BLAD VOOR KERK EN SAMENLEVING KRUISPUNT

BLAD VOOR KERK EN SAMENLEVING

KRUISPUNT

Want de Geest vuurt ons aan alle dagen de taal van het hart te spreken, de beweging over grenzen heen niet te laten stokken. De duif was toch teken van een nieuw begin, en vraagt een begin niet altijd om een vervolg?

JUNI 2014

INHOUD & ADRESSEN

Adressen

3

Meditatie

12

Groeten

4

Erediensten

13

Bloemen

6

College van Rentmeesters

14

Pastoralia

7

Jeugd & Jongeren

16

Historie

Oecumene

17

Kerkcafé

18

Colofon

20

Advertenties

Grote Kerk Kerkstraat 20 5211 KG ‘s-Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected]

8

Missionair & Diaconaal Ingezonden

Wederkomstkerk

10

Leren & Vieren

Dhr. E.A. van der Schans tel. 073-6138095 [email protected]

11

NBG

Beheerder/koster Dhr. E.A. van der Schans tel. 06-21486555

Predikanten Kerkelijk Bureau Mw. J.E. Bosch-Versteeg Kerkstraat 20 5211 KG ‘s-Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected] www.pgdenbosch.nl

Openingstijden: ma, di, woe en vr van 8.45-11.45 uur

Ds. P.J. van Helden Koedijkstraat 4 5212 SE ‘s-Hertogenbosch Tel: 073-6895531 Email: [email protected]

Mw. Ds. J.E. Scheenstra Schout van der Dussensingel 5 5237 TE ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6446090 Email: [email protected]

Kerkelijk Werker Scribaat Mw. M.E. van Tilburgvan der Weij Kerkelijk Bureau [email protected]

Mw. E. Zandstra-Gladpootjes Puccinistraat 15 5283 JS Boxtel Tel: 0411-674026 Email: [email protected]

2

MEDITATIE

Alle Dagen Feest Kerst en Pasen hebben veel met elkaar gemeen. Het zijn twee feesten van licht in de duisternis. Maar wat doen we met Pinksteren, want: hoe vier je de gave van de Geest? Hoe verbeeld je de wind, de ademtocht Gods die mensen zo verandert, dat ze Gods goede nieuws verstaan en er naar gaan leven? Al heel vroeg heeft men in de kerk naar een symbool gezocht, en dat gevonden in de duif. Want, zei men, die duif verbindt in zijn vlucht de hemel met de aarde. Er was een duif bij de doop van Jezus, toen God Hem als zijn Zoon aanriep. En er was ook een duif die door Noach werd losgelaten en die terugkwam met een olijftak, als teken dat de aarde bewoonbaar was geworden na de grote vloed. Dit zijn maar twee voorbeelden waarin de Geest van God tastbaar wordt in die duif. Want die duif komt aanvliegen telkens als er sprake is van een nieuw begin, bij schepping en geboorte, bij zuivering en vrede. Nu heeft men in de kerk wel eens duiven losgelaten op het Pinksterfeest om iets van dat nieuwe begin en die beweging te laten zien. Maar als het er alleen bij bleef dat die duiven in beweging kwamen, dan gaat de symboliek toch aan zijn doel voorbij. Gods Aanwezigheid Daarom moeten we even terugdenken aan wat er op die bewuste Pinksterdag gebeurde, zoals dat beschreven wordt in Handelingen 2. Het huis waarin de leerlingen van Jezus bijeenzaten was opeens vol van wind en ze zagen tongen van vuur. Nu betekent wind en vuur in de bijbel niets anders dan Gods aanwezigheid en werkzaamheid. Het wil zeggen: let op, hier is God bij. Maar nu gebeurt er iets bijzonders. God is nu niet op een hoge berg, zoals toen Mozes de tien geboden kreeg, maar heel dichtbij, in het huis van gewone mensen. En het blijft niet alleen bij het ervaren van Gods aanwezigheid, die tongen van vuur zetten de leerlingen aan tot spreken; zij worden de dragers van Gods aanwezigheid

en werkzaamheid. Zij mogen gaan spreken tot het hart van alle mensen, opdat iedereen betrokken wordt bij het verbond van God met zijn volk. De Geest in hem Dan zien we dat Petrus opstaat en spreekt. Hij doet iets wat hij misschien nog nooit gedurfd heeft. Maar hij doet het, aangeraakt, sterk gemaakt door de Geest in hem. Hij spreekt over Pasen. Want eigenlijk is Pinksteren dat Pasen voor mensen eindelijk gaat leven en spreken. Hij zegt: “De tijd is aangebroken dat het werkelijkheid is geworden, dat, waar Jezus voor geleefd en gestorven is.” Die woorden slaan aan, de mensen willen daarmee leven. En dan gaat het niet allereerst om enthousiasme, maar om volharding: dat je het volhoudt in je geloof en de manier van leven die daarbij hoort, door naar elkaar om te zien, voor elkaar te bidden en brood en wijn te delen. Zo bleven de mensen toen staande, zo blijven wij staande, niet omdat wij zelf zo sterk en gelovig zijn, maar omdat zij, omdat wij ons staande laten houden. De beschrijving van die Pinksterdag gaat dus over niets anders dan dat de hemel de aarde raakte, over de weg van God naar ons, van God op zoek naar de mens, van God die daarin zo ver mogelijk gaat. De Taal van het Hart Nu hebben we allang Kerst gevierd en ook Pasen en Pinksteren. En toch spreken we over deze feesten. Want de Geest vuurt ons aan alle dagen de taal van het hart te spreken, de beweging over grenzen heen niet te laten stokken. De duif was toch teken van een nieuw begin, en vraagt een begin niet altijd om een vervolg? Daarom: al onze dagen mogen wij het feest van de Geest gedenken die zo ons leven binnenkomt dat wij er zelf anders van worden. Daarom mogen we al onze dagen tot uitdrukking brengen hoezeer God bij een ieder van ons wil zijn, en ons helpen wil bij wat wij moeten doen, de naaste tot heil en God ter eer. Erica Scheenstra 3

