Concept Programmabegroting 2010
Gemeente Drimmelen
Versie Raad
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
ii
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Inhoudsopgave Raadsvoorstel ......................................................................................................................... 5 Programma’s ............................................................................................................................ 13 1. Relatie met de burger................................................................................................. 14 2. Veiligheid.................................................................................................................... 18 3. Openbare ruimte ........................................................................................................ 24 4. Verkeer en vervoer..................................................................................................... 32 5. Economische zaken en toerisme ............................................................................... 36 6. Jeugd en jongeren...................................................................................................... 42 7. Ruimte en wonen ....................................................................................................... 48 8. Zorg............................................................................................................................ 56 9. Milieu.......................................................................................................................... 64 10. Sociale infrastructuur.................................................................................................. 72 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien .............................................................. 78 Paragrafen................................................................................................................................ 85 §A Weerstandsvermogen............................................................................................. 88 §B Lokale heffingen ..................................................................................................... 98 §C Onderhoud kapitaalgoederen ............................................................................... 106 §D Financiering .......................................................................................................... 116 §E Bedrijfsvoering...................................................................................................... 122 §F Verbonden partijen ............................................................................................... 132 § G. Grondbeleid .......................................................................................................... 144 §H Grote projecten..................................................................................................... 156 Bijlage 1 Recapitulatie ........................................................................................................ 167 Bijlage 2 Stortingen & onttrekkingen reserves .................................................................... 169
3
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
4
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Raadsvoorstel
Aan de commissie: Datum vergadering: Agendapunt :
Aan de Raad
Aan de commissie:
Made, 6 oktober 2009
Datum vergadering: Agendapunt :
Nummer raadsnota:
Raadsvergadering: 5 november 2009 Onderwerp: Programmabegroting 2010
Portefeuillehouder:
Bijlagen:
J. A. van Meggelen
1. 2.
Ambtelijke coördinatie: afdeling Middelen
Ter inzage:
Raadsbesluit Bijlage 1: Ontwikkelingen na de Kadernota 2010
Steller: W. van Mourik
SAMENVATTING 1. 2. 3. 4. 5.
De programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen vast te stellen, waarvan het raadsvoorstel met bijlagen een onderdeel uitmaakt. Het college de opdracht tot uitvoering van de programmabegroting te verstrekken. De structurele bezuiniging op de opleidingskosten van raadsleden van € 3.340 terugdraaien. In te stemmen met vorming van de reserve Ruimtelijke ontwikkeling (Grondbedrijf). In stemmen met het niet bijschrijven van rente op de reserves van het Grondbedrijf.
Inleiding Reeds bij het vaststellen van de begroting 2009 werd al geanticipeerd op de signalen dat het financiële meerjarenperspectief kon gaan verslechteren met name a.g.v. afname van de Algemene Uitkering. Om deze reden is er in het voorjaar een begrotingsscan aan u gepresenteerd. Op grond van deze begrotingsscan heeft uw raad het college opgedragen de beleidsvelden Bestuur en Openbare Ruimte als eerste te betrekken bij het onderzoek om te komen tot een sluitende begroting. De Voorjaarsnota 2009 / Kadernota 2010 werd grotendeels beheerst door de effecten van de meicirculaire doordat de Algemene uitkering nog sterker werd verlaagd dan eerder was ingeschat. Besloten is daarom om in principe geen nieuw beleid op te nemen in de begroting 2010, een sluitende begroting 2010 de Raad voor te leggen en een plan van aanpak op te stellen om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief. De nieuwe Raad zal handvaten worden gegeven voor een kerntakendiscussie zodat ook maatregelen genomen kunnen worden om de meerjarige begroting sluitend te krijgen. Tevens zal dan bezien worden wat de gevolgen zijn als de toeristenbelasting als algemeen dekkingsmiddel wordt ingezet. Deze begroting bevat nog geen voorstellen m.b.t. de beleidsvelden Bestuur en Openbare Ruimte, omdat de financiële noodzaak hiervoor voor 2010 ontbreekt. Hierdoor kan bij de Kerntakendiscussie er een integrale afweging plaatsvinden over alle beleidsvelden. Hoewel er voor 2010 geen nieuw beleid is opgenomen, zijn wij verheugt dat in 2010 een aantal grote projecten werkelijk tot uitvoering worden gebracht. Dit zijn o.a. woningbouw Prinsenpolder, Lage Zwaluwe West, F-veld en Oranjeplein in Terheijden en Made-Oost. Voor de overige zaken wordt verwezen naar de programma’s.
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
In de navolgende onderdelen van dit raadsvoorstel wordt ingegaan op: 1. Financieel kader. 2. Ontwikkelingen na besluitvorming Kadernota. 3. Tarieven. 4. Reserves Grondbedrijf.
1.Financieel kader. 1.1 Indices Op grond van de prijs- en loonontwikkelingen, genoemd in de meicirculaire, is het verhogingspercentage berekend voor de kosten, voor de OZB en voor de overige inkomsten (zie § 1.13 VJN 2009). In de septembercirculaire zijn de prijs- en loonontwikkelingen fractioneel bijgesteld. Wij stellen u voor de belangrijkste percentages voor 2010 met 0,25% neerwaarts bij te stellen (netto bedrag van € 48.000 is verwerkt als stelpost). Gezien de onzekere toekomst worden de indexering 2011 en verder gehandhaafd. Samenvattend betreffen het de volgende indices: Tabel 1.1 Indices Indices Kosten Onderhoudsvoorzieningen Salariskosten Verenigingen (vrijwilligers) OZB Overige inkomsten Investeringen Bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen
2010 (VJN) 2,00% 2,00% 2,00% 1,00% 2,00% 2,00% 2,00% 1,60%
Aanpassing 1,75% 2,00%* 1,75% 1,00%* 1,75% 2,00%* 1,75% 1,44%
2011 e.v. 2,00% 2,00% 2,00% 1,00% 2,00% 2,00% 2,00% 1,60%
* Niet gewijzigd vanwege de beperkte financiële gevolgen en de grote praktische gevolgen in de begroting.
1.2 Financieel meerjarenperspectief In onderstaande tabel zijn de saldi uit de Kadernota als uitgangspunt genomen. U heeft de Kadernota op 2 juli aangenomen evenals een amendement (niet bezuinigen op de bibliobus) en een motie (bezuiniging op een drietal raadsgeoriënteerde budgetten). Deze besluiten zijn in de voorliggende conceptbegroting verwerkt. Tabel 1.2. stand meerjarenperspectief na besluitvorming Kadernota (x € 1.000) 2010 2011 2012 Stand Kadernota 255 N 815 N 868 N
2013 1.190 N
2. Ontwikkelingen na besluitvorming op 2 juli 2009. Een aantal ontwikkelingen heeft zich aangediend zich aan na het opstellen van de Kadernota. De hierna genoemde onderdelen 2.1 en 2.2 geven de ontwikkelingen en correcties weer, die al zijn verwerkt in de conceptbegroting. De ontwikkeling onder 2.3. is nog niet in de begroting verwerkt. 2.1. Algemene Uitkering Gemeentefonds De septembercirculaire laat ten opzichte van de meicirculaire voor onze gemeente de volgende voordelige verschillen zien. Tabel 2.1 Algemene uitkering (x € 1.000) Meicirculaire Septembercirculaire Correctie DU ‘Brede scholen’ Correctie DU ‘Peuterspeelzaalwerk Septembercirculaire na correctie Verschil
2010 2011 2012 2013 19.443 19.221 19.247 19.227 19.614 19.456 19.610 19.569 170 V 235 V 362 V 341 V 0 46 N 76 N 76 N 64 N 64 N 64 N 64 N 19.549 19.346 19.469 19.429 106 V
125 V
222 V
201 V
De ontwikkeling van de algemene uitkering staat volledig in het teken van de economische recessie. In de meicirculaire was al duidelijk dat de recessie grote gevolgen had voor de algemene uitkering. Naast een lager accres werd ook het systeem van ‘samen de trap op, samen de trap af’ buitenwerking gesteld. Vanwege de grote onzekerheid werd de accresontwikkeling vanaf 2012 alleen als pm vermeld. In de Voorjaarsnota is daarom een
6
Concept B&W Programmabegroting 2009 gemeente Drimmelen
reëel accres van 0% gehanteerd. Overeenkomstig het advies in de septembercirculaire is er nu een accres gehanteerd tussen 0% nominaal en 0% reëel. Op het te ontvangen bedrag zijn correcties toegepast. Vanaf 2011 is een correctie toegepast voor de decentralisatie-uitkering (DU) “Brede scholen, sport en cultuur”, omdat nu nog niet duidelijk is of de gemeente aan de gestelde eisen kan voldoen (o.a. cofinanciering) voor combinatiefuncties. Verstrekte uitkering die niet voor het doel waarvoor zij is verstrekt, is ingezet, wordt niet door het Rijk van de gemeente teruggevorderd. Om deze reden worden de inkomsten 2010 niet gecorrigeerd. Wel heeft dit consequenties voor verdere deelname (2011 e.v) van de gemeente aan de Impuls en/of voor de uitkering in de toekomst. Naast bovenstaande DU wordt vanaf 2010 de DU ‘Versterking peuterspeelzaalwerk ‘(€ 63.964 per jaar) ontvangen. Daar het een onderdeel van de Algemene uitkering is, is dit een algemeen dekkingsmiddel. Het college stelt echter voor , in afwachting van een nota m.b.t. Kinderopvang/peuterspeelzaalwerk, deze middelen voorlopig te parkeren en dus niet als algemeen dekkingsmiddel te gebruiken. Voor een uitgebreide toelichting m.b.t. de Algemene uitkering verwijzen wij u naar programma 11: Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Tot slot wordt nog opgemerkt dat het Rijk heeft aangekondigd dat na 2011 forse ingrepen zullen plaatsvinden in de uit te keren Algemene Uitkering. Als er sprake is van verlaging met 20%, betekent dit een structurele verlaging van ca. € 4 miljoen. 2.2. Overige ontwikkelingen na besluitvorming Kadernota die al in de conceptbegroting zijn verwerkt. Na het opstellen van de Kadernota zijn tijdens het opstellen van de conceptprogrammabegroting enkele nog niet aangegeven ontwikkelingen en correcties geconstateerd. Deze zijn inmiddels in de begroting verwerkt. Het betreffen de eerder onder 1a genoemde aanpassing indexering, toename vraag en prijsstijging WMO huishoudelijke verzorging, stijging salariskosten, voordeel op riolering/reiniging. Daarnaast zijn technische, maar verantwoorde oplossingen gezocht t.b.v. de begroting 2010. Dit betreft de vervallen rentebijschrijving op de algemene reserve Grondbedrijf. Verdere toelichting is opgenomen in de bij dit raadsvoorstel behorende bijlage 1. Na verwerking van het nettoresultaat septembercirculaire en genoemde ontwikkelingen en correcties is de stand van de conceptprogrammabegroting als volgt. Tabel 2.2 Stand conceptbegroting na verwerking ontwikkelingen en septembercirculaire (x € 1.000) 2010 2011 2012 2013 Stand Kadernota 255 N 815 N 868 N 1.190 N Nettoresultaat Septembercirculaire (2.1) 106 V 125 V 222 V 201 V Overige reeds verwerkte laatste 245 V 4V 85 V 133 V ontwikkelingen (2.2) Stand begroting na verwerking laatste 96 V 687 N 561 N 856 N ontwikkelingen 2.3. Ontwikkelingen na besluitvorming Kadernota die nog niet in de conceptbegroting zijn verwerkt Motie Voorjaarsnota Middels een motie bij de Voorjaarsnota 2009/Kadernota 2010 heeft de Raad ingestemd met enkele bezuinigingen waaronder de bezuiniging van € 3.340 op de opleidingskosten van de raadsleden. Voorgesteld wordt deze bezuiniging niet te verwerken in de definitieve begroting 2010 op grond van de ‘Verordening rechtspositie wethouders en raads- en burgerleden’. Sinds 2001 vormen de kosten m.b.t. pc/fax, cursus, congres geen onderdeel meer van de onkostenvergoeding voor raadsleden. Deze komen voor rekening van de gemeentes. De vergoeding hiervan is geregeld in de 'Verordening rechtspositie wethouders en raads- en burgerleden'. Vergoedingen die nodig zijn voor verbetering van de invulling van de functie en/of een bijdrage leveren aan de verhoging van de kwaliteit van het lokaal bestuur dienen te worden vergoed (vergoeding voor deelname aan VNG-congressen is verplicht) en dus in de begroting te worden opgenomen. Daarnaast organiseert de griffie jaarlijks op verzoek van de raad bijeenkomsten waaraan kosten verbonden kunnen zijn. Ook dient regelmatig scholing plaats te vinden van de (nieuwe) voorzitters van de informatie- en opinierondes. Bovenstaande noopt tot de opname van minimaal scholingsbudget van € 3.500 voor raadsleden.
7
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Tabel 2.3 Stand conceptbegroting incl. niet verwerkte mutaties (x € 1.000) 2010 2011 Stand begroting na verwerking laatste 96 V 687 N ontwikkelingen Totaal niet verwerkte voorstellen 4N 4N Stand begroting na verwerking alle 93 V 690 N ontwikkelingen
2012 561 N
2013 856 N
4N 565 N
4N 859 N
3. De tarieven. Zoals elk jaar stelt u de tarieven vast voor de verschillende belastingen, leges en retributies voor het volgende jaar. In tabel 1.1. van dit voorstel zijn de indexeringen reeds aangegeven. In de conceptprogrammabegroting wordt voor de tarieven hondenbelasting, marktgelden, lijkbezorging, havengelden, de leges (voor zover wettelijk mogelijk), de brandweerrechten en het precario uitgegaan van de percentages zoals vastgesteld in de Kadernota. 3.1. OZB De berekening van de OZB-tarieven 2010 wordt gebaseerd op de meest recente waarde van de WOZ-objecten. Zoals u weet, zal bij wijziging van de waarde, het tarief navenant wijzigen, met in achtneming van de autonome stijging op grond van de berekende indexering. In de raadsvergadering van december zal een apart voorstel betreffende de OZB-tarieven aan u worden voorgelegd. 3.2. Afvalstoffenheffing In 2010 is het wettelijk verplicht om de kunststof apart in te zamelen. Dit heeft een effect op de Diftar tarieven. In de § Lokale heffingen wordt hierop uitvoerig ingegaan. De stijging op basis van de voorgestelde tarieven 2010 betekent een gemiddelde lastendrukstijging van ca. 2,47% (Diftar). 3.3. Rioolheffing In 2010 zal een nieuw Waterbeleidsplan inclusief Gemeentelijk Rioleringsplan aan de raad worden voorgelegd. In afwachting van de inhoudelijk discussie, is in de begroting 2010 uitgegaan van een stijging van de tarieven met 2% indexering. Voor een inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar de § Lokale heffingen. 3.4. Toeristenbelasting De begrote opbrengst toeristenbelasting bedraagt € 105.000. Na aftrek van de invorderingskosten bedraagt de netto-opbrengst € 98.000. Door eerder genomen besluiten met betrekking tot aanleg fietspad Buitendijk Lage Zwaluwe - Drimmelen (Voorjaarsnota 2006) is een bedrag van € 67.000 structureel vrij beschikbaar. Incidenteel is het bedrag beschikbaar dat in de reserve Toerisme en Recreatie is gestort. Op de bestemmingsreserve (claim jaarrekening 2007 / 2008) liggen beklemmingen en ook voor een deel van de inkomsten zijn reeds verplichtingen aangegaan. Voorgesteld wordt om bij de kerntakendiscussie de toeristenbelasting samen met alle andere taakvelden af te wegen.
4. Reserves Grondbedrijf Naast het voorstel tot het niet meer bijschrijven van rente op de reserves Grondbedrijf (2.2. en bijlage) wordt tevens voorgesteld een reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen te vormen. Het instellen van reserves is de bevoegdheid van uw Raad. Daar nu in deze begroting, vooruitlopend op de vast te stellen geactualiseerde grondnota, reeds een storting in deze wordt gedaan met betrekking tot het project Prinsenpolder, wordt u nu reeds gevraagd in te stemmen met de vorming van deze reserve. Voor een inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar de § G. Grondbeleid.
Burgemeester en wethouders van Drimmelen,
drs. C. Smits Secretaris
8
drs. G.L.C.M. de Kok Burgemeester
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De raad van de gemeente Drimmelen; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 6 oktober 2009; gelet op de gemeentewet en het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten; Besluit: 1. 2. 3. 4. 5.
De programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen vast te stellen, waarvan het raadsvoorstel met bijlagen een onderdeel uitmaakt. Het college de opdracht tot uitvoering van de programmabegroting te verstrekken. De structurele bezuiniging op de opleidingskosten van raadsleden van € 3.340 terugdraaien. In te stemmen met vorming van de reserve Ruimtelijke ontwikkeling (Grondbedrijf) In stemmen met het niet bijschrijven van rente op de reserves van het Grondbedrijf.
Made, 5 november 2009
De raad voornoemd,
mr. M.J.N. Schetters-Schuurbiers Griffier,
drs. G.L.C.M. de Kok Voorzitter
9
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bijlage 1. Ontwikkelingen na de Kadernota 2010 (x € 1.000)
WMO Rente Grondbedrijf Aanpassing indexering Meer uren/overhead GB Meer uren/overhead tarieven Verkiezingen verschoven Salariskosten Diversen Totaal overige ontwikkelingen
2010 172141 48 86 134 42 1321245
N V V V V V N N V
2011 197103 48 115 148 42431284
N V V V V N N N V
2012 222146 48 90 149 1052185
N V V V V N N N V
2013 256149 48 93 157 13779 133
N V V V V N N V V
1.
Algemene uitkering Zie programma Algemene dekkingsmiddelen
2.
Rente Grondbedrijf Op grond van de nota reserves en voorzieningen wordt jaarlijks 3% rente bijgeschreven op de reserves Grondbedrijf. Hiermee nemen deze reserves toe ten laste van het resultaat van de ‘Algemene dienst’. Daar het Grondbedrijf in principe zichzelf moet bekostigen, is dit geen wenselijke situatie. Om deze reden is in deze begroting geen rente meer bijgeschreven op deze reserves. De ontwikkeling van de reserves van het Grondbedrijf wordt toegelicht in § G Grondbeleid.
3.
WMO Huishoudelijke verzorging (€ 171.000 nadelig t/m € 256.000 in 2013) In 2009 moet rekening worden gehouden met een vraagtoename van ca. 5% op basis van toenemende vergrijzing en het langer in eigen huis blijven wonen van ouderen. Daarnaast wordt in 2010 een eenmalige extra kostenstijging verwacht van ca. 5%, die veroorzaakt wordt doordat binnen HbH 1 een groter beroep zal worden gedaan op Zorg in natura (inzet (Thuiszorg) dan zelfstandige Alphahulp. Behalve een toename van de vraag en de gevolgen van de wetwijziging hebben we vanaf 2010 ook te maken met het resultaat van de nieuwe aanbesteding, die op dit moment wordt voorbereid. Verwacht wordt dat de nieuwe tarieven HbH 1 met ca. 3,5% zullen stijgen. Op basis van de hiervoor ingeschatte toename van de zorginzet in de komende jaren is het budget in de begroting 2010 en volgende jaren verhoogd met een bedrag van: € 171.00 in 2010, € 197.000 in 2011, € 222.000 in 2012 en € 256.000 in 2013. Hierbij is er wel vanuit gegaan dat de doelgroep geen verdere sterke groei door gaat maken. Tegenover deze kostenstijging staat een compensatie middels de Algemene uitkering oplopend van € 107.000 in 2010 tot € 151.000 in 2013.
4.
Indexering Zie Financieel Kader in raadsvoorstel.
5.
Uren inclusief overheadtoerekening aan tariefsgebonden producten De stijging van de loonkosten inclusief overheadkosten wordt voor een deel toegerekend naar de tariefsgebonden producten zoals bijvoorbeeld Riolering, Reiniging, Hondenoverlastbestrijding e.d. op basis van urenbesteding. Deze kosten worden derhalve middels de tarieven verhaald (op basis van uitgangspunt 100% kostendekkendheid). Dit betekent voor de begroting 2010 een voordeel van ca. € 134.000 oplopend tot € 157.000 in 2014 (2010: reiniging € 104.000, riolering € 30.000). Daarnaast is er ook een hogere kostentoerekening aan het Grondbedrijf van ca. € 86.000 in 2010 mede als gevolg van een hogere ureninzet ten behoeve van de uitvoering van een aantal grote projecten zoals bijv. lage Zwaluwe West en Prinsenpolder. Tevens heeft de regionalisering van de brandweer, waarbij de Drimmelense brandweer onderdeel van de Veiligheidsregio wordt, ervoor gezorgd dat de overhead verdeeld moet worden over minder producten waardoor ook de tariefsgebonden producten zwaarder worden belast.
6.
Verkiezingen Verkiezingen (€ 45.000 voordelig in 2010, nadelig in 2011) In de begroting 2009 is een fout gemaakt waardoor er nu incidenteel een voordeel is ontstaan in 2010 van € 45.000 en in 2011 een nadeel van dezelfde omvang. Deze omissie zat al in de meerjarenbegroting vanaf 2007, maar is pas nu naar boven gekomen. Bij het opstellen van de begroting in 2007 is er vanuit gegaan dat in 2007 Tweede Kamerverkiezingen zouden worden gehouden. Door de val van het kabinet in 2006 zijn deze verkiezingen vervroegd. Er is toen besloten dat de volgende tweede
10
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
kamerverkiezingen in 2011 zouden worden gehouden en niet in 2010. Dit is toen niet gecorrigeerd in de meerjaren begroting. 7.
Salariskosten In geld uitgedrukt zijn de afwijkingen, welke in vier jaar tijd oplopen van € 36.000 naar € 141.000, aanzienlijk. Maar op een budget van € 10,6 miljoen zijn dit afwijkingen marginale (0,3% tot 1,2%) afwijkingen. De salariskosten bestaan uit een zeer groot aantal facetten waardoor er altijd afwijkingen ontstaan. Nieuw dit jaar is voorts dat we op basis van de nieuwe begrotingsmodule van een andere leverancier de kosten hebben berekend. Omdat dit nieuwe systeem alleen voor het eerstvolgend kalenderjaar de periodieken kan berekenen, dienen voor de navolgende jaren handmatig worden bijgesteld. Eén facet alleen al die een afwijkend tot gevolg kan geven.
11
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
12
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Programma’s
13
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
1.
Relatie met de burger
Doelen
Uitgangspunten
1. Het vasthouden maar liever nog verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening, in de brede zin van het woord
Visiedocument “Ingericht op de Uitbouwen frontoffice nieuwe burger, visie op publieke stijl dienstverlening gemeente Drimmelen” Verdere uitbouw website Klanttevredenheidsonderzoek Onderzoek telefonische bereikbaarheid Analyse afdeling Publiekszaken
Activiteiten
Fase 2 authentieke basisregistraties Implementatie traject terugdringing administratieve lasten
Overdrachtsdocument Beschrijving eerste 100 werkprocessen Startdocument Visie bestuurlijke vernieuwing in de gemeente Drimmelen
2. Het meer betrekken van de burger bij de beleidsvorming
Uitvoering actiepunten bestuurlijke vernieuwing in de gemeente Drimmelen
Trainingen voor alle betrokkenen i.h.k.v. bestuurlijke vernieuwing
Verordening burgerinitiatief
Evaluatie aangepaste vergaderwijze waarbij burgerinitiatief wordt meegenomen
Leidraad burgerparticipatie Communicatiebeleidsplan incl. raadscommunicatie
3. Het maken van een cultuuromslag
Communicatiebeleidsplan Verbeterprogramma “Drimmelen voor elkaar”
4. Het zijn van een betrouwbare partner
14
Zie hiervoor.
Ontwikkelen toekomstvisie
Doorstart maken met het beschrijven van werkprocessen Opstarten werkgroepen in het kader van het verbeterprogramma
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma ‘Relatie met de burger’ is: Het vergroten van het vertrouwen van de burgers in de gemeente. Het programma Relatie met de burger kent de volgende vier doelstellingen: 1.1 Het vasthouden, maar liever nog verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening Het concept ‘Antwoord©’ krijgt een steeds belangrijkere rol binnen gemeenten. In het concept ‘Antwoord©’ zijn uitgangspunten ten aanzien van de dienstverlening vastgelegd. De klant hoeft zich maar één keer te melden en mag daarbij zelf het kanaal kiezen en de klant hoeft zijn vraag maar één keer te stellen. Het antwoord op die vraag is te allen tijde snel, volledig en van goede kwaliteit, ongeacht langs welk kanaal de vraag gesteld is. De visie op de dienstverlening van de gemeente Drimmelen zal hierop aangepast moeten worden. De visienota zal geactualiseerd moeten worden. 1.2 Het meer betrekken van de burger bij de beleidsvorming Deze doelstelling is gericht op het verbeteren van het samenspel tussen raad, college en ambtelijke organisatie (intern) en het vergroten van de burgerparticipatie door de burgers zo veel mogelijk te betrekken bij de totstandkoming van (nieuw) beleid (extern). De beleidsnota burgerparticipatie is inmiddels geïmplementeerd. Hieraan dient ook in 2010 aandacht worden geschonken. Er wordt een begeleidingstraject opgesteld waarbij aansluiting gezocht zal worden bij andere projecten binnen de organisatie, zoals projectmatig werken. 1.3 Het maken van een cultuuromslag De gemeente Drimmelen wil kwaliteit leveren en diensten en producten aanbieden die voldoen aan de verwachtingen van de klant. In dat kader is een van de noodzakelijke acties de werkprocessen die onder het leveren van de diensten en producten liggen goed te sturen en te beheersen, zodat op een efficiënte en effectieve wijze kan worden gewerkt. 1.4 Het zijn van een betrouwbare partner Deze doelstelling is vervat in voorgaande doelstellingen. Onderstaand zal hierop niet verder worden ingegaan. Wat gaan we daarvoor doen? Het vasthouden, maar liever nog verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening 1.1.1 Uitbouwen frontoffice ‘nieuwe stijl’. In 2010 zal een aantal werkprocessen worden beschreven, waarna de knip gelegd kan worden in die werkprocessen. Dit geldt dan voor die werkprocessen die een relatie hebben met (een) andere afdeling(en). Maar ook de overige werkprocessen van de frontoffice zullen worden beschreven, zodat daadwerkelijk gestart kan worden met procesgericht werken. In 2010 zal verder worden gegaan met het principe ‘learning on the job’ om van elke medewerker publiekszaken een daadwerkelijke allrounder te maken. Nieuwe technologieën zullen worden geïmplementeerd, zoals het sturen van een sms als een reisdocument of rijbewijs bij de gemeente afgehaald kan worden. Nieuwe wet- en regelgeving zal worden geïmplementeerd, zoals de biometrische gegevens op reisdocumenten. Tot slot zal de visie op de dienstverlening worden geactualiseerd, waarbij een relatie zal worden gelegd met het concept ‘Antwoord©’. 1.1.2 Verdere uitbouw website. In 2010 zullen alle verordeningen worden gepubliceerd op het internet. Het aantal digitale producten zal verder worden uitgebreid. De productencatalogus zal worden voorbereid op de eisen die de Antwoord©-content daaraan stelt (vraag/antwoordcombinaties). 1.1.3 Fase 2 authentieke basisregistraties. Dit onderwerp is nader uitgewerkt in de § bedrijfsvoering. 1.1.4 Digitalisering Dit onderwerp is nader uitgewerkt in de § bedrijfsvoering.
15
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
1.1.5 Implementatie traject terugdringing administratieve lasten. Naar aanleiding van de dereguleringsadviezen die door het adviesbureau Sira aan de gemeente Drimmelen zijn uitgebracht wordt in 2009, bij wijze van eerste tranche, de Algemeen Plaatselijke Verordening aangepast. Vervolgens zullen in 2010 stapsgewijs de adviezen met betrekking tot de overige producten onder de loep genomen worden, waarbij de samenwerking met de regio gezocht zal worden. Het meer betrekken van de burger bij de beleidsvorming 1.2.1 Trainingen voor alle betrokkenen i.h.k.v. bestuurlijke vernieuwing • De beleidsstukken moeten aansluiten bij de aangepaste vergaderwijze. De informatie moet leesbaar en begrijpelijk zijn voor alle interne en externe doelgroepen. Dit blijft een continu punt van aandacht. • De leidraad burgerparticipatie wordt in de praktijk al toegepast. De burgerparticipatie zal bij die cursussen worden meegenomen. Voor nieuwe raadsleden zal een introductie- en scholingsprogramma worden opgesteld. 1.2.2 Evaluatie aangepaste vergaderwijze De raad heeft afgesproken de aangepaste vergaderwijze na een jaar te evalueren en zo nodig aan te passen (eind december 2009). Daarbij zal worden bezien of het burgerinitiatief moet worden ingevoerd en de informatieronde moet worden uitgebreid met een sprekersplein. 1.2.3 Ontwikkelen toekomstvisie Drimmelen op weg naar 2015 Het ontwikkelen van een toekomstvisie is uitgesteld tot 2010. Dit zal worden meegenomen in de Kerntaken Discussie Drimmelen. Het maken van een cultuuromslag 1.3.1 Het beschrijven van een tweede deel van de werkprocessen. In 2009 zijn de meest relevante processen beschreven. Hierbij is de nadruk gelegd op nieuwe (wettelijke) taken en knelpunten (WABO/BAG/WMO). De beheerorganisatie is ingericht; zo zijn de proceseigenaren benoemd en is er een procesmanager aangesteld. Het jaar 2010 zal derhalve t.a.v. de werkprocessen in het teken staan van borging in de organisatie en het verrichten van het noodzakelijk reguliere onderhoud op de reeds beschreven werkprocessen. 1.3.2 Opstarten werkgroepen In 2009 de werkgroepen met voorstellen gekomen met betrekking tot de volgende onderwerpen: • Uitbouwen projectmatig werken • Verbeteren afstemming en samenwerking tussen afdelingen; • Introductieprogramma nieuwe medewerkers; • Ontwikkelen missie, visie en kernwaarden; • Samenwerking raad, B&W en ambtelijke organisatie optimaliseren. In de loop van 2009, doorlopend in 2010 zullen de resultaten van deze werkgroepen geïmplementeerd worden. Voorts zal gekeken worden welke nieuwe acties uit het verbeterplan Drimmelen - voor elkaar! in 2010 opgepakt zullen worden.
