BLAD VOOR KERK EN SAMENLEVING KRUISPUNT

BLAD VOOR KERK EN SAMENLEVING

KRUISPUNT

Gods gerechtigheid wordt vervuld daar waar verbindende liefde is, vergeving mensen nieuwe kansen biedt en verzoening ruimte maakt om samen verder te gaan.

JANUARI 2014

INHOUD & ADRESSEN

Adressen

3

Meditatie

15

Leren & Vieren

4

Erediensten

17

Kindernevendienst

7

Actueel & Kerkrentmeesters

18

Kerkenraad

8

Ingezonden

19

Jeugd & Jongeren

9

Oecumene 20

Historie

21

Bijbelleesrooster

22

Colofon

23

Advertenties

Grote Kerk Kerkstraat 20 5211 KG ‘s-Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected]

11 Beheerder/Koster Dhr. E.A. v.d. Schans tel. 06-21486555

12

Kerstengelenproject Groeten uit de gemeente Missionair & Diaconaal

13

Bloemen

14

Pastoralia

Wederkomstkerk Dhr. E.A. van der Schans tel. 073-6138095 [email protected]

Beheerder/koster Dhr. E.A. v.d. Schans tel. 06-21486555

Kerkelijk Bureau Mw. J.E. Bosch-Versteeg Kerkstraat 20 5211 KG ‘s-Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected] www.pgdenbosch.nl Openingstijden: ma, di, woe en vr van 8.45-11.45 uur

Scribaat Mw. M.E. van Tilburgvan der Weij Kerkelijk Bureau [email protected]

Predikanten Ds. P.J. van Helden Koedijkstraat 4 5212 SE ‘s-Hertogenbosch Tel: 073-6895531 Email: [email protected]

Mw. Ds. J.E. Scheenstra Schout van der Dussensingel 5 5237 TE ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6446090 Email: [email protected]

Kerkelijk Werker Mw. E. Zandstra-Gladpootjes Puccinistraat 15 5283 JS Boxtel Tel: 0411-674026 Email: [email protected]

2

MEDITATIE

Van Water Naar Woestijn We hebben dit jaar een ‘late’ Pasen op 20 april en dus ook een laat carnaval begin maart. Met de Aswoensdag op 5 maart begint dan de 40-dagentijd. Dat betekent dat we een lange Epifanie-periode hebben, waarin de verschijning van Jezus centraal staat als prediker van het koninkrijk Gods, als wijsheidsleraar onder zijn volksgenoten, als heelmeester van getraumatiseerde mensen, als criticus van versteende godsdienstige opvattingen. Je zou kunnen zeggen dat die lange Epifanie-periode begint bij het water van de Jordaan, als Jezus zich door Johannes laat dopen. Daar gaat overigens wel een korte felle discussie aan vooraf tussen Jezus en Johannes. Volgens Mattheüs probeerde Johannes Jezus tegen te houden met de woorden: “Ik zou door u gedoopt moeten worden.” Jezus overtuigt dan Johannes als hij zegt: “Laat het nu maar gebeuren, want het is goed dat wij op deze manier Gods gerechtigheid vervullen.” Gods Gerechtigheid Nu denken wij bij het woord gerechtigheid al snel dat er sprake is van gerechtigheid wanneer ieder mens het hare/het zijne heeft. Maar Gods gerechtigheid komt tot uitdrukking in de Torah die tot vervulling komt in het liefdegebod ten opzichte van God en de naaste. Dus Gods gerechtigheid wordt vervuld daar waar verbindende liefde is, vergeving mensen nieuwe kansen biedt, en verzoening ruimte maakt om samen verder te gaan. Jezus weigert de rol van vervuller van Gods gerechtigheid te spelen vanuit een onaantastbare verheven positie. Hij sluit zich aan bij het volk en daalt af in de Jordaan, de grensrivier tussen woestijn en beloofd land. Het lijkt wel alsof Jezus zich bewust wil zijn dezelfde weg te moeten gaan als het volk Israël door het water naar het beloofde land. Mattheüs beschrijft dan hoe de Geest op de uit het water omhoog komende Jezus neerdaalt als een duif. Onwillekeurig denk je daarbij aan de duif uit het Noach-verhaal die als verkenner uitgezonden werd om een plaats te vinden voor een nieuw begin van

inspiratie en bezieling. Hier in deze mens Jezus van Nazareth vindt Gods Geest een landingsplaats, van waaruit deze wereld bezieling en inspiratie kan ontvangen om te worden wat de Schepper bedoelde. De bevestiging daarvan klinkt door in de stem uit de hemel: “Dit is mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde.” Zo wordt Jezus in het ambt bevestigd van Zoon Gods in knechtgestalte. De hemelse stem citeert immers de profetie van de knecht van God, die het geknakte riet niet zal breken en de kwijnende vlam niet zal doven (Jesaja 42:3) en Zoals Jezus gesteund daarmee wordt werd door zijn inderdaad doopervaring, mogen beschreven wat het wij ons de betekenis betekent om de van onze doop te gerechtigheid Gods binnen brengen als te vervullen. krachtbron voor een Maar dan wacht de leven in de navolging woestijn waar een van Christus, komen uit het water en sterk mens op zichzelf staan in de woestijn. wordt teruggeworpen en honger en dorst en uitzichtloosheid wachten, en dus ook de verleiding sterk wordt om naar machtsmiddelen te grijpen. Verleidingen Jezus gaat het gevecht niet uit de weg met de verleider die een triomfantelijke weg laat zien naar verzadiging, rijkdom, macht, reputatie. Het blijft verbazend hoe actueel en sterk deze verleidingen zijn, want dagelijks maken wij mee hoe mensen daarvoor bezwijken. Het is goed om ons in de komende tijd te bezinnen op de vraag hoe wij in het spoor van Jezus mens kunnen zijn op aarde. Zoals Jezus gesteund werd door zijn doopervaring, mogen wij ons ook de betekenis van onze doop te binnen brengen als krachtbron voor een leven in de navolging van Christus, komen uit het water en sterk staan in de woestijn. Mooier dan lied 538: 4 uit het nieuwe liedboek kan ik het niet zeggen: Een mens te zijn op aarde in deze wereldtijd, dat is de Geest aanvaarden die naar het leven leidt: de mensen niet verlaten, Gods woord zijn toegedaan, dat is op deze aarde de duivel wederstaan.

Henk van Tilburg

3

EREDIENSTEN

Grote Kerk Zondag 26 januari Ds. P.J. van Helden

Zondag 2 februari Doopviering Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Zondag 9 februari Dienst van Schrift en Tafel Ds. P.J. van Helden Zondag 16 februari Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Zondag 23 februari Pastor E. Zandstra – Gladpootjes Zondag 2 maart Ds. P.J. van Helden

Zondag 9 maart Eerste zondag 40-dagentijd Dienst van Schrift en Tafel Mevr.Ds. J.E. Scheenstra

Tenzij anders is vermeld is de aanvang van de diensten om 10.00 uur

Jeroen Bosch Ziekenhuis Zondag 2 februari mevr. ds. B.A. Rose Zondag 2 maart Ds. J. van den Brink, Eindhoven De diensten in het Jeroen Bosch Ziekenhuis vangen aan om 10.15 uur en zijn altijd diensten van Schrift en Tafel.

Bethel

Nieuwehagen

Zondag 26 januari 10.00 uur - Ds. G. Boer, Veenendaal 18.30 uur - Ds. B. Bakelaar, Alphen a/d Rijn

Vrijdag 31 januari Geertje Vogel Woord en Tafel

Zondag 2 februari 10.00 uur - Kand. A. van der Stoep, Nieuw Lekkerland 18.30 uur - Ds. K.E. Schonewille, Waardenburg Zondag 9 februari 10.00 uur - Voorbereiding Heilig Avondmaal Ds. W. Stijf, Meeuwen 18.30 uur - Ds. A.C. de Kruijff, Haaften Zondag 16 februari 10.00 uur - Bediening Heilig Avondmaal Ds. W. Stijf, Meeuwen 18.30 uur - Dankzegging voor het Heilig Avondmaal Ds. C.D. Zonnenberg, Ochten Zondag 23 februari 10.00 uur - Ds. J. Altena, Meteren Est 18.30 uur - Ds. C. Bos, Benschop

Woensdag 2 maart, 10.00 uur - Prof. Drs. C.G. Baart, Renswoude 18.30 uur - Ds. L. Aangeenbrug, Well

Zondag 9 maart 10.00 uur Ds. P.L. Tolhoek, Heusden 18.30 uur Ds. C. van de Scheur, Veenendaal

Dinsdag 7 februari Bram van Zweeden Woord en Tafel

Dinsdag 14 februari Henk van Thiel Woord en Gebed

Dinsdag 21 februari Mevr. Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Dinsdag 28 februari Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Woord en Tafel Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Nieuwehagen om 10.45 uur.

