NR. 10 MAART 2011 EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

NR. 10 | MAART 2011

EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

‘Agrarische sector is echt op de kaart gezet’ Toekomst landbouw na Statenverkiezingen

WWW.

Inhoud

3

Theo Boekel en zonen

4 Interview

7 Drie meningen

Theo Boekel en zonen spontaan betrokken bij plannen voor kavelruil

Jaap Bond: ‘Sector is in Noord-Holland echt op de kaart gezet’

Statenfracties kijken terug op verkiezingen en blikken vooruit naar nieuw beleid

10 Achtergrond

12 Reportage

15 www.boerzoektgrond.nl

Wethouder Kees Diepeveen bepleit dynamiek in Landelijk Noord

Theatervoorstelling in Obdam is afsluiting ‘in stijl’ voor sjalottenbedrijf

Docent Jan Jacob Dubbelhuis van Van Hall Larenstein beoordeelt ruilsite

Wie, Waar, Wat

16 Wisselgesprek

18 Portret

Ruimtelijke puzzel in Breezand is lastig, ‘maar er zijn wel degelijk oplossingen’

Stivasbestuurder Barbara van Beijma roemt rol van boeren in het open landschap

21 Ruilcolumn Oud-gedeputeerde Bob Verburg over het nut van lobbyen

Binn enko volle rt he d t de po ige verh aal i rtret n www tengaler ij op .stiv asnh .nl.

20 Focus op de regio Draagvlak, POP-gelden en een quickscan

Wie

Waar

Wat

22 Jaarverslag

Theo Boekel (rechts) en zijn zonen Dennis

In 2008 heeft Stivas een structuuronderzoek

In eerste instantie zagen de tuinders aan de

(links) en Martin hebben een tulpenbedrijf

afgerond in Harenkarspel, waaruit onder

Selschardijk weinig heil in een ruil. Het bedrijf

Jaarverslag 2010

in Eenigenburg. Op zo’n 12 hectare worden

meer bleek dat bij ondernemers rondom

had al een aaneengesloten huiskavel. Toen

tulpenbollen geteeld. Jaarlijks worden in de

Eenigenburg en het nabijgelegen ’t Rijpje

een naburige veehouder interesse toonde in

kas bij het bedrijf 1 miljoen tulpen gebroeid.

behoefte was aan kavelruil. Na een periode

een hoek grond achter het bedrijf van Boekel

Daarnaast wordt op 1,5 hectare pioenrozen

van stilte, is het ruilproces onder meer

en er aan de overkant van de weg een perceel

gekweekt. Naast Boekel is het in de huidige

door het beschikbaar komen van een stuk

beschikbaar kwam, veranderde dat. Het

opzet de bedoeling dat nog zes onderne-

grond in 2010 weer in gang gezet. Sommige

bedrijf heeft nu de kans om iets uit te breiden

mers, een beheerstichting en de gemeente

partijen haakten af en andere juist aan. Dat

en het eigen land beter bereikbaar te maken.

Harenkarpsel deelnemen aan de geplande

laatste geldt ook voor het tuinbouwbedrijf

Verder wordt in het gebied de versnippering

kavelruil ‘Eenigenburg’.

van Boekel

van percelen verminderd. STIVAS MAART STIVAS APRIL 2009 2011 3

INTERVIEW

Landbouwgedeputeerde Jaap Bond kijkt terug

onzekerheid die dat met zich mee zou brengen, die bestrijd ik.

‘Sector is in provincie echt op de kaart gezet’

Ik heb herhaaldelijk - ook publiekelijk – bestreden dat Stivas op de tocht staat. Voor 2011 staat de stichting nog volledig op de begroting. Voor 2012 en 2013 nog voor de helft. Ik heb ook de keiharde toezegging gedaan dat de evaluatie bepalend is voor het vervolg van de financiering. Als blijkt dat er tekorten blijven, dan moeten die wel worden aangevuld.”

Welk rapportcijfer geeft u persoonlijk aan Stivas op basis van de evaluatie? “Een zeven min en dan zou ik erbij zetten ‘je kunt nog veel

Landbouwgedeputeerde Jaap Bond heeft de land- en tuinbouw in Noord-Holland op de kaart gezet. Letterlijk en figuurlijk. In zijn bestuursperiode slaagde Bond er in om de agrarische sector in de ruimtelijke planologie een eigen status te geven. “Op de landkaart van Noord-Holland zijn gebieden ingetekend waar de land- en tuinbouw ruimte krijgt om zich te ontwikkelen.”

beter’. Er zijn onderdelen waar de stichting nog veel hoger kan scoren. Ik ben tijdens een bezoek aan Drenthe onder de indruk geraakt van de integrale projecten die daar worden opgepakt. Overigens was ik daar mede op uitnodiging van Stivas, dus ze zijn daarvan zelf ook op de hoogte. Er valt nog veel winst te halen uit een meer proactieve opstelling. Let nog scherper op de kansen in de markt. Ik zie overigens dat

dingen bereikt, achtergelaten en in gang gezet. Dat is ook mijn

ze daarin ook al stappen maken. Dat cijfer gaat dus vast nog

Stivas, zo kan hij in zijn werkkamer in het provinciehuis

taak als bestuurder. Als economische portefeuillehouder heb

omhoog, daar heb ik alle vertrouwen in. Vergelijk het maar

“niet vaak genoeg benoemen.” Stivas Magazine spreekt

ik gedaan wat we in het collegeprogramma hebben beloofd.

met de overgang van de basisschool naar de middelbare

Bond vlak voor verkiezingen. Zijn agenda puilt uit. De

Kortom, ik kijk met de nodige tevredenheid terug op de

school. Dat is eerst ook even wennen…”

campagne is in volle gang en het provinciale bestuur wordt

afgelopen bestuursperiode.”

overvoerd met extra werk door de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet. Net als in voorgaande interviews benadrukt

Welk resultaat springt eruit?

Bond – ongeacht de verkiezingsuitslag - niet voor zijn

“Als enige provincie in Nederland hebben we een landbouw­

verantwoordelijkheden weg te lopen. De nederlaag van zijn

paragraaf opgenomen in de structuurvisie. Ik vind dat belang-

CDA-fractie doet niks af aan zijn visie.

rijk, omdat nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen voorheen altijd ten koste gingen van de landbouw. Nu hebben we vastgelegd

Hoe zijn de afgelopen vier jaar bevallen?

waar de grootschalige landbouw mag plaatsvinden en waar we

Bond: “Ik ben tevreden. Als iemand vraagt; ‘Hoe gaat het?’,

meer maatwerk leveren. Daar hebben we ook de uitbreiding

reageer ik meestal met: ‘veel gaat er goed’. Dat is ook zo, want

van de bouwblokken aan gekoppeld. Dat was een pittige

dat houdt ook in dat niet álles goed kan gaan. Ik heb me de

politieke strijd, maar we hebben toch maximum bouwblokken

afgelopen jaren keihard ingezet voor deze provincie. Ik heb

van 2 hectare in de grootschalige gebieden en 1,5 hectare in de maatwerkgebieden uit het vuur kunnen slepen.”

foto: Provincie Noord-Holland

De bestuurder voorziet daarin ook een belangrijke rol voor

Is er in de provinciale politiek voldoende draagvlak (of waardering) voor Stivas? Of moet u (of het CDA) elke keer de kar trekken met vurige pleidooien? “Als het om geld gaat moet een bestuurder altijd veel uit­ leggen. Maar serieus: Stivas staat nog steeds op de begroting, Bond: “Ik vind het prima gezien de huidige economische situatie dat op de rem wordt getrapt, maar laten we wel afmaken, waaraan we zijn begonnen.”

U ziet het niet als een stap terug, dat de stichting opnieuw alle zeilen moet bijzetten om de financiering elk jaar rond te krijgen?

Veel energie van Stivas is gaan zitten in procedures (met name om geld te genereren). Hoe kan dat beter, zodat de stichting zich weer meer kan richten op haar hoofdtaak: (agrarische) structuurverbetering? “Ik zie zeker nog kansen om dat te versoepelen. Een optie is

“Dat heeft niet zozeer een politieke reden, maar veel meer een

om de opbouw van eigen vermogen van Stivas eenvoudiger te

technische grondslag. We hebben te maken met de eeuwige

maken. Dat is een eeuwig discussiepunt, maar het is voor een

discussie over de staatssteun. Overigens zijn we het daarmee

bedrijf noodzakelijk om speelgeld te hebben om resultaten

pertinent oneens, maar we hebben er wel mee te maken.

te kunnen boeken. Een andere optie is terug naar provincie,

“Daar ben ik het roerend mee eens. Vijftig jaar voortbestaan

We worstelen daarmee. We zoeken nu naar een manier, om

hoewel ik daar geen voorstander van ben. Een derde mogelijk-

lukt niet als de organisatie niet mee verandert met de vraag.

het goed en voor een langere termijn op te lossen. Dat is een

heid is om het onder te brengen bij het provinciale ontwikke-

Dat Stivas dat nu ook doet, heeft alles te maken met die

opgave, zowel voor ons als voor Stivas zelf.”

lingsbedrijf. Dan zijn we namelijk van de financieringsdiscus-

betrokken. De stichting heeft een goede naam opgebouwd bij de sector. Ze heeft geen winstbejag. Ze doen het echt voor de agrarische ondernemers. Dat is de basis voor alle vertrouwen en dat is overigens ook de enige manier om dit soort

4 STIVAS MAART 2011

serieus nemen. Er is volop draagvlak voor de stichting.”

Stivas bestaat bijna vijftig jaar. Ondanks die respectabele leeftijd is de stichting (mede door de verzelfstandiging) volgens de directeur nog steeds aan het pionieren. Deelt u die mening?

verzelfstandiging. Bij dat proces zijn we als provincie nauw

Jaap Bond (hier vanuit Amsterdam op weg naar Texel): “Ik heb me de afgelopen jaren keihard ingezet voor deze provincie.”

dus dat betekent dat we de organisatie als provinciaal bestuur

ontwikkelingen in gang te zetten en te houden. Dat profiel en dat imago zijn eigenlijk onbetaalbaar.”

sie verlost. Daar gaat – als dienst van algemeen economisch

Stivas vindt het jammer dat de evaluatie van de verzelfstandiging niet op tijd klaar was om mee te nemen bij de begrotingsbehandeling in november 2010 in Provinciale Staten. Daarmee is de kans gemist om meer financiële zekerheid voor de toekomst te bieden. Betreurt u dat (ook)?

belang – nu een stroom geld naartoe, die voor verschillende

“Het is mij bekend, dat het Stivas-bestuur dat betreurt. De

directie en een bestuur voelt.”

doeleinden wordt gebruikt. Agrarische structuurverbetering kan daar misschien ook worden ondergebracht. Dat zou het spanningsveld wegnemen tussen de ambtelijke insteek, waarbij de financiële bronnen met alle voorschriften en regels leidend zijn en de operationele verantwoordelijkheid die een

STIVAS MAART 2011 5

DRIE MENINGEN

Licht gewijzigde politieke verhoudingen na Statenverkiezingen

wordt getrapt, maar laten we wel afmaken waaraan we zijn

De kwestie

begonnen.”

De Statenverkiezingen leken voor een politieke aardverschuiving te zorgen. De beleidsbepalers zouden onherroepelijk op hun resultaten worden afgerekend. Deels gebeurde dat ook, al vond de vereffening vooral plaats op basis van de landelijke politiek. De resultaten van de gedeputeerden in de voorgaande collegeperiode werden nauwelijks meegenomen door de burger bij hun keuze met het rode potlood. Ook in Noord-Holland zijn de onderlinge verhoudingen in Provinciale Staten flink gewijzigd. Toch lijkt een wisseling van de wacht vooralsnog niet aan de orde, gezien de insteek van de collegeonderhandelingen. In een eerste poging onderzoekt de VVD (dertien zetels), de mogelijkheden voor een coalitie met PvdA (elf), D66 (zes) en CDA (vijf). Daarmee zou alleen Groen Links haar plek in Gedeputeerde Staten afstaan aan D66. Nadat de VVD - als “onbevooroordeeld” regisseur van de coalitievorming – het niet “opportuun” vond om mee te werken aan De Kwestie en ook D66 “in een vroeg stadium” afzag van deelname, kreeg Stivas Magazine wel de medewerking van Tjeerd Talsma (PvdA; tweedegrootste fractie), Hero Brinkman (PVV; grote winnaar) en Titia van Leeuwen (GroenLinks; lichte verliezer) te vragen naar hun politieke visie op de inrichting van het landelijk gebied, structuurverbetering, inzet van percelen voor het Wieringerrandmeer, de rol die Stivas daarin kan spelen en uiteraard de mening over de eerste ontwikkelingen aan de onderhandelingstafel.

Stivas wordt wel vaker gelinkt aan grootschalige projecten, zoals in de Wieringermeer, Kennemerland en de Haarlemmermeer. Tot nu toe werd dit nooit concreet… “Nu verwacht ik dat het echt gaat gebeuren. Door het afblazen van het Wieringerrandmeer staan we voor een gigantische klus, waarvoor we de stichting ook willen inschakelen. De grondpositie die we als provincie hebben in Wieringen en de Wieringermeer is een gouden kans om problemen elders in Noord-Holland op te lossen. Daaronder valt ook het gebied rond Castricum. ‘Elk nadeel heeft zijn voordeel’, heeft een van onze grote Nederlandse filosofen ooit gezegd. Ik zeg dan: laten we hier iets van maken en deze kans grijpen.” ‘Ik heb herhaaldelijk - ook publiekelijk - bestreden dat Stivas op de tocht staat’

Kan de provinciale ondersteuning voor Stivas voor de verdere toekomst worden geborgd? “Ik zou graag voor een constructie gaan, waarbij we niet iedere

Wat is de actuele noodzaak van vrijwillige kavelruil; ‘Er wordt zelfs over 2025 gesproken voor de blijvende inzetbaarheid van dit instrument’?

vier jaar opnieuw de strijd moeten aangaan. Maar laten we het

“We hebben bewust gekozen voor een jaar dat best ver ligt.

er juist voor gezorgd dat er nog vier jaar langer financiering

De schaalvergroting in de sector zet door. Dan is 2025 echt

op de begroting is gekomen. Want een verzelfstandiging is een

geen absurde termijn. Ook gezien de strengere eisen qua

verzelfstandiging. Ik heb begrip getoond voor de problemen,

duurzaamheid, zeker in de logistiek. Het is niet meer van deze

die zorgen dat het minder snel gaat dan aanvankelijk werd

tijd om zomaar tientallen kilometers te moeten rijden om een

gehoopt. Ik verleng die steun niet als ik er niet in geloof.”