16
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Bestuursorganen Bestuursondersteuning Voormalig personeel Voorlichting Burgerzaken front-office Burgerzaken back-office Samenwerking Griffie
Totaal lasten Bestuursorganen Bestuursondersteuning Voormalig personeel Voorlichting Burgerzaken front-office Burgerzaken back-office Samenwerking Griffie
Totaal baten Totaal budget
Begroting 2011 2012
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
1.840.044
1.829.763
1.485.130
1.533.456
1.522.420
1.546.399
676.802
518.246
1.040.403
1.061.853
1.083.713
1.105.887
390.301
409.514
258.533
218.125
138.727
105.235
342.365
421.695
104.714
104.866
106.963
109.061
910.567
591.187
702.364
711.049
723.174
736.386
243.817
279.388
321.735
380.344
274.165
279.972
70.953
43.330
43.453
44.325
45.213
46.116
140.306
148.449
126.789
128.928
157.427
133.897
4.615.155
4.241.572
4.083.121
4.182.946
4.051.802
4.062.953
2013
0
0
-
-
-
1.000
0
-
-
-
-
0
0
-
-
-
-
0
0
505.366
428.774
-
-
426.530
-
-
435.060
-
448.963
452.637
5.513
0
-
5.500
-
-
0
0
-
-
-
-
0
0
511.879
428.774
426.530
-
440.560
-
448.963
-
452.637
-
4.103.276
3.812.798
3.656.591
3.742.386
3.602.839
3.610.316
Tabel investeringen: Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen.
Prestatie-indicatoren Onderstaande prestatie-indicatoren zijn overeenkomstig de Voorjaarsnota 2009 en wijken dus af van de in de voorafgaande begrotingen vermeldde indicatoren. Met de nu vermelde indicatoren wordt getracht een betere relatie met de voortgang van de doelstellingen te leggen. De indicatoren onder overige informatie zijn slechts achtergrondinformatie ter verbetering van de beeldvorming.
1. uitbouwen frontoffice nieuwe stijl Wachttijd in de hal: van bonnetje trekken tot oproepen klant. Gemiddelde wachttijd Opnemen telefoon (v.w.b. algemeen nummer) Afhandeling van aanvragen die via het digitale loket worden ingediend (DigiD) 2. gemeentelijke website: de plaats op de landelijke ranking van gemeentelijke websites. Streven is te stijgen op deze ranking 3. afhandelen bezwaren Afhandeling binnen de wettelijke termijnen door tussenkomst van de adviescommissie
Eenheid
Per 1-1 2009
Begroting 2010
Doelstelling
Min.
14:55
Max 15
Max 15
Min. Sec.
9:30 25
Max 10 Max 30
Max 10 15
Werkdagen
4
5
5
Plaats ranking
226
< 200
Boven gem.
Perc.
88,6
93
100
Overige informatie
Afhandelingstermijn bezoekers frontoffice (m.b.v. klantbegeleidingssysteem); Afdoening brieven en e-mail binnen zes weken Afname regelgeving
Werkelijk 2007 11 min
Begroting Begroting 2008 2010 15 min ..
3%
25%
.. ..
17
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
2.
Veiligheid
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. (Politie en) brandweerkorps(en) op voldoende sterkte houden, voldoende geoefend houden en zoveel mogelijk komen tot regionale samenwerking
Deelname aan de Veiligheidsregio Midden- en West Brabant
De paraatheid van het korps bewaken
Samenwerkingsovereenkomst 3 x rood Doelmatige brandweerorganisatie Waarborgen paraatheid vrijwillig brandweerkorps
Implementeren van het regionaal samenwerkingsverband Doorontwikkelen 3 x rood Borgen structurele samenwerking brandweer en gemeentelijke afdelingen
Verordening brandveiligheid en Vaststellen gemeentelijk hulpverlening bluswaterbeleid Opstellen oefenplan 2010 Versterken positie gemeente in Veiligheidsregio (3 x oranje) Oefen en opleiden gemeentepersoneel i.v.m. de rampenbestrijding 2. Het bevorderen van de nalevingbereidheid
Nota integraal handhavingsbeleid
Opstellen en uitvoeren van het HUP 2010
Protocollen i.h.k.v. Professionalisering Handhaving
Invoeren WABO Opstellen naleefrapportage
Naleefeffect-rapportage 3. Activiteiten in de openbare ruimte ordelijk en veilig laten verlopen (Integrale aanpak van veiligheid en leefbaarheid in de gemeente Drimmelen)
Nota “Integrale veiligheidsbeleid 2008-2011 gemeente Drimmelen”
Opstellen en uitvoering geven aan JUP 2010 Evenementennota
Evenementenbeleid Formuleren van een horecabeleidsnota Veiligheidshuis
18
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma ‘Veiligheid’ is: Het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel Het programma Veiligheid kent de volgende drie doelstellingen: 2.1
(Politie en) brandweerkorps(en) op voldoende sterkte houden, voldoende geoefend houden en zoveel mogelijk komen tot regionale samenwerking De paraatheid van het vrijwillig brandweerkorps blijft het belangrijkste aandachtspunt. Vooral tijdens kantooruren is het zaak te kunnen blijven beschikken over voldoende vrijwilligers. Ook werving en selectie, opleiding en oefenen van de vrijwilligers en goed materieel spelen een prominente rol. Het besef dat samenwerking voor gemeenten noodzakelijk is als zij calamiteiten op adequate wijze het hoofd willen bieden vindt haar weg in de doorontwikkeling van de Veiligheidsregio. De gemeenschappelijke regeling “Veiligheidsregio Midden - en West Brabant” en de samenwerking 3xrood zijn hiervoor ingesteld. T.a.v de politietaken heeft onze gemeente een inbreng in de taakstelling via het politieoverleg, het lokale driehoeksoverleg tussen burgemeester, officier van justitie en politiechef, het districtelijke driehoeksoverleg en het Regionaal College. 2.2 Het bevorderen van de nalevingbereidheid Door het handhavingteam wordt jaarlijks een HUP (Handhaving Uitvoering Programma) opgesteld, dat dient als leidraad voor de handhavingactiviteiten in het betreffende jaar. Prioriteiten in het HUP worden bepaald aan de hand van landelijke ontwikkelingen, het milieubeleidsplan en de wensen van het college en de raad. Sinds 2007 wordt jaarlijks een naleefeffectrapportage opgesteld die inzicht verschaft in de nalevingsbereidheid. 2.3
Activiteiten in de openbare ruimte ordelijk en veilig laten verlopen (Integrale aanpak van veiligheid en leefbaarheid in de gemeente Drimmelen) In de gemeente Drimmelen is de nota “Integrale veiligheid Drimmelen 2008-2011” vastgesteld. Hierin zijn de speerpunten binnen de diverse veiligheidsvelden benoemd. Jaarlijks wordt een Uitvoeringsprogramma door het college vastgesteld en komt een evaluatierapport uit. De strategische doelstellingen van deze nota zijn: • Het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel in 2011 en verbetering van de uitkomsten van de veiligheids- en leefbaarheidenquête ten opzichte van 2007; • Samen met anderen scheppen van een klimaat van veiligheid op gemeente- , dorpskern-, wijk- en straatniveau, waarbij burgers, instellingen, bedrijven en overige betrokkenen vertrouwen krijgen in elkaar en in de overheid; • Door ketenvorming van veiligheidspartners op integrale wijze veiligheidskwesties op een aanvaardbaar niveau en indien mogelijk tot een oplossing brengen; • Het bevorderen van het veiligheidsdenken binnen de organisatie van de gemeente Drimmelen. Hiermee wordt beoogd dat de diverse interne afdelingen beleid op een zodanige op elkaar afstemmen dat beleid op elkaar aansluit en daarmee versterkt wordt. Interne ketenvorming en samenhang zijn hiervoor de sleutelwoorden. Wat gaan we daarvoor doen? (Politie en) brandweerkorps(en) op voldoende sterkte houden, voldoende geoefend houden en zoveel mogelijk komen tot regionale samenwerking 2.1.1 De paraatheid van het korps bewaken. Het voldoen aan de gestelde opkomstnorm met voldoende personeel voor alle drie de brandweerposten in de gemeente is een punt van aandacht voor de komende jaren. Middels werving van nieuwe vrijwilligers en door samenwerking met buurgemeenten zal hier blijvend aandacht aan worden besteed. 2.1.2 Implementeren van het regionaal samenwerkingsverband. Op 1 januari 2010 treedt de gemeentelijke brandweer toe tot de regionale brandweer Middenen West-Brabant. Aan de verdere ontvlechting als ook aan de borging van de brandweer binnen het gemeentelijke apparaat dient volop aandacht te worden besteed. Dan ook wordt concreet hoe het beheer van de brandweer er uit komt te zien en wat het werkelijk betekent voor de brandweer Drimmelen.
19
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
2.1.3
Doorontwikkelen 3x rood, samenwerkingsverband Drimmelen Oosterhout en Geertruidenberg In het kader van 3 x rood wordt gewerkt om op een pragmatische wijze voldoende professionaliteit, kwaliteit en continuïteit te realiseren, waarbij gezamenlijke oefeningplanning en inzet en gebruik van kennis, kunde en materieel nadrukkelijk aan de orde komen. Basis voor de samenwerking zijn het meerjarenbeleidsplan 2007-2010 van de brandweer en het afdelingsplan van 2010. Enkele concrete prestaties hieruit zijn: gezamenlijke en uniforme brandveiligheidadvisering in het kader van bouwen, milieu en evenementen; gezamenlijke inkoop materieel, gezamenlijk onderhoud, gezamenlijke preparatieve activiteiten (bijscholing en oefening) en met betrekking tot de bedrijfsvoering een gezamenlijke administratie en registratie. 2.1.4 Borgen structurele samenwerking brandweer en gemeentelijke afdelingen Bij de toetreding van brandweer Drimmelen tot de regionale brandweer Midden- en WestBrabant dienen enerzijds activiteiten als personeelszaken, financiën, postbehandeling, ICTondersteuning overgeheveld te worden naar de regionale brandweer. Anderzijds is het zaak de goede verhoudingen en samenwerking tussen de gemeentelijke afdelingen en de brandweer te behouden. Daartoe zal een bureau voor de brandweer op het gemeentehuis beschikbaar blijven. 2.1.5 Vaststellen gemeentelijke bluswaterbeleid De brandweer is bij haar brandbestrijding veelal groot afnemer van water. Kostbaar drinkwater, maar veelal ook open water of water uit andere voorzieningen. Om binnen de gemeente te kunnen beschikken over afdoende bluswater dient plan de campagne te worden gemaakt waar over welke voorzieningen te kunnen beschikken. Zeker wanneer het gebruik van het drinkwaterleidingnet verder aan banden wordt gelegd. 2.1.6 Opstellen van het oefenplan 2010 Met het opstellen van het oefenplan 2010 en het op effectieve wijze verzorgen van oefeningen wordt het korps op voldoende kwalitatief niveau gehouden. Natuurlijk verloop onder de vrijwilligers en de aanscherpende landelijke eisen zorgen ervoor dat intensief werven, opleiden en oefenen noodzakelijk is. 2.1.7 Versterken van de positie van de gemeente in de Veiligheidsregio (3 x oranje). Dit zal gebeuren door verwerving van kennis en het actief deelnemen aan projecten en werkgroepen. De samenwerking met Geertruidenberg en Oosterhout (3 x Oranje) is in 2009 geïntensiveerd ten opzichte van 2008. Er zijn aparte projecten en werkgroepen opgestart eind 2008 en begin 2009. In 2010 zijn de eerste resultaten van deze projecten en werkgroepen bekend.In 2010 zal de samenwerking verder uitgebreid worden waar dat mogelijk en wenselijk is. 2.1.8 Oefenen en opleiden gemeentepersoneel i.v.m. de rampenbestrijding. Dit is nader uitgewerkt in de § Bedrijfsvoering. Het bevorderen van de nalevingbereidheid 2.2.1 Opstellen en uitvoeren van het Handhavinguitvoeringsplan 2010. Net als voorgaande jaren zal er een handhavingsuitvoeringsprogramma worden opgesteld en uitgevoerd. De rapportage Mans heeft nog niet geleid tot het overgaan op een andere manier van handhaven. We blijven de ontwikkelingen m.b.t. de omgevingsdiensten wel op de voet volgen en spelen daar op in waar dat nodig is. Het toezicht in de Biesbosch zal met de handhavingspartners worden voortgezet. 2.2.2 Invoeren Wabo Om de hoeveelheid regelgeving op het gebied van vergunningverlening te verminderen en de coördinatie van activiteiten te vergroten heeft de rijksoverheid de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht opgesteld (Wabo). Kern van de Wabo is dat de aanvrager één aanvraag indient bij één loket, dat één procedure gaat lopen en dat één vergunning wordt verleend. Hierdoor komt ook de handhaving zoveel mogelijk in één hand te liggen. Gedurende het jaar 2009 is er aan gewerkt om de handhaving binnen de gemeente Drimmelen Wabo-proof te maken. In 2010 zullen hier de eerste ervaringen mee opgedaan worden en zal een eerste evaluatie hiervan plaats vinden. 2.2.3 Opstellen naleefeffectrapportage Vanaf het jaar 2006 worden naleefeffectrapportage opgesteld om zo inzichtelijk te maken wat de effecten van de handhaving zijn. Deze rapportage vervangt de kwartaalrapportage en het jaarverslag zoals die eerder werden gemaakt. Na verloop van een aantal jaren zal een totaalbeeld over het naleefgedrag ontstaan.
20
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Activiteiten in de openbare ruimte ordelijk en veilig laten verlopen (Integrale aanpak van veiligheid en leefbaarheid in de gemeente Drimmelen) 2.3.1 Opstellen en uitvoering geven aan JUP 2010 Eind 2007 is de kadernota integrale veiligheid Drimmelen 2008-2011 door de raad vastgesteld. Aan de hand van deze kadernota zal jaarlijks een Jaaruitvoeringsprogramma (JUP) worden opgesteld. Belangrijk aandachtsgebied daarin zal voor 2010 het horecabeleid en de aanpak van jeugd in relatie tot alcohol- en drugsgebruik zijn. Op basis van het JUP zal vervolgens uitvoering worden gegeven aan creatieve en preventieve projecten op de beleidsvelden zoals deze zijn genoemd het JUP. Voor de periode 2012 – 2015 zal in 2011 een nieuwe kadernota integrale veiligheid worden opgesteld. 2.3.2 Evenementennota Deze nota is vastgesteld in februari 2007. In 2008 en 2009 is uitvoering gegeven aan deze nota. In 2010 zal aan de hand van het Regionaal Evenementenbeleid worden gewerkt aan verdere verbetering en professionalisering ten aanzien van de veiligheid van evenementen. 2.3.3. Formuleren van een horecabeleidsnota In 2009 zal worden gewerkt aan integraal horecabeleid. Momenteel heeft de gemeente Drimmelen nog geen horecabeleid. Middels een startnotitie (eind 2009) zal worden geïnventariseerd welke kaders moeten worden gesteld dan wel gewenst zijn. Vervolgens zal een nota worden opgesteld (begin 2010) waarin meetbare doelen zijn opgenomen (SMART). Hierin wordt gezocht naar samenwerking met het steunpunt Handhaving midden en West Brabant (Seph) en de buurgemeente Geertruidenberg. De gemeente Drimmelen participeert in een landelijke pilot toezicht Drank- en Horecawet. Het ziet ernaar uit dat waarschijnlijk in 2010 het toezicht geheel bij de gemeenten komt te liggen. Het op te stellen horecabeleid zal hierop al in moeten spelen. 2.3.4 Veiligheidshuis Landelijk streeft het kabinet naar de vorming een landelijk dekkend netwerk van veiligheidshuizen. In het voorjaar van 2009 is voor het politiedistrict Oosterhout een conferentie georganiseerd met als onderwerp veiligheidshuis. Naar aanleiding van deze conferentie heeft de districtelijke driehoek een stuurgroep de opdracht gegeven een quick scan te maken. De finale conclusie van deze quick scan is dat er, gelet op de huidige bestuurlijke verdeeldheid binnen het politiedistrict Oosterhout, geen ruimte is voor een districtelijk veiligheidshuis. De Midden en West gemeenten zullen een afzonderlijk traject moeten ingaan om door middel van aansluiting bij de bestaande veiligheidshuizen, invulling te geven aan het Veiligheidshuisconcept. Voor de zogenaamde West gemeenten waar Drimmelen onder valt, is afgesproken dat de gemeente Werkendam een trekkerrol zal vervullen om te komen tot aansluiting bij het veiligheidshuis Breda. De gemeenten zijn al wel verzocht rekening te houden met aansluiting bij een veiligheidshuis voor de begroting van 2010. Wat gaat het kosten ? Tabel financiële consequenties:
Brandweer repressie Brandpreventie Rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid A.P.V. Handhaving
Totaal Brandweer repressie Brandpreventie Rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid A.P.V. Handhaving
Totaal Totaal budget
Begrotin 201 201
Realisatie 2008
Raming 2009
1.254.306 120.725 127.145 172.612 165.344 300.527 2.140.659
1.221.080 106.738 165.233 243.514 124.652 381.734 2.242.951
1.273.385 53.883 192.806 143.734 117.004 431.495 2.212.307
1.304.136 55.003 196.660 146.736 119.545 438.240 2.260.320
1.298.676 55.781 200.804 149.819 122.164 447.813 2.275.057
1.320.391 56.577 204.897 152.941 124.805 457.421 2.317.032
2.256 3.482 1.249 0 0 0 6.987
76.275 2.500 0 0 0 6.000 84.775
3.900 6.000 9.900
3.900 6.120 10.020
3.900 6.242 10.142
3.900 6.367 10.267
2.202.407
2.250.300
2.264.915
2.306.765
2.133.672
2.158.176
201
201
21
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Tabel investeringen: 2010 -
Totaal nieuwe investeringen brandrepressie ademluchtcompressors (3stuks) personeel / materieel voertuig ademluchtmaskers (68 stuks) hydraulisch gereedschap OGS materialen uitrukkleding + handschoenen (70 stuks)
Begroting 2011 -
2012 -
2013 -
25.210 45.000 20.000 60.000 15.882 48.000
Totaal verv. investeringen
70.210
-
108.000
35.882
Totaal investeringen
70.210
-
108.000
35.882
Toelichting investeringen 2010 Ademluchtcompressors De brandweer maakt voor het vullen van de ademluchtcilinders gebruik van ademluchtcompressoren. Op de posten Made, Terheijden en Lage Zwaluwe staat een ademluchtcompressor. De ademluchtcompressoren zijn aangeschaft in 1995. Ze kennen een afschrijvingstermijn van 15 jaar en zijn derhalve toe aan vervanging. Echter, de gebruiksintensiteit in Terheijden en Lage Zwaluwe is van dien aard, dat het alternatief van extra cilinders (€ 15.210) op de post in plaats van de vervanging van de ademluchtcompressor de voorkeur geniet. De vervanging van de ademluchtcompressor (€ 10.000) in Made blijft staan. Personeel / materieel voertuig De brandweer beschikt over een personeel / materieel voertuig. Het voertuig wordt ingezet voor repressieve doeleinden, onderhoudswerkzaamheden en vervoer van personeel. Het voertuig is aangeschaft in 2003. Het kent een afschrijvingstermijn van zeven jaar en is staat daarmee ter vervanging om toekomstige hoge onderhoudskosten te voorkomen. A.g.v. de nieuwe regelgeving betreffende de voertuigsignalering is een hoger krediet benodigd dan in de oorspronkelijke investeringsprognose was opgenomen. De totale kosten incl. Communicatieapparatuur ken inrichting omen nu op € 46.000 i.p.v. € 37.816. De bedragen zijn afkomstig uit de huidige aanschaffen van een dergelijk voertuig in Oosterhout en Geertruidenberg. Prestatie-indicatoren a. Opkomsttijd brandweer / hulpverlening (mate waarin wordt voldaan aan de norm
Eenheid Per.
Per 1-1-2009
2007 261
2008 217
325
336
Overige informatie Aantal bekeuringen handhavingspartners in de Biesbosch Aantal evenementenvergunningen
22
Begroting 2010 80
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
23
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
3.
Openbare ruimte
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Het schoon, heel en veilig houden van de woonrecreatie- en werkomgeving in de gemeente
De in de beheerprogramma’s vastgestelde beheerniveaus zullen minimaal moeten worden gehandhaafd
Wijkgerichte uitvoering van het beheer
Onderhoud binnen de wijkteams zal zich primair moeten gaan richten op het voorkomen van meldingen
Verbetering van de werkprocessen rondom klachtenafhandeling
Bij nieuwe of her- in te richten openbare ruimte wordt aandacht besteed aan een duurzame inrichting, openbare verlichting, groen en voldoende parkeren (zie progr. verkeer en vervoer) 2. Voorkomen van wateroverlast
3. Vergroting (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven.
Optimale afvoer van water met als doel het voorkomen van wateroverlast, efficiënt gebruik van het rioolstelsel en schoon oppervlaktewater Conform uitgangspunten verbreed GRP.
Wegwerken achterstallig onderhoud watergangen en overdracht van het beheer van het stedelijk water aan het waterschap
De vastgestelde beheerprogramma’s zo mogelijk in overleg met de gebruikers en in elk geval met voldoende informatieverstrekking vooraf aan de gebruikers tot uitvoering brengen
Bewonersvertegenwoordiging in zes kernen
Waar mogelijk, gescheiden stelsels aanleggen bij de ontwikkeling van woningbouwprojecten en reconstructies in bestaande wijken.
Een wijkjaarplan opstellen in twee dorpen Thematische wijkschouw Houden van twee bijeenkomsten van de stuurgroep Dorpsgericht werken
24
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma ‘Openbare ruimte’ is: Het schoon, heel en veilig houden van de woon- en werkomgeving in de gemeente met (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven. Het programma Openbare Ruimte kent de volgende drie doelstellingen: 3.1
Het schoon, heel en veilig houden van de woon-, recreatie- en werkomgeving in de gemeente
Voor het beheer van de gemeente zijn verschillende beleid- en beheerplannen vastgesteld. • Beheerbeleid wegen Drimmelen 2006-2010 (2006) • Waterbeleidsplan (waarin opgenomen het verbreed gemeentelijke rioleringsplan 2007 t/m 2010) • Groenbeleidsplan 2005-2015. ‘Kwaliteit in beeld” • Groenstructuurplan Made, ‘natuurlijk doen!’ (1996) • Groenstructuurplan Terheijden en Wagenberg, ‘tussen traditie en vernieuwing’ (2005) e • Groenstructuurplan Hooge en Lage Zwaluwe (ontwerp, 4 kwartaal 2008) • Landschapsbeleidsplan Made en Drimmelen (1996) • Groenbestek Beheer Plantsoenen (2002) • Werkpakketten Beheer Plantsoenen (Buitendienst) (2000) • Onderhoudsplan bermen en sloten (2003) • Baggerplan Binnen dit programma vindt het totale beheer van de openbare ruimte plaats. Het betreft hier het dagelijks-, structureel-, en vervangingsonderhoud. Het belangrijkste doel van het dagelijks onderhoud is: het schoon, heel, veilig en bruikbaar houden van het openbaar gebied. Onder dagelijks onderhoud wordt verstaan, alle onderhoud met een cyclus van een jaar of minder. Gedeeltelijk wordt dit werk planmatig gedaan: gras maaien, snoeien, onkruid verwijderen, zwerfvuil verwijderen, opfrissen van belijning, vervangen van lampen enz. Gedeeltelijk vindt het plaats op aanvraag (aanvraag invalidenopritten) of op basis van een melding dan wel signalering van een calamiteit (losliggende stoeptegel, afgewaaide takken, omgereden verkeersbord). Alle calamiteiten worden via het budget voor het dagelijks onderhoud uitgevoerd. Het belangrijkste doel van het structureel onderhoud is: door middel van de uitvoering van onderhoudsmaatregelen zorgen dat de maximale levensduur voor een element behaald wordt Het totale werk wordt planmatig uitgevoerd. Gedurende het jaar worden visuele inspecties uitgevoerd en gecombineerd met de beschikbare gegevens over levensduur enz.. Op grond hiervan wordt door de productverantwoordelijke een (meerjarig) jaarprogramma opgesteld. Uitgangspunt is: onderhoud uitvoeren op het juiste moment, niet te vroeg, niet te laat, om zodoende de maximale levensduur te bereiken en de veiligheid te kunnen waarborgen. Het belangrijkste doel van het vervangingsonderhoud is: op het moment dat een element aan het eind van zijn levensduur is, dit vervangen door hetzelfde type (indien mogelijk met een langere levensduur). Op het moment dat het niet meer mogelijk is om een element in stand te houden, wordt deze in principe vervangen in dezelfde uitvoering qua materiaal en inrichting. Structureel en vervangingsonderhoud wordt zoveel als mogelijk integraal aangepakt (werk met werk maken). (Zie voor concrete projecten in het kader van het structureel-, en vervangingsonderhoud 2010, de § kapitaalgoederen) Ten aanzien van diverse objecten in de openbare ruimte is de afgelopen jaren gewerkt aan programma’s voor structureel -, en vervangingsonderhoud. Het betreft hier de producten: Openbare verlichting, speelplekken, civieltechnische kunstwerken en verkeersmaatregelen, omdat deze nog ontbraken. Zo is het beleidsplan Openbare verlichting in 2008 in de raad besproken en in 2009 vastgesteld. Een uitvoeringsplan wordt momenteel opgesteld. Voor speelplekken is vanaf de begroting 2009 structureel budget beschikbaar gesteld om hieraan uitvoering te gaan geven. De civieltechnische werken zijn inmiddels geïnventariseerd en opiniërend in de raad besproken. De inventarisatie van de verkeersmaatregelen vindt momenteel plaats. In verband met de financiële situatie zal voor de beide laatste producten eventueel budget hiervoor, onderdeel worden van de besprekingen n.a.v. de productendoorlichting. Zie hiervoor ook de § Kapitaalgoederen.
25
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Het is van belang dat de in deze plannen vastgelegde beheerniveaus ook daadwerkelijk worden bereikt door een efficiënte inzet van de in de begroting opgenomen middelen. In de praktijk zijn we hierbij afhankelijk van de kwaliteit van de uitvoering, die voor een belangrijk deel in handen ligt van derden. Een scherp toezicht op de geleverde kwaliteit is daarom noodzakelijk. Ook nieuwe aanleg van openbare ruimte, of ingrijpende aanpassingen ervan, zullen moeten voldoen aan kwaliteitsnormen, waarna deze weer opgenomen worden in het reguliere beheer Wijkgerichte uitvoering van het beheer Het dagelijks onderhoud wordt gedeeltelijk door aannemers en gedeeltelijk door de eigen wijkteams uitgevoerd. Uitvoering van het dagelijks onderhoud wat door de eigen buitendienst wordt uitgevoerd, vindt sinds januari 2007 plaats vanuit wijkteams. Hierdoor kan meer maatwerk geleverd worden in de wijk en adequater ingespeeld worden op de afhandeling van meldingen. Vanaf april 2008 heeft een aanpassing plaatsgevonden in de samenstelling van de wijkteams, zodanig dat een beter evenwicht tussen de omvang van het werk en het wijkteam is gerealiseerd. Hierbij moet in ogenschouw genomen worden dat de kwaliteit (welke samenhangt met beschikbare budgetten) niet ingrijpend verandert. De beheerbudgetten blijven gelijk en de wijkteams zullen geen wonderen kunnen verrichten. Zie voor wat betreft concrete grotere projecten in de Openbare ruimte, de § Kapitaalgoederen. Sinds juli 2008 is ook het onderhoud pompen en gemalen in het kader van rioolonderhoud weer onderdeel geworden van de wijkteams. Verbeteren werkprocessen rondom meldingenafhandeling Het is onontkoombaar dat de bewoners meldingen doen over de openbare ruimte. Dit moet ook gezien worden als een waardevolle aanvulling van betrokken bewoners, op zaken die de eigen medewerkers constateren. We kunnen immers niet overal, altijd zijn. Deels afhankelijk van de weersomstandigheden wordt overlast ervaren van onkruid en overdadige groei van de beplanting. Ook zijn het straatmeubilair, speeltoestellen, verkeersborden en bestrating aan slijtage onderhevig. Door een meer proactieve rol van de gemeente en het bieden van meer maatwerk per wijk wordt efficiënter beheer nagestreefd. Dit heeft niet altijd tot gevolg dat er minder meldingen zullen komen. Immers, als bewoners merken dat adequaat gereageerd wordt op de meldingen zullen ze ook sneller geneigd zijn om onvolkomenheden te melden. Daarbij valt in een omgeving die goed in orde is, een onvolkomenheid eerder op en zullen mensen eerder geneigd zijn om deze door te geven. Belangrijk is vooral om de meldingen, binnen de beschikbare mogelijkheden, op een correcte wijze en binnen de afgesproken termijn van vijf werkdagen, op te lossen. In 2009 is veel aandacht besteed aan het verbeteren van de afhandeling van de meldingen. Zo zijn de diverse medewerkers geautoriseerd voor het registratiesysteem wat veel tijdwinst oplevert in de tijd om de melding op de juiste plaats te krijgen. Daarnaast is gestuurd op een snellere afhandeling en het opnemen van contact met de melder indien afhandeling langer dan vijf werkdagen duurt. Ook in 2010 zal een adequate afhandeling nadrukkelijk de aandacht blijven houden. 3.2 Voorkomen van wateroverlast In verschillende delen van de gemeente wordt wateroverlast ervaren als gevolg van hevige neerslag. Voorop staat dat het bestaande rioolstelsel zodanig moet worden onderhouden dat het de functie die het moet vervullen optimaal kan verrichten. Hiernaast zal echter voor de toekomst ingespeeld moeten worden op de klimaatverandering, waarbij met name in de zomermaanden een grote neerslaghoeveelheid in korte tijd kan vallen. Inmiddels zijn door een waterplan de overlast en de mogelijke oplossingen in beeld gebracht. Het waterbeleidsplan 2010-2014 zal hierop inspelen d.m.v. oplossingen en een activiteitenprogramma. Uiteraard zijn en zullen de ‘no-regret’ maatregelen in uitvoering blijven. 3.3 Vergroting van (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven De rol van de burger in de voorbereiding van werken zal worden versterkt. De coördinator Wijkbeheer heeft in vijf van de zes kernen een bewonersvertegenwoordiging opgezet. Deze variëren van werkgroepen in Made, Drimmelen, Terheijden, Lage Zwaluwe tot Dorpsraad in Wagenberg. In Hooge Zwaluwe is men in een voorbereidende fase om ook daar te komen tot het opzetten van een bewonersoverleg. In de kernen waar een structurele bewonersvertegenwoordiging is georganiseerd, zullen de beheerplannen en voornemens voor projecten, op dorpsniveau worden gepresenteerd en voor aanvullingen/wijzigingen worden voorgelegd. Hiermee wordt een betere balans gevonden tussen de technische input van de deskundigen en de beleving van gebruikers van de openbare ruimte.
