DE RIJDENDE RECHTER Zaaknummer: S21-31 Datum uitspraak: 25 juni 2015 Plaats uitspraak: Zeist
Bindend Advies
in het geschil tussen: P. Groeneveld en C. Groeneveld-Boer te Elspeet, verder te noemen: Groeneveld, tegen: Gemeente Nunspeet te Nunspeet, verder te noemen Gemeente Nunspeet, vertegenwoordigd door W. van Dijk, gegeven door mr. F.M.Visser, verder te noemen de rijdende rechter.
De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" editie januari 2014 te laten beslechten. De vordering van Groeneveld is opgenomen in de bindend advies overeenkomst. Daarin is ook een tegenvordering van Gemeente Nunspeet opgenomen. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken.
Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 3 maart 2015, welke is gehouden te Elspeet. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde percelen en heeft deze dit in het bijzijn van partijen bezichtigd. De relevante perceelgrenzen zijn opgemeten door het kadaster (landmeter S. Dijkstra). Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De landmeter heeft mondeling verslag uitgebracht. B. Schouten, derde belanghebbende in deze zaak, is als informant gehoord. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Groeneveld heeft op 1 maart 2004 een perceel grond in eigendom verkregen, met (houten) woning, garage, erf, tuin en ondergrond, gelegen aan de Veenweg 59 te Elspeet, toen kadastraal bekend als Gemeente Elspeet sectie F nummers 3972, 4582 (gedeeltelijk) en 4698 (gedeeltelijk). Bij nummer 4582 (gedeeltelijk) is in de transportakte vermeld: ‘bestemd als erf en uitweg om te komen van en te gaan naar de Veenweg te Elspeet….’ Het geheel is thans kadastraal bekend als Gemeente Elspeet sectie F nummer 7105. 2. Bovengenoemde percelen zijn door Groeneveld in eigendom verkregen van zijn buurman B. Schouten (verder te noemen Schouten), onder meer eigenaar van het naastgelegen perceel gelegen aan de Veenweg 55 te Elspeet, thans kadastraal bekend als Gemeente Elspeet, sectie F nummer 7104.
3. Ten tijde van de hiervoor bedoelde eigendomsoverdrachten werden de hiervoor genoemde, aan Groeneveld en Schouten toebehorende percelen ten opzichte van de openbare weg, de Veenweg, ontsloten door een pad, eigendom van Gemeente Nunspeet en deel uitmakend van het kadastraal perceel Gemeente Elspeet, sectie F nummer 7106. Dit pad komt uit op het daarachter gelegen gemeentelijk bosperceel. 4. Nadat Groeneveld eigenaar was geworden van het hiervoor onder 1 bedoelde perceel heeft hij de daarop aanwezige houten woning gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Verder heeft hij toen, zoals eerder met Schouten afgesproken, op eigen grond een directe ontsluiting naar de Veenweg gerealiseerd. De bestaande uitweg naar het gemeentepad werd afgesloten door een, overigens op grond van Gemeente Nunspeet, geplante haag. Desalniettemin bleef Groeneveld het gemeentepad toch gebruiken. Hij parkeerde daar onder meer zijn bestelbus. 5. Schouten is op zijn beurt eveneens onverminderd gebruik blijven maken van de bestaande ontsluiting via het gemeentepad. Bovendien heeft hij delen daarvan in gebruik als opslag en is een opstal gedeeltelijk op dat pad gebouwd. 6. In of omstreeks begin 2013 is er onmin ontstaan tussen Groeneveld en Schouten over een door eerstgenoemde geplaatste schutting. Min of meer tegelijkertijd ontstond er onmin over het gebruik van het gemeentepad door Schouten. 7. Al dan niet in samenhang daarmee, zijn over en weer handhavingsverzoeken gericht tot Gemeente Nunspeet met betrekking tot de volgende onderwerpen: het belemmeren van de vrije doorgang over het gemeentepad door Schouten, het zonder vergunning bouwen van een garage en veranda door Schouten, de aanwezigheid van palen, balken en andere materialen in een weiland van Schouten, het zonder vergunning oprichten van een erfafscheiding door Groeneveld, het onrechtmatig maken van een nieuwe uitweg naar het gemeentepad (met toegangspoort) door Groeneveld, het oprichten van een blokhut en een schutting in een andere aan Schouten toebehorende weide. Tevens is door Gemeente Nunspeet geconstateerd dat verharding is aangebracht of veranderd op het gemeentepad ter hoogte van het perceel van Groeneveld.