Noorderkroon Vrijdag 31 januari Mevr. Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 7 februari Pastor Martien van Stiphout Eucharistieviering Vrijdag 14 februari Pastor Ad van Wezel Eucharistieviering Vrijdag 21 februari Louise Pondman Woord en Tafel Vrijdag 28 februari Mevr. Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Noorderkroon om 10.15 uur.

4

EREDIENSTEN Zondag 26 januari 2014

Thema’s & Toelichting

Dinsdag 2 februari 2014

3e zondag na Epifanie

4e zondag na Epifanie, doopviering

Kleur: groen

Kleur: groen

Lezing: Jesaja 49: 1-7 en Mattheüs 4: 12-22 Lied van de week: lied 139a, Gij kent mij, Heer, leer mij U kennen Kinderdienst: Beweging

Lezing: Sefanja 2,3; 3: 9-13 en Mattheüs 5: 1-12 Lied van de week: lied 996, Om eenvoudigen van geest Kinderdienst: Het zit anders

Toelichting: ROEPING, geroepen zijn, je geroepen weten; het kan beladen zijn, maar ook bron van veel vreugde. Elke zondag is roepingenzondag, als je DE STEM HOORT en ANTWOORD wilt geven, zoals we in de liturgie telkens pars pro toto beleven: het nodigt uit tot een vervolg. De lezingen zijn klassiek voor deze tijd van het jaar: Jes. 49 over de Knecht van de HEER en Matth. 4: 1222 over de eerste leerlingen, die geroepen worden.

Toelichting: Mattheüs schrijft zijn evangelie zo, dat Jezus’ levensloop aansluit bij de ‘levensloop’ van het volk Israël. Hij is nu op een berg, wat associaties oproept met de berg Sinaï, waar de gave van de Thora heeft plaatsgevonden. In de Bergrede, de eerste van vijf redevoeringen die Jezus houdt, leert hij dat Hij gekomen is om met de mensen de gerechtigheid van de Thora te vervullen. Volgens de rabbijnen is de schepping pas echt af als de mens leeft op de manier die God gegeven heeft. Pas dan verwezenlijkt en verwerkelijkt de mens Gods schepping.

Zondag 9 februari 2014

5e zondag na Epifanie, viering Heilig Avondmaal Kleur: groen Lezing: Psalm 48 en Mattheüs 5: 13-16 Lied van de week: lied 222, De morgen is een vroege vriend Kinderdienst: Verstop je niet!

Iedere zondag voor de kinderen Crèche: 0 t/m 3 jaar. Kindernevendienst: Jongste groep: basisschool groep 1 t/m 4 Middengroep: basisschool groep 5 t/m 8

Toelichting: Op deze zondag vieren we weer het Avondmaal. Een gelegenheid om de volgende Psalm te bespreken en te ontdekken dat ook deze wonderwel aansluit bij de Evangelielezing van deze zondag, uit de Bergrede, over zout en licht-zijn. Matth. 5: 13-16 naast Psalm 48, over veiligheid en strijd, over de plek van de kerk in deze wereld.

Grote Kerk -Kerkstraat 20 Diensten onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente te 's-Hertogenbosch Internet De diensten zijn live te volgen via:

www.pgdenbosch.nl/live

5

EREDIENSTEN Woensdag 16 februari 2014

Thema’s & Toelichting

Zondag 2 maart 2014

6e zondag na Epifanie

8e zondag na Epifanie

Kleur: groen

Kleur: groen

Lezing: Deutronomium 30: 15-20 en Mattheüs 5:17-26 Lied van de week: lied 848, Al wat een mens te kennen zoekt Kinderdienst: Ik kan het je nog sterker vertellen

Lezing: Jesaja 49:13-18 en Mattheüs 6: 24-34 Lied van de week: lied 62 a,b,c, Bij God alleen verstilt mijn ziel Kinderdienst: Zorgeloos

Toelichting: In de bergrede legt Jezus de wet van Mozes uit. Hij legt uit dat de geest van de wet nog een stuk verder gaat dan de letter van de wet. Rechtvaardig bent je wanneer je de geboden naleeft tot in hun diepste bedoeling. Hij geeft voorbeelden om te laten zien wat hij bedoelt. Wie een ander doodt is schuldig in het oordeel – dat gaat ook over het moment dat je de ander niet meer ‘ziet’ zoals hij of zij is, als je zo boos bent, dat je het leven voor jezelf en de ander tot een hel maakt. Opeens worden die oude woorden wel heel actueel...

Zondag 23 februari 2014

Toelichting: Liturgisch heeft deze zondag prachtige namen: de laatste van Epifanie of Quinquagesima, afgeleid van de 40dagentijd is dit nl. de ‘50ste’ (zon) dag voor Pasen of de ‘Voorvasten’. Ten zuiden van de grote rivieren zal men zeggen: het is Carnavalszondag, dat van oorsprong een uitbundig Lentefeest was. Ook het voorjoodse Paasfeest, het feest van de eerste oogst, met alle extatische vreugde vandien over de voorbije winter, heeft de lading van een omkeerfeest meegekregen: de maatschappelijke en politieke verhoudingen worden op z’n kop gezet. Voor een paar dagen dan, daarna is er boetedoen en gaat het leven weer ‘gewoon’ verder. Het doet denken aan de rol van de clown, maar ook aan de omkeringen die Jezus tot stand bracht, die hij met zijn leven uitdroeg: koning zonder paleis, koning die knecht werd, priester die rebel was. Wij gaan met Jezus, in zijn voetspoor, met de lezing uit Mattheus 6: 24-34 – gaat dit over zorgeloosheid?

7e zondag na Epifanie

Zondag 9 maart 2014 Kleur: groen Lezing: Exodus 22: 20-26 en Mattheüs 5: 33-48 Lied van de week: lied 992, Wat vraagt de Heer nog meer van ons Kinderdienst: Perfect! Toelichting: Jezus zegt tegen zijn leerlingen dat ze volmaakt kunnen zijn, zoals ook de hemelse Vader volmaakt is. Dat is nogal wat, hoe kan dat? Jezus brengt volmaaktheid en heiligheid met elkaar in verband. In het Nederlands zijn dat abstracte begrippen, maar door de concrete voorschriften in wet en evangelie wordt duidelijk dat die in het gewone dagelijkse leven verwerkelijkt kunnen worden. Menselijkerwijs gesproken is dat misschien niet op te brengen, maar in het perspectief van de grote sabbat is het de Heer God zelf die zijn volk daartoe bevrijdt.

1e zondag van de 40-dagen, viering Heilig Avondmaal Kleur: paars Lezing: Genesis 2:15-3:9 en Mattheüs 4: 1-11 Lied van de week: lied 539, Jezus, diep in de woestijn Kinderdienst: Jezus gaat naar Jeruzalem Toelichting: Meteen nadat Jezus gedoopt is neemt de Geest hem mee naar de woestijn. Veertig dagen en nachten zal hij daar blijven. Die tijd – veertig – verwijst naar de tocht door de woestijn van het volk: levenslang. De beproeving die Jezus doormaakt als gedoopte laat ons zien wat het betekent om gedoopt te zijn: bij je bron blijven, trouw zijn, je niet af laten leiden, met het visioen voor ogen – het land, vloeiend van melk en honing.

