Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Belangrijkste ontwikkelingen in afgelopen kwartaal
In deze WOX:
Hoogste prijsstijgingen in sterk verstedelijkt gebied: De gemiddelde woningwaarde blijft ook dit kwartaal stijgen (3,8%) naar een gemiddelde van 240 duizend euro. De gemiddelde woningprijs in zeer sterk stedelijk gebied is, sinds het dieptepunt van de woningmarkt in 2013, al met meer dan 10% gestegen. Hiermee is dit segment van de woningmarkt voor het eerst de crisis te boven. Op gemeenteniveau steeg de gemiddelde woningwaarde het sterkst in Bloemendaal (11,6%) gevolgd door de gemeente Haarlem en de gemeente Heemstede met 10,2%. Forse stijging aantal verkopen en verstrekte hypotheken: Het jaarlijkse aantal verkopen stijgt sterk (28.2%) en het aanbod daalt (-7,8%). Ook het aantal hypotheken is met 24,1% toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Marktliquiditeit verbetert vooral in stedelijke regio’s: Het aantal woningen dat binnen 6 maanden verkocht wordt bedraagt 44,7%. Vooral in de Randstad wordt veel en snel verkocht. Nog altijd zijn er ruim 61 duizend woningen die al langer dan 3 jaar te koop staan en moeilijk verkocht worden. Deze concentreren zich vooral in het oosten en noordoosten van het land.
Introductie
1
Woningwaarde en Prijsontwikkelingen
2
Stedelijk gebied Noord-Holland hoogste prijsniveau ooit
Segment analyses en voorspelling
3
Thema onderzoek
4
Woningwaarde en prijsontwikkeling naar regio
7
Betaalbaarheid
8
Woningverkopen en looptijden
9
Moeilijk verkoopbare woningen
11
Marktliquiditeit 12 Hypotheekmarkt Executieverkopen
14
14
Calcasa PropertyNL Analyzer
16
Commercieel Vastgoed
17
Overzicht Nederlandse woningmarkt
19
Het herstel op de woningmarkt heeft zich de afgelopen kwartalen voornamelijk voorgedaan in (zeer) sterk stedelijk gebied. In de meeste gebieden is de gemiddelde woningwaarde momenteel hoger dan het laagst gemeten niveau in 2013. Het stedelijk gebied in Noord-Holland is de eerste regio van Nederland waar in het tweede kwartaal van 2015 de gemiddelde woningwaarde hoger is dan de piek uit 2008.
Tabel 1
CALCASA WOX Q2 2015 Calcasa WOningprijsindeX (WOX) (1995=100)*
251
Prijsverandering J-O-J prijsverandering WOX
3,8%
K-O-K prijsverandering WOX
1,6%
J-O-J prijsverandering WOX gecorrigeerd voor inflatie
2,9%
Calcasa kengetallen Q22015 Bron: WOX Monitor Calcasa
Woningprijsvoorspelling Voorspelling J-O-J 2015 Q3
3,4%
Voorspelling K-O-K 2015 Q3
1,0%
Betaalbaarheid wonen Betaalbaarheidsindex
16,1%
Verbetering betaalbaarheid J-O-J
9,0%
Verbetering betaalbaarheid K-O-K
4,7%
Woningverkopen Aantal woningverkopen op jaarbasis (x 1.000)
192
J-O-J verandering aantal woningverkopen
28,2%
K-O-K verandering aantal woningverkopen
3,9%
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 1
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Gemiddelde woningwaarde blijft stijgen • •
De WOX (1995 = 100) noteert een stand van 251 punten. Gemiddelde woningwaarde: 240 duizend euro. »» K-O-K prijsverandering: +1,6%. »» J-O-J prijsverandering: +3,8%.
•
Gemiddelde prijs eengezinswoningen: 258 duizend euro. »» K-O-K prijsontwikkeling eengezinswoningen: +1,3%. »» J-O-J prijsontwikkeling eengezinswoningen: +3,3%.
•
Gemiddelde prijs meergezinswoningen: 191 duizend euro. »» K-O-K prijsontwikkeling meergezinswoningen: +2,6%. »» J-O-J prijsontwikkeling meergezinswoningen: +5,9%.
Gemiddelde woningprijs Nederland (x €1.000)
Figuur 1
270
10%
250
5%
230
0%
210
-5%
190
'05
'06
'07
'08
'09
'10
'11
Gemiddelde woningprijs (x 1000)
'12
'13
'14
'15
Gemiddelde woningprijs (x €1.000) en J-O-J prijsverandering in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
-10%
Prijsverandering
Figuur 2
Prijsverandering per kwartaal (in %)
K-O-K prijsverandering van één-en meergezinswoningen in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
4%
2%
0%
-2%
-4%
13K1
13K2
13K3
13K4
14K1
Eengezinswoningen
14K2
14K3
14K4
Meergezinswoningen
15K1
15K2
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 2
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Dure prijssegment wederom volop in trek • •
Woningen van meer dan 500 duizend euro zijn wederom fors in waarde gestegen. De jaar-op-jaarontwikkeling betrof 6,0%. Ook woningen in de prijscategorie 350 tot 500 duizend euro stegen bovengemiddeld in waarde. Goedkope woningen stegen het minst in waarde, desalniettemin nam de gemiddelde waarde van woningen onder de 150 duizend euro met 3,2% toe.
Prijsklasse
j-o-j prijsontwikkeling
Tabel 2a
Minder dan 150.000
3,2%
150.000 tot 250.000
3,4%
250.000 tot 350.000
4,3%
350.000 tot 500.000
4,4%
Meer dan 500.000
6,0%
Alle woningen
3,8%
Prijsontwikkelingen naar prijsklasse in Nederland Bron: Calcasa
Grootste prijsstijgingen bij jaren ’30 woningen • •
•
Wederom zijn de appartementen meer in waarde gestegen dan eengezinswoningen in het afgelopen jaar. (zie Tabel 2b). De grootste prijsstijging vindt plaats bij de oudere appartementen met een bouwjaar van vóór 1944. Deze zijn het meest in waarde toegenomen met 10,6%. Ook nieuwere appartementen gebouwd na 2000 zijn met 5,6% sterk in waarde toegenomen. De prijsontwikkeling van vrijstaande woningen blijft achter met een jaarontwikkeling van 2,9%. Vrijstaande woningen gebouwd na het jaar 2000 zijn het minst in waarde gestegen (1,9%).
