Arno Korsten Arno F.A. Korsten (Velden, 8 juni 1947) is een Nederlandse socioloog en bestuurskundige die naast hoogleraar en auteur ook adviseur was van regering en parlement en tal van andere overheden, en optrad als commentator, columnist en spreker. Inhoud 1. Biografie 2. Academische bijzonderheden 3. Adviseren en besturen 4. Eretekenen 5. Publicaties en andere media 6. Varia 7. Website
1 Biografie Arno F.A. Korsten groeide op in Velden, waar hij de lagere school volgde. Hij voltooide middelbaar onderwijs aan het St. Thomascollege in Venlo en studeerde daarna van 1965 tot 1971 westerse sociologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN), waarna hij, na de vervulling van de militaire dienstplicht (Middelburg, Grave), van 1973 tot 1980 werkzaam was op het Instituut voor Toegepaste Sociologie (ITS, KUN). Verrichtte daar opdrachtonderzoek voor diverse departementen, provincies en gemeenten en gaf adviezen over onderwerpen als inspraak bij planontwikkeling, provinciale beleidsplanning en de relatie huurders-verhuurders. Hij promoveerde in 1979 aan de KUN tot doctor in de sociale wetenschappen op het proefschrift ‘Het spraakmakende bestuur’, dat handelt over inspraak in de representatieve en participatieve democratie. Hij vervolgde zijn loopbaan van 1980 tot 1988 aan dezelfde universiteit bij de vakgroep bestuurskunde van het Instituut voor Politicologie. In 1986 werd hij benoemd tot deeltijdhoogleraar op de leerstoel Bedrijfs- en bestuurswetenschappen, in het bijzonder Bestuurskunde aan de Open Universiteit (OU). In 1988 volgde een fulltime hoogleraarschap. Op 10 september 2010 nam hij met de rede ‘Deugdelijk bestuur’ bij de OU afscheid als hoogleraar. Vanaf 1991 is hij bovendien als bijzonder hoogleraar verbonden aan de faculteit rechtsgeleerdheid van de Universiteit Maastricht met de leeropdracht Bestuurskunde van de lagere overheden. Daar werd hij in 2012 honorair hoogleraar, werkzaam binnen de capaciteitsgroep Grondslagen en methoden van het recht. In 2013 was hij 25 jaar fulltime hoogleraar. 1
Hij werkte langjarig incidenteel als free lance consultant. Zo was hij betrokken bij gemeentelijke strategische beleidsvorming en evaluatie van dualisering (Eindhoven, Heerlen). Rond 2012 bracht hij advies uit aan de SG Verandering rijksdienst over succesvolle interdepartementale samenwerking tijdens het kabinet-Balkenende IV door middel van programmamanagement. Het advies verscheen ook als boek. 2 Academisch bijzonderheden Korsten publiceerde over tal van onderwerpen, zoals over onderzoeksmethodologie, de klassieken in de bestuurskunde, lokaal bestuur, management en beleid in zijn vele aspecten, en politieke participatie. Hij veroverde daarmee plaats 11 op de landelijke ranglijst (‘Stokmanlijst’) van meest publicerende sociologen in de periode 1993 tot en met 1995 (berekening en gegevens in tijdschrift Mens en Maatschappij, jrg. 71, 1996, nr. 4). Hij was ook betrokken bij beoordeling van onderzoeksvoorstellen op het vlak van politicologie, bestuurskunde en rechtswetenschap door NWO. Op zijn palmares staat verder het voorzitterschap van de Overleggroep Bestuurskundig Onderzoek en Methodologie (OBOM; 1990-1995). Hij heeft zelf een promovendikring opgericht, was tot 2014 van negen promovendi promotor en was vanaf 1980 lid van meer dan 35 promotiecommissies aan tal van universiteiten. Was voorzitter van de visitatiecommissie ter beoordeling van hbo-opleidingen op het vlak van bestuurskunde en overheidsmanagement (2003/4) en voorzitter van de midterm review van de bachelor-master opleiding Public Administration aan de Erasmus Universiteit (2007). Was ook lid van de evaluatiecommissie die SISWO tegen het licht hield (commissie Schuyt, Goudsblom, Brinkgreve en Korsten, 1995). Hij was bovendien bestuurslid van de Dutch Political Science Association (1985-1989). Hij was de oprichter van het tijdschrift Bestuurskunde in 1991. Hij leidde twaalf jaar de redactie als voorzitter en was in dezelfde periode eindredacteur (1991-2003). Was daarvoor al redactielid geweest van het tijdschrift Bestuur. Daarnaast redactielid van het tijdschrift Beleidswetenschap. 