6

ACTUEEL & KERKRENTMEESTERS

Overgang Wederkomstkerk Grote Kerk Zoals u wellicht weet ligt er een plan om in 2017 de Wederkomstkerk af te stoten. Omdat er in deze kerk veel tastbare (emotionele) herinneringen liggen, is er een commissie in het leven geroepen die onder andere gaat inventariseren wat bewaard moet blijven en belangrijk is om naar de Grote Kerk over te brengen. Deze commissie bestaat uit Willem van Geest, Sonja van Tilburg, Barend Hoogendoorn, Joke Rinkel en Erik van der Schans. Er is reeds een inventarislijst opgesteld. De commissie weet echter ook niet alles en vraagt daarom aan alle gemeenteleden uw wensen, vragen en suggesties kenbaar te maken. Wat vindt u van “waarde” om niet verloren te laten gaan. Laat het ons weten! U kunt dat op de volgende manieren doen: Persoonlijk bij één van de commissieleden. Via de telefoon van één van de leden of Joke Rinkel: (073) 5513889) Via de mail van één van de leden of Joke Rinkel: [email protected] In de loop van de tijd wordt u op de hoogte gehouden door ons. Namens de commissie, Joke Rinkel

Ontmoetingsavond in wijk Centrum Op dinsdagavond 11 februari vindt de ontmoetingsavond van gemeenteleden die in het Centrum wonen plaats. Voor ons gesprek sluiten we aan bij ons jaarthema: Met hart en ziel – geloven. Een uitnodiging voor deze avond wordt u een dezer dagen toegestuurd. Graag tot dan, Erica Scheenstra

Beheer Grote Kerk Na het vertrek van Elly van Veldhuizen als beheerder van de Grote Kerk is er een opvolger gevonden in de persoon van Erik van der Schans. We kennen Erik als koster en beheerder van de Wederkomstkerk. Deze functie blijft hij de komende tijd vervullen, maar het zal iedereen duidelijk zijn dat Erik de nieuwe taak er niet zomaar even bij kan doen. Daarom zijn maatregelen getroffen, enerzijds door de werkzaamheden in te perken en anderzijds door helpers in te schakelen. Het gaat daarbij om de volgende maatregelen: -We beperken de (externe) verhuur van de ruimte van de Wederkomstkerk in de ochtenduren. Groepen die zichzelf kunnen bedruipen kunnen veelal terecht, maar bediening is in het algemeen niet mogelijk. -Aan groepen van onze eigen gemeente vragen we in veel gevallen zelf koffie en thee te zetten, het meubilair in de ruimte naar wens te plaatsen en terug te zetten en bij vertrek op te ruimen en af te sluiten. -We zetten, naast de reeds werkzame assistenten en hulpkosters, nog enkele vrijwilligers in ter ondersteuning van Erik. Op het moment van schrijven zijn we nog in gesprek met enkele mensen. Wel kunnen we al melden dat we voor een beperkt aantal uren en voor het kalenderjaar 2014 Hettie Morren in tijdelijke dienst hebben genomen als assistent-beheer Grote Kerk, met mogelijke ondersteuning in de Wederkomstkerk. Deze speciale situatie geldt tot het moment dat we de Wederkomstkerk hebben overgedragen, in principe geldt hiervoor de datum 1 januari 2017. Gedurende de periode van drie jaar beschikken we over twee kerkgebouwen, die beide kunnen worden gehuurd. We kiezen voor deze oplossing omdat het gaat om een tijdelijke situatie, die nog wordt onderbroken door de bouwactiviteiten, voorlopig in de eerste helft van 2015. In die tijd is de Grote Kerk niet beschikbaar, ook niet voor onze eigen activiteiten. Te gelegener tijd krijgt u daarover meer informatie. Graag doe ik een beroep op alle gemeenteleden en andere betrokkenen om mee te helpen zo goed mogelijk door deze tijdelijke situatie heen te komen! Voor velen een mooie uitdaging aan het begin van een nieuw jaar, waarvoor ik u allen het allerbeste toe wens. Namens het College van Kerkrentmeesters, Luc Batterink, voorzitter

7

INGEZONDEN 1000 stemmen zingen Oosterhuis

NBG Kerstactie een succes!

Op 1 november 2013 werd Huub Oosterhuis 80 jaar. Ter gelegenheid daarvan wordt op 16 maart 2014 om 16.00 uur een zondagmiddagconcert gehouden in het Muziekgebouw Frits Philips in Eindhoven.

Op de eerste twee zondagen van december waren er velen uit onze gemeente en uit de gemeente Berlicum die oude liedboeken, psalmboekjes en Bijbels kwamen inleveren. Met een diepe zucht soms, omdat deze uitgaven altijd wel een herinnering aan iets of iemand hadden. Uiteindelijk is Wilma van Veen, regiocoördinator van het Bijbelgenootschap ze persoonlijk komen ophalen bij het kerkelijk bureau. Het kon maar net in haar auto… wat waren ze blij bij het NBG. Zo kunnen alle boeken gerecycled worden m.b.v. Uitgeverij Jongbloed. Het papier wordt gebruikt voor het maken van nieuwe Bijbels en Bijbeluitgaven. Jongbloed heeft daarvoor contacten gelegd met een Frans recyclingbedrijf.

Naast enkele liederen zal de Missa Solemnis het hoofdbestanddeel zijn. Dat is een Nederlandstalig werk op een aansprekende tekst van Huub Oosterhuis en muziek van Thom Lӧwenthal. Het geheel wordt begeleid door het orkest La Passione o.l.v. Geert Hendrix uit Lier (B). Huub Oosterhuis zal vooraf een inleiding over dit stuk geven. Het podiumkoor is inmiddels al volgeboekt. Voor het zaalkoor is meer plaats en daarvoor kan men zich nog opgeven zo lang er nog voldoende tijd is om het werk in te studeren. Totale koren kunnen zelf de repetitie ter hand nemen en zich als totaal koor opgeven. Men krijgt de partituur dan digitaal toegestuurd. Desgewenst kan men als individuele zanger (v/m) mee-repeteren op een tiental oefenplaatsen in Vlaanderen en Zuid Nederland, waaronder Eindhoven, den Bosch en Veldhoven. De website www.1000stemmen.nl zal in antwoorden op uw eventuele vragen voorzien. Anders kunt u altijd bellen of mailen met het secretariaat van de projectgroep mevr. Marjon Starrowsky via [email protected] of tel. 040-2543453. Bezoekers kunnen behalve luisteren ook de ‘volkspartijen’ meezingen. Toegangskaarten zijn te koop a 19.50 euro (incl. drankje) via de eerder genoemde website, via www.muziekgebouweindhoven.nl of per telefoon 040-2655600. Misschien ook een leuk idee om iemand cadeau te doen! Met een toegangskaart kan men als bezoeker reeds vanaf 13.30 uur in de foyers terecht voor onderlinge ontmoeting op een ontmoetingsmarkt. Het concert zal tot 17.30 uur duren, de ontmoetingsmarkt sluit om 19.00 uur.

Bedankt Ook willen we iedereen nog bedanken die op de Bijbelzondag of erna een bijdrage heeft gegeven aan het project van het NBG! De collecte bracht maar liefst 139,80 op! Hartelijk dank! Het NBG en het Museum Catharijneconvent organiseren in het jubileumjaar van het Bijbelgenootschap een grote tentoonstelling over de Bijbel. Van 8 februari tot en met 10 augustus is de tentoonstelling Thuis in de Bijbel - Grote verhalen in het dagelijks leven te zien, bestaande uit schilderijen uit de Gouden Eeuw waarin bijbelse taferelen in het dagelijks leven van de Lage Landen zijn afgebeeld. De musea en collectiebeheerders die gevraagd worden om materiaal uit te lenen, zijn verrast en erg enthousiast over deze insteek. Rond de tentoonstelling zullen lezingen en workshops georganiseerd worden. De tentoonstelling is een belangrijke pijler van het jubileumjaar. Liesbeth en ik zullen op de vrijwilligersdag van het NBG op 1 februari deze tentoonstelling al mogen bekijken, we zijn benieuwd! Tot slot willen we u allen een inspirerend 2014 toewensen! Vergeet niet dat uw lach, uw dank, uw kleine bewijzen van dankbaarheid, sterk de levensopvatting van uw naaste beïnvloeden. A.J. Cronin Met vriendelijke groet, Liesbeth & Jacoline NBG commissie

8

INGEZONDEN & OECUMENE Oogcontact!...? Spiritualiteit van Toen en Nu De oogboldruk van mijn beide ogen is te hoog. Daarom moet ik regelmatig mijn ogen druppelen. Dat geeft enige bijwerkingen, o.a. rode ogen. Dat is niet pijnlijk of zo, maar in het oogcontact wel vervelend. Omdat velen er naar vragen, schrijf ik er hier over. Ik kan nog goed zien, zij het soms minder scherp. In pastorale en andere oogcontacten kan dit hinderlijk zijn. Dank u wel voor uw begrip in dezen. Peter van Helden

‘Nederlanders geloven niet meer, maar zijn wel spiritueel’. Dogma's doen het niet meer; die klinken te stellig en te (bet)weterig; en wat weten we nu helemaal? Velen noemen zich agnost: “ik weet het niet; ik weet dat ik niets weet.” Ook zij zijn vaak nog wel spiritueel, maar wat is dat dan? In de maand februari houden we een aantal avonden om die vraag te verkennen en onze inzichten te verdiepen. We doen dat aan de hand van oude en nieuwe mystici, die hun geloofsweg vonden buiten de geijkte paden, je zou kunnen zeggen: de zoekers naar spiritualiteit van vroeger. Het programma ziet er zo uit:

Taizé-viering en reis naar Taizé Telkens is er een Taizéviering op de 4e vrijdag van de maand. Op 24 januari en 28 februari is de viering in de Grote Kerk tussen 19.00 en 20.00 uur. In de viering is er ruimte voor gebed, voor een evangelielezing, voor stilte, voor meditatieve liederen. Welkom! Meer informatie? Neem dan een kijkje op onze vernieuwde website: www.taizeindenbosch.nl. Daar vind je ook informatie over een reis naar Taizé die in de 1e week van de meivakantie zal worden gehouden. Ben je tussen de 15-35? Dan is dit een reis voor jou!

