Vakwerk! Antwoorden Agrarische bedrijfseconomie. Deel 2 (KB) Studio Maan, Feico Hoekstra

Vakwerk!

Antwoorden Agrarische bedrijfseconomie

Deel 2 (KB)

Studio Maan, Feico Hoekstra

tweede herziene druk, 2011

Artikelcode: 21144.1 & 21144.2

colofon Auteur(s): Illustraties: Illustrator: Redaktie: Onderwijskundige: Resonans:

Studio Maan, Feico Hoekstra Verbaal - Bureau voor Visuele Communicatie Jochem Grimmelikhuizen Studio Maan, Michelle Heinen, Joyce Houtepen Studio Maan, Manon Limmen Jan de Groot, Cees Hollenberg, Astrid ter Doest Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen.

© 2011 Ontwikkelcentrum, Ede, Nederland

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum.

2

❑ AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE

1

Boekhouden

Vragen 1.1

a b

Hulpstoffen. Machines.

Vragen 1.2

a

Het schilderen van het kantoor door een schildersbedrijf.

Vragen 1.3

a

De BTW die je betaalt, krijg je later weer terug.

Vragen 1.4

a b

Onjuist. Juist.

Vragen 1.5

a b c

Als een productiemiddel langer dan een jaar mee gaat. Energiekosten. Afschrijvingskosten, Verzekeringskosten, Rentekosten, Onderhoudskosten.

Vragen 1.6

a b c d

De waardevermindering. Het bedrag waarvoor je het duurzaam productiemiddel hebt aangeschaft. Het bedrag dat een duurzaam productiemiddel nog waard is na een bepaalde levensduur. Het bedrag dat het duurzame productiemiddel na elk jaar nog waard is.

Vragen 1.7

a b

Constante kosten. Die kun je wel goed inschatten.

Vragen 1.8

a

Aan de bank.

Vragen 1.9

a

Dat komt omdat dit gemiddelde kosten zijn over meerdere jaren.

Vragen 1.10

a b

Bijvoorbeeld: kosten voor visvoer. Bijvoorbeeld: energiekosten voor de waterpomp.

Vragen 1.11

a b

De risico’s voor een paardenfokkerij zijn veel hoger dan de risico’s voor een dierenwinkel. Omdat je de BTW moet terugbetalen aan de belastingdienst.

Vragen 1.12

a b

Het aantal producten dat je verkoopt. 1.000 × € 3,10 = € 3.100,-.

Vragen 1.13

a

Door van de omzet de inkoopwaarde af te trekken.

Vragen 1.14

a

Bij de nettowinst zijn echt alle kosten van de omzet afgetrokken.

Vragen 1.15

a b c

Mensen die nog iets moeten betalen aan je bedrijf. € 11.000,-. € 2.800,-.

❑ BOEKHOUDEN

3

Vragen 1.16

4

a b

Omdat het geld is dat je als privé-persoon in je bedrijf steekt. Het is dus eigenlijk een lening. Mensen aan wie je nog geld schuldig bent.

Vragen 1.17

a b

€ 2.314,-. € 1.054,-.

Vragen 1.18

a b

Omdat links en rechts ook echt hetzelfde geld is. De balanspost ‘Banksaldo’.

Vragen 1.19

a b

14 grootboekrekeningen. 7 balansrekeningen.

Vragen 1.20

a b c

€ 174.650,-. € 2.800,-. € 65.500,-.

Vragen 1.21

a b

Credit. Credit.

Vragen 1.22

a b c

Rekeningen waarop veranderingen in het eigen vermogen worden bijgehouden. Privéopname of kosten. Verkoop of privéstorting.

Vragen 1.23

a b c d e f

Proefbalans, saldibalans, verlies-en-winstrekening en eindbalans. De totalen van de grootboekrekeningen. Door het kleinste bedrag van het grootste bedrag af te trekken van iedere grootboekrekening. Hulprekeningen van het eigen vermogen. Balansrekeningen. Opbrengsten hoger zijn dan de kosten.

Vragen 1.24

a b

Credit. Debet.

Vragen 1.25

a b

De verhouding tussen twee factoren. Omzet en bedrijfsruimte.

Vragen 1.26

a b

(39 : 42) × 100% = 92%. (525.000 / 600.000) × 100% = 87%.

Vragen 1.27

a b

Arbeid en omzet. Onjuist.

Vragen 1.28

a

Externe bedrijfsvergelijking.

Vragen 1.29

a

Nee, want Fred krijgt nu 19% rente en dat is meer dan de 4% rente die de bank geeft.


Vragen 1.30

a b

Alle bezittingen, behalve gebouwen en grond. Dan kun je op korte termijn al je schulden aflossen als het moet.

Vragen 1.31

a b c

(€ 174.650,- : € 327.900,-) × 100% = 53% Beter. Dan kan de bank inschatten of het bedrijf de lening wel kan terugbetalen.

Opdracht 1.1

Winst of verlies berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Eten en drinken. b Een realistische prijs voor eten en drinken is € 100,- tot € 150,-. c Je kunt bijvoorbeeld minder boodschappen doen, minder mensen uitnodigen of een goedkopere zaal huren. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Zie deze tabel:

Artikelen

Prijs per stuk

Totaal per artikelsoort

50 flessen frisdrank

€ 0,60

€ 30,-

4 taarten

€ 3,80

€ 15,20

20 zakken chips

€ 1,10

€ 22,-

20 zakjes noten

€ 1,20

€ 24,-

2 kazen

€ 8,90

€ 17,80

10 worsten

€ 1,60

€ 16,-

2

Zie deze tabel:

Kosten feestje Eten en drinken

€ 125,-

Zaalhuur

€ 75,-

DJ

€ 100,-

Totale kosten

€ 300,-

3 4

❑ BOEKHOUDEN

Zie de tabel bij stap 2. Zie de tabel bij stap 2.

5

5

Zie deze tabel:

Opbrengsten feestje Entreegeld (30 personen)

€ 150,-

Bijdrage ouders

€ 70,-

Totale inkomsten

€ 220,-

6

Zie deze tabel:

Verschil tussen kosten en opbrengsten Totale kosten

€ 300,-

Totale opbrengsten

€ 220,-

Winst of verlies

€ 80,-

7 8 9

Verlies. De kosten kun je bijvoorbeeld verlagen door goedkoper of minder boodschappen te doen, een goedkopere zaal te huren of geen dj in te huren. De opbrengsten kun je bijvoorbeeld verhogen door meer entree te vragen, je ouders te vragen meer mee te betalen, eigen spaargeld in het feest te steken of door een lening af te sluiten.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Kosten van een bedrijf zijn bijvoorbeeld salariskosten, inkoopkosten, onderhoudskosten, productiekosten, energiekosten, enzovoort. e Een ondernemer kan bijvoorbeeld meer eigen geld in het bedrijf steken, een lening nemen of een deel van de inventaris verkopen. Opdracht 1.2

Een kostenoverzicht maken van een bedrijf Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Geen antwoord aanwezig. e Voorbeelden van dingen die de ouders betalen zijn: kleding, verzekeringen, reiskosten, energiekosten, tandarts, vakantie, eten en drinken, doktersbezoek, schoolgeld, enzovoort.

6


f

Bijvoorbeeld:

Kosten die vooraf goed zijn in te schatten

Kosten die vooraf moeilijk zijn in te schatten

Verzekeringen Tandarts Doktersbezoek Schoolgeld

Hobbykosten Kleding Reiskosten Energiekosten Vakantie Eten en drinken

g h

Constante kosten. Variabele kosten.

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Geen antwoord aanwezig. 3 Geen antwoord aanwezig. 4 Geen antwoord aanwezig. 5 Geen antwoord aanwezig. 6 Bedrijfskosten zijn bijvoorbeeld: arbeidskosten, administratiekosten, aanschaf machines, BTW, inkoopkosten, energiekosten, transportkosten, bouwkosten, onderhoudskosten, milieubelasting, omzetbelasting, verzekeringskosten, afschrijvingskosten, rentekosten, enzovoort. 7 Geen antwoord aanwezig. 8 Productiemiddelen zijn: arbeidskosten, aanschaf machines, inkoopkosten, energiekosten, onderhoudskosten, enzovoort. Diensten van derden zijn: adviseringskosten, transportkosten, bouwkosten, enzovoort. Belastingen zijn: BTW, omzetbelasting, onroerendgoedbelasting, milieubelasting, enzovoort. 9 Constante kosten zijn bijvoorbeeld: verzekeringskosten, rentekosten, afschrijvingskosten en arbeidskosten. Variabele kosten zijn bijvoorbeeld: energiekosten, inkoopkosten, belastingen en transportkosten. 10 Geen antwoord aanwezig. 11 Geen antwoord aanwezig. Afsluiting Geen antwoorden aanwezig. Opdracht 1.3

De verkoopprijs van een product berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Mogelijke kosten zijn: productiekosten, energiekosten, arbeidskosten, verzekeringskosten, transportkosten, onderhoudskosten, afschrijvingskosten, rentekosten, hypotheekaflossing, belastingen, enzovoort.

