FÉDÉRATION GÉNÉRALE DU TRAVAIL DE BELGIQUE ALGEMEEN BELGISCH VAKVERBOND SECRÉTARIAT : 42, RUE HAUTE, BRUXELLES
SECRETARIAAT : H O O G S T R A A T 42, BRUSSEL
Bruxelles, le 12 février 1971,
HP/AJ 71/00 A 23/26
NOTE AUX MEMBRES DU BUREAU. PROJET
D'AVIS
SUR
LS
BUDGET
ECONOMIQUE
I97I,
Point des discussions.
Ce n'est que le 15 janvier 1971 que le Ministre des Affaires Economiques a consulté le Conseil Central de l'Economie et le Conseil National du Travail sur le projet de "budget économique I97L
Ce document comprend les six parties suivantes : 1. Un bref aperçu de l'évolution économique en 1969 2. Un aperçu de l'évolution de la conjoncture en 1970 3. Le budget économique 1971 comportant les perspectives pour cette année ainsi qu'une analyse statistique de l'évolution macro-économique en 1969, 1970 et 1971 4. La comparaison entre les prévisions pour 1971 et les objectifs du 3e
Plan 1971-1975 5. Les objectifs et les moyens de la politique économique en 1971 6. Les aspects régionaux de l'évolution et de la politique économique.
Compte tenu du délai de consultation extrSmement court qui était imparti au Conseil Central de l'Economie, le projet d'avis n'est pas encore disponible. Ce projet - qui sera soumis à l'Assemblée Générale du C.C.E. le 19 février fera l'objet d'une dernièro discussion au C.C.E. lo jeudi 18.
Cm • " ^
Les discussions qui ont ou lieu ont permis do dégager les constatations suivantes : - Les deux premières parties du document du B.E. ne présentent qu'un intérêt historique. - Les prévisions pour 1971 ont été établies comme s'il n*y avait pas de planification (elles ignorent, par exemple, les données dos balances régionales de l'emploi, les programmes d'investissement, e t c . ) . - La comparaison entre ces prévisions et les objectifs du 3e Plan ne peut faire l'objet de discussions sérieuses aussi longtemps que le 3e Plan n'a pas lui-même fait l'objet d'une discussion sérieuses. - Les objectifs et les moyens de la politique économique comportent des généralités et non des objectifs quantifiés et les mesures préconisées pour les atteindre. - Les aspects régionaux relèvent de la littérature économique : il est peu vraisemblable quo cette littérature donne satisfaction aux Conseils Economiques Régionaux.
L'avis du C.C.E. s'oriente vers un document comportant deux parties : — 1ère partie . Rappel des positions du C.C.E. sur ce que doit contenir un budget économique pour être véritablement une tranche de plan. . Observations relatives au document 1971 - Absence de lien entre le budget économique et la planification à moyen terme - Caractère purement prévisionnel du projet de budget économique 1971 - Présentation tardive du projet de budget économique 1971 - Abr»..nce d'analyse du contexte monétaire et financier et d'éléments de politique en la matière - Insuffisance de l'approche régionale. - 2ème partie Une série de remarques sur la politique économique à mener en 1971. Parmi ces remarques : . Nécessité programmation financière
3.-
. Faiblesse des efforts prévus pour le logement social . Nécessité d'une indexation des "barèmes fiscaux.
Les délégués de la P.G.T.B. au Conseil Central de l'Economie seront invités à se réunir une heure avant l'Assemblée Générale du Conseil Central de l'Economie pour discuter du projet final de l'avis.
FÉDÉRATION GÉNÉRALE DU TRAVAIL DE BELGIQUE ALGEMEEN BELGISCH VAKVERBOND ÏÖXB] SECRÉTARIAT : 42. RUE HAUTE, BRUXELLES
PFjP) fgUftf
SECRETARIAAT : HOOGSTRAAT 42. BRUSSEL
RP/MA -
71/00 A 23/26 -
v_s=»=»
B r u s s e l ? 15
februari
Vert. L.H. NOTA AAN DE LEDEN VAN HST BUREAU.
ONTWERP VAN ADVIES OVER HET ECONOMISCH BUDGET 1971 .
Stand der besprekingen. Het is eerst op 15 januari 1971 dat de Minister voor Economische Zaken de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de Nationale Arbeidsraad heeft geraadpleegd over het ontwerp van economisch budget 1971* Dit document omvat de zes volgende delen : 1. Een kort overzicht van de economische ontwikkeling in 1969° 2 » Een overzicht van de ontwikkeling van de conjunctuur in 1970» 3. Het economisch budget 1971 dat de perspectieven voor dit jaar omvat alsook een statistische analyse van de macro-economische ontwikkeling in 1969, 1970 en 1971. 4. De vergelijking tussen de vooruitzichten voor 1971 en de doelstellingen van het 3de Plan 1971-1975. 5. De doelstellingen en de middelen van het economisch beleid in 1971. 6. De gewestelijke aspecten van de ontwikkeling en van het economisch beleid.
Rekening houdend met de uiterst korte raadplegingstermijn die aan de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven werd opgelegd, is het ontwerp van advies nog niet beschikbaar. Dit ontwerp - dat zal voorgelegd worden aan de Algemene Vergadering van de C.R.B, op 19 februari - zal het voorwerp uitmaken van een laatste bespreking in de C.R.B, op donderdag 18.
De besprekingen die hebben plaatsgehad hebben het mogelijk gemaakt de volgende vaststellingen te doen : - De eerste twee delen van het document van het E.B. hebben slechts een historisch belang. - De vooruitzichten voor 1971 werden opgemaakt alsof er geen planning was (zij vergeten, bij voorbeeld, de gegevens van de gewestelijke •tewerkstellingsbalansen, de investeringsprogramma's, enz...). - De vergelijking tussen deze vooruitzichten en de doelstellingen van het 3de Plan kan niet ernstig besproken worden zo lang als het 3de Plan zelf niet ernstig werd onderzocht. - De doelstellingen en de middelen van het economisch beleid bevatten algemeenheden en geen kwantitatieve doelstellingen of middelen voorgesteld om ze te bereiken. - De gewestelijke aspecten maken deel uit van de economische literatuur : het is weinig waarschijnlijk dat deze literatuur voldoening zal schenken aan de Gewestelijke Economische Raden.
Het advies van de C.R.B, richt zich naar een document dat uit twee delen bestaat : - 1ste deel : .
Herinnering aan de standpunten van de C.R.B, over wat in een economisch budget moet staan om oen echte tranche van het plan te zijn.
. Bemerkingen betreffende het document 1971 - Afwezigheid van een band tussen het economisch budget en de planning op middellange termijn - Louter previsioneel karakter van het ontwerp van economisch budget 1971 - Laattijdig voorleggen van het ontwerp van economisch budget 1971 - Gebrek aan een analyse van de monetaire en financiële context en van beleidselementen terzake - Ontoereikendheid van de gewestelijke aanpak.
- 2de deel: Een reeks bemerkingen over het economisch beleid dat in 1971 moet gevoerd worden. Onder deze bemerkingen :
. Noodzakelijkheid van financiële programmatie.
-
3
-
Zwakheid van de inspanningen voorzien voor de sociale huisvesting. Noodzakelijkheid van een indexering der belastingschalen.
De afgevaardigden van het A.B.V.V. in de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven zullen uitgenodigd worden één uur vóór de Algemene Vergadering van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven te vergaderen om het definitief ontwerp van advies te bespreken.
CONSEIL CENTRAL DE L'ÉCONOMIE
C.CE.
1971/76
Bruxelles, le 12 février 1971
PROJET D'AVIS RELATIF AU PROJET DE BUDGET ECONOMIQUE 1971
Portée de la consultation du Conseil.