Op zondag 26 januari wordt de Bidweek voor de Eenheid van de Christenen afgesloten. Op deze zondag is er een viering in de Willibrordkerk, om 10.30 uur met dezelfde elementen die op 19 januari in de Grote Kerk aan bod kwamen. Als teken van gezamenlijk gebed, zoals christenen overal ter wereld dat in deze week, met deze gebeden en symbolen doen. Voorgangers in deze dienst zijn pastor Ad van Wezel en ds. Erica Scheenstra

dinsdag 4 februari: de spiritualiteit van Hildegard von Bingen, 1098-1178, met kennis van natuur en fenomenale muziek. Dinsdag 11 februari: de spiritualiteit van Jan van Ruusbroec, 1293-1381, die uitloopt in de Moderne Devotie van Geert Grote en Thomas à Kempis. Dinsdag 18 februari: de spiritualiteit van de late Middeleeuwen, over angst en demonen en een bijzondere kijk op de Bossche schilder Jeroen Bosch, gastinleider: Dr. Marius van Leeuwen, Utrecht. Dinsdag 25 februari: de spiritualiteit in de 20ste eeuw: Etty Hillesum en Dag Hammerskjöld e.v.a. De inbreng van ervaringen en vragen van deelnemers wordt op prijs gesteld! Organisatie: Taakgroep Leren Protestantse Gemeente en voor de derde avond Comité Boschlezingen. Algehele leiding: ds. Peter van Helden. De avonden zijn kosteloos. Plaats: Grote Kerk.

Op Aswoensdag, 5 maart a.s., wordt de oecumenische Aswoensdag Viering gehouden in de Willebrordkerk, Kwartierenlaan 90 in de Maaspoort, om 19.00 uur. Voorgangers zijn pastor Embregt Wever en ds. Erica Scheenstra. Na de drukte van carnaval is dit een verstilde viering. Met rook en vuur en askruisjes. Om stil te staan bij wat ons leven vernieuwt. Welkom!

Tijd: 20.00 – 21.30 uur. Graag aanmelden van te voren via tel. 073-6895531 of [email protected].

9

Israël en de Palestijnen Een verscheurend gevoel... 'Onopgeefbaar' verbonden met het volk Israël, het christelijk geloof geworteld weten in het joodse, putten uit het Eerste Testament: de Psalmen, Mozes en de Profeten, lerend van de uitleg van de rabbijnen en van grote joodse filosofen en dan de ontmoeting met christenen in Israël, in Oost-Jeruzalem, in de Palestijnse gebieden: het geeft een verscheurend gevoel. Goed tot uitdrukking gebracht in de titel van zijn laatste boek: Joodse en Palestijnse tranen, van wijlen Johan Snoek. Je loyaliteit wordt uit elkaar getrokken; je hebt vrienden aan beide 'kanten' maar je wilt dat het één kant wordt, namelijk vrede, de overbrugging van angst en haat, de éne staat. Voor beide partijen valt wat te zeggen, valt veel te zeggen. Dat betekent dat er stemmen opgaan die gaan voor de positie van de meervoudige loyaliteit, de meerpartijdige partijdigheid, ook wel bekend uit de wereld van het contextuele pastoraat. Je neemt de tussenpositie in en zoekt voor beide de vrede. Maar dat lukt alleen als er beweging is, oprechte beweging om tot die duurzame en echte vrede te komen, van beide kanten. Vaak bekroop mij een machteloos gevoel (ook verscheurend!) en kon ik alleen maar hopen met hen die de hoop nog niet hebben opgegeven. Sisyphus Soms word ik de kant opgetrokken van de wanhoop: houd het nu nooit eens op? Toen las ik over de te vroeg gestorven Franse filosoof Albert Camus, bekend van La Peste. Hij schreef over de oude Griekse mythe van Sisyphus, die wij kennen van de uitdrukking 'een ware Sisyphus-arbeid'. Want Sisyphus duwt een zware steen omhoog, de berg op; en als hij bijna boven is, rolt de steen weer naar beneden. Sisyphus gaat naar beneden en begint opnieuw, maar de steen rolt weer naar beneden. Zo volgt er een eindeloze herhaling van deze zware arbeid, waar ieder mens allang er de brui aanhad gegeven. Sisyphus, zegt Camus, is niet gek, misschien wel te betreuren, maar dan heb je het wel over de mens, die het niet opgeeft, die volhoudt, tegen de moedeloosheid en zinloosheid in; die doorgaat, ook al zal iedereen zeggen: het is vergeefse moeite. Zet je dit verhaal aan tegen de werkelijkheid, dan zullen velen dit beeld opeens herkennen. Ook al is er geen hoop meer, zo heeft bijv. de dokter gezegd, toch blijven gaan, met al je energie, met je laatste krachten. Camus ziet er de grootsheid van de mens in en bewondert Sisyphus. Iets van die bewondering voel ik voor mensen die in uitzichtloze situaties weten te overleven en te volharden in de hoop, en daarvoor ongedachte krachten weten te vinden in zichzelf.

Ongebroken Tijdens deze reis heb ik daarom vaak moeten denken aan dak- en thuislozen om ons heen, die vaak zo beschadigd zijn, en getraumatiseerd, en die toch de strijd, hun strijd niet opgeven. Ik trek me daaraan op, denkend aan de lijdensweg van Jezus, waarin hij zoveel kracht toont, ongebroken tot het bittere einde. Wat we weer gaan gedenken in de komende 40-dagentijd. Het helpt mij om met mijn verscheurdheid te leven. Peter van Helden

Julia Hoppenbrouwers de nieuwe collega van Embregt Wever Straatpastor, werk en roeping Op een dag had ik een lang gesprek met een man in Den Bosch. Ons gesprek begon met een eenvoudige kennismaking. Wie ben je? Waar woon je? Wat doe je? Hij vertelde mij met enthousiasme dat hij een buitenslaper was, maar hij was ook heel trots te kunnen zeggen: ‘Weet je, ik ben niet verslaafd’. Hij praat met een accent, wat ons gesprek open, vriendelijker en makkelijker maakte. Ik kom ook uit het buitenland, uit Oekraïne, en ik woon in januari precies vijf jaar in Nederland. Tijdens ons gesprek merkte ik hoe ik van heel verschillende kanten probeerde de man te overtuigen dat het toch beter was om in een huis of op een kamer te wonen. Met een grote glimlach zei hij tegen mij: ‘Jouw huis is waar je hart is… Het zwerven en het wonen op de straat is mijn huis. Zo heb ik dat al 25 jaar gedaan.’ Om eerlijk te zeggen, ik werd verrast... Het was ons eerste gesprek. Die man zie ik nog steeds in de stad. Wij praten vaak over het leven, over hoe het is het om verslaafd te zijn. Ook praten wij over de ascese van het leven op de straat, en heel vaak praten wij over God en de Bijbel... Op een werkdag heb ik veel gesprekken met daklozen, thuislozen en werklozen die ook verslaafd zijn. Soms vragen mensen mij waarom ik met straatmensen werk of waarom ik voor straatpastoraat heb gekozen. In mijn geboorteland heb ik theologie gestudeerd, waar ik mijn eerste ervaring met het pastoraat heb gehad. Ook in Oekraïne had ik daklozen en verslaafden ontmoet. Het was anders dan hier in Nederland. Het waren meestal straatmensen zonder vaste woonplek en er was geen georganiseerd maatschappelijk werk. Elke ontmoeting met daklozen was pijnlijk voor mij. Ik wist niet hoe ik die mensen kon helpen... En ik reageerde op hen net als veel anderen met angst en machteloosheid. Ik wilde ze liever negeren… Mijn werk is nu mijn roeping. Ik geloof dat ik nu mijn kans heb om mensen die buiten de samenleving staan te horen, te steunen en het goede nieuws van 10 Jezus met hun te delen.

