Heer, de machten hebben het woord, ze hebben de taal te pakken. Ze maken hun eigen verhaal van vrede en gerechtigheid, van recht en van vrijheid

Maandblad van de Evangelisch-Lutherse gemeente te ’s-Gravenhage

128e jaargang no. 6 Juni 2013

Heer, de machten hebben het woord, ze hebben de taal te pakken. Ze maken hun eigen verhaal van vrede en gerechtigheid, van recht en van vrijheid. Heer, geef ons inzicht dat we de leugens ontdekken, de onzin ontmaskeren. Laat in uw taal de waarheid aan het licht komen. Dat bidden wij, in de naam van Jezus Messias, Amen.

Uit: J.P. Boendermaker en G.H. Westra, 'Dagvaardig 2'

Wat spreekt u aan? Gemeentevergadering 25 mei Pag. 3

De feestloze helft van het kerkelijk jaar?

Pag. 5

Lutherse Burgwal 7-9, 2512 CB Den Haag www.luthersdenhaag.nl

Seniorenkring: op stap en in de kerk

Orgelconcerten in juli

Pag. 6

e-mail:

Pag. 9

Tel: 070-363 66 10 [email protected]

Inhoudsopgave Pastoralia Uit de gemeente (berichten van de Kerkenraad, KRM, ouderlingen, diaconie en gemeenteleden) Rondom de zondag Door de week heen In de stad en verder… Young Info Overzicht activiteiten Overzicht diensten

In juni wil ik bovendien uw aandacht vragen voor twee dingen: vanuit de Lukaskerk zijn twee mensen uitgestuurd naar Kenia: Willem Jansen en Heleen Joziasse. Zij werken daar aan de theologische universiteit in Kenia. Willem heeft u vroeger al ontmoet als voorganger in een dienst. Willem werkte als diaconaal predikant met een bijzondere opdracht voor de dialoog met de moslims. Dit werk zet hij voort in Kenia. 5 Juni spreken Heleen en hij over dit werk en de mogelijkheden van de alledaagse ontmoetingen. Dit is voor ons ook interessant. Want hoe staat het met onze alledaagse ontmoetingen met Moslims? Vanuit de contacten die wij hebben, zullen we ook de broeders en zusters uit de moskee in de Wagenstraat uitnodigen. Op 5 juni bent u om 18.00 uur welkom voor een maaltijd in de Lukaskerk en om 19.30 uur voor een programma met Willem en Heleen. Vanwege onze islamitische zusters splitsen we mannen en vrouwen. Tot slot vraag ik uw aandacht voor de kerkennacht. De kerkennacht vindt eens in de twee jaar plaats. Twee jaar geleden organiseerden we een politiek debat. Deze keer zullen we de verstilling zoeken en de meditatie. U komt toch ook wel even kijken op 22 juni? Er is een inloop vanaf 20.00 uur. Hartelijke groet mede namens collega Marianne van der Meij, Trinette Verhoeven

2 2

4 5 8 11 11 12

Pastoralia Beste mensen, De grote feesten hebben wij achter de rug. Voor ons ligt de zogenaamde feestloze tijd. Voor velen begint ook weer een tijd van vakantie. De kinderen moeten dit jaar nog door tot half juli. Dat zal wel even bikkelen zijn. In de kerk is er in juni en juli nog genoeg te doen. Hemelvaart en Pinksteren vierden wij dit jaar samen met de Lukaskerk. De diensten waren voorbereid door de predikanten en uit iedere gemeente een gemeentelid. We kozen voor de klassieke opzet van de liturgie die wij in beide kerken kennen, met daarin een intochtspsalm, kyrie en gloria, zondagsgebed, lezingen, preek, voorbeden en zegen. Voor beide gemeenten werd het anders, doordat we kozen voor een andere voorbereiding waarin de groet verwerkt was. Het kyrie werd uitgesproken als gebed. In alle drie de diensten werd dezelfde liturgie aangehouden. Natuurlijk waren liederen en lezingen anders. Maar het thema was hetzelfde: de 10 geboden. Op die manier probeerden we eenheid aan te brengen. In juli en augustus zijn er ook gezamenlijke diensten: de eerste twee zondagen van juli zijn in de lutherse kerk en de eerste twee zondagen van augustus zijn in de Lukaskerk. Op deze vier zondagen voegen wij ons naar de gebruiken van de ontvangende gemeente. Op 25 mei werd het nieuwe liedboek aan de kerken aangeboden. Dat gebeurde in Monnickendam. Vanuit de lutherse kerk Den Haag waren we met drie vrouw sterk daarbij aanwezig. 26 Mei konden voor het eerst uit het nieuwe liedboek zingen. Op 6 juli organiseren we samen met de Lukaskerk een liedboekdag. Het wordt een beetje neuzen in het boek. En vooral veel zingen. Fokke de Vries zal de dag die duurt van 10.00 uur – 15.00 uur begeleiden. Er komt een opgavelijst in de kerk te liggen. We zijn een kerk waar muziek in zit. We hebben en mooi orgel, een fijne cantorij. En er zijn ook heel wat mensen die musiceren. Dat zult u merken op 30 juni als er na de dienst een benefietconcert gegeven zal worden voor het dak van de kosterij en de gemeentezaal. Die moeten nodig gerestaureerd worden. Ik reken erop dat u er allemaal zult zijn. En misschien kunt u nog wel een bijdrage leveren.

