intern is een kwartaaluitgave van de bni beroepsvereniging nederlandse interieurarchitecten bnı # maart

bnı.

intern is een kwartaaluitgave van de bni

2015 # 1-2-3-4 maart

beroepsvereniging nederlandse interieurarchitecten

colofon Intern verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 750 exemplaren. ISSN: 09278133 BNI R.J.H. Fortuynplein 6,1019 WL Amsterdam +31[0]20.73 72 362, [email protected], www.bni.nl redactie Bureau Bax, Amsterdam, [email protected], www.bureaubax.nl aan dit nummer werkten mee Kees Berendsen, Tom Bremer, Eman van Doorn, Eric Kampherbeek, Tanuja Kraaijeveld, Linda Lampe, Erik van de Langemheen, Ton Loos, Ilja Meijer, Gerrit Schilder, Henri A. Snel en Bin Xu. coverbeeld Marjolein Kap en Mijntje van den Berk foto: Eric Kampherbeek concept Kummer & Herrman, Utrecht advertenties, grafische verzorging en druk E Media Groep, Broek op Langedijk +31[0]226.33 16 00, [email protected] abonnementen BNI-leden ontvangen Intern gratis. Ben je geen lid, maar wil je Intern wel ontvangen? Een abonnement kost 49 euro per jaar. Ga naar www.bni.nl/bni-magazine/abonnement en schrijf je in. Na inschrijving ontvang je een factuur. Zodra deze betaald is, krijg je Intern een jaar toegestuurd. Opzeggen kan tot twee maanden voor het verstrijken van de abonnementstermijn. Zonder opzegging wordt het abonnement met een jaar verlengd. Adreswijzigingen kun je mailen naar [email protected]. disclaimer Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de BNI. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Sponsor

6

interview www.silentgliss.nl

Partners

‘Sneller en sterker met z’n tweeën’ 10

artikel

Maatwerk van Gispen The Floor is Yours Y

36

academie

In de voetsporen van Rietveld

Baars & Bloemhoff, ruimte voor ideeën. Met ruim 2000 verschillende decoren en meer dan 25 onderscheidende merken hebben wij voor ieder interieurproject het juiste materiaal en advies in huis. Met veel enthousiasme speuren we internationale markten af op zoek naar nieuwe materialen en trends die interieurs in Nederland mooier kunnen maken. Een keur aan exclusieve materialen is inmiddels direct uit voorraad leverbaar. Bezoek onze website voor meer informatie en de gratis online monsterservice of bel voor een afspraak. Wij praten u graag bij over de diverse mogelijkheden. www.baars-bloemhoff.nl

ZUINIG GEMAK DE QUOOKER COMBI

De Quooker COMBI is een revolutionair reservoir, aangesloten op de Quooker-kraan, dat niet alleen kokend water (100°C) levert, maar ook warm water (50-60°C). De COMBI is de eerste ‘boiler’ ter wereld met hoog-vacuümisolatie. Door dit principe is het apparaat verreweg de zuinigste warmwatervoorziening voor uw keuken. Het stand-by verbruik van de Quooker COMBI is maar 10W, zo'n 5 cent per dag. De Quooker COMBI staat gewoon in uw keukenkastje wat als voordeel heeft dat u geen energieverliezen meer heeft en geen warmwaterleiding meer hoeft aan te leggen. Ga naar quooker.nl/energievergelijker om de besparing te berekenen.

taatsdeuren

intern is een kwartaaluitgave van de bni

bnı.

beroepsvereniging nederlandse interieurarchitecten

inhoudsopgave 5

voorwoord

Maatwerk Of het nu gaat om een heel interieur, een kastenwand of een stoel, interieurarchitecten ontwerpen op maat. In deze Intern zoomen we in op maatwerk. Van ontwerp tot oplevering, Mijntje van den Berk en Marjolein Kap begeleiden het liefst het hele traject. Door zelf het contact te onderhouden met meubelmaker, vloerenman en degene die de openhaard aanlegt, weten ze zeker dat hun ontwerp wordt uitgevoerd zoals bedoeld. In Intern vertellen de interieurarchitecten wat hun samenwerking tot een succes maakt en leggen ze uit wat het verschil is tussen het ontwerpen van een heel interieur en het ontwerpen van een stoel of lamp (p. 6). Meer meubelontwerpen in deze Intern. Interieurarchitect Ton Loos ontwierp door de jaren heen diverse meubelstukken. Gefascineerd door de mogelijkheden van hout maakte hij onder meer een stoel met drie poten, een kinderstoel en een wieg (p. 26). Op de Gerrit Rietveld academie is meubelontwerp een van de kernvakken. Bin Xu en Tom Bremen ontwierpen intrigerende meubelstukken voor hun afstuderen. Je leest hun verhalen vanaf pagina 36. Op pagina 24-25 een interview met Kees de Boer. Hij werkt al 17 jaar als designer bij Ahrend en is gespecialiseerd in de ergonomie van het zitten. Ilja Meijer, werkzaam voor de Stichting Gispen Collectie dook voor Intern in de geschiedenis van Gispen. Ze ontdekte hoe het Culemborgse bedrijf in de loop der jaren een balans vond tussen productie in serie en maatwerk (p. 10). Honderd procent maatwerk is het ontwerp van SchilderScholte architecten voor de nieuwe showroom van Zens Lifestyle. Op 32 vierkante meter aan de Oudezijdsvoorburgwal brengen honderden zacht groenblauwe balkjes langs wanden en plafond de bezoeker in Oosterse sferen (p. 28). Van een fleurig bloementapijt tot een gebreide kleiwand. Designstudio Muurbloem ontwerpt meubels, vloerbedekking, verlichting, kleding en designs voor muren. Tanuja Kraaijeveld zocht de ontwerpers op in Utrecht (p. 20). Verder in deze Intern de vaste rubrieken recht (p. 43), inbox (p. 45) en de selectie van... waarin Eman van Doorn van Baars & Bloemhoff zijn favoriete materialen en producten presenteert (p. 40). Veel plezier met deze Intern op maat!

6

interview

‘Sneller en sterker met z’n tweeën’ 10

artikel

Maatwerk van Gispen 20

artikel: Muurontwerpen in stof of zand 24

interview: Kees de Boer ontwerper bij Ahrend 26

beeldverhaal: Meubels van Ton Loos 28

voltooid: Zens Lifestyle 36

academie

In de voetsporen van Rietveld 40

de selectie van: Eman van Doorn 43

recht 44

product: OneQ

de redactie Bureau Bax

45

inbox lidmaatschap

o.a. verkrijgbaar bij

www.fritsjurgens.com

# 1

maart—2015

5

interview

interview

tekst: Bureau Bax beeld: Eric Kampherbeek (portretten), Miranda Koopman van Studio Capaz (projectfoto’s)

Een bevriende meubelmaker zei ‘jullie moeten gaan samenwerken’. Niet veel later was studio Kap + Berk een feit. Hun samenwerking blijkt een succes. Ze voelen elkaar naadloos aan en hebben met z’n tweeën genoeg expertise in huis om zowel grootschalige nieuwbouwprojecten als gedetailleerde meubelontwerpen tot een goed einde te brengen. Ze zijn niet trendy, maar tijdloos. “Een interieur moet zeker twintig jaar meekunnen.”

‘Sneller en sterker met z’n tweeën’

Waarom zijn jullie gaan samenwerken?

Mijntje van den Berk: “We kenden elkaar al van de academie, maar we hadden eigenlijk geen contact meer. Toen ik in 2013 voor mezelf begon, heb ik oude contacten via LinkedIn een bericht gestuurd. Ik zag dat Marjolein in de buurt woonde en werkte. We hebben toen voor de gezelligheid afgesproken. Pas later zei een bevriende meubelmaker ‘jullie moeten gaan samenwerken’. Toen heb ik de telefoon gepakt.” Marjolein Kap: “Ik had een grote klus en kon wel wat hulp gebruiken. Met z’n tweeën kun je meer werk aan, ben je flexibeler. In eerste instantie wilden we alleen een samenwerkingsverband, maar al gauw bedachten we dat we een bureau moesten worden.” Hoe hebben jullie dat aangepakt?

Kap: “Mijntje is hier komen zitten om te kijken of dat goed zou werken. En ze is nooit meer weg gegaan. Natuurlijk hebben we advies ingewonnen. Zo zijn we een

keer langs geweest bij ClipL2R in Nijmegen, twee vrouwelijke interieurarchitecten die ook samen een bureau runnen. We hebben gevraagd hoe zij een en ander zakelijk geregeld hebben. Dat was voor ons heel informatief. Het komt voor ons vooral neer op vertrouwen en er helemaal voor gaan samen. Niet per opdracht kijken ‘wie doet wat’. Gewoon hup, meteen gelijkwaardig.” Wat was jullie eerste gezamenlijke opdracht?

Kap: “Een stel dat net een groot vrijstaand huis had gekocht, benaderde ons om hun woning helemaal opnieuw in te delen. Een statige villa met een gedateerd interieur uit de jaren tachtig, negentig. Het was er behoorlijk donker. We hebben de indeling van de woning flink aangepast. Muren doorgebroken en meer licht en ruimte gecreëerd. We hebben een nieuwe keuken en badkamer ontworpen en heel veel meubels op maat. Kledingkasten, kinderkamers, speelkamer, audiomeubel en zelfs een open haard hebben we op maat gemaakt.”

Woning in Utrecht

‘Mijntje is hier komen zitten en nooit meer weg gegaan’

bnı.

ıntern.

6

# 1

maart—2015

7

interview

interview

beiden betrokken, zodat de ander het altijd over kan nemen als het nodig is.” Van den Berk: “Soms denken mensen dat het daarom meer tijd kost, maar juist doordat we met z’n tweeën zijn kunnen we sneller schakelen. In je eentje loop je soms vast in je ontwerp. Dan kan de ander er met een frisse blik naar kijken en kun je weer verder. Met z’n tweeën zijn we zelfverzekerder, sterker en sneller. Al hebben we ieder ook nog wel onze eigen projecten.”

Doen jullie alleen woningen?

Van den Berk: “We hebben ook veel ervaring met ander soortige projecten, zoals crematoria, kantoren en horeca. Maar we doen hoofdzakelijk woonhuizen. Het liefst woningen waar flink wat ingrepen nodig zijn of nieuwbouw. En dan ook het hele interieur. Zo hebben we laatst een interieurontwerp gemaakt voor een huis dat nog gebouwd moet worden. De architect die het huis had ontworpen, heeft het helemaal symmetrisch opgezet. Alleen als je door de voordeur gaat, die middenin de gevel zit, moest je een bochtje om voordat je in de woonkamer komt. Dat voelde niet logisch, dus hebben wij de plattegrond omgegooid en de gang doorgetrokken.” Kap: “Wij gaan heel erg uit van de beleving. Het moet vanzelfsprekend voelen.”

Wat voor projecten zijn dat?

Kap: “Mijntje ontwerpt lampen. En ik meubels voor Odesi. Zo heb ik een salontafel, een eettafel en een stoel ontworpen. Het werkproces daarbij is heel anders. Er gaat behoorlijk wat tijd overheen voordat het definitieve product klaar is. Ik moet bijvoorbeeld eerst een aantal prototypes laten maken voordat een stoel de perfecte zit heeft. We doen dit naast onze reguliere opdrachten. Heel leuk om te doen.”

‘Als Marjolein een ontwerp maakt, denk ik zo had ik het ook kunnen bedenken’

Marjolein Kap BNI-lid van 2005 tot 2012 en sinds 2015 weer

Marjolein Kap (41) groeide op in een tuindersgezin in Honselersdijk, gemeente Westland. Toen ze in het laatste jaar van de lagere school zat, nam haar moeder haar ter oriëntatie een keer mee naar de kunstacademie in Den Haag. Maar echt enthousiast werd ze daar niet van. ‘Veel te vaag allemaal.’ Na het VWO schreef ze zich toch in bij een kunstacademie. Ze koos voor de opleiding meubelontwerp en kleinschalige architectuur en interieur aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. In 1998 studeerde ze cum laude af. Ze kreeg meteen een baan bij Strand NL van interieurarchitect Jelle Hekstra. Acht jaar maakte ze deel uit van het ontwerpteam. Na de geboorte van haar tweede kind besloot ze voor zichzelf te beginnen. In 2006 startte ze studio Kap + Ko. Vorig jaar, in maart 2014, werd het studio Kap + Berk.

