NR. 14 MAART 2012 EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

NR. 14 | MAART 2012

EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

‘De staatssecretaris moet man en paard noemen’ Grashoppers, ‘unieke kavelruil’ met bedrijfspanden

WWW.

Inhoud

3

Thijs, Marco en Frits Witte

4 Interview

7 De kwestie

Bij ‘Henneboe’ is het gras bij de buren niet groener

Tweede Kamerlid Esmé Wiegman: Staatssecretaris moet man en paard noemen

Nieuwe plek voor Nickerson-Zwaan voorbeeld van eind goed, al goed?

10 Reportage

12 Twitterview

13 Jubileum

Trainen met veehouder Kees Boekel in het Jisperveld voor de Elfstedentocht

@Geertklaver: grondruil staat los van economische tijdsgeest

Stivas organiseert symposium, want vijftig jaar is ‘niet niks’

14 Achtergrond

16 Het wisselgesprek

18 Portret

‘Gesprek bij gemaal legde basis voor unieke kavelruil’

Gebiedsontwikkelaars in Limburg: overheid moet vooral ook durven loslaten

Topfokker Gerard de Graaf vergelijkt melkveehouderij met topsport

20 Jubileum

22 Focus op de regio

23 Ruilcolumn

Stivas-partner Kadaster kijkt over grenzen heen

Ruilen voor landbouw wegverbredingen en een nieuwe waterloop

Jan Hylkema van de recreatieschappen ziet vooral kansen in de samenhang

Wie, Waar, Wat

24 Jaarverslag Stivas volop in voorbereiding voor volgende ‘doorstart’

Kijk voo volle dige r het ver www .stiv haal op as port rette nh.nl/ ngal erij

Wie

Waar

Wat

De broers Thijs, Frits en André Witte hebben

Kavelruil ‘Henneboe’ is het eerste concrete

Aan de basis van kavelruil ‘Henneboe’ stond een

op Texel een gemengd bedrijf van 170 hectare.

resultaat van het project Kavelruil Texel Oude

pootaardappelenteler die 13,5 hectare land dat

Thijs (links) en Frits flankeren op de foto

Land, dat voortvloeit uit het agrarisch struc-

hij al enkele jaren verhuurd, wilde verkopen.

Marco, Thijs’ oudste zoon, die parttime op het

tuuronderzoek dat Stivas op het eiland heeft

En passent werd het de katalysator van een

bedrijf werkt en op termijn mogelijk ook firmant

uitgevoerd. ‘Henneboe’ is uiteindelijk kleiner

kavelruil, die leidde tot grotere en meer

wordt. Pootaardappelen vormen de belang-

geworden dan aanvankelijk de bedoeling

cou­r ante huis- en veldkavels, erfuitbreiding en

rijkste teelt in het bouwplan. Daarnaast wordt

was. Witte: “Probleem is dat veel agrariërs te

verbetering van de waterhuishoudkundige

geïnvesteerd in de melkveehouderij. “Eens te

verknocht zijn aan hun eigen land. Volgens

situatie. Stivas hoopt dat ‘Henneboe’ op Texel

meer is kavelruil een prima manier gebleken

het spreekwoord is het gras bij de buurman

een voorbeeld­f unctie heeft. Witte ook. “Kavel­

om de verkaveling te verbeteren”, aldus

altijd groener. Nou, dus niet! Uiteindelijk zijn

ruilen kunnen een einde maken aan de vele

Thijs Witte.

er zes partijen over gebleven.”

kleine en oncourante percelen op het eiland.” STIVAS MAART 2012 3

INTERVIEW

Tweede Kamerlid Esmé Wiegman hekelt kabinetsbeleid

‘Staatssecretaris moet man en paard noemen’ ‘Spierballenpolitiek’, noemt Esmé Wiegman het landbouw- en natuurbeleid van staatssecretaris Henk Bleker. Het Tweede Kamerlid van de Christen Unie wil eindelijk eens helderheid over de gevolgen van de nieuwe koers die dit kabinet vaart. Erg optimistisch is ze niet. “Uiteindelijk moeten er bij bezuinigingen namelijk ook rekeningen worden gepresenteerd. Waar die komen te liggen en hoe hoog die zijn, is volstrekt onduidelijk. Dat de klap hard aankomt, dat is wel zeker. Daarom moet de staatssecretaris man en paard noemen.” Wiegman heeft in de Tweede Kamer al herhaaldelijk de

en kwam ik beroepshalve en inhoudelijk met de land- en

microfoon gepakt om Bleker om toelichting te vragen op

tuinbouw in contact. De liefde voor de stad Zwolle zit ’m niet

zijn harde oneliners. De aandacht van Stivas Magazine werd

alleen in de bebouwing, maar ook in het fantastische buiten-

getrokken toen ze vorig najaar meerdere malen opkwam

gebied, waarin de boeren een belangrijke rol spelen.

voor lopende kavelruilen, die stil kwamen te liggen doordat

De integrale gebiedsontwikkeling rond Zwolle spreekt me

de staatssecretaris alle ontwikkelingen in het buitengebied

enorm aan.”

bevroor. “Sowieso een vreemde opstelling, want de dynamiek

haar op te zoeken op het fractiekantoor aan het Binnenhof.

“Mijn politieke inspiratie haal ik uit de Bijbel. Daarin is

De secretaresse verontschuldigd zich dat Wiegman iets is

rentmeesterschap een belangrijk aspect. We moeten goed

verlaat door stemmingen in de Tweede Kamer. Als even later

zorg dragen voor de aarde, qua beheer. Daar zit ook een

een luid rinkelende bel klinkt – ten teken dat de stemmen zijn

duidelijke opdracht in: ga er mee aan de slag! Het is dus

geteld – druppelen de Kamerleden binnen via de gangen van

geen kwestie van conserveren. Mijn aandacht tijdens de

de oude Tweede Kamer. Onder hen ook Wiegman die haar

begrotings­behandeling ging vooral uit naar de natuur.

werkkamer wijst. Wat gelijk opvalt is een spread van dagblad

Daar ligt mijn grootste zorg. Wat gaat dit betekenen voor de

De Stentor met de ‘Koeien, koeien en koeien…’, die meer dan

leefbaarheid? Hoe zit het met de beleving en bereikbaarheid

oppervlakte, maar hechten veel meer aan het idee erachter.

maatschappelijke organisaties uit zichzelf de samenwerking

de helft van een prikbord in beslag neemt.

van natuur? Maar ook: hoe staat dit tegenover de internatio-

Die bezuinigingen zijn niet gratis. Ergens komt de rekening

gezocht. Nu gebeurt dat ook nog wel, maar dat is veel meer

nale verplichtingen? En dan niet verwijtend – ‘wat wil Brussel

te liggen. Waar is nog onduidelijk. Neem de EHS: die gaan

noodgedwongen. Op zich liggen daar ook zeker nog nieuwe

Wat heeft u met landbouw?

nu weer van ons?’ – maar ook omdat de regelgeving omtrent

we kleiner maken, want dat zou goedkoper zijn. Maar

kansen, maar het motief is wel anders. Ik ben ook wel

Wiegman: “Veel. Vanwege mijn politieke werk, maar ook van

de biodiversiteit niet zomaar uit de lucht is gegrepen.”

wetenschappelijk is bewezen dat juist in de grotere wat

benieuwd hoe dat uitpakt. Gaat straks iedereen weer voor zijn

robuustere gebieden het eenvoudiger is om de biodiversiteit

eigen hachje? Nu weet niemand waar die aan toe is. Iedereen

stelt Wiegman. Bleker heeft inmiddels het buitengebied weer toestemming gegeven om ‘te bewegen’, maar de zorg van

vroeger uit. Ik kom zelf niet van een boerenbedrijf en ik heb

Foto: Anne Paul Roukema / inhisimage.nl

Wiegman is nog lang niet weggenomen. Reden genoeg om

Tijdens de begrotingsbehandeling trok u een ver­ gelijking tussen de portefeuille ‘landbouw en natuur’ en het ter beschikking krijgen van een landgoed van een familielid. Wilt u dat nog eens toelichten?

in het platteland is zo groot, dat die zich niet laat stil leggen,”

‘Het is me veels te eenvoudig om verantwoordelijkheid over kavelruil bij provincie te leggen’

U heeft dus niet veel vertrouwen in het beleid van Bleker?

te bewaren.”

vraagt om extra duidelijkheid, ook de boeren.”

in de Haarlemmermeer. Mijn beste vriendinnetje woonde op een akkerbouwbedrijf en daar speelden we heel veel, zeg maar

“Het is tekort door de bocht. En ik vraag me dus ook af of het

Er is minder geld, zoveel is wel al duidelijk…

tussen de aardappelen en de suikerbieten. Later als raadslid

haalbaar is. Het is wat mij betreft niet eens zozeer een kwestie

De kritiek luidt dat het beleid van Bleker de natuur en landbouw weer uit elkaar drijft. Deelt u die mening?

in Zwolle had ik ruimtelijke ordening in de portefeuille

van eens of oneens. We zitten ook niet vast aan de precieze

“Helaas wel. In de vorige periode hebben de verschillende

gebied kunnen temporiseren. Hoe kunnen we veel meer

ook niets in die richting gestudeerd, maar ben wel opgegroeid

4 STIVAS MAART 2012

“We moeten nu kijken hoe we het beleid voor het landelijk

STIVAS MAART 2012 5

DRIE MENINGEN werken aan robuustere natuurgebieden, omdat die vanuit

Vanwaar die warme aandacht voor kavelruil?

de eigen dynamiek en kracht ook oplossingen aandragen.

“Dat komt nog voort uit de politieke periode in Zwolle. Ik

Wij hangen ook niet zwaar aan de precieze hectares voor de

ben echt onder de indruk geraakt van de integrale processen,

Ecologisch Hoofdstructuur. Daar mag best wat van af, maar

die daar vaak uitmondden in een kavelruil. Het is dus ook

ook dan geldt: er is nog teveel onduidelijk om precieze keuzes

geen doel op zich, maar een sterk middel om resultaten te

te maken. Neem alleen al de BBL-gronden. Van wie zijn ze?

bereiken. Het is goed om in een open gesprek duidelijk te

Welke grondprijs hangt er aan? Er is in korte tijd best veel

maken welke plannen er leven en welke perspectieven er zijn.

grond aangekocht. Dat heeft ook prijsopdrijvend gewerkt. Het

Voor de begeleiding van dat proces is een onafhankelijke

is lastig om percelen in tijden van crisis voor een lagere prijs

instantie nodig, zoals dus bijvoorbeeld Stivas.”

terug te leveren.”

Eind vorig jaar bezocht u Agriboard, wat is uw indruk van het noorden van de provincie?

Vrijwillige kavelruil is een zaak van de provincie, stelde Bleker in het vorige Stivas Magazine. Hoe kijkt u daar tegenaan?

“Ik ben enorm verrast door de ontwikkelingen die daar

“Het is me te kort door de bocht als de staatssecretaris zegt

plaatsvinden. Er zijn economisch veel nieuwe activiteiten

dat hij daar zelf niet meer over gaat. Zeker in een tijd dat

en het gebied heeft een grote potentie. Zeker omdat via

allerlei potjes onder druk staan. Met integrale gebieds­ont­

Agriboard ook de samenhang wordt gezocht. Wat dat betreft

wikkeling moeten nog zoveel stappen voorwaarts worden

is Agri­portA7een aansprekend voorbeeld van verschillende

gezet. Vrijwillige kavelruil loopt wel degelijk gevaar.

branches die elkaar versterken met goede duurzame op­

Het is me dus veels te eenvoudig om die verantwoordelijkheid

lossingen. Ook Energy Valley biedt nieuwe kansen, hoewel in

door te schuiven naar de provincies, zonder te weten of die

die ‘vallei’ nu ook gebeurt al veel gebeurt. Dat moeten we als

er wel middelen voor kunnen reserveren. Dan is het dus een

overheid ondersteunen. De status Greenport is al een

ordinaire bezuiniging. Waarom zouden we de provincies daar

officiële erkenning van dat belang. Ook Seed Valley is daarvan

niet ook een potje voor geven? Kavelruil is goedkoop, want

een onderdeel. Ik was onder de indruk van het bezoek aan

je hoeft geen nieuwe grond aan te kopen. Maar het is niet

Enza Zaden, een heel innovatief bedrijf. Zulke ondernemers

eenvoudig. Daar moet wel tijd en energie in worden gestoken.

moeten ook de ruimte krijgen om zich verder te blijven

Dat gaat niet vanzelf of voor niets.”

Nieuwe plek Nickerson-Zwaan voorbeeld van ‘eind goed, al goed’?

De kwestie

Begin 2011 leek Nickerson-Zwaan definitief verloren voor de gemeente Harenkarspel: het zaadveredelingsbedrijf had aan de Moorsmeer een perceel gekocht voor nieuwbouw, maar het nieuwe gemeentebestuur stak daar een stokje voor. Ter plekke moest het landschap open blijven en dus mocht Nickerson-Zwaan er bij nader inzien toch niet bouwen. Waarnemend burgemeester Evert Vermeer slaagde er in de ontstane impasse te doorbreken: hij ging bij alle betrokken partijen langs, wist het wederzijdse vertrouwen te herstellen en schakelde Stivas in om alle (ruil)opties in kaart te brengen. Op vrijdag 27 februari 2012 zetten acht deelnemers hun handtekening onder een veelomvattende ruilovereenkomst die is gebaseerd op het vertrek van veehouder Jan Strijbis naar Drenthe. Met de verkoop van zijn boerderij Geestmerheem is ruimte gecreëerd voor een nieuwe, 10 hectare grote locatie voor Nickerson-Zwaan. Op andere plekken in de gemeente Harenkarspel kreeg de agrarische structuur een flinke impuls. Sleutelwoord: perspectief. Burgemeester Evert Vermeer, Manager Research Operations Ton Endhoven van Nickerson-Zwaan en veehouder Cees Ruijter buigen zich over de vraag of kavelruil Geestmerheem een nieuwe dimensie geeft aan het gezegde ‘eind goed, al goed’.