3 Adviseren en besturen Korsten was in de jaren tachtig lid van een van de eerste wetsevaluatiecommissie (commissie-Oosting; Wabm-evaluatie). Hij was jarenlang bestuurslid van de Vereniging voor Bestuurskunde (1999-2003) en trad toe tot de Raad voor het openbaar bestuur, adviesorgaan voor regering en parlement (2001-2009). Hij was ook lid van de denktank van minister Gerrit Zalm (2002-2006) en adviseur van het Rijksopleidingsinstituut (2003-2005). En lid van de Raad van Advies van drie adviesbureaus: Quintessens (2000-2003); Geers & Schaepkens (2004); BING (2008-2010). Over het samenwerkingsconcept Samen en Toch Apart (SETA; ambtelijke fusie zonder bestuurlijke fusie) hield hij in den lande meer dan 80 lezingen. Ook het provinciale bestuur liet hem niet onberoerd. In de periode 1975-1979 was hij lid van de Stuurgroep Inspraak van de provincie Gelderland (commissie-Geertsema) en later lid van een IPO-stuurgroep over provinciale bestuurlijke en democratische vernieuwing (commissie-Bleker; 2005). 2
Hij participeerde in de begeleidingscommissie van de bestuurskrachtmeting van de provincie Zuid-Holland (2004) en trad aan als lid van de visitatiecommissie van de provincie Limburg (commissie Hendrik, Van Kemenade en Korsten; 2006/7) en de provincie Zeeland (commissie Calon, Korsten, Leers en Maij-Weggen; 2010/11). Was ook vele jaren toezichthouder, wat blijkt uit het lidmaatschap van de Raad van Bestuur van Riagg OZL (Heerlen e.o., 1990-1997) en het toezichthouderschap bij ROC Gilde (Venlo en Roermond; 2003-2012). Daarnaast was hij onder meer informateur bij coalitiebesprekingen (Heerlen, 1994; Den Bosch, 1998; Maasdriel, 2011), congresorganisator, inleider, verkiezingsanalist en bemiddelaar bij conflicten. Hij was voorzitter bij een scholenfusie in Maastricht-Gronsveld. In 2011 beoordeelde hij in opdracht van de Vlaamse overheid de Vlaamse steden, zoals Antwerpen en Gent, vanuit het perspectief van het grotestedenbeleid. In 2012-2014 adviseerde hij als lid van een visitatiecommissie de provincie Groningen en de VGG over de toekomst van gemeenten. Was enkele malen als voorzitter betrokken bij evaluaties van verkiezingen van de VVD, zoals van de Statenverkiezingen in Limburg en later van de landelijke evaluatie van de Tweede Kamerverkiezingen (2002). Korsten is sinds 2011 lid van de jury van de J.A. van Kemenadeprijs (Noord-Holland) en sinds 2013 van de jury van de Van de Spiegelprijs - een oeuvreprijs van de VB. 4 Eretekenen Hij is meer dan eens gelauwerd. Arno Korsten was in 1978 met de studie ‘Participatie en politiek’ de eerste winnaar van de Van Poeljeprijs voor de beste bestuurskundige studie (jury met o.a. de leden prof. Leemans en prof. Hoogerwerf). Is sinds 2004 Lid van Verdienste van de Vereniging voor Bestuurskunde. Voor zijn bijdragen aan het openbaar bestuur en de bestuurskunde werd hij in 2005 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg in 2010 tweemaal een liber amicorum aangeboden, een van meer dan 40 hoogleraren uit het hele land (titel: ‘Meerwaarde van de bestuurskunde’) en een van promovendi (titel: ‘Openbaar bestuur op expeditie’). 