Uit de gemeente Uit de kerkenraad In de kerkenraadsvergadering van 6 mei zijn vooral lopende zaken besproken met als belangrijkste onderwerpen de vaststelling van de concepten van beide jaarverslagen (KRM en diaconie) en de samenwerkingsmogelijkheden tussen onze gemeente en de Lukaskerk wijkgemeente van de Protestantse Gemeente ‘s-Gravenhage. Deze onderwerpen zijn op de gemeentevergadering van 26 mei aan bod gekomen. Helaas is de kopijdatum van deze Luther Heraut te vroeg om verslag te doen; u zult tot het zomernummer moeten wachten voor een impressie. Dan zal tevens aandacht worden besteed aan de liedboekdag die op 25 mei in Monnikendam is gehouden. Verder is gesproken over de vieringen in de periode tot en met de Pinksteren en het zomerrooster.

DE LUTHER HERAUT voor juli/augustus 2013 zal verschijnen op zaterdag 6 juli. Uiterste inleverdatum van kopij: vrijdag 24 juni 2013. Kopij voor de LH kunt u digitaal inleveren via [email protected] of via het adres van de kerk (onder vermelding van kopij LH). Bij digitale verzending ontvangt u altijd een ontvangstbevestiging. Zo niet, neemt u dan contact op met Mascha de Haan (070-3689044).

2

Voorts heeft uw secretaris vanwege gewijzigde privéomstandigheden, aangegeven dat hij het komend jaar veelvuldig afwezigheid zal zijn. Hij heeft de wens te kennen gegeven zijn secretariële werkzaamheden met ingang van deze zomer te willen beëindigen; de kerkenraad is verheugd u te kunnen melden dat onze ouderling Jeroen Rosier bereid is gevonden deze taak over te nemen. Er zijn inmiddels afspraken gemaakt voor een soepele overdracht in de komende periode. De volgende kerkenraad is op 3 juni en wordt tezamen met de kerkenraad van de Lukaskerk gehouden in de Lukaskerk, Om en Bij, en begint om 20.00 uur. Hans Koopman, secretaris

We hebben ook gesproken over het eventuele vervolg van de Lunteren vakanties voor ouderen. Marianne Seinstra zal inventariseren hoeveel mensen mee willen gaan, al dan niet met rolstoel. Iedere zondag moeten we ad hoc bedenken naar wie de bloemen van de altaartafel gaan. Er is geen vaste leidraad, we weten niet of iemand te vaak of te weinig de bloemen krijgt en of er onverwacht iemand in het ziekenhuis ligt, of iets dergelijks. Uiteraard zijn wij blij als de gemeente met ons meedenkt en ons eventueel suggesties kan meegeven. DJvR

Wat spreekt u aan? Zo langzamerhand zijn we in de kerkenraad al weer aan het vooruit kijken naar volgend seizoen. De startzondag is 1 september en dan ligt er weer een heel jaar voor ons waarin de gemeenteleden met elkaar en met de leden van de Lukaskerk van alles kunnen doen, bespreken en beleven. De ouderlingen gaan het ’kringenwerk’ voorbereiden, de bijeenkomsten waarin we ons samen buigen over zaken rond geloof en kerk die ons bezighouden. Dat kan in allerlei vormen: ’s avonds of overdag, eenmalig of in een (korte) serie, door te praten, te luisteren, te lezen of te doen…. Op de gemeentezondag van 26 mei zullen we de aanwezigen vragen een of meerdere onderwerpen of thema’s te noemen die hen aanspreken. Dan gaan de ouderlingen en predikanten op basis daarvan een ‘programma’ voor het komend seizoen maken. Als u de 26e er niet kan zijn, bent u toch van harte welkom een onderwerp op te geven dat ú aanspreekt. Het verplicht u tot niets en we kunnen ook niet beloven dat we met alle ideeën wat gaan doen. We horen gewoon heel graag een keer van u wat u een boeiend onderwerp lijkt voor een kring of bijeenkomst! Uw reacties ontvangen we graag per post via de kosterij of per email naar ***. De ouderlingen: Rien Sprong, Irma Kliwon, Jeroen Rosier en Jolien Dekker

Stand Hoofdgeld en andere bijdragen Tot en met 18 mei 2013 is aan hoofdgeld een bedrag van € 13.814,81 ontvangen. Op 16 mei 2012 was de stand € 19.672,81. Aan giften voor restauratie van de gebouwen is € 580,- ontvangen. De bijdrage hoofdgeld is ten opzichte van 2012 heel erg terug gelopen. Juist nu de gemeente voor een omvangrijke taak staat om de kosterij en de gemeentezaal te restaureren, is dit een tegenvaller. Tijdens de laatste inspectie van de gemeentezaal blijken het dak en dakkapel ernstige gebreken te vertonen. Ook voor het herstellen van deze gebreken zal veel geld voor nodig zijn om de gemeentezaal water en winddicht te houden. Mogen we op uw steun rekenen? Niet alleen het onderhoud van het gebouw, maar ook een goede pastorale zorg, zich samen verdiepen in wat het geloof voor een ieder betekent is essentieel voor het in stand houden van de Lutherse Gemeente in den Haag. Zowel de pastorale zorg en wat daarmee samenhangt en het onderhoud van gebouw en orgel kosten heel veel geld. KRM

Uit de diaconie Op 3 juni zal er in de Lukaskerk een gezamenlijke kerkenraadsvergadering plaatsvinden. Christiaan heeft meegelopen met een door het algemeen college van diakenen uitgezette wandeling in de Moerwijk. Hij vond het zeer interessant om te zien en te horen wat verschillende kerken doen: organisatie van The Passion, Nacht van de Hoop, een restaurant voor kinderen, seniorengids, vluchthuis voor illegalen (gekraakte kerk aan de Sportlaan), er is een nieuwe jeugdwerker, Jurgen Vis gaat een boek over diaconaal werk schrijven, er is gesproken over mensenrechten, over het financieel jaarverslag. Al met al een boeiende bijeenkomst.