De reacties

ontwikkelen.”

Wat kan de oppositie daar tegen doen? Zo’n soort wisselwerking moet er ook komen in Biovalley, tussen biologische en gangbaar. Die duurzame impuls zal u vanuit het rentmeesterschap dus ook aanspreken…

“Blijven vragen naar duidelijkheid: hoe loopt het af met

“Ik ben er inderdaad een groot voorstander dat de gangbare

omgaan met de ruimtelijke ordening. Ik ben voorstander

sector verder gaat op het spoor van duurzaamheid. Daarmee

van tussenvormen. Zorg voor tijdelijke bestemmingen. Het

bedoel ik niet: voldoen aan de minimumeisen en dan klaar,

buitengebied op slot gooien is geen optie. Daarnaast moeten

maar sectorbreed echt blijven zoeken naar nieuwe methoden.

we open staan voor andere methoden, bijvoorbeeld door

Wel moeten we af van de discussie, of duurzaam hetzelfde

met houtproductie inkomsten te genereren. Nu durft bijna

of misschien zelfs beter is dan biologisch. Beide segmenten

niemand initiatief te nemen, want misschien betekent dat

moeten elkaar geen vliegen afvangen. Er is ruimte op de

wel dat ze dan financieel helemaal niet meer op de overheid

markt voor allebei. Ik zou het mooi vinden als Biovalley

hoeven te rekenen. De staatssecretaris en het CDA doen of ze

daaraan ook een bijdrage kan leveren. Daarvoor is ruimte

de discussie open trekken, maar eigenlijk gooien ze de boel in

nodig, die misschien ook met kavelruil kan worden ver­

het slot. Neem ook het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid.

kregen. Want ruimte is er nog in de Noordkop, net als goede

Daarvan zijn de gevolgen onhelder. Natuurlijk gaat er veel

en vruchtbare gronden. Alleen liggen percelen niet altijd op

geld om in GLB, maar het is niet gratis. Voorwaarde is

de meest handige plek. Dat is toch een ander verhaal dan in

namelijk dat sprake moet zijn van cofinanciering. Het Rijk

bijvoorbeeld Laag-Holland en de Vechtstreek, waar vooral

moet dus ook investeren, maar houdt de hand op knip.

de link met natuur en recreatie wordt gelegd. Overigens kan

Eigenlijk is dat de rode draad in dit kabinetsbeleid.”

kavelruil daarbij ook helpen.”

6 STIVAS MAART 2012

de financiële gevolgen? Pas dan kunnen we open en eerlijk afwegingen maken. Dus niet het probleem over de schutting gooien en afwachten wat er gebeurt. We moeten praktisch

‘Puzzelstukjes vielen eigenlijk al in vroege voorjaar 2011 in elkaar’

‘Nieuwe locatie biedt voordelen ten opzichte van de Moorsmeer’

‘Mede dankzij deze kavelruil zit er weer volop groei in ons bedrijf’

Evert Vermeer

Ton Enthoven

Cees Ruijter

WAARNEMEND BURGEMEESTER HARENKARSPEL

MANAGER RESEARCH OPERATIONS NICKERSON-ZWAAN

VEEHOUDER STIVAS MAART 2012 7

DRIE MENINGEN

Evert Vermeer

Zwaan was het vertrouwen in de politiek

Warmenhuizen uitgekomen: een gebied

Aan de Moorsmeer kan veehouder Cees

maar sterke, perspectiefvolle bedrijven

weg – en daar kan ik me wel wat bij

dat in de structuurvisie al was aange-

Ruijter dusdanig uitbreiden dat de

in de primaire sector, zoals Ruijter en

“Toen ik op 1 februari 2011 werd

voorstellen. Er werd ‘nee’ gezegd tegen

wezen als toekomstig bedrijven­terrein.

familie er weer lol in heeft en volop

De Lepelaar, zijn ook van levensbelang

geïnstalleerd als waarnemend burge-

de Moorsmeer, zonder dat Nickerson-

Onderzoek wees uit dat de grondkwa-

nieuwe toekomstplannen aan het maken

voor de lokale economie en gemeenschap.

meester van Harenkarspel wist ik niet

Zwaan nieuw perspectief werd geboden.

liteit goed genoeg was voor Nickerson-

is. En ook biologisch groenteteeltbedrijf

Wat het moment was waarop ik in de

wat me overkwam. Hét gesprek van de

Voordeel was dat ik als nieuwe burge-

Zwaan. Toen de maatschap Strijbis

dag, veelal in een ruzieachtige sfeer,

meester niet besmet was. Ik was immers

van boerderij Geestmerheem ook nog

was Nickerson-Zwaan. Lange tijd was

niet betrokken geweest bij de politieke

eens aangaf in Drenthe meer toekomst-

de verwachting gewekt dat het zaad­

voorgeschiedenis. Ik ben eerst bij

perspectief te zien, ging de bal aan het

veredelingsbedrijf mocht nieuwbouwen

Nickerson-Zwaan langs geweest. ‘Naar

rollen. Stivas heeft vervolgens de kavel-

aan de Moorsmeer. Gaandeweg was het

de rechter kunnen we altijd nog, laten

ruil Geestmerheem opgetuigd die veel

De Lepelaar gaat er flink op vooruit.

over de benodigde kennis en ervaring én

politieke tij echter gekeerd: het nieuwe

we eerst kijken of er andere oplos­

verder gaat dan nieuw perspectief voor

Dat is het leuke van deze kavelruil: het

het noodzakelijke totaaloverzicht.

gemeentebestuur wilde op die plek het

singen zijn’, heb ik gezegd. De gemeente

veehouder Strijbis in Drenthe en nieuw

behoud van bedrijven als Nickerson-

Eigenlijk vielen alle puzzelstukjes in

open landschap koesteren. Daar valt

heeft eerst intern gezocht naar nieuwe

perspectief voor Nickerson-Zwaan en

Zwaan en Vezet is belangrijk voor de

het vroege voorjaar van 2011 al op hun

wat voor te zeggen, maar bij Nickerson-

zoeklocaties. Daar is Oudevaart-Zuid in

Vezet in Harenkarspel.

werkgelegenheid in Harenkarspel,

plaats.”

Ton Enthoven

‘Tegen Nickerson-Zwaan zei ik: naar de rechter kunnen we altijd nog’

gaten kreeg dat het toch nog goed zou komen? Toen ik het vertrouwen kreeg van Nickerson-Zwaan. De structuurvisie bleek ruimte te bieden. Strijbis gaf aan in Drenthe verder te willen. Stivas beschikte

het tij keerde. In navolging van om­

Vermeer heeft dat voorkomen. Hij won

hebben we de omwonenden uitvoerig

feelings hebben we niet. Daar komt bij

wonenden en veehouder Cees Ruijter,

ons vertrouwen en kreeg begin 2011 carte

geïnformeerd. Motto: ‘U hoort ons nau-

dat de nieuwe locatie voordelen biedt ten

welijks, u ziet ons nauwelijks en u ruikt

opzichte van de Moorsmeer. De kavel is

ons niet.’ Onze bouwkavel is ongeveer vijf

niet rechthoekig maar vierkant, wat voor

hectare groot, maar we hebben een kavel

ons veel gunstiger is. De grond is uit­

van tien hectare gekocht. Daarom hebben

stekend, net als de bereikbaarheid. En

“Uitbreiding op de huidige locatie was

wilde ook het gemeentebestuur niet lan-

geen optie, begrepen we toen we in 2004

ger meewerken. In heel Nederland heeft

bij de gemeente aanklopten voor een

het open houden van het landschap

bouwvergunning. Er werd geschermd

de laatste jaren veel meer prioriteit

met woningbouw, reden voor ons om

gekregen. Dat dit kon gebeuren nadat de

we in onze kassen geen last van schaduw-

wie weet hoe lang het had geduurd als we

de grond aan een ontwikkelaar te

gemeente en Nickerson-Zwaan jaren-

blanche om op zoek te gaan naar een

werking van onze buren en kunnen we

tot aan de Raad van State hadden moeten

ver­kopen en op zoek te gaan naar een

lang samen waren opgetrokken, richting

nieuwe plek. Dat is hem gelukt, met dank

op de nieuwe locatie jarenlang vooruit.

procederen over de Moorsmeer. Als we

nieuwe locatie. Dat werd de Moorsmeer.

de Moorsmeer, verbaasde ons zeer en

aan Stivas en de kavelruil Geestmerheem.

Nickerson-Zwaan is een toekomst­

eind dit jaar de bouwvergunning binnen

Op één handtekening van de verant-

gaf ons vertrouwen in de overheid een

De gemeente, de provincie… iedereen

gericht bedrijf. Eind dit jaar hopen we

hebben, sluit ik niet uit dat de nieuwbouw

woordelijke wethouder na hadden we

flinke knauw. We lagen op dat moment

werkt nu mee aan de nieuwbouw van

de bouwvergunning binnen te hebben.

op Oudevaart-Zuid eerder klaar is dan

alle vergunningen voor nieuwbouw op

op ramkoers, waren bereid om tot aan

Nickerson-Zwaan op bedrijventerrein

Terugkijken doen we niet. Natuurlijk

nieuwbouw aan de Moorsmeer ooit zou

die plek rond, inclusief een verklaring

de Raad van State te gaan procederen.

Oudevaart-Zuid. Bezwaren verwacht

verdient een deel van de voorgeschiede-

zijn geweest. Inderdaad, dan is het een

van geen bezwaar van de provincie, toen

De nieuwe burgemeester Evert

ik niet. Op een informatiebijeenkomst

nis geen schoonheidsprijs, maar hard

schoolvoorbeeld van ‘eind goed, al goed’.”

Cees Ruijter

‘De nieuwe locatie biedt voordelen ten opzichte van de Moorsmeer’

melkvee, en kunnen we onze plannen

Damocles geweest. We konden geen

Het mes snijdt aan vele kanten.

dankzij deze kavelruil weer perspectief

voor een nieuwe stal eindelijk realiseren.

kant op en zagen geen perspectief om

De Lepelaar heeft bijvoorbeeld een half

heeft. Corina en ik maken weer volop

“Dankzij kavelruil Geestmerheem kun-

We hebben twee potentiële opvolgers:

onze toekomstplannen te verwezen-

dozijn medewerkers die nu niet meer

plannen, samen met Johan en Cees.

nen we onze huiskavel vergroten van 12

Cees zit in al in de maatschap, Johan

lijken. Dat de situatie in een jaar tijd

naar 17 hectare Aan de andere kant van

kan er nu op termijn ook bijkomen. Als

volledig ten goede is gekeerd, is voor

de Moorsmeer krijgen we 30 hectare.

echte koeienboeren zijn we voortdurend

een groot deel te danken aan burge-

Op een deel daarvan wordt luzerne

bezig met het fokken van betere koeien.

meester Vermeer. Een week nadat hij

geteeld. In totaal hebben we straks 56

Maar dankzij Johan, die parttime bij

was geïnstalleerd, zat hij hier al aan de

hectare grond. Dat biedt mogelijkheden

een mechanisatiebedrijf werkt, lopen

keukentafel. Volgens mij had hij snel in

om onze bedrijfsvoering te verduurza-

we ook op mechanisatiegebied voorop.

de gaten dat stagnatie of verplaatsing

vanuit Sint Maarten naar Oudkarspel

kavelruil zit er weer volop groei in het

men: de afnemer van onze melk, Cono

Dat kunnen we blijven doen en daar

van ons bedrijf, wat in de gemeenteraad

hoeven te rijden. En onze verst afgelegen

bedrijf. Belangrijk is ook dat we nog

Beemster, ziet veel kansen voor de afzet

zag het lange tijd niet naar uit.

ook wel eens ter sprake is geweest, pure

percelen bevinden zich nu aan de Groen-

steeds met iedereen door één deur

van duurzaam geproduceerde melk.

De nieuwbouwplannen van Nickerson-

kapitaalvernietiging zou zijn. Vermeer

veldsweg in Oudkarspel, hemelsbreed

kunnen. Dat is ook te danken aan de

Bovendien kunnen we onze veestapel

Zwaan aan de Moorsmeer zijn voor

stond aan de basis van de kavelruil, die

hooguit twee kilometer hiervandaan.

kennis, ervaring en overredingskracht

uiteindelijk alleen maar winnaars kent.

Het belangrijkste is dat ons bedrijf

van een onafhankelijke partij als Stivas.”

uitbreiden, van 100 naar 150 stuks 8 STIVAS MAART 2012

ons jarenlang een soort Zwaard van

‘Er blijft altijd wel wat te wensen over, maar met dit resultaat kunnen we weer jaren vooruit’

Natuurlijk hebben we er de afgelopen jaren wel eens slecht van geslapen. Hoe loopt het af? Kunnen we hier wel blijven zitten? Er blijft altijd wel wat te wensen over, maar met dit resultaat kunnen we weer jaren vooruit. Mede dankzij de

STIVAS MAART 2012 9

REPORTAGE

JISP, DINSDAG 7 FEBRUARI

Melkveehouder Kees Boekel traint voor Elfstedentocht

Boekel heeft vanaf een boogbruggetje zijn maten al op het ijs zien staan. Het is relatief nog rustig, zeker in ogenschouw genomen dat al het water in en rondom Jisp bevroren is, wat het dorp spontaan tot een topattractie maakt. Zittend op de kade voor De Lepelaar bindt Boekel zijn schaatsen onder. Hoewel de strak blauwe lucht en een stralend zonnetje bijna iets anders doen vermoeden, stelt de veehouder nuchter vast: “Ik hoop dat je warm bent gekleed, want het vriest nog pittig...”