De reacties

wel zuiver houden. Er is wel eens de suggestie gewekt – ook door Stivas – dat ik iets de nek omdraai. Dat is onjuist. Ik heb

perceel te bereiken. Daar is dus nog veel werk te verzetten. Daar komt nog bij dat herverkaveling en lange processen zijn. Dan is het dus niet zo vreemd om zo ver vooruit te kijken.”

Is die volledige zelfstandigheid wel een haalbaar streven? “Nee, dat denk ik niet. En dat vond ik eigenlijk destijds ook al

Wat zijn de gevolgen van het tijdelijk op slot gooien van ILG voor nieuwe en zelfs lopende ruilinitiatieven?

niet. Maar goed, dat is nu niet meer aan de orde. We moeten

“Het besluit van Bleker – ‘stop per direct met dure natuur, die

Naar aanleiding van de evaluatie moet de provincie daarin een

we niet meer kunnen aankopen en beheren’ - vind ik logisch.

lijn kiezen. Laat duidelijk zijn, 5,5 ton is voor de provincie ook

De boodschap dat natuur voor veel mensen ook ‘een koe in de

veel geld…. Al het werk onderbrengen bij andere partijen zal

wei’ is, vind ik een hele mooie. Mijn ‘vette maar’ zit ‘m in de

zeker niet goedkoper zijn. Daarmee zou de provincie trouwens

bestuurlijke betrouwbaarheid. We hebben een akkoord met

ook haar regierol uit handen geven. Daarom prakkiseren we

het Rijk. Het kan niet zo zijn dat we nu worden gestraft voor

daar ook niet over. Stivas heeft als onafhankelijke instantie

een afspraak die we volledig zijn nagekomen. Overigens zijn er

voor ons een duidelijk toegevoegde waarde.”

vooruit kijken. Duidelijkheid is dan een belangrijk streven.

ook provincies die er nog dieper in zitten. Zij hebben nog meer gat van 31,5 miljoen voor ILG-projecten waarvoor wij ons

Gaat u voor de volgende periode ook weer voor de landbouwportefeuille?

akkoord hebben gegeven. Als college zijn we heel druk

“Ik ben lijsttrekker voor het CDA. Ik plak er graag nog een

(geweest) om helder te krijgen welke overeenkomsten precies

periode aan vast als gedeputeerde en dan heeft landbouw wel

onder ILG vallen. Wij willen onze afspraken nakomen en

mijn voorkeur. Ik heb geïnvesteerd in deze portefeuille. Er

verwachten dat het Rijk dat ook doet. Nogmaals, ik vind het

zijn dingen die in gang zijn gezet en die ik graag wil afmaken.

prima gezien de huidige economische situatie dat op de rem

Hopelijk krijg ik die kans.”

gronden aangekocht dan afgesproken. Zelf zitten we met een

6 STIVAS MAART 2011

foto’s: Provincie Noord-Holland

Daar hebben we net mogelijke oplossingen voor aangedragen.

‘Verkavelingen en neventakken bieden agrarische sector perspectief’

‘Weinig Europese regio’s halen zo’n hoog rendement uit een hectare’

‘We willen sector die milieubewust en diervriendelijk produceert’

Tjeerd Talsma

Hero Brinkman

Titia van Leeuwen

PVDA

PVV

GROENLINKS STIVAS MAART 2011 7

DRIE MENINGEN

Tjeerd Talsma

het grote maatschappelijke bewustzijn.

voor zo’n neventak in de zorg, natuur,

sector. Overigens wil ik daarbij wel

gebied van duurzame energie, openbaar

Het verantwoordelijkheidsgevoel groeit

energie of recreatie, bijvoorbeeld in

opmerken dat de provinciale inbreng

vervoer, de Ecologische Hoofdstructuur

“De land- en tuinbouw is een belang-

over aspecten als dierwelzijn en milieu.

vergunningverlening. Ook kunnen we

vooral ten goede moet komen van de

en leefbaarheid van het platteland zijn we

rijke bedrijfstak voor Noord-Holland.

Zelf woon ik midden tussen de bollen-

een meewerken aan aan de promotie

Noordkop zelf. Daarnaast is de land- en

het nog lang niet eens. Dat we grotendeels

We hechten veel waarde aan werk­

velden. Die sector probeert bijvoorbeeld

van het Noord-Hollandse product.

tuinbouw niet de enige sector die mag

met dezelfde fracties om tafel als tijdens

gelegenheid. Niet voor niets staat de A

met de inzet van moderne apparatuur

Stivas levert ook een bijdrage aan die

profiteren. Het gaat om een brede

de vorige coalitie, zegt niet alles over het

van Arbeid in onze naam. Minstens zo

het middelengebruik zoveel mogelijk

structuurverbetering. Het is een goede

economische impuls dus ook recreatie,

programma. Aan het eind van de vorige

belangrijk vinden we de rol van boeren

terug te dringen.

club, die we graag overeind willen

milieu, woningbouw en de visserij hebben

bestuursperiode raakten de geesten

en tuinders als hoeder van het land-

Om de agrarische sector economisch

houden. Dat hebben we tijdens de be-

recht op ondersteuning.

soms al verder uit elkaar. Dat was ook te

schap. De agrarische sector speelt daarin

perspectief te blijven bieden moeten we

grotingsbehandeling ook duidelijk laten

De collegeonderhandelingen verlopen in

merken tijdens de verkiezingscampagne,

al heel lang een prominente rol en we

meewerken aan verkavelingen, zoals we

weten. Het voortbestaan van de stichting

een prettige sfeer. Er wordt constructief

waarbij fracties hun standpunten verder

vinden het belangrijk dat ze dat ook

dat in het verleden ook al veel hebben

mag niet op de tocht komen te staan.

aanscherpten. Toch zien we voldoende

gedaan. Daarnaast zien we dat steeds

Ik ben het eens met Jaap Bond dat het

programma. Daarbij moet ik wel

aanknopingspunten om ook de komende

met diverse jonge agrariërs gesproken.

meer ondernemers op meerdere paar-

afblazen van het Wieringerrandmeer

opmerken dat de grote verschilpunten

vier jaar in deze samenstelling mee te

Wat me daarbij opviel is

den wedden. We moeten ruimte bieden

nieuwe kansen biedt voor de agrarische

‘Provincie kan ook bijdrage leveren door het Noord-Hollandse product te promoten’

nagedacht over een gemeenschappelijk

blijven doen. In onze campagne heb ik

nog vooruit worden geschoven. Op het

besturen in Noord-Holland.”

dat de provincie ook het toerisme en de

kavelstructuur is nodig, om efficiënt te

regio is, maar waarover ik me wel zorgen

serieuze kans gekregen. Het geeft ons wel

recreatie moet ondersteunen. De rust

kunnen blijven werken, vooral ook voor

maak. We moeten Franse leegloop­

de gelegenheid om als grootste oppositie-

“De land- en tuinbouw is economisch

en de ruimte in het Noord-Hollandse

het behoud van een goede teeltwisseling.

taferelen op het platteland voorkomen.

partij de komende vier jaar te schieten op

de vijfde branche in de provincie. Zo’n

landschap worden hoog gewaardeerd. Ik

We moeten blijven nadenken hoe we met

Wat ik overigens niet wil, zijn nog meer

de voortzetting van oud beleid. Overigens

9 procent van de Noord-Hollandse

zie kansen voor dwarsverbanden tussen

onze slimme technologieën de platte­

subsidieverslindende windmolens in het

denk ik niet dat de verkiezingsuitslag een

arbeidsbevolking is er werkzaam.

agrarische en recreatieve activiteiten.

landseconomie kunnen versterken.

gebied. Al die turbines doen afbreuk aan

afrekening is. Daarvoor is te onduidelijk

Daarnaast zorgen boeren en tuinders dat

Structuurverbetering blijft een belang-

Stivas kan daarbij een rol spelen en ik zou

het fraaie landschap.

wat de provincie heeft gedaan en doet.

het overgrote deel van de natuur wordt

rijk punt. Het valt niet mee om in een

het op prijs stellen als ze daarin ook het

De beoogde coalitiepartijen komen er

De provincie is niet in staat om zichzelf

beheerd en het landschap er zo mooi

relatief zo klein gebied te opereren.

toerisme meeneemt.

onderling vast uit. Ze zijn zo gehecht

te verkopen en komt eigenlijk alleen

uitziet.

Desondanks slaagt de sector er in om

Ik juich het toe als de percelen die zijn

aan hun stekkie op het pluche, dat ze

negatief in het nieuws. Ik pleit de

Het provinciaal bestuur moet verdere

kwalitatief veel hoogwaardige producten

aangekocht voor het Wieringerandmeer

desnoods veel water bij de wijn willen

komende bestuursperiode voor duidelijke

ontwikkeling van de agrarische sector

te telen en exporteren. Ik denk zelfs

worden ingezet voor agrarische onder-

doen. Ik vind het intriest dat we worden

speerpunten om te laten zien wat we voor

omarmen. Investeringen zijn nodig,

dat er in Europa weinig regio’s zijn

nemers die ruimtelijk in de knel zitten.

buitengesloten en dat de VVD de voor-

de burger kunnen betekenen. Een betere

ook om onze sterke internationale

waar gemiddeld zoveel rendement uit

Ik heb me in de campagne sterk gemaakt

keur geeft aan de linkse vleugel met de

infrastructuur en economische structuur

positie te behouden. Overigens vind ik

een hectare wordt gehaald. Een goede

voor de Noordkop, die nog geen krimp-

PvdA en D66. Andere opties hebben geen

staan daarbij hoog op de lijst.”

perspectief voor de lange termijn.

stoffen, middelen en energie, juist goed

Boeren en tuinders in Noord-Holland

is voor de portemonnee. Verder zijn

zijn er niet bij gebaat als ze teveel naar de

we bij uitstek een partij die stedelijk is

mond worden gepraat door de politieke

georiënteerd, met een warm hart voor

Hero Brinkman

Titia van Leeuwen

‘We moeten af van subsidieverslindende windmolens die afbreuk doen aan het landschap’

ondersteunende en bemiddelende rol

De coalitie mist de toekomstgerichte

‘Noord-Holland biedt kansen in de zorg voor natuurkwaliteit en in vormen van recreatie’

(gaan) spelen bij specifieke problemen

kracht van GroenLinks, die met duide-

“Noord-Holland is voor 60 procent een

zoals met de ganzen en het bestrijdings-

lijker stellingnamen en voorstellen komt

open groene provincie, met de land- en

middelengebruik in de bollenteelt. Stivas

voor een bestendige land- en tuinbouw

tuinbouw als een sterk bepalende factor

kan proberen om de waterbeheerders en

in Noord-Holland. We willen een sector

partijen. Dat gebeurde nogal eens in de

het landelijk gebied. We willen graag een

voor natuur en landschap. De agrarische

boeren dichter tot elkaar te brengen.

die milieubewust en diervriendelijk

campagne. Heldere standpunten, zoals

verbinding vormen tussen stad en platte­

structuur kan vooral worden verbeterd

De inzet van de Wieringerrandmeer­

produceert en zich ook richt op de con-

tegen de megastallen, gaan verloren. De

land. De maatregelen van het huidige

als bij de productie kwaliteit en duur-

percelen voor agrarische doeleinden vind

sument die gezond voedsel koopt. In

coalitiepartners zijn geneigd de definitie

kabinet vragen om tegengas, zeker als het

zaamheid leidend zijn. De provincie biedt

ik een nogal opportunistische stelling-

crisistijd slaat dat verhaal minder aan,

van megastallen zo op te rekken dat het

gaat om bevriezing van de ILG-gelden

verder kansen in de zorg voor de natuur-

name. Natuurlijk biedt het feit dat daar

dan in economisch betere tijden. Groen-

lijkt of ze tegen zijn, terwijl ze straks in

voor natuur en recreatie. De bezuinigin-

kwaliteit en in vormen van recreatie.

gronden zijn opgekocht mogelijkheden

Links wil dat juist nu wordt geïnvesteerd

begrensde vorm toch worden toegestaan.

gen werken ook door op de financiële

Stivas is een prima ondersteunend

voor kavelruil en dus oplossingen voor

in de toekomst, oftewel in verantwoorde

Dat geldt ook voor het bestrijdings­

mogelijkheden van Stivas. Wij bieden een

instituut voor de Noord-Hollandse

problemen elders in de provincie, maar

producten en in een bedrijfsvoering

middelengebruik in de bollenteelt.

steviger tegenwicht tegen de kabinets-

agrariër. Hoofddoel is het faciliteren

om nu een mislukt project als ‘ideaal’ te

gericht op milieukwaliteit en natuur,

GroenLinks hamert op het gegeven dat

maatregelen, dan te verwachten is met

landschap en recreatie. Alleen dat biedt

zuinig en efficiënt omgaan met grond­

de voorziene coalitie.”

bij kavelruil. De stichting kan ook een 8 STIVAS MAART 2011

propageren is me te simpel.

STIVAS MAART 2011 9

ACHTERGROND

Wethouder Kees Diepeveen over Landelijk Noord:

verbetert. Daarmee kan een stevige basis worden gelegd onder het beheer van het door iedereen zo gewaardeerde

‘Dynamiek laat stad en open landschap renderen’

weidelandschap.”