EREDIENSTEN

Grote Kerk

Bethel

Zondag 15 juni Dienst van Schrift en Tafel Mevr. Ds. B.A. Rose Mevr. Ds. A. Bremmer

Zondag 15 juni 10.00 uur - Ds. P.L. Tolhoek 18.30 uur - Ds. G.D. Hoff

Zondag 22 juni Afscheid Kindernevendienst Mevr. Ds. J.E. Scheenstra

Zondag 29 juni Ds. P.J. van Helden

Zondag 22 juni 10.00 uur - Ds. K. Groenendijk 18.30 uur - nog niet bekend

Zondag 29 juni 10.00 uur - Ds. W.G. Gerritsen 18.30 uur - Ds. W. Stijf

Tenzij anders is vermeld is de aanvang van de diensten om 10.00 uur

Jeroen Bosch Ziekenhuis

Zondag 6 juli mevr. ds. B.A. Rose

Vrijdag 13 juni Pastor Ad van Wezel Eucharistieviering

Vrijdag 20 juni ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 27 juni Pastor Martien van Stiphout Eucharistieviering

Vrijdag 4 juli ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Zondag 6 juli Ds. P. van der Waal, ’s-Hertogenbosch

Zondag 13 juli Dienst van Schrift en Tafel Ds. P.J. van Helden

Noorderkroon

Nieuwehagen Vrijdag 13 juni ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 27 juni ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 11 juli ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Noorderkroon om 10.15 uur.

Vrijdag 11 juli Pastor Ad van Wezel Eucharistieviering

Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Nieuwehagen om 10.45 uur.

De diensten in het Jeroen Bosch Ziekenhuis vangen aan om 10.15 uur en zijn altijd diensten van Schrift en Tafel.

4

EREDIENSTEN

Zondag 15 juni 2014

Feest van de drie-eenheid Viering Heilig Avondmaal

Thema’s & Toelichting

Zondag 29 juni 2014

2e zondag van de zomer Kleur: groen

Kleur: wit Lezing: Exodus 34: 4-9 en Mattheüs 28: 16-20 Lied van de week: lied 706, Dans mee met Vader, Zoon en Geest

Toelichting: Mattheüs geeft geen afscheidsrede, noch een hemelvaarts- en pinksterverhaal. Het gaat hem er juist om dat de Opgestane bij zijn volgelingen blijft tot aan het eind van de tijd. Doordat ze met Jezus optrokken zijn de discipelen open gegaan voor de Geest van Jezus, en gezondenen geworden. Wat Mattheüs ons zeggen wil: de Vader zoekt ons in de Zoon en bereikt ons door Zijn Geest.

Lezing: Mattheüs 10: 34-42 Lied van de week: lied 353, Nu heeft het oude leven afgedaan

Toelichting: 200 jaar geleden, 29 juni 1814, werd het Nederlands Bijbelgenootschap opgericht. Alle reden voor aandacht daarvoor in de eredienst: het Woord van God verspreid in zoveel talen en varianten onder leiding of op initiatief van het NBG. Het Woord van God bereikbaar en verstaanbaar, leesbaar en hoorbaar gemaakt. Liesbeth Verhoeff en Jacoline Goossen zullen daarom aan deze dienst meewerken. We lezen deze morgen een gedeelte uit Mattheus 10: de leerlingen worden uitgezonden om het Goede Nieuws concreet te verspreiden en uit te dragen; makkelijk zal dat niet zijn, getuige de woorden van vs. 34-42.

Zondag 22 juni 2014

1e zondag van de zomer Kinderdienst Grote Kerk -Kerkstraat 20 Kleur: groen Lezing: Psalm 1 en Lukas 13: 6-9 Lied van de week: : lied 843, Wat te kiezen

Toelichting: Een dienst aan het begin van de zomer. Zomer betekent zon, licht en groei. En groeien is wat kinderen doen, wat mensen doen. Over groeien gaat het in deze dienst. We gebruiken het beeld van bomen: die zijn geworteld, brengen vruchten voort, moeten gesnoeid worden. In de schaduw van de levensboom maken de oudste kinderen van de Kindernevendienst de overstap naar FeeST. Een feestelijke dienst voor jong en oud, waarin de grote thema’s van het leven op speelse wijze aan bod komen. Welkom!

