Vakwerk!
Agrarische techniek
Agrarische techniek Docentenboek
Feico Hoekstra, Studio Maan Edwin Mellema
eerste druk, 2006
Artikelcode: 21142.1 Colofon Auteur(s): Feico Hoekstra - Studio Maan, Edwin Mellema Illustraties: Verbaal - Bureau voor visuele communicatie, met medewerking van lasbedrijf Helldörfer, Arnhem; Timmerfabriek W. de Koch, Beneden - Leeuwen; Enorm Dick Smits, Dreumel Illustrator: Paul Hoogma, Jeanette Steenmeijer Onderwijskundige: Studio Maan, Manon Limmen Redactie: Studio Maan, Michelle Heinen Resonans: Edwin Mellema
Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen. © 2006 Ontwikkelcentrum, Ede, Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum.
■■■
4
AGRARISCHE TECHNIEK
Inhoud
1
Deuren en ramen onderhouden 6
2
Buitenklussen 16
3
Elektrisch booglassen 22
4
Computertechniek 32
1
Deuren en ramen onderhouden
1.1 Opdracht 1.1
Veiligheid op school en op het werk Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een A4'tje; – gekleurde stiften; – een computer met internet; – vakbladen over verschillende beroepen; – een naslagwerk over arbeidsomstandigheden (Arbo).
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-2 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/34-1
Informatie verzamelen Systematisch werken Veilig werken Samenwerken Formuleren Computer gebruiken Internet gebruiken Werken met Word Kennis reproduceren Tabellen invullen Discussiëren
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaan de leerlingen de veiligheid controleren van het praktijklokaal op school. Ze leggen hun conclusies aan u voor. Bediscussieer met de leerlingen eventuele kritiekpunten en geef aan wat u eraan kunt doen om de risico’s tegen te gaan.
Opdracht 1.2
Gegevens verzamelen over hout Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met Word; – een printer.
■■■
6
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-7 LN/K/2-10 LN/K/34-4
Informatie verzamelen Systematisch werken Samenwerken Computer gebruiken Werken met Word Kennis reproduceren Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen Houtsoorten noemen en herkennen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaan de leerlingen verschillende houtsoorten zoeken en daarvan de kenmerken noteren. Ze gaan daarvoor naar een bouwmarkt of houthandel. Zoek eventueel van te voren voor de leerlingen een aantal adressen van bedrijven waar ze naartoe kunnen gaan.
Opdracht 1.3
Een spijkerbakje timmeren Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een lat van 18 x 44 x 800 mm; – een plaatje triplex van 160 x 250 mm; – een duimstok; – een timmermanspotlood; – een winkelhaak; – een houtzaag; – een kapzaag; – een verstekbak; – een beitel; – een houten hamer; – hout- of bruislijm; – kopspijkers van 1,5 x 20 mm; – een hamer; – schuurpapier.
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
7
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/34-2 LN/K/34-4 LN/K/34-5 LN/K/34-6
Een werktekening lezen Een houtverbinding maken Houtverbindingen noemen en herkennen Een spijkerbakje timmeren Systematisch werken Veilig werken Samenwerken Kennis reproduceren Gegevens aflezen Gegevens verwerken Werk beoordelen Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
150 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een spijkerbakje timmeren. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. In de afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen.
Opdracht 1.4
Een voetenbankje timmeren Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een plank van 22 x 100 x 1300 mm; – een lat van 22 x 44 x 500 mm; – een duimstok; – een timmermanspotlood; – een winkelhaak; – een houtzaag; – een beitel; – een houten hamer; – hout- of bruislijm; – een lijmklem; – kopspijkers van 1,5 x 20 mm; – een hamer; – een kolomboormachine; – boren en een verzinkboor; – schroeven; – schuurpapier; – een vijl.
