Jaarverslag Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg. Samen voor een mooi en duurzaam Limburg

Jaarverslag 2014 Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg

Samen voor een mooi en duurzaam Limburg

Inhoud 4 Natuur, ruimtelijke ordening en mobiliteit 11 Milieu, water en landbouw 14 Energie en klimaat 16 Communicatie 20 Samenwerking 22 Organisatie 24 S amengevat financieel overzicht 2014 30 Controleverslag accountant 31 Begroting 2015 34

Verantwoordingsverklaring bestuur Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg

35 Rooster van aftreden bestuur

Dit jaarverslag is een uitgave van de

Aan dit jaarverslag werkten mee:

Vormgeving & drukwerk:

Stichting Natuur en Milieufederatie

Het bestuur van Stichting Natuur en

SHD Grafimedia, Swalmen

Limburg

Milieufederatie Limburg en alle medewerkers

De Natuur en Milieufederatie Limburg werd

van de Natuur en Milieufederatie Limburg.

opgericht in 1971 en zet zich al ruim veertig

De controlerend accountant van Stichting

jaar in voor natuur en landschap, een gezond

Natuur en Milieufederatie Limburg

leefmilieu én duurzaamheid in Limburg.

(v/h Stichting Milieufederatie Limburg)

Zij doet dit samen met de circa honderd

is Baker Tilly Berk N.V.

bij haar aangesloten organisaties. Dit werk

Dit magazine is geproduceerd door SHD Grafimedia onder gecontroleerde omstandigheden conform ISO 14001 Grafimedia getoetst door de SCGM, Certificaatnummer SCGM-MZ:2011.01.01

Limburgs Milieu is gedrukt op FSC-papier.

De Natuur en Milieufederatie Limburg wordt

kan de NMF Limburg doen dankzij giften,

Contactgegevens

financieel ondersteund door de Nationale

overheidsbijdragen en subsidies van onder

Natuur en Milieufederatie Limburg

Postcode Loterij en de Provincie Limburg

meer de Provincie Limburg en de Nationale

Godsweerderstraat 2

Postcode Loterij.

6041 GH ROERMOND T 0475 - 386 410

Redactie en samenstelling

F 0475 - 386 459

Monique Demarteau (jaarverslag)

www.nmflimburg.nl

Kim Reiners (jaarrekening)

[email protected]

2 |

Voorwoord

In ons ‘Meerjarenbeleidsplan 2012-2017’ hebben we onze doelen voor een periode van vijf jaar op een rij gezet. De belangrijkste voorgenomen koerswijziging was groei op het thema energie, terwijl de andere thema’s natuur en milieu (met onder meer ruimtelijke ordening en landbouw) min of meer gelijke aandacht zouden moeten behouden. Inmiddels kunnen we constateren dat het thema energie daadwerkelijk een belangrijke plek binnen onze organisatie heeft gekregen.

In de gemeenten Maastricht en Sittard-Geleen geven we inwoners adviezen op het gebied van energiebesparingen in woningen. Daarnaast spelen we via het Servicepunt Energie Lokaal Limburg (voorheen Servicepunt HIERopgewekt) een belangrijke adviesrol voor lokale duurzame energie initiatieven in onze provincie. We vervullen een spin-in-hetwebfunctie door deze initiatieven in contact te brengen met gemeenten, provincie, netbeheerders, woningcorporaties en andere partners. Al deze werkzaamheden hebben ertoe geleid dat onze achterban inmiddels versterkt is met een aantal organisaties die zich bezighouden met duurzaamheid en energie. Zo hebben de Energiecorporatie Leudal, Energiecorporatie Sittard-Geleen en Gloei! zich in 2014 bij ons aangesloten. Natuurlijk hebben we op het gebied van natuur en milieu onze traditionele rol als belangenbehartiger vervuld. Hierbij heeft verzet aan de achterkant (middels juridische procedures) in veel gevallen plaatsgemaakt voor inbreng als ‘mede-schepper’ aan de voorkant. Heel duidelijk is dit zichtbaar bij de totstandkoming van het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL 2014) en de tracékeuze van de N280West tussen Weert en Roermond.

aan de Grensmaas in Roosteren. Hieruit blijkt dat we op tal van manieren vorm geven aan het behartigen van de belangen in onze provincie waar het gaat om natuur, landschap, milieu en duurzaamheid. Inmiddels heeft u naar alle waarschijnlijkheid gemerkt dat wij in 2015 verder zijn gegaan onder de naam Natuur en Milieufederatie Limburg (NMF Limburg). Met deze nieuwe naam - en bijbehorende huisstijl willen wij nadrukkelijker aangeven waar onze focus ligt. NMF Limburg blijft dé provinciale belangenbehartiger voor natuur, milieu en landschap in Limburg. Samen met de ruim 100 bij ons aangesloten natuur- en milieuorganisaties, belangengroepen en energiecoöperaties bundelen we ook dit jaar weer alle krachten in Limburg die de omslag naar een duurzame samenleving willen verwezenlijken. Niet voor niks is ons motto: Samen voor een mooi en duurzaam Limburg. We zullen er alles aan doen om ook in 2015 onze ambities waar te maken en de dingen te doen die u van de NMF Limburg mag verwachten. n Hans Heijnen directeur Natuur en Milieufederatie Limburg

Dat neemt niet weg dat we belangrijke milieu-items moeten blijven signaleren en agenderen, bijvoorbeeld door het opstellen van een gedegen analyse. Zo hebben wij met ons geuronderzoek in de Limburgse Peelgemeenten - waaruit bleek dat minimaal 11.000 inwoners geurhinder ondervinden - de problematiek van geurhinder en intensieve veehouderij nadrukkelijk op de kaart gezet. Een andere manier van aandacht vragen, bijvoorbeeld voor het belang van schoon water, hebben wij gerealiseerd met de organisatie van de succesvolle Big Jump, die in juli 2014 plaatsvond

| 3

Natuur, ruimtelijke ordening en mobiliteit De Natuur en Milieufederatie Limburg zet zich in voor een rijke natuur en een mooi landschap. Dit zijn belangrijke voorwaarden voor een prettige, gezonde en groene leefomgeving. De grenzen van onze milieugebruiksruimte zijn zo goed als bereikt. Uitbreiding van het stedelijke gebied leidt tot druk op de natuur en het buitengebied. Nieuw ruimtebeslag dient dan ook weloverwogen plaats te vinden; de ruimte is immers beperkt en kan maar één keer worden uitgegeven. Het buitengebied is onmisbaar voor het contrast met de stad en als open ruimte waarin mensen kunnen recreëren. De federatie wil bovendien voldoende, kwalitatief hoogwaardig natuurgebied behouden. Daarnaast zet de NMF Limburg zich in voor efficiënte verkeersontwikkelingen die passen in een duurzame samenleving.

Natuurbeleid De Natuur en Milieufederatie Limburg streeft in het provinciale natuurbeleid naar synergie met andere maatschappelijke belangen zoals waterveiligheid, ondernemerschap, energie of klimaat. Ze krijgt vaak van particulieren of van aangesloten organisaties aanwijzingen van aantasting van natuurgebieden door gemeentelijke besluiten. Deze signalen worden opgepikt waarna de federatie actie onderneemt in de vorm van overleg met betreffende gemeenten, en indien nodig met het voeren van een procedure (zienswijzen, bezwaar en beroep). Conform de afspraken met de provincie (gedragscode) heeft dit vooral betrekking op plannen die nadelig zijn voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en Natura 2000-gebieden. Groen Verbindt Met het manifest Groen Verbindt hebben natuur- en milieuorganisaties, onder wie de Natuur en Milieufederaties, in 2014 alle gemeenten opgeroepen om natuur een stevige plek te geven in de collegeprogramma’s na de gemeenteraadsverkiezingen. Niet alleen als onderdeel van het ruimtelijke beleid, maar bijvoorbeeld ook als bijdrage aan goede zorg voor kwetsbare groepen of als mogelijkheid om mensen aan een baan te helpen. Om gemeenten te helpen hiermee aan de slag te gaan, hebben de organisaties een pamflet met actiepunten gemaakt. Een van de actiepunten is een oproep aan gemeenten

4 |

om braakliggende locaties om te zetten in tijdelijke natuur, zoals woningbouwlocaties waar de plannen vanwege de crisis stilliggen.

Het POL 2014 kan op een groot draagvlak rekenen mede door de inbreng van de standpunten van de NMF Limburg Provinciaal Omgevingsplan Limburg Het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL 2014) is in december 2014 vastgesteld door Provinciale Staten. In aanloop hiernaartoe heeft de NMF Limburg samen met haar achterban input geleverd, onder meer in de vorm van een zienswijze. Veel van de aandachtspunten van de NMF Limburg zijn in het POL 2014 terechtgekomen, zoals zuinig ruimtegebruik en aandacht voor ruimtelijke kwaliteit. Het nieuwe POL kan op een groot draagvlak rekenen bij gemeenten en maatschappelijke organisaties. Wet Natuurbescherming Het Rijk is bezig met het maken van een nieuwe Wet Natuurbescherming. Deze komt in de plaats van de Natuurbeschermingswet 1998, de Flora- en faunawet en de

Boswet. Vijftig natuur-, landschaps- en dierenwelzijnsorganisaties (onder wie De Natuur en Milieufederaties) hebben in januari 2014 een gezamenlijke visie op natuurbescherming in Nederland gepresenteerd. Zij pleiten voor erkenning van de intrinsieke waarde van natuur en een basisbescherming en zorgplicht voor alle dieren en planten. Graetheide Jarenlang is door de provincie een claim gelegd op het gebied Graetheide (ter hoogte van Born) als toekomstig industrieterrein ten behoeve van DSM. In het POL 2014 is opgenomen dat de reservering van het gebied Graetheide als bedrijventerreinen komt te vervallen in de tot nu toe beoogde vorm en omvang. Mocht in de toekomst een eventuele uitbreiding van de Chemelot Campus aan de orde zijn, dan zullen vooral locaties in de directe nabijheid van de huidige locatie worden bezien. In een nog op te stellen gebiedsvisie zal bekeken worden of het gebied Graetheide nog nodig is als toekomstig industrieterrein en zo ja, in welke omvang.

Claim bedrijventerrein voor de groene Graetheide wordt door provincie heroverwogen Dat zal in omvang aanzienlijk kleiner zijn dan de ooit beoogde 200 hectare. De bij de NMF Limburg aangesloten groep Graetheidecomité is hierbij betrokken en houdt een vinger aan de pols. Nationaal Landschap Zuid-Limburg De bevoegdheid voor de Nationale Landschappen is van het Rijk overgegaan naar de provincies. Provinciale Staten in Limburg hebben aangegeven het Nationale Landschap Zuid-Limburg te willen behouden en te versterken. Daarvoor is in 2014 een plan van aanpak opgesteld waarvoor de NMF Limburg input heeft geleverd. In het plan van aanpak zijn tien actiepunten opgenomen om het landschap in Zuid-Limburg te vergroenen en de burgers meer te betrekken bij natuur en landschap. Mergellandcorporatie De Mergellandcorporatie - in 1997 gestart als een samenwerkingsverband van de Limburgse Land- en Tuinbouw Bond en de NMF Limburg - maakte in 2013 een doorstart.

De corporatie was in 2014 één van de vier Agrarische Natuur Verenigingen die samen Natuurrijk Limburg vormen. Daarnaast heeft de provincie Limburg de Mergellandcorporatie een belangrijke rol toebedacht in Nationaal Landschap ZuidLimburg waardoor zij volop participeert in de Werkgroep Leader Zuid-Limburg. Deze werkgroep heeft in 2014 de hoofdlijnen voor de Lokale Ontwikkelings Strategie (LOS) op papier gezet. De oorspronkelijke doelstelling van de Mergellandcorporatie blijft bestaan. De Mergellandcorporatie blijft zich inzetten voor het behoud van het Zuid-Limburgse landschap met oog voor de ontwikkeling van de hedendaagse landbouw. Begrip creëren voor elkaars situaties - voor de landbouwers en de natuurorganisaties - én samenwerken aan projecten staan voorop. Racecircuit De Peel De Natuur en Milieufederatie Limburg heeft voor het intrekken van een juridische procedure tegen de door de gemeente Venray verleende vergunning voor het illegale Racecircuit de Peel een substantiële bovenwettelijke natuurcompensatie bedongen. Deze nieuwe natuur zal worden aangelegd in het Loobeekdal in Venray. Het gebied is uitgekozen in overleg met Staatsbosbeheer. In hoofdlijnen houdt de natuurcompensatie in dat in het Loobeekdal door afgraving van de bovenste grondlaag versnelde bodemverschraling tot stand wordt gebracht. Hiermee wordt de ontwikkeling naar een vochtige, voedselarme vegetatie in gang gezet. Financiering voor versterking van dit EHS-gebied ontbrak tot nog toe.