Heikel Diepeveen constateert dat de schoen meestal wringt op het juridische en procedurele vlak. “Het heikele punt zit ‘m vaak in de bouw van een nieuwe boerderij of een extra woning. We gaan nu werken aan argumenten, die ook juridisch voldoende hout snijden, om de genoemde dynamiek mogelijk te maken.” Daarbij speelt ook de samenwerking met Waterland een

Waterlandse melkschuit als symbool In de centrale hal van het stadsdeelhuis Amsterdam Noord staat een tentoonstelling opgesteld over de Waterlandse melkschuit. Volgens

De uitkomsten van het rapport ‘Dynamiek en Beeldkwaliteit in Landelijk Noord’ zijn een belangrijke aanzet geweest voor de nieuwe inzichten, die steeds meer gemeengoed beginnen te worden, stelt Diepeveen. De Centrale Dorpenraad

belangrijke rol. “We zijn druk bezig om voor WaterlandOost beleid te formuleren. Aan de ene kant maakt dat deze kwestie iets complexer, maar het biedt ook kansen om in één klap voor het hele gebied afspraken te maken, waarmee we aan de ene kant het landschap beschermen en aan de andere kant ondernemers voldoende economische ruimte geven om het gebied te blijven beheren.” Diepeveen is blij dat de gemeenteraad over zijn schouders meekijkt. Vooral ook omdat het politieke klimaat gunstig is. “Tot nu toe is een heel restrictief beleid gevolgd, waarmee foto: Stadsdeel Amsterdam Noord

De toekomst van Landelijk Noord hangt op een scharnierpunt. Volgens verantwoordelijk wethouder Kees Diepeveen van stadsdeel Amsterdam Noord zijn er twee keuzes: of onder voorwaarden economische dynamiek in het open landschap toestaan of vasthouden aan de huidige rigide regie van behoud. De bestuurder is optimistisch gestemd over de haalbaarheid van optie één. “De politieke wil is er in de gemeenteraad. Aan ons de schone taak om beleid zodanig te formuleren dat we het fraaie weidelandschap boven Amsterdam niet alleen kunnen behouden, maar ook versterken.”

we ons in onze eigen staart dreigen te bijten. Gelukkig

‘We dreigen met restrictief beleid in onze eigen staart te bijten’

staat een meerderheid nu niet negatief tegenover bouw­ activiteiten - uiteraard onder bepaalde voorwaarden - omdat ze inzien dat die dynamiek cruciaal is voor het voortbestaan van de ondernemers en daarmee het karakteristieke landschap van Laag-Holland. Dat voortschrijdend inzicht is al

Landelijk Noord heeft destijds de opdracht gegeven om

een belangrijk winstpunt.”

De expositie laat zien hoe boeren in het verleden de melk die niet voor

bij de individuele agrarische ondernemers in het gebied te

Toch moeten de bestuurders geducht rekening blijven

boter of kaas werd gebruikt naar Amsterdam vervoerden. “Hoewel het

polsen welke toekomstperspectieven ze zien. “De uitkomsten

houden met weerstand uit het gebied. Het gedwongen

transport zich intussen razendsnel heeft ontwikkeld, is de actieradius van

vielen zeker niet tegen. Er zitten bedrijfsovernames aan te

dan alleen naar de agrarische kansen,” stelt Diepeveen. “Zo

uitstel van de plannen voor het recreatieve bezoekers­

die tijd nog steeds actueel. Bedrijven die op redelijke vaarafstand van de

komen en er is nog steeds de bereidheid om te investeren.

werd na een inventarisatie duidelijk dat Natuurmonumen-

centrum Poort van Waterland is daarvan een voorbeeld.

fabriek aan de Lijnbaansgracht (het huidige cultureel centrum Melkweg)

Aan de andere kant kampen de ondernemers ook met

ten nog graag enkele ontbrekende percelen in de IJdoorn-

“Er heerst nog steeds angst voor aantasting van het land-

moeilijke omstandigheden. Hun bedrijven liggen vaak

polder wil verwerven, waaronder ook enkele pachtpercelen

schap. Heel begrijpelijk maar ‘de Poort’ is wel een kans om

niet op de goede plek - in de bebouwing of te dicht op de

van de bewuste ondernemer. Daarmee is het balletje aan

het gebied Laag-Holland recreatief te ontsluiten. Dat is goed

het landelijk gebied boven Amsterdam. Het leuke is dat de initiatiefnemers

milieucontouren - er zijn amper groeimogelijkheden en de

het rollen geraakt en de basis gelegd voor een in potentie

want we moeten het hele gebied niet een reservaat beheren.

het niet laten bij deze expositie en een boekje, maar ook bezig zijn om zo’n

percelen liggen te versnipperd.”

allesomvattende ruil.”

Daarnaast biedt het de bewoners aanknopingspunten om

Een cruciaal stukje in de puzzel die vervolgens op tafel

een economische basis te leggen, met toeristische en

kwam te liggen, is de financiering en vergunningverlening.

recreatieve activiteiten. Uiteraard moeten we waken voor

wethouder Diepeveen een toevalligheid, maar ook een hele toepasselijke.

lagen, konden zo ook hun dagverse melk afzetten. Als je de reisafstand per schuit vervangt door die per fiets, dan staat dat gelijk aan het bereik voor en van de recreërende stedeling. Het toont de potentie van verbreding in

schuit weer op te bouwen en te proberen of de oude vaarroute weer in ere kan worden hersteld. Dat is een wel heel originele manier om het landelijk

Draagvlak

gebied van Amsterdam Noord verder te ontsluiten.”

Om daarvoor oplossingen te formuleren zijn drie afzonder-

“Om herbouw van een boerderij financieel mogelijk te

wildgroei, maar daar zijn goede spelregels voor op te stellen.”

lijke bedrijven als praktijkvoorbeeld genomen, gevestigd in

maken, zou het mooi zijn als in de dorpskern een extra huis

De bestuurder slaat een landkaart open met een lappen­deken

en rond de kernen Zunderdorp, Durgerdam en Holysloot.

zou mogen worden gebouwd. Dat betekent overigens niet

aan gekleurde vlakjes, die de veelzijdige eigendomssituatie

De onderzoeksresultaten werden op het stadsdeelhuis van

dat het totale bouwblok in Landelijk Noord wordt vergroot.

illustreert. Her en der stipt hij kansen en bedreigingen aan.

alle kanten belicht tijdens een speciale conferentie. “Een

Integendeel. De bebouwde oppervlakte wordt verspreid over

Diepeveen komt er zelf ook veel en graag.

van de uitkomsten na afloop was toen dat Stivas voldoende

meerdere locaties.”

“Ik ken het gebied goed en geniet altijd van de unieke

draakvlak en kansen zag voor structuurverbetering.

Ondanks de weerstand die daar mogelijk tegen bestaat bij

setting. Op weinig plekken in de wereld kom je dit tegen:

Vervolgens is gekeken naar concrete mogelijkheden voor

enkele omwonenden, wegen voor Diepeveen de winstkansen

zo’n duidelijke harde rand tussen stedelijke bebouwing

herschikking van eigendom en gebruik van percelen.”

die er zijn voor meerdere partijen nog steeds het zwaarst.

en wijds open landschap. Allebei met hun eigen karakter

Inmiddels zijn de plannen met een jonge veehouder in de

“De natuurorganisatie krijgt het lang gekoesterde aaneen-

en specifieke kwaliteiten. Van die unieke nabijheid kan

dorpskern Durgerdam het verst gevorderd. “Een bijkomend

gesloten gebied in eigendom, het leefklimaat in Durgerdam

wederzijds worden geprofiteerd. Hopelijk slagen we daar

voordeel van de bemoeienis van Stivas is dat ze verder kijkt,

gaat omhoog en de economische situatie van de ondernemer

de komende tijd in.”

afbeelding: Stichting Waterlandse melkschuit

10 STIVAS MAART 2011

STIVAS MAART 2011 11

REPORTAGE

OBDAM, ZATERDAG 26 FEBRUARI

Theatervoorstelling in sjalottenschuur firma J. Knijn & Zn.

doen in het kleine kantoor van de firma, waar Hans met behulp van een fax, een telefoon en internet de sjalotten, pioenen en tulpen verkocht. “De handel zal ik het meest missen,” verklapt hij. “De rest niet. Ik heb veertig jaar hard gewerkt en ben nu 61. In de wetenschap dat er geen opvolgers zijn, heb ik een paar jaar geleden al aangegeven dat ik geen zin had om tot mijn zeventigste door te werken. Ik ben altijd van plan geweest om rond mijn zestigste te stoppen.” Frank knikt. “Op mijn beurt zag ik het niet zitten om zo’n groot bedrijf alleen voort te zetten, temeer daar ik dan eigenlijk fors zou moeten investeren in de tulpen­ broeierij. Maar dan ben je een deel van het jaar ook op

9:50 uur

zondag aan het werk. Mijn vrouw en ik schrokken terug van dat vooruitzicht.”

10.35 uur Terwijl Hans zich onder meer stortte op bestuurswerk

‘Hiermee sluiten we ons bedrijf in stijl af’

voor dorpshuis De Brink, besloot Frank om voorlopig nog wel 6 hectare pioenen aan te houden. Met zijn vrouw zal hij op termijn echter wel moeten verhuizen: de huiskavel van 6 hectare, de schuren en de bedrijfswoning zijn in één deal verkocht aan een agrarisch loonbedrijf. Twee hectare pioenrozen aan de andere kant van de spoorlijn AlkmaarHoorn was al eerder verkocht. De rest van het land dat de firma nodig had om het bewerkelijke teeltplan rond

10:05 uur

te krijgen werd gehuurd, elders in West-Friesland en in de Noordoospolder.“Alle trekkers, machines, kuubkisten en noem maar op verkopen we met behulp van Hobaho

9.50 uur

‘Meisjes van 80’, heet alle toneelspelers en crewleden

via onze eigen site,” vertelt Hans. “Dat loopt goed. Toen

Op N507 tussen Heerhugowaard en Obdam remt de ene

welkom. Nadat iedereen van koffie en een plastic tuinstoel

er gisteren een heel mooie verpakkingsmachine op een

na de andere auto af. De voertuigen slaan het Geveland

is voorzien, legt ze onder het toeziend oog van Hans uit

vrachtwagen werd geladen, moest ik wel even slikken maar

in, een doodlopende weg die voert naar het tuinbouw­

wat er vandaag op het programma staat: repeteren,

over het algemeen is het een bedrijfsbeëindiging zonder

bedrijf van de firma J. Knijn & Zn. Tussen de auto’s door

repeteren en nog eens repeteren…

emoties. We hebben er lang naar toe kunnen leven en

leggen ook een paar fietsers de laatste meters af naar de

Als haar ‘peptalk’ er op zit, drinken de aanwezigen hun

springen er financieel redelijk goed uit. Het mooie vind ik

grote schuren van Hans en Matty en Frank Knijn, die tot

bekertje koffie leeg. Ze staan op en lopen naar de schuur

dat we tot het eind toe het heft in eigen hand houden. We

voor kort het epicentrum waren van een groot, financieel

waar de voorstelling zal plaatsvinden. “Binnenkort wordt

hebben zelf het moment bepaald waarop we stoppen. En

gezond bedrijf met 35 hectare sjalotten, 15 hectare tulpen

er een tribune gebouwd voor tweehonderd mensen,” legt

met deze theatervoorstelling over de geschiedenis van de

en 8 hectare pioenrozen. ‘Tot voor kort’ want de drie

Hans uit. “Het is de bedoeling dat de sfeer van de tuin-

tuinbouw, waar we zelf deel van uitmaken, sluiten we het

firmanten stoppen er mee. Altijd in voor iets bijzonders,

bouwschuur zoveel mogelijk intact blijft. Daarom laten

bedrijf natuurlijk in stijl af.”

hebben ze de vrijwel lege schuren beschikbaar gesteld voor

we een aantal machines, trekkers en kuubkisten staan en

‘Meisjes van 80’. De automobilisten en fietsers die op deze

storten we binnenkort zelfs acht ton sjalotten in een hoek.

10.49 uur

zwaarbewolkte zaterdagochtend voor ongewone drukte

Zelf hebben we die niet meer, maar gelukkig kan

Na een korte klop op de deur, stapt Harry Katstra naar

zorgen op het Geveland, maken deel uit van de crew en

een goede relatie van ons een partij leveren.”

binnen. Hij is de producent van ‘Meisjes van 80’ en wil

de cast van de theaterproductie. Tweeëneenhalve week

nog een paar organisatorische zaken doornemen met Hans

voor de eerste voorstelling in Obdam (zie kader) gaan zij

10.18 uur

repeteren in de schuur die jarenlang werd gebruikt voor

De repetitie is in volle gang. Geposteerd in een doorgang

over het algemeen liggen we goed op schema”, verzekert

de opslag en de grove verwerking van sjalotten.

die wordt gevormd door hoge stapels kuubkisten, kijkt

hij, om daarna de loftrompet te steken over de ‘Knijnen’.

Hans (61) zwijgend toe. Frank (49) voegt zich bij hem.

“Hun medewerking is fantastisch. Je merkt aan alles dat ze

De broers overleggen fluisterend over de temperatuur in

het zelf ook beschouwen als een prachtige markering van

de grote ruimte en stellen dan voor om nog een ‘bakkie’ te

de bedrijfsbeëindiging. Voor ons is het ondertussen een

10.05 uur Karin Groen, schrijfster van het script en regisseuse van

10:18 uur

en Frank. “In dit stadium komt er heel veel op je af, maar

10.49 uur 12 STIVAS MAART 2011

STIVAS MAART 2011 13

WWW.BOERZOEKTGROND.NL

VERVOLG REPORTAGE

Jan Jacob Dubbelhuis

melodie van Glenn Miller’s ‘In the Mood’ wordt gestart, blijven de broers tijdens een ‘inventarisatierondje’ staan

Stivas Noord-Holland verzorgt in mei een gastcollege aan de Hogeschool Van Hall Larenstein.

bij een transportband. “Die kan nog niet weg, hoor,”

De inleiding is bedoeld voor de studenten van de major ‘Vastgoed & Grondtransacties’, die

waarschuwt Frank. “We hebben ‘m nog één keer nodig:

in andere colleges ook praktijkvoorbeelden krijgen voorgelegd van andere partijen in het

nodig om de sjalotten te storten.”

landelijk gebied, zoals Kadaster, DLG en rentmeesterkantoor. Het geheel wordt aangestuurd door Jan Jacob Dubbelhuis, docent Vastgoed en Ruimtelijke Inrichting bij de hogeschool.

Namens het Noordhollands Dagblad verschijnt verslaggever Mark Minnema ten tonele. Hij komt een artikel schrijven over ‘Meisjes van 80’ en wil Hans en Frank ook wat vragen stellen. Ze staan hem geduldig te woord. Hans: 11:51 uur

“Dit wordt de ontvangstruimte. We verzorgen zelf de cate-

foto: Van Hall Larenstein

11.51 uur

heb ervaren. De vrijwilligheid is zowel een

hen ook wel iets tegenover staan.”

plus- als een minpunt. Aan de ene kant is al snel vooruitgang worden geboekt en aan

Welke rol spelen digitale hulpmiddelen in de studie Vastgoed & Grondtransacties?

het laagdrempelig en kan met enkele partijen de andere kant kan het volledige proces

“Een belangrijke, maar dat geldt uiteraard

ring. Voor de bediening charteren we katholieke jongeren

stagneren als ook maar een van de partijen

voor veel meer vakgebieden. Naast de kennis

uit Obdam, die sparen voor een reis naar Tanzania. Ze

afhaakt. Vorig jaar hebben we het Kadaster

en informatie die van internet is te halen,

een gastcollege laten geven, met hun kijk

biedt het ook allerlei kansen om partijen bij

op de zaak. Dit jaar hebben we Stivas

elkaar te brengen. Voor onze opleiding is

Van iedere consumptie die ze verkopen, is een bepaald

Wat doet de opleiding Bos- en Natuurbeheer aan ruimtelijke ordening?

uitgenodigd om over kavelruil te vertellen.

de kennis van het geografische informatie­

percentage bestemd voor het Tanzania-project. Mooi toch?”

