de fontein goois lyceum sg huizermaat

magazine 2011

de fontein goois lyceum sg huizermaat college de brink casparus college vechtstede college gooise praktijkschool a. roland holst college

GOED ONDERWIJS

voor elke leerling

ICT IN DE LES werken met iPads

RELATIE in gesprek met elkaar

Kees Elsinga (links) en Mark de Haas vormen samen het College van Bestuur.

redactioneel

Voorwoord Voor u ligt de derde uitgave van het GSF Magazine. De GSF verspreidt dit magazine jaarlijks onder ouders, medewerkers, partners en relaties van de GSF. Hierin leggen wij verantwoording af over het onderwijs dat leerlingen op onze scholen volgen. Wij waren benieuwd naar de reactie van ouders op het magazine en hielden vorig jaar een enquête: 663 reacties kwamen binnen en 82 procent gaf aan het magazine graag te ontvangen. Daaruit mogen wij concluderen dat het overgrote deel van de ouders ontvangst van het magazine op prijs stelt. In dit magazine leest u hoe de GSF-scholen zich het afgelopen schooljaar hebben ontwikkeld en welke zaken we als GSF collectief hebben gerealiseerd. We zijn trots op wat we het afgelopen jaar binnen de GSF hebben bereikt. De examenresultaten

7

Gooise Scholen Federatie Magazine 2011 Dit magazine is een uitgave van de Gooise Scholen Federatie. Het biedt een terugblik in woord en beeld op inzet voor en opbrengst van het achterliggende schooljaar. Met dit magazine legt de Gooise Scholen Federatie verantwoording af aan een breed publiek. Dit magazine wordt aan 8500 relaties beschikbaar gesteld in digitale/gedrukte vorm. Tekst Annemarie Breeve Michel Schreuder Suzanne Visser Concept & eindredactie Breeve Media & Communicatie, Rotterdam Ontwerp & fotografie bakker+co, Amsterdam Drukwerk Graficiënt, Almere Met dank aan alle geïnterviewde leerlingen, ouders en medewerkers. Gooise Scholen Federatie Het bezoekadres van de GSF is per 22 november 2011: Burgemeester de Bordesstraat 82 • 1404 GZ Bussum Postbus 50• 1400 AB Bussum 035 692 67 00 [email protected] www.gsf.nl College van Bestuur: Drs. C.J. Elsinga (voorzitter) Drs. M.G.M. de Haas (lid)

2

De leefwereld van de leerling Aan de slag met ICT

10/11 Goed aanbod voor elke leerling van onze scholen zien er goed uit, we zijn financieel gezond en we beschikken over goed geoutilleerde gebouwen. Onze scholen staan dan ook goed bekend en dat zien we terug in de aanmeldingscijfers die een stijgende lijn vertonen. Met die sterke basis kunnen we de uitdagingen de komende jaren aan. Veranderingen op het gebied van passend onderwijs en de bezuinigingen die we in de toekomst kunnen verwachten, vragen een behoorlijke flexibilteit en creativiteit van onze mensen en onze organisatie. Wij zien de toekomst met vertrouwen

tegemoet, wetende dat we onze successen danken aan de inzet van onze medewerkers: docenten, onderwijsondersteunend en leidinggevend personeel. Dankzij hun kwaliteiten en energie kunnen we waarmaken wat we als GSF beloven: toekomstgericht onderwijs dat leerlingen voorbereidt op een vervolgopleiding of op de arbeidsmarkt. We hopen dat u na lezing van dit magazine dit vertrouwen met ons deelt! College van Bestuur Kees Elsinga en Mark de Haas



Maatwerk en kansen bieden

13

Nieuw gebouw Gooise Praktijk school

15

Excelleren in het onderwijs





Een échte school voor voortgezet onderwijs

Afscheid van de zesjescultuur

18/19 Verantwoording

Bezuinigen én investeren

21

Goed werkgeverschap

COLOFON

magazine 2011

Van en met elkaar leren op de onderwijsconferentie

24 GSF 15 jaar Supersportdag & scholierendebat

verder in dit nummer:

4

College De Brink Lintje voor Jan Blaauwgeers

5

Respect & veiligheid Veiligheid voorwaarde voor leren

6

Goois Lyceum Technasium als sterk beoordeeld

7

In memoriam

8

SG Huizermaat In de prijzen met Globe

9

Relatie & dialoog Er samen uit komen

12

De Fontein Over de streep

14

A. Roland Holst College Internationale muzikale uitwisseling

16

Gooise Praktijkschool Leerfasen en stamgroepen

17

Professionaliteit & leiderschap Het belang van het collectief

20

Vechtstede College Aanmoedigingsprijs voor theaterteam

22

Casparus College Lezen en zwaardvechten

23

Vertrouwen & optimisme In vertrouwen met plezier naar school

23

Passend onderwijs Samen zorgen voor zorgleerlingen

3

COLLEGE DE BRINK

respect en veiligheid Tekst Suzanne Visser

Jannick van Buuren (15) is lid van de leerlingenraad van het A. Roland Holst College. Paul-Dirk van Buuren (49) is vader van Jannick en bestuursvoorzitter van de Stichting Proceon, een orgaCollege De Brink Kerklaan 6 1251 JT Laren (NH) [email protected] 035 539 92 99 www.collegedebrink.nl vmbo en lwoo

nisatie voor protestants-christelijk (basis)onderwijs in het Gooi. Hoe denken zij over respect en veiligheid? En: zien ze dat terug op school?

Informatie 2012 De voorlichtingsavond voor ouders is op dinsdag 17 januari van 19.30 uur tot 21.00 uur. De open dag is op woensdag 25 januari van 15.00 uur tot 21.00 uur. Geslaagd 2010-2011 vmbo-b 94% vmbo-k 98% mavo 100%

Vakcollege in de prijzen

Succes voor de leerlingen van het Vakcollege van College De Brink. Tijdens een wedstrijd dit voorjaar om zo veel mogelijk alternatieve energiebronnen te bedenken, vielen twee klassen van het tweede leerjaar Vakcollege in de prijzen. De wedstrijd was uitgeschreven door netwerkbeheerder Alliander en bedoeld om leerlingen enthousiast te maken voor de leerrichting techniek. De leerlingen van College De Brink scoorden

kwalitatief en kwantitatief zó goed dat zij door het netwerkbedrijf werden uitgenodigd voor een heuse backstagetrip in de Amsterdam ArenA. Twee teams van het Vakcollege doen momenteel mee met de Grand Prix Electric, een landelijke wedstrijd met als inzet een zo licht en zuinig mogelijk elektrisch voertuig ontwerpen én maken.

Keurmerk voor College De Brink De Hogeschool Utrecht heeft College De Brink begin dit jaar officieel erkend als opleidingsschool. Een beoordeling op 26 maart 2011 werd met goed gevolg doorlopen. De school houdt zich al jaren bezig met het begeleiden van studenten en starters in het onderwijs, samen met verschillende hogescholen. Toekomstig onderwijspersoneel krijgt op College De Brink in ruime mate de gelegenheid om de fijne kneepjes van het vak

te leren in de praktijk. En omdat de school alle richtingen van het vmbo-onderwijs biedt, kan de leraar in spe een grote diversiteit aan leerervaringen opdoen. Niet alleen de studenten profiteren er van, ook de leerlingen. Want de studenten geven ook begeleiding aan leerlingen die wat extra steun kunnen gebruiken.

Zelfvertrouwen op een T-shirt

Tekst Michel Schreuder

Lintje voor Jan Blaauwgeers Het afscheid van handvaardigheiddocent Jan Blaauwgeers, donderdag 30 september, kreeg een speciaal tintje toen hij een koninklijke onderscheiding kreeg opgespeld. Binnen College De Brink was Blaauwgeers onder meer verantwoordelijk voor het examenjaarboek en was hij animator van de jaarlijkse talentenjacht,

Jannick van Buuren met zijn vader Paul-Dirk van Buuren

Jannick: “Als je deze school binnenkomt, is het meteen gezellig. Je bent welkom en dat voel je direct.”

Goede eigenschappen van een medeleerling op een T-shirt schrijven en dat dan aan hem of haar geven. De leerlingen van klas B2F van College De Brink mochten het op 4 april doen. De actie maakte onderdeel uit van een weerbaarheidtraining voor tweedeklassers van de stichting Kikid. Door complimentjes te krijgen, is de redenatie, stijgt het zelfvertrouwen van de leerlingen en is het makkelijker voor jezelf op te komen. Tijdens de training komen onder meer het stellen van grenzen, omgaan met onzekerheid en groepsdruk aan bod.

4

Veiligheid is een voorwaarde voor goed leren

coördinator van alle excursies en diverse buitenschoolse activiteiten, drijvende kracht achter diverse sponsorlopen en organisator van theatervoorstellingen. Daarnaast was hij voorzitter van de creatieve vaksectie, voorzitter van de medezeggenschapsraad en tevens lid van de gemeenschappelijke medezeggenschaps-

raad van de Gooise Scholen Federatie. In Laren was hij actief als vrijwilliger voor de stichting Rollybus, de parochie Sint-Jan Goede Herder en de broederschap St. Jan, het kindertehuis Pinokkio, de plaatselijke EHBO-vereniging en de Klepperman van Elleven. En dat verdient wel een lintje!

Paul-Dirk: “Dat is ook waarom we ooit deze school hebben gekozen: een veilig klimaat en goed onderwijs. Veiligheid is een voorwaarde voor goed leren, zeggen we in het primair onderwijs. Dat geldt in het voortgezet onderwijs natuurlijk even goed. Ik heb de indruk dat het Roland Holst er veel aandacht aan besteedt. Zes jaar geleden vonden we al dat de school een goed pedagogisch verhaal had. Nu kunnen we uit ervaring zeggen dat de school het over het algemeen goed waarmaakt. De leerlingen voelen zich plezierig hier. Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, maar extreme incidenten hoor je weinig. En als er iets aan de hand is, laat de school dat niet doorsudderen. Ik herinner me nog dat de fiets van onze dochter – ze heeft inmiddels al examen gedaan – in de fietsenstalling was beschadigd. Toen we daar melding van maakten, werden meteen de camerabeelden teruggekeken, werd de dader in de kraag gevat en met duidelijke consequenties geconfronteerd.” Jannick: “Ik vind wel dat de school de leerlingen nog meer zou kunnen respecteren door beter te luisteren. Of er naar leerlingen wordt geluisterd, verschilt heel erg per docent. Daarom ben ik in de leerlingenraad gegaan. Dat is pas halverwege vorig jaar echt iets geworden, maar we hebben toch al een aantal dingen aan de orde gesteld, zoals de kwaliteit van de koffie en het leerlingenstatuut. Als je met een groep iets aankaart, bereik je makkelijker dingen dan alleen. Je krijgt bijvoorbeeld sneller antwoord.” Paul-Dirk: “Als ouder heb ik niet te klagen. De school informeert ouders goed. Het is ook prettig dat ouders op het ouderportaal de resultaten van hun kinderen kunnen inzien. En is er iets aan de hand, dan gebeurt er ook iets mee. Vorig jaar was er in een groep een incidentje met pesten. De ouders worden daar dan meteen over benaderd en

er wordt iets aan gedaan. Daardoor voel je je als ouder serieus genomen. Je moet soms wel achter de gemaakte afspraken aan om te zorgen dat het ook echt voor elkaar komt. En persoonlijk vind ik het jammer dat de school een maximum stelt aan het aantal kinderen met extra zorgvragen dat een plaats kan krijgen. Aan de andere kant waardeer ik dat dit open en duidelijk wordt gezegd. Geen verwachtingen wekken die je niet nakomt, dat is belangrijk in de communicatie met leerlingen en ouders.” Jannick: “Met de leerlingenraad gaan we gewoon zelf naar de docenten of naar de rector om iets aan te kaarten. Dat kan en dan moet je het ook doen, vind ik. Er zouden meer leerlingen actief moeten worden.

Leerlingen kunnen de leerlingenraad wel gebruiken als zij iets aan de orde willen stellen, maar zelf meedoen vinden ze vaak te veel tijd kosten. Maar je wilt toch serieus genomen worden?” Paul-Dirk: “Maar jij hebt dan ook een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Het is goed dat je daar actief iets mee doet. Kenmerkend voor een goed klimaat op school vind ik dat vragen stellen mág. Of het nu gaat om ouders die hun zorgen neerleggen bij een docent, om leerlingen die iets niet begrijpen in de les of om leerlingen die iets willen aankaarten op school. Dat zit hier goed. Er zijn op deze school weinig ‘lastige verhalen’. Alle ouders herkennen denk ik de goede sfeer.”

‘Als er iets aan de hand is, laat de school dat niet doorsudderen’

5

Goois Lyceum

iPAD-PROJECT VAN START

Goois Lyceum Vossiuslaan 2a 1401 RT Bussum 035 693 32 94 [email protected] www.gooislyceum.nl havo, atheneum, gymnasium en technasium

Tekst Michel Schreuder en Annemarie Breeve

De vorig jaar in het leven geroepen GSF-spitsgroep was er vrij snel uit. Aansluiten bij de leefwereld van jongeren en het onderwijs vernieuwen, betekent onderzoeken welke functie tablets in het onderwijs kunnen hebben. September 2011 ging het project, na enkele maanden voorbereiding, van start.