Diensten onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente te 's-Hertogenbosch Internet De diensten zijn live te volgen via: www.pgdenbosch.nl/live

Iedere zondag voor de kinderen Crèche: 0 t/m 3 jaar Kindernevendienst: Jongste groep: basisschool groep 1 t/m 4 Middengroep: basisschool groep 5 t/m 8

5

EREDIENSTEN

Thema’s & Toelichting

Zondag 6 juli 2014

Zondag 13, 20, 27 juli 2014

3e zondag van de zomer

4e, 5e en 6e zondag van de zomer

Kleur: groen

Kleur: groen

Lezing: Zacharia 9: 9-12 en Mattheüs 11: 25-30 Lied van de week: lied 936, Luister naar de wind

Lezingen: Romeinen 9, 10 en 11

Toelichting: Jezus geeft wat God van ons vraagt. Wij hebben er vaak verklaringen voor gezocht – wie God is en hoe wij dat in ons leven moeten toepassen – maar hier gaat het over lichtheid en zachtheid, en over rust die Jezus geeft aan al die mensen die vermoeid en belast zijn. Met andere woorden: God vraagt niet teveel van mensen, geeft geen onmogelijke taken. Zijn juk past precies bij jou en jouw mogelijkheden.

Toelichting: Drie zomerzondagen lenen zich voor een korte serie leerdiensten. Gekozen is deze keer voor drie hoofdstukken uit de brief van Paulus aan de Romeinen: 9, 10 en 11. Deze hoofdstukken zijn van wezenlijk, inhoudelijk belang voor de relatie Joden en Christenen, voor de houding van de Christenen, zowel die uit de Joden als de nieuwe Christenen. Alle belangrijke geloofsthema's komen aan de orde.

Bankrekening ING vervalt

Betaalrekening NL.51.INGB.0001.1028.65 komt binnenkort te vervallen.

Heeft u nog vragen dan kunt u contact opnemen met het Kerkelijk Bureau via tel. : 073-61 39 740.

De rekening wordt slechts door een gering aantal mensen gebruikt voor de betaling van vrijwillige bijdragen. Om kosten te besparen zal bovengenoemde rekening met ingang van 1 januari 2015 opgeheven worden.

Namens het College van Kerkrentmeesters, de Penningmeester

Als u deze rekening gebruikt voor uw vrijwillige bijdrage, of andere betalingen aan de kerk, verzoeken wij u vriendelijk om het rekeningnummer in de komende maanden te wijzigen.

Collecten uit de Erediensten April - Mei 2014

Het (nieuwe) nummer voor vrijwillige bijdrage is: NL.69.FVLB.0635.8160.24 t.n.v. Protestantse Gemeente te ’s-Hertogenbosch o.v.v. vrijwillige bijdrage

Het (nieuwe) nummer voor andere betalingen is: NL.04.FVLB.0699.6426.12 t.n.v. Protestantse Gemeente te ’s-Hertogenbosch Vermeld u duidelijk het doel van uw betaling

ZWO

€ 137,87

Diaconie

€ 735,63

Kerk

€ 881,60

JOP

€ 334,65

Eredienst en Kerkmuziek

€ 129,89

Bethel april 2014

€

88,03 6

JEUGD & JONGEREN - OECUMENE

Jeugdvrijwilligers Het seizoen 2013 – 2014 loopt ten einde en wat is er weer hard gewerkt door de verschillende jeugdvrijwilligers! Bij de crèche, de Kindernevendienst, ABC, FeeST…, vele mensen hebben hun steentje bijgedragen om ‘kerk’ voor kinderen boeiend te maken. Daarvoor, namens al die kinderen van baby tot puber, hartelijk dank! Enige tijd geleden werd via Kruispunt gevraagd om vrijwilligers bij de jeugd, voor het nieuwe seizoen. Helaas is daar weinig reactie op gekomen. Toch lijkt het er op, dat de bezetting weer rond komt door mensen rechtstreeks te vragen. Met het toenemende aantal actieve kinderen en jongeren zijn er ook heel wat mensen nodig!

De Jeugdbeleidsgroep heeft voorgesteld om een ouderavond te organiseren voor ouders van kinderen op de basis- en middelbare school, om met elkaar van gedachten te wisselen over geloofsopvoeding. Het minste wat we als christenen kunnen doen, is elkaar opzoeken en ondersteunen! Dirk-Jan Bierenbroodspot zal deze avond leiden en wie weet kunnen we een aantal vragen beantwoord krijgen! Waar? Wanneer? Tijd?

Wederkomstkerk Woensdag 11 juni 2014 Start 20.00 uur met koffie en thee. Programma tot 22.00 uur. Aansluitend gelegenheid om na te praten. Aanmelden via: Email: [email protected] Tel. : 073-6111957

Denkt u nu: “Wat jammer! Ik had eigenlijk ook best wat willen doen, maar nu is het vol”…. Nee hoor! We kunnen altijd méér mensen gebruiken, dus laat u het mij gerust weten!

Foto expositie Grote Kerk

Een vrouw bidt tijdens Pasen in de Orthodox Christelijke kerk in

Anita van den Berg Lalibela, Ethiopie. Foto: Julio Etchart Jeugdouderling E-mail: [email protected] Tel.: 073-61 11 957

Ouderavond Jeugd & Gezin Wat te doen met sporten op zondag? Mijn kind wil niet mee naar de kerk! Hoe moet dat, als mijn kind afscheid neemt bij de Kindernevendienst? Gaan we zelf omdat het ‘moet’? Of omdat we het graag willen? Wat voor praktische zaken merkt ons kind eigenlijk van ons Christen-zijn?