■■■
8
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-2 LN/K/34-4 LN/K/34-5 LN/K/34-6
Een werktekening lezen Een houtverbinding maken Houtverbindingen noemen en herkennen Een voetenbankje timmeren Systematisch werken Veilig werken Kennis reproduceren Gegevens aflezen Gegevens verwerken Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
300 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een voetenbankje timmeren. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert.
Opdracht 1.5
Een voetenbankje schilderen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het voetenbankje uit de opdracht ‘Een voetenbankje timmeren’; – schuurpapier; – ammonia; – een doekje; – grondverf; – een schroevendraaier; – een roerstokje; – een verfkwast; – water of terpentine; – aflakverf.
Code Eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-3 LN/K/34-11
Hout onderhouden Schilderen Systematisch werken Veilig werken Kennis reproduceren Gegevens aflezen Gegevens verwerken Werk beoordelen Tabellen invullen
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
9
■■■
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een voetenbankje schilderen. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. Om de opdracht te versnellen, kunt u ervoor kiezen alle leerlingen gebruik te laten maken van acrylverf. Deze verf kun je verdunnen met water en droogt veel sneller dan verf die je verdunt met terpentine. De opdracht is een vervolgopdracht van de opdracht ‘Een voetenbankje timmeren’.
Opdracht 1.6
De materialen bepalen voor het timmeren van een kozijn Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een rekenmachine.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/34-3 LN/K/2-5 LN/K/2-10 LN/K/34-4 LN/K/34-11 LN/K/34-12
Een werktekening lezen Systematisch werken Veilig werken Samenwerken Informatie verzamelen Rekenen Kennis reproduceren Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
De leerlingen gaan naar een bouwmarkt om de prijzen van hout en hang- en sluitwerk te achterhalen. Geef ze van te voren eventueel wat adressen van bouwmarkten in de buurt van de school.
■■■
10
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
Opdracht 1.7
Een kozijn timmeren Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met internet; – twee balkjes van 50 x 70 x 1600 mm; – twee planken van 16 x 75 x 1600 mm; – een duimstok; – een timmermanspotlood; – een winkelhaak; – een kapzaag; – een verstekbak; – een beitel; – een houten hamer; – schuurpapier; – hout- of bruislijm; – twee losse balkjes; – lijmklemmen.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-2 LN/K/34-4 LN/K/34-5 LN/K/34-6 LN/K/34-11
Een houtverbinding maken Een werktekening lezen Een kozijn timmeren Systematisch werken Veilig werken Informatie verzamelen Werken met internet Werk beoordelen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
300 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een kozijn timmeren. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. De leerling zal in de afsluiting om een beoordeling vragen. Let daarbij vooral op de criteria die in de ‘Checklist kozijn’ staan.
Opdracht 1.8
Een raam timmeren Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een houten balk van 50 x 50 x 2500 mm; DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
11
■■■
– – – – – – – – – – – – – –
een duimstok; een timmermanspotlood; een winkelhaak; een houtzaag; een kruishout; een kolomboormachine met speedboor; een beitel; een houten hamer; een vijl; een schroevendraaier; glaslatten; lijmklemmen; spijkers van 1,5 x 25 mm; hout- of bruislijm.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-2 LN/K/34-4 LN/K/34-5 LN/K/34-6 LN/K/34-11
Een houtverbinding maken Een werktekening lezen Een raam timmeren Systematisch werken Veilig werken Werk beoordelen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
300 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een raam timmeren. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. De opdracht is een vervolgopdracht van opdracht ‘Een kozijn timmeren’.
Opdracht 1.9
Hang- en sluitwerk aanbrengen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het raam uit de opdracht ‘Een raam timmeren’; – een duimstok; – een timmermanspotlood; – twee scharnieren; – schroeven van 3,5 x 35 mm; – een schroevendraaier; – een beitel; – een houten hamer;
■■■
12
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
– – – – –
het kozijn uit de opdracht ‘Een kozijn timmeren’; vulkegjes, wasknijpers of stukjes triplex; een scherp mes; vaseline; een raamuitzetter.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/34-2 LN/K/34-5 LN/K/34-11 LN/K/34-12
Een werktekening lezen Hang- en sluitwerk aanbrengen Formuleren Systematisch werken Veilig werken Samen werken Werk beoordelen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen hang- en sluitwerk aanbrengen op een raamkozijn. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. In de afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen. De opdracht is een vervolgopdracht van de opdracht ‘Een kozijn timmeren’ en de opdracht ‘Een raam timmeren’.