Overeenkomst getekend voor substantiële bovenwettelijke natuurcompensatie in Loobeekdal Middels de overeengekomen natuurcompensatie wordt uitvoering van deze maatregelen mogelijk. In 2014 is de definitieve overeenkomst door alle partijen (Staatsbosbeheer, circuiteigenaar Maessen en NMF Limburg) ondertekend. De besteks-, ontgrondings- en vergunningstekeningen zijn gereed en de benodigde vergunningen zijn in 2014 verleend. De uitvoering van de natuurcompensatie zal in het voorjaar van 2015 starten, aansluitend aan een hermeanderingsproject van Waterschap Peel en Maasvallei.

| 5

Nacht van de Nacht Zaterdag 25 oktober vond de jubileumeditie van de Nacht van de Nacht plaats. Voor de tiende keer vroegen diverse organisaties in Limburg (en in heel Nederland) aandacht voor het donker. Duizenden mensen namen deel aan de Nacht van de Nacht die jaarlijks georganiseerd wordt door De Natuur- en Milieufederaties. In Limburg genoten jong en oud tijdens de langste nacht van het jaar van de meer dan 35 activiteiten die door de hele provincie werden georganiseerd. Landelijk waren er circa 300 activiteiten met gemiddeld 25 deelnemers. Met de organisatie van de Nacht van de Nacht willen de Natuur en Milieufederaties de duisternis in Nederland terugkrijgen en onnodige lichthinder en energieverspilling tegengaan. Buitenring Parkstad Na de vernietiging van het Inpassingsplan door de Raad van State (RvS) in december 2011 heeft de Provincie Limburg een nieuw Inpassingsplan gemaakt om de aanleg van de Buitenring Parkstad alsnog mogelijk te maken. In dit plan is een aantal maatregelen opgenomen om de negatieve gevolgen voor

6 |

natuur te voorkomen. De NMF Limburg is echter van mening dat deze maatregelen voortvloeien uit reeds bestaand beleid en onvoldoende effect hebben. Daarom is dit nieuwe Inpassingsplan samen met de achterban opnieuw aangevochten bij de RvS. In november 2012 heeft de Raad van State het plan grotendeels geschorst. Vervolgens heeft de provincie in juli 2013 aan de RvS verzocht toestemming te krijgen om alvast een deel van de Buitenring te mogen aanleggen ten noorden van Heerlen en Brunssum en bij de rotonde Avantis in Kerkrade. Deze toestemming heeft de RvS begin september 2013 gegeven. Begin 2014 zijn de werkzaamheden hiervoor gestart. In juni 2014 heeft de RvS toestemming gegeven aan de provincie Limburg om een tweede deel van de Buitenring te mogen aanleggen in de gemeente Kerkrade. In december 2014 is het beroep van de NMF Limburg e.a. opnieuw behandeld tijdens een zitting bij de RvS. In 2015 wordt de definitieve uitspraak verwacht. De door de Milieufederatie en Natuurmonumenten aangevochten Nb-wet 1998-vergunning wacht ook op deze uitspraak van de RvS. De werkzaamheden rondom de Buitenring vergden in 2014 veel overleg en afstemming met aangesloten groepen en andere betrokken inwoners en belangengroepen.

Raad van State schorst ingebruikname Buitenring Parkstad tot definitieve uitspraak in 2015 N280-West In het besluitvormingsproces rondom de randweg N280-West participeert de Natuur en Milieufederatie Limburg in de Werkgroep Stakeholders. Hierin zijn verschillende belangen uit de regio vertegenwoordigd. Daarbij heeft de NMF Limburg een

grote rol gespeeld bij het realiseren van een constructieve samenwerking tussen de dorpsraden en bewonersorganisaties, Stichting het Limburgs Landschap, de Limburgse Landbouw- en Tuinbouw Bond, Cumela en de Fietsersbond. Zo droeg de federatie bij aan de coördinatie van het draagvlak en aan acties in het kader van het lobbytraject, alsmede in het tot stand brengen van gezamenlijke reacties en het bewaken van een goede procesgang. In februari 2014 hebben de Provinciale Staten (PS) een besluit genomen inzake het deelproject ‘Randweg Baexem’. De NMF Limburg is verheugd met de keuze van PS voor een randweg dicht op de kern. Hiermee is voorkomen dat een randweg gerealiseerd zou worden die verder van de kern ligt en waarbij waardevolle natuurgebieden en landschappen zouden worden doorsneden. Ook is in het kader van de procesgang voorkomen dat landelijke richtlijnen leidend zijn voor de schetsontwerpen en is de lokaal specifieke situatie richtinggevend geworden. De NMF Limburg heeft in dit proces de samenwerking met de verschillende partijen en de provincie gewaarborgd.

gezag) zal naar verwachting in 2015 een definitief besluit nemen. In het najaar van 2014 heeft de gemeente in aanloop hiernaartoe haar advies bekendgemaakt. De gemeente wil een randweg dicht bij de kern. De NMF Limburg heeft de voorkeur voor een andere variant, die meer gericht is op het aanpakken van de knelpunten. Deze sluit beter aan bij de drie B’s uit het Provinciaal Verkeers en Vervoersplan (beïnvloeden, benutten en dan pas bouwen). Indien de provincie de keuze van de gemeente volgt, wordt voorkomen dat waardevolle landschappen in het buitengebied van Nederweert doorsneden worden en dat de randweg dicht op het Natura 2000-gebied Weerterbergen komt. Dit laatste is relevant vanwege de stikstofemissies. Binnen dit project heeft de NMF Limburg in 2014 een belangrijke rol gespeeld wat betreft de coördinatie van draagvlak alsmede het inbrengen van expertise.

De provincie kiest voor een randweg dicht op de kern in plaats van een ruime randweg, waardoor waardevolle natuurgebieden en landschappen gespaard zullen blijven N266 Sinds 2012 is de Natuur en Milieufederatie Limburg middels een stakeholdersconstructie betrokken bij de planvorming rondom de aanpak van de N266 bij Nederweert. Er zijn verschillende alternatieven onderzocht zoals de knelpuntgerichte aanpak en twee randwegen: een randweg dicht bij de kern en een randweg verder van de kern af. De Provincie Limburg (het bevoegde

| 7

Ontsnippering A2 In het Meerjarenplan Ontsnippering van het Rijk zijn knelpunten aangegeven op het gebied van mobiliteit en natuur. Twee van deze knelpunten bevinden zich in de Westelijke Mijnstreek langs de A2 bij Graetheide en ten noorden van Susteren, en één in de gemeente Schinnen langs de A76. De bedoeling is dat voor deze knelpunten vóór 2018 een oplossing wordt gevonden. Voor het knelpunt ten noorden van Susteren is de NMF Limburg in 2014 verschillende keren in overleg getreden met de gemeente Echt-Susteren, Waterschap Roer en Overmaas, Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en de Provincie Limburg. Maatregelen om de barrièrewerking op te heffen worden gekoppeld aan de verbreding van de A2 en de verruiming van de Geleenbeek. De NMF Limburg streeft naar een goede ecologische verbinding tussen de natuurgebieden aan de oost- en westzijde van de A2 en het Julianakanaal.

Er is een aanvang gemaakt met ontsnipperingsmaatregelen bij de A2 zodat natuurgebieden weer verbonden worden IJzeren Rijn De Natuur en Milieufederatie Limburg is voorstander van een duurzame toekomstbestendige treinverbinding tussen Antwerpen en het Roergebied. Die kan echter volgens de federatie niet gerealiseerd worden via het historische tracé van de IJzeren Rijn. Het samenwerkingsverband IJzeren Rijn bestaande uit een paar gemeenten uit de regio Weert-

8 |

Roermond, de Provincie Limburg, Staatsbosbeheer en de NMF Limburg komt geregeld bijeen om ontwikkelingen in het dossier IJzeren Rijn te bespreken. De ingebruikname van de IJzeren Rijn verkeert op dit moment in een impasse omdat de betrokken rijksoverheden (België, Nederland, Duitsland) het niet eens worden over de financiering en de randvoorwaarden. In 2014 waren er geen bijzondere ontwikkelingen maar is wel gewerkt aan een duurzame voortzetting van het samenwerkingsverband, met name door het bijpraten van de mensen die het dossier binnen gemeenten en organisaties de afgelopen jaren hebben moeten overnemen.

Centrale Zandwinning Weert Ten behoeve van de ontgronding door de Centrale Zandwinning Weert (CZW) in Weert is in 2001 een vergunning afgegeven waarbij is afgesproken dat een ecologische verbinding wordt gerealiseerd tussen het dal van de Tungelroyse Beek en de begroeiing langs het kanaal in Weert. Het westelijke deel van het gebied zou daartoe van de bovenlaag worden ontdaan en er zouden enkele visvijvers worden gegraven. Conform planning hadden deze werkzaamheden in 2012 moeten starten. Dit is echter niet gebeurd.Tevens zijn er mogelijk meerdere zaken die niet conform afspraken zijn verlopen. Zo is er onduidelijk of het omliggende gebied als gevolg van de ontgronding niet te sterk verdroogd is en of er sprake is van eutrofiëring van het oppervlaktewater. De bij de NMF Limburg aangesloten groep Stichting Groen Weert heeft meerdere juridische procedures gevoerd en aangespannen tegen de ontgronding. De Natuur en Milieufederatie Limburg heeft de stichting in 2014 bijgestaan en is zelf ook een procedure gestart. Deze is helaas verloren maar heeft de NMF Limburg wel de positie verschaft om in de discussies te worden betrokken zodat haar zienswijzen serieus worden genomen.

Planologische ontwikkelingen De Natuur en Milieufederatie Limburg is in 2014 vaak om advies gevraagd door burgers en aangesloten groepen. Meestal ging het om planologische (meerjarige) ontwikkelingen in de regio. Daarnaast vragen ook steeds meer gemeenten de NMF Limburg om mee te denken bij de opstelling van bestemmingsplannen buitengebied of structuurvisies (onder meer door deelname aan klankbordgroepen). Aangezien gemeenten als gevolg van decentralisatie binnen de ruimtelijke ordening steeds meer bevoegdheden krijgen, werkt de federatie hier graag aan mee. Dit levert wel een capaciteitsprobleem op: de NMF Limburg beschikt over te weinig menskracht om zich gedetailleerd met alle gemeentelijke planvorming op het vlak van ruimtelijke ordening bezig te houden. Het gaat te ver om alle planologische ontwikkelingen in dit jaarverslag te bespreken. We volstaan in de tabel op pagina 10 met het benoemen van de belangrijkste planologische ontwikkelingen in Limburg. n

De federatie is in 2014 gestart met een evaluatie van de mogelijkheden om uit de juridische impasse te geraken; ze is geen voorstander van juridische procedures en wil graag met partijen onderling afspraken maken om een eind te maken aan de juridische strijd. Er spelen echter verschillende toekomstplannen, zoals op korte termijn een wijzigingsvergunning van de huidige plannen waarbij de ecologische verbinding komt te vervallen alsmede plannen voor een hele nieuwe ontgrondingsvergunning op de langere termijn.

| 9

Planologische ontwikkeling

Ondernomen actie

Stand van zaken

Resultaat

Natuurontwikkeling Loobeekdal (Racecircuit De Peel)