J-O-J prijsontwikkeling
Bouwjaar
Woningtype
tot 1944
1945-1979
1980-2000
>2000
Tabel 2b
Totaal
(Half-) Vrijstaand
3,1%
3,4%
2,3%
1,9%
2,9%
Hoek/rijwoning
5,4%
2,9%
2,8%
3,0%
3,4%
10,6%
3,8%
2,7%
5,6%
5,9%
6,8%
3,3%
2,7%
4,0%
3,8%
Appartement Totaal
J-O-J prijsontwikkelingen naar bouwjaar en woningtype in Nederland Bron: Calcasa
Voorspelling woningprijsontwikkeling derde kwartaal 2015 • •
K-O-K voorspelling WOX: 1,0%. J-O-J voorspelling WOX: 3,4%. »» 3,0% voor eengezinswoningen. »» 5,1% voor meergezinswoningen
Voorspelling jaarlijkse woningprijsontwikkeling naar landsdeel West-Nederland: 4,2% Noord-Nederland: 3,1% Oost-Nederland: 2,3% Zuid-Nederland: 2,7% Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 3
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Stedelijk gebied Noord-Holland hoogste prijsniveau ooit De woningmarkt in het westen van het land herstelt al enkele kwartalen sneller dan de rest van Nederland. In het vorige kwartaalbericht meldde Calcasa al dat regionale verschillen oplopen met grote prijsverschillen tussen Randstad en periferie tot gevolg. Ook dit kwartaal zet het herstel op de woningmarkt door met een jaar-op-jaar prijsstijging in het westen (4,9%) en zuiden (3,1%) van het land en een geringere prijsstijging in het oosten (2,6%). De gemiddelde woningwaarde in het noorden van het land blijft achter (1,1%). De forse prijsstijgingen in het westen van het land concentreren zich vooral rondom sterk verstedelijkt gebied, zoals te zien is in figuur 3.Voor het eerst sinds de crisis op de woningmarkt is de gemiddelde woningprijs in het sterk verstedelijkt gebied in Noord-Holland hoger dan het hoogste niveau van voor de crisis. Met een gemiddelde waarde van 297 duizend euro is nu de hoogste waarde ooit bereikt. Op gemeenteniveau heeft alleen de gemiddelde woningwaarde in Amsterdam de prijsbarrière van 2008 doorbroken en ligt deze met een gemiddelde waarde van 322 duizend euro op het hoogste niveau ooit.
Figuur 3 Indexcijfer* gemiddelde woningwaarde t.o.v. de piek van de woningmarkt in Q3 2008 per wijk in het westen van Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
* Een indexcijfer van 100 betekent dat de gemiddelde woningwaarde in het tweede kwartaal van 2015 gelijk is aan die van het derde kwartaal van 2008.
Noord-Holland is ook de enige provincie in Nederland waar het aantal jaarlijkse verkopen het huidige aantal te koop staande woningen overstijgt. In alle andere provincies ligt het aanbod van woningen nog hoger dan het jaarlijkse aantal verkochte woningen. In Noord-Holland zijn vooral de regio’s rond Amsterdam en Haarlem verantwoordelijk voor een forse stijging van het aantal verkopen en de prijs. De marktliquiditeit in Amsterdam heeft met een factor 2,4 het niveau van begin 2009 bereikt; het jaarlijks aantal verkopen is meer dan 2x zo hoog als het huidige aanbod van woningen (zie figuur 4). Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 4
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Figuur 4 Marktliquiditeit alle woningen per wijk in Noord-Holland in Q2 2015. Bron: WOX Monitor Calcasa
Appartementsprijs in Noord-Holland 2,3% boven hoogste niveau uit 2008 Vooral appartementen in Noord-Holland zijn fors in waarde gestegen de afgelopen kwartalen. Met een gemiddelde waarde van 270 duizend euro zijn appartementen in het tweede kwartaal van 2015 2,3% meer waard dan in het derde kwartaal van 2008; de vorige top van de woningmarkt. Uit figuur 4 blijkt dat met name Amsterdam en de omliggende gemeenten verantwoordelijk zijn voor deze forse stijging. Tabel 3 geeft een overzicht van gemeenten waarvoor het prijsniveau van appartementen op of boven het niveau van het derde kwartaal in 2008 ligt. Vrijwel alle gemeenten liggen in de directe omgeving van Amsterdam. In de overige gemeenten is het prijsniveau voor appartementen nog niet op het niveau van het derde kwartaal van 2008. Gemeente
Tabel 3
appartementen
Amsterdam
4,4
Landsmeer
4,3
Diemen
4,2
Ouder-Amstel
4,2
Haarlemmermeer
4,1
Oostzaan
4,0
Aalsmeer
3,9
Beemster
3,9
Purmerend
3,9
Zeevang
3,9
Uithoorn
3,8
Amstelveen
3,5
Graft-De Rijp
3,2
Edam-Volendam
3,2
Waterland
3,2
Prijsontwikkeling appartementen in gemeenten met een hogere gemiddelde appartementswaarde in Q2 2015 t.o.v. de piek in Q3 2008. Bron: WOX Monitor Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 5
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Figuur 5 Indexcijfer gemiddelde woningwaarde eengezinswoningen t.o.v. de piek van de woningmarkt in Q3 2008 per gemeente in Noord-Holland. Figuur 6 Indexcijfer gemiddelde woningwaarde appartementen t.o.v. de piek van de woningmarkt in Q3 2008 per gemeente in Noord-Holland. Bron: WOX Monitor Calcasa