26
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Naast deze inbreng in de jaarplanning krijgen bewoners per dorpsproject de gelegenheid hun mening over de plannen aan te geven. Hiermee zal zoveel mogelijk, maar binnen helder gestelde randvoorwaarden en de financiële kaders, rekening worden gehouden. Waar het projecten als bv. straatrenovaties betreft, zullen direct bij de start van de voorbereiding de aanwonenden worden uitgenodigd om mee te denken over de uitvoering. In 2009 is dit al gebeurd bij de voorbereidingen voor het project Kalkvliet/ Vierhoven in Terheijden en de Grijze Wijk in Hooge Zwaluwe. Hierdoor zal de rol van de gemeente meer en meer gekenmerkt worden door een klantgerichte werkwijze waarbij ook gelet wordt op de belangen van inwoners. Wat gaan we daarvoor doen? Het schoon, heel en veilig houden van de woon-, recreatie- en werkomgeving in de gemeente 3.1.1 Wijkgerichte uitvoering van het beheer De werkwijze met de wijkteams zal ook in 2010 worden doorgezet. Door de inmiddels aangepaste wijkteams en de uitbreiding met de twee Go/Wava medewerkers die in 2009 een feit is geworden, is de prognose dat de wijkteams qua capaciteit afgestemd zijn op de verschillende wijken. 3.1.2 Verbetering van de werkprocessen rondom klachtenafhandeling Voor wat betreft de afhandeling van de meldingen geldt dat de progressie die hierin in 2009 gemaakt is, zal worden gehandhaafd en waar mogelijk nog verder worden uitgebouwd. In verband met de capaciteitsproblemen in het openbaar groen moet hierop een uitzondering worden gemaakt en zullen bewoners niet standaard gebeld worden. Voorkomen van wateroverlast Vaststelling van een integraal waterplan inclusief een nieuw GRP zal (volgens planning) eind 2009 plaatsvinden. Hierin zullen opnieuw de financiële consequenties worden uitgewerkt. 3.2.1
Wegwerken achterstallig onderhoud watergangen en overdracht van het beheer van het stedelijk water aan het waterschap. Deze acties worden uitgewerkt opgenomen in het nieuwe waterbeleidsplan. 3.2.2
Waar mogelijk, gescheiden stelsels aanleggen bij de ontwikkeling van woningbouwprojecten en reconstructies in bestaande wijken. Er wordt daarbij nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheden van infiltratie. Vergroting (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven Op 14 december 2006 heeft de gemeenteraad ingestemd met de “Visie wijkgericht werken in alle kernen”. Vervolgens is conform afspraak in 2007 een start gemaakt met het wijkgericht werken. De eerste stappen die hierin gezet zijn, waren de aanstelling van een Coördinator Wijkbeheer bij de afdeling Openbare Werken en een kanteling van de buitendienst van dezelfde afdeling waarbij een viertal wijkteams zijn samengesteld. Bij aanvang is gekozen voor een pragmatische start om bij wijze van experiment te starten met een werkwijze, welke na verloop van tijd geëvalueerd en waar nodig deze aan te passen. Uiteindelijke bedoeling van het wijkgericht werken is enerzijds om de bewoners meer te betrekken bij de voorbereiding en de uitvoering van het werk wat door de gemeente in de verschillende wijken wordt uitgevoerd en anderzijds door het meer integraal aanpakken van het werk met verschillende participanten, meer effect in de dorpen te bewerkstelligen. Op 21 juli is besloten om de term wijkgericht werken te veranderen in dorpsgericht werken. De wijkteams Per 1 april 2008 is besloten het aantal wijkteams terug te brengen van vier naar drie waarbij elk wijkteam werkzaam is in twee dorpen. Doordat zij gekoppeld zijn aan een eigen werkgebied (de eigen dorpen) hebben zij inmiddels concrete bekendheid opgedaan met de dorpen, de wijze waarop het dorp gebruikt wordt en specifieke vragen die leven in het kader van het dagelijks onderhoud. Aangezien nog maar gedurende een vrij korte periode met deze werkwijze gewerkt wordt, zal ook in 2010 de afstemming werkzaamheden/ beschikbare capaciteit een aandachtspunt blijven. De coördinator dorpsgericht werken Sinds januari 2007 is een coördinator dorpsgericht werken aan de afdeling Openbare werken toegevoegd. Vanaf 2008 heeft de coördinator zich met name geconcentreerd op het opbouwen van netwerken in de verschillende wijken en met de diverse partners in het dorpsgericht werken (woningcorporaties, politie, straathoekwerker, Verankeringsgroep Ouderenproof, huurders-vereniging e.d.).
27
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Via dorpschouwen en dorpavonden is getracht te onderzoeken wat binnen de verschillende dorpen bij de bewoners leeft en waar zij prioriteiten leggen. Deze dorpavonden hebben tot op heden geresulteerd in bewonersvertegenwoordigingen in vijf van de zes dorpen: Drimmelen: Werkgroep “Hart voor Drimmelen”; Wagenberg: Dorpsraad Wagenberg; Made: Werkgroep Samen actief Made; Lage Zwaluwe: werkgroep en Terheijden: werkgroep. De bewonersvertegenwoordiging moet gezien worden als initiator voor de totale kern, daarnaast zullen voor projecten via diverse werkgroepen de activiteiten concreter uitgewerkt gaan worden. Naast de projecten die door de gemeente per dorp worden aangedragen en waarbij bewoners betrokken worden, is het binnen het dorpsgericht werken ook nadrukkelijk de bedoeling dat bewoners daadwerkelijk zelf activiteiten ontplooien en hiermee een bijdrage leveren aan de verbetering van de leefbaarheid van hun kern. In 2009 is in het kader van dorpsgericht werken in samenwerking met verschillende partners bewoners, gemeente, politie woningcorporatie en straathoekwerk de skatebaan in Terheijden gerealiseerd; een winterse “opzoomeractie” gehouden in de Ds. Jamesstraat en herstel van het Drenkelingenkerkhof in Hooge Zwaluwe gerealiseerd. 3.3.1
In 2010 willen we in alle zes de dorpen een bewonersvertegenwoordiging hebben, waarbij ook de samenwerkingspartners politie, woningbouwstichting en Surplus Welzijn betrokken worden (Inmiddels is na de bewonersavond in Hooge Zwaluwe ook hier de bewonersvertegenwoordiging een feit waardoor dit streven al gehaald is). In 2010 zal de nadruk liggen op hoe de werkgroepen met het dorpsgericht werken aan de slag gaan. De werkgroepen/ dorpsraad blijken in praktijk hun eigen invulling te geven aan het dorpsgericht werken, afhankelijk van de onderwerpen die in de verschillende dorpen spelen. Dat is prima, omdat we op deze manier maatwerk kunnen leveren. We gaan wel kijken hoe we bepaalde zaken gezamenlijk aan kunnen pakken, waarbij de eigen verantwoordelijkheid van de bewoners benadrukt zal worden. We gaan ook bespreken wat de bewonersgroepen van de gemeente en partners verwachten en wat wij van hen verwachten. We gaan in overleg met de bewonersgroepen prioriteiten per dorp vaststellen en deze bij het maken van het dorpsjaarplan in te brengen. Hierbij is ook de inbreng van de partners politie, woningcorporatie en straathoekwerk van belang. 3.3.2
Het is het streven om in 2010 in twee van de zes dorpen in overleg met de bewonersgroepen en de partners een dorpsjaarplan op te zetten.
3.3.3.
De dorpsschouw voor 2010 wordt thematisch gehouden en wordt gezamenlijk met de bewonersgroepen voorbereid en georganiseerd. Ook hierin bepalen de actualiteiten van de verschillende dorpen het onderwerp voor een de schouw. We willen minimaal 1 keer per jaar een gezamenlijke bijeenkomst organiseren voor de verschillende bewonersgroepen. Voor 2010 zal het thema zijn: ervaringen uitwisselen tussen de bewonersgroepen. 3.3.4
In 2010 zullen er twee bijeenkomsten van de stuurgroep Dorpsgericht werken worden gehouden. In de tweede helft van 2008 is een overleg met de stuurgroep dorpsgericht werken gehouden om te kijken hoe we gezamenlijk met de partners verder gaan met het dorpsgericht werken. Ook is er een overleg geweest met de coördinator dorpsgericht werken, wijkagenten, woningbouwstichting en Trema (straathoekwerk) om op die manier zaken zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Dit heeft erin geresulteerd dat er maandelijks overleg is met gemeente, wijkagenten en woningcorporatie. De straathoekwerker is hier, wegens beperkte uren niet bij aanwezig. De overleggen worden per twee kernen: Made/ Drimmelen; Terheijden/ Wagenberg; Hooge en Lage Zwaluwe, gehouden vanwege de wijkagenten die in de betrokken kernen werkzaam zijn. In de praktijk zijn de bijeenkomsten in Hooge en Lage Zwaluwe zeer weinig gehouden vanwege afwezigheid van de wijkagent. In 2009 is er een overleg met de stuurgroep dorpsgericht werken geweest. Hier is gesproken over doel voor dit jaar: dorpsgericht werken bekend maken bij bewoners; de rol van de stuurgroep; de naamswijziging van het wijkgericht werken naar dorpsgericht werken; de mandaten die iedere partner heeft in het kader van dorpsgericht werken; verbeteren van de communicatie met bewoners (dit kwam tijdens alle bewonersavonden als rode draad naar voren kwam). In het najaar 2009 wordt een workshop georganiseerd voor de leden van de verschillende werkgroepen en de Dorpsraad om samen met de partners te praten over dit thema. Daarna wordt er een tweede bijeenkomst gehouden van de stuurgroep.
28
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaat het kosten ? Tabel financiële consequenties:
Wegen en verlichting Waterkering Natuurbescherming Plantsoenen Speelterreinen Riolering Begraafplaatsen
Totaal lasten Wegen en verlichting Waterkering Natuurbescherming Plantsoenen Speelterreinen Riolering Begraafplaatsen
Totaal baten Totaal budget
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
2.499.875
3.475.229
2.912.488
3.292.087
3.353.297
2013 3.397.239
90
0
-
-
-
1.618
1.696
166.035
48.932
28.091
28.250
1.824.282
1.920.860
1.991.410
2.047.788
2.100.566
2.076.586
153.002
150.803
148.711
151.708
154.333
157.096
1.900.547
2.042.134
2.503.544
2.595.056
2.583.852
2.602.844
172.227 6.551.641
150.515 7.741.238
-
Begroting 2011 2012
163.595
165.513
164.587
166.741
7.885.783
8.301.084
8.384.726
8.428.756
139.501
36.366
28.700
29.275
29.860
30.456
0
0
-
-
-
-
0
0
-
-
-
-
4.945
4.699
4.791
4.887
4.984
5.084
0
0
3.315.165
2.351.549
274.491
150.954
2.277.025
-
-
2.911.654
2.901.485
2.928.325
174.159
177.642
181.195
184.818
3.734.103
2.543.568
2.484.675
3.123.458
3.117.524
3.148.683
2.817.538
5.197.670
5.401.108
5.177.626
5.267.202
5.280.073
Tabel investeringen:
Totaal nieuwe investeringen
2010 -
Begroting 2011 -
wegen en verlichting Aanhangstrooier ( 2 stuks)
2012 -
2013 -
57.000
riolering maatregelen nav rioolinspecties baggerplan vervanging gemalen persleidingen Totaal verv. investeringen Totaal investeringen
1.608.963 300.000
555.798
555.798
555.798
11.765 1.920.728
55.462 31.092 642.352
26.891 2.521 642.210
5.042 560.840
1.920.728
642.352
642.210
560.840
Toelichting investeringen: Riolering Maatregelen n.a.v. rioolinspecties 2010 Inspecties zijn momenteel uitgevoerd, na beoordeling is zicht op de te nemen maatregelen. De voortvloeiende concrete projecten zullen worden opgenomen in de Voorjaarsnota 2010. Baggerplan 2010 In 2009 wordt een nieuw Waterbeleidsplan inclusief Gemeentelijk Riolerings Plan (G.R.P.) opgesteld. Naar aanleiding hiervan zal worden beslist welke uitvoeringsmaatregelen in de meerjarenplanning zullen worden uitgevoerd mede ook in relatie tot de overige openstaande kredieten (Baggerplan (uitvoering 2007: voorziening), Baggerplan (uitvoering 2008) en Baggerplan (uitvoering 2009). Persleidingen In totaal heeft de gemeente ca. 50 kilometer persleidingen (drukriolering). Op basis van aanlegjaren is een inschatting / raming gemaakt van de hoeveelheid te vervangen persleiding per jaar. In de praktijk vindt vervanging pas plaats bij geconstateerde problemen. De geraamde tracés worden ieder jaar gemonitord en indien er aanleiding is, worden eventuele vervangingen opgenomen in het operationeel maatregelenprogramma (uitvoeringsprogramma).
29
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Prestatie-indicatoren Eenheid Per 1-1-2009 2010 Doelstelling Meldingen in Openbare gebied: a. Er wordt binnen deze termijn actie % binnen 52% 60% * 80% ondernomen in de uitvoering ofwel termijn b. Er wordt rechtstreeks aan de van 5 telefoon dagen informatie verstrekt waarmee de beller vooruit kan ofwel c. Er zal geen uitvoeringsactie plaatsvinden; de beller wordt dit verteld met een uitleg waarom ofwel d. Er wordt actie ondernomen, maar deze actie wordt opgenomen in de planning van andere werkzaamheden (wordt dus later dan die 5 dagen uitgevoerd). De beller wordt hiervan op de hoogte gesteld. Wijkgericht werken: In iedere kern minstens 1 Aantal 5 6 Min. Iedere bewonersavond per jaar per jaar kern 1 Bewonersvertegenwoordiging per aantal 5 6 In alle kern kernen * het streven is om het percentage te laten groeien naar 80, met uitzondering van de meldingen openbaargroen in verband met capaciteitsprobleem.
30
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
31
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
4.
Verkeer en vervoer
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Bevorderen van een duurzaam veilige infrastructuur met voldoende aandacht voor leefbaarheid en bereikbaarheid
Handhaving verkeersveiligheid: De aandacht zal zich richten op gedragsverandering en het nemen van aanvullende maatregelen
Aanpassing van de wegcategorisering volgens de nieuwe landelijke richtlijnen en een meer logische structuur en indeling van het wegennet. Op termijn kan dit leiden tot realisering van rondwegen rond kernen.
Verdere ontwikkeling van het fietsnetwerk. De gemeente zal een actieve rol spelen in het regionaal overleg met betrekking tot de fiets (voorzitterschap Werkgroep Fiets) Verbetering bereikbaarheid en leefbaarheid Heldere parkeernormen Goede communicatie over verkeerszaken
Bij projectplannen en startnotities zal altijd een communicatie paragraaf worden opgenomen die gebaseerd zal zijn op burgerparticipatie T.b.v. de verkeersveiligheid zal de aandacht zal zich richten op gedragsverandering. Hiervoor zal nauw worden samengewerkt met de betrokken partijen, zoals VVN, politie en scholen.
Slagvaardig Halteactieplan.
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Verkeer en Vervoer is: Bevorderen van een duurzaam veilige infrastructuur met voldoende aandacht voor leefbaarheid en bereikbaarheid. Het beleid van de gemeente Drimmelen is gericht op een goede bereikbaarheid van alle kernen met alle verschillende modaliteiten, een leefbare woonomgeving voor onze bewoners en een optimale verkeersveiligheid met speciale aandacht voor kwetsbare verkeersdeelnemers. Dit wil de gemeente bereiken door: • Het veilig gebruik van de gemeentelijke wegen garanderen voor langzaam en snel verkeer. • Het bevorderen van het gebruik van de fiets door het definiëren van een fietsnetwerk met bijbehorende eisen en het vervolgens aanpassen van de huidige fietspaden aan eerder genoemde eisen. • Een goede bereikbaarheid voor het gemotoriseerd verkeer door het optimaliseren van de inrichting van de wegen conform de wegencategorisering. • Beperken van de parkeeroverlast door middel van het volgen van eenduidige en heldere parkeernormen. • Het toegankelijk maken van het openbaar vervoer voor iedereen, ook voor minder validen. • Het verbeteren van de kennis op gebied van verkeer bij diverse groepen verkeersdeelnemers door een betere voorlichting en educatie. Wat gaan we daarvoor doen? Bewegwijzering • Uitbreiden industriebewegwijzering naar kassengebied • Opzetten objectbewegwijzeringssysteem, inclusief verwijzingen naar parkeerterreinen
32
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Verkeersveiligheid • Verder inrichten van gebieden conform de principes van Duurzaam Veilig; • Diverse snelheidsremmende maatregelen naar aanleiding van verkeersmetingen op verschillende straten. • Opstarten project Jongleren in het verkeer. • Voortzetten project Brabants verkeersveiligheidslabel’ BVL. • Opstarten project Dode Hoek vracht- en landbouwverkeer. • Verkeerscampagnes. • Voortzetten BROEM / scootmobielcursus. • Fietsverlichtingsactie. • Aanschaf extra snelheidsinformatiedisplay. Verkeersonderzoek • Houden van verkeersmetingen met verkeerstellers. • Analyseren ongevalsgegevens. Openbaar vervoer • Verdere uitvoering geven aan het project toegankelijk openbaar vervoer. • Actief deelnemen aan regionale overleggen over openbaar vervoer. Parkeervoorzieningen • Parkeerproblemen in bestaande situaties verminderen door aanleg van meer parkeergelegenheid en/of parkeerregulering (afhankelijk van besluitvorming nota Parkeerbeleid). • Parkeerproblemen in nieuwe situaties voorkomen door strikte toepassing van de parkeernormen. Het college mag besluiten af te wijken van de parkeernormen, mits hier een goede motivering aan ten grondslag ligt. • Stimuleren van het gebruik van de parkeerbalans door ontwikkelaars e.d., zodat geen tekort of overschot aan parkeerplaatsen ontstaat. • Uitvoering geven aan de Nota Parkeerbeleid (afhankelijk van besluitvorming). • Bebording en markering • Verdere uitvoering geven aan het project “Essentiële Herkenbaarheidskenmerken” op gebiedsontsluitingswegen en enkele 60 km-wegen. • Vervangings- en saneringsprogramma verkeersborden maken. Fietsvoorzieningen • Opknappen fietspad Brandestraat. • Veranderen Lageweg. Wat gaat het kosten ? Tabel financiële consequenties:
Verkeer Openbaar vervoer
Totaal lasten Verkeer Openbaar vervoer
Totaal baten Totaal budget
Realisatie 2008
Raming 2009
622.769
790.872
71.821 694.590
17.157 808.029
-2.727
18.795
49.616
0
2010 674.858
Begroting 2011 2012 670.765
670.849
2013 672.721
18.428
18.819
19.213
19.581
693.286
689.584
690.062
692.302
20.377
19.254
19.640
20.031
-
-
-
-
46.889
18.795
20.377
19.254
19.640
20.031
647.701
789.234
672.909
670.330
670.422
672.271
33
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Tabelinvesteringen:
Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen. Prestatie-indicatoren Eenheid
Per 1-9-2009
Begroting 2010 33%
Doelstelling
Het percentage verkeer dat te hard rijdt. Perc. 33% 15% Streven is dat elk jaar het percentage lager ligt dan het voorgaande jaar.* * Elk jaar worden op diverse straten verkeersmetingen gedaan, waarbij o.a. de snelheid wordt gemeten. Deze gegevens kunnen helpen om verkeersveiligheidproblemen (door te hard rijden) te verminderen. Als richtlijn wordt de volgende definitie gehanteerd: als meer dan 25% van de voertuigen harder rijdt dan de ter plaatse geldende maximumsnelheid + 10 km/u, dan is er sprake van een snelheidsprobleem. In dat geval zijn maatregelen geoorloofd. In de eerste helft van 2009 zijn er in 15 straten metingen geweest; uitgaande van bovenstaande definitie is in 5 van deze 15 straten (33%) sprake van een snelheidsprobleem. Overige informatie Aantal burgers tevreden over verkeerssituatie in afzonderlijke kernen* Verkeerstellingen (aantal) * zal bij volgende burgerenquête moeten worden vastgesteld
34
2009
2010
70
70
doel > 70%
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
35
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
5.
Economische zaken en toerisme
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Versterken van de arbeidsmarkt door vergroting van de samenwerking en afstemming tussen economische zaken en sociale zaken
Beleidsplan arbeidsmarkt
Optimaliseren van het WerkgeversService-Punt
2. Versterken van de economische structuur, in het bijzonder door revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en het verbeteren van de ontwikkelingskansen van de detailhandel in alle kernen
Prioriteit bij Revitalisering van bedrijventerreinen
2-jaarlijks overleg
Revitalisering bedrijventerrein Stuivezand Faciliteren van ontwikkelingskansen voor bedrijven aan de Thijsseweg
Distributie Planologisch Onderzoek en in ontwikkeling zijnde Regionale detailhandelsnota
Te ontwikkelen winkelcentrum in Lage Zwaluwe Onderzoek naar mogelijkheden zondagopenstelling
3. Het initiëren van meer regionale samenwerking en het stimuleren van een actievere deelname aan regionale samenwerkingsverbanden (met name in de Amerstreek) ter versterking van de lokale economie
Regionale afstemming in West-Brabant
4. Optimaliseren van de dienstverlening aan bedrijven
Beleidsplan Economische Zaken
Verbetering dienstverlening via website
Benchmark ondernemersklimaat en Verbeterings- en innovatie programma EZ (VIP-EZ)
Twee keer per jaar een nieuwsbrief voor ondernemers
Beleidsnota en Actieplan Recreatie en Toerisme ‘Drimmelen aan De Biesbosch’ (2008)
Uitvoer geven aan projecten beleidsnota in samenwerking met samenwerkingsverbanden.
5. Het toeristisch recreatief product en de gemeente “op de kaart zetten” en ontwikkelingen stimuleren / nieuwe impulsen geven, waarbij bijzondere aandacht voor de Linies rond Terheijden, Gebiedsplan wijde Biesbosch, verdere ontwikkeling van de haven van Lage Zwaluwe en uitwerking van het plan voor samenwerking in de Amerstreek
36
Regionale afstemming in de Amerstreek
Met Kamer van Koophandel, SES West-Brabant en NV Rewin werken aan structuurversterking Project deregulering
Beleidsplan Economische Zaken
Knelpunten in de Amerstreek gezamenlijk oppakken
Structureel overleg met het verenigd bedrijfsleven
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
6. Vergroten van het verblijfstoerisme
Recreatie en Toerisme ‘Drimmelen aan De Biesbosch’ (2008)
Harmoniseren tarieven gemeentelijke havens
Havenverordening
Stimuleren nieuwe initiatieven
Tariefregeling
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Economische zaken en toerisme is: Bevorderen van de economische vitaliteit en werkgelegenheid in Drimmelen. Het programma kent de volgende doelstellingen: 5.1
Versterken van de arbeidsmarkt door vergroting van de samenwerking en afstemming tussen economische zaken en sociale zaken In het kader van een lokaal arbeidsmarktbeleid wordt gestreefd naar een intensievere samenwerking en afstemming tussen Economische Zaken en Sociale Zaken. Als basis hiervoor is in 2007 in samenspraak een beleidsplan uitgewerkt. In samenwerking met de gemeente Oosterhout en het UWV is een Werkgeversservicepunt opgestart.
5.2
Versterken van de economische structuur, in het bijzonder door revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en het verbeteren van de ontwikkelingskansen van de detailhandel/horeca/dienstverlening in alle kernen Voor onze gemeente zijn nauwelijks mogelijkheden voor het aantrekken van externe bedrijven. Uitbreiding van arbeidsplaatsen is slechts mogelijk door het bieden van mogelijkheden aan bestaande bedrijven en starters binnen de gemeente. Uitbreiding van bedrijventerreinen is daarom bedoeld voor uitplaatsing van bedrijven binnen de gemeente; bij voorkeur milieuhinderlijke bedrijven. Bij vaststelling van de visie voor bedrijventerrein Stuivezand kan in 2010 vertaling naar een voorontwerp bestemmingsplan plaatsvinden. Tevens kunnen de inrichtingstekeningen voor de waterberging en een verbeterd gescheiden rioolstelsel worden opgesteld.
5.3
Het initiëren van meer regionale samenwerking en het stimuleren van een actievere deelname aan regionale samenwerkingsverbanden (met name in de Amerstreek) ter versterking van de lokale economie Voor het economisch beleid is het belangrijk dat nauw wordt samengewerkt met andere instanties, zoals Kamer van Koophandel, SES-West-Brabant, Rewin, omliggende gemeenten en provincie. 5.4 Optimaliseren van de dienstverlening aan bedrijven Vanuit de ondernemers wordt het als belangrijk ervaren dat er aandacht is voor de ondernemer en zijn onderneming en dat creatief wordt meegedacht naar oplossingen. Met name ondernemers zijn gebaat bij administratieve lastenverlichting en vermindering van de regeldruk. In 2010 kan het dereguleringsadvies voor de eerste 28 (van de 61) producten worden uitgewerkt tot vereenvoudigde beleidsregels (het implementatietraject). In 2008 is een nieuwe overlegstructuur met het Ondernemersplatform Drimmelen (OPD) in het leven geroepen, welke moet leiden tot een betere gestructureerde samenwerking. Eind 2010 zal waarschijnlijk een eerste evaluatie plaatsvinden.
37
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
5.5
Het toeristisch recreatief product en de gemeente “op de kaart zetten” en ontwikkelingen stimuleren / nieuwe impulsen geven, waarbij bijzondere aandacht voor de Linies rond Terheijden, Gebiedsplan wijde Biesbosch, verdere ontwikkeling van de haven van Lage Zwaluwe en uitwerking van het plan voor samenwerking in de Amerstreek Met het opstellen van de beleidsnota en actieplan Recreatie en Toerisme ‘Drimmelen aan de Biesbosch 2008’ is het gemeentelijke beleid geactualiseerd en wordt aangegeven hoe en met welke (regionale) partners het toeristisch-recreatieve product Drimmelen verder ontwikkeld, versterkt en vermarkt kan worden. De gemeente Drimmelen werkt samen met diverse partners. Ieder samenwerkingsverband draagt bij aan de verdere toeristisch recreatieve ontwikkeling van de gemeente. Een breder aanbod en betere naamsbekendheid moeten leiden tot meer toeristische bestedingen en economische en sociale voordelen voor de gehele gemeente. 5.6 Vergroten van het verblijfstoerisme Zie toelichting bij 5.5. Wat gaan we daarvoor doen? Versterken van de arbeidsmarkt door vergroting van de samenwerking en afstemming tussen economische zaken en sociale zaken. 5.1.1 Optimalisatie van het Werkgevers-ServicePunt. Versterken van de economische structuur, in het bijzonder door revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en het verbeteren van de ontwikkelingskansen van de detailhandel in alle kernen. 5.2.1 Revitalisering van bedrijventerrein Stuivezand door o.a.: • Aanleg van een waterberging en een verbeterd gescheiden rioolstelsel. • Starten bestemmingsplan[procedure t.b.v. kwaliteitsimpuls private kavels en inbreiding bedrijventerrein. 5.2.2 Faciliteren van ontwikkelingskansen voor bedrijven aan de Thijsseweg. 5.2.3 Te ontwikkelen winkelcentrum in Lage Zwaluwe. 5.2.4 Onderzoek naar mogelijkheden zondagopenstelling. Het initiëren van meer regionale samenwerking en het stimuleren van een actievere deelname aan regionale samenwerkingsverbanden (met name in de Amerstreek) ter versterking van de lokale economie. 5.3.1 Met behulp van Kamer van Koophandel, SES West-Brabant en NV Rewin werken aan structuurversterking. 5.3.2 Project deregulering. 5.3.3 Knelpunten in de Amerstreek gezamenlijk oppakken. 5.3.4 Activiteiten o.b.v. beleidsplan Economische Zaken. Optimaliseren van de dienstverlening aan bedrijven. 5.4.1 Verbeteren dienstverlening via website. 5.4.2 Twee keer per jaar een nieuwsbrief voor ondernemers. 5.4.3 Structureel overleg met het verenigd bedrijfsleven. Het toeristisch recreatief product en de gemeente “op de kaart zetten” en ontwikkelingen stimuleren / nieuwe impulsen geven, waarbij bijzondere aandacht voor de Linies rond Terheijden, Gebiedsplan wijde Biesbosch, verdere ontwikkeling van de haven van Lage Zwaluwe en uitwerking van het plan voor samenwerking in de Amerstreek 5.5.1 Uitvoer geven aan diverse projecten uit de beleidsnota ‘Drimmelen aan de Biesbosch’ samen met samenwerkingsverbanden. Toeristisch Platform Drimmelen en werkgroepen, Promotie/communicatie, beleving cultuurhistorie/ Kleine Schans, fiets/wandelroutes, innovatie Horeca Verblijfstoerisme en Watersport. Brabant aan Zee, watersportgerelateerde projecten, waterbeleving. Brabant aan de Biesbosch, regio promotie en stimuleren nieuwe initiatieven bedrijfsleven. NP De Biesbosch, verdere duurzame toeristische ontwikkeling Biesbosch gebied. SES West Brabant, in 2010 realisatie wandelknooppuntensysteem en regiopromotie. e 5.5.2 Uitvoeren ontwikkelingsvisie haven Lage Zwaluwe 1 fase. 5.5.3 Opstellen en vaststellen nieuwe visie oude havens Drimmelen.
38
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
5.5.4
Website opzetten (Drimmelen en Brabant aan de Biesbosch).
Vergroten van het verblijfstoerisme. 5.6.1 Harmoniseren van tarieven gemeentelijke havens. 5.6.2 Stimuleren nieuwe initiatieven. Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Industriehaven Markten en standplaatsen Bevordering bedryfsleven/werkgelegen Deelname nutsbedrijven Waterrecreatie Recreatie Recreatieschap De Biesbosch Mediazaken
Totaal lasten Industriehaven Markten en standplaatsen Bevordering bedryfsleven/werkgelegen Deelname nutsbedrijven Waterrecreatie Recreatie Recreatieschap De Biesbosch Mediazaken
Totaal baten Totaal budget
Begroting 2011 2012
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
652
5.926
4.847
4.943
5.042
5.145
39.559
41.676
30.119
29.992
30.640
31.286
223.623
165.766
192.213
193.528
198.723
190.961
12.887
24.636
32.468
32.886
33.285
33.703
294.580
239.756
245.837
220.743
220.017
207.817
225.068
373.320
235.665
227.383
237.508
232.248
57.180
52.848
45.943
28.830
29.239
29.655
17.954
14.752
15.841
15.895
15.952
16.008
802.933
754.200
770.406
746.823
871.503
918.680
2013
13.948
15.434
14.227
14.511
14.801
15.097
16.304
21.399
18.250
18.550
18.856
19.168
4.000
0
-
-
-
-
270.480
0
-
-
-
123.544
134.140
127.054
128.405
129.709
131.040
58.136
52.170
52.285
52.381
52.479
52.578
20.898
20.576
20.576
20.988
21.407
21.835
-
-
-
-
-
-
-
507.310
243.719
232.392
234.835
237.252
239.718
364.193
674.961
570.541
519.365
533.154
507.105
Tabelinvesteringen: Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen. Prestatie-indicatoren Geen.
