HET SCHIP. VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBOUW EN SCHEEPVAART T E V E N S ORGAAN D E R

2e JAARGANG

4 JUNI 1920

No- 12

H E T SCHIP.

VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBOUW EN SCHEEPVAART T E V E N S ORGAAN D ER

VEREENIGING VAN TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED EN van HET NATIONAAL TECHNISCH SCHEEPVAARTKUNDIG MUSEUM Redactie Scheepsbouw : Ir. A. M. SCHIPPERS >. i. — D irecteur-U itgever: J. MOORMAN. Vaste M edew erkers: Ir. J. C. ARKENBOUT SCHOKKER s.i„ Ir. A. A. BOON, c.i., A. S. DIRKZWAGER, W. A. ENGELBRECHT, HERO B. DE G RO O T, Ir. 3 . H. A. W. graaf VAN HEERDT T O T EVERSBERG s.i., Dr. R. J. LEENDERTZ, Prof. A. D. F. W. LICHTENBELT, Ir. A. ROORDA, s.i., Dr. J. DU SAAR, Dr. G. J. SCHOUP, S. SNUYFF, K. TESCHMACHER, Ir. M. W. VOOGT, J.E.zn. s.i., Mr. F. VORSTMAN, Mr. A. J. M. VAN WESSEM, e. a. B u r e n « v a n R ednctie en A d m in istratie > A N T O N IE D U Y C K S T R A A T 129, D EN H A A G . A B O N N E M E N T i B in n e n lan d f 1 .— p e r k w artaa l, B uitenland f 5.—. L osse N um m ers f 1.—. A D V E R T E N T 1 Ë N 10 cen t p er reg el. -.B ij c o n tra c t verlaag d tarief.

T U R B IN E S M E T D U B B E L E OVERBRENGING VOOR SCH EEPSVO O RTSTUW ING T o en P arson s in 1 8 9 4 b eslo o t de door hem reeds tot hooge O ntw ikkeling geb ra ch te lanclstoom turbine voor scheepsvoort­ stu w in g te geb ru ik en , b ou w d e hij een proefvaartuig van 100 v o et lengte, de T u r b in i a en p la a tste daarin een enkele stoom ­ tu rb in e van on geveer 1 0 0 0 paardekracht bij ongeveer 2 0 0 0 o m w en telin gen per m inu ut.

daarbij de slip zóó groot, dat het n u ttig effect van d e schroef uiterst g erin g bleek te zijn. Sind sd ien w ordt de ontw ikkeling der scheepsturbine g ek en ­ m erkt door een voortdurend streven het aantal om w entelingen der schroef zoo klein mogelijk te houden. O ngelukkigerw ijze w ordt evenw el het stoomverbruik per paardekracht v a n de tur-

Parsons Turbine.

D ez e eerste in ric h tin g g a f g ro o te teleurstelling: de snelheid, die v olgen s sc h a ttin g o n geveer 3 0 mijl zou m oeten bedragen, bléek n iet h ooger t e zijn dan een kleine tw intig! D e oorzaak w erd g ev o n d en in d e slech te verh ou d in g tusschen diam eter en spoed van de schroef,. D o o r h et hooge aantal om wentelingen w erd d e spoed n.1. zoo k lein in verhouding to t de diameter, en

bines hooger naarmate liet aantal om w entelingen ■daalt. D e op lossin g v a n liet vraagstuk was daardoor langen tijd het zoe­ ken naar h et beste compromis tusschen de om w enteiingssnelheid van turbin e en voortstuwer. D e eerste stap van Parsons w as h et verdeelen van het totale verm ogen over meerdere (m eestal drie) schroefassen. D e

schroeven w erden daardoor kleiner en de verhouding van spoed tot diam eter gu nstiger. D e T u r b in i a bereik te na deze verandering een snelheid van ruim 3 2 m ijlen en de1w eg to t de toepassing der seheepsturbine voor sn elle schepen (torpedojagers, kruisers, kanaalbonten) lag open. V oor langzam er Dopende schepen was de stoom turbine even­ wel n o g niet: te gebruiken, daarvoor w as de om w entelingssnelhcid der sch roef nog te groot. W el werd het aantal om w ente­ lingen voor zeer groote m ailbooten belangrijk naar om laag ge­ bracht ( 1 9 0 p.m in. vóór Maurctania, 160 p.min. voor Aqu ïtania) doch daardoor verviel men in gew eldig groote diam eters voor de turbinetrom m els (to t ruim 4 meter voor Aquitania.) Zulke groote m achines m ogen bruikbaar zijn voor de aller­ g ro o tste verm ogens (7 0 -0 0 0 P .K . bij Mauretania), voor kleine­ re krachten zijn zij onbruikbaar aangezien bij de geringe stoom hoeveelheden d e schoepen o p dergelijke groote t rommels een voor de praktijk te kleine lengte zouden krijgen. Speciaal voor vrachtschepen m et 70— 90 oimv. p.min. van de schroefas b leef de stoom turbine ongeschikt, totdat m en er toe o v er g in g tussehen turbine en schroef een vertragende overbren­ g in g te plaatsen. . 1n enkele gevallen- werd deze overbrenging langs hydraulischen of electrischen w eg uitgevoerd, verrew eg de m eeste u it­ voerin gen b ezitten echter tandradoverbrenging met nauw keurig gesneden pijltandraderen, die d o o ree n overvloedige» stroom olie rijkelijk gesm eerd en gekoeld worden. H et e e r ste . turbineschip m et deze m echanische overbrenging w as de Vespasian, in 1 909 voorzien van Parsons stoom turbi­ nes, m akende ongeveer 1500 om w . p.min. en drijvende door m iddel van tandraderen een schroef met ongeveer 75 om w . p.m. N ad at de g u n stige ervaringen m et de Vespasian alle tw ijfel aan de doelm atigheid van dergelijke overbrengingen aan boord

hadden w eggenom en, w erden .een g root aantal schepen van soortgelijke inrichtingen voorzien en turbines m et overbren ­ g in g zijn nu uitgevoerd in verm ogens vanaf 1 0 0 0 P .K . voor kleine vrachtbooten to t on g ev eer 1 0 .0 0 0 P .K . (op v ier assen) in de nieuw ste E ngelsche kruisers. H e t eerste N ederlandsche turbineschip, d e T u rb in ia w erd door de R ott. D roogd ok Mij. voorzien van P arson s-tu rb in es met overbrenging van 1 5 0 0 P .K ,, terwijl nadien door de K on . Mij. „D e Schelde” P arson s-tu rb in es van 3 5 0 0 P .K . gep laatst zijn in de vrachtbooten Sitaebon ilo en Garoet en van 7 0 0 0 P .K . in de m ailstoom er P a tria , allen van de R ott. L loyd. T eneinde, met behoud van een geringe o m w en telin gssn elh eid van de schroef, het aantal om w entelingen der turbin es nog m eer op te voeren zonder daarbij de d oorsnede v a n h et g roote tandw iel abnormaal g root te doen uitvallen is m en er in den laatsten tijd toe overg eg a a n de scheepsturbines van een dubbele overbrenging te voorzien. H et aantal om w entelingen der turbines h eeft m en daardoor kunnen opvoeren tot o v er de 3 0 0 0 p.m in., w at aan het stoom ­ verbruik zeer ten goed e kom t. E en dergelijke m achine, uitgevoerd door P arson s, vertoon t F ig . 1. D e stoom doorloopt achtereenvolgens de H .D . turbine A en de L .D . turbine B. B eid e turbines w erken door m iddel van rondsels C op de tand w ielen D, die o p tw ee tusschenassen bevestigd zijn. D eze tusschenassen brengen de b ew eg in g verder door middel der rondsels E over op het gem eenschappelijke tandw iel p op de h oofd as G. T eneinde een ru stigen g a n g der overbren gin g te verzekeren m oet het snijden der tandw ielen m et groote nauw keurigh eid geschieden. D e daartoe gebruikte tandw ielsnijbanken hebben in den laat­ st en tijd een hooge trap van volm aaktheid bereikt.

D E S C H E E P S W E R F D E R N.V. L O B IT H S C H E S C H E E P S B O U W M IJ . v / h . G E B R S. B O D E W E S T E E O B IT H DOOR

I r . A . M . S C H IP P E R S

Fitf. 1.

Aunaicht vanuit de rivier.

Zooals in on ze S tatistiek van den Scheepsbouw in 1919 is op gem erkt, is bovengenoem de w erf wel een van de interessant­ ste H o lla n d sd ie scheepsw erven, die in korten tijd van riviersehepem verf in een zeebootenw erf is veranderd. F igu ur 2 g e e ft den plattegrond van deze w erf en de foto's 3 tot en m et 9 laten zien hoe lie t terrein destijds was en w at het thans is gew ord en . H et gch eelc beschikbare terrein, inclusief het. tuindorp, be­ slaat 18,5 H ectare. D e frontbreedte aan de rivier is 6 0 0 M. Zooals de situ atieteek en in g a an geeft loopt de rivier nagenoeg O o st-W est en de haven en de hellingen liggen nagenoeg N oord-

Zuid, zoodat: de scheepslxniw loods, ,die zeer gem akkelijk ten opzichte van de h ellin g staat, alleen aan d e Zuidzijde b eh oeft open te zijn en aldus aan de gesloten zijde de N o o rd ew in d en met regenbuien kan tegen houden. D eze goed verlichte en u itsluitend uit steen en ijzer b estaan ­ de scheepsbouwloods is la n g 7 7 M eter, breed 4 8 M eter en is voorzien van niet m inder dan 5 2 traversen. F o to N o. 4 g eeft een kijkje, binnenin deze loods en geeft, het groot aantal t r a ­ versen duidelijk weer. D e eveneens van steen en ijzer gebouw de tim m erloods is lang 5 0 M eter en breed 2 5 M eter. De hm itopslagloodsen heb-

b en a fm e tin g e n van 2 5 X 2 0 M eter en van 1 8 X 1 2 Meter. H et m agazijn geb o u w , zie fo to N o . 5, is van steen met betonnen v lo er, en is lan g 3 5 M eter en breed 2 8 M eter. D e spanteuv lo e r is g r o o t 1 6 X 1 8 M eter. ' O m nu een denkbeeld t e geven van de a a n w e z ig e werktuigen op zulk een m odern e w er f, volgt h ier een o p so m m in g daarvan:

F ig . 3.

E e n sto o m s c h ip in a a n b o u w .

5 2 sch roef ta k e ls ; 1 d ub bele ponsm achine m et P .K . elec­ tro m o to r ; 1 pons k n ip m ach in e m et 7% P .K . electrom otor; lig ­ g en d e b u ig - en p on sm ach in e m et 7V2 P .K . electrom otor; 1 p o n s- en k n ip m ach in e m et 15 P .K . electrom o to r; 1 souvereinm acb in e m et 5 P .K . electrom otor; 1 b o o rsteliin g m et 7V2 P K . electro m o to r; 3 h a n d p o n sm a ch in cs; d iverse acetyleen-snij- en

F ig . 5.

H e t m a g a sijn g e b o u w .

.

bran dap paraten; een zw a r e pons- en k n ip m ach in e met 30 P .K . electro m o to r; een sch aafm ach in e m et 15 P .K . electrom otor; een m a n gaten p on sm ach in e m et 2 5 P .K . electro m o to r; een dubbele p on sm ach in e m et p rofielsn ijd er m et 2 5 P .K . electrom otor; een g eco m b in eerd e p on sm ach in e m et 3 0 P .K . electrom otor; een tw eezijdig-e p onsm ach in e m et 10 P .K . electrom otor; een buigm ach in e m et 10 P .K . electrom otor; een sp anten oven ; een elec-

triscli gedreven joggling-m achine m ax. 2 6 . m .M . platen; een electriseh gedreven spantenzw eim achine, spanten m ax. 12 E ng. duim bulbhoek; een com pressor 10.4 kul). Meter capaciteit, voor het pneum atisch klinken, koken, enz.; een electrom otor 100 P .K .; een kleine com pressor 5 kub. M eter; een electro­ motor 4 0 P . K .; een rlito 1.7 P .K . om de pompen aan te drijven;

F ig . 4.

D e scheepsbouw loods.

een gelijkstroom m otor 2 0 P .K . v o o r laschinrichting; een h y ­ draulische installatie voor het steken van mangaten van de grootste afm etingen, tev en s een hydraulische w rangenklinkmachine voor 2 6 m.M . nagels; 2 rijdende spantenbuigpersen, waarm ede op de gegoten ijzeren spantentrekplaten de spanten om de proevers worden gebogen.

F ig . 6.

E e n der h e llin g k m n e n .

In de tim m erloods; een horizontale zaagmachine m et 15 P .K . electrom otor; een hangende cirkelzaagm aohine m et 3 P .K . electrom otor; een strijk- en deelzaagm achine m et 7y2 P .K . electrom otor; een cirkelzaagm aohine m et 5 P .K . electrom otor; een vlakschaafm achine m et 5% P -K . electrom otor; een van ­ dikte schaafbank m et 7 Va P K . electrom otor; een vijfzijdige schaafm achine m et 20 P .K . electrom otor; een fraism achine

I'ig.

2.

Plattegron d

run

de w r f

der

X.

I'. L oln thsche

Scheepsbouw

M aatschappij.

met 15 P .K . electrom otor; een hak- en boorm achine niet 7 Va P .K . electrom otor; een pennensnijm achine m et 7 Va P .K . electrom otor; diverse m essenslijpniachines; een autom atische lint zaagm achine; slijpsteenen enz.; een zvvnlm vstaartm achine met 5 P .K . electrom otor; een zam lpapierschm irm achine m et 710 P .K . electrom otor; een gecom bineerde schaafm achine m et 6 P.K . electrom otor; diverse werkbanken. In het sm ederijgelxjm v: een draadsnijm achine, tw ee veer­ kamers, eenige boorm achines; d iverse sm idsen m et ventilatoren, clectroniotoren, enz. In het draaierijgebomv: zeven draaibanken, een fraisbank; boorm achines; een schaafbank; slijpm achines; vlakplaten enz. In een apart loodsje een vlakw als m et zeven rollen m et 3o P .K . electrom otor, een electr. takel m et 2 'g P .K . electrom otor.

E e n stoom sch ip in a a nb ouw .

a

F ig . 7.

F i g , 8.

H e t t u in d o r p „B odewes" in a a n h o u w .

F i g . 9.

De tw e e helEngkrunen.

Binnen op het terrein: een electrische hijschlicr (2 Tim .) met 2 5 1J.K . eleetroinnlnr niet ijzeren paalmasten: de pneumatische w erktuigen, w a a r mier 11 luelithamcrs: 2 spantenklinkers; 4 legen hou ders; 13 bonrniacluties; 3 knukhamers enz., hydrau­ lische takels; h am lw alsen : vlakplaten, trekplaten; de losse gem ntscliappen. De stellingen, de hellingen voor nieuwbouw; de

Fijt. 11.

De bovengen emdc w erktuigm achines zijn gruotendeels door de tinn a Bakker en l'o . te Ridderkerk geleverd, terwijl ook de kranen door Hnlkindscbe firm a's zijn gem aakt. De maatschappij beschikt thans over 3 5 eigen w oningen te l.nbith ('rolkam er), voor em plnye's en arbeiders en b oven ­ dien over 82 eengezinsw on ingen in bet T u in dorp ..B odew es",

s.s. B t'n n ic t in m m h ouw .

kraanbancn vcor schee]i.sbouw; tw ee electrische kranen voor nieuw bouw : tw ee rijdende 5 tons stoom kranen: groot en klein spoor over bet geheele terrein; 12 lorries; roeibooten, enz. enz. D e in rich tin g van bet m agazijn is bijzonder practiscli. A lle klinknagels, bouten enz. zijn geborgen in losse bakken.

direct bij de w erf gelegen, zooals foto \'o . 8 aanduidt. De electr. stroom (1 0 0 0 l ’.K .) wordt betrokken van de L’rov. Geld. Ièlectriciteits-,Maatschappij. H et kapitaal bedraagt 2 m illioen, waarvan ƒ 1 .2 5 0 .0 0 0 v o l­ gestort, De dir. bestaat uit de H .H . j.G. en G .H .1 .B , B od ew es.