Le 15 janvier 1971, M. E. LEBURTON, Ministre des Affaires économiques, a consulté le Conseil central de l'économie et le Conseil national du travail sur le projet de budget économique 1971 o Cette demande d'avis était formulée comme suit : "La loi-cadre du 15 juillet 1970 portant organisation de la planification et de la décentralisation économique prévoit la possibilité d'adaptations annuelles du plan d'expansion écnnomique qui sont soumises à la même procédure de consultation que le plan lui-même à l'occasion de la discussion du budget économique. La Direction générale des Etudes et de la Documentation du Ministère des Affaires économiques a procédé, en collaboration avec le Bureau de Programmation économique et d'autres organismes directement intéressés, à l'élaboration d'un projet de budget économique relatif à l'année 1971, Ce document, qui se présente dans une perspective différente de celle des budgets antérieurs, comprend les six parties suivantes : 1. Un bref aperçu de l'évolution économique en 1969; 2» Un aperçu de l'évolution de la conjoncture en 1970; 3. Le budget économique 1971 comportant les perspectives pour cette année ainsi qu'une analyse statistique de l'évolution macro-économique en 1969, 1970 et 1971; 4, La comparaison entre les prévisions pour 1971 et les objectifs du 3e plan 1971-1975; 5. Les objectifs et les moyens de la politique économique en 1971; 6, Les aspects régionaux de l'évolution et de la politique économique. J'ai l'honneur de transmettre ce projet de budget économique à l'avis du Conseil central de l'économie. Etant donné qu'il importe de communiquer ce document au Parlement dans un délai, que j'espère aussi rapproché que possible, je vous serais très obligé de vouloir bien me faire connaître l'avis provisoire du Conseil pour le 10 février 1971. A ce moment, le projet sera mis à jour sur base des dernières données disponibles. "
- 3 -
- 2 -
C.C.E. 1971/76
Procédure suivie. En prévision de cette question, le Bureau du Conseil central de l'économie avait décidé au cours de sa réunion du 11 janvier, en accord avec le Bureau du Conseil national du travail, de confier la préparation du projet d'avis à la Commission mixte de la Conjoncture. Avec l'assentiment du Ministre, il fut convenu que le projet d'avis serait soumis à l'assemblée plénière du Conseil le 19 février 1971. La Commission mixte de la conjoncture a consacré à l'examen du projet de budget économique quatre réunions ,qui .se sont tenues respectivement les 1er, 4, 11 et 12 février 1971. La Commission a pu bénéficier dans ses travaux du concours de Monsieur BAEYENS, Chef de cabinet du Ministre des Affaires économiques;'Mlle DETIEGE, membre du cabinet du Ministre des Affaires économiques; MM. DE VOS, premier conseiller, au Bureau de Programmation économique; HEYERICK, Directeur-général f.f. au( Ministère des Affaires économiques ; ' ''> 'r 'h SWEVERS, Conseiller au Ministère* des Affaires économiques. " 'Mil!
avis exprimés à l'occasion de l'examen de précédents budgets économiques. En outre, le Bureau du Conseil a exprimé le 25 février 1966 et le 12 février 1969 un certain nombre de considérations complémentaires» Le Conseil rappelle tout spécialement son avis du 6 mars 1963 dans lequel il avait défini comme suit les principes qui selon lui devraient présider à l'élaboration d'un budget économique : "Le document présentant le budget économique doit contenir notamment les données ci-après : a) Une estimation objective des perspectives en matière d'évolution économique pour l'année suivante. Cette estimation doit être effectuée en premier lieu en se basant sur les meilleures indications disponibles à ce moment et en partant de l'hypothèse que l'on ne modifie en rien la politique économique existante, laquelle se trouve ainsi considérée comme une donnée, tout comme les autres indications o Ce travail sert de base au gouvernement pour ajuster éventuellement la politique économique, financière et sociale et préparer les propositions en matière de budget financier à soumettre au Parlement;
E r , n outre, la Commission a demandé au groupe de travail "Aspects monétaires et financiers", qui fonctionne au sein du Conseil central de l'économie, d'étudier les aspects monétaires et financiers à prendre en considération pour l'examen du budget économique. Ce groupe de travaiï's'est réuni le 10 février 1971.
b) un tableau programmatique de l'évolution économique souhaitée pour l'année suivante, constituant le véritable budget économique et établi cette fois sur base des objectifs que le Gouvernement se propose expressément d'atteindre et des mesures de politique économique qu'il désire prendre à cette fin, compte tenu du diagnostic dont question sous a ) ;
(commencer nouvelle page "dans le texte définitif)
c) une comparaison entre le budget économique et les projections purement prévisionnelles d'une part, le budget économique et le programme d'expansion à moyen terme3 d'autre part.
£
1
-k ' !
J
< '
AVIS DU CONSEIL
M '
') r
r' f()
- ' '\ b
,
, I ">
Dans ce même avis3 le Conseil exprimait également l'opinion que le Bureau de Programmation économique devait être associé à l'élaboration technique du budget économique, d'autant plus que ce document doit constituer la tranche annuelle du programme à moyen terme à réaliser l'année suivante.
fi r
Le présent avis contient deux parties : !
,1
des considérations fondamentales concernant la conception même du "budget économique et sa méthode d'élaboration; la position du Conseil à l'égard des objectifs et moyens de'la politique économique, tels que ceux-ci sont présentés notamment dans la cinquième partie du projet de budget économique. •*<
*
*
I. ' "
•
CONSIDERATIONS FONAMENTALES CONCERNANT LA CONCEPTION DU " ' '"BUDGET ECONOMIQUE ET SA METHODE D'ELABORATION
Conception de base du Conseil. '
'
'
•
"
'
'
'
i l
Observations relatives au projet de budget économique 1971.
, * {(
' ','
1 1
i
,
| • ' |/ i• ,
1 1
*
,
'
S
1
ff I
<\
Le Conseil central de l'économie s'est prononcé à plusieurs reprises dans le passé sur la conception du budget économique, en particulier dans ses avis des 6 mars 1963, 19 décembre 1963 cL 15 janvier 1965, <(
t
Le Conseil constate que la loi-cadre du 15 juillet 1970 portant organisation de la planification et de la décentralisation économique prévoit dans son article 3, la possibilité d'une adaptation annuelle du plan économique quinquennal et précise dans son article 7 S la procédure de consultation des Conseils consultatifs. De manière à assurer le maximum d'efficacité à cette contribution de la fonction consultative à la mise au point du budget économique, il serait souhaitable que les auteurs de ce dernier tiennent compte des travaux que le Conseil central de l'économie effectue d'une manière régulière dans le domaine de la conjoncture et s'efforcent d'assurer la comparabilité des données utilisées de part et d'autre.
1 ,', n
C.C.E. 1971/76
A l'égard du projet de budget économique pour 1971, le Conseil estime devoir formuler un certain nombre d'objections, tout en étant conscient du fait que le présent budget se situe dans une période transitoire de mise en place des dispositifs et instruments institués par la loicadre du 15 juillet 197O„
- 4- 5 -
C.C.E. 1971/76
C.C.E. 1971/76 En vertu de celle-ci, le Gouvernement aurait dû soumettre le projet de budget économique 1971 pour avis aux organes de la fonction consultative de manière à pouvoir le'déposer devant les Chambres pour le'1er novembre. Compte tenu du délai encore nécessaire pour son approbation au Parlement, le présent budget économique ne pourra exercer une réelle influence sur les décisions gouvernementales qu'à partir du deuxième trimestre.
1
Le Conseil demande que cet aspect fasse l'objet d'un examen approfondi ^en'vue de permettre à cet égard au budget économique annuel de constituer un instrument opérationnel efficace pour la mise en oeuvre du plan. - l'approche régionale.
- le budget économique et le projet de plan 1971-1975.
Dans la même préoccupation d'assurer une liaison efficace avec le plan, le Conseil considère que le budget économique doit consacrer des développements approfondis aux aspects régionaux»
Le Conseil estime ne pouvoir formuler d'avis sur le projet de budget économique 1971en tait que tranche annuelle du plan 1971-1975, étant donné que le projet de ce plan ne lui a toujours pas été soumis pour avis.
Le Conseil constate que les conseils régionaux n'ont pas été appelés à se prononcer sur le budget économique 1971, comme le prescrit la loi-cadre du 15 juillet 1970,
La comparaison reprise dans le projet de budget, entre l'évolution économique prévue pour 1971 et les objectifs du troisième plan, présente un caractère macro-économique trop global et néglige les aspects sectoriels et régionaux. ;
Du fait qu'il ne dispose pas des avis des conseils régionaux, il n'est pas possible au Conseil central de l'économie d'examiner les aspects régionaux abordés dans le projet de budget économique 1971. Ceux-ci sont d'ailleurs trop sommaires et devraient être amplifiés.
Le Conseil a dès lors décidé d'examiner le budget économique 1971 en le considérant uniquement comme un document dans lequel se trouvent annoncés les objectifs et les moyens de la politique économique pour l'année 1971. Il se limite donc à donner son avis sur la cinquième partie de ce document dans une optique conjoncturelle, sans se référer aux perspectives à moyen terme.