Informatie 2012 De voorlichtingsavond voor ouders is op dinsdag 31 januari van 19 tot 22 uur. De open dag voor ouders en leerlingen is op zaterdag 4 februari van 10.30 tot 14.00 uur. De proefles voor leerlingen is op woensdag 8 februari van 14 tot 16 uur. De experiencemiddag Technasium voor leerlingen is op vrijdag 10 februari van 15.30 tot 16.30 uur. Geslaagd 2010-2011 havo 91% vwo 94%

Technasium als sterk beoordeeld

Tekst Michel Schreuder

Het Technasium van het Goois Lyceum is in april voor de eerste keer beoordeeld tijdens een zogenoemd Technasium Review, een officieel onderzoek in opdracht van het bestuur van de Stichting Technasium. Het resultaat was bijzonder positief: het Technasium is als ‘sterk’ beoordeeld. Vooral de ‘duidelijke keuze, een gedegen, planmatige aanpak en goede betrokkenheid van de docenten Onderzoek & Ontwerpen’ worden genoemd als factoren voor het succes. Na de meivakantie is de school begonnen met een uitgebreide verbouwing en renovatie van de derde verdieping tot een moderne bètaverdieping. De inrichting van een werkplaats was een voorwaarde aan de school om Technasium te mogen

worden. De verdieping is ingericht met practicumlokalen, een sciencelaboratorium en een grote werkplaats voor het Technasium, met onder meer een machinewerkplaats, een laboratorium, een atelier om te filmen en te tekenen, een overlegruimte en ICT-werkplekken. De hele ruimte is uitgerust met active boards, verrijdbare touch screen-schermen en twee laptopkarren. Ook is een aantal extra lokalen gerealiseerd, waarmee de school de verwachte leerlingengroei kan opvangen. De verbouwing - in augustus 2011 afgerond - werd mede mogelijk doordat de gemeente Bussum een miljoen euro bijdroeg.

Voorop in het debat Voor het tweede jaar op rij heeft het Goois Lyceum de Bussumse debatcompetitie gewonnen. Dit jaar werd gedebatteerd over onderwerpen als camerabewaking,

coffeeshops in de buurt van scholen en sport en recreatie voor de jeugd. Die onderwerpen hadden betrekking op de gemeenteraadsverkiezingen.

Leerlingen in de prijzen Ook buiten de school timmeren leerlingen van het Goois Lyceum aan de weg. Zo won Fauve Vertegaal de eerste editie van de scholierenprijsvraag Nederland Vertaalt, georganiseerd door het Prins Bernhard Cultuurfonds. De opdracht was een zo goed mogelijke Nederlandse vertaling te maken van de Engelstalige songtekst Smells like teen spirit van Nirvana. De inzendingen werden beoordeeld door een deskundige jury van schrijvers, vertalers, een docent Engels en een singer-songwriter. Vwo-leerlinge Barbara Seelt viel begin dit jaar in de prijzen tijdens het 19e wereldkampioenschap Line dance van de United Country Western Dance Council in Nashville, Amerika. Met haar zelfbedachte dans werd ze op het onderdeel choreografie wereldkampioene. In de categorieën Line dance teen intermediate en Showcase werd ze tweede.

Rugbyers verbazen Een team van het Goois Lyceum is er in geslaagd het Touch Rugby Toernooi voor scholieren bij Rugbyclub ’t Gooi op zijn naam te schrijven. Dit tot verbazing van menigeen, want het team had slechts drie trainingen achter de rug. In totaal namen in oktober 150 scholieren van scholen

6

uit Bussum, Naarden, Weesp, Almere, Hilversum en Laren deel aan het toernooi. Het team van het Goois Lyceum deed mee in de categorie onder vijftien jaar en bestond uit één eerste- en tien tweedeklassers, waaronder vier meisjes. Deze ploeg moest het opnemen tegen vijf teams

met ervaren deelnemers uit sportklassen, met jeugdinternationals en veel grotere tegenstanders die al jaren training achter de rug hadden. Een bijzonder sterke prestatie dus! In de finale werd het A. Roland Holst College, de winnaar van alle vorige edities van het toernooi, met 5-4 verslagen.

Tachtig iPads zijn aangeschaft die in een roulerend systeem door alle scholen gebruikt zullen worden. Op welke manier een school de tablets gebruikt, kan verschillen. Juist dat maakt het volgens Jan Verhulst, rector van het Vechtstede College en voorzitter van de ICT-spitsgroep, een interessant experiment. “We willen vooral kijken wat de tablets voor het leren kunnen betekenen. Doordat we met acht scholen zijn, kunnen we verschillende mogelijkheden onderzoeken.” Alle scholen beschikken het komend schooljaar steeds gedurende één periode van tien weken over de iPads. Per school zijn veertig iPads beschikbaar. “Een van de mooie dingen is dat een tablet op tafel ligt”, vervolgt Verhulst. “De leerlingen verdwijnen niet achter een scherm. Je houdt oogcontact. Maar we gaan vooral goed kijken wat het oplevert voor het leerproces. Je hoort vaak dat tablets ‘prettig werken’. Dat moet voor mij dan wel prettiger zijn dan een pc en aantoonbaar. Op het Vechtstede College gaan we de tablets bij Nederlands gebruiken voor het verstrekken van de schrijfopdrachten. Ik ben benieuwd wat het effect is op het leren.”

Leesopdrachten

ICT blijft voor de GSF een speerpunt in de onderwijsvernieuwing, ook nu er financieel even pas op de plaats moet worden gemaakt. “Het probleem met ICT is dat het altijd sneller, beter en hipper kan”, zegt lid van het College van Bestuur Mark de Haas. “Alleen hangt daar een enorm prijskaartje aan. We zullen ons dus elke keer moeten afvragen of de investering een toegevoegde waarde heeft voor het onderwijs, of dat we er geld mee kunnen besparen.” Voor de tablets ziet De Haas volop mogelijkheden. “Het is een forse investering geweest, maar ik verwacht er veel van. Dit is toch de toekomst. Het onderwijs kan er individueler en aantrekkelijker van worden, zeker als we het weten te combineren met slimme, digitale leermiddelen. Een leesopdracht Engels bijvoorbeeld kan op die wijze beter aansluiten bij de belevingswereld van een leerling. Een ‘paardenmeisje’ krijgt dan een heel andere tekst voorgelegd dan een ‘scooterboy’. Terwijl ze toch met dezelfde opdracht bezig zijn.” Het is niet aan het College van Bestuur om het gebruik ervan af te dwingen, stelt hij ook. Het College van Bestuur heeft de experimenten gestimuleerd en gefinancierd. Na een grondige evaluatie kan de school besluiten of en hoe ze er een vervolg aan geven. “De scholen zelf zullen het moeten oppikken. Zij moeten kijken waar ze de tablets inzetten.”

Beheer op afstand

Een ander ICT-project is vanwege bezuinigingen voorlopig uitgesteld. De digitalisering van facturen en post GSF-breed moet

nog even wachten. Toch verwacht De Haas dat hiermee en met andere ICT-projecten op den duur besparingen kunnen worden gerealiseerd. Een project dat om die reden nu wel al wordt doorgevoerd, is het beheer op afstand van de computers. De Haas: “De helpdesk hier op het centraal bureau kan zo sneller reageren bij problemen. Bovendien hoeven de ICT’ers niet elke keer de deur uit om iets op te lossen. Op den duur moet dat tijd, menskracht en dus geld besparen.”

Intranet

Ook het vorig jaar gelanceerde intranet is bedoeld voor besparing en verbetering. Het intranet moet hét communicatiemiddel worden voor alle medewerkers van de scholengroep. De Haas noemt het ‘een voorbeeld van een project waarbij met zo min mogelijk middelen een zo goed mogelijk resultaat is neergezet’. Niet alleen de informatievoorziening verbetert, op den duur verwacht hij er ook een besparing van. Zo is bijvoorbeeld de Flits, het wekelijkse, interne nieuwsbulletin van de GSF, al afgeschaft. “Alle informatie die iemand nodig heeft, is centraal terug te vinden. Formulieren voor een verhuizing, de reiskostenvergoedingen, de cao, interne vacatures. Maar ook verslagen van werkgroepen, projecten en vergaderingen. En uiteraard informatie over onderwijsontwikkelingen. Iedereen die een uurtje per week besteedt aan bijlezen, is op de hoogte van alles wat er binnen de GSF en elders in het onderwijs speelt.”

In memoriam Op 4 juni 2011 is Wilma Schotanus overleden. Wilma werkte sinds 2005 als hoofd administratie op het A. Roland Holst College. In januari 2011 werd zij ziek en na een reeks van onverwachte complicaties is zij overleden. Wilma is 55 jaar geworden. Zij stond bekend om om haar humor, rust en eigenzinnigheid. In de nacht van 8 op 9 juli 2011 is Sydney Vos overleden. Sydney was leerling in klas 1B van het Vechtstede College. Haar overlijden kwam niet onverwacht, Sydney streed al vijf jaar tegen een ernstige ziekte. Wij herinneren haar als een zachtaardig, lief meisje dat met haar standvastigheid bij iedereen heel veel respect afdwong. Op 7 augustus 2011 overleed Jenneke Teppema. Zij werd 53 jaar. Jenneke werkte als mediathecaris op het Vechtstede College. Net voor de zomervakantie vertelde Jenneke dat het niet zo goed met haar ging. Tijdens de vakantie werd zij in het ziekenhuis opgenomen, waar zij overleed. Jenneke heeft zich de afgelopen jaren met veel enthousiasme ingezet voor de mediatheek en daarmee voor het Vechtstede College als geheel. Op vrijdag 16 september 2011 is Jacqueline de Hiep op 52-jarige leeftijd overleden. Zij was al een jaar ernstig ziek. Jacqueline werkte als mediathecaris op het A. Roland Holst College. Tijdens de schooltijd van haar kinderen werkte ze tien jaar lang als enthousiaste vrijwilliger bij de mediatheek. Aansluitend kreeg ze een vaste aanstelling, eerst bij het secretariaat en later in de mediatheek. Jacqueline was een fijne collega.

7

SG Huizermaat

Tekst Suzanne Visser

Relatie en dialoog ‘Leerlingen zijn een serieuze gesprekspartner’

SG Huizermaat Monnickskamp 7 1273 JP Huizen 035 - 528 70 21 [email protected] www.huizermaat.nl vmbo-t, havo en vwo

André Beemsterboer (63) is oud-voorzitter van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) en docent geschie-

Informatie 2012 De open dag op SG Huizermaat voor ouders en leerlingen vindt plaats op zaterdag 28 januari van 10 tot 13 uur. De voorlichtingsavond voor ouders is op donderdag 9 februari vanaf 20 uur.

denis aan het A. Roland Holst College. Megan van de Beek (17) is voorzitter van de leerlingenraad op het A. Roland Holst College, lid van de medezeggenschapsraad (MR) en van de GMR. Hoe kijken zij aan tegen waarden als relatie en dialoog?

Geslaagd 2010-2011 mavo 97% havo 90% vwo 100%

Commitments, the musical

Het verhaal gaat over een zanger en een soulband in het Dublin van de jaren tachtig. Tegen dat decor speelt een prachtig verhaal zich af, vertolkt door leerlingen van SG Huizermaat. De musical werd op de school serieus opgepakt en leerlingen verzorgden alles: van script tot regie, van acteren tot dansen tot zingen. Bijzonder is ook dat de leerlingen uit alle leerjaren van de school komen: van brugklas tot en met 6vwo. Na maanden oefenen werd de musical op 5 en 6 april

2011 vertoond in een echt theater, namelijk het Singer in Laren. Na de voorstellingen in het Singer hebben de bandleden met zangers en zangeressen nog twee keer opgetreden als The Commitments. Eenmaal op het Tramfest en later nog eens in de bioscoop in Huizen.

Kunstexpo

Tekst Annemarie Breeve

De vitrines onder de appartementen in wooncomplex De Regentesse (Huizen) zijn gevuld met kleurrijke kunstwerken van leerlingen van SG Huizermaat. Daartoe maakte Huizermaat een afspraak met de Alliantie, de woningbouwvereniging die De Regentesse beheert. “De ruimte eronder werd niet benut, het is een betonnen hok. Het leek ons een mooie plek voor het exposeren van kunstwerken van onze leerlingen”, vertelt rector Han Doove. “Een

mooie samenwerking, want voor de leerlingen is het een opsteker dat hun werk tentoongesteld wordt en voor de omwonenden fleurt het de omgeving wat op. Bovendien zijn de sokkels waar de kunstwerken op staan, gemaakt door leerlingen van College De Brink.” Elke twee tot drie maanden worden de kunstwerken vervangen. “Het trekt toch wel de aandacht, ik heb van één nieuwe leerling al gehoord dat hij om die reden bij ons op school is gaan kijken.”

Masterclasses

Extra lessen in onderwerpen die je anders niet zo snel krijgt, zoals astronomie, filosofie, Spaans of architectuur. SG Huizermaat biedt het aan leerlingen aan in de Talentstroom en voor leerlingen in havo/vwo 1 en 2. De leerlingen kunnen zich aanmelden voor verschillende masterclasses, maar vrijblijvend is dat niet. Er hoort ook huiswerk bij en een cijfer. Gelukkig is er volop keuze en wordt ook nog rekening gehouden met de dans- en theaterlessen die de school óók aanbiedt.