S T A B IL IS E E R E N V A N SCH EPEN DOOR M ID D E L V A N GYROSCOPEN

plaats vinden, zot .dat de stabiliseerende invloed iu dezelfde rich tin g w e rk za a m is. De pereessie m o e t in h e t lengte-vlak w orde n gesteld. De pereessic-snelheid is on ge vee r 10 pCt. g r o o t e r dan de slingersnelheid van liet schip en d a a r de richting en snelheid van pereessie on der bijzondere actieve controle staan d o o r de kleine gyroscope, ka n de inrich ting zoowel re g elm a tig e als onregelm atige slingeringe n v e r ­ hinderen. Inrichtingen zijn reeds aaiigehraeht aan boo rd van schepen v a r ie e re n de tu sse lu n 150 en 10.000 ton. V o or eene in ric hting va n eene 10.000 sto o m er worden twee gietstalen wielen van 9' d i a m e te r g e b r u ik t, welke ieder ong. 25 ton wegen, de pcrip herale snelheid der wielen is ongeveer 500 voet per seconde en ter b e spa rin g van d r i jf k r a c h t wentelen zij in een gedeeltelijk luchtledig. Met gew ich t der i n li c h ti n g b e d r a a g t ongeveer 1 pCt. der w a te rv e rp la a ts in g van het schip. De b ru ik b aa rh eid der in ric h tin g is practiscli bewezen, liij eetie w a a r ­ nem ing bedroegen de slingeringen van het schip w a n n ee r het vrij aan den invloed der golven w e rd o v erg elaten tot 22 gratiën, o nm idd e llijk na de in w erking Helling der gyroscope v e rm in d erd e de slin g erin g tot 2 gr., om nailat deze b u ite n w e rk i n g was gesteld w e d er toe te nem en tot 31 graden en hij w eder insch ak elin g om niddellijk tot 3 g ra d e n te w orden gereduceerd. Afgezien van de w erkelijk bedoelde voordeeleu, welke ten volle zijn bereikt, zijn er nog vele andere. ' l!ij liet a an h re u g e u der iiiricht’ng zijn bilge-kielen geheel oveidioihg en dit alleen betcokent reeds een b e sp a rin g van ong. 6 pCt. op de k r a c h t v e reisc h t om het schip een bepaalde snelheid te geven, terwijl het o n tb re k e n der slingeringen een v e rd ere b e sp a rin g beteeketit en de snelheid hij r u w w eder bijna dezelfde zal zijn als hij k a lm weder, l i e t schip is h eter en gemakkelijker b e s t u u r b a a r en de b ew ering d a t het te vast op liet w a te r zou liggen en de golven d a a r d o o r over dek zouden bre k en is geheel gelogenstraft, integendeel m a a k t de inric h ting liet schip b e te r z ee­ waardig. orndat het in verticale rich tin g niet de golven rijst en daalt. De voor liet drijven beiioo.d'gde k ra c h t is slechts een klein gedeelte van die welke b e sp a ard w o r d t door het uitschakelen der ongu nstig e invloeden.

Met speciale n u m m e r van „T he Jo urn a l of Commerce", uitgegeven ter gelegenheid v a n liet v o n rjaa rsc on gres der Institu te of Naval Architccts ( t e r lezing in het N a tiona al Technisch Scheepvaartkundig M useum te R o t te rd a m ) , bevat een lezing door den heer 1’. J. Jaekson gehouden over bo v e n staa n d onderwerp. Proeven hebben bewezen dat de opvolgende slingeringen van een schip d oor de golven v e ro o rz a a k t geleidelijk toenemen en verm ndeven, hetw elk m oet w o rde n tnegeschreven aan het al o f niet samenvallen der goh'-perioden m e t de natu urlijk e Binger-perioden van het schip. 0(1 deze w a arne m ing e n en de o pm erking door den heer Jo h n I. T h o r n y e ro f t, den welbekenden Kngelsehen scheepsbouwer, «•ngeveet 2 5 j a a r geleden g em aak t, d a t een b r u ik b a re inrichting den i n v n _• 1 Imgolven m o est neutralisecren v o o r zij het schip noemenswaard''.; ;n bew e­ g ing hadden kunnen brengen, be rust de door den heer K. A. Sperry o n t ­ worpen inrichting, welke d oor gyroscopische actie den invloed der gol­ ven b e strijd t d o o r het opwekken van een serie in tegengestelde richting w e rk z a m e invloeden, welke p ra c tb c h gelijktijd:g met den eersten w o r ­ den aangewend. M et deze inrichting is het mogelijk liet shiigeren van een schip tot ongeveer 2 graden te beperken. Met v o o rn a a m ste deel d er inrichting' is de stabilis:itie-gyrosé*.pc, aan w e lk er as, do o r m iddel van een percessic-motor, oene pereessie kan w o r­ den gegeven tot 60 a 70 g ra d en tiaar heide zijden van den neutralen stand. Bene kleine gyrn.scope m et horizontale as is zoodanig opgesteld d a t elke v e rsnelling in de slingering van liet schip eene perce-sie van h a re as v e ro o rz a a k t, w a a rd o o r de percessie-umtor w ordt ingeschakeld, en een s t a b i l i s e r e n d e invloed op het schip w ord t uitgeoefend, juist voldoende om den invloed der golven te neutralisecren, De i n ric h tin g kan uit een of twee gyroscopen bestaan. In liet eerste geval is de as d e r stabilisatic-gyroscopc verticaal opgesteld, indien twee gyroscopen w o rd e n geplaatst, w o rd e n de assen van heide horizontaal bpgesteld, w a a rb ij de richting tier dra aiin g tegengesteld zal zijn en de pereessie der gyroseope-assen .eveneens in tegengestelde richting moei

V E R Z E K E R IN G D E P O S I T I E E N D E V O O R U IT Z IC H T E N D E R IN T E R N A T IO N A L E Z E E V E R Z E K E R IN G S M A R K T . De b e ric h te n dii- u i t on d e rsch e id en e z e i v c r x e k e n n g s - c e n t r n der w e­ reld o m t r e n t den to e s ta n d eti het verloop van het heilrijf inkomen, st e m m e n alles be h alve b e m o e d ig e n d ten aanzien van de V‘M«nntziehten d a a r v a n binn en a ïz i e n b a r e n tijd. O v e ra l toch zijn reeds de gevolgen w a a r n e e m b a a r van de o n r u s t b a ­ re nd e d a lin g d e r p r e m ië n van vele risico's, p r e m i ë n , die intusscheit in d iv e rs e gevallen zelfs la g e r zijn dan de n o tee rin g e n van vó ór den «ii *rlitg, w a a rte g e m »ver niet alleen geen e venredige v e r m i n d e r i n g van risico sta at, doch integendeel a s s u r a d e u re n tengevolge van verschillende fa cto ren g r o o t e r g e v a a r loopen d a n destijds, w a a r o v e r z«h> strak> nader. lle se h o u w e n wij eerst «le h o o td o o r z a k e n van dezen ongewenscliteii t o o t a u d . dan valt het iede r o b je c tie f b e sc h o u w er onm id dellijk in bet oog, d a t allcrw eg e een in alle sc herpte d o o rg e d re v e n c o n cu rre n tie , die h a a r o o rz a a k v in d t in de m e t a ssu r a n tie -m a a ts c h a p p ije n overladeit m a r k t , w a a r t e g e n o v e r geen e v e n re d ig grn otc v r a a g n a a r verzek ering staat. N u kan eene g e z o n d e c o n cu rre n tie n a a r onze niee n in g het b e drijf n iet a n d e r s d a n ten goede kom en, doch eene c o n c u rr e n tie , zooals thans g e voerd w o r d t , w a arb ij de g r ond sla g w a a r o p ieder serieus a s s u r a d e u r zijn z ak e n drijft, op vaak bedenkelijke wijze u i t bet oog w o r d t ve rlo re n, k a n niet a n d e r s d a n tot excessen leiden, die op den d u u r een c r is is t<»t o n v e rm ijdelijk ge v o lg m o ete n hebben. t I cdurende den o o rlo g toch zijn in bijna alle landen de r wereld een enorm aantal n ie u w e z e e v e r z e k e r in g - m a a tsc h a p p ije n o pg ericht, die e ig enlijk alleen het licht z agen d o o r de v e rlo k k in g van de hooge mol o stv c r z e k e r i n g s -p re m i ë n in d ien tijd, welke tengevolge van de heers chende o m s t a n d i g h e d e n toen n o k wel voldoende emplooi in de branche k o n d e n vinden. De z.g. „ g o u d e n ” tijd v an destijds is e chter nu voorbij: de p re m ën die v o o r de m o lc s tris ie o betaald w o rden zijn verschrom peld tot z é é r o n b e d u id e n d e frac tie s en l a n g z a m e rh a n d zie t de a s s u r a n tie in a rk t zich g e p la a ts t v o o r d en t e r u g k e e r van de n o rm a le r i s i c o ’s, zooals zij die v o o r den o o r lo g r e ed s k o n a b so r b e e r e n , m et d it verschil echter, dat het a a n t a l m aa tsc h a p p ije n in s o m m ig e landen m ee r d a n v e r d rie v o u d ig d is. Y<>or de o u d e re m aa tsc h a p p ije n m e t h a a r g e v e s tig d e na m e n, vakr o u t in e en tin a n tie e l k ra c h t ig e positie, zal d it ten slotte n i e t het ergste zijn, v a n h a a r m a g wel w o r d e n ve r w a c h t, dat zij den to e s ta n d het hoofd zullen k u n n e n bied e n en ten slotte ong e rept u it de in z in k i n g die liet b e drijf b e zig is te «ondergaan te voorschijn zullen treden. * A n d e r s is het m e t de jo n g e r e , in de o o r l o g s j a r e n o p g e r ic h te o n d e r­ n e m in g e n en liet is j u is t voo r h a a r d a t de v o o ru itz ic h te n niet gunstig te n o e m e n zijn. M e e r d a n ooit zullen deze m aa tsch a p p ije n h a a r bes t a a n r e c h t h e b b e n te b e w ijz en ; of d i t aan vele g e lu k k e n zal is een a n d e r e v raag. Z oo als g e ze g d zijn de hooge m o le s tp r e m ië n v e rd w en e n en d a a r m e d e z oud en wij zou zeggen, de b e s ta a n s g r o n d van deze m a a t­ schappijen. L iq u id a tie w a s wellicht de aang e w e ze n weg, doch in bet al­ g e m e en schijnt m en er a n d e r s o v e r te denken en te willen blijven v o o rt­ b e sta a n . W a a r op zichzelf n iets tegen is, w a n n e e r de v<mr waarden d a a r t o e a a n w e z ig zijn, w a t bij m e e rd e r e niet he t geval is. E n daarin l igt j u i s t «le k e rn v a n een de r hoofd« »orzaken voor den tegen w oordigeii to e s ta n d v an het bedrijf. I m m e r s , v o o r «le bedoelde m a a tsch a ppije n is het noodzakelijk haar p r e m i e - i n k o m e n , hoe d a n ook, op een eenigszin s redelijk peil te laai­ d e n ; en, t e g e n o v e r de a n d e r e m aatschappije n, d a a r t o e m ee r te doen d a n voo r «le re n ta b il i te i t v a n liet bed rijf g e w e n s c h t is. Dat d it nood­ w e n d ig tot «mre«lelijke c o n c u rr e n ti e m o et leiden, is begrijpelijk. Zaken w o r d e n ge ac ce ptee rd tegen p re m iëil en op v o o r w a a r d e n , die ill geelt enkele redelijke v e r h o u d in g s ta a n tot de risico die m e n op zich neemt, «•n w a lm e er e en m aa l de „ lu k r a a k " - te e k e n i n g is i n g e v o e r d , m o et liet een in den regel «1<>or he t a n d e r ged ek t w o rd e n en g a a t het steeds in sn eller tem p o h e rg af. W e e r a n d ere n laten zich, in de hoop op een goe d re su lta at, verleiden tot p a r ti c i p a ti e in reassurantie-c« »ntravlen, w a a r v a n zij o in v an g en verin«ie«lelijke gev< ligen niet <»f slechts «mv«»Uloende k u n n e n beoonleelen, een systeem van „ p r e m ie - m a k e n ” dat «le b e d a c h tz a m e a ssura deur niet a n d e r s dan met h o o fd sc h u d d e n kan volgeri. •••

Len a f s c h r i k w e k k e n d v oorbeeld v oor laa tstg eno e nnl systeem leveren wel de gerez en m oeilijkh eden tiisscheii A m e r ik a a u s c h e assu ra n tio -m aa tschappijen en h u n n e S c a n d in a v isc h e re a s s u r a d e u re n . S e d e r t den wapen­ s t ils ta n d zijn een aan tal S c a n d in a v isc h e her v e rze k er ing-m aatsehappijen m e t c o n tr a c te n in A m e r ik a a u s c h e zaken ge ïnte re ssee rd. N u is de herv e r z c kerin gsg e lege n heid in A m e r ik a la n g z a m e rh a n d tot in uite rste mate o p g e v o e r d , «le g e m a k kelijke , ru im e wijze v a n eed eereu heeft echter tot g e v o lg g e h a d , d a t v e rz e k e r i n g e n w e r d e n g e accepteerd tege n te lage p r e m i e of op m in d e r g e w en s ch tc r isico 's ; de cctleerende a ssu ra deu r o n t v in g , d o o r de h e rv e r z e k e rin g s c o m m is s ie , ten slotte voo r het eigen b e h o u d toch n o g een voldoende p re m ie. V oor de h e rv e r z e k e re n d e m a a t­ schappijen d eden zich de m i n d e r a a n g e n a m e gevolgen v a n d it overigens m im l e r - f a i r e z ak e n sy ste em , gevoelen in den v o rm van g r o o i e verliezen