Overleg

Vergunning verleend voor natuurcompensatie

+

Ontsluiting Groesbeek-Mook

Overleg

Door gemeente uitgesteld

o

Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum

Inspraak, overleg

Loopt nog

o

Greenport Venlo

Inspraak, overleg

Loopt nog

o

Golfbaan Helden

Zienswijze ingediend

Tegemoet gekomen aan wensen NMF Limburg

+

Helihaven Heythuysen

Juridische procedure

Rechtszaak verloren

-

N280-West

Inspraak, overleg

Tegemoet gekomen wensen NMF inzake deelproject Randweg Baexem

+

N266 Nederweert

Inspraak, overleg

Loopt nog

o

Uitbreiding Nunhems Zaden

Zienswijze ingediend

Deels tegemoet gekomen aan wensen NMF Limburg

o/+

Centrale Zandwinning Weert

Juridische procedure Zienswijze ingediend

Rechtszaak verloren Tegemoet gekomen aan wensen NMF Limburg +

IJzeren Rijn

Bezwaarschrift ingediend

Loopt nog

o

Uitbreiding Melickerveld

Zienswijze ingediend

Loopt nog

o

Bestemmingsplan Buitengebied Leudal

Juridische procedure

Loopt nog

o

Mestbewerkingsfabriek Zevenelle

Bezwaarschrift ingediend

Loopt nog

o

Parkeerplaats Busjop

Overleg

Loopt nog

o

Industrieterrein Linnerblik

Zienswijze ingediend

Loopt nog

o

Buitenring Parkstad (Inpassingsplan)

Juridische procedure

Loopt nog

o

Buitenring Parkstad (Flora en Fauna Wet)

Juridische procedure

Loopt nog

o

Buitenring Parkstad (NB Wet)

Juridische procedure

Loopt nog

o

Buitenring Parkstad (verdiepte ligging Vaesrade)

Zienswijze ingediend

Loopt nog

o

Woningbouw Braemert Noord

Overleg

Loopt nog

o

Ontwikkelingen Drielandenpunt Vaals

Overleg

Loopt nog

o

Herontwikkeling Watersley Sittard

Overleg

Loopt nog

o

Groeve Spaubeek

Overleg

Deels tegemoet gekomen aan wensen NMF Limburg

o/+

Golfbaan Gulpen-Wittem

Overleg

Loopt nog

o

Oude Geularm Gulpen

Overleg

Deels tegemoet gekomen aan wensen NMF Limburg

o/+

Kippenfarm Reijmerstok

Overleg

Loopt nog

o

Maatschap Dullens

Overleg

Loopt nog

o

Miljoenenlijntje

Overleg

Loopt nog

o

Windmolens Walllonië

Zienswijze ingediend

Tegemoet gekomen aan wensen NMF Limburg

+

Plan van Transformatie ENCI

Overleg

Loopt nog

o

Ontwikkelingen Noord-Limburg

Ontwikkelingen Midden-Limburg

Ontwikkelingen Zuid-Limburg

o = onbekend

10 |

+ = positief

- = negatief

o/+ = deels positief

Milieu, water en landbouw Een aantal plekken in Limburg heeft te maken met milieuproblemen. De bewoners ervaren daar direct wat de effecten kunnen zijn van milieuverontreiniging zoals geluids- en stankoverlast en luchtverontreiniging. Maar de Natuur en Milieufederatie Limburg besteedt ook aandacht aan niet direct merkbare milieuproblemen zoals fijnstof en bodemverontreiniging. De enorme groei van landbouwbedrijvigheid legt een claim op onze leefomgeving. De ammoniakuitstoot zorgt mede voor vermesting en verzuring van natuurgebieden in Limburg. De NMF Limburg vindt dat alle economische ontwikkelingen zo duurzaam mogelijk zouden moeten zijn. Verbetering van de milieukwaliteit en de aanpak van verdroging zijn belangrijke aandachtspunten. Water is uitermate belangrijk voor Limburg. Het is de basis voor het leven van mens en natuur en draagt in belangrijke mate bij aan toerisme en recreatie in de provincie. Maar ook het gevaar van natte voeten dreigt. De federatie streeft ernaar dat in Limburg het water de ruimte krijgt, maar geen bedreiging vormt. Bestrijdingsmiddelen Begin 2014 is in de Tweede Kamer gediscussieerd over een mogelijk verbod op het gebruik van glyfosaathoudende bestrijdingsmiddelen. Besluitvorming zou begin 2015 plaatsvinden. De NMF Limburg heeft middels brieven aan de staatssecretaris en de Tweede Kamerfracties het belang bedrukt van een algeheel verbod op het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen.

Verbod glyfosaathoudende bestrijdingsmiddelen voor Limburgse gemeenten in 2015 De staatssecretaris heeft besloten dat vanaf november 2015 een verbod komt op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen op verharde terreinen door gemeenten, bedrijven en particulieren. Dat is een belangrijke vooruitgang. Verder deed

de NMF Limburg in 2014 onderzoek naar gifgebruik van alle Limburgse gemeenten. Van de 33 gemeenten bleek een minderheid van zes gemeenten geen chemische onkruidbestrijding toe te passen; 27 gemeentes in Limburg zullen in 2015 moeten overschakelen op mechanische onkruidbestrijding. Luchtkwaliteit De luchtvervuiling met onder meer fijnstof en stikstofoxiden blijft een punt van zorg. De Natuur en Milieufederatie Limburg wil graag een bijdrage leveren aan de verbetering van de luchtkwaliteit in Limburg. Daarom is de federatie onder meer lid van het Platform Luchtkwaliteit, een periodiek overleg met de grotere Limburgse gemeenten, Rijkswaterstaat, de GGD en de provincie Limburg. Verder heeft de NMF Limburg zitting in het Platform Luchtkwaliteit Maastricht. Daardoor is ze betrokken bij de uitvoering van het luchtkwaliteitplan van de gemeente.

| 11

Geluidhinder De Natuur en Milieufederatie Limburg nam in 2014 deel aan het Platform Geluid met daarin onder meer provincie Limburg, Rijkswaterstaat, Limburgse gemeenten en GGD. Een voorlichtingsfolder over de mogelijkheden om de geluidsoverlast van airco’s te beperken was in 2014 voorzien, maar inmiddels is duidelijk dat dit 2015 wordt. De NMF Limburg werkt mee aan de inhoud en totstandkoming daarvan. Kader Richtlijn Water De Natuur en Milieufederatie Limburg vindt het belangrijk dat de in het eerste Stroomgebiedbeheerplan van de Kader Richtlijn Water (KRW) opgenomen maatregelen voor schoon water worden uitgevoerd zodat de kwaliteitsdoelen tijdig worden gehaald. Daarom heeft de federatie zowel in de ‘Maasbrede’ Klankbordgroep KRW als in de provinciale Klankbordgroep de voortgang van de plannen nauwlettend gevolgd. Daarnaast zijn aandachtspunten meegegeven voor het op stapel staande tweede Stroomgebiedbeheerplan dat in 2015 verschijnt. In het herziene plan worden de doelen voor de KRW tot 2021 aangegeven. Een aantal doelen uit het vorige plan blijkt niet te zijn gehaald en zijn doorgeschoven naar 2021. De NMF Limburg nam deel aan de klankbordgroep Stroomgebiedniveau en de regionale Limburgse klankbordgroep KRW. De bijdrage was vooral gericht op een goede borging van de KRW-maatregelen in de plannen van de provincie en de waterschappen zodat de doelen voor schoon en gezond water in 2021 kunnen worden gehaald. Deltaplan Rivieren Het Deltaplan Rivieren beoogt onder meer de veiligheid tegen overstromingen te verbeteren door het riviersysteem klimaatproof te maken. Op initiatief van natuurorganisaties en gesteund door de Natuur en Milieufederaties, onder wie de NMF Limburg, is in 2013 het concept Smart Rivers ontwikkeld.

12 |

Dit heeft als uitgangspunt dat alle ingrepen in het riviersysteem van Rijn en Maas gebaseerd zijn op de a-biotische genen van die rivieren. Zo kan naast de veiligheid ook de ruimtelijke kwaliteit verbeterd worden. De NMF Limburg heeft in 2014 deelgenomen aan een aantal regionale bestuurlijke sessies. Hierbij stond de Limburgse voorkeursstrategie voor het bereiken van de veiligheid en meer ruimtelijke kwaliteit centraal. Geconstateerd is dat veel elementen van Smart Rivers zijn overgenomen. Deltaplan Zoetwater Als onderdeel van het Deltaplan Zoetwater wordt op initiatief van de oostelijke en zuidelijke provincies een plan opgesteld voor de droogteproblematiek op de hoge zandgronden, het zogenoemde Deltaplan Hoge Zandgronden. Op 12 juni 2014 ondertekenden 19 samenwerkende partijen - onder wie de Natuur en Milieufederatie Limburg - in Zuid-Nederland een belangrijke intentieverklaring. Doel is het veilig stellen van voldoende schoon grond- en oppervlaktewater voor langere termijn. Hiermee gaan de partners gezamenlijk en structureel de strijd aan met toenemende watertekorten. Met de intentieverklaring ondertekenden de genoemde partijen de ambitie om - mits adequate cofinanciering vanuit het nationale Deltafonds - voor de eerste fase (2016-2021) 106 miljoen euro te investeren in maatregelen. Door de komende jaren te investeren en effectieve maatregelen te nemen, wordt voorkomen dat de extra droogteschade door klimaatverandering voor de landbouw in Zuid-Nederland oploopt tot 75 miljoen euro per jaar. Waterplan en Waterbeheerplan De Natuur en Milieufederatie Limburg is via een klankbordgroep betrokken bij de voorbereiding van het nieuwe provinciaal Waterplan en het nieuwe Waterbeheerplan van de Limburgse waterschappen. Op het Voorontwerp van het Waterbeheer plan

heeft de NMF Limburg een schriftelijke reactie ingediend. Beide ontwerpplannen lagen eind 2014 ter inzage. Samen met de terreinbeherende organisaties in Limburg zijn zienswijzen opgesteld. Op hoofdlijnen kan de NMF Limburg instemmen met de plannen, doch bij de uitwerking van de veelal goede uitgangspunten, heeft zij nog de nodige vragen. Programmatische Aanpak Stikstof In ruim 130 van de 160 Nederlandse Natura 2000-gebieden kampt de natuur met een te hoge belasting door stikstof. De regels in de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) moeten gaan zorgen voor evenwicht tussen natuur en economie. De Natuur en Milieufederatie Limburg heeft zich in 2014 samen met andere natuur- en milieuorganisaties bemoeid met de totstandkoming van de PAS. Deze moet een oplossing bieden voor de economische ontwikkeling van landbouwbedrijven rondom de Natura 2000-gebieden, maar ook perspectief voor het herstel en de ontwikkeling van de uit oogpunt van Europees natuurbeleid belangrijke natuurwaarden. Om de PAS als zelfstandig mechanisme te laten werken voor het verlenen van vergunningen in het kader van de Natuurbeschermingswet is een wijziging van die wet nodig. Aan deze wetswijziging is in 2014 hard gewerkt.

NMF Limburg stelt dier-standstill als voorwaarde voor een goed functioneren van de PAS Het streven is dat de PAS na een inspraakprocedure en na goedkeuring van het parlement in 2015 van kracht wordt. Overigens is de NMF Limburg van mening dat een dier-standstill in Limburg een voorwaarde is voor het goed functioneren van de PAS. Dit standpunt draagt de federatie uit in haar visie over de verduurzaming van de veehouderij in Limburg. Intensieve veehouderij Een groot deel van de achterban van de Natuur en Milieufederatie Limburg is kritisch ten opzichte van de intensieve veehouderij en vraagt zich af of deze überhaupt duurzaam kan zijn. Een duurzame veehouderij zou volgens de NMF Limburg moeten voldoen aan criteria waarover haar achterban kritisch is zoals: ammoniak- en fijnstofemissie,

gebruik van antibiotica, dierziekten, de afwaartse beweging (sanering verkeerde locaties en concentratie in de LOG’s), handhaving BOM+, herstel landschappelijke kwaliteit, gebruik van gecertificeerde soja, enzovoort. In 2013 is door de NMF Limburg, de provincie en de Limburgse Land- en Tuinbouw Bond (LLTB) een manifest met monitoringsafspraken voor de veehouderij ondertekend. Met dit manifest is bedongen dat elk jaar vier belangrijke parameters worden bekeken: ammoniak, fijnstof, geurhinder en landschappelijke kwaliteit. Mochten de resultaten van deze parameters niet naar tevredenheid zijn, dan worden in gezamenlijk overleg maatregelen besproken om een evenwichtige ontwikkeling van de veehouderij in Limburg te stimuleren. Uit het monitoringsrapport over 2014 bleek de veestapel licht te zijn gegroeid terwijl de fijnstofemissies aanzienlijk waren toegenomen. In overleg met de partners zal in 2015 worden bekeken hoe de fijnstofemissies kunnen worden teruggedrongen.