11.06 uur Na een korte introductie door Boekel – ‘ik heb een journa-

10.31 uur

list mee, die een stukje schrijft voor zijn blaadje’ – knikken de mannen en steken een hand toe. Meer hoeven ze niet te weten. Schaatsen willen ze. ‘Wat doen we? Eerst maar eens naar Neck?’ oppert iemand. ‘Prima!’ en in slagorde glijden we het door rietkragen omzoomde gebied in. Al snel is dui-

Glijden tussen veenweiden

delijk dat de groep voornamelijk bestaat uit schaatsers met flink wat natuurijskilometers in de benen. Dicht op elkaar en zoveel mogelijk in dezelfde slag, zit de vaart er al vlot in. Boekel reed zelf al vier keer de Elfstedentocht, waarvan een keer op eigen houtje toen die op het laatst werd afgelast. Als we rechtsom een bredere vaart op rijden, komt de wind recht van voren. Nu is het al een kwestie van aanklampen…

9.49 uur

“Ik denk dat ze ‘m overmorgen wel kunnen rijden. Punt is

11.23 uur

Nederland is in de ban van de vorst. De Elfstedenkoorts

dat er altijd zo ontzettend veel volk op afkomt, dat het ijs

In het vorige magazine stelde agrarisch natuurbeheerder

heeft toegeslagen, want in Friesland zijn de rayonhoofden

echt heel sterk moet zijn om ‘m verantwoord uit te kunnen

Sjaak Hoogendoorn dat het veeweindelandschap het

bij elkaar geweest. De hoop op de zestiende ‘tocht der toch-

zetten. Nu is het nog rustig en kunnen we lekker door-

mooiste vanaf het ijs is te bekijken. Hij heeft volkomen

ten’ is springlevend. Ook bij melkveehouder Kees Boekel in

schaatsen.” Van dat laatste zal geen woord gelogen blijken…

gelijk. Het Jisperveld ziet er onder een witte deken uit

Assendelft die met zijn vaste schaatsmaten al enkele dagen

10:58 uur

als een sprookje. De sneeuw heeft er overigens wel voor

in training is. Boekel springt elke ochtend na het melken

10.47 uur

gelijk onder de douche en hijst zich in zijn schaatspak.

Noord-Holland ligt erbij als een plaatje. Boekel geniet

herbergt met veel ribbels. Die passeren en tegelijkertijd van

Trainen kun je het beste een beetje op tijd doen, want later

vanaf de passagiersstoel zichtbaar van het winterland-

de omgeving genieten, is lastig, zo blijkt: onderuit! Boekel

op de dag wordt het steeds drukker op het ijs.

schap. Overal zijn de sloten en vaarten dichtgevroren. “Op

zet zijn ijzers direct dwars op het ijs en informeert hoe

zich is er bij ons ook voldoende water om de boerderij,

het gaat. Het excuus ‘goed hoor, maar ik wilde trouwens

alleen kun je er nergens door. Bij de ruilverkaveling zijn

toch even een fotootje maken’ laat een brede grijns op zijn

Boekel kijkt al een tikkeltje ongeduldig op zijn horloge, als

overal dammen gelegd, zodat je steeds van het ijs moet.

gezicht verschijnen. “Prima, straks in Neck sluiten we wel

hij zijn gelegenheidschauffeur het erf op ziet rijden. Zijn

Natuurlijk goed voor de agrarische structuur, maar

weer aan bij de rest.” Een sneeuwveger komt ons tegemoet

maten zijn even daarvoor richting Jisp afgereisd. Nog geen

schaatsend is het geen doen.” Het is de landbouw bekeken

en legt de scheuren en ribbels weer bloot.

uur eerder reageerde de melkveehouder allerhartelijkst

door andere ogen, als het ware door een schaatsbril…

toen Stivas Magazine zichzelf uitnodigde voor een tochtje

Boekel is overigens doordrongen van het belang van een

11.32 uur

op het ijs. “Ik ga vandaag sowieso, dus als je opschiet kun

goede structuur. Als bestuurder van LTO Noord bracht hij

In Neck staan de schaatsmaten rustig kletsend hun

je zo aansluiten...”

herhaaldelijk leden op het spoor van Stivas om aan vrijwil-

boterhammen en ontbijtkoek weg te kauwen. Onderwerp

11.49 uur

lige kavelruil te doen. “Als ze dan bij het samenvoegen van

van gesprek is, hoe kan het anders, de Elfstedentocht.

Boekel toont zich een betrokken ‘gastheer op schaatsen’ en

percelen bruggen aanleggen, dan hoeven wij als schaatsers

Enkelen zijn uitgeloot. Dat geldt ook voor een dochter

mindert vaart. Het gaat niet alleen ‘bijna vanzelf’, maar ook

tenminste niet te klunen,” grapt Boekel.

en schoonzoon van Boekel. Een andere dochter, zoon en

flink hard. Logisch want de mannen zijn in training. “Ach,

een schoonzoon was het lot wel gunstig gezind. Zelf is de

mij gaat het nu niet om de snelheid, maar om de kilo-

melkveehouder al zo lang lid, dat hij altijd mag deelnemen.

meters,” Als we weer even stoppen voor een foto, vertelt

Als ‘ie tenminste eindelijk weer eens wordt verreden… De

Boekel ook elke keer nog volop te genieten van het fraaie

10.31 uur

10.35 uur De melkveehouder navigeert langs de kortste route naar café De Lepelaar in Jisp, normaal één van de vaste startplekken van de Bannetocht door het Wormer- en Jisperveld.

10.58 uur

Voor die officiële toerrit is het nog iets te vroeg, weet Boekel.

We kronkelen – nu nog even over asfalt – Jisp binnen.

10 STIVAS MAART 2012

gezorgd dat de zwarte ijsvloer soms ook matige stukken

11:23 uur

groep raakt alweer wat ongedurig. Spijkerboor lonkt. ‘We hebben wind mee, dus nu gaat het bijna vanzelf.’ Jaja…

STIVAS MAART 2012 11

JUBILEUM polderlandschap. “Het is hier moeilijk boeren, maar die kronkelende sloten en bruggetjes zijn een genot voor het oog. Wat dat betreft mag de samenleving de ondernemers best dankbaar zijn. Zij zorgen dat het er zo mooi uitziet en dat gaat niet vanzelf.”

12.05 uur Via Spijkerboor buigen we af. Allebei in gedachten verzonken, met alleen het heerlijk krassende geluid van de ijzers. Voor we het weten staan we alweer voor De Lepelaar. We zijn zelfs eerder dan de groep. Ongemerkt hebben 12.05 uur

we ergens een hoek afgesneden. Dat verrast Boekel ook, hoewel hij er dus veel vaker komt. “Zo in het wit lijkt het allemaal toch een beetje op elkaar, allemaal even mooi,” verexcuseert hij zich.

12.17 uur De mannen diepen gelijk in cellofaan verpakte ‘brandstof’ op uit hun jaszakken. Ook Boekel gaat zo nog een rondje. Hij weet niet of hij dit keer tot het laatste blijft. Er wacht ook nog werk op de boerderij. Maar deze dag pakken ze

Voorbereidingen jubileumsymposium in volle gang Stivas Noord-Holland is druk bezig met de voorbereidingen voor de viering van het 50-jarig jubileum. Onder het motto ‘Stivas verlegt grenzen’ houdt de stichting donderdag 4 oktober een symposium in Jules in Heerhugowaard. Daarbij wordt uiteraard teruggekeken, maar vooral ook de blik op de toekomst gericht. “We maken ons op voor de volgende halve eeuw agrarische structuur­verbetering,” stelt Siemen Ruiter, voorzitter van LTO Noord NoordHolland en secretaris/penningsmeester van het dagelijks bestuur van Stivas.

hem niet meer af. Onlangs lieten een dochter en schoonzoon weten toch interesse te hebben in het bedrijf. Een fijn idee. En als Boekel eerlijk is, stiekem ook een mooi vooruitzicht als hij op dit soort zeldzame dagen dan toch

12.17 uur

wat eenvoudiger weg kan van het bedrijf… Een dag later maakt voorzitter Wiebe Wielinga bekend dat de Elfstedentocht niet doorgaat. Kees Boekel rijdt ‘m zaterdag 11 februari alsnog op eigen gelegenheid, samen met schaatsmaat Hilco Schuinder.

TWITTERVIEW

Tweets

Favorites Following Followers Lists

buitengewoon klaver @geertklaver

Makelaar met als specialisme en passie buiten/landelijk wonen in Noord-Holland. Nieuwe Niedorp http://www.klavermakelaardij.nl

StivasNH #twitterview @geertklaver kijkend naar die waarde: staat die in deze tijd ook onder druk? GeertKlaver @StivasNH zeker niet #twitterview.

StivasNH Goedemorgen @geertklaver leuk dat je wilt meedoen aan het #Twitterview. Hoe gaat het met de #grondhandel? Zit er nog beweging in? GeertKlaver @StivasNH in deze digitale transparante wereld doe ik hier natuurlijk graag aan mee. De #grondhandel blijft levendig, puur agrarisch meer vraag dan aanbod. StivasNH @geertklaver Dat vraagt dus om creatieve oplossingen. Is vrijwillige kavelruil voor jullie dan een optie? #twitterview GeertKlaver @StivasNH Voor jullie wel. Wij makelaars hebben we natuurlijk liever handel. GeertKlaver @StivasNH De ene eigenaar denkt natuurlijk altijd dat zijn grond meer waard is dan de ander. Wij schatten dat op waarde.

StivasNH @geertklaver In lastige economische tijden is ruilen dan toch een uitkomst? #weblijvenhetproberen GeertKlaver @StivasNH ruilen is van alle tijden en staat in onze ogen los van de economische tijdsgeest. StivasNH @geertklaver Da’s duidelijke taal #twitterview Iets anders: wat communiceren jullie via Twitter. GeertKlaver @StivasNH klaver makelaardij houdt van duidelijke taal! Twitter is voor de eerste informatie, prijsmutaties, nieuw aanbod, leuke weetjes en kopers traceren voor ons prachtige o.g.

Wil je ons op twitter volgen? Dit is ons adres: @StivasNH 12 STIVAS MAART 2012

GeertKlaver @StivasNH door actief te zijn op #socialmedia is de organische vindbaarheid op zoekmachines beter. Zo krijgen we meer reacties, ook op panden die te koop komen door geïnteresseerden. Dat is voor ons natuurlijk helemaal top. StivasNH @geertklaver Klinkt inderdaad goed. #twitterview Tot slot: heb je nog een tip voor Stivas op het gebied van het gebruik van #socialmedia? GeertKlaver Bij ons op de site kunnen activiteiten worden gedeeld binnen het sociale netwerk. @StivasNH dit voorjaar lanceren we een nieuwe site waar nog veel meer van dit soort functionali­ teiten in zitten. Misschien ook iets voor jullie…? GeertKlaver @StivasNH En last but not least: #twittermetboerenverstand en degenen met inhoud en het eerste nieuws zijn degenen met de meeste volgers.

VIJFTIG JAAR IS ‘NIET NIKS’ Stivas wil de genodigden tijdens de jubileumviering een

Door een directe link te leggen naar de toekomst, kunnen

gevarieerd programma bieden. Het Landbouw Economisch

we profiteren van de uitkomsten. Uiteraard zijn we ervan

Instituut (LEI), accountantskantoor Flynth en Friesland/

overtuigd dat vrijwillige kavelruil noodzakelijk blijft, ook de

Campina hebben hun medewerking toegezegd aan het

komende decennia, maar als we dat ook met cijfers weten te

symposium. Vertegenwoordigers van deze organisaties

onderbouwen, dan hebben we profijt van die informatie bij

verzorgen een inleiding en daarnaast wordt een bijdrage

onze werkzaamheden de komende jaren.”

geleverd aan het jubileummagazine dat op 4 oktober wordt

Naast de meer cijfermatige studies, is het de bedoeling om

uitgereikt. “We pakken uit met een extra dik nummer

een (ervarings)deskundige op het gebied van een verande-

van ons vaste kwartaaluitgave,” vertelt Stivas-directeur

rende organisatie in een veranderende omgeving een korte

Erwin van den Berg. “Dat doen we door terug te blikken op het rijke verleden van onze stichting met aansprekende personen die nauw betrokken zijn of waren met ons werk en roemruchte kavelruilen die hebben plaatsgevonden. Daarnaast maken we een doorkijkje naar de toekomst door middel van achtergrondartikelen waarin we enkele studies

“Ook in de toekomst zal er in ons speelveld best nog het nodige veranderen.” E R WI N VAN D E N BE RG

naar de verkaveling in Noord-Holland en het financiële nut van vrijwillige kavelruil nader omschrijven.”

Dubbelslag

inleiding te laten verzorgen. Van den Berg: “Wij hebben daar sinds de verzelfstandiging vijf jaar geleden ook mee te maken en ook in de toekomst zal er in ons speelveld best nog

Volgens Ruiter kan met die studies een prima dubbelslag

het nodige veranderen. Ook dat is dus een actueel thema.”

worden gemaakt. “Het past ons niet om in tijden van bezui-

Het symposium wordt afgesloten met een vrolijke noot.

nigingen onzorgvuldig met onze middelen om te springen.