In de prijzen met Globe Het publiek werd uitgedaagd om mee te denken en verrassende feitjes werden goed gepresenteerd, zo luidde het commentaar van de jury tijdens het Globe Project. Het leverde SG Huizermaat de eerste én de tweede prijs op tijdens de conferentie. De conferentie - onderdeel van een wereldwijd project - vond plaats in de Space Expo in Noordwijk. In 111 betrokken landen worden onder andere op scholen metingen gedaan aan bodem, lucht, water

8

en klimaat. Deze meetresultaten worden verzameld en gebruikt om de toestand van de wereld in kaart te brengen. De leerlingen van Huizermaat presenteerden hun onderzoeksresultaten van metingen in de bodem op de heide bij Blaricum, in het bos bij de Sijsjesberg en in een park in Huizen. Zij voerden het onderzoek uit in het kader van het vak Natuur, Leven en Technologie. De resultaten van zuurgraad, aantal bodemdieren en bodemadem-

haling zijn met elkaar vergeleken en gepresenteerd. De diverse presentaties werden beoordeeld door een vakjury van Nederlandse wetenschappers. De groepjes van Huizermaat onderscheidden zich met gedegen presentaties waarin onderzoeksmethoden vakkundig werden uitgelegd. De conferentie bood de leerlingen inzicht in hun vaardigheid op het gebied van onderzoeken en presenteren.

André Beemsterboer: “Gelijkwaardigheid is voor mij het trefwoord als ik terugdenk aan zestien jaar GMR. Vier voorzitters van het College van Bestuur heb ik zien komen en gaan. Maar of het nu onder Geri Bonhof was, onder Yvonne Kortooms, onder Arjan Kastelein of onder Kees Elsinga, we hebben altijd een gelijkwaardig gesprek gevoerd. Nooit was ik ‘maar de werknemer’. En of het nu in de MR van het Roland Holst was of in de GMR van de GSF, ik heb altijd geprobeerd het belang van het geheel te behartigen. Het moet goed gaan met de werknemers, maar ook met de school en met de GSF. Mijn insteek is bijna altijd polderen geweest. Kort na de fusie hebben we in de GMR één keer tegenover elkaar gestaan. Dat was eens maar nooit weer. Je móet proberen er samen uit te komen, een oplossing zoeken waarin iedereen zich kan vinden. Dat wil niet zeggen dat van plannen dan slappe aftreksels overblijven. Dat heeft de ontwikkeling van de GSF wel laten zien. Het gaat goed met de GSF, zowel organisatorisch als onderwijskundig als financieel. Maar wat weinig mensen zich realiseren: je moet wel blijven werken om dat zo te houden. De belangstelling voor medezeggenschap gaat op en neer. Dit jaar is met de komst van een nieuwe lichting docenten de interesse opgebloeid. Dat is prettig. Ook de belangstelling van leerlingen voor de GMR is op dit moment best behoorlijk. Ik heb het altijd als mijn taak gezien om leerlingen de ruimte te geven en ze te stimuleren die ruimte in te nemen. We hebben in die zestien jaar grote stappen gezet, met de functiemix als recent voorbeeld. Het College van Bestuur had dat goed ingestoken, maar ook wij als GMR hebben er ons uiterste best voor gedaan. Er is een

goed resultaat uit gekomen. Achteraf bleek dat het voor bepaalde collega’s toch minder goed uitpakte, maar dat was onbedoeld en ook dat is opgelost. Daar ben ik terugkijkend nog het meest tevreden over: de manier waarop we altijd ons uiterste best hebben gedaan om goede oplossingen te vinden. In juni heb ik afscheid genomen als GMRvoorzitter. Onlangs was de eerste vergadering van het dagelijks bestuur van de GMR zonder mij. Dat was raar. Maar ook al stop ik met werken, ik blijf nog leuke klussen doen. Alleen dan met de regie over mijn eigen agenda.”

de MR en GMR. Natuurlijk wordt niet alles overgenomen, maar we zijn wel een serieuze gesprekspartner. We zijn bijvoorbeeld best trots op de aanpassingen aan het leerlingenstatuut van de GSF. Er was sprake van dat docenten weer strafregels konden geven. Onzin vinden wij: een educatieve straf is veel zinvoller dan regeltjes schrijven! Gelukkig is er naar ons geluisterd.” Megan van de Beek en André Beemsterboer

Megan van de Beek: “De leerlingenraad op onze school was een tijdlang net een knipperlicht: een paar jaar niet, dan weer wel, dan weer niet. Ik heb de raad nieuw leven in geblazen omdat ik vond dat de stem van de leerlingen niet voldoende werd gehoord. Waarom zou je problemen oplossen tussen docenten en ouders als het ook rechtstreeks tussen docenten en leerlingen kan? Alleen moeten die leerlingen dan wel met één stem spreken. Dat kan in de leerlingenraad als het om praktische schoolzaken gaat. Andere dingen gaan via de MR en GMR. Dat ook daar leerlingen in zitten, ontdekte ik later. Via mijn geschiedenisdocent mijnheer Beemsterboer, toen de GMR-voorzitter, ben ik erin gerold. Inmiddels ben ik wel gewend aan het juridische taalgebruik. Veel kwesties zijn ingewikkelder dan je denkt. Je moet verder kijken dan het belang van je eigen achterban en als je het ergens niet mee eens bent, moet je dat ook kunnen uitleggen. Er wordt nu goed naar leerlingen geluisterd, zowel naar de onderwerpen die de leerlingenraad aandraagt als de suggesties die we doen in

‘Je móet proberen er samen uit te komen’

9

Tekst Michel Schreuder en Annemarie Breeve

Goed onderwijs voor elke leerling

De Fontein & Goois Lyceum

Van vmbo naar havo De overstap van mavo naar havo is soms voor leerlingen net te groot. De Fontein (vmbo-t) en het Goois Lyceum (havo, vwo en gymnasium) besloten samen te werken om zo voor leerlingen deze overstap kansrijker te laten zijn. Leerlingen van De Fontein kunnen in het vierde jaar vmbo-t een aantal vakken op havo-niveau volgen en doen daarna een afsluitende toets. Wordt die met succes gemaakt, dan kunnen ze overstappen naar havo 4 op het Goois Lyceum. “We doen dat ook voor de overstap naar het mbo”, vertelt Adriaan Nagel, directeur van De Fontein. “Leerlingen geven aan of ze naar het mbo of de havo willen. Het gewone lespro-

Excelleren zit in de ambitie van alle scholen van de Gooise Scholen Federatie. Om elke leerling de kans te geven het beste uit zichzelf te halen, is een breed en gevarieerd onderwijsaanbod nodig. Hoe organiseren scholen het onderwijs zodanig dat kansen worden gecreëerd? Een overzicht van bijzonder aanbod op diverse scholen: van praktijkonderwijs tot vwo.

gramma van vmbo-4 geven we in ongeveer 85% van de beschikbare tijd. De ruimte die overblijft is voor de extra stof mbo of havo.” Door de goede samenwerking tussen De Fontein en het Goois Lyceum krijgen meer leerlingen de gelegenheid de juiste opleiding te volgen. Om de aansluiting zo goed mogelijk te laten verlopen, werken docenten van beide scholen samen. Docenten van het Goois Lyceum geven af en toe les op De Fontein, andersom zitten de docenten van de vmbo-school bij de leerlingbesprekingen op het Goois Lyceum. Henk Lenselink, rector van het Goois Lyceum: “Die extra begeleiding voor wiskunde en Nederlands in het examenjaar wordt

bij ons voortgezet. Op het Goois Lyceum komen die leerlingen in een aparte klas 4 havo terecht, waar ook weer extra wiskunde en Nederlands op het programma staan.” Volgens de rector levert het werk resultaat op. “Eind vorig jaar hebben we in 4 havo gemeten. De Fonteinleerlingen waren net zo goed als onze eigen leerlingen. Terwijl de aansluiting voorheen nooit goed was. Dat is wel een succes.” Naast de extra begeleiding in 4 vmbo en 4 havo werken de beide scholen samen in een talentklas. Eerstejaars op De Fontein met potentie kunnen via deze klas na een jaar alsnog overstappen naar de havo.

Casparus College & Vechtstede College

GSF Junior Mavo: kansen voor laatbloeiers Leerlingen die nét buiten de boot vallen. Ze zullen er altijd zijn. Soms is er niets aan te doen, maar het Casparus College en het Vechtstede College in Weesp dachten daar anders over. “Een mooie kans voor de laatbloeiers”, bestempelt directeur Jan Verhulst van het Vechtstede College de GSF Junior Mavo, een samenwerking tussen het Vechtstede en het Casparus College. Leerlingen met een te lage cito-score voor het Vechtstede krijgen binnen de muren van het Casparus twee jaar lang les op vmbo-t-niveau. Wanneer leerlingen na twee jaar op mavo-niveau zitten, mogen ze door naar de derde klas op het Vechtstede. Lukt dat niet, dan vervolgen ze hun vmbo-kopleiding bij het Casparus. Verhulst: “Wij moeten vrij veel leerlingen afwijzen die

Vakcollege haalt het beste uit leerlingen

‘De leerling is de maat als leren niet vanzelf gaat.’ Vanuit die gedachte werkte de Gooise Praktijkschool (GPS) een structuur in leerfasen uit. Leerlingen zitten niet meer in leerjaren, maar in stamgroepen. Daar werken ze individueel door vier leerfasen heen: de persoonlijke oriëntatiefase, de stagevoorbereidende fase, de beroepsoriënterende fase en de uitstroomfase. Leerlingen gaan naar de volgende fase als ze aan de verplichtingen hebben voldaan. Die zijn vooral gebaseerd op de opgedane competenties en vaardigheden. Bovendien is een overstap op meer momenten per jaar mogelijk. In een stamgroep zitten leerlingen in verschillende fasen. Docent en projectleider fasenstructuur René Herrebrugh werkte met twee collega’s de vier fasen uit en koppelde er een competentiemodel aan. “We willen leerlingen voorbereiden op de arbeidsmarkt, daar horen competenties bij. Als je de leerling daarin wilt stimuleren, mag je ook wel eisen stellen. Dat motiveert ook. Je moet er dan wel rekening mee houden dat de één sneller gaat dan de ander. Daarom moet je ook zorgen dat er meer momenten zijn waarop een leerling kan doorstromen. De een is anderhalf jaar bezig met de competenties voor de stagevoorbereidende fase, de andere leerling misschien maar een jaar of korter. Daar willen we op in kunnen spelen.” Dat vraagt nogal wat van de organisatie van de school, bijvoorbeeld als het gaat om roosters maken. Nu kunnen leerlingen twee keer per jaar doorstromen. De doorstroom is soms een kwestie van turven. “We kijken met de leerling naar het gedrag dat bij een competentie hoort. Vertoon je dat gedrag niet, soms, vaak of altijd? Een leerling die op ‘vaak’ uitkomt, mag door. Vorig jaar bij de invoering hebben we alle leerlingen individueel besproken met het team om ze in fasen in te kunnen delen. We hebben dat ook aan de hand van de competenties gedaan. Je ziet nu al dat de manier van werken voor de leerlingen die vorig jaar al hier waren, gesneden koek is. De hele school is in één keer om.” De GPS heeft inmiddels een jaar ervaring met de fasen en het enthousiasme is groot. “Klassikaal lesgeven is verleden tijd, de docent is begeleider van de leerling geworden.” Er is ook een vijfde fase: de nazorg. Leerlingen worden meerdere jaren na het verlaten van de school begeleid en kunnen voor allerlei zaken terugkomen op school, bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding.

10

Niet elke onderwijsvernieuwing is er een ten goede, maar de invoering van het Vakcollege is op College De Brink juichend onthaald. “Je ziet dat leerlingen – óók die met een leerachterstand – voor theorievakken als Nederlands, Engels en wiskunde betere cijfers halen”, zegt directeur Raymond Kok. “Ze zijn veel meer gemotiveerd.” Het Vakcollege is ontstaan uit de behoefte aan meer praktisch onderwijs in het vmbo. Kok: “Onze leerlingen zijn heel praktisch en visueel ingesteld. Wil je hen recht doen, dan zal je daar rekening mee moeten houden. Tijdens het Vakcollege volgen de leerlingen al vanaf dag één een praktisch ingesteld programma, waarbij ze veel opdrachten moeten doen. Ze krijgen daardoor meer inzicht in techniek en leren ook het beroepenveld in de hele sector beter kennen.” College De Brink startte twee jaar geleden met het Vakcollege Techniek. Volgens Kok zijn de resultaten zeer positief: “Door een betere balans van praktijk en theorie zie je dat leerlingen betere leerprestaties neerzetten. Er is echt een significante verbetering zichtbaar.” Dit jaar is ook een start gemaakt met een Vakcollege voor de sectoren Economie en Zorg & Welzijn, onder de noemer Mens & Dienstverlenen. De belangstelling is ook daar groot: de opleiding kon met twee volle klassen van start. Eén van de mooie elementen van het Vakcollege vindt Kok het feit dat talenten echt een kans krijgen. “Docenten zeggen nu al dat je verschillen ziet tussen leerlingen die in de onderbouw het Vakcollege hebben gevolgd en zij die dat niet hebben gedaan. De eersten zijn veel vaardiger en hebben meer inzicht. We verleggen de focus van dingen die een leerling niet kan naar zaken die ze leuk vinden. Ze krijgen zo de ruimte hun talenten te ontwikkelen. Je ziet vervolgens dat veel meer leerlingen excelleren.”