Rekeningnummers (voor alle nummers geldt BIC: INGBNL2A) ♦ Ev. Luth. Gem. ´s-Gravenhage 86053 te Nootdorp IBAN: NL65INGB0000086053 ♦ Restauratiefonds Ev. Luth. Gem. 350250 te Den Haag IBAN: NL29INGB0000350250 ♦ Diaconie ELG ’s-Gravenhage 37958 te Den Haag IBAN: NL91INGB0000037958 3

♦ Orgelfonds ELG ’s-Gravenhage 614866 te Leidschendam IBAN: NL29INGB0000614866 ♦ Jeugdraad ELG ’s-Gravenhage 251968 te Den Haag IBAN: NL14INGB0000251968 ♦ Kampcommissie ELJR ’s-Gravenhage 124553 te Delft IBAN: NL17INGB0000124553 ♦ Penningm. Kerkkoor Maarten Luther 1917129 te Delft IBAN: NL70INGB0001917129 ♦ Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk te Leidschendam 6817612 IBAN: NL73INGB0006817612

Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk / Orgelcomité dhr. A.E. Grund, tel. ***-*******.

Contactadressen en activiteiten Alle activiteiten vinden plaats in de kosterij, Lutherse Burgwal 7, tenzij anders aangegeven. Kosters: H. Baaima en N. Lamb, tel. 070-3636610, e-mail: [email protected]

Coördinatie auto– en taxivervoer Mw. Th. Jager, tel. ***-*******. Kunt u door omstandigheden niet op uw gebruikelijke manier naar de zondagse eredienst komen, dan kunt u in overleg treden met mw. Th. Jager voor vervoer per taxi. U kunt van deze mogelijkheid 12 keer per jaar gebruik maken, tegen betaling uwerzijds van de kosten van het openbaar vervoer. Schroom niet om hiervan gebruik te maken.

Kerkkoor Maarten Luther Cantor: Monique Schendelaar Contact: mw. T.I. Gelsema, tel. ***-*******. Elke dinsdagavond van 20.00-22.00 uur. Stichting Wees– en Oudeliedenhuis drs. H.H. de Klerk, tel. ***-*******. Jour der Senioren Informatie via mw. Y. Indemans, tel. **********.

De kerkenraad Voorzitter: mw. A.P.M. de Jong-Cosman, tel. 0153109545. Secretaris: J.P.J.F. Koopman, tel. 070-3966700, [email protected]; Ouderlingen: mw. J. Dekker, mw. I.F. Kliwon, J.D.M. Rosier, M. Sprong; Kerkrentmeesters: mw. A.P.M. de Jong-Cosman, A.E. Grund, J.P.J.F. Koopman, F.M. Zoeteweij; Diaconie: mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, mw. D. Janssen van Raay-Robertson, Chr. Minderhoud, mw. A. Sapioper.

Diaconale hulp Mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, ***-*******. Heeft u behoefte aan maatschappelijk werk, wendt u zich dan tot het algemeen maatschappelijk werk in uw woonplaats. Vaak is dit per wijk georganiseerd, in het telefoonboek doorgaans onder de A of de M te vinden. Buiten kantooruren kunt u spoedhulp bellen: 070-3795748.

Predikanten • Ds. W.T.V. Verhoeven, Ursulaland 147, 2591 GW Den Haag, tel. 070-3470873, [email protected], meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: dinsdag. • Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra, Anna van Hannoverlaan 52, 2291 ZG Wateringen, 0174769072, [email protected], meestal bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: donderdag.

Rondom de zondag Opbrengsten van de collecten Vanaf 21 april tot en met 9 mei Luther Heraut € 76,65 Solidaridad € 160,65 Orgelfonds € 148,50 Luthers Genootschap € 110,25 Kerk € 253,85 Onderhoud Gebouwen € 242,52 U kunt een collecte ondersteunen door een bijdrage over te maken aan:
Ev. Luth. Gem. ’s-Gravenhage te Nootdorp, giro 86053, onder vermelding van het doel: kerk, onderhoud gebouwen.
Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag, giro 37958, onder vermelding van het doel: Luther Heraut, Solidaridad, Luthers Genootschap Alle gevers hartelijk dank.

Swaenesteyn en Swaenehove ‘Saffier de Residentie groep’ die de verzorgingshuizen van voormalige Lutherse signatuur beheert heeft als geestelijk verzorgers: Ds. R. Drenth voor WoonZorgPark Swaenehove, Heiloostraat 296, 2547 KX Den Haag, telefoonnummer: 070-3084830. Ds. Y. Schoonhoven voor WoonZorgPark Swaenesteyn, Nieuwendamlaan 1, 2547 JG Den Haag, telefoonnummer: 070-4487000. Seniorenbijeenkomst Els Pellen, tel. ***-******* en Joke Momberg, tel. ***-*******. 4

Collecten Diaconie

Zondag 30 juni – Straatpastoraat Het straatpastoraat heeft spannende tijden doorgemaakt. Het zag er naar uit dat de subsidie voor 2013 niet zou worden verleend. In februari was er een goed gesprek met wethouder Baldewsingh. Hij heeft toegezegd dat de subsidie over 2013 in ieder geval gehandhaafd blijft op het niveau van 2012. Met het oog op 2014 zullen in de loop van dit jaar nadere gesprekken plaatsvinden. De subsidie is niet toereikend voor alle kosten. Onze steun blijft noodzakelijk.