“We hebben een major Vast­g oed &

In potentie is dat nog veel interessanter voor

systeem GIS een basisvereiste. De studen-

Grondtransacties waarin aandacht wordt

de studenten, omdat dan het proces aan de

ten moeten daarmee uit de voeten kunnen,

besteed aan gebiedsontwikkeling. Het was

orde komt, inclusief het plooien van verschil-

omdat we er in de studieopdrachten in de

Het begint steeds harder te regenen. De broers schuiven

voorheen de opleiding voor rentmeester.

lende belangen. Veel van onze studenten

hele opleiding ook veel mee werken.”

de schuifdeuren open en kijken naar het regengordijn dat

Veel van de studenten hebben een ‘groene

zullen daar later ook mee te maken krijgen.

over het land ligt. Op de achtergrond klinkt muziek, die

vooropleiding’, slechts een klein deel heeft

Overigens zie ik ook best nog een rol voor

Wat vindt u van de site ‘www.boerzoektgrond.nl’?

af en toe wordt overstemd door de kreten van de toneel­

een agrarische basis. Neemt niet weg dat we

wettelijke herverkavelingen. Die kunnen

“De site oogt redelijk statisch. Het aanbod

spelers. “Overproductie, slechte prijzen, zulk beroerd weer

daar wel de nodige aandacht aan besteden.

vooral oplossing bieden in gebieden, waar de

is weinig gevarieerd. Dat is toch bepalend

dat je het product niet of veel te laat van het land krijgt…”

In de eerste twee jaar leggen we een brede

meerderheid iets aan de structuur wil doen.

om een specifieke doelgroep te kunnen

warm bad. We krijgen letterlijk en figuurlijk alle ruimte en

somt Hans op. “We hoeven ons er niet meer druk over te

basis. In het derde jaar zoomen we meer in

Er kan dan meer druk worden uitgeoefend

bereiken.”

worden daarbij geweldig ondersteund.”

maken. Ik hoop alleen dat het straks tijdens de voorstellin-

op aspecten als recht, bouwkunde, taxatie-

om het veranderingsproces in gang te zetten

Wat zou u aan de site veranderen?

gen niet keihard gaat regenen. Want door het geroffel op

leer en bedrijfskunde. Het vierde jaar staat

en te houden.”

“Het aanbod groter maken. Dus ook pacht-

de golfplaten kun je de toneelspelers dan haast niet meer

in het teken van de stage(s) en de afstudeer-

gronden en huurland erop zetten. Daarnaast

Eén ding is zeker: voor de teelt en verwerking van

verstaan.” Frank, lachend: “Ik maak me liever daar druk

scriptie. Onderwerpen die dit jaar door de

Wordt daaraan ook aandacht besteed gedurende de studie?

sjalotten, tulpen en pioenrozen heb je veel ruimte en een

over dan over anderhalf miljoen Yokohama’s die op de

studenten zijn gekozen zijn bijvoorbeeld de

“Het is vooral een kwestie van bewust-

met een toepassing op de site van vakblad

enorme hoeveelheid machines, werktuigen en fust nodig.

porriehoop moeten omdat we ze door overproductie

exploitatie van landgoederen en de verkoop

wording. Mede daarom hebben we samen

Boerderij in onze colleges over het bepalen

Terwijl in de schuur ernaast een muziekband met de

aan de straatstenen niet kwijtraken.”

van overtollige grond van DLG.”

met Nieuwland Advies een bestaand

van grondwaarden. Zulke toepassingen

Hoe is het met de agrarische structuur (in Velp en omgeving)?

simulatiespel ingevoerd in het onderwijs. We

zouden misschien ook een aardige aanvul-

hebben het inmiddels één keer gespeeld en

ling kunnen zijn op het bestaande aanbod en

“Op zich trekken we studenten vanuit het

het enthousiasme was enorm groot. Doel is

extra bezoekers trekken.”

hele land. De lokale situatie maakt met name

de herinrichting van een bestaand gebied.

in de eerste twee jaar onderdeel uit van de

De studenten spelen allemaal hun eigen

Zou de opleiding stagiairs willen leveren om de site te verbeteren?

studie. Het gebied wordt duidelijk geken-

rol. Zo zijn er overheden, het waterschap,

“Op zich doen we op onze opleiding niet veel

merkt door een gordel aan landgoederen,

natuurorganisaties, DLG en uitaard ook

aan technische kennis over internet en web-

met veel (erf-)pacht. Er zitten zeker ook

agrariërs in opgenomen. Winnaar is diegene

sites. Studenten kunnen daarin natuurlijk zelf

agrarische ondernemers, maar niet in de

die het beste de vooraf gestelde doelen weet

wel interesse hebben. Een combinatiestage

concentratie als bijvoorbeeld in het noorden

te behalen. Dat lukt niet door de eigen zin

met iemand van een technische opleiding

van Noord-Holland.”

door te duwen. De spelers ervaren zelf het

behoort natuurlijk ook tot de mogelijkheden.

Maakt vrijwillige kavelruil deel uit van de studie?

spanningsvelden waarin ze zo opereren. Zo

In dat geval zie ik zeker een meerwaarde.

gaf een van de studenten ruiterlijk toe, toch

Onze studenten moeten later ook de boer op

“Het is geen groot onderdeel van de studie,

andere inzichten te hebben gekregen in de

om belangen te achterhalen. Dan kan dit een

maar ik hecht er wel veel waarde aan. Ook

belangen van de agrariërs, die niet zomaar

mooie praktijkopdracht zijn.”

omdat ik als oud-DLG’er het nut van kavelruil

wilden meewerken… Er moet uiteraard voor

gaan daar komende zomer meehelpen aan de bouw van een ziekenhuis.” Frank: “Mijn zoon gaat ook mee.

12.04 uur

12:04 uur

11.34 uur

‘Meisjes van 80’ groot succes ‘Meisjes van 80’ is deels gebaseerd op de jeugd van theatermaakster Karin Groen, die opgroeide als dochter van een tuinder in Zuid-Scharwoude. Voor ‘Meisjes van 80’ voerde ze vele gesprekken met haar in februari 2010 overleden moeder en een aantal (ex)tuinders. “Het resultaat is een documentaire-achtige voorstelling met een professionele cast en amateurtoneelspelers uit Obdam en omgeving,” legt Groen uit. “Met behulp van allerlei flashbacks vertelt ‘Meisjes van 80’ het verhaal van een 80-jarige vrouw uit West-Friesland. En daarmee ook het verhaal van de kleine tuindersgemeenschap waarin ze leefde. Want die heeft de afgelopen eeuw natuurlijk een ware metamorfose ondergaan.” Groen doelt daarbij op de verbetering van de agrarische structuur, schaalvergroting, specialisatie, automatisering en de afname van het aantal (gezins)bedrijven, stuk voor stuk ontwikkelingen waar Hans en Frank Knijn ook over mee kunnen praten. Behalve in Obdam werd ‘Meisjes van 80’ nog op drie andere locaties gespeeld: Museum BroekerVeiling in Broek op Langedijk en de tuinbouwbedrijven van Nico en Trude Buysman in Bovenkarspel en Koos en Margit Dekker in Warmenhuizen. Het was een groot succes: verdeeld over in totaal ongeveer veertig voorstellingen, genoten duizenden mensen van het locatietheater dat veel aandacht én lovende kritieken in de pers oogstte. 14 STIVAS MAART 2011

werken we met onze studenten ook veel

STIVAS MAART 2011 15

HET WISSELGESPREK

Bestuurders zien toch kansen voor betere structuur Breezand

‘Puzzel is lastig, maar er zijn wel oplossingen’

‘Structuur­onderzoek laat ook zien dat kavelstructuur hier het meest rafelt’

uitbreiding van de Kooyhaven. Zo’n ontwikkeling neemt ook weer een hap uit het toch al versnipperde areaal.” Prins: “Gelukkig is de provincie hierin leidend. Provinciale Staten hebben deze streek niet voor niets de ‘centrumfunctie voor de bloembollenteelt’ gegeven. Wat betreft de

Stivas peilde ruim een jaar geleden in Breezand de belangstelling voor planmatige kavelruil. De animo onder bollentelers leek gering. De contacten die volgden met individuele ondernemers leverden wel aanknopingspunten op voor kavelruilen op kleinere schaal. Daarna werd het stil. Volgens insiders is die rust slechts schijn. “Er wordt nog steeds over structuurverbetering nagedacht, alleen zijn het lastige puzzels.” Stivas peilde bij LTO Noord-bestuurder Jan Prins en KAVB-afdelingsvoorzitter Jos Smakman de stemming.

Jan Prins

medewerking van een financieel krachtige partij, zitten we niet vast aan één bank. Hopelijk stapt een commerciële

zelf al met de teelten op hun percelen, maar willen ook

partij in. Met een soort grondbank kunnen namelijk

het besmettingsrisico beperken, door onderling specifieke

eenvoudiger openingen voor een ruil worden gecreëerd.

soorten als hyacinten verspreid te planten. Feitelijk wordt

Ondanks de hoge gronddruk, liggen hier nog zeker kansen.

zo in gebruik veel meer geschoven dan in eigendom.”

Vooral ook omdat er nog zoveel bollenpercelen buiten het

Smakman: “Een teeltplan is op zichzelf al een heel

eigen gebied liggen. Voor één grote integrale oplossing is

ingewikkelde puzzel. Dat heeft ook alles te maken met de

het vraagstuk te complex. Er is een duidelijk verschil met

arbeidsfilm. Alle producten moeten namelijk ook nog in de

een ruil tussen veehouders. Daar weegt de grootte van de

schuren worden verwerkt. Dat kan niet allemaal tegelijk.

huiskavel veel zwaarder. Voor bollentelers is vooral ‘vers’

Beide aspecten vormen de basis voor onze keuze voor de

land voor specifieke teelten cruciaal.”

gewassen die we telen en ook het areaal dat we planten.

Smakman: “Inderdaad was het heel stil, na afloop van de

Dat werkt hier averechts. De alternatieven zijn vaak nog

presentatie over planmatige kavelruil. Maar daar mogen

onbekend. Door in de vakbladen de kansen toe te lichten,

Grondkwaliteit

niet al te zware conclusies uit worden getrokken, want ook

hopen we ondernemers toch te prikkelen om over deze

Smakman: “We zijn zelf nu op zeven plaatsen actief. Een

Prins: “Dat is historisch zo gegroeid. Sinds de teelt hier

bij andere onderwerpen reageren ondernemers in deze

materie na te denken. Om ze daadwerkelijk van de wal

hoek van onze grond is vorig jaar door defensie aangekocht

vanuit De Zuid (De Bollenstreek, red.) is neergestreken is

streek vaak terughoudend. In een groep laten ze nu

te trekken, is niet eenvoudig. Kwekers in deze streek zijn

voor de uitbreiding van het vliegveld. Daardoor ontstond er

het de sector jarenlang voor de wind gegaan. De groei kon

eenmaal minder snel het achterste van hun tong zien.”

hartstikke nuchter en écht ondernemer. Ze moeten er zelf

voor ons ruimte om elders grond te kopen. We hebben in

niet in de eigen polder worden gevonden. Langzaam is de

Prins: “En dat is jammer want dit gebied kan best een

wel wijzer van worden.”

Breezand gezocht, maar kwamen er daar gewoon niet uit.

teelt zo vanuit dit gebied verder uitgewaaierd. Het

impuls gebruiken. Veel telers hebben percelen op grote

Smakman: “Het idee voor kavelruil ontstond toen

Hollands Bloementuin was voor ons geen optie, vanwege de

structuuronderzoek van Stivas laat ook zien dat de kavel-

afstand liggen. Ik doel dan niet op huurland, want dat is

geruchten de ronde deden dat meerdere bedrijven zonder

kwaliteit van de grond. Uiteindelijk hebben we een geschikt

structuur hier het meest rafelt.”

hier een vast gegeven. Om een goede vruchtwisseling toe te

opvolger op het punt stonden om te stoppen. Ook de bank

perceel kunnen aankopen in Julianadorp. Dat staat eigen-

Smakman: “Toen we ons land bij het vliegveld verkochten,

kunnen passen, schuiven ondernemers met hun teelt door

liet dat doorschemeren. De ene deskundige zei dat er 100

lijk haaks op het streven om onze grond juist meer aaneen-

hebben we in de buurt echt wel laten weten dat we iets

de regio. Het is ook een kwestie van gewenning. Veel telers

hectare beschikbaar zou komen, de ander zelfs 200 hectare.

gesloten of in ieder geval dichterbij huis te krijgen.”

wilden. Helaas paste het nergens. Diegenen die doorgaan,

maken van oudsher al flink wat kilometers. Ze hebben

Dat leek ons als KAVB een ideaal moment om het onder-

Prins: “Dat is vaak ook een breekpunt. De grondkwaliteit

leveren zelf uiteraard geen ruimte in. Eén op één ruilen zit

minder oog voor de extra kosten die dat met zich mee-

werp eens in de groep te gooien. Op die nuchterheid van

weegt in deze sector veel zwaarder. Zeker voor de teelt van

er hier gewoon niet in. Anders was het al lang gebeurd. We

brengt. Er is wel eens becijferd dat de besparingen kunnen

de sector ben ik overigens wel een beetje teruggekomen.

het eindproduct zijn hoogwaardige gronden nodig. Het

hebben gewoon meer partijen nodig.”

oplopen tot 1000 euro per hectare. Dat deel van het verhaal

Bollen­kwekers zijn juist ontzettend stemmingsgevoelig.

heeft ook alles te maken met ziektedruk. Kwekers wisselen

Prins: “Exact. Daarom wordt Stivas ingeschakeld. De

kunnen we ze dus niet vaak genoeg voorhouden.”

