Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Belangrijkste ontwikkelingen in afgelopen kwartaal
In deze WOX:
Stabilisatie in de woningprijsontwikkeling: De gemiddelde woningprijs is ten opzichte van het vorige kwartaal met 0,1% toegenomen. De gemiddelde woningwaarde komt hiermee uit op 227.000 euro. Herstel zet niet door: Alhoewel meerdere woningmarktindicatoren positief zijn, blijft een overtuigend herstel achter. Op jaarbasis daalt de gemiddelde woningwaarde met 1,9%. Dit is wel geringer dan vorig kwartaal (-2,2%). Gecorrigeerd voor inflatie betreft de daling -3,5%. De voorspelling voor Q1 2014 komt uit op -0,8% op jaarbasis. Marktliquiditeit verbetert licht: De verhouding tussen het aanbod en de verkopen is licht verbeterd als gevolg van een daling van het aanbod (3,9%) en een stijging van de verkopen (0,6%). Dure woningen meest in waarde gedaald: Woningen in de duurste prijsklasse (> 500 duizend euro) zijn met 3,7% in waarde gedaald en kennen in alle landsdelen een daling van het aantal verkopen in het afgelopen jaar.
Introductie
1
Thema onderzoek
2
Woningwaarde
4
Voorspelling Prijsontwikkelingen
5
5
Segment analyses
9
Betaalbaarheid woning
10
Marktliquiditeit
11
Woningverkopen
13
Hypotheekmarkt
13
Executieverkopen en achterstanden
14
Commercieel Vastgoed
15
Overzicht Nederlandse woningmarkt
17
Thema: Aantal koopwoningen <100 dzd euro verdubbeld Calcasa analyseerde de markt voor goedkope woningen in 2013. Welke woningen op welke locatie kan men kopen voor 100 duizend euro of minder? Plekken met de meeste goedkope woningen vinden we terug in de grote steden Rotterdam en Den Haag, maar ook in Friesland, Twente en ZuidLimburg zijn veel goedkope woningen te vinden. Sinds de crisis is het aantal goedkope woningen verdubbeld. Tabel 1
CALCASA WOX Q4 2013 Calcasa WOningprijsindeX (WOX) (1995=100)*
239
Prijsverandering J-O-J prijsverandering WOX K-O-K prijsverandering WOX J-O-J prijsverandering WOX gecorrigeerd voor inflatie
Calcasa kengetallen Q42013 Bron: Calcasa
-1,9% 0,1% -3,5%
Woningprijsvoorspelling Voorspelling J-O-J 2014Q1
-0,8%
Voorspelling K-O-K 2014Q1
-1,0%
Betaalbaarheid wonen Betaalbaarheidsindex
17,9%
Verbetering betaalbaarheid J-O-J
7,7%
Verbetering betaalbaarheid K-O-K
0,6%
Woningverkopen Aantal woningverkopen op jaarbasis
130.300
J-O-J verandering aantal woningverkopen
-5,6%
K-O-K verandering aantal woningverkopen
0,7%
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 1
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Aantal koopwoningen van minder dan een ton verdubbeld Calcasa onderzocht de Nederlandse markt voor goedkope woningen (woningen van 100 duizend euro of minder). In het jaarrapport “Goedkope woningen 2013” worden de resultaten gepresenteerd. In Nederland bevinden zich in 2013 circa 55.000 koopwoningen die minder dan 100.000 euro waard zijn. In het rapport worden de voorraad en transacties van goedkope woningen geanalyseerd. De goedkoopste regio’s van Nederland worden beschreven en de plaatsen met de meeste goedkope woningen komen aan bod. Het rapport besluit met een beschrijving van de goedkoopste buurten en straten van Nederland. In dit kwartaalbericht belichten we enkele interessante uitkomsten. Woningen zijn de afgelopen vijf jaar goedkoper geworden. Betaalde men vijf jaar geleden nog gemiddeld 259 duizend euro voor een woning, aan het einde van 2013 is dat bedrag gedaald naar 227 duizend euro. Deze daling biedt ook kansen voor huizenkopers. Het aantal woningen met een prijs van 100 duizend euro of minder is de afgelopen jaren in omvang verdubbeld. Telde Nederland in 2008 nog 26,0 duizend woningen van 100 duizend euro of minder, in 2011 is dat aantal opgelopen naar 37,4 duizend euro en in 2013 zelfs naar 55,2 duizend euro: meer dan een verdubbeling in vijf jaar tijd. De meeste goedkope woningen bevinden zich in de regio Groot-Rijnmond en de Agglomeratie ‘s-Gravenhage (zie Tabel 2). Daar staan respectievelijk 14.500 en 7.900 woningen van 100 duizend euro of minder. ZeeuwschVlaanderen kent grootste aandeel goedkope koopwoningen ten opzichte van de totale koopwoningvoorraad met 8,7%. In Groot-Rijnmond is 5,2% van alle koopwoningen een goedkope woning en in Den Haag is dit 4,3%. De grootste stijging van het aantal goedkope koopwoningen zien we terug in de Corop regio ’s Zuid-Limburg en Noord-Friesland. Daar nam het aantal goedkope koopwoningen met 14,8% en 12,5% toe in het afgelopen jaar.
