4e JAARGANG
11 AUGUSTUS 1922
No. 16
H E T SCHIP.
VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBODW EN SCHEEPVAART T EV EN S ORGAAN DER
VEREENIGING VAN TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED en van het NATIONAAL TECHNISCH SCHEEPVAARTKUNDIG MUSEUM Redactie Scheepsbouw: Ir. A . M. SCHIPPERS s. i. — D irecteur J. MOORMAN. Vaste Medewerkers : Ir. J. C. ARKENBOUT SCHOKKER s.i., Ir, A . A. BOON, c.i., C. H. K. BORGHARDT, Ir. R. J. DIJKHUYS, Ir. A . V A N DRIEL, W. A. ENGELBRECHT, HERO B. DE GROOT, D r. M .D . H A G E , Ir. J.H. A .W . graaf VAN HEERDT T O T EVERSBERG s.i., Ir. A. ROORDA, s.i., Dr. J. DU SAAR, S. SNUYFF, K. TESCHMACHER, Ir. M. W. VOOGT, J.E.zn. s.i., Mr. A. J. M. VAN WESSEM, e. a. fiu re a u x v a n R e d a c tie e n A d m in is tr a tie t A M A L I A V A N S O L M S S T R A A T 2 -4 , D E N H A A G , T e l. Ë e x u ld e n h o u t 1620 A B O N N E M E N T i B in n e n lan d f 4 ./— p e r k w a r ta a l, B u ite n la n d f 2 5 .— p e r ja a r . L osse N u m m e rs f t . — A D V E R T E N T I Ë N 40 c e n t p e r re g e l. Bij c o n tr a c t v e rla n g d ta r ie f .
SCH EEPVAAR T N i e t t e g e n s t a a n d e d e s t a k i n g d e r m i j n w e r k e r s blijft d e i n d u s t r i e e l e to estan d in de V er. Staten v erbeteren. D e ru w ijz e rp ro d u c tie b e d ro e g D e a lg e m e e n e p ositie d e r v r a c h t e n m a r k t k a n n o g s t e e d s g e e n in h e t l e h a l f j a a r 1 9 2 2 1 2 m illio e n ton, t e g e n 9 .4 0 0 .0 0 0 t o n in d e w i j z i g i n g ten go e d e o n d e r g a a n . Tndien a a n deze of g e n e m a r k t d o o r o v e r e e n k o m s ti g e , p e r i o d e v a n 1921. tijdelijk w a t m e e r v r a a g n a a r r u i m t e de s t e m m i n g iets v a s t e r w o r d t , Voor su ik erv rach te n v a n C u b a n a a r V e r. K o n i n k r i j k , w a a r v o o r d a n lo open, a ls o f h e t v a n z e l f sp re e k t, a an e e n a n d e r e m a r k t de a a n v a n k e l i j k n o g 2 1 / - w e r d b e ta a ld , liep de n o t e e r i n g t e r u g t o t 1 4 /6 , k o e r s e n t e r u g , z o o d a t h e t e i n d r e s u l t a a t v a n een r o n d r e i s o n v e r a n d e r d ph o sp h a a tv ra c h te n v a n T an ip a n oteerden n a a r N ederland 3 A l en naar — d.i. slech t — blijft. O n d e r deze o m s t a n d i g h e d e n w o r d t de p ositie v o o r r e e d e r s , in de ' D e n e m a r k e n 4.K , i n b e id e g e v allen v o o r p r o m p t e r u i m t e . E r t s - e n p h o s p h a a t v r a c h t e n v a n d e M i d d . Zee b l ijv e n o n v e r a n d e r d ee r ste p l a a t s v o o r t r a m p r e e d e r s , ste ed s m o eilijk e r. W a n n e e r m e n slecht. R e e d e r s b e g o n n e n e c h te r e en m e e r t e r u g g e t r o k k e n h o u d i n g be d e n k t, da t de h u i d ig e c h a o tis c h e t o e s ta n d in d e n i n te r n a t i o n a l e n a a n te n e m e n t e n o p z ic h t e v a n h e t a c c e p t e e r e n d e r lag e k o e r s e n . M e t handel n o g m a a n d e n l a n g k a n d u re n , d a n m a g m e n zicli wel a f v r a g e n ho e l a n g een g r o o t deel d e r s c h e e p v a a r t o n d e r n e m ingen h e t h o o f d n o g • h e t o o g o p de p o s i t i e d e r k o l e n m a r k t g i n g e n zij e r in m e e r d e r e m a t e de v o o r k e u r a a n g e v e n o m na lo s s i n g o n m id d e l li j k in b a l l a s t t e r u g t e zal w e t e n te b ie d e n a a n de o n o p h o u d e lijk e f in a n c ie e le v e r lie z e n . D e ke e r e n . A f g e s l o t e n w e r d o.a. n a a r R o t t e r d a m : v a n G a r r u c h a a d 7/-, ta lrijk e j a a r v e r s l a g e n v a n b i n n e n - en b u ite n l a n d s c h e r e e d e r ij e n ov e r v a n B o n a t d 6 / - v a n L a G o u l e tt e ad 7/-, v a n R e n i S a f a d 6 /-, v a n h e t a fgeloop en j a a r g a v e n r e e d s te de n k en . H o e v e e l m e e r r e d e n t o t H o r n i l l o B a y a d 6 /6 , alles ppt. p e s s i m is m e is er, s e d e r t de m a la is e o n v e r m i n d e r d v o o r t d u u r t , en D e D o n a u w e r d ie ts v a s t e r t o t 18/6 v o o r h a n d i g e b o o t e n n a a r er zelfs op n o e m e n s w a a r d i g e v e r b e t e r i n g i n de a.s. h e r f s t p e r i o d e V e r. K o n . / C o n t . , 3 d. m i n d e r v o o r g e r s t . w e i n ig of geen u i t z i c h t b e s t a a t. S c h e p e n late n v a r e n k o s t g eld, schepen la te n o p lig g e n k o s t geld, g o e d e sc he p en v e r k o o p e n k a n v e elal slech ts D e h o u tv a a rt. p laa ts h e b b e n v e r b e n e d e n k o stp rijz e n . O n d e r deze o m s t a n d i g h e d e n b e s t a a t er alle a a n le id in g , te v re ez en , d a t de p e s s i m is te n o n d e r de V oor h o u tv ra c h tc n v a n F inland en Z w eden w erden v e rscheidene reed ers, die b e w e re n , d a t de e r g s t e sla g en in h u n k r i n g e n n o g niet h a n d i g e b o o t e n o p g e n o m e n n a a r N e d e r l a n d , B e lg ië en V e r . K o n i n k r i j k . ge v a lle n zijn, gelijk z u lle n k rijg e n . D e k o e r s e n z ijn e v e n w e l v a n d ie n a a r d . d at, n a a r v a n D u i t s c h e z ijd e V an de v e r sc h ille n d e w e r e l d m a r k t e n blijven dc O o s t c r s c h e o n v e r w o r d t g em eld , e r slechts voor D uitsche booten m e t eenige w in s t k a n a n d e r d stil. S le c h ts j a v a g a a t v o o r t r u i m t e op t e n e m e n v o o r su ik e r w orden gevaren. t o t o v e r 't geheel 30/- n a a r M id d . Z ee /V er. K o n . / C o n t . C a lc u t ta A f g e s l o t e n w e r d o.a, v a n O n e g a n a a r Z a a n d a m v o o r 12C0 s t a n d a a r d s noteert voor m a n g a a n e rts n a ar A n tw e rp en /R o tterd a m of D u in k erk en d.b.b. a d 56/6. A u g . / S e p t . ; v a n K o v d a n a a r D elfzijl v o o r 1 0 5 0 s t d s . ca. 20/- A u g . laden, V i z a g a p a t a m 19/6 v o o r A u g . en la te re b e la d in g , d.b.b. a d 5 6 /6 , S e p t . ; v a n W a s k l o t n a a r Z a a n d a m v o o r 7 0 0 / 7 5 0 s t d s . in beid e g e v allen v o o r g r o o t e b o o t e n . B o m b a y b l ij f t o n v e r a n d e r d d.b. (2 7 7 s t d s . brls) a d ƒ 25; v a n O s c a r s h a m n n a a r Z a a n d a m v o o r slecht. A f l a d e r s g a a n o v e r ’t a lg e m e e n n i e t b o v e n 17/6 b a sis één n a a r 8 0 /1 0 0 s t d s d.b. ( A b d s .) a d ƒ 28, e in d e J u l i / b e g i n A u g . ; v a n H u d i k s één h a v e n V er. K o n . / C o n t. vall naar A ntw erpen voor 2 8 0 /3 4 0 std s. b.d. (90 p e t. b d s . ) a d V a n O c e a n I s l a n d w e r d v o o r p h o s p h a a t n a a r V er. K o n . / C o n t . A u g . frs. 1 4 0 /1 5 0 , 1 t o t 15 A u g . ; v a n Gefle n a a r D u i n k e r k e n v o o r 3 85 s t d s . a f la d in g a f g e s l o t e n a d 37/6. d.b. a d f r s . 135, ca. 10 A u g . ; v a n A r c h a n g e l n a a r L o n d e n v o o r 9 5 0 M a u r i t i u s g a a t v o o r t r u i m t e op te n e m e n v o o r s u i k e r n a a r Ver. s t d s d .b .b . a d 5 6/-, A u g . ; van i d e m n a a r O o s t k u s t V e r . K o n i n k r i j k K o n ./ C o n t. a d 22/6. v o o r 1000 s t d s . d .b .b . a d 59/-, o p tie W e s t k u s t V er. K o n i n k r i j k acl Van^ de w e ste lijk e m a r k t e n blijft de L a P l a t a - m a r k t o n v e r a n d e r d 61/6, A u g . ; v a n O n e g a n a a r K i n g ’s L y n n v o o r 650' s t d s . d .b .b . stil. V o o r p r o m p t e r u i m t e w a s n a u w e l i j k s b e la n g s t e l l in g . V o o r A u g .64/-, A u g . E r w a s g o e d e v r a a g n a a r r u i m t e v o o r d w a r s l i g g e r s v a n laden w e r d ca. 2 3 /- g e n o te e r d . I e ts b e t e r s t a a t h e t e r v o o r t e n opzic hte D a n z i g n a a r L o n d e n a d 13/- en v o o r m i j n s t u t t e n v a n W y b o r g n a a r v a n la t e r e posities. V a n S a n L o r e n z o n a a r V e r . K o n . / C o n t . w e r d O o s t k u s t V e r . K o n i n k r i j k ad 32/-. v o o r S e p te m b e r en O c t o b e r r u i m t e o p g e n o m e n ad 2 3 / 9 k 2 5 /-. D e N o o r d - P a c i f i c is e r n ie t b e t e r op g e w o r d e n . V o o r g r o o t e bo o ten D e k o le n v a a rt. w e r d n a a r Ver. K o n i n k r i j k 35 /- g e b o d en . D e A m e r i k a n n s c h e A t l a n tische g r a a n v r a c h t e n g e r a a k t e n o n d e r d e n in v lo e d v a n de k o l e n v e r Tn d e a l g e m e e n e v r a c h t v a a r t b e g o n de o n t w i k k e l i n g d e r k o l e n v a a r t sc he p ing e n v a n E n g e l a n d n a a r de v e rs c h ille n d e h a v e n s d e r V e r . S ta te n , v a n E n g e l a n d op A m e r i k a de m e e s te a a n d a c h t t e treldce n. D e k o l e n a ls m e d e n a a r C a n a d a . V a n de N o r t h e r n R a n g e w e r d e n g r a a n v r a c h t e n v o o r r a d e h in A m e r i k a zijn e inde lijk da n to c h s c h a a r s c h g e w o r d e n , afg eslo ten t o t 13, l a t e r 12R> e n 12 c. p e r 100 lbs. n a a r h e t C o n t in e n t , v o o r a l i n de z e e h a v e n s e n aan de G r o o t e Meren.' W e r d v a n W a l e s e n terw ijl v a n M o n t r e a l o f f e r t e n v o o r g r a a n t o n n a g e w e r d e n g e v r a a g d de O o s t k u s t v o o r p r o m p t e r u i m t e a a n v a n k e l i j k 7 /6 8 /- b e t a a l d , v e r op de b a sis v a n 14 fi 13K>, l a t e r v a n 13 c. n a a r h e t C o n t i n e n t en van v o l g e n s h a d d e n a f s l u i t i n g e n p l a a t s v a n 9/- t o t 1 5 /-. Z e l f s z o u d e n r e e 3/- p e r q u a r t e r n a a r het V e r. K o n i n k r i jk . d e r s m e t h e t o o g op d e g e r in g e k a n s op r e t o u r v r a c h t v o o r p r o m p t e I n d i e n er in E u r o p a g e e n g e b r e k a a n k o o p k r a c h t w a r e , z o u d e n er r u i m t e 1 7 /6 h e b b e n g e v r a a g d e n v e r k r e g e n . rijk e v e rs c h e p i n g e n v a n A m e r i k a h e r w a a r t s k u n n e n p l a a t s h ebb en . I n t u s s c h e n w e r d e n tal v a n b o o t e n v a n d e n S h i p p i n g B o a r d v o o r V o lg e n s m e d e d e e l in g v a n h e t D e p a r t e m e n t v a n L a n d b o u w b e l o o f t de deze k o l e n v a a r t a a n g e w e z e n , die t o t d e n v a s t g e s t e l d e n k o e r s v a n 8 / 6 g r a a n o o g s t in de V e r. S t a t e n d i t j a a r g r o o t e r te z u lle n z ijn d a n het k u n n e n w o r d e n g e c h a r t e r d . Z o o a ls in h e t a fg e lo o p e n j a a r l e v e n d i g e ge m id d e ld e in de l a a t s t e vijf j a r e n . D e a.s. t a r w e o o g s t w o r d t g e sc h a t k o len v ersch ep in g eu v a n A m e rik a n a ar h et V er. K o n in k r ijk p laats op 817 m illio e n bu sh e ls, die v a n m a is op 2 8 6 0 m il l io e n bu sh e ls. D e hadden,, g e s c h i e d t h e t t h a n s in o m g e k e e r d e r i c h t i n g . V a n A m e r i k a a n sta n d v a n den k a t o e n o o g s t w o r d t n o r m a a l g e n o e m d . D e t o t a l e p r o sc he z ijde b e h o e f d e e r e ch ter veel l a t e r n a den a a n v a n g d e r m i j n d u c tie w o r d t v o o r d it j a a r g e s c h a t op 11 m illio e n b a le n , t e g e n een w e r k e r s s t a k i n g e e n b e g i n m ee te w o r d e n g e m a a k t . D e z e e r e r n s t i g e w e rk elijk e p r o d u c t i e v a n 7.954.444 b a le n in h e t v o r i g e j a a r en v a n p o g i n g e n , die e r v a n re g e e rin g s z i j d e t h a n s w o r d e n a a n g e w e n d o m de 13.440.000 ba le n in 1920. g e s c h il l e n i n h e t m i j n - e n het s p o o r w e g b e d r i j f bij t e l e g g e n , d o e n v e r D e v ra c h te n m a rk t.
nu icden, dat de [r.njjcl>rh'.■ UiiKruxpiirtt•;ir~ niet zuu lang gcuiiegeu xi Hen beleven van de Amerikaausehe ktdeiiaanknnjen als in het atgehiopcn ja a r de Amcrikunnselte expurteurs van liet iiijpetid g e b rc ; in In t Vet’. K oninkrijk profiteerden. <)<>k te -San Franeisen werden verscheidene houten gecharterd voor holen, niet alleen van Engeland m aar tevens van Australië. Italië kwam in Engeland levendiger in de m arkt, nadat de aanvoeren uit A m erika zoo goed .als tot staan kwamen. (lok voor A rgentinië en Brazilië is de Anierikaansche concurrentie voor de Fngelsche exporteurs tijdelijk uitgeschakeld. Naar de P lataKivier werd afgesloten van South W ales ad 1ö a 17/- ppt.. naar Kin de Jan ciro ad ló/~. Voor continentale gasfabrieken w ordt in den laatsten tijd gecon tracteerd voor langere leveringeti dan voor twee a drie maanden, zooals tot nog toe het geval w as; terwijl spuwwegmaatschappijen in de m arkt zijn voor leveringen gedurende een halfjaar. In kolenkritigiu meent men dat de kulenprijzeu hun laagstelt stand bereikt hebben. De daling der w isselkoersen van verschillende landen dreigen van onguustigen invloed te worden op den Engelscheti kolenexport. Vooral vreest men in Engeland voor het behoud van Daitschland als groota fiu in er. De verschepingen derw aarts hebben in Juni 889.644 ton bedragen; voorts tiaar Nederland 568.081 ton. Frankrijk 982.071 ton en Italië 467.459 ton. De totale knlenexport bedroeg in Juni j.1. 4.793.648 ton: gedurende het afgeluopen h alfjaar 27.183.960 ton. terwijl in deze periode aan schepen, bestemd n aar andere landen. 1.530.915 ton bunkerkolen werd verstrekt. -Keeders begonnen weer terughoudend te worden ten opzichte van het aanbieden van ruim te, m et het doel de niet loonende vrachtkoersen iets te verbeteren. betaald w erd van W ales o.a. n aa r: Boinbay 20/6, Alexandrië 12/10D , W est-ItaÜ ë 10/3 a 10/9. San Francisco 13/-. De Tyne no teerde n aar: H am b u rg 5/3 a 5/6 Ivoor cokes 8/6); naar Breinen en Eniden 5/6 (voor cokes 8/6); naar Stettin 7/-, Riga 7/6 (voor cokes 1 0 '-); Maltnft 7/3. N orrköping 7/6, P etrograd of Kroonstad 11/-. De kolenverschepingen van Spitsbergen hebben begin Juli een aan vang genomen. De D reat N orw egiau Spitzbergen Cotnpanv had 80.(100 ton kolen voor verscheping voor Noorwegen gereed liggen, w aarvoor 10 stoomschepen in de vaart zijn gebracht. De eerste aan voeren hebben te C hristiania plaats gehad. Lijnbedrijf.