En particulier, le Conseil considère que le budget économique doit présenter la ventilation régionale des investissements tant publics que privés. D'autre part, comme le Conseil l'a déjà réclamé à de nombreuses reprises, il est indispensable que les bilans régionaux de l'emploi, qui doivent nécessairement servir de base aux mesures de politique; économique; définies dans le budget économique, soient tenus à jour et communiqués régulièrement aux Conseils consultatifs.
" caractère purement prévisionnel des estimations chiffrées figurant dans_lg_ projet de budget économique 1971. Toutes les estimations chiffrées du projet de budget économique relatives à l'évolution future sont de nature purement prévisionnelle et ne présentent aucun caractère volontariste. Le Conseil souligne une nouvelle fois, en se référant à ses prises de position antérieures, que le budget économique doit, à côté des projections prévisionnelles, présenter de véritables objectifs chiffrés avec indication des moyens qui seront mis en oeuvre pour infléchir l'évolution économique spontanée. Le fait de'ne pas disposer pour un certain nombre de domaines importants, notamment sur le plan sectoriel et régional, d'objectifs chiffrés rend particulièrement difficile une appréciation exacte des mesures socioéconomiques annoncées pour 1971 par le Gouvernement.
- aspects monétaires et financiers et éléments de politique en la matière. Le Conseil estime qu'il est absolument indispensable que le budget économique fournisse un certain nombre d'indications et de prévisions concernant les différents aspects de l'évolution financière et monétaire au cours de l'année à venir. Un budget économique volontariste n'a de sens que dans la mesure où il peut s'appuyer sur une véritable programmation financière, comr uortant un inventaire de l'ensemble des ressources financières qui pourront être dégagées au cours de l'année, de leurs affectations respectives, ainsi que des mesures envisagées pour réaliser l'équilibre entre les unes et les autres. Ces prévisions devraient porter notamment sur :
_ _ - l'approche sectorielle. Le budget économique devant constituer la tranche annuelle du plan, il convient d'examiner de quelle manière l'approche sectorielle réalisée dans le plan doit être rencontrée dans le budget économique.
_ _ _ -
l'évolution de l'épargne nationale et sa répartition entre les ménages s les entreprises et le secteur public; l'évolution de la balance des paiements, et particulièrement l'évolution du solde des opérations courantes et des mouvements de capitaux; l'évolution des actifs financiers, en distinguant l'évolution des diverses catégories de dépôts d'épargne et celle des placements en bons de caisse, obligations et actions; le volume global du crédit intérieur et sa répartition entre les principaux organismes ou secteurs financiers; les possibilités de placement sur le marché des capitaux; l'évolution des taux d'intérêt; le budget et les divers modes de financement prévus; les possibilités de financement interne et externe des entreprises; les possibilités de financement des besoins en matière de logement;
"
6
C C . E . 1971/76
- 1'évolution du crédit personnel et à tempérament.
; ,
- 71971/76
' ' l "' '' En outre, .le. budget économique f devrait fournir-desbéléments précis'sur la politique .que, Ie^Gouvernement; se-.propose de suivre, scomptentenu du contexte national et international, - sur le plan monétaire f ^ v. - en matière de crédit -, dans le domaine des ,taux d'fintérêt, ' ,r - en matière de stimulants.,et de, freinsf,de, nature budgétaire
•t
II •
• - 1
;
•
POSITION DU CONSEIL A L'EGARD DE'LA CINQUIEME PARTIE'DU PROJET-DE BUDGET^ECONOMIQUE 1971 RELATIVE AUX OBJECTIFS ET AUX MOYENS DE LA POLITIQUE ECONOMIQUE
'
Considérations concernant l'évolution économique prévue..
; t. •
;
:<
•<' i' Le Conseil n'a pas estimé utile de consacrer un examen approfondi à la partie du projet de budget économique relative à l'évolution économique en 1969, le contenu de cette partie ne présentant en fait plus d'intérêt pour l'évolution de "la politique économique et sociale en 1971.
Î- ü p
• -,, o r _ -
i r.s
.'•\,- f
;•• s
<*
J J ' :;• r
-f
'l j '
«*.cf
-
J G'J-. a
•r , o ) ,*;'.'cos
'D'une manière générale, on peut considérer d'autre part que le diagnostic relatif à l'évolution en 1970 contenu dans les parties II et III du projet ainsi que les prévisions pour l'année 1971, ne diffèrent pas sensiblement dans leurs grandes lignes de l'appréciation formulée par le 1 Conseil dans son dernier avis de conjoncture émis le 14 décembre 1970.
j.
f
3'Ï
<ï -i.i" •
, "
. • 'uni.'*"">
; -r
'
f '.,
'i > •
'.»
Le Conseil est d'avis qu'il serait utile de préciser dans le budget économique les méthodes de projection utilisées pour établir les prévisions. D'autre part, il conviendrait de traduire en graphiques les données chiffrées, de manière à mieux dégager les tendances d'évolution*
''
'• ' ' ,
. A :'i ' ORIENTATIONS •• GENERALES.r - j i- r
- " .
r
i
Le Conseil'marque d'une manière générale son accord sur les considérations développées sous ce point.
•ur>
•i i
•.'".•
i
•
•'•.'",•'
-.-je» i/f"
'.h :'J<"; -•'.."
' ; i 'II estime toutefois que s'il convient, particulièrement au premier semestre, de s'attacher' à limiter les effets cumulés sur les prix et les coûts de la fin de la haute conjoncture et de la mise en vigueur de la T.V.A., il n'est nullement^indiqué' d'invoquer ce risque pour s'opposer à des adaptations de coûts bu de prix trouvant leur origine dans des éléments économiques ou sociaux étrangers à ce contexte.
'U' .T ;,')'•
»'•>
, '«•"ifijT
Le Conseil est d'avis que le budget économique devrait préciser les besoins de main d'oeuvre en calculant l'écart entre le nombre d'emplois nouveaux qui seront créés et le nombre de travailleurs disponibles. r
;
,
. •.,>;.-• .'M..
M J '.:
;j."r.
-'
•'
' ' i ,• " ri !
r .
1
"• ' • : > ' )
> r»['
p i r c l
i''<)']<)
•->
' T J -
•"'"'»
< .
1 •,
Ï J ' . Ii n ' . n i " !
r
• '• t " i " j
.
• -. i'i ï;
r
'ï ("'
;5 " à j
'f
'O
, ; , ,
,< I
1
- • « : • ; •
• [ ' ' • • !
'
I
'
t . i
, -, • 1
•
'
, ; . . | . '
,,
--. • •
;
". , I
I -T
; " •
••
i
> ' '
<')
--
'
' J f . ' . f i
i '
'
I
'
- ( ' f t, ' . - i
IV'-
'
' •
'
'
. U i ' '
' '
l
'
f
'
••
• 'ni1.';
:
' '
v
'
'
;; - • ' " >
"
i Ï ' t . .
.
.
'
t
n u i ' ' ' "
-'.l'O '
"
••
'• • !
• En ce qui concerne les efforts en matière de formation professionnelle, le Conseil estime que les objectifs fixés dans le budget économique sont trop modestes et n'auront guère d'effet sur la résorption du chômage, d'autant plus que, parmi les travailleurs inscrits à ces cycles de formation, le nombre de chômeurs demeure relativement réduit. Dans ce domaine, il convient en outre d'insister sur la nécessité d'une coordination des efforts, notamment entre le Ministère de l'Education nationale, le Ministère du Travail et de l'Emploi et le Ministère des Affaires économiques ainsi que d'une meilleure concertation avec les milieux professionnels des secteurs pour l'établissement des programmes de formation'. L'attention devrait se porter non seulement sur'l'amélioration de la formation de base et dés possibilités de recyclage1, mais également sur le développement des moyens d'édu•cation permanente, en particulier, par une adaptation et une amélioration de l'enseignement à horaire 'réduit, '
- 9r]
- 8-
CC.E. 1971/76
Le problème de la formation constitue incontestablement un élément fort important dans le contexte tactuel et il se pose pour des catégories de plus en plus nombreuses-de travailleurs,' présentant d'ailleurs pour chacune des aspects spécifiques qu'il convient1de s'efforcer de rencontrer. C'est ainsi qu'une attention spéciale doit être apportée au perfedionnement et à la réadaptation professionnelle des indépendants et des cadres dirigeants des entreprises., Endette période/d'adaptation structurelle profonde, qui se manifeste avec une acuité toute spéciale dans le secteur de la distribution,oil conviendra de .prévoir,des moyensjfinanciers renforcés pour permettre les efforts de formation indispensable.^ n,( f t >f < ,
I I " I » , ' . "I
r
i O
"
T.