Jullie bureau bestaat bijna een jaar. Wat zijn jullie ambities?

Van den Berk: “We willen een klein bureau blijven zonder medewerkers. We vinden het belangrijk om persoonlijk contact te hebben met onze opdrachtgevers. We willen de nadruk leggen op middelgrote tot grote projecten, nieuw- en verbouw. Daarbij hopen we veel totaalconcepten te kunnen maken, dus niet alleen het gebouw, maar ook de tuin, het interieur en de meubels.”

Werken jullie met een vast team?

Van den Berk: “We hebben partijen met wie we graag samenwerken. Zoals meubelmaker Jeroen van de Hoek. Hij begrijpt wat wij bedoelen en heeft oog voor detail. Vaak werken we met lokale mensen. Meestal gaat dat goed, soms moeten we nog eens extra uitleggen hoe wij het willen hebben.” Kap: “Juist daarom begeleiden wij graag het hele traject. Een opdrachtgever die zelf de contacten onderhoudt met de aannemer, de vloerenman en degene die de open haard aanlegt, laat zich makkelijker overhalen tot alternatieve oplossingen. Wij houden voet bij stuk en zorgen ervoor dat het ontwerp uitgevoerd wordt zoals bedoeld.” Hebben jullie dezelfde stijl?

Van de Berk: “Ja we zitten heel erg op één lijn, in dezelfde sfeer. Als Marjolein een ontwerp maakt, denk ik vaak ‘ja zo had ik het ook kunnen bedenken’. We houden van soberheid, niet van karigheid. De rijkdom zit in de details en de materialisering. We gebruiken graag echte materialen zoals staal, glas, hout en beton. Liever geen plastic of een tegel met houtprint. We zijn niet trendy, maar we kiezen altijd voor tijdloos en duurzaam. Een interieur moet zeker twintig jaar meekunnen.” En als de opdrachtgever heel andere ideeën heeft?

Kap: “We willen niet per se onze visie opdringen. De wensen van de opdrachtgever zijn het belangrijkst. Hij of zij moet er straks wonen. We vinden het juist leuk als

bnı.

ıntern.

Mijntje van den Berk BNI-lid sinds 2011

Mijntje van den Berk (43) werd geboren in Hernen bij Nijmegen. Ze ging naar de Vrije School en genoot vooral van de kunstvakken en van wis- en natuurkunde. Ze wist niet welke richting ze op wilde tot ze in het laatste jaar van de middelbare school het vak architectuur kreeg. Dat was voor Van den Berk ‘een eureka-moment’. Aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht volgde ze kleinschalige architectuur en stedenbouw. In 1997 rondde ze haar opleiding cum laude af. Ze kreeg een baan aangeboden bij haar laatste stageplek, AAArchitecten in Ede. Ze deed veel architectuur- en interieuropgaven. Woningbouw, utiliteitsbouw, crematoria. Na 15 jaar sloot vanwege de crisis de vestiging in Ede. Begin 2013 besloot Van den Berk voor zichzelf te beginnen onder de naam studio Mijnwerk. Na ruim een jaar ging ze met Marjolein Kap verder.

Villa in Nijmegen

een opdrachtgever eigen inbreng heeft. Laatst hadden we een opdrachtgever die wilde hoge lambrisering in de entreehal. In eerste instantie waren wij daar niet zo voor, maar omdat ze het heel graag wilde, hebben wij gezocht naar manieren waarop dit kon, zonder dat het oubollig werd. En dat is heel goed gelukt.” Van den Berk: “We hadden ook een keer een opdrachtgever die wilde een keukenblad met een epoxylaag in een felgroene kleur met een soort olievlek erop. Toen hebben we geadviseerd om dat niet te doen omdat ze hier na een paar jaar waarschijnlijk op uitgekeken is. Door alternatieven aan te dragen hebben we haar op andere gedachten kunnen brengen. We proberen mensen wel te behoeden voor verkeerde keuzes.” Hoe is jullie taakverdeling?

Kap: “We doen bijna alles samen. Eén van de twee is trekker van een project. De ander is de sparringpartner. Naar een eerste gesprek gaan we altijd met z’n tweeën, zodat de opdrachtgever ons allebei ziet. We blijven ook

8

# 1

maart—2015

9

artikel

artikel

tekst: Ilja Meijer beeld: Gispen

Gispen International BV is een van de grootste kantoorinrichters van Nederland. Naast kantoren richt het Culemborgse bedrijf zich op horeca, onderwijs en zorg. Gispen ontwerpt, produceert en levert zowel meubels als volledige interieurs. Het gaat om meubels die standaard in de collectie zitten, om klantspecifieke meubels ofwel standaardmeubels die aangepast worden aan de eisen van de ruimte, het project of de architect, en om interieurbouw, waarbij de hele ruimte meegenomen wordt in het ontwerp. “Als de klant vraagt om een vergaderopstelling met een ovale in plaats van ronde Dukdalf-tafel kunnen we dat makkelijk leveren omdat de fabriek direct aan het kantoor is gekoppeld”, vertelt Alice Tabak die al vijftien jaar als interieurarchitect bij Gispen werkt. “Dit maakt design-to-order mogelijk: specials die ontstaan vanuit een standaard.” Bij Gispen wordt gedacht vanuit de klant. Werkprocessen worden uitgebreid geanalyseerd voordat de juiste sfeer en meubels erbij gezocht worden. Tabak: “De behoeftes van de klant moet je niet meteen zelf invullen, elke klant is anders. Dit maakt maatwerk essentieel in ons ontwerpproces. Maatwerk zit in ons DNA.” Hypermoderne buismeubelen Dat maatwerk bestaat in 1916 uit toegepaste vormen van kunstnijverheid zoals houten meubels en gietijzeren hekwerken ontworpen door Willem Hendrik Gispen (1890-1981). In de jaren ’20 maakt hij de omslag naar meer functionalistische ontwerpopvattingen. Hij verruilt het ambacht voor de machine en de ‘decoratieve

kunsten’ voor hypermoderne stalen buismeubelen, Giso-lampen en bakelieten armleggers. De opdracht om de Van Nellefabriek van lampen en (kantoor)meubilair te voorzien (1929) en de verhuizing van de productie van Rotterdam naar Culemborg (1934) betekenen het begin van productie in serie en een internationale doorbraak. Deze periode brengt verschillende klassiekers voort zoals de diagonaalstoel, fauteuil nr. 412 of de achterpootloze nr. 101.

‘Serieproductie vormt in de jaren ’30 en ’40 de financiële basis voor kostbaar unicawerk en kleine series’ Op verzoek van goede klanten of vrienden ontwerpt Gispen regelmatig speciale producten. Hij past bestaand seriewerk aan door bijvoorbeeld hoofdsteunen toe te voegen, verstelbare rugleuningen of andere speciale wensen. In de Van Nellefabriek zijn de dubbele wachtbanken met een radiator ertussen nog altijd

Stoel 201, Provincie Zuid-Holland, Den Haag

Fauteuil 412, Provincie Zuid-Holland, Den Haag

‘Maatwerk zit in ons DNA’ Van stoel of lamp tot een compleet interieur. Begonnen met woonmeubelen groeide Gispen in de loop der jaren uit tot een van de grootste kantoorinrichters van Nederland. Hoe vond dit Culemborgse bedrijf de balans tussen productie in serie en ontwerpen op maat? Ilja Meijer, werkzaam voor de Stichting Gispen Collectie, dook in de geschiedenis en sprak met interieurarchitect Alice Tabak.

bnı.

ıntern.

10

# 1

maart—2015

11

artikel

spraakmakend. Ook lampen, windwijzers, klokken, sigarettendozen en zelfs een rolstoel voor beeldhouwer Leen Bolle (1942) verlaten de werkplaats van Gispen. Massaproductie en standaardisatie worden een serieus doel van de groeiende firma wanneer ir. Wim van Osselen in november 1932 wordt aangesteld als zakelijk directeur. De serie Stalachrome illustreert het geloof van Van Osselen in een toekomst van het in serie produceren van plaatstalen kantoormeubelen. Deze grootschalige serieproductie vormt de financiële basis voor kostbaar unicawerk en kleine series. Voor een tijd lijkt het een ideale combinatie van financiële zekerheid en ruimte voor creativiteit, maar uiteindelijk stroken de ambities van Van Osselen en bedrijfseisen niet langer met de doelstellingen van Gispen. In 1949 neemt Gispen dan ook afscheid van het bedrijf. Tijdloos design De interieurarchitecten bij Gispen zijn zich bewust van de geschiedenis en halen inspiratie en kennis uit de

artikel

talloze klassiekers die de firma heeft voortgebracht. Tabak: “We gebruiken juist die oude ontwerpen. Het is onze historie, het zijn mooie ontwerpen en ze passen nog steeds in de moderne inrichting. Eventueel met een andere stoffering of een ander frame, bijvoorbeeld antraciet gelakt in plaats van chroom, passen ze bij veel verschillende sferen.” Het zou ook zonde zijn om geen gebruik te maken van de oude ontwerpen: klanten worden vaak aangetrokken door de naam Gispen, die al jaren staat voor traditie, innovatie en kwaliteit. “Het is een tijdje wat minder geweest, maar de afgelopen tien jaar is er echt een herwaardering gekomen voor die tijdloze ontwerpen van vroeger. Klanten zien er de waarde weer van en vragen specifiek om fauteuil 412 of eetstoel 201.” En de traditie gaat door: “We hebben veel producten van nieuwe ontwerpers in de collectie. Die zouden zomaar het tijdloze design van de toekomst kunnen zijn!”

te trekken die de ambities van Van Osselen succesvol vorm geven. Aanvankelijk was het huisinterieur nog een belangrijk onderdeel van de collectie. Zo ontwikkelt Wim Rietveld, in 1953 bij Gispen begonnen, de serie ‘meubelen voor het eenvoudige interieur’ geheel in lijn met de Goed Wonen-idealen. Samen met André Cordemeyer, die in 1956 als zijn naaste collega wordt aangesteld, introduceert Rietveld in 1956 de polyester kuipstoel nr. 416, een grote innovatie en topresultaat van moderne technieken. Later dat jaar zal Cordemeyer het van hem overnemen als ontwerper. In 1958 wordt nog wel de koppelbare Mondialstoel uitgebracht voor de Wereldtentoonstelling in Brussel, die de technisch aangelegde Wim Rietveld samen met zijn vader Gerrit Rietveld heeft ontworpen. Modern kantoormeubilair Met Cordemeyer komt de nadruk steeds meer op het kantoormeubilair te liggen. Hij ontwerpt meubels als de Kleurodesk, de eenvoudig te monteren 5600-bergmeubel, het eerste kantoormeubelprogramma AZ en de BZ-serie (Beter Zitten) wederom met polyester zittingen. Het 5600-bergmeubel, geproduceerd van 1959 tot 1989, is zoals veel meubels een mooi staaltje thuismaatwerk. De kast kan naar eigen wens worden samengesteld uit verschillende maten staanders, schrijfbladen, kastjes en schuifdeurtjes van gemoffeld plaatstaal in verschillende kleuren om oneindig te varieren en uit te breiden. Het AZ-programma uit 1966 behoort door toepassing van de nieuwste technieken en een volledig gestandaardiseerd productieproces tot het modernste kantoormeubilair op de markt. In de catalogi worden steeds meer opties opgenomen, zodat er een enorme diversiteit aan standaardmeubelen mogelijk is. De sleutel hier is standaardisering, wat betekent dat hoe groter de productie, des te makkelijker en goedkoper het wordt om meubels op maat te leveren.

In de decennia na het vertrek van Willem Hendrik Gispen weet het bedrijf een aantal grote ontwerpers aan

Dukdalf tafel, Fontys R3, Eindhoven, foto: Mecanoo

Niet lang daarna laat Gispen de collectie woonmeubelen vallen en richt zich alleen nog op kantoormeubilair. Jan Jacobs, de opvolger van Cordemeyer, ontwerpt de vernieuwende en succesvolle kantoorprogramma’s KT (Kantoor Tuin), ST (Schakel Tafel) en TP (Total Privacy) in de loop van de jaren ’70. Stoel nr. 101, Tonys Chocolonely, Amsterdam

Stichting Gispen Collectie

‘Gispen gebruikt recyclebare grondstoffen en herstelt of hergebruikt bestaande producten’

bnı.

ıntern.