op «le contracten, mede teugevnlge van «le ■dichte u i tk o m s te n «Ier gecedeerde zaken. H ic n lnt.r mi zijn moeilijkheden o n i - ta a n ,en n a ar m en zegt, z ou den «i.a. verMdiillende kleinere I keiisc he her verzeker ing-m aatseh app ijen b e ­ taling van h a a r deel hebben g e w eige rd en an dere dientengevolge in tinaneieele moeilijkheden verkeereit, die, n a a r wij hopen, ook in het belan g wan a ndere interessenten bij deze m aatschappijen, alsnog zrilk'U w o rden opgelosr. Wij hebben hierm ede willen aan to n n en welke gevolgen p a rticip a tie m onbekende of m ei voldoende bekende a s m r a i u i e z a k m kan h e b ­ ben, ook al geschiedt dit door de nood zakelijkheid v a n „ p r e m ie - m a k e n ” , en dat dus d e /e methode allerm inst de j u is te w e g i*. o m een undertieiiiHg stabiel te doen zijn. Inlussehen w e rpt deze zaak een k la a r en duidelijk licht op de m e n t a ­ liteit van bet z.eeverzckeringshedrijf in A m e r ik a . V o o rn a m elijk w at het caMa»verzekeringsbedrijf be tre ft zijn de re sulta ten d a a r alles behalve be vredigend. Mok d a a r heerscht een v erw o ed e c o n c u r r e n t i e en d ie n t e n ­ gevolge lage prem iën. A m e rik a a u s c h e a s s u r a d e u r e n schu iven d i t in hoofd z aa k op rekening der Engelsclu* m aa tscha pp ije n en beklagen zich er over, dat Londensche a ssu ra d e u r e n g a a r n e u i t N e w Y o r k ko m en d e zaken accepteeren. zonder n a a r de reden, w a a r o m die zaken n iet op «le N e w -Y orksch c be urs geplaatst zijn, te v ra gen . D a a r t e g e n o v e r r a p ­ p o r te e r t men weer de plaatsing v a n Etigelsche z aken w a a r m e d e m en te L onden moeilijkheden o nde rv ond , op de N e w - Y o rk s c h e beurs. H o e d a n ook, w a a r is het in ieder geval, dat de k a n se n op slechte resultaten d a a r d o o r in ieder geval g r o o te r w o r d e n en de p ra ctijk h e e f t dan oo k reeds uitg ewezen dat «leze m ethode a s s u r a d e u r e n n i e t s dan schade o p ­ levert. De ond erlinge concurrentie te N e w - Y o rk zelve v e ro o rz a a k t e iu tu s srheii oo k eene scherpe d a lin g in p r e m ië n en v e r s l e c h te r i n g de r p o lis­ condities. In 1 9 1 8 w e rk ten er in de U.S.A. 186 z e e v erz ek e rin g -m a atsc h a p p ije n , w a a r v a n 49 büftenlandsche. In 1919 w e r d e n alleen in N e w - Y o r k 7 nieuw e m aatschappije n opgericht, terwijl er d a a r e n b o v e n n o g 23 (b u ite n den S t a a t N e w - Y o rk en buitenland seh e) w e rd e n in g e s c h re v e n als „adm it t e d ” . D aarte g eno ve r hebben verschillende b r a n d v e r z e k e r in g - m a a t schappijen, die zich gedu rende de o o r l o g s j a r e n tot h e t teekenen van c asco ve rze k ering hadden laten verleiden, deze te e k e n i n g t h a n s w e e r in ­ g e tro k k e n of sterk ge reduceerd in v e rh a n d m e t de b e h a a ld e re sulta ten . H e t spreekt vanzelf, dat v e rb eterin g van de situ a tie een p u n t van v o o rtd u ren d e z org en o v e rw e g in g bij de b o n a f id e a s s u r a d e u r e n is. Z mo w o r d t e r gepoogd d oor het v e rk rijg e n van eeri w ettelijke re g e lin g alle in A m e rik a werkende buite nlan dseh e m aa tsch a p p ije n u it te sc h a k e ­ len, zuodat «le m a r k t uitslu itend door A m e r ik a a u s c h e m a a tscha pp ije n beheerseht zou worden, die «kin o n d e r li n g g e m a k k e lijk e r m a a tre g e le n kon den treffen tot het op een loonend peil b r e n g e n d e r p r e m ië n . Deze p o g in g stuit echter op verzet, ook van de zijde v a n deti handel, die zich d a a r d o o r het voordeel van een „vrije” m a r k t en d u s laag stm ogelijk e p re m iën zou o ntnom en zien. Ook o ve rw ee gt m en de v o r m in g van een so o r t „pool", b e sta a n d e u i t alle zee assurra n tie maatschappijen die elk van alle sc he p en van d e z.g. „ E m erg e n c y ” vloot tegen u n ifo rm -p re iu ic een zeker p e rce nta ge de kken zouden, zulks al dan niet m e t u its lu i t in g van cle b u ite n la n d s e h e assu ra ntie-o nde rn e m ingen. b i n n e n k o r t zou h i e r o m t r e n t een w e t s o n t w e rp in «len S e n a at w ord en aangeboden. D an o v e rw e e g t m en n o g v e r e e n v o u d i ­ g i n g in de adm in istratie, enz., k o r t o m : v e r m i n d e r i n g «Ier e xp lo ita tie ­ kosten. O f dit alles de werkelijke o plossing zal b re ng en tot v e r b e t e r i n g de r resultaten, is een andere v r a a g ; o.i. t r e f t men m e t d a t a! de z a a k m e t in bet. h a rt, m en b re ngt n.h geen oplossing van de o n b e t w i s t b a r e stelling «lat een a ssura n tie in de eerste p laa ts n a a r b a a r r is ic o d ie n t te w o r d e n betaald. * W a t in N e w -Y o rk gebeurt is in tu sschen een verschijnsel, d at m en in u r n of m eer gewijzigden vorm , overal k an w a a r n e m e n , zelfs op de «uule en beproefde Lngelsche m ark t. O o k d a a r is een g r o n tc toenem ing v a n het aantal maatschappijen te e o n s t a t e c r e n ; in -1914 w e rk t e n d a a r 47. th an s 110 binneulandsche z ee v erz ek e rin g -m a atsc h a p p ije n en ook «laar is liet gevolg scherpe c o ncurrentie, dalende p r e m ië n en slechtere vo nnv aurden. Voor ons liggen de verslagen v a n enkelen de r g ro o tste Kngelsche zeeverzekering-m aatschappijen en bij b e s c h o u w in g van 'de d aarin gegeven cijfers, m a n ife s te e rt zich duidelijk bet o n g u nstige b e ­ drijfsresultaat. Tegen v e r m i n d e r d p r e m i e - i n k o m e n to nnen zij bijna alle een verho«
1919, Z o n men zie t is e r d us alle aanleiding tot pessimistische verw ach­ e no rm e schade opgeleverd en v o r m e n een w a a r d i g p e n d a n t van de moto rsehoeners, lo ggers e.d., w a a r v a n a ssu r a d e u r e n hie* en e ld e r s tingen, w a t de b e d r ijf sr e su lta te n b e t r e f t over 1920. T o ch laat het zich aaiizien, d a t de o u de Engelsche m arkt, steunende evenm in genoegen hebben beleefd. op h a a r e eu w e n o u d e e rv arin g , nog h e t h e st den huidige» toestand zal Een factor van g r o o t g e w ic h t b lijft ten slotte de nog v o o r t d u re n d e stijging van reparatiekosten, w a a r d o o r partieele sc ha den to t v e rh o o g d e m ee ster blijv en; de Engelsc he a ssu ra d eu re n zijn dan ook bezig met liet vaststellen v a n afdoende m aa tre g e le n tegen de oorzaken van bu ite n ­ cijfers worden opgevoerd, w a a r t e g e n o v e r geen a n d e r e v o o r a s s u r a d e u ­ gewone verliezen» die op diverse soorten risico geleden werden. ren gunstige factor sta at d a n de totaal hoogere v e r z e k e r i n g s w a a r d e v a n het object, welke e ch ter in vele gevallen toch nog o u d e r de g e ta x e e r d e I n S c a n d in a v ië, w aar, als n a a r ve rh o u d in g schier nergens ter wereld, m a r k t w a a r d e blijkt te zijn. Behalve v e rz e k e rin g tegen een be h oorlijke 'een zot» g r o o t a a n ta l nieu w e m aatschappijen zijn opgericht, m a g men m e t g e ta x ee rd e w aarde zou e r o.i. a a n le id in g bestaan oo k de v r a a g van een belan gstellin g d e n loop der z aken gadeslaan. Vooral casco-verzekering. hooge, resp. verhoogde f r a n c h ise o n d e r de oogen te zien. H e t is ons en d a t in b e t b ijz o n d e r op N oo rsche, tijdens den oorlog gebouwde sche­ bekend, dat so m m ig e m aatsch app ijen op g ro n d van bedoelde stijg ing pen, schijn t in h e t bijzonder slecht te zijn verloopt*», waarbij ook hier d e r reparatiekosten niet lar.gcr verze k ering en op „volle c o n d itie ” a a n ­ de zeer lage prern'.ën een gro o tu n rol hebben gespeeld en nog spelen. gaan. doch zich uits luitend bepalen to t „ b e h o u d e n -v a r e n ” v e rze k erin g . V e r d e r h e bben de m aatschappijen zich in die landen nogal sterk op $ h e rv e rz e k e r ïn g s g e b i e d b e w o g e n ; Kopenhagen vooral is een bijzonder belan grijk r e a s s u r a n tle -c e n tr m n en het is bekend, d a t de resultaten Gedeeltelijk gelden b o v e n sta a n d e overw egin gen o o k v o o r G oederend a a r v a n o v e r het algemeen ook niet bepaald gunstig geweest zijn; inte­ ver zek e rin g , voor zoover deze b.v. m e t schepen van in f e rie u r e m a t e ­ ge nd ee l! V a n s o m m ig e m aatschappijen weten wij, dat zij, om het zacht rialen v erv oerd w orde n . Doch ook op a n d e r gebied b e lm o ren de c o n ­ te zeggen in o n a an g e n am e f n a n t ëele verwikkelingen zitten; een d e r ditiën van verzekerin g op goe d ere n o n d e r de oogen te w o r d e n gezien, g r o o t e r e h e e f t z e lf s h a a r aan de elhou de rs reeds vo or een belangrijke bijw a a r die on de r den d r u k d e r c o n c u r re n ti e in som m ige gevallen een u i t ­ s t o r t i n g m o e te n aanspreken, tengevolge van de moeilijkheden, w aarin bre id in g hebben gekregen d ie v o o r a ssu ra d e u re n o n g e w e n s c h t is. zij zicVr b e v in d t. Ken en a n d e r m a g m e t gerustheid worden besc houwd D o o r den oorlog zijn nieuw e g e v are n in de v e r z e k e ri n g opgenom en. als een begin v a n de algcmeene inzinking, die zich ongetwijfeld op de Z o o is d a a r b.v. de d iefsta lrisic o, w elke th an s eene z o o d a n ig e u i t b r e i ­ S c a d in a v isc h e m a r k t , vooral on de r de jo ngere maatschappijen, zal v o o r­ d in g heeft gekregen, d a t zij als een bijzonder risico, a fg esc h e ide n van doen. de t r a n s p o r tg e v a re n d i e n t te wamden beschouw d. No g du id elijk e r teekent die in zink ing zich reeds af op het Iberische D e verliezen die allerw ege d o o r de diefsta lrisic o zijn gele den, zijn zóó schiere ila nd , w a a r , vooral in Portugal, de assurantie-maatschappijen als e n o rm , d a t de regelin g v a n d i t v r a a g s t u k een p u n t van u r g e n t b e la n g paddesto elen u it den g ro n d zijn verrezen. Meer dan elders heeft men is, die d a n ook reeds in a s s u r a n t i e k r i n g e n in verschillen le lan den o n d e r het d a a r als een s o o rt „ sp e P b e sc h o u w d ; personen, w ier vakkennis ab­ b e t oog is gezien. In E n g e l a n d is d e ze r d a g en eene b e p a lin g in w e r k i n g solu u t o n to e re ik e n d was, poseerden daar, ten eigen prof ij te, al spoedig g etred en , waarbij de v e r g o e d i n g v o o r diefstal slechts 75 pCt. b e d r a a g t, als d i r e c te u r e n v a n een o f andere nieuw e a s s u ra n tie - „ o n d e r n e m in g \ zoo dat de verzekerde d us 25 p C t. eig en risico loopt. S e d e r t 1914 zagen alleen in P o rtu g a l niet m in de r dan 55 nieuw e In A m e r ik a w o r d t v o o rg e steld eene franch ise v a n 5 pCt. te stellen • m a a tscha p pije n h e t licht. D e gevolgen zijn natuurlijk niet nitgéblcvcn en m e t dien verstande, d a t zelfs in geval van schade bo ven de 5 pCt. reeds ein de 1919 de den zich bij onderscheidene verschijnselen van o n t­ slechts het m eerdere v o o r re k e n i n g v a n den a s s u r a d e m k o m t. b i n d in g v uor, E en ige dezer oorlogsondernem in gen gingen tot liquidatie Oo k zijn ten opzichte v a n de p re m ie b e p a lin g n o g o v e r e e n k o m s te n o v e r en an d ere v e rkeeren in de positie, d at zij de zich opstapelende g e tr o f f e n tusschen F r a n s c h e , E n g e lsc h e en B elgische a s s u r a d e u r e n . D e schadegevallen n i e t eens k u n n e n a fw ikkelen. behoorlijke v e rp akk ing de r g o e d e re n v e r d ie n t v e r d e r de a a n d a c h t , d a a r deze ged urend e de o o r l o g s j a r e n veel te w enschen o v e r g t l a t e n h e e ft te n ­ ïn F r a n k r i jk , w a a r a ssu r a d e u re n nog steeds kampen m et het bestaande gevolg e van de d a a r v o o r g e b r u ik t e o o rlo g sm ate ria le n . H e t s p re e k t m onopolie van m a k e la a r s , w a a r d o o r a l k Fransche polissen op casco- en vanzelf d a t diefstal d a a r d o o r a a n m e rk e lijk v e r g e m a k k e lijk t is. 1(Klingen in F r a n s c h e schepen door be ëe d ’gde, daartoe aangewezen m a k e ­ E n zoo zijn er m ee rd ere factoren v a n belang om te w o r d e n he rzien laars m o e te n w o r d e n gesloten, terwijl buitenlandsche maatschappijen in en overwogen. dat o pz ic h t in een gunstige positie verkeeren, o m d a t zij H e t lig t niet in de lijn van deze besc h o u w in g , o m in d e n b r e e d e d e vrij zijn ook z aken van onafhank elijk e m akelaars te accepteeren, w a s m ogelijkheden tot o plo ssin g van het v r a a g s t u k : „ v e r b e t e r i n g v a n h e t h e t g e m id d e ld e d iv id e n d van 2 4 maatschappijen over 1918 slechts zee v erz ek e rin g sb e d rijf” te b e sprek e n, d a a r t o e is de m a t e r i e te z ee r i n ­ 3.93 p e r c e n t; de belangrijkste o n de r h a a r konden het niet v e rder b r e n ­ gew ikkeld. Zij vcreischt eene bijzon dere studie en n a u w g e z e tt e o v e r ­ gen clan 5 a 6 pCt, O o k d a a r is d e aanw as van nieuwe maatschappijen w e g in g van alle in h e t g e d in g k o m e n d e factoren. W ij w ille n e c h t e r ons g r o o t en ze is n o g niet opgehouden. M en acht daar in het algemeen b e to o g n iet eindigen alv o re n s eenige h o o fd p u n te n a a n te g e v e n die n a a r dan ook de to e k o m s t w e in 'g be m oe d 'g end. onze m eening, een w eg n a a r h e t b eoo gde doel z ouden k u n n e n b a nen, Z ooals de to es ta n d op bo v e n staa n d e m arkten is, zoo is hij vrijwel overal. O n s eigen land blijft daarbij niet ach ter; in geen enkel land * is, n a a r v e rh o u d in g de m a r k t z oo o v e rv o erd van maatschappijen, z oo­ l i e t zeeverzekeringsbedrijf is in wezen in te rn atio n aa l en d a a r o m wel n a tion a le als buitenlandsche, als hier. H e t aantal ter beurze w e r ­ zal het n a a r onze m ee n in g ook alleen d o o r in te rn a tio n a a l o v e rle g v a n ke n d e m a a tsch a ppije n is zoo a b s u rd g root, dat men zich met v e r w o n ­ belanghebbenden in de g e w e n s c h te b a n en zijn te leiden. H o e z e e r l a n d e ­ d e r in g a fv ra a g t, hoe al deze on de rn em in g e n nog tot een behoorlijke lijke s a m en w erk in g tussc he n a s s u r a d e u r e n o o k a a n b e v e lin g v e rd ie n t, p r e m ie o n tv a n g s t u i t h a a r H ollandsche zaken kunnen komen, F n ----ve rto o n t het beeld van het b e d r ijf in diverse landen een zood anig e tot een eenigszin s behoorlijk resulta at, w a n t de premiën zijn ook h ie r ov e ree nk om st, d a t d a a r i n een a a n k n o o p in g s p u n t k a n liggen o m t o t een. beneden peil. om van d e co n d itiën van verzekering die tegenwoord ig m ogelijke sa m e n w e r k in g te 'geraken tusschen de v e rsch illend e w e r e l d ­ bedongen w o rd e n nog m a a r niet te spreken. O ns kwam en nog dezer m a rk te n . O.i. is de tijd rijp v o o r een I n te r n a tio n a a l V e r z e k e r in g s dagen polisse n o n d e r het oog, w a a r i n d e a ssu ra d eu r zich verbonden had Congres, w a a r de quaestie van alle zijden bcdicht zou k u n n e n w ord e n v o o r risico ’s en tegen pre m iën , die m oeilijk aan serieuze verzekering en d o o r een te be no em en co m m issie, na be studee riiig d e r in v r a a g k u nn e n doen gelooven. W a a r h e t o nde r deze om standigheden heen ko m end e onderwerpen, een ra p p o rt w are sa m e n te stellen m o et, v a l t intu ssch en niet m oeilijk te raden. H e t is ons bekend, dat er dat de g ro ndsla g zou k u n ne n w o rd e n van een in te rn atio n ale o v e r e e n ­ o n d e r de j o n g e r e H o llan d sch e m aatschappijen en vooral onder die, kom st, die o.m. zou k u n ne n o m v a tte n een g r o n d t a r i e f v o o r c a s c o v e r welke een „ k a n s je ” hebben g e w a a g d in buitenlandsche herverzekeringsz ek e rin g zoowel vo or „volle c o n d itic s ^ - v e r z e k e r in g als v o o r „ b eh o u d e n c o ntra ctc n, eenigc zijn, die finantieel zeer zwak staan en als de tecv a r e n ” , een g ro n d ta rie f z ou o o k v o o r g o e d e r e n v e r z e k e r m g k u n n e n kenen m e t bed riegen, zal nog dit j a a r de instorting van enkele volgen, w ord en vastgesteld óf vo or de v o o r n a a m s t e routes ó f b e r e k e n d n a a r h e t tenzij a a n d e e lh o u d e r s of o nvo orzien e omstandigheden intusschen nog aantal af te leggen mijlen enz. V o o r t s e en u n if o rm e polis v o o r cascoreddend optreden. ■ zoowel als vo or go e dere ii-ve rze k ering w a arb ij het vanzelv c spreekt, d a t D a t de basis w a a r o p m om e ntee l h i e r te lande verzekerd w o r d t tot indie n zekere landswetten o.d. d it noodzakelijk zouden m ake n, v o o r dat het v e rk rijg en v an een d u u r z a a m lo onend bedrijfsresultaat niet geschikt land suppletoire condities w a r e n te stellen. O o k v o o r b ijz ond e re risico, is, s ta a t v o o r on? vast en ook h ie r zullen assuradeuren wel degelijk b.v. de m e e r besproken d iefsta lrisic o, zou zoodoende eene in te r n a tio n a le »m eten o v e r w e g e n , w a a r d o o r eene stabiele verbetering is te bereiken. ov e ree n k o m s t kunnen w ord e n g e m a a k t . Een en a n d e r t e r v o o r k o m in g In tu ssc h e n is b e t van be la n g eens na te gaan, w aarin de ongunstige van het zich nu dagelijks v o o rd o e n d e feit, d a t m en a an de eene b e u r s b e d rijfsu itk o m s te n van den laatste» tijd, buiten en behalve den preniiegoed koo per kan dekken d a n a an de andere. factor, h u n o o r z a a k vinden. A ansluitin g van alle serieuze a ssu r a ntie -m a a tsehu ppijen zou n a tu u r l i jk W a t de v e rz e k e rin g op Cascos b e tr e f t, zijn vele verliezen geleden op een gebiedende eisch m o e te n z ijn ; de w e igera chtige m aa tsch a p p ije n zou de g e d u ren d e d e n oorlog g e b o u w d e schepen, van z.g. oorlogs- o f infe­ men b.v. van iedere he rverz eke ringsg elc getiheid d ie n e n u it te sluiten. rieure m a te ria le n ge construeerd. Lekspringeii, het onvoldoende weer N a a r onze m eening k a n slechts een ste rke in te rn a tio n a le o r g a n is a tie sta ndsve rm oge n , e.d. blijken de oo rz ak e n te zijn geweest van vele scha­ van blanghebben het b e d rijf opvo e ren tot het peil, w a a r o p h e t vol­ den. W el degelijk d ie n t dus hij de prem iebepaling m et de vraag, of doende loonend w o rd t en wij zie n niet in w a a r o m dit o n d e r de tege n­ het schip v ó ó r of tijdens den o o r l o g w e rd gebouwd, rekening te worden w oordige om standigheden, nu allerw ege he t b e la n g van v e r b e t e r i n g gehouden. Slechte sto o k m a te ria le n en kolen w a r e n oorz aken van vele zóó uite rm a te w o rd t gevoeld, ón m o gelijk zou zijn. b r a n d e n ; in d it opzicht m a g bin nen a fzien b a ren tijd, m e t het w ederAlléén: de zaak dient e n erg iek te w o rd e n a angevat. M isschie n is er teru g k e e r e n van de v ro e g e r gebruik elijke stoomkolen een verbetering v o o r de H ollandsche a s s u ra d e u r e n in d it opzicht een p i o n ie r s w e r k te w o rd e n ve rw ac h t. D e houten stoomsc hepen, gedurende de oorlogsjaren verrich ten , w a arva n h e t geheele b e d rijf in de to e k o m s t n i e t a n d e r s dan v o o ra l veel in A m e r ik a als bulpschepen gebouw d, hebben assuradeuren goede vruc hte n kan plu kken. W a a r o m h et dan toch o ok gaat.