KERSTENGELENPROJECT Engelenproject zeer succesvol 70 engelen hebben zich in december ingespannen om 80 mensen in Den Bosch en omgeving een goed gevoel te bezorgen. Vier weken lang hebben zij op allerlei manieren meegekregen dat er engelen waren die aan hen dachten in de Adventstijd. De reacties van zowel de engelen zelf als de ontvangers van al deze aandacht waren overweldigend en ontroerend. Reden genoeg om ook dit jaar weer een Engelenproject te organiseren. Een aantal reacties willen we u niet onthouden: 'Tot tranen toe geroerd', 'Dankbaar', 'Dat iemand dat voor mij heeft gedaan', 'Ik ben niet eens van deze kerk en toch doen jullie dit voor mij', 'Kerst was op deze manier een periode om steeds weer ergens naar uit te kijken', 'Ik voelde me zo speciaal!', ‘Wij zijn katholiek. Maar we kregen van jullie kerk die prachtig verzorgde presentjes in onze brievenbus.’ Het is maar een greep, maar u zult met ons constateren dat al het engelenwerk in december nogal wat teweeg brengt. Wij bedanken alle engelen die zich (ook) deze Advent weer van hun beste kant hebben laten zien. Bedenk: uw kleine moeite had grote impact! U heeft mensen verrast, blij gemaakt, geëmotioneerd. Even die extra aandacht in zo’n feestelijke maand: broodnodig en enorm gewaardeerd. Ook van de engelen zelf hoorden we veel positiefs. Het is inspirerend werk, het is leuk om iets te doen voor een ander die dat goed kan gebruiken en december krijgt extra glans. De jeugd van Feest heeft een eigen Engelenproject georganiseerd. Fantastisch, want jong geleerd is oud gedaan. Een dikke pluim!

’t niet meer van deze tijd is? Het Engelenproject bewijst dat deze pastorale insteek alleen maar aan belang heeft gewonnen. Heeft u op dit moment al namen die u wilt doorgeven? Wilt u zich nu al aanmelden als engel? Heeft u nog andere suggesties? Aarzel niet en reageer: [email protected]. Of schiet ons aan na een zondagse dienst. Rest nog een persoonlijke noot. Als kleine organisatie hebben we het deze keer moeten doen zonder de grote inbreng van de initiator van het project, Nelly Tangenbergh, die ons het afgelopen najaar is ontvallen. We hebben dit gelukkig kunnen opvangen, maar het toch zo leuke werk viel ons daardoor af en toe zwaar. We hebben haar gemist en zullen haar blijvend missen. Tino Pol Organisatie Engelenproject: Joke van Strien, Estelle ten Cate, George Barbiër en Tino Pol

Aangenaam verrast bij het ontvangen van een brief van een Kerstengel, daar ik dit niet verwachte en meende niet tot de doelgroep te behoren. Ja, ik ben wel oud, alleen en eenzaam, doch nog redelijk gezond. Alleen is mij kort geleden door overlijden een lieve vriendin ontvallen, dus wat warmte en aandacht kon ik wel gebruiken. De volgende brieven waren eveneens hartverwarmend en het presentje was heerlijk. Daar ik mijn Kerstengel niet persoonlijk heb kunnen bedanken, wil ik langs deze weg alle Kerstengelen alsmede allen die dit mooie initiatief mogelijk hebben gemaakt, hartelijk danken. Ik besluit met de wens dat in dit nieuwe jaar de Kerstengelen weer present zullen zijn. Hartelijk gegroet, Marcus

Ook in 2014 weer een Engelenproject? Zeker! We zullen dit jaar iets eerder van ons laten horen, zodat iedereen meer tijd heeft om van alles te organiseren. En we hopen dit jaar minimaal 100 engelen te rekruteren. Dat kan en is nodig, omdat we signalen hebben ontvangen dat het aantal mensen dat aangemeld wordt voor een engelenbezoek zal gaan stijgen. ‘Omzien naar elkaar’, wie zei nog maar dat 11

GROETEN UIT DE GEMEENTE, DIACONAAL & MISSIONAIR

warme lunch met alles erop en eraan. Nadat al het lekkers tot volle tevredenheid en goede babbel was weggewerkt, terug naar de kerkzaal voor het laatste deel van het programma: Kerst in de Kunst gepresenteerd door kunsthistorica Karin Haanappel. Zeer interessant met beelden van o.a. schilderwerken uit lang vervlogen tijden. Het was het dagje wel, om voorlopig niet te vergeten en dankbaar om op terug te zien.

Kerstdag voor Ouderen gehouden op 14 december 2013

Met heel veel dank aan Mw. Jelske Faber en Ds. Henk van Tilburg en alle zichtbare en onzichtbare medewerkers. Zelfs de jonge helpers hebben veel werk gedaan en het plezier waarmee dit gedaan werd was op de gezichten te lezen.

De kerstviering voor senioren op zaterdag 14 december jl. in de Wederkomstkerk was ook dit jaar een groot succes mede dankzij de vele medewerkers.

Dhr. W Bakker

Na de opening stond de koffie met traktatie dan ook snel op tafel dat door de gasten smakelijk genuttigd werd waarbij de gezellige babbel niet ontbrak. Na dit samenzijn werd verzocht naar de grote kerkzaal te gaan voor een kennismaking met het nieuwe liedboek dat inmiddels meer dan 1000 liederen bevat. De kennismaking werd dan ook toepasselijk beperkt tot de kerstliederen.

De veranderingen in de zorg

Achter het kerkorgel op het smalle zitbankje had de ons bekende Jacques van de Dool plaats genomen geflankeerd door twee klein-kinderen voor Jacob Jordaens De aanbidding der herders de bediening van de registers en het omleggen van de muziekbladen dat ze naar mijn mening goed afging. De aanvang is Ds. Henk van Tilburg kondigde de liederen aan en gaf informatie over componisten, tekstschrijvers en dergelijke. Tevens deelde hij mee dat in verband met de tijdsdruk alleen de eerste twee coupletten van de aangekondigde liederen zou worden gespeeld. Prachtige orgelmuziek en soms wat twijfelende zang door al dat onbekende. Zo eindigde het ochtendprogramma en keerden we terug naar de podiumzaal voor de volgende verrassing. Daar stond al spoedig met hulp van veel lieve mensen een hapje en een drankje klaar gevolgd door een

Op woensdag 5 februari is er weer een bijeenkomst van de PCOB in de Wederkomstkerk aan de Rijnstraat 20 te ‘s–Hertogenbosch. Dit keer staat de verandering in de zorg centraal. Dhr. Pothof van de PCOB zal dit thema toelichten en Mw. F. Schevers van de Van Neynsel-stichting zal het thema vanuit de instelling bespreken. Er is volop gelegenheid tot het stellen van vragen. Daar het college van Diakenen samen werkt met de PCOB bent U allen van harte uitgenodigd om deze leerzame en belangrijke lezing bij te wonen.

14.00 uur en eindigt om 16.00 uur

U kunt zich tot 2 februari a.s. opgeven bij Jelske Faber via tel. 073-6421986 of 06 49994865. Komt allen.

12

BLOEMEN

Bloemenfonds Van 29 november t/m 2 januari 2014, kan ik u melden dat velen onder u mijn hulpvraag ondersteund hebben. Ik mocht namelijk van 18 gemeenteleden een wel zeer mooi bedrag van €448,71 (plus de rente over 2013) ontvangen en daarbij heb ik zelfs collecte opbrengst van 15 december jl. nog niet meegeteld. Dankzij al uw giften, kan ik het nieuwe jaar met een positief saldo beginnen! Waarvoor nogmaals heel hartelijk dank! Uw gift altijd welkom op: giro 3250711 t.n.v. Bloemenfonds Protestantse gemeente `s-Hertogenbosch, Op adres van: L. Peters -Rietkerk, Admiraliteitslaan 32, 5224 EH ’s-Hertogenbosch

13

PASTORALIA ‘In goede en kwade dagen’ Vreemd dat wij uit ervaring leren om vraagtekens te zetten achter de woorden ‘goed en kwaad’, net als achter woorden als ziek en gezond. Wat is gezond? Wie is ziek? Wat bedoelen we met goede dagen? Troost in kwade dagen…bijvoorbeeld… En kwade dagen, welke waren dat? Misschien wel de dagen dat er niets gebeurde, de eindeloos lege dagen. Lees Prediker 3 om de tijden te duiden, je levensjaren, zo aan het begin van een nieuw jaar: er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen…

14

PASTORALIA, LEREN & VIEREN Wijkteam nieuws

Bijbelkring in de Hooghe Clock

Met nieuwe namen en gezichten maakt het wijkteamOost een doorstart. Henk Goossen, Lucia Basemans en Age Visser gaan meedraaien en we zijn nog op zoek naar meer helpende handen, om bijvoorbeeld een bloem te bezorgen….