De D eutsch-A ustral. Dainpfsch. Des. zal in combinatie met den X ordd. Ldoyd en de H olt Line 19 Aug. een dienst op Australië en op Z uid-A frika openen. Maandelijks zal een boot van een dezer reederijen w orden geëxpedieerd. De Zuid-A frikaansche havens zullen slechts door de booten der D eutsch-Austral., die een overeenkomst met dë Deutsche O st A frika Linie heeft getroffen, worden aangedaan. De lta ven van A ntw erpen is in het vaarplan upgenomen. *
De H am burg-A m erika Linie zal vanaf begin September op de uitznovvel als op de thuisreis Plym outh aandoen in haar maandelijkschen dienst op Cuba en Mexico. * De W nerimmtt Linie te H am burg is voornemens, te beginnen in Septem ber a.s.. h aar Idioten in den dienst op W est-A frika Southamptori te laten aandoen, evenals het geval w as vóór den oorlog. * De N orddetilsehe I.loyd zal 11 Nov. voor het eerst zijn stoomschip IfV.ivr, dat nog op de helling staal hij de A.D. W eser, naar ( lost-Azië zenden en daarm ede ook den passagier sdienst naar liet Verre Oosten hervatten. lie t schip zal Rotterdam , Denua en P o rt Saiil aandoen. *
De ( leean Line te H am burg heeft een direelen passagiers-, post en vrachtdienst te.sschcn 1lam lnirg en Mexico ingesteld. Het eerste schip dezer niemve lijn. het tiirbinescllip (Slüekshurg, is na een reis van 23 dagen op 20 Juni in Vera ( Yuz aangekomen. Van nu af zulten in snel tempo pasagiers-. post- en vrachtschepen der Oceau Line om de 14 dagen vertrekken. * De Xippon Ynsen Kaisha zal begin Nov. haar nieuw turhineschip N aaam ki M um . van H am burg m et passagiers direct naar Oost-A/.ië laten vertrekken. Dit schip loopt ongeveer 18,'i a 1*1 knoojien en zal daardoor de reis H am burg- Shaughai in een 36 dagen, naar Kobe in 40 dagen doen. Een zusterschip, de Shun^luii M um . zul begin Dcc. vertrekken. * In O ctober opent de Keederij lltigo Stiimes een nieuwen dienst op ( lost-A/.ië. S took olie p rijz en .
Na de prijsverlaging voor lichte en Dieselolie van 100 tot 80 sh. >er ton is ook de prijs voor zw are bunkerolie verlaagd, en wel van '70 tot 60 sh. per ton. Hoewel deze reductie voor reeders van booten, ingericht op het
gebruik van vloeibare brandstof, een aardige tegem oetkom ing is, is zij toch onvoldoende, zoolang goede bunkerkolen verkrijgbaar zijn voor ca. 20 sh. Immers, zoolang bunkerolie per ton meer dan het dubbele kosl dan bunkerkolen, moet de eerste als duurder worden beschouwd. De aanleiding tot deze verlaging zal in verhand staan met de reductie, die de prijzen van bunkerkolen onlangs hebben ondergaan. P e rso n a lia .
Met ingang van 1 Septem ber is benoemd tot ingenieur der Kon. Ned. Marine. Ir. M. I'. Dunning. scheepsbouwkundig ingenieur. F aillissem enten.
lie t in No. 13 van 30 Juni j.1. verm elde faillissement van de N.V'. Reederij Libclle te Rotterdam is opgeheven. * In de vergadering van aandeelhouders van de N.V. Scheepsw erf „De Vlijt" te Martcii'-hoek is de beslissing aangaande het voorstel der directie tot liquidatie der vennootschap uitgesteld. D ividenden.
N.V IJsehverf te 1 'treeht geen dividend op de gewone aam leelci. preferente aandeelen 5 pet. V erk o ch te schepen. Het Nederlandsche passagiers- en vraehtstiicimschip SinJoro. toebehoorende aan den K otterdam schen Lloyd, gebouwd in 1899, geclas sificeerd Bureau Veritas I 3/3 L. I. L, 5000 ton d.\v„ 408'- ‘3"X 49'—0 ”X 2 8 '—6 ”. machines van 4000 T.P.K., hetwelk in den ge re gel den dienst tusschen R otterdam en N ed.-lndië heeft gevaren, is door bemiddeling van den m akelaar Jactj. P iero t Jr. te R otterdam verkocht naar Lissabon aan de Cornpunnia Nacional de Navegaqao. In - en u itk la rin g e n V e reen ig d K o n in k rijk .
De in- en uitklaringen in de havens van het Ver. K oninkrijk in de maand Juni Weven iets ten achter tegenover die der vorige m aand; en wel als v o lg t: Engelsche schepen, Inge geklaard. D itgeklaard. 1Tonnen. o Tonnen. Juni 1922 2.561.994 3.197.310 Mei 1922 2.762.988 3.244.577 ju n i 1921 2.331.211 1.577.494
Juni 1922 Mei 1922 Juni 1921
Buitenlandsche schepen. 1ngcklaard. I litgeklaard. Tonnen. 'Ponnen. 1.259.565 1.777.726 1.337.669 1.859.763 943.013 425.300 H avenaangelegenheden.
H et havenbestuur te Londen besloot met ingang van 31 Juli de hijslag-percentages op de tarieven der haven- en opslaggcldcn verder te verlagen met 20 pet., w aarm ee de tarieven gereduceerd w erden tot 65 a 75 pet. boven die van vóór den oorlog. D e I n t e r n a t i o n a l M a r i n e Cy.
lïliil-ens het verslag over 1921 bezit de International M arine Company te N ew -jersey het volgende percentage aan aandeelen in verschillende scheepvaartm aatschappijen; 'Percentage eig T o taal kapitaal dmn der 1. M I'elge Americaine frs. 13.845.000 100 International Nav. Co. 100 700.000 £ A tlantic Transport Co of West Virginia 100 $ 3.000.000 Oceanic Steam Nav. Co. 100 £ 5.000.000 Frederick Leylaml, pref. 1.414.350 99.6 ,, 1.200.000 Frederick Leyland, gew. 100 t1 1.000.000 Atlantic Transport Co. 100 M 195.375 Siiaw, Savill & Albion Co., pref. 44,2 ,, Shaw, Savill ft Albion Co., gew. 195.375 44.2 ,( 150.000 Deorge Thomsson ft Co., pref. 99.2 ,, Deorge Thomsson ft Co., gew. 50.000 100 D eorge T hom sson ft Co., best nr 'S ,, 50.000 100 lltillanil-.liHi’ril.'a l.ijn 10 A ƒ 25.000.000 New York Shipbuilding Co. 200.000 aandeelen 16.5 A rb eidstijd op F ra n s c h e schepen.
Het Congres der l-ralische zeelieden, dat op 31 Juli j.1. gesloten werd, heeft besloten een algenieene w erkstaking te proclam eeren. indieu een verlenging van den achturem lag w ordt ingevoerd. Aan het bestuur werd opgedragen pogingen te doen om de internationale medewerking der arbeiders te verkrijgen.
H E T N IE U W E L L O Y D S R E G IS T E R (1922-1923) A ls gew oonlijk b evat L lovds R e g ister zeer volledige bijzonderheden van nlle zeeschepen der w ereld g ro o te r dan 100 reg. ton (h ru to ). H et b e t r e f t thans een volledige lijst o m tre n t circa 34.000 stoom -, m o to r en zeilschepen. H e t'h o o fd stu k d at h et m eest de aandacht v ra a g t is dat b e v a tte n d e de statistisch e tabellen. T ab e l N o. 5 to o n t aan, d at meer d a n 28*1» m illioen reg. ton (h ru to ) bij L loyds R egister zijn geclassi fic e e rd . T ab el No. 1 w ijst uit, d at er in h et Lloyds R eg ister behoudens de sch ep en kleiner dan 100 reg. to n b ru to 4.680 zeilschepen van 3 .0 2 7 .8 3 4 reg. to n (b ru to ), 29.255 stoom - en m otorschepen van 6 1 .3 4 2 .9 5 2 reg. ton (b ru to ), to ta al dus 33.935 schepen m et 64.370.786 r e g . -ton (b ru to ) zijn opgetcekend. E en ig e vergelijkende cijfers volgen h ie r o n d e r.
wereld, het tegenw oordige percentage is iets meer dan 3314. N oor wegen, die de derde plaats innam, is nu de zevende, terwijl Japan, die zes was, nu de derde is, dicht op de hielen gevolgd door Frankrijk met slechts 22.000 reg. ton minder. Tezam en genomen tonnen de Scandinavische landen Noorwegen, Zweden en Denemarken vergeleken m et 1914 een verm eerdering van 594.000 reg. ton. W anneer men de totale cijfers k o rt samen vat kom t men to t de conclusie d at de tegen woordige toestand van de tonnenm aat aan stalen en ijzeren handels schepen vergeleken met 1914 als volgt is: V erm eerdering in G r.-B ritannië en Ierland 176.000 reg. ton (hruto) in de V er. Staten ............... 10.669.000 „ ., ,, : in de andere landen .......... 7.810.000 ,.
Z e ilsc h e p e n . D e v e rm in d erin g v an de to n n en m a a t der zeilschepen ten opzichte v a n d ie van Ju n i 1914 b e d ra a g t 952.000 reg. ton (b ru to ), een veel k le in e r e v erm in d erin g dan in de d a araan voorafgaande periode van a c h t ja a r . D it re s u lta a t is hoofdzakelijk het gevolg van de verm eer d e r i n g die in de V ereenigde S taten v an N o o rd -A m erik a heeft plaats g e v o n d e n , het eenige. land d at iets aan haar to n n enm aat van zeil sc h e p e n sed ert 1914 iieeft toegevoegd. M eer dan 41 pet. van de in de w e r e ld bestaande zeilschepen b ezit op het oogenblik A m erika. De a n d e r e landen die nog een belan g rijk a an ta l zeilschepen bezitten zijn F r a n k r i j k (308.000 reg. to n ), G ro o t-B ritan n ië en Ierlan d (207.000 re g . to n ), N oorw egen (183.000 reg. to n ) en Italië (168.000 reg. ton). T h a n s is het percentage van de zeilschepen ten opzichte van de totale w e re ld to n n e n m a a t 4,7 vergeleken m et 8 in 1914 en bijna 22 pet. in 1902.
S to o m - en m otorschepen. D e to n nenm aat van h o u ten schepen bedroeg in 1914 één percent v a n lie t to taal aantal stoom schepen, terw ijl thans dat percentage is g e r e z e n to t 3,6. D it is n atu u rlijk v e ro o rzaak t door h et tek o rt aan to n n e n m a a t gedurende den oorlog. T erw ijl in 1914 de totale tonncnn ia .a t aan houten zeestoom schepen d at de V ereenigde S taten bezat 2 1 0 .0 0 0 reg. ton bedroeg, is n u h e t overeenkom stige cijfer niet m inder d a n 1.470.000 reg. ton. H o u te n schepen zijn echter in de internationale v a a r t v a n w einig betèekenis en h et zou m et het oog op vergelijking m is s c h ie n b eter zijn ze m aar geheel u it te schakelen. O m deze reden z ijn in de volgende cijfers b etreffen d e stoom - en m otorschepen, de h o u te n schepen w eggelaten.
S ta le n en ijzeren stoom - en m otorschepen. G erangschikt n a a r de landen die ze bezitten. Land.
G r.-B rita n n ië en Ie rla n d B r its c h e dom inions . . . . A m e r ik a (V er. S tate n ) O o s te n rijk -H o n g a rije . . D e n e m a rk e n .................... F r a n k r i j k ........................ D u its c h la n d .................... G rie k e n la n d .................... H o lla n d ........................ .Ita lië .......... Jap an ............................ N o o rw e g e n ................... S p a n j e ............. Z w eden ...................... A n d e r e landen ............... T otaal
J u n i 1914. B r. reg. to n
Ju n i 1922. B r. reg. ton 19.053.000
18.877.000 1.407.000 1.837.000 1.052.000 768.000 1.918.000 5.098.000 820.000 1.471.000 1.428.000 1.642.000 1.923.000 883.000 992.000 2.398.000
12.506.000 nihil 944.000 3.303.000 1.783.000 653.000 2.613.000 2.600.000 3.325.000 2.337.000 1.187.000 996.000 3.301.000
42.514.000
56.802.000
2.201.000
V erschil tusschen 1922 en 1914. B r. reg. ton m eer 176.000 m eer 794.000 m eer 10.669.000 m inder 1.052.000 m eer 176.000 meer 1.385.000 m inder 3.315.000 m in d er 167.000 meer 1.142.000 m eer 1.172.000 meer 1.683.000 meer 414.000 m eer 304.000 meer 4.000 m eer 903.000 m eer
14.288.000
M e n zal zien d at on d er de g ro o te landen behalve D uitschland en O o s te n rijk -H o n g a rije , G riekenland het eenige is, dat nog een v er m in d e r in g in de to n n en m aat vergeleken bij 1914 v e rto o nt. N iettegen s ta a n d e de groote aan b o u w en het g ro o te aantal aan B ritsche reederijen to e g e w e z e n ex-vijandelijke schepen en d a t natu u rlijk in die cijfers is b e g re p e n , b ezit G ro o t-B ritan n ië en Ierlan d op het oogenblik slechts 1 7 6 000 reg. ton m eer dan in 1914. D e tonnenm aat aan zeeschepen v a n de V ereenigde S taten van A m erik a is verm eerderd m et m eer dan 1 0 2/a m illioen reg. ton. D e an d ere landen, w aar de g ro o tste verm eer d e r in g e n zijn w aar te nemen, zijn Jap an (1.683.000 reg. ton), F ran k r i j k (1.385.000 reg. to n ), Ita lië (1.172.000 reg. ton) en H olland (1 .1 4 2 .0 0 0 reg. ton). E v en als bij G r. B ritan n ië en Ierlan d zijn in de c ijf e r s voor F ran k rijk en Ita lië een g ro o t aantal aan deze landen to e g e w e z e n ex-vijandelijke schepen begrepen. De cijfers voor D uitsch l a n d geven het bew ijs van de v eran d e rin g in den m aritim en toestand v a n d a t land. T erw ijl in 1914 D u itsch lan d G root-B ritan n ië en Ierland o p v o lg d e m et m eer dan 5.000.000 reg. ton stalen en ijzeren zeestoom s c h e p e n , is zijn bezit nu v erm in d erd to t 1.783.000 reg ton (bruto). H e t p ercentage van de V ereenigde S tate n ten opzichte van de w ereld to n n e n m a a t aan stalen en ijzeren zeestoomschepen is verm eerderd van 4 ,3 in 1914 to t 22 in 1922. D e betrekkelijke to estan d van eenige a n d e r e landen is ook in g ro o te m ate veranderd. In 1914 bezat G rootB r ita n n ië en Ierland hijna 44% pet. van de zeestoom schepen der
T otaal . . . . 18.665.000 reg. ton (bruto) V erm indering Duitschland .......... E x-O ostenr.-H ongaarsche schepen
..........
T otaal .. . .
3.315.000 1.052.000
,, ,,
,, „
4.367.000 reg, ton (hruto)
N etto toenam e w ereldtonnenm aat sedert 1914 14.288.000 reg. ton (hruto) De landen w aar de grootste verm eerderingen gedurende de laatste 12 m aanden hebben plaatsgevonden zijn de volgende: D uitschland ............................................... H olland ....................................................... Britsche dominions ...................................... Fran k rijk ...................... Japan ............................................................ Italië ............................................................
1.131.000 reg. ton (bruto) 409.000 „ „ 258.000 „ ,, 239.000 „ „ ,, 232.000 „ „ ,, 231.000 „ ,, „
De verm eerdering in D uitsche tonnenm aat is gedeeltelijk het gevolg van nieuw bouw in 1920—1922 en gedeeltelijk van de herplaatsing der D uitsche vlag op ex-D uitsche schepen, die aan andere landen w aren toegewezen of verkocht. G r o o t t e van. s c h e p e n .
Tn 1914 w aren er 3.668 zeestoomschepen elk van 4-000 reg. ton (bruto) en daarboven, nu zijn er 5.519. De grootste verm eerdering heeft plaats gevonden in die van 6.000 en 10.000 reg. ton (h r u to ): hun aantal is verm eerderd van 1.004 in 1914 tot 1.926 in 1922. De volgende tabel geeft aan den betrekkel ijken toestand van de voornaam ste m aritim e landen, w at betreft het aantal groote schepen en ook den vooruitgang gedurende de laatste acht jaren. Z e e s t o o m - e n m o t o r s c h e p e n v a n 4.000 R e g . T o n b r u t o e n daarboven. 4.000 to t 6.000
6.000 to t 10.000
1914 1922 1914 1922 1914 1922 1914 1922 1914 1922 1914 1922 1914 1922 1914 1922
1.283 1.277 82 789 103 190 62 108 80 191 61 200 58 113 703 394
462 725 50 615 52 104 42 129 27 78 43 97 12 40 316 138
111 137 10 60 12 19 5 7 — 6 7 11 2 2 31 13
27 51 1 12 2 3 3 4 — 4 — — — 21 2
1.883 2.190 143 1.476 169 316 112 248 107 279 111 308 72 155 1.071 547
1914 1922
2.432 3.262
1.004 1.926
178 255
54 76
3.668 5.519
Land
B ritsche rijk A m erika (Ver. Staten) F ran k rijk H olland Italië Japan N oorwegen A ndere landen T o taal
10.000 15.000 tot en daar 15.000 boven
Totaal
O u d e r d o m v a n s c h e p en .
E en nieuwe tabel geeft voor de verschillende landen der w ereld het aantal stoom - en motorschepen, gerangschikt naar den leeftijd. H ieruit blijkt, dat van het totaal aantal van 29.255 schepen 8.522 m inder dan 5 ja a r oud zijn; 4.165 van 5 tot 10 ja a r; 3.540 van 10 tot 15 ja a r; 3.750 van 15 to t 20 ja a r ; 2.899 van 20 to t 25 ja a r en 6.379 schepen van 25 ja a r of ouder. Opvallend is het groote aantal nieuwe schepen, dat sommige landen bezitten, b.v. van de zeeschepen van de Veree nigde Staten van A m erika zijn bijna 63 pet. in de laatste vijf jaren gebouwd. Gelijksoortige percentages voor andere landen zijn: Japan 40 pet., F ran k rijk en Holland elk 33% pet., D uitschland 31% pet., België 31 pet, en D enem arken 30 pet., terwijl het percentage in G root-B ritannië en Ierland m inder dan 23 is. S o o r t v a n sc h e p e n .