Prijs van eengezinswoningen in Haarlem en omgeving vrijwel op hoogste niveau uit 2008 De prijsontwikkeling van eengezinswoningen blijft duidelijk achter bij de prijsontwikkeling van appartementen (zie figuur 5/6). Voor eengezinswoningen heeft Haarlem en omgeving de beste papieren, daar zit het prijsniveau slechts een half procent onder het hoogste niveau van voor de crisis. Voor de hele regio geldt dat bij eengezinswoningen de woningprijs redelijk hersteld is. Ook in Bloemendaal, Zandvoort en Heemstede ligt het prijsniveau bijna weer op het hoogste niveau van voor de crisis. Voor de overige gemeenten in Nederland is dat nog niet het geval. Daar ligt het prijsniveau nog minimaal 5% lager dan het hoogste niveau. Op wijkniveau zijn alleen de eengezinswoningen in Bloemendaal weer op prijsniveau van Q3 2008 (zie figuur 5). Gemeente
eengezinswoningen
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
-0,4
Haarlem
-0,7
Bloemendaal
-1,3
Zandvoort
-1,4
Heemstede
-1,5
Utrecht
-3,0
Sluis
-3,0
Hulst
-3,8
Terneuzen
-4,1
Assen
-4,9
Tabel 4 Prijsontwikkeling eengezinswoningen in gemeenten met een lagere gemiddelde woningwaarde in Q2 2015 t.o.v. de piek in Q3 2008 Bron: WOX Monitor Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 6
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Woningprijs in Noord-Holland blijft het hardst doorstijgen • • •
De grootste prijsstijging van 5,7% is wederom voor Noord-Holland. Vooral appartementen in de provincie Noord-Holland stegen fors in waarde ten opzichte van vorig jaar. De gemiddelde waarde steeg met 9,1%. Eengezinswoningen werden 4,0% meer waard. Groningen is de enige provincie waar de gemiddelde waarde van een woning daalde. De prijsdaling betrof 1,6%.
2e Kwartaal
Gemiddelde prijs
Gemiddelde prijs
Prijsverandering
2015
eengezins-
meergezins-
(jaar-op-jaar)
woningen
woningen
Tabel 5
Groningen
187000
160000
-1,6%
Friesland
187000
141000
1,7%
Drenthe
210000
149000
3,9%
Overijssel
216000
143000
1,6%
Flevoland
205000
190000
4,5%
Gelderland
257000
169000
3,2%
Utrecht
337000
202000
3,1%
Noord-Holland
312000
270000
5,7%
Zuid-Holland
281000
168000
5,2%
Zeeland
198000
158000
2,4%
Noord-Brabant
264000
177000
2,9%
Limburg
211000
140000
4,0%
Nederland
258000
191000
3,8%
Gemiddelde prijs en J-O-J prijsverandering in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
Grootste stijger wederom Agglomeratie Haarlem •
• •
•
Grootste stijger op jaarbasis is de Corop-regio Agglomeratie Haarlem. Daar steeg de gemiddelde woningwaarde met 10,5%. Eengezinswoningen in die regio werden maar liefst 12,4% meer waard. Ook appartementen stegen in waarde, maar minder met 5,3%. Op de tweede plek staat de regio Groot-Amsterdam met een j-o-j ontwikkeling van +7,8%. Daar steeg vooral de gemiddelde prijs van een appartement (+ 10,4%). De grootste daling van de woningprijs in het afgelopen jaar vond plaats in de corop’s regio’s in Groningen. In Overig Groningen daalde de gemiddelde waarde met 2,1%. In Oost-Groningen betrof de daling 0,6% en in Delfzijl e.o. was dit 0,5%. In 9 van de 40 Corop-regio’s steeg de gemiddelde woningwaarde met meer dan 5%. In 13 van de 40 Corop-regio’s steeg de woningprijs met minder dan 2%.
Alle informatie tot op buurtniveau 24/7 raadpleegbaar via de WOX Monitor Meer data over o.a. transacties, aanbod, marktliquiditeit, betaalbaarheid, prijzen en prijsontwikkelingen op diverse regionale schaalniveaus is op elk moment van de dag raadpleegbaar via de WOX monitor. Met deze online tool kan tot op buurtniveau alle informatie in tabel en grafiek en grafisch worden weergegeven.
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 7
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Betaalbaarheid verbetert verder In het tweede kwartaal werd gemiddeld 16,1% van het netto maandinkomen uitgegeven aan netto woonlasten (zie figuur 7). »» J-O-J ontwikkeling van de netto woonlasten: -9,0%. »» K-O-K ontwikkeling van de netto woonlasten: -4,7%.
•
Betaalbaarheidsindex Nederland (in %)
Figuur 7 Betaalbaarheidsindex Nederland (in %). Bron: WOX Monitor Calcasa
35 30 25 20 15
'95
'96
'97
'98
'99
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
'14
'15
Figuur 8 Betaalbaarheidsindex (in %) per gemeente in Nederland. Bron: WOX Monitor Calcasa
* De betaalbaarheidsindex geeft het deel van het netto huishoudinkomen weer dat wordt uitgegeven aan de netto woonlasten. Bij de berekening van deze netto woonlasten is uitgegaan van de aankoop van een woning bij de gemiddelde WOX woningprijs, de gemiddelde hypotheekrente en het gemiddeld huishoudinkomen in de betreffende periode. In de totale netto woonlasten wordt rekening gehouden met fiscale aspecten zoals hypotheekrenteaftrek, woningforfait, de lokale belastingen en de kosten voor onderhoud van de woning. Door deze netto woonlasten op het gemiddelde netto huishoudinkomen te delen wordt een maat gekregen voor de betaalbaarheid van woningen.