' '
-i L'insertion croissante des femmes 'dans l'économie appelle également des mesures sur le plan de \a formation. En premier lieu, se pose -jle problème/ aeujf é^ftfg°etnacte¥n\c tue Iles et future -de ,1a, société, de la formation dispensée aux jeunes filles avant l'entrée dans la vie professionnelle. D'au autre part, eu égard à la tendance de.plus en -plus constatée des femmes mariées à J rechercher, un emploi après un temps plus ou< moine-long d' interruption,, des formules .nouvelles doivent être examinées pour^leur permettre d'entretenir leurs.' connaissances professionnelles et de se recycler. ?n
L'extension du recours à la main d'oeuvre K féminine.;doit s'accompagner d'une développement accéléré de l'infrastructure sociale indispensable. ,' • • r „f ,-1 • • - '1 Par ailleurs, en ce qui concerne;le chômage/des."rjeunes, l'amélioration constatée depuis deux ans en raison de la haute conjoncture, ne doit pas-.faire perdre de vue la nature structurelle dejCce..problème. Aussi, l'avis exprimé par le Conseil national du Travail le, 12--juin 1969, sur,:leswmesures susceptibles de promouvoir l'emploi des jeunes conserve-t-il toute son importance, ,Le Conseil insiste pour que le Gouvernement s'attache à mettre en oeuvre les diverses propositions contenues dans cet avis. ,., -,,.', , ! Les aspects régionaux du r chômage des- jeunes méritent également d'être approchés de plus près dans le budget .économique. De même, l'at- „-J* tention doit se porter sur le problème des jeunes travailleurs hautement qualifiés issus de l'enseignement supérieur, lesquels éprouvent de plus en .plus de difficultés à être engagés pour un emploi, correspondant à leur n i veau de formation, voire sont contraints au, chômage. ,,' > in O'
Les considérations consacrées par le budget économique à la politique d'immigration devraient être plus>explicites et notamment contenir des éléments quantifiés. A cet égard, le, Conseil .rappelle qu'il ,a, insisté dans ses avis antérieurs sur la nécessité d'une, politique 4'immigration.ordonnée, conçue dans une optique globale et tenant compte des problèmes structurels, régionaux et sectoriels .Comme les besoins d'immigration doivent nécessairement être approchés par secteur, voire par, entreprise,,en raison des différences considérables,.de ^situation, la consultation ( des Conseils professionnels s'impose de toute évidence de ,même> que, le, casi échéant, d u conseil d'entreprise de l'entreprise intéressé? Le problème des structures d'accueil devrait également faire l'objet de précisions chiffrées au ,niveau régional, tant du point de vue des besoins prévisibles que des moyens,à mettre en oeuvre pour les rencontrer. D'autre part, il convient de se.préoccuper également des besoins des immigrés déjà installés ( en matière d'infrastructure sociale et de qualité de vie; le budget économique doit contenir des objectifs,concrets et chiffrés à cet égard.
' '
([
J
•' C.C.E, 1971/76 , . ,En rapport avec le problème du reclassement social des handifl r% fr capés,, le Conseil attire l'attention sur le problème de reclassement des travailleurs âgés qui en ce moment présente une certaine gravité. Les mesures prévues en la matière devrait être sérieusement amplifiéesr Etant donné l'importance sociale du problème du chômage des travailleurs âgés, le Conseil est d'avis que les mesures envisagées pour les travailleurs handicapés devraient leur être étendues. C
INVESTISSEMENTS,
a) investissements privés. T
" '' „^ Le maintien d'un volume suffisant d'investissements privés est très important tant du point de vue conjoncturel que structurel. Si jusqu'à présent, l'effort considérable d'investissement onstaté en 1970 parait se poursuivre sans affaiblissement, il convient bien entendu que,le Gouvernement soit attentif à surveiller de près l'évolution de la tendance à l'investissement, d'autant plus qu'en 1971 la conjoncture générale sera.moins expansionniste, que les perspectives de rentabilité des entreprises sont devenues moins favorables et que la faible structure financière d'un certain nombre d'entre elles ne leur permet pas d'envisager les investissements nécessaires pour renforcer leur position et accroître leur rentabilités Le contexte actuel de diminution des taux d'intérêt et d'élarissement des possibilités de financement constitue certes un stimulant important pour les entreprises; celui-ci pourrait être encore renforcé le cas échéant par une application des lois d'expansion adaptée aux conditions de la conjoncture. En vue d'accroître l'efficacité de la politique en matière d'investissements, il serait souhaitable d'y associer effectivement les sociétés financièresc Le,,Conseil souligne la nécessité d'une approche régionale de l'investissement, à^laquelle les conseils régionaux devraient apporter systématiquement leur concours, > b) logement, « Les objectifs en matière de logement devraient être quantifiés dans le'budget économique, aussi bien en ce qui concerne le nombre de logements à construire qu'en ce qui concerne les volumes financiers qui y seront affectés. Le Conseil estime que le supplément budgétaire annoncé dans le projet de budget' économique spécialement en faveur du logement social, à avoir une augmentation de l'ordre d'un demi milliard, est insuffisant si l'on veut rencontrer les importants besoins dans ce domaine, d'autant plus que la hausse des coûts dans la construction en diminue considérablement 1'incidencec c) investissements publics. Le Conseil insiste pour que le budget économique présente
- 10 C.C.E. 1971/76 - 11 -
une ventilation plus détaillée des irivestis>sements'rpublics par grandes catégories d'investissements et contienne notamment des précisionsKconcrète's concernant les objectifs à atteindreJeh~matièreJd'infrastructure sociale.
C.C.Eo 1971/76 . FINANCES PUBLIQUES
Le problème des critères de recours à la tranche conditionnelle : texte à introduire en séance plénière, 'notamment sur la base de l'information à fournir par le Conseil professionnel de la Construction. ' r' j •
-'
Le Conseil considère que le Gouvernement devrait préciser dans le budget économique ses intentions quant à l'indexation des barèmes fiscaux, dont le Conseil souhaite la réalisation»
V , .* -
'II!'
D. CONSOMMATION ET PRIX. a) consommation. Le Conseil rappelle qu'il prépare à l'heure actuelle un avis sur les implications économiques et sociales des ventes à tempérament et qu'il se prononcera prochainement à ce sujet. ' ' ij-\ b) O )
D'une manière générale, le Conseil cbns'tate que le budget' '\ économique est trop exclusivement axé sur la politique à 'suivre dans le domaine des prix au cours des premiers mois de-1971 en rapport avec la T^V.'A., problèmes qui seront en fait dépassés au moment où le "budget "économique ~sera adopté par le Parlement. Aussi, le Conseil~souhaite-t-il que "d'ores et déjà, l'on s'attache à étudier et préciser la politique à appliquer plus avant'rdans l'année, lorsque les répercussions de l'entrée en vigueur de la T.V.A.' se' .seront estompées. Le Conseil souligne la'rnécessité, même au cburs des premiers mois de 1971 qui constituent une période de transition du point de vue -fiscal, de pratiquer'une politique souple dans l'examen des demandes d'augmentation de prix, de manière à ne pas en reporter le poids à la fin du 'premier trimestre. L'introduction de la T.V.A. et son incidence sur les prix dans le secteur des Travaux publics et de la construction, a amené'le'Gouvernement à décider de ne pas lancer d'adjudications au cours des premières semaines de l'année. Le Conseil insiste dès lors pour que cette période de freinage des adjudications soit aussi courte que'1 possible, en vue d'éviter un creux dans l'activité au cours des prochains mois. Il demande en"outre que des dispositions de rattrapage soient prises pour ne pas porter atteinte au programme des investissements publics prévu pour l'année 1971. If)
!
<
M'
Le Conseil rappelle que la formation des prix doit être placée idans son contexte international et qu'elle doit s'insérer dans une vue structurelle à moyen terme, plutôt que d'être inspirée essentiellement par des considérations à court terme. Une politique des prix qui ne. tiendrait pas suffisamment compte de ces éléments internationaux et structurels et qui serait trop exclusivement axée sur la défense du pouvoir d'achat de la monnaie,risquerait de perdre de vue certaines nécessités de l'économie des entreprises, en particulier certains impératifs de rentabilité, condition même du dynamisme de celles-ci. . r ,, , E. EQUILIBRE EXTERIEUR.
n
.