T erw ijl er in 1914 385 tankschepen w aren met een totale grootte van 1.479.000 reg. ton, bevat Lloyds Register thans 977 stoom- en motortank,schepen van 5.057.000 reg. ton, een verm eerdering van
242 pet. in reg. tonnenm aat, dus indien de kleinere schepen, b.v. die onder de 2.000 reg. ton, n iet w orden m edegerekend, zou het gem id delde van de overigen (823 van 4.915.525 reg. ton) 5.973 reg. ton zijn. E r zijn 353 schepen van tnsschen de 6.000 en 10.000 reg. ton en 43 g ro o te r dan 10.000 reg. ton. H e t aan ta l schepen, dat uitg eru st is m et m otoren, is sed ert 1914 enorm toe genom en. Op dien datum w aren er 290 zulke schepen, m etende 234.000 reg. ton, en thans zijn er 1.639 stu k , m etende 1.511.000 reg. ton. E en g ro o te vlucht heeft ook het g eb ru ik van vloeibare b ran d sto f aan b oord van stoom schepen genom en. In 1914 w aren er 364 stoom schepen, metende 1.310.000 reg. ton in g erich t voor het stoken v an brandstofolie, terw ijl nu het R eg ister Boek n iet m in d er dan 2.793 zulke schepen, m etende 14.383.000 reg. ton, bevat, dus bijna elf m aal zooveel als in 1914. D e onder.staande tabel g eeft nog een aard ig overzicht van de sedert 1914 gew ijzigde verhoudingen. 1922 1914 P ercentage van totale P ercen tag e van to tale b ruto tonnenm aat b ru to to n n en m aat Z eilschepen 7,95 4,70 2,35 M otoren 0,47 S toom ketels m et oliesto o k in rich tin g 2,62 22,34 S teenkolen 88,96 70,61
100,00
100,00
W a a ru it dus blijkt, dat th an s 70,61 percent van de w ereldvloot, in tegenstelling van 89 percent in 1914 uitslu iten d afhankelijk van de steenkool is.
P r o fesso r
N. K A L
P rof. N . K al. benoem d to t h o o g leeraar aan de T ech n isc h e H o o g e school te D elft in de afd. d er w e rk tu ig - en sch eep sb o u w k u n d e om onderw ijs te geven in de scheepsbouw kunde. w e rd in 1875 te R o tte r dam geboren en is dus th a n s 46 ja a r oud. N a zijn sch o o lo p leid in g te R o tterd am te hebben genoten, w as hij g ed u ren d e 6 j a a r p ractisc h w e rk zaam op de scheepsbouw w e rf ..F ey en oord” te R o tte rd a m in v e rs c h il lende w erkplaatsen. T e g elijk ertijd volgde hij de lessen op de A cad em ie voor beeldende kunsten en technische w etenschappen, w elke in ste llin g hij v erliet m et een g e tu ig sc h rift m e t lof. D a a rn a w as hij g ed u ren d e 10 ja a r w erk zaam als c o n stru c te u r in de sc h eep sb o u w k u n d e op de w erf ..F eyenoord”. In 1905 w erd hij aangesteld to t assiste n t in de scheeps bouw kunde bij pro f. Cop, en m a a k te hij v an deze g eleg e n h eid g eb ru ik om zijn technische w etenschappelijke o p leid in g te v o lto o ien d o o r de colleges aan de T echnische H o o g esch o o l te vo lg en . D e la a tste v ie r ja re n van dezen tijd w as hij tevens le e ra a r in de sch eep sb o u w k u n d e aan de A cademie voor beeldende k u n ste n en te ch n isch e w eten sch ap p en te R otterdam . In 1911 w erd hij benoem d to t leeraar in de sch eep sb o u w k u n d e aan de M iddelbare T echnische School te D o rd re c h t, w a a r h ij zich den iiaam verw ierf van een zeer b ek w aam docent in >de sch eep sb o u w k u n d e. Ge durende den tijd, d at hij aan la a tstg en o em d e school doceerde, w erd hem vele m alen v o o r p a rtic u lie re w erven h et o n tw e rp e n v a n te bouw en schepen opgedragen, w aarb ij hij zich als een e rv a re n c o n stru c te u r deed kennen.
P R E S T A T IE S V A N N E D E R L A N D SC H E Z E E S L E E P B O O T E N Volgens ontvangen telegram arriveerde de Nederlandsche zee sleepboot Friesland- Zondag 16 Juli van Aden te T andjong P rio k met twee zwaar geladen kolentransporteurs op sleep touw. W aar men door verschillende om standigheden eerst op 20 Mei, dus te laat, van Aden kon vertrekken om nog voor het intreden der Z.W. moesson in den Indischen Oceaan, de noordelijke route via Colombo o f Sabang te kunnen nemen, moest de Zuidelijke route via het I j s graads kanaal worden genomen, hetgeen den afstand A den— B atavia op ruim 4000 mijl brengt en waarover de sleepboot met haar sleep 56 dagen gevaren heeft zonder eenige haven te hebben kunnen aandoen. O nder het eiland Engano werd door de sleepboot u it de lichters 20 ton steenkolen overgenom en, voldoende om drie . dagen te stoomen, zoodat de sleepboot Friesland van de bij het v ertrek van Aden aan boord aanw ezig zijnde hoeveelheid steenkolen en met een zware sleep achter zich, 53 dagen gevaren heeft, hetgeen als een record kan worden aangem erkt. V oorts passeerden Zondag 16 Juli de Nederlandsche zeesleepbooten W illem B arendss en Gelderland het eiland St. V incent der Kaap V erdische Eilanden met het 4000 tons droogdok der Argentijnsche regeering op sleeptouw. Z aterdag 10 Juni van E m den vertrokken werd de afstand Einden— St. Vincent, 2800 mijl, aan één stuk in 36 dagen afgelegd, zonder dat één der sleepbooten een enkele haven binnen liep. De Gelderland had echter de sleep een paar dagen van te voren losgegooid en arriveerde j.1. V rijdag te St. V incent to t het innemen van bunkerkolen, w aarna weer naar de sleep
teruggevaren werd, om de W illem B a ren d ss te verv an g en en deze in de gelegenheid te stellen haar v o o rraad steenkolen aan te vullen. H et ligt dan in het voornem en van de beide
gezagvoerders, indien eenigszins mogelijk, h e t tra je c t S t V in cent— Buenos A ires, ongeveer 4000 mijl, aan één stu k verder af te leggen. H et dok zal dan g ed u ren d e de reis in geen enkele haven zijn binnen geweest. De drie genoemde sleepbooten behooren to t ‘de vlo o t van B ureau W ijsm ullcr’s Scheepvaart-, T ra n s p o rt- en Zeesleepvaart-M aatschappij te ’s-G ravenhage.
S C H E E P S V E R B A N D E N V E R Z E K E R IN G DOOR M R . A . J . V A N W E S S E M
B ij het afsluiten van een scheepsverband bedingt de beweerd werd, dat het schip met medeweten o f in opdracht sch u ld eisch er gewoonlijk, dat de reeder van het schip van den reeder (with connivance and bv the orders of the v e rp lic h t is om hem de eventueele rechten u it de verzekering awners) gezonken was (was scuttled). te verpanden m et overgave van de polis en hem aldus te doen H et betrof de Grieksche schepen Joamia en Grigorios en tr e d e n in alle eventueele rechten, welke de reeder u it hoofde het Spaansche schip J.eonita van Bilbao. v a n de verzekering zal kunnen doen gelden tegen de De Leonita zonk tijdens een kalmen nacht op een reis van v e rz e k e ra a rs. Noord-Europa naar Spanje,. 60 mijlen van land. K ort voor D e verpanding van deze rechten beveiligt den houder van het ongehik h ad de schipper eenige draadfooze telegrammen van h e t scheepsverband aanm erkelijk, m aar toch loopt hij, niet- den reeder ontvangen om de gegeven orders uit te voeren, te g e n sta a n d e een dergelijk beding, bij een onbehoorlijken De machinist deelde aan den schipper mede, dat het schip r e e d e r gevaren, zelfs groote gevaren. Im m ers de houder van water m aakte; de schipper gaf aan de bemanning opdracht het: scheepsverband oefent de rechten van den reeder in de booten te gaan zonder eenig onderzoek in te stellen u i t en kan krachtens de door den schuldenaar afgesloten naar den aard en den omvang van het lek. v e rz e k e rin g tegen de verzekeraars niet meer rechten uitDe reeder had het schip belangrijk te hoog verzekerd, o e fe n e n , dan de reeder krachtens de verzekering zou gehad terwijl hij ter zake van het schip £ 150.000.— schuldig was. hebben. Hij had klaarblijkelijk gehoopt door een ongeluk uit hel D e Engelsche M arine insuranoe act zegt in Section 50 (2) ongeluk te komen en stelde tegen de verzekeraars eene u itd ru k k e lijk : vordering tot uitkeering van de verzekerde som in. TTT, . . , , . , . Na een uitvoerig getuigenverhoor besliste de rechter, dat W h e re a m arine policy bas been assigned (overgedragen) het schi onke* was tengevolge van het opzet van den tlhe .defendant (verzekeraar) is em ltled to make reeder en dat daardoor de aanspraak van den reeder tegen a n y defcnce arisin g o u t o f the contract w hich he w ould have de verzekeraars vervallen was b e e n entitled to m ake if the action had heen b ro u g h t in the W anneer derhalve een schip met medeweten of in opdracht n a m e o f the peison bv o i on behalf of whom the policy was van den reec|er weggebraoht w ordt en verloren gaat, en ettectect. wanneer zulks vast komt te staan, dan ontvangt de houder W ij willen bij deze bespreking ihet geval van het ophouden van het scheepsverband niets onder de verzekering, welke de d e r ver schering tengevolge van w illekeurige verandering van reeder hem in pand gegeven en overgedragen heeft, d e n koers o f van de reis (a rt. 638) b u iten beschouw ing laten ^ u doet zich evenwel dikwijls het geval voor, dat de houder e n hier slechts nagaan, w at de gevolgen zijn, w anneer de van scheepsverband niet de verzekering van den reeder sc h a d e o n tstaan , is tengevolge van verzuim of opzet, hetzij ' n Pand neemt, maar zelf een verzekering sluit ten koste van v a n den schipper, hetzij van den verzekerden reeder. den scheepseigenaar. Hij doet zulks, om dat hij dan, behalve het K rach ten s art. 637 heeft de reeder en derhalve de voordeel van een eventueele afsluit-provisie, zelf den makelaar v erb an d h o tid er een vordering tegen verzekeraars ingeval van en de verzekeraars kiezen kan, waardoor de afwikkeling van sc h a d e o n tstaan door verzuim o f schelmerij van de scheeps- een eventueele schade vergemakkelijkt w oidt. g ezellen o f door verzuim van den schipper. M aar buitendien is hij in een steikere positie tegen zijn K rach ten s art. 640 heeft de verzekerde reeder slechts dan verzekeraars dan wanneer hij de rechten van den verzekerden e e n aanspraak tegen de verzekeraars wegens schade, welke reeder uitoefent. Im m ers in dit geval is de verzekerde niet v e ro o rz a a k t is door schelmerij van den schipper, indien de reeder, m aar de houder van het. scheepsverband; wanneer d a a rte g e n uitdrukkelijk verzekerd is. H et is te A m sterdam scMp door een opzettelijke handeling van den schippei e n tè R o tterd am evenwel een gebruikelijk beding, dat de scheepsgezellen hetzij met medeweten, hetzij in opdiacht van v erzek e rin g ook loopt tegen de schelmerij van den schipper. c'en reeder te gronde gaat, dan kunnen de v eize k era ais, niet M aar in geval van schade tengevolge van verzuim of beweren, dat het schip dooi schuld of opzet van den versch elm erij van den verzekerden reeder, zijn deverzekeraars zekerde te. niet is gegaan. n i e t to t'b e ta lin g der solmde verplicht. A rt. 276 zegt uit. H et ,s evenwel de vraag, of de zeeverzekering zich ook d ru k k e lijk : geen verliezen of schade door eigen schuld van u itstrek t to t het gevaar van schade veroorzaakt door op e e n verzekerde veroorzaakt, komen ten laste van den ver- zettelijke handelingen van den ïeeder. z e k e ra a r” . H e t spreekt vanzelf, dat de verzekerde geen Deze vraag werd door den Engelschen iechter ( ' r. Jiistice a a n sp ra k e n heeft tegen de verzekeraars, w anneer de schade Greer) in eersten aanleg beslist ten gunste van den vernam v e ro o rz a a k t is door zijn eigen opzet. houder inzake het s.s. Joamia. In h e t algem een doen zich dergelijke gevallen van schade H et s.s. Joanna zonk in de buurt van de Spaansche kust en ten g ev olg e van verzuim of opzet van den reeder n iet dikwijls de schipper en bemanning beweerden, dat het schip op een v o o r - ,H e t zou b.v. kunnen zijn, dat in elk geval van onvol- drijvende mijn geloopen was. De verzekeraars betw istten zulks d o en d e u itru stin g van het schip o f bij onzeew aardigheid van en na een getuigenverhoor besliste de rechter, dat het schip h e t schip, de rechter aan zou nemen, dat de schade veroor- niet op een mijn geloopen, maar weggebracht en gezonken was, z a a k t is, door eigen schuld van den verzekerden reeder. with the connivance and by the orders of the owners. Gevallen, w aarin de schade veroorzaakt is door het opzet De betreffende verzekering was gesloten niet door den reeder, v a n dén reeder, w aren to t nu toe zeldzaam. M aar in den maar door den houder van het scheepsverband. De rechter la a ts te n tijd is het eenige malen voorgekomen, (in 'het bijzonder besliste, dat de houder van het scheepsverband onder een door m e t schepen, welke in Z uid-E uropa thuis behooren) dat hem gesloten marine risk polis een vordering had te..en de sch ep en m et medeweten of in opdracht van den reeder wegge- verzekeraars. b ra c h t zijn (cast aw ay). W anneer dit het geval is en wanneer In de soortgelijke zaak betreffende het s.s. Grigorios verd e verzekeraars künneri bewijzen, dat de schade veroorzaakt klaarde de rechter M r. Justice Bailhaohe, dat naar zijn mee is door de schuld o f het opzet van den verzekerde, dan zijn zij ning een gewone Lloyds policy niet het risico dekt van het o n tsla g e n van eenigerlei verplichting to t b etalin g onder de wegbrengen van het schip (the risk of seuttling) en dat de p o lis èn tegenover den verzekerde èn tegenover dengene op schade niet veroorzaakt is door een peril insured^against. w ie n de verzekerde zijne rechten u it de verzekering heeft Evenwel besliste hij op gezag van Mr. Justice Greer inzake overoedran-en. c' e Jcarma eveneens ten gunste van den verbandhouder. In de laatste weken zijn niet m inder dan 3 gevallen voor Hoogstwaarschijnlijk zal deze vraag weldra aan het oordeel d e n Engelschen rech ter gebracht, w aarin door de verzekeraars van den rechter in hooger beroep worden onderworpen.
Hoe rit Nerlcrlandsehe rechter over deze vraag zal oorrleelen is onzeker, maar de verbandhouder verbetert zijn positie be langrijk, wanneer hijzelf, in plaats van de verzekering van den reeder in pand te nemen, op kosten van den schuldenaar een verzekering afsluit voor het bedrag van het scheepsverband, rente en kosten. H et zekerste is in de polis uitdrukkelijk op te doen neuten, dat dc verzekering loopt tegen verzuim of schelmerij van den scheepseigenaar of charierer en dat even-t
tuecl de verzekering ook door loopt in geval v a n imllekeurigc verandering van koers o f reis.
In sommige gevallen zal liet bedrag van het scheepsverband honger zijn dan de waarde van het schip. E e n verzekering voor het 'bedrag van het scheepsverband zal o n d er de Hollandsche wet misschien op moeilijkheden stu iten ; deze moeilijk heden kunnen waarschijnlijk wel grootencleels ondervangen worden door het afsluiten van een „valued policy” bij Lloyds.