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 8
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Forse stijging aantal woningverkopen •
Het aantal verkopen op jaarbasis komt dit kwartaal uit op 192 duizend. Dit is 28% meer dan in hetzelfde kwartaal een jaar geleden. Ook ten opzichte van het vorige kwartaal is het aantal verkopen toegenomen. Toen werden op jaarbasis 185 duizend woningen verkocht. »» J-O-J ontwikkeling aantal jaarlijkse verkopen: +28,2%. »» K-O-K ontwikkeling aantal jaarlijkse verkopen: +3,9%. Aantal woningverkopen en veranderingen
Figuur 9
20%
300.000
10%
250.000
0%
200.000
-10%
150.000
-20%
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
'08
'09
K-O-K verandering aantal woningverkopen
'10
'11
'12
'13
'14
'15
Aantal woningverkopen op jaarbasis* en K-O-K verandering aantal woningverkopen op jaarbasis in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa * Calcasa toont het aantal woningverkopen op jaarbasis om de lange termijn trend (gecorrigeerd voor seizoenseffecten) te tonen.
100.000
Aantal woningverkopen op jaarbasis
Transactieontwikkelingen naar woningtype • • •
Het aantal verkopen nam met 28,2% toe in het afgelopen jaar. De verkoop van appartementen steeg het hardst met 34,5%. Semi-vrijstaande woningen waren het minst in trek; het verkoopaantal steeg met 19,4%. Daarentegen steeg de verkoop van vrijstaande woningen bovengemiddeld met 30,9%.
J-O-J transactieontwikkeling Woningtype
Periode
Tabel 6
2014Q2
2014Q3
2014Q4
2015Q1
2015Q2
Vrijstaand
24,7%
26,3%
41,5%
37,5%
30,9%
Semi-vrijstaand
15,8%
16,9%
29,2%
25,8%
19,4%
Hoekwoning
20,8%
20,8%
33,0%
32,4%
22,8%
Tussenwoning
25,5%
28,0%
40,3%
35,3%
26,5%
Appartement
21,6%
27,3%
39,8%
39,7%
34,5%
Totaal
22,5%
25,3%
38,1%
35,5%
28,2%
Jaar-op jaar transactie-ontwikkelingen naar periode en woningtype in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 9
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Grootste stijging woningverkopen middeldure segment De verkoop van woningen in de prijsklasse 350-500 duizend euro stijgt met 48,3% in West-Nederland. In Oost-Nederland is het aandeel middel dure woningen (350-500 duizend euro) met 39,9% toegenomen het afgelopen jaar. In Noord-Nederland steeg het aantal verkopen het meest in de prijsklasse 250 tot 350 duizend euro (37,9%). De verkoop van goedkope koopwoningen steeg het minst in Zuid-Nederland (3,0%)..
• • •
Figuur 10
Groeicijfer aandeel transacties naar prijsklasse per landsdeel (%) 62,5
Ontwikkeling van het aandeel woningverkopen naar prijsklasse per landsdeel in Nederland in Q2 2015 ten opzichte van Q2 2014 Bron: WOX Monitor Calcasa
50 37,5
25 12,5 0
Noord-Nederland
< 75.000
Oost-Nederland
75.000-150.000
West-Nederland
150.000-250.000
250.000-350.000
Zuid-Nederland
350.000-500.000
> 500.000
45% binnen 6 maanden verkocht • • •
Van de verkochte woningen heeft 18,7% nog geen 3 maanden te koop gestaan. Sinds vorig jaar neemt het aantal woningen dat snel verkoopt toe. Een jaar geleden was 37,9% verkocht binnen 6 maanden en dat percentage is nu een jaar later opgelopen naar 44,7%. 16,2% van de verkochte woningen heeft langer dan 2 jaar te koop gestaan. Dit aantal ligt al een jaar op een stabiel niveau.
Ontwikkeling Looptijden
Tabel 7
Periode 2014Q2
2014Q3
2014Q4
2015Q1
2015Q2
Binnen 3 mnd verkocht
15,6%
17,8%
19,1%
17,9%
18,7%
Binnen 6 mnd verkocht
37,9%
44,1%
44,2%
44,8%
44,7%
Binnen 12 mnd verkocht
60,2%
64,2%
66,5%
67,3%
67,5%
Binnen 18 mnd verkocht
72,2%
75,0%
76,7%
77,0%
78,2%
Binnen 24 mnd verkocht
80,4%
82,4%
82,8%
82,8%
83,8%
> 24 maanden
19,6%
17,6%
17,2%
17,2%
16,2%
Jaar-op jaar ontwikkeling van de looptijd naar periode in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 10
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
26% van het aanbod Noord-Nederland >3 jaar te koop • • •
Terwijl het aantal verkopen stijgt en het aanbod daalt staat nog steeds 26,3% van het woningaanbod in Nederland langer dan 3 jaar te koop. In het Noorden van het land is het aandeel woningen dat langer dan 3 jaar te koop staat met 31,3% het hoogst. In Groningen, Friesland, de Achterhoek en Brabant is het aandeel moeilijk verkoopbare woningen het hoogst zoals te zien is in onderstaande figuur.
Gemeenten
Hoogste aandeel aanbod >36 mnd te koop (in %)
Gemeenten
Laagste aandeel aanbod >36 mnd te koop (in %)
Oldambt
47.1
Maastricht
6.5
Montferland
45.4
Eijsden-Margraten
6.5
Winterswijk
44.9
Stein
7.0
Lelystad
44.6
Meerssen
9.1
Zevenaar
40.1
Zwartewaterland
10.1
Bronckhorst
40.0
Midden-Delfland
10.6
Epe
39.5
Sittard-Geleen
12.1
Losser Nuenen, Gerwen en Nederwetten Duiven
39.1
Borne
13.5
39.0
Pijnacker-Nootdorp
13.7
38.4
Teylingen
13.9
Tabel 8 Top 10 gemeenten* met hoogste en laagste aandeel aangeboden woningen die 36 maanden of langer te koop staan in het tweede kwartaal van 2015. Bron: WOX Monitor Calcasa *alleen gemeenten met meer dan 5.000 koopwoningen worden meegenomen in het overzicht.