Opdracht 1.10
Een ruit zetten in een raamkozijn Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het raamkozijn uit de opdracht ‘Hang- en sluitwerk aanbrengen’; – een duimstok; – een glasplaat van 500 x 750 mm; – een groot stuk karton; – een werktafel; – een watervaste stift; – een lat van 1 m; – een glassnijder; – glaslatten; DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
13
■■■
– – – – – –
een doekje; ammonia; een kitspuit met acrylaatkit; de glaslatten uit de opdracht ‘Een raam timmeren’; spijkers van 1,5 x 25 mm; een kleine bankhamer.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-2 LN/K/34-11 LN/K/34-14
Een ruit zetten Glas snijden Werktekeningen lezen Systematisch werken Veilig werken Werk beoordelen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen glas snijden en een ruit zetten in een raamkozijn. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. De opdracht is een vervolgopdracht van de opdracht ‘Een kozijn timmeren’, de opdracht ‘Een raam timmeren’ en de opdracht ‘Hang- en sluitwerk aanbrengen’.
Opdracht 1.11
Een raamkozijn schilderen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – het raamkozijn uit de opdracht ‘Een ruit zetten in een raamkozijn’; – schuurpapier; – een doekje; – ammonia; – grondverf; – een schroevendraaier; – een roerstokje; – een verfkwast; – water of terpentine; – aflakverf; – plamuur; – een plamuurmes.
■■■
14
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-3 LN/K/34-11
Hout onderhouden Schilderen Systematisch werken Veilig werken Kennis reproduceren Werk beoordelen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een raamkozijn schilderen. Zie erop toe dat de leerling de werkzaamheden veilig uitvoert. In de afsluiting vraagt de leerling om een eindoordeel over het geschilderde raamkozijn. Let erop of het raamkozijn technisch goed is uitgevoerd en of de leerling netjes heeft gewerkt. Om de opdracht te versnellen, kunt u ervoor kiezen alle leerlingen gebruik te laten maken van acrylverf. Deze verf kun je verdunnen met water en droogt veel sneller dan verf die je verdunt met terpentine.
DEUREN EN RAMEN ONDERHOUDEN
15
■■■
2
Buitenklussen
2.1 Opdracht 2.1
Een regenpijp monteren Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een duimstok; – een watervaste stift; – een ijzerzaag; – schuurpapier; – een pvc-buis; – een zwaaihaak; – een pvc-bochtstuk van 45°; – een aantal moffen; – een korf; – 4 beugels met schroefstiften en blokjes; – een steeksleutel; – een schroevendraaier; – een waterpas; – een (accu)boormachine; – een boor van 4 à 5 mm.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-2 LN/K/34-11 LN/K/34-13
Een regenpijp monteren Tekenen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Veilig werken
■■■
16
BUITENKLUSSEN
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een regenpijp monteren. Zie erop toe dat de leerlingen veilig werken. Het is handig om voor deze opdracht in het lokaal een stuk goot te hebben, met onder de uitloop een verticale houten plank of balk. Hieraan kunnen de leerlingen de buis vastschroeven. Maak eventueel gebruik van losse stukken pvc-buis die de leerlingen met moffen aan elkaar moeten zetten. Zo voorkomt u dat er veel afval wordt geproduceerd. Om de opdracht extra interessant te maken, kunt u de leerlingen de regenpijp laten aansluiten op een regenton.