H E T ECHOLOOD DOOR
T. F . D E N H A A K
Kceds geruime» tijd bestaat er in de scheepvaart gebrek aan een goed lood, hetwelk zoowel bij nagenoeg stilliggend schip als bij varend schip bij elke snelheid en voor alle diepten gebruikt kan worden. Hierin nu vóórziet ons het echolood. Een nadeel van de gewone loodlijn is, d at zij rekt en dus op zekere tijden nagezien moet worden en volgens deskundigen heeft het Thom son-lnod de nadoelen, dat men op 500 M. diepte reeds eenige m eters foutieve aanwijzing krijgt en dat men een zekere snelheid van het schip niet te boven rnag gaan. H et gebeurt wel bij nacht en slecht weer, d at de draad van dit lood onklaar raak t, w at zeer gevaarlijk kan zijn, b.v. dicht bij de kust of banken. D aarbij kom t in d at geval nog, d at men dan al eenige honderden nieters van de plaats verw ijderd is, die men aangelood heeft. Al deze gebreken heft het echolood pp. Bij zw aar weer en groote snelheid van het schip k rijgt men duur gebruik van het echolood een diepte, die zuiver is en die ook oogenblikkelijk in de kaartenkam er afgelezen w ordt. liet lood berust nl. op het terugkaatsen der geluidgolvcn. opgewekt door het lossen van een schot, door aan rak in g m et den bodem der zee. De proeven met deze gereflecteerde geluidgolvcn hebben ongeveer 8 ja a r geduurd. Men w ilde eerst de diepte der zee bepalen uit de intensiteit van de echo van het schot, later door m eting van den eehotijd. De laatste m ethode bleek het nauw keurigst tc zijn. H ierbij moet in aanm erking genomen worden, d at de romp van het schip als een scherm w erkt, w aard o o r de ontvanger (het toestel, dat liet teruggekaatste geluid opneemt) niet rechtstreeks getroffen w ordt door het geluid. Het apparaat bestaat u it een metalen kast, die in de kaartenkamer opgesteld is en w aarin zich een verdeelde schaal bevindt, waarop de diepte dadelijk na looding in meters afgelezen kan worden. Uit deze kast loopeu electrische geleidingen n aar den patroonhouder en het hoofd- en hulp-ontvangtoestel. De patroonhouder bevat zes patronen, die één vyor één k o rt na elkaar af gevuurd kuuneti worden. De patroonhouder en het hulpontvangtoestel w orden aan B.B.-zijde geplaatst en het hoofdontvangtoestel aan S.B.-zijde. De w erking van het echolood is als volgt (zie fig.):
gelost. Het teruggekaatste geluid w o rdt opgevangen bij B en de observatie, nl. het tijdmeten, geschiedt bij C. Is het schot gelost, dan gaat het geluid d aarv an van A langs den d raad 1 en eindigt bij het toestel C, w aarv an dan tegelijkertijd het uu rw erk begint te loopen. H et geluid, dat door den 'bodem der zee w erd te ru g g e k a a ts t en bij B opgevangen, loopt verder langs den draad 2 en e in d ig t bij hetzelfde toestel C, waarvan het uurw erk nu stopt. Op deze w ijze is dus nu heL tijdsverschil gemeten tusschen het geloste schot en de echo daarvan. D it tijdsverschil wijst het toestel echter n iet aan, m a a r dadelijk de diepte in meters op de schaalverdeeling. Bij het lossen van het schot loopen de geluidgolvcn ook van A door de „bilges” van het schip naar B en v andaar d o o r d raad 2 n aar C. D it geluid bereikt echter C niet, hetgeen n o o d ig is o m geen verkeerde aanwijzing te krijgen; de. uitvinder heeft d a a rv o o r oo k rekening ge houden met de sterkte der patroon. In Annalen der H ydrographie mul M a ritim en M eteo ro lo g ie geeft D r. Schreiher de hierna volgende tabellen van proeven, in de heven van Kiel genomen met het echolood en het handlood. H ie ru it blijkt, d at dc proeven met het echolood zeer nabij de Ioodingen m et het handlood komen. 1. Loodinge» met nagenoeg stilliggend schip en w in d stilte : Gemeten met echolood. 19.7 M. 19.8 „ 19.7 „ 19.6 „ 20.3 „ 20.7 „ 11.5 „ 12.7 ,. 13.3 „ 7.2 „ 5.7 „
G em eten m et handlood. 19.4 19.7 19.9 19.7 20.0 20.7 11.8 12.7 13.5 7.5 5.8
2. Loodingen met nagenoeg stilliggend schip en sto rm : Gemeten met echolood. 19.0 M. 18.5 U 19.6 H 19.0 1! 18.9 IJ 18.7 5> 18.4 >) 20.2 ..
Gem eten m et handlood 18.9 M 18.5 19.2 18.6 18.6 18.1 17.9 20.3 >J
Bij varend schip kon men echter niet m et het h an d lo o d looden. Om toch tot een vergelijk tc komen schrijft D r. S c h reih er v e rd e r: I n de haven werden boeien uitgezet, w aarna men bij v a re n d schip bij elk dezer boeien loodde met het echolood en d it verscheidene m alen h e r haald heeft. Daarna loodde men met ,het handlood o p dezelfde p laats hij de boeien en kreeg als resultaat het volgende: Gemeten met echolood. 14.1 M. 13.7 Jt 13.1 t! 11.8 14.7 11 13.8 ?) 13.1 >> 11.8 n Door m iddel van een electrische inrich tin g w ordt een schot bij A
Gem eten m et handlood. 14.4 M 13.9 13.3 11.2 14.3 ’’ 13.5 12.7 11.8 J!
° p K,roml van dcze resultaten gelooven w e het echolood zeer zeker een toekomst te mogen voorspellen.
V O O R T S T U W IN GS W E R K T U IG E N 11 b e s p r e k in g
d e r
, d i e d e k e u z e v a n d e m e e s t g e s c h i k t e m a c h in e R E S U L T A T E N M E T V E R S C H IL L E N D E T Y P E N V E R K R E G E N .
f a c t o r e n
Kr fïL-ta.'it een g ro o t v e rsch il van nu eniiig o v er h e t ju iste type van m achine, dat v o o r de v o o r t stu w in g van sch ep en g e b ru ik t m>-et w orden. ! )e in s ta lla tie , die in de p ra c tijk de h e ste econom ische uitk« engten Reeft, b e h o e f t niet n o o d z a k e li j k die te zijn m et het la a g te b ra n d s to fv e rb ru ik , w a n t behalve b ra n d s to fv e rb ru ik zijn nog a n d e re fa c to re n als: a a n sch a tfin g sk o > te n , w a ard ev erm in d erin g ,
3. I»t.*n o o d ig de r u i m t e u i g e w ic h t. 4. K ap itaalrente, inbegrepen kosten en a fsc h rijv in g , 5. B e d rijfsz ek e rh e id ,
b e h e e r s c h e n
voor
onderhoud,
.
r e p a r a tie
V o o r een l a n g z a a m lo o p en d v r a c h t s c h i p van m i d d e l m a t i g v e r <m d e r l m u d s k o s t e n , b eiiuodigde r u i m t e , k a n s o p a v e r ij enz., m ogen m oet het a a n ta l o m w e n t e l i n g e n l a a g blijv e n o m e en g r o o t hierop v a n in v lo e d . Z o o is b.v. een g e v a l b e k e n d , w a a r b i j e e iu n u t t i g effect te verkrijgen. Met u i t z o n d e r i n g v a n de d ire c t g e 'l u n d r u p l é ex p an siem ach iiie, die heel g o e d e v e r b r u i k s c i j f e r s gat, k o p p e ld e t u r b in e k u n n e n alle h i e r b o v e n g e n o e m d e t y p e n o n t d o o r e e n a n d e r e m a c h i n e v e r v a n g e n w e r d , o p g r o n d van de h o o g e w o r p e n w o r d e n v o o r 80— 130 o m w e n t e l i n g e n p e r m i n u u t . onderhoudskosten. I n d it g e v a l w e r d h e t v o o r d e e l v a n e en laag H e t h o o g e a a n t a l o m w e n te l in g e n , d a t d i r e c t g e k o p p e l d e t u r b i n e s b r a i i d s t o f c i j f e r d o o r a n d e r e f a c t o r e n te niet g e d a a n . m o e t e n m a k e n o m een g o e d r e n d e m e n t e n r e d e l ij k e g r o o t t e en Ken a n d e r p u n t , d a t n i e t v o o r b i j g e z i e n m a g w o r d e n , is h e t v e r g e w i c h t te w a a r b o r g e n , v o rtn t een b e le t s e l v o o r een g o e d s c h r o e f rendem ent; vandaar dat dit ty p e voor scheepsvoortstuw ing b a n d t u s s c h e n de g o e d e w e r k i n g v a n de m a c h i n e e n de a lg e m ee n e p r a c t i s c h niet m e e r t o e g e p a s t w o r d t en h ie r v e r d e r b u i t e n b e b e d r i j f s z e k e r h e i d v a n h e t sc h ip . W a n n e e r de h e r s t e l l i n g o f h e t s c h o u w i n g zal w o r d e n gelaten. n a z i e n v a n een b e p a a l d o n d e r d e e l v a n h e t m a c h i n e - c o i n p l e x o f de n o odzakelijkheid o m e e n b i j z o n d e r e b r a n d s t o f te l a d e n , h e t v e r blijf in een h a v e n l a n g e r d o e t d u r e n d a n n o o d i g z o u zijn v o o r het Z u ig e r m a c h in e s . lossen of o v e rn e m e n v a n la d i n g , d a n z o u h e t v a n e en m in d e r De v e r d i e n s t e n v a n de trip le - e n q u a d n i p l e - e x p a n s i e m a c h i n e s j u i s t o o r d e e l g e t u i g e n 0111 z u l k e e n o n d e r d e e l a a n b o o r d te i n s t a l ku 11 e n als b e k e n d w o r d e n ven m d e r s t e 1d. leer e n o f de b i j z o n d e r e b r a n d s t o f te kie z e n , o n v e r s c h i l l i g w elke D e q u a d r u p l e e x p a n s ie - m a c h in e is z u i n i g e r d a n de trip le w in st uit b r a n d s to f h e s p u r in g v e rk re g e n zo u w o rd e n . V o o r een e x p a n s ie , m a a r de a a n s c h a f f i n g s k o s t e n zijn g r o o t e r en zij ve r l a n g z a a m o f m a t i g e v a a r t l o o p e n d v r a c h t s c h i p v o r m e n de k o s t e n e is c h t m e e r p l a a t s r u i m t e in de l e n g t e ; h o e w e l m e n d u s d o o r t o e v o o r b r a n d s t o f g e e n g r o o t deel v an de a l g e m e e n e b e d r i j f s o n k o s t e n . p a s s i n g h i e r v a n b e s p a r i n g v e r k r i j g t o p de j a a r l i j k s c h e k o l e n z o o d a t m e n n i e t m o e t s t r e v e n n a a r b r a n d s t o f b e s p a r i n g t e n k o ste rekening eti m i n d e r r u i m t e ' n o o d i g h e e f t v o o r k e te Ir ui m e n e n v a n f a c t o r e n , die v a n m e e r i n v l o e d zijn o p d e e x p lo i t a t i e r e k e n i n g . b u n k e r s , le v e rt dit te v e n s v e rlie s a a n l a a d r u i m t e , d o o r d a t de H e t m a c h i n e - en k e t e l c o m p l e x e n de b r a n d s t o f b e ïn v l o e d e n nog m a c h i n e k a m e r l a n g e r m o e t zijn en w o r d t de r e n t e r e k e n i n g h o o g e r op andere w ijze het s c h ip a ls e x p l o k a t i e - o b j e c t , e n wel ten in v e r b a n d m e t de h o o g e r c a a n s c h a f f i n g s k o s t e n . T e n z i j h e t schip op zich te van la a d ru im te , t o n n e n m a a t en n e tto deadw eight g r o o t g e n o e g is en de te m a k e n r e iz e n v a n z o o d a n i g e « d u u r zijn, capaciteit. d a t de v o o r d e e l en v o o r k o l en b e s p a r i n g en k l e i n e r k e t e l - en V erm in d erin g v an s to o m v e rb ru ik g a a t g e p a a r d m e t verm inde b u n k e r r u i m t e b o v e n g e n o e m d e n a d e e le n o p h e f f e n , is t o e p a s s i n g v a n ring in de a f m e t i n g e n (e n p r i js ) de r k e te ls , p i jp le id in g e n , hu lpeen q u a d r u p l e - e x p a n s i e m a c h i n e d u s n i e t a a n te b e v e le n . I n d en w erk tu ig en en b u n k e r s , w a a r d o o r w e d e r h e t d r a a g v e r m o g e n van re g el is een vier cilind er t r i p l e - e x p a n s ï e m a c h i n e te v e r k i e z e n b o v e n h e t s c h i p v e r g r o o t w o r d t . H e t v r a a g s t u k is z o o i n g e w i k k e l d , dut een q u a d r u p l e - e x p a n s ie . g e e n a b s o l u t e o p l o s s i n g is te g e v e n ; m e n m o e t m e t a lle fa c t o r e n De o n d e r 4°. g e n o e m d e c o m b i n a t i e w a s e e n t i j d l a n g z ee r in t r e k behoorlijk re k e n in g houden. in v e r b a n d m e t h e t la g e s t o o m v e r b r u i k e n z o u o n g e t w i j f e l d r u i m e Langen tijd is m e n te c o n s e r v a t i e f g e b le v e n t e n o p z i c h t e van to ep a ssin g h e b b e n g e v o n d e n w a r e zij n i e t v e r d r o n g e n d o o r de nieu w ig h e d en o f v erb eteringen op h e t g e b i e d v a n scheeps t u r b i n e m e t t a n d r a d o v e r h r e n g i i i g . Bij d e z e i n r i c h t i n g zijn e r drie m achines. H i e r v o o r b e s t o n d w el e e n i g e r e d e n , w a n t in d ie n zich s c h r o e v e n ; de b u i te n s t e s c h r o e f a s s e n w o r d e n e lk g e d r e v e n d o o r m o e i l i j k h e d e n v o o r d o e n m e t e e n n i e u w m a c h i n e - t y p e , w a n n e e r het een z u ig e r m a c h in e , w a a r v a n de a f g e w e r k t e s t o o m a f v l o e i t n a a r s c h i p in zee is, k a n de m a c h i n i s t z ic h n ie t t o t d e n fa b ri k a n t een L D - t u r b i n e op de m id d e n a s . H e t s to o m v e rb ru ik van een w e n d e n 0111 h u l p e n v o o r l i c h t i n g , z o o a l s d a t bij een landder g e lijke in st a l l a t i e is bijna ev en l a a g a ls d a t v a n de t u r b i n e m e t i n s t a l l a t i e h e t g e v a l z o u zijn, m a a r d ie n t hij e v e n t u e e l e r e p a r a ti e s t a n d r a d o v e rb re n g i n g ; d i t is te danken aan het h o o g n u t t i g effect, z r l f u i t te v o e r e n e n z e l f de m o e i l i j k h e d e n o p te lo sse n . d a t m e n v e r k r i j g t m e t h o o g e d r u k k e n bij z u i g e r m a c h i n e s e n m e t G edurende den o o rlo g viel e r b e l a n g r i j k e v o o r u i t g a n g te lage d r u k k e n hij tu rb in e s, De t w e e v e r m e l d i n g s w a a r d i g e in stallatie* c o n s ta te e r e n op h e t g e b ied van sc h e e p sm a c h in e s; h e t c o n s e rv a van dit s o o r t zijn die a/b. van de s t o o m s c h e p e n O t a k i en tism e w erd g e d e e l t e l i j k o p zij g e z e t en veel, d a t w e in ig e jaren Ruchainbenii. 13e m achinerie vereischt m eer r u i m t e d an w a n n e e r g e le d e n als b ijn a ó n m o g e l i j k w e r d b e s c h o u w d , is n u a lg e m e e n alle en z u i g e r m a c h i n e s w o r d e n t o e g e p a s t , m a a r bij e e r s t g e n o e m d a a n g e n o m e n . T o c h h e e r s c h t o n d e r de r e e d e r s n o g s t e e d s vrij veel sc h ip bleek , d a t h e t v erlies a a n l a a d r u i m t e g o e d g e m a a k t w e r d d o o r «*« i!-er vat isme. I n t ge en o n d e r m e e r blijkt u i t den tegenzin in de m i n d e r e ru i m t e , die v e r e isc h t w e r d v o o r b u n k e r s en k e te l s . H e t 1 Hr>.elmut* »ren. r e s u l t a a t w a s e en aanzienlijke v e r h o o g i n g v a n i n k o m s t e n d o o r de lagere kolenrekening. V e r s c h i l l e n d e ty p e n v a n v o o r t s t u w i n g s w e r k t u i g e n . Z o o a l s re e d s is g e z e g d h e e f t de t u r b i n e m e t o v e r b r e n g i n g dit \ o o r e e n k o o p v a a r d i j s c h i p h e e f t m e n de k e u z e u it de volgend e t y p e v e r d r o n g e n en h e t is niet w a a r s c h i j n li j k , d a t d i t l a a t s t e in de types m achines: t o e k o m s t n o g veel t o e g e p u s t zal w o r d e n . W a t s t o o m v e r b r u i k , g e w i c h t en p l a a t s r u i m t e b e t r e f t s t a a n de I". T r i p l e e x p a n s i e z ii i g e r m a c h i ii e s . t u r b i n e m e t o v e r b r e n g i n g en de e l e c t r i s c h e a a n d r i j v i n g n a g e n o e g 2". ( J u a d r u p l e e x p a n s i e z u i g e r m a c h i n e s . gelijk; zij zijn veel lag e r d a n de o v e r e e n k o m s t i g e c ijfers v o o r de '3°. D i r e c t g e k o p p e l d e t u r b i n e s . z u ig e r m a c h in e . 4“. Men c o m binatie van triple-expansie m achines en een In v e r h a n d m e t h e t feit, d a t b o v e n g e n o e m d e t w e e s y s t e m e n zo*.» 1.1 M u r b i n e . veel v ó ó r h e b b e n op de z u ig e r m a c h in e , z o u m e n k u n n e n v r a g e n , 5°. T u r b i n e s m et ta n d ra d o v erh re n g iiig : E nkelvoudige over w a a r o m deze l a a t s t e no g in b e s c h o u w i n g z o u w o r d e n g e n o m e n . b r e n g i n g 1 : 5 to t 1 : 10: d u b be le o v e r b r e n g i n g 1 : 25 tot 1 : 35. Dit z o u d a n o o k niet g e sc h ie d en , w a n n e e r s t o o m v e r b r u i k « b r a n d (V. K en c o m b i n a t i e v a n s t o o m m a c h i n e s e n e l c c t m m o t o r e n . 7“. I > ie se lin a ehin c s. stofverb ru ik, g e w i c h t en p l a a t s r u i m t e de e e n ig e b e s l is s e n d e f a c t o r e n w a re n . De t r ip l e - e x p a n s k n i a c h i n e e c h t e r is e en i n s t a l l a t i e , 8“. Ken c o m b i n a t i e v a n D i e s e l m a c h i t i e s en e l e c t r o m o t o r e n . die h a r e g e s c h i k t h e i d wel b e w e z e n h e e f t ; h e r s t e l l i n g e n h i e r a a n 0". Still m a c h i n e - - e e n c o m b i n a t i e v a n s t o o m - e n 1H e se lm a chine . k u n n e n , o m z o o te z egg e n, o v e r a l uit g e v o e r d w o r d e n e n i e d e r e Al de ze t y p e n h e b b e n h u n d e u g d e n e n g e b r e k e n , w e l k e een k eu ze s e h e e p s i n a c h i n i s t is er m e d e v e r t r o u w d . De t u r b i n e m e t o v e r niet g r m a k k e l i j k m a k e n . V e le b e s c h o u w i n g e n , w a a r i n d e v e r s c h il b r e u g i n g en de e le ctrisc h e a a n d r i jv i n g d a a r e n t e g e n zijn n o g n ie u w l e n d e s o o r t e n m a c h i n e s m e t e l k a a r w o r d e n v e r g e l e k e n , zijn re ed s en n o g niet in alle opzichten „ a u s p r n b i e r t ” . De k o ste n vo or h e r g e p u b l i c e e r d ; i r zal h ie r d a n o o k n ie t g e t r a c h t w o r d e n o m in een st e ll i n g en tijd ve rlies bij h e t n a z i e n d e z e r i n r i c h t i n g e n k u n n e n , a l g e m e e n e v e r g e l ij k i n g de a f z o n d e r l i j k e v o o r en n a d e e le n aan w a n n e e r de be d ie n in g is o p g e d r a g e n a a n o n e r v a r e n p e r s o n e e l , te w ijze n . dikw ijls m e e r b e d ra g e n d an de w i n s t , o n t s t a a n u i t l a g e r s t o o m v e r b ru i k en b e p e r k i n g van de r u im te . Factoren die van invloed zijn op de keuze. De v e r b e t e r d e vierciliiuler t r i p l e - e x p a n s i e n u i c h i n e , z o o a l s die o p de l a a t s t e , m e t z u ig e r m a c h in e s u i t g e r u s t e s c h e p e n d e r A tn e r iD e v o o r n a a m s t e d e z e r f a c t o r e n zijn: k a a n s c h e M a rin e is t o v g e p a s t, h e eft v o o r v r a c h t s c h e p e n m e t k le in 1. H e t a a n t a l o m w e n t e l i n g e n p e r m i n u u t en h e t r e n d e m e n t van v e r m o g e n veel a a n b o v e l i n g s w a a n l i g s en w e l o m d a t h i e r v o o r o v e r a l de s c h ro e f . p e r s o n e e l is te k rijg e n en h e r s t e l l i n g e n z e l f s in de m e e s t a f g e l e g e n 2. B r a n d s t o f v e r b r u i k . h a v e n s u i t g e v o e r d k u n n e n w o rd e n . O n g e t w i jf e ld w o r d e n er e c h t e r in d e n t e g e n w o o r d i g e n tijd ve el te veel z u ig e r m a c h in e s g e ï n s t a l l e e r d , v o o r a l in v e r h a n d m e t de 1) V o o r d r a c h t, g e h o u d e n voor het I n s t i tu t i o n of N a v a l Architect* ‘D o r iT n f . L a w re n c e 13. (,‘h a p m a n . v o o r deel en die de D i e s e lm a c h i n e biedt.
