AANTEKENEN SBS Broadcasting B.V. t.a.v. Afdeling Juridische Zaken Postbus 18179 1001 ZB AMSTERDAM
Datum 24 oktober 2002
Onderwerp besluit bestuurlijke boete
Uw kenmerk
Ons kenmerk JuZa-005793-ibo
Contactpersoon Mevr. mr. I.M. Borninkhof
Doorkiesnummer (035) 7737 754
Op 7 juni 2002 hebben wij gedurende een etmaal televisieprogramma’s van de landelijke omroepinstellingen gecontroleerd op de naleving van de mediawettelijke regels met betrekking tot reclameboodschappen. Uit ons onderzoek van de zenders SBS 6 en Net 5 is het navolgende gebleken. Bij brief van 29 augustus 2002 hebben wij ons voornemen bekend gemaakt om aan u een bestuurlijke boete op te leggen, wegens overtreding van artikel 52d, vierde lid van het Mediabesluit. Tevens hebben wij u daarin om uitleg gevraagd betreffende een mogelijke overtreding van artikel 52d, zesde lid van het Mediabesluit. Tijdens de hoorzitting van 26 september 2002 bij het Commissariaat heeft u uw zienswijze naar voren gebracht en informatie gegeven. Het verslag van de hoorzitting is bijgevoegd. 1.
Maximum duur reclameboodschappen per uur
Feiten Op 7 juni 2002 bestaat het programma van SBS 6 in twee klokuren voor méér dan 12 minuten per uur uit reclameboodschappen. Van 08:00 tot 09:00 uur is 13 minuten en 13 seconden uitgezonden en van 20:00 tot 21:00 uur is 13 minuten en 58 seconden uitgezonden. Het programma van Net 5 bestaat op 7 juni 2002 eveneens in twee klokuren voor méér dan 12 minuten per uur uit reclameboodschappen. Van 01:00 tot 02:00 uur zijn 13 minuten en 51 seconden uitgezonden, van 02:00 tot 03:00 uur zijn 14 minuten en 13 seconden uitgezonden. Relevante regelgeving Artikel 52d, vierde lid van het Mediabesluit: 4. Het programma van een commerciële omroepinstelling bestaat voor ten hoogste twaalf minuten per uur uit reclameboodschappen of telewinkelboodschappen.
Overweging Zowel op SBS 6 als op Net 5 bestaat het programma op 7 juni 2002 voor meer dan 12 minuten per uur uit reclameboodschappen. U heeft hierdoor naar ons oordeel artikel 52d, vierde lid van het Mediabesluit overtreden. Tijdens de hoorzitting heeft u aangevoerd dat deze overtreding het onvermijdelijke gevolg is van commercieel omroep bedrijven. Immers, u zult steeds streven naar een zo volledig mogelijke invulling van de beschikbare reclamezendtijd. Doordat programma’s niet altijd op de geplande tijden aanvangen dan wel eindigen, verschuiven de tussenliggende reclameblokken mee. Het gevolg daarvan kan zijn dat enkele reclameminuten eerder worden uitgezonden dan gepland. Met name doet zich dat voor in de nachtelijke uren waar sprake is van een zogenaamde ‘nachtloop’ (herhaling van programma’s). Door een te kort programma wordt per herhaling het tijdstip van het er na komende reclameblok steeds meer vervroegd. Hierdoor kan het gebeuren dat de reclame minuten van een bepaald klokuur terechtkomen in het voorgaande klokuur. Het totaal aantal uitgezonden minuten in dat voorgaande klokuur wordt daardoor hoger dan de geplande en toegestane 12 minuten. Deze gang van zaken heeft verder tot gevolg dat op enig moment van de dag het totale aantal minuten in een klokuur heel laag zal zijn, bijvoorbeeld maar acht minuten. Het maximumpercentage aan reclamezendtijd (zijnde 15 %) is door u niet overschreden. U verzoekt het Commissariaat daarom af te zien van het opleggen van een boete. Wij erkennen dat de verkoop van reclamezendtijd een belangrijke inkomstenbron is voor een commerciële omroep. Dit betekent echter niet dat daarvoor regelgeving aan de kant moet worden geschoven. De regels betreffende minimumduur en maximumduur van reclame zijn helder en eenduidig en laten geen ruimte voor interpretatie. Voor zover u betoogt dat het overschrijden van de reclamemaxima in enig klokuur inherent is aan het zijn van een omroepbedrijf, dient u ook de consequenties van die overschrijding zelf te dragen. Het feit dat overschrijding van reclamemaxima ‘er nu eenmaal bijhoort’ maakt die overschrijding niet verschoonbaar. U blijft zelf verantwoordelijk voor een uit een overtreding voortvloeiende boete. Gelet op de regelgeving zien wij in de door u naar voren gebrachte zienswijzen geen aanleiding om van de voorgenomen boete af te zien. 2.