Opdracht 2.2
Een vlonder leggen in een zandbed Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – leren handschoenen; – leren of kunststof kniebeschermers; – veiligheidsschoenen; – een zandbed; – 6 stoeptegels; – een waterpas; – een rei (rechte lat); – een hark; – een schop; – 3 balken van 50 x 70 x 2000 mm; – 14 vlonderplanken van 20 x 143 x 2100 mm; – schroeven van 3,5 x 35 mm; – schroeven van 5 x 90 mm; – een houtboor van 4 mm; – een (accu)schroefboormachine; – een winkelhaak; – 12 pennen voor tuinpalen; – 12 tuinpaaltjes van 70 x 70 x 300 mm; – metselkoorden; – 4 piketten; – een stratenmakershamer of een kleine moker.
BUITENKLUSSEN
17
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/34-2 LN/K/34-5 LN/K/34-8 LN/K/34-9 LN/K/34-11
Een vlak waterpas uitzetten Een vlonder leggen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Veilig werken Samen werken Werk beoordelen Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
150 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een vlonder in een zandbed leggen. Zie erop toe dat de leerlingen veilig werken. Wijs de leerlingen er eventueel op dat ze de waterpas als rei kunnen gebruiken. In de afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen.
Opdracht 2.3
Een tuinpad leggen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – leren handschoenen; – leren of kunststof kniebeschermers; – veiligheidsschoenen; – gehoorbeschermers; – een zandbed; – 10 stoeptegels; – een rei (rechte lat); – een waterpas; – een hark; – 2 balkjes van 50 x 70 x 2700 cm; – een partij klinkers; – een stratenmakershamer; – een steenknipper; – een trilplaat; – zand; – een bezem.
■■■
18
BUITENKLUSSEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/34-2 LN/K/34-7 LN/K/34-8 LN/K/34-9 LN/K/3410
Een vlak hellend uitzetten Een tuinpad aanleggen Tekenen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Veilig werken Samen werken Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
150 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een tuinpad aanleggen. Zie erop toe dat de leerlingen veilig werken. Wijs de leerlingen er eventueel op dat ze de waterpas als rei kunnen gebruiken. Om de opdracht extra interessant te maken, kunt u de leerlingen verschillende steenverbanden laten leggen.
Opdracht 2.4
Een erfverharding herstellen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een beschadigde erfverharding; – leren of kunststof kniebeschermers; – veiligheidsschoenen; – zand; – een schep; – een hark; – een stratenmakershamer; – een rei (rechte lat).
BUITENKLUSSEN
19
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/34-2 LN/K/34-7 LN/K/34-8 LN/K/34-9 LN/K/3410
Een erfverharding herstellen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Veilig werken Samen werken Werk beoordelen Tabellen invullen Kennis reproduceren
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een erfverharding herstellen. Zoek van tevoren eventueel een aantal stukken bestrating rondom het schoolgebouw die hersteld moeten worden. Als er geen stukken erfverharding zijn aan te wijzen of u het voor de leerlingen te gevaarlijk vindt om buiten te werken, kunt u er ook voor kiezen de situatie in het praktijklokaal na te bootsen. Zie erop toe dat de leerlingen veilig werken. Controleer het werk na afloop. Om de opdracht extra interessant te maken, kunt u de leerlingen verschillende steenverbanden laten leggen.
Opdracht 2.5
Een tuinpad met een molgoot leggen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – leren handschoenen; – leren of kunststof kniebeschermers; – veiligheidsschoenen; – een zandbed; – twee balkjes van 50 x 70 x 2100 mm; – een rolband; – een mal voor een molgoot; – een schep; – een partij klinkers; – een stratenmakershamer.
■■■
20
BUITENKLUSSEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/34-2 LN/K/34-7 LN/K/34-8 LN/K/34-9 LN/K/3410
Een vlak hellend uitzetten Een tuinpad aanleggen Een molgoot aanleggen Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Veilig werken Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
200 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een tuinpad aanleggen. Zie erop toe dat de leerlingen veilig werken. Wijs de leerlingen er eventueel op dat ze de waterpas als rei kunnen gebruiken. Om de opdracht extra interessant te maken, kunt u de leerlingen verschillende steenverbanden laten leggen.
