DE RIJDENDE RECHTER Zaaknummer: S19-11 Datum uitspraak: 13 juli 2012 Plaats uitspraak: Zaandam Bindend Advies In het geschil tussen: J.H. Keur, h.o.d.n. Korrekt Schilderwerken, te IJmuiden verder te noemen: Keur, tegen: Gemeente Beverwijk te: Beverwijk verder te noemen Gemeente Beverwijk, vertegenwoordigd door wethouder J.W.J. Dorenbos- de Hen, gegeven door mr. F.M.Visser, verder te noemen de rijdende rechter.
De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" editie november 2009 te laten beslechten. De vordering van Keur is opgenomen in de bindend advies overeenkomst. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken.
Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 29 juni 2012, welke is gehouden te Beverwijk. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde plek van het ongeval met aangrenzende bospartij en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. Toen zijn ook de overblijfselen van de in deze procedure bedoelde, omgewaaide boom bekeken. Daarbij was tevens aanwezig de heer G. Wevers (European Tree Technician), als deskundige. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De deskundige heeft mondeling verslag uitgebracht. Als informanten zijn gehoord John Gozeling en Ton Zuidervaart. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Op dinsdag 3 januari 2012 in de namiddag reed Keur met een hem in eigendom toebehorende bestelauto over de openbare weg, de Aagtenpoort te Beverwijk. Deze weg is in beheer bij de gemeente. Ter plaatse geldt een maximum snelheid van 50 km. per uur. Langs deze weg bevindt zich een klein bosperceel, waarin (onder meer) populierbomen staan geplant. Genoemd bosperceel is eigendom van Gemeente Beverwijk. 2. Op dat tijdstip was het zeer stormachtig weer. Ter plaatse werden in de namiddag windstoten gemeten tussen 40 en 45 kilometer per seconde. Het KNMI had de waarschuwingscode ‘oranje’ afgegeven, wat betekent dat rekening moest worden gehouden met extreme weersomstandigheden. 3. Tijdens deze storm is een van de hiervoor bedoelde populierbomen
omgewaaid en op of vlak boven het wegdek van Aagtenpoort terecht gekomen. 4. Keur, die vanwege een bocht in de weg plotseling werd geconfronteerd met deze omgewaaide boom, kon een aanrijding niet meer voorkomen. Daardoor werd zijn bestelauto beschadigd. Een spiegel was stuk en er zaten twee deuken in de motorkap. De schade aan de bestelauto is begroot op € 1.146,21 exclusief BTW = € 1.363,99 inclusief BTW. 5. Tijdens de storm maakten zowel de brandweer als het team Openbare Ruimte van Gemeente Beverwijk extra rondes door de gemeente. Vrijwel onmiddellijk nadat melding was gemaakt van het hiervoor beschreven ongeval is het team Openbare Ruimte ter plaatse gekomen en heeft het wegdek vrijgemaakt. 6. Keur was tegen deze schade verzekerd bij Univé, met een eigen risico van € 200,--. De door hem geleden schade is onder inhouding van dit eigen risico ook door Univé vergoed. Volgens de toepasselijke voorwaarden gaat Keur, die met 14 of meer schadevrije jaren een bonus/malus korting had van 75% op de premie (trede 19), terug naar een bonus/malus korting van 70% (trede 14). Deze terugval op de bonus/malus ladder wordt echter ongedaan gemaakt, als de schade alsnog op een derde wordt verhaald en dus niet ten laste komt van Univé. De vordering van Keur. Keur vordert kort gezegd dat Gemeente Beverwijk zijn volledige schade vergoedt. Standpunten van partijen. Het standpunt van Keur komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Volgens Keur is Gemeente Beverwijk als eigenaar van de omgewaaide boom aansprakelijk voor zijn schade. Als de boom in kwestie niet goed wordt onderhouden, komen de gevolgen daarvan voor rekening en risico van Gemeente Beverwijk.
Keur reed op het moment van het ongeval zeker niet te hard. Hij had echter geen rekening gehouden met een boom op de weg, die hij vanwege de bocht pas op het allerlaatste moment kon zien. Het standpunt van Gemeente Beverwijk komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Volgens Gemeente Beverwijk worden de gemeentelijke bomen ‘regulier geïnspecteerd’, in dit geval éénmaal per jaar en is bovendien niet gebleken dat de omgewaaide boom ziek was. Het was een gezonde boom, die tijdens een storm is omgewaaid, wat nu eenmaal altijd kan gebeuren. Gemeente Beverwijk voelt zich daarvoor niet aansprakelijk. Er werd die dag extra toezicht gehouden en zo gauw duidelijk werd, dat deze boom was omgewaaid, is hij direct van het wegdek verwijderd. Keur, die na een melding ‘code oranje’ op een weg is gaan rijden, waarlangs bomen staan geplant, heeft daarmee zelf het risico genomen dat het verkeerd zou aflopen. Overigens begrijpt Gemeente Beverwijk niet goed, waarom Keur de omgewaaide boom niet heeft kunnen ontwijken. Gelet op de situatie ter plaatse kon en mocht daar immers niet hard worden gereden. Verslag van de deskundige. Het gaat hier om een bosperceel, waarvoor normaal gesproken minder strikte onderhoudseisen gelden dan voor langs de rijbaan geplante laanbomen. Nu hier echter sprake is van hoge bomen, die relatief kort op de rijbaan staan geplant, mocht van Gemeente Beverwijk worden verwacht dat zij jaarlijks de bomen visueel zou controleren. Dit temeer, omdat het bosperceel in kwestie zo onderhand het einde van zijn levenscyclus heeft bereikt. De omgewaaide boom vertoont aan de voet, waar hij is geknapt, tekenen van verrotting. Het vermoeden is gerechtvaardigd, dat dit is veroorzaakt door de inwerking van de horzelvlinder. Een expert had dit bij goed onderzoek kunnen ontdekken.