Ludieke acties op Binnenhof voor behoud dierrechten. Het systeem blijft in ieder geval tot en met 2017 behouden In 2014 heeft de NMF Limburg voor de zes Peelgemeenten in Limburg (Venray, Horst aan de Maas, Peel en Maas, Leudal, Nederweert en Weert) in beeld gebracht dat minimaal 11.000 inwoners geurhinder ondervinden. Indien wordt uitgegaan van de strengere GDD-norm bedraagt het aantal geurgehinderden zelfs ruim 28.000 inwoners. De NMF Limburg heeft deze resultaten ingebracht in haar regulier overleg met de LLTB, de provincie en diverse gemeenten (onder meer in Nederweert). Zij streeft naar een oplossing voor de geurhinder in de Peelgemeenten, tot nog toe is het resultaat niet tastbaar. Ook werd in 2014 landelijk actie gevoerd met als doelgroep de Tweede Kamer die een besluit moest nemen over het vrijgeven van het aantal varkens, kippen en koeien in Nederland. Tot nu toe is dit ingeperkt door regelingen als het melkquotum en de dierrechten. Wanneer deze per 2015 worden afgeschaft, kunnen boeren hun dieraantallen onbeperkt laten groeien. Het gevolg zal zijn dat er meer megastallen en mestverwerkers komen; ook is er een groter risico op uitstoot van ammoniak en fijnstof en op verspreiding van ziektes. Milieudefensie is daarom in 2013 een campagne gestart samen met de Milieufederaties Limburg, Brabant, Gelderland en Overijssel waarin ze staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken oproept om het stelsel van dierrechten in stand te houden en uit te breiden voor koeien. De campagne bestond uit persoonlijke oproepen aan staatssecretaris Dijksma en e-mails naar Tweede Kamerleden, alsmede ludieke protestacties op het Binnenhof in Den Haag. Op de website www.maakvannederlandgeenmegastal.nl konden mensen een e-card versturen en een boodschap achterlaten. Deze campagne liep door tot en met de eerste helft van 2014. De staatssecretaris heeft uiteindelijk gekozen voor het behoud van het systeem van de dierrechten tot en met 2017 en wil het stelsel pas afschaffen als de landbouwsector voldoende mest kan verwerken. n

| 13

Energie en klimaat Door het energievraagstuk en de klimaatverandering groeit de noodzaak om over te stappen op duurzame vormen van energie. De energievoorziening zal in toenemende mate overgaan van het delven van fossiele brandstoffen naar de productie van duurzame energie zoals wind- en zonneenergie. De Natuur en Milieufederatie Limburg staat middenin deze discussie. Ook wil de federatie een bijdrage leveren aan de verduurzaming van productie- en consumptieketens en het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving, voor zover bedrijven daarop van invloed zijn. Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn hierbij belangrijke sleutelwoorden.

Duurzame energie De Natuur en Milieufederatie Limburg is voorstander van duurzame, schone energie door zon en wind. Verschillende door de NMF Limburg ondersteunde lokale energiecoöperaties hebben actief de installatie van zonnepanelen bij particulieren bevorderd. Dit heeft de toename van zonne-energie in Limburg positief beïnvloed. De federatie adviseert tevens bij initiatieven voor windenergie in Limburg.

Aanbod zonne- en windenergie in provincie Limburg groeit gestaag Zij kijkt hierbij naar de effecten en gevolgen voor natuur en landschap. In het kader van het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL2014) heeft de provincie laten onderzoeken waar in Limburg windparken kunnen worden gerealiseerd. Zij heeft de voorkeur uitgesproken voor windparken minimaal drie windmolens. Het Rijk heeft met de provincies afgesproken hoeveel wind er op land gerealiseerd wordt. In Limburg is dit 95,5 MegaWatt. Deze visie is onderschreven door de NMF Limburg en andere deelnemers aan de werkateliers die de provincie in 2014 organiseerde. Dubbel Duurzaam In het Energieakkoord is een belangrijke opgave neergelegd bij gemeenten voor de realisatie van energiebesparingen bij bestaande woningen. De Natuur en Milieufederatie Limburg is in 2014 daarom met de gemeente Sittard-Geleen gestart met het project Dubbel Duurzaam. Doel van het project is tweeledig; enerzijds is er ondersteuning voor woningeigenaren bij het realiseren van energiebesparingeningen in hun woning, anderzijds heeft het project tot doel om woningen levensloopbestendiger te maken.

Project Dubbel Duurzaam in SittardGeleen kent een succesvolle start De NMF Limburg is een van de uitvoerende partijen. Zij verzorgde in 2014 onder meer de communicatie van het project en de opleidingen van de energie- en zorgcoaches (vrijwilligers). Medio 2014 is binnen dit project vastgelegd dat ook wordt samengwerkt met Stichting Huiszorg. Deze partner

14 |

gaat de uitvoering van grote energiebesparende maatregelen aan woningen begeleiden. De eerste woningsscans in SittardGeleen vinden plaats in 2015. Servicepunt HIERopgewekt Steeds meer mensen kiezen ervoor om minder afhankelijk te worden van fossiele energie, de grote energiemaatschappijen en de almaar stijgende prijzen van gas en elektriciteit. Zij organiseren zich en richten een vereniging of coöperatie op om energie te besparen of zelf duurzame energie op te wekken. Deze initiatieven ondersteunt de Natuur en Milieufederatie Limburg met het Servicepunt HIERopgewekt. Het servicepunt faciliteert platformbijeenkomsten waarbij initiatiefnemers elkaar ontmoeten, informatie uitwisselen en activiteiten op elkaar afstemmen. Ook biedt het servicepunt eerstelijnsadvies en een netwerk. Daarnaast biedt het servicepunt ondersteuning in de vorm van een bibliotheek (in de cloud) met relevante informatie. HIERopgewekt is gestart als een landelijk project, maar stopte eind 2013. In 2014 is het servicepunt in onze provincie voortgezet met financiële steun van de provincie Limburg. Eind 2014 is de naam gewijzigd in Servicepunt Energie Lokaal Limburg. De coördinatie en uitvoering is in handen van de Natuur en Milieufederatie Limburg. Op 22 juni 2014 organiseerde het servicepunt voor de tweede achtereenvolgende keer een succesvolle bustour door de provincie. De bustour stond in het teken van energiebesparing, waterkracht, het Groene Net en biomassacentrale. Voor de tocht waren (milieu)wethouders en ambtenaren van Limburgse

gemeenten uitgenodigd, alsmede medewerkers van de provincie Limburg en andere betrokken organisaties die zich bezighouden met energie en duurzaamheid. Bij de deelnemers waren ook initiatiefnemers van duurzame plannen op energiegebied in Limburg. Al met al een bijzondere groep, waarvoor de bustour een uitstekende gelegenheid was om elkaar te inspireren en met elkaar te netwerken. In totaal waren er 22 deelnemers excl. begeleiders.

Servicepunt HIERopgewekt biedt ondersteuning voor lokale initiatieven op het gebied van duurzame energie In 2014 is door het servicepunt een werkgroep gevormd met leden van de coöperaties en de NMF Limburg. De werkgroep heeft onderzoek gedaan naar geschikte leveranciers van groene stroom, waarbij de coöperaties lokaal als wederverkoper eigen stroom kunnen verkopen. De resultaten zijn besproken in een platformbijeenkomst op 9 april. Helaas blijkt voor de meeste initiatieven de benodigde investering en de (geringe) omvang van de klantenkring nog een belemmering om hiermee aan de slag te gaan. In het voorjaar van 2014 is (literatuur)onderzoek gedaan naar de factoren die een rol spelen bij draagvlak van omwonenden bij windparken en welke middelen geschikt zijn om de acceptatiegraad te vergroten. Het resultaat ervan zal in 2015 worden gepresenteerd tijdens een symposium over windenergie. Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de energiecoöperaties en de NMF Limburg (waaronder twee gecertificeerde EPA-adviseurs) heeft in 2014 een ‘handleiding energiecoach’ inclusief behorende hulpmiddelen samengesteld. Twee coöperaties willen het gezamenlijk ontwikkelde instrument gebruiken bij de invulling van doelstellingen uit het Energieakkoord en hebben hiervoor budget toegezegd gekregen. Energie Besparen met Ster In 2012 heeft de gemeente Maastricht haar financiële steun toegezegd aan het project Energie Besparen met Ster. Doel van dit project is woningen in Maastricht te onderzoeken op mogelijkheden voor energiebesparing. In het voorjaar van 2014

zijn daartoe vier energiecoaches opgeleid, die in drie Maastrichtse wijken 20 woningen hebben bezocht, aldaar energiescans hebben uitgevoerd en adviesrapporten voor de bewoners hebben opgesteld. Dit heeft geleid tot een CO2-besparing van circa 2.000 kilogram per jaar. Energiebeleid In het najaar van 2014 is schriftelijk gereageerd op het milieubeleidsplan van de gemeente Maasgouw. Meerdere adviezen zijn daarbij door de gemeente overgenomen. Ook is samen met andere milieuorganisaties gereageerd op de notitie ‘Reikwijdte en detailniveau planMER structuurvisie schaliegas’. Hierbij is ingehaakt op een zienswijze van Milieudefensie. Op 24 november hebben 14 Limburgse gemeenten alsmede de Provincie Limburg zich - mede dankzij de inspanningen van aangesloten groepen - schaliegasvrij verklaard. zij stellen zich kritisch op ten opzichte van schaliegas en steenkoolgas vanwege de milieu- en veiligheidsaspecten en de doelstellingen op het gebied van duurzame energie. Schaliegasvrije gemeenten zullen niet zonder meer medewerking verlenen aan vergunningverleningen voor (proef)boringen. Klimaat Actieve Stad De Natuur en Milieufederaties hebben in 2013 de intentieverklaring ‘Klimaat Actieve Stad’ ondertekend. Andere ondertekenaars zijn waterschappen, gemeenten, universiteiten, bedrijven en andere natuur- en milieuorganisaties. Door de verandering van het klimaat (het wordt warmer, natter én droger) staan straten en kelders geregeld blank. Het water van hevige regenbuien kan niet snel genoeg worden afgevoerd. Lange perioden van droogte zorgen op andere momenten juist voor een tekort aan water. Er komen meer warme dagen, dus vaker een hittegolf. Het effect van zo’n hittegolf is in de stad extra groot, omdat de stad de warmte vasthoudt. Om aan deze problemen het hoofd te bieden is in de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie in september 2014 afgesproken dat de bebouwde omgeving in Nederland in 2050 zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust wordt ingericht. In het buitengebied kunnen natuurlijke klimaatbuffers worden gevormd, bijvoorbeeld door het opvangen van water in natuurgebieden. Gemeenten kunnen samen met het waterschap de lokale klimaatproblemen in kaart brengen en een effectieve lokale adaptatiestrategie formuleren en uitvoeren. n

| 15

Communicatie Communicatie is een belangrijk onderdeel van de dagelijkse bezigheden van de Natuur en Milieufederatie Limburg. Om de belangen van natuur en milieu in het maatschappelijke debat goed te kunnen vertegenwoordigen is de federatie in een permanente communicatiedialoog met haar omgeving. De NMF Limburg communiceert met verschillende doelgroepen, zoals burgers, overheden, natuur- en milieuorganisaties en media (de pers). Zij wil met deze doelgroepen informatie over natuur en milieu en haar werkzaamheden uitwisselen en daar waar raakvlakken zijn samenwerken. Ook wil ze draagvlak creëren voor haar opvattingen en standpunten.

Communicatieplan In 2013 heeft het bestuur van de Natuur en Milieufederatie Limburg het Communicatieplan 2012-2017 vastgesteld. Speerpunten voor de communicatie in 2014 waren: sociale media én huisstijl. De NMF Limburg maakte in 2014 volop gebruik van de sociale media Facebook, Twitter en LinkedIn. Medio 2014 is een training over de sociale media georganiseerd voor alle beleidsmedewerkers. De tweede helft van 2014 stond in het teken van het ontwerpen en het implementeren van de nieuwe huisstijl. Er is gekozen voor een nieuw logo (inclusief bijbehorende huisstijl) en een nieuwe naam. In 2015 vindt verdere implementatie plaats. Met de nieuwe naam en huisstijl wil de federatie nadrukkelijker aangeven waar haar focus ligt. De meerwaarde van de naamsverandering ligt vooral in de versterking van de samenwerking bij grote landelijke

16 |

projecten met de andere provinciale federaties. Bovendien dekt de naam de inhoud van de werkzaamheden van de federatie beter. Natuur, landschap, milieu, energie, duurzaamheid zijn allemaal thema’s waar de federatie zich mee bezighoudt. Het logo bestaat uit de kleuren groen (natuur), blauw (water/lucht) en roodbruin (rode leeuw/löss/ fauna). De Limburgse federatie volgt met de nieuwe huisstijl de landelijke lijn van de Natuur en Milieufederaties.