BUITENKLUSSEN
21
■■■
3
Elektrisch booglassen
3.1 Opdracht 3.1
Een lasapparaat controleren en aansluiten Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een lasapparaat.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/33-2 LN/K/33-4 LN/K/33-5
Een lasapparaat controleren Een lasapparaat aansluiten Systematisch werken Veilig werken Samenwerken Kennis reproduceren Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
50 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een lasapparaat controleren en aansluiten. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. Controleer het lasapparaat van tevoren ook zelf. Zo voorkomt u dat een leerling met een lasapparaat gaat werken dat te gevaarlijk is. Controleer het werk van de leerling na afloop. Los eventuele mankementen aan het lasapparaat samen met de leerling op. In de afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen.
Opdracht 3.2
Je werkplek controleren op veiligheid Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een werkplek om te lassen; – een computer met Word; – een printer.
■■■
22
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-2 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/33-4
Een werkplek controleren Systematisch werken Veilig werken Samenwerken Kennis reproduceren Formuleren Werken met de computer Werken met Word Tabellen invullen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaan de leerlingen de veiligheid controleren van de plek op school waar wordt gelast. Ze leggen hun conclusies aan u voor. Bediscussieer met de leerlingen eventuele kritiekpunten en geef aan wat u eraan kunt doen om de risico’s tegen te gaan.
Opdracht 3.3
Een T-naad lassen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; – een lastang; – een bankschroef; – een bikhamer; – een beitel; – een hamer; – een staalborstel; – een 2,5 mm RR-elektrode – een veiligheidsbril; – een veger; – stoffer en blik; – twee ijzeren strippen van 2,5 mm dik; – slagletters.
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
23
■■■
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Een T-naad lassen Systematisch werken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een T-naad lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. Voor de leerling zelf aan het werk gaat, geeft u een demonstratie van het laswerk. Bereid het laswerk goed voor en geef het goede voorbeeld door alle veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
Opdracht 3.4
Een I-naad lassen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; – een lastang; – een bankschroef; – een bikhamer; – een beitel; – een hamer; – een staalborstel; – een 3,25 mm RR-elektrode; – een veiligheidsbril; – een veger;
■■■
24
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
– – –
stoffer en blik; twee ijzeren strippen van 6 mm dik; slagletters.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Een I-naad lassen Systematisch werken Samenwerken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een I-naad lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. Voor de leerling zelf aan het werk gaat, geeft u een demonstratie van het laswerk. Bereid het laswerk goed voor en geef het goede voorbeeld door alle veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. In de afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
Opdracht 3.5
De sterkte van een lasverbinding testen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; ELEKTRISCH BOOGLASSEN
25
■■■
– – – – – – – – – – –
een lastang; een bankschroef; een bikhamer; een beitel; een hamer; een staalborstel; een 2,5 mm RR-elektrode; een veiligheidsbril; een veger; stoffer en blik; vier ijzeren strippen van 2,5 mm dik.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Een T-naad lassen De sterkte van een lasverbinding testen Systematisch werken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een T-naad lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
Opdracht 3.6
Een binnenhoeknaad lassen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; – een lastang; – een bankschroef;
■■■
26
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
– – – – – – – – – – –
een bikhamer; een beitel; een hamer; een staalborstel; een 3,25 mm RR-elektrode; een 4 mm RR-elektrode; een veiligheidsbril; een veger; stoffer en blik; twee ijzeren strippen van 10 mm dik; slagletters.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Een binnenhoeknaad lassen Systematisch werken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een binnenhoeknaad lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
Opdracht 3.7
Een buitenhoeknaad lassen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; – een lastang; – een bankschroef; ELEKTRISCH BOOGLASSEN
27
■■■
– – – – – – – – – – –