8. In verband met de gerezen onmin heeft Schouten bij de ingang van het gemeentepad eigenmachtig borden geplaatst, te weten een bord ‘eigen weg’, een bord ‘verboden toegang’, een bord ‘Schoutenserf’ en een verkeersbord (bord C1 bijlage 1 RVV 1990, geslotenverklaring in beide richtingen). Verderop, aan de kant van Groeneveld, heeft hij eveneens een bord ‘verboden toegang’ geplaatst. 9. Gemeente Nunspeet heeft geprobeerd de hiervoor beschreven burenruzie op te lossen door het aanbieden van bemiddeling. Twee pogingen daartoe zijn echter mislukt. Op 1 april 2014 heeft Gemeente Nunspeet in verband met de gerezen onmin een aantal spelregels geformuleerd, waaraan zowel Groeneveld als Schouten zich moesten houden. Zo moest Schouten de hiervoor onder 8. bedoelde borden verwijderen. Dat is gebeurd, alleen het bord ‘Schoutenserf’ is gebleven. Het aan de kant van Groeneveld geplaatste bord ‘verboden toegang’ is blijven staan, maar onleesbaar gemaakt. Vlak voor het bezoek van de rijdende rechter heeft iemand de tekst echter weer zichtbaar gemaakt. 10. Gemeente Nunspeet heeft in april 2014 zelf een bord bij de ingang van het gemeentepad geplaatst, waarop is vermeld dat onder meer de toegang met motorvoertuigen is verboden (artikel 461 Wetboek van Strafrecht). Niettegenstaande dat verbod is de toegang met motorvoertuigen toch aan Groeneveld en Schouten gegund, voor wat betreft eerstgenoemde echter onder de voorwaarde dat slechts ‘normaal gebruik’ is toegestaan, zoals voor laden en lossen. Langdurig parkeren is niet toegestaan. Groeneveld en Schouten moeten het pad in elk geval tot minimaal 3 meter in de breedte vrij houden. 11. In het aan Schouten in eigendom toebehorende weiland, deel uitmakend van het kadastraal perceel gemeente Elspeet, sectie F nummer 7104, heeft Schouten, in het zicht van Groeneveld, een oude boerenkar neergezet en materialen opgeslagen. In het weilanddeel uitmakend van het kadastraal perceel Gemeente Elspeet, sector F nummer 7263, heeft Schouten, eveneens in het zicht van Groeneveld, een hoeveelheid hout opgeslagen, nadat hij dit eerder had verwijderd van het gemeentepad.
De vordering van Groeneveld. Groeneveld vordert, kort gezegd, dat Gemeente Nunspeet wordt verplicht een erfdienstbaarheid te vestigen ten gunste van zijn perceel nummer F 7105 en ten laste van het gemeentepad. Hij wil zo verzekeren, dat hij vanaf zijn perceel via het gemeentepad naar de Veenweg kan gaan, wil op dat pad mogen laden en lossen. Verder vordert Groeneveld, dat Gemeente Nunspeet handhavend optreedt tegen het belemmeren van de vrije doorgang via dat pad door obstakels zoals opgeslagen goederen en geparkeerde auto’s. Tenslotte wil Groeneveld bereiken dat de hiervoor onder 7. bedoelde verharding van het gemeentepad mag blijven liggen. Bij gelegenheid van de hoorzitting is echter gebleken, dat Groeneveld in plaats van dit alles ook genoegen neemt met eigendomsoverdracht van een klein deel van het gemeentepad, zodat hij zijn bestelbus voortaan op eigen grond kan parkeren en keren, waarna hij geen gebruik meer zal maken van het gemeentepad. Voorts vordert Groeneveld dat handhavend wordt opgetreden tegen de illegale opslag van materialen op het weiland, kadastraal bekend als Gemeente Elspeet, secctie F, nummer 7104. De tegenvordering vordering van Gemeente Nunspeet. Gemeente Nunspeet vordert, kort gezegd, een verklaring voor recht, dat Groeneveld geen zakelijk gebruiksrecht heeft op het gemeentepad, alleen een hem door Gemeente Nunspeet vooralsnog gegund persoonlijk gebruiksrecht; dat het perceel van Groeneveld via zijn eigen oprit toegankelijk is en dat daarom geen noodzaak bestaat om anders dan incidenteel met motorvoertuigen via het pad te gaan en dat het op dat pad parkeren van auto’s niet is toegestaan; verder dat het Gemeente Nunspeet vrijstaat om alles wat zich op het pad bevindt en wat daar volgens Gemeente Nunspeet niet thuishoort te verwijderen, waaronder meer in het bijzonder de verharding die ter hoogte van het perceel van Groeneveld is aangebracht. Standpunten van partijen. Het standpunt van Groeneveld komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Volgens Groeneveld hebben zijn rechtsvoorgangers al sinds 1965 toestemming gehad om met een motorvoertuig over het pad van en naar zijn perceel te gaan en