N IE U W E S C H E P E N N aam van het s ch ip :

„Jurgens 12".

B a u w n i i e s t e r : J. J . liwk'W vs. S cln-i-p sw crf ., 1 >l' l l ' m p " , .Paim.TiU'ii.

R ee d erij:

J t i r g t n s ’ M a r g a r iiie f a b r ie k e n ,

Z wijinlrreht.

B o u w j a a r : 1920. S n o r t v u n s c h i p : ( )l:v-t:iiiklicliU-r. H o o f (I a f in l* t i ii g e n : I . e n g t e l u s s c h e n de l o o d l i j n e n - - 5 2 M e t e r . t i r e c d t c ( m l d . ) op h e t g r o o t s p o n t — 7.4 M e ter, (( m o t s t e b r e e d t e — 7 .5 2 M e t e r . H o l t e ( m l d . ) in d e z i j d e 3 M eter. D i e p g a n g g e l a d e n — 2 .8 M e t e r . L a a d v e r m o g e n : in t o n n e n v a n 1 0 0 K .D . 1i|i 2 .8 0 M. d i e p g a n g — 8!)t) ton. A a n t a l r u i m e n : zes s t u k s . A a n ta l lieren: vier stuks.

Naam van het sch ip : „Kyma". B o u w m e e s t e r ; Ié. J . S m i t en Z o o n , l lm igezam l. R e e d e r i j : X i e o l a s <j. f.iv tu io s te I ’y r a e u s . B o u i c j u a r : 1920. S o o r t v a n s c h i p : Z e e v r a e h t l i o o t m e t b a k . b r u g en v e r h o o g d a e h t e n l e k : niacliiite m i d s c h e e p s ,

H o o f d a f m c t i n g e n : L e n g t e ti l s s c h c n de l o o d l i j n e n — 3 8 M. B r e e d t e t m l d . ) op h e t g r o o t s p e u t = 6 .8 0 M. G r o o t s t e b r e e d t e = 6 .8 4 M. H o l t e ( m l d . ) in d e s i j d c =z 3 .4 0 M. R u i m h o l t e — 3 .2 4 M. D i e p g a n g g e l a d e n = 3 .2 4 M . /.' i h o a t e r i n g in den z o m e r = 1 6 e . M . K l a s s e : L l o y d s R e g i s t e r + 1 0 0 A 1. L a a d v e r m o g e n : in t o n n e n v a n 1 0 1 6 K J.!, op b e t z < n n c r u i t w a t c r ’. ngsi n e r k =r 3 8 0 ton. A a n ta l m i m e n : Tw ee. A a n t a l l i e r e n : D r i e 6 " X 1 0 " en s t u o m a n k e r l i e r . R r u t o - t o n i n n m a a t — 8Q1 M :‘. X e tto -to n n en in a a t — 420 MS

M a e h i 11 e, s t o o u t k c t c 1 s. in o t o r e n e n z. J W i f : Ié. J. S m ' t en Z o o n , i b ; g e z a n d . S i i o l -eon ice.chinc: T r i p l e ex p an s ie. 11 ar k w o r t h sol u t : t b e w c g ' u g . A a n t a l l i l i i n i t r s : Drie. H t t,f d o f m e t i n g e n d i e cilind ers: 270. 4 2 'J en 70!) ni.M . S h g d i r mi c h in e : 3 8 0 ni.M . l n a i e e t e u r v e r n u g e n : — 3 0 0 l'aar:!i-kr teilten. / ' n a f l o c h t s i i t l h t i a : 8 N knopen. A e n l t J s t o o m k , Iels: Kén. S o o r t -cell stoomt lo ti I s : S c l i o t s d i c v k m m i j p c n k c l e l . l ' m e a r i n e n d t t f e n j a k v a n eiken k e t e l : 1 0 0 M -. S t o o m d r u k : 14 Atin, It u h e h u l U si: 55 ton. I n bo n d :ler l a n d m a n e n resp. 12.000 en 05110 kult. voet. Naam van het schip: , Lucienne". B o u w m e e s t e r : N .V . v. cl. Kiiy en v. tl. K ee's •S cheepswer f te R o t t e r d a m . R e e d e r i j : S o c ié té T ran s rice aniiiu e de T r a n s p o r t s . Hintzi j a a r : 1919. S o o r t T'on s c h i p : M o to r - z e e s lc e p b o n t.

M nchineiahrick

en

H o o f tl a f i n e t i tl g c n : L e n g t e tissschcu de lo o d i n n e n 2 4 .5 0 Al. B re e d te ( m l d . ) op I n t g r o o ts p a n t — 6 .— M. G r o o ts te b r e e d t e — 6 .3 0 M . (ov er b e r g h o u t e n ) . H o l t e ( m l d . ) in de z i j d e — 3.35 M. R u i m h o l t e — 3.11 M. I lief g a ng g ela d en — a c h t e r 2.90 .M., v o o r 2 .3 0 M. I ' i t w c t c r i i i g in den z o m e r — 6 1 0 ni.M . K la s se : L l o y d s 1 0 0 A. 1. A a n ta l li e r e n : 1 li.ainlankerlier, 1 h a i n l k a a p s t a n d . R r u t o - t e n n e n m a a t — 109.79 ton — 311.01 M 3. .X c t t r - t e i i n c u m u a l — N ih il. M achinc, s t o o m k e t e l s , m o t o r e n M a ker: (lehr. Sulzer, W in th e rth u r. S o o r t v a n m a c h i n e : t w e e t a e t diesel m o t o r . A antal cilinders: \'ie r . H n o i d a f m e t i n g e n d e r cilin ders: 3 4 0 m . M . b o r i n g . S t a g d e r m a c h i n e : 5 4 0 m .M . . j e n t a l R e m p c a r d e k r a c h t t n : 420 lè.P.K. I ' r o e i t o c h t s n i j h e i d : 11 mijl.

e n z.

N IE U W D R IJV E N D DROOGDOK VOOR R O T T E R D A M

In a a n vu llin g op ons bericht in Nu. 10, kunnen wij thans m elden dat liet 1 0 .0 0 0 lu ns pronte drijvende droogdok, in b egin 1 9 1 4 duur de N .Y . Schee|ish;in\vniaatscltappij „ N ieu w e W a ter w e g ” te Schiedam hij de firma Swan Munter and W igham Ricliardst.n Ltd. te W allsend mi 'I'yne besteld, thans te Schiet lam is aantjekt mten. In 191.5 werd dit dok afgelevord. m aar rlnur de Kngelsche m arine
van de Int. Sleepdienst Mpij. De totale trekkracht bedroeg 3 5 0 0 1.1'.K. Het ennvnoi luid up 15 Mei des vuoriniddags 11 uur invergordon verlaten en arriveerde op 22 dezer in den N ieuw en W aterweg, dus in 7 dagen werd dit werk verricht — werkelijk voor de internationale een groot succes. Op 2 9 Mei j .1., dus zeven dagen na aankom st, is liet duk in gebruik gesteld door het drnogzetten van het NcderJandsch Stoom schip Joh.shavcii, groot bruto 3 5 2 8 en n etto 2 1 5 1 Reg. Ton. niet een deadweight van 6 0 0 0 Ton. H et zakken van liet dok, plaatsen en drnogzetten van liet schip nam slechts 2Va uur in beslag.

N IE U W S B E R IC H T E N

B R IE V E N U IT E N G E L A N D L O N D E N , 2 8 M ei.

T E W A T E R L A T IN G E N N .V . S C H E E P S B O U W Y V E R V E N TE RA A M SD O N K V EER:

Scheepsbouw , v.h. P . E N ' A. R U Y T E N B E R G

dc zee lic h te r A rm a g n a c m e t een laadverm ogen van circa 800 to n ; lengte (1.1.) 45 M .; breed te (m ld.) = 7.80 M .; holte (m ld.) = 3 M .; in a an b o u w vo o r cene firm a te Rouaan. W E R F G ID E O N V A N J. K O S T E R H zn. T E G R O N IN G E N : een zeevraohtstoom schip m et een laadverm ogen van 850 ton, in a in­ h o u w v o o r de N .V . Hatwlelsnipij. en T echnisch S cheepvaart B u reau N a v is te G roningen. N a aflo o p w erd dc kiel "gelegd voor een stoom schip van 1350 ton dcadweigh-t, eveneens vo o r rekening van de Mpij, N avis. N.V. J. C. G O U D R IA A N 'S IN D U S T R IE A l ’D. S C H E E P S B O U W , T E D E L F T :

EN

EX PO RT

M P IJ .

een vrachtstoom schip, in aanbouw voor dc K on. Ned. S toom boot M pij te A m ste rd am . L engte (1.1.) = 37 M ,; breedte (m ld.) = 5.70 M . ; holte (m ld.) = 2.22 M.

PRO EFTO CH TEN M et het door 'de firm a De lia a n en O crlem ans te H eusden voor rekening van de N a tio n ale sto o m v a a rt M pij. te R o tte rd a m gebouw de stoom schip H eem /liet w erd een w elgeslaagde proeftocht gehouden. (Z ie v e rd e r ru b rie k N ieu w e Schepen No, I I .)

VERK O CH TE SC H EPEN . D e P r in s W ille m I van den K on. W est Indischen M aild ien st is aan een B ritso h c rceclerij te B om bay v e rk o ch t en in A h m e d i h erdoopt. D e S ch even in g en , 368 b ru to en 154 n etto ton, vanJV l. J. v. d. E b en D resseU uiys’ S ch e ep v a art M pij., gebouw d en m et m achines voorzien d o o r v. d. K u y en v. d. Ree’s S cheepsw erf te R o tte rd a m in 1917, is aan de S o ciété B eige d’A rm a m e n t M a ritim c te A ntw erpen v e rk o ch t en “h e rd o o p t in I s a b e lla .'

D IV ID E N D E N N edorlaiidsche Scheepsbouw M pij. te A m sterd am 8 pCt. (als v.j.). N ederl. F a b rie k van W e rk tu ig en Spoorw egm atcriecl te A m ste rd am V A pCt. IToll. S c heepsverband Mpij. te A m sterdam , geen dividend. N cd erlan d seh e S to o m v a a rt M pij. B estevaer 10 pCt. (v. j. nihil). V ra c h tv a a rt M pij. B othnia 30 pCt. (v.j. nihil). N A '. H o u tv a a rt te R o tte rd a m 30 pCt.

D U IT S C H E U IT V O E R R E C H T E N T e r a an v u llin g van vo rig e b e richten in deze zaak deelt dc N ederlandsche K a m er van K oophandel v oor U uitschland nog het volgende m ede: De bedoeling van de h e ffin g der D uitsche U itvoerrechten is om een deel van de zoogenaam den 'v a lu ta -w in st, w elke de D u itsch e in d u strie m a a k t bij den v erkoop n a a r liet b u ite n lan d in de sc h a tk ist van den D uitsch en sta a t te brengen, o m d a a ru it de kosten van sociale m a a t­ regelen te bestrijden. , D e u itv o c r n a a r liet b u ite n lan d v in d t im m ers plaats tegen do o r de A ussenhandelstellen en Z en tralste llc n m inim um prijzen. D eze m in im u m pt ijzen zijn b elangrijk hooger dan de D uitsche binnenlandschc prijzen. D e D u ’tsche in d u strie m a a k t op den tl tvoer een belangrijk hoogeren w in st dan in het binnenland. ; D e S ta a t m eent th an s voor zich aan sp ra a k te kunnen m aken op een deel van deze w inst. E e n dcrgelijke heffing vond reeds langen tijd p laa ts bij den u itv o c r van kolen, kali, zout en hout. U it h e t hierb o v en aan g eg ev en doel d er heffing b lijk t ten d u id e ­ lijkste, " d a t deze ' zoogenaam de „A b g ab e n ” n im m er op den" b u itc n iandschen afnem er v erhaald kunnen w orden. H e t doel is im m ers n iet eene h e ffin g van den. b uitenland sohc afnem er, doch slechts cene v e ip lic h tin g vo o r den D u itsc h en fa b rik a n t om een gedeelte van zijn e x tr a in h e t bu iten lan d g e m a ak te w in st ter besch ik k in g van de sc h a t­ k ist te stellen. D e sn ie tteg e n sta an d e trac h te n vele D uitsche lev e ran c iers volkom en ten o n rechte deze u itv o e rrec h ten ten laste h u n n e r a fn em ers te b re n g e n . De N cd erlan d seh e a fn em ers zullen goed doen hunne lev e ran c iers m ede te deelen, dat zij de u itv o e rrec h ten n iet w ensehen te betalen. Zij ku n n en er daarbij de a an d a ch t op vestigen, dat dc m ogelijkheid v an o n th e ffin g vo o r den lev eran cier b estaat, indien hij do o r deze h e ffin g verliezen zou lijden. 'V o o r toek o m stig e c o n tra c te n verd ien t liet aanbeveling n a d ru k ­ kelijk te stipulcercn, d a t de u itvoerrechten n ie t do o r den afnem er g e d ra g e n w orden.