Zondag 2 juni – Luther Heraut Leest u de Luther Heraut ook zo graag? In de vergaderingen van de kerkenraad zijn de inhoud, het formaat en de kosten een terugkerend onderwerp van gesprek. Toch kiezen we ervoor het voorlopig te laten zoals het is. Veel informatie geven voor alle gemeenteleden is het doel. Daar hangt echter wel een prijskaartje aan. Vandaar deze collecte. Zondag 9 juni – Stek, De Halte De Halte is een doorstroomhuis voor tijdelijke acute noodopvang. Twee belangrijke prograamma’s van Stek zijn het creëren van 'veilige pleisterplaatsen' en het bieden van 'dagelijks brood'. Sinds 2004 is in dat kader 'De Halte' een doorstroomhuis voor tijdelijke opvang in acute nood, waar verschillende mensen samen wonen. De opvang is sober (bed, bad, brood) en tijdelijk: vier weken met een uiterste uitloop van zes weken. De Halte is bedoeld als 'vluchtheuvel', een veilige plek waar mensen op adem kunnen komen. De tijdelijke opvang is voor (uitgeprocedeerde) asielzoekers in schrijnende situaties die niet de straat op gestuurd kunnen worden. Ook slachtoffers van vrouwenhandel, voor wie in Den Haag geen tijdelijke opvangplaatsen zijn, kunnen terecht in de crisisopvang. In de tijd dat mensen in de opvang verblijven wordt door de begeleidende instantie gewerkt aan een vervolgtraject (en de eventueel daarbij behorende opvang). Dat kan zijn: een aanvraag betreffende verblijfsvergunning, aangifte van vrouwenhandel of een beslissing inzake terugkeer of illegaliteit

Zondag 7 juli – Orgelfonds De klanken van ons mooie orgel zijn de beste aanbeveling voor deze collecte.

Door de week heen Feestloze helft? Vele onderdelen van de eredienst zijn de revue al gepasseerd, maar er blijft nog wel iets over. Dat is, - naast de beschrijvingen van de kerst- en paaskring - de zogenaamde ‘feestloze helft’ van het kerkelijk of liturgisch jaar. De tijd tussen Pinksteren en Advent wordt wel vaak zó genoemd. Veel van de vieringen zijn ontstaan naar het voorbeeld van de Joodse feesten, aangezien de eerste christenen deze al vierden. Nadat men de Joodse feesten weer is gaan ontdekken, [zie daarvoor: “Joodse wortels van de christelijke eredienst” (1970)] blijkt de tijd tussen Pinksteren en de laatste zondag van het liturgisch jaar, - voor Lutheranen ‘Eeuwigheidszondag’ genoemd - er niet zo feestloos uit te zien.

Zondag 16 juni – Het Haagse kamp Hét Vakantiekamp is een stichting die al meer dan 20 jaar zomerkampen organiseert voor kinderen van 6 tot 15 jaar. Gesteund door onze gemeente. Het zomerkamp wordt ieder jaar door een groep enthousiaste vrijwilligers georganiseerd voor kinderen van 6 tot en met 15 jaar. Iedereen die van kampvuur, bosspelletjes en zwemmen houdt, is van harte welkom! De Diaconie ondersteunt het kamp om de kosten beheersbaar te houden.

Als wij in Leviticus (23) en Deuteronomium (16) de 7e maand (Tisjri) bezien, dan komt daarin als derde grote feest het ‘Loofhuttenfeest’ naar voren, dat ook in het Nieuwe Testament bij Johannes te vinden is (Joh.7-9). Dat feest duurt acht dagen en het eindigt met de ‘Vreugde der Wet’ (Simchat Thora). Bijvoorbeeld: op de 10e Nisan nam men het Paaslam in huis, zo ook wordt op de 10e Tisjri de ‘Grote Verzoendag’(Jom Kippoer) gevierd. De eerste van de maand (bij nieuwe maan) is elke keer een vierdag, maar nu is het de z.g. ‘kop van het jaar’ (Rosj Hasjana = nieuwjaar). Het boeiende is nu, dat juist het klassieke Romeinse missaal in de week vóór de 18e zondag na Pinksteren deze lezingen uit Leviticus (23) over Sabbat en Loofhutten vasthoudt, - in de z.g. ‘Quatertemperdagen’. Het laatste woord betekent de ‘vier jaargetijden’, die beginnen met één of meerdere vastendagen. Kortom: advent in de winter, 40 dagen in de lente, na het pinksterfeest de zomer, en de quatertemperdag in de herfst.

Zondag 23 juni – Kusuk Kusuh Sereh In februari waren Ries en Sara de Weerd op Ambon. Daar bezochten zij onze partnergemeente in Kusu Kusu Sereh. Tijdens de dienst, die zij bezochten, werd er gedoopt. Het was een feestelijke dienst, waarin zij hartelijke groeten ontvingen voor onze gemeente. Ook kregen ze een cadeautje voor de kinderkerk mee. Bij ons in de kerk was er ook bezoek uit Kusuh Kusuh Sereh. Mede door deze persoonlijke contacten blijft de band met deze partnergemeente levend.

5

Psalm 119, - die heen wijst naar de vreugde der wet - speelt in de christelijke liturgie een belangrijke rol in deze tijd. Dus begint er op de 18e zondag een wending in de herfsttijd. Van dat punt af, - meestal ergens in september - wordt ook het perspectief van de eindtijd helder. Zo leeft alles in de kerk toe naar de situatie, die zal aanbreken als Christus weer zal komen. De lezingen vormen een soort spiraal via genezingen, maaltijden en gelijkenissen naar de laatste dingen. Belangrijk zijn ook de gebeden uit de boeken Esther, Daniël en Jezus Sirach. Het geheel is gericht op de verlossing in Jezus Christus, die komen gaat.