•
„>,>•>
<>
Le Conseil insiste pour que le passage au régime de détaxation complète des exportations soit aussi rapproché que possible, compte tenu de la position favorable du Trésor et de la nécessité de soutenir le dynamisme de nos exportations, au moment où un ralentissement de celles-ci est en vue.
S
Le budget économique présente les avantages incontestablement inhérents au système de la T.V.A. comme déjà acquis à l'heure actuelle* Le Conseil qui a unanimement approuvé le régime de la T.V.A. et qui en a souligné dans ses avis l'intérêt en tant que moyen de rationaliser tant la production que la distribution, ne peut s'empêcher de constater que dans la période transitoire actuelle les avantages sont loin d'être réalisés en raison du maintien d'une taxation à l'exportation, de l'échelonnement du remboursement des taxes incorporées dans les stocks, de la dégressivité imposée dans l'exonération des achats de biens d'investissement et des charges de préfinancement imposées aux assujettis, mesures dont l'incidence varie d'ailleurs sensiblement selon les secteurs. Le Conseil demande au Gouvernement de faire usage de la T.V.A. pour soutenir la tendance à investir, en particulier par 1'accélération ds la détaxation des achats de biens d'investissement. Le Conseil tient à faire observer qu'en ce qui concerne l'imact de la T.V.A., une approche exclusivement macro-économique manque de nuances» En raison des modifications structurelles en matière de prix qui en résultent et des glissements que celles-ci peuvent provoquer dans les achats des consommateurs, une approche au niveau des secteurs eux-mêmes s'impose, laquelle peut faire apparaître de réelles difficultés que, bien qu'elles soient transitoires, le Gouvernement ne peut perdre de vue, dans la politique économique à appliquer dans les prochains mois.
CENTRALE RAAD . VOOR HET BEDRIJFSLEVEN
"
C
"
"R'B-
B r u s s e l , 12 f e b r u a r i 1971:
-
•>
'
)
i
!
(
ONTWERP VAN ADVIES BETREFFENDE HET ONTWERP VAN ECONOMISCH BUDGET 1971 r
I
Draagwijdte van de raadpleging van de Raad • r t Op 15 januari 1971*heeft de heer E „" LEBURTON, Minister van Economische Zaken, de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de"rNationale' •> ' Arbeidsraad geraadpleegd over het ontwerp van economisch budget 1971. Deze adviesvraag was geformuleerd als'volgt : < , ' :*'• ,d. • ' ,'" ' ' "De kaderwet van 15 juli 1970, houdende organisatie van de planning 'en^'economische decentralisatie, voorziet in'de mogelijkheid'van''jaarlijkse aanpassingen ,van het plan voor economische expansie die aan dezelfde raadpleeingsprocedure worden onderworpen als het plan zelf ter gelegenheid van de bespreking van het economisch budget. De Algemene Directie voor Studiën en Documentatie van het Ministerie van Economische Zaken heeft, in samenwerking met het Bureau voor Economische Programmatie en andere rechtstreeks betrokken instellingen, een ontwerp uitgewerkt van een economisch budget voor het jaar 1971. < ' < f
Dit document, dat een andere lijn volgt dan de vorige*budgetten, omvat de zes volgende delen : ' ' •'' ....,-, 1
Kort overzicht van de economische ontwikkeling in 1969;
2, Overzicht van de conjunctuurontwikkeling~in 1970; 3
Het economisch budget voor 1971 met~de~vooruitzichten voor dit jaar alsmede een statistische ontleding van de macro-economische evolutie in 1969, 1970 en 1971; 4 " Vergelijking van de vooruitzichten voor 1971'met~ de'doelstellingen** van'het ° derde plan"1971-1975; " ' ->'" • '' i ' *> *>•,'* 5
Doelstellingen en middelen van het'economisch beleid in'1971; "-f
6. Regionale aspecten van de economische ontwikkeling en van het beleid. Ik heb de eer dit ontwerp van economisch budget voor advies voor te leggen aan de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. Daar dit document aan het Parlement dient te worden meegedeeld binnen een termijn die, naar ik hoop, zo kort mogelijk zal zijn, zou ik U ten zeerste dank weten indien U mij het voorlopig advies van de Raad wou doen kennen t e gen 10 februari 1971. Op dat ogenblik zal het ontwerp worden bijgewerkt aan de hand van de laatste beschikbare gegevens".
C.R.B^.1971/76/1
- 2-
3 -
Gevolgde procedure In het vooruitzicht van deze vraag had het dagelijks bestuur van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, tijdens zijn vergadering van 11 januari, met het akkoord van het dagelijks bestuur van de Nationale Arbeidsraad besloten de voorbereiding van het ontwerp-advies toe te vertrouwen aan de Gemengde Commissie Conjunctuur » Met de instemming van de Minister werd overeengekomen dat het ontwerp-advies op 19 februari 1971 aan de plenaire vergadering van de Raad zou worden voorgelegd. — De Gemengde Commissie Conjunctuur—besteedde-vier-vergaderingen aan het onderzoek van het ontwerp van economisch budget, welke resp. plaatsvonden op 1, 4, 11 en 12 februari 1971. *«. : .->'n f V M> ->-, U'J'.T * nrv i i < '"••'• -_li 'T.v •< < '. t De Commissie heeft bij haar'werkzaamheden kunnen rekenen op de medewerking .van :
• , 1 ; r,
s f ,r,fi
, r f c j ..»
ia-;-s
... ,
»
t J-J..
De heer BAYENS, kabinetschef van de Ministervan.» Economische 'Zaken;- , ,, , • poJfvtv Mejuffrouw DETIEGE, lid van het kabinet van de Minister van Economische Zaken; De heren,DE VOS, eerste,adviseurs bij het^Bureau-voorrEconomischerProgrammatie; s '" HEYERICK, wn'd . directeur-generaarb'ïjDnetnMÏnisteriê/ vânvEcon5mischëf;tj -c
n. .»,
"Zaken;
-
n,.'f'o
' v
'M •
'<-wu-:
SWEVERS, adviseur bij het Ministerie van Economische Zaken. •i."i
CV
') -•
1
r
rt ' r
. l'Of-TrG
' O .p-o-j-r A
,,"
'.i^i >• Tevens .heeft de commissie aan^de in'de Centra leoRaadrsVOor -het zu n-Bedrij f sleven^ bestaande Werkgroep "Monetaire.,en Financiële^Aspecten"Tgevraagd^,; de monetaire en financiële aspecten te-, bestuderen waarmee^bijnhetnonderzoek van het economisch budget rekening moet worden gehouden. Deze werkgroep is bijeenJ5Jff . gekomen-opj40rrfebruari,l97L.v *' "-Cj7F1'f;> . ^ J I I W V J - J.''~ (In definitieve tekst nieuwe • n „ r ,;, ,brn,,fo, ,-,., •, ',/r~ bladzijde beginnen) o f ''j-T'r rr
rmv :l
"ADVIES" VANVDEnRAA'D">fm<•"r °
m
'f'
"
»'>-re ru t:,t.t
rr
Dit'adviesJ bevat tweecdèïen'J:
> ' Jr !••'
' (> !
r,
fundamentele! beschouwingen.met:betrekking,totrdejopvattingrzelfnyan het economisch budget en de methode die voor de uitwerking ervan\werd\-gevolgd; . , het.staridpunt. vanjde Raad'ten aanzienjvan detJdoelstellingen en.de middelen van het economisch beleid, zoals die met namein het vijfde deel van het ontwerp van economisch' 'budget'worden voorgesteld'. "'"'" ^ *' ' '"• 'r '•'" .,r;
J r
;'
f
r
>•
n j, fi
> ' .« f
.',
fin
-p
,i ', , !