❑ BOEKHOUDEN

7

b

Zie deze tabel:

Constante kosten

Variabele kosten

Arbeidskosten

Productiekosten

Verzekeringskosten

Energiekosten

Afschrijvingskosten

Transportkosten

Rentekosten

Onderhoudskosten

Hypotheekaflossing

Belastingen

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Bloem, suiker, zout, boter of margarine, appels, citroensap, kaneelpoeder en poedersuiker. 2 Inkoopkosten. 3 Arbeidskosten en energiekosten. 4 Productiekosten. 5 € 35,- : 10 = € 3,50. 6 Ze moet ook nog winst maken op de appeltaart. 7 (0,40 × € 3,50 = ) € 1,40 + € 3,50 = € 4,90. 8 (0,06 × € 4,90 = ) € 0,29 + € 4,90 = € 5,19. 9 € 5,19 × 10 = € 51,90. 10 Geen antwoord aanwezig. 11 Zie deze tabel: Kosten 20 tafels Directe kosten

€ 1.320,-

Indirecte kosten

€ 20,-

Totale productiekosten

€ 1.340,-

12 13 14

8

Zie de tabel bij stap 11. Zie de tabel bij stap 11. € 1.340,- : 20 = € 67,-.


15

Zie deze tabel:

Verkoopprijs 1 tafel Kostprijs

€ 67,-

Winstmarge 20%

€ 13,40

Kostprijs + winstmarge

€ 80,40

BTW 19%

€ 15,28

Verkoopprijs

€ 95,68

16

20 × € 95,68 = € 1.913,52.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Nee, de BTW die je klanten in rekening brengt, moet je later weer terugbetalen aan de belastingdienst. e Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.4

De verkoopprijs van een product berekenen met de computer Oriëntatie De antwoorden zijn: a Uit de kosten voor het hout. b Energiekosten, zaagkosten, onderhoudskosten, transportkosten, administratiekosten, enzovoort. c De houtzagerij moet ook winst maken en bovendien B.T.W. rekenen. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Geen antwoord aanwezig. 3 Geen antwoord aanwezig. 4 Kostprijs: € 283,40. 5 Winst: € 42,51. 6 Omdat de B.T.W. later weer moet worden terugbetaald. 7 Geen antwoord aanwezig. 8 Vakje F4.

❑ BOEKHOUDEN

9

9

Zie deze tabel:

Aantal planken

Verkoopprijs excl. BTW

Verkoopprijs incl. BTW

50

€ 231,73

€ 275,75

100

€ 388,70

€ 462,55

120

€ 451,49

€ 537,27

280

€ 953,81

€ 1.135,03

750

€ 2.429,38

€ 2.890,96

10 11 12 13 14

Geen antwoord Geen antwoord Geen antwoord Geen antwoord Zie deze tabel:

aanwezig. aanwezig. aanwezig. aanwezig.

Aantal roomsoezen

Verkoopprijs excl. BTW

Verkoopprijs incl. BTW

50

€ 44,45

€ 47,12

75

€ 51,45

€ 54,54

100

€ 58,45

€ 61,96

15

Zie de tabel bij stap 14.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Een voordeel is dat het rekenen veel gemakkelijk, sneller en preciezer gaat. e Een nadeel is dat je niet meer precies weet wat je doet als je de berekening maakt. Opdracht 1.5

De winst van een bedrijf berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Het gaat slecht met de visafslagbedrijven. b Een afname van de afzet betekent dat er minder producten zijn verkocht. c De omzet van een bedrijf is al het geld dat is binnengekomen met de verkoop van een product. d Meer omzet betekent niet altijd meer winst. Als de kosten zijn toegenomen, kan de winst uiteindelijk tegenvallen.

10


e f g

Arbeidskosten, inkoopkosten, transportkosten, enzovoort. Efficiënter werken, de verkoopprijs verhogen, de afzet vergroten, de kostprijs verlagen, energie bezuinigen, goedkoper personeel aannemen, enzovoort. Hoge energieprijzen, een dalende afzetmarkt, hoge rentekosten, hoge inkoopkosten, loonstijgingen, concurrentie, enzovoort.

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 € 2.400.000,-. 3 € 100.000,- + € 150.000,- + € 250.000,- = € 500.000,4 Door de totale kosten van de omzet af te trekken. 5 € 2.400.000,- − € 500.000,- = € 1.900.000,6 € 600.000,- + € 200.000,- = € 800.000,7 Door de inkoopwaarde en de kosten van de omzet af te trekken. 8 € 2.400.000,- − € 500.000,- − € 800.000,- = € 1.100.000,-. 9 Geen antwoord aanwezig. 10 250.000 stuks × € 2,- = € 500.000,11 Zie deze tabel: Winsttabel van zalmkwekerij De Wit & Zn. Omzet

€ 500.000,-

Inkoopwaarde

€ 100.000,-

Brutowinst

€ 400.000,-

Totale kosten

€ 275.000,-

Nettowinst

€ 225.000,-

12


Afsluiting De antwoorden zijn: a De nettowinst is het belangrijkst, omdat daar alle kosten al vanaf zijn. b Aan de brutowinst kun je meteen zien of het product winstgevend is. c Geen antwoord aanwezig. d Geen antwoord aanwezig. e Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.6

Afschrijven met een percentage van de aanschafwaarde Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b De vliegreis en de scooter. c De voetbal en de scooter.

❑ BOEKHOUDEN

11

d e f g h i j k

De scooter. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Je kunt ervoor sparen of het geld lenen. Een duurzaam productiemiddel. Afschrijven.

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 a afschrijving = (aanschafwaarde : 100) × % b afschrijving = (€ 30.000,- : 100) × 10% = € 3.000,-. 3 De antwoorden zijn: Afschrijving bestelbus Jaar

Waarde

Afschrijving (10%)

Waarde na afschrijving

1

€ 30.000,-

€ 3.000,-

€ 27.000,-

2

€ 27.000,-

€ 3.000,-

€ 24.000,-

3

€ 24.000,-

€ 3.000,-

€ 21.000,-

4

€ 21.000,-

€ 3.000,-

€ 18.000,-

5

€ 18.000,-

€ 3.000,-

€ 15.000,-

4 5 6 7 8

Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. Voor € 15.000,-. € 30.000,- : € 3.000,- = 10 jaar.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Meer. b 4 jaar. c Door het jaarlijkse afschrijvingsbedrag te reserveren. d Geen antwoord aanwezig. e Geen antwoord aanwezig. f Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.7

Afschrijven met de aanschafwaarde en de restwaarde Oriëntatie Geen antwoorden aanwezig.

12


Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 a afschrijving = (aanschafwaarde − restwaarde) : levensduur b afschrijving = (€ 30.000,- − € 6.000,-) : 10 = € 2.400,-. 3 De antwoorden zijn:

Afschrijving bestelbus Jaar

Waarde

Afschrijving


1

€ 30.000,-

€ 2.400,-

€ 27.600,-

2

€ 27.600,-

€ 2.400,-

€ 25.200,-

3

€ 25.200,-

€ 2.400,-

€ 22.800,-

4

€ 22.800,-

€ 2.400,-

€ 20.400,-

5

€ 20.400,-

€ 2.400,-

€ 18.000,-

6

€ 18.000,-

€ 2.400,-

€ 14.600,-

7

€ 14.600,-

€ 2.400,-

€ 13.200,-

8

€ 13.200,-

€ 2.400,-

€ 10.800,-

9

€ 10.800,-

€ 2.400,-

€ 8.400,-

10

€ 8.400,-

€ 2.400,-

€ 6.000,-

4 5 6 7 8 9 10

Zie de tabel bij stap 4. Zie de tabel bij stap 4. Zie de tabel bij stap 4. Zie de tabel bij stap 4. € 30.000,- − € 20.400,- = € 9.600,-. € 13.200,-. € 2.400,-.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d € 30.000,- − € 5.000,- = € 25.000,- : 10 = € 2.500,-. e € 30.000,- − € 6.000,- = € 24.000,- : 8 = € 3.000,-. f Geen antwoord aanwezig.

❑ BOEKHOUDEN

13

Opdracht 1.8

Afschrijven met een percentage van de boekwaarde Oriëntatie De antwoorden zijn: a Nee. b Het is terecht dat je niet een bedrag krijgt waarvoor je een hele nieuwe brommer kunt kopen. Je hebt de brommer immers al een tijdje gebruikt. Daardoor is hij minder waard geworden. c De restwaarde van de scooter op de dag van het ongeluk. d De boekwaarde. e De boekwaarde is minder dan de aanschafwaarde. Hoe langer je een duurzaam productiemiddel gebruikt, hoe minder het waard wordt. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 a afschrijving = (boekwaarde : 100) × % b afschrijving = (€ 30.000,- : 100) × 10% = € 3.000,-. 3 Zie deze tabel:

Afschrijving bestelbus Jaar

Boekwaarde

Afschrijving (10%)


1

€ 30.000,-

€ 3.000,-.