Seniorenkring, 23 april 2013 Met twee volle busjes zijn we dinsdag 23 april naar de Delftse Lutherse Gemeente gereden. We zijn daar onthaald als koningsgasten met een uitgebreide lunch. We hebben gezellig bij kunnen kletsen met de senioren van Delft. De huisdichter van de Lutherse gemeente (Hendrik v.d. Splinter) heeft een prachtig gedicht gemaakt voor de koning. Veel mensen vroegen om deze mooie tekst en daarom drukken we deze in de Luther Heraut af. Na de lunch zijn we de kerk ingegaan en hebben een geweldige inleiding op het nieuwe liedboek gekregen van Wim Loef, de organist. We hebben samen verschillende liederen uit het nieuwe boek gezongen. Daarna nog thee met bonbons. Allemaal heerlijk. Huib en Peter hebben ons weer veilig naar Den Haag gebracht. Hartelijk dank hiervoor heren! met hartelijke groet, namens de vrijwilligers, Jowien de Klerk

Zoals vóór de herfsttijd de Joodse feestkalender de lezingen en de liederen een diepe kleur geeft, zó geldt dat ook voor bijvoorbeeld de 9e zondag na Pinksteren (eind juli). Dan wordt gelezen uit Jeremia (32) en Lukas 19: 41-48. Jezus weent om Jeruzalem, zoals de profeten dat vóór hem deden. Men zou uit Klaagliederen kunnen lezen of zingen. De telling van de zondagen na Pinksteren is verschillend. Men telt zondagen van de zomertijd of de herfsttijd. De Lutheranen hebben sinds jaar en dag na Pinksteren - allereerst zondag ‘Trinitatis’ (Drievuldigheidsdag), om vervolgens te tellen vanaf de eerste zondag na Trinitatis [etc] tot de laatste zondag van het liturgisch jaar. Het criterium van dat jaar is: de gedachtenis van de daden en het leven van Jezus Christus. De laatste drie zondagen worden ook wel de dagen van ‘Voleinding’ genoemd, - gericht op de (weder) komst. Dit is ook de Joodse visie op het komend Messiasschap, al zullen de Joden dat niet aan Jezus toeschrijven. Zij verwachten de Messias nog steeds, - met eenzelfde hoop. In het Luthers Dagboek staan bij de zondagen nog andere belangrijk zaken genoemd. Bijvoorbeeld: de geboortedag van Johannes de Doper, de gedenkdag van de Augsburgse Confessie, Effathazondag, óf dag van Michaël en alle engelen. Vanuit de heilsgeschiedenis en ook de kerkgeschiedenis kan men deze dagen in Gods Geest vieren, zodat deze zondagen tóch een ‘feestelijk’ deel van het liturgisch jaar kunnen uitmaken. Marianne van der Meij-Seinstra

Gedicht voor de koning Het mooie van het leven blijft in de tijd bewaard. Oranje is ons gegeven en raakt ook niet verjaard. Die eeuwenoude band is steeds nog sterk en hecht, Hij waarborgt aan ons land zijn vrijheid en zijn recht. Wilhelmina gaf ons moed. Zij heeft het toen beloofd. Ons leven wordt weer goed. Het licht was niet gedoofd. Juliana kwam ons dichterbij Ver van pronk en praal. Het koningschap kreeg toen iets vrij Het sprak een andere taal. We denken soms met weemoed aan die vervlogen tijd Jaren van groeiende voorspoed in een land dat was bevrijd. Bij de wisseling van de wacht kwam een strakkere tijd. Beatrix werd zeer geacht Als ons aller Majesteit. Wij danken haar oprecht voor de meer dan 30 jaren. Onze harten blijven hecht de herinnering bewaren.

Zomer dienstregeling kosterij In de maanden juli en augustus vieren de kosters vakantie. Deze maanden zijn tevens rustige maanden in de kerk. Daarom zal, net als vorig jaar, de kerk op de donderdag gesloten zijn. Het gaat om deze data: 4, 11, 18, 25 juli en 1, 8, 9, 16, 23 en 30 augustus. Vanaf begin september komen de activiteiten op gang en draaien wij een normale dienstregeling. Het kosters team wenst iedereen een inspirerende zomer en een prettige vakantie toe.

In de steeds voortgaande tijd treedt nu de nieuwe koning aan. Ook hij zal een Oranje zijn en samen verder met ons gaan. Wij wensen hem Gods zegen Hem en zijn gezin. Een goed, gezegend leven met Maxima als koningin.

6

Seniorenkring in juni / uitstapje in juli Op dinsdag 7 mei hadden wij een heel gezellige en leerzame seniorenbijeenkomst. Jowien had hiervoor een ambassadeur van de KNGFgeleidehonden uitgenodigd. Fennie en haar hond Sally waren hierbij ook aanwezig en Fennie schrijft hierover het volgende:

Lukas en de Lutherse kerk Ik citeer uit de inleiding van de beschrijving van de wandeling: “Ten noordoosten van de beide kerken ligt een voor velen niet zo bekend gebied van Den Haag. Een stukje Schilderswijk, Avenue Culinair, Stationsbuurt, Rivierenbuurt, het terrein van de oude staatsdrukkerij, de voormalige Joodse buurt en Chinatown.” Wandelend door deze buurten kom je de hele wereld in het klein tegen: arm en rijk, druk en stil, groots en klein, grauw en groen, hollands en anderlands, keurig en rommelig, wonen en werken en ga zo nog maar een poosje door. Tekenen van veel verschillende levensbeschouwingen of religies zien we. Naast de voormalige Franciscuskapel aan de Uilebomen is een Boeddhistisch centrum gevestigd. Met mijn wandelgenoot uit de Lutherse kerk heb ik een gedachte, die daar in een vitrine opgeschreven hing, overgeschreven.

“Op 7 mei hield Kees Smit een voorlichting over de blindengeleide hond op de seniorenmiddag. Uiteraard heeft hij veel informatie gegeven en was de middag veel te snel voorbij. Natuurlijk zijn er dingen die misschien toch nog van belang zijn voor u om te weten. Allereerst is het mij opgevallen dat bijna iedereen zich houdt aan de regels om een blindengeleide hond niet te aaien, waar ik erg blij mee ben. Als u mijn hond Sally zo goed mogelijk zou willen helpen om optimaal haar functie te vervullen dan is het nog beter om haar niet te groeten, aan te kijken of iets tegen haar te zeggen. Haar negeren is het beste wat u kunt doen en daar zal de hond zich ook het gemakkelijkste bij voelen, omdat ze dan niet in de verleiding komt om afgeleid te worden. In ieder geval wil ik iedereen bedanken want het is en blijft lastig om zulke lieve trouwe honden geen aandacht te geven.