')OV !
r
* ' o i '
c'f f i ' } '
'
M Ir.'i
'
'J frl
' i ' t ' ^ f '
'
IM
Tf'
'
FUNDAMENTELE BESCHOUWINGEN met betrekking tot de opvatting van het economisch budget en de methode die voor de uitwerking ervan werd gevolgd
Fundamentele opvatting van de Raad De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven heeft zich in het verleden meermaals uitgesproken over de opvatting van het economisch budget, in het bijzonder in zijn adviezen van 6 maart 1963 s 19 december 1963 en 15 januari 1965, welke adviezen werden uitgebracht bij gelegenheid van het onderzoek van vorige economische budgetten. Bovendien heeft het dagelijks bestuur van de Raad op 25 februari 196*> en 12 februari 1969 een aantal aanvullende beschouwingen naar voren gebracht. De Raad herinnert heel in het bijzonder aan zijn advies van 6 maart 1963 waarin hij de beginselen die volgens hem aan een economisch budget ten grondslag zouden moeten liggen heeft omschreven als volgt : "Het document waarin het economisch budget voorkomt dient..... o o m. volgende gegevens te bevatten : a) een objectieve raming van de vooruitzichten inzake de economische evolutie voor het volgende jaar- Deze raming moet in de eerste plaats worden opgemaakt op basis van de beste aanduidingen die op dat ogenblik beschikbaar zijn en uitgaande van de onderstelling dat geen wijziging wordt gebracht in de bestaande economische politiek die dus, evenals de andere aanduidingen, wordt beschouwd als een gegeven» Dit werk dient de regering tot grondslag voor een eventuele aanpassing van het economisch, financieel en sociaal beleid en voor de uitwerking van de aan het Parlement voor te leggen voorstellen met betrekking tot het financieel budget. b") een programmatisch beeld van de gewenste economische evolutie voor het volgende jaar, dat het echte economische budget vormt en dit keer is opgemaakt op grond van de doeleinden die de regering zich uitdrukkelijk voorneemt te bereiken en van de maatregelen van economische politiek die zij met het oog daarop wenst te treffen, rekening houdend met de diagnose waarvan sprake is onder a ) . c) een vergelijking tussen het economisch budget en de zuiver previsionele vooruitzichten, eensdeels, en het economisch budget en het expansieprogramma op halflange termijn, anderdeels". In ditzelfde advies gaf de Raad eveneens als zijn mening te kennen dat het Bureau voor Economische Programmatie bij de technische opstelling van het economisch budget moet worden betrokken, te meer daat dit document d e jaarlijkse schijf moet vormen van hetgeen in het volgende jaar kan worden verwezenlijkt inzake de programmatie op middellange termijn. De Raad stelt vast dat de kaderwet van 15 juli 1970 houdende organisatie van de planning en economische decentralisatie in haar artikel 3 in de mogelijkheid voorziet wan een jaarlijkse aanpassing van het economisch vijfjarenplan en in artikel 7 de procedure voor de raadpleging vân de adviserende raden omschrijft.
p. <
C.R.B. 1971/76
r
' • t>
- 5- 4 -
•! Het feit dat men op een aantal belangrijke gebieden, onder meer op sectorieel en regionaal vlak niet over becijferde doelstellingen beschikt, maakt het bijzonder moeilijk de voor 1971 door de .regering;aangekondigde sociaal-economische maatregelen juist te beoordelen.
Opdat deze bijdrage van de adviserende functie tot de uitwerking van het economisch budget een maximale efficiëntie zou hebben, ware het •wenselijk dat de auteurs van het budget rekening zouden houden met het werk dat de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven geregeld verricht op conjunctuurgebied en dat zij er zich zouden om beijveren de vergelijkbaarheid van de aan beide zijden gebruikte gegevens te verzekeren. Opmerkingen ten aanzien van', het ontwerp van economisch budget 1971 1
C.R.B. 1971/76
C.R.B. 1971/76
- de sectoriële benadering r
D e Raad m e e n t e e n aantal opmerkingen te m o e t e n formuleren t e n aanzien v a n h e t ontwerp v a n economisch budget 1 9 7 1 , hoewel h i j er zich vah bewust is d a t dit budget in e e n overgangsperiode v a l t w a a r i n d e door de kaderw e t v a n 1 5 juli 1 9 7 0 v o o r z i e n e instellingen en instrumenten tot stand m o e t e n worden gebracht.
Daar het economisch budget de jaarlijkse tranche van het plan moet vormen, dient te worden onderzocht hoe de in het plan verwezenlijkte sectoriele benadering moet worden toegepast in het economisch budget. De Raad vraagt dat dit aspect grondig zou worden onderzocht opdat het jaarlijks economisch budget ter zake een doeltreffend operationeel instrument zou kunnen zijn voor de tenuitvoerlegging van ,het plan.
K r a c h t e n s deze w e t had d e regering h e t ontwerp v a n economisch budget 1 9 7 1 v o o r advies a a n d e adviserende lichamen m o e t e n voorleggen op e e n tijdstip dat haar iri staat stelde h e t tegen 1 n o v e m b e r in het Parlement in te d i e n e n . tf
_ de regionale benadering
"3 Rekening houdend m e t d e tijd d i e d e goedkeuring ervan in het Parlement n o g zal v r a g e n , zal dit economisch budget slechts v a n a f het tweede kwartaal een reële invloed kunnen uitoefenen o p d e regeringsbeslissingen. - h e t economisch budget en h e t ontwerp-plan 1971-1975 De Raad is v a n oordeel d a t h i j geen advies k a n formuleren ten aanzien v a n h e t ontwerp v a n economisch budget 1971 als jaarlijkse schijf v a n het plan 1 9 7 1 - 1 9 7 5 , aangezien h e t ontwerp v a n dit plan h e m n o g altijd niet werd voorgelegd v o o r a d v i e s . D e in h e t ontwerp-budget v e r v a t t e v e r g e l i j k i n g tussen d e voor 1 9 7 1 in uitzicht gestelde economische ontwikkeling en d e doelstellingen v a n het derde plan, heeft e e n te globaal m a c r o - e c o n o m i s c h k a r a k t e r e n ziet d e sectoriële en regionale aspecten over h e t h o o f d . De Raad heeft dan ook besloten bij zijn onderzoek het economisch J*C\ budget 1971 alleen te beschouwen als een document waarin de doelstellingen ' ' en middelen van het economisch beleid voor het jaar 1971 worden aangegeven. Hij beperkt er zich dus toe uit conjunctureel oogpunt zijn advies geven over het vijfde deel van dit document zonder te verwijzen naar de vooruitzichten op middellange termijn.
f te
- zuiver previsioneel karakter van de becijferde ramingen die voorkomen in het ontwerp van economisch budget 1971 Al de becijferde ramingen van het ontwerp vân economisch budget die op de toekomstige ontwikkeling slaan hebben een louter previsioneel karakter en vertonen geen enkel voluntaristisch aspect. Verwijzend naar de vroeger door hem ingenomen standpunten, onderstreept de Raad nogmaals dat het economisch budget, naast projecties voor de toekomst, ook werkelijke becijferde doelstellingen moet aangeven met vermelding van de middelen die zullen worden aangewend om de spontane economische evolutie om te buiden.
Met dezelfde bekommernisfeen efficiënte band met het plan tot stand te brengen spreekt de Raad de mening uit dat in het economisch budget uitvoerig moet worden ingegaan op de -regionale aspecten. De Raad stelt vast, dat de gewestelijke raden, in tegenstelling met wat de kaderwet van 15 juli 1970 voorschrijft, niet verzocht werden zich over het economisch budget 1971 uit te spreken. Doordat hij niet over de adviezen5van de'gewestelijke raden beschikt," is het de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven niet mogelijk de in het ontwerp van economische begroting 1971 aangevoerde regionale aspecten te onderzoeken. Deze laatste zijn trouwens al te summier behandeld en zouden grondiger moeten worden uitgewerkt. De Raad is in het bijzonder van oordeel dat het economisch budget de regionale uitsplitsing moet bevatten van de overheidsinvesteringen zowel als van de particuliere investeringen. Verder is het onontbeerlijk dat, zoals de Raad reeds meermaals heeft gevraagd, de regionale arbeidsbalansen, die noodzakelijk ten grondslag moeten liggen aan de in het economisch budget omschreven maatregelen van economische politiek, zouden worden bijgehouden n dat: zij regelmatig aan de adviserende raden zouden worden meegedeeld. monetaire en financiële aspecten en beleidselementen ter zake De Raad e e n aantal gegevens schillende aspecten tijdens het komende
acht het volstrekt noodzakelijk dat het economisch budget en vooruitzichten verstrekt met betrekking tot de vervan de vermoedelijke financiële en monetaire evolutie jaar.