12

# 1

maart—2015

De Stichting Gispen Collectie zet zich in voor het behoud van de historische bedrijfscollectie en het archief van de firma Gispen. De stichting werd in 1996 opgericht door oud-medewerker Guus Tonen. Het bijbehorende museum is sinds 2004 gevestigd in het hoofdkantoor van Gispen International BV in Culemborg, waar een overzicht wordt gegeven van de belangrijkste lampen en meubelstukken. In 2009 is begonnen aan het ontsluiten van alle kennis met de ontwikkeling van een website. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met andere erfgoedinstanties zoals het Nieuwe Instituut in Rotterdam en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Ilja Meijer is sinds twee jaar werkzaam voor de Stichting Gispen Collectie en hoopt binnenkort te beginnen aan haar promotie met Gispen ná de jaren ’60 als onderwerp. www.stichtinggispencollectie.nl 13

artikel

In deze tijd gaat Gispen ook interieuradvies en -ontwerp aanbieden. Zo is het bedrijf in 1974 betrokken bij de levering van meubelen en advies voor het PTThoofdkantoor in Utrecht. “De bureaus en kasten werden in overleg met de Esthetische Dienst van de PTT zwart gelakt en voorzien van witte, melamine bladen. Ook de handgrepen werden veranderd. Speciaal voor de PTT werd een ‘brievenbus-handgreep’ ontwikkeld.” Dit citaat uit toenmalig drukwerk van Gispen laat continuïteit in maatwerk zien, maar ook een grote verandering in schaal en aard van de opdrachten. Design-to-order Kwaliteit, innovatie en design blijven kernwaarden door de jaren heen. In 1980 wordt Peter de Boer als product designer aangenomen. Behalve het ontwikkelen van verschillende producten en series, zoals het prijswinnende programma NEXT (1993), de Octa-kast, Nimbus- en Incus-stoelen, houdt hij zich bezig met thema’s als duurzaamheid en milieu. Daarnaast wordt er in de jaren ’80 overgegaan op computergestuurde productie. Naast geschiedenis en traditie staat innovatie hoog in het vaandel bij Gispen. In het kader van circulaire economie gebruikt het bedrijf maximaal recyclebare grondstoffen als hout en staal, worden bestaande producten zoveel mogelijk hersteld of gerecycled en wordt het gehele lakproces zeer milieubewust uitgevoerd. Ook dit is een manier van maatwerk, van aansluiten op de specifieke wensen van de klant. Zo is Gispen nu bezig met het inrichten van duurzaam adviesbureau Copper8 in Amsterdam, die geen eigenaar van de inrichting wordt, maar slechts betaalt voor het gebruik.

Interactie Bij het totaalontwerp van kantoren en andere inrichtingen combineert Gispen standaard- en maatwerk. Een mooie ombouw kan een standaard pantry opwaarderen en de huiselijke sfeer creëren die steeds belangrijker wordt in kantoren. Een recent project waar Tabak betrokken bij is geweest, is de Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) in Zwolle. Bij het Nieuwe Werken is de koffiecorner of pantry een belangrijk punt van samenkomst; het moet de interactie vergroten tussen collega’s en afdelingen, een moment van ontspanning bieden en in praktische zaken als lockers en garderobes voorzien. “Projecten als de IND zijn leuk, omdat je rekening moet houden met bijvoorbeeld de koffieautomaten en -leveranciers, maar ook met de kleuren en voorwaarden van de Rijksgebouwendienst.” Het personeelscafé in een school in Drachten heeft ook als doel de interactie te vergroten, maar met een andere insteek. “Wat nu een standaard keukenblokje is, wordt straks een sfeervolle loungehoek met pantry en statafel. Kleurrijk en huiselijk moet het voor de leraren de moeite waard zijn het gebouw te doorkruisen en elkaar hier te ontmoeten. De ruimte moet ze aantrekken”, vertelt Tabak. Enerzijds is maatwerk dus zo praktisch als het voldoen aan bouweisen, anderzijds is het een kwestie van sfeer en gevoel. Bronnen A. Koch, S. van Schaik, Gispen, Zwolle (Wbooks) 2011 www.stichtinggispencollectie.nl www.gispen.nl

Fauteuil nr. 412, Nuffic, Den Haag

3 - 4 - 5 juni 2015 TAETS-ZAANDAM www.designdistrict.nl bnı.

ıntern.

14

# 1

maart—2015

15

STALEN DEUREN

BNI-lid worden

Passie voor interieurarchitectuur Wil jij ook deel uitmaken van de beroepsvereniging voor Nederlandse interieurarchitecten? Meedoen met workshops, lezingen, debatten en werkgroepen? Gratis advies en standruimte op beurzen? Meld je dan aan als BNI-lid. De BNI behartigt de culturele en maatschappelijke belangen van interieurarchitecten, architecten werkzaam in de interieurarchitectuur en interieurvormgevers. De BNI bevordert de ontwikkeling en beoefening van het vak interieurarchitectuur. Dit doet de vereniging door samen te werken met onderwijsinstellingen, zusterverenigingen, overkoepelende organisaties als FDCI, ECIA en diverse culturele instellingen; door vier keer per jaar het informatieve magazine Intern te publiceren; door een goede beroepsopleiding te bevorderen; door vakdagen, lezingen, netwerkbijeenkomsten en evenementen te organiseren; door jaarlijks de felbegeerde BNI-prijs toe te kennen; en meer. Als BNI-lid profiteer je van een groot netwerk en ben je vindbaar voor opdrachtgevers via de website van de vereniging. BNI staat voor professionaliteit. Voor startende ondernemers gelden start up tarieven. Als BNI-lid kun je gebruik maken van gratis advies, aantrekkelijke kortingen en gratis standruimte op beurzen als ‘Eigen Huis (Ver)Bouwen en Inrichten’. Door deel te nemen aan bedrijfsbezoeken, werkgroepen, workshops, lezingen en debatten houd je je vakkennis op peil en vergroot je je netwerk. BNI-leden kunnen kennis delen via het BNI-netwerk. Kijk op www.bni.nl.

IHC Interior

Stalen taatsdeuren, schuifdeuren & scharnierdeuren

G. de Rooy Metaaldesign Seringstraat 29

Als architect streeft u altijd naar perfectie. De Rooy

6744 WZ Ederveen

metaaldesign deelt dezelfde visie. Vakmanschap,

Tel: (0318) 573 231

flexibiliteit en betrouwbaarheid kenmerken onze

E-Mail: [email protected]

unieke stalen designdeuren. Hoogwaardig materiaal, onderhoudsvrij en volgens uw specificaties.

Word lid van de BNI

BNI voor interieurarchitecten en architecten. BNI voor startende ondernemers op het gebied van interieurarchitectuur. BNI voor interieurvormgevers. BNI voor studenten. Word partner van de BNI

BNI voor bedrijven werkzaam in de interieurarchitectuur.

IHC Interior

Word vriend van de BNI

[email protected] www.ihcinterior.com

Ondersteun het vak interieurarchitectuur.

bnı.

ıntern.

“Tijdloze klasse tot in detail”

16

# 1

maart—2015

www.stalen-binnendeuren.nl

17

Tivoli Tivoli is herkenbaar aan haar scherpe vlammen in combinatie met de fijne synchroon belijning van quartiers hout. De combinatie van decor en structuur brengt de warmte van de natuur in uw nabije omgeving. Tivoli oogt klassiek en chique. Tivoli heeft aan één zijde structuur en andere zijde is in gelijke kleur Maloja. www.decolegno.nl

by

website: PaletteCAD.nl mail: [email protected] tel: +31 (0)45 565 07 20

EENVOUDIG ONTWERPEN

: knippen, en plakken : wijzigingen zonder opnieuw te tekenen

EENVOUDIG PRESENTEREN : binnen 1 minuut

: fotorealistisch beeld : artistieke presentatie : markertekening : panoramaview

PaletteCAD bied u: -Een eenvoudig ontwerppakket voor een eerlijke prijs -Onderscheidend t.o.v. uw concurrentie -Perfecte presentaties in diverse stijlen -Helpdesk, online support en Training in de service overeenkomst

®

STALEN DEUREN

“Tijdloze klasse tot in detail”

G. de Rooy Metaaldesign Seringstraat 29 6744 WZ Ederveen Tel: (0318) 573 231 E-Mail: [email protected]

Professional storage solutions

www.stalen-binnendeuren.nl

Industrieweg 19a NL-5753 PB Deurne + 31 493 316 855 [email protected] www.quispel.com

ZUINIG GEMAK DE QUOOKER COMBI

Microsfera: tapijttegel met kleinste CO2-voetafdruk ter wereld Microsfera is de volgende stap in onze uitdaging om schoonheid en functionaliteit in één ontwerp te combineren en te voldoen aan de belofte van Mission Zero. Het lijnenpatroon en het skinny plank formaat (25 x 100 cm) van deze microtuft tapijttegel geven een uitgesproken uitstraling.

De Quooker COMBI is een revolutionair reservoir, aangesloten op de Quooker-kraan, dat niet alleen kokend water (100°C) levert, maar ook warm water (50-60°C). De COMBI is de eerste ‘boiler’ ter wereld met hoog-vacuümisolatie. Door dit principe is het apparaat verreweg de zuinigste warmwatervoorziening voor uw keuken. Het stand-by verbruik van de Quooker COMBI is maar 10W, zo'n 5 cent per dag. De Quooker COMBI staat gewoon in uw keukenkastje wat als voordeel heeft dat u geen energieverliezen meer heeft en geen warmwaterleiding meer hoeft aan te leggen.

Door de combinatie van het unieke modular fusion proces en het gebruik van zo min mogelijk garen is een tapijttegel ontstaan met de kleinste CO2-afdruk voor een commercieel product tot nu toe. Microsfera overstijgt de eisen van alle regelgeving en green building programma’s van dit moment. Ga voor meer informatie naar interface.com/microsfera.

Ga naar quooker.nl/energievergelijker om de besparing te berekenen.

Microsfera, echte schoonheid zit (ook) van binnen

bnı.

ıntern.

18

# 1

maart—2015

19

artikel

artikel

tekst: Tanuja Kraaijeveld beeld: Designstudio Muurbloem

In een oude gerenoveerde jongensschool in Utrecht bevindt zich verscholen tussen de lokalen designstudio Muurbloem. Dit verzamelgebouw herbergt ontwerpers, kunstenaars en schrijvers. “De buurman maakt bijzondere mozaïeken,” vertelt Gonnette Smits, medeoprichtster van Muurbloem. Een inspirerende omgeving. Hoge plafonds, verfpotten op de grond, kasten vol designboeken en de geur van linoleum; in het atelier van Muurbloem wordt gewerkt. Diverse schaalmodellen en dessins prijken aan de wand. In het oog springt een grote foto waarop een half ontbloot mannelijk model met dezelfde patronen is bestempeld als de figuratief bedrukte muur achter hem. “Die patronen heb ik zelf op zijn torso aangebracht,” grinnikt Smits. Muurbloem werd vijftien jaar geleden opgericht door Bart van de Kerkhof en Gonnette Smits. Inmiddels aangevuld met een junior interieurarchitect en een aantal stagiaires vormen zij de designstudio. Waar Smits het creatieve brein is, geeft Van de Kerkhof invulling aan de rol van zakelijk leider. Muren en meer Muurbloem maakt dessins voor muren. Van florale motieven tot abstracte patronen, uitgevoerd in stoffen, metalen of zand; de designstudio krijgt het als patroon of muurschildering verwerkt op een muur. In de loop der jaren hebben de ontwerpers van Muurbloem hun werkzaamheden verder uitgebreid. Naast design voor muren, ontwerpen ze nu ook meubels, vloerbedekking, decoraties in de openbare ruimte, verlichting en kleding.