“Want laten we wel wezen: een jubileum hoor je ook te

Aan de andere kant willen we ook vieren wat de stichting in

vieren,” stelt Ruiter onomwonden vast.

vijftig jaar tijd voor elkaar heeft gekregen. Dat is ‘niet niks’. STIVAS MAART 2012 13

ACHTERGROND

Bollentelers Klaas Maters over kavelruil ‘Grashoppers’

‘Gesprek bij gemaal legde basis voor unieke kavelruil’ Omdat er ook bedrijfsgebouwen deel van uitmaken, kan kavelruil ‘Grashoppers’ aan de Grasweg in Anna Paulowna uniek worden genoemd. Stivas-veldmedewerker Wouter van Egteren hoopt echter dat de exclusiviteit er snel af gaat: “Zeker in versnipperde bollengebieden als het Noordelijk Zandgebied zijn meer mogelijkheden om de agrarische structuur te verbeteren door naast land ook bedrijfs­ gebouwen te ruilen.” Bollenteler Klaas Maters bereidt zich ondertussen voor op de verplaatsing van een groot deel van zijn bedrijfsvoering naar een bestaande locatie een paar honderd meter verderop aan de Grasweg.

Agrarisch nut ‘Grashoppers’ is evident Illustratief voor ‘mozaïekverkaveling’ in het Noordelijk Zandgebied

Maters per 1 april de ‘verwerkingslocatie’ van De Wit over (Grasweg

die in de loop der jaren is ontstaan, was de situatie aan de Gras-

28A) en kan De Wit via nieuwbouw de verwerking en export van

weg. In zijn bedrijfsgebouwen op de nummers 21 en 32A verwerkte

bloembollen concentreren op één locatie (Grasweg 25). Van Langen

en bewaarde Klaas Maters niet alleen zijn eigen bollen, maar ook

neemt de bedrijfswoning en de schuur op Grasweg 32A over van zijn

die van zijn schoonzoon Sjaak van Langen die verderop aan de

schoonvader en kan de verwerking en opslag van zijn tulpen daardoor

Grasweg woont maar zijn tulpen op kleigrond in Heerhugowaard

concentreren op deze locatie. Grasweg 21 blijft eigendom van Maters

teelt. Na te zijn verwerkt werden deze tulpen weer elders in Anna

en zal worden gebruikt voor de stalling van trekkers en machines.

Paulowna bewaard, wat met veel landbouwverkeer gepaard ging.

Omdat Van Langen zijn bollen niet meer elders hoeft te bewaren,

Elders aan de Grasweg kon de firma N.J.J. de Wit & Zn daar over

biedt ‘Grashoppers’ ook grote fytosanitaire voordelen: de mogelijke

meepraten: op ongeveer 500 meter afstand van elkaar had het

insleep van ziekten en plagen wordt immers aanzienlijk verkleind.

bedrijf een ‘verwerkingslocatie’ en een ‘exportlocatie’.

Het ‘agrarische nut’, dat moet worden aangetoond om de ruil van de

Kavelruil ‘Grashoppers’ komt niet alleen de agrarische structuur

bedrijfsgebouwen (en daarmee de vrijstelling van overdrachtsbelas-

aan de Grasweg ten goede, maar zorgt ook voor een enorme

ting) mogelijk te maken, wordt gecompleteerd door de verbetering

vermindering van het aantal vervoersbewegingen. Daartoe neemt

van de agrarische structuur van de vijf deelnemende bedrijven.

niet anders verwacht. Ik heb ook geen poging gedaan om af

Grotere (huis)kavels, een betere waterhuishouding, een flinke

te dingen, maar ben na mijn bezoek akkoord gegaan met de

afname van het landbouwverkeer op de Grasweg, minder

vraagprijs.”

fytosanitaire risico’s… Volgens Maters staat het agrarisch nut

Wat voor de bedrijfsgebouwen geldt, gaat wat Maters be-

van kavelruil ‘Grashoppers’ buiten kijf. “Het is dan ook niet

treft ook op voor alle percelen die werden ingebracht in de

meer dan logisch dat al het onroerend goed dat van eigenaar

kavelruil. “De grondsoort is hetzelfde en de deelnemers zijn

verandert overdrachtsbelastinvrij is. Dat geld kunnen we

stuk voor stuk nette telers, die hun grond niet uitmergelen

mooi gebruiken voor de aanpassingswerken die nodig zijn om

Voor agrariërs die nogal gehecht zijn aan hun eigen land en

Terwijl De Wit vooral het heen en weer rijden tussen de loca-

maar juist waken over de bodemvruchtbaarheid. Binnen de

de nieuwe, efficiëntere verkaveling aan weerszijden van de

daardoor niet snel aan een kavelruil zullen deelnemen, moet

ties Grasweg 28A en Grasweg 25 zat was, worstelde Maters

kavelruil kon dan ook één hectareprijs worden gehanteerd.”

Grasweg mogelijk te maken.”

het een schrikbeeld zijn: bedrijfsgebouwen ruilen met een

zelf namelijk op Grasweg 21 met een tekort aan ruimte. Een

collega. Het fiscale voordeel is echter groot: op voorwaarde dat

fraaie stolpboerderij herinnert nog aan het veehouderijbedrijf

het agrarische nut wordt aangetoond (zie kader), hoeft voor

dat hier ooit zat. Om de verwerking en opslag van bollen

bedrijfswoningen en schuren die via een kavelruil van eigenaar

mogelijk te maken, had Maters in de loop der jaren een aantal

verwisselen geen overdrachtsbelasting te worden betaald.

schuren bijgebouwd. Qua bedrijfsstructuur was de situatie

“Dat scheelt in dit geval toch al gauw tienduizenden euro’s,”

echter verre van ideaal en de nieuwbouwmogelijkheden, had

verzekert Maters die, zo blijkt al snel tijdens het gesprek, juist

onderzoek uitgewezen, waren beperkt. “Verplaatsing van de

niet enorm gehecht is aan onroerend goed dat zijn eigendom

verwerking en bewaring van onze bollen naar Grasweg 28A

is. “Naar aanleiding van een vorige kavelruil, ‘Weg van het

zou in één klap een einde maken aan ons ruimtetekort,” legt

Midden’ geheten, ging ik met Siem de Wit van de firma N.J.J.

Maters uit. “Bovendien zou het De Wit de mogelijkheid bieden

de Wit praten over een gemaaltje dat aan vervanging toe was,”

om zijn activiteiten op één locatie te concentreren.”

blikt hij terug. “We reden er naar toe en stonden te overleg-

Het basisidee werd door Stivas-veldmedewerker Wouter van

gen, toen hij tussen neus en lippen door vertelde dat er een

Egteren uitgewerkt tot een kavelruil waarbij vijf bollentelers

mogelijke koper was voor hun locatie op Grasweg 28A. Dat

betrokken zijn en 32 hectare grond en een bedrijfswoning en

zette me aan het denken.”

ongeveer 4.000 m2 aan schuurruimte van eigenaar verwisselen. Grote vraag is of Maters er geen moeite mee had om de

Firma Maters in vogelvlucht

bestaande bedrijfsgebouwen van een ander over te nemen. “Nee,” klinkt het stellig. “Wij zijn sowieso niet bang om tweedehands te kopen. Een kuubkist die voor een ander af

Aan de Grasweg in Anna Paulowna teelt de firma Maters

is, hoeft dat voor ons nog niet te zijn. Wat dat betreft zijn we

Bloembollen op 35 hectare tulpen, narcissen, krokussen, lelies

heel duurzaam bezig. Daar komt bij: ik ken De Wit goed en

en bijzondere bolgewassen. De firma heeft drie vennoten: Klaas

weet dat de bedrijfsgebouwen op Grasweg 28A tot op de dag

Maters, zijn vrouw Anneke en hun zoon Jacco, die het bedrijf op

van de overdracht perfect zijn onderhouden. Nee, er is ook

termijn wil overnemen. Met de firma N.J.J. de Wit & Zn, die ook

geen taxateur aan te pas gekomen. Met de vraagprijs van De

deelnam aan kavelruil ‘Grashoppers’, wordt met het oog op de

Wit in mijn achterhoofd heb ik een rondje gelopen door alle

vruchtwisseling jaarlijks land geruild.

schuren. Wat ik zag beviel me, maar zoals ik al zei, ik had ook

14 STIVAS MAART 2012

Klaas Maters bij het gemaaltje waar de basis werd gelegd voor kavelruil ‘Grashoppers’. Op de achtergrond het bedrijf van De Wit, waar de nieuwbouw in volle gang is.

STIVAS MAART 2012 15

HET WISSELGESPREK

Grenzeloze gebiedsontwikkeling in Limburg

‘Overheid moet vooral ook los durven laten’

bestaat naast de vakkennis vooral ook uit een ruime ervaring

Van Soest: “Hoewel we veel inzoomen op individueel niveau,

met grond en vastgoed in deze regio. Vrijwillige kavelruil is

houden we intussen ook scherp het grote geheel in de gaten.

één van mijn specialiteiten, die in dit project goed van pas

Met de terreinbeheerders, overheden, waterschappen, de

komt. In deze contreien komen relatief veel kleinere agra-

landbouworganisatie en niet te vergeten BBL voeren we

rische familiebedrijven voor, met vaak versnipperd gelegen

veelvuldig overleg. De meeste van de genoemde organisaties

percelen en steeds vaker zonder opvolger. Is die er wel, dan

brengen ook een deel van hun eigen grondvoorraad in,

is de behoefte aan grond groot, liefst met een betere verkave-

waardoor we nog meer ruilkansen krijgen.”

ling. Zeker sinds de eerste geslaagde kavelruil in februari

Helmer: “We denken niet in problemen of beletsels, maar in

vorig jaar, waaraan zeven partijen deelnamen en waarbij 83

kansen en het praktisch nemen van hobbels. Door niet eerst

hectare van eigenaar wisselde, is de verkaveling van een aantal

een antwoord te vinden op de vraag ‘welke procedure is hier-

bedrijven aanmerkelijk verbeterd. Daarvan is een enorme

voor geëigend?’, maar te kijken ‘hoe lossen we dit efficiënt op?’

voorbeeldfunctie uitgegaan. De mensen in de streek weten

Zo moesten we bijvoorbeeld eens een deel van de inboedel van een aangekochte boerderij overnemen. Normaal kan dat een

Onder de prikkelende titel ‘Vier keer sneller, twee maal goedkoper’ hield het consortium AHV - ARK Natuurontwikkeling, groene projectontwikkelaar Habitura en Rentmeesterskantoor Van Soest – twee druk bezochte veldsymposia in Stramproy over wat ze zelf ‘een baanbrekend voorbeeld van gebiedsontwikkeling’ noemen. Terecht, want in minder dan twee jaar tijd zijn rond Weert en Vaals vele honderden hectares van eigenaar gewisseld, waarop natuur is gerealiseerd of de agrarische structuur zichtbaar versterkt. Stivas Magazine trok mee het veld in en vroeg ARKdirecteur Wouter Helmer en rentmeester Peter van Soest naar de succesformule.

onoverkomelijk bezwaar zijn, maar het is ons gelukt om via Marktplaats alles binnen twee weken te verkopen.” Van Soest: “Die flexibele opstelling maakt het voor mij ook weer eenvoudiger om zaken te doen. Uiteraard heb ik me aan allerlei regels en richtlijnen te houden, maar in dit soort processen is geen transactie hetzelfde. De ene keer hangt een deal af van de bereidheid om een aantal hectaren grond net over de grens in België mee te nemen, terwijl we een andere keer ook zesduizend autobanden moeten afnemen om de aankoop van een geheel bedrijf

‘Onze aanpak kan ook elders in het land goede resultaten opleveren’

rond te zetten. Dat laatste voorbeeld is echt gebeurd. Doordat ik

Helmer: “Het begint met vertrouwen in hoofdletters geschre-

en gebouwen zitten, dan draaien we zelf op voor de eventuele

ven. Dat klinkt logisch, maar het succes zit ’m vooral in het

kosten. Verder hebben we de provinciale vraag naar natuur-

‘loslaten’. Onze aanpak komt er op neer dat overheden de pre-

ontwikkeling, agrarische en recreatieve structuurverbetering

cieze doelen, kaders en producten bepalen, daar een strakke

en klimaatadaptatie in het waterbeheer, direct doorgespeeld

termijn aan hangen en een bedrag beschikbaar stellen. Daarna

naar de ondernemers en waterbeheerders in het gebied. Hier-

doen ze een stap terug en laten de partijen in het veld hun

door werkt iedereen, vanuit zijn eigen belang, aan een snelle

werk doen. Dus: geen voortdurende bemoeienis en controle

en effectieve realisatie van de doelen. Binnen het consortium

nu dat er snel iets kan en ook dat we zorgvuldig omgaan met

bespeuren we ook steeds meer enthousiasme in het veld. Waar

van overheden tijdens de uitvoering, maar gewoon aan de slag

draagt ieder vanuit zijn eigen specialisme bij aan dit proces.”

de individuele belangen. Eind vorig jaar is een megaruil van

processen in het verleden nog wel eens ontmoedigd werden

en verantwoording achteraf. Voordeel is dat de creativiteit en

Van Soest: “Als rentmeester breng ik mijn expertise in. Die

ruim 247 hectare (231 kavels!) notarieel gepasseerd, waarbij

door bureaucratie, voelen de mensen nu dat er echt iets in

daadkracht van de uitvoerders –veelal commerciële partijen –

in totaal dertig partijen betrokken waren. Zoiets werkt niet als

gang wordt gezet. Naast boeren, die meer perspectief zien voor

optimaal worden benut.”

je afwacht tot zich die ene ultieme kans voordoet. In de open

hun bedrijf, merken ook de natuurorganisaties dat veel sneller

Van Soest: “Die mate van vrijheid is inderdaad cruciaal.

gesprekken met de grondeigenaren en -gebruikers dienen zich

resultaten worden geboekt. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld

Als besluiten steeds aan diverse instanties moeten worden

vaak spontaan nieuwe mogelijkheden aan.”