Corop
Aantal in 2013
Toename t.o.v. 2012
% van de koopwoningvoorraad
1
Groot-Rijnmond
14.500
4,3%
5,2%
2
Agglomeratie 's-Gravenhage
7.900
-3,3%
4,3%
3
Noord-Friesland
3.900
12,5%
2,6%
4
Zuid-Limburg
3.600
14,8%
4,3%
5
Zeeuwsch-Vlaanderen
3.000
0,7%
8,7%
6
Twente
2.500
6,9%
1,7%
7
Oost-Groningen
1.800
8,4%
4,5%
8
Overig Groningen
1.600
5,0%
1,8%
9
Overig Zeeland
1.300
11,0%
1,8%
10
Kop van Noord-Holland
1.200
10,6%
1,2%
55.200
5,8%
1,4%
Nederland
Tabel 2 Voorraad goedkope koopwoningen en de jaarontwikkeling in 10 Corop-regio’s van Nederland in 2013 Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 2
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Goedkope woningen het goedkoopst in de regio Utrecht De meeste goedkope woningen bevinden zich rondom Rotterdam en Den Haag, maar waar zijn deze woningen het duurst? Goedkope woningen zijn het duurst in de regio rondom Den Haag. Daar kost een goedkope woning gemiddelde 90,8 duizend euro. In het afgelopen jaar is daar nog 0,5% bijgekomen. In de regio Utrecht is de gemiddelde waarde van goedkope woningen het laagst met een gemiddelde van 72,9 duizend euro, en steeg de prijs met 0,1%. De toename van de gemiddelde woningwaarde wordt in dit geval vooral veroorzaakt door woningen die in prijs dalen van boven naar onder de 100 duizend euro. Met andere woorden, dit betreft niet de prijsontwikkeling van goedkope woningen. In tabel 3 wordt een overzicht gegeven van de gemiddelde woningwaarde en de prijsontwikkeling van de top 5 duurste en goedkoopste Corop-regio’s met woningen van 100 duizend euro of minder. Een gemiddelde goedkope woning kost 85,7 duizend euro en heeft 1,3% aan waarde verloren in het afgelopen jaar (zie tabel 3). De grootste waardedaling vond plaats in de Corop-regio Zuidoost-Drenthe. Goedkope koopwoningen hebben daar een gemiddelde waarde van 90,5 duizend euro; de prijzen daalden het afgelopen jaar met 3,6%. In de regio’s Utrecht, Delft en Westland steeg de gemiddelde waarde van een goedkope woning licht met 0,1%.
Corop
Gemiddelde waarde 2013
1 jaars prijsont- 1 jaars prijsontwikkeling goed- wikkeling alle kope woningen koopwoningen
1
Utrecht
€ 72.900
0,1%
0,3%
2
Delft en Westland
€ 75.700
0,1%
0,4%
3
Flevoland
€ 79.800
-0,7%
-2,1%
4
Veluwe
€ 79.900
-4,1%
-3,8%
5
Agglomeratie Leiden & Bollenstreek
€ 80.500
-0,6%
-1,1%
1
Agglomeratie 's-Gravenhage
€ 90.800
0,5%
0,9%
2
Zuidoost-Drenthe
€ 90.500
-3,6%
-4,8%
3
Delfzijl en omgeving
€ 89.800
-1,2%
-1,3%
4
Alkmaar en omgeving
€ 89.500
0,5%
-1,1%
5
Oost-Groningen
€ 89.400
-1,2%
-1,1%
Nederland
€ 85.700
-1,3%
-1,9%
Tabel 3 Gemiddelde woningwaarde en prijsontwikkeling van goedkope koopwoningen in de 5 duurste en goedkoopste Corop-regio’s van Nederland in 2013 Bron: Calcasa
Afslag goedkope koopwoningen 22% in Overig Zeeland Een koopwoning staat gemiddeld genomen 20,4 maanden te koop voordat deze wordt verkocht. Een goedkope woning daarentegen staat 2,5 maanden korter te koop: 17 maanden. In de regio Zuid-Limburg staan goedkope koopwoningen het langst te koop: 20 maanden. In deze regio is de uiteindelijke koopsom 20,1% lager dan de initiële vraagprijs. In de regio Den Haag en Twente staan goedkope koopwoningen het kortst te koop: 15 maanden. Het verschil tussen de initiële vraagprijs en de verkoopprijs is hier respectievelijk 18,0% en 16,2%. De regio met het grootste verschil tussen vraag- en verkoopprijs is Overig Zeeland: 22,3%.
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 3
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Gemiddelde woningwaarde gelijk gebleven • • • •
De WOX (1995 = 100) noteert een stand van 239 punten. Gemiddelde woningwaarde: 227.000 euro. K-O-K prijsverandering: +0,1%. J-O-J prijsverandering: -1,9%.
Gemiddelde woningprijs Nederland (x €1.000)
Figuur 1
270
10%
250
5%
230
0%
210
-5%
190
'05
'06
'07
'08
'09
'10
'11
Gemiddelde woningprijs (x 1000)
• • • • • •
'12
'13
Gemiddelde woningprijs (x €1.000) en J-O-J prijsverandering in Nederland Bron: Calcasa
-10%
Prijsverandering
Gemiddelde prijs eengezinswoningen: 244.000 euro. Gemiddelde prijs meergezinswoningen: 178.000 euro. K-O-K prijsontwikkeling eengezinswoningen: -0,2%. K-O-K prijsontwikkeling meergezinswoningen: +1,3%. J-O-J prijsontwikkeling eengezinswoningen: -2,3%. J-O-J prijsontwikkeling meergezinswoningen: -0,5%.