De turbine m et overbrenging tegenover de electrische aandrijving. l i i t h e l .v o o rg a a n d e v o lg t, (lat de keuze van een s t o o m -m achine b e p e r k t w o r d t to t e cu van b o v e n g en o e m d e typ en . Zcioals reeds w e rd o p g e m e r k t, v e rs c h ille n asij w e in ig w a t b e tr e f t sto o m v e rb ru ik , g e w ich t en b en o o d ig ile p la a tsru im te ; deze factoren zullen dan ook n ie t v a n in v lo e d o p de k e u z e zijn. Heide ty p e n m a k e n h e t m o g clijk de s c h r o e f m e t e e n b e h o o rlijk a an tal o m w e n te lin g e n te doen d ra a ie n . D e ta n d r a d o v e r b r e n g in g is in d it o p z ic h t ie ts in h e t v o o rd e e l, d a a r h ie rb ij h e t a a n ta l o m w e n te lin g e n zo o la a g k a n w o rd e n g e n o m e n a ls m e n v e rk ie st, terw ijl bij een e lc c tro m o to r van m in d e r d a n 3000 P .K . 100 o m w e n te lin g e n w el de la a g s te g re n s is, w a a rto e m e n k a n g a a n . O o k h e t n u ttig e ffe c t is bij e e rstg e n o e m d e b e te r, d a a r d it bij d u b b e le o v e rb re n g in g 95 % k a n b e d rag e n te g e n o v e r 91“ % v o o r h e t to ta a l n u ttig e ffe c t v a n dy n am o en m o to r . W e l s t a a t h ie r te g e n o v e r een klein v e rlies te n g e v o lg e van le k k a g e d o o r de a c h te ru it-tu rb in e , doch ten s lo tte g e e ft de in ric h tin g m e t t a n d r a d o v e r b r e n g in g 2 % b e sp a rin g van h e t op de as a an te w e n d e n v e rm o g e n . H ie rb ij k o m t dan n o g in b e p a a ld e g ev allen h e t v o o rd e e l v a n e en b e te r sc h ro e fre n d e m e n t. G e tn a k k e lijk e r c o n trô le , een v o u d ig e o m k e e rin ric h tin g en zuinige w e rk in g bij g e re d u c e e rd e v a a rt zijn fa c to re n , die ten g u n ste van e le c tris c h e a a n d rijv in g sp re k e n . D it systeem h e eft o n tc g e n z c g g e lijk b e w e z e n een id e a le in s ta lla tie te zijn v oor sc h ep en , w a arb ij g ro o te h a n d e lb a a rh e id bij h e t m a n o e u v re e re n en z u in ig e w e rk in g bij g e re d u c e e rd e v a a r t v a n veel g e w ic h t is. D eze e ig e n sc h a p p e n k o m en e c h te r n ie t in de e e rs te p la a ts in a a n m e rk in g v o o r k o o p v a a rd ij sc h e p en , die a ls re g e l la n g e n tijd a ch te re e n v o lle k r a c h t lo o p en en s le c h ts w e in ig m a n o e u v re e re n . A ls v o o rd e e l w o r d t o o k no g wel a an g e v o erd , d a t de a stu n n el k a n v e rv a lle n ; d it v o o rd e e l w o r d t e ch te r w e er te n ie t g e d a a n d oor de m e e rd e re r u im te die n o o d ig is v o o r de (e le c tro ) m o to rk a m e r. G e d u re n d e d e n g e ja a g d e n o o rlo g stijd h e b b e n e en ig e in sta lla tie s m et ta n d ra d o v e r b r e n g in g g e f a a ld ten g e v o lg e va n m in d e r goede a f w e rk in g ; bij a n d e re w as de o o rz a a k van h e t niet v o ld o e n g elegen in fo u tie v e c o n s tr u c tie , als e en g e v o lg van g e b re k a a n o n d e rv in d in g . De m e e s t e t e g e n s l a g m e t d e rg elijk e in sta lla tie s , die de o o rz a a k is g e w e e s t v a n ve el v o o ro o rd e e l en m enigeen h e e ft d o e n a arz e le n om t o t a a n s c h a f f i n g v a n ta n d ra d o v e rb re n g in g o v e r te g a a n , is e c h te r te r u g te b r e n g e n to t o n o o rd e e lk u n d ig e b e h a n d e lin g d o o r o n e rv a re n p e rs o n e e l.
Enkele- en dub b ele overbrenging. Bij de te g e n w o o r d ig e z o rg v u ld ig e a fw e rk in g en u itg e b re id e e r v a r in g e n o p v o o rw a a rd e , d a t a an de s m e rin g g o e d e a a n d a c h t w o r d t g e s c h o n k e n , b e h o e f t m e n w einig of g e e n la s t m e t ta n d ra d o v e r h r e n g in g te v e rw a c h te n . De m e e s te k o o p v a a rd ijs c h e p e n , die m et d u b b e le o v e rb re n g in g zijn u itg e r u s t, w e rk e n to t te v re d e n h e id . In e en le z in g , o n la n g s d o o r H . B. T o s te v in g e h o u d e n v o o r T h e I n s t i tu t i o n o f N a v a l A r c h ite c ts , w e rd a a n g e to o n d , d a t e r g e d u re n d e d e n o o r lo g 556 tu r b in e s m e t o v e rb re n g in g in s c h e p e n v a n de E n g e ls c h c m a r in e w a re n g e ïn s ta lle e rd , w a a rv a n so m m ig e 6 ja a r in b e d rijf zijn g e w e e s t. V an al deze w e rd e n drie u itg e n o m e n en o p n ie u w g e s te ld , tw e e w e rd e n u itg e n o m e n e n g e h e e l n a g ez ie n in v e rb a n d m e t slijta g e en s to o te n en tw ee a n d e re k re g e n ta n d b re u k . O v e r h e t g e h e e l d u s e en v e rtro u w e n w e k k e n d re s u lta a t. De b o v e n b e d o e ld e E n g c ls c h e m arin e-sch e p e n w a re n p ra c tis c h a lle u i tg e r u s t m e t e n k ele o v e rb re n g in g , m et re d u c tie s v an 1 ; 5 to t i : 10; h e t a a n ta l o m w e n te lin g e n v an de s c h ro e fa s v a rie e rd e v a n 200— 400. H o e w e l e e n z o u h o o g a a n ta l o m w e n te lin g e n b ij sn e llo o p e n d e o o r lo g s s c h e p e n n o g e e n g o e d s c h ro e fre n d e m e n t k a n g e v en , is d it n ie t t o e l a a t b a a r v o o r la n g z a a m lo o p en d e k o o p v a a rd ijs c h e p e n . V a n d a a r, d a t b ij d e k o o p v a a rd ij v rij a lg e m ee n d u b b e le o v e rb re n g in g w o r d t to e g e p a s t. D e B r its c h e s la g k r u is e r lio m l, w elke k o r t g e le d e n m e t su c c es h e e f t g e p r o e f s to o m d , h e e ft 4 s te l ta n d ra d n v e rb re n g in g e n w e lk e ieder 36000 P .K . opnetnen. „O p g ro m l van d e to t nu toe verkregen o n d e rv in d in g is e r geen „ re d e n o m te v e ro n d e rs te lle n , d a t ta n d ra d e re n g e e n la n g lev en „ z u lle n h e b b e n m its e r v o ld o e n d e z o rg a a n w o rd t b e ste e d en de „ in s ta lla tie de s p e c ia le b e p ro e v in g e n g o e d h e e ft d o o rs ta a n . „ (T o s te v in , I n s t i t u t i o n o f N a v a l A rc h ite c ts 1920).” E e n o n p a r tijd ig e v e rg e lijk in g t o o n t aan , d a t de tu r b in e m e t o v e r b r e n g in g en d e e le c tr is c h e a a n d rijv in g in v e le o p z ic h te n o p é é n lijn g e s te ld k u n n e n w o rd e n . In d ie n uien e r in s la a g t d e la a ts te teg e n d e n z e lfd e n p rijs te le v e re n a ls de e e rste , d a n z u lle n in de to e k o m s t b e id e g e b r u ik t w o rd e n . E le c tris c h e a a n d rijv in g z al o n g e tw ijfe ld in b e p a a ld e g e v a lle n op k o o p v a a rd ijs c h e p e n to e p a s s in g v in d e n o p g r o n d v a n m e e rd e re so e p e lh e id , t o td a t to e n e m e n d e e rv a rin g h e t nu n o g b e s ta a n d e v o o r o o rd e e l te g e n „ g e a re d tu r b in e s ” h e e ft o v e r w o n n e n . E e n c o m b in a tie v a n e le c trisc h e a a n d rijv in g e n ö ie s e lm a c h in e g e e f t v o o r k lein e in s ta lla tie s b e p a a ld e v o o rd e e le n ; deze z u lle n l a t e r b e s p r o k e n w o rd e n .
E r is re e d s ■op g e w e z e n , d a t h e t v o o r e e n g o e d r e n d e m e n t van den v o o r t s t u w e r n o o d ig is h e t a a n ta l o m w e n te l in g e n laag tv h o u d e n . V o o r v r a c h ts c h e p e n v a n 10— 11 m i j l s v a a r t e n ongeveer 3000 a s -P .K . h e eft m en bij t u r b i n e s m e t o v e r b r e n g i n g d it a a n ta l op 90 g e b r a c h t . E e n la g e r a a n t a l is n o g m e e r g e w e n s c h t , m its, men v a n e en g o e d e o v e r b r e n g i n g v e r z e k e r d is e n d e d ia m e te r v a n de s c h r o e f n ie t te g r o o t w o r d t. W c z ie n dus, d a t de „ g e a r e d t u r b in e ” de m o g e l i jk h e i d b ie d t om e e n la a g a a n ta l o m w e n te lin g e n en d a a r b ij t e v e n s e e n k le in gew icht en l a a g s to o m v e rb ru ik te k rijg e n . S n e llo o p e n d e p a s s a g ie rs s c h e p e n k u n n e n m e t een g r o o t e r a a n ta l o m w e n te l in g e n n o g e e n goed s c h r o e f r e n d e m e n t b e h o u d e n , m a a r o o k h i e r d i e n t d i t a a n ta l zoo la a g m o g e lijk te blijven. D e s c h e p e n v a n d e E n g e ls c h e m a r i n e h e b b e n p r a c tis c h alle e n k e le o v e rb re n g in g , w e lk e lig t t u s s c h e n 1 : 5 t o t 1 : 10; de s c h r o e v e n doen dan 200— 350 o m w e n te lin g e n . D e m e e s te A m erikaanschc k o o p v a a r d ijs c h e p e n hebben d u b b e le o v e rb re n g in g (1 : 23 to t 1 :3 6 ) m e t 90— 100 o m w e n te lin g e n v a n d e s c h ro e f . K e te ls . V e rv o lg e n s m o e t b e s lis t w o rd e n , w e lk t y p e v a n k e te l m en zal n e m e n . M en h e e ft h ie r v o o r de k e u z e u i t t w e e s o o r t e n ; d e algem een b e k e n d e S c h o tsc h e v la m p ijp k e te l en de w a t e r p i j p k e t e l m e t wijde pijpen, zooals de B a b co c k and W iic o x , F o r s t e r enz, D e lichte w a te rp ijp k e te ls z u lle n , ials m in d e r g e s c h i k t v o o r k o o p v a a rd ij s c h e p e n , n iet in b e s c h o u w in g w o rd e n g e n o m e n . D e z e w orden, v a n w e g e de n o o d z a k e lijk h e id o m a ld a a r l ic h t g e w i c h t t o e te passen, o p a lle sn e llo o p e n d e m a r in e - s c h e p e n t o e g e p a s t. Z o o w e l de S c h o ts c h e a ls d e w a te r p ijp k e te l h e b b e n h u n v ó ó r- en n a d e e l en. D e e e rste is bij de k o o p v a a r d i j b ijn a a lg e m e e n in gebruik. A lle z e e v a re n d e m a c h in is te n zijn er .m ede b e k e n d ; s t o k e r s o m dien k e te l te bedienen, w o rd e n o v e r a l g e m a k k e lijk g e v o n d e n ; h e rstel l in g e n er a a n k u n n e n o v e r a l g e s c h ie d e n ; h ij h e e f t een groote w a t e r r u i m t e en is d a a r d o o r n ie t g e v a a r li j k b ij b e h a n d e li n g door o n e r v a r e n p e rso n ee l. 1) D it zijn de voordeelen v a n den S c h o tsc h e n k e te l. Z ijn gebreken en nadcelcn zijn vele. D e c irc u la tie in een S c h o ts c h e n ketel is ge b r e k k ig , zoo d a t ’ m e n z e e r la n g z a a m s to o m m o e t stoken. T e n g e v o lg e van deze s le c h te c ir c u la t ie t r e d e n o n g e li j k e sp a n n in g en o p , w e lk e dikw ijls le k k a g e v e r o o rz a k e n en h e r h a a l d e en k o s tb a re r e p a r a ti e s na zich sle e p e n . I n v e r b a n d n i e t d e n l a n g e n tijd , die v e r e i s c h t w o rd t v o o r s t o o m s t o k e n , i s h ij in h e t b ijz o n d e r onge s c h i k t v o o r k o r te tr a je c te n , w a a rb ij h ij h e r h a a l d e l i j k a fg e k o e ld en w e e r v e rw a rm d m o e t w o r d e n . D ik w ijls b e p a a l t d e tijd , die noodig is v o o r afk o elen , s c h o o n m a k e n o f r e p a r e e r e n e n w e d e r stoonis t o k e n , d e n d u u r v a n h e t v e rb lijf in d e h a v e n . S c h o t s c h e ketels k u n n e n n ie t in die m a te g e f o rc e e r d w o r d e n a l s w a t e r p i jp k e t e l s en z ijn g e d o e m d t o t e en k o r t le v e n a ls in d e n o r m a l e p r a c t ij k de ver d a m p in g m ee r dan 5 E n g . p d . p e r v ie r k . E n g . v o e t v e rw arm e n d o p p e r v la k b e d ra a g t. T e n z ij de S c h o t s c h e k e t e l v o o r z ie n is van v o e d in g s w a tc r - v o o r w a rm c r s en l u c h t - v o o r w a r m e r s in d en sc h o o r ste en o p lo o p . o f is to e g e rn s t m e t r c ta r d e r s , d a n w e l zu lk e lange p ijp e n h e e ft, d a t deze a ls z o o d a n ig d i e n s t d o e n , z a l z ijn re n d em en t m in d e r z ijn dan d a t v a n d en w a t e r p i jp k e t e l . D i t g e ld t in het b iz o n d c r a ls d e k e te l g e s t o o k t w o r d t m e t v l o e i b a r e b r a n d s to f en d a a rb ij s te rk .g efo rc ee rd w o r d t V e rg e le k e n m e t den S c h o ts c h e n k e te l h e e f t d e w a t e r p i jp k e t e l velt v o o rd e e le n . H ij e is e b t m in d e r ru im te , is v o o r e e n g e lijk verm o g en g o e d k o o p e r , de o n d e r h o u d s k o s te n z ijn l a g e r e n t e n s lo tte is hij v e e l lic h te r. De w a te rp ijp k e te l k a n z o n d e r e e n i g b e z w a a r g e fo rc e erd w o r d e n , is z ee r g e s c h ik t v o o r s n e l s t o o m s t o k e n en k a n voor e v c n tu e e le h e rs te llin g z e e r v lu g a f g c k o e ld w o r d e n . H e t z al dan o o k z e ld e n v o o rk o m e n , d a t de d u u r v a n h e t v e r b li j f v a n e e n schip in d c h a v e n b e ïn v lo e d w o r d t d o o r d e k e te l s . D a a r in e e n w a te rp ijp k e te l h o o g e r d ru k k a n g e s t o o k t w o r d e n , i s d e z e o m s ta n d ig h e id al v o ld o e n d e o in te n g u n s te v a n d it ty p e te b e s l is s e n . E r is een g e v al .b ek e n d , w a a rb ij d e n B a b c o c k ( W il c o r e ) ketel le e g g e s p u id , een pijp v e r w is s e ld en de k e t e l w e d e r o p d ru k werd g e s t o o k t, alles b in n e n tw e e u u r tijd s. I n e e n a n d e r g e v a l w erd in 15 m in u te n s to o m g e s to o k t. U i t h e t v o o rg a a n d e v o lg t, d a t de t r a d i t ie bij de k o o p v a a r d ij, zijne a lg e m e e n e b e k e n d h e id en de e e n v o u d ig e b e h a n d e l i n g — z e lfs dooi o n e r v a r e n p e rso n ee l — d e e e n ig e p u n t e n z ijn , d ie s p re k e n ter g u n s t e v an den S c h o ts c h e n k e te l. U i t e e n o o g p u n t v a n in te n s ie f er e c o n o m is c h b e d rijf z o o w e l v a n sc h ip a ls v a n m a c h i n e v e rd ie n t df w a te rp ijp k e te l m e e r a lg e m e e n to e g e p a s t te w o r d e n . D o a lg e m ee n e to e p a s s in g bij de m a r in e v a n d e V e r e e n ig d e S tatei z o o w e l a ls v an a n d e re la n d e n en dc g o e d e d i e n s te n d ie h ij aldaai h e e f t b ew ezen, zijn v o ld o e n d e a a n b e v e lin g h e m o o k bij de koop v a a rd ij te g e b ru ik e n . O p g r o n d v a n d e a a n z ie n lijk e g e w ic h ts b e s p a r in g m o e s t d it h e t e e n ig e ty p e z ijn . d a t v o o r p a s s a g ie rs s c h e p e n m et g ro o t v e rm o g e n g e k o z e n w o r d t . *) E e n e b e w erin g , die o .i. z e e r a a n v e c h t b a a r is. ( R e d. S c h ip ).