ook voortvarend aan de slag met de ontwikkeling van nieuwe

teruggekoppeld, werkt dat stroperig. En dat kan funest zijn

Helmer: “Openheid en transparantie zijn belangrijke

natuur. Goede voorbeelden werken als een vliegwiel. Dat

in kavelruilprocessen, waar kansen zich vaak maar één keer

voorwaarden om zo te kunnen opereren. Eigenlijk doen we

hebben we in deze regio wel bewezen.”

voordoen en dan vaak ook nog kortstondig. Dan is accuraat en

niet anders dan draagvlak creëren met respect voor elkaars

Van Soest: “Inderdaad. Het is een teken aan de wand dat

snel handelen essentieel.”

belangen. Het platteland blijkt bovendien veel dynamischer

we binnen één jaar twee grote vrijwillige kavelruilen hebben

Helmer: “De slagkracht van het consortium wordt deels

dan menigeen denkt. We hebben onderling voortdurend con-

gerealiseerd in een gebied waar anderhalf jaar geleden door

bepaald door het risico dat we durven nemen. Om het proces

tact over spontane kansen die zich aandienen. Ook al liggen de

de deskundigen nog werd geroepen: ‘daar is weinig resultaat

van vrijwillige kavelruil goed te laten verlopen hebben we

percelen nog niet precies op de goede plaats, dan nog kan het

te behalen, simpelweg omdat de grondmobiliteit ontbreekt’.

namelijk baat bij een grote grond-

aantrekkelijk zijn om de aankoop te doen. Daarbij moeten we

Maar die grondmobiliteit kan wel degelijk worden gestimu-

uiteraard wel steeds de strakke termijnen in de gaten houden,

leerd en geactiveerd, als de kansen (groot of klein), tenminste

aangezien de juiste functies op het ‘moment suprême’ wel op

worden gepakt. Onze aanpak heeft zich bewezen in Limburg,

de juiste plek moeten liggen. Daarnaast kunnen we als ‘gele-

maar kan ook elders in het land goede resultaten opleveren.

genheidsregisseur’ integraal werken. De ene functie sluit de

Als er maar sprake is van vertrouwen. Daar draait het om. Als

gronden te verwerven. Blijven we aan

andere vaak niet uit. Wij worden niet geremd door gelabelde

overheden gebiedsprocessen durven loslaten, kan er veel meer

het einde van de rit met die gronden

subsidies. Zodoende kunnen we veel flexibeler opereren.”

dan vooraf voor mogelijk werd gehouden.”

bank. In de praktijk kopen we meer grond kopen dan de provincie van ons verlangt. Soms moeten we zelfs bedrijfsgebouwen kopen om bepaalde

16 STIVAS MAART 2012

‘Binnen twee weken was de inboedel via Marktplaats verkocht’

Wouter Helmer

me geruggensteund weet door de praktische werkwijze van ARK, kan ik op zo’n moment doorpakken. Dat is echt winst, want ik heb wel vaker



Peter van Soest

een deal zien mislukken op de kleinste details.” Helmer: “Behalve dat de snelle voortgang onszelf prikkelt,

STIVAS MAART 2012 17

PORTRET

Topfokker Gerard de Graaf

‘Ik selecteer vooral op eiwit, exterieur en levensduur’

de circa 90 hectare grote polder waarin De Graaf boert.

“Cijfers liegen niet,” verzekert De Graaf. “Bij het fokken zijn

“Weidegang, en in het verlengde daarvan een huiskavel die

ze voor mij leidend. Een stier die goed fokt en er prachtig

groot genoeg is om dat mogelijk te maken, wordt steeds

uitziet maar op het gebied van eiwit en levensduur niet goed

belangrijker. Het is dat sommige dieren dan niet genoeg

scoort, zal ik nooit gebruiken. Ik ben ook niet gevoelig voor

krachtvoer binnen krijgen, anders zou ik m’n koeien het

de mooie praatjes en plaatjes van ‘spermaverkopers’. Ze

liefst van het vroege voorjaar tot het late najaar dag en nacht

zijn altijd welkom, want ik vind het aan de keukentafel een

buiten laten lopen. De tijd van ‘met een kleine huiskavel kun

prachtig discussieonderwerp, maar bij mij vangen ze altijd

je net zo goed boeren’ is geweest. Dat moet je niet willen.

bot. De discussie eindigt meestal met mijn opmerking dat

Een goed imago dat is gebaseerd op zaken als voedselveilig-

ze mogen terugkomen als ze een stier hebben met +0,20

heid, duurzaamheid en dierwelzijn, is zó belangrijk. Daar

procent eiwit en +500 levensdagen.”

moet je heel zorgvuldig mee om gaan.”

De keukentafel waar De Graaf op doelt staat in een gezellige

Dat De Graaf bestuurlijk actief is voor Stivas De Vechtstreek,

ruimte waar allerlei foto’s, beeldjes en oorkondes een treffende illustratie vormen van de goede fokkerijresultaten op

‘Stivas heeft de kennis, ervaring en contacten om de bal ook in de Vechtstreek aan het rollen te krijgen’

‘Nooit Gedacht’. Met spijt in zijn stem vertelt de Naardense veehouder dat hij uit angst voor besmettelijke dierziekten niet meer deelneemt aan koeienkeuringen. “De laatste keer was in 1996, in Muiderberg. Met de bedrijfscollectie zijn we toen kampioen geworden van de districten 6 en 7 van het

is illustratief voor het grote belang dat hij de onafhankelijke

toenmalige RON. Dat was een absoluut hoogtepunt. En een

organisatie toedicht. “Er moet in de Vechtstreek veel gebeu-

emotioneel moment, want de hele familie was aanwezig om

ren. Stivas heeft de kennis, ervaring en contacten om de bal

met de winnende collectie op de foto te gaan.”

aan het rollen te krijgen. In dat verband ben ik heel positief

De Graaf maakte in 2010 nog één uitzondering voor Mascol-

over de beheer- en ruilgrondbank die de provincie heeft

dochter Caya, die op de NRM prompt werd uitgeroepen tot

ontwikkeld, als instrument om complexe grondruilen van de

beste van de dochtersgroep. Ellie 395 is tot dusver de enige

grond te krijgen. Ik hoop daar als bestuurder van Stivas De

koe van De Graaf die de magische grens van 10.000 kg vet

Vechtstreek een steentje aan bij te kunnen dragen.”

en eiwit passeerde. “Een stokoude koe, geboren in 1996,”

Vincent heeft Bedrijfskunde en Agrotechniek gestudeerd en

Melkkoeien zijn net topsporters. In het verlengde van dat cliché zou je kunnen stellen dat Gerard de Graaf als fokker maar een amateur is: hij trekt zich weinig tot niets aan van fokkerijorganisaties en laat de stierenkaarten links liggen. Met zijn veestapel grossiert de veehouder in Naarden en bestuurder van Stivas De Vechtstreek ondertussen echter wel in prijzen en fonkelende melk­controlegegevens, zoals een eiwitpercentage van 3,75 %. De gemiddelde levensduur van de koeien op ‘Nooit Gedacht’, zoals het bedrijf heet, ligt bovendien circa honderd dagen boven het gemiddelde.

werkt nu nog vier dagen per week bij Stork. Zijn toekomst ligt op een efficiënt melkveebedrijf, zoals gezegd vermoedelijk in één van de Noord-Hollandse doormakerijen, dat op zo duurzaam mogelijke wijze weidemelk produceert. Anders dan dat van zijn vader ligt zijn hart niet bij de fokkerij. Die hobby heeft ‘Nooit Gedacht’ een melkveestapel van topkwa-

vertelt hij. “Ze zit op zo’n 125.000 liter melk. Het mooie aan

liteit opgeleverd. “Sinds 1991 zijn negen van onze koeien de

deze koe is dat we er bijna geen omkijken naar hebben. Ze

grens van 100.000 liter melk gepasseerd,” somt De Graaf

draait anoniem mee in het koppel en presteert ondertussen

met gepaste trots op. “Twee koeien zitten momenteel rond

op topniveau. Helaas krijg ik haar niet meer drachtig. Ik ben

de 90.000 liter. De gemiddelde productie van onze zwart-

dan ook bang dat ik binnenkort afscheid van haar zal moeten

bonte Holstein-koeien ligt op 8.604 kg per jaar. De melkprijs

nemen.”

is sterk afhankelijk van het eiwitpercentage dus dat is één van mijn belangrijkste selectiecriteria, samen met het exteri-

Om maar met de deur in huis te vallen: op termijn zal de

pachten en die we keihard nodig hebben om de gewenste

eur en de levensduur.” Vincent: “Bottom-line is een koe waar

gemeente Naarden waarschijnlijk wéér een melkveebedrijf

weidegang mogelijk te maken. Maar vroeger of later raken

je het meest aan kan verdienen. Voor ons is dat een koe die

kwijt raken. De Graaf’s zoon en beoogd bedrijfsopvolger

we dat BBL-land kwijt, zoals ook de huiskavel op termijn

zo lang mogelijk meegaat. We zijn daarom heel zuinig met de

Vincent woont met zijn vrouw en twee kinderen in Rans-

eerder kleiner dan groter zal worden. Er liggen zoveel claims

koeien. Bijkomend voordeel daarvan is dat we jaarlijks veel

dorp, een dorpje ten noorden van Amsterdam, en kijkt

in dit gebied. Op de huidige locatie staat onze beweidings-

vaarzen kunnen verkopen.”

vooral boven het Noordzeekanaal uit naar een nieuwe

filosofie zeker geen groei van de melkveestapel toe. Daar is

De consequente keuzes die De Graaf ook op fokkerijgebied

locatie. Voornaamste reden: de omvang van de huiskavel

verplaatsing van het bedrijf naar een nieuwe locatie met een

maakt hebben geleid tot een gemiddeld eiwitpercentage dat

van het huidige bedrijf aan de Amsterdamsestraatweg in

grotere huiskavel voor nodig.”

met 3,75 % twee tiende boven het landelijk gemiddelde ligt.

Naarden. “De huiskavel is 19 hectare groot,” legt hij uit. “Er

Of een kavelruil natuurlijk, maar anders dan elders in de

De levensduur op ‘Nooit Gedacht’ is ook relatief hoog: de

ligt 11 hectare BBL-land naast die we al een jaar of zeven

Vechtstreek zijn de mogelijkheden daarvoor beperkt in

koeien gaan circa honderd dagen langer mee dan gemiddeld.

18 STIVAS MAART 2012

‘Ze zijn welkom maar ik ben niet gevoelig voor de mooie praatjes en plaatjes van sperma­verkopers’

AA F NA AM : GER AR D DE GR LEE FTI JD: 58 BE RO EP: VEE HO UD ER PLA ATS : NA AR DE N

EMMY (58) EN ZOON CHAP MET ZIJN VROUW PERSOONLIJK: IN MAATS RIJF MET 90 MELKBED EEN AF ARD DE GRA VINCENT (33) HEEFT GER VEEFOKKERIJ DE GVEE EN 100 SCHAPEN. KOEIEN EN 50 STUKS JON IS VAN STIVAS ID RSL TUU BES GERARD, DIE IS DE GROTE HOBBY VAN DE VECHTSTREEK. VITEIT VAN DE MODEL VOOR DE SPORTI DOCHTER ASTRID STAAT MARATHONEEL ION ESS ROF IS SEMI-P FAMILIE DE GRAAF: ZE ROEIER EN EEN TOP G NK IS EEN VOORMALI SCHAATSTER. ZOON FRA EEN GROOT OOK IS TTE SLO TEN T . VINCEN ZIJN ‘PR’ UITSTEKEND TRIATLEET EK. WE PER R HIJ TRAINT TWEE KEE SCHAATSLIEFHEBBER. ONDER DE 40 SEC. OP DE 500 MTR LIGT NET

STIVAS MAART 2012 19

JUBILEUM

Kadaster over samenwerking na intentieverklaring Kadaster, Dienst Landelijk Gebied en Stivas tekenden vijf jaar geleden – mede ter gelegenheid van de verzelfstandiging van de stichting voor agrarische structuurverbetering in Noord-Holland – een intentieverklaring om meer samen op te trekken. Ter gelegenheid van het vijftig jarig bestaan kijkt Stivas Magazine met beide partijen terug op de afgelopen periode, maar stelt ook de vraag: hoe verder? Deze keer schuiven key-accountmanager Femke van Barneveld-Graatsma en senior-projectmanager Cees Kroon van het Kadaster aan.