Figuur 2
Prijsverandering per kwartaal (in %)
K-O-K prijsverandering van één-en meergezinswoningen in Nederland Bron: Calcasa
4% 2%
0% -2% -4% -6%
11K3
11K4
12K1
12K2
12K3
Eengezinswoningen
12K4
13K1
13K2
13K3
13K4
Meergezinswoningen
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 4
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Voorspelling woningprijs Q1 2014 geeft lichte daling Voorspelling woningprijsontwikkeling eerste kwartaal 2014 • J-O-J voorspelling WOX: -0,8%. • K-O-K voorspelling WOX: -1,0%. • Uitgesplitst naar woningtype, voorspelt Calcasa een daling van de woningprijs op jaarbasis van: »» -1,1% voor eengezinswoningen. »» +0,4% voor meergezinswoningen. Voorspelling woningprijsontwikkeling naar landsdeel • West-Nederland: +0,1%. • Noord-Nederland: -1,5%. • Oost-Nederland: -2,6%. • Zuid-Nederland: -1,2%.
Grootste daling Q42013 provincies Drenthe en Gelderland • •
De grootste daling vond plaats in de provincie Drenthe (- 5,4%), gevolgd door de provincie Gelderland met een daling van 4,2%. De gemiddelde woningwaarde is met een stijging van 0,3% op jaarbasis nagenoeg gelijk gebleven in de provincie Utrecht.
4e Kwartaal
Gemiddelde prijs
Gemiddelde prijs
Prijsverandering
2013
eengezins-
meergezins-
t.o.v. 4e kwartaal
woningen
woningen
2012
Tabel 4
Groningen
184.000
148.000
-0,6%
Friesland
180.000
135.000
-2,0%
Drenthe
195.000
143.000
-5,4%
Overijssel
205.000
138.000
-2,0%
Flevoland
194.000
180.000
-2,1%
Gelderland
246.000
158.000
-4,2%
Utrecht
316.000
196.000
0,3%
Noord-Holland
290.000
239.000
-0,8%
Zuid-Holland
266.000
161.000
-1,1%
Zeeland
190.000
153.000
-2,4%
Noord-Brabant
254.000
169.000
-3,4%
Limburg
198.000
137.000
-3,3%
Nederland
244.000
178.000
-1,9%
Gemiddelde prijs en J-O-J prijsverandering in Nederland Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 5
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Stabilisatie in Den Haag, Utrecht, Amsterdam en Delft e.o. • • • •
Grootste stijger op jaarbasis is de regio Agglomeratie ‘s-Gravenhage met een jaar-op-jaar ontwikkeling van +0,9%. Grootste daler op jaarbasis is de regio Noord-Drenthe met een jaar-op-jaar ontwikkeling van -5,8%. Met een gemiddelde woningwaarde van 343 duizend euro is de Coropregio ’t Gooi en de Vechtstreek de duurste regio van Nederland. De goedkoopste regio is Delfzijl e.o. met een gemiddelde woningwaarde van 145 duizend euro. Figuur 3 Prijsontwikkeling per Corop-regio in het afgelopen jaar in Nederland Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 6
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Grootste daling sinds piek in Oosten en Zuiden • • •
Grootste daler sinds Q3 2008 is de Corop-regio Zuidwest-Gelderland: -17,6%. Grootste stijger sinds de top van de markt is er nog niet. De Corop-regio waar de prijzen het minst gedaald zijn sinds halverwege 2008 is de regio Zeeuwsch-Vlaanderen: -6,2%. In figuur 4 is de prijsontwikkeling sinds de top van de markt per gemeente weergegeven
Alle woningen Corop gebieden
Top van de markt (Q32008)
Afgelopen jaar
Laagste daling
Zeeuwsch-Vlaanderen
-6,2%
-0,1%
Overig Groningen
-7,8%
-0,4%
Zuidwest-Overijssel
-10,7%
-2,5%
Twente
-10,8%
-1,7%
Groot-Amsterdam
-10,8%
0,1%
Tabel 5 Top 5 Corop-gebieden in daling en stijging van de gemiddelde woningwaarde sinds de top van de markt in 2008 en in het afgelopen jaar in Nederland. Bron: Calcasa
Hoogste daling Zuidwest-Gelderland
-17,6%
-3,4%
Veluwe
-17,5%
-3,8%
Zuidoost-Noord-Brabant
-17,2%
-3,1%
Achterhoek
-16,8%
-5,3%
Noordoost-Noord-Brabant
-16,5%
-3,9%
•
Figuur 4 Prijsontwikkeling sinds de top van de markt in 2008 per gemeente in Nederland Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 7
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Driekwart van alle buurten vertoont lichte prijsdaling • • • •
Voor het tweede kwartaal op rij is er een lichte stijging gemeten van de 1-jaars prijsontwikkeling: in 15% van alle buurten steeg de gemiddelde woningwaarde tussen de 0-5%. In Q3 2013 steeg nog in 4% van alle buurten de gemiddelde woningwaarde met meer dan 5% (zie Figuur 5). In de meeste buurten (77%) in Nederland is de gemiddelde woningwaarde nog gedaald het afgelopen jaar. De daling is echter voor de meeste buurten gering tot -5% op jaarbasis. In 7,8% van de buurten (924) is de prijsdaling fors geweest het afgelopen jaar. Daar daalde de gemiddelde woningwaarde meer dan 5%. Dit zijn voornamelijk buurten in Drenthe en Zuidwest-Gelderland.