R uim te ingenom en door de m a c h in e . De t o e p a s s i n g v.an v e r b e t e r d e m a c h i n e t y p e s e n de d a a r m e d e sam engaande red u ctie van de, d o o r de m a c h i n e r i e i n g e n o m e n r u i m t e k a n s o m s , a a n l e i d i n g g e v e n t o t v e r m i n d e r i n g v a n b a t e n en z elfs de o o r z a a k w o r d e n v a n v e r l i e s en w e l v a n e e n a b s o l u u t o n v e r w a c h t e zijde n.1. d o o r de h a v e n - e n k a n a a l g e l d e n , die g e h e v e n w o r d e n v o o r de n e t t o t o n n e n i n h o u d . D e g e l d e n d e r e g e l e n v o o r de bepaling van den n e tto to n n e n in h o u d sta a n een red u ctie to e van 32 % van den b r u to t o n n e n i n h o u d ( g r o s s t o n n a g e ) v o o r de m a c h i n e s en k e t e l s , m i t s d e d o o r de ze i n g e n o m i e n r u i m t e m e e r d a n 13 en m i n d e r d a n 20 % v a n d e n b r u t o t o n n e n i n h o u d b e d r a a g t . W orden deze g r e n z e n overschreden, d a n b e d r a a g t de r e d u c t i e 1,75 m a a l de w e r k e l i j k e r u i m t e . M e t m o d e r n e m a c h i n e s en v e r m i n d e r d e r u i m t e is h e t m o g e l i j k bove n b ed o e ld p e rc e n ta g e op 12 te b r e n g e n . I n d i t g e v a l s t a a n de b e p a l i n g e n e e n r e d u c t i e t o e v a n 1 2 X 1 , 7 5 = 21 % i n p l a a t s v a n 32 % . M r . A. F. W a l l , die h e t e e r s t d e a a n a d c h t o p d i t f e i t v e s t i g d e in een l e z i n g v o o r T h e I n s t i t u t i o n o f N a v a l A r c h i t e c t s in 1919, h a a l t h e t v o l g e n d e v o o r b e e l d a a n : E e n s c h i p v a n £80 v t . l e n g t e , 70 vt. b r e e d t e en 45 v t . d i e p g a n g , b r u t o t o n n e n i n h o u d 20.000 t o n s , w a s uitg eru st m et z u ig e rm a c h in e s en S c h o ts e h e k etels. D e ruim te i n g e n o m e n d o o r (m ach ines, e n k e t e l s ibleek t e zijn 14 % , w a t d u s een r e ductie g a f v a n 32 % van d e n b r u t o i n h o u d of 6 4 0 0 to n s. M e t de 1350 't o n s d i e v o o r l o g i e z e n e n z . z ij n t o e g e s t a a n g e e f t d i t e en t o t a l e r e d u c t i e v a n 7750 t o n s e n e e n n e t t o t o n n e n i n h o u d = 12,250 tons. W o r d t h e tz elfd e schip v o o rz ie n van tu rb in e s en w a terp ijp k e t e l s d a n is de r u i m t e v o o r m a c h i n e s e n k e t e l s 10 % , w a t e en re d uctie g e eft v a n 1 0 X 1 , 7 5 = 1 7 , 5 % i n p l a a t s v a n 32 % . H e t r e s u l t a a t is e en n e t t o t o n n e n i n h o u d v a n 15.150 t o n s , a l z o o e e n t o e n e m i n g v a n 24 % , t e r w i j l de w e r k e l i j k e w i n s t a a n l a a d r u i m t e s l e c h t s 5 % b ed raag t. D e e i g e n a a r is d u s v e r p l i c h t o m v o o r 2900 t o n m e e r h a v e n g e l d te b e t a l e n en z u l k s t e n g e v o l g e v a n de t o e p a s s i n g v a n m o d e r n e m a c h i n e s . Z o o l a n g de h u i d i g e s c h e e p s m e t i n g v a n k r a c h t b lijft, zal de v e r m i n d e r i n g in m a c h i n e r i e r u i m t e t e n g e v o l g e v a n de t o e p a s s i n g v a n t u r b i n e s en w a t e r p i j p k e t e l s v e r l i e s i n p l a a t s v a n w i n s t t o t re su lta at hebben. Het voorgaande illustreert o p n i e u w de h i e r b o v e n g e u i t e b e w e r i n g , n.1. d a t e r ve le f a c t o r e n zijn, die z o o w e l b e t r e k k i n g h e b b e n op h e t s c h i p a ls op h e t m a c h i n e c o m p l e x e n d a t e e n b e s l i s s i n g o m t r e n t de m e e s t g e s c h i k t e v o o r t s t u w i n g s w e r k t u i g e n n i e t g e n o m e n k a n w o r d e n d a n n a d a t i e d e r d e r f a c t o r e n , die h i e r o p v a n in v lo e d zijn, o p h u n j u i s t e w a a r d e zijn g e s c h a t .
De D ie sel-m ach in e . D e s u p e r i o r i t e i t v a n de D i e s e l m a c h i n c , u i t e c o n o m i s c h o o g p u n t , boven alle a n d e r e ty p en van k r a c h t w e r k t u i g e n is z e e r opm erkelijk. Het brandsto fv erb ru ik v a n deze m a c h in e b e d r a a g t gem id d eld 0.42 E n g . pd. p e r A . P . K . p e r u u r , t e r w i j l h e t g u n s t i g s t e cijfer h ierv o o r m e t tu rb in e s m e t t a n d r a d o v e r b r e n g in g en w a terp ijp k e tels o n g e v e e r 0,9 E n g . pd. p e r A . P . K . p e r u u r is. Bij t o e p a s s i n g v a n hoogon s t o o m d r u k , o v e r v e r h i t t i n g , h o o g l u c h tle d ig , k r a c h t i g e , m e t olie g e s t o o k t e w a t e r p i j p k e t e l s e n t u r b i n e s m e t o v e r b r e n g i n g , g e p a a r d a a n de u i t e r s t e z o r g v o o r e e n z u in i g e w e r k i n g v a n de g e h e e le installatie k an het bran d sto fv erb ru ik v o o r een s to o m s c h ip ge reduceerd w orden t o t 0.85 E n g . p d. p e r A . P . K . p e r u u r . H e l is e c h t e r p r a c t i s c h ó n m o g e l i j k o m o n d e r de n o r m a l e , in d i e n s t v o o r k o m e n d e o m s t a n d i g h e d e n , e e n d e r g e l i j k l a a g c ijf e r g e d u r e n d e ger u i m e n tijd te b e h o u d e n . H e t b este, d a t v an een sto o m in s ta lla tie in b e d r ij f is te v e r w a c h t e n , is 1 E n g . p d. p e r A . P . K . p e r u u r . D e D ieselm ach in e kan d a are n te g e n g e m a k k e lijk een v e rb ru ik van 0,42 E n g . p d . p e r A . P . K . p e r u u r v o o r o n b e p a a l d e n t i j d v o l h o u d e n . H ieru it volgt d u s , d a t de b e s t e s t o o m i n s t a l l a t i e e e n b r a n d s t o f v e r b r u i k z a l. h e b b e n , d a t 2 a 2 X m a a l z o o g r o o t is a ls d a t v a n de D i e s e l m a c h i n e . V o o r s c h e p e n , die s t e e n k o o l a ls b r a n d s t o f g e b r u i k e n en v o o r z i e n z ijn v a n z u i g e r m a c h i n e s , z a l de v e r h o u d i n g v o o r h e t b r a n d s t o f v e r b r u i k 3 a 3 X zijn. G egeven dit z e e r gunstige brandstofverbruik, zou m en ver w a c h t e n d a t, a l t h a n s v o o r n i e u w e s c h e p e n , d e D i e s e l m o t o r e n z e e r s p o e d i g de s t o o m m a c h i n e s h a d d e n v e r v a n g e n ; z u l k s is e c h t e r niet h e t g e v al. De D ie se lm a c h in e h e e ft n u p a s een z o o d a n ig e n trap v a n o n t w i k k e l i n g b e r e i k t , d a t v e r m o g e n s v a n 2500— 3000 A . P . K . p e r as m e t succes t o e g e p a s t k u n n e n w o rd e n . M e t t w e e s c h r o e v e n is d u s n u een i n s t a l l a t i e v a n 600 A . P . K . p e r s c h i p m o g e l i j k . H e t a a n t a l o m w e n te lin g e n v a n D i e s e l m a c h i n e s , die o p v r a c h t s c h e p e n in g e b r u i k zijn b e d r a a g t v a n 85 — 130 p e r m i n u u t .
V e rg elijkin g van D iesel-m o to r en s to o m m a c h in e . I n v e r g e l i j k i n g m e t de s t o o m m a c h i n e , h e e f t de D i e s e l m o t o r het n a d e e l, d a t hij v eel z w a a r d e r .is en de a a n s c h a f f i n g s k o s t e n veel h o o g e r zijn. H ij n e e m t e c h t e r m i n d e r p l a a t s in en h e e f t e e n b r a n d sto fv e rb ru ik , d a t sle c h ts X — X v a n dat der s to o m m a c h in e b e d raa g t. V e r s c h i l l e n d e m a l e n z ijn o n j u i s t e v e rg e l ij k i n g s - c ij f e r s g e p u b l i c e e r d , wra a r m e d e m e n w i l d e aan to o n en , d a t de D i e s e l m a c h i n e niet z w a a r d e r is e n p e r p a a r d e k r a c b t n i e t m e e r k o s t d a n e e n s t o o m
m achine. Bij n a d e r o n d e r z o e k blee k d a n e v e n w e l, d a t m e n een D i e s e l m a c h i n e v a n 120 of m e e r o m w e n t e l i n g e n p e r m i n u u t h a d v e r g e l e k e n m e t e e n s t o o m m a c h i n e v a n 90 ornw . N atu u rlijk d i e n t m e n , v o o r v e r g e lijk in g v a n p rijs en g e w i c h t m achines te n e m e n , die een gelijk a a n t a l o m w e n t e l i n g e n m ak e n . W anneer m en een de ug delijke v e rg e l ij k i n g m a a k t v a n s c h e p e n o n d e r l i n g e n d a a r b i j b e d r ij f s k o s te n en w i n s t in de b e r e k e n in g i n v o e r t , z u l l e n de v o o r d e e l e n v a n h e t m o t o r s c h i p z e k e r ru i m opw egen teg en de n a d e e le n v an h o o g e r a a n s c h a f f i n g s k o s t e n en m e e r g e w ic h t p e r pa ard e k rac h t. Hoe k o m t h e t d a n d a t h e t g e b r u i k v a n D i e s e l m o t o r e n n iet a lg é m e e n e r is? De bezw aren, die v a n d e n k a n t de r r e e d e r s h i e r t e g e n w o r d e n aangevoerd z ij n de v o l g e n d e : h e t is e en n i e u w m a c h i n e t y p e , d a t n o g in z ijn k i n d e r s c h o e n e n s t a a t en als z o o d a n i g o n d e r h e v i g a a n a v e r i j; h e r s t e l l i n g e n k u n n e n n i e t o v e r a l - u i t g e v o e r d w o r d e n ; w a a r door het b e d r ij f som tijd s on de rbroke n w o r d t en lange re ligtijden nood zak elijk w o r d e n , h e t g e e n o n v e rm ijd e lijk v e rlie s g e e f t ; een D i e s e l m a c h i n e k a n d o o r o n e r v a r e n p e r s o n e e l g e m a k k e l i jk o n k l a a r w o r d e n ; m a c h i n i s t e n , die v e r t r o u w d zijn m e t de b e h a n d e l i n g v a n D i e s e l m o t o r e n , z ijn b e tr e k k e l i jk s c h a a r s c h , z o o d a t , w a n n e e r dit t y p e m e e r a l g e m e e n t o e g e p a s t w e r d , %e s c h e p e n o p g e h o u d e n z o u d e n w orden ten g ev o lg e v a n gebrek aan g e tra in d m achinekam erp erso n eel; er w o r d e n h e r h a a ld e lijk a v e r i je n en s t o r i n g e n g e r a p p o r t e e r d t e r w i j l m e n o ok n ie t in alle h a v e n s olie k a n b e k o m e n . I n v e r b a n d m e t g e n o e m d e b e z w a r e n d i e n t m e n te b e d e n k e n , dat m e n s c h e n die g r o n d i g b e k e n d zijn m e t e e n s t o o m m a c h i n e , er niet l i c h t t o e z u l l e n o v e r g a a n een g o e d b e k e n d e n g e m a k k e l i jk m a c h i n e t y p e o p t e g e v e n v o o r een n ie u w (en v o o r h e n ) o n z e k e r ty p e en voorts, dat nieuw e m a c h i ii e t y p e n a a n b o o r d n o o i t g e m a k k e l i jk ingang hebben g e v o n d e n , o m d a t de s c h e e p s m a c h i n i s t zelf de r e p a r a t i e s m o e t u i t v o e r e n en m e n h i e r n iet, z o o a l s bij een i n s t a l l a t i e a a n d e n w a l , e e n /beroep k a n d o e n op den f a b r i k a n t. D i t la a t s t e is een s t e r k a rg u m e n t tegen een snelle v e r b re id in g van d e n D i e s e l m o t o r als' v o o r t s t u w i n g ,s m a c h i n e en dit z a l s l e c h t s o v e r w o n n e n k u n n e n w o r d e n d o o r te z o r g e n v o o r g o e d g e t r a i n d e en b e h o o r l i j k o n d e r l e g d e m a c h i n is te n . W a n n e e r v a n d e n k a n t der m a c h in efa b rik a n te n e r v o o r g e z o r g d w o r d t , d a t h e t p e rs o n e e l a a n b o o r d j u i s t e i n s t r u c t i e s k r i jg t b e t r e f f e n d e de b e h a n d e li n g va n hunne m achine en g o e d op de h o o g t e is v a n alle s t o r i n g e n , die kunnen voorkom en, d a n z a l dit o o k a a n z ie n lijk b i jd r a g e n t o t o p lo s s in g v a n h e t probleem . D e o v e r i g e b e z w a r e n k u n n e n terz ijde w o r d e n g e s te ld , d a a r h e t s u c c e s v a n h e t m o t o r s c h i p als een v o l d o n g e n f e it is te b e s c h o u w e n . D o o r p e r s o n e n , die v o l k o m e n in s t a a t w o r d e n g e a c h t z u lk s te b eoordeelen, w ordt verder v e r z e k e r d , d a t g e t r a i n d e D ie se lm a c h i n i s t e n t e n a l l e n tijde b e s c h ik b a a r zijn. H e t e e r s t e g r o o t e m o t o r s c h i p k w a m in 1912 in de v a a r t . O p h e t o o g e n b l i k h e e f t — o m een paar voorbeelden te noem en — de E ast-A siatic C o m p a n y 15 m o to r s c h e p e n ( m e t een t o t a a l v a n 150,000 t o n d e a d w e i g h t ) in de v a art, te r w ij l e r n o g 16 dn a a n b o u w zijn ; d e G l e n - l i n e h e e f t 10 m o t o r s c h e p e n , v a n t o t a a l 110,000 t o n s d e a d w e i g h t in b e d r ij f en a c h t in a a n b o u w . D e l a a t s t e a a n w i n s t v a n d e G l e n l i n e - v l o o t , de Glenogle, h e e f t e e n l e n g te v a n 502 v oe t, e e n w a t e r v e r p l a a t s i n g v a n 14,000 t o n s en e e n b r u t o t o n n e n i n h o u d v a n 9150. D i t s c h i p h e e f t tw e e s c h r o e v e n e n een t o t a a l v e r m o g e n v a n 6400 P . K . E.en d e r s c h e p e n v a n de G lenline h e e f t r e e d s 170,000 m ijlen a f g e l e g d , z o n d e r o o k m a a r é én k e er te h e b b e n m o e t e n s t o p p e n v o o r a v e r ij. I n E n g e l a n d en op h e t v a s t e l a n d v a n E u r o p a w o r d e n d o o r e n k e l e f i r m a ’s h e e l e v l o te n v a n m o t o r s c h e p e n a a n g e b o u w d , terw ijl aan de A m e r ik a a n s c h e k o o pvaardijvloot p ractisch geen m o to r s c h e p e n w o r d e n toegevoegd.