In de maand augustus wil de taakgroep ‘Open Kerk’ graag een expositie organiseren met foto’s van allerlei verschillende godsdiensten en hun geloofsuitingen

Heeft u mooie vakantiefoto’s met daarop religieuze feesten, rituelen, iemand die een kaarsje aansteekt of van vieringen? Of misschien van gebouwen zoals tempels, kerken, moskeeën, synagogen of iets dergelijks? Wij willen graag een selectie van foto’s gemaakt door gemeenteleden- exposeren tijdens de Open Kerk in de maand augustus van dit jaar. Dit zal gaan gebeuren via een beamer. U kunt uw foto (’s) voor 20 juli mailen naar: Inge Verhagen: e-mail: [email protected] Alvast bedankt voor uw bijdrage! Vriendelijke groet Inge Verhagen, namens de werkgroep Open Kerk

7

MISSIONAIR & DIACONAAL - INGEZONDEN

Boschveld Missionair! De kerken van Den Bosch zijn pastoraal aanwezig in Boschveld, al vele jaren, volgens het Presentatie-model. Dit jaar begroetten wij in onze kerkdienst in de 40-dagentijd Gerry van Denken, die samen met een paar kinderen Gerry van Denken uit de buurt een levendige presentatie hield over haar kinderpastoraat. Zij vertelde over de gezinnen met vaak alleen een moeder en een grote zus of broer die vaak oppast. Over de veilige plek die zij de kinderen kan bieden, waardoor ze opbloeien en zich even gelukkig kunnen voelen. Ook de diverse uitstapjes zijn een zegen voor deze buurtkinderen. Het bijzondere aan het verhaal van Gerry was, dat ze vertelde hoe dankbaar ze is, om dit werk te mogen doen. Zomaar liefdevol en geduldig, aandachtig ook present zijn voor deze kinderen, luisteren naar wat zij haar toevertrouwen en met hen een langdurende relatie opbouwen – mooi om te horen en te zien, want de twee kinderen vertelden zelf in de microfoon voor een volle zaal(!) hoe leuk ze het hadden in de Wijkplaats bij Gerry van Denken!

Gea en Dennis Wij zijn Dennis en Gea, 28 en 26 jaar oud, en wij zijn lid van de Protestantse Gemeente in Roermond. Sinds enige tijd zijn wij op zoek naar een huurwoning in Den Bosch/omgeving Den Bosch. We hebben ons ingeschreven bij WoonService om op woningen van verschillen wooncorporaties te kunnen reageren. Helaas staan we nog maar net ingeschreven. Toch zouden we graag (het liefste op korte termijn) naar de regio Den Bosch willen verhuizen om dichter bij familie en vrienden te wonen en meer (reis)mogelijkheden te hebben m.b.t. banen. Na 9 jaar Limburg, is het voor ons tijd om naar een andere omgeving te gaan. Zijn er gemeenteleden in de Protestantse Gemeente in Den Bosch iets weten over het huren van een (particuliere) huurwoning in Den Bosch en omgeving. We horen graag of iemand ons hierbij zouden kunnen helpen. Bij voorbaat hartelijk dank! U kunt uw reactie sturen aan Hanneke Bosch op het Kerkelijk Bureau

Campingvrees Heeft u daar soms last van? Het roept wel van alles bij me boven: de vrees van elke kampeerder: het regent dagen achter elkaar, of in de vijver voor de tent ligt een legertje kikkers te kwaken die je van je (nacht) rust beroven en van de stilte die je nou net zocht... Of al het primitieve gedoe op de grond zodat je niet van kamperen spreekt maar oneerbiedig creperen... Campingvrees is de titel van het toneelstuk dat geschreven is door Arnoud Kremers van de Stichting Maatschappelijke Opvang (Inloopschip) en gespeeld wordt door dak- en thuislozen. Dat belooft wat. De uitvoering is tijdens het Cirque du Clochard op zaterdag 12 juli op de Parade. Komt dat zien! Peter van Helden

Protest tegen vernieling van fruitbomen bij Tent of Nations Gisteren bereikte mij het bericht van de vernieling door Militairen van bomen en fruitplantages bij de Tent of Nations. Bij dezen wil ik daar fel tegen protesteren en mijn afschuw over uitspreken. Stop de bezetting! Het land is niet van Israël volgens de nu geldende internationale regels. Laat de Palestijnse bevolking met rust en hen in alle rust hun toekomst opbouwen, hun landerijen ontwikkelen en hun vee weiden! Eind vorig jaar bezochten wij deze vreedzame boerderij, lazen de teksten: Wij weigeren om vijand te zijn of tot vijand te worden gemaakt (we refuse to be enemees) en de tekst van Psalm 133 bij de ingang. Waarom deze flagrante schending van rechten en vrijheden terwijl de zaak nota bene onder de rechter is! Ik verzoek u dit protest bij uw regering bekend te maken en de zaak van de Palestijnen aan te kaarten onder het voorteken van vrede en welzijn. Peter van Helden

