Limburgs milieu 2 Een uitgave van Stichting Milieufederatie Limburg
STICHTING MILIEUFEDERATIE LIMBURG
-
jaargang 22
- juni 2008
Stevie Ann, het Limburgse gezicht van de klimaatwet, Klimaatneutraal met het vliegtuig op vakantie, “Edco hoort niet in De Meer”, Buitenring Parkstad: overbodig en duur, Leonardo DiCaprio komt op voor het milieu, Een energielek kan in een klein hoekje zitten, Win een optreden van Jan Smit
C O L O F O N Limburgs Milieu is een uitgave van de Stichting Milieufederatie Limburg Jaargang 22 Nummer 02 | juni 2008 Redactieadres Stichting Milieufederatie Limburg Gevestigd in Het GroenHuis Godsweerderstraat 2 6041 GH ROERMOND T 0475-38 64 10 F 0475-38 64 59 www.milieufederatielimburg.nl
[email protected] Samenstelling en redactie: Monique Demarteau (eindredactie en beeldredactie) Aan dit nummer werkten mee: Harry Alers, Robert Bibo, Gert-Jan Elk, Wim Ghijsen, Hans Heijnen, Paul Kant, Jan Kluskens, Wim Kuipers, Marieke Wingens, Ester Wolters, Toine Wuts Abonnement: Een abonnement op Limburgs Milieu kost e 12,50 per jaar. Het tijdschrift verschijnt viermaal per jaar. Met uw bijdrage steunt u de doelstellingen van de Milieufederatie Limburg. Samen met de meer dan 100
De Nationale Postcodeloterij is medefinancierder
bij haar aangesloten organisaties zet de Milieufederatie
van diverse projecten van de Milieufederatie Limburg.
zich in voor natuur, een gezond leefmilieu en voor het realiseren van ecologische duurzaamheid in Limburg en de
Het uitgeven van Limburgs Milieu wordt mede
aangrenzende Euregio.
mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage
U kunt zich abonneren door de bon in te sturen die u
van de Provincie Limburg.
vindt in deze uitgave. Ook kunt u zich abonneren door een e-mail met daarin uw persoonlijke gegevens te sturen naar:
[email protected]. U kunt betalen middels acceptgiro of automatische incasso. Organisaties die bij de Milieufederatie zijn aangesloten, ontvangen het
NIEUWSBRIEF
tijdschrift gratis.
De Limburgse Milieufederatie heeft ook een digitale nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief bevat het laatste nieuws over natuur en milieu in Limburg en wordt gemiddeld een-
Vormgeving & drukwerk:
maal per twee weken verstuurd. U kunt zich voor deze nieuwsbrief opgeven via:
SHD Grafimedia, Swalmen
WWW.MILIEUFEDERATIELIMBURG.NL
Limburgs Milieu is gedrukt op 100% kringlooppapier
2 limburgs milieu
Inhoud 4
Kort nieuws
5
,,Edco hoort niet in De Meer”
8
Win een optreden van Jan Smit / Abonnement aanbieding
9
IJzeren Rijn
10
Stevie Ann, het Limburgse gezicht van de klimaatwet
12
Buitenring Parkstad: overbodig en duur
13
Vierde Nacht van de Nacht op 25 oktober
14
Column Wim Kuipers
15
Leonardo DiCaprio / Prijsvraag The 11th Hour
16
Een energielek kan in een klein hoekje zitten
17
Groenhuis – Herstel leefgebieden bedreigde padden Groenhuis – Duurzame dinsdag 2008
18
Groenhuis – Personeelsdag Warner Bros Groenhuis – IVN Natuurkroegentocht Groenhuis – Nieuwe gebiedssecretaris Ons WCL
19
In Memoriam Hub Bemelmans
20
Duurzaam boeren in een aantrekkelijk landschap
21
Nieuwe medewerkers Milieufederatie
22
De Groene Peiler wil jouw mening
23
Kort nieuws
24
Klimaatneutraal met het vliegtuig op vakantie
26
Provincie versoepelt regels Wav
27
Site-seeing
28
Advertentie Postcodeloterij
Stichting Milieufederatie Limburg 3
Kort nieuws SML maakt zich zorgen over gezondheid kinderen
Zuid-Limburg. Centraal in die visie – die mede gesteund wordt door
Nutsschool nabij A2
de gemeente zelf – staat de ontwikkeling van een landschappelijk
De Milieufederatie heeft een negatief advies gegeven inzake de
raamwerk als duurzame tegenhanger van stedelijke ontwikkelingen.
uitbreiding van de Nutsschool aan de Hunnenweg in Maastricht. De
Het Geuldal moet landschappelijk gezien kwalitatief versterkt
school ligt op korte afstand van de zeer drukke A2 (op zo’n 60 tot 85
worden. Verrommeling door inpassing van infrastructuur, sportvelden
meter) en de federatie is van mening dat dit een negatieve invloed
en bebouwing past niet in dit plaatje”, aldus Cobben.
heeft op de gezondheid van de schoolgaande kinderen. Rond de A2 is namelijk een hoge concentratie van fijn stof en stikstofdioxide. Uit onderzoek blijkt dat fijn stof bij inademing schadelijk is voor de
SML dient zienswijze in inzake Edco
gezondheid. Bij mensen met luchtwegaandoeningen en hart- en
Als reactie op de voorgenomen vestiging van de Eindhovense
vaatziekten verergert chronische blootstelling aan fijn stof de
handelsonderneming Edco in De Meer bij Roermond heeft de
symptomen en tevens belemmert het de ontwikkeling van de longen
Milieufederatie haar zienswijze naar de provincie gestuurd samen
bij kinderen. De normen voor fijn stof worden in Nederland op veel
met Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Limburgs Landschap.
plaatsen overschreden, vooral langs drukke wegen. Gezien de ernst
In die zienswijze uit de Milieufederatie haar bedenkingen tegen de
van de gezondheidsproblematiek vindt de Milieufederatie dat er
vestiging van Edco in De Meer, dat momenteel een agrarisch gebied
gestreefd moet worden naar een verbetering van de situatie door te
met hoge landschappelijke waarde is. Zowel het Provinciaal Omge-
kiezen voor een nieuwe locatie voor de school in plaats van
vings Plan (POL) als het bestemmingsplan laten vestiging van
acceptatie en uitbreiding van de huidige locatie nabij de A2.
bedrijven op die plek niet toe. De Milieufederatie is bovendien van mening dat er elders in de provincie (Tradeport, Venlo en Ei van St. Joost, Echt) voldoende mogelijkheden voor Edco zijn om zich te
SML tegen uitbreiding ontgronding Sigrano
vestigen. Met de aanleg van de A73 wordt steeds meer zichtbaar dat
De Milieufederatie heeft een zienswijze ingediend tegen de
natuur rondom de snelweg steeds vaker opgeofferd wordt om plaats
voornemens van Sigrano BV om zijn huidige zilverzandgroeve in
te maken voor bedrijven. Dit staat haaks op het Zuinig Op Ruimte-
Heerlen en Landgraaf uit te breiden met een oppervlakte van circa 9
principe dat de Milieufederatie al jarenlang uitdraagt. In De Meer,
hectare. Het bedrijf wil hiermee starten in 2009 voor een periode
dat tevens dienst doet als ecologische verbindingszone tussen het
van 10 jaar. De Milieufederatie is van mening dat uitbreiding van de
Roerdal en natuurgebied De Meinweg, hoort volgens de federatie
ontgronding kwalijke gevolgen zou kunnen hebben voor de direct
geen bebouwing. De bouwplannen van Edco bestaan uit het plaatsen
aangrenzende Brunsummerheide dat de status heeft van natuurmo-
van enkele loodsen van maar liefst honderden meters lang én met
nument en Natura-2000 gebied. De federatie verzoekt de gemeente
een hoogte van circa 32 meter. De komst van Edco naar De Meer is
dan ook om in het MER een alternatief uit te werken, waarbij een
alleen mogelijk na aanpassing van het POL en het ter plaatse
bufferzone wordt aangelegd tussen de Brunsummerheide en het te
geldende bestemmingsplan. Met name de provincie en de gemeente
ontgraven gebied. Het MER moet bovendien uitsluitsel geven over de
Roermond spannen zich in om Edco naar het landbouwgebied te
omvang en de wijze van natuurcompensatie, wat nu niet het geval
halen. Een breed draagvlak onder de bevolking is er niet. Met name
is. Ook de grondwaterkwaliteit moet aandacht krijgen. Alvorens de
de inwoners van Roerdalen zijn fel gekant tegen de plannen. Ook de
afweging te maken om ontgrondingen te starten, zullen de gevolgen
LLTB meent dat het bedrijf beter af is op een bedrijventerrein. Zelfs
voor het brongebied van de Rode Beek duidelijk moeten zijn.
de statenfractie CDA heeft inmiddels voorwaarden gesteld aan de bouw van Edco. De fractie gaat alleen akkoord met de vestiging als het gebouw minimaal 10 meter lager wordt. Ook vindt het CDA dat
SML stelt vragen bij locatie nieuw sportcomplex
er nog eens goed gekeken moet worden naar de belasting van de
Gulpen-Wittem
wegen door het extra vrachtverkeer van en naar Edco. Verwacht
De Milieufederatie heeft gereageerd op het voornemen van de
wordt dat er straks meer dan 1.000 vrachtauto’s per dag extra rijden.
gemeente Gulpen-Wittem om een nieuw en groot sportcomplex aan te leggen nabij het dorp Partij. Het complex is gepland in een landschappelijk waardevol gebied in het beekdal van de Selzerbeek en de Geul. De aanleg van sportvelden en bijbehorende bebouwing hoort volgens de federatie niet thuis in deze omgeving. Volgens beleidsmedewerker Bart Cobben is het voornemen strijdig met het ruimtelijk beleid van de provincie en het waterbeleid van het Waterschap. ,,Wij vragen de gemeente dan ook op zoek te gaan naar alternatieve locaties die minder slecht uitpakken voor natuur en landschap. Locaties die passen in het beleid van rijk, provincie en Waterschap en die aansluiten bij de intenties van de Landschapsvisie 4 limburgs milieu
,,Edco hoort niet in De Meer’’ Als er een bedrijf is dat de gemoederen in Roermond en omstreken flink bezighoudt, is het Edco wel. Deze handelsonderneming uit Eindhoven wil een enorm loodsencomplex ter grootte van 44 voetbalvelden bouwen in het agrarische gebied De Meer, dat in het rapport ‘Integrale Natuurvisie’ van de gemeente Roermond, Rijkswaterstaat en de provincie is aangewezen als
Wat is Edco? Edco BV is een grote handelsonderneming, die dagelijks meer dan 15.000 artikelen aan klanten in heel Europa bezorgt. Afnemers
‘groen’ gebied.
zijn onder meer grootwinkelbedrijven, Het nieuws dat het Brabantse distributie-
weten dat Edco meer dan welkom is op het
verzendhuizen, pompstations en detail-
bedrijf Edco zich wil vestigen in De Meer,
bedrijventerrein St. Joost. Sterker nog, St.
handelaren. Het bedrijf distribueert vele
sloeg in als een bom. De partijen die Edco
Joost is speciaal in het leven geroepen voor
naar De Meer willen halen - gemeente
de vestiging van grote logistieke bedrijven
kleding en van huishoudelijke apparaten
Roermond, provincie Limburg en project-
als Edco.”
tot autoaccessoires. De 17.000 artikelen
ontwikkelaar Habitura - claimen dat de
soorten producten van speelgoed tot
die het bedrijf verhandelt, worden door
komst van het bedrijf naar verwachting
Grondprijs
400 banen en 200 hectare natuurherstel
De grote vraag is dus waarom Edco zich
oplevert. Diverse milieuorganisaties, de
per se in De Meer wil vestigen, want
LLTB en de gemeente Roerdalen zien een
elders is er blijkbaar voldoende plek. Het
vrachtauto’s nodig. Edco kent momenteel
bedrijf in De Meer echter volstrekt niet
antwoord heeft waarschijnlijk te maken
zeventien vestigingen verspreid over Ne-
zitten. De Meer is namelijk een agrarisch
met de grondprijs. Omdat Edco 25 hectare
derland met hoofdvestigingen in Eindho-
gebied met hoge landschappelijke waarde
bouwgrond nodig heeft, wil het bedrijf
ven. Het bedrijf dat circa 280 werknemers
en dat juist dit gebied wordt opgeofferd, is
natuurlijk niet te veel betalen. De provincie
voor hen niet te pruimen. Bovendien - zo
heeft toegezegd dat Edco alle grond mag
zeggen ze - kunnen de zojuist genoemde
kopen voor 70 euro per vierkante meter,
laten vallen op landbouwgebied De Meer
cijfers niet hard gemaakt worden.
een prijs die op ongeveer tweederde ligt
in Roermond. Na vaststelling van het POL
vrachtauto’s aan- en afgevoerd. Om de grote hoeveelheden goederen te kunnen vervoeren zijn dagelijks meer dan 1.000
telt, wil zijn organisatie concentreren op één plek. Daarvoor heeft Edco zijn oog
van wat in de regio gebruikelijk is (navraag
door Provinciale Staten en wijziging van
Volgens directeur Hans Heijnen van de
bij REO in juni 2007-red). De grondprijs die
het bestemmingsplan door de gemeente
Milieufederatie Limburg is er niks mis met
Edco betaalt, is daarbij ook nog inclusief
de komst van Edco naar Limburg, alleen de
de tegenprestatie van tien miljoen euro
plek is verkeerd gekozen. ,,In 2000 heeft
die van het bedrijf wordt gevraagd en die
men een natuurvisie opgesteld, speciaal
gestort wordt in een fonds voor natuur-
voor dit gebied. Dat was nota bene op
herstel.
initiatief van de gemeente Roermond, de
Door de lage grondprijs kan Edco 7,5
provincie en Rijkswaterstaat. De be-
miljoen euro besparen. De hamvraag is
buffer moet blijven tussen de landelijke
langrijkste conclusie hieruit was dat dit
wat overblijft van de tien miljoen euro
dorpjes Melick en Herkenbosch en de
gebied groen moet blijven. Dat is ook in
voor natuurherstel, want ook advies- en
het Provinciaal Omgevingsplan Limburg
voorbereidingskosten en aanpassingen
(POL) en het bestemmingsplan vastgesteld.
van de openbare infrastructuur komen
Dan ga je daar een paar jaar later toch
ten laste van dit bedrag, zoals de partijen
niet van afwijken door er grootschalige
onderling hebben verklaard in een door
er nauwelijks draagvlak is bij de bevolking
industrie neer te zetten. Met Edco in De
Edco, gemeente Roermond en provincie
om een bedrijf te vestigen in landbouwge-
Meer is het gedaan met de rust. Dan rijden
ondertekende intentieovereenkomst op 19
bied De Meer. Ook heeft het comité groene
er dagelijks meer dan 1.000 vrachtwagens
januari 2007. Voor natuurherstel blijft dan
posters uitgedeeld die inwoners massaal
af en aan naar de megaloodsen. Als Edco
uiteindelijk maar bitter weinig over. Dat
zich al in Limburg vestigt, ligt het voor de
daarbij de ondertekening door de provincie
hand dat dit gebeurt op een bedrijventer-
in strijd is met haar eigen VORm-regeling
website. In het aanbevelingscomité van ‘De
rein. En die zijn er genoeg. Er is plaats op
(Verhandelbare Ontwikkelingsrechten me-
Meer Groen!’ zitten naast politieke partijen
bedrijventerrein TradePort bij Venlo en
thode), was blijkbaar geen probleem voor
onder meer de LLTB, Natuurhistorisch
ook de gemeente Echt-Susteren heeft via
de provincie om toch de intentieovereen-
Genootschap Limburg, Stichting Molens
wethouder Jo Verheesen onlangs laten
komst mede te ondertekenen.