H et arb eid sveld voor den Diesel-motor. D o o r z ijn b e p e r k t v e r m o g e n en zijn h o o g g e w i c h t p e r p a a r d e k r a c h t is de D i e s e l m o t o r niet g e s c h i k t v o o r s c h e p e n m e t g r o o t v e r m o g e n o f v o o r s n e l lo o p e n d e p a s s a g i e r s s c h e p e n . O m dezelfde r e d e n is hij m i n d e r g e s c h i k t vo o r o o r l o g s s c h e p e n . V o o r v r a c h t s c h e p e n e n k l e i n e p a s s a g i e r s b o o t e n is de D i e s e l m a c h i n e e c h t e r een i d e a l e i n s t a l l a t i e . D o o r dezen m o t o r to e te p a s s e n z u ll e n de b e d rijfsk o sten d a le n te n g e v o l g e van h e t l a g e b r a n d s t o f v e r b r u i k , t e r w i j l de i n k o m s t e n z u lle n stijg en d o o r h e t g r o o t e r e l a a d v e r m o g e n , d a t te d a n k e n is a a n h e t v e r m i n d e r d g e w i c h t van m e d e te v o e r e n b r a n d s t o f e n a a n de w i n s t in r u i m t e d o o r h e t v e r v a l le n v a n de kolenruim en. Bij e e n k o r t e reis, la n g d u r i g v erblijf in h a v e n s ö f la n g z a m e v a a r t , k o m t h e t v o o r d e e l v a n een m o t o r s c h i p b o v e n een s t o o m schip n ie t z o o z e e r uit, o m d at het b r a n d s t o f v e r b r u i k d a n slechts een k l e i n p e r c e n t a g e v o r m t van de t o t a l e b e d r i j f s o n k o s t e n . H o e l a n g e r e c h t e r de r e is , h o e k o r t e r de stilligtijden en h o e g r o o t e r de v a a r t , des te m e e r t r e e d t h e t v o o r d e e l v a n h e t m o t o r s c h i p op den v o o r g r o n d . H e t is de g e z a m e l ij k e in v lo e d v a n : m i n d e r b r a n d s t o f k o s t e n , g ro o ter laad ru im te en m in d e r p e r s o n e e l g e p a a r d m e t v lu g g e r e i z e n en e e n g r o o t a a n t a l re iz en pe r j a a r , w e lk e de g r o o t e w i n s t in i n k o m s t e n g e e f t .
W a n n e e r e en sc h ip n ie t IJie se ln io to r bij sle c h t weer in ruw e zee m o e t v a re n , zal tie sn e lh e id verm in d eren , d.w .z. dat de m ac h in es m in d e r o m w e n te lin g e n z u lle n m ak en . V e rm in d e rin g van het a a n ta l o m w e n te lin g e n b e te c k e n t, d a t de m achine^ m in d e r verm ogen o n t w ik k e lt. [lij e en s to o m s c h ip b e h o e ft v e rm in d erin g van het a a n ta l o m w e n te lin g e n n ie t n cio d zak elijk v e rm in d erin g van h et verm o g en te n g e v o lg e h e b b e n . K en m o to rs c h ip m o e t o m die reden iets m e e r v e rm o g e n h e b b e n d a n h e t sto o m sc h ip o f de c ap a citeit inoct d o o r o v e r b e la s tin g z o o h o o g o p g e v o e rd k u n n en w o rd e n , dat bij s le c h t w e e r m e t v e rm in d e rd a a n ta l o m w e n te lin g e n h e t a an tal A. P. K . g e h a n d h a a f d k a n w o rd e n .
V lerta ct- en tweetact-Diesel-m achlnes. W a n n e e r e r e e n m a a l t o t een D icselm ach in e b eslo ten is, b lijft de v r a a g te b e a n tw o o r d e n , o f in en een tw e e ta c t o f een v ie rta c tm o to r zal k ie z e n . D e b e tre k k e lijk e s u p e rio rite it v a n deze twee ty p en is e en z a a k , die in de k r in g e n v a n m o to rfa b rik a n te n v aak h e t o n d e r w e rp v a n d e b a t u itm a a k t. D e tw e e - ta c t m o to r h e e f t in th eo rie veel v o o r op een v ie r-ta c t, d o c h h ie r s t a a t te g e n o v e r, d a t hij niet zoo a lg e m ee n in g e b ru ik is en d a a r d o o r o o k m in d e r g o e d b e k en d is dan de laatste. H e t sch ijn t, a ls m en d ie p e r o p de z a a k in g a a t, m eer een quaestie te zijn van v e r v a a r d ig in g d a n w e l van w erkw ijze. D e tw ee-tact m o to r is m o e ilijk e r te o n tw e r p e n en is w a t w e rk in g a an g a at m in d e r e e n v o u d ig ; b o v e n d ie n k o m e n er in ’t a lg e m ee n to t nu toe m e e r a v e rije n v o o r bij tw e e -ta c t d a n bij v ie r-ta c t m o to re n . D o o r de v o o r s ta n d e r s van v ie r-ta c t m o to re n w o rd t dit veelv u ld ig e r v o o r k o m e n v a n a v erije n to e g e sc h re v e n aan de (tw e e -ta c t) w e rk w ijz e , in p la a ts v a n z u lk s te w ijten a a n de m inder goede c o n s tr u c tie d e r m a c h in e . E r zijn e c h te r eenige fab rik an ten , die m e t v eel s u c c e s tw e e -ta c t m o to re n v erv aa rd ig e n en dus blijkbaar h e t m e e re n d e e l d e r te g e n d it ty p e aan g ev o erd e b e zw a re n o v erw o n n en h e b b en , H e t g r o s d e r a a n tw e e - ta c t m o to re n to eg e sc h rev e n eigenschappen is n ie t v a n z o o d a n ig g e w ic h t, d a t zij de in sta lla tie van dit ty p e in een v ra c h ts c h ip w e ttig e n , a ls d a a rd o o r m e e r kans op sto rin g e n o n ts ta a t, E én reis p e r ja a r m in d e r of een lan g e r verblijf in een h a v e n te n g e v o lg e v a n n o o d z a k e lijk e h e rste llin g e n , zullen al sp o e d ig de v o o r d o d e n v a n e en m e e r eco n o m isch e m ac h in e te niet d o è n .; V o o r p a s s a g ie r s s c h e p e n en v o o r zulke sc h ep en , w aarbij h e t g e w ic h t v a n h e t m a c h in e c o m p le x een b e la n g rijk e n ro l speelt, zijn v ele d e r e ig e n s c h a p p e n v a n den tw e e -ta c t m o to r van m eer b e la n g . Z o n d e r tw ijfe l z a l d it m o to r ty p e m e t sp o e lp o o rte n in de toekom & t u itg e b r e id e to e p a s s in g v in d en , v ooral w a n n e e r h e t verder v o l m a a k t w o r d t e n m e n m e e r o n d e rv in d in g e r m ede h e eft o p g ed aan . De v o o r d e e 1e n die m en aan de tw e e -ta c t m o to r toe-; s c h r ijf t z ijn : * 1“. H e t g e w ic h t b e d r a a g t 60—65 % v a n d a t van een v ie r-ta c t m o to r m e t h e tz e lf d e a a n ta l o m w e n te lin g e n (d u s g o e d k o o p er m a c h in e ). 2". D e b e n o o d ig d e ru im te is slechts 55— 80 % van die d e r v ie r - ta c t. ' 3". Bij to e p a s s in g v a n s p o e lp o o rte n k r ijg t m en een m in d e r goV, c o m p lic e c r d g i e t s t u k v o o r deii c ilin d erk o p en een e e n v o u d ig er k le p p e n b e w e g in g . 4®. (ie lijk v o r m ig e r d ra a im o m e n t en d u s m in d e r trillingen. A ls n a d e e 1 e n s t a a n h ie r teg e n o v e r: 1*. H o o g e r b ra n d s to f v e r b r u ik . 2®. H o o g e r s n ic c ro H e v e rb ru ik . 3®. L a g e r g e m id d e ld e w e rk e lijk e druk. 4". In v e r b a n d m e t d e g ro o te re h o ev eelh eid o ntw ikkelde w a rm te w o rd e n s p e c ia le m id d e le n v e reisc h t v o o r afkoeling, 5“. Hij s n e llo o p e n d e m a c h in e s, m oet, in v e rb a n d m et de h ó o g e re te m p e ra tu u r , z u ig e rk o e lin g w o rd en to e g e p a s t,
C om binatie van electro-motor en Dlesel-maohlne. D eze c o m b in a tie o m v a t één o f m eer D ieselniachines, d irec t g e k o p p e ld a a n d y n a m o 's , w elke stro o m leveren aan e le c tro m a to re n , die op de s c h ro e fa s s e n zijn a a n g e b rac h t. A ls voordeel van d it sy s te e m w o r d t g e n o e m d , d a t m e n sn e llo o p e n d e D ieselm o to ren k a n to e p a s s e n en la n g z a a m lo o p e n d e c lc c tro m o to rc n , z o o d at m en k a n re k e n e n o p e e n h o o g n u t ti g e ffe c t van de sc h ro e f. V o o r v ra c h ts c h e p e n v e rd ie n t h e t ste lsel g e e n aanbeveling. D e a a n s c h a f f in g s k o s te n z u lle n h o o g e r zijn -dan v a n d irect g e k o p p eld e D ie s e lm o to re n , de g e w ic h ts b e s p a rin g is g e rin g en liet geheel in c e r g e c o m p lic e e rd . W e l z a l e r e e n ig e b e s p a rin g en een b e te r sc h ro e frc n d c m e n t v e r k re g e n k u n n e n w o r d e n , m a a r h ie r s ta a t w e e r teg e n o v er, d a t d ire c t g e k o p p e ld e , la n g z a a m lo o p e n d e D ie se lm o to re n vo o r h e t bed rijf a a n b o o r d te v e r k ie z e n z ijn h o v e n sn e llo o p e rs. V o o r m a rin e v a a r tu ig e n , ja c h te n en vissc h c rijsc h ep e n , tv aar g etn a k k c lijk m a n o e u v r e e r e n en g ro o te z u in ig h e id bij g e red u c ee rd e v a art b e la n g rijk e f a c to r e n zijn, b ied t het s y s te e m D ie se l-e le c tro i n o to r vele v o o rd e e le n .
De Stlll-m aohine.*) D e S till-m a c h in e h e e ft een, a a n b e id e z ijd e n g e s lo te n cylinder, w elk e voor de eene h e lft in g e ric h t is als m o to rc ilin d e r en voor de a n d e r e h e lft als s to o m c ilin d e r. H e t d o e l v a n , d e z e c o m b in a tie is de w a rm te van de u itla a tg a s se n en van het k o e lw a te r te b en u tten tot h e t o p w e k k e n v a n s to o m e n d e z e n a r b e id te la te n v e rric h te n , w a a r d o o r h e t re n d e m e n t w o r d t v e rh o o g d . M e n b e w e e rt m e t d i t s te ls e l e e n r e n d e m e n t te k u n n e n krijgen, d a t 2 0 % b e te r is dan d a t van de D ic se lm a c h in e , D e m achine heeft v e le b e la n g w e k k e n d e e n w a a r d e v o lle e ig e n s c h a p p e n ; th e o rè tis c h is h e t een id e a a l k r a c h t w e r k tu i g m e t h o o g r e n d e m e n t. O f jJe inge w ik k e ld e c o n s tu c trie v a n e e n s to o m k e te l m e t p ijp le id in g in; com bi n a tie m e t een D ie s e lm o to r p r a c tis c h g o e d u i tv o e r b a a r is, b lijft te b e z ie n . A ls te g e m o e tk o m in g a a n de in g e w ik k e ld e c o n s tr u c tie kun n e n bij d it ste ls e l, c irc u la tie p o m p e n m e t le id in g e n , lu c h ta a n z e tin r ic h tin g en z u ig e rk o e lin g v e rv a lle n . V e rg e lijk e n d e p ro e v e n v a n een S tillm a c h in e m e t e en D ie se lm o to r v a n 200 P .K . zijn e en ig en tijd g e le d e n g e p u b lic e e r d ( I n s t i tu t i o n of N a v a l A r c h ite c ts 1920) en d e ze g a v e n s l e c h t s e en b ra n d sto fb e s p a rin g v a n 5 %. D it r e s u l t a a t is m in o f m e e r -te le u rs te lle n d , d o c h m issc h ie n g e v e n v e rd e re p r o e v e n b e te r e u itk o m s te n . -) V o o r gegevens en beschouw ingen b e tre ffe n d e den S till-m otor z ie m e n o o k „ H e t S c h ip ” v a n 17 J u n i 1921, n o . 12, 15 Ju li, no . 14 en 12 A u g . n o . 16. (R e d. „ H e t S c h ip ” ).
N IE U W E S C H E P E N Naam van het schip: „Hallfried”. B o u w m e e s te r: N .V . W e r f v.h. R ijkee & Co. te R o tte rd a m . R ee d erij: A k tieselsk a b et D a m p sk ib e t te B e rg e n . ' B o u w ja a r : 1922. S o o r t van schip: z e e -m o to rv ra ch tsc h ip van h e t g e slo te n Shelterdektype. H o o f d a f m e t i n g e n : L e n g te tusschen de loo n lijn en : 3 7 5 ’— 0 ” . B r e e d te (m ld .) op het g ro o tsp a n t: 5 1 ’— 3 ”. G ro o tste b reedte: 34’— 2 1 / 4 ” . H o lte (m ld .) in de zijd e: 3 4 ’— 0 ” . R u im h o lte : 30’— 2 ” . D ie p g a n g g e laden: 25’— 3 ”. U itw a te r in g in d e n zo m e r : 9 ’— 0 ” . W a te rv e rp la a ts in g : 10850 to n van 1000 K .G . K la sse : N o rsk e V t r it a s 1 A 1 w ith f n c b o a r d . L a a d v e rm o g e n : I n to n n en van 1000 K G . o p h e t z o m e ru itw a te rin g sitie rk : 7670. A a n ta l ru im e n : vier. A a n ta l lieren : tien , electrisch g e d rev en . B rn to -to n n e n m a a l: 5245 reg. ton. N e tto -to n n e n m a a t: 3262 reg. ton. M a c h i n e , s t o o m k e t e l s , m o t o r e n enz. M a k e r : W e rk sp o o r A m ste rd am . S o o r t van m achine: W e rk sp o o r D ie se l-m o to re n . A a n ta l cilinders: zes. H o o fd a fm e tin g e n der cilin d ers: 560 m .m . d ia m e te r. S la g der m a c h in e: 1000 ïru n . In d ic a d e u r v erm o g e n : 2800 p a a rd e k rac h te n .
Naam van het schip: „Onderneming”. B o u w m e este r: D e H a an & O erlu m an s te H e u sd e n . R ee d erij: G. Jasp ers, A m ste rd am , B o u w ja a r : 1922. S o o r t van schip: m o to rv ra ch tsc h ip voor b in n e n v a a r t achterop.
m et salonroef
H o o f d af m e t i n g e n : L e n g te over alles: 30 m eter. G r o o ts te breedte: 5.20 M. H o lte (m ld .) in d e zijd e: 1.85 M . D ie p g a n g geladen: 1.85 M. K la sse : geene. L a a d v e rm o g e n : Iu tonnen van 1000 K .G . o p h e t z o m e ru itw a te rin g sm e rk : 165. A a n ta l ru im e n : één. A a n ta l lieren: een a n k crlie r, te n m a s tlie r, een a c h te ra n k e rlie r. Ma c h i n e , s t o o m k e t e l s , m o t o r e n M a k e r : D cu tz-B ro n s te C öln-D eutz. S o o r t van m achine: D e u tz -B ro n s-ru w o lie m o to r. A a n fa l cilinders: drie B ij m otoren aantal re m p a a rd ek ra c h te n : 5 0 — 60.
enz.