€ 27.000,-

2

€ 27.000,-

€ 2.700,-

€ 24.300,-

3

€ 24.300,-

€ 2.430,-

€ 21.870,-

4

€ 21.870,-

€ 2.187,-

€ 19.683,-

5

€ 19.683,-

€ 1.968,30

€ 17.714,70

4 5 6 7 8 9 10

14

Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. 0,1 (10%) × € 27.000,- = € 2.700,-. Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. € 17.714,70 € 30.000,- − € 17.714,70 = € 12.285,30


11

Zie deze tabel: Afschrijving computer

Jaar

Boekwaarde

Afschrijving (15%)


1

€ 2.500,-

€ 375,-

€ 2.125,-

2

€ 2.125,-

€ 318,75

€ 1.806,25

3

€ 1.806,25

€ 270,95

€ 1.535,30

4

€ 1.535,30

€ 230,30

€ 1.305,-

5

€ 1.305,-

€ 195,75

€ 1.109,25

12

Zie deze tabel:

Afschrijving stellingkasten Jaar

Boekwaarde

Afschrijving (10%)


1

€ 4.800,-

€ 480,-

€ 4.320,-

2

€ 4.320,-

€ 432,-

€ 3.888,-

3

€ 3.888,-

€ 388,80

€ 3.499,20

4

€ 3.499,20

€ 349,92

€ 3.149,28

5

€ 3.149,28

€ 314,93

€ 2.834,35

6

€ 2.834,35

€ 283,44

€ 2.550,91

7

€ 2.550,91

€ 255,09

€ 2.295,82

8

€ 2.295,82

€ 229,58

€ 2.066,24

9

€ 2.066,24

€ 206,62

€ 1.859,62

10

€ 1.859,62

€ 185,96

€ 1.673,66

Afsluiting De antwoorden zijn: a € 1.673,66 b Door elk jaar het afschrijvingsbedrag te reserveren. c Geen antwoord aanwezig.

❑ BOEKHOUDEN

15

d e f Opdracht 1.9

Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig.

De jaarlijkse kosten van een duurzaam productiemiddel berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c De trekker, de koe en de melkmachine zijn duurzame productiemiddelen. d Andere duurzame productiemiddelen op een boerderij zijn een silo, een opslagloods, machines, computers, een regeninstallatie, een klimaatinstallatie, enzovoort. e Kosten van duurzame productiemiddelen zijn afschrijvingskosten, verzekeringskosten, rentekosten en onderhoudskosten. f Je kunt deze kosten afkorten tot AVRO-kosten. Dan onthoud je ze gemakkelijker. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Zie de tabel bij stap 3. 3 Zie deze tabel:

Kosten bedrijfsauto van bloemenkwekerij Floramundi Afschrijvingskosten

€ 28.600,- × 0,1 (10%) = € 2.860,- per jaar.

Verzekeringskosten

€ 40,- × 12 maanden = € 480,- per jaar.

Rentekosten

€ 20.000,- × 0,08 (8%) = € 1.600,- per jaar.

Onderhoudskosten

€ 28.600,- × 0,02 (2%) = € 572,- per jaar.

Totaal

€ 5.512,-

4 5 6 7 8 9

16

Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. Zie de tabel bij stap 3. Geen antwoord aanwezig.


10

Zie deze tabel:

Jaarlijkse kosten

Opslagloods

Regeninstallatie

Afschrijvingskosten

€ 4.000,-

€ 3.360,-

Verzekeringskosten

€ 456,-

€ 240,-

Rentekosten

€ 3.200,-

€ 1.800,-

Onderhoudskosten

€ 800,-

€ 1.260.-

Totaal

€ 8.456,-

€ 6.660,-

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Aan de opslagloods. Opdracht 1.10

Balansen maken Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c De bezittingen zijn eigenlijk van de winkel. De waarde van de bezittingen is de winkel aan de eigenaar schuldig. d Beide. e Een lening moet je terug betalen en is dus een schuld. Maar het is ook een bezit, want het geld staat gewoon op jouw bankrekening. f Mogelijke bezittingen zijn: inventaris, computers, de kassa, het winkelpand, een bedrijfsauto, het geld in de kassa, het geld dat je tegoed hebt van klanten. Mogelijke schulden zijn: openstaande rekeningen aan leveranciers, een lening van de bank, een lening van vrienden, de hypotheek voor het winkelpand, enzovoort.

❑ BOEKHOUDEN

17

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Zie deze tabel: Bezittingen en schulden van manege Hippopolis

Bezit

De hypotheek op het bedrijfspand. Het geld dat de manege in kas heeft.

Schuld X

X

Een lening van de ouders van de eigenaar.

X

De paarden in de manege.

X

De klimaatinstallatie.

X

Rekeningen die klanten van de manege nog moeten betalen.

X

Het bedrijfspand waarin de manege is gevestigd.

X

Rekeningen die het bedrijf nog moet betalen aan leveranciers.

X

Het eigen vermogen dat de eigenaar in zijn bedrijf heeft gestoken.

X

Het geld dat de manege op de bank heeft staan.

X

Zakken paardenvoer voor de paarden.

X

De inrichting van het kantoor.

X

Een lening van de bank.

X

De paardentrailers van het bedrijf.

X

De hogedrukspuit van de manege.

X

3

18

Geen antwoord aanwezig.


4

Zie deze tabel: Balans van manege Hippopolis op 01-10-2005

Bezittingen

Schulden

Machines Kassaldo Bedrijfspand Banksaldo Debiteuren Paarden Grond Paardentrailer Kantoorinrichting Overige materialen Paardenvoer

33.000,700,180.000,6.000,2.000,45.000,20.000,142.000,10.000,21.000,1.000,-

Totaal

460.700,-

5 6

Eigen vermogen Banklening Crediteuren Lening ouders Hypotheek

82.500,164.000,5.500,35.000,180.000,-

Totaal

460.700,-

Zie de balans van stap 4. Bezittingen = Debet, Schulden = Credit.

Afsluiting De antwoorden zijn: a De bedragen in de linker- en rechterkolom zijn ook daadwerkelijk hetzelfde geld. De lening van de bank (rechts) staat bijvoorbeeld deels bij het banksaldo (links) en deels bij de inventaris (links). En de hypotheek (rechts) is bijvoorbeeld hetzelfde als de waarde van het bedrijfspand (links). b Zie deze tabel: Beweringen over de balans

Juist

De kassa in een bloemenwinkel staat aan de creditkant. Geld dat je zelf in een bedrijf stopt, staat aan de creditkant.

X X

Als het totaal aan de debetkant toeneemt, dan neemt de creditkant af. De schapen van een schapenfokkerij staan aan de debetkant. Schulden noteer je aan de debetkant.

❑ BOEKHOUDEN

Onjuist

X X X

19

Beweringen over de balans

Juist

De hypotheek voor een bedrijfspand staat aan de creditkant.

X

De bloemen in een bloemenwinkel staan aan de debetkant.

X

Rekeningen die je nog moet betalen, staan aan de creditkant.

X

De akkergrond van een akkerbouwer staat aan de creditkant. Een lening van de bank voor een bedrijfsauto staat aan de debetkant.

c d e Opdracht 1.11

Onjuist

X X

Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig.

Het eigen vermogen berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Spaargeld. b Geen antwoord aanwezig. c € 500,-. d Hij heeft er voorraad van gekocht, het in de kassa gedaan of op de bank gezet. e Er is € 500,- in kas en er staat ook nog € 1.000,- op de bank. In totaal is er dus € 1.500,-. f Hij moet meer eigen vermogen in zijn bedrijf steken of extra geld lenen. Hij kan eventueel ook voorraad op rekening kopen. Dit komt dan als ‘crediteuren’ in de balans te staan. g Geen antwoord aanwezig. h Hij heeft nog wat eigen geld in zijn bedrijf gestoken. i Het eigen vermogen is gestegen met € 500,- tot € 1.000,-. Meneer Sinkel heeft dus € 500,- extra aan zijn winkel geleend. j Het totaalbedrag is € 3.000,-. De totaalbedragen moeten links en rechts altijd hetzelfde zijn. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Creditkant 3 Als je het totale vermogen van de creditkant (zonder eigen vermogen) aftrekt van het totale vermogen van de debetkant, houd je het eigen vermogen over.

