteitssysteem van school staat daar borg voor. Enthousiaste reacties van leerlingen tijdens het bezoek van de jury over de hoge kwaliteit van hun leerproces bevestigen dat de school het goed doet. Uitstekende examenresultaten van de afgelopen jaren op het havo met 98 tot 100 procent geslaagden leveren de harde bewijzen. Ook het vervolgonderwijs is positief. Oud-leerlingen van het Corlaer College wisselen minder van studierichting en halen sneller hun propedeuse. De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel, is de conclusie van de jury. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. De onderwijsontwikkelingen op het Corlaer College worden begeleid door het Corlaer Kennis Centrum onder andere door brainstormsessies en TEDx-lezingen. De ontwikkeling van het onderwijsconcept ligt voornamelijk op onderwijskundig terrein: coaching op de domeinen (leerpleinen), inzet van Chromebooks en meer maatwerk, onder andere een mogelijkheid voor leerlingen om in een vak versneld examen te doen. De school heeft, ingegeven door ontwikkelingen en evaluaties, concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Uit gesprekken met leraren en coaches op de werkvloer ervaart de jury veel steun voor de werkwijze op het Corlaer College. Nieuwe docenten realiseren zich terdege hoe het onderwijs op de school vorm krijgt en welke attitudes en vaardigheden van hen worden verwacht. Zij kiezen heel bewust voor dit concept en worden goed begeleid om ook steeds meer de rol van coach te kunnen vervullen. Ouders worden betrokken bij het onderwijs via klankbordgroepen en krijgen onder andere frequent een nieuwsbrief, en zijn positief over de informatie-uitwisseling van de school. De school krijgt steeds meer aanmeldingen en neemt in omvang toe door groeiende belangstelling van ouders en leerlingen. Extern krijgt de school waardering uit diverse gremia. De school werkt samen met verschillende partners om enerzijds haar onderwijskwaliteit te versterken en anderzijds kennis uit te dragen en kennis te delen in een lerend netwerk. De school krijgt veel belangstelling van buiten vanwege haar innovatieve onderwijsconcept, waardoor zij een voorbeeldfunctie vervult. 5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. De school is zich ervan bewust dat de samenleving steeds complexer wordt, door globalisering, technologische ontwikkelingen en een toenemende hang naar individualisering. Omdat de leerlingen de dragers van de toekomst zijn, wil de school hen optimaal blijven voorbereiden op de wereld waarin zij straks leven en werken door het onderwijs op flexibele wijze aan te passen. Naast schoolinterne ontwikkelingen zoals het gebruik van ‘devices’, nu in de onderbouw, maar straks schoolbreed, wil de school haar leerlingen ook voor het leren buiten de school kansen bieden via bijvoorbeeld Expeditie Corlaer. De groei van het aantal leerlingen stelt de school voor de uitdaging om zonder concessies vast te houden aan het concept en dit te bestendigen voor de toekomst. De focus van de school is toekomstgericht en de school wil tijdig anticiperen op de ontwikkelingen. Omdat het excellentieprofiel verankerd is in de kwaliteitscultuur van de school, heeft de jury het vertrouwen dat het profiel van de school toekomstbestendig is.