H oew el' dc s ta tis tie k van de te w a te rla tin g e n o v e r M ei n o g n ie t b e ­ sch ik b aar is heden, h e e ft o v e r h e t algem een g e n o m e n , de v a n stapel gcloopcn to n n ag e b e sta a n u it schepen van een goede, o m n ie t te zeg ­ gen aanzienlijke g ro o tte . V ijf v a n degenen, w elk e a a n de C lyde te w a te r zijn gelaten, m a te n een to ta a l v a n 46000 b ru to to n , d.i. g e m id d e ld ru im 9000 ton elk. O n g e lu k k ig e rw ijz e is het g r o o ts te sch ip d a t v a n stapel zou loopen, de Tyrrhenia- d er C unardlijn, n ie t te w a te r g e la ten , hoew el de plechtigheid op 17 M ei w as bepaald J). Ze is gedoopt, m a a r 'w e g e n s h et buitengew oon slechte w e e r is h e t n ie t m og elijk g ew eest h e t schip in d erd aad m e t h e t w a te r in a a n ra k in g te b re n g e n . D i t sch ip is een d u bbclschroefs dubbele re d u ctie gekoppeld sto o m sc h ip en de eenige C u n ard b o o t w elke B o a rd m o re te D a lm u ir h e e ft g e b o u w d . H e t is fe i­ telijk een z u stersch ip v a n de C am eronia d e r A n c h o r-C u n a rd lijn , 572 voet 6 o ver all en m et een k ru ise rb o cg . Z ijn b re e d te op dc w aterlijn is 70 voet en de d iepte to t ’t C .-dek 42 v o e t 9. D e b ru to to n n a g e is 17000 ton en bij een d iep g a n g van 20 v o e t is dc d c a d w e ig h t cap aci­ teit net o v er de 11000 ton. D e T y rr h e n ia h e eft a cc o m o d a tic v o o r 265 p a ssag iers l e klasse, 370 p a ssa g ie rs 2e klasse en o n g e v ee r 1000 pas­ sa g iers 3e klasse. E r zijn zeven dekken v a n k iel to t b o o te n d e k en de verdcelingen zijn zoo d a t elke tw ee c o m p a rtim e n te n geheel o n d c rg elo o pen kunnen zijn en 't schip toch v lo t b lijft. Z ijn v o o rtstu w in g sm a c h :n crie b e staa t u it tw ee stel B ro w n -C u rtis tu rb in e s w elk e d o o r s p ira a l­ vorm ige dubbele reductie-ikoppeling d u bbele sc h ro ev en gedreven w orden, D e ketels zijn in g e ric h t op liet g e b ru ik van o l'e of kolen. D e m ac h in ek ra ch t w elke w o rd t o n tw ik k eld , b e d ra a g t 13500 i.p.k., w elke een snelheid van 27 k n o o p e n versch affen . * ’ii A n d er b e la n g rijk schip, d a t in M ei a an de C lyde te w a te r .is ge­ laten, w as de L a l a n d e , g eb o u w d do o r D , en W . H c n d c rs o n te P a r tic k vo o r L a m p o rt en H o lt. P let schip is speciaal o n tw o rp e n v o o r de v a a rt op Z u id -A m e rik a , m e e t 458 voet bij 55 v o e t 3 to t h e t sh e lte rd e k en h e e ft een b ru to tonnage van 7600 ton. D e in ric h tin g e n om de lad in g in en u it het schip te w e rk e n zijn bijzo n d er o p -to -d a te en veelv u ld ig . Ze o m v atten 17 sto o m lie ren , 29 stalen k ra n e n van een v e rm o g e n to t 20 ton en alle m ogelijke m o d e rn e in stallaties. D e m a c h in e s zijn q u a d ru p le expansie, 3 5 K bij 36, bij 51, bij 73 inch m e t een sla g v a n 5 4 inch. S to o m w o rd t gelev erd d o o r 4 c y lin d risch e ketels, w elke een d ru k van 215 pond geven. I n d it schip is ook olie- zoow el als k o len sto k e n m o ­ gelijk, w a t een a a n w ijz in g is d a t de recd ers in E n g e la n d ten m in s te n iet hcclem aal zek er zijn w a t de to ek o m st van de sto o k o lie m a rk t in de eerstvolgende ja re n zal w o rd e n . De M a t h u r a , g e b o u w d d o o r C harles Com iell en Co. te S c o tsto u n v oor de A u c h cr-B ro e k lcb a n k Lijn. is onlangs v a n stapel gcloopcn. H a a r d ead w e ig h tv e rm o g en is 15000 ton en ze m ee t n e t even o n d e r de 11000 b ru to ton. O ok zij w o rd t v o o rtg e stu w d d o o r d u bbele re d u c tie gekop­ pelde tu rb in e s. D e p o p u la rite it van de. gekoppelde tu rb in e k a n w o rd e n o p g em aak t u it an d ere te w a te rla tin g e n , w elke dc la a tste p a a r w eken h ebben p laa ts g e vonden. D e C i t y o f A d e l a i d e , g e b o u w d v o o r de Tillerm an lijn d o o r W iH ia m C ray, m et een laad v erm o g e n van 11000 ton w o rd t ook v o o rtg e s tu w d d o o r d it type m ac h in e. D c L a m o r i c i è r e , te w a ter gelaten d o o r S w a n H u n te r e n .W ig h a m R ic b a rd so n v o o r de C om ­ pagnie G énérale T ra n sa tla n tic ju e eveneens, d o o r gekoppelde tu rb in e s van b e t ty p e -P a rs o n , m a a r m e t enkele re d u ctie m ec h an isc h e k oppeling. De lichte k ru ise r. E m e r a l d is van stapel gcloopcn bij A rm s tro n g , W h itw o rth en Co. v o o r dc A d m ira lite it. H e t is v a n b e la n g d a t d it h et laa tste o orlogsschip in a an b o u w i!s, m et u itz o n d e rin g d a n van een p a a r o u d erzccbootcn w elke v o o r e x p erim cn teele doelein d en als a n d e rsz in s w orden gebouw d. In E n g elan d stellen we veel m ee r b ela n g in den koopv aard ijb o u w op ’t oug en b lik , dan in dien v a n dc m a rin e , en van a lg e­ m een belang' is d a a ro m dc w ijz ig in g 'van ta lrijk e m a rin e h u lp sc h e p c n in vrachtschepen. De v o o rn a a m ste d ezer zijn de „ K il”-b o o ten , p a tro u ille Kchepcn w elke zijn g e b a u w d m e t dubbel sc h ro ef v o o r en a c h te r con­ s tru c tie m et h et doel de o u d e rze eb o o te n te m isle id en . U i t o n d e rv in d in g k u n n en we zeggen, d a t het op het eerste g e z ic h t b u ite n g e w o o n m oeilijk w as te zien in w elke ric h tin g deze m e rk w a a rd ig e ru it ziende schepen zich bew ogen. T h o h ly c r o ft en S am uel W lv tc h ebben b e id e deze v e rb o u w in g v e rric h t en H a w th o rn L eslic en Co. te H e lb u rn v e rb o u w en ook een a an tal d ezer schepen vo o r h et g e b ru ik in den k o len h a n d el op N o o rd F ra n k rijk .

Overgang. Een v e rm e ld e n sw a a rd ig e v e ra n d e rin g in de sc h e ep sb o u w w e reld is de b enoem ing v a n den h e er R. S. Jo h n s o n die zoovele ja r e n — o m precies tc w ezen tw in tig —- m e t W o rk m a n C lark en Co. v e rb o n d e n is ge­ w eest, tot d ire c te u r v a n C am m cll, L a ird en Co. D eze v e ra n d e rin g is h et directe gevolg v a n den jo n g stc n a ankoop d o o r de N o rth u m b e rla n d S h ip b u ild in g C om pany v a n dc W o rk m a n , C la rk w c rf, V e rw a c h t w o rd r d a t h et re su lta a t zal zijn d a t d a t C am m ell L a ird en Co. den b o u w van p a ssa g iersto n n a g e v a n hooge k lasse a an z ie n lijk zullen u itb re id e n , w a a r ­ bij Jo h n so n te B e lfa st b iz o n d e r b e tro k k e n is gew eest. H ij is v e ra n t­ w oordelijk g e w ee st v o o r ru im 30 d er p a ssa g ie rs-v ra c h ts c h e p e n w elke op W est-T ndië en Z u id -A m e rik a varen. ') D it is intussdhen 1 Ju n i geb eu rd . — R ed.

A m erika’s aa n v a l op L loyd ’s. D e S h ip p in g B o a rd d e r V e r. S ta te n , h e e ft in s tr u c tie s g e g e v e n d a t de re.cders e n g e z a g v o e rd e rs d e r sch e p en v a n d i t . o ffic ië e le lic h a a m h u n c la s s ific a tie m o e te n k rijg e n , v a n h e t A m e ric a n B u re a u , o f S h ip p in g , d a t d e n o o d ig e c e rtif ic a te n v e rle e n t. D eze aan v al op L lo y d ’s m o e t .o.i, nie.t z o o z e e r als een z a k e lijk e q u a e s tie w o rd e n b e sc h o u w d , d o c h m e e r als een in c id e n t in de p re s id e n ts v e rk ie z in g . D e p re s id e n t v a n d e n S h ip p in g B o a rd , w e lk e v o o r h e t re g e e rin g s p la n v a n k o o p v a a rd ijb o u w tijd e n s den o o rlo g a a n sp r.a k e lijk w a s , is to e ­ v a llig sc h o u t h ij n a c h t W . S. B enson, d ie to en , A m e r ik a , ten o o rlo g g in g , c h ef v a n d e n s ta f v a n m in is te r D a n ie ls v a n M a r in e w a s — d e p o s itie 'had, v a n 'd e n E e r s te n Z e e lo rd v a n den B r. B o a rd o f A d m ir a lity . V o lg e n s d e n A m e rik a a n s c h e n o p p e rb e v e lh e b b e r a d m ir a a l S im s — v o o r d e c o m m issie v a n o n d e rz o e k u it d e n S e n a a t — is hij h e t g e w e e st d ie . bij . S im s ’ v e r tr e k n a a r E n g e la n d dezen w a a r s c h u w d e z ic h n iet. d o o r d e E n g e lsc h e n o m d e n tu in te la te n leid e n o n d e r b ijv o e g in g d a t de A m e rik a n e n e v e n g a u w te g e n als m è t de B r itte n k o n d e n v e c h te n . B en ­ s o n h e e ft e rk e n d d a t hij „ k ra c h tig e w o o rd e n ” h e e f t g e b r u ik t o m S im s ’ p ro -E n g e lsc h e gev o elen s w a t te tem p e re n . N u s.taat hij a a n h e t hoofd d e r re g e e rin g s o rg a n is a tie , die de vele schepen b e z it, w e lk e v o lg en s h e t o o rlo g sp la n zijn g e b o u w d . E e n j a a r o f w a t g e le d e n — ’t is de b e k en d e m a r itie m e d e sk u n d ig e I-Iu rt d ie e r a a n h e rin n e rd e — is e r in de V e r. S ta te n een g r o o te a g i­ ta tie v o o r een k o o p v a a rd ijv lo o t g e w ee st, g e b o u w d d o o r, e ig e n d o m van, b e m a n d m et, o n d e r c o m m a n d o v a n en v e rz e k e rd d o o r A m e rik a n e n , w a a r o v e r „ O ld G lo ry ” z o u w a p p ere n to t v o ld o e n in g en tr o ts c h v a n alle A m e rik a a n s c h e p a tr io tte n . D e b e w e g in g : A m e rik a v o o r de A m e rik a n e n d a te e rt v a n m in s te n s een k w a rte e u w te ru g en h e e ft een p a a r j a a r v o o r d e n o o rlo g g e le id to t de in d ie n in g in d e n S e n a a t v a n .een S h ip S u b s id y B ill, w a a ro v e r heel w a t is g e sc h re v e n en g e w re v e n . Z e w e r d v e r­ w o rp e n . N u b e g in t B e n so n — (onze c o rr. b e s p re e k t deze b e la n g rijk e q u a e s tie n a tu u rlijk v a n E n g e lsc h sta n d p u n t, w ij w ijz e n 'h iero p ten o v e rv lo e d e n o g e en s n a d r u k k e lijk ,.— R e d . ) — n u b e g in t B e n s o n w e e r d o o r z ijn m a a tre g e l, d a t de sch ep en n ie t m o e te n w o r d e n g e c la s s ific e e rd d o o r L lo y d ’s m a a r d o o r h e t A m e rik a an s'ch e b u re a u , op re g e e rin g s k o s te n . D .w .z. s u b s id ie e n re g e e rin g s c o n tro le . H e t id e e is d a t m e t ste u n en s u b s id ie d e r re g e e rin g L lo y d ’s R e g is te r w a t b e tr e f t d e sc h e p e n v a n d e A m e rik a a n s c h e re g e e rin g , op zij g e z e t zal w o rd e n . D e d ire c te u re n v a n L lo y d ’s z u lle n , n u v a n de a c h t m illio e n to n in a a n b o u w op h e t o o g e n b lik , b ijn a v ijf m illio e n o n d e r - to e z ic h t v a n h u n s u rv e y o rs s ta a t, w el b e d e n k e n d a t e r in de V e r. S ta te n een v e r k ie ­ z in g s c a m p a g n e in v o o rb e re id in g is, w a a rin ‘h e t n u t ti g w o r d t g e o o rd e e ld L lo y d ’s R e g is te r als e e n enkel B rits c h e in ste llin g v o o r te ste lle n . D o ch h e t h e e ft al la n g o g p e h o u d en d it te zijn. E n d a t is j u i s t z ijn k r a c h t. M e t n a tio n a lite it, m e t p o litie k h e e ft h e t n ie ts u i t s ta a n d e . Z ijn c e r tif ic a a t „ 1 0 0 A I ” w o r d t g e h u ld ig d in elke h a v e n te r w e re ld . H e t v e rtro u w e n , w a a rm e d e h e t op h e t v a ste la n d w o r d t b e sc h o u w d , w o r d t b e w ez e n d o o r h e t f e it d a t h e t v e rte g e n w o o rd ig e n d e c o m m issie s in F r a n k r i jk e n Z w e ­ den b e z it en o o k in de V e re e n ig d e S ta te n en e en re g e lin g h e e f t g e tr o f ­ fe n m e t de V e r ita s A d r ia tic a te T r ie s t. Z ijn k r a c h t l ig t e r in d a t h e t n ie ts te m a k e n lie e ft m e t de B rits c h e noch e e n ig e a n d e re re g e e rin g , m a a r een v rijw illig e v e re e n ig in g is v a n a s s u r a d e u rs , sc h e e p sb o u w e rs , r e e d e rs e n k o o p lie d e n . H e t is een k a r a k te r is tie k e in s te llin g v a n B rits c h e o rig in e , o m d a t ze in d iv id u a lis tis c h is, n a tu u rlijk g e g r o e id is, cn de a t ­ m o s f e e r d e r zee b e lic h a a m t. D e o p ric h tin g v a n L lo y d ’s is p u u r en enkelijik g e sc h ie d u i t de b e ­ h o e fte v a n a s s u r a d e u r s e n k o o p lie d e n . Ze w ild en e r t e r e e n e r z ijd e zek er v a n zijn , d a t sc h e p en w e lk e zij v e rz e k e rd e n , g o ed z e e w a a rd ig w a re n , te r a n d e r e r zijde, d a t g o e d e re n , w e lk e zij o v e rze e z o n d en , d a a r o o k w e r ­ k e lijk z o u d en 'kom en. L lo y d ’s R e g is te r stelde de b e p a lin g e n v o o r den b o u w v a st, w e lk e v o o r td u re n d w o rd e n a a n g e p a s t a a n d e n ie u w e c o n ­ d itie s v a n b o u w , f a b ric a g e e n h a n d el, en sle c h ts op v e ilig h e id g e ­ b a s e e rd zijn. E r is n o o it a an g e d a c h t o m de B rits c h e s c h e e p v a a rt te b e v o o rd e e le n te n k o ste v a n d ie v a n a n d e re la n d e n e n h e t g e v o lg is g e ­ w e e s t d a t L lo y d 's C e r tif ic a a t een u n iv e rse e l g e z a g h e e f t g e k reg e n , z o o d a t als een sch ip v a n „100 A I ” g a a t, ie d e re e n d ie e r b e la n g hij h e e ft, o v e rtu ig d is d a t h e t g o e d is — a s s u ra d e u rs , re e d e rs , k o o p lie d e n te r e en e r, p a s s a g ie rs en b e m a n n in g e n te r a n d e re r zijde. N a tu u rlijk is .geen ste rv elin g ' gedw ongen, m e t L lo y d ’s R e g is te r te m a k e n te h e b b en , m a a r o m lic h t te b e v ro e d e n re d e n e n s te u n e n de rc e d e rs v a n h e t g ro o ts te deel d e r w e re ld sc h e e p v a a rt deze in ste llin g . L lo y d 's R e g is te r, z o o als h e t -op h e t o o g e n b lik b e s ta a t, v e r te g e n w o o r d ig t de tr a d itie s en e r v a r in g v a n e eu w e n — sin d s h e t la a ts te deel d e r 17e eeuw , to e n zij d ie bij de sc h e e p v a a rt b e tro k k e n w a re n , b ije e n p la c h te n te k o m e n in h e t k o ffie h u is v a n E d w a rd L lo y d in T o w e r s t r e e t e n d a a r h u n z a k e n d e d e n — w e lk k o ffie h u is la te r w e rd v e r p la a ts t n a a r L o m b a r d s tr e e t. U i t d it b e g in is o p g e g ro e id de in s te llin g in F e n c h u r c b s tr e e t m e t h a a r h o o g e p o sitie . H a a r s u rv e y o rs en in g e n ie u rs enz. v e rric h te n h u n t a a k .z o n d e r te le tte n op n a tio n a le g evoelens o f p o litie k e b e w e g in ­ g e n — w e rk e n enkel in h e t b e la n g v a n a s s u ra d e u rs , r e e d e rs , sc h e ep s­ b o u w e rs en k o o p lie d e n . W a n t de w a a rd e v a n c la s s if ic a tie h a n g t a f v a n d e b e tr o u w b a a rh e id ;d e r c e rtif ic a te n e n die w o rd e n o v e r de g e h ee le w e ­ re ld h o o g g e sc h a t. N iem an d : s te u n t L lo y d ’s R e g is te r als fila n tro p is c h e in s te llin g ; w ie ’t g e b r u ik t k r ijg t w a a r v o o r zijn g e ld . D a a r o m z al L lo y d ’s R e g is te r zo o la n g h e t zijn p re stig e b e h o u d t, n ie t in tw ijfe l o v e r z ijn to e k o m st 'behoeven te verkeeren',