Vertraag vertraag vertraag je stap stap trager dan je hartslag vraagt verlangzaam verlangzaam verlangzaam je verlangen en verdwijn met mate

Een hartelijke groet van Fennie en stiekem dan maar een pootje van de hond, al is het dan maar op papier.

neem niet je tijd en laat de tijd je nemen

Op de dinsdagen 4 en 18 juni en 2 juli bent u van harte welkom bij de seniorenbijeenkomst, voor een kopje koffie of thee en een spelletje Rummycub, Scrabble, Triominos of wat u maar wilt. Alle bijeenkomsten zijn van 13.30 tot 15.30 uur.

Laat.

Op dinsdag 16 juli is de laatste bijeenkomst voor de zomervakantie en dat betekent – traditiegetrouw - een dagje uit. We verzamelen ’s ochtends op de Lutherse Burgwal en komen daar ’s middags na 15.00 uur ook weer terug. De precieze tijden leest u in de volgende Luther Heraut. De bestemming is afhankelijk van het weer, maar het zal ongetwijfeld een fijne dag worden. In verband met de lunch en de huur van de busjes willen wij graag van te voren weten op hoeveel mensen wij kunnen rekenen. Graag voor 1 juli aanmelden bij Els Pellen (tel. ***-*******/ ***) of bij Jowien de Klerk (tel. ***-*******/ ***). Met een hartelijke groet, namens de vrijwilligers, Els Pellen LULU wandeling in de omgeving van de 7

Een van mijn Belgische neven zei ooit: God schiep de dag en ik wandel er doorheen. Wandelen deden wij op Hemelvaartsdag, aansluitend aan de viering in de Lutherse kerk waar we na de koffie in groepjes vertrokken. In een gastvrij huis aan de Huijgensstraat aten we een broodje met kaas en er was koffie en thee. Een welkome onderbreking. Het is echt leuk om zo met een aantal mensen door een onbekend stukje stad te dwalen. Wanneer u deze wandeling ook wilt maken kunt u een exemplaar van de beschrijving meenemen. Vraag aan Klaas Sekeris of ondergetekende. Corrie Hoogendoorn

de bazaar doorgang vinden. Voor 21 september zoeken we mensen die willen helpen bij de stands van de boeken, rommelmarkt, kleding, handwerken, orgelcomité en hulp bij de horeca, kinderactiviteiten en een goede stem bij de loterijen. Vrijwilligers kunnen zich opgeven bij Els Pellen email: *** en vanaf zondag 2 juni op een intekenlijst in de kerk. Met hartelijke groet, Henk J. Baaima

Bazaar: de eerste voorbereidingen Zoals wellicht bekend, wordt er op 21 september een Bazaar in onze kerk gehouden. Wij kijken er naar uit, want het kan met medewerking van ons allemaal een hele leuke, fijne, gezellige dag worden. Maar naast leuk, fijn en gezellig is natuurlijk het allerbelangrijkste, dat we er geld mee binnen halen. Op 9 maart kwamen er tijdens de High Tea veel ideeën binnen en deze zijn uitgangspunt voor de Bazaar, een aantal ideeën worden op een ander moment uitgewerkt. Bij de onderstaande acties kunnen we uw hulp nu al gebruiken:  Heeft u in de keukenla of potjes misschien bonnetjes, spaarpunten liggen? Geeft u deze dan af in de kerk bij de commissie. We kunnen ze gebruiken voor prijsjes voor de loterij.  In de tijd van het e-mailverkeer worden postzegels schaars. Wij zetten een doos neer waarin u uw kaarten en enveloppen kunt doen. Postzegels en kaarten brengen tegenwoordig weer geld op.  De laatste zondag van de maand kunt u uw lege flessen meenemen (statiegeldflessen), zodat wij deze in kunnen wisselen. U ziet het: de kleine dingen gaan al beginnen en veel kleine dingen maken een groot succes. Voor de organisatie van de Bazaar kunnen we niet zonder uw hulp. Deze kan bestaan uit:  Inzamelen van spullen rommelmarkt (vriendelijk verzoek deze thuis te bewaren tot 8 september, want op dit moment is er weinig ruimte in de kerk om ze op te slaan).  Het aanbieden van eigen creaties zoals kaarten, shawls, breiwerk, tassen en andere uitingen van uw creativiteit.  Het nadenken over culinaire hoogstandjes voor bij de horecahoek. En natuurlijk bakken en koken voor tijdens de Bazaar.  Hulp voor, tijdens en na afloop van de Bazaar: vele handen maken licht werk. Met minimaal 24 personen op 21 september en minimaal 10 op vrijdag 20 september kan

In de stad en verder… Kerkennacht Op zaterdag 22 juni vindt opnieuw, net als in 2011, de Kerkennach(t) plaats. In de hele stad gaan kerken open en valt te zien en te horen waarin men goed is: een concert op een bijzonder orgel of van een knap koor, een missieproject, een catecheseproject, een korte cursus, een maatschappelijk debat, een rondleiding door een bijzonder gebouw, een leerhuisactiviteit of iets anders. Het mooiste is, als je net als bij een estafette van het ene naar het andere evenement, van de ene naar de andere kerk kunt fietsen! Het meer centrale programma is als volgt: 







 

 