Dennis en Gea

8

INGEZONDEN

Speciale Gastendag 2014 Het was een mooie dag, 12 april, de zaterdag voorafgaande aan de Palmzondag. De deuren van de Wederkomstkerk stonden wijd open en onder leiding van Jelske Faber stond een team van mensen klaar om de gasten te ontvangen uit ’s-Hertogenbosch, Rosmalen, Berlicum, St-Michielsgestel, Den Dungen, Vught, Engelen en Vlijmen. Het beproefde samenwerkingsverband van de diaconieën van de kerken uit de bovengenoemde plaatsen, en de PCOB afdeling ’ s-Hertogenbosch draaide op volle toeren. Ook onze vaste hoffotograaf Michiel van Dam was er weer. Goed om onze oudjeugdouderling jaarlijks weer terug te zien en te merken dat de wederzijdse verbondenheid er nog steeds is. Ongeveer 70 gasten verzamelden zich in de podiumzaal. De vaste vrijwilligersgroep van jongeren serveerde koffie met gebak, terwijl alle aanwezigen begroet werden door Jelske Faber namens de diaconie, en Henk van Tilburg namens de PCOB. In de dienst van Schrift en Tafel begeleidde onze senior-organist Jacques van den Dool de samenzang, en als een verbindende muzikale lijn in de dienst speelde hij de delen van de partita Sei gegrüsset Jesu gütig, van Johann Sebastian Bach. Prachtige muziek, troostend en ontroerend. Er waren nog meer muzikale geschenken. Het zangkwartet Luister o.l.v. Marius Schouten, zong a capella liturgische muziek uit de 16de eeuw. Buitengewoon intens werd er geluisterd naar deze klare pure klanken voortgebracht door 4 heldere stemmen. Ds Peter van Helden ging ons voor in de verkondiging en de bediening van Woord en Brood en Wijn. Ik moest sterk denken aan een uitspraak over de kerk als

vindplaats van heil, waar de liefde van God voelbaar is in de onderlinge verbondenheid door Jezus Christus onze Heer, die ons door zijn Geest bezielt met liefde. Zo voelde deze viering aan. De collecte was bestemd voor een bijzonder diaconaal doel: kinderen in de knel, stille armoede. Dit sprak de bezoekers van de gastendag aan want de opbrengst was goed: €367,48. Na de kerkdienst werden we in de podiumzaal opnieuw verwend. De serveersters en serveerders voorzagen ons van feestelijke drankjes en heerlijke hapjes, ondertussen kwamen de tongen los en was het een gekwetter van jewelste. Onze vaste cateraar had voor ons weer een gezellige, smakelijke en voedzame maaltijd bereid, met hartige Chinese en zoete gerechten. Op verzoek van onze spreekster Else-Marie van den Eerenbeemt, gingen wij weer terug naar de kerkzaal om naar haar lezing te luisteren. Het was wel goed om de slaap na de maaltijd te verdrijven, want ElseMarie sprak over de kracht en de kwetsbaarheid van familierelaties, vanuit een rijke ervaring als familietherapeute. Opvallend vond ik haar gedachten over het herstel van de balans tussen geven en nemen. Het kind dat veel gegeven heeft bij ziekte en zorgen in de familie, verdient daarvoor waardering te krijgen, zelfs na vele jaren. Ook belangrijk waren de uitspraken over de grote loyaliteit van kinderen voor hun ouders, ook al waren er soms veel zaken misgegaan. Bij conflicten en verstoorde relaties zocht Else-Marie steeds naar die ene rechtvaardige in de familie, die er altijd is. Want bij die persoon begint de oplossing. Een mooie gedachte. Of toch te weinig realistisch? Te romantisch? Misschien moeten we het als een oproep zien aan ieder van ons, om die ene rechtvaardige te zijn? Daarmee geven we immers het beste vervolg aan de Avondmaalsviering van die morgen, waarin die Ene rechtvaardige centraal stond? Zo is het weer een bijzonder rijke gastendag geworden dankzij de persoonlijke inbreng van alle betrokkenen. Hartelijk dank voor uw bijdrage, uw deelname, uw ondersteuning en uw aanwezigheid. Jelske Faber en Henk van Tilburg 9

LEREN & VIEREN Kerk en Israël Een pijnlijke geschiedenis Het lijkt soms alsof de omgang van Joden en Christenen nooit zonder pijn kan. Alles wat je zegt, kan verkeerd uitgelegd worden en als je niets zegt, komt het verwijt: waarom heb je gezwegen bij uitingen van antisemitisme. Pijn heeft het gedaan vanaf het allereerste begin. Paulus is zich pijnlijk bewust van het hart- en zielverscheurende van de ruzies die ontstonden, de scheiding en scheuringen. Al beleed hij nog zo hartstochtelijk, dat Christus de scheidsmuur heeft afgebroken (Efeziërs 2), er ontstond een scheidsmuur tussen synagoge en kerk; en dat niet alleen, er volgde een kerkgeschiedenis van inquisitie en antisemitisme. Bruggen Terug naar de basis: de Bijbel zelf helpt niet, want ook daar is sprake van pijn: het afbreken van takken van de edele olijfboom (Romeinen 11), onderlinge verwijten, verdriet, de oude tegenstellingen van Jezus met verschillende groepen Joden, namelijk Sadduceeën, Farizeeën, Zeloten, en de pijn van het proces tegen Jezus. Toch zoeken Joden en Christenen bij elkaar een basis voor vrede en verzoening, voor respect en waardering. Zowel van Joodse als Christelijke zijde wordt geprobeerd bruggen te slaan, die over de oude tegenstellingen heen samen brengen in de strijd tegen discriminatie, racisme, schendingen van mensenrechten en vrijheid van godsdienst. Een goed voorbeeld daarvan: Awraham Soetendorp en de huidige paus. Gods Geheim Paulus pleitte er in ieder geval al voor om een stap terug te doen voor Gods geheim (Romeinen 11). Dat werkt voor de onderlinge, religieuze verhoudingen. Moeilijk blijft de staat Israël en de pijnlijke situatie van de Palestijnen. Twee staten zou betekenen dat er een volop Joodse staat zou komen, zonder andere niet-Joodse burgers. Het lijkt soms of het experiment van de ene staat voor al de verschillende bevolkingsgroepen al vanaf het begin mislukte, met alle gewelddadige gevolgen van dien. Een pijnlijke geschiedenis. Een relatie kan misschien ook niet zonder dat je de ander pijn doet, ongewild, ongemakkelijk. Maar je verwacht daarna gebaren die het goedmaken, die verzoenen, die doen vergeten, die helpen verder