Modern gymnasium trekt leerlingen

Van leerjaren naar leerfasen

Het gymnasium, dé klassieke opleiding bij uitstek in het voortgezet onderwijs, is op het Goois Lyceum in een nieuw jasje gegoten. Leerlingen die het modern gymnasium volgen, leren naast Grieks en Latijn ook andere vakken die van pas komen tijdens een vervolgstudie en een carrière. De school wil daarmee verrijking en verdieping bieden. “Uit gesprekken bleek dat veel leerlingen voor het gymnasium kiezen omdat het de hoogst mogelijke opleiding is”, zegt afdelingsleider brugklassen Rob Schuurmans van het Goois Lyceum. “Latijn en Grieks wordt door ouders en leerlingen als een meerwaarde gezien en de school legt er ook veel nadruk op, maar het was geen reden om voor onze school te kiezen. We merkten dat de gymnasiumklassen steeds kleiner werden. We moesten de leerlingen weer uitdagen, ze meer bieden. Het modern gymnasium biedt versterkt talenonderwijs en we doen veel aan internationalisering. Er is ruim aandacht voor kunst en cultuur, maar daarnaast proberen we vaardigheden als debatteren, presenteren en communiceren op academisch niveau te brengen.” Vooral aan Engels wordt veel aandacht besteed. De leerlingen volgen een programma Cambridge Engels en al vanaf het eerste leerjaar wordt in projecten samengewerkt met Engelstalige scholen in het buitenland. De meest recente stap is een samenwerking met bedrijven als ABN-AMRO om het ondernemerschap van de leerlingen te stimuleren. De vernieuwing van het gymnasium heeft effect, constateert Schuurmans. “Dit jaar hebben we twee volle eerste klassen gymnasium. Dat is wel eens anders geweest.”

tijd verloren en we bieden ze toch een kans een mavo-opleiding te volgen.” Een risico is volgens Verhulst dat deze zwakkere leerlingen nu in één groep bij elkaar zitten. Een minder sterke leerling kan in een overwegend goede groep zich daaraan optrekken. Dat effect is weg. Toch denkt hij dat een derde tot de helft wel zal doorstromen naar de mavo. “In die twee jaar kan er nog veel gebeuren met een kind. Het is wel echt een kans voor ze.” Hoe groot de vraag naar deze GSF Junior Mavo was in Weesp, blijkt. De inschrijving dit jaar leverde een eerste klas op met 25 leerlingen die het mavo-traject gaan volgen.

College De Brink

Goois Lyceum

Gooise Praktijkschool

de cito-norm niet halen. Maar er is altijd een groep waarvan de leerkracht van de basisschool zegt dat er wel potentie in zit, of leerlingen die het heel graag wel willen proberen.” De twijfelgevallen, waar je als schoolleiding langer over na moet denken. Liever excelleren op een passend niveau, dan te hoog grijpen en falen, is de algemene gedachte. De praktijk laat zien dat vijftig procent van de twijfelgevallen, die wél worden toegelaten, het toch niet redt. “Met de GSF Junior Mavo blijft voor leerlingen de toegang naar de mavo een tijdje langer open. Ze kunnen laten zien of ze het kunnen”, aldus Verhulst. Paul Blonk, directeur van het Casparus, vult aan: “Je zou het kunnen zien als uitstel van de keuze voor een onderwijsniveau. Er gaat geen

SG Huizermaat

Hoog- en meerbegaafden Leerlingen die hoog- of meerbegaafd zijn, kunnen op SG Huizermaat terecht in een aparte onderwijsstroom: Talent HZM. Het gaat hier niet om een extra vak of meer huiswerk, maar om een aparte stroming voor deze bijzondere groep leerlingen. Biologiedocent Bart Smoors en docente Nederlands Tanja de Ruijter coördineren het project. Bart deels ook vanuit zijn werk en onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam als vakdidacticus en Tanja als teamleider vwo. “De opkomst van Leonardobasisscholen vraagt om een vervolg in het voortgezet onderwijs”, stelt Bart Smoors. “Hier op school willen we recht doen aan verschillen tussen leerlingen”, vult zijn collega aan. Hoe pak je dat aan? “Inspelen op verschillen tussen leerlingen begint bij meer vraaggestuurd leren. Echter, vragen van leerlingen centraal

stellen, vereist de nodige vaardigheid van de docent”, vertelt Bart. “Daarom zijn we eerst met de docenten aan de slag gegaan. We hebben gevraagd wie deze groep les wil geven en we hebben met hen gekeken naar wat deze leerlingen nodig hebben en hoe dat er in een klas uit komt te zien.” Vraaggestuurd onderwijs betekent dat leerlingen zelf vragen moeten bedenken bij de start van een les. Op Huizermaat wordt tijdens het mentoruur een voorwerp uit de komende vakles gebruikt om vragen mee te genereren. Tanja: “Het zijn allemaal intelligente kinderen, dus cognitieve uitdaging is heel belangrijk, daarnaast hebben ze vaak coaching bij het aanleren van vaardigheden nodig. Dat is een andere invulling van het docentschap.”

11

DE FONTEIN

PRAKTIJKONDERWIJS Big Picture en leerfasen komen samen in nieuwbouw GPS

De Fontein Aagje Dekenlaan 2 1403 HH Bussum 035 - 692 76 76 [email protected] www.defonteinbussum.nl vmbo-t

Tekst Annemarie Breeve

‘Dus dan weten jullie wat er speelt.’ Docenten knikken in de overvolle personeelsruimte. Een collega voegt toe dat ze inderdaad iets had gemerkt aan het genoemde groepje leerlingen en het nu beter kan plaatsen. Het is tijd voor de dagelijkse ‘natrap’, het kwartiertje waarin de opmerkelijkheden van de dag worden besproken op de Gooise Praktijkschool (GPS). ‘Iemand nog iets waar we trots op zijn?’

Informatie 2012 De open dag voor ouders en leerlingen is op zaterdag 28 januari van 10 uur tot 14 uur. De voorlichtingsavond voor ouders is op woensdag 1 februari van 19 tot 21 uur. De lesjesmiddag is op woensdag 8 februari van 13.30 tot 15.30 uur. Geslaagd 2010-2011 mavo 86%

Over de streep

Tekst Annemarie Breeve

“Stap over de streep als je ooit een kind bent geweest.” De leerlingen lopen massaal naar de andere kant van de witte lijn. Twee meisjes blijven staan. “Hadden jullie gedacht dat iedereen zou oversteken?” vraagt de begeleider. “Kijk en zie dat dat niet zo is.” Ze laat het effect van haar woorden indalen bij de groep en praat daarna verder over verwachtingen en levenservaringen. Na eerdere vragen over geweld, drugs, ruzie, eenzaamheid, pesten en zelfmoord, lijkt deze vraag het meest indruk te maken. Het respect-teken wordt de beide meisjes met twee handen gegeven en zodra het kan, rent de groep terug om de achterblijvers te omhelzen. Het is Challenge Day voor De Fontein. De school werkte in het voorjaar mee aan het KRO-programma Over de streep. Negentig derdejaars brachten met elkaar een dag door om elkaar beter te leren kennen en begrijpen. “Het is een mooie manier om kinderen bewust te maken van hoe ze met elkaar omgaan”, vertelt directeur Adriaan Nagel. “Het gaat over hoe ze zijn geworden wie ze zijn en welke vooroordelen er bestaan.” Aan het eind van de dag wordt een witte lijn getrokken en kunnen kinderen - zonder verdere uitleg - oversteken of niet. Zijn er in jouw gezin problemen met drugs? Heb je wel eens geweld meegemaakt? Voel je je

wel eens eenzaam? De leerlingen laten openhartig hun ware kleuren zien, aan elkaar, maar ook voor de camera. “Er is heel zorgvuldig gehandeld. Zo hebben we een voorvertoning gehad op school met alle ouders erbij. Ouders en leerlingen konden aangeven of ze ergens bezwaar tegen hadden. Het mooie is dat ouders juist dichter bij hun kinderen kwamen. Een vader vroeg hoe hij het contact met zijn dochter weer kon herstellen, een andere ouder liet weten dat hij voor het eerst in zes jaar weer met zijn kind had gelachen en gehuild. Daarnaast zijn we tijdens de opnamen heel goed begeleid. Het Amerikaanse team was heel professioneel, maar er stond ook een flinke groep vrijwilligers - trainers, psychologen en hulpverleners - klaar om kinderen op te vangen of in te grijpen als dat nodig was.” Volgens Nagel zakt het effect van de dag na verloop van tijd wel weg, maar merkt hij dat er bij een probleem snel kan worden teruggegrepen op de dag. “Soms is het voldoende om het respect-gebaar even te maken.” De aflevering van Over de Streep met De Fontein is nog te zien op uitzendinggemist.nl.

In het verleden duiken met ICT Uitdagend, eigentijds onderwijs dat aansluit bij de interesse van de leerling, met als resultaat een actieve leerhouding en dus een hoger rendement. Hoe vertaal je dat uitgangspunt praktisch naar een les waar een klas mee aan de slag kan? De Fontein zocht het antwoord in ICT en wilde kijken of leerlingen via ICT een geschiedenismodule konden doorlopen. Zonder boeken en interactief. Het project ging over Boeren & Jagers en Grieken & Romeinen. De leerlingen hadden via links meteen filmpjes, plaatjes en andere relevante informatie tot hun beschikking, wat zeer motiverend werkte. Leren op deze manier werd door menigeen met argusogen bekeken: het zou te speels zijn en te weinig met leren te maken hebben. De resultaten bewezen dat er wel degelijk veel was geleerd en lieten ook zien dat de leerstof compleet was behandeld. Bijkomend voordeel: de docenten zijn overtuigd en willen ermee aan de slag. “Het tablets-project van de GSF is hier met veel enthousiasme ontvangen”, aldus directeur Adriaan Nagel.

Trrrrrrring ‘Alles draait om de eenvoud.’ Het Goede Doel zong het jaren geleden. De Fontein vond een kleine oplossing voor een grote vraag. Lessen worden voortaan aan- en afgekondigd met een bel. Lessen duren vijftig minuten. Tussen de lessen is er vijf minuten om boeken om te ruilen, naar het

12

toilet te gaan en van lokaal te wisselen. Is de bel weer gegaan, dan zit iedereen op zijn plek, klaar voor de volle vijftig minuten onderwijstijd. Adriaan Nagel: “Er wordt nu veel gesproken over opbrengstgericht werken en effectieve onderwijstijd. Veel lestijd ging verloren doordat leerlingen

“Leerlingen beginnen en eindigen de dag op deze school met hun stamgroep en hun mentor”, vertelt directeur Erna van Dijk. “We besloten met het medewerkersteam ook zo’n begin en afronding te houden. De bijzonderheden, maar ook altijd iets positiefs, zodat we de dag goed eindigen.” Het klinkt Amerikaans en dat is het ook. The Big Picture heet het uit de Verenigde Staten overgewaaide idee. De GPS nam er uit over wat toepasbaar is in de Nederlandse setting. “Big Picture-inspired noemen we dat”, voegt Erna toe.

Levensecht

De personeelsruimte waar de ‘aftrap’ en ‘natrap’ dagelijks worden gehouden, kijkt uit op de ingang van de school en over het plein. De ingang heeft hoge ramen. Zo kijkt men bijna door de school heen. In het gebouw zijn de kleuren rustig en de gangen breed. De ene helft van de school is ingericht met praktijkruimtes, aan de andere kant liggen de kleinere lokalen voor de stamgroepen. Is dat ook Big Picture? “Deels wel”, antwoordt teamleider boven-

bouw en bouwcoördinator René Knoester. “De architect heeft onze onderwijsvisie heel goed weten te vertalen naar het gebouw. Het is transparant, rustig en een échte school voor voortgezet onderwijs. De leerlingen zijn trots dat ze hier naar toe mogen.” Erna van Dijk: “Een verschil met de scholen in Amerika zijn onze praktijkruimtes. Wij laten leerlingen binnen de school met veel dingen kennismaken en experimenteren. We hebben bijvoorbeeld een winkel, een garage, een hout- en metaalbewerkingsafdeling en een restaurant met professionele keuken. Dat zul je op de Big Picture-scholen niet vinden, daar leren leerlingen praktijkvaardigheden buiten de school. Wel maken wij leren zo levensecht mogelijk. Er is bijvoorbeeld ook een woonhuis, waar leerlingen kunnen leren hoe ze zelfstandig moeten wonen. We halen zoveel mogelijk de omgeving en de ouders de school in.”

Tempo

In 2006 fuseerden de twee scholen voor praktijkonderwijs in het Gooi tot de Gooise Praktijkschool. In plaats van de twee bestaande onderwijsvisies naast elkaar te zetten, besloot men met een geheel nieuw concept te starten. Het werd The Big Picture, waarbij de leerling centraal staat en de omgeving bij het leren wordt betrokken. Belangrijkste uitgangspunt: de leerling is de maat als leren niet vanzelf gaat.