Figuur 11 Percentage van het aanbod dat al langer dan 36 maanden te koop staat per gemeente in Nederland in het tweede kwartaal van 2015 (in %) Bron: WOX Monitor Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 11
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Marktliquiditeit verbetert verder • • • • •
De verhouding tussen te koop staand en jaarlijks verkocht is dit kwartaal gedaald naar 1,2 Vorig jaar betrof deze verhouding 1,7. Het jaarlijks aantal verkochte woningen: 192 duizend woningen. »» J-O-J ontwikkeling: 28,2% Aanbod van woningen in Q2 2015: 232 duizend woningen. »» J-O-J ontwikkeling: -7,8% De marktliquiditeit is het best in Amsterdam met een factor van 0,42, gevolgd door de gemeente Groningen met 0,48. In de gemeente Veendam is de marktliquiditeit het hoogst met een factor 3,1, gevolgd door de gemeente Delfzijl met 2,9.
Bestaande koopwoningen: aanbod versus verkopen
Figuur 12a Jaarlijks verkochte woningen afgezet tegen het totale aantal te koop staande koopwoningen in Nederland, 2008-2015
300000 240000
Bron: Verscheidene makelaars, bewerking Calcasa
180000
120000 60000
'08
'09
'10
'11
'12
Aanbod totaal
'13
'14
'15
Jaarlijks verkocht
Randstad : aanbod versus verkopen
Figuur 12b Marktliquiditeit: aantal jaarlijkse verkopen t.o.v. het aantal aangeboden woningen in de Randstad in de periode 2008-2015.
200000
160000 120000
Bron: Verscheidene makelaars, bewerking Calcasa
80000 40000
0
'08
'09
'10 Aanbod totaal
'11
'12
'13
'14
'15
Jaarlijks verkocht
•
Het percentage van de koopwoningvoorraad dat afgelopen jaar is verkocht bedraagt 4,6% voor heel Nederland. Dit is een stijging van 28,2% ten opzichte van vorig jaar. o Het percentage eengezinswoningen verkocht afgelopen jaar: 3,8%. o Het percentage appartementen verkocht afgelopen jaar: 8,2%.
•
Amsterdam kent de hoogste marktliquiditeit. Het aandeel bestaande koopwoningen woningen dat het afgelopen is verkocht bedraagt 11,9%.
•
De marktliquiditeit was het afgelopen jaar was het laagst in de gemeenten Eemsmond en Ten Boer, waar respectievelijk 2,4 en 2,5% van de bestaande voorraad aan koopwoningen van eigenaar is veranderd.
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 12
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Figuur 13 Aanbod/verkoopquote alle woningen per gemeente in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
Figuur 14 Marktliquiditeit: percentage verkochte woningen t.o.v. het totale aantal koopwoningen in het laatste jaar per gemeente in Nederland Bron: WOX Monitor Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 13
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Forse stijging aantal verstrekte hypotheken •
Aantal verstrekte hypotheken op jaarbasis: 238 duizend. »» J-O-J ontwikkeling aantal verstrekte hypotheken: +24,1%. »» K-O-K ontwikkeling aantal verstrekte hypotheken: +3,2%. Aantal hypotheken en veranderingen
Figuur 15
20%
650000
10%
500000
0%
350000
-10%
200000
-20%
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
'08
'09
K-O-K verandering aantal hypotheken
'10
'11
'12
'13
'14
Aantal verstrekte hypotheken en K-O-K verandering aantal hypotheken op jaarbasis in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
50000
'15
Aantal verstrekte hypotheken
Aantal executieverkopen gestegen •
Aantal executieverkopen op jaarbasis: 1.682. »» J-O-J ontwikkeling aantal executieverkopen: +11,8%. »» K-O-K ontwikkeling aantal executieverkopen: -2,8%.
Gedwongen onderhandse verkopen via veiling nemen de laatste jaren af, maar tegelijkertijd nemen de gedwongen verkopen via de makelaar toe. Op een gedwongen veiling levert een huis tot wel 40 procent minder op dan bij een normale verkoop. Voor woningen gekocht met NHG garantie kan beroep op kwijtschelding van de restschuld worden gedaan bij de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. Door de toename van het aantal executieverkopen na de crisis is de NHG met verscherpte regelgeving gekomen. Als de verkoopprijs van een woning tot 5% onder de marktwaarde ligt, dan mag deze niet op de veiling verkocht worden. Aantal executies
Figuur 16
3000
2,00%
2250
1,500%
1500
1,00%
750
,500%
0
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
Executieverkopen per jaar
'07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
'14
'15
Aantal executieverkopen op jaarbasis en aandeel executieverkopen in het totale aantal woningverkopen in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
,00%
Aandeel executies in totaal aantal transacties
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 14
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Aandeel executieverkopen stabiel In figuur 17 is het aandeel executieverkopen naar woningsoort in de periode 2008-2015 weergegeven. Sinds de verscherpte regelgeving en het aantrekken van de woningmarkt neemt het aandeel executieverkopen weer af. • Het aandeel executieverkopen in het totaal aantal verkopen bedraagt 0,9% voor heel Nederland. • In Flevoland is het aandeel executieverkopen het hoogst met 1,7%. • Het laatste aandeel executieverkopen kent de provincie Utrecht met 0,4%.