Figuur 5
Aandeel buurten (in %) naar 1-jaars prijsontwikkeling
Percentage buurten naar 1-jaars prijsontwikkeling in 4 categorieën in Nederland Bron: Calcasa
90% 80%
70% 60%
50% 40% 30%
20% 10%
0%
<-5%
-5 tot 0% 1-jaars prijsontwikkeling Q42013
0 tot +5%
>5%
1-jaars prijsontwikkeling Q32013
Meer informatie over de prijsontwikkeling op diverse regionale schaalniveaus is te raadplegen via de Calcasa WOX online (calcasa.nl/woxonline).
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 8
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Dure woningen hardst in waarde gedaald Woningen in de prijsgroep > 500 duizend euro zijn het afgelopen jaar het hardst in waarde gedaald: -3,7%. Woningen in de prijscategorie 150.000 tot 250.000 zijn het minst hard in waarde gedaald het afgelopen jaar: daar betrof de prijsdaling 1,5%. In de prijsklasse 150-250 duizend euro zijn het afgelopen jaar veel woningen verhandeld: van alle verkochte woningen afgelopen jaar betrof 43% een woning in die prijsklasse.
• • •
Jaar-op-jaar Prijsklasse
Tabel 6
prijsontwikkeling
Minder dan 150.000
-2,4%
150.000 tot 250.000
-1,5%
250.000 tot 350.000
-1,7%
350.000 tot 500.000
-2,7%
Meer dan 500.000
-3,7%
Alle woningen
-1,9%
Prijsontwikkelingen naar prijsklasse in Nederland Bron: Calcasa
Kijken we naar hoe de transactiemarkt naar prijsklasse zich het afgelopen jaar heeft ontwikkeld, dan is een sterke toename waar te nemen van het aantal verkopen in de goedkope prijsklasse (tot 75 duizend euro) in de landsdelen Noord, Oost en Zuid. Woningen in de duurste prijsklasse (> 500 duizend euro) kennen in alle landsdelen een daling van het aantal verkopen in het afgelopen jaar (zie figuur 6).
•
•
Figuur 6
Aandeel transacties naar prijsklasse per landsdeel (groeicijfer in %)
Ontwikkeling van het aantal transacties naar prijsklasse per landsdeel in Nederland in 2013 ten opzichte van 2012 Bron: Calcasa
60
50 40
30 20
10 0
-10 -20 -30
Noord-Nederland < 75.000
Oost-Nederland
75.000-150.000
150.000-250.000
West-Nederland 250.000-350.000
Zuid-Nederland
350.000-500.000
> 500.000
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 9
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Betaalbaarheid verbeterd in 2013 De betaalbaarheid* van koopwoningen blijft verbeteren: koopwoningen zijn zelfs goedkoper dan halverwege de jaren ‘90. In dit kwartaal wordt gemiddeld 17,9% van het netto maandinkomen uitgegeven aan netto woonlasten (zie figuur 7).
• •
J-O-J ontwikkeling van de netto woonlasten: +7,7%. K-O-K ontwikkeling van de netto woonlasten: +0,6%.
• •
Betaalbaarheidsindex Nederland (in %)
Figuur 7 Betaalbaarheidsindex Nederland (in %). Het deel van het netto maandinkomen dat gebruikt wordt voor de netto woonlasten Bron: Calcasa
35
30 25
20 15
'95
'96
'97
'98
'99
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
Figuur 8 Betaalbaarheidsindex Nederland (in %) naar gemeente. Bron: Calcasa
*De betaalbaarheidsindex geeft het deel van het netto huishoudinkomen weer dat wordt uitgegeven aan de netto woonlasten. Bij de berekening van deze netto woonlasten is uitgegaan van de aankoop van een woning bij de gemiddelde WOX woningprijs, de gemiddelde hypotheekrente en het gemiddeld huishoudinkomen in de betreffende periode. In de totale netto woonlasten wordt rekening gehouden met fiscale aspecten zoals hypotheekrenteaftrek, woningforfait, de lokale belastingen en de kosten voor onderhoud van de woning. Door deze netto woonlasten op het gemiddelde netto huishoudinkomen te delen wordt een maat gekregen voor de betaalbaarheid van woningen. Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 10
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Marktliquiditeit verbetert licht •
•
•
• • •
Het aantal verkopen stijgt licht terwijl het totale jaarlijkse aanbod afneemt (zie figuur 9). De verhouding tussen te koop staand en jaarlijks verkocht komt hiermee uit op een factor 2,0. Dit betekent dat het gemiddeld genomen circa 24 maanden duurt voordat te koop staande woningen verkocht zouden zijn in het huidige verkoopklimaat. Het jaarlijks aantal verkochte woningen ligt rond de 130 duizend woningen. Dit is nog wel een daling van 5,6% ten opzichte van een jaar geleden, echter ten opzichte van het vorige kwartaal betreft het een lichte stijging van 0,6%. Het aanbod is de laatste jaren sterk gegroeid, maar neemt de laatste drie kwartalen af. In Q4 van 2013 worden er op jaarbasis ruim 265 duizend woningen aangeboden: dit is een daling van 3,9% ten opzichte van Q4 2012. De verhouding tussen het aantal te koop staande en verkochte woningen is met een cijfer van 0,9 het laagst in de gemeente Sluis. Een gunstige aanbod/verkoopquote vinden we ook terug in Groningen (1,0) en Amsterdam (1,1). De aanbod/verkoopquote is het hoogst in het noorden en oosten van het land. In Veendam (4,8) en Delfzijl (4,2) zijn de aanbod/verkoopquotes het hoogst.