Leerfasen

Dat laatste was ook reden voor de school om na te denken over de leerjarenstructuur die tot dat moment werd gehanteerd. “Als je de leerling wilt stimuleren, mag je ook wel eisen stellen. Maar de een gaat sneller dan de ander, dus daar moet je dan wel op inspelen”, vertelt René Herrebrugh, naast docent ook projectleider fasenstructuur. Hij ontwikkelde een opzet in leerfasen, waarbij de leerling naar de

volgende fase gaat wanneer hij daaraan toe is. Of een leerling zover is, wordt vooral bekeken aan de hand van een competentie-overzicht. Aan die competenties werken leerlingen heel gestructureerd vanuit een persoonlijk leerplan. Erna van Dijk: “Het persoonlijk leerplan gaat uit van de passie, interesses en mogelijkheden van de leerling. Het wordt met de leerling gemaakt én met de ouders besproken. Alle leerlingen hebben daarna eens in de vier weken een coachingsgesprek om hen stapsgewijs naar de volgende fase te helpen.”

Branchediploma

De structuur is anders, maar het einddoel blijft een leerling die een plaats kan vinden op de arbeidsmarkt. René Knoester: “We zijn bijvoorbeeld bijzonder trots op ons branchediploma Horeca. Onze leerlingen scoren daarop landelijk heel hoog. Je kunt hier verschillende branchecertificaten halen en zelfs een AKA-diploma, maar we blijven benadrukken dat iedereen bij ons evenveel waarde heeft. Een diploma hoeft niet.” De school houdt de leerlingen ook nog een tijdje vast na het verlaten van de school. Deze nazorg wordt de vijfde fase genoemd. “Tot twee jaar na het verlaten van de school worden leerlingen actief gevolgd om te kijken of het goed gaat. Ze kunnen dan rekenen op hulp met bepaalde zaken. Zo is er nu huiswerkbegeleiding voor schoolverlaters. Leerlingen die door zijn gegaan met een beroepsopleiding bijvoorbeeld, maar ook leerlingen die hun rij-examen willen afleggen en hulp nodig hebben bij het bestuderen van de theorie.” Erna van Dijk keek uit naar de start van het nieuwe schooljaar. “We kunnen nu voor het eerst een heel schooljaar ons concept in dit nieuwe pand gaan uitvoeren. En alle tijd en energie is dan ook volledig beschikbaar voor het primaire proces, het onderwijs.”

Leerfasen in het praktijkonderwijs

Er zijn vier leerfasen binnen de school. De persoonlijke oriëntatiefase, de stagevoorbereidende fase, de beroepsoriënterende fase en de uitstroomfase. Een leerling gaat naar een volgende fase als hij bepaalde competenties en vaardigheden beheerst. De nazorg wordt beschouwd als de vijfde leerfase. De leerling wordt na het verlaten van de school soms wel meerdere jaren - begeleid. Kijk ook op pagina 10!

bijvoorbeeld al opstonden als de les nog niet voorbij was. Anders haalden ze de volgende les niet op tijd. Nu is er duidelijkheid. Ook voor de docent trouwens. Die heeft voortaan echt vijftig minuten lestijd en moet goed bedenken hoe hij die invult.”

13

Locatie Schuttersweg Schuttersweg 26 1217 PZ Hilversum

GSF-scholen willen zich onderscheiden met kwaliteit

035 624 78 63 [email protected] www.rolandholst.nl mavo, havo en vwo

Tekst Michel Schreuder

Met de invoering van een keurmerk is de GSF afgelopen jaar begonnen de kwaliteit van het onderwijs nog verder te verbeteren. Eén van de scholen die aan de weg timmert, is het Goois Lyceum. De school wil excellent onderwijs geven en zo het beste uit de leerlingen naar boven halen.

Informatie 2012 De voorlichtingsavond voor ouders in het gebouw aan de Jonkerweg is op woensdag 18 januari vanaf 19.30 uur. De open avond voor ouders en leerlingen in beide gebouwen is op vrijdag 27 januari van 19 tot 21 uur. De open dag voor ouders en leerlingen in beide gebouwen is op zaterdag 28 januari van 10.30 tot 12.30 uur. De kennismakingslessen voor leerlingen van groep acht zijn op woensdag 15 februari van 14.15 tot 16.15 uur. Geslaagd 2010-2011 mavo 91% havo 88% vwo 91%

Muzikale uitwisseling

Ook dit jaar namen leerlingen van het A. Roland Holst College enthousiast deel aan de uitwisseling die de Rotary Hilversum organiseerde, deze keer met de Rotary Braunschweig in Duitsland. Acht leerlingen uit de bovenbouw havo en vwo ontmoetten daar leeftijdgenoten met wie ze onder leiding van een professional in één weekend een presentatie maakten. Dit jaar was het thema ‘muziek’. Er was een zangcoach uit Wenen ingevlogen die les gaf in het gebruik van de stem en de ademhaling. Daarnaast hadden de leerlingen de beschikking

over veel muziekinstrumenten. Dit resulteerde na anderhalve dag hard werken op zaterdagavond in een muzikaal optreden waar de stukken van afvlogen. De leerlingen waarderen dit soort uitjes en contacten met buitenlandse leeftijdgenoten enorm. Ze leggen leuke contacten, maken muziek en leren in de praktijk Engels spreken. De voertaal was Engels, een taal die de Duitsers volgens de leerlingen van het Roland Holst College ‘schattig’ spraken.

Mobieltje in het verkeer Je houdt je hart vast als je ziet hoe leerlingen zich in het verkeer gedragen. Ze storten zich er letterlijk in! Vooral als ze samen zijn, dan zijn ze meer met elkaar bezig dan met het verkeer om hen heen. Je kunt hopen dat er een beschermengeltje op hun schouder zit. Het A. Roland Holst College koos een andere aanpak, namelijk verkeerseducatie. Niet alleen regels aanleren, maar praten over verkeer en zo brugklassers bewust maken van de gevaren. Een nagebouwd kruispunt in een gymnastiekzaal. Compleet met

Weg van het zesje, op naar de uitdaging

Tekst Michel Schreuder

A. ROLAND HOLST COLLEGE 14

A. Roland Holst College Locatie Jonkerweg Jonkerweg 31 1217 PM Hilversum

verkeerslichten en zebrapaden. En in dat decor debatteren over verkeer. Dat is in vogelvlucht het concept van het Kruispunt, een project van TeamAlert over verkeer, verkeersveiligheid en de regels die daar bij horen. De school hoopt dat de leerlingen door het debat serieus gaan nadenken over hun eigen verkeersgedrag. Er werd gedebatteerd over een aantal stellingen, zoals ‘je mag met zijn drieën naast elkaar fietsen’, ‘meisjes zijn gevaarlijker dan jongens in het verkeer’, ‘mobiele telefoons in het verkeer: moet kunnen!’ en

“Een breuk met het verleden.” Zo noemt rector Henk Lenselink van het Goois Lyceum de stap die zijn school momenteel zet. “Vroeger was alles erop gericht te zorgen dat zoveel mogelijk leerlingen een diploma haalden. Natuurlijk willen we dat nog steeds. En natuurlijk blijven we aandacht besteden aan zorgleerlingen. We willen echter af van de zesjescultuur. Wij willen excellente leerlingen extra uitdagen.” Het Goois Lyceum scoort al jaren uitstekend in de resultaten van de onderwijsinspectie. De school zelf vindt dat echter niet genoeg. “De basis is in orde, maar we willen verder. Wij willen de beste school in de regio zijn”, zegt de rector. “Wij streven naar excellentie, willen buitengewone leerlingen stimuleren een stapje harder te lopen. Er wordt gewerkt aan een nieuw schoolplan en dit idee is daarin richtinggevend.” De afgelopen jaren is al veel gedaan om de weg naar de top in te zetten. Zo werd de school twee jaar terug een Technasium. Met subsidie van de gemeente is de hele derde verdieping daartoe verbouwd tot een moderne, goed geoutilleerde onderwijs- en onderzoeksruimte.

Bèta Plus ‘verkeersboetes moeten flink hoger!’ Vooral de stelling over het verschil tussen jongens en meisjes in het verkeer deed de emoties hoog oplopen. Een deskundige jury, bestaande uit docenten en ouders, beoordeelde de bijdragen aan het debat op lef, reactie en argumentatie. De winnaars - Hanna van der Spek, Denise Paris en Michel Heus - gingen met een grote beker naar huis en met de mogelijkheid om deel te nemen aan het landelijk debat over verkeersveiligheid.

Stapje voor stapje wordt de excellentie verder in het onderwijsprogramma ingebouwd, zowel op klassikaal als individueel niveau. Volgens Lenselink is het een zoektocht. “De onderwijskundige teams gaan dit jaar werken aan leerstijlen en leerstrategieën, met als doel het leerren-

dement omhoog te krijgen.” In de eerste klassen van het gymnasium is Bèta Plus van start gegaan. Lenselink: “Leerlingen krijgen een programma aangeboden met extra wiskunde en extra science. Het is een experiment op een volledige klas gebaseerd, met als doel te kijken hoe we kunnen differentiëren in klassenverband: hoe kun je in een klas excellente leerlingen extra bedienen.” Het tweede experiment op het Goois Lyceum is gericht op het individu. In de derde klas Technasium zijn twaalf leerlingen geselecteerd, die een Bèta Excellent Programma volgen, in samenwerking met het Junior College van de Universiteit van Utrecht. De leerlingen krijgen extra practica en extra wiskunde. “En dat alles met de slogan: we gaan voor de tien”, aldus de rector.

Keurmerk

Afgelopen schooljaar is binnen de Gooise Scholen Federatie voor het eerst geëxperimenteerd met het GSF-keurmerk. Aan de hand van acht criteria is geprobeerd aan te geven wat de kwaliteiten zijn van elke school en waar nog aan moet worden gewerkt. “Met het keurmerk wil de GSF haar ambities op het gebied van onderwijskwaliteit zichtbaar maken”, zegt Kees Elsinga, voorzitter van het College van Bestuur. “Het feit dat je als school bij de GSF hoort, moet een zekere uitdaging inhouden om je op elk mogelijk terrein zo goed mogelijk te onderscheiden.” Scholen wordt elk jaar

op tal van manieren de maat genomen. Door de onderwijsinspectie, in de jaarlijkse lijstjes van Elsevier en Trouw en met enquêtes onder ouders, leerlingen en personeel. De GSF maakt voor haar keurmerk gebruik van al die gegevens, maar laat het daar niet bij. “Elke school heeft zelf in beeld gebracht waar de sterke en zwakke punten liggen”, zegt Elsinga. “En het College van Bestuur heeft dat ook gedaan. Die resultaten hebben we naast elkaar gelegd en daarover zijn we met elkaar in gesprek gegaan.”

Inspectie

Volgens Elsinga staat het keurmerk nog in de kinderschoenen: “Het is ingewikkeld om het op een goede manier in te vullen. Als je het hebt over de tevredenheid van ouders en leerlingen, kun je zeggen: er zijn vragenlijsten. Maar leveren die voldoende duidelijke gegevens op? Datzelfde geldt voor de visie op onderwijs. Iedere school heeft een visie, maar hoe scoor je dat? Daarin moeten we eerst nog een slag verder komen. Wat we uiteindelijk willen bereiken met dit instrument is niet meer afhankelijk zijn van de onderwijsinspectie, maar de inspectie een stap vóór blijven. We willen nog voordat de inspectie komt, onszelf al beoordelen en kijken of er belangrijke verbeterpunten zijn. Zo kunnen we veel slagvaardiger reageren op veranderingen. Dat is ook wat de inspectie graag ziet: een schoolbestuur dat een goed kwaliteitssysteem heeft, zodat het toezicht veel verder op afstand gezet kan worden.” Volgend jaar wordt gekeken of het keurmerk verder kan worden uitgebreid. Elsinga: “Momenteel zijn de criteria vooral gericht op het onderwijs. We onderzoeken of personeel en organisatie daarbij betrokken kunnen worden, zodat gegevens als bijvoorbeeld ziekteverzuim ook in het oordeel kunnen worden meegewogen.”

15

Professionaliteit & leiderschap

Gooise Praktijkschool Laapersboog 5 1213 VC Hilversum 035 - 626 40 40 [email protected] www.gooisepraktijkschool.nl praktijkonderwijs

‘Het gaat erom dat we het als collectief goed doen’

Informatie 2012 De open dag is op woensdag 8 februari van 15.30 uur tot 19 uur.

Adriaan Nagel is directeur van De Fontein in professionaliteit en leiderschap. Ingrid is

Geslaagd 2010-2011 Getuigschrift praktijkonderwijs: 55 leerlingen Brancheopleiding Horeca-assistent: 7 leerlingen (100%) Doen in groen: 8 leerlingen (100%) • mbo-niveau 1: 5 leerlingen • basis: 1 leerling • gevorderd/expert: 2 leerlingen Arbeidsmarkt gekwalificeerd assistent (AKA) mbo-niveau 1: 9 leerlingen (100%)

sinds februari 2010 teamleider bovenbouw op De Fontein en nam deel aan de managementkweekvijver. ‘We hebben nu een krachtig management en kunnen leiderschap tonen’.