De opdrachtgevers van de designstudio zijn interieuren architectenbureau's, overheidsinstanties, bedrijven, instellingen en particulieren. De ene keer krijgen ze een klus van een hoteleigenaar, de andere keer vraagt een interieurarchitect om een speciale muurbewerking. Van discotheken en restaurants tot kantoren en zorginstellingen; Muurbloem kan voor de meest uiteenlopende opdrachten worden ingeschakeld. Taal van de architect De nadruk ligt bij Muurbloem op het gezamenlijk bereiken van kwaliteit. “Door een welwillende samenwerking met partijen die open voor elkaar staan, krijg je unieke projecten van de grond,” zegt Smits. Een voorbeeld hiervan is een project voor de Inspectie van Onderwijs. Voor het kantoor van de inspectie werkte de designstudio samen met interieurarchitect René Mensink. Muurbloem voorzag muren en vloeren van zelf gecreëerde, digitale structuurdessins in verrassende kleurcombinaties. De ontworpen motieven zijn handgeschilderd aangebracht. In dit project lopen de dessins in elkaar over en krijg je een totaalconcept waarin de

‘Een stukje hoger, een ander kleurtje of materiaal; alles is maatwerk’

Muurontwerpen in stof, metaal of zand Een gebreide kleiwand of een fleurig bloementapijt. Muurbloem zorgt voor bijzondere extra’s in een gebouw of gewoon buiten op straat. Door uitgebreide kennis van materialen en technieken komt de designstudio altijd met een verrassend ontwerp. Ontwerpster Gonnette Smits: “We willen de omgeving met handwerk mooi maken.” bnı.

ıntern.

20

# 1

maart—2015

21

artikel

verschillende ruimtes gaan leven. “De bedoeling is altijd om een zo volledig mogelijke creatie neer te zetten. We zijn nauw bij het hele proces betrokken.” Bij veel werkzaamheden is de opdrachtgever een interieurarchitect. “Doordat we zelf een junior interieurarchitect in ons team hebben, kunnen we goed inspelen op de wensen van deze opdrachtgevers. We spreken de taal van de architect.” De interieurarchitect van Muurbloem voorziet in tekeningen en plattegronden. Daarnaast worden de 2D inzichten in een ontwerp gevisualiseerd naar 3D en doet de interieurarchitect de communicatie met de klant.

‘We spreken de taal van de architect’ Mix en match De ontwerpers van Muurboem gaan regelmatig de natuur in om inspiratie op te doen voor nieuwe patronen en motieven. “We maken foto’s van bloemen en planten. Deze worden daarna bewerkt en omgezet tot decoratief bloemenpatroon.” Ideeën voor nieuwe materialen en technieken doen de ontwerpers op tijdens hun reizen over de wereld. Design kent volgens Smits allerlei uitingen, van make-up, tatoeages en architectuur tot het ordenen van de natuur. “Bij welvarendheid is er meer behoefte aan expressie, kleur en decoratie. Specifiek voor Nederlands design geldt ‘mix en match’. Al sinds de Gouden Eeuw is er sprake van internationale handel. De oorsprong van authentiek Nederlands design is niet eenduidig. Het is een transformatie van mondiale inspiratie. Onze ontwerpen bevatten daarom een mengelmoes aan stijlen.”

bnı.

ıntern.

artikel

Stokke Textiel dat Muurbloem ontwerpt, wordt allemaal extern vervaardigd in weeffabrieken in Europa. Niets komt uit China of Thailand waar de arbeidsomstandigheden moeilijk te controleren zijn. Ook materialen zoals verf en stof worden bij verschillende producenten, verspreid door Europa ingekocht. Noviteiten op het gebied van materiaal en gereedschap worden door Muurbloem op de voet gevolgd. Smits: “Tijdens een reis in Oekraïne had ik eens een handapparaat gezien waarmee je dessins op een muur kunt rollen. Een uniek apparaat. We zijn later half Europa doorgereisd om zo’n apparaat te vinden.” Kennis van ambachtelijke technieken en mogelijkheden met machines en materialen worden bij de designstudio ingezet om vernieuwende projecten te realiseren. Een voorbeeld hiervan is een project voor Stokke, de bekende Noorse producent van kindermeubels en accessoires. Stokke ontwierp een multifunctioneel kinderbedje dat mee evolueert tot stoel en een gebruiksduur heeft van zeven jaar. “De stoffering van het meubel bleek kwalitatief goed, maar saai,” vertelt Smits. “Wij hebben toen twee series stof laten bedrukken voor de Noorse producent. Het felle kleurgebruik dat voor Nederland kenmerkend is, hebben wij geïntegreerd in de dessins voor Stokke.”

hebben”, lacht de ontwerpster. “We hebben catalogi ter inspiratie, maar de klant kiest altijd voor iets anders; een stukje hoger, een randje lager, een ander kleurtje, toch maar dat andere materiaal. We leveren altijd maatwerk. Dat vraagt wat extra's en goede communicatie is daarbij essentieel.” Communicatie is de rode draad in de ontwerpen van Muurbloem. De klant wordt uitgedaagd om mee te denken en zo ontstaan er mooie dingen. “Niet iedere klant wil dit en kan een bepaalde keuzestress aan,” weet Smits. “Ook architecten kunnen binnen de geleerde kaders blijven denken. Wanneer men daarbuiten treedt ontstaat er mede verantwoordelijkheid voor het design en sluit alles als een wokkel in elkaar.” Positief gevoel De projecten van Muurbloem komen vaak tot stand in extraverte ruimtes van een gebouw, de entree, de gang of het restaurant. Met handwerk wil de designstudio de omgeving mooi maken. Ze spreken hierbij een taal die ook extraverte reacties oproept, bijvoorbeeld blijdschap of verrassing. “Wanneer een klant van begin tot eind betrokken is geweest, gaat dit vaak gepaard met een gevoel van trots om gedurfdheid,” vertelt Smits. “De bedoeling van onze producten is enerzijds om mensen een beter gevoel te geven over zichzelf en anderzijds het creëren van concentratie en plezier.” Een voorbeeld

hiervan is verzorgingstehuis Dubbelmonde dat Muurbloem samen met interieurarchitecten Erik van Schaik en Paulus Nooijen heeft vormgegeven in Dordrecht. Het interieur in dit gebouw was nogal triest. Muurbloem fleurde hier de muren op. “Omgeving heeft veel effect op gedrag en welbevinden. Met ons ontwerp voor de wanden, willen we de bewoners een positief gevoel geven.” Kansen Niet alleen in gebouwen, ook in de openbare ruimte valt nog veel te halen. Enthousiast vertelt Smits: “Neem nou zo'n stoeptegel, dat kan toch veel mooier?” De ontwerpster onderzocht de besluitvorming, regelgeving en kaders waarbinnen een stoeptegel ontstaat. “Een gemiste kans. Met hetzelfde budget is het mogelijk om iets moois te maken.” Dessins ontbloten volgens Smits denkwijzen die kenmerkend zijn voor een bepaalde tijd. In 2010 ontving Muurbloem de Dutch Design Award voor hun ‘zandtapijten’, een project waarbij ze met een grote pvc buis voorzien van gaatjes motieven maakten op straat. Dit project riep veel reacties op. “Wat zonde als dat vergaat!” werd er geroepen. “Men wilde het vasthouden, maar de schoonheid van dit ontwerp is juist de vergankelijkheid.”

Maatwerk Smits onderzoekt en experimenteert graag. Zo verdiepte ze zich in kleigebruik op muren. ‘Waarom altijd een dikke glazuurlaag over tegels?’ vroeg ze zich af. Ze wilde juist een mateffect en begon met het breien van motieven in klei. Het resultaat was Knitted walls; keramische wandafwerking waarbij een muur een tactiele uitstraling krijgt. Een principe dat ook met andere materialen zoals metaal uitgevoerd kan worden ter aankleding van een gevel. “Het beste zijn we in dingen verkopen die we niet

22

# 1

maart—2015

23

interview

interview

tekst: Bureau Bax beeld:Ahrend Wat zijn de criteria voor een verantwoord stoelontwerp?

Welke rol speelt ergonomie bij het ontwerpen van meubels?

“Een stoel moet op de eerste plaats comfortabel zitten. Comfort hangt samen met de factor tijd. Zo kan onderuitgezakt zitten een tijdje heel aangenaam zijn, maar op een gegeven moment geeft je lichaam aan dat je anders moet gaan zitten. Als je niet van houding verandert, kunnen krampen in rug, schouders, hals of nek ontstaan. Een verantwoorde stoel moet meerdere houdingen mogelijk maken.”

“Ergonomie speelt bij elk ontwerp een rol, maar de uitgangspunten per meubel zijn verschillend. We stellen altijd eerst de vraag ‘hoe willen we dat het ontwerp gebruikt wordt’. Gaat het om een bezoekersstoel dan zijn er geen instelmogelijkheden, maar wordt uitgegaan van de grootste gemene deler. Wordt de stoel gebruikt als bureaustoel dan moet deze zo instelbaar zijn dat zowel grote als kleine mensen goed kunnen zitten. Maar niet alleen de lengte speelt een rol. Ook de onderlinge verhoudingen zijn belangrijk. Zo moet iemand met een kleine romp en lange armen de armleggers laag in kunnen stellen en iemand met een grote romp en korte armen ze hoog in kunnen stellen. Ik vind het opvallend hoe dit soort disproportie bij mensen de laatste jaren toeneemt. ”

Zou je een bureaustoel waarbij rugleuning en zitting met je lichaam meebewegen aanraden?

“Het synchroon mechanisme is sinds de opkomst van het beeldschermwerken in de jaren ‘90 veel toegepast. Dit mechanisme, dat inmiddels veel verfijnder is dan toen, ondersteunt je niet alleen als je stilzit, maar ook als je even achterover leunt of van houding verandert. Door regelmatig te bewegen, worden steeds andere spieren aangespannen of juist ontspannen. Een stabiele basis is daarbij van belang.” Je hoort steeds vaker dat zitten ongezond is, is er nog wel toekomst voor een stoelontwerper?

“Gelukkig voor Ahrend wordt er nog volop gezeten en dat zal ook wel zo blijven. Het zitten is wel in ontwikkeling. Door technologische ontwikkelingen worden we steeds mobieler. Zo zijn we niet meer gebonden aan één vaste werkplek, maar zitten we even aan een bureau, dan even op een loungebank of op een barkruk in de koffiecorner. Laptop, tablet en mobiel zorgen ervoor dat we overal kunnen werken, wanneer we maar willen. En daarmee bewegen we weer wat meer dan voorheen.” Hoe speelt Ahrend hier op in?

‘Een bureaustoel moet makkelijk zijn in gebruik’ Bij het ontwerpen van een stoel gaat het niet alleen om de esthetische en constructieve kwaliteit. Een stoel moet vooral lekker zitten. Kees de Boer weet daar alles van. Hij werkt al 17 jaar als ontwerper bij kantoorinrichter Ahrend en is gespecialiseerd in de ergonomie van het zitten. Intern vroeg hem waaraan een goede stoel uit ergonomisch oogpunt moet voldoen. bnı.

ıntern.

24

“Als inrichter hanteren we de filosofie van het activiteit gerelateerd werken. Voor het ‘zitten’ betekent dat veel variatie. Van werkplekken met een zit- of stabureau tot instelbare loungebanken en vergaderstoelen. We bieden mogelijkheden voor elk type werkplek.”

Kees de Boer designer bij Ahrend

‘Uit ervaring weten we dat de meeste mensen hun bureaustoel niet goed instellen’ Dus met een instelbare stoel zit je goed?

“Qua instellingen is veel mogelijk: zithoogte, zithoek, zitdiepte, armleggerhoogte en meer. Uit ervaring weten we echter dat de meeste mensen hun bureaustoel niet goed instellen. De hoogte wordt vaak nog wel bepaald, maar verder wordt onvoldoende gebruik gemaakt van de mogelijkheden.” Kan je daar als ontwerper iets aan doen?

“We maken onze ontwerpen zo dat ze makkelijk zijn in gebruik. Bureaustoel Ahrend 2020 is een goed voorbeeld. Alle functies zijn vanuit zitpositie instelbaar. Er zijn geen verstopte knoppen. Je hoeft niet te zoeken. En de pictogrammen op de knoppen zijn eenduidig. Daarnaast bieden we bedrijven ergonomische ondersteuning aan door bijvoorbeeld aan de medewerkers te komen vertellen hoe zij hun stoel goed in kunnen stellen.”

Kees de Boer volgde van 1986 tot 1990 de opleiding Autotechniek. In 1996 rondde hij zijn studie af aan de Academie Industriële Vormgeving Eindhoven in de richting Mens & Arbeid. Na zijn studie werkte hij als automotive styling designer. Vanaf 1997 is hij werkzaam als designer bij Ahrend Productiebedrijf Zwanenburg bv. Hij is gespecialiseerd in Cradle to Cradle en in de ergonomie van het zitten.