op dat pad te laden en lossen. Dat recht heeft hij nog steeds, net zoals buurman Schouten. Daaraan doet niet af dat hij in 2004 op eigen grond een eigen ontsluiting naar de Veenweg heeft gerealiseerd. Groeneveld wordt ernstig belemmerd in zijn gebruiksrecht op dit pad door Schouten. Grote delen van dit pad, dat 8 meter breed behoort te zijn, zijn door Schouten bebouwd en/of anderszins in gebruik genomen, ook voor de regelmatige opslag van goederen. Schouten betwist ten onrechte het recht op vrije doorgang in woord en daad. Groeneveld wil zijn rechten in deze zeker stellen en wil dat Gemeente Nunspeet ter zake handhavend optreedt. De verharding ter hoogte van zijn perceel moet blijven liggen. Daarnaast wil Groeneveld een einde gemaakt zien aan de illegale opslag van een oude boerenkar en afvalmaterialen op het weiland, deel uitmakend van kadastraal perceel F 7104. Die rommel heeft Schouten daar expres in zijn zicht neergezet, evenals overigens een hoeveelheid hout in het weiland dat deel uitmaakt van kadastraal perceel 7263. Het standpunt van Gemeente Nunspeet komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Volgens Gemeente Nunspeet heeft Groeneveld geen zakelijk gebruiksrecht op het gemeentepad. Hem wordt slechts vergund (persoonlijk gebruiksrecht) daarvan incidenteel gebruik te maken met een motorvoertuig. Het parkeren van motorvoertuigen op het pad is helemaal uitgesloten. Omdat Groeneveld een eigen ontsluiting heeft naar de Veenweg ziet Gemeente Nunspeet geen noodzaak om ten behoeve van het perceel van Groeneveld een erfdienstbaarheid te vestigen ten laste van het gemeentepad. De ter plaatse aanwezige verharding van het gemeentepad was er vroeger niet en dient geen enkel in rechte te respecteren belang, hoort daar niet en moet worden weggehaald. De huidige breedte van het pad van ongeveer 3 tot 4 meter is voldoende voor het gegunde gebruik daarvan. Het is juist dat de gemeente het gebruik van een deel van het pad door Schouten tolereert, evenals de grensoverschrijdende bebouwing ter plaatse. Het betreft hier een door de jaren heen gegroeide en gedoogde toestand. Er is ook overigens geen sprake van rechtsongelijkheid. Groeneveld heeft, anders dan Schouten, een eigen uitweg en bovendien heeft het pad ter hoogte van zijn perceel de bestemming natuur, terwijl het pad ter hoogte van het perceel van
Schouten de bestemming wonen heeft. Dat betekent dat het parkeren van auto’s en het regelmatig gebruiken van het pad door motorverkeer ter hoogte van het perceel van Groeneveld in strijd is met de publieke bestemming, maar ter hoogte van het perceel van Schouten niet. Bovendien is de opslag van goederen op het pad door Schouten evenmin in strijd met die bestemming. Beoordeling van het geschil. Voorop gesteld moet worden, dat het in deze procedure bedoelde gemeentepad geen openbare weg is in de zin van artikel 4 van de Wegenwet en dat Gemeente Nunspeet dus niet op grond van het bepaalde in artikel 14 van die wet verplicht is alle verkeer over die weg te dulden. Het onderhavige, doodlopende gemeentepad is immers slechts bedoeld als ontsluiting van het daarmee verbonden gemeentelijk bosperceel en enige daaraan gelegen particuliere percelen, waaraan geen algemene verkeersfunctie toekomt en onderscheidt zich niet wezenlijk van een uitweg. De enkele omstandigheid dat dit pad feitelijk voor een ieder toegankelijk is, doet daar niet aan af, nu niet bepalend is of niemand de toegang wordt ontzegd, maar of de toegang tot het pad het openbaar verkeer dient. (Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State; 5 maart 2008; AB 2009, 250). Niet gebleken is dat ten laste van dit pad, ten gunste van het perceel van Groeneveld, een zakelijk gebruiksrecht is gevestigd of door verjaring is verkregen. Niet valt in te zien, op welke rechtsgrond Gemeente Nunspeet zou kunnen worden verplicht om een dergelijk recht (erfdienstbaarheid) alsnog te vestigen, laat staan om een deel van dat pad in eigendom aan Groeneveld over te dragen. Het staat de Gemeente Nunspeet als eigenaar van dit gemeentepad daarom in beginsel vrij om daarover aan derden, zoals Groeneveld en Schouten, al dan niet onder voorwaarden, al dan niet toegang te