te leven. In Gods Naam – laat het verzoeningswerk van God aan ons allen geschieden! Ook Paulus: II Corinthiërs 5: 18 e.v.) Peter van Helden

Zuiderschanskring verhuist naar In de Roos De gesprekskring in de Zuiderschans dunde steeds meer uit, door verhuizingen en overlijden. Uitbreiding met bewoners van de Zuiderschans zit er nauwelijks nog in, omdat dit gebouw afgestoten gaat worden. Dus is er met de rest besloten om met deze vorm te stoppen en over te gaan naar een andere vorm en locatie. Zo kwamen we op het samen lunchen, eens in de twee maanden, in De Roos. Daar zijn we welkom, zo is al gebleken. Tijdens de lunch – het lijkt in veel opzichten op een Kerkcafé – is er gezellige ontmoeting en mogelijk ook een goed gesprek. De toekomst zal dit leren. Mahmoud Al Tamimi, 11

De eerste keer in deze nieuwe opzet zal zijn: Donderdag 10 juli van 12.00- 13.30 uur. Zuiderlingen: van harte welkom om hier bij aan te schuiven.

Taizé in ’s-Hertogenbosch De eerstvolgende Taizéviering is in de Sint Cathrien is op vrijdagavond 26 juni van 19.00 en 20.00 uur. Vanaf ongeveer 18.50 uur worden de liederen die in de viering gezongen worden al even geoefend, zodat we ze ook meerstemmig kunnen zingen. In de viering zelf is er ruimte voor gebed, voor een evangelielezing, voor stilte, voor meditatieve liederen. Iedereen krijgt de gelegenheid zijn eigen voorbede uit te spreken, hardop, of in stilte bij het aansteken van een kaars. Voor meer informatie: www.taizeindebosch.nl

10

NBG

De Bijbel in gewone taal Het Nederlands Bijbelgenootschap komt 10 jaar na de verschijning van de Nieuwe Bijbelvertaling en ruim 25 jaar na de Groot Nieuws Bijbel met nog weer een nieuwe vertaling, de Bijbel in Gewone Taal, afgekort BGT. Ik heb de samenstellers beloofd er aandacht aan te schenken, maar wel onder een andere naam: Bijbel in Duidelijke Taal. Want dat is het belangrijkste criterium geweest voor deze vertaling: duidelijkheid. Deze vertaling is wel een voortvloeisel uit de vorige twee, maar toch heel anders. Er is nog meer gelet op directe verstaanbaarheid, korte zinnen, weergave van waar het om gaat. De hele Bijbel is op deze wijze door een team van deskundigen vertaald en getest door meeleesgroepen. In oktober zal hij beschikbaar komen. Tussen de tekst staan telkens kleine ‘kopjes’, een korte schets waar het in het vervolg over gaat. In de NBV was dit teruggebracht tot enkele kopjes, nu zijn ze er weer, uitbundig tussen de tekstgedeeltes gestrooid. Handig om bepaalde gedeelten te vinden. Ook is alsnog een korte en duidelijke woordenlijst opgenomen achterin. Bruikbare vertaling Ik denk dat het een heel bruikbare vertaling is voor hen die graag en voor het eerst kennismaken met de Bijbel, om zelf thuis te lezen, maar ook om samen te lezen en zo de Bijbel beter te leren kennen. Wel hoop ik dat deze weergave een opstapje zal zijn om andere, oudere, moeilijkere vertalingen op te pakken en na te lezen. Er is wel een grens bereikt, gewoner kan het niet en het hoeft ook niet al te gewoontjes te worden. Vandaar mijn voorstel om te spreken van BDT: de Bijbel in Duidelijke Taal. Laten we maar eens kijken, hoe gezinnen hier op zullen reageren, wanneer ouders, opa's en oma's met de (klein)kinderen in eenvoudige taal de Bijbel wordt voorgelezen.

Jubileum NBG 200 Dit jaar viert het NBG haar 200-jarig bestaan! Opgericht 29 juni 1814 zal daar in het weekend van 28 en 29 juni feestelijk bij stil worden gestaan. Bijbelvertaling en Bijbelverspreiding zijn de bekende doelstellingen. We kennen daar inmiddels vele voorbeelden van. Samen met de andere Bijbelgenootschappen van over de hele wereld wordt ervoor gezorgd dat het evangelie leesbaar en verstaanbaar wordt verspreid. Genoeg redenen voor dankbaarheid.

Beste gemeenteleden, Het NBG viert feest! Op 29 juni zullen we in de kerkdienst stilstaan bij het geweldige brede werk wat het NBG gedaan heeft. Om dit te vieren heeft het NBG een aantal leuke landelijke activiteiten opgezet!