Aandeel executieverkopen in het totaal aantal transacties
Figuur 17
3%
Aantal executieverkopen op jaarbasis per woningtype naar landsdeel in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
2% 2% 1% 1% 0%
2008
2009
2010 totaal
2011
2012
eengezinswoningen
2013
2014
2015
2015
Q1
Q2
appartementen
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 15
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Calcasa PropertyNL Analyzer Het analyseren van de commercieel vastgoedmarkt is mogelijk middels de Calcasa PropertyNL Analyzer (“CPA”). CPA is een online applicatie waarmee informatie over de kantoren-, winkel- en bedrijfsruimte markten op eenvoudige wijze toegankelijk wordt gemaakt. Hiermee wordt de transparantie op de vastgoedmarkt vergroot. Door het combineren van een 30-tal publieke en private databases, waaronder die van PropertyNL, BAG, Calcasa, CBS en KvK, kan relevante informatie over zowel individuele objecten als een gebied veel sneller worden ontsloten én geanalyseerd. De applicatie werkt als ‘decision support tool’ voor de vastgoedprofessional. Elk pand in Nederland kan worden geanalyseerd. Met één druk op de knop kunnen bijvoorbeeld vergelijkbare huur- en kooptransacties worden opgevraagd, de lange termijn prijsontwikkeling worden bekeken, of de leegstand in een zelf gedefinieerd gebied worden bepaald. De komende jaren zal samen met de gebruikers hard gewerkt worden aan het verder verbeteren van de kwaliteit en kwantiteit van de data. Daarnaast zal de functionaliteit verder aangepast worden aan de behoeften van de diverse gebruikersgroepen. Vraag een demo-versie aan via www.calcasa.nl/contact
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 16
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Gemiddelde huurwaardes vastgoed gedaald De gemiddelde huurwaarde kantorenindex is gedaald met 0,6% in Q2 De Calcasa PropertyNL OPI (Office Price Index) noteert een index van 90 (4Q2001=100) in het tweede kwartaal van 2015, wat neerkomt op een daling van 0,6% vergeleken met een jaar geleden. De gemiddelde huurwaarde van een kantoor komt nu uit op 118 euro per vierkante meter. De gemiddelde huurwaarde winkelindex is gedaald met 3,6% in Q2 De Calcasa PropertyNL RPI (Retail Price Index) noteert een index van 101 (4Q2001=100) in het tweede kwartaal van 2015, wat neerkomt op een daling van 3,6% vergeleken met een jaar geleden. De gemiddelde huurwaarde van een winkel komt nu uit op 150 euro per vierkante meter. De gemiddelde bedrijfsruimteindex is gedaald met 3,8% in Q2 De Calcasa PropertyNL IPI (Industrial Price Index) noteert een index van 90 (4Q2001=100) in het tweede kwartaal van 2015, wat neerkomt op een daling van 3,8% vergeleken met een jaar geleden. De gemiddelde huurwaarde van een bedrijfsruimte komt nu uit op 54 euro per vierkante meter. De drie vastgoedindexen zijn volledig gebaseerd op gerealiseerde transacties en niet op taxaties van professionals. De werkelijke situatie rond de huurinkomsten is mogelijk nog grimmiger: in de gerealiseerde huurprijzen zijn eventuele incentives die de eigenaar geeft op de huurprijs niet meegenomen.
Calcasa Commercieel Vastgoed Indexen (2001Q4 = 100)
Figuur 18 Ontwikkeling Calcasa commerciële vastgoed indices (2001Q4=100) Bron: Calcasa
140
125
110
95
80
'02
'03
'04
'05
'06
Kantoren
Nederland Kantoren (OPI) Winkels (RPI) Bedrijfsruimten (IPI)
'07
'08
'09
'10
Winkels
Index (2001Q4=100)
'11
'12
'13
'14
'15
Bedrijfsruimten
Gemiddelde huur per m2
jaar-ontwikkeling
3 jaar ontwikkeling
90
€ 118
-0,6%
-5,7%
101
€ 150
-3,6%
-9,7%
90
€ 54
-3,8%
-11,7%
Tabel 9 Kerngetallen huurwaardeontwikkeling commercieel vastgoed in Nederland Bron: Calcasa PropertyNL Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 17
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Calcasa PropertyNL gemiddelde huur per m2
Figuur 19 Ontwikkeling gemiddelde huurwaarde kantoren (OPI), winkels (RPI), en industrieel vastgoed (IPI) op basis van Calcasa PropertyNL Bron: Calcasa PropertyNL
200
150
100
50
0
'02
'03
'04
'05
'06 OPI
'07
'08
'09 RPI
'10
'11
'12
'13
'14
'15
IPI
Wetenschappelijk verantwoorde methodiek vastgoed index Calcasa berekent de prijsontwikkelingen van het commercieel vastgoed op een unieke wijze door gebruik te maken van gerealiseerde huurtransacties, die door de researchafdeling van PropertyNL worden verzameld en gecontroleerd. Calcasa vertaalt de huurtransacties naar de waarde van de gehele voorraad commercieel vastgoed. Om dit te bewerkstelligen wordt een hedonische modelleringtechniek gebruikt. Omdat met deze methode elk kwartaal de gehele voorraad wordt gewaardeerd, geeft dit een nauwkeuriger en robuuster beeld van de ontwikkelingen op de commercieel vastgoedmarkt dan door gebruik te maken van gemiddelde huurwaarden of repeat-sales modellen die tot nu toe in het buitenland vaak werden gebruikt. Bij het toepassen van een hedonische methode is het van groot belang dat objecten en hun locatie goed beschreven worden aan de hand van kenmerken die de prijs kunnen beïnvloeden. Daarom wordt binnen het hedonische indexmodel een scala aan kenmerken van het object meegenomen, bijvoorbeeld oppervlakte en bouwjaar. Maar belangrijker is dat ook een groot aantal variabelen die de locatie beschrijven in het model zijn opgenomen. Voorbeelden zijn de afstanden tot belangrijke voorzieningen als stadscentra, vliegvelden, treinstations en snelwegen. Op deze wijze brengt Calcasa vanaf nu elk kwartaal een index uit voor de kantorenmarkt (met oppervlakte boven de 200m2) die in PropertyNL en het Calcasa WOX Kwartaalbericht worden gepubliceerd.