3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft het Corlaer College de volgende toelichting bij haar resultaten. De scores van de vwo-afdeling zijn al enkele jaren onverminderd hoog (slagingspercentages en gemiddelde CE-cijfers) en dit geeft aan dat de borging van de resultaten in orde is. Het rendement kan in de onderbouw nog iets beter, maar daar wordt hard aan gewerkt. Het rendement bovenbouw is al jaren prima in orde. Vroegtijdig schoolverlaters kent de school amper. Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Burgerschap, internationale oriëntatie en sociaal-emotionele vorming. Burgerschap: aandacht voor (wereld)burgerschap in het onderwijs moet ertoe leiden dat jongeren het vermogen en de bereidheid ontwikkelen om deel uit te maken van een gemeenschap en dat ze ook daadwerkelijk een actieve bijdrage aan zo’n gemeenschap gaan leveren. De school vindt het belangrijk dat leerlingen hun maatschappelijke betrokkenheid kunnen ontwikkelen en geeft die gelegenheid via een verplichte maatschappelijke stage en de keuze om mee te doen met Expeditie Corlaer. In het laatste project wordt samengewerkt met bedrijfsleven en partners dichtbij en veraf om een maatschappelijk doel (dichtbij of veraf) daadwerkelijk te ondersteunen. Internationale oriëntatie: ‘verder leren kijken dan je eigen belang’ wordt gestimuleerd door internationaliseringsprogramma’s, door de kennis van andere culturen, landen en vreemde talen binnen het hele onderwijsaanbod te betrekken. De internationaliseringsprogramma’s verlopen in de onderbouw digitaal via e-mailcontact met leeftijdgenoten en in de bovenbouw op basis van echte uitwisseling in klas 4 en klas 5. Iedere leerling gaat een week op reis. Sociaal-emotionele vorming: de school is ervan overtuigd dat leerlingen in toenemende mate een lerend vermogen zullen moeten ontwikkelen om in de maatschappij van de toekomst een plaats te kunnen krijgen en behouden. Naast leer- en studievaardigheden zijn sociaal-emotionele vaardigheden daarbij van groot belang. De school volgt leerlingen in de ontwikkeling van hun kwaliteiten en vaardigheden (zelfstandigheid, plannen & organiseren, samenwerken, evalueren & reflecteren en onderzoeken) via een door de school zelf ontwikkeld systeem, genaamd Comprendo. Hiermee krijgen de leerlingen gedurende hun schoolloopbaan steeds meer zicht op hun eigen kwaliteiten en vaardigheden door middel van reflectie door anderen en zelfreflectie. Anders, namelijk: de school behaalt goede resultaten bij het ontwikkelen van complexe vaardigheden bij leerlingen. Door vakgeïntegreerde thema’s leren leerlingen vanuit samenhang naar onderwerpen kijken en wordt het hogere-orde-denken gestimuleerd.
6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. De school heeft een regiofunctie en trekt leerlingen binnen een straal van zo’n 12 km. In deze regio liggen ook veel andere atheneum/havo-scholen met goede resultaten, waarvan het concept een meer voor de hand liggende keuze is voor ouders uit de relatief traditionele omgeving van Nijkerk. De school blijkt in staat ook leerlingen vanuit Amersfoort te trekken die komen op basis van het concept, en tegelijkertijd leerlingen uit Nijkerk te behouden zonder het innovatieve onderwijsconcept uit het oog te verliezen. Dit doet de school door een goede communicatie met ouders in Nijkerk met een gemiddeld mbo-opleidingsniveau en ouders in de regio waar dit niveau neigt naar hbo en wo. De school zoekt en onderhoudt op verschillende manieren relaties binnen de Nijkerkse gemeenschap, met het bedrijfsleven en met basisscholen in de omgeving. Stakeholders worden betrokken bij het verder ontwikkelen van het onderwijs. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed Op het Corlaer College staat het leerproces van de leerling centraal. De school biedt eigentijds, kwalitatief goed onderwijs aan in een prachtig, transparant gebouw. De leerlingen besteden in klas 1 en 2 een derde van hun lestijd aan het (samen)werken aan vakgeïntegreerd onderwijs op basis van thema’s. De opdrachten voor deze thema’s zijn door het docententeam geschreven en worden elk jaar vernieuwd en up-to-date gemaakt. Leerlingen kunnen met behulp van verrijkings- en verdiepingsopdrachten een eigen keuze maken voor onderwerpen waar ze zich verder in willen verdiepen. De vaardigheden en kwaliteiten waar de school leerlingen actief op coacht, zijn verwerkt in het thematisch onderwijs, waardoor ‘dubbellop leren’ ontstaat. Dit geheel vraagt om een goede inhoudelijke en procesmatige coaching door de docenten. In klas 3 werken de leerlingen in clusters zes lesuren zelfstandig aan hun opdrachten en vanaf klas 4 werken de leerlingen een derde van hun lestijd op domeinen en kiezen zelf voor welk vak zij aan het werk gaan. De leerlingen kunnen hierdoor zelf differentiëren in waar ze hun energie in steken en hun tijd aan besteden. Docenten in de bovenbouw zorgen ervoor dat er (samenwerkings)opdrachten zijn voor hun vak die leerlingen in zelfstudie-uren kunnen doen. De school heeft de ervaring dat leerlingen door deze manier van leren en werken goed worden voorbereid op het vervolgonderwijs. De meta-cognitieve vaardigheden van leerlingen worden hierdoor versterkt; deze nemen zij hun hele leven met zich mee. De leerlingen die de school verlaten hebben, worden gevolgd en gevraagd om enquêtes in te vullen. Daaruit blijkt keer op keer dat de Corlaerleerlingen minder switchen in het eerste jaar en sneller hun propedeuse halen dan landelijk gemiddeld. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed De school heeft goed zicht op de cognitieve, de sociaal-emotionele ontwikkeling en de ontwikkeling van de vaardigheden van leerlingen. De cognitieve ontwikkeling wordt gevolgd door de coach en de lesgevende docenten van de leerling. Cijfermatige ontwikkeling wordt in leerlingbespreking en bij prognosevergaderingen en rapportvergadering gevolgd met behulp van overzichten. De cijfers over leerwinst worden vertaald naar differentiaties aan de onderkant en aan de bovenkant. De leerlingen maken in de onderbouw ieder jaar een cito-VAS-toets (volg- en adviessysteem) waardoor benchmarking mogelijk is. De sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling wordt ook gevolgd door de coach en de lesgevende docenten. De school doet mee aan het onderzoek van de Radboud Universiteit dat veel inzicht geeft in onderlinge relaties tussen leerlingen, hun sociale gedrag en hun welzijn in de klas en op school. Verder richt het onderzoek zich op diverse gezondheidsgedragingen. In de visie van de 7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
school is inzicht in de ontwikkeling van leerlingen op het gebied van vaardigheden cruciaal voor het succes van de leerling. Leerlingen doen dit met behulp van het competentieprogramma Comprendo, dat door de school zelf (door)ontwikkeld is. Hiermee ontvangen leerlingen feedback van medeleerlingen, docenten en hun eigen coach, en deze feedback verstevigt het zicht op en de ontwikkeling van meta-cognitieve vaardigheden. Op deze wijze zijn dus ook de vorderingen bij minder cognitieve projecten goed in kaart te brengen, zoals het programma Expeditie Corlaer. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed Leerlingen van het Corlaer College brengen zowel in de onder- als in de bovenbouw ongeveer een derde van hun onderwijstijd door op een domein. Daar kunnen zij – in een toenemende mate van zelfstandigheid – werken aan hun taken binnen een thema of binnen de vakken. Dit vraagt van leerlingen dat zij zicht krijgen op de taken die zij moeten doen, dat ze die plannen, daarin samenwerken en ook de docent op de noodzakelijke momenten om hulp vragen. Van docenten vraagt dit dat zij goede vakdocenten zijn die de kern van de stof in korte(re) tijd goed kunnen uitleggen. Tevens moet de docent in staat zijn om met behulp van opdrachten die op het domein door de leerling worden gedaan, de leerling verder te laten leren en een verdiepingsslag te laten maken. Daarnaast moet iedere docent een goede coach zijn die een leerling kan helpen bij het werk waar de leerling voor gekozen heeft om mee aan het werk te gaan. De school heeft ervoor gekozen om alle docenten op te leiden in het concept van didactisch coachen. Hierdoor ontstaat een gemeenschappelijk kader van waaruit de docenten leerlingen begeleiden op basis van inhoud, modus of strategie. Deze werkwijze wordt ondersteund door intervisie en videocoaching door derden en door eigen docenten die daarvoor een training hebben gedaan. In het algemeen leggen de docenten de lat hoog voor leerlingen, omdat de ervaring is dat leerlingen daar naartoe gaan werken. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Goed De school ondersteunt de leerlingen uiteraard vakinhoudelijk en bij hun sociaal-emotionele ontwikkeling. De school brengt daarnaast de bijzondere ondersteuningsbehoefte van leerlingen in het kader van passend onderwijs zodra ze de school in komen, systematisch in kaart. De school heeft een zorgcommissie die de docenten ondersteunt bij het voorzien in de ondersteuningsbehoefte in het onderwijs. De afdeling atheneum/havo heeft een back-upafdeling waar leerlingen met een bijzondere ondersteuningsbehoefte de dag kunnen beginnen, hun pauzes eventueel kunnen doorbrengen en na schooltijd kunnen verblijven. Leerlingen worden hier geholpen met het starten van de dag, het structureren van hun dag en na schooltijd eventueel het plannen en organiseren van hun schoolwerk. Daarnaast heeft de school voor hoogbegaafde leerlingen een traject waarbij zij eventueel extra zaken kunnen doen en daarnaast begeleiding kunnen krijgen indien nodig. De school is aspirant-lid van de Vereniging Begaafdheidsprofielscholen en ontwikkelt initiatieven om te komen tot een coördinatiepunt voor verdiepen, verbreden en verrijken binnen de school. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed Ouders en leerlingen waarderen vooral de veiligheid en de duidelijke regels op school. Op het Corlaer College worden je naast cognitieve vaardigheden ook veel andere vaardigheden bijgebracht. De leerlingen ervaren dat zij hierdoor een voorsprong hebben in het vervolgonderwijs. Zij ervaren dat zij veel eigen keuzes mogen maken, wat ze zeer waarderen. Wanneer zij verkeerde keuzes maken, wordt dit met hen besproken en wordt in overleg met de leerling een andere weg ingeslagen. Leerlingen blijven echter zelf eigenaar van hun leerproces. De school acht dit een essentieel onderdeel van het concept waarin gewerkt wordt volgens de uitgangspunten van Luc 8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Stevens: relatie, autonomie en competentie. De school wil ook bij een groeiend leerlingaantal blijven werken vanuit kleinschalige teams, met aandacht voor een kwalitatief gepersonaliseerde aanpak per leerling. De school heeft een brugklasteam gevormd om de kleinschaligheid te kunnen waarborgen in de onderbouw. Daarnaast wordt ict zo veel mogelijk als middel gebruikt om gepersonaliseerd leren van leerlingen vorm te geven. Innovatie, pragmatiek en organisatie moeten in onze visie gelijk op blijven gaan in het belang van het onderwijsproces van de leerling. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed Door de fysieke openheid en transparantie van het schoolgebouw is veel zichtbaar voor docenten en onderwijsondersteunend personeel. De focus op vaardigheden en op de ontwikkeling van sociale vaardigheden in de onderbouw zorgt ervoor dat leerlingen leren met elkaar om te gaan en elkaar te verdragen ook als ze elkaar niet goed liggen. De docenten en het onderwijsondersteunend personeel (OOP) hebben hier een belangrijke taak, rol en voorbeeldfunctie in. Docenten en OOP nemen dit heel serieus, aangezien duidelijk is dat leerlingen niet kunnen leren als ze zich niet veilig voelen. Ondanks de laagdrempeligheid qua gebouw en qua sfeer gaan leerlingen en docenten op respectvolle wijze met elkaar om. Al in de kennismakingsweek wordt met behulp van een toneelstuk en nabespreking in de mentorgroep duidelijk gemaakt dat pesten ‘not done’ is op de school. Uiteraard wordt dit beleid onderhouden in de loop der jaren. Bij constatering van niet toelaatbaar gedrag wordt slagvaardig en adequaat opgetreden. De incidenten die er plaatsvinden worden geregistreerd in het incidentenregistratiesysteem van Magister. Er is in alle gevallen contact met het thuisfront om zo veel mogelijk de driehoek ouders, leerling, school compleet te houden. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat In de aanmelding geeft de school geen toelichting over gebruikt(e) instrument(en) en resultaat. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed Het laatste tevredenheidsonderzoek onder ouders en leerlingen dateert van 2014 en zal volgend jaar weer plaatsvinden. Dit jaar is het onderzoek uitgevoerd onder leerlingen en ouders van het vmbo. Het aantal aanmeldingen voor 2015/2016 is voor het atheneum/havo-deel van de school historisch hoog: een blijk van vertrouwen van ouders van toekomstige leerlingen en een uiting van de kwalitatief goede reputatie die de school opgebouwd heeft in de afgelopen jaren. De ouders geven de school in 2014 een waardering die ruim boven het landelijk gemiddelde ligt. Zij waarderen vooral de veiligheid en de duidelijke regels op school. Zij ontvangen goede en tijdige informatie van de school en de school biedt het onderwijs dat ze belooft. De ouders geven aan dat ze goede begeleiding krijgen bij belangrijke keuzes. De leerlingen scoren in het onderzoek laag op de indicator ‘de mening van de leerlingen telt mee op deze school’. Desgevraagd geven leerlingen aan dat zij er niet veel behoefte aan hebben om mee te praten over het beleid in de school. Door de laagdrempelige sfeer hebben zij het idee altijd hun mening en ideeën te kunnen ventileren. Toch is er de afgelopen tijd meer werk gemaakt van een leerlingenraad en dit heeft geleid tot het uitvoeren van enkele ideeën van deze raad. Kenmerkend voor de school is de ontwikkeling van een professionele leercultuur waarin collega’s met elkaar leren en elkaar meenemen in het proces van ontwikkeling. Zowel leerlingen als ouders worden via klankbordgroepen gevraagd om mee te doen in deze ontwikkeling.
9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Nee Ja Ja
Jaar afname 2014 2014
Aantal respondenten 0 55 89
Gemiddelde van de school 7.7 7.0
Landelijke benchmark 7.3 6.8
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed Er is onder docenten een grote gerichtheid op het onderwijs en de verbetering hiervan. Schoolleiding en docenten zien dit als een kerntaak van de school. Docenten hebben een breed scala aan (digitale) instrumenten tot hun beschikking om de kwaliteit van hun lessen door leerlingen te laten beoordelen. Daarnaast werken alle docenten aan hun eigen professionalisering in een vierjarencyclus, waarbij de start ook gevormd wordt door een 360 gradenfeedback van leidinggevende, collega’s en leerlingen. Tijdens de cyclus werken docenten aan hun persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) dat altijd in het teken staat van het schoolbeleid en ze worden daarbij ondersteund door video-intervisie. Door de openheid en transparantie van het gebouw wordt de aanspreek- en samenwerkingscultuur tussen docenten versterkt. De docenten meten de resultaten van hun eigen werk en bespreken deze met (vak)collega’s binnen en buiten de school. De school werkt veel met innovatieve projecten en laat deze altijd begeleiden door onderzoeksbureau Oberon om de effecten van gevoerd beleid te meten en te toetsen. De school heeft het rekenonderwijs ondergebracht bij het wiskundeonderwijs, en de implementatie van reken- en taalonderwijs laten begeleiden door onderzoeksbureau Oberon. Er vinden regelmatig visitaties plaats vanuit de Meerwegen scholengroep, het samenwerkingsverband. Er zijn docent-onderzoekers in de school die op onderzoeksmatige wijze het onderwijs tegen het licht houden en aanbevelingen doen voor verbeteringen. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorende bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek kwam de jury tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve leerresultaten in examenvakken en resultaten in door- en uitstroom die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overeenstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. Een analyse op de examenresultaten van de afdeling vwo wijst uit dat het Corlaer College de percentielscore van 100 procent in de benchmark meer dan eens benadert of zelfs behaalt; het slaagpercentage (92,4 procent) heeft een percentiel 100; 11 van de 14 vakken (M&O valt af, heeft