20


4

Zie deze tabel:

Balans van melkveehouderijbedrijf Gebr. Buruma VOF op 31-10-2005 Debet

Credit

Bedrijfspanden Veevoer Kantoorinrichting Debiteuren Kassaldo Banksaldo Koeien Grond Melkinstallatie Machines Overige materialen Bedrijfspanden

980.000,12.000,12.000,9.500,300,56.000,450.000,2.000.000,342.000,533.000,74.000,980.000,-

Totaal

4.468.800,-

Hypotheek Crediteuren Lening ouders Banklening Eigen vermogen

Totaal

900.000,12.000,135.000,675.000,2.746.800

4.468.800,-

€ 4.468.800,- (totaal debetkant) − € 1.722.000,- (totaal creditkant) = € 2.746.800,-. Zie de tabel bij stap 4. Geen antwoord aanwezig. Zie deze tabel:

5 6 7 8

Balans van banketbakkerij M. Bos op 15-10-2005 Debet

Credit

Bestelbus Debiteuren Banksaldo Winkelpand Kassaldo Bakoven Winkelvoorraad Voorraad ingrediënten Machines

38.000,1.550,33.000,385.000,650,52.000,4.000,5.000,37.550,-

Totaal

556.750,-

9 10 11

❑ BOEKHOUDEN

Crediteuren Banklening vriend Hypotheek Eigen vermogen

Totaal

2.050,275.000,-Lening 35.000,150.000,94.700,-

556.750,-

€ 556.750,- (totaal debetkant) − € 462.050,- (totaal creditkant) = € 94.700,-. Door te controleren of de totaalbedragen aan de debetkant en creditkant inderdaad hetzelfde zijn. Geen antwoord aanwezig.

21

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Een ondernemer steekt vaak eigen geld in zijn bedrijf. Dit eigen geld noem je ook wel eigen vermogen. Het is een lening aan jezelf, oftewel een schuld, die je natuurlijk ook moet terugbetalen. Opdracht 1.12

Grootboek openen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Een kaart waarop een bedrijf alle financiële veranderingen/veranderingen in de boekhouding verwerkt. b Het grootboek. c 1 − 4 − 3 − 2. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 13 rekeningen. 3 13 grootboekrekeningen. 4 Zie deze grootboekrekeningen:

GROOTBOEKREKENING 0100 Winkelpand Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

290.000,-

Totaal

290.000,-

22

Debet

Credit


GROOTBOEKREKENING 0200 Inventaris Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-10-2010

van balans

50.000,-

Totaal

50.000,-

GROOTBOEKREKENING 0300 Bedrijfsauto Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

23-10-2010

IB025

Debet

Credit 15.000,250,-

Totaal

15.000,-

250,-

GROOTBOEKREKENING 1000 Kas Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

08-10-2010

IF260

16-10-2010

K21

3.129,10

16-10-2010

K22

575,-

Totaal

❑ BOEKHOUDEN

Debet

Credit 150,232,94

3.854,10

232,94

23

GROOTBOEKREKENING 1100 Bank Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

07-10-2010

B21

14-10-2010

B22

Debet

Credit 5.000,266,96 82,04

Totaal

5.082,04

266,96

GROOTBOEKREKENING 1300 Debiteuren Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

12-10-2010

VF435

14-10-2010

B22

Debet

Credit 1.500,82,04 82,04

Totaal

1.582,04

82,04

GROOTBOEKREKENING 1700 Te vorderen BTW Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

546,-

02-10-2010

IF259

15,11

08-10-2010

IF260

13,19

18-10-2010

KF099

171,-

Totaal

745,30

24

Debet

Credit


GROOTBOEKREKENING 7000 Voorraad Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

02-10-2010

IF259

251,85

08-10-2010

IF260

219,75

12-10-2010

VF435

16-10-2010

K21 Totaal

Debet

Credit 14.000,-

35,1.959,14.471,60

1.994,-

GROOTBOEKREKENING 0500 Eigen vermogen Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-10-2010

van balans

102.496,-

Totaal

102.496,-

GROOTBOEKREKENING 0800 Hypotheek Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

250.000,-

Totaal

250.000,-

❑ BOEKHOUDEN

Debet

Credit

25

GROOTBOEKREKENING 0900 Lening bank Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-10-2010

van balans

22.000,-

Totaal

22.000,-

GROOTBOEKREKENING 1400 Crediteuren Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-10-2010

van balans

1.000,-

02-10-2010

IF259

266,96

07-10-2010

B21

18-10-2010

KF099

266,96 1.071,-

Totaal

266,96

2.337,96

GROOTBOEKREKENING 1720 Te betalen BTW Datum

Omschrijving

01-10-2010

van balans

12-10-2010

V435

16-10-2010

K21

177,12

Totaal

881,76

26

Debet

Credit 700,4,64


GROOTBOEKREKENING 8000 Opbrengst van de verkopen Datum

Omschrijving

Debet

Credit

05-10-2010

VF435

16-10-2010

K21

2.951,98

Totaal

3.029,38

77,40

GROOTBOEKREKENING 8500 Inkoopwaarde van de verkopen Datum

Omschrijving

Debet

Credit

05-10-2010

VF435

16-10-2010

K21

1.959,-

Totaal

1.994,-

35,-

GROOTBOEKREKENING 0550 Privé Datum

Omschrijving

16-10-2010

K22

575,-

Totaal

575,-

❑ BOEKHOUDEN

Debet

Credit

27

GROOTBOEKREKENING 4700 Schoonmaakkosten Datum

Omschrijving

Debet

Credit

18-10-2010

KF099

900,-

Totaal

900,-

GROOTBOEKREKENING 4800 Afschrijvingskosten Datum

Omschrijving

Debet

Credit

23-10-2010

IB025

250,-

Totaal

250,-

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Debet − credit − credit. e Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.13

Inkopen verwerken in het grootboek Oriëntatie De antwoorden zijn: a Een stempel op het boekingsstuk waarin je invult welke grootboekrekeningen veranderen. b Met de boekingsregels bepaal je of je een bedrag debet of credit moet boeken op de grootboekrekeningen.

28


c

Zie deze tabel:

Bezit

Verandering

Waar op de boekingsstempel en de grootboekrekening

Debet op de balans

Toename

Debet

Debet op de balans

Afname

Schuld

Verandering

Waar op de boekingsstempel en de grootboekrekening

Credit op de balans

Toename

Credit

Credit op de balans

Afname

d e

Credit

Debet

2 − 1 − 3. Als je artikelen terugstuurt aan de leverancier, ontvang je een creditinkoopfactuur.

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Voorraad, Te vorderen BTW en Crediteuren. 3 Geen antwoord aanwezig. 4 − 7000 Voorraad − toe − € 251,85 − debet; − 1700 Te vorderen BTW − toe − € 15,11 − debet; − 1400 Crediteuren − toe − € 266,96 − credit. 5 Geen antwoord aanwezig. 6 Geen antwoord aanwezig. 7 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). 8 Geen antwoord aanwezig. 9 Crediteuren − Bank. 10 Geen antwoord aanwezig. 11 − 1400 Crediteuren − af − € 266,96 − debet; − 1100 Bank − af − € 266,96 − credit. 12 Geen antwoord aanwezig. 13 Geen antwoord aanwezig. 14 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). 15 Geen antwoord aanwezig. 16 Voorraad − Te vorderen BTW − Kas. 17 Geen antwoord aanwezig. 18 − 7000 Voorraad − toe − € 219,75 − debet; − 1700 Te vorderen BTW − toe − € 13,19 − debet; − 1000 Kas − af − € 232,94 − credit. 19 Geen antwoord aanwezig. 20 Geen antwoord aanwezig. 21 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12).

❑ BOEKHOUDEN

29

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d − Kas − Bank − Crediteuren − Voorraad − Inventaris − Te vorderen BTW − Lening − Kas − Bank − Crediteuren − Voorraad − Inventaris − Te vorderen BTW − Lening − Kas − Bank − Crediteuren − Voorraad − Inventaris − Te vorderen BTW − Lening e Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.14

Verkopen verwerken in het grootboek Oriëntatie De antwoorden zijn: a 4000 Bedrijfskosten − 8500 Opbrengst van de verkopen − 8000 Inkoopwaarde van de verkopen − 0550 Privé. b af − toe − toe − af. c Als de klant artikelen terugstuurt, stuur je aan de klant een credit-verkoopfactuur. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Debiteuren, Te betalen BTW, Opbrengst van de verkopen, Inkoopwaarde van de voorraad en Voorraad. 3 Geen antwoord aanwezig. 4 − 1300 Debiteuren − toe − € 82,04 − debet; − 1720 Te betalen BTW − toe − € 4,64 − credit; − 8500 Opbrengst van de verkopen − toe − € 77,40 − credit; − 8000 Inkoopwaarde van de verkopen − toe − € 35,- − debet; − 7000 Voorraad − af − € 35,- − credit. 5 Geen antwoord aanwezig. 6 Geen antwoord aanwezig. 7 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). 8 Geen antwoord aanwezig. 9 Bank − Debiteuren. 10 Geen antwoord aanwezig. 11 − 1100 Bank − toe − € 82,04 − debet; − 1300 Debiteuren − af − € 82,04 − credit. 12 Geen antwoord aanwezig. 13 Geen antwoord aanwezig. 14 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d − Kas − Bank − Debiteuren − Voorraad − Opbrengst van de verkopen − Te vorderen BTW − Lening − Inkoopwaarde van de verkopen − Te betalen BTW − Privé

30


e Opdracht 1.15

− Kas − Bank − Debiteuren − Voorraad − Opbrengst van de verkopen − Te vorderen BTW − Lening − Inkoopwaarde van de verkopen − Te betalen BTW − Privé − Kas − Bank − Debiteuren − Voorraad − Opbrengst van de verkopen − Te vorderen BTW − Lening − Inkoopwaarde van de verkopen − Te betalen BTW − Privé Geen antwoord aanwezig.