Beoordeling van het geschil. Wettelijk beoordelingskader. De eigenaar van een boom, die tijdens een storm omwaait, is alleen dan aansprakelijk voor de daardoor aan derden veroorzaakte schade, wanneer hem verweten kan worden, dat hij door onvoldoende onderhoud en/of niet tijdig ingrijpen onrechtmatig heeft gehandeld (artikel 6.162 van het Burgerlijk Wetboek) ten opzichte van de benadeelde. Anders dan bijvoorbeeld bij een instortend bouwwerk, geldt dus geen risico aansprakelijkheid voor de eigenaar van een omgewaaide boom. Was het anders, dan zou het gevaar bestaan dat grote hoeveelheden bomen, vanwege de vrees voor aansprakelijkheid, nodeloos worden gekapt. Kortom: de eigenaar van de boom moet verwijtbaar hebben gehandeld of nagelaten, wil hij aansprakelijk zijn voor de door een omgevallen boom veroorzaakte schade. Daarnaast rust als gevolg van het bepaalde in artikel 6.174 leden 1 en 2 van het Burgerlijk Wetboek wel een risico aansprakelijkheid op de wegbeheerder, indien de weg niet voldoet aan de daaraan in redelijkheid te stellen eisen. Volgens vaste rechtspraak gaat het daarbij echter alleen om gebreken aan de weg zelf en niet om daarop gevallen bomen. Wel rust op de wegbeheerder de plicht om op die weg gevallen bomen zo snel mogelijk te verwijderen. Inhoudelijke beoordeling.
Vast is komen te staan, dat de op de weg gevallen boom zo snel mogelijk is weggehaald. Weliswaar was dat te laat voor Keur, maar van enig verwijtbaar dralen aan de kant van Gemeente Beverwijk is onder de gegeven omstandigheden niet gebleken. De rijdende rechter acht eveneens voldoende gebleken, dat namens Gemeente Beverwijk in zijn algemeenheid voldoende toezicht is gehouden op en onderhoud is gepleegd aan het in deze procedure bedoelde bosperceel. Er heeft jaarlijks onbetwist een min of meer grondige inspecties plaatsgevonden. Dat daarbij over
het hoofd is gezien dat de omgewaaide boom aan de onderkant was gaan rotten, wat volgens de deskundige zichtbaar moet zijn geweest, valt Gemeente Beverwijk echter wèl te verwijten. In zoverre gaat Gemeente Beverwijk in deze dus niet vrijuit en is daarmee een onrechtmatig nalaten en dus schadeplichtigheid gegeven. Volgens het bepaalde in artikel 6.101 van het Burgerlijk Wetboek, moet de vergoedingsplicht van Gemeente Beverwijk echter worden verminderd met het aandeel, dat uit hoofde van ‘eigen schuld’ aan Keur zelf is toe te rekenen, waarbij het zelfs mogelijk is dat bij een zeer grote mate van eigen schuld aan de kant van Keur de vergoedingsplicht aan de kant van Gemeente Beverwijk geheel komt te vervallen. Naar het oordeel van de rijdende rechter treft Keur in deze inderdaad het terechte verwijt van ‘eigen schuld’. Door onder de gegeven extreme weersomstandigheden over een weg te gaan rijden, langs een daaraan gelegen bosperceel, had Keur rekening kunnen en moeten houden met obstakels zoals afgewaaide boomtakken en zelfs omgewaaide bomen. Volgens het bepaalde in artikel 19 van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 had hij bovendien zijn snelheid zo moeten aanpassen, dat hij zijn auto te allen tijde tot stilstand kon brengen binnen de afstand waarover hij de weg kon overzien en waarover deze vrij was. Dit ook, of liever vooral, als zich een scherpe bocht in de weg bevindt, waardoor het zicht vooruit beperkt wordt. Alles tegen elkaar afwegende oordeelt de rijdende rechter, dat het in deze zaak redelijk is om de schade geheel en al voor rekening van Keur te laten. Bij de aan hem toerekenbare fout (onvoldoende voorzichtig langs een bosperceel rijden bij zware storm) valt de fout aan de kant van Gemeente Beverwijk (niet opmerken van een door rotting verzwakte boomvoet in een bosperceel) dusdanig in het niet, dat het niet redelijk is Gemeente Beverwijk te laten meedragen in de schade. Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat als volgt moet worden beslist.
BESLISSING De vordering wordt afgewezen. Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M.Visser als rijdende rechter en uitgesproken te Zaandam op 13 juli 2012. Bindend Adviseur
Secretaris
mr F.M. Visser
mr C.M. Sharif