Limburgs Milieu Het tijdschrift Limburgs Milieu beleefde in 2014 zijn 28ste jaargang. In het kwartaalblad is journalistieke aandacht voor een breed spectrum aan onderwerpen die te maken hebben met natuur, milieu, energie, duurzaamheid en natuurlijk de NMF Limburg zelf. Limburgs Milieu wordt gedrukt op milieuvriendelijk FSC-gecertificeerd papier. Het tijdschrift (oplage 1.000) heeft in 2014 650 abonnees (evenveel als in 2013). Het aantal abonnees blijft al enige jaren op hetzelfde niveau en dat is opvallend in een markt waar de meeste tijdschriften kampen met dalende oplages en minder abonnees. De tijdschriften worden behalve aan de abonnees ook gedistribueerd via de informatiestand van de federatie en middels mailings (specifieke doelgroepen). Tevens worden de magazines uitgedeeld tijdens informatieavonden en bijeenkomsten. Digitale en nieuwe media De website van de Natuur en Milieufederatie Limburg is het online visitekaartje. Gemiddeld trok de website in 2014 per maand 430 en in totaal 5.200 bezoeken (in 2013 per maand 500 en in totaal 5.900 bezoeken). Bezoekers bekeken circa 4 pagina’s per bezoek en bleven circa 2,5 minuten op de website (4 minuten in 2013). In totaal zijn 21.200 pagina’s weergegeven. Daarnaast verstuurt de Milieufederatie een digitale nieuwsbrief naar de achterban en andere belangstellenden. In totaal zijn er in 2014 zes nieuwsbrieven verstuurd naar 675 abonnees (nagenoeg hetzelfde aantal abonnees als in 2013). De achterban van de NMF Limburg maakt de laatste jaren meer gebruik van de sociale netwerken Facebook en Twitter dan van de website en nieuwsbrief. Het aantal mensen dat de Natuur en Milieufederatie Limburg via de sociale media volgt neemt ieder jaar toe. Deze nieuwe media leveren in 2014 een belangrijke bijdrage in de communicatie van de federatie naar Sociale media 2011-2014 Sociale media

bestaande én nieuwe doelgroepen. De vriendenaccount is eind 2014 door Facebook opgeheven; een organisatie mag van Facebook geen vriendenprofiel hebben. Vanaf 2015 wordt daarom volop gefocused op de organisatiepagina (likes). Voorlichtingen, excursies en wandelingen De informatiestand van de Natuur en Milieufederatie Limburg stond in 2014 op drie energiemarkten. In 2014 is de stand geëvalueerd en deels vernieuwd. In 2015 wordt die aangepast aan de nieuwe naamgeving en huisstijl. Er is tevens gestart met het opzetten van een nieuwe voorlichting over energiebesparing. De bedoeling is dat deze in 2015 wordt aangeboden. Er zijn 86 excursies geboekt bij de Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI). Door sluiting van diverse RWZI’s in verband met werkzaamheden bij Waterschapsbedrijf Limburg zijn 33 hiervan geannuleerd. Aan deze excursies hebben circa 1.300 mensen deelgenomen. Verder zijn 59 waterwandelingen georganiseerd met in totaal 1.450 deelnemers. In 2014 zijn samen met de Waterschappen Roer en Overmaas en Peel en Maasvallei en het Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) de waterwandelingen en de RWZI-excursies geëvalueerd. Daaruit is geconcludeerd dat een professionele inhaalslag nodig was. Het voorlichtersteam is verjongd; enkele oudere voorlichters zijn gestopt, jongere mensen zijn aangenomen. Alle voorlichters dragen vanaf 2014 nieuwe herkenbare kleding tijdens de excursies en wandelingen. Ook zijn alle processen (communiceren en declareren) voortaan gedigitaliseerd. Aantal geboekte activiteiten 2011-2014 Activiteit

2011

2012

2013

2014

-

-

1

1

Klimaatadaptatie

10

6

6

-

Standvoorlichtingen

10

6

6

3

Weet Wat je Eet

2011

2012

2013

2014

Excursie RWZI

86

75

74

53

Facebook vrienden

700

1.450

2.000

2.200

Waterwandelingen

38

57

62

59

Facebook likes

100

250

300

400

Energierekening Light

5

3

-

-

Twitter volgers

170

300

450

600

Totaal

149

147

149

116

| 17

Vraagbaak burgers De NMF Limburg wil een vraagbaak zijn voor haar achterban. Burgers en groepen kunnen bij haar terecht voor informatie over natuur, milieu en juridische procedures. In 2014 is de federatie wekelijks gemaild of gebeld met vragen over diverse thema’s, zoals de luchtkwaliteit, uitbreiding van veehouderijen, stankoverlast en bomenkap. De vragen zijn afkomstig uit de hele provincie. Sommige vragen kunnen direct worden afgehandeld door middel van parate kennis of doorverwijzing naar overige instanties. Andere vragen hebben een dusdanige omvang dat de kwestie nader uitgezocht moet worden om een uitgebreider advies te kunnen geven of dat ze zelfs uitmonden in een project. Om een goede afweging te kunnen maken betreffende de complexiteit van de vraag worden de vragen langs een meetlat gelegd (een soort van stappenplan). Er zijn drie mogelijkheden: 1. De vraag wordt ter plekke afgehandeld of er wordt doorverwezen; 2. De kwestie wordt nader bekeken; 3. De vraag ontwikkelt zich tot een volledig project dat door de NMF Limburg wordt begeleid c.q. afgehandeld. In 2014 zijn op deze wijze 59 vragen behandeld. Hiervan zijn er 7 opgepakt als project, in 15 gevallen is er uitgebreid onderzocht en geadviseerd en 34 keer is volstaan met een kort advies of doorverwijzing van de hulpvrager. Slechts in 3 concrete gevallen heeft de NMF Limburg niets kunnen betekenen.

18 |

Juridische Helpdesk De Natuur en Milieufederatie Limburg vindt het belangrijk om haar achterban met raad en daad bij te staan in complexe dossiers waarbij ook vaak juridische vraagstukken spelen op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu en natuurbescherming. In 2014 was er een samenwerking met HABITAT Advocatenkantoor. Dit kantoor ondersteunt de NMF Limburg bij het adviseren van haar achterban en verontruste burgers inzake (complexe) juridische kwesties die verband houden met Natura 2000-gebieden of Ecologische Hoofdstructuur (EHS). In 2014 zijn negen verontruste burgers in contact gebracht met HABITAT Advocatenbureau en heeft het IVN Nuth gebruikgemaakt van hun diensten.

Regiovergaderingen De Natuur en Milieufederatie Limburg heeft in 2014 minimaal twee maal vergaderd met haar achterban. In elke regio is een medewerker van de NMF Limburg initiatiefnemer c.q. notulist en zit een bestuurslid de vergadering voor. Er wordt gesproken over (lokale) onderwerpen waarmee zowel de federatie als de groepen zich bezighouden. De vergaderingen zijn een prima manier om op een persoonlijke en informele wijze informatie uit te wisselen. Soms worden de vergaderingen gekoppeld aan bijeenkomsten die aangesloten groepen organiseren. Voordeel hiervan is dat je dan meer mensen bereikt. De federatie streeft naar een deelname van 1 vertegenwoordiger per aangesloten groep, wat in de praktijk betekent dat in totaal zo’n 200 personen aan de regiobijeenkomsten in voorjaar en najaar deelnemen. De opkomst was in 2014 lager dan gepland. Daarom is na een evaluatie in 2014 een aantal aanbevelingen gedaan. De opkomst in de regio Maasduinen is laag ondanks de thematische aanpak (lezing, presentatie). Dat komt met name omdat in deze regio weinig aangesloten groepen zijn en geen belangrijke zaken lopen. Naar aanleiding van de uitslag van een enquête zal in 2015 besloten worden hoe verder te gaan met de regio Maasduinen. De regiovergaderingen Westelijke Mijnstreek, Maastricht en Heuvelland, Parkstad, Nederweert en Peel en Maas gaan door in de huidige vorm. Nieuwe Binding In het kader van het landelijke project Nieuwe Binding van de Natuur en Milieufederaties zijn in 2014 twee workshops bijgewoond met als thema’s: friendraising en crowdfunding. Met grote belangstelling zal de NMF Limburg de pilotprojecten volgen die in 2014 zijn gestart bij enkele

federaties. Indien zich een mogelijkheid voordoet om met friendraising en/of crowdfunding aan de slag te gaan, zal dit ook in Limburg worden opgepakt. Contact Statenleden en gedeputeerden De NMF Limburg vindt het belangrijk dat ook leden van Provinciale Staten bij haar terecht kunnen met vragen over natuur- en milieubeleid. In 2014 beantwoordde ze diverse vragen van Statenleden en adviseerde ze ongevraagd en op verzoek. Tevens voerde de federatie meerdere malen overleg met gedeputeerden over majeure projecten in Limburg. n Deelnemers regiobijeenkomsten 2011-2014 Regio

2011

2012

2013

2014

Maasduinen

16

19

16

9

Peel en Maas

32

32

31

34

Nederweert

25

16

14

16

14

In 2013 besloten voorlopig geen regiovergaderingen 16 meer te houden vanwege minimale opkomst.

41

32

28

33

23

24

22

22

38

46

36

34

189

185

147

148

Maas Swalm Nette

Westelijke Mijnstreek Parkstad Maastricht en Heuvelland Totaal

| 19

Samenwerking De Natuur en Milieufederatie Limburg legt de nadruk op haar rol als federatie. Zij spreekt namens een achterban van circa honderd aangesloten natuur- en milieuorganisaties en niet als een zelfstandige partij. Hiervoor is het noodzakelijk om actief te communiceren met deze aangesloten groepen. Dit gebeurt regelmatig en over uiteenlopende onderwerpen. Ook werkt de federatie nauw samen met andere organisaties aan het behoud en herstel van natuur en milieu in Limburg. Dat doet ze op verschillende niveaus: lokaal (met de natuur- en milieuorganisaties in de regio), provinciaal (samen met de overige bewoners van het GroenHuis en de natuurbeheerders) en landelijk (met de andere Natuur en Milieufederaties). Hoewel er grote verschillen bestaan tussen al deze organisaties, hebben ze allemaal eenzelfde doel voor ogen: opkomen voor het belang van natuur en milieu.

Aangesloten organisaties Het aantal organisaties dat bij de federatie is aangesloten, schommelt rond de honderd. Deze groepen vormen als het ware het bestaansrecht van de NMF Limburg en zijn de ogen en de oren in het veld. De federatie ondersteunt en coördineert dit veelkleurige gezelschap en wil een vraagbaak voor hen zijn. Ook spreekt de NMF Limburg namens de groepen met overheid en andere instanties. In 2014 hebben zich drie nieuwe organisaties aangemeld. Op 31 december 2014 waren 103 natuur- en milieuorganisaties aangesloten bij de NMF Limburg. Aangesloten organisaties 2011-2014

Aantal aangesloten organisaties

2011

2012

2013

2014

91

104

100

103

Achterbandag De jaarlijkse dag voor de aangesloten organisaties vond plaats op zaterdag 4 oktober in Kasteel Hartelstein in Maastricht, bij het Grensmaasgebied. In groepen werd het interessante Grensmaasproject bezocht en waren er presentaties van Consortium Grensmaas (Peet Adams) en Staatbosbeheer. Gedeputeerde Patrick van der Broeck was ook aanwezig en hield een korte toespraak. Tevens werd op achterbandag de nieuwe app Tijdreizen in Limburg (TRINL) gepresenteerd die vanaf 2015 beschikbaar is in de app stores van Apple en Android. Ook werd het nieuwe logo van de Natuur en Milieufederatie Limburg onthuld.