5 Publicaties en andere media Arno Korsten schreef vanaf 1970 meer dan 50 boeken, 350 wetenschappelijke artikelen en bijdragen aan bundels, tal van adviesrapporten en hield meer dan 250 speeches. Trad aan meerdere universiteiten op als promotor bij promovendi die hun dissertatie voltooiden over onderwerpen als beoordeling van gemeenten, netwerkmanagement, probleemgemeenten, publiek-private samenwerking en competentiemanagement. Hij was daarnaast een veelgevraagd commentator op regi0nale radio- en tv-zenders en bij BNR, Radio 1. Schreef ook jarenlang columns in Binnenlands Bestuur (2002-2004) en incidenteel bijdragen op de opiniepagina’s. Korsten schreef met anderen handboeken voor het onderwijs, waarvan het bekendste is: ‘Lokaal bestuur in Nederland’. Een van zijn recente boeken draagt de titel ‘Regeren met programma’s’. De laatste jaren hield hij zich ook bezig met het functioneren van 3
burgemeesters en wethouders. Boektitels die daarvan getuigen: ‘Onder burgemeesters’ en ‘Tien geboden’ voor burgemeesters‘ (Boom Lemma uitgevers). De lijst van boeken die hij vanaf 1975 alleen of met anderen publiceerde: 1977: Participatie en politiek 1979: Bezwaarschriften en provinciaal ruimtelijk beleid 1979: Het spraakmakende bestuur/ Effecten van inspraak 1981: Regeling en ontregeling in de lokale democratie 1983: Wat is goed genoeg? Benutting van onderzoek in overheidsbeleid 1984: Beeld & Werkelijkheid- Collegevormen in Nederlandse gemeenten (1970-1982) 1985: Lokaal bestuur in Nederland (2e druk 1989) 1985: Planning binnen perken (2e druk 1989) 1986: Uitvoering van overheidsbeleid 1988: De praktijk van onderzoek 1988: Bestuurskunde: hoofdfiguren en kernthema's (2e druk 1992) / Besturen tussen klassiek en modern 1988: Bestuurskunde als avontuur (oratie) 1989: Handboek beleidsvoering voor de overheid 1990: Besturen op niveau - Bestuur in grootstedelijke gebieden ter discussie 1991: Limburg kiest 1991: Sturen op productie en kwaliteit 1991: Groepsdenken in het openbaar bestuur- Cruciale beslissingen in kleine groepen 1991: Gemeentelijke herindeling: keuzen en kansen 1991: Overheidsmanagement en de menselijke factor 1992: Ziekenhuizen: besluitvorming en management 1992: De benoemde of gekozen burgemeester 1993: Beleidsinstrumenten bestuurskundig beschouwd 1993: Handboek strategie en beleid in de publieke sector 1994: De wethouder 1995: Verantwoordelijkheid en verantwoording in het openbaar bestuur 1995: Internationaal-vergelijkend onderzoek 1995: Gemeenteraden kiezen 1996: Grote projecten 1997: Permanente herstructurering in maatschappelijke sectoren 1998: Lokaal bestuur in Nederland 1999: Grenzen over - Aspecten van grensoverschrijdende samenwerking 2002: Samen en toch apart 2004: Shared services- Nieuwe vormen van krachtenbundeling bij gemeenten 2004: Trajectmanagement 2005: Grote klasse - Op zoek naar excellente ambtenaren en leiderschap 2005: Inspirerend leiderschap in de risicomaatschappij 2005: De staat van de gemeente 2006: De vallende burgemeester 2006: Samenwerking beproefd 2006: Bouwen aan vertrouwen in het openbaar bestuur 2007: Competentiemanagement- Medicijn zonder recept? 2007: Bestuurskracht van gemeenten 2007: Gemeenschappen met een apenstaart – Beschouwing over kenniswerkgemeenschappen 2008: Sterke colleges 2009: Beoordeling van gemeenten- Financiële verdiepingsonderzoeken en bestuurskrachtmetingen 2009: Gemeenten in rapportcijfers 2009: In politiek vaarwater – Verkenning van dilemma’s in de praktijk van raadsgriffiers 2010: Burgemeesters op de divan
4
2010: Regeren met programma’s 2010: Deugdelijk bestuur (afscheidsrede) 2011: De vallende wethouder 2012: Onder burgemeesters 2012: ‘Tien geboden’ voor burgemeesters
6 Varia Aforismen en oneliners zijn gebundeld in het boekje ‘Jij bent altijd aan Z’. De schrijver Gerrit Komrij wijdde aan Korsten een column in de reeks ‘Gouden woorden’ (NRC, 16 okt. 2003; opgenomen in de pocket met zelfde titel, De Bezige Bij, 2005). 7 Website De eigen website: www.arnokorsten.nl
5