Eva Lipke genomineerd docent van het jaar Uit 718 voordrachten koos een landelijke jury 34 genomineerden voor de eretitel Docent van het jaar. Eva Lipke, docente van de Gooise Praktijkschool, zat bij de laatste 34 kandidaten. De uiteindelijke verkiezing vond plaats op 2 oktober in Hilversum.

Supertrots waren de leerlingen op hun docente en dat de titel aan haar neus voorbij ging, vonden collega’s en leerlingen van de GPS onbegrijpelijk. Zij vinden Eva sowieso ‘lerares van het jaar’.

Geachte Majesteit De leerlingen van Doen in Groen namen in het najaar een kijkje in de tuin van Kasteel Drakensteyn. Ze hadden gehoord dat Hare Majesteit de Koningin daar wellicht weer zou gaan wonen. De leerlingen aarzelden niet en schreven een brief, waarin ze de koningin aanboden haar tuin te helpen onder-

houden. Binnen korte tijd kwam er antwoord van de secretaris van koningin Beatrix. Na overleg met de tuinman van de koningin was besloten dat extra hulp niet nodig was. Wel werden de leerlingen uitvoerig bedankt voor hun originele aanbod.

Zes keer heftruck-certificaat Na een pittige theorietoets en een gevreesd praktijkexamen konden in mei zes leerlingen van de Gooise Praktijkschool opgelucht adem halen: zij zijn gecertificeerd heftruckchauffeur. Onder de zes leerlingen bevindt zich ook een meisje. Met het diploma hebben de leerlingen hun kansen voor de arbeidsmarkt extra vergroot. Ze kunnen immers veilig werken met een heftruck én dat aantonen met een diploma!

Zwemkampioen Marlou naar de Paralympics De Gooise Praktijkschool is enorm trots op zwemkampioene Marlou van der Kulk. Marlou begon op haar twaalfde met wedstrijdzwemmen en met succes! Vorig jaar werd de inmiddels zeventienjarige scholiere wereldkampioen op twee afstanden (200 meter vrije slag en 100 meter rugslag). In 2011 behaalde ze op die beide afstanden goud tijdens de Europese

Kampioenschappen. In 2012 doet ze in Londen mee aan de Paralympics. Het wordt een jaar keihard trainen voor Marlou, maar ze heeft dat er zeker voor over. School zal ze gedeeltelijk via zelfstudie doen en ze zal twee jaar over het laatste jaar doen. Veel succes Marlou komende zomer in Engeland!

Hoge cijfers in de horeca Zeven leerlingen hebben in mei 2011 met het examen Keukenvaardigheden Restaurant hun opleiding aan de Gooise Praktijkschool afgerond. Het examen begon met het theoretische gedeelte over materialen en apparatenkennis,

Teamleider Ingrid Snoeker met directeur Adriaan Nagel

Bussum. Hij praat met Ingrid Snoeker over

Tekst Annemarie Breeve

Gooise Praktijkschool 16

Tekst Suzanne Visser

productherkenning en kennis van vaktheorie, zoals hygiëne. Daarna moesten de leerlingen in anderhalf uur een compleet menu koken. Alle zeven leerlingen zijn met zeer hoge cijfers geslaagd!

Adriaan Nagel:“Verantwoordelijkheidsbesef, dat is voor mij nauw verbonden met professionaliteit en leiderschap. De houding: deze taak is voor mij en ik zorg dat die op zo’n manier wordt uitgevoerd dat de organisatie er de meeste baat bij heeft. Niet op de manier die mij persoonlijk het beste uitkomt en ook niet op zo’n manier dat ik er zo snel mogelijk van af ben, maar zodanig dat het belang van de school als geheel, het belang van het collectief, voorop staat. In Ingrid herken ik die houding. Eind 2009 gaf ze aan dat ze de managementkweekvijver wilde doen en teamleider wilde worden. Daar stond ik helemaal achter. Ze werd onmiddellijk als leidinggevende geaccepteerd, ook door de mensen die een paar weken daarvoor nog tegenover haar aan tafel zaten als leden van de sollicitatiecommissie. Dat duidt op natuurlijk overwicht en dat heb je nodig, anders ga je de baas spélen in plaats van de baas zijn. De baas spelen, daar erger ik me blauw aan. De baas zijn, is voor een school heel belangrijk. Het maakt niet uit waarover je de leiding hebt: of het de mediatheek is, een team of de school als geheel. Duidelijk zijn,

beslissingen nemen. Wat dat betreft hebben we op De Fontein de laatste jaren een grote stap gezet. Door een groot aantal wisselingen had het een tijdlang aan leiderschap ontbroken. Maar nu hebben we een krachtig management en kunnen we eindelijk leiderschap tonen.” Ingrid Snoeker: “Adriaan is een professional, een oude rot in het vak. Leiderschap zit hem in het bloed. Situationeel leidinggeven kun je trainen: rollenspellen, casussen, in praktische zin kun je van alles leren. Maar een leider zijn, dat moet in je kerncompetenties zitten. Je hebt een eigen stijl en die moet je trouw blijven. Ga je een rol spelen, dan hebben mensen dat snel door. Ik ging het kweekvijvertraject niet in met de verwachting dat ik daar zou leren een leider te worden. Wel was het een manier om de rugzak die ik al droeg, met gereedschappen te vullen. Dat het traject parallel liep met mijn start als teamleider, was ideaal. Ik heb veel plezier gehad van het directe contact met ‘lotgenoten’ van andere scholen uit de GSF. Er ontstond een blijvend netwerk. Heb ik een vraag, dan kan ik altijd een maatje uit de cursus mailen. In het dagelijkse schoolleven is Adriaan mijn coach. Zijn professionaliteit

maakt mij beter in mijn werk. Ik waardeer zijn zakelijkheid, expertise, daadkracht en empathie. Voor mij hoort dat allemaal bij professionaliteit. Dat geldt even goed voor docenten trouwens.” Adriaan Nagel: “Docenten zijn nog niet altijd even organisatiegericht en –bewust. Individuele belangen – van een leerling, een collega of van henzelf – gaan nogal eens boven het organisatiebelang. Het is wel te verklaren, want lange tijd deden docenten hun eigen ‘ding’ en was het niet gewoon om je als team op te stellen. Je dronk samen koffie, maar je leverde geen collectieve prestatie. Daar werken we op De Fontein nu hard aan. Als het Nederlands elftal wint, zeggen we toch ook niet: Sneijder heeft gewonnen? Het gaat erom dat we het als collectief goed doen. We zijn allemaal schakels in het geheel van de school. Laat een ander een steek vallen, dan hoort daarbij dat je die persoon daarop aanspreekt. Iedereen heeft een opvatting over zijn collega’s, over Ingrid, over mij. Die opvatting over mij kan mij helpen mijn werk beter te doen. Als je elkaar dat soort feedback niet geeft, doe je elkaar tekort.”

‘De baas spelen, daar erger ik me blauw aan. De baas zijn, is voor een school heel belangrijk’

17

Tekst Michel Schreuder

Verantwoording

Drie van de achttien onderwijsafdelingen binnen de GSF scoorden vorig jaar onvoldoende volgens de onderwijsinspectie. In alle drie de gevallen was dat een gevolg van resultaten uit vroeger jaren. “Het geeft een vertekend beeld, omdat het oordeel van de inspectie is gebaseerd op een periode van drie jaar”, zegt de voorzitter van het College van Bestuur, Kees Elsinga. “Op alle scholen is keihard gewerkt aan verbeteringen. En met resultaat.” Bij het opbrengstenoordeel kijkt de inspectie per onderwijssoort van de school naar examenresultaten, doorstroom in de onderbouw, rendement in de bovenbouw en het verschil tussen schoolexamens en centrale examens. Afgelopen jaar was voor De Fontein (vmbo-t) het opbrengstenoordeel onvoldoende. De gemengd/ theoretische leerweg van College De Brink en de vwo-afdeling van SG Huizermaat kregen in 2009 ook al een ‘rood stipje’. Beide scholen werkten toen al hard om het onderwijs te verbeteren. De onderwijsopbrengsten op de vwo-afdeling van SG Huizermaat zijn de afgelopen jaren zo goed verbeterd dat de rode stip van de inspectie verdwenen is. De verwachting is dat College De Brink

hoort bij hedendaags onderwijs Dagelijks bezoeken zo’n 6500 leerlingen de scholen van de Gooise Scholen Federatie. Een schoolbestuur moet daarom ook verantwoording afleggen over de kwaliteit van het genoten onderwijs. Ook de verantwoording in harde cijfers telt. Is de organisatie financieel gezond, zodat onderwijs gegarandeerd blijft? Investeert de GSF voldoende in vernieuwing en verbetering? Hoe zijn de examenresultaten? Wat is het oordeel van de inspectie?

Bezuinigingen bij GSF hebben resultaat Afgelopen schooljaar heeft de Gooise Scholen Federatie fors bezuinigd. En met resultaat: het tekort van de afgelopen jaren wordt omgebogen. “Iedereen heeft offers moeten brengen”, kijkt Mark de Haas, lid van het College van Bestuur, terug op de bezuinigingsoperatie die in het schooljaar 2010/2011 is uitgevoerd. “Er is onder meer bespaard op de inhuur van personeel en formatieuitbreiding. Extra investeringen zijn uitgesteld. We hebben wel getracht de bezuinigingen zo veel mogelijk buiten de klas te houden. De besparingen moeten het onderwijs zo min mogelijk treffen.” Het exploitatietekort is in het kalenderjaarjaar 2010 teruggebracht tot zo’n half miljoen euro. Vanaf 2011 verwacht de GSF weer quitte te spelen. “De bezuinigingsdoelstellingen zijn gehaald”, zegt De Haas. “Overigens wordt dat pas in de volgende jaarrekening echt zichtbaar, omdat het financieel jaar altijd achterloopt op het schooljaar.”

Reservering

Wie de jaarrekening van 2010 bekijkt, ziet iets opmerkelijks: in plaats van het tekort van een half miljoen staat er helemaal onderaan een plus van vier ton. Op het eerste gezicht zou dat betekenen dat bezuinigen helemaal niet nodig is. Er is immers geld over. “Maar dat is schijn”, zegt De Haas. De rijksoverheid heeft het afgelopen jaar grote subsidiebedragen uitgekeerd voor onder meer het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de invoering van de functiemix. Dat geld staat in 2010 verplicht als inkomsten in de boeken, maar is ten dele gereserveerd voor latere jaren (in totaal 965.000 euro). Wanneer en waarvoor het geld in de toekomst wordt uitgegeven, staat dus al vast. “Het zijn potjes voor de komende jaren, die we in 2010 in de jaarrekening hebben moeten opnemen”, zegt De Haas. “Dat geeft dus een vertekend beeld, omdat de rekening die bij de subsidie hoort pas later komt.”

1.389 10.451 11.840 21.390

Passiva Eigen Vermogen 7.934 Voorzieningen 2.887 Kortlopende schulden 10.021 Totaal Passiva 20.842

7.531 2.728 11.131 21.390

Hand op de knip

de gooise scholen federatie had in het

totaal GSF

Ondanks de bezuinigingen zal er altijd geld moeten blijven om te investeren in de kwaliteit van het onderwijs. Wel wordt bij elke uitgave gekeken naar het rendement, met name als het om ICT gaat. “Er wordt altijd gezegd dat automatisering zichzelf uiteindelijk terugverdient”, zegt De Haas. “In de praktijk lukt het altijd wel om de rekening te betalen, maar extra geld besparen gaat nog niet altijd goed. Daar moeten we nog beter in worden.” Ook wordt de komende jaren wel geïnvesteerd in gebouwen. Daarbij wordt de samenwerking met de gemeenten nadrukkelijk gezocht. De Haas: “Normaal gesproken is nieuwbouw van een school voor kosten van de gemeente. Interne verbouwingen komen voor rekening van het schoolbestuur. Maar er is een grijs gebied. De verbouwing van het Goois Lyceum tot Technasium bijvoorbeeld is voor tachtig procent door de gemeente Bussum betaald. Ik denk dat dergelijke constructies in de toekomst meer zullen voorkomen. We willen kijken of dat bij de verbouwing van het Vechtstede College ook in goede samenwerking met de gemeente Weesp kan.”