verlenen of te weigeren, dan wel anderszins het gebruik te gunnen. Door Groeneveld slechts een persoonsgebonden, beperkt gebruiksrecht te gunnen, met parkeerverbod, is Gemeente Nunspeet binnen haar wettelijke bevoegdheden gebleven. Dat de gemeente wat dat betreft het gelijkheidsbeginsel zou hebben geschonden, dan wel anderszins in strijd met enig beginsel van behoorlijk bestuur zou hebben gehandeld, is niet gebleken. Juist is dat Gemeente Nunspeet aan Schouten, wat betreft het pad, méér gunt dan aan Groeneveld, maar dat levert nog geen ongerechtvaardigd onderscheid op. Anders dan Groeneveld heeft Schouten immers geen eigen uitweg en loopt het pad als het ware over zijn erf, welke toestand al heel lange tijd bestaat. Groeneveld daarentegen heeft een eigen uitweg
en heeft normaal gesproken niets te zoeken op het gemeentepad. Groeneveld wordt dringend geadviseerd het pad niet meer te gebruiken. Mocht de huidige onmin tussen Groeneveld en Schouten daarover voortduren, dan staat het Gemeente Nunspeet vrij om ter voorkoming van verdere escalatie de toegang tot dit pad geheel aan Groeneveld te verbieden, waaraan Groeneveld zich moet houden. Op grond van haar eigendomsrecht mag Gemeente Nunspeet tenslotte alles verwijderen van haar pad wat daar volgens haar niet thuishoort, waaronder de ter hoogte van het perceel van Groeneveld aangebrachte verharding. Voor wat betreft de vordering tot handhaving m.b.t. belemmeren van de vrije doorgang van het pad door obstakels, wordt als volgt overwogen. Schouten heeft beloofd deze goederen te verwijderen, waaraan hij mag worden gehouden. Mocht hij dit toch nalaten, dan is Gemeente Nunspeet verplicht om daartegen op te treden, zoals overigens ook tegen de opslag van hout op het weiland, deel uitmakend van perceel F 7263 en de oude boerenkar met materialen deel uitmakend van perceel F 7104. Dit uiteraard echter alleen, wanneer die opslag in strijd is met de geldende regels. Indien Gemeente Nunspeet daarmee in gebreke mocht blijven, moet Groeneveld de gewone bestuursrechtelijke weg bewandelen om dat alsnog gedaan te krijgen. De rijdende rechter heeft daarin verder geen taak. Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat als volgt moet worden beslist. BESLISSING Voor wat betreft de vordering en de tegenvordering. Voor recht wordt verklaard, dat ten gunste van het perceel van Groeneveld (Gemeente Elspeet, sectie F, nummer 7105) geen zakenrechtelijk gebruiksrecht rust noch behoeft te worden verleend (erfdienstbaarheid), ten laste van het in deze procedure bedoelde gemeentepad (deel uitmakend van perceel Gemeente Elspeet, sectie F,7106). Gemeente Nunspeet is evenmin gehouden een deel van dit pad aan Groeneveld in eigendom over te dragen. Voor recht wordt verder verklaard, dat Groeneveld evenmin een publiekrechtelijk
recht heeft op het gebruik van het in deze procedure bedoelde gemeentepad. Voor recht wordt voorts verklaard, dat het aan Gemeente Nunspeet is om te bepalen of en onder welke voorwaarden Groeneveld gebruik mag maken van dat gemeentepad. In dat verband staat en stond het Gemeente Nunspeet vrij om het gebruik van dat pad door Groeneveld te beperken en om het parkeren aldaar te verbieden. Verder staat het Gemeente Nunspeet vrij om Groeneveld de toegang tot het pad geheel te ontzeggen als de huidige onmin tussen Groeneveld en Schouten voortduurt. Voor recht wordt verder nog verklaard, dat het Gemeente Nunspeet verder vrij staat om alles van het gemeentepad te verwijderen wat daar volgens haar niet thuishoort, meer in het bijzonder ook de ter hoogte van het perceel van Groeneveld aangebrachte verharding. Voor recht wordt tenslotte verklaard, dat Gemeente Nunspeet gehouden is handhavend op te treden tegen de hiervoor bedoelde opslag van goederen op het gemeentepad en in de weilanden van Schouten, deel uitmakend van de percelen Gemeente Nunspeet, sectie F, nummers 7104, 7106 en 7263, als Schouten die goederen niet verwijdert en aangenomen dat die opslag in strijd met de wet is. Het over en weer mogelijk meer of anders gevorderde wordt afgewezen. Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M. Visser als rijdende rechter en uitgesproken te Zeist op 25 juni 2015. Bindend Adviseur
Secretaris
mr F.M. Visser
mr C.M. Sharif