De Natuur en Milieufederatie Limburg heeft in 2014 103 aangesloten organisaties GroenHuis De NMF Limburg is gehuisvest in het GroenHuis aan de Godsweerderstraat in Roermond, de voormalige ambachtschool. Het GroenHuis is een bedrijfsverzamelgebouw waar zes organisaties zich inzetten voor natuur, milieu en landschap in Limburg. Het GroenHuis wil actief aanspreekpunt zijn voor

20 |

natuur-, milieu- en landschapskwesties. Waar mogelijk zoeken de organisaties elkaar op en werken ze samen. In 2014 zijn diverse gezamenlijke werklunches georganiseerd. Hier kunnen de medewerkers van de organisaties met elkaar kennismaken en informatie uitwisselen. Ook zijn in dit kader verschillende presentaties gehouden en werkplannen gepresenteerd door de organisaties. Terreinbeheerders De NMF Limburg werkt nauw samen met de terreinbeherende organisaties Het Limburgs Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. De organisaties zitten geregeld bij elkaar in het zogenaamde natuurbeschermingsoverleg met als doel onderlinge afstemming op strategische dossiers op het vlak van natuur, landschap, water, landbouw en ruimtelijke ordening. Bij dit overleg zijn tevens betrokken: de Provincie Limburg, het Ministerie van Economische Zaken en de stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen (IKL). Het overleg is zeer constructief en draagt bij aan een goede onderlinge afstemming en informatie-uitwisseling tussen bovengenoemde partijen.

Provinciale Commissie Omgevingskwaliteit Limburg De Natuur en Milieufederatie Limburg zit met vertegenwoordigers van diverse maatschappelijke organisaties om de tafel in de Provinciale Commissie Omgevingskwaliteit Limburg (PCOL). Eenmaal per maand behartigt ze de belangen van natuur en milieu in deze commissie, waarin ook vertegenwoordigers van onder meer LLTB, pprovincie Limburg, Kamer van Koophandel, gemeenten, waterschappen en verschillende ministeries zitting hebben. Belangrijke agendapunten in 2014 waren: Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL 2014), dynamisch voorraadbeheer en de structuurvisie ‘Wonen, Zorg en Woonomgeving MiddenLimburg’. Verder is uitvoerig gediscussieerd over de toekomstige rol van de PCOL waarbij is geconstateerd dat de commissie een wettelijke taak heeft om formeel advies aan Gedeputeerde Staten te geven. Dit advies betreft strategische onderwerpen op sociaaleconomisch vlak en van ruimtelijke en fysieke betekenis. Daarnaast is de PCOL in zekere zin de hoeder van het POL 2014 op hoofdlijnen en richt de commissie zich op monitoring en het in beeld brengen van knelpunten. Ook toetst de commissie of de uitvoering van het POL 2014 herkenbaar en herleidbaar terug is te zien in de koers van de provincie c.q. Gedeputeerde Staten.

provinciaal platform ontsnippering, begeleidingsgroep ontsnippering knelpunt Graetheide, begeleidingsgroep corridor Geleenbeekdal en themagroep Landschap Nationaal Landschap Zuid-Limburg. In deze klankbordgroepen en platforms behartigt de federatie de belangen van natuur en milieu en haar achterban, en brengt zij haar standpunten en visies naar voren. Nationale Postcode Loterij De Natuur en Milieufederaties werken nauw samen met de Nationale Postcode Loterij. De federaties worden sinds 1996 gesteund door de grootste goede doelen loterij van Nederland. In 2014 ontvingen de Natuur en Milieufederaties een bedrag van 2,25 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij voor hun werk voor natuur, milieu en landschap in de provincies. De cheque werd overhandigd tijdens het Goed Geld Gala 2014 in het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. De Postcode Loterij maakte tijdens het Goed Geld Gala bekend dat zij in 2014 een recordbedrag van ruim 302 miljoen euro doneert onder haar goede doelen. De NMF Limburg heeft in 2014 dankzij de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij onder meer de projecten Tijdreizen in Limburg (TRINL), Dubbel Duurzaam, Nieuwe Binding, Nacht van de Nacht, Big Jump en Energie Besparen met Ster, alsmede diverse voorlichtingen kunnen realiseren. n

Foto: Roy Beusker Fotografie

Landelijk netwerk In elke provincie is een Natuur en Milieufederatie actief. Deze twaalf federaties werkten in 2014 samen op het gebied van de thema’s ruimte/natuur, energie/bedrijven en binding/ profilering. Medewerkers van de federaties vergaderen daarom enkele malen per jaar in Utrecht. De bijeenkomsten worden gebruikt om kennis uit te wisselen en elkaars standpunten te vernemen. Ook worden er projecten en campagnes besproken en opgestart. Er is ook een gezamenlijke website: www. natuurenmilieufederaties.nl. In 2014 is besloten de organisatiestructuur per 1 januari 2015 aan te passen zodat slagvaardiger kan worden gewerkt op het gebied van projectontwikkeling en -uitvoering.

Joris Hogenboom (voorzitter De Natuur en Milieufederaties), Sonja Sars

Klankbordgroepen en platforms De Natuur en Milieufederatie Limburg neemt deel aan diverse klankbordgroepen, zoals Samenwerkend Groen Weert, Greenportlane Venlo, platform duurzaamheid Roermond,

(secretaris De Natuur en Milieufederaties), Corinne Ellemeet (netwerkdirecteur De Natuur en Milieufederaties) ontvangen de cheque van € 2.250.000,- uit handen van Imme Rog (managing director Nationale Postcode Loterij)

| 21

Organisatie De Natuur en Milieufederatie Limburg is gehuisvest in het GroenHuis in Roermond en beschikt over een professioneel bureau van medewerkers die gespecialiseerd zijn op het gebied van ruimtelijke ordening, landbouw, water, milieu, energie, voorlichting en communicatie. Zij zijn dagelijks beschikbaar voor vragen van lidorganisaties maar ook van burgers en overheden. Het bestuur van de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg is belast met het besturen van de federatie. Bestuur De bestuursleden besturen niet alleen de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg, maar volgen de ontwikkelingen in hun eigen regio en vakgebied op de voet en hebben regelmatig contact met de lokale natuur- en milieuorganisaties. In het bestuur zaten per 31 december 2014: Marieke Kruit (voorzitter), Marijke Clerx (vicevoorzitter), Stef Keulen (secretaris), Wil Hodzelmans (penningmeester), Henk van Houtum, Wim Derks, Peter Freij, Jan van Groenendael, Benoît Locht, Otto Plantema en André Vollenberg. Bureau De werkzaamheden van de federatie worden uitgevoerd door een team van professionele medewerkers (7 FTE, exclusief (beleids)vrijwilligers) onder leiding van de directeur. De huidige beleidsmedewerkers zijn generalisten met daarnaast specifieke deskundigheid op een van de inhoudelijke thema’s. In 2014 vonden diverse personeelsmutaties plaats. Een tijdelijke projectleider natuur en milieu is medio 2014 gestart. Na afloop van de achterbandag op 4 oktober was er voor genodigden de afscheidsreceptie van beleidsmedewerker Toine Wuts. Wegens gezondheidsredenen heeft hij de federatie in 2014 verlaten. Bij de federatie werkten per 31 december 2014: Hans Heijnen (directeur), Bart Cobben (beleidsmedewerker ruimtelijke ordening, natuur en landschap), Piet Crombach (vrijwillig medewerker administratie), Monique Demarteau (beleids-

22 |

medewerker communicatie), Ferdinand Fahner (projectmedewerker GIS), Stefan Lemmens (projectleider natuur en milieu), Math Mertens (vrijwillig beleidsadviseur procestechnologie), Lily van Onna (projectmedewerker), Roy Renneberg (beleidsmedewerker ruimtelijke ordening), Kim Reiners (medewerker financiën), Rick Sanders (vrijwillig projectmedewerker), Roel Steverink (medewerker receptie), Karin Timmermans (medewerker secretariaat), Jelle Vegt (beleidsmedewerker milieu en duurzaamheid), Jannie Vos (beleidsmedewerker natuur en ruimtelijke ordening), Frank Vermeij (vrijwillig beleidsadviseur water) en Ester Wolters (beleidsmedewerker voorlichting). Ziekteverzuim en vakantie Het totaal aantal dagen ziekteverzuim bedraagt over 2014 198 dagen en komt daarmee een stuk hoger uit dan het begrote aantal dagen. Het ziekteverzuim was geraamd op 2,5 procent van de werkbare dagen, hetgeen overeenkomt met 45 dagen. In werkelijkheid was het percentage ziekteverzuim 10 procent. In 2014 had de NMF Limburg twee langdurig zieke werknemers. Deze medewerkers waren voor 100 procent ziek. Hiervoor zijn vervangers aangesteld met een tijdelijk contract. De voorraad aan vakantie- en roostervrije dagen bedroeg aan het begin van het jaar 308 dagen. In totaal zijn netto 329 dagen verlof opgenomen en zijn 59 dagen uitbetaald. Eind 2014 resteren nog 60 vakantiedagen. Hiermee is ruimschoots voldaan aan de arbeidsvoorwaarden van Natuur & Milieu.

Vrijwilligers De Natuur en Milieufederatie Limburg wil een aantrekkelijke organisatie zijn voor vrijwilligers. Zij worden ingezet om activiteiten waarvoor geen of onvoldoende budget is toch te kunnen verrichten. In 2014 werkten bij de NMF Limburg als vrijwilliger: - 2 beleidsadviseurs; - 3 projectmedewerkers; - 19 voorlichters; - 5 energiecoaches. Elke vrijwilliger ontvangt bij de start van zijn werkzaamheden een vrijwilligersovereenkomst. Hierin worden de samenwerking, de afspraken, de rechten en plichten jegens elkaar vastgelegd. Alle vrijwilligers zijn verzekerd via een aansprakelijkheidsverzekering die de NMF Limburg heeft afgesloten. Om de betrokkenheid bij de organisatie en de werkzaamheden te vergroten en om waardering voor het vrijwilligerswerk te blijken, past de NMF Limburg een attentiebeleid toe waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de voorlichters (die een kleine financiële vergoeding ontvangen voor hun inzet) en de overige vrijwilligers. Door de NMF Limburg wordt bijgehouden welke personen belangstelling hebben om voor de federatie vrijwilligerswerk te verrichten. Indien behoefte bestaat aan inzet van vrijwilligers voor een specifiek project en/of specifieke werkzaamheden wordt dit nader omschreven in een profiel. Hierbij wordt een inschatting van de ureninzet gemaakt voor de periode waarvoor deze inzet wordt gevraagd, alsmede de vereisten met betrekking tot kennis, ervaring en vaardigheden. Allereerst zal worden gekeken of de gezochte vrijwilliger in het bestand van de NMF Limburg voorkomt. Indien dit niet het geval is, wordt extern geworven.

CBF De Natuur en Milieufederatie Limburg is een erkend goed doel en beschikt over het CBF-keurmerk. Wanneer een goed doel een CBF-keurmerk heeft, betekent dit dat er toezicht plaatsvindt op het bestuur, beleid, de bestedingen, fondsenwerving en verslaglegging van dat goede doel. Het CBF-keurmerk voor verantwoorde fondsenwerving en -besteding is toegekend tot 1 januari 2016. Financiële ondersteuning De Natuur en Milieufederatie Limburg wordt structureel financieel ondersteund door: - Provincie Limburg - Nationale Postcode Loterij Daarnaast zijn er diverse projecten uitgevoerd die betaald zijn door de Provincie Limburg, Staatsbosbeheer, Limburgs Landschap, Natuurmonumenten, Nationale Postcode Loterij en de waterschappen Roer en Overmaas en Peel en Maasvallei. Individuele giften, lidmaatschappen en abonnementen komen sporadisch voor. n

Duurzame huishouding De Natuur en Milieufederatie Limburg en de andere bewoners van het GroenHuis vinden het belangrijk om op een duurzame manier met hun huishouding om te gaan. In de praktijk betekent dit dat de etenswaren en dranken - zoals koffie, thee, melk en suiker - biologisch en/of milieuvriendelijk zijn. Dit geldt ook voor de schoonmaakmiddelen in het GroenHuis. Daarnaast stimuleert de NMF het reizen per openbaar vervoer. Vergaderingen en congressen worden zoveel mogelijk per openbaar vervoer bezocht. De NMF Limburg werkt bovendien klimaatneutraal en compenseert haar CO2-uitstoot. Ook wordt in het GroenHuis alleen groene energie gebruikt.

| 23

Samengevat financieel overzicht 2014 De jaarrekening van de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg (NMF Limburg) wordt sinds 2004 opgesteld volgens de Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen (Raad voor de Jaarverslaggeving). Het samengevatte financiȅle overzicht 2014 die hier is opgenomen is opgesteld vanuit de gecontroleerde jaarrekening van Sitchting Natuur en milieufederatie Limburg (v/h Stichting Milieufederatie Limburg) van het jaar geeindigd op 31 december 2014. Deze gecontroleerde jaarrekening ligt ter inzage bji de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg te Roermond. De NMF Limburg heeft als doelstelling het bevorderen van een duurzame verhouding tussen de mens en zijn omgeving, met daarbij een speciale zorg voor de natuur, het landschap en het milieu in de provincie Limburg. Per 2 maart 2015 is de naam Stichting Milieufederatie Limburg via een statutenwijziging gewijzigd in Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg.