D e Steenkool. I n N ie u w - Z e e la n d is de to e s ta n d v e r re v a n .n o rm a a l en de v o o ru it­ z ic h te n b e lo o v e n n i e t v eel, o fsc h o o n e r g e n o e g b itu m in e u s e steenkool en h u is b r a n d i n d e n b o d e m z it. S in d s 1917 is de p ro d u c tie ste ed s gedaald, al s te e g de v r a a g . I n 1 9 1 3 b e d r o e g de p ro d u c tie 1.888.005 ton, in 1915 2 .2 5 7 .1 3 5 to n , in 1 9 1 7 2 .0 6 8 .4 1 9 to n c n in 1 9 1 8 2 .0 3 4 .2 5 0 ton terw ijl v o o r d e e e rs te 7 m a a n d e n 1919 ze n ie t h o o g e r w a s d a n 145.069 to n . H o e , o m d ic h te r bij h u is te b lijv e n , in Z u id -W a le s de p ro d u c tie is g e d a a ld , b lijk t u i t d e v o lg e n d e c ijfe rs : 1 8 9 0 2 9 lA m illio e n ton, 1900 39 113 m illio e n to n , 1.913, 5 6 %. m illio e n to n , 1 9 1 4 3 3 % m illio e n ton, 1919 s le c h ts 4 7 .3 4 1 .0 0 0 to n n ie tte g e n s ta a n d e v eel h o o g e r loonen. *

D e toekomst. D e v e r g a d e r in g e n v a n d e R o y a l M a il S te a m P a c k e t C o m p an y en v a n de G u lf L ijn z ijn d e ze w e e k g e h o u d e n , de e e rs te o n d e r v o o rz itte rsc h a p v a n S i r O w e n P h ilip s , d e la a ts te g e p re s id e e rd d o o r S i r F re d e ric k L e w is . I n b e id e g e v a lle n b e s p ra k d e v o o r z itte r de to e k o m st v a n de s c h e e p v a a rt en h e id e n w a r e n h e t een s 'd a t in d e n a a s te to e k o m st d e B r i t ­ sche s c h e e p v a a r t v e le m o e ilijk h e d e n e n h in d e rp a le n zal h e b b en tc o v e r­ w in n e n . H e t te k o r t a a n to n n a g e , de g e s te g e n k o s te n v a n n ie u w e ton­ n a g e , d e g r o o te h e rs te llin g s k o s te n , de lo o n stijg in g e n , de s tijg in g van de k o s t e n a a n v o o rra d e n , o m de h a v e n re c h te n en b u n k e rk o le n m a a r n iet e en s te n o e m e n , d a t alles sc h e p t v o lg e n s S i r O w e n P h ilip s een p o sitie w a a r u i t o v e r e e n p o o s w e in ig v e r la g in g v a n v ra c h tp rijz e n k a n w o r­ d e n v e r w a c h t. S i r F r e d e r i c k L e w is .w as h e t m e t deze o p m e rk in g e n ge­ heel e e n s m a a r hij n o c h S ir O w e n P h ilip s w a re n m o ed elo o s w a t de to e k o m s t b e tr e f t. Ze w e z e n e r op, w a t w ij h e rh a a ld e lijk in deze b rie v e n h e b b e n g e d a a n , d a t sle c h ts v rijh e id v a n re g e e rin g s b e m o e iin g en c o n tro le de s c h e e p v a a r t e n a n d e r e in d u s tr ie ë n to t h a a r v ó ó r-o o rlo g sb e d rijv ig h e id en w e l v a a r t k a n b re n g e n . W a n n e e r de c o n tro le o v e r d e sc h e e p v a a rt zal w o r d e n o p g e h e v e n , k a n n ie m a n d z e g g e n . H e t p r a a t je h e e ft geloopen v a n e in d e J u n i , m a a r h e t z al o n s v e rw o n d e re n als h e t stelsel v a n „ d ire c tio n ” n ie t p a s v e el la te r in h e t j a a r zal w o rd e n lo sg e la ten . N a tu u rlijk h a n g t ’t v o o r een g r o o t deel a f v a n de. b in n e n la n d sc h e situ a tie . E e n te ­ r u g k e e r v a n d e o n r u s t in de a r b e id e rs w e re ld o f z e lfs h e t v e rloop d e r Ie rs c h e q u a e s tie —- a ls d ie n o g e r g e r 'k a n w o rd e n —■ kan. een g ro o te re d u u r te b e te e k e n e n d a n e r n u b e s ta a t. V o o rz o o v e r ae m a r k t der s c h e e p v a a rta a n d e e le n b e tr e f t z ijn de p rijz e n op d e B e u rs s te rk g e ­ d a a ld . D e a lg e m e e n e o n z e k e rh e id w a t b e tr e f t de b e la s tin g en h e t v o o r u it­ z ic h t o p een h e f fin g v a n o o rlo g s w in s t h e b b e n g ro o te z en u w a c h tig h e id v e r o o r z a a k t e n alle a fd e e lin g e n d e r B e u rs zijn e rg g e tu im e ld . P . a n d O. w e lk e v o r i g e n h e r f s t t o t 7 0 0 /— ste g e n , s ta a n n u op o n d e r de 450/— en a n d e re le id e n d e c o n c e rn s v e rk e e re n in d e ze lfd e p o sitie . O p de Z u id W a l e s - m a r k t w a a r zo o v ele w ild e v a a rt-m a a ts c h a p p ije n h e t la a tste ja a r z ijn o n ts ta a n , z ijn d e stu k k e n al even leelijk g e d a a ld . T ie n p o n d s aan deelen-, w e lk e e e n m a a n d o f w a t geled en , £ 3 5 g e n o te e rd stonden, en op d ie n p r ijs g e k o c h t w e rd e n , f lu c tu c e re n n u tu ssc h e n £ 10 en £ 12. *

!

Copartnership. H e t b e g in s e l v a n c o p a rtn e r s h ip d a t d e s c h e e p s b o u w firm a W , G ra y cn Co. in de H a r tle p o o ls en a a n d ’e W e a r als e erste h e e ft toegepast, h e e ft d i t j a a r ie d e r e n a rb e id e r een k le in e £ 2 0 o p g elev erd . T w in tig [ïro c e n t d e r n e tt o - w i n s t is v o o r h e n e n h e t a an d e e l v a n deze 2 8 3 0 p e r­ so n e n b e d r o e g o v e r d e 9 m a a n d e n v a n 1919 d a t h e t stelsel is to eg ep ast, £ 5 5 .6 8 4 . G r a y w e e s e r o p d a t d e w in s t o n g e d a c h t g r o o t w as, g ro o te r d a n o o i t w a s g e m a a k t, d o o rd a t de p rijz e n v o o r n ieu w e to n n ag e zoo a b n o r m a a l h o o g w a r e n . M a a r hij w a a rs c h u w d e d a t e r ree.ds teekenen zijn d a t de o r d e rs n i e t te g e n z u lk e hooge p rijz e n zullen w o rd e n g e p la a tst en d a t m e n , e e r e r v ijf ja r e n z o n d en zijn. v e rlo o p e n , v o o r w e llic h t den g r o o t s t e n s tr i jd z o u sta a n , w e lk e o o it te H a rtle p o o l op ’t g e b ie d van sc h e e p sb o u w en m a c h in e fa b r ic a g e is v o o rg e k o m e n . D a a ro m m o esten de a r b e id e r s e r o p b e d a c h t zijn d a t h u n w in s t m in d e r zou w o rd e n en e r op u it z ijn m e e r te p ro d u c c e re n te g e n m in d e r k o s te n ten einde h e t g e m id d e ld e v a n £ 2 0 p e r j a a r w in s t te k u n n e n h a n d h a v e n . D i t z ijn g u ld e n w o o rd e n , m a a r ’t is de v r a a g o f de m e n ta lite it der a r b e id e r s r e e d s v a n d ie n a a rd is d a t je n ie t alleen de w in ste n m a a r o o k d e v e r lie z e n z u lle n w ille n deelen . T o t d u s v e rre is d a a r n o g n o o it ie ts v a n g e m e r k t. E n o f ze h u n p ro d u c tie e n h u n a rb e id s v e rm o g e n zul­ len w ille n o p v o e re n , h o e n o o d z a k e lijk d i t o o k v o o r de w e lv a a rt v a n h e t la n d is , m o e t o o k n o g w o r d e n a fg e w a c h t. T o t d u s v e rre h e b b en de s ta ­ k in g e n in v e le b e d rijv e n -dien l u s t n ie t doen b lijk en . r

” *

D e vrachten. O p de v r a c h te n m a r k t z ijn de z a k e n in d e n P in k s te r tijd en d a a rn a k a lm p je s g e w e e st, m a a r e r is e e n v a s te r o n d e rto o n . D e O o stersch e m a r k te n z ijn heel w a t b e d rijv ig e r g e w o rd e n , n ie t alleen in de C a lc u tta k o le n v a a r t, w e lk e h e el w a t to n n a g e o p slo k t, m a a r o o k v o o r Ja v a su ik e r e n S a ig o n r i js t. .V ó ó r P in k s te r e n s to n d B o m b a y n a a r G ro o t B rita n n ië en v e r d e r E u r o p a op 1 1 0 /— en s in d s d ie n is h e t m e t 51— gestegen, S a ig o n n e e m t to n n a g e op 1 4 0 /— n a a r de M id d e lla n d sc h e Z ee en 130/— n a a r , K a n a a lh a v e n s , te rw ijl J a v a 1 4 5 /— b e ta a lt v o o r su ik e r n a a r de M id d e lla n d s c h e Z ee , 1 7 0 /— n a a r S c a n d in a v ië en 1 5 0 /— n a a r N e w k o r k . N a a r G io o t B r ita n n ië is 1 2 0 j— b e ta a ld , m a a r de re e d e rs ik rijg e n

nn 150/'— vo o r J u li laden. D e Z u id -A frik aan sch e k o len ra ark t is leven­ d ig m et 140/— n a a r de M iddellandsche Zee, terw ijl C olom bo 150/— b e ta a lt n a a r den L e v a n t, 160/'— n a a r G othcriburg en C a lc u tta R oode Z ee 100/— . D e Z u id -A m e rik a a n sc h e m a rk t blijft kalm , de „ d ire c tio n s” zijn o n lan g s g edaald. B ew eerd w o rd t op de B eurs d a t er in deze v a a r t g een „ d ire c tio n s” m eer zullen geschieden, m aa r d it schijnt e e rd e r een g e ru c h t d a n fe it te zijn. D e A m e rik a an sch e k o len m a rk t is ru s tig e r ge­ w o rd e n , d o o r den ov erv lo ed v a n tonnage w elke w o rd t aangeboden. De e rts e m n a rk te n zijn ie tw a t b e te r gew orden te rw ijl de „ d ire c tio n s” afnem e’n . N a tu u rlijk zou die tendenz er zijn bij vrije tonnage. D e r tig sh il­ lin g s is de b a sis v a n C a rth a g en a n aar M iddlesbrough, 2 9 /— Bil'bao n a a r G lasgow . W a t de Z w a rte b e tre ft neem t S ulina to n n ag e n a a r A n tw e rp en of R o tte rd a m en de ertshavens staan op 65/— v o o r p ro m p te la d in g n a a r G ro o t B rita n n ië o f A ntw erpen. O nze eig en k o ­ le n m a rk t v e rk e e rt n o g in een even gevaarlijke positie als ooit. H e t m eerendeel d e r b e sc h ik b a re b ra n d sto f k rijg t kustgew ijs bestem m in g en en la d in g e n zoow el als b u n k e r v o o r overzee zijn b u iten g ew o o n m oeilijk te k rijg e n .

B R IE V E N UIT A M ER IK A In g e zo n d e n door het N a tio n a a l Technisch Scheep va a rtku n d ig M u se u m .

D e Amerikaansche scheepsbouw. B ijna a n d e rh a lf ja a r n a h e t „ u itb rek e n ” van den w apenstilstand', die vo o r som m igen w elh aast even onverw acht kw am als de oorlog /.elf, is in den algem eenen to e s ta n d van den A m erikaansehen scheepsbouw eenigszins m e e r teek en in g gekom en. V an de twee hoofdlijnen, den ho u ten en den sta le n scheepsbouw , heeft de eerste vrijw el afgedaan, w a t o ok n iet tc v erw o n d eren is, d a ar deze van h et begin af u itslu iten d als een o o rlogs n o o d m aatreg el w e rd beschouw d. E en goed v o o rb eeld h ierv a n is de F o u n d a tio n Com pany, een a an n e m e rsfirm a vo o r h av en w erk en , die in d e ja re n 1915 en 1916 een v ijfta l w erven heeft opgericlit, b ijn a geheel v o o r c o n tra c te n v o o r de F ra n sc h e regeering en b e t C anadeesche B u re au o f M u iiitio n s. In .drie van deze w erven zijn een tw in tig ta l houten stoom schepen gebouw d, tez am e n d u s ongeveer zestig, w a a rv a n de la a t­ ste in d e n loop van 1918 w erden afgeleverd en d aarm ede de w erveu gesloten. A an g ezien de u itru s tin g van deze houten w erven o v e r het a l­ gem een z ee r eenvoudig w as e n de schepen vdlgens h e t co st-p lu s-fee systeem g e b o u w d w erd en , w aarb ij de w erf e r zeker wel v o o r zo rg d e de a a n sc h a ffin g sk o ste n ru im sc h o o ts af te schrijven, zijn de financieele re ­ su ltate n van deze m ethode van scheepsbouw zeer g unstig gew eest. M in -' d er e envoudig is h et v o o r de b e id e andere w erven van de ze lfd e m a a t- ; schappij, w a a rv a n de een traw le r-m ijn v eg e rs bouw de en de an d ere de n o rm ale g ro o tte van vrachtschepen. D e aanlegkosten v a n de z w aa rd e re hellingen m et k ranen, plaatslo o d s enz., zijn v a n dien a ard , d a t van een spoedig a fw ik k elen v an de zak en wel geen sprake zal zijn. V o o r dezelfd e m oeilijkheid sta a n bijna alle g rootere w e rv en h ie r m e t u itz o n d e rin g van h e t d istric t v a n de G re at L akes, aangezien g e d u ren d e den oo rlo g bijna g e en schepen v a n d a t type zijn a angebouw d e n boven1, dien een n ie t o n b e la n g rijk aan tal n a ar de A tlantische k u s tv a a rt zijn o v e rg eb ra ch t, 11a e e rst gehalveerd te zijn teneinde door de sluizen van h e t W elland-kanaal te k u n n en gaan. In d i t type van schepen zal de v ra a g nog wel vo o r een g ro o t aan tal jaren- h e t aanbod o v e rtre ffe n , ook o m d a t de m o eilijkheden in de staalp ro d u ctie een -snellen a anbouw in den w eg staan. W a n n e e r m en n u h e t volgende lijstje van de p roductie van enkele van de g ro o tste 1w erven in 1919 beschouw t, dan is h e t wel te begrijpen, d at ieder van die w e rv en g ro o te m o eite zal hebben om op c ap a citeit te blijv en w erk en . V o o r h e t g e m a k zijn alleen die w erven genom en die m e e r dan 1Ó0.00O ton p roduceerden. A m e ric a n In te rn a tio n a l S hipb. Corp. (H o g Island) A m e ric a n S hipb. Co. (G re at L akes D istric t, 5 w erven) ■ A m e s S hipb. a n d D ry d o c k Co. . B e th le h em Shipb. Corp. (7 w erven) C o lu m b ia R iv e r Shipb. Corp. F e d e ra l Shipb. Co. (eigendom v. d. U n ited Steel C orp.) G re a t L a k e s E n g in e e rin g W o r k s ' 1 M e rc h a n t Shipb. Corp. (sam en m et C hester Sh. Corp.) M o o re S hipb. Co. N o rth w e s t Steel Co. P u s e y a n d Jo n es Co. (3 w erven) Skinn-er a n d E d d y Corp. (2 werVen-) G. M . S ta n d ifë r C o n stru ctio n Corp. S u b m a rin e B o a t Corp. S u n S liipb. Co.