Nog meer boekingsstukken verwerken in het grootboek Oriëntatie De antwoorden zijn: a Verkoopfactuur, inkoopfactuur, kostenfactuur, bankafschrift, intern boekingsstuk, kasbewijs en Z-bon. b Z-bon. c Kosten voor gas, water, licht, loonkosten, afschrijvingskosten en telefoon. d Zie tabel.

Verandering

Eigen vermogen

In de boekingsstempel

Kosten

af

debet

Privéopname

af

debet

Privéstorting

toe

credit

Opbrengst van de verkopen

toe

credit

Inkoopwaarde van de verkopen

af

debet

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Kas − Opbrengsten van de verkopen − Te betalen BTW − Inkoopwaarde van de verkopen − Voorraad. 3 Geen antwoord aanwezig. 4 − 1000 Kas − toe − € 3.129,10 − debet; − 1720 Te betalen BTW − toe − € 177,12 − credit; − 8500 Opbrengst van de verkopen − toe − € 2.951,98 − credit; − 8000 Inkoopwaarde van de verkopen − toe − € 1.959,- − debet; − 7000 Voorraad − af − € 1.959,- − credit. 5 Geen antwoord aanwezig. 6 Geen antwoord aanwezig. 7 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). 8 Geen antwoord aanwezig. 9 Privé − Kas. 10 Geen antwoord aanwezig. 11 − 1000 Kas − toe − € 575,- − debet; − 0550 Privé − toe − € 5.750,- − credit.

❑ BOEKHOUDEN

31

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). Geen antwoord aanwezig. Schoonmaakkosten, Te vorderen BTW, Crediteuren. Geen antwoord aanwezig. − 4700 Schoonmaakkosten − toe − € 900,- − debet; − 1700 Te vorderen BTW − toe − € 171,- − debet; − 1400 Crediteuren − toe − € 1.071,- − credit. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). Geen antwoord aanwezig. Afschrijvingskosten en bedrijfsauto. Geen antwoord aanwezig. − 4800 Afschrijvingskosten − toe − € 250,- − debet; − 0300 Bedrijfsauto − af − € 250,- − credit. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12).

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d − Kas − Bank − Debiteuren − Voorraad − Opbrengst van de verkopen − Te vorderen BTW − Lening − Inkoopwaarde van de verkopen − Te betalen BTW − Privé − Kas − Bank − Crediteuren − Voorraad − Inventaris − Te vorderen BTW − Lening − Bedrijfskosten − Auto − Kas − Bank − Crediteuren − Voorraad − Inventaris − Te vorderen BTW − Lening − Afschrijvingskosten e Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.16

Kolommenbalans maken Oriëntatie De antwoorden zijn: a 1 Hypotheek. 2 Debiteur. 3 Grootboek. 4 Winst. 5 Balans. 6 Hulprekening. 7 Eigen vermogen. 8 Boekingsstempel 9 Debet. 10 Credit.

32


Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Zie de grootboekrekeningen bij stap 4 (opdracht 1.12). 2 Zie kolommenbalans. Proefbalans Rek.nr

Grootboekrekening

0100

Winkelpand

0200

Debet

Saldibalans Credit

Debet

Credit

Verlies-enwinstrekening

Eindbalans

Verlies

Debet

Winst

Credit

290.000,-

290.000,-

290.000,-

Inventaris

50.000,-

50.000,-

50.000,-

0300

Bedijfsauto

15.000,-

14.750,-

14.750,-

0500

Eigen vermogen

0550

Privé

575,-

575,-

0800

Hyphotheek

250.000,-

250.000,-

250.000,-

0900

Lening bank

22.000,-

22.000,-

22.000,-

1000

Kas

3.854,10

232,94

3.621,16

3.621,16

1100

Bank

5.082,04

266,96

4.815,08

4.815,08

1300

Debiteuren

1.582,04

82,04

1.500,-

1.500,-

1400

Crediteuren

266,96

2.337,96

1700

Te vorderen BTW

745,30

1720

Te betalen BTW

4700

Schoonmaakkosten

900,-

900,-

900,-

4800

Afschrijvingskosten

250,-

250,-

250,-

7000

Voorraad

8000


8500

Opbrengst van de verkopen

250,102.496,-

102.496,-

2.071,-

2.071,-

745,30 881,76

14.471,60

102.956,38

1.994,-

1.994,-

745,30 881,76

881,76

12.477,60

12.477,60

1.994,3.029,38

1.994,3.029,38

3.029,38

114,62

Saldo verlies 384.110,04

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

❑ BOEKHOUDEN

384.053,04

381.053,14

381.017,14

3.144,-

3.144,-

377.909,14

377.909,14

Het saldo bereken je door het kleinste bedrag van het grootste bedrag af te trekken. Zie de kolommenbalans bij stap 2. Zie de kolommenbalans bij stap 2. Opbrengsten van de verkopen − Inkoopwaarde van de verkopen − Alle bedrijfskosten = winst of verlies. € 3.029,38 − € 1.994,- − € 900,- − € 250,- = € 114,62. Zie de kolommenbalans bij stap 2. Zie de kolommenbalans bij stap 2. Oud eigen vermogen +/− privé (+ winst of − verlies) = nieuw eigen vermogen. € 102.496,- + € 575,- − € 114,62 = € 102.956,38. Zie de kolommenbalans bij stap 2.

33

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Er was dan winst geweest, want dan waren de kosten lager dan de opbrengsten. e Geen antwoord aanwezig. Opdracht 1.17

Crediteuren- en debiteurenkaarten bijwerken Oriëntatie De antwoorden zijn: a Administraties naast de hoofdboekhouding, waarin specifieke informatie staat over debiteuren en crediteuren. b Crediteurenadministratie. c Kaart waarop betaalgegevens en facturen worden verwerkt van een debiteur. d Credit − debet − saldo − debet − credit − saldo. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Zie deze crediteurenkaart.

Bloemenwinkel Anita

CREDITEURENKAART

Crediteur

Greenery

Nummer

089

Adres

Zoetermeerseweg 34

Plaats: Bleiswijk

Telefoon Datum

Omschrijving

01-10

Saldo

2.789,-

2.789,-

02-10

Factuur 789

266,96

3.055,96

07-10

Bankafschrift B21

3 4 5 6

34

Debet

266,96

Credit

Saldo

2.789,-

Geen antwoord aanwezig. € 266,96 − credit. Zie de crediteurenkaart bij stap 2. € 2.789,- + € 266,96 = € 3.055,96.


7 8 9 10 11 12

Geen antwoord aanwezig. € 266,96 − debet. Zie de crediteurenkaart bij stap 2. € 3.055,96. − € 266,96 = € 2.789,-. Geen antwoord aanwezig. Zie deze debiteurenkaart.

Bloemenwinkel Anita

DEBITEURENKAART

Crediteur

Restaurant ‘t Ridderhof

Nummer

011

Adres

Markt 12

Plaats: Achterbroek

Telefoon Datum

Omschrijving

Debet

01-10

Saldo

199,90

04-10

B20

12-10

Factuur 435

14-10

B22

Credit

199,90 112,90

82,04

87,169,04

82,04

13 14 15 16 17 18 19 20

Saldo

87,-

Geen antwoord aanwezig. € 82,04 − debet. Zie de debiteurenkaart bij stap 12. € 87,- + € 82,04 = € 169,04. Geen antwoord aanwezig. € 82,04 − credit. Zie de debiteurenkaart bij stap 12. Zie de debiteurenkaart bij stap 12.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Debet − debet − credit − credit. e Geen antwoord aanwezig.