# 1

maart—2015

25

beeldverhaal

beeldverhaal

tekst en beeld: Ton Loos

Wiegen Bijna elke baby wordt rustig van een wiegende beweging. Mijn eerste kleinkind was geen uitzondering. Haar huilen stopte onmiddellijk toen mijn zoon de wieg bewoog. Een voile zorgt voor beschutting en geborgenheid. De wieg kan stilgezet worden met vier ronde schijven passend in uitsparingen onder de cirkelbogen. De vijf delen van de wieg zijn van 12 mm berken multiplex, demontabel en gefreesd. Het fenomeen wiegen, met name de beweging, inspireerde me tot het maken van een tweede wieg. Nu schommelt de kribbe in tegenstelling tot het eerste model dat als geheel beweegt. Er zijn twee uitvoeringen, één met gebogen ribben en één met stof en horizontale ribben. Uiteraard geeft ook hier een mooie voile de wieg de nodige intimiteit. Bij beide modellen zijn de frames inklapbaar.

‘Maken is verder ontwerpen’ De mogelijkheden om hout te bewerken zijn terugkijkend in de geschiedenis eindeloos. De sterkte, kleur, textuur en geur van het eens levende organisme blijven interieurarchitect Ton Loos fascineren. In deze Intern licht hij de houten meubels die hij maakte toe. Kinderstoel Coulissetafel Het uitgangspunt was een coulissetafel te ontwerpen in massief hout dat, voornamelijk in de breedte, vrij kan uitzetten en krimpen bij wisselende luchtvochtigheid uitgaande van gelijke delen hout van 22x22 mm. Deze delen vormen een blad van 726x2242 mm, twee extra bladen van 726x460 mm, twee V-vormige, getrapte delen met zichtbare tandverbinding als steunen en twee uittrekbare delen met poten voor de extensie. De poten vallen qua zicht weg in de getrapte V-vorm in ingeschoven toestand. Door de V-vorm van de steunen ontstaat beenruimte op de koppen en wordt de tafel stabiel, bovendien zijn de steunen demontabel door een eenvoudige metalen verankering. De extra bladen kunnen opgeborgen worden onder het blad en met wervels worden vastgezet. Er kunnen 6 tot 8 personen plaatsnemen aan de tafel. Met de twee extra bladen is er plaats voor 12 tot 14 personen.

“Tijdloos, mooi, goed en eenvoudig te produceren. Ondanks zijn leeftijd (gemaakt in 1978) nog niet gedateerd. Het ontwerp stijgt uit boven alle hedendaagse ontwerpen die werden ingestuurd. Een onbetwiste nummer 1”, aldus het juryrapport van de Noordelijke Ontwerp Prijsvraag 2013. Voor mijn kinderen maakte ik uit stroken van 60x18 mm berken multiplex en stokken rond 18 mm deze kinderstoel. De optelling van de dikte der delen vormde in de breedte een stabiele basis. Een goede verbinding tussen het multiplex en de stokken vormde natuurlijk de crux. De competitie was een goede gelegenheid om deze te bedenken. Inmiddels heb ik een opvouwbaar en simpel te monteren versie ontworpen.

Kruk Balanceren op deze kruk is een ware uitdaging voor de spieren. De kruk blijft uit zichzelf rechtop staan door de relatief zware halve bol. De zitholte wordt verkregen door gebruik te maken van de dikte van het triplex. De kruk is geschikt voor fysiotherapie.

Stoel Een driepoot in massief, ongestoomd, inlands perenhout en een model in 12 mm berken multiplex. Beide stoelen zijn afgewerkt met harde oliën. Vanuit één punt tussen zitting en rug gaan een aantal lijnen die de driehoekige steunvlakken vormen voor het zitvlak en de rug. De zitting en de poten van de massieve versie zijn met zichtbare driehoekige tandverbinding verlijmd. Een driehoekige uitsparing als handgreep in de rug completeert het model. Het boeide mij zeer om ook een versie in multiplex te maken om het verschil te kunnen beoordelen met het stoere, massieve hout. Het zitcomfort lijkt misschien op het eerste gezicht discutabel. De rugwervels worden echter precies op de juiste plaatsen gesteund, te weten in de lendenen en een bovendeel van de rug. Tijdens een expositie was het publiek aangenaam verrast over het zitcomfort. bnı.

ıntern.

Ton Loos

Ton loos is interieur- en meubelontwerper. Hij studeerde aan de Rietveld Academie in Amsterdam en was in dienst bij diverse architectenbureaus in binnenen buitenland. Hij werkte aan interieurs voor raadhuizen, ziekenhuizen en theaters bij onder meer Marius Duintjer en bij De Jong, Gortemaker, Algra. Na zijn pensioen bracht de liefde voor zijn vak hem naar het Hout- en Meubilerings College te Amsterdam, waar hij nieuwe leermeesters ontmoette tijdens een driejarige opleiding meubelmaken. Door het maken met zijn handen heeft hij ervaren dat er een surplus ontstaat voor het ontwerp, onder het motto: ‘Maken is verder ontwerpen’. Info: [email protected]. 26

# 1

maart—2015

27

voltooid

voltooid

tekst: SchilderScholte architecten beeld: Ronald Tilleman, SchilderScholte

Honderden zacht groenblauwe houten balkjes langs de wanden en het plafond omarmen de bezoeker in de nieuwe winkel van Zens aan de Oudezijds Voorburgwal. Het effect van de repeterende balkjes draagt bij aan een intieme sfeer, iets wat in Oost-Azië synoniem staat voor de ceremonie rond het nuttigen van thee. De collectie bestaat voornamelijk uit keramiek en glaswerk, zoals schalen, karaffen, mokken, glazen maar ook complete koffie- en theeserviezen. Naast het houten balkenplafond vallen ook de drie ovalen displays op, die worden geflankeerd door eveneens ovale wandkasten. Westerse ontwerpmethodiek en oosterse accenten legden de basis voor het ontwerp. Maatwerk Met de grootst mogelijke nauwkeurigheid is een grid uitgezet in de bestaande ruimte van waaruit plafond en kastenwanden zijn opgetrokken. De moeilijkheid zat hem erin dat geen enkele hoek in de ruimte haaks is: de plattegrond is een parallellogram. Tevens moest rekening worden gehouden met de positie van twee bestaande deuren, de grote etalageruit, een moerbalk, leidingverloop en radiatoren. De maatvoering van de producten was leidend voor de benodigde strekkende meters, schapindeling en schaphoogte in de kasten. Om dit maatwerk te kunnen leveren is het grid tijdens de ontwerpfase enkele malen gecorrigeerd aan de hand van nieuwe inzichten die aan het licht kwamen bij het leeghalen van de ruimte. De markante doorhangende curve boven de verkoopbalie en de opwaartse curve boven de voordeur zijn hier een gevolg van. Goudverf Enkele items in de collectie van het Chinese merk Zens hebben een voor Oost-Azië typische groenblauwe glazuur laag. Kenmerkend is een diafaan oppervlak, dit vormde de inspiratie voor het transparant beitsen van de houten balkjes en het matteren van de glazen bovenbladen van de custom made displays. Dezelfde kleur vinden we terug in de rubbervloer en is dekkend aangebracht op de ombouw van de displays. Als contrast zijn de legplanken en ovale achterwanden van de wandkasten afgewerkt met echte goudverf. Doordat de goudverf richtingloos is aangebracht op de wanden ontstaat er, zelfs in combinatie met led-licht, een levendige lichtspel. De combinatie van de zacht groenblauwe reflectie in de verlichte matglazen bovenbladen van de displays

Oosterse sferen aan de Oudezijds

ıntern.

Schilderen met thee Een eye-catcher in de bescheiden maar stijlvolle winkel is de wandschildering met opvallend natuurlijke tinten. De architecten kwamen op het idee om de achterwand uit te voeren als een ‘behangsel’ en deze te beschilderen met sterk geconcentreerde thee. In vroegere tijden waren veel interieurs van Amsterdamse grachtenpanden verfraaid met deze behangsels, grote beschilderde linnen doeken die op een raamwerk voor de bouwmuur waren gespannen. Het ingetogen kunstwerk van de hand van kunstenaar Roger Cremers is aangebracht op een voorgespannen achterwand van Horizondoek, een vlamwerend naturel katoen. De compositie laat een abstracte weergave van diverse theebladeren zien. Mot-effect De showroom heeft één grote etalageruit. Het interieur is zo vormgegeven dat deze in z’n geheel het beste kan worden ervaren kijkend vanaf de gracht door deze ruit. Het op de achterwand geprojecteerde Zens logo zorgt voor het Mot-effect, aantrekking door licht, en samen met de geraffineerd uitgelichte producten brengt het de passant vervolgens in de verleiding naar binnen te gaan. De uitvoering van het project was in handen van een interieurbouwer uit de theaterwereld, een achtergrond die het beoogde theatrale effect ten goede is gekomen.

SchilderScholte architecten

SchilderScholte architecten uit Rotterdam wordt geleid door Gerrit Schilder jr. en Hill Scholte. Met ruime ervaring en een breed scala aan gerealiseerd werk richt het bureau zich voornamelijk op het (ver) bouwen en inrichten van projecten binnen de utiliteit, collectieve en private sector. Een groot deel van de door het bureau gerealiseerde projecten laat de logische coherentie zien tussen de disciplines architectuur, interieurarchitectuur en meubelontwerp. Welbevinden, oriëntatie, materiaaluitdrukking en kleurgebruik spelen een belangrijke rol in de werkwijze van het bureau. Het ontwerpduo ontwerpt vanuit een menselijke functionele visie. Een doelgerichte dialoog met de opdrachtgever of gebruiker is daarbij onmisbaar. Meer informatie over SchilderScholte architecten is te vinden op www.schilderscholte.com.

Aan een van de oudste grachten van Amsterdam heeft Zens Lifestyle eind 2014 zijn eerste Europese vestiging geopend. In de winkel van 32 vierkante meter presenteert het Aziatische designmerk minimalistisch vormgegeven serviesgoed en glaswerk. SchilderScholte architecten ontwierp in reactie op de geraffineerde eenvoud van de collectie een verkoopruimte die bijna sacraal aandoet. bnı.

met de warme gloed van de aangelichte gouden achterwanden en planken van de wandkasten, versterkt de sierlijke vormen en textuur van de producten.

28

# 1

maart—2015

29

Swiss engineered window treatment solutions

Silent Gliss maakt leef- en werkomstandigheden beter Hoe prettig wij ons in een ruimte voelen is nauw verwant aan de kwaliteit van de akoestiek. Ruimten met weinig akoestische werking geven een onprettig gevoel en lijken koud. De verstaanbaarheid wordt hierdoor belemmerd en de werk efficiëntie zal afnemen. Om een ruimte akoestisch te verbeteren heeft Silent Gliss een breed assortiment van systemen en stoffen. Silent Gliss maakt leef- en werkomstandigheden beter. Dit doen wij door Warmte, Licht, Akoestiek en Comfort te controleren en te beheersen. www.silentgliss.nl

www.toothezoo.nl

+31 (0)30 8887162

[email protected]

# 1

maart—2015

31

Spring

Callas

Pallone

Parabolica

Arabella

Ponton Next

Sparkle

Edit

Ontdek nu:

Leolux & Pode Projects

Voor de consumentenmarkt vervaardigen onze vakmensen in Venlo al tachtig jaar het mooiste design. Volledig op bestelling, met elke denkbare optie. De producten van Leolux en Pode zijn natuurlijk ook heel geschikt voor de zakelijke markt. Ga naar www.leolux.nl/projects voor onze contactgegevens.

Dometic Group is al meer dan 40 jaar actief met oplossingen voor hotels, zorginstellingen, studentenhuisvesting, maar ook bijvoorbeeld apotheken met o.a. de opslag van geneesmiddelen.

Ambius SmartWall Ŕ
Uniek systeem Ŕ
Overal te plaatsen Ŕ

Geen wateraansluiting nodig Ŕ

Direct een groene wand Ŕ

Ambius verzorgt het volledige onderhoud

Wij zijn een meedenkende leverancier en producent van geluidloze (mini) koelkasten, 100% trillingsvrije wijnklimaatkasten en betrouwbare safes.