een bikhamer; een beitel; een hamer; een staalborstel; een 3,25 mm RR-elektrode; een 4 mm RR-elektrode; een veiligheidsbril; een veger; stoffer en blik; twee ijzeren strippen van 10 mm dik; slagletters.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Een buitenhoeknaad lassen Systematisch werken Samenwerken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een buitenhoeknaad lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. In de afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
■■■
28
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
Opdracht 3.8
Een V-naad lassen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; – een lastang; – een bankschroef; – een bikhamer; – een beitel; – een hamer; – een staalborstel; – een 3,25 mm RR-elektrode; – een 4 mm RR-elektrode; – een veiligheidsbril; – een veger; – stoffer en blik; – twee ijzeren strippen van 10 mm dik; – slagletters.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Een V-naad lassen Systematisch werken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
29
■■■
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling een V-naad lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. Voor de leerling zelf aan het werk gaat, geeft u een demonstratie van het laswerk. Bereid het laswerk goed voor en geef het goede voorbeeld door alle veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
Opdracht 3.9
Om-en-om lassen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – de controlelijst uit de opdracht ‘Je werkplek controleren op veiligheid’; – een lasapparaat; – een laskap; – een leren schort; – een lastang; – een bankschroef; – een bikhamer; – een beitel; – een hamer; – een staalborstel; – een 3,25 mm RR-elektrode; – een veiligheidsbril; – een veger; – stoffer en blik; – twee U-ijzers; – slagletters.
■■■
30
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/33-3 LN/K/33-4 LN/K/33-5 LN/K/33-6 LN/K/33-7 LN/K/33-8 LN/K/33-9
Een lastoestel controleren Een lastoestel aansluiten Een werkplek controleren Om-en-om lassen Systematisch werken Samenwerken Veilig werken Tabellen invullen Werk beoordelen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaat de leerling om-en-om lassen. Zie erop toe dat de leerling alle veiligheidsmaatregelen in acht neemt. Voordat de leerling zelf aan het werk gaat, geeft u een demonstratie van het laswerk. Bereid het laswerk goed voor en geef het goede voorbeeld door alle veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. De leerling hoeft de opdracht niet zelfstandig te kunnen uitvoeren. Zorg dus voor voldoende begeleiding en controleer het werk na afloop. In de Afsluiting beoordelen de leerlingen elkaars werk. Zie erop toe dat de leerlingen elkaar eerlijk beoordelen. Geef bij meningsverschillen zelf ook een beoordeling van het werk van de leerlingen. Om de opdracht wat interessanter te maken, kunt u de leerlingen een las in verschillende lasposities laten leggen.
ELEKTRISCH BOOGLASSEN
31
■■■
4
Computertechniek
4.1 Opdracht 4.1
Een collage maken over computers in de agrarische sector Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een A4'tje. – een computer met Word en internet; – een printer.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/32-1 LN/K/32-2 LN/K/32-3
Gegevens verzamelen Gegevens verwerken Systematisch werken Samenwerken Vragen stellen Werk beoordelen Een collage maken Computer gebruiken Werken met Word
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaan de leerlingen in groepjes van twee met de computer een collage maken. Zie erop toe dat de leerlingen het werk onderling goed verdelen. Na afloop gaan de leerlingen de collages met de klas bespreken. De leerlingen mogen vragen stellen over elkaars collages. Leid zo nodig het vraaggesprek in goede banen.
Opdracht 4.2
Puzzelen met de PC Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met Word en internet; – een printer;
■■■
32
COMPUTERTECHNIEK
– –
een A4'tje; een liniaal.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/32-1 LN/K/32-2 LN/K/32-3
Gegevens verzamelen Gegevens verwerken Systematisch werken Samenwerken Kennis reproduceren Een puzzel maken Een puzzel oplossen Computer gebruiken Internet gebruiken Werken met Word
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht gaan de leerlingen een puzzel maken. Controleer zonodig of de vragen in de puzzel helder geformuleerd zijn. In plaats van een puzzel te tekenen, kunt u er ook voor kiezen de leerlingen de puzzel op de computer te laten maken. De leerlingen mogen eventueel ook een ander soort puzzel maken. Om hen wat voorbeelden van puzzels te geven, kunt u die downloaden van internet. Ook kunt u een paar puzzelboekjes meenemen, waarin verschillende typen puzzels staan.