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen voor de jaarverslaggeving 650. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings‑ of vervaardigingsprijs onder aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen. De afschrijvingen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur en worden lineair berekend. De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. De voorzieningen worden tegen contante waarde opgenomen van uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Opgenomen leningen en schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als opbrengsten zijn verantwoord, de subsidies van de Provincie Limburg en Stichting De Natuur en Milieufederaties en bijdragen van derden. Tenzij anders is vermeld en voor zover toe te rekenen aan het verslagjaar. De afschrijvingen op de materiële vaste activa worden berekend door middel van vaste percentages van de verkrijgingsprijzen op basis van de verwachte economische

24 |

levensduur. Boekwinsten en ‑verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen op materiële vaste activa. De rentebaten en ‑lasten betreffen de op de verslagperiode betrekking hebbende renteopbrengsten en ‑lasten van uitgegeven en ontvangen leningen.

Staat van baten en lasten Negatief exploitatieresultaat Het jaar 2014 werd afgesloten met een negatief exploitatieresultaat voor bestemming van € 3.116. Er heeft een resultaatbestemming van € 2.533 plaatsgevonden. Hierdoor is het exploitatieresultaat na bestemming € 583 negatief. Aan de doelstellingen werd in totaal € 664.814 besteed. Dit is € 16.786 meer dan in 2013. Het verschil ten opzichte van de begroting kan worden verklaard doordat de werkelijke lasten ongeveer € 7.000 hoger zijn dan de begroting. De hogere lasten zijn met name zichtbaar in de personeelskosten. De lening van de Steunstichting Milieufederatie Limburg van € 72.689 die de liquiditeitspositie van de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg ondersteunt, werd in 2014 voor de helft afgelost. De andere helft wordt in 2015 afbetaald. Balans De balans geeft een compleet overzicht van de bezittingen en verplichtingen van de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg. Het totale vermogen van bedraagt € 148.694. Door het resultaat is het vermogen afgenomen met een bedrag van € 583. De mutaties binnen het eigen vermogen zijn hiernaast weergegeven. Vermogensbeleid Het eigen vermogen bestaat uit: - het stichtingskapitaal; - de reserve financiering activa; - de bestemmingsreserve; - de exploitatiereserve.

Stichtings kapitaal NMF Limburg Stand per 1 januari 2014

€

Reserve financiering activa NMF Limburg 45 €

Bestemmings reserve NMF Limburg

9.658 €

Exploitatie reserve Provincie

Exploitatie Totaal reserve overig NMF Limburg

60.000 €

49.478 €

34.129 €

153.310

- €

-325 €

-258 €

-583

Aandeel in het resultaat

-

-

Toevoeging

-

- €

1.500

-

- €

1.500

Onttrekking

- €

4.033 €

1.500

-

- €

5.533

45 €

5.625 €

33.871 €

148.694

Stand per 31 december 2014 €

Reserve financiering activa De reserve financiering activa is een reserve groot € 5.625 die gevormd is op voorschrift van de RJ650 (Raad voor de Jaarverslaglegging) en het rapport Accon dat in opdracht van De Natuur en Milieufederaties is opgesteld. Bestemmingsreserve De bestemmingsreserve wordt gevormd door het Actiefonds van de NMF Limburg en groot onderhoud gebouwen. Het Actiefonds (€ 55.000) is in het leven geroepen om aangesloten organisaties financieel te kunnen ondersteunen. Het startbedrag is afkomstig van de verkoop van de CD Limburgs Greun (1992). De reserve voor groot onderhoud bedraagt momenteel € 5.000. Exploitatiereserve De exploitatiereserve dient beschouwd te worden als een algemene reserve die functioneert als een buffer om onverwachte tegenvallers in de exploitatie te kunnen opvangen zonder dat een extra beroep gedaan hoeft te worden op subsidiënten. Bij exploitatiereserve wordt een onderscheid gemaakt in een provinciaal en een overige deel. De ‘exploitatiereserve provincie’ bedraagt op 31 december 2014 € 49.153. Volgens de subsidieverordening van de Provincie Limburg van juli 2009 mag de hoogte van deze reserve circa 15% van de exploitatiesubsidie bedragen, hetgeen overeenkomt met circa € 55.000 in 2014. De

60.000 €

49.153 €

omvang van deze exploitatiereserve voldoet dus aan het provinciale beleid. De ‘exploitatiereserve overig’ bedraagt € 33.871. Hieraan worden geen speciale voorwaarden gesteld. Norm beheer en administratie De kosten voor beheer en administratie worden toegekend aan de vijf onderscheiden inhoudelijke doelen. De Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg hanteert voor zichzelf als uitgangspunt dat de kosten voor organisatie onder de 20% dienen te blijven. Op basis van de bestede tijd en de loonkosten is met de organisatie een bedrag gemoeid van € 73.130. Dit is 11% van het totale bedrag (€ 664.814) en de NMF Limburg blijft daarmee onder de norm van 20%. Subsidievoorwaarden Op de provinciale exploitatiesubsidie zijn de Algemene Subsidieverordening 2012 Provincie Limburg en artikel 4:23, derde lid, sub c, van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. De subsidie wordt definitief vastgelegd op basis van de ingediende aanvraag met een inhoudelijk verslag. Deze heeft nog niet plaatsgevonden. Beleggingsbeleid Tijdelijke overschot van liquidie middelen worden op een spaarrekening gestort, waardoor gelden tegen een rentepercentage kan groeien. n

| 25

Balans per 31 december 2014 Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg Activa 31 december 2014 31 december 2013 Vaste activa Materiële vaste activa Inventaris € 5.622 € 9.657 Vlottende activa Vorderingen Debiteuren € 33.827 € 16.347 Overige vorderingen € 81.945 € 51.464 € 115.772 € 67.811 Liquide middelen € 196.757 € 270.001 € 318.151 € 347.469 Passiva 31 december 2014 31 december 2013 Eigen vermogen Stichtingskapitaal 45 45 € € Reserve financiering activa 5.625 9.658 € € Bestemmingsreserve € 60.000 € 60.000 Exploitatiereserve provincie NMF Limburg € 49.153 € 49.478 Exploitatiereserve overig NMF Limburg € 33.871 € 34.129 € 148.694 € 153.310 Voorzieningen Overige voorzieningen € 1.830 € 1.720 Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen € - € 72.689 Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers en handelskrediet € 28.948 € 33.795 Belastingen en premies sociale verzekeringen € 30.889 € 23.338 Overige schulden € 107.790 € 62.617 € 167.627 € 119.750 € 318.151 € 347.469

26 |

Staat van baten en lasten over het boekjaar 2014 alsmede begroting 2014 Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg

Werkelijk 2014

Begroot 2014

Werkelijk 2013

Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Overige baten

€ € € € € €

6.650 119.030 129.197 403.769 3.052 0

€ € € € € €

6.075 118.387 127.800 402.558 2.698 425

€ € € € € €

4.700 67.402 165.709 396.656 5.157 2.009

Som der baten

€

661.698

€

657.943

€

641.633

Lasten Besteed aan doelstellingen Doelstelling ruimtelijke ordening en natuur Doelstelling milieu Doelstelling energie en klimaat Doelstelling communicatie Doelstelling doelgroepen Doelstelling organisatie

€ € € € € €

237.357 103.525 160.666 83.201 80.065 0

€ € € € € €

189.969 109.129 175.216 85.655 98.042 0

€ € € € € €

233.412 101.842 108.730 107.788 96.256 0



€

664.814

€

658.011

€

648.028

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten van beleggingen

- - - - -

- - - - -

-



-

-

-

Beheer en administratie Kosten beheer en administratie

-

-

-

Som der lasten

€

664.814

€

658.011

€

648.028

Saldo van baten en lasten

€

-3.116

€

-68

€

-6.395

Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Bestemmingsreserve Reserve financiering activa Overige reserves

€ € €

1.500 - 4.033 -583

€ € €

2.345 -5.093 -3.646



€

-3.116

€

-6.394

| 27

Toelichting op de staat van baten en lasten over 2014 Verdeling uitvoeringskosten naar bestemming

Doelstelling Ruimtelijke

Personeelsinzet

Energie en

Milieu

ordening en natuur 30%

Communicatie

klimaat

12%

20%

8%

Salariskosten

€

111.540

€

44.616

€

74.360

€

29.744

Sociale lasten en pensioenen

€

36.599

€

14.640

€

24.399

€

9.760

Overige personeelskosten

€

6.767

€

2.707

€

4.512

€

1.805

Afschrijvingen

€

1.498

€

599

€

999

€

399

Huisvestingskosten

€

11.675

€

4.670

€

7.784

€

3.113

Drukwerk, porti, reis- en verblijfkosten

€

4.476

€

1.791

€

2.984

€

1.194

Automatiseringskosten

€

1.971

€

788

€

1.314

€

526

Kantoorkosten

€

3.556

€

1.422

€

2.371

€

948

Accountant- en administratiekosten

€

3.655

€

1.462

€

2.437

€

975

Algemene kosten

€

901

€

360

€

601

€

240

Diverse baten en lasten Financiële lasten

€

Dotatie aan reserves Totaal uitvoeringskosten

872

€

€

183.510

349

€

€

37,5%

73.404

582

€

€

15%

122.343

233 -

€

25%

48.937 10%

Verdeling beheer en administratie

€

45.879

€

18.351

€

30.587

€

12.235

Projectkosten

€

7.968

€

11.770

€

7.736

€

22.029

Totale kosten

€

237.357

€

103.525

€

160.666

€

83.201

Wegens praktische overwegingen zijn de baten niet verdeeld naar bestemming.

28 |

Beheer en

Doelgroepen

Organisatie

10%

0%

€

37.179

-

€

74.360

€

371.799

€

368.574

€

350.104

€

12.199

-

€

24.399

€

121.996

€

73.715

€

118.638

€

2.255

-

€

4.512

€

22.558

€

20.000

€

23.704

€

499

-

€

999

€

4.993

€

4.800

€

5.093

€

3.892

-

€

7.784

€

38.918

€

41.422

€

47.593

€

1.492

-

€

2.984

€

14.921

€

18.600

€

13.574

€

656

-

€

1.314

€

6.569

€

6.400

€

5.575

€

1.185

-

€

2.371

€

11.853

€

22.600

€

14.887

€

1.218

-

€

2.437

€

12.184

€

0

€

11.562

€

301

-

€

601

€

3.004

€

6.600

€

3.050

-

-

-

€

6.300

290

-

-

-

61.166

-

12,5%

0%

€

15.291

-

€

3.608

-

€

80.065

€

€

€

-

administratie 20%

€

582

€

€

€

€

Totaal 2014

Begroot 2014

Totaal 2013

100%

-

-

2.908

-

-

-

122.343

€

611.703

-

€

-122.343

€

€

2.930 -

569.011

€

596.710

489.360

-

€

459.467

-

-

-

-

€

53.111

€

89.000

€

51.317

-

€

664.814

€

658.011

€

648.027

| 29

Controleverslag Accountant Aan: het bestuur van Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte balans per 31 december 2014 en de samengevatte winst- en verliesrekening over boekjaar 2014 met bijbehorende toelichtingen, zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg (v/h Stichting Milieufederatie Limburg). Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 9 april 2015. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 9 april 2015. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende instellingen’. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg (v/h Stichting Milieufederatie Limburg). Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in punt 5 in de toelichting. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810 ‘Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten. Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg (v/h Stichting Milieufederatie Limburg) en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in punt 5 in de toelichting. n

Eindhoven, 9 april 2015 Baker Tilly Berk N.V.