T: 0800-2600100

Stimulating the senses

Ecustraat 3 • 4879 NP Etten-Leur • 076-50 290 10 • [email protected]

www.ambius.nl

www.dometic-facilities.nl

Ares Ares is geïnspireerd door de ruwe textuur van de industriële architectuur. De ruwheid van de textuur lagen wordt levend gehouden en in reliëf gebracht om zo een nog uitgesproken relatie met licht mogelijk te maken. Ares haar ruwe oppervlak speelt met licht dat leven brengt met steeds wisselende en verrassende visuele effecten. Ares heeft aan één zijde structuur en andere zijde is in gelijke kleur ItalianStone. www.decolegno.nl

Interieur Broeinest Strijp S te Eindhoven. Opdrachtgever; Baars & Bloemhoff te Eindhoven. Ontwerp; AttB architecten Eindhoven. Interieur in omgeving als inspiratie. Materialen Hi-Macs door ons speciaal gevormd. Bamboe en multiplex plaatwerk in C&C gevormde modellen.’

Interieurbouw Meubelen Engineering

van

der

plas

by

Meubel & Project bv D E C O R A T I E F

P L A A T M A T E R I A A L

V A N

I T A L I A A N S

D E S I G N

Afrikalaan 15 5232 BD ’s-Hertogenbosch T 073 6128069 F 073 6129663 [email protected] www.vanderplas.biz

bnı.

ıntern.

34

# 1

maart—2015

35

academie

academie

tekst: Bin Xu (Box Chair), Tom Bremer (Togather), Henri A. Snel (Inter-Architecture) beeld: Bin Xu (Box Chair), Tom Bremer (Togather)

Box Chair Bin Xu ontwierp voor zijn afstuderen in 2011 de Box Chair.

In de voetsporen van Rietveld

“Als eindexamenstudent kreeg ik de opdracht een ‘maximalistisch meubel’ te ontwerpen. Minimalisme bestaat al een paar honderd jaar. Ik vroeg mij af wat het tegenovergestelde kan zijn. Met deze vraag begon ik aan het ontwerp van een stoel. Mijn inspiratie komt voort uit de manier waarop mensen omgaan met nieuwe producten en de verpakkingen die eromheen zitten: de producten worden uitgepakt en de vaak dikke stevige verpakkingen worden weggegooid. Ik wil een nieuw leven geven aan het verpakkingsmateriaal, zodat het niet als afval eindigt.”

De opleiding Inter-Architecture van de Gerrit Rietveld Academie leidt studenten op tot ruimtelijk ontwerper of kunstenaar en gaat uit van een brede opvatting over het vakgebied. Dit betekent dat de realisatie van een opgave niet altijd een gebouw hoeft te zijn. Het kan ook een installatie, een interventie in de publieke ruimte, een decor of een kledingstuk zijn. Bin Xu en Tom Bremer ontwierpen voor hun afstuderen een meubel.

“Het ontwerp dat ik heb gemaakt heet Box Chair. Het is een uitvouwbare kartonnen doos van 50 kubieke centimeter groot en tegelijkertijd een stoel. Ik heb een stuk golfkarton gebruikt van 1,5 bij 2 meter met een dikte van 4 mm om een verpakkingsdoos te maken. Deze kan gemakkelijk uitgevouwen worden waardoor een zitplek met rugsteun wordt gecreëerd.

‘Ik houd van out of the box denken’ Door het vouwen van de verschillende lagen karton over elkaar wordt het karton stevig genoeg om een zwaar volwassen persoon te steunen. Het zitvlak wordt met een vrij klemsysteem om een stevig stalen onderstel gesloten. De handleiding van de Box Chair is op de buitenkant van de doos gedrukt. Gebruikers die de Box Chair openmaken, vouwen en zitten, hoeven geen enkel onderdeel van het ontwerp weg te gooien. Op deze manier pas het ontwerp volledig bij het thema ‘maximalistisch meubel’.” “Meestal teken ik nieuwe ideeën uit op de computer, maar voor sommige projecten moest ik juist maquettes bouwen. Door het bouwen van de maquettes leerde ik veel meer van de eigenschappen van het materiaal. De Box Chair heb ik eerst meerdere malen op een schaal van 1 op 10 tot 1 op 5 gemaakt en vervolgens op een schaal van 1 op 1. Vouwen, snijden, lijmen, schuiven, klemmen, drukken, aanpassen en verbinden was bij elk model anders. Hierdoor leerde ik telkens het materiaal op een andere diepte kennen. Deze materiaalkennis hielp mij om het ontwerp af te kunnen maken. Niet alleen bij de Box Chair, maar ook bij mijn andere ontwerpen ben ik op zoek naar een duidelijk concept met een simpele oplossing. De vorm komt er uiteindelijk vanzelf uit.”

bnı.

ıntern.

36

# 1

maart—2015

37

academie

academie

Inter-Architecture

Togather Tom Bremer ontwierp voor zijn afstuderen in 2013 de bank Togather “In het laatste jaar van mijn studie aan de afdeling Inter-Architecture kreeg ik de opdracht een vrij werk te maken. Aangezien ik altijd zeer geïnteresseerd ben geweest in de toegepaste kant van het ruimtelijke ontwerpen, kregen mijn ideeën voor het vrije werk al gauw de vorm van een meubelontwerp. Mijn ontwerp was geïnspireerd op het thema dat ik koos voor mijn eindscriptie: evenwicht. Evenwicht in combinatie met het menselijk lichaam.” “Het project is een vijf meter lange bank geworden met een ronde onderkant. De ronde onderkant zorgt ervoor dat de bank uit balans raakt zodra iemand erop gaat zitten. Een andere persoon is nodig om samen de balans te vinden. Dit proces herhaalt zich steeds als er mensen bij komen zitten of weer vanaf gaan. Ook de positionering op de bank is hierbij van belang. Hoewel je vijf meter uit elkaar kunt zitten, zal je toch altijd contact met elkaar hebben door de bewegende bank waarmee je samen de balans vindt.” “De bank komt het beste tot zijn recht wanneer deze in een grote, publieke ruimte staat. Denk aan entreehallen bnı.

ıntern.

of wachtruimtes in openbare gebouwen als vliegvelden of treinstations. Ruimtes waar veel mensen tegelijkertijd zijn, maar in principe niets met elkaar te maken hebben. Het fascineert me dat je tegenwoordig samen met ontzettend veel anderen in een ruimte kan zijn, terwijl je met niemand een woord wisselt. Door smartphones en tablets wordt dit alleen nog maar erger. Mijn bank zorgt ervoor dat mensen bij elkaar gebracht worden: het is onmogelijk op de bank te zitten zonder te communiceren.”

‘Ook als je vijf meter uit elkaar zit, moet je met elkaar communiceren’

“De moeilijkheid bij dit ontwerp zat in de ronde onderkant. Bij de vraag welke straal de cirkel moest hebben. De enige manier om dit te onderzoeken was in de praktijk. Centimeter na centimeter werd van het proefmodel afgezaagd en weer bijgezet. Proef zittend alleen en samen met anderen heb ik heel wat tijd op de bank doorgebracht. Na de perfecte curve gevonden te hebben voor de onderkant, wilde ik het zo laten lijken dat de bank uit een stuk gesneden is. Door beperking van de grootte van de MDF-platen die ik gebruikte en de CNCmachine, kon ik de zijkanten beide met twee ‘puzzelstukken’ in elkaar zetten. Door verder alles met precisie in elkaar te zetten zorgde ik voor zo min mogelijk opvallende naden die ik later met schuren en verven goed weg kon werken. Als esthetisch puntje op de i, heb ik de onderkant een felle kleur gegeven. Door de reflectie op de ondergrond krijgt de bank een zwevend effect.” 38

# 1

maart—2015

Het uitgangspunt voor een ontwerp is bij de afdeling Inter-Architecture van de Gerrit Rietveld Academie altijd ‘de ruimte’. En de drang om niet alleen mooie ruimtes te maken, maar ook goede ruimtes, ruimtes die een betere leefomgeving genereren. Het ontwerpen, het lezen en bevragen van de ruimte noemen we de choreografie van de ruimte. Kenmerkend voor deze ‘choreografie’ zijn: het maken, het experimenteren, het beschouwen en het ervaren van de ruimte. Startpunt van Inter-Architecture is de student als maker, waarbij vakmanschap, zintuiglijkheid, materiaal, techniek, werkplaats, gereedschap, productie en het experiment daarmee, kernbegrippen zijn. Het ‘maken’ rijpt, door oefening raakt het ingesleten, de ontwikkeling ervan vraagt tijd. Tijd biedt de mogelijkheid tot reflectie en verbeelding. Het gaat niet alleen om het vertellen over het ontwerpproces, maar juist ook om het laten zien. Door handmatige uitwerking en verfijning ontstaat vakmanschap. De herhaling van het schetsen, het tekenen, het model maken, het uitvoeren ter plekke zorgt ervoor dat de student de zintuiglijke- en tactiele eigenschappen, schaal en proporties, functies en toepassingen ondergaat, ervaart en zich eigen maakt. Het ontwikkelen van een eigen handschrift is volgens de academie te stimuleren door nadruk te leggen op zintuiglijkheid en experiment. Het meubel is een van de kernvakken binnen de afdeling. Dat was vijftig jaar geleden al zo en dat zal in de toekomst niet anders zijn, ofschoon er veel gesproken wordt over hoe slecht lang zitten is. Vandaar ook het inter-actieve aspect binnen de huidige opgave. De nadruk op het zintuiglijke (haptische) komt voort uit de noodzaak om met het materiaal bezig te zijn, om alle zintuigen en niet alleen zicht te onderzoeken, en ook om voor mensen te maken die het ontwerp direct kunnen gebruiken, testen en ervaren. www.gerritrietveldacademie.nl/nl/inter-architecture 39

de selectie van…

de selectie van...

tekst & beeld: Baars & Bloemhoff

Van biolaminaat tot Solid Surface

Baars & Bloemhoff

Viroc

Baars & Bloemhoff is met een assortiment van ruim tweeduizend verschillende decoratieve materialen en decoren een aansprekende partner voor veel (interieur)architecten en interieurbouwers. Baars & Bloemhoff is een landelijk opererende organisatie met vijf vestigingen. Met een jonge club mensen speuren zij internationale markten af op zoek naar nieuwe materialen en merken die interieurs in Nederland mooier kunnen maken. Een keur aan exclusieve gebruiksvriendelijke en trendy materialen en merken is inmiddels uit voorraad leverbaar. www.baars-bloemhoff.nl

veelzijdig en betaalbaar

Dit materiaal, bestaande uit houtvezels en cement is een genot door haar eenvoud en puurheid. Het is nooit bedoeld als decoratieve oplossing, maar we hebben het ontdekt door te luisteren naar de behoefte van diverse ontwerpers aan rauwe beton omgevingen. Viroc is inmiddels een zeer waardevolle en betaalbare aanvulling voor de markt. Soms moet je dingen niet ingewikkelder willen maken dan ze zijn. Het materiaal biedt allerlei mogelijkheden om te experimenteren met afwerking en kleur om tot creatieve hoogten te stijgen. Het materiaal is zo veelzijdig dat het zich laat verwerken in meubels, maar ook toepasbaar is op wanden en vloeren. Het laat zich goed zagen, frezen en verlijmen, maar met een lasersnijder kan je er ook prachtige patronen, teksten of logo’s in branden.

“We geloven sterk in samenwerken en kennisdelen om tot de beste resultaten te komen. Hiervoor zijn we dagelijks in gesprek met interieurarchitecten, interieurbouwers, fabrikanten en studenten. Sommige materialen komen we tegen tijdens reizen of beursbezoeken, andere door goed te luisteren naar interieurarchitecten en hen gericht in hun wensen te voorzien. Met een passie voor bijzondere materialen, die waarde toevoegen en bijdragen aan duurzame en authentieke interieurs, voorzien we de markt dagelijks van oplossingen op maat.” Eman van Doorn, accountmanager voor architecten bij Baars & Bloemhoff, is gespecialiseerd in decoratieve plaatmaterialen en decoren. Hij zette voor Intern zijn favorieten op een rij.

Lamp Nydia Kohne multiplex en splitpennen

Prachtig is het als studenten en bedrijven de handen in één slaan. Van elkaar kan veel geleerd worden en gezamenlijk kunnen mooie ideeën ontstaan. Zo wist Nydia Kohne, net afgestudeerd aan het Hout- en Meubileringscollege (HMC) in Amsterdam, Baars & Bloemhoff te inspireren met haar lampen. Deze zijn gemaakt van identieke schakels uit heel dun multiplex. Door middel van een lasersnijder worden de schakels uit multiplex gesneden en vervolgens worden deze met splitpennen aan elkaar verbonden naar eigen creatie. Een briljant idee met een verbluffend resultaat! Deze creatieve starter heeft een podium in Broeinest op Strijp-S in Eindhoven.