Roermond wil het bedrijf meteen beginnen met de bouw. Actiecomité De Meer Groen! Het burgercomité ‘De Meer Groen!’ in Roerdalen vindt dat De Meer een groene
industriegebieden van Roermond. Middels het ophalen van handtekeningen via de website www.demeergroen.nl wil het comité richting politiek het signaal geven dat
voor het raam geplakt hebben. Wie het comité wil steunen, kan dat doen via de
Roerdalen en de Milieufederatie Limburg. Stichting Milieufederatie Limburg 5
Roerdalen
gemeente Roerdalen zal zich dan ook tegen
dat toe. Maar de provincie garandeert ons
In de gemeente Roerdalen worden de
de plannen blijven verzetten.”
dat ze van alles heeft geprobeerd om Edco
ontwikkelingen rondom Edco met argusogen
Inwoner Thei Smits uit Herkenbosch is
elders onder te brengen, maar dat ze steeds
gevolgd. Het gemeentebestuur is niet te
het volledig eens met de wethouder. ,,De
nul op het rekest kreeg. Tja, dan houdt het
spreken over de plannen om het agrari-
Meer moet groen blijven. Hoe wil je natuur
op. Vervolgens heeft men deze oplossing
sche gebied De Meer om te toveren in een
compenseren als er straks geen ruimte meer
bedacht en daar kunnen wij mee leven.”
bedrijventerrein. Roerdalen heeft immers de
is om te compenseren? Per saldo gaat de
taak zich te ontwikkelen als een landelijke,
natuur er in totale hoeveelheid altijd op
groene gemeente. Met het bouwen van
achteruit. En als het bedrijf niet past op een
een hallencomplex van honderden meters
andere locatie vanwege de grootte van de
dat er bij voorkeur gebouwd wordt binnen
lang en 32 meter hoog aan de rand van de
bouwkavel, dan kan het toch ondergebracht
de huidige bebouwde kom. Uitbreiding van
kerkdorpen Melick en Herkenbosch, zal dit
worden in twee vestigingen, bijvoorbeeld
een moeilijke opgave worden.
een op bedrijventerrein St. Joost en een op
eerst de mogelijkheden binnen de bebouw-
In Roerdalen heeft het burgercomité ‘De
TradePort in Venlo? Dan wordt De Meer ont-
de kom zijn benut. De SER-ladder geldt ook
Meer Groen!’ al meer dan 3.500 handteke-
zien en boekt Edco een vooruitgang van 850
voor bedrijventerreinen. De zoektocht naar
ningen opgehaald tegen de horizonvervui-
procent winst ten opzichte van de huidige
ling van Edco. Het gemeentebestuur onder-
situatie, want ik snap best dat het bedrijf
steunt deze actie en maakt zich sterk voor
het niet prettig vindt om nu over zeventien
provincies en gemeenten dienen nadrukke-
het behoud van de groene buffer tussen het
vestigingen verspreid te zitten.”
lijk alle mogelijkheden te onderzoeken voor
De SER-ladder De toepassing van de SER-ladder houdt in
steden en dorpen is pas aan de orde als
de beste locaties voor bedrijventerreinen vindt daarbij plaats op regionaal niveau. De
ruimtewinst op bestaande terreinen (onder
Roermondse industrieterrein Keulsebaan-
meer door het wegwerken van leegstand),
Zuid, natuurgebied De Meinweg en de
De provinciale adviescommissie PCOL heeft
dorpen Melick en Herkenbosch. Wethouder
gaandeweg haar mening over De Meer
Herman Nijskens van Roerdalen ziet vesti-
herzien. Aanvankelijk was de commissie erg
worden in het buitengebied. De SER-ladder
ging van Edco in De Meer als een uitbreiding
verdeeld over de komst van Edco. Inmid-
geldt dus ook voor Edco. Als ergens in Lim-
van het industrieterrein Roerstreek-Noord
dels hebben enkele tegenstanders hun
in Roermond. ,,Het gaat me niet eens zozeer
mening bijgesteld, waaronder de Kamer van
Edco, zal deze mogelijkheid benut moeten
om Edco. Ik heb niets tegen het bedrijf zelf.
Koophandel (KvK). Marjolein Smit, adviseur
worden.
Het gaat mij om het behoud van de groene
regiostimulering bij de KvK, zit namens de
buffer. De Driestruik, dat grenst aan het
KVK in de commissie. Hoewel ze eerst haar
plangebied, heeft zelfs EHS-status (Ecologi-
bedenkingen had tegen het voorstel om
VORm staat voor Verhandelbare Ontwik-
sche Hoofd Structuur-red). Om dan op die
Edco in De Meer te vestigen, is ze nu de
kelingsrechten methode. Die methode is
plek megaloodsen te bouwen, strookt niet
mening toegedaan dat dit een goede oplos-
gebaseerd op het ‘voor-wat-hoort-wat-
met eerder gemaakte afspraken. In 1996 zijn
sing is. ,,De KvK is voorstander van toepas-
principe’. Woningen, bedrijventerreinen,
afspraken met Roermond gemaakt in het ka-
sing van de SER-ladder bij vestiging van
kantoren en bedrijfsgebouwen kunnen
der van een grenscorrectie. Toen is afgespro-
bedrijven in de regio. Als Edco past op een
alléén buiten de daarvoor vastgestelde
ken dat De Meer landbouwgebied blijft. De
reeds bestaand bedrijventerrein, juichen we
alvorens te besluiten dat er gebouwd mag
burg op een bedrijventerrein plek is voor
Het VORm-instrument
gebieden (vastgelegd in zogeheten contouren) worden gebouwd na een zorgvuldige planologische afweging én met een tegenprestatie. Hiervoor is een berekeningsme-
Melick
thode ontwikkeld.
Paarlo Zuinig op ruimte
Foto: Provincie Limburg/HCLT
Inmiddels zijn de procedures gestart voor Herkenbosch
de wijziging van het POL én het bestemHeideRoerstreek
mingsplan om de bouw van Edco in De Meer mogelijk te maken. In een reactie heeft de Milieufederatie Limburg haar zienswijze naar de provincie gestuurd samen met Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Limburgs Landschap. Hans Heijnen vindt dat natuur soms wel erg
6 limburgs milieu
gemakkelijk plaats moet maken voor be-
De Milieufederatie heeft geprobeerd zowel
drijven. ,,En dat geldt ook voor landbouw-
Paul Dings, algemeen directeur van Edco, als
gronden. De Milieufederatie bepleit het
gedeputeerde Ger Driessen een aantal vragen
Zuinig Op Ruimte principe. De beschikbare
voor te leggen inzake het dossier-Edco. Paul
ruimte moet je zo goed mogelijk benut-
Dings heeft niet op onze vragen gereageerd.
ten. Het gaat hierbij om de kwaliteit van
Ger Driessen stuurde een schriftelijke reactie,
de openbare ruimte. Bedrijven moet je
die wij hieronder integraal publiceren.
op bedrijventerreinen concentreren. In De Meer dat dienst doet als ecologische
Waarom Edco in De Meer?
verbindingszone tussen het Roerdal en
Er ligt al jaren een grote opdracht c.q. uit-
natuurgebied De Meinweg, hoort geen
daging om het buitengebied van Roermond/
bebouwing.”
Roerdalen een kwaliteits- en kwantiteitsimpuls te geven met 400 hectare natuur. Be-
Zoals gezegd is de komst van Edco naar De
doeld om nu en in de toekomst het evenwicht
Meer alleen mogelijk na aanpassing van
te behouden tussen enerzijds de verstede-
het POL en wijziging van het ter plaatse
lijking en anderzijds de waarden van het
geldende bestemmingsplan. Het vooront-
landelijke gebied. Hiervoor is sinds 2000-2003
werp bestemmingsplan Edco lag tot 1 juli
de Natuurvisie Roermond Oost vastgesteld,
ter inzage bij de gemeente Roermond. De
een Kansenkaart opgesteld, een uitvoerings-
inzagetermijn van het voorontwerp POL
convenant opgemaakt en een intentieovereenkomst ondertekend.
aanvulling was toen al verstreken. De pro-
Door het ontbreken van financiële middelen is er tot op heden weinig of niets van de uit-
vincie en de gemeente Roermond houden
voering van het plan terechtgekomen. Ik heb de handschoen van mijn voorganger opgepakt
vooralsnog vast aan de plannen.
en zag het als een uitdaging om tot resultaat te komen. De totstandkoming van het nieuwe
Tijdens een informatieavond in Roerdalen
Provinciale Contourenbeleid en het bijbehorende (ver)nieuwende VORm-instrument (Verhan-
in april benadrukte gedeputeerde Ger
delbare Ontwikkelingsrechten methode) gaf ons de sleutels in handen om het proces op
Driessen ten overstaan van de massaal
gang te brengen. Het instrument dat gebaseerd is op het principe van prestatie - tegenpres-
toegestroomde belangstellenden dat
tatie, oftewel voor wat hoort wat.
Provinciale Staten nu aan zet zijn. ,,Gede-
Het enige dat we nog nodig hadden, was een financiële drager. Zoals zo vaak in het leven:
puteerde Staten hebben na afweging van
toeval bestaat niet. Habitura, de ‘Groene Projectontwikkelaar’, één van de ondertekenaars
alle factoren zoals werkgelegenheid en
van de intentieovereenkomst, vond Edco op haar pad. Vanaf dat moment is alles geschiede-
natuurbeleid de keuze gemaakt dat Edco
nis, is het verhaal in een stroomversnelling terechtgekomen en voor een ieder bekend.
in De Meer moet kunnen. Nu is het aan de
Deze kans konden we, ik en mijn collega Jos van Rey, niet voorbij laten gaan. Tien miljoen
Provinciale Staten om hierover een besluit
euro, 200 hectare nieuwe natuur en op termijn 400 nieuwe banen van het soort waar Roer-
te nemen.”
mond juist zo’n behoefte aan heeft.
Foto: Provincie Limburg
Edco had al voor zichzelf wat huiswerk gemaakt. Dit gematched met een uitgevoerde quick Door de PvdA in Provinciale Staten zijn
scan, leverde ‘De Meer’ als acceptabele vestigingslocatie op. Aansluitend aan een bestaande
inmiddels ook vragen gesteld over de rol
bedrijventerrein, goed ontsloten bij de pas geopende A73 en de grondeigendommen in één
van projectontwikkelaar Habitura in het
hand. Dit alles passend bij het programma van eisen van Edco.
Edco-verhaal. Statenlid Alouis Hermans wil
Het gaat er niet alleen om éénzijdig 200 hectare natuur te ontwikkelen, maar met de ‘boost’
opheldering over Habitura nu uit gege-
die dit geeft, komt een proces op gang waar door gebruik te maken van een actieve en
vens van de KvK blijkt dat dit bedrijf geen
creatieve grondpolitiek de gehele streek zijn voordeel mee kan doen. Door uitkoop, verkoop,
personeel in dienst heeft maar wel met
uitplaatsing, bijkoop, kavelruil, aanvullende (ont)pachtingen worden nieuwe kansen gecre-
een negatief vermogen zit van ruim twee
ëerd voor veel bedrijven.
miljoen euro. Het CDA heeft inmiddels
Edco vormt de opmaat voor een veel bredere gebiedsontwikkeling en plattelandsver-
aanvullende voorwaarden gesteld, maar
nieuwing. Ook voor de landbouw belangwekkende zaken kunnen worden opgepakt zoals
staat in principe achter de komst van Edco
opruimen/ontstenen, verplaatsen bedrijven, landschapsverbetering, waterretentie, enzovoort.
naar Roermond. Op 4 juli behandelen Pro-
Deels gefinancierd met de middelen die uit het ‘Edco-fonds’ kunnen worden gegenereerd.
vinciale Staten de POL-aanvulling Edco. Dit
Er valt natuurlijk een hoop af te dingen op de komst van dit bedrijf naar De Meer. Maar alles
verhaal wordt ongetwijfeld vervolgd.
afwegende, de plussen en minnen op een rijtje zettend, is de provincie van mening dat het alleszins verantwoord is, dat het bedrijf Edco zich in De Meer kan vestigen.