39
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Overige informatie Functioneren Werkgevers Service Punt Mate van voorbereiding en uitvoering aanleg waterberging en verbeterd gescheiden rioolstelsel (Revitalisering bedrijventerrein Stuivezand) Mate van voorbereiding tot vaststelling bestemmingsplan (Revitalisering bedrijventerrein Stuivezand) voortgang bouwplannen waarvoor de ruimtelijke procedure is afgerond en de bouwvergunningen zijn verleend (Thijsseweg) Mate van voorbereiding voor realisatie nieuwe winkelcentrum in Lage Zwaluwe Besluitvorming over wel of geen verruiming van de zondagopenstelling Resultaten uit onderzoeken in SES verband Regionale detailhandelsnota Mate van implementatie deregulering Aantal gezamenlijk opgepakte acties Aantal bezoekers pagina ‘Bedrijven’ Aantal nieuwsbrieven voor bedrijven Overleg met verenigd bedrijfsleven (3 commissies Ondernemers Platform Drimmelen) Aantal overnachtingen toer. Belasting (x 1.000)
40
2006 0% 20%
2007 20% 30%
2008 40% 50%
2009 60% 60%
2010 80% 90%
0%
10%
25%
40%
60%
10%
20%
40%
60%
80%
10%
20%
30%
40%
60%
0%
0%
0%
30%
100%
0% 10% 0 0% 0 4
0% 20% 0 25% 0 4
10% 30% 0 30% 0 6
30% 40% 1 40% 1 12
60% 50% 2 60% 2 12
-
-
-
ca.105
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
41
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
6.
Jeugd en jongeren
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Het behouden van de kwaliteit van de onderwijsvoorzieningen
Lokaal Onderwijsbeleidsplan (2000)
Uitvoering IHP voor de periode 2007-2010
Integraal Huisvestings Plan (IHP) onderwijs (2007)
Actualisatie IHP
Verordening leerlingenvervoer (2009)
Uitvoering verordening leerlingenvervoer Uitvoering bezuinigingen op randvoorzieningen onderwijs per 2010 Start onderzoek mogelijkheden verzelfstandiging openbaar onderwijs
2. Inzicht verkrijgen in de mate van schooluitval en werkloosheid onder jongeren
Lokaal Onderwijsbeleidsplan (2000) Jaarverslag leerplicht 20082009
Bepalen streefsituatie Uitvoering taken voortijdig schoolverlaten Uitvoering kwalificatieplicht
3. Het behouden van de deelname door jongeren aan maatschappelijke activiteiten, zoals sport, muziek, cultuur en recreatie
Algemene Subsidieverordening Drimmelen (2007) Visie op muziekonderwijs (2007) Projectaanvraag cultuureducatie (2009 –2011)
Uitvoering contracten professionele organisaties Uitvoering Bos-project (zie progr. sociale infrastructuur) Uitvoering visie muziekonderwijs Uitvoering project cultuureducatie
Besluit inzet gelden voor maatschappelijke knelpunten (2007) Uitvoering huisvesting scouting 4.
Het versterken van netwerken jeugd en jongeren in de vorm van ketenzorg ten behoeve van vroegtijdige signalering en aanpak
5. Bevorderen van een gezonde leefstijl van jongeren
Beleidsnota Jeugd en jongeren Uitvoering beleidsplan (2008) jeugdbeleid en startnotitie algemeen jeugdbeleid Startnotitie algemeen jeugdbeleid 2009-2011
Lokaal volksgezondheidsplan (2008-2011)
Uitvoering contracten GGD en Thuiszorg Uitvoering nieuw lokaal volksgezondheidsplan Uitvoering elektronisch kinddossier Project jeugd en alcohol
42
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Jeugd en Jongeren is: Het scheppen van voorwaarden c.q. stimuleren dat alle jongeren in de gemeente kansen hebben om op te groeien tot volwaardige burgers en deel te nemen aan de maatschappij. Tevens wordt extra inzet gepleegd om mogelijke achterstanden van jongeren op te sporen, te voorkomen en te beperken c.q. op te heffen. Het programma Jeugd en jongeren kent de volgende 5 doelstellingen: 6.1 Het behouden van de kwaliteit van de onderwijsvoorzieningen • De gemeente heeft diverse taken op het gebied van onderwijs. Naast de bestuurlijke taak voor openbaar onderwijs richt de gemeente zich op lokaal niveau onder meer op onderwijshuisvesting, het ontwikkelen van lokaal onderwijsbeleid en een netwerk van zorg en diensten in de omgeving van het onderwijs. In het Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP) 2007-2010 zijn de prioriteiten bepaald voor onderwijshuisvesting. Een aantal projecten wordt bekostigd ten laste van de middelen onderwijshuisvesting, terwijl andere projecten bekostigd worden uit de planontwikkeling. Uit de burgerenquête 2005 is gebleken dat 94% van de respondenten tevreden was over de onderwijsvoorzieningen. Dit percentage willen we consolideren. e • In de 2 helft 2009 wordt gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden het Openbaar Onderwijs in de gemeente te verzelfstandigen. Hier zal de MR van openbare basisschool de Windhoek nauw bij betrokken worden. • Gelet op de huidige financiële situatie van de gemeente heeft de gemeenteraad bij behandeling van de Kadernota 2010 ingestemd met een aantal bezuinigingen. Hierbij is besloten de subsidie voor onderwijsbegeleiding per 2012 te verlagen en gelijk te stellen aan de Rijksbijdrage. Tevens komt de subsidie voor randvoorzieningen onderwijs per 2010 te vervallen. 6.2 Inzicht verkrijgen in de mate van schooluitval en werkloosheid onder jongeren • De gemeente had onvoldoende inzicht in het aantal jongeren dat niet meer leerplichtig is en geen startkwalificatie behaalt. Eind 2008 is derhalve een nulmeting vroegtijdig schoolverlaters uitgevoerd over de periode 2005-2007. De beschikbare cijfers zijn te beperkt om conclusies te trekken. Derhalve zullen najaar 2009 de cijfers van schooljaar 2007-2008 naast de nulmeting gelegd worden om te bezien in hoeverre extra maatregelen noodzakelijk zijn boven op het regionale beleid. • Breda is voor Drimmelen de RMC-gemeente die activiteiten coördineert en initiatieven ontplooit om voortijdig schoolverlaten aan te pakken. Zo worden risicojongeren extra begeleid bij hun overstap van het vmbo naar mbo, ROC-opleidingen creëren meerdere instapmomenten per jaar voor hun beroepsopleidingen en ook de ROC-opleidingen moeten voortaan een sluitende verzuimaanpak hebben om het verzuim terug te dringen. In 2007 is de kwalificatieplicht ingevoerd en stelt het Rijk middelen ter beschikking voor de uitvoering van de wet. In de RMC-gemeente Breda worden hiertoe trajectbegeleiders aangesteld om de uitvoering van de kwalificatieplicht voor de 17- en 18 jarigen op het middelbaar beroepsonderwijs op te pakken. De kwalificatieplicht voor de jongeren in het regulier voortgezet onderwijs wordt uitgevoerd door de lokale leerplichtambtenaar. Drimmelen ontvangt hiervoor middelen van de RMC-gemeente Breda. • In 2008 is een traject gestart gericht op verdere samenwerking in de regio West-Brabant op het gebied van leerplicht, kwalificatieplicht, RMC, registratie en administratie. Doelstelling is om de aanpak van voortijdig schoolverlaters in West-Brabant minder kwetsbaar, effectiever en efficiënter te maken. Besluitvorming vindt eind 2009 plaats. Naar verwachting zal de regionalisering per 2010 fasegewijs worden ingevoerd, te beginnen met overkoepelende regionale teams, om op termijn (eventueel) door te groeien naar regionale bureaus. 6.3 •
Het behouden van de deelname door jongeren aan maatschappelijke activiteiten zoals sport, muziek, cultuur en recreatie Om sport, muziek, cultuur en recreatie voor jongeren mogelijk te maken, stelt de gemeente in alle kernen sport- en sociaal culturele accommodaties beschikbaar en subsidieert de gemeente diverse professionele organisaties (Amadeus, Theek 5, Blitz/Surplus) en vele vrijwilligersorganisaties voor sport en muziek. In 2005 nam ongeveer 65% van de jongeren in Drimmelen deel aan het verenigingsleven, terwijl uit de jeugdmonitor GGD van 2007 blijkt dat 80 % van de jongeren tussen 12 en 18 jaar lid zijn van een vereniging. Dit hoge percentage willen we graag behouden.
43
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
•
De gemeenteraad heeft begin 2008 beleid vastgesteld voor de huisvesting van de scoutingclubs in de Gemeente Drimmelen. Ten laste van de reserve maatschappelijke knelpunten is een bedrag beschikbaar gesteld voor nieuwbouw van de scouting Made en renovatie van scouting Terheijden. De nieuwbouw voor scouting Lage Zwaluwe maakt onderdeel uit van het project Lage Zwaluwe West. Centrum voor de Kunsten Amadeus verzorgt voor de gemeente Drimmelen het muziekonderwijs, waaronder individueel muziekonderwijs en muziekonderwijs voor harmonieën en fanfares (HAFA). Najaar 2007 heeft de gemeenteraad het visiedocument muziek vastgesteld en extra middelen beschikbaar gesteld voor het muziekonderwijs in Drimmelen. In 2007 is het project Cultuureducatie gestart voor de periode 2007-2008 met subsidie van de provincie gericht op het geven van een impuls aan cultuurbeleving van jeugd en jongeren. Door middel van een marktplaats wordt een verbinding gelegd tussen de vraag van scholen en het aanbod van cultuurorganisaties. Eind 2008 heeft de Provincie kenbaar gemaakt dat de regeling gecontinueerd wordt. De subsidieaanvraag van de Gemeente Drimmelen voor de periode 2009-2011 is door de Provincie gehonoreerd.
•
•
6.4 •
•
Het versterken van netwerken jeugd en jongeren in de vorm van ketenzorg ten behoeve van vroegtijdige signalering en aanpak De gemeente is verantwoordelijk voor het preventieve jeugdbeleid en deze taak is verankerd in de Wmo. Voor een adequate uitvoering van deze wettelijke taak zijn zaken als een signaleringssysteem en schoolmaatschappelijk werk noodzakelijk. De gemeente dient per 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin gerealiseerd te hebben. Op grond van het in juni 2008 door de gemeenteraad vastgestelde beleidsplan Jeugd en jongeren 20082011 wordt in 2010 e.v. uitvoering gegeven aan genoemde zaken zoals de voorbereiding en realisering van een Centrum voor Jeugd en Gezin, uitvoering van schoolmaatschappelijk werk voor het basisonderwijs, uitvoering van de uitbreiding van het straathoekwerk en realisering van de Interne Coördinatiefunctie Peuterwerk. In aanvulling op het beleidsplan is een startnotitie algemeen jeugdbeleid opgesteld en voorjaar 2009 voorgelegd aan de gemeenteraad. Gelet op de huidige financiële positie van de gemeente kan slechts het gedeelte van de basisvariant uitgevoerd worden, dat geen extra budget vergt. Dit betekent een sobere uitvoering van het algemeen jeugdbeleid. De raad heeft bij behandeling van de Voorjaarsnota 2009 besloten geen middelen beschikbaar te stellen voor de makelaarsfunctie ten behoeve van uitvoering van de maatschappelijke stages. Dit heeft tot consequentie, dat uitvoering van de maatschappelijke stages vanuit de zijde van de gemeente slechts minimaal plaats kan vinden. In de tweede helft van 2009 zal het peuterspeelzaalbeleid worden herijkt. Per 1 januari 2010 zal waarschijnlijk de Wet harmonisatie voorschoolse voorzieningen van kracht worden. Hiermee moet de kwaliteit van de peuterspeelzalen veel meer in lijn komen met die van kinderopvangcentra. Peuterspeelzalen en kinderopvangcentra worden gestimuleerd meer met elkaar samen te werken. Tevens heeft de teruglopende vraag naar peuterspeelzaalwerk en de daarmee samenhangende voorgenomen gemeentelijke bezuiniging tot gevolg dat het beleid herijkt moet worden.
6.5 Bevorderen van een gezonde leefstijl van jongeren • De gemeente is verantwoordelijk voor de totale preventieve jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor jeugd en jongeren tot 19 jaar en heeft afspraken met de GGD West-Brabant en de thuiszorgorganisatie gemaakt over het basis- en aanvullend pakket (c.q. wettelijke en nietwettelijke taken), uitgaande van het vastgestelde budgetkader. De gelden besteed aan de GGD voor het jeugdgezondheidszorg zijn opgenomen in het programma Zorg. De basis voor de afspraken ligt in het vigerende lokaal volksgezondheidsplan. • Met inwerkingtreding van de Wet publieke gezondheid kan geen sprake meer zijn van een vaste subsidierelatie met Thebe voor jeugdgezondheidszorg. De subsidierelatie met Thebe is opgezegd, waarbij 2009 een overgangsjaar is. Drimmelen beraadt zich in overleg met de regio West-Brabant op de uitvoering en financiering van de jeugdgezondheidszorg per 2010. De instellingen voor jeugdgezondheidszorg hebben medio 2009 laten weten, dat zij bereid zijn om met ingang van 1 januari 2010 een samenwerkingsvorm aan te gaan die voldoet aan de door de gemeenten gestelde uitgangspunten en randvoorwaarden. 2010 moet hierbij gezien worden als een overgangsjaar. • Eind 2008 is de nieuwe nota volksgezondheid vastgesteld voor de periode 2008-2011. Het bevorderen van een gezonde leefstijl (voeding en bewegen) van jongeren is hierin als speerpunt meegenomen. Een ander belangrijk speerpunt in de nieuwe nota is het terugdringen en voorkomen van schadelijk alcoholgebruik door jongeren. • Organisaties op het gebied van jeugdgezondheidszorg, zoals de GGD West-Brabant en Thebe Jeugdgezondheidszorg, zijn vanaf 2009 wettelijk verplicht om met het Elektronisch Kinddossier (EKD), een gemeenschappelijk registratiesysteem, te gaan werken.
44
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaan we daarvoor doen? Het behoud van de kwaliteit van de onderwijsvoorzieningen 6.1.1 In 2010 wordt verdere uitvoering gegeven aan het IHP (2007-2010): • Voorjaar 2008 zijn de overeenkomsten met betrekking tot de realisering van de brede school in Hooge Zwaluwe getekend. Met woningstichting Goed Wonen zijn afspraken gemaakt voor de realisering van een brede school in combinatie met zorgwoningen met steunpunt en een buurtwinkel. Najaar 2009 wordt gestart met de bouw en naar verwachting wordt per schooljaar 2010-2011 de nieuwe school in gebruik genomen. Bij het Rijk is in 2009 voor dit project een subsidieverzoek ingediend. • Vervangende nieuwbouw van basisschool De Zonzeel in Terheijden maakt onderdeel uit van het de herontwikkeling van het Oranjeplein. Begin 2009 heeft de gemeenteraad ingestemd met de bouw van een nieuwe brede school in combinatie met appartementen. De brede school bestaat uit basisschool De Zonzeel, bibliotheek, spelotheek en kunstuitleen. Voor de bouw van een brede school in combinatie met appartementen is een wijziging van de huidige bestemming in de vorm van een zogenaamde postzegelplanprocedure nodig. Uitgaande van een minimale procedure zonder bezwaren kan medio 2010 gestart worden met de bouw en kan de brede school eind 2012 opgeleverd worden. • De vervangende nieuwbouw van basisschool De Windhoek in Terheijden is voorjaar 2009 afgerond. In de brede school onder de naam De Wiekslag zijn naast de basisschool ook peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en consultatiebureau gehuisvest. Het door de gemeenteraad beschikbaar gestelde krediet zal eind 2009 afgesloten worden. • Voorbereidingen worden getroffen voor de ontwikkeling van een brede school bij basisschool ’t Rietland in Lage Zwaluwe als onderdeel van het project Lage Zwaluwe West. In de brede school worden voorzieningen opgenomen voor bibliotheekwerk, peuterspeelzaalwerk, buitenschoolse opvang en consultatiebureau. Inmiddels is bij zowel de Provincie als bij het Rijk een subsidie ingediend voor realisering van de brede school in Lage Zwaluwe. Voorjaar 2009 heeft Stichting De Waarden bij de gemeente een verzoek ingediend om de twee basisscholen in Lage Zwaluwe, te weten ’t Rietland en Willibrordus, samen te laten gaan op de locatie van ’t Rietland. Op grond van een onderzoek naar mogelijkheden en financiële consequenties van een aantal varianten is gebleken dat samengaan van beide scholen financieel niet haalbaar is. Verdere voorbereidingen worden getroffen voor realisering van de brede school op basis van het eerdere plan. • Bij de besluitvorming van het IHP 2007-2010 is een integrale visie als onderdeel van het IHP toegezegd met betrekking tot onder meer brede scholen en kinderopvang. De gemeenteraad heeft medio 2009 de visie op de brede school in Drimmelen vastgesteld. In 2010 wordt bij de verdere planvorming in de diverse kernen uitvoering gegeven aan deze visie. • In 2010 zal het integraal huisvestingsplan onderwijs in overleg met de schoolbesturen en andere relevante organisaties geactualiseerd worden voor de periode 2011-2014. 6.1.2
6.1.3 6.1.4
De gemeenteraad heeft medio 2009 de aangepaste verordening leerlingenvervoer vastgesteld, waarbij in voorkomende gevallen vervoer tussen school en de buitenschoolse opvang geboden kan worden. In 2010 wordt uitvoering gegeven aan de Verordening Leerlingenvervoer 2009. Uitvoering bezuinigingen op randvoorzieningen onderwijs per 2010. Gestart wordt met een onderzoek naar de mogelijkheden het Openbaar Onderwijs in de gemeente te verzelfstandigen.
Inzicht verkrijgen in de mate van schooluitval en werkloosheid onder jongeren 6.2.1 Uitvoering van taken Voortijdig Schoolverlaten. 6.2.2 Uitvoering kwalificatieplicht. 6.2.3 Verdere voorbereiding en uitvoering van de samenwerking in West-Brabant op het gebied van voortijdig schoolverlaten. Behoud deelname jongeren aan maatschappelijke activiteiten zoals sport, muziek, cultuur en recreatie 6.3.1 Uitvoering van per 2010 af te sluiten contracten met professionele jeugd en jongerenorganisaties, voor jeugd en jongerenwerk, straathoekwerk en peuterspeelzaalwerk. 6.3.2 Uitvoering Buurt-Onderwijs-Sport project (Bos), zie programma sociale infrastructuur 6.3.3 Uitvoering van nieuwbouw en renovatie van de huisvesting van de scoutingclubs in Made, Terheijden en Lage Zwaluwe. 6.3.4 Uitvoering van de visie op muziekonderwijs. 6.3.5 Uitvoering project Cultuureducatie.
45
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Versterken netwerken Jeugd en jongeren in de vorm van ketenzorg ten behoeve van vroegtijdige signalering en aanpak 6.4.1 Uitvoering van het beleidsplan jeugdbeleid 2008-2011, waaronder uitvoering schoolmaatschappelijk werk, uitvoering uitbreiding straathoekwerk, start van Interne Coördinatiefunctie Peuterwerk per 2010 en voorbereidingen van de ontwikkeling van een Centrum voor Jeugd en Gezin per 2011. Tot slot beperkte uitvoering van de basisvariant van het algemeen jeugdbeleid (welzijnsbeleid) en minimale uitvoering van de maatschappelijke stages. 6.4.2 Herijking peuterspeelzaalwerk gelet op harmonisatie voorschoolse voorzieningen Bevorderen van een gezonde leefstijl van jongeren 6.5.1 Uitvoering geven aan de contracten met GGD en thuiszorgorganisatie voor 2010. 6.5.2 Uitvoering van een nieuw lokaal volksgezondheidsplan 2008-2011. 6.5.3 Uitvoering van een elektronisch kindossier in 2010 in het kader van de jeugdgezondheidszorg. Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Openbaar basisonderwijs Huisvesting bijz. basisonderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs Onderwijs verzorging Jeugd- en jongerenwerk Peuterspeelzalen Totaal lasten
Raming 2009
2010
1.336.015
1.274.769
1.282.501
1.308.151
1.328.438
1.349.013
1.173.650
1.150.348
1.210.282
1.187.706
1.186.516
1.154.998
151.842
153.911
127.771
126.594
125.495
124.392
690.393
702.860
695.482
686.519
673.850
686.815
312.065
583.965
364.598
408.640
259.607
259.922
168.153
169.561
179.479
150.993
153.302
155.611
3.860.113
3.868.603
3.727.208
3.730.751
976.269
995.794
1.015.710
3.832.117
Openbaar basisonderwijs Huisvesting bijz. basisonderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs Onderwijs verzorging Jeugd- en jongerenwerk Peuterspeelzalen Totaal baten Totaal budget
Begroting 2011 2012
Realisatie 2008
4.035.415
2013
904.766
954.820
951.260
32.453
31.000
9.870
-
-
-
-
-
-
-
-
38.236
23.171
13.000
13.000
13.000
13.000
4.342
101.930
129.886
151.756
109
111
5.432
5.660
5.770
5.885
6.003
6.123
-
985.229
1.116.581
1.109.786
1.146.910
1.014.906
1.034.944
2.846.887
2.918.833
2.750.327
2.721.693
2.712.302
2.695.807
Tabelinvesteringen: Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen. Prestatie-indicatoren
Voortijdig school verlaten Aantal (%) voortijdig schoolverlaters (bron: Onderwijs Informatie Systeem) Voortgezet onderwijs Middelbaar beroepsonderwijs
Eenheid Per 1-1 2009
Begroting 2010
Doelstelling
Perc. Perc.
2 4
2 4
2 5
Overige informatie Tevredenheid onderwijsvoorzieningen
Deelname jongeren aan maatschappelijke activiteiten
2005 94% 65%
2009 94% 80%
2010 94% 80%
Aantal buurtnetwerken 2 3 0* * vanaf 2009 is het signaleringssysteem zorg voor jeugd operationeel, waardoor na een overgangsfase van 1 jaar de buurtnetwerken per 2010 kunnen komen te vervallen.
46
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
47
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
7.
Ruimte en wonen
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Het versterken van de groen/blauwe identiteit van onze gemeente, o.a. door uitvoering te geven aan de revitalisering van de gemeentelijke havens en uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch
Structuurvisie Plus
Actualiseren van de Structuurvisie Plus
Gebiedsplan Wijde Biesbosch Gebiedsplan Wijde Biesbosch verder uitwerken Verder uitvoering geven aan ecologische verbindingszones Uitwerken visie Haven Lage Zwaluwe Herontwikkelen Spinolaschans
2. Een verhoging van de kwaliteit van de leef- en woonfunctie van de Drimmelense kernen
Structuurvisie Plus
Realisatie van ruimtelijke projecten
Woonvisie 2004+ Actualiseren Woonvisie Evaluatie woonvisie 2004 +
3. Een duurzaam en vitaal buitengebied zoals vastgelegd in het gebiedsplan Wijde Biesbosch
Gebiedsplan Wijde Biesbosch
Gebiedplan Wijde Biesbosch verder uitwerken
4. Bestemmingsplannen zijn actueel (niet ouder dan 10 jaar) en digitaal toegankelijk
Conserverend actualiseren
Digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen mogelijk maken
Wettelijke verplichtingen Vergroting van het draagvlak bij ruimtelijke plannen
Verder digitaliseren en toegankelijk maken van bestemmingsplannen Digitaal bijhouden register bestemmingsplannen etc. Verder in procedure brengen integrale herziening bestemmingsplan Buitengebied
5. Verbetering van de dienstverlening aan de burger door modernisering van regelgeving (samenvoegen of vereenvoudigen)
Afstemming procedures binnen Zie 5.3 en 9.1 wettelijke termijnen
6. Realiseren van het gemeentelijk woningbouwprogramma waarvan 60% koop en 40% huur.
Woonvisie 2004+ Evaluatie woonvisie 2004 + Startersbeleid 2007
48
Het laten realiseren van woningen, waarbij de actuele woonvisie uitgangspunt is Cijfermatig woningbouwmonitor bijhouden
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
Prestatieafspraken met gemeentelijke Woningstichtingen
Actief samenwerken om de woningbouw te stimuleren Actualiseren prestatieafspraken
7. Meer betaalbare woningen Evaluatie Woonvisie 2004 + realiseren voor de doelgroepen starters en senioren zowel in Startersbeleid (2007) de huur- als koopsector Prestatieafspraken met lokale Woningstichtingen Gemeentelijk woningtoewijzings beleid
Uitvoering geven aan startersbeleid Realiseren starterswoningen Realiseren seniorenwoningen (nultredenwoningen) Realisatie collectief particulier opdrachtgeverschap o.a. in plan F-veld te Terheijden
8. Het scheppen van een veilig Algemene voorwaarden en en leefbaar woonmilieu ontwerpnormen woningbouwprojecten voor de voorbereiding en uitvoering van civiel- en cultuurtechnische projecten
PKVW meenemen in bestemmingsplanontwikkeling
9. Versterken van het gemeentelijk bouwtoezicht
Handhavingsuitvoeringsplan 2008 (HUP)
Verhogen van het aantal preventieve toezichtcontroles
Handhavingsprotocollen
Uitvoeren integrale handhavingscontroles
Bouwbeleidsplan
Controleren gereedmeldingen
Uitvoeringsplannen voor inrichting openbare ruimte toetsen aan PKVW
Vaststellen Bouwbeleidsplantoezicht.
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Ruimte en Wonen is: Het behouden en versterken van een goede ruimtelijke kwaliteit en woonkwaliteit. Het programma kent de volgende doelstellingen: 7.1
Het versterken van de groen/blauwe identiteit van onze gemeente, o.a. door uitvoering te geven aan de revitalisering van de gemeentelijke havens en uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch. Met de in 2001 voor een periode van vijftien jaar door de raad vastgestelde Structuurvisie Plus heeft het gemeentebestuur voor de lange termijn een samenhangende ruimtelijke visie opgesteld voor het gehele gemeentelijke grondgebied. Met deze visie wordt richting gegeven aan de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente en wordt aangegeven wat de strategie is ten aanzien van behoud, versterking en uitbreiding van de bestaande kwaliteiten van Drimmelen. De gemeente wil zich nadrukkelijk blijven profileren als een groen/blauwe gemeente, wat inhoudt een zich sterk ontwikkelende recreatiesector, een aantrekkelijke woonomgeving en een specifieke land- en tuinbouwsector. Er wordt gewerkt aan de opstelling van een kadernota welke als leidraad gaat gelden voor de gedeeltelijke actualisering van de StructuurvisiePlus. Hiernaast wordt de visie op de Haven Lage Zwaluwe verder uitgewerkt en zal tevens de herontwikkeling van de Spinolaschans in Terheijden verder worden opgepakt.
49
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
7.2
Een verhoging van de kwaliteit van de leef- en woonfunctie van de Drimmelense kernen. Realisatie van ruimtelijke projecten waarbij zowel volkshuisvestings-, economische, milieu, ruimtelijke als maatschappelijke aspecten onderdeel uitmaken van de (integrale) planontwikkeling, met als belangrijkste uitgangspunt een inrichting die recht doet aan de gebiedsspecifieke kwaliteiten van natuur, landschap en cultuurhistorie en een goed woonklimaat. Er ligt een nadrukkelijke koppeling met het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid zoals dat is neergelegd in de Woonvisie 2004+ en de evaluatie van de Woonvisie 2004+. De Woonvisie zal in 2010 worden geactualiseerd. Grote projecten die in 2010 nog verder doorlopen zijn onder meer: herinrichting Oranjeplein/Zonzeel, F-veld in Terheijden, dorpsvisie Wagenberg, herinrichting Burgemeester Smitsplein. Grote projecten die vanaf 2010 naar verwachting tot uitvoering zullen komen zijn Lage Zwaluwe-West, Prinsenpolder in Made en Brede School in Hooge Zwaluwe. Voor een inhoudelijke toelichting van deze projecten wordt verwezen naar de § Grote Projecten en § Grondbeleid. 7.3
Een duurzaam en vitaal buitengebied zoals vastgelegd in het gebiedsplan Wijde Biesbosch. In het voorjaar van 2005 is het gebiedsplan voor de Wijde Biesbosch vastgesteld. Duurzaamheid en vitaliteit staan bij het gebiedsplan voorop. Om het gebiedsplan niet tot een papieren tijger te laten verworden en dus tot een concrete uitvoering van het beleidsplan te komen, is het belangrijk om uitvoeringsplannen te realiseren en daarvoor financiële middelen vrij te maken of te genereren. In 2010 zal verder worden gewerkt aan de uitvoeringsplannen, waaronder ontwikkeling Gat van den Ham, herontwikkeling Spinolaschans in Terheijden en verdere uitvoering ecologische verbindingszones. Landschappelijke inrichting, agrarische vernieuwing, verhoging van de kwaliteit van de leef- en woonfunctie van de Drimmelense kernen vormen het uitgangspunt voor een duurzaam en vitaal buitengebied. In de integrale herziening van het bestemmingsplan “Buitengebied” wordt hier nadrukkelijk aandacht aan besteed. Het bestemmingsplan zal in 2010 verder in procedure worden gebracht. 7.4
Bestemmingsplannen zijn actueel (niet ouder dan 10 jaar) en digitaal toegankelijk. Samen met de StructuurvisiePlus vormen bestemmingsplannen het juridisch kader voor het ruimtelijk ordeningsbeleid. In de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening is bepaald dat bestemmingsplannen binnen een termijn van tien jaar moeten worden herzien. Indien een bestemmingsplan niet tijdig is herzien en geen verlengingsbesluit is genomen, kunnen geen leges worden geheven. Tegelijkertijd met het actualiseren van verouderde bestemmingsplannen is het uitgangspunt het reduceren van het aantal bestemmingsplannen (alleen nog plannen per kern). In 2010 zal verder wordt gewerkt aan het digitaliseren en ook digitaal toegankelijk maken van bestemmingsplannen en moet in ieder geval het digitaal uitwisselen van nieuwe plannen mogelijk zijn gemaakt, hetgeen op basis van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening vanaf 1 januari 2010 een wettelijke verplichting is. 7.5
Verbetering van de dienstverlening aan de burger door modernisering van regelgeving (samenvoegen of vereenvoudigen). Zie 5.3 en 9.1. 7.6
Realiseren van het gemeentelijk woningbouwprogramma, waarvan 60% koop en 40% huur In de gemeente is sprake van een fors woningtekort. Het aantal woningen voor starters, ouderen en kleine huishoudens is te krap. De woningen die er zijn, zijn voor deze categorieën vaak te groot en/of te duur. Er is nauwelijks doorstroming, waardoor in deze verhoudingen weinig verandering komt. De stagnerende woningbouwproductie van de afgelopen jaren, in samenhang met de woningmarktprijzen, heeft tot een aanzienlijk vertrekoverschot van jonge inwoners geleid. Het in 2007 vastgestelde startersbeleid en het woningtoewijzingsbeleid moet bijdragen aan het sneller bedienen van starters. Concreet wordt in 2010 uitvoering gegeven aan het verder realiseren van het gemeentelijk woningbouwprogramma met bijzondere aandacht voor de doelgroepen starters en senioren. Daarnaast moet er aandacht zijn voor het behouden van het goede woonklimaat en aandacht voor de woonbeleving. De actieve samenwerking met woningcorporaties (en andere belangengroepen of organisaties) zal worden voortgezet. Op de gemeentelijke website is een overzicht van de woningbouwprojecten opgenomen.