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 18
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
d ptij d)
(m n
oo Ve rk
Hu id
ver kop
ig a
en
an
ns se
de
rlijk Jaa
Tot aa hu l ish ou
Tot a
bo
d
lkin evo le b
rwo n Hu u
Ko o
Ap p
art
pw on
em
ing
ing
en
en
ten en
en ing All e
steden
Ee ng e wo zinsnin ge n
wo n
Grote
g
Overzicht Nederlandse woningmarkt
Amsterdam
411.125
85.500
325.625
25%
73%
810.940
440.780
13.327
5.560
16,7
Rotterdam
307.350
105.100
202.250
33%
65%
618.360
311.190
6.491
7.555
18,7
Den Haag
244.875
65.600
179.275
42%
56%
508.940
249.290
6.572
6.040
17,5
Utrecht
145.125
72.100
73.025
44%
54%
328.170
169.510
4.944
3.105
17,2
Eindhoven
101.975
71.625
30.350
44%
55%
220.920
111.790
3.034
2.350
20,2
Groningen
267.475
190.475
76.975
54%
44%
582.710
286.630
6.586
9.600
20,6
Friesland
289.375
249.575
39.825
61%
39%
646.290
285.300
6.744
11.515
20,7
Drenthe
214.900
186.975
27.925
64%
36%
488.970
211.450
5.270
9.075
20,6
Overijssel
485.400
395.400
90.000
58%
40%
1.139.680
484.280
10.922
15.330
20,0
Flevoland
159.500
133.050
26.425
63%
36%
399.890
163.490
3.930
5.495
19,4
Gelderland
859.850
693.825
166.025
58%
41%
2.019.640
879.770
20.062
31.195
20,6
Utrecht
534.600
363.775
170.800
56%
43%
1.253.650
561.520
15.348
14.995
18,6
Noord-Holland
1.262.800
704.050
558.750
47%
51%
2.741.320
1.298.220
35.257
31.015
18,7
Zuid-Holland
1.618.650
870.125
748.525
50%
49%
3.576.960
1.639.650
38.187
47.030
18,8
180.375
153.500
26.875
65%
35%
380.610
170.760
5.171
7.170
19,8
1.062.375
854.425
207.975
60%
40%
2.479.220
1.092.190
26.710
38.330
20,2
514.025
408.650
105.375
58%
41%
1.119.980
516.560
10.761
16.105
19,5
7.449.300
5.197.650
2.251.650
55%
44%
16.829.290
7.589.800
192.128
232.150
19,3
Tabel 10 Kerngetallen voor de Nederlandse woningmarkt Bron: CBS, Kadaster
Provincies
Zeeland Noord-Brabant Limburg Nederland
Woningvoorraad
Figuren 20 & 21
1-jaars prijsontwikkeling grote steden 14%
14,8%
Aantal koopwoningen
Bron figuur links: CBS Bron figuur rechts: Calcasa
12% 10%
Aantal corporatie huurwoningen
50,0%
Alle woningen
8% 6%
Aantal huurwoningen in bezit van overige verhuurders
35,2%
Eengezinswoningen
4% Appartementen
2% Nederland
Eindhoven
Utrecht
Aantal
NHG verkopen
J-O-J
1,8%
15,8%
1.072
16,3%
HH betalingsproblemen
112.800
12,1%
Hypotheekverkopen
230.500
31,7%
Executieverkopen
Totale hypotheekschuld (x
6.344.000
NIBC -1,2%
Nationale Nederlanden -0,9%
0,9%
280
700,000
270
650,000
7%
260
6% 5% 4% 3%
80
2%
75
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Inflatie
Werkloosheid
Munt Hypotheken
8%
9%
85
Quion
Figuren 23 & 24
De WOX versus de totale Nederlandse hypotheekschuld (2006-2015) 10%
90
-0,7% -0,5%
De WOX vs totale Nederlandse hypotheekschuld (2006-2015)
BNP, inflatie en werkloosheid in Nederland (2000-2015)
95
Florius ABN AMRO Bank
1,1%
Bron: NHG, BKR, DNB
100
Bron tabel links: NHG, BKR, DNB Bron figuur rechts: Calcasa, IG&H
Lloyds Bank
1,8%
1,0%
105
Obvion HQ Hypotheken
0,8%
Macro-economische cijfers BNP, inflatie en werkloosheid in Nederland (2000-2015)
ACHMEA hypotheekbank
-2,6%
verandering
30.700
BNP
Tabel 11 & Figuur 22
Ontwikkeling relatief marktaandeel hypotheekverstrekkers
Q2 2015
70
The Hague
Rotterdam
Hypotheekcijfers
Amsterdam
0%
600,000
250
550,000
240
500,000
230
1%
220
0%
210
Bron figuur links: DNB, CBS Bron figuur rechts: Calcasa, DNB
450,000
2006
2007
2008
2009
2010
WOX (1995=100)
2011
2012
2013
2014
Hypotheekschuld (DNB)
2015
400,000
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 19
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Bijlagen vrijstaande
semi-
hoek-
tussen-
eengezins-
woningen
vrijstaand
woningen
woningen
woningen
Groningen
223.000
184.000
163.000
164.000
187.000
Friesland
239.000
177.000
148.000
137.000
187.000
Drenthe
276.000
195.000
162.000
150.000
210.000
Overijssel
325.000
212.000
192.000
182.000
216.000
Flevoland
332.000
246.000
186.000
175.000
205.000
Gelderland
370.000
256.000
215.000
197.000
257.000
Utrecht
599.000
408.000
293.000
271.000
337.000
Noord-Holland
459.000
368.000
278.000
254.000
312.000
Zuid-Holland
457.000
347.000
265.000
246.000
281.000
Zeeland
267.000
187.000
164.000
157.000
198.000
Noord-Brabant
397.000
272.000
231.000
215.000
264.000
Limburg
304.000
199.000
183.000
177.000
211.000
Nederland
350.000
260.000
229.000
217.000
258.000
portiek
galerij
maison-
boven
meergezins-
flat
flat
nette
woning
woningen
Groningen
144.000
140.000
143.000
152.000
160.000
Friesland
136.000
126.000
136.000
136.000
141.000
Drenthe
141.000
131.000
131.000
160.000
149.000
Overijssel
135.000
138.000
150.000
151.000
143.000
Flevoland
186.000
160.000
154.000
158.000
190.000
Gelderland
165.000
153.000
167.000
183.000
169.000
Utrecht
198.000
178.000
211.000
210.000
202.000
Noord-Holland
213.000
201.000
247.000
292.000
270.000
Zuid-Holland
149.000
154.000
181.000
172.000
168.000
Zeeland