Bestaande koopwoningen: aanbod versus verkopen
Figuur 9 Jaarlijks aantal verkochte woningen afgezet tegen het totale aantal te koop staande koopwoningen in Nederland, 2000-2013 Bron: Verscheidene makelaars, bewerking Calcasa
300.000 240.000 180.000 120.000 60.000
'08
'09
'10 Aanbod totaal
• • •
'11
'12
'13
Jaarlijks verkocht
Het percentage verkochte woningen t.o.v. het totale aantal koopwoningen komt uit op 3,2%. Dit is een verbetering van 5,6% op jaarbasis. De marktliquiditeit voor gemeenten met meer dan 5.000 koopwoningen is het hoogst in Amsterdam en Groningen waar 7,9% respectievelijk 6,0% van de koopwoningvoorraad het afgelopen jaar is verkocht. In Roerdalen, Achtkarspelen, Leusden en Bronckhorst is de marktliquiditeit het laagst (zie figuur 11).
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 11
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013 Figuur 10 Aanbod/verkoopquote alle woningen per gemeente in Nederland Bron: Calcasa
Figuur 11 Marktliquiditeit: percentage verkochte woningen t.o.v. het totale aantal koopwoningen in het laatste jaar per gemeente in Nederland Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 12
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Lichte stijging aantal woningverkopen • • •
Het aantal verkopen op jaarbasis komt dit kwartaal uit op 130 duizend. Dit is een lichte stijging ten opzichte van het vorige kwartaal, maar een daling ten opzichte van een jaar geleden. J-O-J ontwikkeling aantal jaarlijkse verkopen: -5,6%. K-O-K ontwikkeling aantal jaarlijkse verkopen: +0,7%. Aantal woningverkopen en veranderingen
Figuur 12
10%
300.000
5%
250.000
0%
Aantal woningverkopen op jaarbasis en K-O-K verandering aantal woningverkopen op jaarbasis in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
200.000 -5% 150.000
-10% -15%
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
'08
K-O-K verandering aantal woningverkopen
'09
'10
'11
'12
'13
100.000
Aantal woningverkopen op jaarbasis
* Calcasa toont het aantal woningverkopen op jaarbasis om de lange termijn trend (gecorrigeerd voor seizoenseffecten) te tonen.
Aantal verstrekte hypotheken gedaald • • •
Aantal verstrekte hypotheken op jaarbasis bedraagt 170 duizend in het vierde kwartaal van 2013. J-O-J ontwikkeling aantal verstrekte hypotheken: -15,0%. K-O-K ontwikkeling aantal verstrekte hypotheken: -3,0%.
Aantal hypotheken en veranderingen
Figuur 13
20%
650.000
10%
500.000
0%
350.000
-10%
200.000
-20%
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
K-O-K verandering aantal hypotheken
'08
'09
'10
'11
'12
'13
Aantal verstrekte hypotheken
Aantal verstrekte hypotheken en K-O-K verandering aantal hypotheken op jaarbasis in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
50.000
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 13
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Wederom daling van executieverkopen op de veiling •
•
Ondanks de toenemende betalingsachterstanden en werkeloosheid daalt het aantal executieverkopen op de veiling. Op jaarbasis is het aantal executieverkopen met 27,6% gedaald tot een niveau van 1.500. Dit kan deels verklaard worden door een toename van gedwongen onderhandse verkopen in plaats van executoriale verkopen. In het vierde kwartaal van 2012 was 1,5% van het aantal woningverkopen een gedwongen verkoop tegenover 1,1% in het huidige kwartaal (zie figuur 14). Aantal executies
Figuur 14
3.000
2,0%
2.250
1,5%
1.500
1,0%
750
0,5%
0
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
Executieverkopen per jaar
• •
'07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
Aantal executieverkopen op jaarbasis en aandeel executieverkopen in het totale aantal woningverkopen in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
0,0%
Aandeel executies in totaal aantal transacties
Van het aantal executieverkopen vindt het grootste deel plaats in WestNederland (53%) zoals te zien is in figuur 15: in Zuid-Nederland vindt 21% van de executieveilingen plaats. Van alle executieverkopen in West-Nederland betreft 29,1% een appartement en 12,9% een tussenwoning.