Op woensdagochtend 12 februari is er opnieuw Bijbelkring in de Hooghe Clock. We komen van 10.00 tot 11.00 uur samen in de bibliotheek op de 1e verdieping. Bewoners van de Hooghe Clock en belangstellenden uit de omgeving komen samen voor deze geanimeerde ontmoeting.

27 februari komt het wijkteam weer bij elkaar, na de WKK-maaltijd op de donderdagavond.

Ook meedoen? Weet u welkom!

Ook in West zijn er ontwikkelingen gaande. Binnenkort krijgen een aantal mensen een brief per email met de vraag om mee te gaan werken in de wijk namens de kerk. Goede start van het nieuwe jaar.

Bijbelstudie Mattheüs Waarom schrijft Mattheüs op een andere manier dan Lukas over Jezus? Wie heeft hij al schrijvende op het oog? We lezen steeds het gedeelte wat de zondag erop centraal staat. Let op! gewijzigde data: Maandag 27 januari, 10 februari, 24 februari 2014 van 20.00 tot 21.30 uur in de Wederkomstkerk.

15

LEREN & VIEREN Vakantie 2014

Crisis

Aan het begin van een nieuw jaar, net na alle feestdagen, kan het gebeuren dat u al weer uitkijkt naar een vakantie. Voor veel mensen is dit een leuke bezigheid. Bestemming zoeken, boeken en klaar. Er zijn ook mensen die wel graag zouden willen, maar die ook tijdens een vakantieweek zorg nodig hebben. Of die erg graag eens met vakantie zouden willen maar daar de financiële middelen niet voor heeft.

Het nieuwe jaar is nog maar net van start gegaan of de vele verschillende nieuwe verhogingen worden ons al weer voorgeschoteld. Lukte het de laatste maanden nog net om niet al teveel schulden te maken, nu zal dat nog moeilijker worden.

Daarvoor is Hetvakantiebureau.nl. Dit bureau organiseert ruim 50 jaar lang vakanties voor mensen die niet met een reguliere vakantie kunnen omdat ze extra begeleiding of zorg nodig hebben. Het bureau zorgt ervoor dat u er zorgeloos er tussenuit kunt om andere mensen te ontmoeten, te genieten van uitstapjes en van de aandacht die ze krijgen van de vele vrijwilligers. Ook zijn er voldoende verpleeg-kundigen, verzorgenden en nachtzorg aanwezig om indien nodig te helpen bij de dagelijkse persoonlijke en verpleegkundige zorg. Er is tijdens de vakantie ook veel aandacht voor de mantel-zorgers. Vrijwilligers nemen graag de zorgtaken over van de partner zodat zij samen zonder zorgen vakantie kunnen vieren. De vakantieweken zijn voor iedereen toegankelijk en hebben een open protestants- christelijk karakter. Dit komt tot uiting door een viering en de aanwezigheid van een pastor. U bent uiteraard vrij om wel of niet deel te nemen. De vakantie accommodaties zijn: Lunteren, Doorn Ermelo, Lemele, Wezep, Mechelen en er zijn Vaarvakanties. De weken zijn voor mantelzorgers, mensen met een thuiswonende partner met dementie, mensen met een visuele beperking, mensen met een licht verstandelijke beperking en mensen tot 65 jaar. Ook zijn er themavakantieweken, te weten: een muziekweek en een creatieve week. Mocht u hier meer van willen weten dan kunt u dit kenbaar maken bij het college van Diakenen. Zij helpen u indien u dit wenst met het invullen van het aanvraagformulier.

Januari is toch voor velen een dure maand met afrekeningen van de energieleveranciers, abonnementen etc. En als er elke maand structureel een verhoging zichtbaar is van het tekort op de rekening, dan vergroot dat de problematiek. Mensen gaan leningen aan bij postorderbedrijven om maar dingen die men toch nodig heeft op afbetaling te kopen tegen een hoge rente. Gevolg is nog grotere schuldenlast. Bij niet betalen van de nota’s van zorgverzekeraars en huur kan het gebeuren dat er een brief komt van de deurwaarder. Het ene gat wordt gedicht met het andere en de schuldenberg groeit gestaag. De nood is dan al zo hoog dat men post niet meer openmaakt . Het overzicht van de in en de uitgaven is men volledig kwijtgeraakt. De nood wordt steeds hoger maar waar kan men dan hulp vinden? Bij Humanitas. Daar zijn schuldhulpmaatjes opgeleid om te helpen met het weer ordenen van de in en de uitgaven Zij maken samen met de aanvrager een overzicht van de schulden. Zijn er bij om te helpen de achterstallige post te ordenen en te zoeken naar mogelijkheden om uit deze schuldenlast te komen. Of het schuldhulpmaatje biedt aan om contact te zoeken met het bureau Raadslieden met de vraag of zij brieven etc. willen schrijven voor de aanvrager naar verschillende instanties. Ook weten zij soms mogelijkheden om in aanmerking te komen voor vergoedingen of speciale regelingen. Het schuldhulpmaatje helpt de zaken weer op een rijtje te zetten en kan tijdelijk ondersteunen bij het op orde brengen en houden van de financiële administratie.

Mocht de prijs een probleem zijn dan kunt u een beroep te doen op het steunfonds. Vereiste is dan wel enige inzage in u inkomsten. Op de leeskar ligt een brochure om in te kijken.

Wanneer u denkt dat dit ook voor u een mogelijke oplossing zou zijn, dan kunt u contact opnemen met Humanitas hier in onze stad. Bent u cliënt bij een instantie dan kunnen zij u ook doorverwijzen naar het project van Thuisadministratie van Humanitas. Het is maar dat u weet dat deze mogelijkheid er is.

Namens het college van Diakenen, Jelske Faber

Schuldhulpmaatje Jelske Faber

16

KINDERNEVENDIENST

Het adventsproject ‘Samen op reis’ In de weken voor kerst zijn de kinderen samen op reis gegaan. Voordat we naar onze eigen ruimte gingen begon elke week de reis met een filmpje waarin een voorwerp uit een koffer gehaald werd. Dat voorwerp stond symbool voor onze activiteit in de eigen ruimte. Onze herinneringen aan deze reis hebben we verzameld in een eigen fotolijst, een dierbaar schilderij! Voor wie het leuk vindt om te weten waar we mee bezig zijn geweest is hier een kort reisverslag met de link naar de filmpjes: 1. Jozef en Maria gingen op reis omdat ze naar de stad moesten waar hun familie vandaan kwam. De vragen waar wij over nagedacht hebben zijn: wie zijn wij en waar komen wij vandaan? Daarna hebben we onze fotolijst gemaakt en daar een foto van onszelf in geplakt. 2. Als je op reis bent, denk je vaak aan wie belangrijk voor je is. Je besteed ook aandacht aan de ander, bijvoorbeeld door een kaart te sturen of een cadeautje mee terug te brengen. Zorgen voor elkaar was het thema van deze zondag en daarom hebben wij voor elkaar kleine cadeautjes meegebracht. Verder hebben we kaarten gemaakt om naar mensen te brengen die onze aandacht goed kunnen gebruiken. 3. Ook al is het doel van je reis vaak bekend, de route ernaar toe is soms een flink gepuzzel. Je moet van alles uitzoeken en bedenken om te zorgen dat je het juiste pad volgt.

Daarom hebben wij in de jongste groep uitgezocht wat onze naam betekent, welk pad wilden papa en mama dat wij nemen, en de oudste groep heeft een Bijbelquiz gedaan. 4. Tijdens je reis is eten heel belangrijk, je moet goed voor jezelf zorgen om te je doel te kunnen bereiken. Dit hoeft geen uitgebreide maaltijd te zijn, iets kleins is vaak al genoeg. Vaak deel je je eten ook met wie er op je pad komt, daarom hebben wij op deze laatste zondag voor Kerstmis voor elkaar wat te eten meegenomen. Door te delen had iedereen iets lekkers! 5. Onderweg naar Kerstmis hebben wij prachtige kunstwerken gemaakt. Daar zijn foto’s van gemaakt en die hebben we gebruikt om op eerste kerstdag het door de kinderen voorgelezen kerstverhaal te illustreren. Wij waren zelf heel trots op het resultaat! Daarna heeft dominee Peter ons verrast met een mooi kerstverhaal waarin hij ons vertelde hoe belangrijk het is om te zorgen dat er geen muren staan tussen mensen.

Mocht je het leuk vinden om de filmpjes van de zondag nog een keer te bekijken, dan kan dat op:

www.youtube.nl/mijnsuperkrachtrt Zoek daar naar de filmpjes met de tag ‘Advent’.