Monique Demarteau Milieufederatie Limburg
Gedeputeerde Ger Driessen, 6 juni 2008 Stichting Milieufederatie Limburg 7
Win een optreden van Jan Smit Het klimaat verandert. Daar zijn we het inmiddels over eens. Dit ernstige klimaatprobleem vraagt om grote oplossingen. Met z’n allen kunnen we een flinke stap dichterbij de oplossing van dit probleem komen. Door de Nederlandse overheid op te roepen een klimaatwet in te voeren én ook zelf aan de slag te gaan. Stratencompetitie
Deelnemen
winnaars bekendgemaakt. Zij gaan door
Wat kun je zelf doen? Zorg dat je eigen
- Pols je medebewoners en geef je op
naar de landelijke finale en krijgen alvast
straat ‘klimaatstraat van het jaar’ wordt
vóór 1 oktober 2008 via de website www.
een budget om op 16 mei 2009 een feest
en win een straatfeest met de bekende
hiergajevoor.nu
in hun eigen straat te organiseren. In de
Volendamse zanger Jan Smit! Straten die
- Verdien tot 1 februari 2009 zoveel
maanden maart en april moet je extra
minimaal 100 ‘klimaatpunten’ scoren,
mogelijk (maar minimaal) 100 klimaat-
klimaatpunten verdienen om zo kans te
doen mee aan de provinciale wedstrijd.
punten door energie te besparen en zoveel
maken op de landelijke hoofdprijs, een
De winnaar in Limburg gaat door naar de
mogelijk huizen mee te laten doen in jouw
groots straatfeest met een optreden van
landelijke finale en maakt kans op die su-
straat. Extra punten kun je verdienen door
Jan Smit! Uiteraard wordt de winnaar ook
perhoofdprijs! Hoe? Verzin een plan om je
bijvoorbeeld ook op je werk, je school of je
in het zonnetje gezet door de landelijke en
straat klimaatneutraal te maken. Verminder
sportclub aan te sturen op energiebespa-
regionale media. Ga naar www.milieufe-
de CO2-uitstoot in jouw straat! Het beste
ring of met een actie binnen je gemeente
deratielimburg.nl of www.hiergajevoor.nu
idee voor een klimaatneutrale straat wint
of woningbouwcorporatie.
voor meer informatie over de stratencom-
volgend jaar de hoofdprijs.
Begin maart 2009 worden de provinciale
petitie, de spelregels en tips en ideeën.
Abonnement aanbieding Limburgs Milieu Ja, ik neem een abonnement op het tijdschrift Limburgs Milieu voor een bedrag van e 12,50 per jaar. Als ik mij aanmeld vóór 15 september 2008, ontvang ik de eerste twee uitgaven van Limburgs Milieu gratis. Ik wacht met de betaling tot ik de acceptgirokaart ontvang. Naam
: _____________________________________________
Adres:
: _____________________________________________
Postcode
: _____________________________________________
Woonplaats
: _____________________________________________
Telefoon
: _____________________________________________
E-mail
: _____________________________________________
Abonnementen kunnen elk gewenst moment ingaan en worden aangegaan tot wederopzegging. Limburgs Milieu verschijnt vier keer per jaar. Deze bon vóór 15 september 2008 in een ongefrankeerde envelop opsturen naar: Milieufederatie Limburg t.a.v. Annie Malskat Antwoordnummer 10053 6040 XT Roermond Handtekening: 8 limburgs milieu
Datum:
IJzeren Rijn Continuing story Het is opmerkelijk stil in het dossier IJzeren Rijn, met name in Nederland en België. Beide landen doen momenteel gezamenlijk onderzoek naar de kostenverdeling op Nederlands grondgebied. Zoals bekend moet België voor een aanzienlijk deel meebetalen aan de reactivering van de IJzeren Rijn op het Nederlandse traject. Dat is vastgelegd in de historische verdragen uit 1839 en 1873. Over het onderzoek is niet veel bekend.
De werkelijke prognoses liggen een stuk
Het IJzeren Rijn dossier is al jarenlang een
Wel weten we dat het wat langer gaat
hoger. Twee onderzoeksbureaus hebben in
politiek dossier, een krachtmeting tussen
duren. Duitsland is immers voorstander
opdracht van de Commissie Onafhankelijke
België en Nederland. Wordt het straks een
van een tracé langs de N280/BAB 52. De
Deskundigen IJzeren Rijn acht scenario’s
financieel inhoudelijk dossier of misschien
mogelijk maatschappelijke kosten en baten
uitgewerkt. In deze scenario’s hebben zij
toch nog een echt inhoudelijk dossier?
van dit tracédeel worden meegenomen in
het aantal treinen berekend dat per etmaal
De ongeveer vijftig tot honderd treinen
het Nederlands-Belgische onderzoek.
- in beide richtingen samen - de gehele
(de aantallen verschillen naar gelang het
spoorcorridor Antwerpen-Roergebied zal
onderzoeksbureau) die nu nog geëlektri-
Ook weten we dat er voor de bepaling van
gebruiken, uitgesplitst over de spoorver-
ficeerd over de Montzenlijn rijden, nemen
de kostenverdeling gerekend wordt met
bindingen IJzeren Rijn en Montzenlijn, in
straks als dieseltrein de IJzeren Rijn in
een enkelsporige diesellijn. Dat uiteinde-
een situatie mét de IJzeren Rijn en een
gebruik. Dat dit geen verbetering van de
lijk een tweesporige, geëlektrificeerde lijn
situatie zonder de IJzeren Rijn.
luchtkwaliteit betekent, mag duidelijk zijn.
weer tot financiële conflicten leiden. Ten
Wat opvalt is dat er - onafhankelijk van
In Duitsland groeit de weerstand tegen
slotte gaat het dan om een kostenverde-
het scenario - sprake is van een toe-
de N280/BAB 52 variant behoorlijk. In elk
ling tussen drie partijen: Nederland, België
name van slechts tien treinen per dag bij
dorpje langs het nieuwe tracé is er wel een
én Duitsland. Ik hoop dat het totaalplaatje
ingebruikname van de IJzeren Rijn. Verder
actie- of bewonersgroep. In een zeer hoge
bekend is op het moment dat de parlemen-
is het opmerkelijk dat 60 tot 70% van de
frequentie - soms enkele malen per week -
ten een besluit moeten nemen. Meerkos-
treinen die nu nog de Montzenroute ne-
verschijnt er informatie in de Duitse media.
ten komen er altijd. Kijk maar naar de
men, dan de IJzeren Rijn zullen verkiezen.
De strijd die in Nederland al tien jaar wordt
Betuwelijn.
Dat laatste is vrij logisch. De Montzenlijn
gevoerd, barst daar nu in alle hevigheid
wordt aangelegd, zal in een latere fase wel
is in de Eerste Wereldoorlog aangelegd
los. De Belgen zijn wat kalmer van aard en
De kostenanalyse vindt plaats op basis van
ter vervanging van de IJzeren Rijn. Als de
laten de plannen vooralsnog rustig over
te verwachten hoeveelheden goederen,
IJzeren Rijn weer wordt gereactiveerd, ver-
zich heen komen.
die vervoerd gaan worden tussen Antwer-
vangt deze dus weer de Montzenlijn. Die
pen en Duisburg. Voor de kostentoedeling
laatste is overigens helemaal tweesporig en
Ik hoop echter dat ook daar de mensen op
wordt gerekend met 72 treinen over het
onlangs volledig geëlektrificeerd.
tijd wakker worden en dat ze actie gaan
IJzeren Rijn tracé. Dit is geen realistisch
ondernemen voordat de treinen langs hun
getal, maar het maximumaantal dat
Er is volgens mij weinig rekenwerk nodig
voordeur denderen. Wij zetten ons terecht
vervoerd kan worden over een enkelsporige
om te ontdekken dat de drie landen een
in voor het leefmilieu in onze dorpen en
spoorbaan.
miljardeninvestering willen doen om in
steden. In Roermond grenzen vele tuintjes
2030 slechts tien(!) extra treinen per dag te
aan de verguisde spoorlijn. In België wordt
laten rijden van Antwerpen naar het Ruhr-
er momenteel zelfs nog gebouwd vlakbij
gebied. Voor deze tien treinen is volgens
de spoorlijn, zoals in Mol. Of de nieuwe be-
mij vast en zeker plaats op de Montzen-
woners beseffen wat hen straks te wachten
route, Betuwelijn of Brabantlijn. Al zou
staat, is nog maar de vraag.
men deze treinen gratis laten rijden, dan is de kostenderving nog vele malen lager dan de investering die de reactivering van de
Toine Wuts Milieufederatie Limburg
IJzeren Rijn kost.
Stichting Milieufederatie Limburg 9
Stevie Ann, het Limburgse gezicht van de klimaatwet Stevie Ann is sinds begin dit jaar het gezicht van de klimaatwet. Samen met De Dijk trad de Limburgse zangeres op 7 juni op tijdens het klimaatconcert in Utrecht. Net als iedereen maakt ze zich grote zorgen over de klimaatveranderingen. Met haar single Changes, die speciaal geschreven is ten behoeve van dit thema, staat ze momenteel hoog in de hitlijsten.
Haar optreden tijdens het klimaatcon-
sterallures. Tijdens dit telefonische
staan) zit een actiekaart waarmee de
cert was een daverend succes. Maar
interview zit ze in de trein en is ze op
campagne kan worden gesteund. Dat
eerlijk gezegd laat ze altijd haar publiek
weg naar een optreden. ,,Ik reis veel voor
kan ook via de website www.klimaatwet.
enthousiast achter. De 22-jarige Stevie
mijn werk. Eerlijk gezegd ga ik ook vaak
nu.
Ann zingt met haar loepzuivere stem
met de auto. Maar als het even kan, pak
Tijdens de campagne worden zoveel
namelijk wonderschone liedjes en schrijft
ik de trein. Goed voor het milieu en erg
mogelijk handtekeningen verzameld
daarbij ook nog eens al haar songs zelf.
relaxed.”
die straks worden aangeboden aan de
Een echt muzikaal multitalent dus.
regering met het verzoek om zo snel CAMPAGNE
mogelijk een klimaatwet te regelen. In
De kleine Stéphanie Struijk (want dat is
Haar belangstelling voor het klimaat
die wet zou onder meer vastgelegd moe-
haar echte naam) speelde al op jonge
werd gewekt door de film An Inconve-
ten worden dat er in Nederland jaarlijks
leeftijd piano, die ze op haar 14de ver-
nient Truth, zo vertelt ze. ,,Uiteraard wist
minstens 3 procent minder CO2 uitstoot
ruilde voor de gitaar. Al snel begon ze
ik van het broeikaseffect en zo. Maar ik
komt en dat de ontwikkelingslanden
zelf melodietjes te verzinnen. Op een
had me er nooit echt in verdiept. Toen
gesteund worden in hun strijd tegen
blocnote krabbelde ze de teksten. En
ik die film zag, besefte ik dat ik zelf ook
klimaatverandering.
opeens was daar haar indrukwekkende
iets moest gaan doen. Vlak daarna werd
debuutalbum Away From Here. Een plaat
ik door Milieudefensie gevraagd om het
Door de inzet van Radiohead-zanger
die inmiddels de gouden status heeft
gezicht te worden van de klimaatwet-
Thom Yorke is de klimaatactie in Groot-
verworven. Zelf blijft de zangeres erg
campagne. Ik hoefde daar niet lang
Brittannië een groot succes geworden.
nuchter onder haar succes. Want hoewel
over na te denken, want eigenlijk was
De Britse overheid heeft haar burgers
ze speelt op alle grote festivals (Bospop,
dat precies waar ik naar op zoek was. Ik
beloofd dat de bovenstaande afspraken
Pinkpop, Parkpop) heeft ze alles behalve
geloof echt dat we iets aan de klimaat-
zullen worden nageleefd. Zou een duet
veranderingen kunnen doen. Elk jaar
met de zanger niet een leuk muzikaal
minder broeikasgassen de lucht in, moet
uitstapje zijn? ,,Oh zeker, een duet met
lukken. Daar kunnen we met zijn allen
Thom Yorke zou ik zeker niet afslaan.
een steentje aan bijdragen. Ons klimaat
Maar ik ben bang dat dat er voorlopig
verandert razendsnel. Halve maatregelen
niet in zit”, verzucht de zangeres.
volstaan niet meer.” Hectiek
1 0 limburgs milieu
Aansporing
De Limburgse zangeres heeft sowieso
Intussen is haar single Changes, die ze
een speciale band met Engeland. Na
speciaal voor de klimaatwet-campagne
het overweldigende succes van haar
heeft opgenomen, een grote hit. ‘It’s
debuutalbum in 2005 waarmee ze de
time to turn the tide, cause we ought
Zilveren Harp en de Essent Award won,
to”, zingt ze in het refrein. Een aan-
vertrok Stevie naar Groot-Brittannië
sporing die veel mensen uit het hart is
om daar in alle rust te werken aan haar
gegrepen.
nieuwe cd. Na alle hectiek rond haar
Bij de EP-single (waar 4 nummers op
persoontje was de druk op de jonge
zangeres zo groot dat het schrijven van
haar tweede album Closer To The Heart
May, de gitarist van de legendarische
nieuw materiaal haar niet goed af ging.
uit. Stevie schreef alle muziek en teksten
band Queen, erg enthousiast over de
,,Ik was net gestopt met mijn oplei-
zelf, speelde gitaar en piano en was
sympathieke Limburgse zangeres met
ding aan de Rockacademie en raakte
nauw betrokken bij de productie van het
haar onafscheidelijke gitaar en warme
daarna mijn gevoel voor songs schrijven
album.
stem vol compassie. Toen ze live voor
helemaal kwijt. Ik had wel heel veel
het radioprogramma van Giel Beelen de
te vertellen, maar ergens blokkeerde
ROCKEN
Queen cover One Year of Love speelde,
iets. Ik besloot om niet bij de pakken te
Haar muziek is het best te omschrijven
nam hij zelfs contact met haar op
gaan neerzitten, pakte mijn blocnote en
als een mix van folk, roots, blues en pop.
om haar te complimenteren met haar
dwong mezelf iedere dag een tekst te
Zelf luistert ze graag naar singer-song-
mooie uitvoering. Stevie is blij met
schrijven. Tot mijn verbazing kwamen
writers als Joni Mitchell, Neil Young en
alle aandacht, maar wil vooral zichzelf
daar bijzondere teksten uit, die ik later
Bonnie Raitt. Dat ze ook een stevig potje
blijven. ,,Het belangrijkste voor mij is dat
van muziek voorzag. In februari 2007
kan rocken, bewijst ze op het nummer
ik liedjes kan maken die mensen mooi
ben ik naar Engeland gegaan om samen
Personal Jesus, een cover van Depeche
vinden. Daarnaast zet ik me in voor een
met producer Arno Guveau in Wales de
Mode, die ook op haar laatste EP staat.