Biolaminaat

Metaallaminaten van Homopal

uienschillen of paardenbloemen

Vanaf de eerste ontmoeting is Baars & Bloemhoff gevangen door de passie van Tjeerd Veenhoven en de duurzame schoonheid van zijn biolaminaat. Lokale Nederlandse gewassen zoals riet, uienschillen of tulpenkoppen in combinatie met een bindmiddel van aardappelzetmeel, creëren een volledig biologisch afbreekbaar product met een unieke en pure uitstraling. Extra bijzonder is het dat ‘eigen’ gewassen geoogst en gedroogd kunnen worden en zo een persoonlijke band met hun locatie of opdrachtgever gaan vormen. Staat een bouwterrein vol met bijvoorbeeld paardenbloemen en gras, dan kan dit vanaf nu terug komen in het interieur van het nog te bouwen project. Het biolaminaat leent zich zowel voor horizontale als verticale toepassingen. Tafelbladen, wandbekleding en meubelfronten zijn slechts enkele mogelijke toepassingen.

bnı.

ıntern.

koper, messing en goud

Afwerkingen met echt koper, messing en goud blijven bijzonder en zijn tegenwoordig ook erg hip. De metaallaminaten van Homapal zijn favoriet doordat het met de hand bewerkt materiaal betreft. De variatie in afwerking geeft deze pure materialen elk hun eigen beleving mee. Metaaldecoren laten zich goed verticaal toepassen voor wanden, deuren en meubels. Koper en gouddecoren vinden we vaak terug in hotels en horecagelegenheden in de lounge en op de kamers. Maar ook steeds vaker worden bijzondere lofts en villa’s met dit materiaal aangekleed. Kleine elementen met verfijnde details geven al een grootse beleving als je met dit soort designs werkt.

40

# 1

maart—2015

41

de selectie van...

recht tekst: Kees Berendsen

Solid Surface vriendelijke touch

Een materiaal als HI-MACS Solid Surface geeft een enorme ontwerpvrijheid. Het vormbare en sterke karakter van deze solid surfaces met een zachte en vriendelijke touch, zorgt ervoor dat het breed toepasbaar is en erg geliefd bij architecten en gebruikers. Je kan spelen met licht en vorm of het strak en clean houden. Naast de esthetische waarde heeft het ook extreem hygiënische eigenschappen, waardoor het vele mogelijkheden biedt in de zorgsector. Ook is het materiaal binnen en buiten te gebruiken. De ontwerpen waarin dit materiaal wordt gebruikt zijn erg verrassend en we zien het steeds vaker terug in diverse projecten. Het leent zich perfect voor een bijzondere ontvangstbalie of een exclusieve badkamer. Ook worden er regelmatig kunstobjecten en verlichting mee gemaakt en ontstaan er gevels in vormen die niet eerder denkbaar waren.

Broeinest Broeinest

Broeinest is een inspirerende ruimte van zevenhonderd vierkante meter met gratis flexplekken voor (interieur)architecten en andere creatieve ondernemers op de begane grond van het Glasgebouw op de Strijp-S in Eindhoven. Broeinest speelt in op de sociale, ecologische en economische veranderingen, waaronder de veranderde werkomgeving. Op deze specifieke flexwerkplek kunnen (interieur)architecten, ontwerpers en creatieve ondernemers door de branchespecifieke insteek vertrouwen op interessante medegebruikers waarmee kennis, ervaring en netwerk gedeeld kunnen worden. Dit om daarmee de eigen positie én die van de branche te versterken. Binnen Broeinest is meervoudig ruimtegebruik mogelijk om aan te sluiten op de behoeften van haar gebruikers. Bart Dekkers, directeur van Baars & Bloemhoff en initiatiefnemer van Broeinest, heeft samen met diverse partners in een jaar tijd deze werkplek kunnen realiseren. Broeinest werd 22 januari geopend en is gerealiseerd in samenwerking met Interface, Forbo Flooring, DRT Gietvloeren, Modular Lighting, Bulo, Spectrum Meubelen en Sphinx Tegels.

bnı.

ıntern.

Auteursrecht op maat Vraagt het maken van meubels op maat specifieke auteursrechtelijke of modelrechtelijke aandacht? Moet er contractueel iets worden vastgelegd? Mag een bestaand ontwerp worden aangepast aan de wensen van de klant? Kees Berendsen geeft antwoord op enkele vragen waarmee interieurarchitecten te maken krijgen bij het ontwerpen op maat. Een ontwerp op maat is auteursrechtelijk (of modelrechtelijk) gezien net zo goed een ‘werk’ als ieder ander ontwerp. Het verschil is dat een pasklaar ontwerp al bestaat voordat het gebruikt wordt en een in opdracht van de koper naar diens specifieke wensen gemaakt ontwerp pas gereed is als de opdracht is uitgevoerd. Een architect die de mogelijkheid van maatwerk openhoudt, schept daarmee iets meer onzekerheid over het object van auteursrechtelijke bescherming. Daar kan hij zich tegen wapenen. Het zal vaak gaan om meubels en de specificaties zullen vaak te maken hebben met de lengte-, breedte- en dieptematen, voorzieningen zoals laden, kleppen en dergelijke en de uitvoering (hoogglans, lak, olie, wel of geen afwerking met randen of het toepassen van een andere materiaalsoort). Toestemming Als het basisontwerp deel uitmaakt van een vaste collectie en de leverancier biedt zijn klanten de mogelijkheid een ontwerp aan bestaande wensen (door de fabrikant) aan te (laten) passen, dan zal dat vanzelfsprekend de goedkeuring van de ontwerper moeten hebben. Als die toestemming niet is gevraagd en dus ook niet gegeven is, dan kan de ontwerper op grond van de auteurswet achteraf tegen de aanpassing van zijn werk bezwaar maken. Dat zou hij zelfs kunnen als de leverancier op basis van een tussen hem en de ontwerper bestaand contract, keurig netjes voor het betreffende ontwerp met hem heeft afgerekend. De ontwerper zou kunnen stellen dat er veranderingen in zijn werk zijn aangebracht waartegen hij zich in redelijkheid kan verzetten. Dat kan hij vanzelfsprekend alleen als het contract niets zegt over de mogelijkheid van een eventuele maatwerkregeling. Als het contract tussen leverancier of fabrikant en architect niets bepaalt over de mogelijkheid van maatwerk, dan blijft natuurlijk de kernvraag wanneer verzet daartegen ‘redelijk’ is. Als zou blijken dat de ontwerper

42

# 1

maart—2015

In de rubriek recht komen allerlei juridische zaken aan bod. Stuit je wel eens op een juridisch probleem? Heb je een vraag over bouwrecht, auteursrecht of ondernemingsrecht? Mail je vraag of probleem naar [email protected].

al langere tijd heeft laten blijken dat hij maatwerkaanpassingen in zijn werk niet zo’n probleem vindt dan zal het al gauw onredelijk zijn als hij zich plotseling tegen een aanpassing zou verzetten. Omgekeerd, een ontwerper die aantoonbaar zo zorgvuldig met zijn ontwerpen omgaat dat hij – aantoonbaar (dus zwart op wit) - zijn goedkeuring aan het aangepaste ontwerp pas geeft als hij het eerst heeft gezien en akkoord bevonden, staat veel sterker als het een keer mis gaat. Ook het auteursrecht zelf is dus maatwerk. Registreren Dat komt ook tot uiting als de ontwerper in een bepaald geval zou stellen dat zijn ontwerp door de aanpassing – in auteursrechtelijke zin - is ‘aangetast’ of ‘verminkt’. Ook op die grond kan de ontwerper zich tegen ongeautoriseerd maatwerk verzetten. Maar dan moet degene die het maatwerk geleverd heeft het wel bont gemaakt hebben. De architect moet dan aantonen dat door die aantasting zijn naam als ontwerper is aangetast. En ook daar worden de belangen van de ontwerper en de leverancier tegen elkaar afgewogen. Als een ontwerp in opdracht van de leverancier door de fabrikant bijvoorbeeld wordt uitgevoerd in een maatvoering die zich totaal niet verdraagt met het concept van het ontwerp of in een andere materiaalsoort en de uitkomst daarvan aantoonbaar strijdig is met de in designkringen bekende visie van de ontwerper, dan heeft hij ongetwijfeld een punt. Maar ook dan zal hij minder sterk staan als hij niet kan aantonen, dit soort waarborgen met betrekking tot de uitvoering van zijn werk belangrijk te vinden. Dat kan hij aantonen door structureel in zijn afspraken met fabrikanten een bepaling op te nemen die naar deze waarborgen verwijst of door structureel bezwaar te maken tegen afwijkingen van de door hem gestelde norm. Onderdeel van het bewijs van een voldoende auteursrechtelijke zorg voor het eigen werk zou ook kunnen zijn om het oorspronkelijke ontwerp of als model te deponeren of te laten registreren als bewijs van het makerschap. Met het - wettelijk geregelde - modeldepot zijn overigens wat meer kosten gemoeid dan met een - voor de verkrijging van auteursrechtelijke bescherming niet verplichte - niet kostbare registratie. Het advies is daarom: maak met de fabrikant of de leverancier heldere afspraken, niet alleen over de kwaliteit van de uitvoering van het ontwerp, maar ook over de wijze van uitvoering, en spreek daarbij een schriftelijk goedkeuringsvereiste af. Daarnaast is ook depot of registratie van het ontwerp het overwegen meer dan waard. Kees Berendsen

Kees Berendsen is expert op het gebied van intellectueel eigendomsrecht. Hij is gespecialiseerd in auteursrecht, modelrecht en merkenrecht, maar behandelt ook contractuele kwesties en incassozaken. BNI-leden betalen een uurvergoeding van 150 euro. Leden die een service-abonnement afsluiten krijgen op het uurtarief een korting van 50 euro. In geval van conflicten is een eerste globale beoordeling van de vraag of er sprake is van een ‘zaak’ gratis. Voor vragen mail [email protected] of bel 06-54964781. 43

product

inbox nbo

lidmaatschap

tekst: Erik van de Langemheen beeld: oneQ

nieuwe leden

BNI-lezing 12 maart Op donderdag 12 maart van 20:000 tot 21:15 uur organiseert de BNI de eerste lezing van dit jaar in de serie Verdieping in Pakhuis de Zwijger te Amsterdam. Bas den Herder van DHPH gaat in op maatwerk voor kleine en grote producten en projecten. Na afloop is er een netwerkborrel. De toegang is gratis. Wel graag aanmelden door naam en functie te mailen naar [email protected]. www.bni.nl

Discussieavond Ontwerp & Maatgebieden 1 april Sense & Care is een platform voor onderzoek op initiatief van architect Jeanne Dekkers. Binnen dit platform wordt de zintuigelijke beleving als uitgangspunt voor de gebouwde omgeving onderzocht. Het onderzoek tot nu toe wordt gepresenteerd in een tentoonstelling in het ABC architectuurcentrum in Haarlem. Daarnaast worden Sense & Care Architectuur cafés georganiseerd waarop geïnteresseerden uit verschillende disciplines met elkaar in discussie kunnen gaan. De eerstvolgende bijeenkomst is op 1 april en heeft als thema Ontwerp & Maatgebieden. Op 3 juni is het thema Ontwerp & Zintuiglijke beperking. www.senseandcare.nl

Buitenkeuken op maat

ISH noviteitenshow 2015

Toen klanten van interieurarchitect Jan Willem Marijnissen steeds vaker vroegen of hij het terras of de tuin als ‘vijfde kamer’ bij zijn ontwerpen kon betrekken, kwam hij op het idee een buitenkeuken te ontwerpen. Marijnissen stapte af van het gebruikelijke stuksgewijs ontwerpen en ontwikkelde oneQ: een modulair systeem waarmee gebruikers hun buitenkeuken geheel naar eigen inzicht kunnen samenstellen. De basis van elke oneQ zijn de Legs, onderstellen met kruispootconstructie, uitgevoerd in rvs of zwart gepoedercoat staal. Veilig verzonken in deze stevige constructie kunnen verschillende inbouwunits worden geplaatst. Populaire units zijn de gasbarbecue Flame, de houtskoolbarbecue Glow en de kraan met wasbak Wet. De collectie biedt daarnaast accessoires als een wijnkoeler, een teppanyaki bakplaat, een bamboe snijblok, een deksel om langzaam te garen, een windscherm, een warmhoudrek en kebabspiesen. “OneQ is een doordacht ontwerp waarbij functionaliteit en gebruiksgemak hand in hand gaan met flexibiliteit, hoogwaardige materialen en strakke vormen”, aldus ontwerper Jan Willem Marijnissen. Modulair systeem Marijnissen studeerde interieurarchitectuur aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam in de jaren negentig. Met zijn bureau Marijn Studio heeft hij al ruim tien jaar ervaring met projecten in renovatie, restauratie en ruimtelijke vormgeving. Toen hij steeds vaker de vraag kreeg het terras of de tuin als ‘vijfde kamer’ bij zijn ontwerpen te betrekken, ontwikkelde hij een modulaire systeem dat consumenten, maar ook architecten, naar eigen inzicht kunnen samenstellen. Het onderstel Legs zet je in vijf minuten zonder gereedschap in elkaar. De inbouwunits zitten ready-to-cook in bnı.