Jubileum activiteiten NBG Het NBG zette een schrijfwedstrijd op voor juffen en meesters met de opdracht om Bijbelverhalen in een nieuw jasje te steken en inmiddels is er van de mooiste verhalen een boek gemaakt. De Super Samaritaan is in te kijken en te koop via onze boekenkar in de kerk. € 12,50 of te bestellen Royal Jongbloed.

De tentoonstelling Thuis in de Bijbel Oude meesters, grote verhalen - nog tot en met 10 augustus te zien in Museum Catharijneconvent in Utrecht. Een leuke tentoonstelling vonden ondergetekenden, over de vanzelfsprekende dingen uit het christendom in onze cultuur.

11

NBG & Groeten

Vervolg jubileumprojecten NBG:

Jubileumproject, Grow and Learn Geld wordt tot en met de 29e juni ingezameld voor zondagsschoolmateriaal om kinderen in de gewelddadigste buurt van Guatemala Bijbelonderwijs te geven in een veilige omgeving. Doel in 2014 = 9.000 kinderen naar de zondagsschool en 1.320 zondagsschoolleiders getraind! Zondag 29 juni zal hiervoor extra gecollecteerd worden. Van harte aanbevolen! U kunt ook uw bijdrage storten op rekeningnr. NL14 INGB 0000 0440 o.v.v. Grow and Learn. Bij dit schrijven was het bedrag al 14.360,- euro! Het Bijbelfestival Op zaterdag 28 juni wordt het een bruisende dag op de sfeervolle locatie De Fabrique in Utrecht. In de vele industriële ruimtes valt de hele dag van alles te beleven rondom de Bijbel. Een greep uit het programma: optredens, workshops, theater van Aluin en de Zandkunstenaar, talkshow over het dertigersdilemma en de plek van de Bijbel in de zoektocht naar zingeving, Bijbelquiz onder leiding van Bert van Leeuwen en nog veel meer! Ook voor kinderen is er van alles te beleven, en tieners hebben hun eigen ‘verboden-voor-oudersprogramma’. www.nbg200.nl Meer info via www.bijbelgenootschap.nl. Bron: Nederlands Bijbelgenootschap Haarlem

Met vriendelijke groeten van de NBG werkgroep Liesbeth Verhoeff & Jacoline Goossen Tel. : 073 6448643 of e-mail: [email protected]

12

BLOEMEN Bloemenfonds Van 25 April t/m 29 Mei 2014 hebben 7 gemeenteleden samen een bedrag van €144,90 aan ons Bloemenfonds geschonken. Hiervoor nogmaals mijn hartelijke dank! Uw gift is altijd welkom op: giro 3250711 t.n.v. Bloemenfonds Protestantse gemeente `s-Hertogenbosch, Op adres van: L. Peters -Rietkerk, Admiraliteitslaan 32, 5224 EH ’s-Hertogenbosch

13

PASTORALIA Verzoening Een groot woord, en ook wel groots. Je hoort het niet vaak meer. Is het soms te hoog gegrepen? Je zou wel willen: je verzoenen met het leven, je verzoenen met je lot, of met God. Worden we niet een beetje overvraagd? Zeker wanneer dit een opdracht wordt, een gebod. Vergeet dan niet, dat verzoening een geschenk is, dat je ontvangen mag van Godswege, wanneer je ervoor openstaat. Een groots geschenk....

14

PASTORALIA

Tenslotte Sytze de Vries dichtte: 'Genesteld aan uw hart en aan uw altaar kind aan huis, pelgrim die schuilt, zo ben ik thuis bij U, mijn God, die in uw loofhut mij bewaart.' Lied 282: 1. Met hartelijke groet van Erica Scheenstra, Elly Zandstra en Peter van Helden

Verzoening is een Geschenk dat je mag ontvangen van Godswege, wanneer je er voor openstaat. Een Groots Geschenk...

15

HISTORIE Uit onze Historie 41 De bouw van de kerk is nu zover dat de heer Goekoop gaat nadenken over het interieur. Hij schrijft daarover op 6 september 1820 het volgende aan de Minister:

aannemers Moonen, Theeuwen en van der Linden: drie onderbazen: 34 timmerlieden: 7 metselaars: 2 opperlieden: 12 daggelders: 3 steenhouwers: 3 loodgieters en 7 leyendekkers”. Deze rapportage werd opgetekend op 15 september 1820.

“De werkzaamheden bouw kerk vorderen goed, nu weldra gaan prepareren daarstellen ameublement, orgel, predikstoel, banken etc. Bestek en begroting maken. Ik wil daarvoor voorstellen doen maar ben verlegen met het orgel, waarvan ik en mijn personeel geene de minste kennis hebben. Bekend is dat bij gebrekkige directie soms grote sommen worden verspilt. Er is ja een oud orgel uit de afgebroken kerk geconserveerd (De Annakapel), doch behalve dat hetzelve veel te klein en onvoldoende voor de nieuwe kerk is. Zo is dat orgel nog bovendien slecht en veele onderdelen zijn door ouderdom vergaan zoo dat alleen eenige objecten daarvan volgens informatie zullen kunnen worden gebruikt, doch hetwelk het maken van een project en begroting meer moeilijk maakt”.