betere wereld voor iedereen. Zolang ik er
songs op te nemen. Het was fijn om er
zelf van kan genieten, wil ik dit nog heel
even uit te zijn. In Wales kende niemand
Nu ze Nederland al veroverd heeft,
mij, ik vond er rust en kon me volledig
ligt ook de weg naar het buitenland
richten op de muziek.” In 2007 kwam
voor haar open. Zo is onder meer Brian
lang blijven doen.” Monique Demarteau Milieufederatie Limburg Stichting Milieufederatie Limburg 11
Buitenring Parkstad: overbodig en duur Elke Limburgse gemeente wil snel en gemakkelijk bereikbaar zijn en heeft dus behoefte aan een goede infrastructuur. Op veel plaatsen ontstaan er dagelijks files en is de bereikbaarheid niet optimaal. De oorzaken zijn legio: een verkeerde afstemming van verkeerslichten, een te korte invoegstrook of zelfs een spoorwegovergang. Het is dan niet altijd noodzakelijk om voor veel geld nieuwe wegen aan te leggen. Hoe zit dat met de Buitenring Parkstad? Deze 26 kilometer lange vierbaansweg moet vanaf 2014 in gebruik zijn. Is de aanleg van deze buitenring - die minimaal 190 miljoen euro gaat kosten - noodzakelijk of zijn er alternatieven? Toine Wuts, beleidsmedewerker mobi-
Dat kost in ieder geval geen kapitalen”.
liteit van de Milieufederatie, is stellig
op het grondwater en de beekdalen. De keuze voor het noordtracé is duidelijk
in zijn oordeel. De geplande Buitenring
De meeste betrokken gemeenten zijn
genomen vanuit een economisch stand-
Parkstad is volgens hem compleet over-
laaiend enthousiast over de nieuwe
punt. Dat geldt trouwens voor de gehele
bodig. ,,Je hebt in dat gebied te maken
Buitenring Parkstad, waarvan in juni
Buitenring. Uit de samenvatting van de
met een dalende bevolkingsgroei en met
de Milieu Effect Rapportage (MER) ter
MER blijkt zonneklaar dat de effecten op
vergrijzing. Zelfs bij een toename van de
inzage lag. Alleen Nuth en Kerkrade
wonen, werken, recreatie, natuur, water,
mobiliteit per persoon is sprake van een
zijn diepongelukkig. Bij Vaesrade (Nuth)
cultuurhistorie en de totale luchtkwa-
afname van de totale mobiliteit. Er is
wordt immers veel natuur aangetast,
liteit stuk voor stuk negatief uitpakken.
geen enkele aanleiding om te verwach-
doordat de geplande weg dwars door
De Buitenring scoort alleen op verkeer
ten dat hier in de nabije toekomst ver-
het buitengebied gaat. Ook vreest de
en economie, met name bereikbaarheid
andering in gaat komen. Een verkeers-
gemeente geluidsoverlast voor zijn
en verkeersveiligheid. Als je dat afzet
kundige noodzaak om de Buitenring
inwoners. De gemeente Kerkrade wil een
tegen de vele negatieve gevolgen, heeft
Parkstad aan te leggen, is er niet.”
ander tracé, namelijk via de Tunnelweg.
de Buitenring Parkstad absoluut geen
Waarom daar niet voor gekozen is, is
meerwaarde. Overigens komt ook het
onduidelijk.
natuurmonument Brunssummerheide,
Dat de politiek al sinds de jaren zestig discussieert over de meerwaarde van een
een Natura-2000 gebied, er bekaaid
ringweg die de regio beter bereikbaar
Wuts vindt met name de voorkeur voor
vanaf. De tweebaansweg die er nu door-
moet maken, geeft ook aan dat er geen
het noordelijk tracé bij Brunssum een
heen loopt, wordt straks een vierbaans-
directe noodzaak bestaat. Als die weg
slechte keuze. ,,Voor Brunssum waren
weg. Met de aanleg van parallelstroken
immers echt nodig was, was men al veel
er drie mogelijkheden, onder meer de
voor het lokale verkeer is er zelfs sprake
eerder tot actie overgegaan.
noordelijke en de zuidelijke variant. Die
van een zesbaansweg. En dat door een
laatste optie scheidt de sportcomplexen
natuurgebied! Wie verzint zoiets?”
Wuts erkent overigens wel dat de
van openluchtbad De Zeekoulen. De
huidige infrastructuur rondom Parkstad
noordelijke variant is funest voor het
verre van optimaal is. ,,Maar dat bete-
landschap en heeft een negatief effect
Monique Demarteau Milieufederatie Limburg
kent niet dat je nu meteen een nieuwe vierbaansweg moet gaan aanleggen. Met een goede en duidelijke bewegwijzering
Kosten rijzen vaak de pan uit
kun je al een hoop bereiken. De inwoners
De aanleg van infrastructuur is een dure aangelegenheid. Vaak lukt het om binnen het
van het gebied weten natuurlijk hoe ze
geraamde budget te blijven, soms wordt de oorspronkelijke begroting flink overschreden.
moeten rijden, maar mensen die niet bekend zijn in deze streek kunnen er vaak moeilijk hun weg vinden. Die noemen
Raming bij aanvang Kosten in 2008
Kosten in 2015
Betuwelijn
1,1 miljard euro
gereed
de bewegwijzering onoverzichtelijk en onduidelijk. Daar kun je dus gemakkelijk
10 miljard euro
iets aan doen. En met het vernieuwen
Noord-Zuidlijn Amsterdam
1,4 miljard euro
2,4 miljard euro
?
van enkele kruispunten zijn alle ver-
Buitenring Parkstad
136 miljoen euro
195 miljoen euro
?
keerskundige knelpunten op te lossen. 1 2 limburgs milieu
Vierde Nacht van de Nacht op 25 oktober De Nacht van de Nacht wil aandacht te vragen voor de schoonheid en de functie van de duisternis, die steeds meer onder druk komt te staan door de alsmaar toenemende verlichting. De Nederlandse nacht wordt elk jaar drie tot zes procent lichter. Echte duisternis is bijna niet meer te
• Organiseer tijdens de Nacht van
Nacht van de Nacht weetjes
vinden in Nederland. Hierdoor wordt
de Nacht een avondactiviteit over de
- Meer dan honderd gemeenten doofden
het zien van een volle sterrenhemel
schoonheid van de nacht of de toe-
vorig jaar de lichten van 217 torens,
steeds zeldzamer, raken nachtdieren in
nemende lichtvervuiling. Dit kan een
kerken, bruggen en monumenten.
de war en kunnen mensen slecht slapen.
excursie of wandeling zijn, maar ook een
- Een groot aantal gemeenten in
Nederland is inmiddels een van de meest
lezing, markt of tentoonstelling. Alles is
Nederland doofde of dimde ook
verlichte landen ter wereld. Eind 2007
mogelijk. Nieuwe creatieve ideeën zijn
lantaarnpalen.
werd voor de derde maal de Nacht van de
altijd welkom!
- In totaal namen er in 2007 meer dan
Nacht georganiseerd. De campagne om
• Ondersteun onze oproep aan bedrijven,
12.000 mensen deel aan de nacht-
Nederland donkerder te krijgen en iets
organisatie en gemeenten om het licht te
evenementen in het hele land.
aan het klimaatprobleem te doen, krijgt
doven.
- Negen van de tien Nederlanders wil
steeds meer aanhang. In 2007 vonden er
• Vraag de gemeenteraad om mee te
dat reclameverlichting/sierverlichting
22 activiteiten plaats in Limburg tijdens
doen aan de Nacht van de Nacht.
‘s nachts uitgaat.
de Nacht van de Nacht met in totaal
• Plaats een artikel over de Nacht van
- De oproep aan gemeenten om
ruim 900 deelnemers. De verwachtingen
de Nacht in lokale blaadjes of het eigen
reclameverlichting ‘s nachts te doven
werden hierdoor ruimschoots overtrof-
wijkkrantje. Of zorg op een andere ma-
wordt ondersteund door de Minister
fen. Verspreid over de hele provincie
nier voor bekendheid, bijvoorbeeld thcaNvia eded
waren er tal van activiteiten: vollemaan-,
website van je vereniging of club.
avond- en sterrenwandelingen, planetari-
Laten we er samen voor zorgen dat de
umshows, nachtdierexcursies, vleermuis-
Nacht van de Nacht wederom een groot
speurtochten, nachtbrakerstrektochten
succes wordt!
en excursies lichtvervuiling.
nav tvan hcVROM. aN Wedstrijd djirtsdeW Nacht van de 8002 rebotko 52
ereknoD tsnuK
25 oktober 2008
Donkere Kunst
Wil je meer informatie, heb je vragen of
dnova elaiceps nee rebotko 5De 2 gaMilieufederatie dretaz po treesorganiseert inagro eitare op dezaterdag fueiliM eD 25 oktober een
Word actief
van wil je een activiteiteaanmelden? izëop tnuk U Neem .nerevel tnuk egardWedstrijd jrondom ib nee uNacht naaraNacht avan w ,tde hcaNacht, N ed nde awaaraan v tNacht hcaNumeen odno bijdrage r kunt lev
Uiteraard willen we dat ook in 2008 weer
s’otof ne snootrac ,nejien red(korte) lihcs wuverhalen fo negarvoordragen droov nelahof revuw trok( ne cartoons e De Milieufederatie organiseert op)eschilderijen, dan contact op Ester Wolters van de
veel mensen deelnemen aan de Nacht
oktober Milieufederatie Limburg, tel. .g0475 niliuvr-e386 vthcil ednemenzaterdag efunctie ot raamvan s25 la ede d fduisternis o/ne seen inreen/of tspeciale siud ede d nalsmaar aavond v eitcntoenemende uf licht
van de Nacht. Dat kan op verschillende
dnekeb sraanniw ed ne neledrrondom oEen oeb jury nëeiNacht rzal ogede tacvan verschillende ednde elliNacht, hcsrevcategorieën ewaaraan d laz yrujje beoordelen neE en de w 410, e-mail: e.wolters@milieufederatie-
manieren.
limburg.nl
ed ne diehnoohcs ed tem nebbeh ntentoonstellen. ekam et teom pHet rewronderwerp edno teH .moet nellette snomaken otnet hebben met d
maken.
.nekam
een bijdrage kunt leveren. Je kunt poëzie
.nerevel tliw egardjib nee en uSchrijf ei(korte) rogetaucnu ekin lew enngeef i navoordragen af aan eeginnwelke e ni u ueigen fjirhcSu een bijdrage verhalen ofncategorie
schilderijen, cartoons foto’s Milieufederatie Limburg gren ubm iL eitatentoonredefueiliM 4 6, 8tel. 3 – 0475 5740 –.le 386 t , te Ester Wolters s410 remaken tloW retsE stellen. Het01onderwerp moet
[email protected] [email protected].
hebben met de schoonheid en de functie
van de duisternis en/of de alsmaar toenemende lichtvervuiling. Een jury zal de verschillende categorieën beoordelen en de winnaars bekend maken. Schrijf je nu in en geef aan in welke categorie je een bijdrage wilt leveren. Milieufederatie Limburg Ester Wolters , tel. 0475 – 386 410
[email protected].
Stichting Milieufederatie Limburg 13
Verpakking in de hel
Foto: Fotobureau Kuit, Roermond
Column Wim Kuipers
,,Waarom hak je toch steeds in op de gewone man?’’ verweet me
mogen worden. Als maar genoeg individuen iets willen, gebeurt
een kennis. ,,Durf je de politici niet meer aan? Nee zeker….. want
het. Want ook daar is marktwerking (hoop ik).
die meppen terug.‘’ Ach, daar ben ik niet bang voor. Ik heb niets
Een ander voorbeeld: de commotie rondom het castreren van
te verliezen: geen kiezers, (bij)baantjes noch aanzien. Ik vind het
biggetjes. Wie denkt dat de boeren dat met plezier doen? Een
echter vooral de taak van milieubewegingen en politici zélf om
voor een die balletjes wegknippen? Tuurlijk niet. Ze doen het om
politici op de vingers te tikken.
te voorkomen dat het vlees van een paar van die beertjes gaat
Daar kon mijn geachte opponent even in meegaan. Maar zo zei
geuren. Die kans is - zo heb ik ergens gelezen - twee tot drie
hij: ,,Het tijdschrift Limburgs Milieu is toch vooral bedoeld voor
procent. En dat geldt alleen voor vlees dat gebraden wordt.
beleidsmakers. En die gooien geen lege blikjes op straat.’’ Juist.
Ik kan me voorstellen dat de vleesverwerkende industrie een me-
Maar nu ik weer met een tegenargument; ,,Politici moeten de
thode zoekt om die dieren te traceren en er vervolgens produc-
mentaliteit van het publiek veranderen. Dat vind ik belangrijker
ten van te maken die geen gemene geur hebben. Zal niet altijd
dan dat ze steeds weer met nieuwe wetten, voorschriften, regels
lukken, dus dan gaat het om één procentje pech dat je malse lapje
en verboden komen. Politici durven nauwelijks te moraliseren.
vlees…….. Stop! Dat risico wil niemand nemen. De consument is
Ze zijn bang weggehoond te worden of als SGP’er in de zandbak
verwend en wil naar de kieskeurige mond gepraat worden, en
gezet te worden. Daarom spreken ze de burgers aan via anonieme
moet wederom de prijs hiervoor betalen.
straffen.’’