Dat merken we hier ook aan de grondprijzen, die geweldig

Stemming

kunnen fluctueren. In moeilijke tijden wordt eindeloos

Waar dat op het eigen land niet past, huren we bij. Daarin zit ‘m dus onze flexibiliteit.”

stichting weet wat er bij de kwekers speelt en houdt de Jos Smakman

contacten warm. Onafhankelijk van de individuele

onderhandeld, maar als de economie aantrekt wordt een

belangen, kunnen ze bij nieuwe ontwikkelingen een kaart

Smakman: “De praktijk is dat telers in moeilijke tijden wel

hoek grond net zo gemakkelijk voor een forse meerprijs

laten zien waar de logica van afstraalt. Als iedereen er

wat anders aan hun hoofd hebben, dan om over kavelruil na

aangeschaft. Bij een groter blok speelt de afstand van het

wijzer van wordt, is er heus wel de bereidheid om mee te

te denken. Voor de meesten is het dan een kwestie van over-

bedrijf amper nog een rol. De structuur verbetert dus niet.

doen. Zo’n proces kan niet worden overhaast. Aan Stivas

leven. In betere tijden slaat die stemming rigoureus om.

Ik hoopte daarom dat de bank een soort bemiddelende rol

de taak om in te springen, als de tijd rijp is.”

Dan wordt zomaar ergens een perceel gekocht, als dat past

zou willen spelen, door de vrijgekomen percelen tijdelijk

in de ontwikkeling van het bedrijf. Zo blijven de kleinere en

uit de markt te halen, om vervolgens een ruilplan op te

incourante stukken liggen en nemen we die voor lief.”

kunnen stellen. Helaas is die bereidheid er niet, hoewel de

Prins: “Het schort vooral aan kennis bij de telers over wat

bank wel steeds benadrukt voor de agrarische ondernemers

kavelruil inhoudt. Er wordt nog steeds een link gelegd met

op te komen. Bij de gemeente proef ik ook een verschil

de oude ruilverkavelingen, met hun dwangmatig karakter.

tussen woord en daad. Kijk alleen al naar het geflirt met de

16 STIVAS MAART 2011

‘Eén op één ruilen zit er hier gewoon niet in’

STIVAS

MAART 2011

17

PORTRET

‘Natuurlijke’ Stivas-bestuurder Barbara van Beijma zwaait af:

ik neem aan dat Brussel dat niet zomaar laat gebeuren.

vanzelfsprekend was. Toen had ik nog geen weet van de

Uiteindelijk is met de EHS de aanzet gegeven voor het

complexiteit en stroperigheid van overheidsbeleid. En

Europese beleid met Natura 2000, waarbij natuurgebieden

ook de weerstand, bijvoorbeeld onder agrariërs, was me

met elkaar worden verbonden. Desondanks blijf ik huiverig

onbekend. Ik heb daar door de jaren heen steeds beter mee

voor verdere versnippering.”

leren omgaan. Al kan ik me ongelooflijk kwaad maken, als

Van Beijma vindt het extra zuur, omdat in het verleden

wordt beweerd dat we amateurs zijn die niet weten hoe het

kansen zijn blijven liggen, om natuur te realiseren en

er in een polder aan toegaat”, moppert Van Beijma.

tegelijk ook andere functies te versterken. “De NoordHollandse grondpolitiek heeft me altijd verbaasd. De procedures voor de onderhandelingen en taxaties zijn zo ingewikkeld en tijdrovend, dat we herhaaldelijk achter het net visten. Gronden die wel zijn aangekocht, liggen vaak niet op de goede plaats. Op zich geen probleem, als ze maar

‘Ik heb me ook altijd geprobeerd te verplaatsen in de rol van de boeren’

foto: Landschap Noord-Holland

mogen worden geruild. Nu is onduidelijk welke percelen

‘Boeren spelen belangrijke rol in het open landschap’

precies voor welke doelen als ruilgrond mogen worden

Toch heeft de verwondering het uiteindelijk gewonnen van

ingezet. Vroeger, bij de klassieke landinrichting, was dat

de ergernis. Vooral de heldere aanpak van Frans Evers in

eenvoudiger.”

Laag Holland was een eyeopener voor Van Beijma. “Hij trapte af door alle partijen eerst hun belangen op tafel te

‘We vormden in de commissie landbouw een nogal doortastend groepje vrouwelijke politici’

laten leggen. Hij kon heel goed doorprikken wat zuivere belangen waren en wat meningen. Dat is heel goed, want pas dan kan een eerlijke afweging worden gemaakt,” stelt Van Beijma, die ook intern best met dergelijke spannings­ velden te maken kreeg. “Een verbreding van een snelweg, kan soms ook een kans zijn voor de natuur. Dan komt

De bestuurster spreekt uit ervaring. Toen ze in 1987 in

namelijk geld vrij, om nieuwe ontwikkelingen in gang

Provinciale Staten kwam, raakte Van Beijma vrijwel

te zetten. Voor de beheerders in het veld is dat niet zo

automatisch in de commissie landbouw verzeild. “Ik had

vanzelfsprekend. Ik vind het een boeiend proces om dat

is best een wrang gegeven, om op 61-jarige leeftijd nog te

wat boeren in de familie, had als bioloog interesse in

toch duidelijk te krijgen.”

worden wegbezuinigd. “Eigenlijk heb ik altijd een beetje

natuur en woonde zelf ook nog op het platteland. Binnen

Ook in de contacten met de land- en tuinbouw is er wat

een vreemde functie vervuld. Ik ben – veelal op verzoek

de PvdA-fractie zijn dat voldoende kwalificaties om iemand

dat betreft veel veranderd, merkt Van Beijma. “Het is

van overheden – belangeloos aangeschoven in allerlei

deze portefeuille toe te schuiven,” lacht Van Beijma. “Maar

tegenwoordig minder zwart-wit. Ik heb me altijd proberen

stuurgroepen en overlegcomités om het natuurbeleid te

het had ook zeker mijn interesse, hoor. Ik denk nog met

te verplaatsen in de rol van de boeren en tuinders. Het zal

interpreteren. Het was nooit echt een taak van onze

veel plezier terug aan die tijd. We vormden een nogal door­

mijn opvoeding wel zijn. Mijn vader was voorzitter van het

stichting, maar we vonden wel belangrijk dat het goed

tastend clubje vrouwelijke politici, dat zich met landbouw

Productschap Zuivel, al lag zijn hart meer bij de industrie,

gebeurde. Nu is daar geen geld meer voor.”

bezighield. We hamerden vooral op het nut van verbreding.

zeg maar de arbeiders van de melkfabrieken. Van mijn

Van Beijma schuift de politieke lectuur aan kant. De oogst

Met de toenmalige gedeputeerde Jan Achterstraat leverde

moederskant heb ik meer de agrarische connecties.

aan groene ideeën in de inventarisatie is mager. Sommige

dat leuke discussies op.”

Sowieso toerden we op zondag vaak door het gebied.

partijen reppen zelfs met geen woord over natuur en land-

Via de landbouwcommissie raakte Van Beijma gelijk ook

Daar is mijn liefde voor Noord-Holland ontstaan. Het

schap of doen het hooguit af met een obligaat statement.

betrokken bij Stivas. “Ik was al snel onder de indruk van de

herkennen van die schoonheid, is me met de paplepel

En dat terwijl er volgens Van Beijma genoeg ontwikke­

rol die de stichting speelt. Het is een praktisch ingestelde

ingegoten. Ik heb nog steeds veel minder met bos. Doe

lingen zijn, die schreeuwen om een duidelijke mening.

club, met een groot netwerk, die met relatief weinig mid-

mij maar het open landschap, met riet en vooral veel

De voorgenomen bezuinigingen door het Rijk, plaatsen

delen heel pragmatisch te werk gaat. Ik heb de stichting

vogels. Daar krijg ik echt nooit genoeg van.”

de provincie voor harde keuzes. “Ze hebben eenzijdig een

ook vaak verdedigd bij politici die minder waren ingevoerd.

streep door een bestuursakkoord gezet. Zo grof heb ik het

Stivas was en is meer dan alleen een boerenclub, of een

nog niet meegemaakt. Hoe gaat de provincie daar mee om

hobby van de VVD en het CDA. Later werd het meer

en hoe met de gedane beloften in het veld?”

gemeengoed, doordat Stivas steeds prominenter ook

Het is een druilerige ochtend. Van Beijma zit op kantoor

Beleid voor het landelijk gebied is sowieso heel wispelturig,

andere functies ruimte bood in kavelruilen.”

gebogen over een stapel politieke partijprogramma’s. In

heeft Van Beijma ervaren. “Frustrerend. Het is een wonder

Van Beijma is daarin zelf langzaam meeontwikkeld, merkt

de aanloop naar de Statenverkiezingen is het een van haar

dat de Ecologisch Hoofdstructuur nog zo lang overeind is

ze. “Vers van de universiteit ging ik er als biologe nog

laatste klussen voor Landschap Noord-Holland. En dat

gebleven. Hoewel die nu dus ook op de tocht staat, maar

vanuit dat de waarde van natuur voor de gemeenschap

Barbara van Beijma behoort tot de bestuurlijke oudgedienden van Stivas. De beleidsmedewerkster van Landschap Noord-Holland is al bijna een kwart eeuw betrokken bij de stichting. Verrassend lang voor een biologe in een agrarisch bolwerk. Zelf heeft ze dat nooit zo ervaren. “Ik hou van het open Hollandse landschap en ben me er terdege van bewust dat boeren daarin een belangrijke rol spelen,” aldus Van Beijma, die binnenkort (noodgedwongen) afzwaait.

18 STIVAS MAART 2011

BE IJM A NA AM : BA RB AR A VA N 1 GE BO RE N: 19 ME I 195 P NO OR D-H OLL AN D DE WE RK ER LA ND SC HA BE RO EP : BE LEI DS ME AD AM PLA AT S: MO NN ICK EN DO OR HE T T FIE TSE N EN VA RE N PE RS OO NL IJK : NA AS N BE IJM A OP VA T OP HO P, ND SC HA NO OR D-H OLL AN DS E LA F TE BL IJV EN . TIE K PO LIT IEK NO G AC DE AC HT ER GR ON D OO PR OV INC IE ZE DE N VA N OE GR T D HE “ER MO ET TO CH IEM AN PR OM OT EN …” EE N BE ETJ E BL IJV EN

STIVAS

MAART 2011

19

FOCUS OP DE REGIO’S

RUILCOLUMN

Draagvlak, POP-gelden en een quickscan

Lobby

Stivas-directeur Erwin van den Berg een

mede gefinancierd. Van de totale kosten

Een concrete kans ligt er in het inventari-

Misschien ligt daar ook nog een schone

bezoek gebracht aan Den Hoorn bij het

hebben de ondernemers zelf 60 procent

seren van kansrijke nieuwe bestemmingen

taak voor Stivas.

vernieuwde bestuur van LTO Noord op

bijgedragen en het andere deel bestaat

voor de gronden die zijn aangekocht in het

Een andere bestuursfunctie die ik de

Texel. Tijdens de bijeenkomst is uit de

uit financiering door de provincie en

kader van de aanleg van het Wieringer-

laatste jaren met veel enthousiasme heb

doeken gedaan welke inzet afgelopen

Europese Unie. De Oude Gouw is inmid-

randmeer. De grootschalige ontwikkeling

bekleed, betreft het voorzitterschap van

jaar niet alleen door Stivas maar ook

dels definitief vastgesteld en volledig

van een recreatieplas en woningen is

NoordWest8, waarbij de noordelijke regio’s

door de provincie Noord-Holland is

goedgekeurd. Voor Etersheim wordt deze

afgeblazen. Voor de land- en tuinbouw

van de provincie waren aangesloten.

verricht om agrarische structuur­

vaststelling op korte termijn verwacht.

ligt daar een enorme kans.

Doel is om ook deze gebieden onder de

verbetering te realiseren. Ook is er een

Hiermee is een einde gekomen aan twee

Na mijn afscheid als landbouwgedepu-

aandacht te brengen bij de landelijke

blik vooruit geworpen. 2011 wordt een

langjarige projecten met gebruikmaking

teerde heb ik me vooral ingezet in het

politiek en ambtenarij. In het begin hebben

spannend jaar omdat in verband met

van POP-gelden en is door provincie,

leggen van verbanden en het aantrekken

we goede resultaten bereikt. Nu is besloten

de looptijd van het project de tijd begint

DLG Betaalorgaan en Stivas veel erva-

en enthousiasmeren van organisaties om

om voor een andere lobbyvorm te kiezen.

te dringen om succesvolle kavelruilen te

ring opgedaan.

het platteland verder te versterken. Mijn

Het is namelijk geen vanzelfsprekend dat

voorzitterschap van de stichting Willem4

in Den Haag of Brussel over het noorden

realiseren.

Stivas De Noordkop



Stivas Midden Noord-Holland

van Noord-Holland wordt nagedacht, zeker

‘Niet vanzelfsprekend dat in Den Haag of Brussel over noorden van Noord-Holland wordt nagedacht’

ook vanwege het ontbreken van leden in de

Stivas medewerkers Monique van Peper-

De Dienst Landelijk Gebied (DLG) is in

straten en Wouter van Egteren hebben

opdracht van de provincie bezig met

in februari informatieavonden van het

een quickscan in de Zeevang om te zien

Hoogheemraadschap Hollands Noor-

welke kansen er liggen voor bedrijfs-

derkwartier (HHNK) bijgewoond. Op de

verplaatsing. Stivas is benaderd om de

Werkgebieden regionale Stivassen

goed bezochte avonden lichtte HHNK de

al bekende gebiedsinformatie te delen

1. Stichting Agrarisch Texel

plannen toe in de polders AB en NM in de

met DLG en de provincie. Belangrijk

is daarvan ook een voorbeeld. Het is ook

voor. Ik wil me graag blijven inzetten voor

2. Stivas De Noordkop

gemeente Zijpe. Het schap zoekt daarbij

in deze processen is het positief blijven

wel aardig om in dat kader de agrarische

het mooie Noord-Hollandse platteland

3. Altonstichting

draagvlak bij agrarische ondernemers. Of

benaderen van de voorliggende zaken.

businessmissie naar Suriname te noemen,

en daarvoor mijn netwerk aanspreken.

4. Stivas Zaan en Kennemer

het instrument kavelruil inzetbaar is, zal

Dit vraagt veel geduld van betrokken

die we voor komend najaar aan het

Hetzelfde geldt voor Stivas, in mijn ogen

5. Stivas Westfriesland

nog moeten blijken.

partijen en zeker ook van de agrarische

voorbereiden zijn. De stichting stimuleert

nog steeds een onmisbare organisatie,

ondernemers in het gebied.

de economische samenwerking tussen de

waarvoor het nieuwe provinciale bestuur

oude en nieuwe delen van het Koninkrijk

hopelijk ook pal blijft staan.