50
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
7.7.
Meer betaalbare woningen realiseren voor de doelgroepen starters en senioren zowel in de huur- als koopsector. In Terheijden zullen voor de starters op het F-veld in samenwerking met Volksbelang woningen worden gebouwd (20 koop, 10 huur) middels Collectief Particulier Opdrachtgeversschap. In de grote bouwprojecten worden zowel starters- als seniorenwoningen opgenomen. 7.8. Het scheppen van een veilig en leefbaar woonmilieu. Het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) is een veiligheidsinstrument dat aantoonbaar bijdraagt aan de sociale veiligheid in en rondom woningen, wooncomplexen en in buurten en wijken. Wanneer een woning voldoet aan de eisen van het PKVW vermindert de kans op een inbraak aanzienlijk (90-95%). Vanaf 1-1-2007 is deze taak van de politie aan de gemeente overgedragen. De afgelopen jaren is aan deze taak nog weinig invulling gegeven. De gemeente zal zich toeleggen op het meenemen van dit veiligheidsinstrument bij de ontwikkeling van nieuwbouwplannen (stedenbouwkundig en bij de inrichting van de openbare ruimte). In de Algemene voorwaarden en ontwerpnormen woningbouwprojecten voor de voorbereiding en uitvoering van civiel- en cultuurtechnische projecten vormt het Politiekeurmerk één van de kaders. 7.9. Versterken van het gemeentelijk bouwtoezicht. Onder bouwtoezicht wordt verstaan het toezicht op de bouw tijdens het proces van bouwen. Daardoor wordt het mogelijk om eerder mogelijke afwijkingen van de bouwvergunning te constateren en daar preventief tegen op te treden. De verwachting bestaat ook dat van een intensivering van het gemeentelijk bouwtoezicht een preventieve werking uitgaat waardoor minder tijd hoeft te worden gestoken in repressieve handhavingstrajecten (o.a. voeren van dwangsomprocedures, toepassen bestuursdwang). Welstand In 2009 is besloten door het algemeen bestuur Welstandszorg Noord-Brabant om de gemeenschappelijke regeling per 1 januari 2012 te ontbinden. Vooruitlopend hierop is in het eerste kwartaal 2009 besloten om een nieuw ruimer Welstandsbeleid vast te stellen. Hierdoor geldt voor het grootste deel van de gemeente geen Welstandstoets meer. De gedeelten waarvoor nog wel de Welstandstoets in stand is gehouden zijn overgedragen aan de Monumentencommissie. Vanaf de invoering van het nieuwe beleid worden er dan ook geen diensten meer afgenomen van Welstandszorg Noord-brabant. Bouwleges De verwachting bestaat vooralsnog dat de opbrengsten over 2009 zullen gaan tegenvallen (Berap-2 2009) mede als gevolg van vertraagde uitvoering van een aantal projecten hetzij vanwege terughoudendheid als gevolg van de economische crisis. Voor 2010 en 2011 zullen er een aantal grote bouwprojecten daadwerkelijk in uitvoering gaan zoals bijv. Prinsenpolder wat naar verwachting een grotere meeropbrengst geeft dan is geraamd (reguliere opbrengst). Voorgesteld wordt om het verwachte tekort 2009 te verrekenen met de verwachte hogere opbrengst in 2010 / 2011 (middels tijdelijke onttrekking uit de Algemene reserve). Vanaf 2012 e.v. is het gezien de mogelijk effecten van de economische crisis niet in te schatten wat de gevolgen zijn voor de legesopbrengst (met name geldt dit voor de nieuwbouwprojecten en de investeringen c.q. uitbreidingen door bedrijven). Gebouwenbeheer (kerntakendiscussie) De gemeenteraad heeft het college verzocht om een aanvullende visie op het gemeentelijk vastgoed naar aanleiding van de behandeling van het beleidsplan gemeentelijk vastgoed oktober 2008. De Gemeente Drimmelen heeft een groot aantal gebouwen in eigendom en beheer voor het uitvoeren van haar gemeentelijke taken. Het eigendom van een aantal gebouwen heeft zijn grondslag in de uitvoering van wettelijke taken, zoals bijvoorbeeld de huisvesting van het onderwijs en de brandweer. Echter een groot gedeelte van het gemeentelijk vastgoedbestand is gebaseerd op autonoom beleid van de Gemeente Drimmelen. Najaar 2009 is een beleidskader voor het gemeentelijk vastgoed opgesteld, dat beschouwd kan worden als een onderlegger voor de kerntakendiscussie van de Gemeente Drimmelen. Het gemeentelijk vastgoed is immers ondergeschikt aan de dienstverlening, die in betreffende panden plaatsvindt. Bij de kerntakendiscussie worden alle gemeentelijke producten doorgelicht. Voor de gemeentelijke accommodaties zal vervolgens bezien moeten worden in hoeverre het betreffende gebouw nodig is voor de uitvoering van gemeentelijke kerntaken. En zal beoordeeld moeten worden in hoeverre de gemeente verantwoordelijk moet blijven voor eigendom en beheer van de accommodaties dan wel dat de accommodaties uitbesteed, verzelfstandigd of afgestoten kunnen worden.
51
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaan we daarvoor doen? Het versterken van de groen/blauwe identiteit van onze gemeente, o.a. door uitvoering te geven aan de revitalisering van de gemeentelijke havens, ,en uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch. 7.1.1 Actualiseren van de Structuurvisie Plus 7.1.2 Gebiedsplan Wijde Biesbosch verder uitwerken waaronder planontwikkeling Gat van den Ham, uitwerken visie herontwikkeling Kleine Schans, verder uitvoering geven aan realiseren ecologische verbindingszones. 7.1.3 Verder uitvoering geven aan het realiseren van ecologische verbindingszones. 7.1.4 Uitwerken van visie voor Haven Lage Zwaluwe. 7.1.5 Herontwikkelen Spinolaschans Een verhoging van de kwaliteit van de leef- en woonfunctie van de Drimmelense kernen 7.2.1 Realisatie van ruimtelijke projecten die recht doen aan de gebiedsspecifieke kwaliteiten van natuur, landschap en cultuurhistorie en een goed woonklimaat. 7.2.2 Actualiseren Woonvisie. Een duurzaam en vitaal buitengebied zoals vastgelegd in het gebiedsplan Wijde Biesbosch. 7.3.1 Gebiedsplan Wijde Biesbosch verder uitwerken (zie 7.1.2.) 7.3.2 Verder in procedure brengen integrale herziening bestemmingsplan Buitengebied (zie 7.4.4). Bestemmingsplannen zijn actueel en digitaal toegankelijk. 7.4.1 Digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen op basis van de nieuwe Wro mogelijk maken. 7.4.2 Verder digitaliseren en toegankelijk maken van alle gemeentelijke bestemmingsplannen. 7.4.3 Digitaal bijhouden register van bestemmingsplannen, ontheffingen en overige planologische besluiten 7.4.4 Verder in procedure brengen van één bestemmingsplan voor het gehele buitengebied van de gemeente . Verbetering van de dienstverlening aan de burger door modernisering van regelgeving (samenvoegen of vereenvoudigen). 7.5.1 Evaluatie en optimalisatie van het implementeren van de omgevingsvergunning in de gemeentelijk organisatie. 7.5.2 Verder uitvoering geven aan het project deregulering (zie 5.3.2) Realiseren van het gemeentelijk woningbouwprogramma, waarvan 60% koop en 40% huur. 7.6.1 Het laten realiseren van woningen, waarbij de actuele woonvisie uitgangspunt is. 7.6.2 Cijfermatige woningbouwmonitor bijhouden en indien daar aanleiding voor is het aanpassen van het woningbouwprogramma. 7.6.3 Actief samenwerken met woningstichtingen, zorginstellingen en bewonersorganisaties om de woningbouw te stimuleren door middel van structureel overleg. 7.6.4 Actualiseren van prestatieafspraken met de gemeentelijke Woningstichtingen. Meer betaalbare woningen realiseren voor de doelgroepen starters en senioren. 7.7.1 Uitvoering geven aan het startersbeleid. 7.7.2 Het realiseren van starterswoningen. 7.7.3 Het realiseren van seniorenwoningen (welke in ieder geval voldoen aan de criteria van nultredenwoning). 7.7.4 Het realiseren van collectief particulier opdrachtgeverschap o.a. in plan F-veld te Terheijden Het scheppen van een veilig en leefbaar woonbaar leefmilieu. 7.8.1 PKVW meenemen in bestemmingsplanontwikkeling 7.8.2 Uitvoeringsplannen voor inrichting openbare ruimte toetsen aan PKVW. Het versterken van het gemeentelijk bouwtoezicht. 7.9.1 Het verhogen van het aantal preventieve bouwcontroles (controle tijdens de bouw). 7.9.2 Het uitvoeren van integrale handhavingscontroles (opsporing van illegale bouw). 7.9.3 Het controleren van gereedmeldingen. 7.9.4 Vaststellen bouwbeleidsplan. Dit plan dient als basis voor de uitvoering van werkzaamheden op het terrein van het gemeentelijk bouw- en woningtoezicht.
52
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Kadaster Klokken en uurwerken Monumenten Ruimtelijke ordening Woningbouw Stads- en dorpsvernieuwing Volkshuisvesting Bouwzaken Woonwagencentrum Grondzaken
Totaal lasten Kadaster Klokken en uurwerken Monumenten Ruimtelijke ordening Woningbouw Stads- en dorpsvernieuwing Volkshuisvesting Bouwzaken Woonwagencentrum Grondzaken
Totaal baten Totaal budget
Realisatie 2008
Raming 2009
11.002
0
16.854
8.195
2010
Begroting 2011 2012
2013
-
-
-
-
9.233
9.335
9.527
9.718
115.770
58.576
62.205
62.553
63.657
64.773
741.428
489.187
792.901
725.261
741.167
755.906 17.425
5.400
16.845
16.991
16.892
17.160
17.579
17.148
16.717
13.971
11.468
8.225
103.390
206.683
132.498
124.921
126.593
128.237
834.578
704.631
672.960
672.229
686.775
701.113
18.311
7.646
1.486
1.473
1.506
1.538
7.437.168
1.579.309
7.130.870
611.530
623.568
635.298
8.835.861
2.238.165
2.281.421
2.322.233
9.301.478
3.088.219
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.080
4.250
4.165
4.165
4.165
-
166.272
53.468
188.982
78.229
79.931
81.641
10.283
6.738
8.125
8.287
8.453
8.622
-
-
-
-
-
-
109.282
206.413
99.610
99.296
98.964
98.613
819.492
612.600
625.465
638.599
652.010
665.702
6.227
6.670
7.565.511
2.362.747
-
-
-
-
8.271.347
2.180.072
754.634
614.276
8.679.147
3.252.886
9.197.694
3.008.648
1.598.157
1.468.854
622.331
164.667-
361.833-
770.483-
683.264
853.379
Tabelinvesteringen: Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen.
53
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Prestatie-indicatoren Eenheid Per 1-1 2009 Begroting 2010 Doelstelling Doorlooptijd bouwvergunningen Terugbrengen gemiddelde doorlooptijd aanvragen a. lichte bouwvergunningen b. reguliere bouwvergunningen
e
Dagen Dagen
15 (1 kw.) e 32 (1 kw.)
15 40
Max. 15 Max. 40
Overige informatie 2008 Aantal uitgevoerde uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch
2009
1
2010 Visie ontwikkeling Gat van den Ham
doel
Visie herontwikkeling Spinolaschans
Fase in bestemmingsplanprocedure b.p. buitengebied Realisatie implementatie omgevingsvergunning in de organisatie Aantal geschrapte c.q. vereenvoudigde regels Realisatie startersbeleid Realisatie voorbereiding pilot goedkope starterswoningen Totaal aantal gerealiseerde woningen Aantal gerealiseerde starterswoningen Aantal gerealiseerde seniorenwoningen Realisatie bouwbeleidsplan Aantal bouwcontroles (incl. gereedmeldingen) Formatie bouwtoezicht als percentage van de totale formatie bwt
54
Inventarisatiefase
Afronding EVZ Spoorzone (Voor)ontwerp Ontwerpbestemmings bestemmingsplan plan
Vaststelling door raad
Realisatie
Implementatie
Realisering project gereed
Uitvoering
Start
Voorbereiding
Begeleiding
Uitvoering
38 tm september
+/- 100
150
6
23
15 levensloopbestendig Voorbereiding
25
300
300
300
350
20%
20%
20%
> 25%
Voorbereiding Realisatie
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
55
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
8.
Zorg
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. In 2010 is 75% van de klanten en mantelzorgers tevreden over de WMOdienstverlening
Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning (2009)
WMO-loket
Beleidsplan WMO 2008-2012 (2008)
Verstrekking individuele voorzieningen Uitvoering vierjarig beleidsplan WMO Uitvoering geven aan cliëntenparticipatie Jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek
2. Het beperken van het Beleidsplan Sociale Zaken verstrekken van uitkeringen aan de doelgroep WWB-ers tot Verordeningen en 30 jaar beleidsregels WWB (2004)
Uitvoering Work First (zie jeugd en jongeren)
3. In het kader van de modernisering van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) wordt onderzoek gedaan naar een efficiëntere en effectievere uitvoering van de WSW
Uitvoering van de nieuwe WSW
Gemeenschappelijke Regeling WSW
Uitvoering werkgeversservicepunt
Beleidsnota Modernisering Wet sociale werkvoorziening (2008) Verordeningen wsw/ persoonsgebondenbudget begeleid wonen en cliëntenparticipatie (2008)
4. Per 2008 is bekend in hoeverre Drimmelen ouderenproof is en welke stappen gezet moeten worden om alle kernen ouderenproof te maken
Nota ouderenbeleid 2005-2008 Verankering resultaten project (2005) ouderenproof WMO beleidsplan (2008) Eindrapportage ouderenproof (2007) Ouderenmonitor (2007)
Opstellen en uitvoeren nieuwe nota ouderenbeleid Verdere planvorming en uitvoering diverse projecten Wonen, welzijn en zorg.
5. In 2010 is het welzijnswerk in de gemeente Drimmelen versterkt door middel van onderlinge samenwerking
Onderzoeksrapport naar samenwerkingsmogelijkheden welzijnswerk (2006)
Vervolgtraject samenwerking welzijnsinstellingen
6. Met betrekking tot de uitvoering van de Wet Kinderopvang wordt meer nadruk gelegd op handhaving van de wettelijke kwaliteitseisen
Verordening Wet Kinderopvang (2005)
Handhaving in het kader van de Wet op de Kinderopvang
56
Handhavingsbeleid kinderopvang (2006)
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
7. In 2008 is een nieuwe nota Volksgezondheid vastgesteld, waarin maatwerk is geregeld voor specifiek Drimmelense gezondheidsproblemen de aanpak hiervan
Lokaal volksgezondsheidsplan (2008)
Uitvoering nieuwe nota lokaal volksgezondheid
8. In 2010 is er een toename van het aantal bereikte slachtoffers van huiselijk geweld door inzet van het Advies- en steunpunt huiselijk geweld
Subsidiebeschikking
Uitvoering Advies- en steunpunt Huiselijk geweld
9. Overige
Beleidsplan Hoogwaardig Handhaven (2004)
Uitvoering vervolgtraject opsporing en controle WWB
Verordening Inburgering Nieuwkomers (2007)
Uitvoering verordening Inburgering Drimmelen
Algemene Subsidieverordening Drimmelen (2007)
Herijking WWB-beleid en verordeningen
Verordeningen en beleidsregels WWB (2004)
Uitvoering armoedebeleid
Versterking aanpak huiselijk geweld (april 2008)
Armoedebeleid (2008)
Uitvoering wet tijdelijk huisverbod bij huiselijk geweld
Uitvoering nieuwe procedure bezwaren sociale zaken
Verordening bezwaarschriften Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Zorg is: De gemeente wil bevorderen dat ook kwetsbare groepen mee blijven doen aan de samenleving en wil voorkomen dat mensen in een kwetsbare positie terechtkomen. Het programma kent de volgende de volgende doelstellingen: 8.1 •
In 2010 is 75% van de klanten en mantelzorgers tevreden over de WMO dienstverlening (informatievoorziening, verleende zorg en ondersteuning) Per 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) ingevoerd en is één wettelijk kader gerealiseerd voor het brede lokale zorg- en welzijnsbeleid. De gemeente is verantwoordelijk voor maatschappelijke ondersteuning, waarbij het belangrijkste uitgangspunt “meedoen” is. Op grond van het visiedocument, verordening en beleidsregels WMO en aanbesteding huishoudelijke zorg wordt uitvoering gegeven aan de nieuwe taken op het gebied van de WMO. De gemeenteraad heeft in het van voorjaar 2008 het vierjarig beleidsplan WMO vastgesteld, dat de basis biedt voor de uitvoering van de WMO de komende jaren. De gemeente is verplicht tot het uitvoeren van een jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek. Uit het eerste klanttevredenheidsonderzoeken in 2007 en 2008 blijkt dat de WMO-klanten tevreden zijn over de WMO-dienstverlening.
57
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
•
Naar verwachting treedt per 2010 een wetswijziging van de WMO in werking met het doel de positie van de cliënt bij Hulp bij het huishouden beter te waarborgen. Deze wijziging houdt in, dat de keuze voor de klant is teruggebracht naar twee mogelijkheden, te weten huishoudelijke hulp in natura en een persoonsgebonden budget. De hulp bij het huishouden wordt derhalve opnieuw aanbesteed voor de periode vanaf 2010. Naar verwachting zullen de tarieven bij de komende aanbesteding aanzienlijk hoger uitvallen. Daarnaast zal vanwege de toenemende vergrijzing en langer zelfstandig blijven wonen in de komende jaren sprake zijn van een toename van de vraag naar hulp en ondersteuning. De inzet van alfahulpen zal verlopen via een persoonsgebonden budget. De kosten voor alfahulpen zijn aanzienlijk lager dan de kosten voor de inzet van een medewerker in loondienst. Door de dienstverlening door en aan alfahulpen goed te faciliteren kan de stijging van de kosten voor hulp bij het huishouden wellicht iets getemperd worden. Gelet op de huidige financiële situatie van de gemeente heeft de gemeenteraad bij behandeling van de Kadernota 2010 ingestemd met een aantal bezuinigingen. Hierbij is besloten om de woonvoorzieningen in het kader van Wmo te begrenzen en normeren. Hiermee dient per 2011 een bezuiniging gerealiseerd te zijn. Het Rijk heeft per 2009 bezuinigingsmaatregelen genomen met betrekking tot de AWBZ. Alleen mensen met matige of ernstige beperkingen op meerdere terreinen hebben nog recht op begeleiding vanuit de AWBZ. Ondersteunende en activerende begeleiding wordt niet meer gefinancierd vanuit de AWBZ. Deze functie is niet overgeheveld naar de gemeente, betreffende doelgroep kan echter wel een beroep op de gemeente doen in het kader van de Wmo. 2009 was voor genoemde doelgroep een overgangsjaar. De gemeente Drimmelen ontvangt voor 2010 en verder geen aanvullende middelen van het Rijk voor ondersteunende begeleiding. Binnen de reguliere kaders en in overleg met instellingen wordt gezocht naar mogelijkheden voor Drimmelen. Naar verwachting wordt medio 2010 de financiering van de MEE-organisaties overgeheveld naar de gemeenten in het kader van de Wmo. Nadere wetgeving wordt afgewacht. Beleid ten behoeve van mantelzorgondersteuning en vrijwilligersbeleid zal eind 2009 opgesteld worden. Vooruitlopend op het vrijwilligersbeleid wordt er binnen de begroting ruimte gezocht om een verzekering voor alle Drimmelense vrijwilligers af te sluiten. Het Rijk stelt hiervoor structureel middelen voor beschikbaar. De beleidsvrijheid voor mantelzorg en vrijwilligers is, door de huidige financiële situatie van de gemeente, slechts beperkt.
•
•
• •
8.2 •
•
•
Het beperken van het verstrekken van uitkeringen aan de doelgroep WWB-ers tot 30 jaar Op grond van de Wet Werk en Bijstand (WWB) is de gemeente volledig verantwoordelijk voor de taken op het gebied van zorg (uitkering) en uitstroom naar werk (reïntegratie). Het uitgangspunt is om zoveel mogelijk mensen met een uitkering weer aan het werk te krijgen. Uitvoering van de WWB vindt plaats op grond van diverse verordeningen en beleidsregels. Met een drietal reïntegratiebedrijven zijn per 2007 contracten afgesloten voor een periode van twee jaar met de mogelijkheid tot verlenging. Voor 2009 en 2010 wordt gebruik gemaakt van de verlenging met telkens één jaar. Het aantal jongeren, dat een beroep doet op de gemeente voor een WWB-uitkering, is beperkt. Toch is het wenselijk om jongeren zo snel mogelijk aan het werk te krijgen en uit de uitkering te houden c.q. te krijgen. Derhalve is medio 2008 gestart met Work First, waarbij jongeren gestimuleerd worden om aan het werk te gaan. In samenwerking met de gemeenten Oosterhout en Geertruidenberg, CWI en UWV zijn afspraken gemaakt om de zogenaamde ketenaanpak te verstevigen gericht op toestroom naar werk en het beperken van een uitkeringsaanvraag. Eind 2007 is in dit kader het werkgeversservicepunt gestart, gericht op het matchen van vacatures en werkzoekenden in de regio Drimmelen, Oosterhout en Geertruidenberg. Het werkgeverservicepunt krijgt op grond van een evaluatie in 2009 een doorstart met de naam ‘Werklink’ In 2010 zal de werkgeversbenadering verder uitgebouwd worden met het doel om inwoners met een uitkering te bemiddelen en te plaatsen.
58
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
8.3 •
•
8.4 •
•
•
•
8.5 •
In het kader van de modernisering van de WSW wordt onderzoek gedaan naar een efficiëntere en effectievere uitvoering van de WSW Per 2008 is de nieuwe Wet Sociale Werkvoorziening in werking getreden, gericht op een modernisering van de sociale werkvoorziening. De belangrijkste kenmerken van de nieuwe wet zijn de versterking van de positie van de SW-geïndiceerden en de vergroting van de gemeentelijke verantwoordelijkheid. De wetswijziging moet leiden tot de beweging van binnen naar buiten. Ter uitvoering van de wet heeft de gemeenteraad medio 2008 de verordeningen met betrekking tot cliëntenparticipatie en persoonsgebonden budget begeleid werken vastgesteld. Tevens zijn de uitgangspunten ten aanzien van het wachtlijstbeheer vastgesteld. Voor de uitvoering van de Wsw ontvangt de gemeente per 2008 een jaarlijks budget van het Rijk voor uitvoering van de taakstelling in SWplaatsingen. Het aantal WSW-ers vanuit Drimmelen blijft redelijk stabiel. De afgelopen jaren zijn reeds diverse maatregelen genomen om tot een gezonde financiële positie van Wava/Go te komen, zoals het afstoten van panden, uitstel aflossing van de achtergestelde lening en het bevriezen van de jaarlijks aflopende gemeentelijke bijdrage. Ook zijn “de teugels aangehaald” en beperkt Wava/Go zich tot haar kerntaken. Voorts hebben de deelnemende gemeenten, waaronder Drimmelen, zich uitgesproken om het gemeentelijk opdrachtgeverschap als preferred supplier te intensiveren. Voorjaar 2009 heeft de gemeenteraad ingestemd met de strategische nota “Een gemeenschappelijke toekomst voor mensenwerk”. Op grond hiervan is besloten om binnen de huidige GR WAVA samen te blijven werken en deze samenwerking in de toekomst waar mogelijk uit te breiden. Daarbij is ook besloten, dat de teugels aangehaald blijven en dat de continuering en uitdieping van de samenwerking zonder substantiële financiële risico’s gerealiseerd moet worden en binnen de afgesproken financiële kaders. Per 2008 is bekend in hoeverre Drimmelen ouderenproof is en welke stappen gezet moeten worden om alle kernen ouderenproof te maken Medio 2005 heeft de gemeenteraad de nota “Ouderenbeleid Drimmelen in beeld 20052008” vastgesteld. Een nota, waarin wordt aangegeven hoe de gemeente gelet op de toenemende vergrijzing, van plan is om te gaan met een stijgende vraag naar voorzieningen en een toenemende zorg aan huis in de komende jaren. De nota ouderenbeleid is in overleg met betrokken organisaties herijkt en wordt najaar 2009 aan de gemeenteraad gepresenteerd. Er zijn reeds diverse projecten in dit kader geïnitieerd, zoals een brede school in Hooge Zwaluwe in combinatie met woningen voor ouderen en mensen met een verstandelijke handicap in combinatie met een buurtwinkel en verplaatsing van de Ganshoek met uitbreiding verpleeghuisplaatsen. Eind 2007 is de eindrapportage Ouderenproof aangeboden, hiermee is inzichtelijk gemaakt in hoeverre de Gemeente Drimmelen ouderenproof is en welke aanpassingen de komende jaren nodig zijn om alle kernen ouderenproof te maken. In samenspraak met de Stichting Ouderenproof Drimmelen is een actieplan met prioriteiten opgesteld om de komen tot realisering van de aanpassingen vanaf 2009. De gemeenteraad heeft, gelet op de financiële positie van de Gemeente Drimmelen, besloten per 2011 de bijdrage voor de exploitatie van de steunpunten in Made en Wagenberg te beëindigen. In 2010 is het welzijnswerk in de Gemeente Drimmelen versterkt door middel van onderlinge samenwerking Op grond van het onderzoeksrapport “Samenwerking welzijnsinstellingen Drimmelen” zijn in 2008 de nodige vervolgstappen gezet tot versterking van de welzijnsorganisaties in Drimmelen. o Per 1 januari 2008 is Blitz opgegaan in Surplus Welzijn (stichting de Markenlanden). o De stichting Peuterspeelzaalwerk Drimmelen, Stichting Katholiek Onderwijs Drimmelen en de gemeente hebben eind 2007 een intentieverklaring ondertekend gericht op het nader onderzoeken van de samenwerkingsmogelijkheden. o Stichting Vluchtelingenwerk Drimmelen werkt inmiddels intensief samen met de collega-instellingen in Geertruidenberg en Werkendam. Gestreefd wordt naar verdere bestuurlijke samenwerking.
59
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
o
8.6 •
• 8.7 •
•
8.8 •
•
De Stichting Welzijn Ouderen (SWO) is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Zorgcentrum De Wijngaerd en Woningstichting Volksbelang ten behoeve van de verbetering van de dienstverlening aan ouderen in Drimmelen. SWO is inmiddels verhuisd naar gezondheidscentrum het Vierendeel in Made en hierdoor worden voordelen gecreëerd voor ouderen op het gebied van zorg en dienstverlening. Zo is een ouderenpunt (ouderenloket) in de gemeente ontstaan, waarbij een brede dienstverlening voor ouderen onder één dak wordt aangeboden. Een goede wisselwerking met het WMO-loket is van belang.
Met betrekking tot de uitvoering van de Wet Kinderopvang wordt meer nadruk gelegd op handhaving van de wettelijke kwaliteitseisen De gemeente is in het kader van de Wet op de kinderopvang verantwoordelijk voor subsidiëring van doelgroepen en het bijhouden van een openbaar register van kinderopvanginstellingen. Tevens is de gemeente verantwoordelijk voor de handhaving van de kwaliteit in de kinderdagverblijven, vastgelegd in het handhavingsbeleid voor de Gemeente Drimmelen. Vanaf schooljaar 2007-2008 hebben scholen de inspanningsverplichting voor het aanbieden van buitenschoolse opvang voor en na schooltijd. In 2008 is een nieuwe nota Volksgezondheid vastgesteld, waarin maatwerk is geregeld voor specifiek Drimmelense gezondheidsproblemen en de aanpak hiervan Eind 2008 is een nieuw vierjarig lokaal volksgezondheidsplan vastgesteld, waarin maatwerk is opgenomen voor specifiek Drimmelense ontwikkelingen en speerpunten. Uitvoering vindt vanaf 2009 plaats. Voor de uitvoering van de wet Collectieve Preventie Volksgezondheid worden met de GGD jaarlijkse productafspraken gemaakt. Eind 2005 is de gemeenschappelijke regeling voor het ambulancevervoer vastgesteld en is een Regionale Ambulance Voorziening voor de regio Midden-West-Noord ingesteld. In de begroting is wederom uitgegaan van een bijdrage van de deelnemende gemeenten, betreffende de kosten die niet door het College Tarieven Gezondheidszorg worden vergoed. Het aantal overschrijdingen van de spoedritten op gemeenteniveau is de afgelopen jaren te hoog geweest. Voor 2009 en volgende jaren heeft de RAV extra middelen ontvangen voor betere spreiding en beschikbaarheid van de ambulancezorg. De Gemeente Drimmelen blijft aandringen op het halen van de normtijden voor de Gemeente Drimmelen, waaronder de kern Lage Zwaluwe. In 2010 is er een toename van het aantal bereikte slachtoffers van huiselijk geweld door inzet van het Advies en -steunpunt huiselijk geweld Het Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld is in 2003 op projectbasis van start gegaan. Om een brede publiek te bereiken is de afgelopen jaren gestart met een publiciteitscampagne om mensen te informeren over huiselijk geweld en waar men terecht kan voor advies en hulp. Het project heeft een looptijd tot en met 2009. Per 2009 is de nieuwe Wet tijdelijk huisverbod bij huiselijk geweld in werking getreden. De nieuwe wet biedt gemeenten een wettelijk kader bij het realiseren van hun taken rondom preventie en aanpak huiselijk geweld. Het huisverbod biedt mogelijkheden om escalatie in een noodsituatie te voorkomen en hulp te bieden. De burgemeester is bevoegd om een huisverbod op te leggen aan degene van wie een dreiging van huiselijk geweld uitgaat. Voorwaarde is wel dat de opvang en hulpverlening afdoende is geregeld in de vorm van het Steunpunt huiselijk geweld WestBrabant. Derhalve zijn vanaf 2010 middelen beschikbaar gesteld om het Steunpunt te continueren.