Ik richt mij dan ook tot de gewone burger die bijna altijd consu-
Nu komen ze weer met iets nieuws: de verpakkingstoeslag. ‘Wordt
ment is. De opmerking dat iemand die geen verpakte producten
doorberekend in de prijzen’, zeggen de bazen met Heijn en Hei-
koopt niet gestraft zal worden, is kletspraat. Waar kun je on-
neken voorop. Zoals ik de vorige keer al memoreerde: aluminium
verpakte wijn, melk, boter en brood kopen? Laat ik tot de kern
duurder? Dan ook tapbier en flesje pils duurder!
komen: het kleine milieu leeft niet meer. Het is met de dagelijkse
De Volkskrant meldde het op Koninginnedag wat neutraler: ,,Het
zonden begraven. En het grote milieu: wat kunnen we daaraan
Centraal Bureau Levensmiddelenhandel verwacht dat de fabrikan-
doen? Zijn we bang iets verkeerds te doen, anderen te schaden
ten de nieuwe belasting gaan doorberekenen aan de supermarkten
of zijn we bang voor de hel? Die hel is er namelijk al binnen het
die op hun beurt de kosten weer doorberekenen aan de klant.’’
milieu. Cabaretgroep Farce Majeure vertelde vroeger elke week
Hoezo doorberekenen aan fabrikanten? Wijnboeren in Grieken-
dat de toestand van water en lucht steeds slechter zou worden. De
land, Chili of Australië weten niets van onze belastingregeltjes en
beroemde schrijfster Annie M.G. Schmidt, opgenomen in de canon
hoeven deze ook niet te betalen.
van de meest Nederlandse culturele eigenheden, liet ons weten:,,
En wat gebeurt er straks met de opbrengst van de verpakkingstoe-
Hier in Holland sterft de laatste vlinder op de allerlaatste bloem,
slag? De helft gaat naar de schatkist, de andere helft is bestemd
en dan kwam de atoomklap.’’ We hebben het geloofd. Ooit!
voor het opruimen van de afvalberg. De consument die een ver-
Nu niet meer! We geloven niet meer in nieuwe rampen. In elk
pakt product koopt, wordt gewoon bestraft. Ook als je als brave
geval leeft de vrees voor de gevolgen van de opwarming van de
burger de verpakking netjes uit mekaar haalt en het afval scheidt.
aarde bij Nederlanders allerminst. Al meent een stroom- en gas-
Oud papier in de papierbak! Op zaterdag netjes en geheel gratis
boer met beelden van de watersnood in Zeeland anno 1953 ons
opgehaald door de plaatselijke schutterij of harmonie.
angst aan te moeten jagen zodat we massaal zijn CO2-maatrege-
Moet ik nou constateren dat je gek bent als je oud papier naar de
len consumeren. Dat is zoiets als een gereformeerde wijkverpleeg-
harmonie dirigeert, omdat je al voor het opruimen hebt betaald?
ster die beweert dat je aids krijgt van handen onder de dekens. En
Nee! Ik blijf hameren op de verantwoordelijkheid van ons allemaal,
wat hebben we nog op met de honger in de wereld? We willen wel
zodat er een betere wereld ontstaat. Jazeker ouderen. U weet dat
een betere wereld voor onze kleinkinderen, maar eerst moet dat
vast nog wel? Dat was het motto van de Bond Zonder Naam. En
geld terug, dat we konden krijgen als we met die hummeltjes naar
die is er - geachte jonkies - niet meer. Maar die leus ‘Verbeter de
de eendjes gingen kijken.
wereld, begin bij jezelf’ zou ook anno 2008 wel wat meer gehoord 1 4 limburgs milieu
Wim Kuipers
Leonardo DiCaprio komt op voor het milieu Naast zijn acteerwerk speelt milieuzorg een grote rol in het leven van de Amerikaanse acteur Leonardo DiCaprio. Zijn website is geheel gewijd aan dit thema. Bovendien is hij de producer en verteller van de film The 11th Hour. In deze documentaire houdt DiCaprio de mondiale milieuproblematiek tegen het licht. Hij deelt zijn ideeën met de kijker in de hoop een bijdrage te leveren aan het herstel van onze planeet, voor nu en in de toekomst.
Winnaars prijsvraag
Leonardo DiCaprio, die we kennen van de
vooraanstaande wetenschappers, politici en
kaskrakers Titanic, The Aviator en Gangs
andere experts (onder wie de voormalige
of New York, is al jaren een zeer bevlogen
Russische president Michail Gorbatsjov en
milieuactivist. Om het goede voorbeeld
de eminente natuurwetenschapper Step-
te geven, kocht hij onlangs een nieuwe
hen Hawking) bespreken de belangrijkste
In april organiseerde de Milieufederatie een
woning in het ‘groene’ Riverhouse-complex
problemen waarmee wij aardbewoners de
prijsvraag rondom het op DVD verschij-
in New York. Het appartement is beschil-
komende tijd te maken zullen krijgen.
nen van de milieufilm The 11th Hour. De
derd met milieuvriendelijke verf, heeft een
The11th Hour is daarmee een interessante
vraag luidde: Leonardo DiCaprio kreeg in
waterreinigingsinstallatie en is uitgerust
en welkome aanvulling op An Inconvenient
2006 zijn derde Oscarnominatie voor een
met zonnepanelen. De filmster rijdt boven-
Truth, de film die Al Gore een Oscar en
rol in een speelfilm. Hoe heet deze film?
dien liever rond in een hybride auto dan in
de Nobelprijs opleverde. Waar Gore blijft
Het goede antwoord is uiteraard: Blood
een luxe limousine. Ook zet DiCaprio zich
steken in algemeenheden gaat DiCaprio
Diamond.
in voor de BYOB-campagne, oftewel Bring
namelijk wat dieper op de zaken in.
The 11th Hour
Onder de goede inzenders zijn drie exem-
Your Own Bag! Hij roept iedereen op om zelf een duurzame draagtas mee te nemen
DiCaprio’s betrokkenheid komt oprecht
plaren van de DVD verloot.
bij het winkelen of boodschappen doen.
over en als presentator houdt hij zich in
De prijswinnaars zijn:
Het doel is uiteraard de enorme afvalberg
The 11th Hour passend op de achtergrond.
van plastic wegwerptassen te reduceren.
Hij laat met name de deskundigen aan het
- Marianne Wulms-Hovens uit
woord. De rampen die zij ons voorspiege-
Roermond
De Amerikaanse acteur maakte in 2007
len zijn indrukwekkend, net als de stroom
- Ton Laeven uit Brunssum
de documentaire The 11th Hour. Onlangs
van afwisselend betoverende en grimmige
- Servé Aarts uit Eijsden
verscheen deze film op DVD, uiteraard in
beelden. De film draagt oplossingen aan en
een milieuvriendelijke verpakking. De film
heeft als voornaamste doel de kijker aan
De winnaars hebben de DVD inmiddels
onderzoekt de wijze waarop wij omgaan
te sporen om zich in te zetten voor het
thuisgestuurd gekregen.
met deze planeet en wat de gevolgen
milieu: het elfde uur heeft namelijk reeds
hiervan zijn voor het ecosysteem. Diverse
geslagen. De film slaat een beetje door waar het gaat om de beïnvloeding van de kijker. Tekst en beelden spreken immers voor zich. Als de zoveelste waarschuwende deskundige in beeld verschijnt, bekruipt je het gevoel dat je die jobstijding al eens eerder hebt gehoord. Met de productie van deze film heeft DiCaprio in ieder geval laten zien dat hij meer is dan een oppervlakkige Hollywoodster en dat hij zich met hart en ziel inzet voor het milieu. Monique Demarteau Milieufederatie Limburg Stichting Milieufederatie Limburg 15
Een energielek kan in een klein hoekje zitten Het klimaat verandert wereldwijd door het grootschalige gebruik van fossiele brandstoffen. We kunnen hier een halt aan toeroepen onder meer door energie te besparen. Zonder dat we het in de gaten hebben, gaat er vaak energie verloren, zowel in bestaande panden als in nieuwbouw. De Provinciale Milieufederaties maken zich sterk voor energiebesparing. Samen met overheden en bedrijven werken ze aan bewustwording en geven ze tips. Met het project ‘Ontdek het lek’ introduceren ze de mogelijkheden om onvermoede energieverspilling aan te pakken. Hoe staat het met de isolatie van oude en
binnentemperatuur van 20-21 °C.
De thermische isolatie van de gevels en
nieuwe gebouwen, en wat kunnen we er aan
Hoe roder de kleur, hoe meer warmte er
het zwembad blijkt matig te zijn. Bij het
verbeteren? Aan de Gasunie Engineering &
‘ontsnapt’. Op de foto zie u de thermoscan
Technology in Groningen is opdracht gege-
van de boerderij van Ed Nijpels, de voormali-
ven om 24 gebouwen te scannen met een
ge Commissaris van de Koningin in Friesland.
infra¬rood camera, het verwarmingssysteem te beoordelen en conclusies en aanbeve-
Stadhuis Maastricht
lingen te formuleren. De beheerders van de
In de provincie Limburg zijn het gemeente-
gebouwen hebben zich bereid verklaard om
huis in Maastricht en het sportcentrum De
waar mogelijk met de aanbevelingen aan
Haamen in
zwembad heeft de binnentemperatuur van
de slag gaan. De milieufederaties volgen de
Beek gescand.
32 °C een verstorende werking op de scan.
voortgang daarvan. Ze verwachten dat dit
Het stadhuis
Het recentelijk gerenoveerde dak van het
goede voorbeeld goed doet volgen. Daarom
aan de Markt
zwemhal is wel goed geïsoleerd. Uit het rap-
zijn de gebouwen mede geselecteerd op hun
in Maastricht
port volgen enkele aanbevelingen die zullen
(semi)publieke functie of uitstraling.
is een uniek
worden meegenomen in het onderhoudsplan
historisch mo-
van het compex.
Thermogram
nument, dat
Bij het maken en interpreteren van een
stamt uit 1662 naar een ontwerp van Pieter
Aanbevelingen
thermogram moet zorgvuldig te werk wor-
Post. Pieter Post was in die tijd een toon-
In het algemeen blijkt dat een infraroodscan
den gegaan. Een koude, open hemel of een
aangevend architect in het sobere Hollandse
de zwakke punten in een gebouw scherp aan
sterke stralingbron als de zon kunnen flink
classicisme, waar de Hollandse machthebbers
het licht brengt. Met de uitkomst van het
verstorend werken.
in Maastricht grote waardering voor hadden.
thermografisch onderzoek kan een uitgeba-
Uit de scan blijkt dat het gebouw veel meer
lanceerd renovatieplan worden opgesteld.
warmte doorlaat dan een gevel met een
Warmteverlies en gasverbruik kunnen wor-
goede isolatie die voldoet aan de modernste
den beperkt door:
stand van de techniek. Het opwaarderen van
• isolerende beglazing (dubbelglas, achter-
de thermische isolatie is voor een historisch
zetbeglazing);
gebouw als het raadhuis niet eenvoudig.
• na-isolatie binnenzijde door geveltocht-
De aanwezige monumentale waarden in
beperkende maatregelen;
combinatie met de technische en fysische
• modernisering van de stookinstallatie en
condities van het monument zijn bepalend
isolatie van leidingen;
voor de mogelijk te nemen maatregelen.
• modernisering van temperatuurregeling
Als men bijvoorbeeld na een lange zon-
(zone-regeling en gebouwbeheersysteem).
nige dag een infraroodfoto maakt van de
Sportcentrum De Haamen
buitenmuur van een gebouw, kan deze op
De sporthal De Haamen in Beek dateert uit
Op de website www.ontdekhetlek.nl kun je
de foto een hoge warmteuitstraling laten
1976. In 1993 is de sporthal uitgebouwd
meer informatie vinden over dit project en
zien. De warmte die je op de foto ziet, komt
tot een sportcentrum door de aanbouw
de infrarood scans. Op de website vind je
echter niet van binnenuit het gebouw, maar
van een binnenzwembad, kantine en enkele
onder meer de informatie over het raadhuis
is gewoon zonnewarmte.
algemene gebruiksruimtes. Er komen on-
in Maastricht.
De beste meetresultaten worden bereikt met
geveer 90.000 bezoekers per jaar. Van het
een buitentemperatuur van circa 5 °C en een
sportcentrum is een thermoscan gemaakt.
1 6 limburgs milieu
Ester Wolters Milieufederatie Limburg
Het GroenHuis IKL herstelt leefgebieden bedreigde padden
Dien initiatieven in voor Duurzame Dinsdag 2008!
De Stichting IKL gaat de komende weken
net een koffertje aan met ideeën en initiatieven van gewone Nederlanders
negen leefgebieden voor de ernstig
op het gebied van duurzaamheid.
In september vindt voor de tiende keer Duurzame Dinsdag plaats. Het IVN en partnerorganisaties bieden op de eerste dinsdag in september het kabi-
bedreigde geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad opknappen. Het gaat om het herstel
Je kunt zelf initiatieven en ideeën indienen! Deze moeten aansluiten op het thema ‘Duurzaam-
van voortplantingswateren en de aanleg
heid stroomt’ en de stroom van duurzaamheid in de samenleving weerspiegelen. Alle inzendin-
van stapelmuurtjes in de leefomgeving van
gen worden verzameld in het duurzaamheidskoffertje, dat op 2 september wordt aangeboden
deze twee amfibieën. De vroedmeester- en
aan de Tweede Kamer en het kabinet. Ieder initiatief maakt kans op een prijs.
geelbuikvuurpad komen van oudsher alleen in het uiterste zuiden van Limburg
Duurzaam lintje
voor.