Figuur 15
Aantal executieverkopen per woningtype naar landsdeel
Aantal executieverkopen op jaarbasis per woningtype naar landsdeel in Nederland Bron: CBS, Kadaster en bewerking Calcasa
450 400 350 300 250 200 150
100 50
0
Noord-Nederland vrijstaande woningen tussenwoningen
Oost-Nederland
West-Nederland
semi-vrijstaande woningen appartementen
Zuid-Nederland
hoekwoningen
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 14
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Daling huurwaardes kantoren en winkels zet door • •
• •
De Calcasa PropertyNL RPI (Retail Price Index) toont aan dat de winkelhuurprijs per vierkante meter het afgelopen jaar 14,0% is gedaald tot een gemiddelde huurprijs van 142 euro per m2. De gemiddelde huurprijs van bedrijfsruimten (Industrial Price Index, IPI). daalde het minst met 2,6% in het afgelopen jaar. De gemiddelde huurprijs van bedrijfsruimten komt neer op 58 euro per m2. De drie vastgoedindexen zijn volledig gebaseerd op gerealiseerde transacties en niet op taxaties van professionals. De werkelijke situatie rond de huurinkomsten is mogelijk nog grimmiger: in de gerealiseerde huurprijzen zijn eventuele incentives die de eigenaar geeft op de huurprijs niet meegenomen.
Calcasa Commercieel Vastgoed Indexen (2001Q4 = 100)
Figuur 16 Ontwikkeling Calcasa commerciële vastgoed indices (2001Q4=100) Bron: Calcasa
135 125 115 105 95 85
'02
'03
'04
'05
'06
Kantoren
Nederland
'07
'08
'09
Winkels
Index (2001Q4=100)
'10
'11
'12
'13
Bedrijfsruimten
Gemiddelde huur per m2
jaar-ontwikkeling
3 jaar ontwikkeling
Kantoren (OPI)
86
€ 119
-6,4%
-13,9%
Winkels (RPI)
99
€ 142
-14,0%
-14,8%
Bedrijfsruimten (IPI)
95
€ 58
-2,6%
-12,6%
Tabel 7 Kerngetallen huurwaardeontwikkeling commercieel vastgoed in Nederland Bron: Calcasa PropertyNL
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 15
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Calcasa PropertyNL gemiddelde huur per m2
Figuur 17 Ontwikkeling gemiddelde huurwaarde kantoren op basis van Calcasa PropertyNL OPI Bron: Calcasa PropertyNL
190 170
150 130
110 90 70 50
'02
'03
'04
'05 OPI
'06
'07
'08 RPI
'09
'10
'11
'12
'13
IPI
Wetenschappelijk verantwoorde methodiek vastgoed index Calcasa berekent de prijsontwikkelingen van het commercieel vastgoed op een unieke wijze door gebruik te maken van gerealiseerde huurtransacties, die door de researchafdeling van PropertyNL worden verzameld en gecontroleerd. Calcasa vertaalt de huurtransacties naar de waarde van de gehele voorraad commercieel vastgoed. Om dit te bewerkstelligen wordt een hedonische modelleringtechniek gebruikt. Omdat met deze methode elk kwartaal de gehele voorraad wordt gewaardeerd, geeft dit een nauwkeuriger en robuuster beeld van de ontwikkelingen op de commercieel vastgoedmarkt dan door gebruik te maken van gemiddelde huurwaarden of repeat-sales modellen die tot nu toe in het buitenland vaak werden gebruikt. Bij het toepassen van een hedonische methode is het van groot belang dat objecten en hun locatie goed beschreven worden aan de hand van kenmerken die de prijs kunnen beïnvloeden. Daarom wordt binnen het hedonische indexmodel een scala aan kenmerken van het object meegenomen, bijvoorbeeld oppervlakte en bouwjaar. Maar belangrijker is dat ook een groot aantal variabelen die de locatie beschrijven in het model zijn opgenomen. Voorbeelden zijn de afstanden tot belangrijke voorzieningen als stadscentra, vliegvelden, treinstations en snelwegen. Op deze wijze brengt Calcasa vanaf nu elk kwartaal een index uit voor de kantorenmarkt (met oppervlakte boven de 200m2) die in PropertyNL en het Calcasa WOX Kwartaalbericht worden gepubliceerd.