❑ BOEKHOUDEN

35

Opdracht 1.18

De boekhouding van Bob’s Dierenwinkel bijwerken Oriëntatie De antwoorden zijn: a Balans − grootboek − hulprekening van het eigen vermogen − debiteurenkaart − kolommenbalans. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Zie deze grootboekrekeningen:

GROOTBOEKREKENING 0100 Winkelpand Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

194.000,-

Totaal

194.000,-

GROOTBOEKREKENING 0200 Inventaris Datum

Omschrijving

01-08-2010

van balans

17.400,-

Totaal

17.400,-

36

Debet

Credit


GROOTBOEKREKENING 0300 Bedrijfsauto Datum

Omschrijving

01-08-2010

van balans

02-08-2010

IB078

Debet

Credit 8.000,600,-

Totaal

8.000,-

600,-

GROOTBOEKREKENING 1000 Kas Datum

Omschrijving

01-08-2010

van balans

07-08-2010

K31

07-08-2010

K32

Debet

Credit 1.200,4.129,10 100,-

Totaal

5.329,10

100,-

GROOTBOEKREKENING 1100 Bank Datum

Omschrijving

01-08-2010

van balans

10-08-2010

B67

Totaal

❑ BOEKHOUDEN

Debet

Credit 8.200,276,89

8.200,-

276,89

37

GROOTBOEKREKENING 1300 Debiteuren Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

10-08-2010

B67

05-08-2010

VF102

402,22

Totaal

1.362,22

960,176,50

176,50

GROOTBOEKREKENING 1700 Te vorderen BTW Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

05-08-2010

IF347

72,39

14-08-2010

KF065

604,20

Totaal

3.136,59

2.460,-

GROOTBOEKREKENING 7000 Voorraad Datum

Omschrijving

01-08-2010

van balans

05-08-2010

VF102

05-08-2010

IF347

07-08-2010

K31 Totaal

38

Debet

Credit 17.540,250,381,2.459,17.921,-

2.709,-


GROOTBOEKREKENING 0500 Eigen vermogen Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

55.000,-

Totaal

55.000,-

GROOTBOEKREKENING 0800 Hypotheek Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

181.000,-

Totaal

181.000,-

GROOTBOEKREKENING 0900 Lening bank Datum

Omschrijving

01-08-2010

van balans

10.500,-

Totaal

10.500,-

❑ BOEKHOUDEN

Debet

Credit

39

GROOTBOEKREKENING 1400 Crediteuren Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

2.650,-

05-08-2010

IF347

453,39

10-08-2010

B67

14-08-2010

KF065

453,39 3.784,20

Totaal

453,39

6.887,59

GROOTBOEKREKENING 1720 Te betalen BTW Datum

Omschrijving

Debet

Credit

01-08-2010

van balans

07-08-2010

K31

05-08-2010

VF102

64,22

Totaal

1.333,48

610,659,26

GROOTBOEKREKENING 4600 Afschrijvingskosten Datum

Omschrijving

02-08-2010

IB078

600,-

Totaal

600,-

40

Debet

Credit


GROOTBOEKREKENING 4700 Overige bedrijfskosten Datum

Omschrijving

Debet

Credit

14-08-2010

KF065

3.180,-

Totaal

3.180,-

GROOTBOEKREKENING 8000 Inkoopwaarde van de verkopen Datum

Omschrijving

Debet

Credit

05-08-2010

VF102

07-08-2010

K31

2.459,-

Totaal

2.709,-

250,-

GROOTBOEKREKENING 8500 Opbrengst van de verkopen Datum

Omschrijving

05-08-2010

VF102

07-08-2010

K31

3.469,84

Totaal

3.807,84

❑ BOEKHOUDEN

Debet

Credit 338,-

41

GROOTBOEKREKENING 0550 Privé Datum

Omschrijving

07-08-2010

K32

100,-

Totaal

100,-

3

4 5

Debet

Credit

Stap 1 Bepaal wat voor soort boekingsstuk het is. Stap 2 Vul de boekingsstempel in. Stap 3 Controleer de boekinsstempel. Stap 4 Verwerk de boekingsstempel op de grootboekrekeningen. Geen antwoord aanwezig. Zie deze boekingsstempels. Boekingsstempel Nr IB078 Rekening

Debet

4600 Afschrijvingskosten 0300 Bedrijfsauto

600,-

Credit

600,-

Boekingsstempel Nr IF347

42

Rekening

Debet

7000 Voorraad 1700 Te vorderen BTW 1400 Crediteuren

381,72,39

Credit

453,39


Boekingsstempel Nr B67 Rekening

Debet

1400 Crediteuren 1300 Debiteuren 1100 Bank

453,39

Credit

176,50 276,89

Boekingsstempel Nr VF102 Rekening

Debet

1300 Debiteuren 1720 Te betalen BTW 8500 Opbrengst van de verkopen

402,22

8000 Inkoopwaarde van de verkopen 7000 Voorraad

250,-

Credit

64,22 338,-

250,-

Boekingsstempel Nr K31 Rekening

Debet

1000 Kas 1720 Te betalen BTW 8500 Opbrengst van de verkopen

4.129,10

8000 Inkoopwaarde van de verkopen 7000 Voorraad

2.459,-

Credit

659,26 3.469,84

2.459,-

Boekingsstempel Nr KF065

❑ BOEKHOUDEN

Rekening

Debet

4600 Overige bedrijfskosten 1700 Te vorderen BTW 1400 Crediteuren

3.180,604,20

Credit

3.784,20

43

Boekingsstempel Nr K32

6 7 8

Rekening

Debet

0550 Privé 1000 Kas

100,100,-

Zie de grootboekrekeningen bij stap 2. Zie de grootboekrekeningen bij stap 2. Zie deze kolommenbalans.

Proefbalans Rek.nr

Grootboekrekening

0100

Winkelpand

0200

Credit

Debet

Saldibalans Credit

Debet

Credit

Verlies-enwinstrekening

Eindbalans

Verlies

Debet

Winst

194.000,-

194.000,-

194.000,-

Inventaris

17.400,-

17.400,-

17.400,-

0300

Bedijfsauto

8.000,-

7.400,-

7.400,-

0500

Eigen vermogen

0550

Privé

0800

Hyphotheek

0900

Lening bank

1000

Kas

1100

Bank

1300

600,55.000,-

100,-

55.000,-

52.218,84

181.000,-

181.000,-

100,181.000,10.500,-

10.500,-

10.500,-

5.329,10

100,-

5.229,10

5.229,10

8.200,-

276,89

7.923,11

7.923,11

Debiteuren

1.362,22

176,50

1.185,72

1.185,72

1400

Crediteuren

453,39

6.887,59

1700

Te vorderen BTW

1720

Te betalen BTW

4600

Overige Bedrijfskosten

4700

Afschrijvingskosten

7000

Voorraad

8000


8500

Opbrengsten van de verkopen

3.136,59

6.434,20

6.434,20

3.136,59 1.333,48

3.136,59 1.333,48

1.333,48

3.180,-

3.180,-

3.180,-

600,-

600,-

600,-

17.921,-

2.709,-

2.709,-

15.212,-

15.212,-

2.709,3.807,84

2.709,3.807,84

3.807,84

2.681,16

Saldo winst/verlies 262.391,30

9 10 11 12 13

44

Credit

262.391,30

258.075,52

258.075,52

6.489,-

6.489,-

251.486,52

251.486,52

Zie de kolommenbalans bij stap 8. Zie de kolommenbalans bij stap 8. € 3.807,84 − € 2.709,- − € 600,- − € 3.180,- = -€ 2.681,16 (verlies). Zie de kolommenbalans bij stap 8. Zie de kolommenbalans bij stap 8.


14 15

€ 55.000,- − € 2.681,16 − € 600,- − € 100,- = -€ 52.218,84. Zie de kolommenbalans bij stap 8.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Zie deze tabel. Beweringen

Juist

Alle rekeningen op de saldibalans gaan naar de eindbalans. Als je meer gaat lenen bij de bank, neemt de schuld aan de bank toe.

X X

Als de kosten hoger zijn dan de opbrengsten, maakt een onderneming winst.

X

De bezittingen staan aan de debetkant van de balans.

X

Opbrengst van de verkopen is een hulprekening van het eigen vermogen.

X

Als je geld uit de kas haalt voor privé, dan neemt je eigen vermogen toe.

e Opdracht 1.19

Onjuist

X


De omzetsnelheid en omzetduur van een bedrijf berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Bloemen. b Geen antwoord aanwezig. c Hoger − lager − vaker. d Deze winkels verkopen twee verschillende producten. Bloemen is een vers product, dat sneller en vaker verkocht wordt. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Beginvoorraad en de eindvoorraad van 2009. 3 Gemiddelde voorraad = (€ 16.160,- + € 40.000,-) : 2 = € 56.160,- : 2 = € 28.080,-. 4 Gemiddelde voorraad en inkoopwaarde van de omzet. 5 Omzetsnelheid = 350.000 : 28.080 = 12,5. 6 De omzetsnelheid en het aantal dagen in een jaar. 7 Omzetduur = 365 : 12,5 = 29 dagen.

❑ BOEKHOUDEN

45

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Hij koopt minder tuinsets Malibu in. Opdracht 1.20

De productiviteit van een bedrijf berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Groentewinkel. c Dit betekent dat er in de groentewinkel per werknemer het meest wordt omgezet. d Veehouderij. e Dit betekent dat er op de veehouderij per m2 het minst wordt omgezet. f Een veehouderij heeft heel veel vloeroppervlak vanwege alle grond die bij het bedrijf hoort. Daarom is de omzet per m2 relatief laag. g Kengetallen. h De vergelijking is een externe bedrijfsvergelijking. Er worden namelijk verschillende bedrijven met elkaar vergeleken. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Arbeidsproductiviteit = omzet : aantal werknemers. 3 € 1.200.000,- : 20 = € 60.000,-. 4 € 900.000,- : 15 = € 60.000,-. 5 De arbeidsproductiviteit van Floramundi is dit jaar gelijk gebleven. 6 Interne bedrijfsvergelijking. 7 Vloerproductiviteit = omzet : vloeroppervlak. 8 € 1.200.000,- : 40.000,- = € 30. 9 Zie deze tabel:

Bloemenkwekerij

Arbeidsproductiviteit

Vloerproductiviteit

Floramundi

€ 60.000,-

€ 30,-

De Roos van Tudor

€ 64.000,-

€ 32,-

Jetty Klaverblad

€ 80.000,-

€ 20,-

10 11 12

46

Geen antwoord aanwezig. Zie de tabel bij stap 9. Geen antwoord aanwezig.