6. Stivas Midden Noord-Holland 7. Stivas De Meerlanden-Amstelland 8. Stivas De Vechtstreek

Altonstichting In het gebied rond de dorpen Eenigen-

Eerste en Tweede Kamer uit deze regio’s. Het Limburgse en Groningse platteland hebben met de nieuwe minister van Economische Zaken Maxime Verhagen en staatssecretaris van Natuur en Landbouw Henk Bleker wat dat betreft een streepje

Stivas De Vechtstreek

der Nederlanden. De potentie van de

burg en ‘t Rijpje is een kavelruil in een

De provincie Noord-Holland is een

vergevorderd stadium (zie ook de rubriek

actieve provincie daar waar het gaat

Noord-Holland heeft een goede agrarische

Er liggen vruchtbare gronden, terwijl vanuit

‘www’ op pagina 3). Hoewel alle neuzen

om het vlot trekken van kavelruilen.

structuur. In de afgelopen vier jaar heeft

het verleden nog sprake is van enige

dezelfde kant op staan blijft het altijd

Zo ook in de Noordelijke Vechtstreek.

gedeputeerde Jaap Bond daaraan ook een

structuur. Na het vertrek van de Neder-

In het vorige Stivas Magazine verhaalden

weer spannend en druk om alle onder-

Hier zal de aanwezige BBL-grond op

belangrijke bijdrage geleverd. De provincie

landse overheid uit de voormalige kolonie

betrokken ondernemers over de kavelruil

handelingen en processen op hetzelfde

maat voor kavelruil beschikbaar komen.

gunt in haar structuurplan de land- en

is echter weinig meer gebeurd met de oude

Don Bosco. Naderhand kreeg Stivas

moment bijeen te brengen. De verwach-

De Dienst Landelijk Gebied, provincie

tuinbouw duidelijk de ruimte. Terecht, want

plantages.

Magazine te horen dat de rol en inzet van

ting is dat dit gaat lukken. Met name de

en Stivas voeren hier overleg over en

het is een hele belangrijke pijler onder de

Met de loonwerkersbranche kijken we naar

DLG bij deze kavelruil onvoldoende

korte tijd tussen de eerste gesprekken en

naar verwachting zal het resultaat hier-

Noord-Hollandse economie. Om die sterke

de mogelijkheden voor samenwerking in

was belicht. Onderhavige kavelruil

de onderhandelingen richting de finale

van snel zichtbaar worden in het veld.

uitgangspositie te kunnen vasthouden, ligt

Suriname. Behalve dat het voor deze

VOORZITTER WILLEM4 EN

Don Bosco was als onderdeel van Waal

afronding stemt Stivas trots.

er een belangrijke taak voor Stivas, waarbij

sector een nieuwe markt betekent, kunnen

OUD-LANDBOUWGEDEPUTEERDE

ik als provinciaal bestuurder in het verleden

ze ook helpen om de investeringskosten

zelf ook nauw was betrokken. De stichting

voor Surinaamse ondernemers laag te

heeft een grote expertise opgebouwd

houden. De loonbedrijven brengen hun



Stichting Agrarisch Texel

en Burg inderdaad een direct gevolg van onderhandelingen die de Dienst Landelijk Gebied namens de provincie met partijen voerde. Waarvan akte.

Stichting Agrarisch Texel Op woensdagavond 30 maart heeft 20 STIVAS MAART 2011

land- en tuinbouw in Suriname is hoog.

Stivas Westfriesland Stivas Midden Noord-Holland

Door de tijdelijke stopzetting van projec-

als het gaat om agrarische structuur­

machines, maar ook hun expertise in.

In de kavelruilen Oude Gouw en

ten in het landelijk gebied, die inmiddels

verbetering. De provincie moet daarvan

Om economisch rendabele bedrijven te

Etersheim zijn via de zogeheten ‘POP2

weer is opgeheven, heeft deze ‘Focus op

blijven profiteren en de subsidierelatie ook

kunnen helpen opbouwen, is het zaak dat

maatregel 125’ door agrarische onder­

de regio’ een iets algemener karakter dan

op termijn zeker niet beëindigen.

iets aan de verkaveling wordt gedaan.

nemers uit te voeren aanpassingswerken

gebruikelijk.

Bob Verburg,

STIVAS MAART 2011 21

Directeur Erwin van den Berg blikt terug op 2010:

‘Evaluatie en nieuw kabinet Zorgden voor enerverend jaar’

zetten, door ieder kwartaal projecten af te sluiten. Daarmee kunnen we onze prestaties cijfermatig nog beter inzichtelijk maken. Dat is nodig om ook in 2011 nog meer vooruitgang te boeken.”

Het jaar 2010 was een hele belangrijke in de geschiedenis van Stivas. Met name vanwege de evaluatie en het daaruit voortvloeiende beleid voor de toekomst. Directeur Erwin van den Berg blikt terug op dit enerverende jaar.

Het jaar 2010 was politiek ook hectisch. Wat heeft Stivas daarvan meegekregen? “We hebben onze portie ook gekregen. Vooral het einde van het jaar was

Hoe heeft Stivas 2010 ervaren?

eind december niet onverdeeld enthou-

directe zin uit de kavelruil kan worden

hectisch door de aanpak van het

dan gewenst moet wachten op het

maar verwachting is wel dat dit in

Van den Berg: “Qua organisatie waren

siast, vooral ook omdat er daarmee nog

terugverdiend. Met de uitvoering van

nieuwe kabinet. Met name de ‘Bleker-

beschikbaar komen van gelabelde

de eerste maanden van 2011 alsnog

we ons allemaal, dus bestuur, directie

steeds geen gewenste duidelijkheid voor

structuuronderzoeken en enkele andere

brief’ bracht heel veel reuring in het

grond voor een agrarische kavelruil.

gebeurt. Ik zie het als een geweldige

en medewerkers, terdege bewust dat

de toekomst was. Hoewel Stivas in de

kleinere opdrachten, zijn wel externe

landelijk gebied. Het veelbesproken

In 2010 zag het er naar uit dat in

prestatie, waarbij ook de rol en inzet

in 2010 de verzelfstandiging van Stivas

provinciale begroting voor 2012 en 2013

opbrengsten gegenereerd. We hebben

schrijven van de staatssecretaris dwong

enkele kavelruilen beweging kwam en

van de provincie en DLG Betaalorgaan

onder de loep zou worden genomen.

nog met een bedrag van ruim twee ton

als Stivas nog steeds een goede naam in

de provincie om alle projecten in het

dat de BBL-grond eindelijk kon worden

als betrokken partijen niet onvermeld

De teleurstelling was dan ook groot,

op de begroting staat - zijnde minder

het veld en organisatorisch en financieel

landelijk gebied stil te leggen. Nadat de

ingezet. In dat geval hadden we zeker

mag blijven. De ervaringen hebben

dat feitelijke evaluatie, ondanks alle

dan de helft van het huidige jaarbudget

hebben we grote vooruitgang geboekt.

ergste rookwolken waren opgetrokken,

een verhoging van het aantal hectares

gemaakt dat Stivas in 2010 samen

voorbereidingen op de achtergrond,

- is dat onvoldoende om door te kun-

In die zin is de verzelfstandiging nu al

werd duidelijk dat dit voor Stivas op

agrarische structuurverbetering kun-

met zojuist genoemde partijen hard

maar niet werkelijk op gang kwam.

nen gaan. Toch zijn we optimistisch

geslaagd.”

korte termijn geen directe gevolgen

nen overleggen. De genoemde aan- en

heeft gewerkt aan twee zogeheten

Pas in september werd een begin

gestemd. Landbouwgedeputeerde Bond

heeft. Die geruststellende wetenschap,

verkoopstop van BBL-grond van de

‘POP-koepelaanvragen’, waarmee

gemaakt met het onderzoek. Toen kon

heeft meerdere malen, zelfs tot in de

Waarin zit ‘m die vooruitgang?

werd nog eens versterkt doordat al

provincie zette hier een streep door.

opnieuw Europees geld naar Noord-

al worden verwacht dat de evaluatie

begrotingsvergadering van Provinciale

“Qua administratie en boekhouding

gauw het ambtelijke verzoek kwam

Nu weten we uit het verleden dat cijfers

Holland wordt gehaald ten behoeve

op zijn vroegst in de eerste maanden

Staten toe, aangegeven dat Stivas en het

liepen we in de afgelopen jaren tegen

vooral door te werken aan kavelruilen.

kunnen fluctueren. Het werk van Stivas

van agrarische structuurverbetering.

van 2011 zou worden afgerond. Over de

werk voor de provincie zeer belangrijk

verschillende organisatorische en

Voor zover mogelijk hebben we dat

is nu eenmaal afhankelijk van enerzijds

Het wachten is nu of er daadwerkelijk

uitvoering van de evaluatie waren we

zijn.”

technische problemen aan. Vanaf begin

gedaan. Bij de kavelruil Noordelijke

de bereidheid van partijen om snel

beschikkingen voor worden afgegeven.

Tabel 2: Hectare agrarische structuurverbetering (conform de WILG) sinds de verzelfstandiging

vorig jaar hebben we verbeteringen in

Vechtstreek - maar ook enkele andere

stappen te zetten en anderzijds van de

Aanvullende afspraken met de provin-

Hoe kijken jullie zelf terug op de verzelfstandiging?

de opbouw van de administratie en in

ruilen waarin de aan- en verkoop van

mogelijkheden en beperkingen van de

cie over voorfinanciering zijn dan ook

het boekhoudprogramma uitgevoerd.

BBL-grond waren meegenomen - is

geldende regels en procedures in het

wel noodzakelijk.”

“Als geslaagd, met dien verstande dat

Op ieder gewenst moment kan er nu

de voortgang helaas stil komen te

bestuurlijke en politieke domein.”

2007

64.27.83

duidelijk wordt dat het coördineren

een maandoverzicht worden uitgedraaid

liggen. Gelukkig ontstonden ook weer

2008

826.32.49

en regisseren van kavelruilen in

dat inzicht geeft in de actuele financiële

nieuwe initiatieven voor kavelruilen.

Waar doel je dan op?

Welke vooruitzichten heeft Stivas voor 2011?

2009

605.39.57

Noord-Holland - ook wel ‘makelen om

situatie van Stivas. Het is de bedoeling

Dat gaf moed om vol enthousiasme

“In de afgelopen jaren zijn er door

“We gaan er van uit dat we de komende

niet’ genoemd - geld kost en niet in

om in 2011 daarin een volgende stap te

door te gaan. We ervaren het als een

Stivas vier zogenaamde POP-projecten

tijd kunnen oogsten, van hetgeen we

hoogtepunt dat twee ruilen notarieel

gestart. Twee uitvoeringsprojecten

de laatste jaren hebben gezaaid. De

zijn afgerond binnen een periode van

waarin met provinciaal en Europees

voortekenen zijn gunstig. Zoals gezegd

een half jaar na de eerste besprekingen.

geld aanpassingswerken zijn gefinan-

zijn organisatorische en procedurele

Dat geeft de burger moed.”

cierd en twee projecten waarin de pro-

plooien gladgestreken. Een belangrijke

ceskosten van Stivas en Kadaster zijn

stap voorwaarts kan worden gezet met

Het jaar 2010 laat een daling zien van het aantal hectares agrarische structuurverbetering ten opzichte van 2009. Hoe komt dat?

vergoed. Dit waren zware trajecten.

de ruilgrondbank. Uit de evaluatie

Eerst om te komen tot de aanvraag

van de Klankbordgroep Grondbank

en nadat de beschikkingen waren

Laag-Holland volgen aanbevelingen

verkregen om ervoor te zorgen dat de

en verbetervoorstellen, die er hopelijk

“Het is al langer een gegeven dat de

uitbetalingen van vergoedingen op

toe leiden dat er een instrument komt

inzet van BBL-grond in kavelruilen

gang kwamen. Uiteindelijk is het net

waarmee op adequate wijze agrari-

altijd een kwestie is van maatwerk.

niet gelukt de twee uitvoeringspro-

sche grond gekocht kan worden om

Gevolg is dat Stivas wel eens langer

jecten in 2010 financieel af te ronden,

ruilprocessen te versterken. Vooral in

2010 502.87.36 Totaal 2578.85.25

Tabel 1: Hectares agrarische structuurverbetering (conform richtlijnen WILG). Projectnaam

aantal partijen

Netto geruild

Agr. Struct. Verb.

Natuur

Water(berging)

Recreatie

Infra

Waterberging Grootslag

3

23.81.60 ha

10.00.00 ha

10.00.00 ha

10.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

Waterberging Oudesluis

6

25.27.99 ha

49.42.86 ha

0.00.00 ha

10.13.75 ha

0.00.00 ha

0.64.55 ha

Waterberging Oude Gouw

10

42.99.16 ha

213.90.40 ha

0.00.00 ha

6.13.95 ha

1.40.70 ha

0.00.00 ha

Oost West Thuis Best

5

16.86.20 ha

50.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

Belkmerweg

5

14.50.40 ha

81.84.10 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

Don Bosco

3

30.88.73 ha

97.70.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

0.00.00 ha

1.40.70 ha

0.64.55 ha

Totaal

32

HK = huiskavelvergroting / KR = Kavelruil.

22 STIVAS MAART 2011

154.34.08 ha

502.87.36 ha

10.00.00 ha

26.27.70 ha

STIVAS MAART 2011 23

STIVAS LAAT ZICH ZIEN die gevallen waar de marktpartijen zelf

gaan we vieren. Om die verjaardagsda-

onze grootste opdrachtgever:

geen kans zien grond te verwerven voor

tum te halen moeten we niet stil blijven

de provincie Noord-Holland. We

een ruilproces. In 2011 zal Provinciale

zitten. Doorontwikkelen, nieuwe kansen

kunnen niet op onze lauweren rusten.

Staten hierover een besluit nemen.”

pakken, uiteraard op de maat van de

Stivas blijft ondanks haar respectabele

Stivas-organisatie. Dat is een vereiste

leeftijd in beweging en altijd bij de

Wat staat er verder nog op je wensenlijst?

omdat daardoor het in Stivas gestelde

tijd.”