De volgende brief van Stoelendrager aan Goekoop bevat naar mijns inziens naast de technische inhoud ook een handreiking van de schrijver aan Goekoop inzake de verschillen van inzichten. Stoelendrager schrijft: “Na het nodige gebruik van de tekeningen van de kap en het regelwerk krijgt U die retour. En verzoek ik U nog voor eenige ogenblikken te mogen hebben de plattegrond tekening, tevens verzoek dat het U zal schikken om heden over een en ander onderwerpen te spreeken, zou mij zeer aangenaam zijn. ‘t Zij op het werk of dat ik mij bij uw Edelgestr. deswegen kwam vervoegen. De onderwerpen zijn: toren: klok: verwen: modillions: lijsten: zolderingen: regelwerk in diagonaal en hetgeen ik verder de eer zal hebben nominatief aan Uw Edelgestr. Visitatie te onderwerpen”.

Goekoop doet dan het voorstel voor het maken van een plan, bestek en begroting een deskundig persoon te benoemen. Hij draagt voor Abraham Meere Sr., meester orgelmaker te Utrecht die volgens informatie de maker is van 40 nieuwe kerkorgels, na informatie over te rekenen uurloon en reiskosten en bezoeken in loco zou een volledig plan tussen de 400 en 500 guldens kosten. Op 16 september 1820 lezen wij weer een voortgangsrapport over de stand van zaken van de bouw van de kerk van ingenieur Stoelendrager: “De trapmuur tegenover die van de toren, voor naar het orgel, ten volle hoogte opgemetseld en bepleisterd. Gehele kap afgemaakt en op een vakje na ook geheel beplankt, en een vierde gedeelte met leyen bedekt, 2/3 gedeelte grote goot met lood belegd en dicht gesoldeerd: 4 dakkozijnen gesteld volgens order Hoofding. De toren geheel in zijn geraamt gemaakt en gesteld met de 8 kolommen. Het steenhouwwerk is op het stellen der bordessen na, nagenoeg ten einde gelopen. Boven bestek geleverd 3000 ponden ijzerwerk en ca. 15000 ponden lood. Op werk tegenwoordig: de

Op 30 september 1820 stuurt de architect J. de Greef een ontwerpvoorstel voor de modillons van de kroonlijst voor de nieuwe kerk - Als men buiten voor de kerk staat en omhoog kijkt ziet men die medaillons in de overstekende dakgoot - “De onderlinge afstanden zoo na mogelijk een gelijkzijdige vierhoek”. Dan als opmerking: “het welk misschien nog eenige gratie kan aanbrengen – op gehele breedte van de fronten 13 modillons”. Tussentijds schrijft de Greef dat de oplossing van Goekoop voor de vensters boven de dakgoten in de lijen kap, “kan ik melden dat ik Uw vinding zeer geaplaudiseerd heb, het zou mij op die wijze niet te binnen geschoten zijn”. Hij sluit zijn brief met de mededeling dat hij tekeningen van de rosacea of patène in het plafond (de ronde versieringen in ons plafond.) “U bij de eerste gelegenheid doen geworden”. Was getekend door J. de Greef in Den Haag d.d. 28 september 1820. Tot zover deze aflevering. Gezondheid gewenst en tot lezens, met de groeten van Jo van Veldhuizen

16

KERKCAFÉ De Schans Troelstradreef 160 Donderdag 19 juni 2014 17.00 - 19.00 uur

GESPREKKEN ROND DE MAALTIJD

ONDERWERP: KENNISMAKING Uw gastvrouw & gastheer: Ds. Erica Scheenstra & Pastor Ad van Wezel U bent van harte welkom!

Opgeven voor 15 juni bij Joke van Strien via tel. 073-6893848 De maaltijd (± € 7,-) en drankjes zijn voor eigen rekening 17

COLOFON REDACTIE Erica Scheenstra

WEBSITE

Wilke Havinga

www.pgdenbosch.nl

Hanneke Blom

[email protected]

EINDREDACTIE & VORMGEVING

Jantine Geurts-Kettelerij Matthijs Kettelerij

BEZORGING & BEDANKJES BLOEMEN

Kerkelijk Bureau KOPIJ VOLGEND NUMMER

Uiterlijk 27 juni 2014 Inleveren bij: [email protected]

Kerkstraat 20 5211 KG ‘s -Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected]

Of Kerkstraat 20

VERVOER OP ZONDAG

5211 KG ‘s -Hertogenbosch Contactpersoon: Ad Sluijmers REDACTIE KRUISPUNT

[email protected] De redactie behoudt zich het recht

tel. 073-6412526 Bereikbaar op donderdag van 19.00 tot 20.00 uur

voor om bijdragen te weigeren, te redigeren of in te korten.

BETALING VRIJWILLIGE BIJDRAGE

NL 69 FVLB 063 58 16 024 ABONNEMENTEN

t.n.v. Protestantse Gemeente

€ 20,- per jaar

‘s-Hertogenbosch,

NL 47 FVLB 063 58 16 032

inzake Kerkelijke bijdrage

t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch, inzake Kruispunt

Sculptuur voorzijde: Paul Cox Dove from the book of love

18

Hier kan uw advertentie staan Voor meer informatie over advertentiemogelijkheden kunt u contact opnemen met Fien Ewijk, telefonisch bereikbaar via tel. 073-6139740 of 06-53 76 96 69

19

20