Daarnaast kent het IVN het duurzaam lintje. Ken je iemand die zich al jaren inzet voor een duurzame wereld en wil je deze
Het herstel van de leefgebieden door IKL
persoon in het zonnetje zetten? Dat kan door deze persoon voor
gebeurt op terreinen van de natuurbeheer-
te dragen als kandidaat voor een duurzaam lintje.
ders Staatsbosbeheer, Limburgs Landschap,
Kijk voor meer informatie op www.duurzamedinsdag.nl
Natuurmonumenten, Waterschap Roer en Overmaas en een particuliere grondeigenaar in de buurt van Valkenburg en GulpenWittem. De maatregelen zijn een vervolg op
Foto: R. Krekels
reeds in 2007 door IKL uitgevoerde werkzaamheden ter verbetering van het leefgebied van deze paddensoorten. Uit onderzoek blijkt dat de vroedmeesterpad en de geelbuikvuurpad nog maar op enkele plekken in het Heuvelland voorkomen. De geelbuikvuurpad is het sterkst bedreigd en staat op het punt van uitsterven. Om zich te kunnen voortplanten zijn padden, kikkers en salamanders afhankelijk van geschikt voortplantingswater. Voor de geelbuikvuurpad moet dit water voldoen aan zeer specifieke eisen. De vroedmeesterpad stelt minder hoge eisen, maar voor beide soorten geldt dat er voldoende schuilgelegenheid in de directe omgeving aanwezig moet zijn om in weg te kunnen kruipen. Dit kunnen takken- of stenenhopen zijn. Het voordeel van de stapelmuren is dat de koudbloedige dieren zich hier ook sneller kunnen opwarmen. IKL wil dat de samenwerking van de verschillende partijen ook zijn uitstraling heeft naar de buurlanden (onder meer België), zodat binnen Natura-2000 de leefgebieden van de padden in Europees verband kunnen worden verbeterd en uitgebreid. Stichting Milieufederatie Limburg 17
Het GroenHuis IVN Natuurkroegentocht door het Limburgse landschap Tot en met 12 oktober kun je elke zondag op de fiets stappen voor een intensieve kennismaking met het Limburgse Landschap. Het IVN en andere lokale natuurvrijwilligers nemen je mee tijdens de Natuurkroegentocht.
IKL zet personeel Warner Bros aan het werk
Soms zijn de fietstochten onder begelei-
De Stichting IKL verzorgde in mei een wel heel bijzondere teambuildingsdag voor het
de zogenaamde natuurkroegen. Hier geven
personeel van Warner Bros Entertainment. De werknemers van dit Amsterdamse bedrijf
natuurgidsen van het IVN tekst en uitleg
werden met zaag en schop aan het werk gezet op de Swolgenderheide bij Tienray.
over diverse plant- en diersoorten, in veel
ding van een gids, in de meeste gevallen kun je een fietsroute ophalen bij een startpunt. Onderweg zijn er stopplaatsen,
gevallen onder het genot van een speciaal Bomen zagen om de natuur een handje te helpen, klonk het personeel van Warner Bros wel
drankje.
een beetje vreemd in de oren. Aanvankelijk reageerden de deelnemers dan ook wat onwennig, maar al snel gingen ze er helemaal voor. Op het mooie, gevarieerde heideterrein
Tijdens de zomervakantie worden er geen
Swolgerheide is dankzij de Amsterdammers weer volop plek voor heide en stuifzand.
fietstochten georganiseerd. Na de
Hierdoor kunnen leef- en broedmogelijkheden ontstaan voor bijzondere diersoorten, zoals
zomerstop pakt IVN op zondag 31
de levendbarende hagedis.
augustus in Nationaal Park De Meinweg de draad weer op. Tevens wordt dan de
De eerste boom werd ’s ochtends geveld door wethouder Carla Brugman-Rustenburg van de
opening van de Groene Maand september
gemeente Meerlo-Wanssum. ‘s Middags kwam nog een groep visueel gehandicapten op
gevierd. Kijk voor het meer informatie op
bezoek om een handje mee te helpen. Om het beheer van het terrein ook voor de toekomst
www.ivn.nl/limburg
goed te regelen, is dit heidegebied aan het einde van de dag overgedragen aan leerlingen van de Swolgense basisschool.
Paul Kant nieuwe gebiedssecretaris Ons WCL De gebiedscommissie Ons WCL (Ons Waardevol Cultuurlandschap) - die samen met de Milieufederatie zetelt op de derde verdieping in het GroenHuis - heeft sinds 1 april jl. een nieuwe gebiedssecretaris. Paul Kant geeft leiding aan het gebiedsbureau Ons WCL en ondersteunt tevens de gebiedscommissie Ons WCL, die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het reconstructieplan Noord- en Midden-Limburg. Het gebiedsbureau vervult een loketfunctie voor projectideeën en biedt daarnaast ondersteuning bij het uitwerken van voorstellen en het verkrijgen van subsidies. Het werkgebied omvat de gemeenten Beesel, Roermond, Roerdalen, Echt-Susteren en Maasgouw. Kant was de afgelopen 2,5 jaar in dienst bij Dienst Landelijk Gebied en heeft in die periode reeds bij Ons WCL gewerkt als gebiedscoördinator en projectleider van integrale projecten. 1 8 limburgs milieu
In memoriam Hub Bemelmans Het overlijden van Hub Bemelmans op 28 april jl., kwam voor zijn naaste omgeving niet als een verrassing, maar was desondanks een schok voor iedereen die Hub heeft gekend. In Limburg kende Hub veel actieve natuur- en milieuvrienden en nog veel meer mensen kenden hem. Hij was een bekend gezicht. Hij kwam op veel informatieavonden, stond regelmatig in de krant en was vaak op radio en televisie. Hub was de stem en het gezicht van de Milieufederatie Limburg.
van zijn hand. De mening van Hub over
Hij was er voor zijn werk. Hub kon je dag en
natuur en milieu in Limburg deed er toe. Hij
nacht bellen, hij was altijd beschikbaar om
deed zijn werk professioneel en met passie.
te helpen. Hij had een groot netwerk, omdat
Hij was deskundig en een goede vertegen-
hij oprechte belangstelling had voor mensen.
woordiger van alle groepen die zich in
Hub luisterde altijd naar je. Hij werkte liever
Limburg inzetten voor het milieu. De
met mensen dan met rapporten. Geen
achterban had veel waardering voor de
wonder dat zijn afscheid van de Milieufede-
manier waarop hij de onderwerpen naar
ratie (alweer drie jaar geleden) een groot en
voren bracht. Hij kon hun mening en
gezellig feest werd met veel mensen van
standpunten goed verwoorden. Hij bleef
milieugroepen uit heel Limburg.
bescheiden en had respect voor iedereen. In degenen die hem hebben leren kennen en Diverse grote projecten vroegen veel tijd en
met hem hebben mogen werken, zal Hub
aandacht. Allereerst natuurlijk Graetheide.
voortleven Zijn belangstelling voor mensen
Zondermeer het project waar Hub het meest
en zijn respectvolle manier van omgaan met
bij betrokken was. Een langlopend project
anderen, zijn een voorbeeld.
van zo’n 35 jaar. Andere projecten waar hij intensief aan werkte waren: het Plateau van
Hub werd terecht ‘actievoerder met de pen’
Margraten, vliegveld Beek, de ENCI,
genoemd en ook omschreven als ‘een
Landschapspark De Graven, de IJzeren Rijn….
gewaardeerde luis in de pels’. Zo was Hub en
en nog vele anderen, die allemaal via de
zo werkte hij. Daarnaast wist hij dat het
Al in de jaren ‘70 was hij actief bij het
stem van Hub onder de aandacht van de
leven er is om geleefd te worden. Dat heeft
Graetheidecomité en was hij bestuurslid van
overheid en het publiek werden gebracht.
hij gedaan en hij kon ervan genieten als hij
de Milieufederatie Limburg. Vanuit het
Hub zei daarover onlangs nog: ,,Limburg is
samen met anderen iets kon bereiken.
onderwijs stapte hij later over naar de
telkens geconfronteerd met langlopende
Ondanks de moeilijke laatste periode, tijdens
Milieufederatie om er fulltime te gaan
projecten, met grote economische belangen.
zijn ziekte, behield Hub de hem zo kenmer-
werken. Daar kwam hij in een warm bad. Het
Die projecten kunnen niet losgelaten worden
kende humor.
werken bij de Milieufederatie sloot aan bij
om te voorkomen dat die verkwanseld
zijn idealen. Hub wist dat hij bij de Milieufe-
worden”. Hij voegde daar nog waarschuwend
Hub, bedankt voor het vele goede werk dat
deratie minder zou verdienen dan als leraar
aan toe: ,,We moeten ons niet in slaap laten
je hebt verricht. We zullen je missen.
maar hij vond de inhoud van zijn werk
sussen”.
We wensen Marly heel veel sterkte met het
belangrijker dan het salaris.
verwerken van dit grote verlies. Hub voerde de discussies altijd op basis van
Zijn werk combineerde hij met zijn raadslid-
argumenten. Voorstanders en tegenstanders
maatschap in Sittard. Hij zag het milieuwerk
hadden daarom een groot respect voor de
en zijn gemeenteraadswerk niet los van
mening van Hub. Zijn analyses waren scherp.
elkaar. In die tijd was het rapport van Rome
Hij had snel de essentie te pakken, ook in
(de grenzen aan de groei, 1972) voor Hub,
complexe projecten. Hij was bereid om ande-
een bron van inspiratie.
ren gelijk te geven, als ze tenminste gelijk
Hub had een vlotte pen die bij hem vaak
hadden. Hij vond het ook niet erg om af en
overuren moest maken. In elke uitgave van
toe als bliksemafleider te fungeren en
het blad Limburgs Milieu stonden artikelen
daarmee anderen uit de wind te houden.
Namens het bestuur van de Milieufederatie Limburg, Harry Alers
Stichting Milieufederatie Limburg 19
Duurzaam boeren in een aantrekkelijk landschapap
in Limburg natuurlijk niet achterblijven.”
Het is een langdurig project, want het loopt al sinds 1982: de herinrichting
aangelegd om wateroverlast en erosie
van het Centraal Plateau, dat zich uitstrekt in het Zuid-Limburgse heuvel-
tegen te gaan. Ook met het beekher-
landschap, van Beek tot Valkenburg en van Meerssen tot Voerendaal. In
stelplan is een goede start gemaakt. Het
de Landinrichtingscommissie Centraal Plateau heeft Wim Ghijsen zitting
verbeteren van de waterbeheersing en
namens de natuurbeschermingsorganisaties.
herinrichting van beken en vloedgraven
De landinrichtingscommissie is alvast voortvarend te werk gegaan met bijvoorbeeld de aanleg van de in totaal 49 regenwaterbuffers. Die buffers worden
vormen belangrijke onderdelen van het totaalplan dat moet leiden tot een onttrekking van bijna 330 hectare landbouwgrond ten behoeve van de diverse ecologische voorzieningen in het gebied. Vrijwillige samenwerking Daarnaast is de vrijwillige samenwerking een rode draad in het project. Er is gekozen om niet te onteigenen. Dit biedt uiteraard veel bescherming aan grondeigenaren, maar het verkleint ook de armslag van de commissie om snel zaken te doen en op korte termijn voldoende grond op Wim Ghijsen (68) is sinds maart 2006
economisch en duurzaam gaan boeren
de juiste plaats te verwerven. Ghijsen
actief als commissielid namens de
in een aantrekkelijk landschap. Er wordt
bevestigt dat het project hierdoor een
natuurbeherende instanties. Hij volgde
daarbij voldoende aandacht besteed
complexe puzzel is met veel stukjes. ,,Als
daarin Lee Vos (Natuurmonumenten) op.
aan de natuur, stelt Ghijsen. ,,Binnen de
generaties eigenaar zijn van bepaalde
Daarnaast is Ghijsen actief lid binnen
commissie leeft er een sterk besef voor
gronden, dan hebben de betrokkenen
diverse natuurorganisaties, zoals IVN,
het behoud en versterking van zowel de
een emotionele en geschiedkundige band
Milieudefensie en de Dassenwerkgroep
agrarische sector als de natuurwaarden
met dat gebied. Dat geef je niet zomaar
Limburg. Kortom, een man met hart voor
in het gebied. Dat kan ook niet anders,
op voor een project waarbij je zelf niet
de natuur. De gepensioneerde chemisch
want beiden houden elkaar in evenwicht.
betrokken bent of er de voordelen niet
technicus werkte jarenlang bij Sphinx in
Er zijn inmiddels tal van maatregelen
zo direct van inziet. We hebben veel
Maastricht, alvorens zich te storten op
uitgevoerd, waaronder het aanleggen
zittingen gehouden waarop mensen
het project Centraal Plateau.
van waterbuffers, erosiestroken, ecologi-
hun zegje konden doen en hun wensen
sche verbingingen, dassenvoorzieningen,
kenbaar konden maken. Er zijn veel be-
Voor het begin moeten we teruggaan
het herstellen van beken en bermen en
zwaren gemaakt die uiteraard zorgvuldig
naar maart 1982. De LLTB doet dan een
het reserveren van gronden voor aanleg
afgewogen moesten worden. Inmiddels
aanvraag voor ruilverkaveling in het
van nieuwe natuur. Herinrichting is
zijn we zover dat we op 31 december
5.700 hectare grote Centraal Plateau-
belangrijk voor natuur, milieu en land-
2008 kunnen spreken van de kavelover-
gebied. Deze ruilverkaveling wordt in
schap. Daarnaast geeft concentratie van
gang. De boeren nemen dan bezit van
1986 door Provinciale Staten omgezet
landbouwgebieden boeren de kans om
hun nieuwe kavels. Een mooi moment
in een herinrichting. Een veelomvattend
efficiënter en economischer te werken.
in dit ingewikkelde proces. En weer een
project dus, waarbij de realisering van
Maar het blijft moeilijk om iedereen
stapje vooruit in de herinrichting van het
de landinrichting overigens plaatsvindt
tevreden te stellen. Het is een proces
Centraal Plateau.”
zonder over te gaan tot onteigeningen.
van geven en nemen. In heel Nederland zijn herinrichtingen aan de gang, vaak
Evenwicht
gesubsidieerd met Europees geld. Het is
De voornaamste doelstelling van de
van het grootste belang om een goede
herinrichting is dat de agrariërs straks
uitvoering na te streven, want wij willen
2 0 limburgs milieu
Monique Demarteau Milieufederatie Limburg
Nieuwe medewerkers bij de Milieufederatie Er zijn twee nieuwe gezichten bij de Milieufederatie Limburg. Robert Bibo is sinds 17 maart de nieuwe beleidsmedewerker landbouw en water, en Monique Demarteau is op 1 april gestart als communicatiemedewerker. In dit blad een eerste kennismaking met de twee nieuwe collega’s in Roermond. Monique Demarteau (40) uit Sittard is een ‘oude rot’ op het
Het werkgebied van de Milieufederatie spreekt haar erg aan. ,,Ik
gebied van communicatie. Na haar opleiding journalistiek aan
houd van wandelen in de natuur en erger me soms groen en geel
de Academie voor Journalistiek in Tilburg werkte ze vijf jaar
aan het feit dat onze landschappen steeds vaker worden opge-
als freelance journalist voor onder meer het Limburgs Dagblad.