8

Nachtwandeling met veel jonge mensen van Delft naar Den Haag (tijdstip nog niet bekend) 11.00 uur: Centrale oecumenische viering in de kerk van O.L V. Onbevlekt Ontvangen aan de Elandstraat 14.00 uur: drie parallelle sessies met Godly Play, bijbelverhalen op een speelse manier, in de kerk aan de Elandstraat (twee voor kinderen in verschillende leeftijdsgroepen en een voor ouders, begeleiders, leiders van jongeren) 18.00 uur: door kinderen verzorgde maaltijd in de Lukaskerk (Om en Bij) voor ieder die wil 20.00 uur: gezamenlijke optocht met muziek van de Om en Bij naar de Elandstraat 20.00 uur: openstelling Lutherse kerk met gebed, gedichten, muziek en mogelijkheid tot het aansteken van kaarsjes. 20.30 uur: korenfestival in de kerk aan de Elandstraat en samen zingen 23.00 uur: afsluiting van de Kerkennach(t) 2013 met een Taizé -viering in de kerk aan de Elandstraat

Amnesty: schrijven voor een gevangene in Saoedi-Arabië De uit Soedan afkomstige Hamad al-Neyl Kassawy verdient de kost als zogenaamde ‘koffer handelaar’: hij reist op en neer tussen Soedan, Syrië en de Verenigde Arabische Emiraten en koopt en verkoopt huishoudartikelen en kleding. Op 26 juni 2004 vloog Hamad al-Neyl Kassawy na een pelgrimstocht van Syrië naar Madina in SaudiArabië, terug naar huis. Hij werd op het vliegveld gearresteerd en wordt sindsdien vastgehouden. Er zijn weinig details over zijn zaak naar buiten gebracht. Hij kreeg geen rechtszaak of toegang tot een advocaat in de gevangenis. Pas in februari 2005 hoorden zijn vrouw en drie kinderen voor het eerst over zijn arrestatie. Een Saudische man, die een gevangenis in Madina bezocht had, vertelde hen dat Hamad al-Neyl Abu Kassawy daar gevangen zat. Hij wordt verdacht van het behoren tot een islamitische organisatie.

Het lijkt erop, dat Hamad al-Neyl Abu Kassawy verdacht is vanwege zijn vele reizen tussen Soedan, Syrië en de Arabische Emiraten. Hij is één van de vele duizenden mensen, die in SaudiArabië gevangen zitten onder het mom van de ‘oorlog tegen terrorisme’. Deze mensen worden jarenlang zonder aanklacht en toegang tot advocaten vastgehouden. U kunt een brief vóór 1 juli schrijven aan de autoriteiten van Saudi-Arabië en hen daarin oproepen Hamad al-Neyl Kassawy onmiddellijk vrij te laten, óf hem aan te klagen en voor een rechtbank te brengen. Deze brief wordt in juni na een dienst aan geïnteresseerden uitgereikt. Wij hopen dat u weer aan onze schrijfactie wilt meewerken, onze hartelijke dank alvast. Helena Axler, Lideke Gaemers, Nigel Lamb en Jolly Valstar 9

de 28 inzenders worden twee kunstenaars uitgekozen namelijk de bouwmeester P.J.H. Cuypers en de schilder J.Ph. Koelman. Beiden wordt gevraagd een ontwerp te maken. Kort en goed: Cuypers viel af, omdat zijn ontwerp als te ‘te rooms’ werd ervaren in een toch wel protestantse natie. Koelman viel eveneens af, omdat hij, evenals vele Nederlandse beeldhouwers, te weinig ervaring zou hebben. Van der Waeyen Pietersen krijgt de opdracht voor het architectonische deel, terwijl de gebroeders Jaquet uit België de uitvoering van het monument realiseren. Natuurlijk zou het geheel in 1863, als herdenking van vijftig jaar vrijheid, gereed moeten zijn. Maar als gevolg van de vele onenigheden vindt de onthulling niet eerder dan in 1869 plaats.

Plein 1813: 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. Dit jaar herdenken we ‘200 jaar Koninkrijk der Nederlanden’. Het leek mij daarom wel aardig om deze keer in onze Luther Heraut daar iets over te schrijven. Om het een beetje zichtbaar te maken, heb ik gekozen om het monument op Plein 1813 even in het zonnetje te zetten. Dit metalen monument geeft een goede, ik zou bijna zeggen, levendige indruk van 200 jaar koninkrijk. Het is 21 januari 1795. De Fransen vallen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden binnen. Drie dagen hiervoor is de laatste stadhouder, prins Willem V met zijn gezin uitgeweken naar Engeland. Zo’n kleine twintig jaar zijn we dan bezet. In de loop van november 1813 vertrekken de Fransen. Ons land is weer vrij. Maar dan. Na het vertrek van de bezetters neemt ‘het Driemanschap’ Karel Gijsbert Van Hogendorp, Adam F.J.A. graaf van der Duyn, heer van Maasdam en Leopold graaf van Limburg Stirum, tussen 17 en 30 november 1813 het tijdelijke bestuur over de Nederlanden op zich. Van Hogendorp en van der Duyn van Maasdam kondigen op 17, 20 en 21 november 1813 proclamaties af in de sfeer van Holland is vrij, Oranje Boven. Op 30 november 1813 landt de erfprins, Willem (VI) in Scheveningen. In de woning van de Hervormde Predikant, Ds. Petrus Faassen de Heer, die in de Keizerstraat woont, wordt de prins ontvangen weliswaar door de twee dochters van de predikant - om even op verhaal te komen van de zeereis. Daarna vertrekt de prins naar de woning van Van Limburg Stirum, Lange Voorhout 19. In deze woning wordt hij ontvangen door Van Limburg Stirum en Van der Duyn van Maasdam. In dit huis wordt de prins de soevereiniteit aangeboden. Willem dineert er na afloop ook (Van Hogendorp, die lijdt aan jicht is op dat moment ziek thuis). De volgende dag bezoekt de Prins van Oranje de zieke Van Hogendorp in zijn woning aan de Kneuterdijk. In overleg met het Driemanschap roept prins Willem zich al op 2 december 1813 in het Paleis op de Dam in Amsterdam tot soeverein vorst uit. Op 30 maart 1814 wordt de Oranje prins officieel als soeverein vorst ingehuldigd, in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Een traditie is geboren! Mede aan de hand van schetsen uit 1812 en 1813 van Van Hogendorp komt in 1814 en in 1815 de grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden tot stand. Tijdens het Congres van Wenen, 1814 / 1815, werd onder meer vastgesteld het Koninkrijk van de Noordelijke- en Zuidelijke Nederlanden met een Oranje als vorst,Willem I. Ongeveer vijftig jaar na de bevrijding van de Fransen komt er een voorstel tot het oprichten van een monument, als herinnering aan de bevrijding van 1813. De eerste steen is op 17 november 1863 gelegd door koning Willem III. Van