2010 Baten Rijksvergoedingen OCW 48.358 Overige rijksbijdragen 670 Overige baten 2.518 Totaal baten 51.546 Lasten Personeelslasten 40.449 Afschrijvingen 1.183 Huisvestingslasten 2.527 Overige lasten 7.134 Totaal lasten 51.293 Saldo baten en lasten 253 Totaal financiële baten 155 Totaal financiële lasten 5 Saldo financiële baten en lasten 150 Resultaat 403

daarin snel zal volgen. Dat van rood naar groen gaan voor deze scholen enige tijd duurde, komt volgens Elsinga omdat er met een meerjarig gemiddelde wordt gewerkt. Directeur Raymond Kok van College De Brink is het daar roerend mee eens. Bij de onderwijsinspectie gingen twee jaar terug de alarmbellen rinkelen omdat er op vmbo-t-niveau een te groot verschil zat tussen de cijfers van de gemiddelde schoolexamens en die van de landelijke examens. Kok: “We hebben er heel veel werk in gestoken en de resultaten spectaculair verbeterd. We wisten ook precies waar het aan lag. Als school zijn we heel erg gefocust op het geven van kansen en mogelijkheden aan de leerling, maar we moesten dit op een andere manier inrichten om de opbrengst te vergroten. Daarin zijn we geslaagd. Het centraal examen en schoolexamen zijn afgelopen jaar zo goed gemaakt, dat de inspecteur zijn bewondering en verbazing er over heeft uitgesproken dat we de zaken zo snel op orde hadden. Volgend jaar scoren we gewoon weer voldoende.”

schooljaar 2010-2011 6.562 leerlingen ‘10-’11 ‘09-’10 onder haar hoede. De Fontein 3,5% 5,1% Goois Lyceum 5,7% 5,4% SG Huizermaat 6,0% 5,1% De Fontein 388 College De Brink 8,0% 7,6% Goois Lyceum 1.048 Casparus College 5,1% 6,4% SG Huizermaat 989 Vechtstede College 5,8% 7,1% College De Brink (inclusief ISK) 1.017 Gooise Praktijkschool 2,4% 1,6% Casparus College 304 A. Roland Holst College 3,0% 4,9% Vechtstede College 1.105 Gooise Praktijkschool 205 totaal GSF 5,5% 5,9% A. Roland Holst College 1.506

Investeren

2009 5.586 3.964 9.550

netto lesuitval

Ook de komende jaren wordt de hand op de knip gehouden. De reserves zijn ruim voldoende, maar de organisatie kan het zich niet permitteren elk jaar verlies te maken, aldus De Haas. De GSF heeft afgelopen jaar onderzoek laten doen naar de verdeling van het geld tussen de GSF-scholen, omdat hierover twijfel was ontstaan. “Een goede toedeling van het geld binnen de GSF zorgt ervoor dat specifieke bezuinigingsopdrachten op de juiste plekken komen te liggen”, vertelt De Haas hierover. “Dat willen we vanaf komend schooljaar goed organiseren met een nieuw verdelingsmodel, zodat elke school het geld krijgt waar zij recht op heeft.”

exploitatierekening (bedragen x € 1.000)

balans per 31 december (bedragen x € 1.000)

18

2010 Vaste activa Materiële vaste activa 5.766 Financiële vaste activa 3.963 Totaal vaste activa 9.729 Vlottende activa Vorderingen 1.138 Liquide middelen 9.975 Totaal vlottende middelen 11.113 Totaal activa 20.842

De weg omhoog

6.562

Schoolkwaliteit op internet percentage geslaagden

GSF ‘10-‘11 GSF ‘09-‘10 landelijk ‘09-‘10 Totaal vmbo-b 95% 97% 96%

2009 45.871 730 2.355 48.956 39.432 1.053 2.544 7.037 50.066 1.110260 4 256

Totaal vmbo-k

98%

96%

94%

Totaal mavo

92%

92%

94%

Totaal havo

89%

91%

85%

Totaal vwo

91%

94%

89%

Na een pilot van een jaar waaraan alleen College De Brink en het Vechtstede College deelnamen, zijn nu alle scholen van de GSF te vinden op de website Vensters voor verantwoording. Het is een uniek project, waarover jaren is gesproken. Alle scholen voor het voortgezet onderwijs kunnen hun eigen venster invullen en de scholen hebben zich daaraan ook verbonden. Voor ouders een prima manier om informatie op te zoeken over de school van hun kind. Bovendien laten de scholen dezelfde soort informatie zien: vergelijken wordt daarmee gemakkelijker. De cijfers zijn afkomstig van de landelijke Dienst Uitvoering Onderwijs, de onderwijsinspectie en de scholen zelf. Daarnaast kunnen scholen een toelichting geven bij de cijfers. Raymond Kok, directeur van College De Brink, is blij met die mogelijkheid. “Dit is een goede manier om aan de buitenwereld verantwoording af te leggen. Je kunt hier een bepaald resultaat toelichten. Dat is een groot verschil met de opbrengstenkaart van de onderwijsinspectie, waar je alleen kan zien of iets voldoende of onvoldoende is. En je kunt laten zien wat je er aan doet om het te verbeteren als het onvoldoende is. Dat geeft wat mij betreft meer inzicht in hoe een school functioneert en hoe deze er voor staat, dan de opbrengstenkaart.” Kok zegt nog onvoldoende zicht te hebben of ouders de website ook daadwerkelijk gebruiken. “Het is nog pril. De toekomst moet uitwijzen of de site in een bepaalde behoefte voorziet. Wij verwijzen ouders er in elk geval regelmatig naar door.” Kijk op www.schoolvo.nl voor het venster van uw school!

854-

19

Vechtstede College Tekst Annemarie Breeve

20

Goed werkgeverschap Tekst Michel Schreuder en Annemarie Breeve

Wat maakt een goed werkgever? De GSF geeft het begrip op verschillende manieren invulling. Door ruimte te bieden voor ontwikkeling, door leren met en van elkaar vorm te geven en door te blijven onderzoeken wat medewerkers ervaren. Vechtstede College Amstellandlaan 1a 1382 CD Weesp 0294 - 410 796 [email protected] www.vechtstedecollege.nl vmbo-t, havo, vwo en tvwo

Onderzoek naar werkbeleving Voor de derde maal is bij de GSF het werkbelevingsonderzoek van de Arbo Unie afgenomen. 458 medewerkers vulden de vragenlijst in. Belangrijkste conclusie: GSF-medewerkers zijn trots op hun school, tevreden met hun team, de school en de GSF. Een deel van hen ervaart wel een hoge werkdruk. Opmerkelijk genoeg nam het ziekteverzuim de laatste jaren daarentegen juist af. “Het is een prachtig resultaat”, vertelt Kees Elsinga van het College van Bestuur. “Maar die hoog ervaren werkdruk, daar moeten we goed naar kijken. Ook blijkt uit de cijfers dat een deel van de collega’s een grote herstelbehoefte heeft. Deze zaken spelen heel sterk op schoolniveau. Per school zijn er deelresultaten beschikbaar. Een opmerkelijk resultaat zien

Informatie 2012 De open dag voor ouders en leerlingen is op vrijdag 13 januari van 16 tot 21 uur. De voorlichtingsavond over het tweetalig vwo is voor ouders en leerlingen op woensdag 18 januari van 19.30 tot 21.30 uur. Geslaagd 2010-2011 mavo 94% havo 87% vwo 80%

Vechtstede theaterteam wint aanmoedigingsprijs Weesp Side Story, The Wizard of Weesp, Odysseus in Weesp, het Weesper Droomdomijn. De jaarlijkse theaterproductie van het Vechtstede College is keer op keer een bijzonder evenement en van hoge kwaliteit. Om die reden besloot de Stichting Weesper Kunst en Cultuur afgelopen jaar de aanmoedigingsprijs aan het Vechtstede College toe te kennen. De prijs werd 10 decem-

ber overhandigd door burgemeester Horseling. Theo Calis nam namens het theaterteam de prijs in ontvangst. Het Vechtstede is heel erg trots dat het theaterteam met de leerlingen in Weesp zoveel waardering oogst voor de jaarlijkse - inmiddels al vier keer! - prachtige theaterproducties.

Scholieren Vechtstede doen Anglia Examen Internationaal erkende taaldiploma’s zijn een hot item in onderwijsland. Het Vechtstede College timmert al langer aan de weg als het gaat om meertaligheid. De school was al volledig gecertificeerd door het Europees Platform als tweetalig vwo, maar neemt nu ook voor de mavo, havo en het reguliere vwo het officiële Anglia Examen af. Na een instaptoets kunnen de scholieren het taalonderwijs voor dit examen op een passend niveau volgen. Het examen kan op verschillende niveaus worden afgelegd, maar leidt altijd tot internationaal erkende certificering. “Ook op mavo-niveau kun je het examen doen en een goed cijfer halen. Dat is een mooie erkenning”, aldus rector Jan Verhulst.

“Steeds meer opleidingen vragen om Engels. Bij vrijwel alle masters op de universiteiten is Engels de voertaal en ook in het hbo komt het steeds meer voor.” De trends die Verhulst verder ziet, zijn een toenemende aandacht voor goed presterende leerlingen, meer certificering en een groeiende wens om aan te sluiten bij de internationale wereld. “Daarom zijn die internationaal erkende diploma’s van belang. Je kunt die examens echter niet zomaar afnemen. Je moet daarvoor ook de medewerkers opleiden. Voor Engels, maar ook voor Frans en Duits is dat al gebeurd. Voor Frans gaan leerlingen aan het einde van de cursus voor het eerst een extra diploma halen.”

Elektronisch leren Het Vechtstede College is een bètaprofielschool. Dat betekent dat er veel extra activiteiten zijn op bèta-gebied. Evenals verleden jaar doet de school mee aan een e-learningproject, samen met scholen in Noord-Holland, de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam. De vraag is of e-learning extensivering van het onderwijs mogelijk maakt. Ofwel: kan de docent vervangen worden? In een wetenschappelijk experiment met controlegroepen werd gekeken of leerlingen net zo veel leren of misschien nog wel meer. Of juist minder? En welk bijbehorend docentengedrag bevordert het een of het ander? Rector Jan Verhulst wil niet op de uitkomsten vooruit lopen, maar verwacht dat de uitkomst een optimale combinatie zal zijn.

we bij de Gooise Praktijkschool. De meting is verricht voor de school overging naar het nieuwe gebouw. Dan heb je een verre van ideale situatie. Toch scoort de school in het onderzoek heel goed. Dat heeft dan ook met de stijl van leidinggeven te maken. De betrokkenheid is daar heel groot. Op het Goois Lyceum zie je ook zo’n ontwikkeling. De aanmeldingen stijgen, het Technasium heeft letterlijk vorm gekregen. Mensen halen daar nieuwe energie uit. De sfeer is goed, het team werkt goed. De ervaren werkdruk verschuift dan weer wat naar de achtergrond. Als GSF willen we daarom ook blijven investeren in een goed werkklimaat. Voor nu zijn we trots dat we zo goed uit dit onderzoek komen.”

Van elkaar leren en elkaar ontmoeten De derde onderwijsconferentie van de Gooise Scholen Federatie, die op 5 april werd gehouden in College De Brink in Laren, stond in het teken van professionalisering en leiderschap. “We proberen altijd een aansprekende inleider te vinden, een echte trekker”, vertelt Paul Petri, plaatsvervangend rector op SG Huizermaat en een van de organisatoren. Hoofdspreker was ditmaal professor Mathieu Weggeman, hoogleraar Organisatiekunde aan de TU Eindhoven en auteur van het boek Leiding geven aan professionals. Niet doen! Over het doel van de conferentie zegt hij: “We willen de acht scholen binnen de GSF met elkaar laten leren en van elkaar laten leren. Er is enorm veel expertise aanwezig en de samenwerking is goed. Maar het ontbreekt vaak aan tijd om eens samen rond de tafel te zitten en de kennis te delen. Het voornemen is er om elkaar regelmatig te treffen, maar in de praktijk blijkt dat altijd heel lastig. Daar is zo’n conferentie een uitstekend middel voor.” Na de inleiding konden de ongeveer 250 deelnemers kiezen uit twintig workshops, die voornamelijk werden verzorgd door docenten en medewerkers van de GSF zelf. “Het is een heel divers aanbod”, zegt Petri. Er is voor iedereen wel iets interessants te vinden. Bijvoorbeeld hoe je een active board kunt gebruiken, maar ook hoe om te gaan met stress.” De volgende GSF-Onderwijsconferentie is in het najaar van 2012 en heeft als onderwerp ICT.

aantal medewerkers bij de GSF (31 juli 2011) m v m+v De Fontein 17 25 42 Goois Lyceum 41 62 103 SG Huizermaat 53 57 110 College De Brink (inclusief ISK) 69 67 136 Casparus College 21 18 39 Vechtstede College 45 66 111 Gooise Praktijkschool 19 18 37 A. Roland Holst College 62 76 138 Centraal Bureau 19 14 33 totaal GSF 346 403 749

Talent voor de klas Hoe krijg je een met goede cijfers afgestudeerde student zo gek om voor de klas te gaan staan? Met het project Eerst de klas hopen het ministerie van Onderwijs en het bedrijfsleven talentvolle wetenschappers de scholen binnen te krijgen. Christijn den Besten is afgestudeerd chemicus en staat nu als scheikundedocent voor de klas in het Goois Lyceum. “Ik wilde best het onderwijs in”, zegt hij. “Ik had er ook al eens over nagedacht, maar eigenlijk durfde ik niet zo goed. Wat als het niet zou bevallen? Wat als ik het niet zou kunnen? Dit project biedt een ontsnappingsroute.” Door deelname aan Eerst de klas heeft Den Besten de stap alsnog durven zetten. Twee jaar lang krijgt hij, tegen een normaal salaris, de kans aan het onderwijs te ruiken. Eén dag per week loopt hij stage in het bedrijfsleven en in het eerste jaar volgt hij één dag de lerarenopleiding om zijn onderwijsbevoegdheid te halen. De rest van de tijd staat hij voor de klas. Mocht hij na twee jaar concluderen dat het onderwijs niets voor hem is, dan kan hij zonder problemen alsnog de overstap maken naar het bedrijfsleven. Voorlopig ziet Den Besten dat echter niet gebeuren: “Als ik school vergelijk met een bedrijf, is voor de klas staan veel dynamischer. Er gebeurt veel meer, elke dag weer. Ik denk dat ik zeker nog enkele jaren blijf lesgeven.” Wat hij wel zal missen, is de kans nieuwe dingen te ontwikkelen en aan grote projecten deel te nemen. “In het onderwijs blijft het toch je les afdraaien”, zegt hij. “Elk jaar weer. Het meest ideale in mijn ogen is een gecombineerde baan: lesgeven en een of twee dagen in de week werken bij een bedrijf. Maar dergelijke combinaties liggen helaas niet voor het oprapen.”