168.000
176.000
149.000
145.000
158.000
Noord-Brabant
178.000
163.000
177.000
185.000
177.000
Limburg
145.000
131.000
147.000
156.000
140.000
Nederland
165.000
162.000
189.000
207.000
191.000
Tabel 12 Gemiddelde woningprijs eengezinswoningen naar woningtype per provincie (in euro’s) Bron: Calcasa
Tabel 13 Gemiddelde woningprijs meergezinswoningen naar woningtype per provincie (in euro’s) Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 20
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Gemeenten Bloemendaal
Hoogste
Laagste
woningwaarde
woningwaarde
(x 1.000)
Gemeenten 648
Tabel 14
(x 1.000)
Delfzijl
141
Wassenaar
531
Oldambt
147
Heemstede
480
Leeuwarden
150
Naarden
454
Veendam
155
De Bilt
396
Heerlen
155
Bussum
381
Franekeradeel
157
Zeist
376
Kerkrade
158
Wijdemeren
372
Terneuzen
158
Utrechtse Heuvelrug
370
Brunssum
159
Huizen
349
Den Helder
160
Gemeenten
Hoogste
Laagste
ontwikkeling
ontwikkeling
laatste jaar
Gemeenten
laatste jaar
Bloemendaal
11,6%
Zuidhorn
-3,7%
Haarlem
10,2%
Leek
-3,7%
Heemstede
10,2%
Hoogezand-Sappemeer
-3,6%
Amsterdam
9,7%
Haren
-3,4%
Rotterdam
7,6%
Berkelland
-1,0%
's-Gravenhage
6,9%
Lochem
-1,0%
Velsen
6,4%
Oude IJsselstreek
-0,9%
Meppel
6,3%
Oldambt
-0,7%
Oegstgeest
6,3%
Veendam
-0,7%
Amstelveen
6,3%
Groningen
-0,6%
Top 10 hoogste en laagste woningwaarde per gemeente met meer dan 5 duizend koopwoningen in Nederland (x 1000 euro) Bron: Calcasa
Tabel 15 Top 10 hoogste en laagste prijsontwikkeling per gemeente met meer dan 5 duizend koopwoningen in Nederland (in %) Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 21
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015 Figuur 25 Gemiddelde woningprijs per Corop regio in Nederland in het tweede kwartaal van 2015 (in euro’s) Bron: Calcasa
Figuur 26 Woningprijsontwikkeling per Corop regio in het tweede kwartaal van 2015 t.o.v. hetzelfde kwartaal vorig jaar (in %) Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 22
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015 Figuur 27 Gemiddelde woningprijs per gemeente in Nederland in het tweede kwartaal van 2015 (in euro’s) Bron: Calcasa
Figuur 28 Woningprijsontwikkeling per gemeente in Nederland in het tweede kwartaal van 2015 t.o.v. hetzelfde kwartaal vorig jaar (in %) Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 23
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q2 2015
Over Calcasa Calcasa is een onafhankelijk technologiebedrijf gespecialiseerd in de statistische analyse en waardering van onroerend goed. Het Calcasa Automated Valuation Model (AVM) voor de waardering van individuele woningen is uniek door zijn hoge dekkingsgraad en nauwkeurigheid. Het wordt internationaal erkend door de drie grote kredietbeoordelaars en de toezichthouders. Hypotheekverstrekkers, investeerders, intermediairs, validatie-instituten, woningbouwcorporaties, consumentenorganisaties, vastgoedbedrijven, makelaarsorganisaties, overheidsinstellingen en toezichthouders vertrouwen dagelijks op de oplossingen van Calcasa. www.calcasa.nl
Calcasa WOX: Een betrouwbare huisprijsindex Calcasa WOX is aantoonbaar de meest betrouwbare woningprijsindex van Nederland. Calcasa berekent elk kwartaal een betrouwbare woningprijsindex voor iedere provincie, gemeente, wijk en buurt in Nederland. De woningprijsindex wordt berekend op basis van de landelijke transactiegegevens vanaf 1993 en de overige woning- en locatiegegevens uit de database. De brongegevens worden modelmatig getoetst op integriteit, zodat niet-representatieve gegevens worden weggelaten bij de indexberekening. In de ontwikkelde methodiek wordt rekening gehouden met onder- of oververtegenwoordiging van de verkochte woningen ten opzichte van de bestaande woningvoorraad in het gebied. In tegenstelling tot de meeste huisprijsindexen brengt de Calcasa WOX dus niet simpelweg de toevallige ontwikkeling van de verkoopprijzen in kaart, maar de prijsontwikkeling van de totale voorraad koopwoningen.
WOX Monitor De WOX en de overige woningmarktgegevens zijn online raadpleegbaar via de WOX Monitor. Uniek is dat deze gegevens beschikbaar zijn voor iedere buurt, wijk en gemeente in Nederland. Meer dan 500 relevante variabelen zijn opgenomen in de WOX Monitor. Elk kwartaal wordt deze geüpdatet en verder uitgebreid met nieuwe onderwerpen. De online monitor is 24/7 beschikbaar, zeer snel, gebruiksvriendelijk en biedt u talloze analyse en presentatiemogelijkheden.
European AVM Alliance (EAA) Calcasa is een stichtend lid van de EAA dat werd gelanceerd als een pan-Europees initiatief eind 2012. De missie is het bevorderen en het standaardiseren van het gebruik van AVMs resulterend in een consistente benadering van geautomatiseerde waardebepalingen in Europa. De andere leden zijn Hometrack (UK), Eiendomsverdi (Noorwegen) en IAZI (Zwitserland).
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 24