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 16
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
d
bo
ptij (m n
Ve rk
d)
oo
ig a Hu id
ver kop
en
an
ns se
de
rlijk Jaa
Tot aa hu l ish ou
Tot a
Hu u
Ko o
d
lkin evo le b
rwo n
pw on
ing
ing
en
en
ten em art Ap p
All e
steden
en
en ing
Ee ng e wo zinsnin ge n
wo n
Grote
g
Overzicht Nederlandse woningmarkt
Amsterdam
397.475
103.975
293.500
24%
74%
779.810
427.350
7.810
8.110
18,0
Rotterdam
297.750
112.725
185.000
33%
65%
610.390
309.940
4.290
8.600
20,3
Den Haag
239.150
70.675
168.475
43%
55%
495.090
245.210
4.540
7.120
20,0
Utrecht
133.450
74.100
59.350
46%
53%
311.370
162.960
2.980
4.560
19,9
97.625
69.600
28.025
45%
55%
216.040
109.240
2.020
3.120
21,2
Groningen
254.675
191.900
62.775
56%
44%
579.030
279.960
4.770
10.230
20,6
Friesland
282.700
247.000
35.700
61%
39%
647.290
282.480
4.700
12.230
21,0
Drenthe
208.575
185.325
23.250
63%
36%
491.410
210.290
3.970
9.710
20,8
Overijssel
466.000
387.350
78.625
58%
41%
1.134.470
480.110
8.010
15.760
20,5
Flevoland
153.850
130.450
23.400
63%
36%
391.970
159.510
2.770
6.390
20,9
Gelderland
822.275
676.125
146.150
58%
41%
2.004.680
860.290
14.270
33.600
21,0
Utrecht
509.875
364.400
145.475
57%
42%
1.228.790
548.050
9.900
17.760
19,8
Noord-Holland
1.225.950
721.025
504.925
47%
52%
2.691.480
1.269.310
22.870
37.300
19,2
Zuid-Holland
1.578.925
890.200
688.750
49%
50%
3.528.320
1.610.770
27.280
52.370
19,9
176.475
154.000
22.475
64%
35%
381.540
168.610
4.080
7.080
20,4
1.033.475
849.775
183.700
60%
40%
2.454.200
1.066.760
18.520
41.370
20,8
505.475
414.850
90.625
59%
41%
1.122.650
507.690
8.360
17.400
20,1
7,218.000
5.207.250
2.010.550
55%
44%
16778000
7513000
129.500
261.180
20,1
Eindhoven
Tabel 8 Kerngetallen voor de Nederlandse woningmarkt Bron: CBS, Kadaster
Provincies
Zeeland Noord-Brabant Limburg Nederland
Woningvoorraad
Figuren 18 & 19
1-jaars prijsontwikkeling grote steden 4,0%
Aantal koopwoningen
12%
Bron figuur 18: CBS Bron figuur 19: Calcasa
2,0% 0,0%
31%
Aantal corporatie huurwoningen
-2,0%
Aantal huurwoningen in bezit van overige verhuurders
-6,0%
Alle woningen
-4,0%
57%
Eengezinswoningen Appartementen
-8,0% Nederland
1.106
11,8%
91.812
26,9%
Hypotheekverkopen
169.992
-15,0%
Totale hypotheekschuld (x 1.000.000)
647.000
-0,2%
Executieverkopen HH betalingsproblemen
Macro-economische cijfers BNP, inflatie en werkloosheid in Nederland (2000-2013) 10% 9%
ING
700.000 650.000
260
100
6%
95
5%
90
4%
85
3%
80
2%
75
1%
220
0%
210
BNP 2010=100
Inflatie
Werkloosheid
2011
2012
2013
-0,6%
Figuren 21 & 22
De WOX versus de totale Nederlandse hypotheekschuld (2006-2013)
7%
2010
Delta Lloyd
-2,7%
280
105
2009
Syntrus Achmea
0,8%0,6% -0,2% -0,6%
8%
2008
ABN-AMRO 1,0%
110
2007
Bron tabel 9: NHG, BKR, DNB Bron figuur 20: Calcasa, IG&H
Westland Utrecht
1,0%
270
2006
Florius
Nationale Nederlanden
BNP, inflatie en werkloosheid in Nederland (2000-2013) 115
2005
Argenta spaarbank
De WOX vs totale Nederlandse hypotheekschuld (2006-2013)
120
2004
-5,3%
4,4%
Bron: NHG, BKR, DNB
2003
Utrecht
-14,0%
2002
Eindhoven
Rabobank
verandering
27.700
2001
Rotterdam
J-O-J
Aantal
NHG verkopen
2000
Tabel 9 & Figuur 20
Ontwikkeling relatief marktaandeel hypotheekverstrekkers
Q4 2013
70
Den Haag
Hypotheekcijfers
Amsterdam
-10,0%
600.000
250
Bron figuur 21: DNB, CBS Bron figuur 22: Calcasa, DNB
550.000
240
500.000
230
450.000
2006
2007
2008
2009
WOX (1995=100)
2010
2011
2012
Hypotheekschuld (DNB)
2013
400.000
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 17
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Bijlage vrijstaande
semi-
hoek-
tussen-
eengezins-
woningen
vrijstaand
woningen
woningen
woningen
Groningen
220.000
182.000
162.000
162.000
184.000
Friesland
239.000
176.000
149.000
137.000
180.000
Drenthe
268.000
188.000
158.000
145.000
195.000
Overijssel
319.000
206.000
188.000
176.000
205.000
Flevoland
313.000
236.000
178.000
168.000
194.000
Gelderland
360.000
248.000
209.000
189.000
246.000
Utrecht
580.000
392.000
280.000
258.000
316.000
Noord-Holland
438.000
347.000
259.000
237.000
290.000
Zuid-Holland
440.000
333.000
253.000
235.000
266.000
Zeeland
260.000
181.000
161.000
153.000
190.000
Noord-Brabant
384.000
263.000
224.000
207.000
254.000
Limburg
295.000
192.000
178.000
170.000
198.000
Nederland
342.000
252.000
221.000
209.000
244.000
portiek
galerij
maison-
boven
meergezins-
flat
flat
nette
woning
woningen
Groningen
140.000
138.000
139.000
148.000
148.000
Friesland Drenthe
133.000
118.000
132.000
135.000
135.000
136.000
127.000
127.000
154.000
143.000
Overijssel
133.000
134.000
147.000
154.000
138.000
Flevoland
178.000
158.000
153.000
148.000
180.000
Gelderland
164.000
151.000
165.000
181.000
158.000
Utrecht
188.000
170.000
200.000
198.000
196.000
Noord-Holland
197.000
185.000
226.000
263.000
239.000
Zuid-Holland
142.000
147.000
171.000
162.000
161.000
Zeeland
158.000
170.000
149.000
142.000
153.000
Noord-Brabant
173.000
158.000
172.000
180.000
169.000
Limburg
140.000
126.000
145.000
151.000
137.000
Nederland
159.000
155.000
181.000
195.000
178.000
Tabel 10 Gemiddelde woningprijs eengezinswoningen naar woningtype per provincie in het vierde kwartaal van 2013 (in euro’s) Bron: Calcasa
Tabel 11 Gemiddelde woningprijs meergezinswoningen naar woningtype per provincie in het vierde kwartaal van 2013 (in euro’s) Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 18
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Gemeenten Bloemendaal
Hoogste
Laagste
woningwaarde
woningwaarde
(x 1.000)
Gemeenten 581
Tabel 12
(x 1.000)
Schiedam
157
Wassenaar
509
Terneuzen
155
Naarden
437
Veendam
154
Heemstede
436
Brunssum
153
De Bilt
382
Den Helder
153
Bussum
361
Kerkrade
152
Wijdemeren
361
Heerlen
149
Zeist
359
Oldambt
146
Utrechtse Heuvelrug
356
Leeuwarden
146
Bergen (NH.)