slokt door beton. Als ik op vakantie ben, kan ik echt genieten van
Vervolgens startte ze in 1998 als communicatiemedewerker van
de fraaie omgeving daar, zoals in Noorwegen of in Duitsland. Ook
de gemeente Echt. Een pioniersfunctie, want op dat moment was
langs wegen en sporen wordt er in Nederland naar mijn mening
er nog geen afdeling communicatie bij de gemeente. Werken
te veel gebouwd. Als het geen hoge reclamemasten zijn, zijn het
bij de overheid was een nieuwe ervaring voor Demarteau. ,,Ik
wel enorme bedrijfsgebouwen. Ik ben voorstander van economi-
was gewend om snel beslissingen te nemen en kritisch te zijn.
sche groei en ik begrijp dat een commercieel bedrijf nu eenmaal
Dat wordt immers verwacht van een journalist. Bij de gemeente
gezien wil worden, maar laten we eerlijk zijn, echt mooier wordt
ging het er een stuk bureaucratischer aan toe. Al snel kom je er
Nederland er niet op.”
achter dat de gemeentelijke besluitvorming vaak gebonden is aan allerlei regeltjes en wetten en dat – hoe graag je dat zelf anders
De taken van Demarteau bij de Milieufederatie Limburg bestaan
zou willen – de gemeente daarom vaak traag werkt.”
onder meer uit de eind- en beeldredactie van het tijdschrift Limburgs Milieu, het jaarverslag en de website. Daarnaast is ze als
PROFESSIONEEL
communicatieadviseur sparring partner voor haar collega’s. ,,Het
Demarteau is dan ook opgetogen over haar functie bij de
is een enerverende mix van communicatie en journalistiek. Die
Milieufederatie. ,,We werken in een klein team van tien mensen.
variatie in mijn werkzaamheden zorgt ervoor dat elke dag anders
De besluitvorming gaat hier een stuk vlotter. Mijn eerste indruk
is dan de vorige. Dat is zeer stimulerend.”
is heel positief. Mijn collega’s zijn enthousiast, gedreven en zeer ervaren. Het is fijn om in zo’n klein en professioneel team te
Als deze uitgave verschijnt, werkt Demarteau alweer bijna drie
werken. Bij de gemeente werken meer dan 250 mensen. Zeker na
maanden bij de Milieufederatie. ,,De tijd vliegt voorbij. Zeker als
de fusie met Susteren in 2003, kende ik sommige collega’s alleen
je druk bezig bent. Daarom is het zo belangrijk om te doen wat
maar van gezicht. Hier was alles meteen vertrouwd vanaf de
je leuk vindt. Carpe Diem is mijn motto. Geniet van het leven! Ik
eerste dag.”
kan vaak al heel gelukkig worden van kleine dingen: een zonnige
Monique Demarteau
Robert Bibo
Stichting Milieufederatie Limburg 21
dag, een goed boek, lekker eten, een mooi liedje. Daarnaast vind
landse rivieren. Op zijn 16de legde hij in de achtertuin van zijn
ik zingeving heel belangrijk. Dat ik via mijn werkzaamheden bij
ouders een vijver aan met inheemse water- en oeverplanten. Hier
de Milieufederatie een bijdrage lever aan een groener landschap
kwamen algauw allerlei interessante dieren op af waardoor zijn
en een beter leefmilieu in onze provincie geeft veel voldoening.
nieuwsgierigheid voor de natuur nog meer werd gewekt. ,,Vlak
Want ook toekomstige generaties moeten daarvan kunnen
daarna werd ik lid van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuur-
genieten.”
studie. Daarin ben ik vijf jaar actief geweest. Inmiddels ben ik lid van de Landelijke Jongeren van de KNVV om zo mijn natuurstudie
Naast Monique Demarteau is ook Robert Bibo (31) uit Hoensbroek
activiteiten te kunnen voortzetten. Een andere geliefde bezigheid
sinds korte tijd aan de slag bij de Milieufederatie Limburg. Een
is bergwandelen, alsmede het studeren van andere talen en het
nieuwe baan is altijd wennen, maar voor hem is het wel een hele
leren kennen van andere landschappen en culturen.”
grote overgang. Hij heeft namelijk daarvoor de grote overstap gemaakt vanuit het warme Madrid, waar hij de afgelopen anderhalf
De in Breda geboren Bibo volgde de opleiding voor kaderfunctio-
jaar woonde en werkte, naar het toch vaak koelere Nederland.
naris groenbeheer aan het Agrarisch Opleiding Centrum in Roer-
Om leuker en beter werk te zoeken, besloten Bibo en zijn vriendin
mond. Zijn stage liep hij bij de Stichting Instandhouding Kleine
om het Spaanse avontuur vaarwel te zeggen. In Nederland vond
Landschapselementen (IKL) in Limburg, die net als de Milieufede-
hij al snel een fulltime job bij de Milieufederatie. ,,Ik kan in deze
ratie in het GroenHuis gevestigd is. ,,Gedurende de opleiding heb
baan mijn brede opleidingsachtergrond en interesse voor natuur
ik ervaring opgedaan in groot groenbeheer zoals bosmaaien en
en milieu goed benutten. Natuur en landbouw staan vaak met
kettingzagen. Daarna ben ik aan de Hogeschool Larenstein in Velp
gespannen voet op elkaar, terwijl de een niet zonder de ander
bos- en natuurbeheer gaan studeren. Nadat ik Larenstein had
kan. Dat soort spanningsvelden maakt dit werk extra uitdagend
afgerond, heb ik nog een paar jaar forest and nature conservation
en interessant, geen dag verloopt hetzelfde!”
aan de universiteit in Wageningen gevolgd, alvorens ik in 2006
Al op jonge leeftijd verbleef Bibo graag in de natuur. In zijn
afzwaaide aan de WUR met als afstudeeronderwerp de planten-
jeugd bracht hij haast elke zomervakantie door op de Neder-
gemeenschappen van een floodplain in Noord-Griekenland.”
De Groene Peiler wil jouw mening Zeker als het gaat over je eigen leefomgeving. Misschien wil je wel dat er dingen anders gaan. Of had je graag bepaalde ontwikkelingen bij jou in de buurt voorkómen. Voor iedereen die verder denkt dan zijn eigen voordeur en zijn stem wil laten horen is er De Groene Peiler. Het online natuur- en milieupanel waar jouw mening telt. Want natuur en milieu maak je zelf. Je stem kan grotere gevolgen hebben dan je zou denken! aan op de site www.degroenepeiler.nl
voorlichting aan een mooier, gezonder
en je doet meteen mee. Aanmelden kan
en duurzamer Nederland. Dankzij De
ook via de website van de Milieufedera-
Groene Peiler hebben De Provinciale Mil-
tie Limburg. Klik daar de link de groene
lieufederaties een beter zicht op wat in-
peiler aan. Meedoen betekent concreet
woners belangrijk vinden op het gebied
dat we je circa vier keer per jaar via
van natuur en milieu in de provincie.
een e-mail uitnodigen om een online De Groene Peiler is het gezamenlijke na-
vragenlijst over een natuur- of milieu-
De 12 Milieufederaties zetten zich in
tuur- en milieupanel van De Provinciale
onderwerp in te vullen. Zo denk je mee
elke provincie in voor natuur, milieu en
Milieufederaties. In elke provincie neemt
over natuur en milieu bij jou in de buurt
landschap. Elke provincie heeft zijn eigen
een groep mensen plaats in een online
en wordt jouw mening gehoord!
panel. Je wordt op basis van je postcode
panel, dat zijn mening geeft over actuele
automatisch ingedeeld in het panel van
ontwikkelingen in de omgeving. In het
De Provinciale Milieufederaties werken
panel komen is gemakkelijk: je meldt je
door middel van lobby, samenwerking en
2 2 limburgs milieu
de provincie waar je woont.
Kort nieuws ‘Juridische kunstgrepen leiden niet tot snellere besluit-
september 2008. Voor zonneboilers is een gemiddelde subsidie van 600
vorming’
euro per boiler beschikbaar, warmtepompen worden tot 5.000 euro
De voorstellen van de Commissie Elverding zijn slecht voor milieu,
gesubsidieerd.
natuur en burgers, vindt de Stichting Natuur en Milieu. De Commissie Elverding wil het besluitvormingsproces binden aan zeer korte
Post Kamer van Koophandel voortaan klimaatneutraal
termijnen, beroepsmogelijkheden voor burgers en belangenorganisa-
De Kamer van Koophandel heeft een meerjarencontract met TNT Post
ties inperken, beroep van gemeenten en provincies tegen besluiten
afgesloten voor het klimaatneutraal bezorgen van alle brieven,
van het Rijk zelfs afschaffen en milieueffecten voortaan slechts
magazines en drukwerk van alle twaalf regionale vestigingen. Op
globaal bekijken met ‘vuistregels’. Hiermee moet de proceduretijd met
jaarbasis gaat het om acht miljoen stuks post. ,,Als Kamer van
de helft teruggedrongen worden.
Koophandel hebben we een voorbeeldfunctie naar het bedrijfsleven.
Volgens Natuur en Milieu leidt dit niet tot snellere besluiten. De
TNT Post biedt ons de mogelijkheid om de komende drie jaar ruim 400
stichting vindt een slimmere organisatie van de overheid juist
ton CO2 te compenseren. Voor ons was dit een belangrijke reden om
essentieel. Uit onderzoek, zo meent de stichting, blijkt steeds weer dat
onze post via TNT Post te versturen,” aldus Sander Lapré, manager
de hoofdoorzaak van de lange duur van besluitvorming vooral bij de
inkoop en facilitaire zaken bij Kamer van Koophandel Nederland. Met
overheid zelf ligt. Slecht onderbouwde besluiten sneuvelen dan bij de
behulp van een CO2-calculator kunnen klanten berekenen hoeveel
rechter. Juridische ingrepen zijn niet de oplossing, een betere
CO2-uitstoot gemoeid is met hun postzending. Vervolgens vraagt TNT
voorbereiding wel. Belanghebbenden actief bij besluitvorming
Post aan de klant of hij die uitstoot wil compenseren. TNT Post
betrekken alsmede een goede afweging maken tussen de verschillende
verdubbelt deze compensatie en investeert het geld onder meer in een
belangen leidt tot snellere en betere uitkomsten. Hoewel de Commis-
windmolenpark in India. Vanaf januari is op deze wijze al meer dan
sie Elverding deze analyse ook maakt, geeft de commissie andere
2.000 ton CO2 gecompenseerd.
oplossingen. Natuur en Milieu roept het kabinet en de Tweede Kamer op om niet te kiezen voor de weg van juridische ingrepen en
Eerste exemplaar Klimaatwet overhandigd
symboolwetgeving, maar voor een betere voorbereiding en organisatie
Milieuorganisaties hebben op 27 mei de ontwerpwettekst voor de
door de overheid.
Klimaatwet aangeboden aan de kamerleden van de commissie VROM. Deze wet legt vast dat de uitstoot van broeikasgassen in Nederland elk
Groene fiets moet CO2 in Zuid-Limburg terugdringen
jaar met minstens drie procent omlaag moet. Milieudefensie, Stichting
De fietser kan bij het beklimmen van een heuvel in Zuid-Limburg best
Natuur en Milieu, Jongeren Milieu Actief en OxfamNovib stellen dat
wel een steuntje in de rug gebruiken. Om die reden en om de
een jaarlijkse Klimaatnota en Klimaatbegroting ervoor moeten zorgen
CO2-uitstoot terug te dringen, wordt in Zuid-Limburg een uitgebreid
dat dit doel gehaald wordt. De Klimaatwet maakt de minister-presi-
netwerk gebouwd waar elektrische fietsen kunnen ‘bijtanken’. Na de
dent hiervoor eindverantwoordelijk. Op basis van de ontwerptekst
regio Margraten begint nu ook de regio rond Heerlen met een
willen de organisaties met de politiek in debat over de uiteindelijke
dergelijk netwerk van ‘tankstations’ voor elektrische fietsen. ‘Groen-
inhoud en de invoering van de Klimaatwet. Minister Cramer van VROM
fietsen’ biedt een alternatief voor de vele recreanten die nu het gebied
reageerde positief op het initiatief. In een reactie gaf ze aan de zorgen
nog met de auto verkennen. Het ‘Groenfietsenproject’ kan als volledig
die veel mensen hebben over de ontwikkeling rond het klimaat, te
klimaatneutraal aangemerkt worden, aldus de organisatoren.
delen.
Nieuwe brochure over bromtonen
Red een kikker, plak een sticker!
Sommige mensen liggen er nachten van wakker: een zoem- of
Amfibieën zoals kikkers, padden en salamanders, leven al ruim 360
bromtoon, ook wel laagfrequent geluid genoemd. Mensen kunnen er
miljoen jaar op onze aarde. Ze hebben de dinosauriërs zien komen en
zo’n last van hebben dat het de kwaliteit van hun leven beïnvloedt. De
gaan. Nu worden honderden soorten amfibieën zelf bedreigd. De
Werkgroep Laagfrequent Geluid Zuid-Limburg heeft daarom de
belangrijkste bedreiging is een dodelijke schimmel die zich sinds 10
brochure ‘Ik hoor een bromtoon!’ samengesteld. Deze bevat informatie
jaar – mede door de opwarming van de aarde – steeds sneller over de
over het verschijnsel en geeft adviezen over wat je zelf kunt doen om
hele wereld verspreidt. De schimmel laat een spoor van tientallen
de hinder te beperken. De brochure is naar circa 435 huisartspraktij-
uitgestorven amfibieënsoorten achter. Het jaar 2008 is daarom wereld-
ken in heel Limburg gestuurd en is tevens te bestellen via het
wijd uitgeroepen tot Jaar van de Kikker. Reden genoeg voor GaiaPark
informatiecentrum GGD Zuid Limburg, telefoon 046 - 850 54 50.