' ' ,
D U IT S C H E S C H E E P V A A R T E N S C H E E P S B O U W (V a n o n z en C o rre sp o n d e n t te B rem en.) D e stak in g opgeheven. afm etingen zijn: lengte 110 M„ breedte 15.5 M „ diepgang 8.68 Af. D e voortstuw ing levert een triplo expansiomachine. H e t sohip is op 29 ju li is de staking der scheepsofficieren en m achinisten opgeheven. kolenstoken ingericht en in de eerste plaats als vrachtschip gebouwd, H et scheidsgerecht had de volgende beslissing genomen, w aarm ede m aar toch kunnen er 12 kajuitspassagiers ondergebraoht w orden. de stakers zich hebben vereenigd: V oor de reedcrij C. Krabbemhöft en Bock te H am b u rg is op 1. Van den dag af, dat het w erk w o rd t hervat, w o rd t op het salaris de W agria-w crf, Gobr. Klaihn Gmibh. te Newstadt in Holstei-n tc van A pril een toeslag van 90 pet. verleend. w ater gelaten toet u it Holsteinsch grenenhout gebouw de, gekoperde 2. V oor gepresteerd overw erk op zee krijgen de officieren en motorzeilscihip Elbnixe, als klipper gebouwd, hoogste klasse G crm aniingenieurs 55 Mk. per zeedag schadeloosstelling. sche Lloyd en Bureau Veritas. H et m eet van het galjoen to t het hek 3. T e r voorbereiding van een definitieve regeling van het over 51 Af., is breed 7.82 M. en heeft een diepgang van 4 M. bij een dw. uren v raag stu k zal een basis w orden geschapen doordat zoo spoedig capaciteit van 400 ton. H et speciaal voor de v a a rt op W est-In d ië en mogelijk, uiterlijk m et 15 A ugustus, m et m edew erking van de offivoor reizen naar Zuid-Amerika toestamde zeilsohip krijgt een 100 p.k. ciersbonden op grond van een in bijzonderheden nader v ast te stellen ruw olie hulpm otor, welke twee electr.ische lieren en een onder vragenlijst door nauw keurige aanteekening van de buiten den gerebet dek liggende ankerspil aandrijft. De zeiloppervlaktc der E lbnixe gelden arbeidstijd gepresteerden arbeid n aar duur en wijze statistische b edraagt 1268 vierkante M. gegevens van alle schepen van den C entralverein deutscher Keeder V oor de H am burgsche reedcrij Aug. 'Bollen, W m , M illers Nfl. is over de quaestie verschaft w orden,' in hoeverre de officieren overw erk op ide V ulcau-w erken te H am burg een m ijnenlegger verbouw d tot verrichten. ■vrachtschip, dat de narnn Pionier zal krijgen. H et 170 ton metende 4 B evaren m annen k rijgen een vergoeding v oor overuren van schip heeft op den proeftocht goed voldaan. 28 M ark. Op de Sohiffiswerft mul M aschinenfabrik vorm . Janssen en Sohmi5. Op zeesleepbooten en zeelichters k rijgen de kapiteins en eerste linsky A. G. is de voor de Hamburgsche firm a H . N. Heynraiin ge m achinisten voor het gepresteerde overw erk op zee per dag 55 M ark bouw de havensleepboot H inrich van stapel geloopen. vergoeding. Op de T önninger w erf der Norddeutschèn U nion-W crke, Masohinen 6. K oks en stew ards (geen jo n g m aa tje s) op vrachtschepen, zeeund W ag gonfabrik A. G. te H am burg is het derde voor de D eutsche sleepbooten en zeelichters krijgen een m aandelijksche vergoeding voor overw erk van 400 M ark op schepen tot 15 m an bem anning, van 600 O riënt Linie gebouwde schip, de Rheinland, van stapel geloopen. H et is een zusterschip van de Deulschland en de Vaterland, alle drie zijn M ark op schepen m et m eer dan 15 koppen bem anning. moderne vrachtschepen van een 3000 ton d.w., 76.14 M. lang, 12.3 M. 7. De in een afzonderlijke overeenkom st bepaalde vergoeding voor o verw erk voor verplegings- en bedieningspersoneel op passagiers breed en 5.37 Af. diep m et een drie-cylinder m achine van ongeveer 900 p.k. schepen w o rd t m et den dag der h erv a ttin g van den arbeid m et 90 pet. Op de w erf Sohulte en B rons te lijmden is de stoom logger Sophic verhoogd. 8. ( lp schepen m et m arconisten krijgen de officieren voor den bui voor de L eeringer Heringfissoherei A. G. tc w ater gelaten. Van de Norddcutsche W erft im.b.to. (vroeger R ickm ers W erf) te ten hun scheepsdienst geleverden m arconidienst een maandelijksche afzonderlijke vergoeding van 300 M ark. O p schepen zonder m arco Gecstomünde is het voor de O ldenburg-Potugiesische D nm pfsohiffnisten krijgen de officieren voor den buiten lum scheepsdienst gele reederei te H am b u rg gebouwde stoomschip Bilhao opgeltwerd. H et is een vracht- en passagiersschip van ongeveer 4000 ton d.w. verden m arconidienst een afzonderlijke vergoeding van 600 M ark Op de w erf der mpij. U nterw eser is voor rekening van de D eutsche per m aand. Levantlinie van stapel geloopen bet 1500 ton.d.yv. m etende vrachtschip 9. In geval de tw eede officier of m achinist met een totaal inkomen Ccrigo. d at van den eersten o v ertreft, m oeten de contracteerende partijen zoo V oor de reederij R aèien und S tadtlander te Breinen is de op de spoedig m ogelijk bijeenkom en om een middel to t opheffing van deze Sohiffsw erft u nd M aschinenfabrik te H am b u rg gebouw de vrachtboot ongelijkheid te vinden. H e t totaal inkom en van den tweeden ingenieur Taiinus te w ater gelaten. H et sohip is voorzien van een triplc expansiem oet m instens gelijk zijn aan het ta rifiaire inkom en van den eersten macihine van 580 i. p.k. officier. H et stoomschip E m il K irdorf voor de A, G. H ugo Stinnes op de 10. Bij eigen verpleging en am bulante ziekenverzorging der beR ijksw erf in W ilhelm shaven gebouwd, is na een goed geslaagden m a n irn g op zeesleepbooten en zeelichters krijg t iedere m an per dag proeftocht in H am burg aangekomen. H et sohip m eet 3491 netto ton. 90 M ark. Het op ide Germania w erf in Kiel gebouw de stoom schip N ortlfriesland 11. D e effccteu-verzekering w o rd t door de rcederijen met de vol der Ozean Linie is overgenomen, in H am burg aangekom en en op zijn gende bedragen op zich genom en: eersten officier en m achinist eerste reis naar Mexico vertrokken. 35.000 Mk., tweeden, derden en vierden officier en m achinist ieder D e Hamiiburgsche reederij W aduanuth und K rogm an heeft het op 30.000 Mk., chef-stew ard, hoofdchef kok en betaalm eester ieder de Deut-sohe W e rft gebouwde vrachtschip Indra van 2000 ton d.w. 30.000 M k., bootsm an 25.000 M k., bootsm ansm aat 25.000 Mk., tim overgenomen. m erm an 25.000 M k..gereedschap van den tim m erm an 10.000 Mk., koks 25.000 Mk., stokers 20.000 Mk., stew ards 20.000 M k., jongm aat jes 15.000 Alk. 12. De scheepsbem anningen van alle varende schellen, die binnen 45 dagen geen D uitsche haven voor langer dan 48 uren aauloopen, T E W A T E R L A T IN G E N . kunnen na verloop van 30 dagen na het v ertrek uit de D uitsche haven S C H E E P S W E R F VAN D E Fl'RAf A J. I.. JA N S S E N T E D R U T E N : een uitrustingsgeld in elke vreem de haven, w aar het schip langer dan het ijzeren w erk- en woonschip U trecht, 44,50X 6,60X 2,15 M „ voor 48 uren ligt eiscihcn en w el: officier 15/-; dekofficier en m atro o s 10/rekening van de Baggcrmaatschappijen firm a T er w indt, A rnhem en jo n g m a a tje 5/-. D it m a g slechts eens per 30 dagen gevorderd worden. Nijmegen. 13. D e partijen zijn verplicht het rijksm inisterie voor Arbeicj, ver De kiel w o rd t gelegd van een schokker voor eigen rekening. tegenw oordiger directeur H uffm eier, uiterlijk 31 Ju li 1922 ’s middags 12 u u r mi ede te deelen of ze deze u itsp raak al dan niet aanvaarden. PROEFTOCHTEN. D oor deze overeenkom st stijgt nu het salaris van d en : eersten officier Op de Eenis is de proeftocht gehouden van h et stalen dubbelschroefto t 7980 Mk., eersten m ach in ist 10450 Mk., tweedon officier 6222 Mk., tankstoom schip P resident Bolivar, gebouwd op de Scheepsw erf „Gideon” tw eeden imaohinist 6982.50 M k., bootsm an 5225 Mk., tim m erm an 5225 van den heer J. K oster Hzn., Groningen, voor rekening van de M k., m atro o s 4940 M k. I-Iierhij kom t nu het overurengeld en het u it Bataafsche Petroleum Mij. te ’s-Gravcnhage. rustingsgeld terw ijl de kost, v erzo rg in g enz. w orden gerekend op H et schip heeft de navolgende afm etingen: lengte tusschcn p.p. 2700 Mlc. per m aand. 216’—4 X ” ; breedte (mld.) 33’—55/io” ; holte 12’—5 K ”. H e t lic h ten v a n de „ A v aré ”. H et is gebouwd onder toezicht van L loyd’s R egister, klasse 100 V oor het lichten van h et 16 Ju li gekapsijsde B raziliaansdhe stoom A. 1. t „to carry oil in bulk” en van de N ederlandsche Scheepvaart schip A varé, d a t op een der belangrijkste plekken het verkeer in de inspectie. De m achine-installatie, bestaande u it 2 triple expansie haven van H am b u rg belem m ert, w orden op de plek des onheils tegen m achines van 350 T.P.K. elk en 2 ketels, voorzien van oliestookinricho v er loods 79, 132 palen ingeheid, welke paarsgew ijze to t bokken w o r ting, is geleverd door den heer L. S traatm an, m achinefabrikant te den vereenigd. A chter deze steunpunten w orden 22 stoom lieren opge D ordrecht. steld, elk van 5 ton hijschvennogen. Op de w atervrije bakboordzijde V erder is het schip voorzien van electrisch licht, pom pen en buisvan het schip zijn over de geheele lengte ervan loopende ijzeren staven : leidingen voor lossen en laden der tanks. H e t is bestem d voor de gelasoht, w a a r op de gew eldige 10 m eter booge ijzeren duihbelbokken vaart in W est-fndië. een plaats hebben gekregen, w aarv an elke is beproefd op een druk van Deze tankboot is een zusterschip van de P resident G omes, welke 120 ton, en die als hefboom en m oeten fungecren bij het lichten. Midden onlangs eveneens door den heer J. K o ster H zn. voor dezelfde reederij van deze m aand hoopt m en h et schip w eer opgericht te hebben. werd gebouwd.
W E R F B E R IC H T E N
D e D u itsc h e scheepsbouw .
Op de w erf der S tcttin er V ulcan te Bredow is het voor den N orddeutschciu L loyd gebouw de vrachtschip Eisenach v an stapel geloopen. H e t is een zusterschip van de reeds in dienst gestelde M inden, B orta en Niemburg, schepen van circa -4200. bru to ton en 6300 d.w. Zijn
W EER EEN SCHEEPSW ERF
S T IL G E L E G D .
U it het jaarverslag van de N.V. IJselw erf, gevestigd te U trecht, blijkt dat wegens gebrek aan orders h aar scheepsw erf tc K am pen geheel is stilgelegd en dat het bedrijf u itsluitend op h a a r w erf te Gorincliem w ordt uitgeoefend,
232
h
e
t
N A T IO N A A L TECHNISCH S C H E E P V A A R T K U N D ÏG M USEUM . R O T T E R D A M , H A R IN G V L IE T Z .Z . 6 8 D irecteu r: J. W. J. Baron VAN HAEESOLTE.
Tweede Vervolg op de Lijst van Boekwerken en Tijdschriften van Ocfober 1920, ( Bijgewerkt tot I April 1922.J
Versuche an Dam pfm aschinen Kesseln Turbinen und Verbrennungskraft Franz Seulert m aschinen 6 e Aufl. 1920 . . . . A treatise on dynamic b alan ce. . . Norton Grinding Cy, M aschinen Untersuchungen, 2e A ull. 1 9 2 1 ........................................ A. Gramberg lets over norm aliseering in machinec o n s t r u c t i e .................................................. P. H. Begemann D e S to o m w eg e n van Z.-Afrika naar O .-lndië, 2 e dr. 1916, 2e ex. K N.M.1. Leerboek der M eteorologie, 2 e dr. Ie b oek 1920 ........................................ O ceanographische en m eteorologische w aarnem ingen in den Indischen O ceaan. Juni, Juli, A ugustus 1856— 1 9 0 8 , ........................................ Tabellen Idem Kaarten Idem Septem ber, O ctober, N ovem ber 1856— 1914 .............................Tabellen Idem Kaarten Idem D ecem ber, Januari, Februari 1 8 5 6 - 1 9 1 0 .............................Tabellen Idem Kaarten Idem Maart, April, M ei 1856— 1912, Tabellen Idem Kaarten O ceanographische en m eteorologische w aarnem ingen in den Atlantischen O ceaan. D ecem ber, Januari, Februari 1870— 1914 .............................Tabellen Idem Kaarten. H and leid ing bij het waarnem en van verschijnselen 1 9 1 6 ............................. T h e atm osphere 1 9 1 0 ............................. T h e resources of the sea sec ed. 1921 Aiinual R eport 1920..................................
MA 41a MA 230 MA 231 MA 232
P. H. Gallé
ME 3a
D. v. Gulik
ME 34
Kon. Ned. Meteorologisch Instituut ME 35a ME 35b Idem
ME 36a 36b
Idem
ME 37a ME 37b
Idem
ME 38a ME 38b
Idem
ME 39a ME 39b
Idem F. J. B, Cordeiro W. C. Me. Intosh Dept, of Terrestrial Magnetism A T e x tb o o k of O ceanography 1921. J. F. Jenkins Kladjournaal voor Stoom schip . . . Kon. Ned. Meteor. Instituut M eteorologisch journaal voor stoom schip ......................................................... Idem M eteorologisch journaal voor licht schip .......................................................... Idem C yclonen in de Arabische zee 1916 K .N .M .I. M ed ed eelin gen en Ver handelingen 2 1 ........................................ P. H. Gallé Zur Kenntnis des M eeres ström ungen, 1910 K.N.M .I. 102 M ed en V erg. 9 Idem Elem entaire theorie der getijden. Getijconstanten in den Indischen Archipel 1910 K.N.M .I. 102. M ed. en V erg. 8 J. P. van der Stok O ver het verband tusschen schom m e lingen i n de sterkte van den N oordO ost-passaat van den Atlantischen O ceaan en schom m elingen in ver schijnselen op hydrografisch en m eteorologisch geb ied in E uropa’17 P. H. Gallé Etude sur les courants de la Mer du N ord 1899. Inst. M étéor. Royal N é e r la n d a is .............................................. J. M. Phaff Bijdrage tot de kennis der getijden in de N oord zee, 1900 ....................... Idem O bservations océanographiques et m étéoroiogiqu es, dans Ia région d u courant de Guinee 1855— 1900, texte Kon. Ned. Meteor. et tablaux I ......................................... Instituut Idem Planches II,
ME 40 ME 41 ME 42 ME 43 ME 44 ME 45 ME 46 ME 47
ME 48
s
c
h
i
p
Oceanographische en m eteorologisch e K on. N ed . M eteor. waarnemingen bij kaap Cntardafui. Institut ME 55 Atlas of the Tracks of 620 T yp h ou s Louis T rocq Dir-Zi-Ka-W ei 1920............................................................... O bservatory H on gk on g ME 56 T he marine m eteorologisch Service of IJ.-S. D epartm en t of the United States 1 9 1 9 ........................ Agrieulture. W eather Bureau ME 57 Der Golfstrom 1911. M eereskunde 51 V. 3............................................................... L udw ig M eeking ME 58 Das schw im m ende Leben der H och see 1912. M eereskunde 63. VI. 3. . . O . H erbert T o w le r ME 59 D er Scholle ein Nutzfisch der deu t schen M eere 1909. M eereskunde III, 1 2 ..........................................................Victor Franz m f fin D as Eis des M eeres 1909. M eeres kunde III, 1 1 .........................................L udw ig M eeking m e fii Dieren-atlas. (D e V isschen) . . . . P. G. Buckers ME 62 U ber M arine-sedimente und ihre Benutzung zur Z eitbestim m ung 1913 M eereskunde 79, VII, 1 . . . . G ustav Braun ME 6t D ie Heilkräfte des M eeres, 1910. M eereskunde IV, 4 ............................. A. E ulenburg ME 64 D ie Ermittelung der M eerestiefe 1920. Meereskunde XIII, 10, 11 . . . . W . Stahlberg ME 65 D ie Farbe des W assers 1919. M eeres kunde XIII, 6 .........................................E. O ettinger ME 66 Borkum. Land und D iinenstudien 1919. M eereskunde XIII, 9 ............................. W . Behrm aun ME 67 D ie Küste der Englischen Riviera 1909. Meereskunde 111, 5 ............................. H . Spetluuann ME 68 D ie Stam m esgeschiehte der M eeressaiigetiere 1907. M eereskunde I, 4 . Prof. O. A bc! ME 69 D ie W estindischen Korallen riffe und ihr Tierlebeu M eereskunde III, 2 . R. H artm eijer ME 70 Gefiederte Bewohner des M eeres 1910. M eereskunde IV, 5 ............................. K. W etike ME 71 Tierisches Licht in der T iefsee 1912. M eereskunde VI, 8 ....................... E. M angold ME 72 Land und Seeklima M eereskunde VII 5 A. M erz ME 73 D as Meer als Nahrungsquelle 1913. Meereskunde VII, 9 ............................. H. I len king (B erlin) ME 74 N eu e Forschungen über die B iologie der Tiefsee 1913. M eereskunde ME 75 VII, 12......................................................... D oflein D ie Z oologische Station in Neapel 1914. Meereskunde VIII, 2 ............................. Armin von Tscherm ak ME 76 W ehr und Schutz der M eerestiere 1914. M eereskunde VIII, 9 ............................. L. CHausner ME 77 Een abnormale cycloon in de Ara bische zee. N ovem ber 1920 . . . P. M. van k iel ME 78 Physique du G lobe 1922, 5iem e ed. J. Vallerey ME 79
Olmaschinen (Schiffsbelrieben) 2e Aufl. 1 9 2 1 .............................................. Max. W illi. Gerhard T he motorboat manual eight ed. 1921 The M otorb oat Diesehnachines-Sfationary and Marine sec ed. 1921.............................................. A. H. G old in gham A lgem eene regels voor het opstellen, in werking brengen en bedrijf der N .V . A p p ingedam m er Bronsm otoren 1 9 2 1 ............................. B ronsm otorenfabriek M otorboats and boatm otors 1920. . V ictor P age and A Clark V eitch H et m otorschip „M ijer” van de K. P. Mij. 1915.............................................. W . J. M uller
MO 16a MO 34a MO 55a
MO 96 MO 97 MO 98
ME 49 Verslag 1920 ME 50 V ierde jaarverslag 1920
ME 51
ME 52
.......................
Catalogue of the collection in the Science M useum. Soutli-K ensington. T extile machinery 1921 Idem M ining and ore 1920 Idem Machine tools 1920 Rapport 1 9 2 1 ..............................................
ME 53
ME 54a ME 54b
D as Museum für M eereskunde zu Berlin 1907, I, 1 ................................... Führer durch das M useum für M eeres kunde in Berlin 1 9 1 8 .......................
M useum v o o r Land eti V olkenk un de en Mari tiem M useum „Prins H endrik” MU 14 N ederlandsch-H istorisch Scheepvaart M useum MU 25a
Board of E ducation M U 28a R ijkscom m issie van ad vies inzake reorgani satie van het M useum w ezen hier te lande MU 29 A lbrecht Penck A noniem
M U 31