‘Landinrichting niet aan landbouw voorbehouden’ Nieuwe gebiedskansen dienen zich soms uit onvermoede hoek aan. Zo werd het Kadaster onlangs benaderd door Landal Greenparks. De recreatieonderneming wilde een van haar parken opnieuw inrichten. Kroon: “Normaal zouden dan alle percelen van de eigenaren van de recreatiewoningen moeten worden aangekocht en vervolgens opnieuw verkocht. Door intern een soort kavelruil op poten te zetten, is het op een veel eenvoudigere manier gelukt. Tenminste voor Landal Greenparks. Wij hebben de complexe overdracht namelijk

KIJKEN OVER GRENZEN HEEN

volledig voor hen uitgevoerd.” Van Barneveld vult aan: “Ook voor notarissen leveren we die dienst. Daardoor kunnen transacties een stuk sneller worden uitgevoerd.” Kroon: “En we zijn bezig om te kijken hoe we ook bij de binnenstedelijke herinrichting van nut kunnen zijn. Wat dat betreft blijven we zoeken naar nieuwe kansen.”

rol van de provincie, gemeenten en waterschappen was in de

hooggespannen waren, maar dat die onvoldoende zijn uitge-

tussentijd veranderd. Het ontbrak de partijen aan houvast:

komen. “We hadden ons er meer van voorgesteld. De situatie

wie doet wat en waar liggen verantwoordelijkheden?”

destijds was dat er geen nieuwe wettelijke herverkavelingen

Van Barneveld knikt instemmend: “En de economische

in korte tijd en tegen lagere kosten de agrarische structuur

meer zouden worden opgestart, maar dat was natuurlijk niet

crisis die volgde, heeft het er allemaal niet duidelijker op

worden verbeterd. Een voorbeeld daarvan is het wettelijke

omdat de agrarische structuur toen ineens voldeed. Inte-

gemaakt. Organisaties begonnen ook taken van anderen

traject ‘Snelle Sobere Herverkaveling’ met een kortere

gendeel. Er kan nog van alles worden verbeterd en met het

op zich te nemen, om toch een positie op het speelveld te

doorlooptijd en lagere kosten. Kroon ziet wat dat betreft

instrument vrijwillige kavelruil zouden we samen veel voor

houden. Iedereen was teveel intern gericht. Daardoor zijn de

kansen voor de Zeevang. “Als vooraf de doelen helder

elkaar kunnen krijgen. Die overtuiging was er. Door allerlei

onderlinge verhoudingen soms ook wat verstoord. Dat is op

worden gesteld en niet tussentijds worden veranderd,

omstandigheden is het dus anders gelopen.”

zich heel begrijpelijk. Ook wij waren zoekende. Nog steeds

bijvoorbeeld omdat er ineens toch ergens een nieuwe weg

proberen we nieuwe producten en diensten uit, waarmee we

moet worden aangelegd die alle percelen en dus plannen

onze kennis en ervaring nog effectiever kunnen inzetten met

doorkruist, dan kan zoiets binnen drie à vier jaar worden

Spelregels Complexe spelregels of zelfs het ontbreken ervan, zijn een

als doel om ruimtelijke gebiedsprocessen efficiënter te laten

belangrijke oorzaak, analyseert Kroon. “Veel organisaties

verlopen.”

tastten in het duister hoe de toekomst er voor hen uit zou

Kroon en Van Barneveld zijn wat dat betreft optimistisch ge-

zien. Dat gold niet alleen voor ons drieën (ondertekenaars

stemd. “Natuurlijk zijn dit lastige tijden, maar aan de andere

van de intentieverklaring, red.), maar bijvoorbeeld ook de

kant groeit ook het besef dat samenwerking noodzakelijk is. Niemand kan het nog alleen. Dat komt de saamhorigheid

foto: Sushilla Kouwen

Kroon geeft grif toe dat de verwachtingen vijf jaar geleden



Cees Kroon en Femke van Barneveld-Graatsma

afgerond.” Hoe kan dat zo snel? Van Barneveld: “Door snellere digitale systemen, maar ook door het voorwerk dat al is gedaan. Eigenlijk is wel duidelijk wat de oplossingen kunnen zijn, alleen lukt het blijkbaar niet puur op vrijwillige basis.” De komende periode zal Kadaster de mogelijkheden nog meer onder de aandacht gaan brengen, merkt Kroon op.

Boer zoekt digitaal (nog) geen grond

ten goede. Ik denk dat er zeker weer meer projecten in gang

Sinds de lancering van de ruilsite boerzoektgrond.nl, die

lega niet de indruk wil wekken dat er in Noord-Holland niets

geïnitieerd en opgestart vanuit het CKO (coördinatiepunt

meer uitdragen. Ik denk dat we nauwer bij de nieuwe

Stivas ruim drie jaar geleden liet bouwen in nauwe samen­

is gebeurd. Van Barneveld: “Dat er projecten zijn afgerond

kavelruil Overijssel) en in Zeeland is onlangs een kavelruil-

ILG-gebiedscommissies moeten worden betrokken om te

is vooral te danken aan Stivas. Zij zijn er toch in geslaagd

bureau opgericht. In Noord-Brabant zijn op initiatief van de

adviseren over mogelijke oplossingen en tevens als vraag-

om ruilen tot stand te brengen. En dat niet onder altijd

provincie veel projecten in uitvoering genomen en afgerond.

baak te dienen, zodat zorgvuldig wordt omgegaan met de

even eenvoudige omstandigheden. Met name ook door de

Zelf begeleiden we in Bergeijk een groot project (103

rechten van betrokken partijen. We kunnen bij allerlei

onduidelijkheid over de financiële stromen en alle Europese

vierkante kilometer), waar zo’150 eigenaren deelnemen aan

gebiedsprocessen onze expertise inbrengen en hebben de

Ik hoorde dat enkele studenten bezig zijn om iets vergelijk-

eisen waaraan projecten moeten voldoen. Daar gaat heel

een kavelruil, waarbij veel natuur, een mooier landschap en

beschikking over een schat aan actuele informatie. Soms

baars op te zetten voor wisselteelten, dus misschien kan daar

veel tijd en energie in zitten, die veel beter in de gebieden

een sterkere landbouw worden gerealiseerd. Zulke complexe

ligt de oplossing in een andere deel van de provincie of

een combinatie mee kan worden gemaakt. Ook het plaatsen

zelf hadden kunnen worden ingezet.”

opdrachten liggen ons goed.”

zelfs in een ander deel van het land.”

werking met Kadaster, is het nog altijd rustig op het web­ portaal. Van Barneveld: “Jammer dat het niet functioneert, als waar we vooraf op hadden gehoopt. Mogelijk kan de site met enkele extra toepassingen toch interessanter worden gemaakt voor grondeigenaren en –gebruikers.

van afgeronde kavelruilen kan mogelijk stimulerend werken. Wat dat betreft houden we ons aanbevolen om mee te denken over een opgewaardeerde versie.”

20 STIVAS MAART 2012

“We weten wat we kunnen, maar moeten dat nog veel

zullen worden getrokken,” stelt Kroon, die net als zijn col-

Kroon: “Als we het vergelijken met andere provincies dan is

Van Barneveld (lachend): “Stivas verlegt grenzen, is het

Noord-Holland een goede middenmotor. In Zuid-Holland

Nieuwe ontwikkelingen

vinden veel minder kavelruilen plaats, omdat ze daar een

Samen met Dienst Landelijk Gebied werkt het Kadaster aan

grenzen heen. Wat dat betreft is er nog steeds volop

aanjager als Stivas missen. In Overijssel worden kavelruilen

een nieuwe methode van effectief verkavelen. Hiermee kan

perspectief voor een vruchtbare samenwerking.”

motto, maar wij kijken letterlijk en figuurlijk over de

STIVAS MAART 2012 21

FOCUS OP DE REGIO’S

RUILCOLUMN

Ruilen voor agrarische structuur, wegverbredingen en nieuwe waterloop

Samenhang de exploitatie van groen in het landelijk

Landschap Noord-Holland in. Voor

meer en Wieringen bij de provincie

van het inklinken van het veenpakket. In

gebied.

gebieden met een meer recreatieve

ingeleverd. Wouter van Egteren en Erwin

april zal de projectgroep onder andere

De oproep van de Amsterdamse

functie zou dat andersom ook kunnen.

van den Berg hebben op vrijdag 16 maart

bestaande uit bestuurders van de provin-

wet­h ouder Freek Ossel in het vorige

Het komt vaker voor dat onze bos­

het gebied doorlopen. Veldkennis is

cie, LTO Noord en hoogheemraadschap

magazine om meer overlegstructuren

wachters bij hun ronde langs de terreinen

essentieel als straks met betrokkenen het

besluiten hoe verder te gaan. Wanneer de

samen te voegen, snap ik wel. De

in een tussenliggend gebied de andere

gesprek wordt aangegaan.

beschikbare BBL-eigendommen kunnen

gemeente Amsterdam zit in een lastige

kant opkijken, als ze iets opvalt, simpel-

worden ingezet lijkt het realiseren van

positie, vanwege haar centrale ligging

weg omdat het ze niet aangaat. Dat is

enkele kavelruilen op vrijwillige basis een

tussen allerlei groene uitlopers. Overal

toch eigenlijk vreemd? Daar kan dus veel

goede kans te maken.

moet ze aanschuiven, tenminste als

meer samenhang in worden aangebracht.

ze overal tot in detail wil meepraten en

Er hoeft wat mij betreft in eigendom niet

–beslissen. Dat is bijna ondoenlijk.

veel te veranderen, als het beheer en

Gemeenten en provincie beseffen

toezicht maar efficiënter wordt.



Stivas Zaan en Kennemer

Monique van Peperstraten voert weer de omgeving van Spaarnwoude en het

Stivas Meerlanden Amstelland

Recreatieschap. Maar ook in het gebied

Langs de A2 ter hoogte van de polder De

gelukkig het belang van recreatie­

Daarbij is ook belangrijk: wat willen we,

tussen Castricum en Egmond.

Ronde Hoep bij Ouderkerk aan de Amstel

mogelijkheden in het buitengebied.

of nog beter, wat willen de mensen?

De BBL-eigendommen die daar liggen

is Rijkswaterstaat bezig met grondverwer-

Hun betrokkenheid is van groot belang

Voor hen zijn we bezig. Zelf doen we

geven ondernemers toch stof tot naden-

ving voor de snelweg. Ze doet dit op basis

en mag niet in het geding komen door

er al veel onderzoek naar. Uiteindelijk

ken. Komende tijd zal moeten blijken of

van onteigening, maar Rijkswaterstaat is

de ondernemers en andere betrokkenen,

gecharmeerd van het instrument kavelruil

zoals provincie, BBL en gemeente mee

en de werkwijze van Stivas. Monique van

kunnen krijgen. Voor de rest is het

Peperstraten gaat met vier ondernemers

wachten op de POP-beschikkingen voor

en Rijkswaterstaat kijken of er winst voor

Werkgebieden regionale Stivassen

de Wateraanvoerplannen Egmond Zuid

de agrarische structuur is te behalen bij

1. Stichting Agrarisch Texel

en Uitbreiding Tijdverdrijfslaan.

het vrij ruilen van grond voor het weg-

diverse gesprekken met ondernemers in

2. Stivas De Noordkop 3. Altonstichting

Stivas Westfriesland

‘Lastige tijden stimuleren om nieuwe kansen te zoeken’

het liefst koeien zien grazen in de wei. Dat is een taak van de boeren. Wij zorgen voor routes, goed aangeduid en met voldoende rustpunten en andere faciliteiten. Particuliere ondernemers kunnen daarin ook een rol vervullen.

samenvoeging van organisaties en

Daarnaast is er behoefte om echt iets te

Het zijn spannende tijden voor het

besturen. Dat echter meer samen kan

doen, bijvoorbeeld in een skihal of een

tracé.

Stivas De Vechtstreek

wil de burger fietsend of wandelend

4. Stivas Zaan en Kennemer

Wouter van Egteren en Erwin van den

landelijk gebied. Het is volstrekt on­

worden gedaan, toch ook een oproep

klimpark. Deze intensieve voorzieningen

5. Stivas Westfriesland

Berg hebben met de provincie gesproken

Na jaren van discussie en daarna sa-

duidelijk hoe het bestuursakkoord tussen

van de wethouder, dat staat voor mij ook

leveren ook nog eens geld op. In tijden

6. Stivas Midden Noord-Holland

over de mogelijke betrokkenheid van

menwerking tussen landbouw en natuur

staatssecretaris Henk Bleker en de

vast. Zelf hebben we als de recreatie­

van bezuinigingen bij de overheden is dat

7. Stivas De Meerlanden-Amstelland

Stivas bij de grondverwerving rondom de

staat het passeren van de eerste akte van

provincies uitpakt voor natuur, land-

schappen de uitvoering bijvoorbeeld

een welkome aanvulling. In Spaarnwoude

8. Stivas De Vechtstreek

doorsteek ter hoogte van Hoogkarspel.

kavelruil in de Noordelijke Vechtstreek

schap en recreatie. Dat er ook nadelige

veel strakker centraal georganiseerd.

halen we bijvoorbeeld meer dan de helft

De provincie heeft een deskundig bureau

op stapel. Medio april komen de vijf

gevolgen aan kleven, is duidelijk. Het

Voorheen werden nog veel dingen

van de begroting uit onze exploitatie.

in de hand genomen dat de grondverwer-

agrariërs en Bureau Beheer Landbouw-

gaat toch om harde bezuinigingen.

dubbel gedaan. Dat is nu anders. We

Onze winst is niet alleen het geld, het

Stivas De Noordkop

ving op zich zal nemen, maar daarnaast

gronden (BBL) bijeen om de notariële

Toch kijk ik er zeker niet alleen negatief

hebben intern veel van elkaar geleerd

gaat ook om het bereiken van de mensen.

Bestuursleden van Stivas De Noordkop

wil de provincie toch ook kijken of er met

overdracht van diverse percelen te be-

tegenaan. Lastige tijden stimuleren om

en ons daarmee gespecialiseerd. Zo

Met de grote evenementen, zoals de

hebben op de Lentetuin in Breezand een

kavelruil ook grond voor het tracé kan

krachtigen. Vervolgens wordt de struc-

nieuwe kansen te zoeken en samen­

heeft Spaarnwoude veel expertise

muziekfestivals, trekken we elke keer

stand bemand. Het leverde veel aanloop

worden verkregen.

tuurverbetering rondom Naarden onder

werkingsverbanden aan te gaan.

opgebouwd met grote evenementen, die

tienduizenden mensen het gebied in.

de loep genomen. Dick Wismeijer voert

Als Recreatie Noord-Holland hebben

we ook elders in de provincie inzetten.