13

Zie de figuur.

14

Zie de figuur.

15 16

Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig.

Fig. 1.1

Fig. 1.2

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Jetty Klaverblad. e De Roos van Tudor. f Als de omzet gelijk blijft terwijl er een personeelslid extra is, gaat de arbeidsproductiviteit omlaag. Er zijn nu meer personeelsleden die dezelfde omzet maken. Elke werknemer maakt gemiddeld dus iets minder omzet. g Als het vloeroppervlak toeneemt en de omzet blijft gelijk, dan gaat vloerproductiviteit omlaag. Er wordt immers meer vloeroppervlak gebruikt, maar niet meer omgezet. Opdracht 1.21

De rentabiliteit van bedrijven berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Op de balans van het bedrijf.

❑ BOEKHOUDEN

47

e f

De waarde van een bedrijf is afhankelijk van de nettowinst. Met de rentabiliteit bereken je hoeveel procent rente elke geïnvesteerde euro oplevert.

Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 (€ 61.000,- : € 20.000,-) × 100% = 26,5% 3 (41.000,- : 83.500,-) × 100% = 49,1% 4 Uit het antwoord moet duidelijk worden dat de percentages aangeven dat Jens Müller met zijn werk meer verdient dan wanneer hij zijn geld op de bank zou zetten. 5 Zie deze tabel: Rentabiliteit

Totale vermogen

Timmerbedrijf Jens Müller Houtzagerij J.P. Smit Fruitteeltbedrijf Beter Betuwe BV

6 7

Eigen vermogen 26,5 %

49,1 %

9,2 %

22,9 %

12,5 %

57,7 %

Geen antwoord aanwezig. Zie de tabel bij stap 5.

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Zie deze tabel: Rentabiliteit totale vermogen

%

Rentabiliteit eigen vermogen

%

Timmerbedrijf Jens Müller

26,5

Fruitteeltbedrijf Beter Betuwe BV

57,7


12,5


49,1

Houtzagerij J.P. Smit

9,2

Houtzagerij J.P. Smit

22,9

e

48

Timmerbedrijf Jens Müller is voor een bank het aantrekkelijkst om in te investeren, omdat het totale vermogen daar het meeste opbrengt. En een lening van de bank hoort bij het totale vermogen.


Opdracht 1.22

De liquiditeit van bedrijven berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Bijvoorbeeld: leveranciers, het energiebedrijf en een transportbedrijf. b Het geld dat in de kassa zit en het geld dat op de bank staat. c De inventaris en de voorraad planten. d Het bedrijfspand en de grond waarop het bedrijf staat. e Als je niks wilt verkopen, kun je het beste een lening van de bank vragen. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Alle bezittingen behalve het bedrijfspand en de grond. 3 € 49.910,- (bedrijfsauto) + € 25.300,- (inventaris) + € 54.400,- (machines) + € 13.000,- (voorraad fruit) + € 13.990,- (banksaldo) + € 1.200,- (debiteuren) + € 1.500,- (kassaldo) = € 159.300,-. 4 Lening oom en Crediteuren. 5 € 17.000,- + € 9.500,- = € 26.500,-. 6 De liquiditeit van fruitteeltbedrijf Beter Betuwe BV is: (€ 159.300,- : € 26.500,-) × 100% = 601,1%. 7 Uit het antwoord moet duidelijk worden dat je met een hoog liquiditeitspercentage in staat bent schulden op korte termijn af te lossen. 8 Geen antwoord aanwezig. 9 Zie deze tabel: Timmerbedrijf Jens Müller

Zalmkwekerij De Wit & Zn.

Vlottende bezittingen

€ 73.300,-

€ 185.600,-

Kort vreemd vermogen

€ 165.-

€ 206.500,-

Liquiditeit

444,2%

89,9%

10


Afsluiting De antwoorden zijn: a Zie deze tabel: Liquiditeit

%


601,1


444,2

Zalmkwekerij De Wit & Zn.

89,9

❑ BOEKHOUDEN

49

b

c d e f Opdracht 1.23

De liquiditeit van zalmkwekerij De Wit & Zn. zit onder de 100%. Dat betekent dat het bedrijf zijn schulden op korte termijn niet kan terugbetalen. Daar kan de bank dus wel eens moeilijk over doen. Crediteuren. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig.

De solvabiliteit van bedrijven berekenen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Dat je een bekende geen rente hoeft terug te betalen is eigenlijk onterecht. Als die persoon het geld op de bank had laten staan, had hij immers rente gekregen. e Geen antwoord aanwezig. f Het is logisch om de bank met het laagste rentetarief te kiezen. Dan ben je het goedkoopst uit. g Om een grote lening van de bank te krijgen, wil de bank wel weten of je de lening kunt terugbetalen. h Ook van een bedrijf wil een bank weten of de lening wel kan worden terugbetaald. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Het eigen vermogen en het totale vermogen. 3 Solvabiliteit = (eigen vermogen : totale vermogen) × 100% 4 Zie deze tabel:

Naam van het bedrijf

Berekening solvabiliteit

Banketbakkerij M. Bos

(€ 91.000,- : € 551.000,-) × 100% =

Mosselkwekerij De Zwart

(€ 350.000,- : € 700.00) × 100% =

% 16,5 50

Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Mosselkwekerij De Zwart. e Dit betekent dat van elke euro in het bedrijf 50 cent uit het eigen vermogen komt. Bij een solvabiliteitspercentage boven de 20% is het meestal geen probleem om een lening bij een bank te krijgen. f Nee, het solvabiliteitspercentage van dit bedrijf ligt onder de 20%. Dus de bank zal eerst precies willen weten of het bedrijf de lening wel kan terugbetalen.

50


2

Vragen 2.1

a

Milieukosten en -opbrengsten

c

Het aantal kilometers dat je rijdt, de zuinigheid en grootte van het vervoermiddel en de soort brandstof. Met een grootvervoermiddel kun je veel meer vervoeren. De gemiddelde brandstofkosten zijn dan lager. Autogas.

Vragen 2.2

a b

Bij de verbranding komen schadelijke stoffen vrij. Een deel betaal je met de motorrijtuigenbelasting. Een ander deel is de accijns.

Vragen 2.3

a b

Omdat je dan minder milieubelasting hoeft te betalen. Door het transport goed te plannen en per keer meer goederen mee te nemen.

Vragen 2.4

a b c

Kosten voor het gebruik van elektriciteit, water, gas en olie. Geen grootverbruiker. Muur- en vloerverwarming en verwarming door zonnepanelen.

Vragen 2.5

a b

Om het energieverbruik in Nederland naar beneden te krijgen. Groene energie.

Vragen 2.6

a b

Door energiebesparende maatregelen, verandering van gedrag en gebruik van alternatieve energiebronnen. Wind, zon en biogas.

Vragen 2.7

a b

Uit het opslaan, ophalen en verwerken van het afval. Groen afval.

Vragen 2.8

a b

Omdat de verwerking van afval energie kost. En die energie moet natuurlijk ook betaald worden. Van de hoeveelheid en het soort afval.

Vragen 2.9

a b c

Papier, karton en afbreekbaar plastic. Groente-, fruit- en tuinafval. Recyclen is het gebruik van afval om er nieuwe materialen van te maken.

Vragen 2.10

a

Omdat er ook steeds meer mensen komen die milieuvriendelijke producten willen kopen. Ja.

b

b Vragen 2.11

Vragen 2.12

❑ MILIEUKOSTEN EN -OPBRENGSTEN

a b

Bijvoorbeeld een zuinige auto of machine kopen, isolatie aanbrengen en gewone lampen vervangen door spaarlampen. Milieu-investeringsaftrek.

a b

Groene energie is goedkoper en beter voor het milieu. Door subsidies en belastingvoordeel te verstrekken.

51

Vragen 2.13

Opdracht 2.1

a b

Als je je aan de milieuregels houdt die voor dat keurmerk gelden. Het keurmerk geeft aan dat het product biologisch is geproduceerd.

Een transportadvies schrijven Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Bestelauto. c Nee, want je kunt er maar heel weinig in meenemen. Als je veel moet transporteren kan een bestelbus of een vrachtwagen dus toch goedkoper zijn. d Transportkosten bestaan uit brandstofkosten en milieubelastingen. e Geen antwoord aanwezig. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Geen antwoord aanwezig. 3 Jetty Klaverblad. 4 De Wit & Zn. 5 Jan Hoed. 6 Zie deze tabel:

Bedrijf

Gemiddelde lading per week

Jetty Klaverblad

20 m3 × 1 = 20 m3

De Wit & Zn.