verzuim

Schooljaar 2008-2009 Schooljaar 2009-2010

5,1% 5,1%

Schooljaar 2010-2011 Landelijk 2009

4,5% 5,1%

21

Casparus College Tekst Michel Schreuder

22

Tekst Suzanne Visser

Vertrouwen en optimisme ‘Je kunt het, zeggen ze, en dat geeft je het gevoel dat het gaat lukken’

Casparus College Talmastraat 40 1381 NE Weesp 0294 - 805 200 [email protected] www.casparuscollege.nl vmbo

Sander de Wijs en zijn moeder Eveline de Wijs

Sander de Wijs (17) is leerling in 6vwo op het A. Roland Holst College. Eveline de Wijs (52) is de moeder van Sander. Zij werkt bij educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff. Wat betekenen

Informatie 2012 De open dag voor leerlingen en ouders is op zaterdag 21 januari van 12 tot 15 uur. De open avond voor leerlingen en ouders is op vrijdag 27 januari van 19 tot 21 uur. De voorlichting betreffende de GSF Junior Mavo en de sport- en expressieklassen is voor leerlingen en ouders op donderdag 2 februari van 19.30 tot 21 uur. Geslaagd 2010-2011 vmbo-b 100% vmbo-k 97%

begrippen als vertrouwen en optimisme voor hen? Eveline de Wijs: “Je mag er zijn en je mag dingen op je eigen manier doen, dat proef ik in de sfeer van het Roland Holst College. Sander vindt veel onderwerpen interessant en zijn vriendenclub is net zo. Daarom paste de onderzoekende aanpak van Quest in de onderbouw ook zo goed bij ze. Op deze school is dat niet nerdy of raar. Iedereen krijgt een steuntje in de rug. De docenten vinden Sander een gezellige jongen die met veel humor uit de hoek kan komen en die wel wat meer op zichzelf mag vertrouwen. Je kunt het, zeggen docenten, en dat geeft Sander het gevoel dat het gaat lukken.”

Zwaardvechten in het Muiderslot Touwtrekken, boogschieten, paalwerpen, een workshop zwaardvechten en een vossenjacht door Weesp. Het waren onderdelen van de tweede editie van het Muiderslotprogramma van het Casparus College. De Verovering van het Muiderslot, dit jaar voor alle 75 eersteklassers, is bedoeld om de leerlingen op een spannende manier kennis te laten maken

met het kasteel en de rijke geschiedenis er van. Het Casparus College en het Muiderslot zijn een driejarige samenwerking aangegaan. Vorig jaar maakten alle leerlingen van de school filmpjes op locatie. De derde editie wordt een speciale; dan mogen de leerlingen onder meer abseilen van de muren van het kasteel.

Ieder kind houdt van lezen ‘U luistert naar ons antwoordapparaat. Iedereen is momenteel aan het lezen. Belt u over een half uur terug.’ Het is het ideaalbeeld van het Casparus College. De school is onder leiding van CPS begonnen met een leesproject om het taalniveau van de leerlingen op te vijzelen. Met name het begrijpend lezen wordt onder handen genomen. “We laten elk kind in principe lezen wat het wil”, zegt afdelingsleider onderbouw Cees Croes. “Het belangrijkste is dat de kinderen weer leren dat lezen leuk is.” De lessen Nederlands zijn met één uur per week uitgebreid, waardoor ruimte is ontstaan om twee of drie keer per week een half uur te lezen.

Elk kind leest uit zijn eigen boek, en ook docenten worden geacht dat half uur met hun neus in een boek te zitten. Ook uren die door afwezigheid van een docent anders zouden vervallen, worden nu ingevuld met lezen. Casparus wil dit jaar deelnemen aan voorleeswedstrijden en wellicht iets later aan de ‘Jonge Jury’. “We willen er naartoe groeien dat op een gegeven moment op een vast half uur in de week de héle school leest. Van de leerlingen tot de directeur, van de administratie tot gymleraar. De school is dan gewoon een half uur gesloten omdat iederéén leest”, zegt Croes.

Tweede in Sunrider Rally Met een aerodynamische elektrische ligfiets hebben zes leerlingen van de derde klas techniek de tweede plaats gehaald in de Sunrider Rally van de stichting Techno Challenge. Bouwen, onderhouden en uiteraard ook racen maakten onderdeel uit van het programma. Verder moesten de leerlingen een ondernemingsplan maken, sponsors zoeken en voor publiciteit zorgen.

Sander de Wijs: “In zo’n sfeer van vertrouwen ga ik met meer plezier naar school en kan ik mezelf beter concentreren. Ik weet niet of het voor iedereen zo werkt. Misschien zijn er ook wel leerlingen die juist uitgedaagd moeten worden, maar ik ben best kritisch, ook op mijzelf en op mijn resultaten. Ik werk liever vanuit het idee dat het goed komt. Dan is het prettig als een docent dat af en toe tegen me zegt. Wat ook leuk was: ik wil psychologie gaan studeren en een tijdje geleden zei een medewerker op school die met die studie bekend is, dat ze het echt bij me vindt passen. Zoiets blijft wel bij me hangen.” Eveline: “Als ouder weet je nooit precies hoe je kind zich op school voelt en gedraagt. Dat kan wel eens heel anders zijn dan thuis. Juist daarom vind ik goed contact tussen

school en thuis belangrijk. Het is een van de redenen dat ik zes jaar geleden in de ouderraad ben gestapt en vervolgens in de medezeggenschapsraad en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. De ouderraad is op het Roland Holst een klankbord voor de schoolleiding als het gaat om het praktische reilen en zeilen van de school. Er is een sfeer van wederzijds vertrouwen. Niet dat er op deze school nooit iets misgaat. Het verschil is: je krijgt het te horen en er wordt iets mee gedaan.” Sander: “Pesten bijvoorbeeld gebeurt overal. Scholen kunnen wel zeggen dat het bij hen niet voorkomt, maar dat is gewoon niet waar. Zelf ben ik eigenlijk nooit gepest. Niet toen ik nog in Quest zat en zeker niet nu in de bovenbouw.” Eveline: “Ik denk dat het op het Roland Holst weinig gebeurt, juist omdát er aandacht is voor hoe leerlingen in hun vel zitten. Is er iets aan de hand, dan wordt er reëel mee omgegaan. Kritiek wordt niet gezien als een verwijt dat ze het niet goed doen, maar

als een aanzet om het nog beter te doen. Een mooi voorbeeld vind ik het kaartje dat leerlingen aan het begin van het schooljaar mee kregen. Docenten hadden aangegeven dat ze de laatste tijd vaker te maken krijgen met nogal agressief klinkende mailtjes van ouders. De schoolleiding veegt zo’n signaal dan niet onder het tapijt, maar stelt een e-mailcode op en geeft die op een mooi kaartje aan de leerlingen mee voor thuis. Goed aangepakt. Elkaar aanspreken en de schouders eronder, dat vind ik heel kenmerkend voor het Roland Holst. Ook voor de GSF trouwens. Ik kom door mijn werk op veel scholen en kan aardig vergelijken. Als ik zie hoe de GSF bijvoorbeeld met de komst van de functiemix is omgegaan, dan vind ik dat heel proactief. Dat positieve, ‘kom op, we gaan het doen’, dat springt er voor mij echt uit.”

Passend onderwijs Samen zorgen voor zorgleerlingen De plannen van de rijksoverheid voor passend onderwijs betekenen dat ook de GSF zich bezig moet houden met de vraag: hoe vangen we zorgleerlingen op? In het nieuwe stelsel krijgen scholen de verantwoordelijkheid om voor elk kind een passende plek in het reguliere onderwijs te vinden. Pas als dat niet gaat, mag een kind naar het speciaal onderwijs. “Gelukkig hoeven we dit niet alleen te doen”, zegt Kees Elsinga, voorzitter van het College van Bestuur. “Dit is een thema voor de hele Gooi en Vechtstreek. Met z’n allen kunnen we door goede afspraken een dekkend netwerk creëren en elk kind passend onderwijs bieden. Want je kunt niet van een school vragen dat ze iedereen met een zorgvraag optimaal kun-

nen begeleiden.” Elke school stelt dit jaar een zorgprofiel op waarin staat wat de school kan en wil op het gebied van begeleiding. Docenten worden ook getraind om die zorg te bieden die de leerling nodig heeft. Zo kan een school zich bijvoorbeeld specifiek richten op kinderen met autisme of leerlingen met een visuele handicap. Elsinga: “SG Huizermaat bijvoorbeeld wil zich meer richten op hoogbegaafde kinderen. Dat is natuurlijk geen handicap, maar het zijn wel leerlingen die extra zorg nodig hebben. Ze komen in reguliere klassen vaak niet goed mee, omdat ze gepest worden of onderpresteren. Nu kan een zorgleerling naar een reguliere school dicht bij huis en toch de speciale zorg krijgen die hij nodig heeft.”

23

Spreken en sporten Het vijftienjarig bestaan van de GSF werd ook door de leerlingen GSF-breed gevierd. Na het personeelsfeest in 2010 werd de organisatie van twee leerlingevenementen opgepakt. Een scholierendebat en een supersportdag vormden de afsluiting van het jubileumjaar. De supersportdag stond als eerste op het programma. Op 22 en 23 september 2010 stonden zo’n 1500 leerlingen uit de klassen 1 tot en met 4 van alle scholen op de velden van de Gooise Atletiek Club in Hilversum. Ze hebben zich vermaakt met allerlei recreatieve spelen, zoals een hindernisbaan, een kelnerrace, een afmatrace, een evenwichtspel op een reuzenbal en de crazyrace met groepsskiloop. “We wilden geen fysieke strijd tussen de scholen, dus we hebben de confrontatiesporten vermeden en gekozen voor sporten waarin leerlingen of teams naast elkaar een prestatie leveren”, vertelt Stefan Sies, gymdocent aan de Gooise Praktijkschool (GPS). Sies nam de organisatie op zich van de supersportdag. Een hele klus, met 36 roulerende teams. Sies: “Het was heel erg leuk. De onderlinge verschillen tussen de scholen kwamen niet aan de orde, leerlingen en collega’s waren enthousiast en de ehbo heeft het relatief rustig gehad. De locatie was prachtig, de sfeer goed, het

weer uitstekend. We hebben met de gymdocenten en andere collega’s van alle scholen iets moois kunnen neerzetten. Het is net teamsport, zoiets krijg je niet alleen voor elkaar. Je moet het samen doen.” Uiteindelijk ging de trofee naar het ARHC. “Het is een wisseltrofee, dus dat betekent eigenlijk dat er weer een sportdag moet komen.”

Mooie traditie

Het daaropvolgende scholierendebat op 30 november 2010 was eveneens een groot succes en zeker voor herhaling vatbaar, stelt Constance van Hall, een van de organisatoren. Het debat was bedoeld voor leerlingen uit 5 havo en 5/6 vwo. “De leerlingen hebben er van genoten”, zegt Van Hall, docente op het A. Roland Holst College. “We hebben gekozen voor een Lagerhuis-achtige setting, niet voor een formeel debat. De onderwerpen zijn bedacht door de rectoren van de betrokken scholen en sloten aan op de belevings-

Tekst Annemarie Breeve en Michel Schreuder

wereld van de leerlingen,” vertelt ze. Zo werden in de aula van het Goois Lyceum verbaal de degens gekruist over stellingen als ‘School is een achterhaald instituut’, ‘De huidige jeugd heeft te veel vrijheid en verantwoordelijkheid’, ‘Het huidig onderwijs laat veel talent onbenut’ en ‘Sociale media als facebook en hyves hebben een positieve invloed op de jeugd’. De jury werd gevormd door de rectoren en voorgezeten door bestuursvoorzitter Kees Elsinga. Winnaar van de eerste GSF-debatwedstrijd werd het Vechtstede College. Het Goois Lyceum en het A. Roland Holst College werden op slechts één punt afstand tweede. “Het is zeker voor herhaling vatbaar”, zegt Van Hall. “Wellicht het begin van een mooie traditie. Of er elk jaar een debatwedstrijd komt, daar moeten we nog over nadenken. Maar een vervolg komt er, als het aan ons ligt, zeker.”

Diemen Muiderberg

6 Amsterdam Z.O.

5 Weesp

Naarden Bussum

a

Huizen

2

1

Blaricum

4 Laren

‘s-Graveland

8 Loosdrecht

3

Hilversum

7

Eemnes

De scholen van de Gooise Scholen Federatie: 1 de fontein 2 goois lyceum 3 sg huizermaat 4 college de brink 5 casparus college 6 vechtstede college 7 gooise praktijkschool 8 a. roland holst college

a centraal bureau gsf

24