Dat is uiteindelijk onze taak. Daar zijn we

namens Stivas gesprekken met onderne-

we de laatste jaren al flinke stappen

Die efficiëntieslag kunnen we ook

goed in en daar richten we ons dus op.

en kleurrijke verhalen op, maar er werd kavelruilkansen gesproken. Begin maart

Stivas Midden Noord-Holland

mers. Heikel punt is een vaarverbinding

voorwaarts gemaakt. We werken stukken

gezamenlijk in de provincie nog maken.

heeft Stivas op de jaarvergadering van de

In de afgelopen maanden hebben Jos Beu-

tussen de Naardertrekvaart en het

efficiënter. Onze taken en activiteiten zijn

Toen ik hier kwam werken, ben ik

Jan Hylkema

Bond van Landpachters in Wieringerwerf

mer van DLG en Jelle de Ruyter namens

Gooimeer die grond van de huiskavel van

beter op elkaar afgestemd. Daarom denk

behoorlijk geschrokken dat zich in

DIRECTEUR RECREATIE NOORD-HOLLAND

een inleiding verzorgd over structuurver-

Stivas met verschillende groepen agrariërs

een groot melkveebedrijf zou afsnoepen.

ik dat we klaar zijn voor veranderingen

Noord-Holland meer dan tien organi­

betering en de rol van de pachter daarin.

in de Zeevang gesproken over de moge-

Er moet voor de agrarische ondernemers

die gaan komen. Zeker als nieuwe

saties bezighouden met het beheer van

Het betrof een algemene inleiding, maar

lijkheden van structuurverbetering in hun

voldoende ruimte beschikbaar blijven om

initiatieven worden ontplooid of partners

de groene ruimte. Iedereen lijkt het wiel

de navraag naar de stand van zaken

polders. Er zijn drie deelgebieden: Beets­

perspectief te houden. Dat geldt ook voor

moeten worden gezocht. Als ik eerlijk

opnieuw te willen uitvinden. Dat kan

rondom het voormalige Wieringer-

koog, Zeevang Oost en Zeevang West.

de nabij gelegen jachthavenondernemer.

ben, kan er nog best het nodige worden

efficiënter. Als we zelf een stuk natuur

randmeergebied is logisch. Stivas heeft

Naast structuurverbetering is de interesse

verbeterd in het beheer, het toezicht en

moeten beheren, schakelen we al gauw

het plan van aanpak voor het onderzoek

voor onderwaterdrainage onderwerp van

structuurversterking in de Wieringer-

gesprek. Centraal staat het tegengaan

ook concreet met ondernemers over

22 STIVAS MAART 2012

STIVAS MAART 2012 23

Jaarverslag Stivas Noord-Holland 2011

Volop in voorbereiding voor ‘doorstart’ komende jaren Het was opnieuw een enerverend jaar. Niet alleen voor Stivas, maar ook vanwege het overheidsbeleid ten aanzien van het landelijk gebied. Directeur Erwin van den Berg blikt aan de hand van zes trefwoorden terug op 2011 en kijkt daarbij zo af en toe ook al even vooruit.

Samenstelling algemeen bestuur 2011 Naam Achtergrond

Namens

om nu snelheid te maken met een

Hans Schipper

Onafhankelijk voorzitter

--

agrarisch structuuronderzoek. Na de

Koos Dekker

Altonstichting

Regiovoorzitter

presentatie van het rapport De Kop op

Anton Witte

Stichting Agrarisch Texel

Regiovoorzitter

de Kaart van de commissie Dwarshuis,

Nico van Tunen

Stivas Zaan en Kennemer

Regiovoorzitter

heeft Stivas gewerkt aan een voorstel

Hein Boon

Stivas De Meerlanden - Amstelland

Regiovoorzitter

dat uiteindelijk tot een plan van aanpak

Jan Dijkshoorn

Stivas De Noordkop

Regiovoorzitter

moet leiden. Ook dit zal in de eerste

Antoon Post

Stivas De Vechtstreek

Regiovoorzitter

maanden van 2012 haar beslag moeten

Harm-Jan Hoeve

Stivas Midden Noord Holland

Regiovoorzitter

krijgen, waarna Stivas daadwerkelijk

Arjen Peerdeman

Stivas Westfriesland

Regiovoorzitter

aan de gang kan. Naast agrarische struc-

Jan Apeldoorn

Recron

Sector Recreatie

Vacant

---

Sector Natuur

Siemen Ruiter

LTO Noord (secretaris/penningsmeester)

Sector Landbouw

Cees Mantel

Hoogheemraadschap Holland Noorderkwartier

Sector Water

Erwin van den Berg

Directeur Stivas (adviserende rol)

---

Het werk

licht gestegen ten opzichte van 2010 (zie

rondom de organisatie en projecten -

Van den Berg: “De bezuinigingen en

tabel 1, red.). En de vooruitzichten voor

zowel procedureel als inhoudelijk - veel

onderhandelingen tussen Rijk en het

2012 zijn eveneens goed. Wel zorgen

tijd en inzet vraagt en dus daarmee ook

Interprovinciaal Overleg rondom het

onduidelijkheden rondom de dossiers

drukt op de kostenkant van de organisa-

dossier natuur maken dat er op allerlei

natuur en BBL-eigendom ervoor dat niet

tie. Dit is een algemeen bekend probleem,

niveaus keuzes moeten worden gemaakt.

alleen de provincie maar ook de Dienst

waarmee ook Stivas te maken heeft. De

Stivas heeft qua financiën met name te

Landelijk Gebied (DLG) – die nog steeds

verantwoording binnen de afspraken met

maken met de provincie, in combinatie

onder het ministerie van Economie, Land-

de provincie verlopen feitelijk nog wel

met Europa. Daarnaast hebben ontwik-

bouw en Innovatie valt – terughoudend

voorspoedig, maar de administratieve last

kelingen op de agrarische grondmarkt

opereren. In 2011 zijn er daarom enkel

rondom de zogenaamde POP-projecten

invloed op het werk. De grondmarkt

kavelruilen gerealiseerd die als doel

zijn welhaast onverantwoordelijk. Zoals

De kavelruilen

beweegt weliswaar op een lager tempo

hadden de agrarische structuur te

gezegd niet alleen Stivas ervaart dit zo,

maar wel stabiel en zeker in Noord-

verbeteren en versterken. Feitelijk dus

Holland blijven agrarische ondernemers

de corebusiness van Stivas.”

Samenstelling dagelijks bestuur 2011 Hans Schipper

Onafhankelijk voorzitter

Nico van Tunen

Vice-voorzitter

Siemen Ruiter

Secretaris-penningsmeester

Vacant

Bestuurslid

tingsvermogen bewijst dat er positieve

tuurverbetering zijn natuur, recreatie en water doelen die een grondbehoefte hebben. Of alle wensen kunnen worden vervuld zal moeten blijken omdat 550 ha provincie eigendom veel kansen biedt maar ook zal leiden tot keuzes maken. Wordt vervolgd.”

resultaten zijn te boeken. In tabel 2 zijn alle ruilen met het aantallen partijen en

En verder…

oppervlaktes op een rij gezet.”

“Stivas heeft zich op allerlei verschillende manieren laten zien. Zo leverde

Andere opdrachten

de stichting een bijdrage aan de Dag van

“Naast de kavelruilen is Stivas samen

LTO Noord Noord-Holland. Ruim dui-

met ondernemers, LTO Noord, provincie

zend bezoekers trok deze bijeenkomst in

“In 2011 zijn in de diverse regio’s

Noord-Holland, Hoogheemraadschap

Tuitjenhorn, die in het teken stond van

maar eigenlijk alle organisaties die met

spraakmakende kavelruilen tot stand

Hollands Noorderkwartier en Dienst

agrarische structuurverbetering. Staats-

de POP-financiering hebben te maken.”

gekomen. De nadruk ligt dit jaar in

Landelijk Gebied druk doende geweest

secretaris Henk Bleker was de meest

het noorden van Noord-Holland. De

om twee belangrijke POP-subsidies aan

prominente en had een helder verhaal:

investeren in grond. De oppervlakte die dit jaar is geruild in relatie tot het aantal

De organisatie

De financiering

effecten van jarenlange inzet in de

te vragen die verband houden met de

het landelijk gebied en dus ook kavelruil

kavelruilen en deelnemende partijen is

“Stivas is in 2011 met een vaste bezet-

“In 2011 is met name de provincie

Noordkop maken dat bollentelers nu

Wateraanvoerplannen Egmond-Zuid en

ligt in handen van de provincie. Hij ziet

ting opnieuw verder gegroeid in haar

druk doende geweest om de financiën

het perspectief van kavelruil hebben

Uitbreiding Tijdverdrijfslaan. Ook deze

voor organisaties als Stivas voldoende

nieuwe jasje. De stichting gaat van de

voor Stivas in de jaren 2012 en 2013 te

ontdekt. Collega’s worden meer en meer

beschikkingen waren met de jaarwisse-

kansen. Verder hebben we ons gezicht

pioniersfase na de verzelfstandiging in

organiseren. De basis hiervoor is gelegd

enthousiast. In de omgeving van Haren-

ling nog niet afgegeven, maar worden

laten zien op de jaarlijkse Landbouw-

2007, naar een volgende fase in haar

met de zogenaamde POP2-aanvraag,

karspel is een allesomvattende ruil tot

wel verwacht in de eerste maanden van

tentoonstelling in Opmeer. Dit jaar werd

Tabel 1 Hectare agrarische structuur­ verbetering sinds de verzelfstandiging 2007

64.27.83

2008

826.32.49

bijna 50-jarig bestaan. Op projectbasis

maatregel 125 die in december 2009

stand gekomen, waar naast particuliere

2012. Verder heeft Stivas van Landschap

de stand van Stivas opgefleurd door de

2009

605.39.57

huurt Stivas aanvullende deskundigheid

is ingediend. Voor een deel gebeurt dit

partijen en bedrijven ook de gemeente

Noord-Holland (LNH) en het Provinci-

Meiden uit de klei, die in 2011 enorm

2010 502.87.36

in. Ook wordt er in projecten waar nodig

buiten het gezichtsveld van Stivas. Maar

en provincie een groot belang hadden.

ale Waterleidingbedrijf Noord-Holland

aan de weg timmerden. Ook bezochten

2011 664.85.88

samengewerkt met DLG en Kadaster. De

het mag zeker complex worden genoemd.

Op het einde van 2011 ontstonden er in

(PWN) een betaalde opdracht via het

vierdejaars studenten van het Clusius

Totaal 3263.73.13

afgelopen jaren is steeds meer duidelijk

We moeten naderhand nog maar eens

de Kavelruil Noordelijk Vechtstreek een

Investerings Budget Landelijk Gebied

College in 2011 weer het Stivas-kantoor

geworden dat de administratieve zaken

evalueren of het toch niet eenvoudiger

tweetal kavelruilen die samengevoegd

(ILG) gefinancierd gekregen. In deze

in Alkmaar. Kavelruilcoördinator Moni-

kan. De verwachting is dat in het voorjaar

gaan worden en eveneens in de eerste

opdracht is de situatie rondom Bakkum

que van Peperstraten verzorgde opnieuw

Tabel 2 Kavelruilen in 2011 Projectnaam

Aantal partijen

Netto geruild

Agr. Struct. Verb.

van 2012 uiteindelijk de beschikking door

maanden van 2012 passeren. Een enorm

Noord, de daar gewenste natuurontwik-

de presentatie. Deze keer waren er

Kavelruil ‘t Hemeltje

3

5.57.90

8.00.00

de provincie kan worden afgegeven. Tot

succes na een afgebroken landinrich-

keling en mogelijkheden van agrarische

diverse scholieren die van huis uit al

Kavelruil Eenigenburg

5

32.37.29

143.84.83

die tijd blijft het spannend en zal er tus-

tingsproces en de daaropvolgende

structuurverbetering van een biologische

eens met het werk van Stivas te maken

Kavelruil Weg van het Midden

6

34.68.42

51.82.48

sentijds een noodverband moeten worden

jaren van discussie. Eveneens op Texel

melkveehouder onderzocht. Tenslotte

hadden gekregen, wat leuke interactie

Kavelruil Schorweg

4

32.59.90

96.12.35

gelegd. Dit bestaat uit het beschikbaar

kwam een kavelruil tot stand. Die begon

stond 2011 in vele opzichten in het teken

teweegbracht. Dat laatste gebeurt ook

Kavelruil Grashoppers

6

32.00.00

85.78.84

komen van geldelijke middelen die in de

klein, werd in de tussentijd groter en

van de Wieringermeer en Wieringen. Na

op de social media Twitter en LinkedIn,

Kavelruil Barsinger- en Burghorn

10

77.77.04

279.27.38

provinciale begroting 2012 voor Stivas

groter, en eindigde uiteindelijk toch ook

het afblazen van het Wieringerrandmeer

waar accounts werden geopend. Zo gaat

Totaal

34

215.00.55

664.85.88

zijn opgenomen.”

weer relatief klein. Maar het doorzet-

kwam al snel de oproep van de agrariërs

ook Stivas mee met haar tijd…”

24 STIVAS MAART 2012

STIVAS MAART 2012 25

STIVAS IN DE PUBLICITEIT

STIVAS LAAT ZICH ZIEN

Externe media Mede door enkele aansprekende kavelruilen is Stivas Noord-Holland er in 2011 meerdere keren in geslaagd om positief in het nieuws te komen in de verschillende vakbladen en regionale kranten. ‘Nieuw bedrijf door

Boekel Gebroeders UR G EE NI GE NB

kavelruil’ (Nieuwe Oogst), ‘Vrijwillige kavelruil Noordelijk Zand-

TU IN BO UW

gebied levert geld en tijd op’ (Bloembollenvisie) en ‘Ruilcarroussel

IN

‘Voordeel ruil heeft ons verrast’

maakt eind aan versnippering’ (Schager Courant) zijn enkele van de koppen die de diverse media haalden. Op de site www.stivasnh.nl zijn de verschillende publicaties terug te vinden onder het kopje pers.