5 m3 × 3 = 15 m3

Jan Hoed

1 m3 × 25 = 25 m3

7 8 9 10 11 12

13 14

52

Jan Hoed. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Er zijn verschillende mogelijkheden. Sommigen zullen bijvoorbeeld zeggen dat de paddestoelenkweker een bestelauto moet nemen omdat hij per transport maar 1 m3 goederen hoeft te vervoeren. Anderen zeggen misschien dat hij beter een vrachtwagen kan nemen en in plaats van 25 keer een klein transport te rijden beter op 1 dag langs al die adressen kan gaan. Om milieuvriendelijk te transporteren moet een bedrijf in ieder geval het transport goed plannen, zuinig rijden, een zuinig en schoon vervoermiddel gebruiken en schone brandstof gebruiken. Voordelen voor het transportbedrijf zijn efficiëntie en geldbesparing. Voordelen voor het milieu zijn minder energieverbruik en minder uitstoot van schadelijke stoffen. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig.


Afsluiting Geen antwoorden aanwezig. Opdracht 2.2

Tips geven om energie te besparen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Groentekwekerij. c Energiekosten zijn kosten voor het verbruik van elektriciteit, water, gas en olie. d Je kunt isoleren, muurverwarming nemen, spaarlampen gebruiken, een biogasinstallatie neer laten zetten, kranen niet onnodig laten lopen, zonnepanelen nemen, dubbele beglazing nemen, lichten op tijd uitdoen, enzovoort. e Door energie te besparen, help je het milieu en heb je minder kosten. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Geen antwoord aanwezig. 2 Dingen die energie kosten, zijn de verwarming, de verlichting, de airconditioning, de watervoorziening, machines, computers, enzovoort. 3 Geen antwoord aanwezig. 4 Geen antwoord aanwezig. 5 Geen antwoord aanwezig. 6 Geen antwoord aanwezig. 7 Geen antwoord aanwezig. 8 Geen antwoord aanwezig. 9 Geen antwoord aanwezig. 10 De tips gaan over energiebesparende maatregelen, verandering van gedrag en/of het gebruik van alternatieve energiebronnen. 11 Geen antwoord aanwezig. Afsluiting Geen antwoorden aanwezig.


53

Opdracht 2.3

Gegevens verzamelen over afval op een bedrijf Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b De antwoorden zijn:

Koeken

Appels

Papier en/of karton

X

(X)

Plastic

X

(X)

Brood

Bonen

Frituurvet

X

(X)

X

Metaal

X

Glas

X

GFT-afval

X

(X)

Chemisch afval Overig afval

X

c d e

Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig. Je ouders.

Uitvoering Geen antwoorden aanwezig. Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Bijna alle afvalsoorten kunnen in principe worden gerecycled. e Dat is goed voor het milieu. Het afval hoeft dan namelijk niet te worden verbrand. Ook hoeven er minder nieuwe grondstoffen te worden gebruikt. Opdracht 2.4

Een informatieposter maken over milieuvriendelijk ondernemen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Het gaat goed met de Nederlandse paprikakwekers. b Een groene ondernemer is een ondernemer die op allerlei gebied (transport, energie, afval en producten) rekening houdt met het milieu.

54


c d e

Het is tegenwoordig gemakkelijk tot heel gemakkelijk om biologische producten te kopen. Geen antwoord aanwezig. Geen antwoord aanwezig.

Uitvoering Geen antwoorden aanwezig. Afsluiting Geen antwoorden aanwezig. Opdracht 2.5

Milieuvriendelijke producten zoeken Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Keurmerk 1. c Keurmerk 4. d Geen antwoord aanwezig. Uitvoering Geen antwoorden aanwezig. Afsluiting De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Geen antwoord aanwezig. d Mogelijke andere keurmerken zijn bijvoorbeeld het ‘kip-in-wei’-label op eieren of het ‘dolphin-friendly’-label op blikjes tonijn. e Geen antwoord aanwezig. f Een milieukeurmerk hoeft een product niet duurder te maken. Als een milieuvriendelijk product populairder is dan een product dat niet milieuvriendelijk is gemaakt, kan het eerste zelfs goedkoper zijn.


55

3

Vragen 3.1

a b

Chinese kleding is goedkoop, omdat in China de productiekosten laag zijn. Export.

Vragen 3.2

a b

Meer export. Onjuist.

Vragen 3.3

a b

Doorvoer. Onjuist.

Vragen 3.4

a b c

Een voordeel van vrijhandel is dat landen zich kunnen specialiseren. Arbeidsverdeling. Een nadeel van vrijhandel is dat sommige landen geen kans hebben om bepaalde producten te maken.

Vragen 3.5

a b

Protectie betekent dat er minder concurrentie is. Bedrijven hoeven dus minder hun best te doen om de markt te veroveren. Subsidie geven.

Vragen 3.6

a b

Meer vrijhandel. Open economie.

Vragen 3.7

a b c

Landen van de Europese Unie mogen onderling vrij handelen. Turkije. De doelen van de Europese Unie op het gebied van de landbouw en visserij zijn een eerlijke arbeidsverdeling, redelijke prijzen voor landbouw- en visserijproducten en de bevordering van de technologie op het gebied van landbouw en visserij.

Vragen 3.8

a b

Dat zijn alle klanten van een bedrijf bij elkaar. Door in het buitenland een bedrijf te vestigen.

Vragen 3.9

a b

In deze landen zijn de lonen laag, zodat er goedkoper geproduceerd kan worden. Hoofdkantoor.

Vragen 3.10

a

De aanwezigheid van grondstoffen, lagere energieprijzen en lagere transportkosten. Omdat hij het product dan niet helemaal vanuit zijn eigen land naar het buitenland hoeft te vervoeren.

b

Vragen 3.11

56

Handel over de grens

a b

Arbowetgeving en milieuwetgeving. Streng.


Opdracht 3.1

Een tekening maken over de export en import van Nederland Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Zie deze tabel:

In Nederland gemaakt

Uit het buitenland gehaald

Yoghurt

Nike-sportschoen

Fiets

Ananas Nokia-mobieltje

c



De herkomst van producten bepalen Oriëntatie Geen antwoorden aanwezig. Uitvoering Geen antwoorden aanwezig. Afsluiting Geen antwoorden aanwezig.

Opdracht 3.3

Een discussie voeren over handelsafspraken Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Geen antwoord aanwezig. c Australië verbiedt de invoer van fruit om buitenlandse plantenziekten te voorkomen. d Geen antwoord aanwezig. e Geen antwoord aanwezig. f Geen antwoord aanwezig.

❑ HANDEL OVER DE GRENS

57


Euro’s kopen Oriëntatie De antwoorden zijn: a Oostenrijk, België, Cyprus, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Luxemburg, Malta, Nederland, Portugal, Slowakije, Slovenië en Spanje. b Bulgarije, Denemarken, Tsjechië, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Zweden en Verenigd Koninkrijk. c Wisselkoers. d Geen antwoord aanwezig. e Het eerste hokje moet aangekruist worden. f Het tweede hokje moet aangekruist worden. g Het eerste hokje moet aangekruist worden. Uitvoering De antwoorden zijn: 1 Laatkoers. 2 Euro’s : laatkoers = vreemd geld. € 250,- : 0,8612 = 290,29 Amerikaanse dollars. 3 Biedkoers. 4 Vreemd geld × biedkoers = euro-bedrag. 34 × 0,4667 = € 15,87 5 − € 55,55 : 0,1256 = 442,28 Noorse kronen. − € 378,- : 1,7591 = 214,88 Cyprische ponden. − 360 : 0,8442 = € 303,91. − € 89,56 : 0,2789 = 321,12 Poolse zloty. − 549,75 : 1,4378 = € 790,43. − 80 : 0,2756 = € 22,05. 6 Geen antwoord aanwezig. 7 Geen antwoord aanwezig. Afsluiting Geen antwoorden aanwezig.

58


Opdracht 3.5

Een vragenlijst opstellen voor een Nederlandse ondernemer in het buitenland Oriëntatie De antwoorden zijn: a Geen antwoord aanwezig. b Zie deze tabel:

Buitenlands bedrijf met vestigingen in Nederland

Nederlands bedrijf met buitenlandse vestigingen

Nederlands bedrijf zonder buitenlandse vestigingen

IKEA

Philips

Bakker Bart

Cisco Systems

Campina

V&D

c d

Andere voorbeelden van buitenlandse bedrijven in Nederland zijn McDonald's, C&A, British Petrol, Douglas en UPS. Andere voorbeelden van Nederlandse bedrijven die ook in het buitenland zitten, zijn Heineken, Randstad Uitzendbureau, Rabobank, TNT en Ahold.

Uitvoering Geen antwoorden aanwezig. Afsluiting Geen antwoorden aanwezig.

❑ HANDEL OVER DE GRENS

59

60


Vakwerk! Antwoorden Agrarische bedrijfseconomie. Deel 2 (KB) Studio Maan, Feico Hoekstra

Recommend Documents