Het monument is uitgevoerd in zink met een brons bedekking. Aan de voorzijde staat Willem I, die als koning de eed aflegt op de grondwet. Aan de achterzijde de grondleggers van de terugkeer van Oranje: de heren van het driemanschap: Van Hogendorp, van der Duyn van Maasdam en van Limburg Stirum. Zij worden geëscorteerd door allegorische vrouwenfiguren die de godsdienst en de geschiedenis uitbeelden. Geheel bovenop staat, in brons, de Nederlandse maagd geflankeerd door de Nederlandse leeuw. Otto van Soldt Monument Plein 1813 en detail: het Driemanschap (foto’s: Wikipedia)

10

42e jaargang no. 6 Juni 2013

Kinderkerk Na de verhalen die ons hebben geleid van Pasen naar Pinksteren, hebben we in juni gekozen voor verhalen over Jezus. Op 2 juni gaat het over het vertrouwen in Jezus. Op 9 juni over het helpen van mensen en kinderen, die het moeilijk hebben. We maken iets voor de voedselbank. Op 16 juni over een nieuw begin. Op 23 juni over je eigen naam. Op 30 juni is het volgen van Jezus het onderwerp. We zien jullie graag op deze zondagen. Staat het al in je agenda? Op zondag 14 juli sluiten we met een uitje het seizoen af. Groeten van de leiding van de kinderkerk: Diana, Jolien, Jolly, Mascha, Nienke, Sara en Ineke

Overzicht activiteiten ook op www.luthersdenhaag.nl en in de zondagsbrief

Maandag 3 juni Kerkenraadsvergadering, 20.00 uur (pag. 3) Dinsdag 4 juni Seniorenmiddag, 13.30 uur (pag. 7) Woensdag 5 juni Maaltijd in Lukaskerk, 18.00 uur (pag.2) Dinsdag 18 juni Seniorenmiddag, 13.30 uur (pag. 7) Zaterdag 22 juni Kerkennacht (pag. 2 en 9)

Zondag 30 juni Benefietconcert, 12.00 uur (pag. 2) Dinsdag 2 juli Seniorenmiddag, 13.30 uur (pag. 7) Zaterdag 6 juli Liedboekdag, 10.00 uur (Lukaskerk), (pag. 2) Dinsdag 16 juli Dagje uit senioren (pag. 7)

11

Citykwartier: elke woensdagmiddag van 12.00 tot 13.30 uur. Liturgisch moment van 12.45 tot 13.00 uur.

Kerkdiensten

Lezingen

Collecten (pag. 4 en 5)

Zondag 2 juni 1e zondag na Trinitatis Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra Swaenesteyn: Ds. Y. Schoonhoven

I Koningen 8:22, 37-43 Galaten 1:1-10 Lucas 7:1-10

Luther Heraut Onderhoud gebouwen

Zondag 9 juni 2e zondag na Trinitatis Ds. J. v.d. Berg (Den Haag) Swaenehove: Ds. R. Drenth, HA

1 Koningen 17:17-35 Galaten 1:11-24 Lucas 7:1-17

Stek - De Halte Kerk

Zondag 16 juni 3e zondag na Trinitatis Ds. W.T.V. Verhoeven Swaenesteyn: Ds. G.J. Sipkema

Hooglied 4:16-5:8 Galaten 2:11-21 Lucas 7:36-8:3

Zomerkamp Haagse Jeugdraad Onderhoud gebouwen

Zondag 23 juni 4e zondag na Trinitatis Ds. L. van Rouendal (Den Haag) Swaenehove: Dhr. J. Zuur

Jesaja 65:1-9 Galaten 3:26-29 Lucas 8:26-39

Kusu Kusu Sereh Kerk

Zondag 30 juni 5e zondag na Trinitatis Ds. F. Fokkema (Den Haag) Swaenesteyn: Ds. Y. Schoonhoven, HA

1 Koningen 19:19-21 Galaten 5:1, 13-25 Lucas 9:51-62

Straatpastoraat Onderhoud gebouwen

Zondag 7 juli 6e zondag na Trinitatis Ds. W.T.V. Verhoeven Viering Heilig Avondmaal Swaenehove: Ds. G.J. Sipkema

Jesaja 66:10-14 Galaten 6:1-10, 14-18 Lucas 10:1-20

Orgelfonds Kerk

Evangelisch-Lutherse kerk Lutherse Burgwal 9, aanvang 10.15 uur Wekelijks crèche 0 t/m 3 jaar en kinderkerk Swaenehove (14.15 uur) / Swaenesteyn (14.30 uur)

Colofon

Administratie:

Kosterij, Lutherse Burgwal 7, 2512 CB Den Haag, telefoon: 070-3636610

Internet: Abonnement: Redactie: Eindredactie: Opmaak:

www.luthersdenhaag.nl gratis voor gemeenteleden, vrijwillige bijdrage welkom op ING no. 86053 t.n.v. ELG te Nootdorp Jolien Dekker Hans Koopman Mascha de Haan

12