Maximum duur blokken van telewinkelboodschappen
Feiten Op 7 juni 2002 zijn op SBS 6 zes blokken van telewinkelboodschappen uitgezonden. Ieder blok wordt voorafgegaan door, dan wel afgesloten met een omlijsting met de tekst ‘SBS 6 Thuiswinkelen’. Tegelijkertijd zegt een voice over: “Dan volgt nu het thuiswinkelprogramma van SBS 6”, dan wel “Dit was een thuiswinkelprogramma van SBS 6”. Gedurende de uitzending van ieder blok is links boven in beeld voortdurend de tekst ‘SBS 6 thuiswinkelen’ zichtbaar. Tussen 01:30 en 3:30 uur worden blokken van telewinkelboodschappen uitgezonden met de naam TV Select (23:02 minuten) en de naam Tel Sell (respectievelijk 25:57, 21:44 en 27:11 minuten). Overdag wordt tussen 11:35 en 12:00 uur een telewinkelblok genaamd Studie Nieuws op 6 uitgezonden (24:50 minuten). Vervolgens wordt tussen 12:00 en 14:00 uur een telewinkelblok uitgezonden met de naam Home Shopping Europe (2:00 uur). De totale duur van de blokken van telewinkelboodschappen op SBS 6 bedraagt 4:02:44 uur.
JuZa-005793-ibo • blad 2
Relevante regelgeving Artikel 52d, zesde lid van het Mediabesluit: 6. In het programma van een commerciële omroepinstelling zijn ten hoogste acht blokken van telewinkelboodschappen per dag opgenomen, die per blok zonder onderbreking ten minste vijftien minuten duren en waarvan de totale duur ten hoogste drie uur per dag is. Het tweede tot en met vijfde lid zijn niet van toepassing op deze blokken van telewinkelboodschappen. Overweging Op SBS 6 is gedurende 24 uur meer dan 3 uur aan blokken van telewinkelboodschappen uitgezonden. U heeft daarmee artikel 52d, zesde lid van het Mediabesluit overtreden. Tijdens de hoorzitting heeft u een verklaring gegeven voor de reden van deze overtreding. Uw omroep was er van uitgegaan niet meer dan drie uren aan blokken van telewinkelboodschappen te hebben uitgezonden. U heeft uiteengezet hoe het verschil in berekening heeft kunnen ontstaan. In de eerste plaats gaat SBS uit van een programmadag van 02:00 tot 026:00 uur. Het Commissariaat hanteert een dagprogrammering van 00:00 tot 24:00 uur. Het eerste blok aan telewinkelboodschappen (met een lengte van 23 minuten) is begonnen om omstreeks 01:30 uur, zodat dit door het Commissariaat is toegerekend aan 7 juni 2002, terwijl dit zelfde blok door SBS wordt toegerekend aan 6 juni 2002. Vervolgens heeft zich nog een verschuiving in de nachtelijke uren voorgedaan, zoals reeds omschreven bij de overtreding betreffende het overschrijden van de maximumduur aan reclameboodschappen per uur. Een blok van telewinkelboodschappen werd om 25:59:32 uur uitgezonden, dus zowel in de systematiek van SBS als van het Commissariaat op 7 juni 2002. SBS had het blok echter ruim 10:30 minuten eerder gepland, in de programmering van 6 juni om 25:49:09 (in werkelijkheid en volgens de systematiek van het Commissariaat op 7 juni om 01:49:09 uur). Het 2 uur durende blok van telewinkelboodschappen van Homeshopping Europe (uitgezonden vanaf 12:00 uur) had blijkens uw contract met Homeshopping Europe moeten bestaan uit twee blokken van telewinkelboodschappen met een duur van 48 minuten, en twee reclameblokken met losse telewinkelboodschappen van elk 12 minuten. U betreurt het dat dit niet gebeurd is. U concludeert dat in de boeken van SBS per saldo sprake is van een overtreding van slechts 4 minuten in plaats van een overtreding van ruim een uur. Wij kunnen uw conclusie niet volgen. Onverminderd hetgeen u daarover naar voren heeft gebracht tijdens de hoorzitting dient het in beginsel voor de beoordeling van reclamezendtijd niet uit te maken of wij de uren van 00:00 tot 02:00 uur zouden betrekken bij dezelfde dag of bij de dag ervóór. Immers, ook in de twee eerste uren van 8 juni 2002 kunnen blokken van telewinkelboodschappen voorkomen. Wel dient een eenmaal gekozen methode consequent te worden toegepast. Voor het onderzoek naar reclamezendtijd wordt reeds jaren het tijdvak van 00:00 tot 24:00 uur gehanteerd, zodat dit bij u genoegzaam bekend mag worden verondersteld. Wij zien in uw zienswijzen geen aanleiding om onze meting aan te passen en uit te gaan van 02:00 tot 26:00 uur. Uitgaande van dit tijdvak is er, zij het onbedoeld, ruim een uur te veel aan blokken van telewinkelboodschappen uitgezonden. Opzet is geen criterium dat in de beoordeling, of sprake is van een reclamezendtijdovertreding, kan worden betrokken. Het kan hooguit worden meegewogen bij de bepaling van de ernst van de overtreding.