500.800 399.000 105.600 431.802 166:400 261.900 167.600 248.400 151.000 158.400 107.200 326.000 121.900 508.250 112.349

■ D e ze c ijfe rs zullen v o o r de m eeste w erven wel h e t re co rd blijven, h o e w el som m ige nog b e la n g rijk e u itbreidingen in u itv o e rin g hebben, z o o als b ijv . de S u n S hipb. Co. D e Pusey and Jones C-o. is fe itelijk -de eeniige die de to ek o m st m in d e r gunstig schijnt in te zien, aangezen van ■de d rie w e rv e n d ie h ie rto e behoorden de beide g ro o tste, de N -ew -Jersey e n P e n n sy lv a n ia „ p la n ts” zijn overgegaan in handen van de Baltim -ore D ry-dbck Co. die deze tw ee w e rv en (beide vlak bij B hiladelphia gelegen

en d ire c t n a a s t e lk a ar) ■w a a rsc h ijn lijk g ro o te n d e e ls v o o r re p a ra tie w e rk zal g eb ru ik en . H e t is z ek er een m e rk w a a rd ig f e it d-at -de o u d ste en m e e st bekende w erven v a n de U n ite d S ta te s, zooals d e N e w -Y o rk S h ip b . Co., Cr-im ps en de N e w p o rt-N e w s w e rf n ie t op d it lijstje v a n m a s sa p ro d u c tie v o o r­ kom en. D e reden- i-s g e d ee lte lijk te zoeken in h e t f e it d a t bijv. C ram ps, ■die bijna gdheel inges-loten is in h e t sta d sg e d ee lte v a n P h ila d e tp h ia , w einig g elegenheid h a d v o o r u itb re id in g , te rw ijl al deze d rie w e rv en v o o rn a m e lijk o o rlo g ssc h e p en in aan b o u w hebben, w a a rv a n de p ro d u c tie n u eenm aal m in d e r g e m a k k e lijk v e rsn eld k a n wor-den. O verigens' b e ­ lm oren deze wei-ven n o g ste ed s w a t q u a lite it b e tr e ft to t de a lle rb e ste o oarn55/— ov rg isa tie s op scheepsbouw gebied. D e -groote q u a estie h o e de o o rlo g sc o n tra cte n v a n d e S h ip p in g B o a rd v e rv an g e n m oeten w o rd e n is d o o r d e m ee ste w e rv e n -opgelost d o o r h e t opkoopen v a n sc h e ep v a artlijn en , zo o d at d a n v o o r eigen re k e n in g kan g e b o u w d w o rd e n . E e n ig e w erv en , w a a ro n d e r de S u b m a rin e B o a t Co., h ebben nieuw e sc h e ep v a art-m aa tsch a p p ije n o p g e ric h t, te rw ijl andere, m a a r d at is v o o rlo o p ig n o g een u itz o n d e rin g , schepen in a an b o u w hebben, w a a rv a n de b e ste m m in g n o g n ie t b e k en d is. E e n z e e r goede red en v o o r een k lein e re p ro d u c tie in 1920 is zek ere d a t zelfs h ie r, in h e t land v a n de sta a lin d u strie bij u itn e m e n d h e id , op ’t o o g e n b lik een e n o rm te k o rt is a a n scheepsbouw iinat-eriaal, e n w el speciaal scheepsplaten. Slechts enkele w erv en sta an e r in d a t o p z ic h t b e te r v o o r, z o o als de B e th le b em S teel, de F e d e ra l e n o o k enkele C an ad eesch e w e rv en , d ie z e e r n au w verb o n d en zijn m e t g ro o te w a ls-w e rk en . D it is tro u w e n s een c o m b in a tie d ie speciaal in E n g e la n d in de la a tste ja r e n gr-ooten a a n h a n g h e e ft gevonden. In h e t algem een 'kan g e z e g d d a t -op de b o v e n -o m sc h re v e n w ijze -de w erven in h e t e erstk o m e n d e ja a r w el op c a p a c ite it z u lle n b lijv e n w e r­ ken, aangezien de to ta a l v o o r p a rtic u lie re n in a an b o u w zijnde tonnage o ngeveer 1.250.000 b r u to re g is te r to n b e d ra a g t b e d ra a g t. D it is v o o r­ loopig nog bijna gieheel v o o r A m e rik a a n sc h e rekenin-g. E e r s t in den a lle rla a tste « tijd zijn enkele g r o o te r e c o n tra c te n v o o r E n g elsc h e en N o o rsch e re k en in g g e p la atst, zo o bijv. 5 ta n k e rs v a n 10.000 to n v o o r -de N o rw e g ia n T a n k e rs Co., 6 v ra ch tsc h ep e n v a n 9 000 to n b ij d e P e n sacola w e rf v o o r E n g elsc h e rek en in g , een 15.000 to n ta n k e r v o o r N o o r­ sch e rekening bij de Ski-nner a n d E d d y w e rf, 4 ta n k e rs van 8 4 0 0 ton v o o r de E ag le O il T r a n s p o rt Co. (L onden). A l d e ze c o n tra c te n zijn n ie t in h e t b o v e n staa n d e c ijfe r v a n een en een k w a rt m illio e n to n in b e g re ­ pen.

Scheep vaart-T entoonstelling. Op de onlangs g eh o u d en N a tio n a l M a rin e E x p o sitio n k w a m in de d a arb ij b eh o o ren d e m e e tin g s zeer d u id e lijk u it h e t g ro o te v e rsc h il in o p v a ttin g tusschen de v e rte g e n w o o rd ig e rs van de w e rv e n en van de sto o m v aa rtlijn en . B eide w a re n h e t e r volkom en o v e r cens d a t de een­ m aal g ev o rm d e k o o p v a a rd ijv lo o t in stan d g e houden en u itg e b re id m o est w orden en d a t d a arb ij rcg eerin g sh u lp in den een o f a n d e re n v o rm gew-enscht w as. H e t g ro o te v e rsch il lag in h e t v a stste lle n van d e n p rijs w a arv o o r de S h ip p in g B o ard -sch e p e n in p a rtic u lie re h a n d en m oesten overgaan. D e sc h e ep se ig en a ars gingen d a arb ij v a n h e t s ta n d p u n t u it ■dat deze schepen m o esten concurreer-en tegen b u ite n la n d sc h e die v ó ó r den oorlog tegen veel lag e re prijzen geb o u w d w a re n en bov en d ien g ro o ten d eels a fg esch rev en w a re n en d a t h ierm ed e rekening' -gehouden m o e st w orden. D e v e rte g e n w o o rd ig e rs van d e n sc heepsbouw hadden m eer h et oog op de to e k o m st der w erv en en w ild e n d u s -den p rijs in v e rb an d bren g en m e t de teg en w o o rd ig e b o u w k o ste n van dcrgelijke schepen. D it sloeg v o o rn a m e lijk op de D u itsc h e p a ssag ierssch ep en , w a a rv a n vele nog ste ed s in den to e sta n d van tra n s p o rts c h e p e n zijn. A ls rn-en w eet d a t de „recon-ditioning” van de L e v ia th a n ( a x -V a terla n d ) g e sc h a t w o rd t op on g ev eer 6.000.000 d o lla r dan is h e t w el te b egrijpen d a t h et exploiteeren v a n dergelijke schepen v o o r vele m aa tsch a p p ije n n ie t erg a an tre k k e lijk is. V an de h ierb o v e n -genoem de M a rin e E x p o s itio n v a lt o v e rig e n s w einig b elan g rijk s m ede te deelen, aangezien te k o r te .v o o rb e re id in g h e t geheel z eer onvolledig g e m a a k t had. S lech ts -de S h ip p ih g B o a rd en de U n ite d S ta te s N avy w a ren g o e d v e rte g e n w o o rd ig d , b lijk b a a r m e t h e t doel te ­ vens reclam e te m ak e n v o o r re c ru te e rin g van p e rso n ee l, een van de m o eilijk ste p ro b lem en h ie r en w a aro p ik la te r n o g eens ihoop te ru g te k om en. T o t de w e in ig e f ir m a ’s die v e rte g e n w o o rd ig d w a re n b e h o o rd e o n d e r anderen d e S p e rry Gyr-oscope Co., d ie in d e la a tste ja r e n veel succes geh ad h e e ft en die o.a. m ededeelde d a t bij d e n ie u w e re u itv o e ­ rin g en -op schepen de k im k ie le n geheel w eg g elaten w a re n . V e r d e r een electrische riv e tb e a te r, w a a rb ij de n a g els tusschen tw ee electrod-en ge­ p la a ts t w o rd e n en in o n g e v ee r 2 0 to t 3 0' seconden ro o d g lo e ie n d zijn. D e onderste el-ectrode k a n m en d o o r een v o e tp e d aa l laten zakken, teneinde de nagel tu ssc h e n -de b eid e electro d en te p la a tse n . D e stro o m w o rd t geregeld d o o r een h a n d sw itch . D e b r u ik b a a r h e id h a n g t n a tu u rlijk geheel a f van den p rijs v a n stro o m en a rb eid slo o n in een b e p aa ld e w e rf. D o o r de m a k e rs w o rd t opgegeven d a t vo o r 100 Ibs. (o n g e v ee f 45 K ilo ) nagels van 17 to t 2 0 K ilo w a tt u u r -nooclig is. E en -groot a a n ta l re p a ra tie w e rv en v o rm d en o v e rig e n s b e t b e la n g rijk ste gedeelte v a n de te n to o n ­ ste llin g m et m o dellen v a n h u n .w e rv e n , dokken, enz. In een volgenden b r ie f hoop ik speciaal op d-eze re p e ra tie w e rv e n , -die zich bijna z o n d e r u itz o n d e rin g s te rk aan h e t u itb re id e n zijn, m eer u itv o e rig te ru g te kom en.

B U IT E N L A N D S C H E B E R IC H T E N A M ER IK A S ch ee fii'a a rtw e fg cvin g .

O p 2 M a a r t ia d o o r P r e s . W il s o n ( k w e t g c te c k c n d , r e g e l e n d e h e t v o e r e n v a n p ro c ess en o v e r sc heepszaken tegen de V e r e e n i g d e S ta te n. A r t . 7 v a n deze w e t g e e f t a an den „ S e c r e ta r y o f S t a t e " de b e v o e g d h e id o m op v r z o ë k v a n den „ A f t o rn ey G e n e r a l ” o f een a n d e r d a a r v o o r a a n ­ g e w e z e n a m b t e n a a r , aan den consul de r V e r e e n i g d e S t a t e n , w ie n s s ta n d p la a t s he t m e e st nabij de h u itè n lan d s ch e h a v en is, w a a r h e t p ro c es te g e n een schip v a n de U.S. w o r d t b e g o n n e n , op te d r a g e n e en eisch to t o p h e f f i n g v a n het b e slag in te stellen en de n o o d i g e b a n k g a r a n ti e ^ o f a n d e r e z e k e r h e id a a n te bieden. O n d e r de sc hepen d e r Vereeiii.gde S t a ­ ten w o r d e n o o k de „ S h i p p in g H o a r d ”-schepen g e r e k e n d . H e t w e t s v o o r ­ stel is d a n o o k u i tg e g a a n v a n d e n „ S h ip p in g B o a r d ” m e t h e t doel, de v e r lie z e n te v e r m ijd e n , d ik w ijls v o o r t k o m e n d e u i t h e t b e s l a g l c g g e n op sc hepen in b u ite n la n d s c h e h avens. V o o r e x ec u tie v a n h e t b u i te n l a n d sc h c v o n n i s t e g e n o v e r de j . ï r e a s u r y ” de r V e r e e n i g d e .Staten zal v ol­ d o e n d e zijn een a f s c h r i f t v a n h e t v o n n is, g e w a a r m e r k t d o o r de g r i f f i e en v o o r z ie n v a n een c e r t i f i c a a t en h e t zegel v a n d e n c o n su l d e r V e r ­ e e n ig d e S ta te n . V o o r g e s t c l d w o r d t o m de ja a r li j k s c h e h e r z i e n i n g d e r s c h e e p v a a r t w e t ­ t e n n i e t do o r e en c o m m i s s i e , m a a r d o o r één p e r s o o n te d o e n p l a a t s h e b ­ b en , t e r b e v o r d e r i n g v a n v l u g g e r e a f w e r k i n g en m e e r r e c h t s t r e e k s c h e v e r a n t w o o r d e li j k h e i d , zooals o o k in E n g e l a n d is g e s c h ie d d o o r S i r N o r m a n H ill. * H e t S h ip p in g B oard -vrachlt arief v o o r N e d . Indic.

D e „ S h i p p in g B o a r d ” h e e f t d e z e r d a g en een n i e u w t a r i e f v a s t ­ g e s t e l d v a n de A t l a n t i s c h e h a v e n s n a a r N e d e r l a n d s c h - I n d i ë . G e r e k e n d z al w o r d e n $ 2 2 .00 p e r t o n ; v o o r a u to m o b ie le n $ 2 0 .0 0 p e r t o n ; che­ m ic a li ë n $ 0 .80 p e r h o n d e r d E n g e ls c h c p o n d e n ; ijzeren en s t a le n g o e ­ d e r e n $ 16.00 p e r t o n ; c a u s tic k e so d a $ 0 .90 p e r h o n d e r d E n g e lsc h c pond en. D e vaart op W ê s t-In d ië .

I n h e t „ J o u r n a l of C o m m e r c e ” v a n 26 F e b r u a r i k o m t e en a rtik e l v o o r, w a a r i n o p e e n i g s z in s spijtige n to o n w o r d t v e r m e ld , d a t de „ K o ­ n in k lijk e W e s t - I n d i s c h e M a i l ” e r toe o v e r zal g a a n , een v a n h a a r s c h e p e n te late n v a r e n tu ssc h e n M a r a c a i h o in V e n ez u e la , en N e w - Y o r k , te rw ijl to t n u to e A m e r i k a a n s c h e m a a tsc h a p p ije n v o o r deze V e n e z o l a a n sc he h a v e n s een m o n o p o li e h a d d e n e n zelfs v o o r de „ C u r a q a o s c h e P e ­ t r o l e u m M a a ts c h a p p ij ” olie v e r v o e r d e n v a n h a a r t e r r e i n e n i n V e n ez u e la . A l s o o r z a a k w o r d t o p g e g e v e n de vijandclijke s t e m m i n g i n V e n e z u e la en de a a n g r e n z e n d e p r o v i n c i ë n v a n C o lu m b ia tege n d e g e a l l ie e rd e n en de . V e r e e n ig d e S t a te n , o m d a t zij teg e n h e t e in d v a n d e n o o r l o g op de z w a r t e lijst w a r e n ge p la a tst. H e t a r ti k e l v e r z e k e rt , d a t de ze v i ja n d i g h e i d t e g e n de V e r e e n i g d e S t a t e n geheel o n g e g r o n d is, d a a r de k w e s t i e m e t de z w a r t e lijst v a n E n g e l a n d e n F r a n k r i j k u i tg i n g , z o o d a t t e n o n r e c h te de V e r e e n i g d e S t a te n ero p w o r d e n a an g e zie n . V e r d e r w o r d t de bete ek e n is v a n h e t b e t r o k k e n a ch terla n d n o g cens b ijz o n d e r i n h e t licht gesteld . *

H e t p a ss a g ie rs -v e rv o e r n a a r N e w - Y o r k . G e d u r e n d e 1 9 1 9 k w a m e n in N e w - Y o r k a an 16 8 .0 2 5 h u t - en tu ssc h e n d e k s- p a ss a g ie rs, H i e r v a n w e r d e n o v e r g e b r a c h t d o o r de „ C o m ­ p a g n ie G é n éra le T r a n s a t l a n t i q u e ” . 36.907, d o o r de „ C u n a r d L i n e ” 25.023, do o r de „ I n t e r n a t i o n a l M e rc a n t il e M a r i n e Co.” ( W h i t e S t a r ) 21.652, en d o o r de „ H o l l a n d - A m e r i k a L ijn ” 13.380. ( M e d e d e c l i n g e n v a n H a n d e l s a t ta c h é M r . A n d r e a e te W a s h i n g t o n in „ H a n d e l s b e r i c h te n “.) *

D e S h ip p in g B o a r d h e eft 9 v r a ch tsc h ep e n , 64.8 04 ton d.w. v e r k o c h t v o o r 12.201.5 72 dollars. D e I t a l i a a n s c h e S t e r L ij n k o c h t de L i b e r t y L a n d , 7825 ton, v o o r £ 1.6 21.1 05 en de F r e i i c h - A m e r i e a n L i n e de I c e K i n g , 6203 ton, v o o r £ 1,151.368. * A m e r i k a a n s c h e en v r e e m d e s c h e e p v a a r tb e la n g e n h e b b e n in een c o n ­ f e r e n t ie m e t den S h i p p i n g B o a r d een o v e r e e n k o m s t w e t e n te v e r k r i j ­ g e n in de qu a e s tie s v a n een u n i f o r m e e x p o r t v r a c h t p o li t ie k . D e c o n ­ fe re n t ie is b ijg e w o o n d d o o r m e e r d a n 25 lijnen, v e r t e g e n w o o r d i g e n d e B r its c h c , I t a l i a a n s c h e , F r a n s c h e en J a p a n s c h e be la ngen.