Zoo in Kerkrade om in actie te komen! Bezoekers van het dierenpark
Downloaden via www.gezondmilieu.nl kan ook.
kunnen de actie al voor het luttele bedrag van 1 euro steunen. Onder het mom van ‘Red een kikker, plak een sticker’ kunnen ze voor dat
Subsidieregeling voor duurzame warmte
bedrag een ‘kikkerwuppie’ aanschaffen. Daarnaast organiseert het
Het ministerie van Economische Zaken stelt tot 2011 ruim zestig
dierenpark nog tal van extra activiteiten rond dit thema op 6 en 20
miljoen euro beschikbaar voor het in gebruik nemen van duurzame
juli, 3, 17 en 31 augustus en 14 september. Uiteraard komen alle
warmtebronnen, zoals zonneboilers. De regeling gaat van start op 1
opbrengsten van deze activiteiten ten goede aan de kikker-actie. Stichting Milieufederatie Limburg 23
Klimaatneutraal met het vliegtuig op vakantie Wie straks op vakantie gaat, heeft diverse keuzemogelijkheden wat betreft het vervoer. Lekker dichtbij op vakantie? Dan pak je natuurlijk de auto, de bus of de trein. Als je verder weg gaat, is het vliegtuig wellicht de meest voor de hand liggende keuze. Makkelijk en snel. En het wordt helemaal interessant als je klimaatneutraal op reis gaat. CO2uitstoot compenseren door het aanplanten van bomen is de nieuwste trend. Hoe werkt het en wie doen het? Trees For Travel
de opbrengsten financiert de organisa-
deze organisatie voor een compensatie
Trees For Travel is zo’n organisatie die
tie aanleg, herstel en behoud van bos.
van de CO2-uitstoot door bijvoorbeeld
deze service aanbiedt. Consumenten
Minimaal zoveel als nodig is om alle uit-
een aanplanting van bomen in een bos.
kunnen hier certificaten kopen. Eén
gestoten broeikasgassen te compenseren.
Een kleine investering voor een beter
certificaat garandeert dat 1,25 ton CO2
Het maakt ook niet uit of je reist per
milieu! Trees For Travel beheert inmid-
wordt gecompenseerd door bosaanplant.
vliegtuig of auto. Alle vervuilers kunnen
dels wereldwijd tal van projecten, onder
Het kantoor van Trees For Travel zit in
gecompenseerd worden.
meer in Guatemala, Cambodja, Tanzania
Apeldoorn. Het is geen touroperator,
en Oeganda. Ook Nederland staat op
reisbureau of boekingskantoor, maar een
Een voorbeeld. Een retourvlucht naar
de kaart, Tilburg om precies te zijn. Hier
‘goed doel’. Je kunt er dus geen reizen
Lanzarote voor twee personen levert
moet straks een uniek natuurgebied
boeken, dat doe je op het internet of
een uitstoot van drie ton CO2. Om dit
komen op nog geen kilometer van de
via een reisbureau. Aanvullend kun je
te compenseren zijn 150 bomen nodig,
drukke Tilburgse binnenstad.
via Trees For Travel voor een beschei-
oftewel een bedrag van e 27,--. Bij Trees
den bedrag per reis de klimaateffecten
For Travel koop je een certificaat ter
Greenseat
neutraliseren. Voor of na de reis. Met
waarde van dit bedrag. Vervolgens zorgt
Een soortgelijke organisatie is Greenseat
2 4 limburgs milieu
in Utrecht. Greenseat geeft luchtreizigers de mogelijkheid om de schadelijke uitstoot van broeikasgassen van gevlogen kilometers te compenseren. Dit gebeurt middels aanplant, beheer en bescher-
Vijf goede redenen om klimaatneutraal op reis te gaan
ming van bossen en andere duurzame
1. Je draagt echt iets bij aan een beter klimaat
energieprojecten, die met name uitge-
Een meerderheid van wetenschappers meent dat ons klimaat echt aan het veranderen is
voerd worden in ontwikkelingslanden.
en dat dit gebeurt door toedoen van de mens. Kijk maar naar het warme weer in novem-
Voorbeelden zijn windenergie (Te Apiti
ber in Nederland, groene skihellingen in februari in de Alpen, de verdroging in landen
windpark in Nieuw-Zeeland), zonne-
rondom de Middenlandse Zee en een toenemend aantal orkanen in het Caribische gebied.
energie (Nicaragua) en energie opgewekt
Als we onze leefwijze niet aanpassen, zullen deze veranderingen steeds meer invloed heb-
uit biomassa, biogas of waterkracht
ben. Het is dus hoog tijd om actie te ondernemen.
(Honduras). 2. Bossen dragen bij aan onze gezondheid De bossen van Greenseat staan onder
Bomen zijn de longen van de aarde. Ze geven ons zuurstof. Daarnaast helpen bossen erosie
beheer van Stichting Face. Deze organi-
voorkomen en zijn ze een leefgebied voor vele bijzondere planten en dieren.
satie heeft sinds 1990 al 55.000 hectare bossen aangelegd. Ook wordt bestaand
3. Compenseren is niet duur
bos beschermd zoals in Maleisië met als
Vliegen is een goedkope manier van transport, zeker met al die prijsvechters. De prijs van
doel het broeikaseffect tegen te gaan.
compensatie bedraagt voor een korte Europese vlucht ongeveer een tientje. Het beste
De wereldwijde ontbossing is immers
is natuurlijk om niet te vliegen, maar als er geen andere optie is, compenseer je toch. Je
voor circa twintig procent verantwoor-
verkleint in ieder geval de negatieve impact van je trip.
delijk voor de opwarming van de aarde. Het in stand houden en herstellen van
4. Ruim je eigen rommel op
bossen is dan ook van groot belang.
Door te compenseren draag je indirect zelf een steentje bij aan een schonere leefomgeving. Vergelijk het maar met de verwijderingsbijdrage bij aanschaf van electronica of het
De kosten van een Greenseat worden be-
diftarsysteem. De vervuiler betaalt. Wel zo eerlijk!
paald door de CO2-uitstoot op basis van de afgelegde afstand per vliegtuig. Via
5. Je bent niet de enige
een calculator op de website van Green-
Jaarlijks reizen miljoenen mensen met het vliegtuig. Er zijn al veel mensen en organisaties
seat kun je de exacte kosten berekenen.
die ‘groen’ vliegen, zoals de leden van de Eerste en Tweede Kamer en de werknemers van
Een retourvlucht naar Kreta is al gecom-
Max Havelaar. Hoe meer mensen compenseren, hoe beter voor onze planeet. Sluit je dus
penseerd voor het geringe bedrag van e
ook aan bij deze steeds groter wordende groep.
13,24. Ook bekende Nederlanders maken gebruik van de Greenseat-compensatie, zoals Herman Wijffels, voorzitter van de Sociaal Economische Raad: ,,Het is een welkom initiatief. Het maakt compensatie van CO2-uitstoot door vliegverkeer op individueel gebied mogelijk. Ik maak van die mogelijkheid graag gebruik.” Niet alleen vliegverkeer, ook autogebruik draagt bij aan het broeikaseffect. De uitstoot van de auto kan eveneens gecompenseerd worden. Op die manier kan je dus altijd klimaatneutraal op vakantie.
Monique Demarteau Milieufederatie Limburg Stichting Milieufederatie Limburg 25
Provincie versoepelt regels Wav In de Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav) staan alle regels met betrekking tot de ammoniakuitstoot voor dierenverblijven van veehouderijen. Daarnaast behandelt deze wet regels ten behoeve van de bescherming van kwetsbare natuurgebieden. In april nam de provincie een belangrijk besluit over de Wav. Voortaan zijn er minder gebieden beschermd tegen ammoniakuitstoot. Kwetsbare gebieden zijn natuurgebieden met vegetatie die extra
overleg met betrokken aangesloten organisaties en via lobby’s
gevoelig is voor verzuring. Welke gebieden als kwetsbaar worden
met ambtenaren, politici, de LLTB (Limburgse Land- en Tuinbouw
aangewezen, bepaalt de provincie in overleg met belanghebben-
Bond), bewonersgroepen en andere belanghebbenden.
de partijen. Boerenbedrijven binnen een straal van 250 meter van zo’n natuurgebied zijn aan bepaalde regels en grenzen gebonden,
De Milieufederatie heeft op 23 november 2007 een zienswijze
wat betreft de ammoniakuitstoot en bedrijfsvoering.
tegen de wijziging van de Wav ingediend, waarin zij aangeeft dat de bossen op arme zandgronden die nu de status kwetsbaar
In 2007 is de Wav gewijzigd, waardoor alleen nog zeer kwetsbare
hebben verkregen, alsnog de status zeer kwetsbaar dienen te
gebieden worden beschermd. Door de wijziging van de Wav is een
verkrijgen. Deze zienswijze is afgewezen. Op 18 april 2008 heb-
groot aantal bossen op arme zangronden in Limburg niet meer
ben Provinciale Staten de Wav versoepeld en de zeer kwetsbare
beschermd tegen ammoniakuitstoot. De wet geldt namelijk niet
gebieden definitief aangewezen. Dit provinciaal besluit dient nu
meer voor deze zogenoemde kwetsbare gebieden. Dit betekent
nog goedgekeurd te worden door de minister van LNV. Daarna
dat ongeveer 350 boerenbedrijven die binnen 250 meter van deze
zal de Milieufederatie beroep aantekenen tegen dit besluit bij de
bossen liggen nu kunnen uitbreiden tot aan de Europese richtlijn
Raad van State.
met een maximum van 2.000 varkens en 40.000 stuks pluimvee. De Milieufederatie Limburg streeft naar een duurzame landbouw waarbij natuur en landschap worden beschermd. Dit doet zij in
2 6 limburgs milieu
Robert Bibo Milieufederatie Limburg
Site-seeing Bijna iedere organisatie presenteert zich tegenwoordig op het wereldwijde web. Op internet zijn tal van interessante websites te vinden, maar dan moet je wel weten waar. Deze keer zetten we twee websites over voeding in de spotlight. Blijf ons uw links sturen via:
[email protected]
www.fairfood.org
www.maxhavelaar.nl
Welk voedsel dat in de supermarktschappen ligt, is een eerlijk
Max Havelaar is wellicht het bekendste keurmerk voor eerlijke
product? Deze website geeft daar het antwoord op en spoort de
handel en maatschappelijk verantwoord ondernemen op basis van
consument aan om ‘faire’ producten te kopen: producten die op een
een duurzaam inkoopbeleid. De Max Havelaar-koffie is inmiddels
dusdanige manier worden vervaardigd en verhandeld dat ze bijdragen
een begrip. Maar daarnaast zijn er nog veel meer producten met dit
aan minder armoede en honger in ontwikkelingslanden.
keurmerk, zoals bananen, vruchtensappen, thee, honing, druiven, wijn en cacao. Er is zelfs ijs met een Max Havelaar keurmerk
Op de site staan meer dan 1.500 producten. Ook de zogenaamde on-
(Ben&Jerry’s Vanilla). Opvallend op de website zijn de wereld-
eerlijke producten worden genoemd. In het online boodschappenlijstje
overzichtkaartjes. Deze laten zien dat Max Havelaar werkelijk in
kun je favoriete producten zetten en vervolgens printen. Superhandig,
alle uithoeken van de wereld onderzoek heeft gedaan naar eerlijke
want dat maakt de zoektocht in de supermarkt een stuk makkelijker.
handel, vooral in Midden- en Zuid-Amerika.
De uitleg over de eerlijke producten is redelijk uitgebreid. We vinden
Voor kleine bedragen, en soms zelfs gratis, zijn er via de website al-
er tal van bekende A-merken, zoals Douwe Egberts, Ekoland, Campina,
lerlei producten te bestellen zoals posters, boekjes en receptenkaar-
Keurslager, Dole en Del Monte. Een product is fair als het hoog scoort
ten. De bekende presentatrice Floortje Dessing prijkt ook prominent
op fairness-criteria als milieu, kinderarbeid, leefbare lonen voor ar-
op de site. Zij is immers ambassadeur van Max Havelaar. In het
beiders en boeren, milieuvriendelijke productietechnieken, hergebruik
TV-programma Yorin Travel reist ze de wereld rond en komt vaak in
van verpakkingen, belastingontduiking, veilige werkomgeving en
aanraking met veel armoede en onrecht in de wereld is. Zodoende
redelijke werktijden.
zet ze zich in voor ontwikkelingssamenwerking. De opbrengst van haar boek ‘100 wereldplekken die je gezien moet hebben’ gaat naar
Het zoeksysteem is handig. Zo kun je specifiek zoeken naar speciale
de nieuwbouw van een school in Oeganda met 610 leerlingen.
producten, bijvoorbeeld babyvoeding, zuivel of broodbeleg. Zelfs de productgroepen worden genoemd. In de categorie broodbeleg
Conclusie
kun je onder meer kiezen uit: chocoladepasta, hagelslag, leverworst,
De website biedt erg veel teksten en achtergrondinformatie en is
pindakaas, sinaasappeljam en tonijnsalade. Het is jammer dat de lijst
daardoor tamelijk onoverzichtelijk. Her en der staan recepten: leuk
met eerlijke producten een stuk korter is dan de lijst met ‘unfaire’
om een keertje uit te proberen.
producten. Conclusie De milieubewuste consument die een beetje handig is met zijn computer kan met deze site goed uit de voeten. De website geeft een uitgebreid productoverzicht. De eerlijke producten zijn afgebeeld met foto zodat ze beter herkenbaar zijn in de supermarkt. Het boodschappenlijstje is een leuk extraatje.
Monique Demarteau Milieufederatie Limburg Stichting Milieufederatie Limburg 27
'')0 ( )$'+*( $+,$% & %#+,#&*'( '*+' &" )-& %!$"' & ,)' & '& ) ,!/ & & & ) ()!"/ &
+!'&$ '*+' '+ )!" + & #&*&') &!*+! * ! /! *+ )#%# & -'')$$ *.+#. +*)!*')! ") # ) $'+ )!" %!$"' & ,)',!+& ') &!*+! *'( + ! -&% &* & &+,,) )'-!&!$ !$! , )+! * '&+-!& & ! )-& %!$"' & ,)'
$
(%' % $ ,&-!!&+ )& + ...('*+' $'+ )!"&$
' &!* &-', !
&#&*!" &#&*