“Stivas bestaat in 2012 vijftig jaar, dat

mers op peil blijft, maar ook richting

vertrouwen door agrarische onderne-

Stivas trok ook in 2010 weer geregeld het veld in, met steeds hetzelfde doel: het verbeteren van de agrarische structuur. Nog steeds wordt daaraan iedere dag hard gewerkt. Voor een groot deel gebeurt dat achter de schermen, maar Stivas presenteert zich ook in de openbaarheid. Met excursies, op vakbeurzen, bij officiële gelegenheden en in rechtstreekse contacten met betrokkenen bij (mogelijke) kavelruilen. Kortom: Stivas heeft zich ook in 2010 weer laten zien. Te g e n b e z o e k D re n th e In D re n th e m e i b ra ch , a ls ve rv t S ti va s o lg o p d e e n te g e K a ve lr u il e e xc u rs n b e zo e k ie d ie d e D re n th e aan e B e st u u rs e n ja a r e o ve re e n co m m is si e rd e r h ie ko m st e n e P la n m ld in We e n b a ti g e st o e ie n d e -F ri e sl a n b e zi g h o u ve rs ch ill d . E r zi jn den met e n tu ss e ve ka e ve l n lr u il. M e d maande b e id e o rg e o m d ie n la te r o a n is a ti e s o k la n d b re d e n b e d ie zi ch b e zo e k a ouwgede g e le id d e a n D re n p d e st ic h ti u te e rd e Ja th e . n g d ri e ap Bond nog een s b ij e e n

Stivas van negen naar acht regio’s Stivas Zaan en Kennemer is de naam van de nieuwe regionale Stivas, die is ontstaan door het samengaan van Stivas De Groene Buffer en Stivaseo. Door de samensmelting telt de stichting nu nog acht regionale Stivassen.

niet twee, maar is toen één presentatie gehouden. Na afloop zeiden we: dit smaakt naar meer.” Volgens Vahl zal het samengaan van De Groene Buffer en Stivaseo de efficiëntie van de Stivas-organisatie ten goede komem. Om die reden juicht ook

Gevraagd naar de aanleiding voor het

Stivas, leek de meest voor de hand

directeur Erwin van den Berg een reduc-

samengaan, stelt voormalig voorzitter

liggende manier om het hoofd te bieden

tie van het aantal regionale Stivassen

Nico van Tunen van Stivas De Groene

aan het afnemende aantal boeren en

toe. “Als fusieplannen vanuit de regio

Buffer dat het steeds lastiger wordt om

tuinders waar zowel De Groene Buffer

worden aangedragen, zoals bij Stivaseo

bestuurders te vinden. “Twee jaar gele-

als Stivaseo mee te maken heeft.”

en Stivas De Groene Buffer, zullen we ze

den hebben we een eerste gezamenlijke

Volgens Gerardine Vahl-Res, voormalig

zeker faciliteren. Want minder regio-

bijeenkomst met Stivaseo gehouden. Dat

voorzitter van Stivaseo, werd de eerste

nale Stivassen is zowel bestuurlijk als

beviel goed en was voor beide besturen

aanzet voor de fusiebesprekingen

organisatorisch een goede zaak.”

aanleiding om de koppen eens bij elkaar

gegeven door de plannen voor het OerIJ,

Concrete plannen om meer regionale

te steken. Samenvoeging van beide

de robuuste verbindingszone die door

Stivassen samen te voegen zijn er eind

Stivassen tot één grote, sterke regionale

beide werkgebieden loopt. “Er zijn toen

2010 nog niet. “In het zuiden van de

Stiv as trok em een bes tuu r van of gee n we er: het alg er We n rge Be ie De bes tem Exc urs jaa rlijk se uits tap je. d op uit tijd ens het sen fiet ber em nov in we rd ond er er vlie gve ld Ber gen . Er ie wa s het voo rma lig heb ben bij zou t min g van de exc urs baa der, die vee l rac ht aan een vee hou ft Stiv as blij t, me er een bez oek geb luk mis zijn tot nu toe el div ers e pog ing en ring . een kav elru il. Ho ew ete erb urv ctu stru he) kan sen voo r (ag rar isc opt imi stis ch ove r de

‘D e b e urs op ’ S ti v a op de L s was v andbou oor het w te n to d e d e rd in ja n u o n s te ll e opee a ri h a a in n v o lg e g in O p r s ta n d e ja a m e e r. D n d op vo (z ie fo to r aanw a a rn a a or de b ) e n in e z ig st bouw e d ri jv e n m a a rt v de de s m a rk t v oor de ti c h ti n g a n A g ri vakbeu n o v a in rs v a n de Len A a ls m e te tu in B er re e z a n d.

provincie zie ik Stivas De MeerlandenAmstelland en Stivas De Vechtstreek

Samenstelling algemeen bestuur Stivas in 2010 Naam Namens

Achtergrond

niet snel samengaan. Daarvoor zijn de

Hans Schipper

--

Onafhankelijk voorzitter

gebieden te verschillend. Met bijvoor-

Jan Brink

Altonstichting

Regiovoorzitter

beeld een gemeentelijke herindeling als

Anton Witte

Stichting Agrarisch Texel

Regiovoorzitter

aanleiding, kan ik me voorstellen dat

Nico van Tunen

Stivas De Groene Buffer

Regiovoorzitter

de regionale Stivassen in het noorden

Huub Klijn

Stivas De Meerlanden - Amstelland

Regiovoorzitter

van Noord-Holland ooit nog eens de

Jan Dijkshoorn

Voorzitter, LTO Noord

Regiovoorzitter

krachten bundelen. Maar we oefenen

Antoon Post

Stivas De Vechtstreek

Regiovoorzitter

geen druk uit. Het initiatief moet vanuit

Harm-Jan Hoeve

Stivas Midden Noord Holland

Regiovoorzitter

de regio komen.”

Arjen Peerdeman

Stivas Westfriesland

Regiovoorzitter

Gerardine Vahl-Res

Stivaseo

Regiovoorzitter

Samenstelling dagelijks bestuur Stivas in 2010

Barbara van Beijma-van Dam

Landschap Noord-Holland

Sector Natuur

Naam Achtergrond

Jan Apeldoorn

Recron

Sector Recreatie

Hans Schipper

Onafhankelijk voorzitter

Siemen Ruiter

LTO Noord (secretaris-penningsmeester)

Sector Landbouw

Nico van Tunen

Vice-voorzitter

Cees Mantel

Hoogheemraadschap Holland Noorderkwartier

Sector Water

Siemen Ruiter

Secretaris-penningsmeester

Erwin van den Berg

--

Directeur Stivas (adviseur)

Barbara van Beijma-van Dam

Bestuurslid

24 STIVAS MAART 2011

id ie is se subs r E u ro p e te n o o rv a a e p ro je c w rs te tw e e lr u il e n e v e a k e e D d r ‘O u d e a k t. e n Vo o k a v e lr u il en gema ti e b o rd a ti e b o rd h e im ’ e n rs rm te fo I n fo rm a N o o rd ‘E in lr u il c ia le p ro v in c ie ij n k a v e z ij n s p e U n ie , d e e rd . in g is , z e s s s v e rl e e n d e a p o p e m u ro to g e n te dat van van de E e rc e le n r p ’s o o o te g s rv u lo a ew wa de op de b en met cember D e b o rd G o u w ’. e n in d e rd e w s a e n S ti v H o ll a n d

Pre sen tatie rui lka nse n Sti vas pre sen tee rde ein d feb rua ruil kan sen voo r het ri enk ele ma tig ver kav eld e we ste lijk dee l van Bre uitn odi gin g van de eza nd, me de op lok ale KAVB - en LTO No ord - afd elin gen . in het Wa pen van De bije enk om st Ho llan d in An na Pa ulo wn a tro k zo’ n vijf Ho ew el de zaa l nie tig bez oek ers . t ove rlie p van ent hou sia sm e, zie t Sti vas aan kno pin gsp unt en nog ste eds voo r één of me erd ere ruil en in het geb ied .

STIVAS MAART 2011 25

STIVAS IN DE PUBLICITEIT

Magazines

Website

Folders

In 2010 zijn weer vier Stivas Magazines uitgegeven. Het kwartaalblad werd

De websites www.stivasnh.nl en de www.boerzoektgrond.nl

Stivas heeft in 2010 drie nieuwe folders uitgegeven:

in december 2008 geïntroduceerd en wordt verstuurd naar belangheb-

zijn kritisch beoordeeld door WSI Alkmaar, een advies­

‘Kavelruil werkt!’ (een update van de oude folder van voor

benden en geïnteresseerden. Doel van het magazine is om ontwikkelingen

bureau dat zich heeft gespecialiseerd in zoekmachine-

de verzelfstandiging en een speciale editie voor de bollen-

en achtergronden te belichten over de ruimtelijke (her)inrichting van het

optimalisatie. Met enkele ingrepen hebben beide sites

sector) en ‘Structuuronderzoek biedt ruimtelijk inzicht’.

landelijk gebied in het algemeen en agrarische structuurverbetering in het

inmiddels een hogere attentiewaarde gekregen bij Google.

De kavelruilfolders zijn aangevuld met een te downloaden

Verder zijn beide webportalen voorzien van een bezoekers­

rekenvoorbeeld op de site www.stivasnh.nl, waarin de

teller. In 2011 is het de bedoeling om de sites verder te

praktische en financiële van deelname aan vrijwillige

verbeteren, zowel praktisch als grafisch en inhoudelijk.

kavelruil nog eens worden onderstreept. De ‘structuur­

bijzonder. Zo kwamen onder andere Piet Moeijes (burgemeester Schermer), Annemiek Roessen (regiodirecteur Staatsbosbeheer), Jan van Rheenen (projectleider DLG) en Kees Vriesman (oud-directeur bij VROM) uitgebreid aan het woord. Ook is volop aandacht besteed aan semiactuele onderwerpen, zoals de gemeenteraadsverkiezingen in maart en de voorgenomen bezuini-

André

childer & Jolanda S

SP IE RD IJ

K

el kv ee ho be dr ijf : M

folder’ is opgestuurd naar alle Noord-Hollandse

ud er ij

gemeenten en bepleit het doen van onderzoek, voor een

gingen bij de provincie.

meer gedegen uitgangspositie voor het opstellen van

´Wij een grotere huiskavel, de gemeente een wandelpad´

NR. 6 | MAART 2010

NR. 7 | JULI 2010

bestemmingsplannen. KAVELR 1

Partij(e

UIL, ST

AP VOOR

STAP…

n) met een ruil idee mel d(en) zich nisch med bij Stiv ewerke as; r van Stiv voorlichtin as beoord g over de eelt of het 3 De tech aanvull voorste nisch med ende mo l past bin ewerke gelijkhede nen wet te betrek r kan sug telijke reg n van een ken (om gesties elingen ruil; doen om wel bin 4 Als alle voor kav nen de de ruil partijen regelin elruil anders g te vall overeen in te rich en of om informa stemmin ten en/ nog mee tie op pap g hebben of andere r structuu ier. Dat bereikt ruilpar (en eve tijen erb gaat van over de rvoordeel ntueel aan ruil ij het te halen , zet de kaartm vullend uit de ruil technisc ateriaal een kav e taxatier h medewe en exacte ); elruilov app orten). ereenko rker alle ruilsch 5 De not Het com ema, tot mst ops benodi plete dos aris org gde telt; alle kad aniseert sier wor astrale 6 Op bas gegevens dt overge een gez amenlij is van de dragen ke bijeenk aan de overeen notaris omst om afhand komst ver , die eling) voo de kavelru zorgt Stiv r de kav as het sub iloveree 7 Onde elruil rich nkomst sidietra r toezic ting de te ht van d ject ond (aan erteken provinc e notari vraag, ver en; ie (Investe s vindt de zoek om ringsbu officiële ak vastste dget Lan lling en tepasse delijk Geb de ring pla ied); ats.

2

De tech

en geeft

NR.8 | OKTOBER 2010

NR. 9 | DECEMBER 2010

P VOOR STAP…

GALEN

KAVELRUIL, STA

JOS VAN

uil en ; gen voor kavelr n) zich bij Stivas wettelijke regelin el past binnen een ruilidee meld(e Partij(en) met eelt of het voorst van Stivas beoord sch medewerker van een ruil; rtijen erbij te 2 De techni mogelijkheden andere ruilpa de aanvullende in te richten en/of over ruil); hting de anders uit ruil geeft voorlic deel te halen doen om de structuurvoor kan suggesties om nog meer sch medewerker g te vallen of alle benodigde 3 De techni sch medewerker binnen de regelin eel zodoende wel ruil, zet de techni gegevens en eventu betrekken (om bereikt over de de kadastrale ming hebben ruilschema, tot opstelt.. n overeenstem exacte mst en partije l alle reenko ateriaa uilove 4 Als van het kaartm s, die een kavelr papier. Dat gaat aan de notari ; overgedragen informatie op ondertekenen ete dossier wordt reenkomst te ten. Het compl notarisde kavelruilove ding om vergoe komst taxatierappor aag bijeen gezamenlijke de kavelruil (aanvr organiseert een ietraject voor g de provincie 5 De notaris gt Stivas het subsid eling) richtin nkomst verzor lling en afhand van de overee k om de vastste 6 Op basis werken, verzoe en en aanpassings en kadasterkost ); et Landelijk Gebied g plaats. aktepasserin (Investeringsbudg fficiële dt de o t van de notaris vin Onder toezich

EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

7

STRUCT

EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

Burgemeester pleit voor actievere grondbank

1

Jan & Gert-Jan Smit

Winnende raadsfracties landbouw gunstig gezind ‘Agrarische structuurverbetering op z’n kant?’ ‘Landbouw laat miljoenen voor kavelruil liggen’ ‘Nederlands landschap bijna volledig maakbaar’

HVC en glastuinbouw werken aan CO2-leiding

bed rijf : Me lkv eeh oud erij

bollenfold

er_def.indd

Werkgebieden

´Denkwerk resulteert in grandioze oplossing´

3. Altonstichting en Kennemer 4. Stivas Zaan esland 5. Stivas Westfri Noord-Holland 6. Stivas Midden d den-Amstellan 7. Stivas De Meerlan treek Vechts 8. Stivas De

_2e_druk.indd

INTE RVIE W

iodirecteur Sta

atbosbeheer

Annemiek Roe

ssen:

rop bij onze ‘Realisme voo nge termijn’ doelen voor la Staatsbosb bevalt het bij

eer?

isatie met

leuke organ heer is een positieve Staatsbosbe t komen de “Heel goed. . Wat dat betref uit. Ik vind medewerkers e had, zeker betrokken deze functi de en, die ik van e zou ik in verwachting Deze functi keuzes maken ik te veel ook interessant. . Soms zal n expliciet ren. Daar zou het werkgebied eiten stellen “We moete niet ambië van priorit ld tussen n laten. vermoedelijk ingsve een kwestie Noord spann regio meer los moete doen. Dat is n. Juist het gebied iets , rder hebbe d. Al speelt dat we een de rol van behee k kenbaar maken werk zo boeien dat betekenen maakt het aan het publie n van zal het ons platteland n we dan ook en kan plukke n. Sowieso de stad en kt Dat moete gaat werke ik nu de vrucht ons dat gemaa rol tegen een nog niet anders zich sterk heeft Misschien daarbij ook omdat het ngster, die opleveren. echt mijn voorga elijke druk onder de later van len chapp pas werk midde het extra maats van de beheer wordt ere verdeling ing van het externe vooral ook , want beperk voor een eerlijk maar direct es, puur de hectar regio’s. Niet zichtbaar.”