10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
slechts 1 deelnemer) behaalt een percentiel tussen 89 en 100 voor de cijfers van het CE. De school behoort daarmee voor veel vakken tot de 10 procent best presterende scholen. Behalve wiskunde B behoren daar alle kernvakken toe. Het verschil tussen de SE- en CE-cijfers is gering en valt binnen de norm (kleiner dan 0,5 punt). De school is veelal eerder te streng in becijfering dan dat leerlingen door hogere becijfering van het SE bevoordeeld worden. De leerlingen van het Corlaer College doorlopen de school zonder veel vertraging; met name in de bovenbouw van het vwo is de doorstroom optimaal en daarmee is het rendement hoog. De jury concludeert dat de leerlingen van de afdeling vwo van het Corlaer College cognitieve leerresultaten in examenvakken behalen en resultaten in door- en uitstroom die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. De school behaalt uitstekende resultaten met deze groep leerlingen. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. De school geeft op de aspecten burgerschap, internationale oriëntatie en sociaal-emotionele vorming in voldoende mate aan dat zij de leerlingen hierin voldoende vormt. Maatschappelijke stages, Expeditie Corlaer, internationaliseringsprogramma’s en aandacht voor vakoverstijgende thema’s bieden mogelijkheden deze vaardigheden te ontwikkelen. Waar nodig kan de leerling gebruik maken van speciale socialevaardigheids- of faalangsttrainingen. De school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Het onderwijsaanbod in de zaakvakken wordt thematisch vormgegeven waarbij de nadruk ligt op het aanleren van kennis en vaardigheden als basis voor de bovenbouw, waar verdieping en verrijking van het aanbod leerlingen maximaal moeten toerusten voor toekomstige trajecten in vervolgonderwijs en samenleving. De school versterkt daarnaast het aanbod bijvoorbeeld met Cambridge als methode voor het vak Engels, waardoor de leerlingen dit vak op een hoger niveau kunnen afsluiten. In de onderbouw biedt de school wetenschapsoriëntatie aan van de WON Akademie om de leerlingen voor te bereiden op het doen van onderzoek. Voor leerlingen die dat aankunnen, ontwikkelt de school een programma voor hoogbegaafden om te kunnen excelleren met hun talenten. Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van de leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Om de ontwikkeling van haar leerlingen te volgen maakt de school gebruik van vorderingenlijsten, informatie van leraren, coaches en mentoren, en geven Cito-VAS-toetsen inzicht in mogelijke leerwinst. Zelf houden leerlingen zicht op de ontwikkeling van hun vaardigheden via het programma Comprendo (al zijn de leerlingen daar niet onverdeeld positief over). In paragraaf 3.2 Zicht op ontwikkeling brengt de school dit goed in kaart. De jury concludeert dat leraren de ontwikkeling van alle leerlingen volgen en analyseren met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Het onderwijsconcept van het Corlaer College vraagt handelingsbekwame leraren. De school zet daar onder andere via scholing sterk op in en hanteert een strakke organisatie waarbinnen dit concept wordt geoperationaliseerd. Het didactisch coachen staat model. Vijftien 11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
beeldcoaches worden opgeleid om dit concept met behulp van video-opnamen te borgen in de onderwijsleerprocessen. De jury heeft bij de rondgang door de school kennisgemaakt met thematisch werken in de onderbouw en zelfstandig werken in de domeinen (open leerpleinen) in de bovenbouw. De jury trof overal een positief leerklimaat aan met betrokken en gemotiveerde leerlingen en leraren. Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling, is de conclusie van de jury. Ondersteuning: leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Leerlingen op het Corlaer College ontwikkelen zich ieder op eigen wijze met eigen talenten en mogelijkheden. Er is dan ook behoefte aan verschil in begeleiding van het individu en van groepen. Voor alle eerstejaarsleerlingen zijn er kennismakingsavonden, een introductietijd, screening op leerproblemen en worden vragenlijsten voorgelegd. Meer specifiek op individuele behoeften gebaseerd zijn er lessen filosofie en psychologie voor leerlingen die meer aankunnen. Voor wie extra ondersteuning nodig heeft, voorziet de school in een keur aan begeleidingsactiviteiten. Leerlingen die dat nodig hebben, is de conclusie van de jury, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat en veiligheid: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat, en de schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Leerlingen hebben vrijuit met de jury gesproken en nemen een kritisch houding aan over zaken waar ze niet zo tevreden over zijn, zoals over het gebruik van sommige programma’s die niet lopen of over Chromebooks die het te snel begeven. De jury heeft in haar onderzoek verder geen contraindicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie, verbetering en kwaliteitscultuur: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Het uitgebreide jaarverslag 2013/2014 van het Corlaer College bevestigt het geschetste beeld.
4.
Conclusie van de jury
Het Corlaer College voor vmbo, havo en vwo staat verdeeld over twee gebouwen aan de rand van Nijkerk. De afdelingen havo en vwo zijn gevestigd in een open gebouw met veel glas. Het gebouw oogt bijzonder transparant, zowel qua interieur als in de relatie tussen binnen en buiten. Op de verdieping van de onderbouw zijn open ruimten om met (grote) groepen leerlingen aan thema’s te kunnen werken. Op de verdieping van de bovenbouw zijn leerpleinen gecreëerd, de domeinen, en net als in de onderbouw enkele afgeschermde ruimtes voor klassikaal onderwijs in bepaalde vakken. In het hele gebouw lopen lange zichtlijnen in alle richtingen. De school groeit ieder jaar gestaag door de aantrekkingskracht van het onderwijsconcept. Tot op heden kan de school deze groei opvangen, maar ze loopt nu wel tegen haar grenzen aan. De afdeling vwo van het Corlaer College heeft zich in 2014 voor het predicaat Excellente School aangemeld, maar is als veelbelovende kandidaat net buiten de prijzen gevallen. De school heeft zich in 2015 wederom aangemeld. Het Corlaer College onderscheidt zich met haar afdeling vwo van andere scholen door met haar 12
- Jury Excellente Scholen 2015 -
innovatieve schoolconcept te excelleren en de leerlingen daarmee optimaal voor te bereiden op de toekomst. Dit excellentieprofiel van het vwo werkt door in de school als geheel en versterkt de reputatie van de school en heeft met haar wetenschapslijn een eigen accent aangebracht ter onderscheiding van het profiel van het vwo. De school creëert een cultuur waarin ze laat zien dat ze gericht is op verbeteren. Ze heeft door haar kritische zelfreflectie zicht op het eigen ontwikkelvermogen en laat als gevolg daarvan weinig kansen voor verbetering liggen. Bovendien deelt de school haar expertise met derden. Alles overziende is de jury van oordeel dat het Corlaer College op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School vwo toekomt.
13
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Voortgezet onderwijs en praktijkonderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod; het eigenaarschap van het aanbod ligt bij het team. Het is dekkend voor de examenprogramma’s. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren en ze geven de leerlingen voldoende tijd om zich het aanbod eigen te maken. Er gaat geen lestijd onnodig verloren en leerlingen benutten het geboden onderwijsprogramma maximaal. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De school volgt en analyseert de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de 14
- Jury Excellente Scholen 2015 -
leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Voor elke leerling is een leraar beschikbaar die zijn/haar ontwikkeling volgt en aanspreekpunt is bij problemen (mentor). 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De 15
- Jury Excellente Scholen 2015 -
school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen.
16