JuZa-005793-ibo • blad 3
3.
Bestuurlijke boete
Op grond van artikel 135, eerste lid van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete een vaste berekeningsgrondslag die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid wordt vermenigvuldigd. Maximum duur reclameboodschappen per uur Bij overtreding van het bepaalde bij artikel 52d, vierde lid van het Mediabesluit geldt voor u als commerciële omroep met een publieksbereik van meer dan 500.000 huishoudens een berekeningsgrondslag van € 9.000,-. Voor de ernst van de overtreding kennen wij 2 punten toe nu u op één dag zowel in het programma van SBS 6 als in het programma van Net 5 onderhavige overtreding heeft begaan. Voor de mate van verwijtbaarheid voor wat betreft het programma van SBS 6, waren wij voornemens een punt toe te kennen wegens recidive. Wij nemen daarbij in aanmerking dat het teveel aan minuten in het ene uur gecompenseerd is door minder reclameminuten in het voorgaande en in het navolgende uur. Wij kennen daarom voor de mate van verwijtbaarheid geen punten toe. Wij leggen u een boete op van € 18.000,- wegens overtreding van artikel 52d, vierde lid van het Mediabesluit. Maximum duur blokken van telewinkelboodschappen Bij overtreding van het bepaalde bij artikel 52d, zesde lid van het Mediabesluit geldt voor u als commerciële omroep met een publieksbereik van meer dan 500.000 huishoudens een berekeningsgrondslag van € 9.000,-. Er is sprake van een overschrijding van ruim één derde van de toegestane maximumduur van blokken van telewinkelboodschappen. Wij houden ditmaal rekening met het feit dat u meende uit te kunnen gaan van een tijdvak van 02:00 tot 26:00 uur, waardoor u de blokken van telewinkelboodschappen op een andere wijze hebt ingedeeld in uw dagprogramma. Daarom kennen wij voor de ernst van de overtreding slechts 1 punt toe, zijnde de laagste vermenigvuldigingsfactor. Voor de mate van verwijtbaarheid kennen wij geen punten toe. Er zijn ons hiervoor geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Wij leggen u een boete op van € 9.000,- wegens overtreding van artikel 52d, zesde lid van het Mediabesluit. Totaal In totaal leggen wij u een bestuurlijke boete op van € 27.000,- wegens overtreding van artikel 52d, vierde lid en zesde lid van het Mediabesluit.
JuZa-005793-ibo • blad 4
4.
Betaling
Wij verzoeken u de aan u opgelegde boete binnen vier weken na ontvangst van dit besluit aan het Commissariaat voor de Media over te maken op bankrekeningnummer 67.57.61.239 van de INGbank te Hilversum ten name van het Commissariaat voor de Media. Commissariaat voor de Media
prof. dr. J.J. van Cuilenburg Voorzitter
drs. L. van der Meulen Commissaris
Wij wijzen u erop dat op grond van de Algemene wet bestuursrecht de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit betrokken is daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt een bezwaarschrift kan indienen bij het Commissariaat voor de Media, Postbus 1426, 1200 BK Hilversum.
Bijlagen 2.
JuZa-005793-ibo • blad 5