8.9 Overige • De gemeente Drimmelen ontvangt van het Rijk vanaf 2007 voor een periode van vier jaar gelden voor Opsporing en controle (Fraudeaanpak) door middel van een integratieuitkering in het gemeentefonds. Inmiddels is binnen Sociale Zaken een stevige basis gelegd voor preventie en aanpak van fraude, die de komende jaren verder geconcretiseerd en uitgevoerd wordt. • Op grond van de Verordening Inburgering Drimmelen wordt uitvoering gegeven aan de Wet Inburgering. Uitvoering is uitbesteed aan de stichting Vluchtelingenwerk Drimmelen. Duale trajecten, bestaande uit taalstudie en voorbereiding op de arbeidsmarkt, worden ingekocht bij Roc West-Brabant en diverse reïntegratiebedrijven.
60
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
•
•
• •
•
De gemeenteraad heeft medio 2008 ingestemd met de nota Armoedebeleid en extra middelen voor intensivering van het armoedebeleid. De speerpunten zijn gericht op beperking van armoede en verhoging van participatie aan de samenleving. Uitvoering van de nota vindt plaats in 2010, waaronder subsidie aan de stichting Leergeld en de Voedselbank en uitbreiding uren schuldhulpverlening. Gelet op de economische recessie is er sprake van een forse toename van het aantal verzoeken om schuldhulpverlening. De wachtlijst is aanzienlijk gegroeid. De Gemeente Drimmelen werkt in de vorm van een Meldpunt Schuldhulpverlening samen met Surplus en de Gemeentelijke Kredietbank Breda. Voor 2009 en 2010 wordt tijdelijk 4 uur per week extra ingezet. Hierna zal bezien worden in hoeverre de uitbreiding gecontinueerd moet worden. De in 2004 vastgestelde verordeningen en beleidsregels WWB zijn aan een herijking toe. In 2009 zal het beleid op het gebied van de WWB geactualiseerd worden en worden de verordeningen herzien. Uitvoering vindt plaats vanaf 2010. CWI en UWV zijn per 1 januari 2009 gefuseerd tot het Werkbedrijf/UWV. In het kader van deze fusie heeft het Werkbedrijf de opdracht gekregen om € 127 miljoen te bezuinigen. Eind 2008 is een (voorgenomen) besluit genomen over het verminderen van het aantal CWI-vestigingen. Het besluit treft ook de vestiging in Oosterhout, uiterlijk eind 2010 dient de sluiting een feit te zijn. In overleg met regiogemeenten Oosterhout, Geertruidenberg en het Werkbedrijf wordt gezocht naar het behouden van een satellietvestiging in Oosterhout. Per 1 januari 2009 is de Wet participatiebudget in werking getreden. Deze wet beoogt voor de gemeenten een samenhangende aanpak mogelijk te maken door zoveel mogelijk de schotten tussen de diverse op reïntegratie en participatie gerichte budgetten weg te nemen. De Wet participatiebudget regelt de ontschotting van participatiebudgetten waarmee de gemeentelijke middelen voor arbeidsreïntegratie, volwasseneneducatie en inburgering samenstromen in een specifieke uitkering. De Wet voorziet in een overgangsperiode van 2 jaar tot en met 2010. Eind 2009 wordt nader beleid ontwikkeld voor uitvoering van het participatiebudget.
Wat gaan we daarvoor doen? In 2010 is 75% van de klanten en mantelzorgers tevreden over de WMO dienstverlening (informatievoorziening, verleende zorg en ondersteuning) 8.1.1 Uitvoering WMO-loket als onderdeel van de frontoffice van het gemeentehuis 8.1.2 Verstrekking van individuele voorzieningen op grond van verordening en beleidsregels en periodieke evaluatie van de uitvoering van de verordening In de begroting zijn onderstaande uitgaven voor Hulp bij het Huishouden (HbH1, HbH2 en PGB) opgenomen. Hierbij is gerekend met 50% alfahulpen en een tariefsverschil van € 4,00/uur. Als deze 50% kiest voor zorg in natura zullen in 2010 de uitgaven met € 93.000 (194 cliënten, 23.265 uur) stijgen en neerkomen op € 2.110.000 (bij maximale tarieven en een vraagstijging van 5% per jaar). 8.1.3 Uitvoering geven aan cliëntenparticipatie 8.1.4 Uitvoering van het vierjarig beleidsplan WMO 8.1.5 Uitvoeren van een jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek 8.1.6 Uitwerking van normering en begrenzing van woonvoorzieningen WMO in het kader van de bezuinigingen Kadernota 2010 8.1.7 Nieuwe contracten met thuiszorgaanbieders afsluiten per 2010 voor hulp bij het huishouden op grond van aanbestedingstraject 8.1.8 Alfahulpondersteuning, bemiddeling en PGB ondersteuning faciliteren. 8.1.9 Uitvoering beleid met betrekking tot ondersteunende en activerende begeleiding. 8.1.10 Voorbereiding overeenkomst en financiering van MEE Het beperken van het verstrekken van uitkeringen aan de doelgroep WWB-ers tot 30 jaar 8.2.1 Uitvoering van Work First 8.2.2 Verdere uitbouw werkgeversservicepunt (WSP) In het kader van de modernisering van de WSW wordt onderzoek gedaan naar een efficiëntere en effectievere uitvoering van de WSW 8.3.1 Uitvoering van nieuwe WSW op grond van vastgesteld beleid en verordeningen Per 2008 is bekend in hoeverre Drimmelen ouderenproof is en welke stappen gezet moeten worden om alle kernen ouderenproof te maken 8.4.1 Verankering resultaten project Ouderenproof 8.4.2 Uitvoeren van nieuwe nota ouderenbeleid 8.4.3 Verdere planvorming m.b.t. diverse projecten Wonen, welzijn en zorg
61
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
8.4.4
Overdragen van exploitatie van steunpunten in Made en Wagenberg aan woningbouwcorporatie Volksbelang per 2011.
In 2010 is het welzijnswerk in de Gemeente Drimmelen versterkt door middel van onderlinge samenwerking 8.5.1 Vervolgstappen met betrekking tot samenwerking van de welzijnsinstellingen in Drimmelen Met betrekking tot de uitvoering van de Wet Kinderopvang wordt meer nadruk gelegd op handhaving van de wettelijke kwaliteitseisen 8.6.1 Uitvoering van de verordening kinderopvang en handhavingsbeleid kinderopvang In 2008 is een nieuwe nota Volksgezondheid vastgesteld, waarin maatwerk is geregeld voor specifiek Drimmelense gezondheidsproblemen en de aanpak hiervan 8.7.1 Uitvoering van het vierjarig lokaal volksgezondheidsplan 8.7.2 Uitvoering ambulancevervoer In 2010 is er een toename van het aantal bereikte slachtoffers van huiselijk geweld door inzet van het steunpunt huiselijk geweld 8.8.1 Continuering van het Advies- en Steunpunt Huiselijk geweld per 2010 8.8.2 Uitvoering wet tijdelijk huisverbod bij huiselijk geweld Overige 8.9.1 8.9.2 8.9.3 8.9.4 8.9.5 8.9.6 8.9.7
Uitvoering vervolgtraject opsporing en controle WWB Uitvoering verordening Inburgering Drimmelen Uitvoering nota armoedebeleid Tijdelijke uitbreiding schuldhulpverlening Herijking en uitvoering WWB-beleid en verordeningen Besluitvorming over satellietvestiging in de regio Werkbedrijf/UWV Beleid en uitvoering participatiebudget
Oosterhout
voor
het
Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Volwassenen- en basiseducatie Bijstandsverlening Werkeloosheids, werkgelegenheidsproj. Inkomensvoorziening Maatschappelijke begeleiding Ouderenzorg Zorg voor gehandicapten Vluchtelingenzorg WMO Kinderopvang WMO gehandicaptenvoorzieningen Openb. gezondheidszorg
Totaal lasten Volwassenen- en basiseducatie Bijstandsverlening Werkeloosheids, werkgelegenheidsproj. Inkomensvoorziening Maatschappelijke begeleiding Ouderenzorg Zorg voor gehandicapten Vluchtelingenzorg WMO Kinderopvang WMO gehandicaptenvoorzieningen Openb. gezondheidszorg
Totaal baten Totaal budget
62
Begroting 2011 2012
Realisatie 2008
Raming 2009
543.276
523.105
274.555
274.623
274.694
274.763
2.132.539
2.314.758
2.551.132
2.566.682
2.577.787
2.588.454
2.940.602
3.191.126
3.202.955
3.262.975
3.296.876
3.362.567
255.649
213.462
233.664
234.001
234.351
234.690
204.097
208.207
215.192
219.434
223.763
228.169
283.991
293.267
294.582
285.415
275.435
280.701
5.718
5.988
31.746
32.318
32.993
33.650
8.768
103.008
125.710
127.883
130.099
132.346
2.165.277
2.429.193
2.636.365
2.688.106
2.741.462
2.795.369
16.820
41.923
36.078
36.695
37.417
38.135
1.740.209
1.606.958
1.670.748
1.673.053
1.706.171
1.739.617
1.030.409 11.327.356
866.940 11.797.935
2010
2013
946.794
964.850
983.287
1.002.062
12.219.521
12.366.035
12.514.335
12.710.523
539.313
519.000
270.834
270.834
270.834
270.834
1.358.028
1.366.946
1.563.496
1.563.496
1.563.496
1.563.496
2.573.677
2.905.436
2.928.435
2.987.004
3.046.744
3.107.678
235.209
224.882
238.924
239.788
239.807
239.827
2.219
1.150
-
-
-
-
1.150
586
-
6.150
1.868
5.795
5.795
5.911
6.030
-95.177
2.160
2.160
2.203
2.247
2.292
170.205
160.000
223.000
234.000
246.000
246.000
199.107 374.755
167.750 291.306
182.150
160.293
142.691
129.626
300.134
306.137
312.259
318.505
5.359.203
5.644.425
5.716.078
5.770.252
5.830.108
5.884.408
5.968.153
6.153.510
6.503.443
6.595.783
6.684.227
6.826.115
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Tabelinvesteringen: Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen. Prestatie-indicatoren Eenheid
Per 1-1 2009
Begroting 2010
Doelstelling
Tevreden klanten over de Wmodienstverlening: a. aanvraagprocedure b. hulp bij het huishouden c. voorzieningen
Cijfer.
7,0 7,9 7,0
7,5 8,0 7,5
7,5 8,0 7,5
Uitstroom uitkering sociale zaken
Perc.
18%
18%
18%
Het percentage uitstroom uit de uitkering sociale zaken (bron: gegevens Gws4all); kan per kwartaal worden geleverd. Het streven is om een hoger percentage van de uitkeringsgerechtigden te laten uitstromen. Echter gezien de huidige economische situatie houden wij vooralsnog vast aan het huidige 18%. Overige informatie
WMO Aantal WMO-verstrekkingen:* WVG (vervoer, hulpmiddelen, woonaanpassingen) Huishoudelijke zorg Wet Werk en Bijstand Aantal WWB-uitkeringen: totaal tot 30 jaar Reïntegratie Aantal trajecten Uitstroom naar werk WSW Aantal WSW-ers Wet Kinderopvang Percentage gecontroleerde kinderdagverblijven in het kader van handhaving Percentage gerealiseerde BSO-en op basisscholen Huiselijk geweld Aantal bereikte slachtoffers huiselijk geweld
Werkelijk 2007
Werkelijk 2008
Begroot 2009
Begroot 2010
2.241
2.200
2.150
2.150
760
1.245
1.200
1.200
119 11
118 6
110 10
120 10
97 7
95 10
115
111
110
110
13%
25%
75%
100%
80%
90%
100%
75
75
130
75
63
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
9.
Milieu
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Waarborgen en streven naar verbetering van de milieukwaliteit van het eigen gemeentelijk grondgebied en uitvoering geven aan internationaal, nationaal en provinciaal beleid en regelgeving
Milieubeleidsplan 2007-2010+
Uitvoering geven aan Milieuuitvoeringsprogramma 2009/2010
Milieucommunicatieplan (is geïntegreerd in het milieubeleidsplan 2007-2010+)
Evaluatie en optimalisatie van de implementatie van de Bodembeleids- en beheersplan omgevingsvergunning in de organisatie Verder implementeren van Externe Veiligheid in de organisatie. Structureel bijhouden milieusituatie risicovolle bedrijven (op risicokaart). Opstellen milieujaarverslag 2009 Opstellen en uitvoeren van plannen in het kader van biodiversiteit als onderdeel van milieucommunicatie (natuuren milieueducatie) Opstellen kwartaalrapportages (monitoring milieubeleidsplan) Opstellen Milieuuitvoeringsprogramma 2011
2. Meer aandacht voor Milieubeleidsplan 2007-2010+ duurzaamheid en bescherming van de fysieke leefomgeving
Onderzoek naar juridische status lopende aanvraag voor realisatie van windmolens Onderzoeken en voorbereiden grootschalige DE-opties (ook project Stimuleringsregeling Lokaal Klimaatbeleid) Uitvoering regionale projecten in het kader van de Stimuleringsregeling Lokaal Klimaatbeleid (looptijd: 4 jaar) Verbreden duurzaamheid in andere beleidsterreinen (o.a. woningbouw)
3. De vervuiler betaalt. Het Milieubeleidsplan 2007-2010+ beperken van de hoeveelheid afval die de burgers aanbieden Afvalstoffenverordening Evaluatierapporten Diftar
64
Uitvoeren Huisvuilinzameling Exploitatie milieustraat Waar mogelijk verbeteren van de inzamelsystematiek
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten Publicaties over afvalinzameling Realisatie van ondergrondse containers Implementatie van inzameling kunststof verpakkingen
4. Tevredenheid over de inzamelmethodiek bij de burgers
Milieubeleidsplan 2007-2010+
Permanente monitoring van afvalstromen en hoeveelheden Adequate en snelle Klachtenafhandeling Houden van een klanttevredenheidsonderzoek Verspreiden Afvalwijzer
5. Burgers en bedrijven zijn Milieubeleidsplan 2007-2010 + beter op de hoogte van doel en (nieuw: milieucommunicatieachtergronden van plan is onderdeel van MBP) milieubeleid en zijn op de hoogte wat er in de gemeente op milieugebied speelt
Milieucommunicatie activiteiten volgend op jaarschijf milieubeleidsplan
6. Gebruik van chemische onkruidbestrijdingmiddelen reduceren tot nul in 2009
Milieubeleidsplan 2007-2010+
Geleidelijk minder chemische onkruidbestrijdingsmiddelen toepassen
7. Milieuhinderlijke bedrijven worden indien mogelijk uitgeplaatst
Milieubeleidsplan 2007-2010+
Daar waar kansen zich voordoen wordt overleg gevoerd met bedrijven om te komen tot verplaatsing.
8. Vermindering van de overlast door honden
Beleidsplan hondenoverlastbestrijding
Communicatie met betrekking tot regels voor honden (o.a. maandelijkse publicaties, folder voor toeristen).
Actieve communicatie van milieu-informatie met name via Internet
Toezicht uitoefenen op regels (BOA's)
65
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Milieu is: Het bereiken van en onderhouden van een duurzame leefkwaliteit in Drimmelen met als uitgangspunt het doelbewust nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het programma milieu kent de volgende doelstellingen: 9.1 • •
•
9.2 •
•
9.3 • •
9.4 • •
66
Waarborgen en streven naar verbetering van de milieukwaliteit van het eigen gemeentelijk grondgebied en uitvoering geven aan internationaal, nationaal, provinciaal en regionaal beleid en regelgeving. Meer aandacht voor duurzaamheid en bescherming van de fysieke leefomgeving. Om een programmatische aanpak van milieutaken te bewerkstelligen, wordt bij steeds meer gemeenten uitgegaan van een milieubeleidsplan voor meerdere jaren met daarop gebaseerde jaarlijkse milieu-uitvoeringsprogramma’s. Belangrijke elementen in het milieubeleidsplan zijn de milieu-indicatoren. Aan de hand van deze indicatoren kan monitoring plaatsvinden. Vanaf het vierde kwartaal van 2009 zal monitoring van het milieubeleidsplan plaatsvinden. Dit gebeurt met behulp van het softwarepakket Milieustuur.nl. Dit pakket kan ook op eenvoudige wijze kwartaalrapportages en milieujaarverslagen genereren. Op deze manier kunnen eventuele knelpunten tijdig gesignaleerd worden. Naast uitvoering geven aan wettelijk verplichte taken dienen keuzes gemaakt te worden uit facultatieve taken gelet op de beschikbare personele en financiële middelen. Het milieubeleidsplan voor de periode 2007-2010+ is in het vierde kwartaal van 2007 vastgesteld. In 2010 wordt bekeken of dit milieubeleidsplan, met eventueel kleine bijstellingen, nog actueel is voor de komende jaren. Zo niet, dan zal in de tweede helft van 2010 een aanvang moeten worden gemaakt met het opstellen van een nieuw milieubeleidsplan voor de periode 2011-2014. Meer aandacht voor duurzaamheid en bescherming van de fysieke leefomgeving Bij duurzaamheid gaat het om duurzame energiebesparing, duurzaam bouwen, groen, water e.d.. Voor dit onderwerp bestaat op internationaal, nationaal, provinciaal en ook regionaal niveau steeds meer aandacht. Reden om dit onderwerp ook centraal te stellen in het nieuwe MBP 2007-2010+. Het realiseren van een duurzaam Drimmelen kan de gemeente echter niet alleen. Medewerking en samenwerking met andere doelgroepen, zoals bedrijven, burgers, diverse belangengroepen, is van groot belang. De relevante doelgroepen moeten daarom betrokken worden bij het beleid, om zo draagvlak, inbreng en bewustzijn te verkrijgen. Milieucommunicatie en natuur- en milieucommunicatie zijn hierbij essentieel. In de beleidsperiode van het MBP zullen de regionale afspraken voor duurzame energie opnieuw tegen het licht worden gehouden om te zien hoe de regionale doelstellingen kunnen worden bereikt. Daarnaast neemt de gemeente deel aan de Stimuleringsregeling Lokaal Klimaatbeleid. In dit kader geeft de gemeente in regionaal verband uitvoering aan een 9-tal projecten. Hiermee wordt duurzaamheid binnen de gemeente op een hoger plan getild. De vervuiler betaalt. Het beperken van de hoeveelheid afval die de burgers aanbieden. Het doel van afvalinzameling en meer in het bijzonder van Diftar is het verminderen van de hoeveelheid in te zamelen afval door afvalpreventie en een betere scheiding, waardoor recycling mogelijk wordt. Daarnaast wordt er naar gestreefd om de afvalstoffenheffing, dan wel de lastendruk voor de inwoners te verminderen. Om te voorkomen dat afval op ongewenste wijze wordt afgevoerd (o.a. illegale dumpingen) zal het verscherpt toezicht hierop worden gecontinueerd. Tevredenheid over de inzamelmethodiek bij de burgers. Permanente monitoring zal jaarlijks blijven plaatsvinden om de huisvuilinzameling zo optimaal mogelijk te houden. Daarnaast blijft het een aandachtspunt om een snelle en adequate klachtenafhandeling te realiseren, inclusief terugkoppeling naar de klager.
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
9.5
Burgers en bedrijven zijn op de hoogte van doel en achtergronden van milieubeleid en zijn op de hoogte van wat er in de gemeente op milieugebied speelt. Het doel van milieucommunicatie is het realiseren van milieubeleidsdoelstellingen door het vergroten van kennis en/of het teweegbrengen van houdingsgedrag en/of gedragsverandering bij de diverse doelgroepen. Milieucommunicatie is een belangrijk ondersteunend instrument bij de uitvoering van andere milieutaken. Naast communicatie kan het actief en passief vertrekken van milieu-informatie bijdragen aan het besef van burgers en bedrijven over het milieu. Vanaf 2005 zijn gemeenten, op basis van nieuwe Europese regelgeving voor het openbaarheidsregime voor milieu-informatie, het zgn. Verdrag van Aarhus, verplicht om zoveel mogelijk op een actieve als passieve wijze milieu-informatie toegankelijk te maken. Via de weg der geleidelijkheid zullen wij hieraan uitvoering geven. 9.6 Gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen reduceren tot nul. Op dit moment wordt in alle kernen op verhardingen (straten, trottoirs) en incidenteel op sportparken, naast mechanische bestrijding, gebruik gemaakt van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. De uitvoering vindt plaats conform het door het College voor de Toelating van Bestrijdingsmiddelen (CTB) genomen besluit op 12 juni 2002. Er wordt wel selectief chemisch onkruid bestreden, d.m.v. detectie zo gericht mogelijk toe te passen en het gebruik zoveel mogelijk te beperken. In 2006 is een contract voor drie jaar aangegaan met een externe partij voor de uitvoering hiervan. 9.7 Milieuhinderlijke bedrijven worden indien mogelijk uitgeplaatst. Ook voor 2010 blijft het beleid erop gericht om daar waar mogelijk milieuhinderlijke bedrijven uit te plaatsen naar voor bedrijvigheid geschikte locaties. De mogelijkheden op de bestaande bedrijventerreinen zijn daartoe uiterst beperkt. Alleen in Wagenberg vinden concrete onderhandelingen plaats met bedrijven om tot verplaatsing te komen naar het uitbreidingsgedeelte van het bedrijventerrein Thijssenweg. Jaarlijks wordt de lijst bekeken van betreffende bedrijven. Vaak is woningbouw een belangrijke financiële drager om de bedrijfsverplaatsing mogelijk te maken. 9.8 Vermindering van de overlast van honden. In 2006 heeft de evaluatie van het in 2004 vastgestelde hondenbeleid plaatsgevonden. Eén van de belangrijkste conclusies uit de evaluatie was dat meer toezicht noodzakelijk is. In 2007 is onderzocht hoe hier invulling aan kan worden gegeven en zijn tevens de mogelijkheden onderzocht naar de afschaffing van de hondenbelasting. In het vierde kwartaal van 2007 is besloten de hondenbelasting vooralsnog te handhaven. Verder is een amendement aangenomen inzake het voorstel over het toezicht op de kleine ergernissen. Dit amendement kwam er op neer dat bij het wel/niet aanstellen van een BOA duidelijk meerdere beleidsvelden moeten worden betrokken. In 2008 is er een aangepast voorstel voorgelegd aan de raad. De raad heeft besloten om samen met Geertruidenberg 1,5 fte aan BOA in dienst te nemen. In 2009 is een BOA aangesteld. Hierover is uitgebreid gecommuniceerd richting de burgers. Teven heeft de communicatie over het hondenbeleid zelf en de regels extra aandacht gekregen.
Wat gaan we daarvoor doen? Waarborgen en streven naar verbetering van de milieukwaliteit van het eigen gemeentelijk grondgebied en uitvoering geven aan internationaal, nationaal en provinciaal beleid en regelgeving. 9.1.1 Uitvoering geven aan de gemeentelijke milieutaken op basis van het milieuuitvoeringsprogramma 2009/2010 (MUP). Dit uitvoeringsprogramma is gebaseerd op het Milieubeleidsplan 2007-2010+ gemeente Drimmelen. In het uitvoeringsprogramma 2009/2010 zijn ook de activiteiten op het gebied van milieucommunicatie en natuur- en milieueducatie opgenomen, ofwel deze activiteiten maken onderdeel uit van het uitvoeringsprogramma (net zoals het milieucommunicatiebeleid ook onderdeel uitmaakt van het milieubeleidsplan). In het laatste kwartaal van 2010 zal het Milieu-uitvoeringsprogramma voor 2011 worden opgesteld. Voordat dit uitvoeringsprogramma wordt opgesteld zal eerst worden onderzocht of het huidige milieubeleidsplan actueel genoeg is, of bijstellingen nodig zijn of dat er een nieuw milieubeleidsplan moet worden opgesteld.
67
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Via jaarverslagen en kwartaalrapportages wordt verantwoording afgelegd over de realisatie van het Milieu-uitvoeringsprogramma en daarmee het Milieubeleidsplan 2009-2010+ gemeente Drimmelen. Vanaf het vierde kwartaal van 2009 werkt de gemeente met een monitoringsprogramma (softwarepakket) waarmee op eenvoudige wijze kwartaalrapportages en milieujaarverslag gegenereerd kunnen worden. In 2010 wordt het milieujaarverslag over het jaar 2009 opgesteld. Daarin wordt aangegeven in hoeverre het Milieu-uitvoeringsprogramma 2009 is gerealiseerd. Verder wordt in 2010 ieder kwartaal gerapporteerd over de voortgang van de activiteiten uit het Milieuuitvoeringsprogramma 2010. 9.1.2
Uitvoering geven aan milieucommunicatie – en educatie, onderdeel van het mup 2009. Naast ondersteunende activiteiten voor diverse beleidsterreinen (bijv. afvalinzameling ) wordt in het kader van natuur en -milieueducatie acties ontwikkeld die aansluiten bij het onderwerp biodiversiteit (Countdown 2010). Naast scholenprojecten worden ook voor andere doelgroepen projecten geïnitieerd. 9.1.3
Evaluatie en optimalisatie van de implementatie van de omgevingsvergunning in de organisatie. Het realiseren van het kunnen afgeven van een omgevingsvergunning per 1 januari 2010 brengt nogal wat organisatorische, administratieve en juridische veranderingen met zich mee. Na de start in het vierde kwartaal van 2007 is in 2008 en 2009 dit veranderingstraject voortgezet. Per 1 januari 2010 moet de omgevingsvergunning zijn geïmplementeerd in de gemeentelijke organisatie. In 2010 zal vervolgens een eerste evaluatie plaatsvinden. Dit kan leiden tot bijstellingen. 9.1.4 Verder implementeren van externe veiligheid in de organisatie. In 2010 zal een start worden gemaakt met de uitvoering van de diverse onderdelen uit de beleidsvisie Externe Veiligheid Drimmelen die in 2009 zal worden afgerond. Externe veiligheid speelt zich af in op tal van beleidsterreinen: milieu, rampenbestrijding, ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer. Door samenwerking ook op provinciaal nivo kan kennis worden opgedaan en bestaande ervaringen worden verspreid. De komende jaren wordt op allerlei manieren gewerkt aan het verbeteren van de veiligheid in onze provincie. Niet alleen gemeenten werken aan externe veiligheid, maar ook provincie, hulpverleningsdiensten en milieudiensten. Meer aandacht voor duurzaamheid en bescherming van de fysieke leefomgeving. 9.2.1 Onderzoek naar juridische status lopende aanvraag voor realisatie van windmolens: Hierover is in 2009 een raadsbrief naar de raad gegaan, waardoor deze activiteit is afgerond. 9.2.2 Onderzocht wordt welke mogelijkheden er op het gebied van windenergie en biomassa er nog zijn binnen de regio. Ook zullen lopende projecten, zoals bijvoorbeeld de aanbesteding van groenafval ten behoeve van biomassa, voortgezet worden. 9.2.3 Uitvoering geven aan de regionale projecten in het kader van de Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven. Het gaat om negen projecten op het gebied van grootschalige duurzame energieopties, bestaande woningen, nieuwe woningen, gemeentelijke gebouwen en vergunningverlening en handhaving. Met het uitvoeren van deze projecten wordt een bijdrage geleverd aan de realisatie van de rijksdoelstellingen op het gebied van energie (CO2-reducatie van 30% in 2020, duurzame energieproductie van 20% in 2020 en tot 2020 elk jaar een energiebesparing van 2%) en de door de 18 West-Brabantse gemeenten en Tholen ondertekende Verklaring van Dussen. Met het uitvoeren van deze projecten wordt ook een bijdrage geleverd aan verbreding van duurzaamheid op andere beleidsterreinen. 9.2.4 Verbreden duurzaamheid op andere beleidsterreinen. Door deelname aan de Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven, krijgt duurzaamheid ook aandacht bij bijvoorbeeld woningbouw. Dit gebeurt door uitvoering te geven aan projecten, zoals energiebesparing bij bestaande woningen en nieuwbouw (zie ook 9.2.3). Daarnaast is door de gemeenten Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout en een vijftal woningcorporaties een convenant gesloten met als doel het stimuleren van duurzaam bouwen. Tot slot is in het milieubeleidsplan een relatie gelegd tussen het nieuwe bestemmingsplan buitengebied en mogelijkheden op het gebied van duurzame energie. Op deze wijze wordt gestimuleerd dat duurzaamheid ook aandacht krijgt op de beleidsterreinen woningbouw, bestemmingsplannen en dergelijke.
68
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De vervuiler betaalt. Het beperken van de hoeveelheid afval die de burgers aanbieden. 9.3.1 Permanente aandacht voor afvalinzamelsysteem. Ook in 2010 zal er permanente aandacht zijn voor de inzamelsystematiek en resultaten. Hiervoor wordt de afvalinzameling continue gemonitord, worden tweemaal per jaar sorteeranalyses uitgevoerd op de scheiding en waar nodig wordt de systematiek voor separate stromen aangepast. 9.3.2
Realisatie ondergrondse afvalcontainers In verband met de weinig beschikbare middelen binnen de egalisatiereserve Reiniging wordt de realisatie van de ondergrondse afvalcontainers voorlopig uitgesteld.
9.3.3
Uitvoering geven aan het Verpakkingen Convenant De implementatie van de aparte inzameling van kunststof verpakkingen is per 1 september 2009 ingevoerd. Via Nedvang krijgt onze gemeente voor iedere ton (gewicht) ingezameld kunststof verpakkingen uit huishoudens een vergoeding uitgekeerd. Voor de maandelijkse inzameling van de kunststof verpakkingen (via zakken) is een overeenkomst aangegaan met (onze huidige huisvuilinzamelaar) SITA.
Tevredenheid over de inzamelmethodiek bij de burgers. 9.4.1 Permanent monitoring afvalstromen en hoeveelheden Tweemaal per jaar wordt een afvalsorteeranalyse gehouden en vindt een permanente monitoring van de afvalhoeveelheden per deelstroom plaats. De resultaten hiervan geven meer inzicht in het scheidingsgedrag van de inwoners en kunnen mogelijk aanleiding geven voor het aanbrengen van wijzigingen in de inzamelsystematiek. 9.4.2
Adequaat en snel afhandelen van klachten Het aantal klachten is een maatstaf voor de organisatie van de huisvuilinzameling en de tevredenheid van de burgers daarover. De afhandeling van klachten is er op gericht om deze snel en adequaat af te handelen en hierover terug te koppelen naar de klager.