Stivas trok ook in 2011 weer geregeld het veld in, met steeds hetzelfde doel: het verbeteren van de (agrarische) structuur in het landelijk gebied. Nog steeds werken de medewerkers van Stivas daar hard aan. Voor een groot deel gebeurt dat achter de schermen, maar Stivas presenteert zich ook steeds vaker in de openbaarheid. Met excursies, op vak­ beurzen, bij officiële gelegenheden en in rechtstreekse contacten met betrokkenen bij (mogelijke) kavelruilen. Kortom: Stivas liet zich ook in 2011 weer zien.

Magazines In 2011 zijn weer vier Stivas Magazines uitgegeven. Het kwartaalblad wordt

die ‘Subsi ee­ i o m is mo en’ n ge om

verstuurd naar belanghebbenden en geïnteresseerden. Doel van het magazine is om ontwikkelingen en achtergronden te belichten over de ruimtelijke (her)inrichting van het landelijk gebied in het algemeen en agrarische structuurverbetering in het bijzonder. Zo kwamen onder andere Henk Bleker (staatssecretaris Economische Zaken, Landbouw & Innovatie), Jaap Bond (landbouwgedeputeerde Noord-Holland), Freek Ossel (wethouder

Rober v

B LO E M

an den B

B O LLE N

KWEKE

Landbou w te n to o n s te ll in a u g u st u g Opmee s goed g r S ti va s e p re se n te e N o o rd -H d a t va n w rd o p d e o lla n d h ege het e e ft zi ch Landbou m o o ie w w te n to o n in m e t d ir e e e r ve e l st e lli n g in ct u it zi ch b e zo e ke O p m e e r, t rs o p de hoo tr o k. w e rk in g O o fd ri n g , p k d e st a met de M ro fi te e rd n d va n S e id e n u it e d a a rv a ti va s, st a n d . S d e K le i tr n . Vo o ra p e ci a a l te o k l d e sa m ve e r l e g xt e enle ra g e n h e id h a d d e st b e la n g st va e lle n d e n ic h ti n g e n d e la n e n p ri js vr ce ri n g va naar de in 1 4 0 te a a g u it g n e e n Tw ke n s d e e sc h re ve it te r- a cc a g ra ri sc n om op ount h e st ru ct e e n o ri g u u r te ve in e le m a rb e te re n n ie r .

erg

R IJ IN ANNA P A U LO W

NA

recreatie Amsterdam) en Frans Evers (voorzitter ILG-gebiedscommissie Groene Uitweg) uitgebreid aan het woord.

G NED ERH ORS T DEN BER VLE ESV EEH OUD ERI J IN

COLOFON Uitgave Stivas Noord-Holland Maart 2012

INTERVI EW

Landbouwgedeputeerde

die bestrijd ik. met zich mee zou brengen, onzekerheid die dat dat Stivas - ook publiekelijk – bestreden Ik heb herhaaldelijk nog volledig op 2011 staat de stichting op de tocht staat. Voor helft. Ik heb ook en 2013 nog voor de de begroting. Voor 2012 bepalend is gedaan dat de evaluatie toezegging de keiharde dat er tekorten de financiering. Als blijkt voor het vervolg van die wel worden aangevuld.” blijven, dan moeten

Jaap Bond kijkt terug

‘Sector is in provincie echt op de kaart gezet’

zou ik erbij zetten ‘je “Een zeven min en dan veel hoger waar de stichting nog beter’. Er zijn onderdelen onder de een bezoek aan Drenthe kan scoren. Ik ben tijdens daar worden integrale projecten die indruk geraakt van de uitnodiging van was ik daar mede op opgepakt. Overigens Er valt nog hoogte. de op ook zelf Stivas, dus ze zijn daarvan Let meer proactieve opstelling. een uit halen te veel winst dat in de markt. Ik zie overigens nog scherper op de kansen dus vast nog maken. Dat cijfer gaat ze daarin ook al stappen het maar alle vertrouwen in. Vergelijk omhoog, daar heb ik naar de middelbare basisschool de van overgang met de even wennen…” school. Dat is eerst ook

Holland en tuinbouw in Noorde Jaap Bond heeft de landBond Landbouwgedeputeerd bestuursperiode slaagde ijk en figuurlijk. In zijn te op de kaart gezet. Letterl planologie een eigen status sector in de ruimtelijke de er in om de agrarische gebieden ingetekend waar zijn Holland Noordvan geven. “Op de landkaart kelen.” ontwik te zich om krijgt land- en tuinbouw ruimte ook mijn in gang gezet. Dat is

jaar. Ondanks die Stivas bestaat bijna vijftig de de stichting (mede door respectabele leeftijd is de directeur nog steeds verzelfstandiging) volgens u die mening? aan het pionieren. Deelt

Texel): “Ik heb Amsterdam op weg naar Jaap Bond (hier vanuit provincie.” keihard ingezet voor deze me de afgelopen jaren

4

voortbestaan mee eens. Vijftig jaar “Daar ben ik het roerend de vraag. niet mee verandert met lukt niet als de organisatie met die doet, heeft alles te maken Dat Stivas dat nu ook provincie nauw dat proces zijn we als verzelfstandiging. Bij opgebouwd bij heeft een goede naam betrokken. De stichting voor de echt het winstbejag. Ze doen de sector. Ze heeft geen alle vertrouwen rs. Dat is de basis voor agrarische onderneme dit soort de enige manier om en dat is overigens ook Dat profiel te zetten en te houden. ontwikkelingen in gang onbetaalbaar.” en dat imago zijn eigenlijk

B LO E M

situatie gezien de huidige economische Bond: “Ik vind het prima maar laten we wel afmaken, dat op de rem wordt getrapt, waaraan we zijn begonnen.”

stap terug, dat de U ziet het niet als een zeilen moet bijzetten om stichting opnieuw alle rond te krijgen? de financiering elk jaar maar veel meer een een politieke reden, “Dat heeft niet zozeer met de eeuwige We hebben te maken technische grondslag. daarmee . Overigens zijn we het discussie over de staatssteun te maken. we hebben er wel mee pertinent oneens, maar manier, om We zoeken nu naar een We worstelen daarmee. lossen. Dat is een langere termijn op te het goed en voor een zelf.” Stivas voor als opgave, zowel voor ons

dat de evaluatie van de Stivas vindt het jammer te op tijd klaar was om mee verzelfstandiging niet sbehandeling in november nemen bij de begroting Daarmee is de kans 2010 in Provinciale Staten. zekerheid voor de gemist om meer financiële (ook)? u dat toekomst te bieden. Betreurt ur dat betreurt. De “Het is mij bekend, dat

het Stivas-bestu

moet een bestuurder “Als het om geld gaat op de begroting, Stivas staat nog steeds leggen. Maar serieus: provinciaal bestuur we de organisatie als dus dat betekent dat de stichting.” volop draagvlak voor serieus nemen. Er is

s is gaan zitten in procedure Veel energie van Stivas ). Hoe kan dat beter, (met name om geld te genereren kan richten op weer meer zodat de stichting zich ng? he) structuurverbeteri haar hoofdtaak: (agrarisc

. Een optie is om dat te versoepelen “Ik zie zeker nog kansen eenvoudiger te vermogen van Stivas om de opbouw van eigen het is voor een discussiepunt, maar maken. Dat is een eeuwig om resultaten om speelgeld te hebben bedrijf noodzakelijk naar provincie, terug is optie andere te kunnen boeken. Een Een derde mogelijkvoorstander van ben. geen daar ik hoewel ontwikkete brengen bij het provinciale heid is om het onder sdiscuswe namelijk van de financiering lingsbedrijf. Dan zijn economisch – als dienst van algemeen sie verlost. Daar gaat verschillende geld naartoe, die voor belang – nu een stroom rbetering Agrarische structuurve doeleinden wordt gebruikt. zou Dat cht. worden ondergebra kan daar misschien ook insteek, tussen de ambtelijke het spanningsveld wegnemen n en regels bronnen met alle voorschrifte waarbij de financiële die een e verantwoordelijkheid leidend zijn en de operationel directie en een bestuur

B O LL

‘Ook na deze ru il zijn we zek er niet uitgeda cht’

voldoende draagvlak Is er in de provinciale politiek Of moet u (of het CDA) (of waardering) voor Stivas? met vurige pleidooien? elke keer de kar trekken altijd veel uit-

foto: Provincie Noord-Holland

en en dingen bereikt, achtergelat rol voor houder heb daarin ook een belangrijke Als economische portefeuille taak als bestuurder. De bestuurder voorziet is hebben beloofd. werkkamer in het provinciehu het collegeprogramma ik gedaan wat we in Stivas, zo kan hij in zijn id terug op de ” Stivas Magazine spreekt de nodige tevredenhe Kortom, ik kijk met “niet vaak genoeg benoemen. puilt uit. De agenda Zijn n. riode.” afgelopen bestuurspe Bond vlak voor verkiezinge bestuur wordt gang en het provinciale volle in is campagne en bezuinigingen eruit? werk door de voorgenom Welk resultaat springt overvoerd met extra benadrukt we een landbouwin Nederland hebben als in voorgaande interviews “Als enige provincie van het kabinet. Net voor zijn Ik vind dat belangin de structuurvisie. verkiezingsuitslag - niet paragraaf opgenomen Bond – ongeacht de altijd van zijn ontwikkelingen voorheen weg te lopen. De nederlaag rijk, omdat nieuwe ruimtelijke verantwoordelijkheden we vastgelegd af aan zijn visie. de landbouw. Nu hebben ten koste gingen van CDA-fractie doet niks n en waar we landbouw mag plaatsvinde waar de grootschalige we ook de uitbreiding bevallen? jaar hebben vier Daar meer maatwerk leveren. Hoe zijn de afgelopen gaat het?’, een pittige Als iemand vraagt; ‘Hoe aan gekoppeld. Dat was en tevreden. ben bouwblokk “Ik de van Bond: bouwblokken is ook zo, want ‘veel gaat er goed’. Dat we hebben toch maximum politieke strijd, maar reageer ik meestal met: in de Ik heb me de ge gebieden en 1,5 hectare niet álles goed kan gaan. van 2 hectare in de grootschali dat houdt ook in dat Ik heb ingezet voor deze provincie. het vuur kunnen slepen.” maatwerkgebieden uit afgelopen jaren keihard

NA Wit A U LO W Siem de ENBEDRIJF IN ANNA P

u persoonlijk aan Stivas Welk rapportcijfer geeft ? op basis van de evaluatie kunt nog veel

Bezoekadres Hertog Aalbrechtweg 22d Alkmaar T: 072 57 66 990 F: 072 57 66 991 Postadres Postbus 145 1800 AC Alkmaar www.stivasnh.nl [email protected] Oplage 1500

Dag va n LT O Noord a ft ra p g S ti v a s egeven N o o rd -H voor ha o ll a n d bezoek h e e ft in a r ju b il e rs o p e u m ja a Tu it je n de Dag r. In h e h o rn o ff S ie m e n v a t b ij z ij n n ic ie e l d LTO N o R u it e r van de e o rd N o het spe ru im d u van de o rd -H o ll c ia a l o iz e n d s ti c h ti n and on n tw o rp g th e . Het o n lo g o u ld e b e ‘S tr u c tu ff ic ië le voor he s tu u rd e u rv e rb e momen t v ij ft ig r te ri n g ; t p a s te ja ri g b e S ti v a s g re g s ta a n n s v e rl e o e d in g re n z e h ggend n , v o o rn e t th e m o n d e rn e a van d a m e li jk m e n ’. A e dag: door m l ru im 4 id d e l v 9 ja a r v a n v ri jw e rl e g t il li g e k a v e lr u il .

Redactie De Geus & Hartman, Haarlem Stivas Noord-Holland Fotografie De Geus & Hartman, Haarlem p8/p9: Istockphoto.com Ontwerp en opmaak Fraaie Zaken grafisch ontwerp, Haarlem Druk Print Factory, Broek op Langedijk Papier 9Lives, 170 grams FSC gecertificeerd papier

Slu ijs

Ad Pouw

ger me est er tije n – wa aro nde r bur rg Lie fst twa alf par offi cië le de Ka vel rui l Een ige nbu juli dio me en tek end Ha ren kar spe l -on der van er me Ver rt caf é De Bur cht . Eve rg in het pla ats elij ke kav elru il Een ige nbu wa s trot s op ove ree nko ms t voo r as ers trat en van Stiv er Mo niq ue van Pep je, wa ar Rijp Tec hni sch me dew erk ’t en rg Een ige nbu alle ins pan nin gen in 42 ger uild e de het ein dre sul taa t van en ing spr h zic . “Op r ook een ruil vol gde dee lne me rs enk ele ma and en late , ma ar we l het aan tal oog het in erg t nie stra ks hec tare s mis sch ien er n –ge bru ike rs gaa gro nde ige nar en en Ma ar lief st zev ent ien .” (ru imt elij k) op voo ruit

fot o: Dan ny van der

‘Alles va ruil p lt na recie s op z’n plek’

AB -be zoe k Vec hts tre ek He t alg em een bes tuu r (AB ) van Sti tijd ens de tra diti one vas hee ft le exc urs ie de Sti vas reg io De Ve cht stre ek Sti vas -be stu urd ers bez och t. De we rde n ond er and ere ver gez eld doo r van de pro vin cie No enk ele Sta ten led en ord -Ho llan d. Er we rd ond er me er een het bed rijf van fam kijk je gen om en op ilie Pro nk in de Ae tsv eld sep old er.

voelt.”

STIVAS MAART 2011

5

STIVAS MAART 2011

26 STIVAS MAART 2012

STIVAS MAART 2012 27

Stivas is een zelfstandige stichting die zich bezighoudt met de verbetering van de (agrarische) ruimtelijke structuur. Het werk van Stivas wordt financieel ondersteund door de provincie Noord-Holland en de Europese Unie.

Stivas Noord-Holland Hertog Aalbrechtweg 22D 1823 DL Alkmaar (072) 57 66 990 [email protected] www.stivasnh.nl www.boerzoektgrond.nl