Opdracht 4.3
Een thermostaat instellen Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een computer met internetaansluiting; – een thermostaat met handleiding.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/32-1 LN/K/32-3 LN/K/32-4
Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Samenwerken Werk beoordelen Een thermostaat instellen Een handleiding lezen
COMPUTERTECHNIEK
33
■■■
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen een thermostaat instellen. Er zijn verschillende merken en typen thermostaten. Zorg voor de juiste handleiding, omdat de bediening per merk of type verschilt. In veel gevallen is een handleiding te vinden op de website van de producent.
Opdracht 4.4
Een klimaatinstallatie onderzoeken Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een practicummodel van een klimaatinstallatie; – een stopwatch.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-2 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/32-1 LN/K/32-3 LN/K/32-4
Gegevens aflezen Gegevens verwerken Systematisch werken Samenwerken Werk beoordelen Tabellen invullen Onderzoek doen Een thermostaat instellen Een thermometer aflezen
Tijd
Tips / Bijzonderheden
100 minuten
In deze opdracht moeten de leerlingen in groepjes van twee met een practicummodel van een klimaatinstallatie werken. Dit model kunt u zelf gemakkelijk maken naar het voorbeeld van figuur 4.25. Neem een zaaibakje als basis en een gloeilamp van 100 Watt. Tussen de thermostaat en de ventilator komt een relais dat voorzien is van een breekcontact (5polige relais). Gebruik een elektronische thermostaat en digitale thermometers. Gebruik de 12 Volts-voeding van een PC. In plaats van voor alle groepjes een model te maken, kunt u ook een klassikale demonstratie geven, waarbij elke leerling voor zichzelf de tabel uit de opdracht invult. Om de opdracht extra interessant te maken, kunt u ervoor kiezen de leerlingen het practicummodel zelf te laten maken.
■■■
34
COMPUTERTECHNIEK
Opdracht 4.5
Op excursie naar een agrarisch bedrijf Benodigdheden Bij deze opdracht heb je nodig: – een telefoon; – een computer met Word; – een printer.
Code eindtermen
Algemene en specifieke vaardigheden
LN/K/2-1 LN/K/2-6 LN/K/2-10 LN/K/2-13 LN/K/32-1 LN/K/32-2 LN/K/32-3
Gegevens verzamelen Gegevens verwerken Systematisch werken Samenwerken Tabellen invullen Vragen opstellen Een telefoongesprek voeren Een interview houden Computer gebruiken Werken met Word
Tijd
Tips / Bijzonderheden
250 minuten
In deze opdracht wordt in groepjes van drie leerlingen gewerkt. Zie erop toe dat de leerlingen de taken goed verdelen. De leerlingen moeten een agrarisch bedrijf bezoeken om te kijken met welke computertechniek er op het bedrijf wordt gewerkt. Zorg voor een lijst met bedrijven die ze kunnen bezoeken. Leg de ondernemers goed uit wat de bedoeling is van het bezoek. Vraag ook wie de leerlingen op het bedrijf zal rondleiden. Spreek eventueel vooraf een paar data af waarop het bezoek de ondernemer schikt. Instrueer de leerlingen zonodig over hoe ze zich op het bedrijf moeten gedragen. Benadruk dat ze goed op de veiligheid moeten letten en dat ze het bedrijf geen overlast mogen bezorgen. In plaats van de leerlingen allemaal naar een ander bedrijf te laten gaan, kunt u er ook voor kiezen een gezamenlijke excursie te organiseren.
COMPUTERTECHNIEK
35
■■■
■■■
36
COMPUTERTECHNIEK