9.4.3
Houden van een klanttevredenheidsonderzoek Om de tevredenheid van burgers te meten over de huisvuilinzameling is in het vierde kwartaal van 2007 tevredenheidsonderzoek gehouden. Dit onderzoek dient als nulmeting voor de komende jaren, gerekend vanaf 2008. In 2011 of 2012 zal wederom een klanttevredenheidsonderzoek worden gehouden.
9.4.4
Verspreiden afvalwijzer Jaarlijks wordt een afvalkalender verspreid met daarin opgenomen de inzameldagen voor de rest- en GFT-fractie die huis-aan-huis wordt ingezameld. Ook de inzameldagen van het oud papier, textiel, snoeiafval, kunststof verpakkingen en dergelijke worden hierin vermeld. Ook staat hierin algemene informatie m.b.t. de afvalinzameling (onder andere milieustraat).
Burgers en bedrijven zijn op de hoogte van doel en achtergronden van milieubeleid en zijn op de hoogte van wat er in de gemeente op milieugebied speelt. 9.5.1 Treffen van verdere maatregelen ter verbetering van de toegankelijkheid / ontsluiting van milieu-informatie. Gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen reduceren tot nul. 9.6.1 Vermindering gebruik chemische bestrijdingsmiddelen. Milieuhinderlijke bedrijven worden indien mogelijk uitgeplaatst. 9.7.1 Mogelijkheden onderzoeken naar verplaatsingsmogelijkheden voor milieuhinderlijke bedrijven en daarvoor de noodzakelijke ruimtelijke procedures opstarten c.q. begeleiden. Jaarlijks wordt de lijst van betreffende bedrijven bekeken en eventueel Vermindering van de overlast van honden. 9.8.1 Uitvoering geven aan meer toezicht en meer communicatie met betrekking tot regels voor honden (o.a. door inzet BOA’s). Eén van de uitgangspunten van het hondenbeleid is een beroep doen op de eigen verantwoordelijkheid van de hondenbezitters. Van belang is om via regelmatige communicatie via o.a. maandelijkse publicaties, folders voor toeristen enz. dit verantwoordelijkheidsgevoel te vergroten.
69
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Reiniging Hondenoverlastbestrijding Milieu Ongediertebestrijding Destructie
Totaal lasten Reiniging Hondenoverlastbestrijding Milieu Ongediertebestrijding Destructie
Totaal baten Totaal budget
Begroting 2011 2012
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
3.026.515
2.751.323
2.838.693
2.897.402
2.945.722
3.003.045
138.257
171.424
168.707
176.225
175.979
179.208
394.354
477.088
444.019
423.781
409.717
392.238
8.493
7.564
10.801
11.051
11.265
11.490
992
3.027
2.158
2.211
2.253
2.299
3.464.378
3.510.670
3.544.936
3.588.280
3.568.611
3.410.426
2013
3.542.054
3.246.517
3.349.889
3.418.344
3.476.478
3.544.164
175.623
153.040
153.493
174.233
175.979
179.208
8.639
3.416
3.499
3.569
3.640
3.713 -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3.726.315 157.704-
3.402.973
3.506.881
7.453
3.596.146
42.503-
85.476-
-
3.656.097
3.727.085
111.161-
138.805-
Tabelinvesteringen: 2010
Begroting 2011
2012
2013
reiniging Heftruck Milieustraat hondenoverlast bestrijding Faecaliënzuiger Totaal verv. investeringen
32.500 35.000 67.500
-
-
-
Totaal investeringen
67.500
-
-
-
Toelichting Investeringen Heftruck Milieustraat De heftruck wordt gebruikt voor alle hand en spandiensten en het laden en lossen van goederen. De machine is nu zes jaar oud en gezien de staat en de hoge onderhoudskosten stellen wij voor deze te vervangen in 2010, mede gezien dat mogelijk op korte termijn een algehele revisie zou moeten plaatsvinden. Fecaliënzuiger Het vervangen de fecaliënzuiger deze machine wordt gebruikt om de zicht locaties te ontdoen van de hondenpoep de machine wordt intensief gebruikt . De machine is nu zes jaar oud en gezien de staat en de fors gestegen onderhoudskosten stellen wij voor deze machine in 2010 te vervangen. Prestatie-indicatoren Eenheid Klachten afvalinzameling
Aantal klachten per maand
Klachten buiten termijn afgehandeld
Perc.
70
Per 1-1 2009 19
Begroting 2010 17
Doelstelling 17
6,25
0
0
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Overige informatie 2006 Aantal milieuvergunningen Aantal meldingen (art. 8.40 en 8.19 Wet Milieubeheer) Deelname aan provinciale projecten Externe Veiligheid Totaal vermogen Duurzame Energie Hoeveelheid afval per deelstroom Afvalmonitor Sorteeranalyse Aantal afvalpublicaties Aantal klachten Afdoeningstermijn van klachten Uitgifte Afvalwijzer Aantal Publicaties in ‘t Carillon Aantal via Website toegankelijke milieudocumenten Aantal uitgeplaatste bedrijven Gebruikte hoeveelheid gebruikte onkruidbestrijdingsmiddelen Aantal publicaties hondenoverlastbestrijding Aantal klachtbrieven hondenoverlast Aantal klachtmeldingen hondenoverlast Aantal processen verbaal hondenoverlast
2007
2008
2009
2010
30 75
15 75
10 75
10 60
8 60
5
3
1
2
1
Onbekend
2,7%
Onbekend
Onbekend
Onbekend
In afvalmonitor 1x 2x wekelijks <2 werkdagen jaarlijks wekelijks
In afvalmonitor 1x 2x wekelijks Minus 10% <2 werkdagen jaarlijks wekelijks
In afvalmonitor 1x 2x wekelijks Minus 10% <2 werkdagen jaarlijks wekelijks
In afvalmonitor 1x 2x wekelijks <2 werkdagen jaarlijks wekelijks
In afvalmonitor 1x 2x wekelijks <2 werkdagen jaarlijks wekelijks
10
20
30
30
25
-
2
4
1
1
700 liter
300 liter
200 liter
Raming: 381 liter
Raming: 260 liter
-
-
2
4
4
-
-
7
Raming: 9
Raming: 9
62
60
34
Raming: 60
Raming: 60
0
0
0
Raming: 8
Raming: 20
71
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
10.
Sociale infrastructuur
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. In 2010 voelen burgers zich nog net zo verantwoordelijk voor hun leefomgeving als gemeten bij de burgerenquête in 2006
Onderhoudsplan Kunstkring (2006)
Opknappen kunstwerken in Drimmelen
2. In 2010 zijn jongeren in de gemeente Drimmelen op de hoogte van de mogelijkheden die zij hebben om binnen de gemeente vrijwilligerswerk te doen
Resultaten van het project Jonge vrijwilligers in Drimmelen Beleidsnota WMO (2008)
Kennismaking met vrijwilligerswerk/ maatschappelijke stages
3. In 2010 stoppen minder jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 17 jaar met sporten
Sportnota (2005)
Uitvoering sportnota
Bos-aanvraag (2006)
Uitvoering BOS-project
Armoedebeleid (2008)
Faciliteren sport vanuit stichting Leergeld
4. In 2010 maken sportverenigingen gebruik van het inzetten van sport als middels tot integratie, fair play, jeugdparticipatie en gezondheid
Sportnota (2005)
Uitvoering sportnota
Bos-aanvraag (2006)
Uitvoering BOS-project
5. In 2010 is het voorzieningenniveau in de kernen versterkt
Planvorming Hooge Zwaluwe, Lage Zwaluwe, Terheijden
Bouw nieuwe sporthal in Lage Zwaluwe
Beleidsnota subsidies volksfeesten en bovenlokale evenementen
Renovatie gymzaal Oranjeplein Terheijden
Kadernota 2009 (extra middelen herstelwerkzaamheden kunstwerken) Informatievoorziening jongeren
Uitvoering inzet gelden voor maatschappelijke knelpunten Aanbesteding accommodaties Mayboom, Cour en Plexat Uitvoering nieuw beleid subsidies volksfeesten en evenementen
72
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Sociale Infrastructuur is: Het programma is gericht op voorzieningen ten behoeve van de sociale leefbaarheid in de kernen. Hierbij gaat het om het beschikbaar stellen van accommodaties en het subsidiëren van instellingen en organisaties die zich inzetten ten behoeve van leefbaarheid en participatie. Het programma kent de volgende doelstellingen: 10.1 •
•
10.2 •
• •
•
10.3 •
•
In 2010 voelen burgers zich nog net zo verantwoordelijk voor hun leefomgeving als gemeten bij de burgerenquête in 2006 Bij de burgerenquête gaf 94% van de respondenten aan zich verantwoordelijk te voelen voor de eigen leefomgeving. Dit hoge percentage proberen we de komende periode te behouden door onder meer het dorpsgericht werken (zie programma openbare ruimte). De kunstkring Drimmelen heeft een onderhoudsplan gepresenteerd om de kunstwerken in de gemeente éénmalig op te knappen gedurende de komende jaren. De gemeente wordt regelmatig geconfronteerd met vernielingen c.q. beschadigingen aan diverse kunstwerken in de openbare ruimte. De bestaande voorziening voor herstel van kunstwerken was ontoereikend om de herstelwerkzaamheden uit te kunnen voeren. Per 2009 zijn extra middelen beschikbaar gesteld (eenmalige bijdrage en verhoging jaarlijkse storting) ten behoeve van het onderhoud kunstwerken openbare ruimte. In 2010 zijn jongeren in de Gemeente Drimmelen op de hoogte van de mogelijkheden die zij hebben om binnen de gemeente vrijwilligerswerk te doen en worden vormen van kennismaking met vrijwilligerswerk aangeboden Het project Vrijwilligerswerk, uitgevoerd door het Vrijwilligers Platform Drimmelen, is per 2006 beëindigd en heeft een aantal aanbevelingen voor de toekomst opgeleverd. In 2006 is uitvoering gegeven aan het project Jonge vrijwilligers in Drimmelen. De resultaten van beide projecten zijn meegenomen bij verdere beleidsontwikkeling van het vrijwilligersbeleid als onderdeel van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Het vierjarige beleidsplan WMO is begin 2008 door de gemeenteraad vastgesteld en vormt de basis voor de verdere uitvoering van het vrijwilligersbeleid. Gelet op de huidige financiële situatie van de gemeente heeft de gemeenteraad bij behandeling van de Kadernota 2010 ingestemd met een aantal bezuinigingen. Een van de bezuinigingen betreft het niet uitvoeren van een vrijwilligerswebsite per 2010. Per schooljaar 2011-2012 is iedere leerling op het voortgezet onderwijs verplicht om een maatschappelijke stage te volgen. De gemeente heeft hierbij een regisserende taak. De gemeenteraad heeft bij behandeling van de Kadernota 2010 echter besloten, mede gelet op de financiële positie van de gemeente, hiervoor geen middelen beschikbaar te stellen. Dit heeft tot consequentie, dat uitvoering van de maatschappelijke stages vanuit de zijde van de gemeente slechts minimaal plaats kan vinden. Het Rijk heeft het initiatief genomen om in samenwerking met de VNG een vrijwilligersverzekering mogelijk te maken. Drimmelen heeft gekozen voor het afsluiten van een basisverzekering voor vrijwilligers in Drimmelen per 2010. In 2010 stoppen minder jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 17 jaar met sporten dan bij het sportdeelname onderzoek uit 2005 het geval was Uit het sportdeelname-onderzoek uit 2005 bleek dat jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 17 jaar vaak stoppen met sporten. Begin 2006 is een projectaanvraag in het kader van de subsidieregeling Buurt-Onderwijs-Sport (BOS) ingediend bij het Rijk en deze is toegekend. Bij de vaststelling van de begroting 2007 is besloten geen extra gemeentelijke middelen voor het BOS-project in te zetten. In overleg met Sportservice Noord-Brabant is het projectplan aangepast en is gezocht naar inzet van reguliere gelden. Het accent bij het beperkte BOS-project ligt op kennismaking met sport op basisscholen. De afgelopen jaren hebben al veel kinderen van de basisscholen deelgenomen aan het Kidsproject. 2010 is het laatste jaar van het bos-project. Het Rijk wil een vervolg geven aan het stimuleren van deelname aan sport en cultuur onder de jeugd, middels het subsidiëren van zogenaamde combinatiefuncties. De Gemeente Drimmelen onderzoekt momenteel in samenwerking met Sportservice Noord Brabant hiervoor de mogelijkheden. De gemeenteraad heeft medio 2008 ingestemd met de nota Armoedebeleid en extra middelen voor intensivering van het armoedebeleid. De speerpunten zijn gericht op beperking van armoede en verhoging van participatie aan de samenleving. Een van de onderdelen is het mogelijk maken van sporten van kinderen via de stichting Leergeld op basis van subsidie van de gemeente.
73
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
10.4 •
•
In 2010 maken sportverenigingen gebruik van het inzetten van sport als middel tot integratie, fair play, jeugdparticipatie en gezondheid Eind 2005 heeft de gemeenteraad de Sportnota vastgesteld. In de 2010 zal de nota geëvalueerd en bijgesteld worden ten behoeve van de periode 2011-2014. Tevens zal uitvoering gegeven worden aan een beperkte opzet van het BOS-project (zie 10.3). Het accent komt te liggen bij het stimuleren van kinderen tot deelname aan sport door kennismakingsprojecten op de basisschool. Doelstelling van dat project is de kinderen (en de ouders) kennis te laten maken met de diverse sportmogelijkheden en hen zodoende mee te helpen bij het maken van een keuze. In 2008 is door Sportservice Noord-Brabant een sportscan uitgevoerd onder een aantal sportverenigingen in Drimmelen. Op grond van de resultaten van de scan kan Sportservice de sportverenigingen in Drimmelen op maat ondersteuning bieden bij onder andere het inzetten van sport als middel ter verbetering van de gezondheid, integratie, fair-play, normen en waarden en jeugdparticipatie. De gemeenteraad heeft, gelet op de financiële situatie van de gemeente, besloten tot een aantal bezuinigingen. Zo worden de tarieven binnensport in een periode van 2 jaar in overeenstemming gebracht met de regiogemeenten.
10.5
In 2010 is het voorzieningenniveau in de kernen versterkt door onder meer realisering van een brede school, nieuwe sportvoorziening, steunpunt en zorgwoningen De komende periode zal een aantal ontwikkelingen zorgen voor versterking van de voorzieningenniveau in de kernen. Ontwikkelingen met betrekking tot brede scholen in de kernen zijn genoemd bij het programma jeugd en jongeren. Bij het programma Zorg zijn ook diverse ontwikkelingen genoemd.
Op het gebied van sport en accommodaties kunnen de volgende ontwikkelingen genoemd worden. • Realisering van een nieuwe sporthal in Lage Zwaluwe ter vervanging van sporthal ’t Nieuwlandt maakt onderdeel uit van de planontwikkeling Lage Zwaluwe West. In het najaar van 2009 is de tijdelijke sportvoorziening in gebruik genomen en wordt gestart met de bouw van een nieuwe sporthal. Beheer en exploitatie van beide accommodaties is vanaf dat moment door de gemeente overgedragen aan een externe exploitant. • De gymzaal Romboutsstraat in Made verkeert in een slechte staat van onderhoud waardoor de onderhoudskosten niet meer beheersbaar zijn. Vervanging is noodzakelijk. De afgelopen periode is gezocht naar mogelijkheden om budgettair neutraal vervanging te realiseren van de gymzaal. De gemeente is in gesprek met een externe partner voor de vervanging van de gymzaal op basis van een PPS-constructie. Daarnaast wordt de mogelijkheid onderzocht om sporthal De Amerhal uit te breiden. Besluitvorming vindt naar verwachting najaar 2009 plaats. • Vervanging van de gymzaal in Terheijden heeft onderdeel uitgemaakt van het project Oranjeplein. De gemeenteraad heeft begin 2009 besloten geen nieuwe gymzaal te bouwen, maar de huidige gymzaal te renoveren. Hiervoor zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld. • De gemeente heeft middelen beschikbaar gesteld voor het oplossen van maatschappelijke knelpunten. Diverse maatschappelijke organisaties hebben een aanvraag ingediend. Besluitvorming over de inzet hiervan heeft in najaar 2007 plaatsgevonden en uitvoering heeft al voor een aanzienlijk gedeelte plaatsgevonden. De gemeenteraad heeft tevens besloten om van de middelen voor maatschappelijke knelpunten een bedrag van € 461.000 aan te wenden als éénmalige extra dotatie in de onderhoudsvoorziening buitensport (buspo) en onderhoudsvoorziening planon. Hiermee is en wordt uitvoering gegeven aan geplande investeringen. • Medio 2008 heeft de gemeenteraad ingestemd met nieuwbouw van 14 kleedlokalen van voetbalvereniging Madese Boys ten laste van reserve maatschappelijke knelpunten en dekking van de meerkosten in de begroting 2009. De raad heeft bij het aannemen van een motie juni 2008 opdracht gegeven om met de voetbalvereniging Madese Boys de mogelijkheden voor privatisering van de kleedaccommodatie in beeld te brengen. Vanuit de privatiseringsgedachte en de mogelijkheden op het gebied van btw-compensatie wordt door de Madese Boys een stichting opgericht om de aanbesteding van kleedaccommodatie met secundaire voorzieningen te realiseren. Start van de nieuwbouw wordt voorzien in het voorjaar van 2010. • Onderhoudsvoorziening Buitensport is voorjaar 2008 geactualiseerd en heeft geleid tot verhoging van de structurele dotatie. Hiermee is het structureel jaarlijkse tekort afgewend en kan uitvoering gegeven worden aan geplande onderhoudswerkzaamheden.
74
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
•
•
•
De jaarlijkse storting in de onderhoudsvoorziening planon was structureel te laag en is per 2009 verhoogd. De gemeenteraad heeft om een gemeentelijk vastgoed beleidsplan verzocht, waardoor keuzes gemaakt kunnen worden ten aanzien van het behouden, overdragen dan wel afstoten van gemeentelijk vastgoed. (zie programma 7 Ruimte en wonen) . De gemeenteraad heeft op grond van een evaluatie van de afgelopen periode begin 2009 besloten het beheer en exploitatie van de sociaal culturele accommodaties De Cour in Terheijden, Plexat in Wagenberg en De Mayboom in Made aan te besteden in drie percelen voor de komende 10 jaar. De opdracht is gegund aan de inschrijvers met de beste prijs-kwaliteitverhouding. De aanbesteding van de exploitatie van de Mayboom wordt begin 2010 afgerond. Met Sportfondsen Nederland is voor de periode 2003-2012 een exploitatieovereenkomst gesloten voor de zwembaden in onze gemeente, te weten De Randoet in Made en het Puzzelbad in Terheijden.
Het beleid ten aanzien van de subsidies Volksfeesten en evenementen is herijkt, uitvoering vindt in 2010 plaats. Wat gaan we daarvoor doen? In 2010 voelen burgers zich nog net zo verantwoordelijk voor hun leefomgeving als gemeten bij de burgerenquête in 2006. 10.1.1 Opknappen en herstellen kunstwerken in Drimmelen. 10.1.2 Uitvoering geven aan het adoptieplan kunstwerken. In 2010 zijn jongeren in de Gemeente Drimmelen op de hoogte van de mogelijkheden die zij hebben om binnen de gemeente vrijwilligerswerk te doen en worden vormen van kennismaking met vrijwilligerswerk aangeboden. 10.2.1. WMO-loket dan wel Centrum voor Jeugd en Gezin inrichten t.b.v. informatieverstrekking aan jongeren over vrijwilligerswerk. 10.2.2 Voorbereiding maatschappelijke stages voor jongeren ten behoeve van uitvoering per schooljaar 2011-2012 (zie 6.4.1) Het voltooien van een maatschappelijke stage is voor leerlingen noodzakelijk om een diploma te behalen. Gemeenten en scholen hebben rijksmiddelen hiervoor ontvangen. Nu de gemeente Drimmelen deze gelden niet voor maatschappelijke stages bestemt, rust de gehele verantwoordelijkheid hiervoor bij de scholen. Het is niet bekend of de middelen van de scholen toereikend zijn; de scholen rekenen op het medeorganisatorschap van de gemeente. 10.2.3 Afsluiten van een basisverzekering voor vrijwilligers in Drimmelen per 2010. In 2010 stoppen minder jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 17 jaar met sporten dan bij het sportdeelname onderzoek uit 2005 het geval was.. 10.3.2 Uitvoering BOS-project. 10.3.3 Mogelijkheden onderzoeken voor vervolg Bos-project in de vorm van een combinatiefunctie. 10.3.4 Uitvoering Sportnota. 10.3.5 Subsidie aan stichting Leergeld voor het mogelijk maken van sporten door kinderen (onderdeel armoedebeleid programma Zorg) In 2010 maken sportverenigingen gebruik van het inzetten van sport als middel tot integratie, fair play, jeugdparticipatie en gezondheid. 10.4.1 Uitvoering BOS-project. 10.4.2 Evaluatie en actualisering Sportnota voor periode 2011-2014 10.4.3 Verhoging tarieven binnensport gelet op besluit bezuinigingen per 2010. In 2010 is het voorzieningenniveau in de kernen versterkt door onder meer realisering van een brede school, nieuwe sportvoorziening, steunpunt en zorgwoningen. 10.5.1 Gebruik tijdelijke sportvoorziening en bouw van nieuwe sporthal in Lage Zwaluwe. 10.5.2 Renovatie gymzaal Oranjeplein Terheijden. 10.5.3 Planvorming m.b.t. vervanging gymzaal Romboutstraat Made. 10.5.5 Uitvoering besluitvorming m.b.t. inzet gelden voor maatschappelijke knelpunten (waaronder nieuwbouw kleedaccommodaties voetbalvereniging Madese Boys, ruiming handbalveld en herinrichting tot een nieuw trainingsveld voetbal Terheijden en voorbereiding m.b.t. uitbreiding kleedaccommodatie en de aanleg van een kunstgrasveld ten behoeve van Voetbalvereniging Lage Zwaluwe).
75
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
10.5.6 10.5.7
Afronding aanbesteding en afsluiten contracten voor beheer en exploitatie van de sociaal culturele accommodaties Mayboom, Cour en Plexat. Uitvoering nieuw beleid subsidies volksfeesten en evenementen
Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Openbaar bibliotheekwerk Vrijwilligersbeleid Muziekonderwijs Volksontwikkeling Zwembaden Binnen accommodaties sport Sportzaken Buiten accommodaties sport Kunst Oudheidkunde Volksfeesten/evenementen Accommodaties sociaal cultureel wer
Totaal lasten Openbaar bibliotheekwerk Vrijwilligersbeleid Muziekonderwijs Volksontwikkeling Zwembaden Binnen accommodaties sport Sportzaken Buiten accommodaties sport Kunst Oudheidkunde Volksfeesten/evenementen Accommodaties sociaal cultureel wer
Totaal baten Totaal budget
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
498.240
510.548
548.123
Begroting 2011 2012 558.108
568.348
2013 546.588
1.176
14.869
3.770
3.845
3.920
3.999
119.545
127.842
131.168
136.235
138.956
141.729
85.442
81.042
79.593
80.960
81.285
82.140
466.341
482.996
488.443
495.859
503.425
511.138
833.042
841.649
807.565
820.153
833.784
826.148
176.946
188.115
189.586
192.191
194.828
197.451
404.816
1.114.529
635.910
639.839
651.307
662.918
63.406
91.244
47.662
48.419
49.183
49.965
21.205
23.335
26.554
26.989
27.433
27.883
102.226
102.007
99.075
101.289
103.057
104.974
869.051 3.641.435 15.935
868.994 4.447.171
872.134
862.573
876.258
890.091
3.929.583
3.966.460
4.031.784
4.045.024
19.941
20.340
20.747
21.162
-
19.758 -
-
-
-
-
82
0
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
360.342
-
297.817
273.578
-
-
294.962
38
28
19
9
98.478
100.182
105.840
107.957
15.658
0
6.162
6.421
170.601
306.877
110.115
112.317
-
-
-
-
6.598
6.730
6.865
7.002
-
176.490
300.862
-
-
-
145.982
114.223
116.506
118.835
667.296
600.696
551.958
544.221
555.095
566.193
2.974.140
3.846.474
3.377.625
3.422.239
3.476.689
3.478.831
Tabelinvesteringen: Voor dit programma zijn geen investeringen in het investeringsplan opgenomen. Prestatie-indicatoren Eenheid Per 1-1 2009 Begroting 2010 Doelstelling Deelname scholen aan Bos-project Aantal 8 11 11 (100%) Overige informatie 2009 Percentage inwoners dat zich verantwoordelijk voelt voor eigen leefomgeving Aantal opgeknapte kunstwerken
Percentage jongeren (12-17 jaar) dat stopt met sporten Aantal jeugdleden sportverenigingen (t/m 17 jaar)
76
16
2010 94%
Doel 94% (gelijk 2005)
80% 7%
100% (2011) 7%
3.250
3.250 (+ 10% t.o.v. in 2005)
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
77
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
11.
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Doelen
Uitgangspunten
Activiteiten
1. Het realiseren van een aanvaardbaar lastenniveau
OZB minimaal corrigeren met het gewogen gemiddelde van de verwachte inflatie en een inschatting van de loonkostenstijging van het ambtelijk apparaat
Inflatiepercentages benoemen in Kadernota en eventueel bijstellen in begroting
Een systeem van gesloten financiering met duurzame (100%) kostendekkendheid rioolrechten en afvalstoffenheffing
Inzetten van egalisatievoorzieningen
Nota reserves en voorzieningen
Jaarlijkse actualisatie
2. Het goed benutten van bronnen
Adequaat risicomanagement
Grondslag in mei/- en septembercirculaire gemeentefonds
Een gezond weerstandvermogen om toekomstige risico’s op te vangen
Algemeen: Het programma is gericht op het verkrijgen van dekking voor de gemeentelijke uitgaven en het hiermee realiseren van een gezond en evenwichtig financieel beleid. Wat willen we bereiken? De hoofddoelstelling van het programma Algemene Dekkingsmiddelen is: Het komen tot een structureel sluitende begroting. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 11.1 Het realiseren van een aanvaardbaar lastenniveau. Met inachtneming van de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing en de rioolrechten is het beleid op de hoogte van de lokale heffingen gericht op een aanvaardbaar lastenniveau voor de burger. Voor de jaarlijkse lastendruk wordt zo veel mogelijk een bestendige lijn gehanteerd. Zie voor nadere toelichting op de lokale lasten en heffingen § B. Lokale heffingen. 11.2 Het goed benutten van bronnen. De gemeente kent een aantal financiële bronnen. Het beleid hierop dient geformaliseerd te zijn en in heldere bewoordingen uiteengezet. De gemeente kent de volgende documenten voor de financiële bronnen: • Nota reserves en voorzieningen; • Treasury-statuut; • Nota waarderen en afschrijven; • Budgethoudersregeling; • Verordeningen terzake van lokale heffingen.
78
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Wat gaan we daarvoor doen? Het realiseren van een aanvaardbaar lastenniveau. De belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente bestaan uit de lokale belastingen en bijdragen van het rijk. De onroerende zaakbelastingen en de algemene uitkering zijn de belangrijkste. De hoogte van de algemene uitkering is gebaseerd op de fysieke en sociale structuur van de gemeente. Voor de gemeente Drimmelen is de hoogte nauwelijks beïnvloedbaar. Mutaties in de algemene uitkering door rijksbeleid geven ook mutaties in de exploitatie. Wel heeft een toename van het aantal woningen (en inwoners) een positief effect op de hoogte. Deze toename wordt in de berekening (ook meerjarig) meegenomen. In 2010 komen de volgende zaken aan de orde: 11.1.1
Inflatiepercentages De lasten in de exploitatie stijgen elk jaar met een loon- en prijscomponent. In de zogenaamde mei- en septembercirculaire gemeentefonds van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt een indicatie voor de loon- en prijsontwikkeling aangegeven. De gegevens zijn afkomstig van het Centraal Planbureau. Deze percentages vormen de grondslag voor de berekening van de jaarlijkse verhoging van o.a. de OZB-tarieven. In de Voorjaarsnota 2009 zijn voor 2010 de indices aangegeven. In de septembercirculaire zijn de prijs- en loonontwikkelingen bijgesteld. Wij stellen u voor de percentages neerwaarts bij te stellen met 0,25%. Deze werkwijze is volgens onze richtlijnen uit het financieel kader (= financiële spelregels). Tabel 11.1.1a Indices Indices Kosten Onderhoudsvoorzieningen Salariskosten Verenigingen (vrijwilligers) OZB Overige inkomsten Investeringen Bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen
2010 (VJN) 2,00% 2,00% 2,00% 1,00% 2,00% 2,00% 2,00% 1,60%
Aanpassing 1,75% 2,00%* 1,75% 1,00%* 1,75% 2,00%* 1,75% 1,44%
2011 e.v. 2,00% 2,00% 2,00% 1,00% 2,00% 2,00% 2,00% 1,60%
11.1.2. Gemeentefonds Gemeenten krijgen een algemene uitkering uit het gemeentefonds en van diverse ministeries specifieke uitkeringen. Deze specifieke uitkeringen mogen alleen worden besteed aan de omschreven taak (geoormerkte middelen). In tegenstelling tot de specifieke uitkeringen is de algemene uitkering (n.b.: inclusief integratie- en decentralisatieuitkeringen) wel vrij besteedbaar, hoewel een aantal wettelijke taken hier tegenover staan. Ondanks dat het algemene middelen betreffen, kan de raad besluiten bepaalde middelen te ‘oormerken’ voor bepaalde activiteiten. In het verleden is dit gebeurd voor de Wmo. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties brengt jaarlijks een aantal circulaires uit, waaronder de mei- en de septembercirculaire. De meicirculaire is gebaseerd op de Voorjaarsnota van het Rijk. In de septembercirculaire worden de laatste bijstellingen verwerkt op grond van de Miljoenennota. De uitgangspunten in de meicirculaire zijn voor gemeenten vooral belangrijk voor het opstellen van de eigen begroting en de meerjarenramingen. Naast bestuurlijke informatie geeft de circulaire ook informatie over de financiële ontwikkelingen. Op grond van genoemde circulaires kan de algemene uitkering van de gemeente worden berekend. De algemene uitkering kent twee belangrijke factoren die de omvang van de uitkering bepalen, te weten: het accres en de gemeentelijke taken. Via het accres worden de meer- of minderuitgaven van het Rijk gecompenseerd. Geeft het Rijk meer geld uit, dan krijgen gemeenten ook meer geld uit het fonds en andersom (ook wel bekend als samen de trap op en samen de trap af). Het accres is voor iedere gemeente gelijk. Normaliter, want gelet op de huidige economische crisis waarin de wereld verkeert, zijn er afspraken gemaakt tussen Rijk en gemeenten over de gevolgen hiervan voor de financiële verhouding. Een belangrijk gevolg van deze afspraken is dat de zgn. normeringssystematiek tot en met 2011 buiten werking is gesteld. In plaats daarvan is een nominale reeks bedragen afgesproken.