Namens de leiding van de kindernevendienst, Annemieke Augusteijn

17

KERKENRAAD Even voorstellen…. Zondag 5 januari ben ik samen met de gemeenteleden Ies Rinkel, Wim Jonker en Rob Augusteijn bevestigd als ouderling. Daarbij heb ik de rol van voorzitter van de Kerkenraad op me genomen. Er is door diverse gemeenteleden, voor en na de bevestiging, gevraagd naar mijn beweegredenen om deze rol op me te nemen. Tevens hebben veel mensen me het goede toegewenst, soms sterkte en daarbij heb ik soms gereageerd met “wens me vooral succes”. Beweegredenen In de Kerkenraad heb ik mijn beweegredenen al beknopt toegelicht, maar ik wil dit graag breder delen en Kruispunt is daar toch een mooi medium voor. Marieke van Tilburg sprak op een zondag, voor de zomer, toen ik met een ander gemeentelid in gesprek was, de woorden “vinden jullie het ook niet erg dat er nog steeds geen voorzitter is?“ En zo werd mij concreet gevraagd om hier eens over na te denken. De functie was vacant en moest immers vervuld worden en dat zag er positief uit! Verder was het voor mij persoonlijk niet dé ambitie om voorzitter van de Kerkenraad te worden. Eigenlijk zijn er drie hoofdredenen waarom ik deze rol, voor de komende 4 jaar, op me heb genomen: Grote verscheidenheid In mijn ogen zijn we een b(l)oeiende geloofsgemeenschap, met inspirerende voorgangers, maar ook met een grote verscheidenheid aan gemeenteleden, mensen met ook heel veel verschillende talenten, waar van alles bruist en gebeurt. Verder viel op een zondag mijn oog op het ziekenbord en toen besefte ik ook nog sterker hoe belangrijk het voor gemeenteleden is dat de kerk er is en dat we er voor elkaar zijn. Daarbij is ook een goed bestuur nodig en in dat bestuur ontbrak sinds een aantal maanden een voorzitter. Luc Batterink had als interim die taak op zich genomen, waarvoor dank, terwijl Luc ook al voorzitter is van het College van Kerkrentmeesters. Zo’n dubbelrol is gewoon te veel. Diaken Ik was na een actieve periode als diaken alweer een aantal jaar liturgisch diaken. Toen kwam dit verzoek op mijn pad. Ik heb een oud minister in een interview eens horen zeggen “Tegen een verzoek van kerk en staat zeg je geen nee”. Nu is dat niet per definitie zo,

maar in dit geval vond ik niet dat ik zomaar ‘nee’ kon zeggen. Verder bleek dat er bij de predikanten en Kerkenraad het vertrouwen was, dat ik het zou kunnen oppakken. Dat werd ook door persoonlijke berichten van mensen ondersteund en dat voelde goed. Verder loop ik al de nodige jaren in de Kerkenraad mee en dat is in deze rol natuurlijk ook handig. Kortom, het vertrouwen is er. ‘We gaan het samen doen’,dat is één van de punten die ik in de Kerkenraad heb aangegeven. ‘Toevallig’ word ik dan voorzitter, maar ik zie mijzelf gewoon als één van de radertjes in de gemeente en het bestuur daarvan. Daarbij hielp de wetenschap dat wij gezegend zijn met heel goede en inspirerende pastores en dat we als Kerkenraad een goed en prettig team vormen. Dus wordt u ook een keer benaderd om een rol te vervullen, neem dat zeker ook in uw overweging mee! Kortom, samenwerken in een mooi en inspirerend team en zoals in de bevestigingsdienst bij de belofte aangegeven: “daartoe helpe mij God”. Per januari van dit jaar vul ik dus graag mijn rol als voorzitter in. Het beleid en de organisatie staat er, ook voor de langere termijn. De grootste praktische uitdaging voor de komende jaren is de verbouwing van de Grote Kerk en de afstoting van de Wederkomstkerk. Verder zie ik voor de Kerkenraad en mijzelf als voorzitter vooral een taak om de lijnen uit te zetten en vast te houden in de zaken die we (willen) doen en waar nodig bij te sturen. Soms moeten we daarbij misschien ook wel eens iets los durven laten…. Tijd Verder wil ik meegeven dat ik dat zal doen binnen mijn eigen mogelijkheden, qua persoon, maar ook qua tijdsbesteding. Mijn gezin en werk vraagt zeker de nodige aandacht en tijd. Ik sport ook graag in mijn vrije tijd onder andere. Praktisch betekent dat bijvoorbeeld dat ik niet alle groepen die er binnen onze gemeente zijn langs zal gaan en niet overal actief de vinger aan de pols kan houden. Dat hoeft ook niet, de pastores hebben hun lijntjes en netwerk en brengen dat in de Kerkenraad en het Moderamen bij elkaar. Als er iets is of als u iets kwijt wilt, schroom dan uiteraard niet om met één van de pastores, met de scriba (Marieke van Tilburg), met mij of één van de Kerkenraadsleden contact op te nemen. Met vriendelijke groet, Ab-Jan Jacobse t: 073-6423904 of m: [email protected] 18

KERKENRAAD, JEUGD & JONGEREN Verslag Kerkenraadsdag 2 november 2013 De kerkenraadsdag was een inspirerende dag waarop veel verbindingen ervaren en gelegd zijn. De warme hartelijke ontvangst van de zusters en de sfeervolle omgeving hebben daaraan bij gedragen.

gevoelens en meningen durfden uitspreken. Waardering voor de manier waarop de dag is geleid door Erica en Elly. Na een heerlijk diner gingen we naar huis met het gevoel dat we goed aan onze teambuilding gewerkt hebben. Marieke van Tilburg, Scriba

Klooster Zuster Rosa de Lima Wigink en Mevrouw Beereboom verwelkomden ons in de hal van het klooster van de Congregatie Dochters van Maria en Joseph. Na een kopje koffie hebben we de dag geopend met een ochtendgebed in de kapel. Zuster Rosa heeft verteld over de congregatie en Mevrouw Beereboom heeft ons rondgeleid in het klooster. Als aandenken werden ons twee boeken met het levensverhaal van de Zusters van de Choorstraat, zoals we hen ook kennen, aangeboden. De verscholen stad In de zaal werden we opgewacht door onze gidsen, Roderik en Arjan. Zij hebben met ons de stadswandeling: ‘De verscholen stad’ gemaakt. Sietske Nieboer, buurtwijkpastor in Boschveld vroeg ons met ‘open ogen’ heel erg present, de wandeling te maken. “Laat de stad op je inwerken.” Dit als voorbereiding op de workshops van de middag. Ondanks de miezerregen een hartverwarmende ervaring. De gidsen hebben ons meegenomen in hun geschiedenis van ex-dakloze en lieten ons de plekken zien waar ze zich terugtrokken en opgevangen werden. Na onze lunch hebben we twee workshops bijgewoond. De eerste workshop werd door Atie de Vos, gemeenteadviseur van de PKN, gegeven en had als onderwerp: waarderend leiderschap. De tweede workshop stond onder leiding van Sietske Nieboer, buurtpastor in Boschveld. Zij vertelde over de presentiemethode. Beide workshops gaven ons inzicht in ons eigen functioneren in de gemeente en in ons dagelijks leven. De veiligheid en het vertrouwen die we aan elkaar gaven en van elkaar kregen, maakten dat we onze

Oliebollen bakken 2013 Afgelopen 30 december heeft de FeeSTgroep en de begeleiding oliebollen gebakken voor het goede doel: Jarige Job. Deze organisatie geeft pakketten aan ouders met weinig geld om verjaardagsfeestje te kunnen vieren voor hun kind. In totaal zijn er 685 oliebollen gebakken en is er € 453,85 opgehaald. Volgend jaar gaan we natuurlijk weer oliebollen maken! Leon van den Berg van FeeST

Collecten uit de Erediensten:

November - December 2013

ZWO

€

136,40

Diaconie

€

688,44

Kerk

€ 1045,72

Pastoraat

€

104,94

Bloemenfonds

€

247,49

Welcome Home Ministries Africa €

365,--

Bethel november 2013: € 69,75 19

HISTORIE Uit onze Historie 37 Vrijdag 26 mei 1820 lezen de Burgemeesteren een brief van Gedeputeerde Staten d.d. 23 mei met de informatie dat de redenen van bezwaar over het tekort aan schadeloosstelling voor het emplacement van de nieuwe kerk hun gegrond lijken. Daarom de belangen der Stad op de gunstigste manier aanbevelen bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Waterstaat. Wij weten intussen dat dat niet tot een gunstig resultaat heeft geleid! 13 juni 1820 sturen de Burgemeesteren een politierapport aan de Generaal Majoor waarin staat dat reparatie langs de Brede Haven het nodig maakt, om dat werk niet te hinderen, karren en wagens voor het materiaal nodig voor de bouw van de nieuwe kerk in plaats van over de Brede Haven te laten rijden langs de Wal naar den Boom. De Generaal Majoor antwoord op het vragen van toestemming voor het rijden over de Wal van de St. Janspoort naar den Boom. Hij stelt voor de geladen karren te laten rijden langs De Plein tot de Havenbrug en de ledige karren langs de Wal te laten terugrijden. Verder geeft hij aan dat het puin van De Plein moet worden opgeruimd. De Burgemeesteren dragen d.d. 20 juni 1820 de politie op de eigenaren van het puin ernstig aan te zeggen dit puin op te ruimen binnen veertien dagen, zo niet dan wordt dit verwijderd op hun kosten. Op 5 juni 1820 doet de kerkenraad een verzoek aan de Commissie belast met de opbouw van de nieuwe kerk, “ behelzende eene voorziening van het nodige meublement ten minste van de kasten en andere noodwendigheden in die locale welke tot het gebruik van consistorie, diaconie en catechisatien zullen bestemd worden”. Er wordt een Commissie benoemd. Ds. Sanders en de heren van Haeften en Welch. Niet alle details blijken in het bestek benoemd. Architect de Greef schrijft, “ betreffende de dakwerken der consistoriën der kerk te ‘s Bosch, een schetsje sturend met het idee te voldoen in deze tijd, met deze waterloozing. Zal aan de waarde van het gebouw niet veel toe of afdoen”. Gedateerd 19 juni 1820.

Op 11 april 1820 schrijft Goekoop aan architect de Greef. Dat hij sedert 8 december 1819 had verwacht tekeningen te zullen ontvangen van profielen van het interieur der kerk, mitsgaders van het torentje, maar die niet heeft ontvangen. “Vraag U daar wederom om. Zij zijn nog wel niet nodig daar men nog maar omtrent gelijke grond is opgewerkt, maar bij die van het torentje heeft men direct belang omdat men dit in voorraad gereed kan maken, zoals men dan ook reeds daaraan begonnen is”. Voor het eerst in een brief van de Inspecteur Generaal van Waterstaat de heer A.F. Goudriaan aan Goekoop d.d. 6 juni 1820 blijkt dat er klachten zijn tegen ingenieur Stoelendrager. Op 3 juli 1820 notuleert de kerkenraad een verzoek “aan de commissie belast met den opbouw der nieuwe kerk, om in de vertrekken van de nieuwe kerk, in plaats van stenen vloeren, houten mogen worden gelegd – daarover in overleg gaan”. Uit de volgende brief van Stoelendrager aan Goekoop d.d. 2 augustus 1820 klinkt de oorzaak van de klachten tegen Stoelendrager door. Stoelendrager; “ik zal voldoen aan de aandrage nopens de extra leverantien en werkzaamheden aan de nieuwe kerk alhier.- Werk voor Gouvernementsgebouw, dus heb volstrekt geen tijd. Nu drukst en ben niet in staat, zonder verwaarlozing noodzakelijke bezigheden, dat te doen. Neemt U echter die maatregelen die mij wellicht onaangenaam zijn, ben ik bereid tot mijn verdediging over te gaan, zelfs bij het hoogste gezag, met middelen die men wellicht nooit had verwacht, waarvan ik echter nimmer de eerste zal zijn van aan te roeren”. Er bestond dus spanning in de verhouding Stoelen-drager versus Goekoop. In de volgende aflevering komen die ‘extra leverantien en werkzaamheden’ aan de orde. Tot die aflevering groet ik U allen hartelijk. Jo van Veldhuizen 20

BIJBELLEESROOSTER maandag

20 januari

Leviticus 8:31–9:6

Ontmoeting

Dinsdag

21 januari

Leviticus 9:7-24

Precies volgens opdracht

woensdag

22 januari

Leviticus 10:1-11

Aäron zweeg

donderdag

23 januari

Leviticus 10:12-20

Overtuiging

Vrijdag zaterdag Zondag maandag Dinsdag

24 januari 25 januari 26 januari 27 januari 28 januari

Psalm 132 Matteüs 4:1-11 Matteüs 4:12-22 Spreuken 1:1-19 Spreuken 1:20-33

Vaste woon- en verblijfplaats Confrontatie Vissers van mensen Wees geen meeloper Wijs wijsheid niet af

woensdag

29 januari

Spreuken 2:1-22

Bron van wijsheid

donderdag

30 januari

Spreuken 3:1-12

Onderwijsheid

Vrijdag

31 januari

Spreuken 4:13-26

De goede weg

zaterdag

1 februari

Spreuken 3:27-35

Zondag

2 februari

Leviticus 12:1-8

Jongens of meisjes

maandag

3 februari

Psalm 111

Daadkracht

Dinsdag

4 februari

Leviticus 13:1-17

Let op huid en haar

woensdag

5 februari

Leviticus 13:18-28

Zorgvuldige controle

donderdag

6 februari

Psalm 112

Vrijdag

7 februari

Leviticus 13:29-46

Hoofd en baard

zaterdag

8 februari

Leviticus 13:47-59

Rein en onrein

Zondag

9 februari

Psalm 95

maandag

10 februari

Leviticus 14:1-20

Spanning rond de uitslag

Dinsdag

11 februari

Leviticus 14:21-32

Offer op maat

woensdag

12 februari

Leviticus 14:33-47

Huis-regels

donderdag

13 februari

Vrijdag

14 februari

Leviticus 14:48-57 Matteüs 4:23–5:12

Goed nieuws

zaterdag

15 februari

Matteüs 5:13-26

Smaakmakers en lichtdragers

Zondag

16 februari

Matteüs 5:27-37

Aanscherping

maandag

17 februari

Psalm 119:1-8

De wet maakt gelukkig

Dinsdag

18 februari

Leviticus 16:1-10

Grote verzoendag

woensdag

19 februari

Leviticus 16:11-19

Verzoeningsrite

donderdag

20 februari

Leviticus 16:20-34

Vrijdag

21 februari

Psalm 119:9-16

Jong geleerd ...

zaterdag

22 februari

Leviticus 19:1-12

Sociale wetten

Zondag

23 februari

Leviticus 19:13-25

Naastenliefde

Stel niet uit tot morgen

Het goede leven

Luister en jubel

Opluchting

Zondebok

maandag

24 februari

Leviticus 19:26-37

De HEER alleen is God

Dinsdag

25 februari

Blij met de wet

woensdag

26 februari

Psalm 119:17-24 Matteüs 5:38-48

Meer geven dan gevraagd

Matteüs 6:1-18

Niet voor de schijn

donderdag

27 februari Matteüs 6:19-34

Echte waarde

Vrijdag

28 februari 21

COLOFON REDACTIE

Ineke Harkema Erica Scheenstra Wilke Havinga

WEBSITE

www.pgdenbosch.nl [email protected] www.facebook.com/pgdenbosch

EINDREDACTIE & VORMGEVING

Jantine Geurts-Kettelerij Matthijs Kettelerij

BEZORGING & BEDANKJES BLOEMEN

Kerkelijk Bureau KOPIJ VOLGEND NUMMER

Kerkstraat 20

Uiterlijk 3 januari 2014

5211 KG ‘s—Hertogenbosch

Inleveren bij:

tel. 073-6139740

[email protected]

[email protected]

Of Kerkstraat 20 5211 KG ‘s Hertogenbosch

VERVOER OP ZONDAG

Contactpersoon: Ad Sluijmers REDACTIE KRUISPUNT

tel. 073-6412526

[email protected]

Bereikbaar op donderdag

De redactie behoudt zich het recht

van 19.00 tot 20.00 uur

voor om bijdragen te weigeren, te redigeren, of in te korten.

BETALING VRIJWILLIGE BIJDRAGE

NL 69 FVLB 063 58 16 024 ABONNEMENTEN

€ 20,- per jaar NL 47 FVLB 063 58 16 032 t.n.v. Protestantse Gemeente

t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch, inzake Kerkelijke bijdrage

‘s-Hertogenbosch, inzake Kruispunt

22

Hier kan uw advertentie staan Voor meer informatie over advertentiemogelijkheden kunt u contact opnemen metFien Ewijk Telefonisch bereikbaar via tel. 073-6139740 of 06-53 76 96 69

Afbeelding voorzijde Virginia Chapuis - Along Together

23

Vergeet niet dat uw lach, uw dank, uw kleine bewijzen van dankbaarheid, sterk de levensopvatting van uw naaste beïnvloeden. A.J. Cronin

24