342
Delfzijl
139
Gemeenten
Hoogste
Laagste
ontwikkeling
ontwikkeling
laatste jaar
Gemeenten
laatste jaar
Wassenaar
1,7%
De Wolden
-6,6%
Utrecht
1,6%
Westerveld
-6,4%
Pijnacker-Nootdorp
1,1%
Midden-Drenthe
-6,2%
's-Gravenhage
0,9%
Aa en Hunze
-5,9%
Leidschendam-Voorburg
0,8%
Tynaarlo
-5,8%
Bloemendaal
0,7%
Assen
-5,7%
Zoetermeer
0,7%
Bronckhorst
-5,7%
Amsterdam
0,6%
Meppel
-5,6%
Bergen (NH.)
0,6%
Aalten
-5,5%
Rijswijk
0,5%
Brummen
-5,5%
Top 10 hoogste en laagste woningwaarde per gemeente met meer dan 5 duizend koopwoningen in Nederland in het vierde kwartaal van 2013 (x 1000 euro) Bron: Calcasa
Tabel 13 Top 10 hoogste en laagste ontwikkeling per gemeente met meer dan 5 duizend koopwoningen in Nederland in het vierde kwartaal van 2013 (in %) Bron: Calcasa
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 19
Member of the European AVM Alliance
The WOX® Quarterly Q4 2013
Over Calcasa Calcasa is een onafhankelijk technologiebedrijf gespecialiseerd in de statistische analyse en waardering van onroerend goed. Het Calcasa Automated Valuation Model (AVM) voor de waardering van individuele woningen is uniek door zijn hoge dekkingsgraad en nauwkeurigheid. Het wordt internationaal erkend door de drie grote kredietbeoordelaars en de toezichthouders. Hypotheekverstrekkers, investeerders, intermediairs, validatie-instituten, woningbouwcorporaties, consumentenorganisaties, vastgoedbedrijven, makelaarsorganisaties, overheidsinstellingen en toezichthouders vertrouwen dagelijks op de oplossingen van Calcasa. www.calcasa.nl
Calcasa WOX: Een betrouwbare huisprijsindex Calcasa WOX is aantoonbaar de meest betrouwbare woningprijsindex van Nederland. Calcasa berekent elk kwartaal een betrouwbare woningprijsindex voor iedere provincie, gemeente, wijk en buurt in Nederland. De woningprijsindex wordt berekend op basis van de landelijke transactiegegevens vanaf 1993 en de overige woning- en locatiegegevens uit de database. De brongegevens worden modelmatig getoetst op integriteit, zodat niet-representatieve gegevens worden weggelaten bij de indexberekening. In de ontwikkelde methodiek wordt rekening gehouden met onder- of oververtegenwoordiging van de verkochte woningen ten opzichte van de bestaande woningvoorraad in het gebied. In tegenstelling tot de meeste huisprijsindexen brengt de Calcasa WOX dus niet simpelweg de toevallige ontwikkeling van de verkoopprijzen in kaart, maar de prijsontwikkeling van de totale voorraad koopwoningen.
WOX Monitor De WOX en de overige woningmarktgegevens zijn online raadpleegbaar via de WOX Monitor. Uniek is dat deze gegevens beschikbaar zijn voor iedere buurt, wijk en gemeente in Nederland. Meer dan 500 relevante variabelen zijn opgenomen in de WOX Monitor. Elk kwartaal wordt deze geüpdatet en verder uitgebreid met nieuwe onderwerpen. De online monitor is 24/7 beschikbaar, zeer snel, gebruiksvriendelijk en biedt u talloze analyse en presentatiemogelijkheden.
European AVM Alliance (EAA) Calcasa is een stichtend lid van de EAA dat werd gelanceerd als een pan-Europees initiatief eind 2012. De missie is het bevorderen en het standaardiseren van het gebruik van AVMs resulterend in een consistente benadering van geautomatiseerde waardebepalingen in Europa. De andere leden zijn Hometrack (UK), Eiendomsverdi (Noorwegen) en IAZI (Zwitserland).
Bezoek calcasa.nl voor meer informatie 20