ıntern.

Laura Vellinga Laura Vellinga (25) is in 2012 afgestudeerd als interieurarchitect aan de kunstacademie Artez te Zwolle. Sindsdien heeft zij diverse projecten aangepakt als zelfstandige onder de naam Lavelli interieurontwerp om werkervaring op te doen en heeft zij het traject van de Beroepservaring met succes doorlopen. www.lavelli.nl

20 - 22 april Met deelnemers als Hansgrohe, Geberit, Duravit, Keuco en Bette ben je op de ISH noviteitenshow 2015 in een keer op de hoogte van de laatste trends op sanitair gebied. Deze showroombeurs voor vakspecialisten wordt van 20 tot en met 22 april georganiseerd in De Beursfabriek in Nieuwegein en is gratis toegankelijk na aanmelding via www.ishnoviteitenshow.nl.

Designday in Maastricht

de doos. De inbouwunit Flame is een krachtige gasbrander van 8 kilowatt. Marijnissen: “Even krachtig als twee wokpitten zodat je een biefstuk perfect kan dichtschroeien. Door de gepatenteerde branderpijpen is het hele roosteroppervlak bruikbaar en heb je geen zogenaamde cold spots.” Glow is de gelijkwaardige houtskoolvariant. De Wet-module bestaat uit een wasbak met kraan, die op een tuinslang kan worden aangesloten. Ongelimiteerd combineren De verschillende modules kunnen in alle combinaties en alle richtingen eenvoudig aan elkaar gekoppeld worden. Overzichtelijk naast elkaar op een rij of in een interactieve dominovorm. Wie al een (ander merk) barbecue heeft, kan met het modulesysteem van oneQ extra afzet- of werkruimte creëren. Bijvoorbeeld door een module met snijplank te kopen of die te combineren met een Ice-module waar wijn in gekoeld kan worden. De losse units kunnen ook ingebouwd worden in een tafel of keukenblad. Doordat alle modules dezelfde afmetingen hebben, passen ze allemaal in dezelfde uitsparing, waardoor er ongelimiteerd gecombineerd en gewisseld kan worden. Het assortiment van oneQ wordt elk jaar uitgebreid met nieuwe functies. www.one-q.com 44

15 - 18 mei Designday is een podium voor designers die zelf ontwerpen én maken. Hun concepten zijn uniek en in kleine oplage geproduceerd, met duurzaamheid als een sympathieke rode draad. Het evenement vindt plaats van 15 tot en met 18 mei in de Decorfabriek in Maastricht. Wil je als ontwerper deelnemen? Via de site www.designday.nl kan je je tot 27 maart inschrijven.

What Design Can Do 21 - 22 mei What Design Can Do is een internationale conferentie voor design professionals - van architecten en productontwerpers tot grafisch vormgevers en modeontwerpers – in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Op de conferentie wordt ingegaan op design als oplossing voor hedendaagse uitdagingen en problemen. Een multidisciplinaire benadering is hierbij het uitgangspunt. Op het programma staan onder meer Paul Hekkert, Francis Kéré, Alejandro Magallanes, Mass Studio, Bompas & Parr en Campana Brothers. www.whatdesigncando.nl

Design District

Astrid Piber Astrid Piber (42) is partner bij UNStudio. Zij is senior architect en sinds 1998 werkzaam bij het bureau waar ze aan verschillende grote internationale architectuur- en interieurprojecten heeft gewerkt. In 1997 voltooide ze haar opleiding aan de Technical University Vienna en ze behaalde in 1999 haar master in Advanced Architectural Design aan de Columbia University New York. Astrid Piber stuurt onder andere UNStudio’s Interior Unit aan en zet daarbij haar internationale ontwerpervaring in bij de ontwikkeling van innovatieve interieurprojecten. www.unstudio.com nieuwe partners De BNI verwelkomt elf partners als nieuwe leden. Vanaf januari 2015 is de ledenstructuur gewijzigd en kunnen bedrijven middels het bijzonder lidmaatschap lid worden van de vereniging. Met hun lidmaatschap en de groei van het ledenaantal wordt het onderling netwerk vergroot en kan het vak interieurarchitectuur nog beter op de kaart worden gezet. www.abet.nl www.covanderhorst.nl www.desso.nl www.dornbracht.com www.alape.com/nl-nl/ www.geberit.nl www.interface.com www.rohde-grahl.nl www.sentimo.nl www.silentgliss.nl www.vervoort.nl

3-5 juni Design District is een vakevenement voor interieurdesign. Het evenement is van 3 tot en met 5 juni in Taets op het Hembrugterrein in Zaandam. Ongeveer 150 deelnemers tonen er hun nieuwste producten op het gebied van interieurdesign. Kijk voor het programma op www.designdistrict.nl.

# 1

maart—2015

45

1

artikel

artikel

Thovip Ergonomics BV Ergonomisch verantwoorde werkplek

‘Gezondheid, productiviteit en comfort spelen een zeer belangrijke rol’

A Alles voor een ergonomische werkplekinrichting

Thovip Ergonomics BV is een business to business groothandel/importeur en distributeur van kabelmanagement- en ergonomische producten/oplossingen.

Even voorstellen Onder het motto “alles voor een optimale werkplekinrichting” levert Thovip Ergonomics BV producten en diensten die zorgdragen voor de inrichting van een ergonomisch verantwoorde werkplek waarbij gezondheid, productiviteit en comfort een zeer belangrijke rol spelen. Thovip BV, opgericht in 1938, is van oorsprong een groothandel in kunststof producten in de breedste zin van het woord. In het standaardassortiment bevonden zich een aantal kabelmanagement producten voor het wegwerken van kabels rondom de werkplek. Omdat er steeds meer vraag kwam vanuit de kantoor- en projectinrichtingsmarkt voor kabelmanagement producten en ook voor andere werkplekaccessoires zoals monitorarmen, CPU houders, electrificatie, (akoestische) scheidingswanden etc. is eind 2009 het idee ontstaan om hiervoor een aparte business unit op te richten met een breed assortiment aan producten voor de ergonomische werkplek. De business unit Thovip Ergonomics is geboren. Door de vele jaren ervaring in o.a. de (kantoor)-meubelindustrie is deze branche zeer zeker geen onbekend terrein. Ook bestaande dealers vinden het een groot voordeel dat ze naast de kunststofproducten ook terecht kunnen voor kabelmanagement- en ergonomische producten (one-stop-shopping principe). Zelfstandig De nieuw ontstane business unit blijkt al snel een enorm succes en steeds meer kantoor- en projectinrichters, kantoormeubelfabrikanten en interieurbouwers weten de weg naar Thovip Ergonomics te vinden voor alle vraagstukken, producten en oplossingen voor een optimale en ergonomische werkplekinrichting. Door het enorme succes wordt medio 2014 besloten om met ingang van 1 januari 2015 de business unit zelfstandig te maken. De voorbereidingen worden direct in gang gezet en per 1 januari 2015 is de business unit een zelfstandige BV : Thovip Ergonomics BV. Een stabiele en betrouwbare partner, klaar voor 2015 en klaar voor de toekomst.

46

Projecten Vanuit een stabiele basis met een zeer breed opgezet assortiment (totaalassortiment voor ieder budget) wordt veelal uit voorraad geleverd. De stabiele basis wordt nog steeds uitgebreid met nieuwe dealers en het assortiment wordt regelmatig aangevuld met nieuwe producten afgestemd op de hedendaagse ergonomische inrichting van de werkplek. Thovip Ergonomics BV wordt ook steeds meer via haar dealers betrokken bij de grote projecten en (Europese)aanbestedingen. De afgelopen jaren zijn dan ook, samen met onze dealers, mooie projecten gerealiseerd.

Thovip Ergonomics BV in het kort r
5IPWJQ
&SHPOPNJDT
#7
JT
FFO
HSPPUIBOEFM JNQPSUFVSEJTUSJCVUFVS
WBO
LBCFMNBOBHFNFOU
FO
FSHPOPNJTDIF
QSPEVDUFOPQMPTTJOHFO
WPPS
EF
inrichting van een optimale en ergonomische werkplek. r
5IPWJQ
&SHPOPNJDT
#7
MFWFSU
VJUTMVJUFOE
WJB
dealers. r
7PPSSBBEIPVEFOE
FJHFO
NBHB[JKO
WBO
Ní
“vandaag voor 15.00 uur besteld, morgen in huis”. r
"MMF
WPPSSBBEQSPEVDUFO
[JKO
QFS
TUVL
MFWFSCBBS r
(SPPU
FO
CSFFE
BTTPSUJNFOU r
&JHFO
TIPXSPPN r
,BCFMNBOBHFNFOU
EJFOTUFO

iWBO
JOWFOUBSJTBUJF
tot realisatie” (werkplekonderzoek, inventarisatie, advies, uitvoering, nazorg en continuïteit). r
*40
HFDFSUJGJDFFSE

/&/&/*40 r
5IPWJQ
&SHPOPNJDT
#7
XFSLU
VJUTMVJUFOE
NFU
gerenommeerde fabrikanten. r
(FBWBODFFSE
&31
FO
MPHJTUJFL
TZTUFFN r
5IPWJQ
&SHPOPNJDT
#7
JT
VX
JEFBMF
QBSUOFS
TOFM
accuraat en betrouwbaar. Assortiment Het assortiment van Thovip Ergonomics BV kan onderverdeeld worden in 10 hoofdgroepen: r
,BCFMNBOBHFNFOU
QSPEVDUFO r
5'5
NPOJUPSBSNFO r
$16
IPVEFST r
&MFDUSJGJDBUJF
JOCPVX
PQCPVX
POEFSCPVX
FO
vrijstaande modules) r
,BCFMT r
"LPFTUJTDIF
4DIFJEJOHTXBOEFO r
8FSLQMFLWFSMJDIUJOH r
&SHPOPNJTDIF
1SPEVDUFO r
8FSLQMFLBDDFTTPJSFT r
,BCFMNBOBHFNFOU
%JFOTUFO

Thovip Ergonomics BV Julianastraat 10a – 5932 EH Tegelen T. +31(0)77 711 4370 – F. +31(0)77 373 7007 E. [email protected] – W. www.thovipergonomics.nl

47

Geberit Monolith Plus

Large and small squares, planks and skinny planks.

Stralend middelpunt.

MICROSFERA DE KLEINSTE CO2-VOETAFDRUK OOIT De Geberit Monolith Plus is geen gewoon spoelreservoir. In dit wc element zit veel meer verborgen dan de prachtige buitenkant laat vermoeden. Extra's zoals ComfortLight en geïntegreerde luchtzuivering maken de Geberit Monolith Plus tot een waar kunstwerk dat nieuwe maatstaven zet in de badkamer. De glazen voorzijde is verkrijgbaar in de kleuren wit, umbra en zwart.

Door prestaties van grondstoffen te verbeteren en alle onnodige zaken te verwijderen is Microsfera ontstaan – een mooie en functionele tapijttegel in ons Skinny Planks formaat van 25 x 100 cm, met een veel kleinere CO2-voetafdruk en voordelen voor het binnenklimaat. www.interface.com/microsfera

A foundation for beautiful thinking ̛ZZZJHEHULWQOPRQROLWKSOXV bnı. ıntern.

48