Een voluntaristisch economisch budget heeft alleen zin voor zover het kan steunen op een werkelijke financiële programmatie, die een inventaris omvat van al de financiële hulpbronnen die tijdens het jaar kunnen worden vrijgemaakt, van hun respectieve bestemming, alsmede van de maatregelen die worden overwogen om het evenwicht tussen beide elementen tot stand te brengen. Die inlichtingen zouden onder meer moeten slaan op _ de evolutie van de nationale besparingen en hun uitsplitsing volgens de gezinnen, de ondernemingen en de openbare sector;
7 (
- 6 -
TT
C.R.B. 1971/76
C.R.B, 1971/76
STANDPUNT VAN DE RAAD TEN AANZIEN VAN HET VIJFDE DEEL VAN HET ONTWERP VAN ' ECONOMISCH BUDGET 1 9 7 1 - 1 9 7 5 BETREFFENDE DE DOELSTELLINGEN EN DE MIDDELEN
VAN HET ECONOMISCH BELEID
- de evolutie van de betalingsbalans en, in het bijzonder, de evolutie van het saldo van de lopende verrichtingen en van de kapitaalbewegingen; - de evolutie van de financiële activa, met afzonderlijke vermelding van de evolutie der verschillende categorieën van spaardeposito's en die van de beleggingen in kasbons, obligaties en aandelen;
ttacrhnuwinpen in verband met de voorziene economische ontwikkeling De Raad heeft het niet nuttig geacht een grondig onderzoek te wilden aan het gedeelte van het ontwerp van economisch budget over de economische ontwikkeling in 1969, aangezien de inhoud van dit gedeelte in feite geen belang meer heeft voor de evolutie van de economische en sociale polxtxek xn iy/1.
- het totaal binnenlands kredietvolume en de verdeling ervan tussen de voornaamste financiële instellingen of sectoren; - de beleggingsmogelijkheden op de kapitaalmarkt;
In het algemeen kan verder worden genoteerd dat de in de delen II n III van het ontwerp met betrekking tot de evolutie in 1970 gestelde diagnose, alsmede de vooruitzichten voor het jaar 1971, in grote lijnen overeenstemmen met de door de Raad in zijn laatste conjunctuuradvies van 14 december 1970 geformuleerde beoordeling.
- de evolutie van de rentevoeten; - de begroting en de diverse voorziene financieringsmethoden; - de mogelijkheden van de ondernemingen inzake zelffinanciering en financiering met externe middelen; - de mogelijkheden op het gebied van de financiering van de behoeften inzake woningbouw; - de evolutie van de persoonlijke leningen en de leningen op'afbetaling. Bovendien zou het economisch budget precieze gegevens moeten verstrekken omtrent het beleid dat de regering, rekening houdend met de nationale en internationale context, voornemens is te voeren -
op monetair gebied inzake kredietverlening ten aanzien van de rentevoeten wat betreft de stimulerende en remmende maatregelen van budgettaire, fiscale en financiële aard»
H
De Raad is van oordeel dat het nuttig zou zijn in het*economisch budget de projectiemethoden toe te lichten die voor het opmaken van de vooruitzichten werden gevolgd. Verder zou men de cijfergegevens moeten omzetten xn grafieken om de tendensen van de evolutie beter te doen uitkomen. A<
ALGEMENE ORIËNTERINGEN De Raad betuigt in het algemeen zijn instemming met de onder dit
punt ontwikkelde beschouwingen. Hij is evenwel van mening dat hoewel men moet trachten, voornam p1iik tiidens het eerste halfjaar, het gecumuleerd effect van het einde yan 7e hoogconjunctuur en van de invoering van de B.T.W. op de prijzen en de kosten te beperken, dit risico geenszins mag worden ingeroepen om zich te verzetten tegen aanpassingen van de kosten of de prijzen ten gevolge van economxsche of , sociale factoren welke buiten die context vallen. Bi
TVRTjgRKSTELLINGSBELEID
De Raad is van oordeel dat het economisch budget de behoeften aan arbeidskrachten zou moeten aangeven door het verschil te berekenen tussen het aantal nieuwe arbeidsplaatsen die zullen worden geschapen en het aantal beschikbare arbeidskrachten. Wat de inspanningen inzake vakopleiding betreft meent de Raad dat in het economisch budget bepaalde doelstellingen te bescheiden zijn en yrxjde W P I «een terugslag zullen hebben op het stuk van de bestrijding vân de werkloosheid! te meer daar het aantal werklozen onder de voor die opleidingscyclussen ingeschreven arbeiders betrekkelijk gering blijft. ,..,.., Op dit gebied dient voorts de nadruk te worden gelegd op de noodzakelxjknexd van een coördinatie van de inspanningen, onder meer tussen het Ministerie vân Nationale Opvoeding, het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid en het Ministerie van Economische Zaken, alsmede van een beter overleg met de beroepskringen -van de sectoren voor het opmaken van de opleidingsprogramma's. De aandacht zou niet alleen moeten gaan naar de verbetering van de basisopleiding en de bijscholingsmogelijkheden, maar eveneens naar de ontwikkeling van de middelen voor permanente vorming, in het bijzonder door een aanpassing sn een verbetering van het onderwijs met beperkt leerplan.
C.R.B. 1971/76
- 9 - 8 -
C.R.B. 1971/76
Het opleidingsprobleem is onbetwistbaar een zeer belangrijke factor in de huidige context en het wordt voor steeds meer categorieën van werknemers gesteld; voor iedere categorie vertoont het trouwens specifieke aspecten waaraan men moet trachten tegemoet te komen. Zo dient bijzondere aandacht te worden besteed aan de vervolmaking en de herscholing van de zelfstandigens het kaderpersoneel en de directieleden van de ondernemingen. In deze periode van grondige structurele aanpassing, die bijzonder scherpe vormen aanneemt in de distributiesector, zouden meer ' financiële middelen beschikbaar moeten worden gesteld om de inspanningen met het oog op de noodzakelijke opleiding mogelijk te maken. De toenemende inschakeling van vrouwen in het bedrijfsleven vergt eveneens maatregelen op het vlak van de opleiding. Op de eerste plaats rijst het vraagstuk van de aanpassing aan de huidige en toekomstige eisen van de samenleving van de opleiding, die aan de jonge meisjes wordt verstrekt vooraleer zij een beroepsloopbaan beginnen. Gelet op de steeds meer voorkomende tendens bij gehuwde vrouwen na een min of meer lange onderbreking opnieuw een betrekking te zoeken, moeten verder nieuwe formules worden onderzocht om hun de mogelijkheid te bieden hun beroepskennis te onderhouden en bij te werken. De uitbreiding van de tewerkstelling van vrouwelijke arbeidskrachten moet gepaard gaan met een versnelde ontwikkeling van de onontbeerlijke sociale infra= structuur. Verder mag de verbetering die sedert twee jaar ingevolge de hoogconjunctuur met betrekking tot de jeugdwerkloosheid wordt vastgesteld, het structureel karakter van dit probleem niet uit het oog doen verliezen. Het door de Nationale Arbeidsraad op 12 juni 1969 uitgebrachte advies over de maatregelen om de tewerkstellingsmogelijkheden van de jongeren te bevorderen behoudt dan ook al zijn belang. De Raad dringt erop aan dat de regering er zich zou om beijveren de verschillende in dat advies gedane voorstellen ten uitvoer te leggen. In het economisch budget dient eveneens nader te worden ingegaan o; de regionale aspecten van de jeugdwerkloosheid. Ook moet aandacht worden besteed aan het probleem van de hooggeschoolde jonge werknemers uit het hoger onderwijs, die met steeds meer moeilijkheden te kampen hebben om een betrekking te vinden die overeenstemt met het niveau van hun opleiding, en zelfs werkloos blijven. J* De beschouwingen, die in het economisch budget aan het immigratiebeleid worden gewijd, zouden moeten worden uitgebreid en o.m. gequantificeerde gegevens moeten bevatten. In dit verband herinnert de Raad er aan dat hij in zijn vroegere adviezen de noodzakelijkheid heeft onderstreept van een geordend immigratiebeleid dat in een globaal kader zou worden opgenomen en dat rekening zou houden met de regionale en sectoriële structuurproblemen. Aangezien de behoeften op het gebied van de immigratie noodzakelijkerwijs wegens de sterk verschillende toestand per sector en zelfs per onderneming moeten worden benaderd, is het vanzelfsprekend dat de Bedrij fsraden moeten worden geraadpleegd en eventueel ook de ondernemingsraad van de betrokken onderneming. In verband met het probleem van de onthaalstructuren zouden op regionaal vlak eveneens becijferde details moeten worden verstrekt, zowel met betrekking tot de voorzienbare behoeften als tot de middelen die moeten worden aangewend om in die behoeften te voorzien. Verder dient eveneens aandacht te worden geschonken aan de behoeften van de reeds geïnstalleerde immigranten op het vlak van de sociale infrastructuur en van de levensomstandigheden; het economisch budget moet ter zake concrete en becijferde doelstellingen bevatten.