L IT E R A T T J T J R -O V E R Z I C H T De

afm etingen van vrachtbooten, >)

door

J. A n d e r s o m D i t a r t i k e l s l u i t a a n hij h e t o v e r h e tz e lf d e o n d e r w e r p geschrevene in „ E n g i n e e r i n g ” , 2 2 M a a r t 1918. H e t b e h a n d e l t den invloe d van v e r ­ a n d e r i n g in de v e r h o u d i n g e n d e r h o o f d a f m e t i n g e n , A n d e r s o n g a a t n.1. u i t v a n v ijf v e r s c h i l l e n d e leng ten, a f w i s s e l e n d v a n 25 0 ' t o t 570'. D e b r e e d t e w o r d t u i t de len g te a fg eleid d o o r de f o r m u le 0,1 L + 1 2 '; elke lengte w o r d t v e r d e r g e c o m b i n e e r d m e t t w e e v e rschillende holten, L L n.1. — en — . D a a r n a w o r d t e ch ter o o k n o g cens de b r e e d te gewijzigd, 11 15 en w el 0,1 L + 8' v o o r de sc hepen m e t g e r i n g e h olte en 0.1 L + 1 6 ’ v o o r d ie m e t g r o o t e holte . D e r e n ta b il i t c i t s - b e r e k e n i n g is g e m a a k t v o o r t r a j e c t e n v a n 6 00 , 1 0 0 0 cn 4 0 0 0 m ijlen, v e r d e r v o o r v e rschillen de c a p a ­ c ite it e n v a n l a a d g e r ij. D e re s u l ta t e n w o r d e n g e geven in d rie d i a g r a m ­ m e n ( e lk v o o r e en b e p a a ld e len g te v a n h e t t r a j e c t ) m e t de scheepslengten als a b sc is sc rr en de v r a c h t (n o o d i g o m e en be p aa ld e w i n s t .te geven) en de v e r v o e r d e h o e v e e lh e i d l a d i n g p e r j a a r (in v e r h o u d i n g t o t de b o u w ­ k o ste n ) a ls o r d i n a t e n . D e n g a n g d e r 'b e r e k e n in g laa t A n d e r s o n in d it a r ti k e l n i e t z ie n (w e l in zijn a r ti k e l v a n 1 918). E n g i n e e r i n g , 2 A p r i l 1920. J. ;C. A. S. J) V o o r d r a c h t v o o r de „ I n s t i t u t i o n of. N a v a l A r e h i t e c t s ” . T o e p a s s in g van m e c h a n is c h e overbrenging op oorlog ssch ep en, >) d o o r H . B, T o s t c v i n .

V o o r e e r s t w o r d t in d i t a r ti k e l een. o v e r z i c h t ge geven v a n w a t op d i t g e b ie d dcior '<16 E n g e l s c h c m a r i n e is gedaali, ' w a a r u i t ' b l i j k t , d a t d e t a n d r a d - o v e r b r e n g i n g op ihet o o g e n b l i k op sc h e p en v a n zeer uiteenloope n d e g r o o t t e n en v e r m o g e n s w o r d t t o e g e p a s t . 'D e e erste toepassin g w a s op tw e e t o r p e d o j a g e r s , d ie in 1 9 1 0 b e s t e l d w e r d e n ; deze schepen o n t ­ w i k k e l d e p e r a s 3 0 0 0 p a a r d e k r a c li t e h . E e n d e r ' l a a t s t e toepassin gen is die op d e n g r o o t e n s l a g k r u i s e r H o o d , w e lk e 3 6 .0 0 0 p.k. p e r as o n t w i k ­ kelt. I n een t a b e l w o r d e n v e r s c h ille n d e g e gev e ns g e p u b lic ee rd a a n g a a n d e de t a n d r a d - o v e r b r e n g i n g op v e r s c h ille n d e sc h e pen v a n u iteenloop end type. V e r d e r w o r d e n in h o o f d z a a k c o n s t r u c t i e v e b ijz o n d e rh e d e n b e ­ s p r o k e n . W a t v a n s c h e e p s b o u w k u n d i g o o g p u n t v a n b e la n g is, zijn de f i g u r e n , die d e o p s t e ll i n g d e r t u r b i n e s v o o r de v e rsch illen d e schepen a an g e v en . E n g i n e e r i n g , 9 A p r i l 1920. . J. C. A. S. H V o o r d r a c h t v o o r de „ I n s t i t u t i o n o f N a v a l A r e h i t e c t s ” . De voortstuw ing van p an tserschepen de toekom st, d o o r O e tken.

in

A l s ty p e is a a n g e n o m e n een schip v a n 4 5 .0 0 0 ton w a t e r v c r p l a a t s i n g ; h o o f d a f m e t i n g e n 2 7 0 X 3 3 X 1 0 M . ; sn e lh eid 3 2 m ijlen p e r u u r ; v e r ­ m o g e n 2 0 0 . 0 0 0 a s p a a r d e k r a c h te n , v e r d e e l d o v e r v i e r a s s e n ; aan tal o m ­ w e n t e l i n g e n d e r s c h r o e v e n 280 p e r m in u u t . V o o r d i t sc h ip w o r d e n a c h t e r e e n v o lg e n s de volgende m ac h iric sy s te­ m en b e s c h o u w d : 1. d i r e c t w e r k e n d e t u r b i n e s ; 2. sn e llo o p e n d e tu r b in e s m e t F ö ttin g e r - tr a n s fo r m a to r e n ; 3. s n e l lo o p e n d e t u r b i n e s m e t t a n d r a d - o v e r b r e n g i n g ; 4. sn e llo o p e n d e t u r b m e s m e t c le ctrisc h e o v e r b r e n g i n g ; 5. o lie m o to r e n ; , ............................. 6. z u i g e r m a c h i n e s . V a n h e t l a a t s t e typ e w o r d t alleen gezegd, d a t ze bij de tu r b in e s v e r a c h t e r s t a a n ; o o k o v e r de v e r b r a n d i n g s m o t o r e n is de v e rh a n d e li n g heel k o r t , d a a r de t o t n u to e u i tg e v o e r d e v e r m o g e n s zooveel k l e in e r zijn dan hier, d a t m e n v o o r l o o p ig no g n i e t t o t p r a c t is c h e u i tv o e r i n g k a n o v e r ­ gaan. V o o r elk d e r v i e r v e r s c h ille n d e t u r b in e - s y s te m e n w o r d t een plan u i t ­ g e w e r k t ; g e g e v e n w o r d e n v o o r elk geval de c o n s t r u c t i e van de t u r b i n e e v e n tu e e l m e t o v e r b r e n g i n g cn de o p ste llin g d e r geheele m a c h in e rie a a n b o o r d . V e r d e r w o r d e n v o o r e lk .geval b e h a n d e l d ; b e d r ijfsz e k e r h e id , e c o n o m i e , g e w i c h t , b c n o o d i g d e r u i m t e , m o e ilijk h e d e n in de c o n str u c tie . I n zijn c o n c l u s i e z e g t de s c h r i jv e r o.a. d a t w a a r s c h ijn lijk de t u r b i n e s m e t t a n r a d - o v e r b r e n g i n g v o o r d i t geval de b e ste t o e k o m s t hebben. W e r f t u n d R e e d e r e i , 15 M a a r t 1920. ■ J. C. A . S. D u its c h e d uikbooten 1), d o o r A. W . Jolins.

* Ta n kbou w .

D e v r a a g n a a r tan k s c h e p e n b lijft in stijg ende r i c h t i n g g a a n . W a r e n e r v e rle d e n m a a n d 84 v a n 5 88.565 b r u t o ton i n aanbouw., n u zijn h e t er 1 0 4 v a n 722.549 ton d.w.z. b ijn a 55 pCt. v a n alle t o n n a g e , w e l k e v o o r p a r ti c u l i e r e r e k e n i n g w o r d t g e b o u w d . Circa de h e lf t d e z e r 1 0 4 is v o o r d r i e co nce rn s, w e lk e elk m e e r clan 100.000 ton m o e t e n h e b b e n , t.w. de S t a n d a r d Oil C y 22 v a n 1 78.000 ton, de A tl a n t i c Gulf, a n d W e s t Ind.ics Co. 1 4 v a n 110 .5 0 0 0 to n en d e S t a n d a r d T r a n s p o r t Cy.' 13 v a n 10 3.7 82 ton.

M e t v e r s c h i l l e n d e c ij f e r s w o r d t h i e r een o v e r z i c h t ge g eve n der v e r ­ s c h i ll e n d e ty p e n v a n d u i k b o o t e n en v a n d e o n tw i k k e l i n g , welke e lk d e r t y p e n h e e f t o n d e r g a a n . V e r d e r w o r d t de in d e e lin g v a n ve rsch illen d e t y p e n i n la n g s c lo ó rsn e d e n a a n g e g ev e n . D a a r n a ' .geeft de sc hrijve r een.ige b e s c h o u w i n g e n o v e r de c o n s t r u c t i e v a n v e rsc h ille n d e typen, enkele deelen d e r u i t r u s t i n g , d e m a c h i n e r i e ë n cn de snelheid. E n g i n e e r i n g , 2 6 M a a r t 192 0 . J. C. A. S. *) V o o r d r a c h t v o o r de „ I n s t i t u t i o n of N a v a l A r e h i t e c t s ”.

S c h rijv e r:

T ite l

N A T IO N A A L TECHNISCH S C H E E P V A A R T K U N D IG MUSEUM.

Leerboek der algebra. 7e dr. . . . P. W ijdenes. Beknopte handleiding to t het projectie-teek en en ...............................................N. A. W ind. Reken- Stel- en M eetkundige opgaven. 1909. E. J. Reinders. De ambachtsjongen. O pgaven voor leerlingen van Ambachtscholen en derg. 1917. 5e d r................................. idem Materialenkennis voor den m etaalbe­ w erker en den leerling. 3e dr. 1918. F. C. v. d. T ogt. H andleiding voor den m etaalbew er­ idem ker, 3e ar. 1918. N o. 2.....................

R O T T E R D A M , H A R IN G V L IE T Z.Z. 6 8 Directeur : J . W. ,T. Baron VAN HAEKSOLTE.

Vervolg van de

Lijst van nieuw aangeschafte Boeken

No. L T O 10 LTO 11 LTO 12 L TO 13 L TO 14 LTO 15

sinds medio D ec. 1919 tot half April 1920. S c h r ij Ve r :

No.

J. H. Gij'zen, Mededeelingen betr. het zeewezen 9191.331. KE 50

R apport betr. het onderzoek naar de oorzaken der ontploffing v. d. Yarrow ketel a. b. v. h. Pantserdekschip „G elderland”, opgemaakt d o o r de daartoe do o r den M inister van Marine benoem de commissie. . . De Commissie. KE 51 Verslag door den Inspecteur van den M arine-stoom vaartdienst en den Scheikundige der Marine betr. het voordeelig stoken van marine-stoomDr. J. C. A. k e t e l s .....................................................A. Jongkees, S im o n -Thomas. Mededeelingen b.h. zeewezen 31-111. KE 52 Steam Blow er 1919................................C. P. Parry. KE 53 Superheater logic.....................................H eine safetv. Boiler Co. KE 54 M a rfn e -b o ile r-ta c tic o .......................... idem KE 55 M a rin e-b o iler-lo g ic................................ idem KE 56 H elos et compilation of boiler room '• engineering inform ation..................... idem KE 57 Stoom ketelbouw voor Machine-technici tekst. G. J. Haitemik. KE 58a idem platen, idem KE 586 Elevators. Electric, en Hydraulic . . Die electrischen Aufzüge zur Perso­ nen und W aren-befôrdêrung . . . L’évolution des m oyens de Transport. 1919......................................................... Admiralty Oil Fuel pipe line connec­ ting the Firths of Glyde and Forth. A ntrieb der Krane I. zweite auflage 1915......................................................... H andbuch der Aufzugstechuik 1908 . Elektrisch betriebene Krame und Auf­ züge .................................................... Stow age and dangerous C argo 192 i.

Calvin T. Swingle.

LA 52>

Edw. T. Walber.

LA 43

? H.

George d’Aveuel.

LA 44

M. Siationery Office. LA 45

P. Zismann. L. Hintz.

LA 46 LA 48'

Siegfried Herzog. Harry K. Barr.

LA 49 LA 50

H andboek v o o r Loodsen in 8 leven­ de t a l e n ............................................... M. P. Wijk. LO 7 Phares êt Stgnaux m aritim es Encyclopedie-scientifique.......................... C. Ribiere. LO 8 C oast lightning in the N etherlands East Indies .......................... Scheepvaart. H .J. M. A. v. d. Does de Bijl. LO 9 idem idem 2e exempt. idem idem LO 10 Begrijpen en teekenen. 1916. . . . J. F. Nuyens. LTO idem De perspectivische schets 1915. . . LTO H et teekenen naar gegeven projec­ ties. 1915.............................................. idem LTO Practiscli rekenboek voor A m bacht­ scholen.................................................... P. D, van der Bilt en D. de Vries. LTO B ouw kunde. Handl. b. b. in de kennis d er bouw m aterialen. i steen, D. de Vries, LTO idem idetn II hout. idem LTO Bouw kundig rekenboek voor am bachts­ lieden. 1 9 1 5 .......................................... G. A. Schölten. LTO Leerboek d er M eetkunde ten gebruike b. h. onderw ijs aan ambachtslieden. 1917.......................................................... L. van Zanten Jzn. en G. A. Schölten. 1 LTO Leerboek d e r rekenkunde. 4e dr. 1913. L. van Zanten. LTO L. v. Zanten Jzn. Vert.

1 2 3 4 5 6 7

8 9

De toepassing van oververhitte stoom op stoomvisschersvaartuigen. 1912. A. M. v. R oozendaal. MA 118 M asch in en elem en te...............G eorg Lindner. MA 119 D er Indikatér und seine A nwendung. Ie aufl. 1914............ P. H. Rosenkranz. MA 120 Gelijkstroom-stoom machines 1919. 2e MA 121 expl............................................... C. Spruit. W eerstand van lichamen en materialen (berekening van ketels en verschil­ lende onderdeden 1913.) . . . . D. van Vliet. MA 122 Steuerungen-Erster Teil Band III von D ampfmaschinen . Herrn. H aider. MA 123 Steuerungen Zw eiter Teil Beispiele und Zeichnungen. . . . . . . idem MA 124 De Stoom werktuigen. 2e expl. . . D.J. W agner, w. i. MA 125 Opgaven voortstuw ingsm iddelen en uittreksels proeftochtlijsten van het flottielje-vaartuig, „A ssahan” , het stoom loodsvaartuig „Insp. g e n : T w ent”, de torped o b o o ten „H ydra” , en „Scilla”, „O phir” , „P en g ran g o ” en „Rindjani” en het opnem ingsvaartuig „van D oorn” A noniem m ededeelingen b .h . zeew ezen 30 VI. MA 126 H andboek der scheepsstoom werktuigkunde 1912. I.......................Tissot vanP alot M A 128. De gids voor m achinisten.E . F. Scholl en N. C. H. V erden, bew . A. W. Leeuw enburg. MA 129 Das skiszieren von Maschinenteile in Perspective. 4e Aufl. 1919. . . . Carl Volk. MA 130 H et Stoom bedrijf. Dl. I. Stoom ketels. 2e verb. dr. 1920 N o. 2.................... N. A. Sm elm an. MA 127 H et Stoom bedrijf Dl. II. Stoom leidingen. No. 2. . . . . . . . . idem MA 131 H et Stoombedrijf. DI. III. Stoom m a­ chines. 1916. No. 2............................. idem MA 132 H et schetsen van M achine-deelen voor technici. No. 2.1918. 3e orngew . dr. J. G odefroy. MA 133 Stoomketels en Machines v oor Stoom en motorschepen. N o. 2. 1914 . . J. A. Jongm an. MA 134 T heorie und Berechnung der H eis­ dam pf'raschinen....................................Josef H rabäk. MA 135 H et Scheepsstoomwerkiuig II tekst N o. 4 .......................... • . . . A. D. J. W . Lichtenbeit. MA 136 idem idem platen. idem MA 137 H et Seheepsstoom w erktuig IV No. 2. idem MA 138 idem idem No. 3. idem MA 139 idem idem N o. 4. idem MA 140 Hilfsbuch fiirD am pfm asch.-technikerl. Josef H rabäk. MA 141 idem idem II. idem MA 142 idem idem III. idem MA 143 Fliehkraft und Beharrungsregler. 1903. Dr. Ing, Fritz H iim m lu'. MA 144 Hilfsbuch für M aschinisten und H ei­ zer. 1919................................................. E. W urr en K. V igener. MA 145 H et Seheepsstoom w erktuig. Dl. III. 'A. C. J. W . Lichtenbeit. MA 146 Tekst. N o. 2 1919. idem Dl. III. Platen N o. 2. idem MA 147 idem N o. 3. Tekst. idem MA 148 idem N o. 3. Platen. idem MA 149 idem Dl. III. N o. 4. tekst. A. D. F. W . Lichtenbelt. MA 150 idem DI. 111. N o. 4.platen. idem MA 151 Die Dampfmaschinen. Dl. 1. 3e aufl. No. 2.......................................................A. Pohlhausen. MA 152 .

T ite l: O m biliënkolen en Yarrow-ketels .

Natuurlijke historie onzer zeevisschen. 1911..........................................................Dr. H. C. Redeke.

M E 18

(W o r d t vervolgd.)