Hoe

Lange carrière

onder vlag mini

sterie VROM

: “Ik heb een ambteli jke carrière Delft ben n over haar mijn studie in Annem iek Roesse jke rond. Tijdens dige achterg gie en ruimteli stedenb ouwkun eren voor planolo lige meer gaan interess ie van het toenma ik me steeds was bij de inspect de eerste baan toetste ik of ordenin g. Mijn lland en Zeeland beleid Zuid-Ho In VRO. het ruimteli jk ministe rie van strookte n met g mingsp lannen Volkshu isvestin en streek- en bestem Milieu ies voor waar ik Via de inspect rie van VROM, van het Rijk. bij het ministe nd en Haag terecht olland, Flevola kwam ik in Den regio Noord-H onder meer k was voor de periode was, verantw oordelij interess ante een dat ook een Vogelaa r, was Utrecht . Hoewel ijken van Ella ctie van de Krachtw de Tweede Kamer. met de introdu de ministe r en aanslui t op de focus lag op die niet altijd nadeel dat de jkheid’, te ‘eigen werkeli meer begon Dat is toch een ik me steeds ngen . Ik merkte dat vinden van oplossi dagelijk se praktijk ging om het het machts pel het niet zozeer ergeren dat veel meer om maar vraagst ukken, uiteinde lijk gelijk? voor de echte k en wie krijgt met de or verantw oordelij wie is waarvo die directe link er heb wel weer Bij Staatsb osbehe beleid. uitvoeri ng van 10

pas op sbosbeheer een ook dat Staat men van Betekent het om het aanne t, als het gaat de plaats maak hectares? den of extra is aan de nieuwe gebie

Die keuze el niet over. van de we in begins op realisatie “Daar gaan blijf ik hopen Persoonlijk ik me ook zeker provincie. uur. Daar maak sch en Hoofdstruct ik wel prakti Ecologische e kant ben eerst wel Aan de ander en dat dan sterk voor. eld om te beseff r. ingest g genoe voor het behee realistisch n gereserveerd ten, als geld moet worde vlakte vergro structureel lings de opper niet blinde We kunnen ver staat.” daar niets tegeno

len Maar de midde

zijn nu toch ook

al

? niet toereikend

nieuwe ont­ h kijken naar iën. Er n we ook kritisc over de financ “Daarom moete en open zijn ministerie . En helder Zo heeft het wikkelingen kansen aan. re) ook andere aan de (verde dienen zich mee te helpen gevraagd om ons LNV van

VOOR

8

verwer , verteg en het ns worde kt in een enwoor grondg n verw het wer digers ebruik geogra erkt to kgebie van ove fisch in in kaart t een ra d, beleid rheden formaties gebrac pport e Het rap smatig ht; ysteem n uitge port en (voorb / 2E DRUK ; breid m ereidin de aan FEBR UARI 2011 et aanb g voor bevelin eveling een bes gen wo VAN DE en voo temmin rden gep EEN UITG AVE r een e gsplan resent fficiëntere TER VERB ETER ING ) of con eerd aan inrich creet (als STICH TING de opd ting HE STRU CTUU R rachtg opmaat RISC van evers. r een kav VAN DEvooAGRA elruil);

PAREN? E KOSTEN BES KEN EN DAARME KAVELRUIL!’ ‘EFFECTIEF WER LLIGE S AAN VRIJWI EEN Stiv as is een DENK OOKverb zelfsta ndig

chtweg 22D Hertog Aalbre r 1823 DL Alkmaa (072) 57 66 990 .nl info@s tivasnh .nl www.s tivasnh d.nl ktgron www.b oerzoe

etering e stichtin van de g die (agrari Stivas sche) ruim zich bezighoudt wordt fina met de telijke ncieel ond en de Eur structuu ersteun opese Uni r. Het wer d door e. de provinc k van ie Noord-H olland

zijn de stad. We ieden rond m­ van recreatiegeb voor de Haarle ontwikkeling met plannen n. druk bezig rend en Dieme bijvoorbeeld ard, Purme een Heerhugowa daarin ook mermeer, bij e termijn speelt financiële voor de langer hameren op Het beheer ook dus we Daar zullen cruciale rol.

Werkgebi

eden reg

1. Stichtin ionale Sti g Agraris vassen ch Texel 2. Stivas De Noo rdkop 3. Altonst ichting 4. Stivase o 5. Stivas Westfri esland 6. Stivas Midden Noord-H 7. Stivas olland De Gro ene Buf 8. Stivas fer De Mee rlanden 9. Stivas -Amste De Vec lland htstree k

STRUCT

UUROND

ERZOEK

folder2.in

dd 2-3

Stivas

No ord -Ho

Hertog lla nd Aalbrecht weg 22D 1823 DL Alkmaa r (072) 57 66 990 info@st ivasnh.n l www.stiva snh.nl www.b oerzoek tgrond.n l Colo fon Redactie De Vormgevin Geus & Hartm an, Haar g Fraai lem & Stiva e Zaken grafisch ontwerp, s Noord-Holland Haarlem Coverfoto Druk Druk werkdeal Huber Fotografie ,

Haarlem

Structu biedt ru uronderzoek imtelijk inzicht

EE N UI

TG AV E

VA N DE

ST ICH

TIN G TE

R VE RB

ET ER IN

G VA N

DE AG RA

RI SC HE

ST RU CT

UU R

we daar polder zien rdoelen. Wat “In de Mijzen aan de natuu k om te bijdrage levert wel in gespre ruiling geen d blijven we Oostzanervel betreft het mogelijk is.” zien wat er

natuur, gelabeld voor f. Het gronden die zijn , verloopt stroe Het ruilen van in de EHS liggen g van percelen blijkt maar die niet n van de liggin inzichtelijk make Wat vind u daarvan? punt. daarvoor niet een gevoelig

heer Staatsbosbe zich stellen dat herkennen “Laat ik voorop medewerkers . elijk is. Mijn vreemd vinden verantwoord Ik zou het ook ook niet in. zou moeten er trouwens m geheimzinnig helpen ijk niet in waaro kan namelijk Ik zie namel Het en. n over die percel bijvoorbeeld worden gedaa waarmee we en, plann .” ken van of uitbreiden. duidelijkheid bij het beden n verbinden elkaar kunne nieuwe met van het den ting in n inrich natuurgebie eerder bij de n agrariërs spele onze ik graag iets het beheer Welke rol kunne Sowieso zou Uiteraard is ? is hele­ na de n betrokken. om een gebied (natuur-)beheer eerlijkheid en openheid. Er gebieden worde elijkheid, maar beheren. kies ik voor n, zou het verantwoord rterreinen “Ook daar onderhoude allereerste agrariërs natuu te kunnen over de en dus niet DLG goed op tegen als nken door niets voorop cht maal overda r staat wel n kunnen meede te Maar de natuu we ook al hebbe bepalen het budgetten Integendeel. beter zijn als de boer. Wij alles weer met e belang van Dat heeft ook te kijken of en voor nemers om het economisch e afspraken toekomst ervan. voor helder is aan de onder pleit Het ik staat r. aals: termijn. Dat ing.” natuurbehee maken. Nogm bedrijfsvoer n voor de lange passen in de doelstellinge dat is in te realistische voor .” ruimte meer mij voorop geen voor er 11 Open der lijkt MAART 2010

ting In de Eilandspol en die de stich de maatregel de boeren, als

13:09:56

2-3

het behaald met goede resultaten waardoor de pachters Op Texel zijn (pacht-)gronden, en zo efficiënter uitruilen van en s in en kunnen beher grotere blokk zulke constructie r te n. Pogingen ook eld voor elkaa kunnen werke anerv Oostz er en het de Mijzenpold kt. Waarom? van af, omdat krijgen, zijn mislu inderdaad

g eerder bij “Ik zou graa van nieuwe de inrichting n” den betrokke gebieden wor

26-02-2010

07-02-11 15:43

doorgevoerd?

STIVAS

09-11-10

Piet van Kampen JUL IAN ADO RP

bed rijf:

Blo emb olle nkw eker ij

COLOFON Uitgave Stivas Noord-Holland Maart 2011

2010 STIVAS MAART

´We hoeven veel minder te draaien en te keren´ 26 STIVAS MAART 2011

2-3

nd Stivas Noord -Holla

zie ik nog wel zoveel het gebied “Zeker en dat kanten van is nog n aan weers daartussen vogelgebiede n laten, maar rust moete , bijvoorbeeld mogelijk met sch medegebruik voor agrari r stringente best ruimte eil en minde en rentieerd waterp bemesting door een gediffe beweiding, van n te zijn. en ten aanzie voorschrift niet zo rigide hoeft daar r an.” behee nceerder tegena maaidata. Het stuk genua betreft een Ik kijk er wat

factor tten per regio.” van de budge

zijn regio West, maar geld naar de er met Er gaat dus meer len voor het natuurbehe midde er voldoende bezuinigingen? wel en niet , met wat we het oog op de

, STAP

sectoren met een missie bepaal l Noordko sameng en belang aanvra p d en gedure 3. Altonsti esteld, ag voo enorga r een stru nde het 3 ngEve met daa chti nisatie ntueel verder rin ver s. Met ctuuro 4. Stivaseo wordt e proces tegenw hen wo nderzo een info oordig ek; rden de bewaak gebied 5. Stivas rmatieSti ers van t; doelste te invent bijevas Westfrie de ove llingen enkNoo arisere omst rheid, rdvan het d 6. Stivas 4 Deslan Hol n; gep beg lan lan Her tog Midden onderz renzin d d en/ Aalb Noo of oek rech twe rd-Holla g van het een min 7. Stivas g 22D nd te ond 1823 DL i-enquê De Groeinformatie erzoek Alkm aar ne Buffer uit te geh 8. Stivas 5 en het geb ouden De MeeAan ied wo ied te ach (072 ) 57 geb om de rlandende han rdt bep animo 9. Stivas terhale 66 990 Ams d aal van tell in info d en de De Vech n; het andpersoo @stivas en tstr vragen nlijke (ke nh.n l and eekere lijst wo www grondp uke .stiv ntaasn rdt opg artijen 6 Alle fel-h.nl )gespr esteld wordt www gegeve ekken om de de enq .boe ns worde met ond rzoe gewens uêt ktgr ond 7 Alle e uitg n digit ernem te .nl evoerd gegeve aal ers

udeerde rapport concl ntatie van dat d alleen Tijdens de prese r in het gebie dat de natuu uniform Open Polders Eilandspolder worden als de ruimte te zien behouden kan rd. U zei nog behee wordt als één blok ­ tie… dat we de weide voor differentia steeds. Ik denk

we’ ak van de ‘nieu en in de aanp vlag van het sleutelwoord ière onder de naar de openheid zijn een lange carr de overstap Helderheid en Roessen. Na nden geleden kte ur Annemiek ruim negen maa ngs de oppervla ze regiodirecte deli kte blin maa VROM, kunnen niet ministerie van realisme. “We . Ze pleit voor nover staat.” tege s natuurbeheer niet de bepaling in verwerkt n, als daar ingsdruk, zijn natuur vergrote en als de bevolk

ERZOEK

den

Stivas De

telt tenm onderzoek s heeft een . Open Polder misverstand relatie is gelegd “Dat is een a, waarin een van ren door Alterr en het beleid laten uitvoe het gebied rwaarden in een beheerplan. tussen de natuu voorzet voor . Het is geen Natura2000 niet voor mij.” Tenminste,

Polders voors

UUROND

overhe

sen

ch Texel 1. Stichting Agraris op 2. Stivas De Noordk

kavelruilfolder_def

inste worden

regionale Stivas

(Semi)

STAP… of een Werkgebie 2 Gezamenl maatscha den region ijk wordt ppelijk 1. Stichtin e organi een beg ale Stiv de versch eleidin satie kom g Agrarisc ass gscom h Texe illende en 2. en

udt met de die zich bezigho ndige stichting ur. Het werk van Stivas is een zelfsta ruimtelijke structu de (agrarische) ie Noord-Holland verbetering van door de provinc eel ondersteund Stivas wordt financi Unie. en de Europese

OUD ESC HIL D

Poldercup, Spaans eerbetoon aan de veenweiden Oproep ‘massief protest’ tegen bezuinigingen

‘Nieuwe’ reg

VAN GALEN

EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

EE N UIT GA VE VA N DE STI CH TIN G TER VER VA N DE BE TER ING AG RA RIS CH E STR UC TU UR

Stivas

is een zelf standige verbeter stichtin ing van g die zich de (agraris Stivas wor bezighou che) ruim dt met de dt financie telijke stru el onderste en de Euro ctuur. Het pese Unie und door werk van de provinci . e Noord-H olland

COVERFOTO: JOS

EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

COVERFOTO:

1

Bezoekadres Hertog Aalbrechtweg 22d Alkmaar T: 072 57 66 990 F: 072 57 66 991

09:35

Postadres Postbus 145 1800 AC Alkmaar

Redactie De Geus & Hartman, Haarlem Stivas Noord-Holland

Druk Print Factory, Broek op Langedijk

www.stivasnh.nl [email protected]

Fotografie De Geus & Hartman, Haarlem p8/p9: Istockphoto.com

Papier 9Lives, 170 grams FSC gecertificeerd papier

Ontwerp en opmaak Fraaie Zaken grafisch ontwerp, Haarlem

Oplage 1500

STIVAS MAART 2011 27

Stivas is een zelfstandige stichting die zich bezighoudt met de verbetering van de (agrarische) ruimtelijke structuur. Het werk van Stivas wordt financieel ondersteund door de provincie Noord-Holland.

Stivas Noord-Holland Hertog Aalbrechtweg 22D 1823 DL Alkmaar (072) 57 66 990 [email protected] www.stivasnh.nl www.boerzoektgrond.nl