Was getekend: drs. M.A.J.G. Rooijackers RA RV

30 |

Begroting 2015 In het jaarverslag dient de begroting voor het komend boekjaar te worden opgenomen. In ieder geval moet informatie worden verstrekt over de te verwachten inkomsten, de geplande besteding van middelen aan het goede doel en daarbinnen aan concrete programma’s en activiteiten, de beoogde resultaten, het deel van de middelen dat wordt besteed aan fondsenwerving en aan ondersteunende functies, alsmede hoe wordt omgegaan met reserves en fondsen. Voor 2015 zal (conform de contouren van het Meerjarenbeleidsplan 2012-2017 en het coalitieakkoord van de Provincie Limburg 2012-2015) de Natuur en Milieufederatie Limburg prioriteit geven aan de volgende projecten per thema: - ruimtelijke ordening en natuur: POL 2014, goudgroene natuur, zilvergroene natuur en bronsgroene landschapszones, tegengaan van verrommeling; - milieu: landbouw, in het bijzonder duurzame veehouderij; - energie en klimaat: Servicepunt Energie Lokaal Limburg; - communicatie: implementatie communicatiebeleid zoals vastgelegd in het Communicatiebeleidsplan 2012-2017 en implementatie nieuwe huisstijl; - doelgroepen: samenwerking met bedrijven; - organisatie: omschakeling naar een organisatie die inspeelt op de groeiende belangstelling voor duurzaamheid en het belang voor andere partners (onder meer het bedrijfsleven) om te werken aan duurzaamheid. Dit biedt kansen die de NMF Limburg omzet in samenwerking met externe partners en uitvoering van opdrachten voor bedrijven. n



Begroot 2015

Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Overige baten

€ € € € € €

4.500 126.800 138.899 405.939 5.200 2.000

Som der baten

€

683.338

Lasten Besteed aan doelstellingen Doelstelling ruimtelijke ordening en natuur Doelstelling milieu Doelstelling energie en klimaat Doelstelling communicatie Doelstelling doelgroepen Doelstelling organisatie

€ € € € € €

212.402 109.001 197.205 82.938 83.481 0



€

685.025

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten van beleggingen

-



-

Beheer en administratie Kosten beheer en administratie

-

Som der lasten

€

685.025

Saldo van baten en lasten

€

- 1.687

Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Bestemmingsreserve Reserve financiering activa Overige reserves

€ € €

- 1.687



€

- 1.687

| 31

Toelichting op de begrote staat van baten en lasten over 2015 Verdeling uitvoeringskosten naar bestemming

Doelstelling Ruimtelijke ordening en natuur Personeelsinzet

27%

Milieu

Energie en klimaat

11%

25%

Salariskosten

€

100.056

€

40.764

€

92.645

Sociale lasten en pensioenen

€

38.587

€

15.720

€

35.728

Overige personeelskosten

€

6.426

€

2.618

€

5.950

Afschrijvingen

€

860

€

351

€

797

Huisvestingskosten

€

11.412

€

4.649

€

10.566

Drukwerk, porti, reis- en verblijfkosten

€

3.694

€

1.505

€

3.420

Automatiseringskosten

€

1.517

€

618

€

1.405

Kantoorkosten

€

2.554

€

1.041

€

2.365

Accountants- en administratiekosten

€

3.192

€

1.301

€

2.956

Algemene kosten

€

830

€

338

€

768

Diverse baten en lasten Financiële lasten

€

393

Donatie aan reserves Totaal uitvoeringskosten

€

€

169.521

160

€

€

33,75%

69.065

364 -

€

13,75%

156.964 31,25%

Verdeling Beheer en Administratie

€

42.381

€

17.266

€

39.241

Projectkosten

€

500

€

22.670

€

1.000

Totale kosten

€

212.402

€

109.001

€

197.205

Wegens praktische overwegingen zijn de baten niet verdeeld naar bestemming.

32 |

Communicatie

Doelgroepen

Organisatie

7%

10%

0%

Beheer en

Totaal begroot 2015

administratie 20%

100%

€

25.940

€

37.058

-

€

74.116

€

370.578

€

10.004

€

14.291

-

€

28.583

€

142.913

€

1.666

€

2.380

-

€

4.760

€

23.800

€

223

€

319

-

€

637

€

3.187

€

2.959

€

4.227

-

€

8.453

€

42.265

€

958

€

1.368

-

€

2.736

€

13.681

€

393

€

562

-

€

1.124

€

5.620

€

662

€

946

-

€

1.892

€

9.461

€

828

€

1.182

-

€

2.365

€

11.823

€

215

€

307

-

€

615

€

3.073

-

-

145

-

-

-

62.785

-

12,5%

0%

€

102

€

€

43.950

€

8,75% €

10.988

€

15.696

-

€

28.000

€

5.000

-

€

82.938

€

83.481

€

-

€

291

€

€

€

€

1.454 -

125.572

€

627.855

-

€

-

-125.572

-

-

€

57.170

-

€

685.025

| 33

Verantwoordingsverklaring bestuur Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg De leden van het Algemeen Bestuur van de Natuur en Milieufederatie Limburg (NMF Limburg) hebben allen een verklaring ondertekend waarin zij aangeven dat zij het principe van het CBF onderschrijven dat de functie van ‘toezicht houden’ gescheiden is (en dient te zijn) van de uitvoering van het beleid. Met deze verklaring hebben zij ook onderschreven dat de Natuur en Milieufederatie Limburg steeds streeft naar de meest effectieve en doelmatige wijze waarop de beschikbare middelen worden besteed.

Tevens staat in deze verklaring dat er gestreefd wordt naar optimale informatieverschaffing aan en communicatie met belanghebbenden. En tenslotte hebben alle bovengenoemde personen hun relevante nevenfuncties opgegeven en aangegeven dat zij onderling geen van allen familie van elkaar zijn en/of vergelijkbare relaties onderhouden en ook geen bestuurs- of toezichtfunctie vervullen of in dienst zijn bij een organisatie die statutair of financieel aan de Natuur en Milieufederatie Limburg verbonden is. Voor de huidige samenstelling van het bestuur wordt verwezen naar het bijgevoegde rooster van aftreden. Toezicht houden, besturen en uitvoeren In de statuten, het bestuursreglement en het directiestatuut van NMF Limburg is geregeld hoe de functies van toezichthouden, besturen en uitvoeren worden onderscheiden. De taak van toezicht houden wordt door het Algemeen Bestuur vervuld. Het Algemeen Bestuur (AB) vergadert minimaal drie keer per jaar over alle relevante financiële- en beleidszaken. Het AB besluit over alle meerjarenbeleidplannen en werkplannen.

Het AB keurt ook de begroting en de jaarrekening goed. Het Algemeen Bestuur stelt de directeur aan. Bij vacatures in het Algemeen Bestuur wordt gezocht naar mensen uit verschillende deelgebieden en organisaties van natuur en milieu met relevante vaardigheden en competenties. Bij het evalueren van het functioneren van het AB wordt regelmatig de mate van aanwezigheid en inbreng nagegaan. De taak van het besturen is in handen van de directeur en het Dagelijks Bestuur. Het Dagelijks Bestuur vergadert minimaal vijf keer per jaar en bereidt de jaarstukken voor het Algemeen Bestuur voor. Het Dagelijks Bestuur voert beoordelingsgesprekken met de directeur op basis van in functioneringsgesprekken overeengekomen resultaatverwachtingen. Het DB bespreekt eens per jaar haar eigen functioneren. Onderwerpen van gesprek zijn de inbreng van de leden in de DB-vergaderingen, de onderlinge rolverdeling en de ondersteuning van de directie. De uitvoering van het beleid is in handen van de directie. Optimaliseren effectiviteit en efficiency van de besteding van de middelen Het moge duidelijk zijn dat de directe maatschappelijke effecten van activiteiten gericht op beleidsbeïnvloeding van de Natuur en Milieufederatie moeilijk voorspelbaar c.q. meetbaar zijn. Toch wil de NMF Limburg zoveel mogelijk invulling geven aan een resultaatgerichte beschrijving van de prestaties. In een Meerjarenbeleidsplan formuleren wij de doelen voor de komende vijf jaar, welke daarna uitgangspunt zijn voor de jaarlijks op te stellen werkplannen. Om als organisatie (natuur- en milieu)successen te kunnen bereiken hebben we in het werkplan per project afrekenbare (deel) doelen SMART geformuleerd. Om dit goed te kunnen uitvoeren zijn per project de stakeholder(s) en de opdrachtgever(s) in beeld gebracht. Het uiteindelijk al of niet content zijn wordt naast het behalen van de geformuleerde (deel)doelstellingen ook bepaald door tevredenheid bij de opdrachtgever(s) en zo mogelijk ook bij de stakeholder(s). Het werkplan kan hierbij niet los worden gezien van het jaarlijkse overzicht van uitgevoerde activiteiten en de tussentijds (elk kwartaal) opgestelde bestuursrapportages. Deze worden vastgesteld door het Dagelijks Bestuur en ter kennisneming gegeven aan het Algemeen Bestuur.

34 |

verantwoordelijke gedeputeerden. Subsidiegevers die projecten financieren worden afhankelijk van afspraken en subsidievoorwaarden door middel van tussentijdse rapportages, eindrapportages en financiële overzichten op de hoogte gehouden. Aangesloten groepen en donateurs van de Natuur en Milieufederatie Limburg ontvangen elk kwartaal het tijdschrift Limburgs Milieu.

Omgaan met belanghebbenden Belanghebbenden (donateurs, belangstellenden, organisaties, leden) kunnen zich aanmelden voor de digitale nieuwsbrief van de NMF LImburg. Hierin wordt beschreven wat de actuele ontwikkelingen zijn op de werkterreinen van de federatie en wat ze op die terreinen onderneemt. De website van de NMF Limburg wordt ook tussentijds bijgewerkt met actuele informatie. Gedeputeerde Staten van Limburg (een grote subsidiegever) ontvangt jaarlijks een werkplan, de begroting en de jaarrekening. Tevens worden met de Provincie Limburg afspraken gemaakt over de rol van NMF Limburg via een zogenaamd protocol. Plannen en afspraken worden besproken op het bestuurlijk overleg met de

De NMF Limburg vervult een coördinerende rol voor de samenwerkende natuur- en milieuorganisaties in de provincie Limburg en ontvangt hiervoor van de terreinbeherende organisaties een jaarlijkse vergoeding. De coördinerende werkzaamheden van de federatie worden besproken op directieniveau met en in bilateraal overleg met de afzonderlijke organisaties. De Natuur en Milieufederatie Limburg heeft een vragen- en klachtenprocedure. In 2013 zijn geen klachten binnengekomen. Diverse vragen over uiteenlopende onderwerpen zijn naar tevredenheid en binnen de gestelde termijnen beantwoord. n Roermond, 20 april 2015 Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg Voorzitter Mw. M. Kruit

Secretaris S.M.A. Keulen

Rooster van aftreden bestuur De bestuursleden van de Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg treden volgens de statuten af volgens een door het bestuur opgemaakt rooster van aftreden met in achtnemening van een zittingsduur van ten hoogste drie jaar. Bestuursleden worden slechts tweemaal herbenoemd, tenzij het algemeen bestuur besluit tot een extra herbenoeming. Onderstaand het rooster van aftreden bestuur d.d. 9 februari 2015. Naam

Functie/regio

Benoemd

Herbenoeming

Termijn eindigt

Marieke Kruit

Voorzitter DB

01-03-2010

2016

2019

Marijke Clerx

Vicevoorzitter DB

09-05-2011

2017

2020

Stef Keulen

Secretaris DB, regio Parkstad

28-09-2009

2015

2018

Wil Hodzelmans

Penningmeester DB

01-01-2009

n.v.t.

mei 2015

Henk van Houtum

Lid DB

28-02-2011

2017

2020

Wim Derks

Lid AB, regio Heuvelland

24-07-2007

n.v.t.

2016

Peter Freij

Lid AB

09-05-2011

2017

2020

Jan van Groenendael

Lid AB, regio Maasduinen

09-05-2011

2017

2020

Benoît Locht

Lid AB, regio Westelijke Mijnstreek

17-05-2010

2016

2019

Otto Plantema

Lid AB, regio Nederweert

12-12-2005

n.v.t.

2017

André Vollenberg

Lid AB, regio Peel en Maas

12-05-2014

2017

2023

Peter Loomans

Lid DB (volgt W. Hodzelmans op als penningmeester)

09-02-2015

2018

2024

| 35

Godsweerderstraat 2, 6041 GH Roermond T (0475) 386 410 | F (0475) 386 459 E [email protected] | I www.nmflimburg.nl

Samen voor een mooi en duurzaam Limburg