In verband met het probleem van de sociale herklassering der •ridervaliden vestigt de Raad de aandacht op het probleem van de herklassering mX de'bejaarde werknemers, dat op dit ogenblik een zekere scherpte heeft. op*dit'gebied genomen maatregelen zouden aanzienlijk moeten worden uitgebreid. Gelet op het sociaal belang van het probleem van de werkloosheid beiaarde werknemers, is de Raad van oordeel dat de voor de mindervalide werknemers overwogen maatregelen ook op hen toepasselijk zouden moeten worden gemaakt. Go
T-WVK'STERINGEN a)
particulier» investeringen Het behoud van een voldoende groot volume van particuliere invesen is zowel uit conjunctureel als uit structureel oogpunt van groot belang.
•
- ' "* { Hoewel de in 1970 vastgestelde aanzienlijke investeringsinspanning 1 V o e onverzwakt blijkt aan te houden, dient de regering toch met aandacht tot nog c t e z i e n o p d e e v o l u t i e v a n d e investeringstendens, te meer daar coniunctuur in 1971 minder expansief zal zijn, 'de rentabiliteitsvoorj
n io«nene
conjunctuui m
*•-"* ""•"»='• <^>-f
— J -*
-Zin van de ondernemingen minder gunstig geworden zijn en een aantal onderuitzicnce h u n z w g k k e f i n a n c iële structuur, niet kunnen denken aan de investeringen die noodzakelijk zijn om hun positie te versterken en hun rentabiliteit te verhogen. •s,D e huidige dalende beweging van de rentevoeten en de verruiming A financieringsmogelijkheden zijn zeker belangrijke stimulansen voor de onvan d e . f i n ^ w a a r a a n eventueel nog kracht zou kunnen worden bijgezet door een aan dfconjunctuurstand aangepaste toepassing van de expansiewetten. Ten einde de doelmatigheid van het investeringsbeleid op te voeren het wenselijk zijn de financiële maatschappijen er daadwerkelijk bij te betrekken . , ,• • De Raad onderstreept de noodzakelijkheid van een regionale bena•n 1 van de Investeringen met de systematische medewerking van de gewestelijke raden.
,t
.,
bV riuisvésting, 1
" De'doelstellingen op het gebied van de woningbouw zouden in het • nh budget moeten worden gequantificeerd, zowel met betrekking tot het e C O n T bou»en woningen als tot het volume van de financiële middelen dat eraan aantal te zal worden besteed. De Raad is van oordeel dat het begrotingssupplement, dat in het van economisch budget speciaal voor de sociale woningbouw *>ordt aangeontwerp ^ ^ verhoging met een half miljard, ontoereikend is als men in de kondiga» * b e h o e £ t e n O p dit gebied wil voorzien, te meer daar de terugslag van belangrij afgezwakt door de stijging van de bouwkosten, wovàt deze maacrefafsi
De Raad dringt erop aan dat de overheidsinvesteringen in het ecoh budget verder zouden worden uitgesplitst volgens de grote categorieën nom investeringen, en dat dit budget onder meer concrete gegevens zou bevatten met Va ° \king tot de doelstellingen die op het gebied van de sociale infrastructuur betre
moeten
ti-f worden u„,.«•! bereikt
.
10 Het probleem van de criteria om een beroep waardelijke tranche: deze tekst moet in de worden ingediend, met name op basis van de Bedrij fsraad voor het Bouwbedrijf dient te
C.R.B. 1971/76 - 11 -
te doen op de voorplenaire vergadering inlichtingen die de verstrekken.
F, OVERHEIDSFINANCIËN De Raad is van oordeel dat de regering in het economisch budget haar voornemens zou moeten omschrijven in verband met de indexering van de belaàtingschalen, welke indexering de Raad verwezenlijkt zou willen zien.
D. VERBRUIK EN PRIJZEN a) verbruik
l
De Raad herinnert eraan dat hij op dit ogenblik,een advies voorbereidt over de economische en sociale weerslag van de verkoop op afbetaling en dat hij zich ter zake binnenkort zal uitspreken. b) prijzen De Raad stelt in het algemeen vast dat het economisch budget al te zeer is^afgestemd op het beleid dat in de eerste maanden van 1971 op het gebied van de prijzen in verband met de B.T.W. moet worden gevoerd, welk probleem in feite achterhaals zal zijn op het ogenblik dat het economisch budget door hec Parlement zal worden goedgekeurd. De Raad wenst dan ook dat men er zich nu ( reeds zou om beijveren het beleid te bestuderen en te preciseren dat later iri ' het jaar moet worden gevoerd, wanneer de terugslag van de inwerkingtreding van d< B.T.W. zal zijn afgezwakt. De Raad onderstreept de noodzakelijkheid zelfs tijdens de eerste maanden van 1971, die uit fiscaal oogpunt een overgangsperiode vormen, soepel te werk te gaan bij het onderzoek van de aanvragen tot prijsverhoging om het gewicht ervan niet op het einde van het eerste kwartaal af te wentelen. i
De invoering van de B.T.W. en de weerslag ervan op de prijzen inl de sector van de Openbare Werken en in de bouwindustrie, heeft de regering tot àt beslissing gebracht tijdens de eerste weken van het jaar geen aanbestedingen uit te schrijven. De Raad dringt er derhalve op aan dat deze periode van afremming* de aanbestedingen zo kort mogelijk zou zijn, ten einde in de loop van de volgend maanden een dieptepunt in de activiteit te voorkomen. Verder vraagt hij dat innaaimaatregelen zouden worden genomen om het voor 1971 in uitzicht gestelde progi^ ma van overheidsinvesteringen niet in het gedrang te brengen. " T n e r i n n ert eraan dat men de prijsvorming in haar internationale context (> moet plaatsen en ze moet invoegen in een structureel kader op middellange termijn veeleer dan zich hoofdzakelijk te laten leiden door beschouwingen op korte termij* •iJoor een^ prijsbeleid fee voeren dat niet voldoende rekening zou houden met die , internationale en structurele factoren en dat al te zeer op de verdediging van | de koopkracht der munt zou zijn gericht, zou men gevaar lopen sommige eisen van , de economie der ondernemen uit het oog te verliezen, in het bijzonder op het gebied van de rentabiliteit, die de voorwaarde zelf is voor het dynamisme van de ondernemingen • E. BUITENIANDS EVENWICHT
C.R.B. 1971/76
' '
De Raad dringt erop aan dat de overgang naar hët stelsel van volledige detaxatie van de uitvoer binnen de kortst mogelijke tijd zou worden verwezenlijkt, rekening houdend met de gunstige positie», van de schatkist en met de noodzakelijkheid het dynamisme van onze uitvoer te steunen, nu een vertraging ! van deze laatste in zicht is.
In het economisch budget worden de voordelen die onbetwistbaar inherent zijn aan het B.T.W.-stelsel, voorgesteld als thans reeds verworven. De Raad, die het B.T.W,-stelsel met algemene stemmen heeft goedgekeurd en in zijn adviezen het belang ervan heeft doent uitkomen als middel om zowel de produktie als de distributie te rationaliseren, moet toch Vaststellen dat in de huidige overgangsperiode de voordelen lang niet verwezenlijkt zijn ingevolge het behoud van een uitvoerbelasting, de spreiding van de terugbetaling van de in de voorraden geïncorporeerde belastingen, de degressiviteit die van toepassing • s bij de vrijstelling van de aankopen van kapitaalgoederen en de kosten inzake vooruitfinanciering die op de belastingplichtigen rusten; de terugslag van deze maatregelen varieert trouwens sterk volgens de sectoren. De Raad verzoekt de regering van de B.T.W. gebruik te maken om de tendens op het gebied van de investeringen te ondersteunen, in het bijzonder door de verehelling van de detaxatie van de aankopen van kapitaalgoederen. De Raad wenst erop te wijzen dat, wat de terugslag van de B.T.W. h t ft e e n uisluitend macro-economische benadering de nuances over het hoofd Jpt Wegens de structurele wijzigingen op het stuk van de prijzen die eruit ortvloeien en de verschuivingen welke zij kunnen teweegbrengen in de aankopen r»n de verbruikers, is een benadering op het niveau van de sectoren zelf geboden, 3!lke benadering reële moeilijkheden aan het licht kan brengen die, al zijn zij van voorbijgaande aard, door de regering niet uit het oog mogen worden verloren in het economisch beleid dat de komende maanden moet worden gevoerd.