79
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Zwaarwegende redenen geven aanleiding het “samen de trap op, samen de trap af” principe tijdelijk buiten werking te stellen. Het accres voor de komende jaren is volgens de septembercirculaire als volgt: Tabel 11.1.2.a . Accres in procenten Uitkeringsjaar Accres nominaal (%) Accres reëel
2008 6,49 3,66
2009 5,88 4,54
2010 0,48 0,00
2011 0,48 0,00
2012 p.m. p.m.
2013 p.m. p.m.
2014 p.m. p.m.
Het accres reëel is gecorrigeerd met de prijsinflatie. In de maartcirculaire wordt het definitieve accres voor het voorgaande jaar gegeven. De septembercirculaire staat, zoals hierboven aangegeven, in het teken van de economische recessie. Het financiële perspectief wijkt niet wezenlijk af van het perspectief dat in de meicirculaire is gegeven, waarin de gevolgen van de recessie voor de gemeentefinanciën al duidelijk doorklonken. Inmiddels is zeker geworden dat de overheidsfinanciën langdurig uit het lood zijn geslagen. Forse aanvullende maatregelen zijn nodig om de overheidsfinanciën weer op orde te krijgen. Deze maatregelen zullen voor de periode na 2011 gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het gemeentefonds. Belangrijkste boodschap uit de septembercirculaire is dan ook dat er voor de jaren 2012 en verder grote budgettaire onzekerheden zijn. Fondsbeheerders achten het daarom niet opportuun om momenteel concrete afspraken te maken over het accres op de lange termijn (vandaar ook de p.m. raming voor 2012 en volgende jaren, tabel 11.1.2.a). Voor de jaren vanaf 2012 is en blijft het advies uit te gaan van een behoedzaam scenario. Voor wat betreft de ontwikkeling van het accres wordt nu door het Ministerie een zgn. “bandbreedte” (minimaal-maximaal) aangegeven. Op basis hiervan is een stelpost ‘accresontwikkeling’ (veiligheidshalve momenteel voor ongeveer de helft benut) opgenomen. Komend voorjaar zal er naar verwachting meer duidelijkheid zijn over de ontwikkeling van de overheidsfinanciën. Onderstaande tabel toont de uitkeringen uit het gemeentefonds voor onze gemeente voor de komende jaren volgens de meicirculaire (reeds opgenomen in de Voorjaarsnota) en de septembercirculaire (opgenomen in de programmabegroting). Tabel 11.1.2.b
Overzicht uitkeringen uit gemeentefonds 2009 t/m 2014 (afgerond en x € 1.000)
Meicirculaire Septembercirculaire Mutatie
2009 2010 2011 2012 2013 2014 19.417.257 19.443.233 19.221.121 19.247.424 19.227.471 19.171.219 19.497.383 19.613.635 19.455.797 19.609.596 19.568.965 19.512.762 80.126 170.402 234.676 362.172 341.494 341.543
WMO: De middelen in de Algemene Uitkering zijn algemene middelen. De raad bepaalt zelf welke middelen beschikbaar komen voor bepaalde taken. Tot en met het jaar 2008 heeft de raad besloten de middelen voor de WMO in de Algemene Uitkering 1 op 1 beschikbaar te stellen voor uitvoering van de WMO-taken. Met ingang van 2009 is, gelet op het feit dat de uitgaven momenteel hoger zijn als de hiervoor verstrekte middelen in de Algemene Uitkering, het ‘oormerken’ van deze gelden losgelaten. Zowel de mei- als de septembercirculaire zijn met het bijbehorend Collegebesluit voor u ter inzage gelegd. 11.1.3
Het aantal inwoners stijgt de komende jaren licht door de bouw van woningen in de kern Lage Zwaluwe.
11.1.4
Lastendruk en kostendekkende tarieven De hoogte van de lokale lastendruk van de gemeente Drimmelen is een belangrijke factor voor haar burgers. Grote schommelingen in de jaarlijkse lasten zijn niet gewenst. Voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht zijn egalisatiereserves gecreëerd. Zo wordt een systeem van gesloten financiering met duurzame (100%) kostendekkendheid rioolrechten en afvalstoffenheffing verkregen.
80
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Voor tariefegalisatie rioolheffing is op 1 januari 2010 een bedrag beschikbaar van € 1.232.214. Voor 2010 wordt voorgesteld om het tarief met ca. 2% te verhogen in afwachting op een nieuw vast te stellen Waterbeleidsplan inclusief Gemeentelijke RioleringsPlan. De geraamde onttrekking bedraagt € 525.954. Voor verdere toelichting zie § Lokale heffingen. Voor tariefegalisatie afvalstoffenheffing is op 1 januari 2010 een bedrag beschikbaar van € 6.159. De egalisatiereserve is van een dusdanig laag niveau dat geen onttrekkingen voor 2010 e.v. zijn geraamd ten behoeve van verlaging van de heffing. Het tarief voor de afvalstoffenheffing stijgt gemiddeld met ca. 2,47%. Zie voor een uitvoerige toelichting de § Lokale heffingen. Het goed benutten van bronnen. Behalve de autonome tariefsstelling voor de lokale lasten, zoals in 11.1 is weergegeven, heeft de gemeente ook de beschikking over algemene reserves en in mindere mate over bestemmingsreserves, over het wel of niet activeren van kapitaalgoederen en de wijze waarop e.e.a. wordt verwerkt, en over de wijze waarop overtollige of benodigde middelen worden uitgezet c.q. worden aangetrokken. De activiteiten die voor 2010 staan gepland, zijn: 11.2.1
Nota reserves en voorzieningen Het uitvoering geven aan de geactualiseerde nota reserves en voorzieningen (vastgesteld in de raad van januari 2008) is een continu proces. De stortingen en onttrekkingen zijn op de betreffende programma’s aangegeven.
11.2.2
Treasurystatuut In 2008 is het treasurystatuut geactualiseerd. Regelmatig wordt een liquiditeitenprognose opgesteld voor de korte termijn (< 1 jaar), maar ook voor de langere termijn (enkele jaren).
11.2.3
Verordeningen 212, 213 en 213a. Begin 2009 zijn de verordeningen 212/213/213a op actualiteit doorgelicht. De raad had hierover nog de nodige twijfels en vragen. Deze zijn weggenomen c.q. beantwoord in een informatieronde (september 2009).
11.2.4
Verordeningen van de lokale lasten. Bij de behandeling van de conceptprogrammabegroting stelt u de hoogte van de tarieven vast. Deze vastgestelde tarieven worden in de betreffende verordeningen opgenomen en in de raadsvergadering van december aan u voorgelegd ter besluitvorming. Vervolgens vindt publicatie plaats.
11.2.5
Een gezond weerstandvermogen. De Kadernota 2010 (verwerkt in de Voorjaarsnota 2009) gaf een meerjarig somber financieel perspectief. De aan de raad voorgelegde begrotingsscan (juni 2009) bracht uitvoerig in beeld hoe onze gemeente Drimmelen er nu en voor de komende jaren voorstaat. Na diverse bezuinigingsrondes in de afgelopen jaren is de ruimte in de begroting nagenoeg verdwenen. De raad en ons College zijn van mening dat een discussie op korte termijn over de wettelijke en noodzakelijke taken van onze gemeente onvermijdelijk is geworden. Het nieuwe bestuur zal in 2010 een document ontvangen waarin al onze huidige gemeentelijke taken overzichtelijk zijn aangegeven. Op grond van dit document zal aan het nieuwe bestuur worden gevraagd om keuzes te maken, zodat de gemeente Drimmelen een financieel gezonde toekomst tegemoet gaat. Vooralsnog is het ons gelukt om de exploitatie voor 2010 sluitend te krijgen. Dit geldt niet voor het meerjarenperspectief. Daarnaast geeft de overheid aan dat de komende jaren flink bezuinigd (lees korting op de Algemene Uitkering) moet worden. Deze bezuinigingen c.q. kortingen komen bovenop onze huidige exploitatietekorten. Zoals vorig jaar ook al is aangegeven, moeten wij zuinig zijn op onze reserves, zeker in relatie tot alle risico’s die wij lopen of nog zullen lopen. Onze ‘reserve’ bestaat voornamelijk nog uit onze algemene reserve en de reserve vast kapitaal. Deze componenten van de weerstandscapaciteit kunnen alleen worden ingezet voor incidentele tegenvallers/risico’s. De nog onbenutte belastingcapaciteit voor de OZB kan eventueel worden ingezet om structurele tegenvallers/risico’s op te vangen. Voor een uitgebreide uiteenzetting over het weerstandsvermogen wordt verwezen naar § A Weerstandvermogen.
81
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
11.2.6
De begrotingspost Onvoorzien Evenals in het exploitatiejaar 2009 heeft de post onvoorzien voor 2010 een omvang van € 50.000 voor eenmalige uitgaven.
Financieel kader Op 28 september 2006 heeft de raad het raadsprogramma 2006-2010 vastgesteld, inclusief de bijbehorende bijlage 1. In deze bijlage zijn randvoorwaarden opgenomen voor het financieel kader. Deze randvoorwaarden zijn aangepast op grond van de aangenomen motie in uw raad van 3 juli 2008. De 10 financiële randvoorwaarden zijn: 1. (Meerjaren-)begroting. Er zijn twee momenten in het jaar om integraal de begroting te bespreken: in het voorjaar bij de vaststelling van de Kadernota en in het najaar bij de behandeling van de Programmabegroting. Alle voorstellen die buiten deze twee momenten vallen, zullen door het College van voorlopige passende dekking worden voorzien. Alleen voorstellen die zijn voorzien van passende dekking kunnen tussentijds via de besluitvormende raadsvergaderingen worden bekrachtigd. Voorstellen waarbij GEEN of ONVOLDOENDE dekkingsmogelijkheden zijn, worden niet eerder in de besluitvormende raadsvergadering behandeld, dan dat hiervoor WEL afdoende middelen zijn gerealiseerd. 2. De meerjarenbegroting dient structureel sluitend te zijn. Nader uitgewerkt betekent dit: a. structurele middelen mogen structureel of incidenteel/eenmalig worden ingezet; b. incidentele middelen mogen uitsluitend incidenteel worden benut; c. er worden zoveel mogelijk geen structurele lasten in de begroting opgenomen zonder structurele dekking. 3. Het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen dient te zijn: a. er is een algemene reserve en een algemene risicoreserve, welke mede dient als buffer voor het opvangen van risico’s en onvoorziene tegenvallers; b. aan alle reserves en voorzieningen dient een gedegen bestedingsplan ten grondslag te liggen, dat wordt jaarlijks getoetst op actualiteit; c. de omvang van reserves en voorzieningen dient afgestemd te zijn op de daaraan gekoppelde bestemming. 4. Financiële mee- en tegenvallers: a. tegenvallers in de beleidsmatige sfeer worden in principe opgevangen binnen het desbetreffende Programma dan wel door het faseren van nieuw beleid en/of het snijden in bestaand beleid; b. tegenvallers in de bedrijfsvoering worden in principe opgevangen binnen de bedrijfsvoering, waarbij inzet van gelden beschikbaar gesteld voor beleid niet aan de orde is; c. tegenvallers, de normale bedrijfsvoering (alles wat binnen de begroting is voorzien) overstijgend, worden gedekt uit de algemene (risico)reserve; d. meevallers voor zover niet nodig ter compensatie van tegenvallers, worden betrokken bij de integrale afweging. Onder bedrijfsvoering wordt verstaan alles wat nodig is om een goede bedrijfsvoering te kunnen uitoefenen. Hieronder vallen de zgn. PIOFAH-taken (personeel, informatievoorziening, organisatie, financiën, automatisering en huisvesting), maar ook het beschikbare materieel. 5. Lokale lasten/heffingen: a. OZB alsook de overige gemeentelijke lasten en tarieven worden slechts verhoogd met een percentage dat is gebaseerd op de algemene kostenstijging, bestaande uit diverse componenten. Voor de gemeente Drimmelen zijn deze het gewogen gemiddelde van de verwachte inflatie en een inschatting van de loonkostenstijging van het ambtelijk apparaat; b. voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht geldt het systeem van gesloten financiering met duurzame (100%) kostendekkendheid. 6. Er dient een gezond weerstandvermogen te zijn om toekomstige risico’s te kunnen afdekken en dus dient evenwicht te bestaan tussen risico’s en afdekking. De incidentele weerstandscapaciteit dient voldoende te zijn om de incidentele financiële risico’s te bekostigen. Zodra financiële tegenvallers een structureel karakter krijgen – en dus niet meer als risico aangeduid kunnen worden - dienen deze in de exploitatiebegroting te worden verwerkt. 7. Financiering. De treasury-activiteiten van de gemeente zijn gericht op de uitoefening van de publieke taak. Ze dienen een prudent karakter te hebben en niet gericht te zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van een overmatig renterisico.
82
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
8.
Kapitaalgoederen (onderhoud): voor gemeentelijke goederen, die onderhevig zijn aan meerjarig duurzaam instandhouding en onderhoud dient: a. een actueel beleids-/beheersplan beschikbaar te zijn met een planningshorizon voor minimaal vier jaar / een bestuursperiode; b. ten minste een minimaal kwaliteitsniveau gerealiseerd te worden. 9. Verbonden partijen: de gemeente neemt alleen deel in externe organisaties, indien daarmee aantoonbaar een gemeentelijk belang wordt gediend. 10. Grondbeleid: het actieve beleid heeft een dubbel oogmerk: a. het realiseren van de ruimtelijke doelstellingen op het gebied van sociaal beleid, volkshuisvesting, economie, onderwijshuisvesting etc. en b. het genereren van financiële middelen mede ter dekking van de aan plannen toe te rekenen kosten. Wat gaat het kosten? Tabel financiële consequenties:
Beleggingen Algemene uitkeringen Algemene baten en lasten Plaatselijke belastingen Saldo kostenplaatsen Mutatie reserves Exploitatiesaldo
Totaal lasten Beleggingen Algemene uitkeringen Algemene baten en lasten Plaatselijke belastingen Saldo kostenplaatsen Mutatie reserves Exploitatiesaldo
Totaal baten Totaal budget
Begroting 2011
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
6.554
13.007
7.053
7.145
7.240
7.330
11.869
110.971
15.674
62.150
92.554
92.882
2012
2013
0
51.522
50.000
50.000
50.000
50.000
384.873
397.573
425.462
442.186
442.753
451.609
8.725
750.499
262.432
273.702
279.103
284.542
12.202.224
3.296.471
3.834.312
1.789.439
343.103
329.082
516.370 13.130.615 1.274.558 17.831.075
15.694
15.694
15.694
15.694
4.620.043
0
4.610.627
2.640.316
1.230.447
1.231.139
1.237.081 19.517.257
992.067 19.613.635
1.039.886 19.455.797
1.028.382 19.609.596
1.013.359 19.568.965
0
19.160
3.103.448
3.753.252
3.819.435
3.923.331
4.086.671
4.169.999
359.262
461.734
714.307
706.681
732.335
736.846
12.344.625
5.323.880
4.297.932
1.071.740
996.170
978.371
537.834
-297.879
-
-
-
-
35.450.802
30.014.484
29.437.376
26.197.435
26.453.154
26.467.540
22.320.187-
25.394.442-
24.826.749-
23.557.119-
25.222.707-
25.236.401-
83
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
84
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Paragrafen
85
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
86
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Inhoudsopgave Paragrafen Paragrafen ............................................................................................................................ 85 §A Weerstandsvermogen............................................................................................. 88 §B Lokale heffingen ..................................................................................................... 98 §C Onderhoud kapitaalgoederen ............................................................................... 106 §D Financiering .......................................................................................................... 116 §E Bedrijfsvoering...................................................................................................... 122 §F Verbonden partijen ............................................................................................... 132 § G. Grondbeleid .......................................................................................................... 144 Bijlage 1 Recapitulatie ........................................................................................................ 167 Bijlage 2 Stortingen & onttrekkingen reserves .................................................................... 169
87
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§A
Weerstandsvermogen
Inleiding Het doel van de § weerstandsvermogen is inzicht te geven in de ontwikkelingen die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Drimmelen. Tezamen met de meerjaren begrotingsruimte is het weerstandsvermogen een indicator voor de financiële gezondheid van een gemeente. Het weerstandsvermogen is te definiëren als het vermogen van de gemeente Drimmelen om financiële risico’s te kunnen opvangen teneinde de taken te kunnen voortzetten. Voor het weerstandsvermogen zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico’s van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om tegenvallers te kunnen dekken. De relevante risico’s voor het weerstandvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn te ondervangen. Voor deze risico’s zijn geen voorzieningen getroffen of verzekeringen afgesloten. De in deze paragraaf genoemde risico’s kunnen wel van invloed zijn op de financiële weerbaarheid van de gemeente. Het weerstandsvermogen wordt ook wel weergegeven als de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die de gemeente loopt. In het vervolg van deze paragraaf worden de weerstandscapaciteit en de risico’s binnen de gemeente Drimmelen nader uitgewerkt en toegelicht.
Beleid De raad heeft op 24 januari 2008 Nota reserves en voorzieningen gemeente Drimmelen vastgesteld. De nota is gebaseerd op de toen meest recente uitspraken van de commissie BBV. Tevens zijn de reserves en voorzieningen opgeschoond waardoor een beter beeld is ontstaan over de omvang van de vrij besteedbare reserves. Op basis van nieuwe uitspraken van de commissie BBV zijn middels de Voorjaarsnota 2008 egalisatievoorzieningen gewijzigd in reserves. Het bestaande beleid voor deze paragraaf is vastgelegd in de volgende beleidsnota: Nota reserves en voorzieningen gemeente Drimmelen, vastgesteld op 24 januari 2008. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit omvat de volgende onderdelen: Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve; De onbenutte belastingcapaciteit; De post onvoorzien; De (eventuele) stille reserves. Onderscheid kan worden gemaakt in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met incidentele weerstandscapaciteit wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat deze invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om structurele tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de bestaande taken. Bestemmingsreserves kunnen op grond van het vorenstaande geen onderdeel zijn van de weerstandscapaciteit. Aanwending van bestemmingsreserves in het kader van het weerstandsvermogen heeft tot gevolg dat de oorspronkelijk door uw raad gegeven bestemming komt te vervallen. Dit betekent dat voor de oorspronkelijk aangegeven bestemming een alternatieve dekking gezocht moet worden.
88
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve De algemene reserve is ingesteld om de continuïteit van de organisatie te waarborgen door als buffer te fungeren bij het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en van onvoorziene interne alsook externe ontwikkelingen. De algemene reserve van de gemeente Drimmelen bestaat uit twee onderdelen: Vast kapitaal van de algemene dienst, waarvan de rente structureel ten gunste van de exploitatie komt en dus niet vrij aanwendbaar is en daardoor buiten beschouwing blijft voor de bepaling van de weerstandscapaciteit. Algemene reserve, welke sinds de vaststelling van de nota reserves en voorzieningen gemeente Drimmelen (januari 2008) niet meer beklemd is. De algemene reserve behoeft vanaf 2009, op grond van het Gemeenschappelijk Toezicht Kader (GTK) ‘Zichtbaar toezicht’, niet meer te voldoen aan een minimale provinciale norm. Nagestreefd moet worden dat de algemene reserve toereikend is voor afdekking van de risico’s. De algemene reserve is naar verwachting eind 2009 ruim € 1,1 miljoen. Aan dit bedrag wordt nog wel het jaarrekeningoverschot 2009 toegevoegd. Stille reserves De stille reserves zijn activa die tegen nul of lager dan de opbrengstwaarde zijn gewaardeerd en direct verkoopbaar zijn. Het is niet in te schatten hoe groot eventuele stille reserves zijn. De bouwgrondexploitatie waarvoor reserves en voorzieningen zijn gevormd, blijven in onderstaande berekening buiten beschouwing. Het grondbeleid wordt in een aparte paragraaf beschreven. Post onvoorzien De provincie had in het kader van het financieel toezicht een norm vastgesteld voor de minimale omvang van de post onvoorziene uitgaven. Deze norm is op grond van het Gemeenschappelijk Toezicht Kader (GTK) ‘Zichtbaar toezicht’ vervallen. Bij de begrotingsbehandeling 2009 is besloten (ombuigingsvoorstel) de post onvoorzien structureel te verlagen tot € 50.000. Onbenutte belastingcapaciteit Bovenstaande drie componenten van de weerstandscapaciteit hebben betrekking op de incidentele weerstandscapaciteit. De onbenutte belastingcapaciteit is structureel van karakter. De ruimte die gemeenten nog hebben om hun tarieven op te trekken, werd aangeduid met de onbenutte belastingcapaciteit. Bij de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit voor de OZB werd een relatie gelegd met de maximaal te heffen OZB. Op basis van de wijziging van de Gemeentewet waarbij de huidige bepalingen m.b.t. maximumtarieven en het stijgingspercentage zijn komen te vervallen. Hierdoor heeft het begrip maximale belastingcapaciteit geen waarde meer. Ten opzichte van de artikel 12 norm is er nog een structurele belastingcapaciteit van ruim € 700.000 oftewel ruim 20% stijging t.o.v. het volume 2010. Omschrijving (x € 1.000)
Bedrag
Algemene reserve (vrij aanwendbaar Stille reserves Onbenutte belastingcapaciteit (struct Onvoorzien
1.100 PM 700 50
Totale weerstandscapaciteit
1.850
Buiten beschouwing gelaten reserves Reserve grondbedrijf De Algemene Bedrijfsreserve Grondbedrijf dient als buffer voor het opvangen van financiële tegenvallers en potentiële risico’s van grondexploitaties, het waarborgen van de continuïteit van het grondbedrijf, alsmede het beschikbaar stellen van middelen voor het vormgeven van faciliterend grondbeleid. Het verwachte vrije saldo van deze reserve bedraagt per 31 december 2010 ongeveer € 1,9 miljoen. Naast de Algemene Reserve Grondbedrijf beschikt de gemeente over een Reserve Bovenwijkse Voorzieningen, Groenaanleg en Ruimtelijke Ontwikkelingen. De Reserve Bovenwijkse Voorzieningen heeft de functie om gelden te besteden ten behoeve van voorzieningen van openbaar nut voorzover de binnen het exploitatiegebied liggende onroerende zaken door deze voorzieningen direct dan wel indirect gebaat zijn. Het verwachte saldo van deze reserve bedraagt per 31 december 2010 ca. € 0,7 miljoen.
89
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De Reserve Groenaanleg heeft een reserveringsfunctie en biedt de mogelijkheid om, 2 gekoppeld aan de uitgifte van grond voor rode (stedelijke) functies, per m een bedrag in deze reserve te storten en dit bedrag in te zetten voor kwaliteitsverbetering in het buitengebied (inclusief kernrandzones). Het verwachte saldo van deze reserve bedraagt per 31 december 2010 ongeveer € 0,4 miljoen. De Reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen heeft de functie een mogelijkheid te creëren om in de exploitatieopzet bovenplanse kosten op te nemen voor meerdere locaties of gedeelten daarvan en deze kosten in de vorm van een bijdrage te verhalen. De criteria profijt, toerekenbaarheid en proportionaliteit zijn hierop van toepassing. Het verwachte saldo van deze reserve bedraagt per 31 december 2010 ongeveer € 0,3 miljoen. Deze bovengenoemde reserves worden voor de bepaling van het weerstandscapaciteit buiten beschouwing gelaten, aangezien de risico’s welke uit het grondbedrijf voortvloeien afgedekt kunnen worden uit de bovengenoemde reserves. Risico’s In deze paragraaf staan de risico’s vermeld die meegenomen worden bij de beoordeling van het weerstandsvermogen. Het gaat hierbij om risico’s groter dan € 10.000 die niet op een andere manier zijn te ondervangen. Risico’s die zich regelmatig voordoen en die meestal goed meetbaar zijn (reguliere risico’s) maken hier geen deel van uit. Voor deze risico’s zijn reeds voorzieningen gevormd of kunnen verzekeringen worden afgesloten. De risico’s binnen de gemeente Drimmelen worden jaarlijks bij de begroting en de jaarrekening geïnventariseerd. Hieronder zijn de belangrijkste risico’s opgenomen. De risico’s zijn onderverdeeld in de volgende categorieën: a. b. c. d. e.
Risico’s voortvloeiende uit eigen beleid; Risico’s voortvloeiende uit wettelijke regelingen; Risico’s voortvloeiende uit de samenwerking met andere gemeenten of instanties; Risico’s voortvloeiende uit het doen/nalaten van derden; Risico’s voortvloeiende uit niet te beïnvloeden (autonome) ontwikkelingen.
a. Risico’s voortvloeiende uit eigen beleid Grondbedrijf Het grondbedrijf kan een financieel risico vormen voor de exploitatiebegroting van de algemene dienst. Om de risico’s van grondexploitatie te beperken zijn reserves gevormd. De grondexploitatieopzetten, alsmede de financiële positie (waaronder de risico-inschattingen) van het grondbedrijf worden jaarlijks geactualiseerd en worden toegelicht in de § grondbeleid. Ze blijven hier buiten beschouwing. De algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf bedraagt naar verwachting per 1 januari 2009 € 4,46 miljoen. Het totaal verwachte positieve resultaat inclusief winstnemingen 2009 worden begroot op ca. € 1,247 miljoen, voor 2010 een negatief resultaat van ca. € 0,075 miljoen en de verwachte claims bedragen € 3,873 miljoen voor 2009 en 2010 gezamenlijk. Naast de reserve grondexploitatie beschikt de gemeente over een Reserve Bovenwijkse Voorzieningen van ca. € 0,674 miljoen, een Reserve Groenaanleg van ca. € 0,403 miljoen en een Reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen van ca. € 0,300 miljoen per 31 december 2010. Voor toelichting op het weerstandsvermogen van het Grondbedrijf wordt verwezen naar § G. Grondbeleid – onderdeel “Financiële positie Grondbedrijf” Beleidsgestuurde contractfinanciering De afgelopen jaren heeft, gelet op de financiële positie van de gemeente Drimmelen geen trendmatige verhoging plaatsgevonden van de subsidies aan de welzijns- en zorginstellingen. De financiële grenzen zijn hiermee bereikt en dit heeft inmiddels consequenties voor het takenpakket van betreffende instellingen (vermindering producten en uren). Bij de BCFafspraken (beleidsgestuurde contractfinanciering) voor de komende jaren dient ruimte gecreëerd te worden voor de instellingen om een weerstandsvermogen op te bouwen. Het risico voor de gemeente Drimmelen wordt maximaal geschat op € 95.000. Dit is 5% van de totale subsidies aan professionele organisaties. De kans dat de gemeente substantieel financieel moet bijdragen wordt als klein ingeschat. Diverse objecten in de openbare ruimte In de openbare ruimte zijn diverse objecten aanwezig (riolering, wegen, straatverlichting, bebording, bruggen, speelelementen enz.) welke vanuit gemeentewege zijn geplaatst, die ook vanuit gemeentewege (moeten) worden onderhouden en als de tijd rijp is, moeten worden vervangen (gemeente als wegbeheerder).
90
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Uitvoering van deze taken moet gezien worden als een wettelijke verplichting met gemeentelijke beleidsvrijheid. Bijvoorbeeld: De gemeente heeft een eigen verantwoordelijkheid in de keuze van wat voor weg wordt aangelegd (zandpad, asfalt). In alle gevallen zijn we wel verplicht de weg veilig te onderhouden. De gemeente kan zelf besluiten tot het inrichten van speelplekken, als ze echter zijn ingericht, zijn we verplicht om op basis van het Attractiebesluit onderhoud en beheer uit te voeren. Voor diverse objecten is sprake van een grote onderhoudsachterstand. Afhankelijk van de aard, is er sprake van een grotere/ kleinere mate van risico wat de gemeente loopt ten gevolge van deze achterstand De gemeente is beheerder van de openbare ruimte en in de zin van het Burgerlijk Wetboek, risicoaansprakelijk voor wat daarbinnen gebeurd. De afgelopen jaren is hard gewerkt aan het in beeld brengen van de hoeveelheid, en de staat van onderhoud van de diverse objecten. Zonder dit beeld is het niet mogelijk om goed inzicht te geven in de kosten die voor onderhoud en vervanging van deze materialen noodzakelijk zijn. Inmiddels is dit beeld gereed voor : Riolering, wegen, speelvoorzieningen, Openbare verlichting, civiel technische kunstwerken en bomen. Voor verkeersmaatregelen wordt dit nog in het najaar van 2009 in orde gemaakt. Voor wat betreft de onderdelen Riolering, wegen en speelvoorzieningen zijn budgetten beschikbaar om het noodzakelijke dagelijks-, structureel en vervangingsonderhoud zodanig uit te voeren dat geen onderhoudsachterstand ontstaat en daarmee, onder normale omstandigheden, geen risico’s in de zin van aansprakelijkheid hoeven te ontstaan. Voor de rest van de objecten is dit nog niet het geval. Voor wat betreft de Openbare verlichting geldt dat een groeiend budget in de meerjarenbegroting is opgenomen waardoor we (op langere termijn) aan de onderhoudsopgave kunnen voldoen. Voor het bomenbestand is vanaf 2010 budget beschikbaar om in 3 jaar tijd de huidige onderhoudsachterstand in te kunnen gaan halen. Voor de onderdelen Civiel technische kunstwerken en bebording geldt dat een budgetaanvraag op basis van de hoeveelheid objecten is aangevraagd maar vooralsnog niet is gehonoreerd. Voor deze laatste 4 onderdelen geldt op dit moment dus nog dat we een verhoogd risico op aansprakelijkheidsproblemen lopen In de § Kapitaalgoederen wordt aangegeven welke budgetten jaarlijks nodig zijn om het onderhoud van de diverse producten te kunnen waarborgen en op deze manier mogelijke risico’s te beperken. Een inschatting geven van de kans dat we een dergelijk risico lopen en de kosten die daarmee gemoeid zijn is lastig. Het betreft in de meeste gevallen het risico van aansprakelijkheid. De kans dat iemand betrokken raakt in een verkeersongeval omdat een verkeersbord niet meer de juiste reflectie heeft en daardoor minder zichtbaar is, in een storm een lichtmast of boom omvalt, of iemand valt omdat een brugdek niet deugdelijk meer is, is moeilijk in te schatten. Daarbij is het nog moeilijker om aan te geven met wat voor gevolgschade/ letsel rekening gehouden moet worden. Vandaar dat in het financiële kader deze posten als p.m. zijn opgenomen. b. Risico’s voortvloeiende uit wettelijke regelingen Een aantal regelingen, die de gemeente uitvoert, heeft nog het karakter van een ‘openeindregeling’. Dit houdt in dat door externe factoren voordelige of nadelige afwijkingen kunnen optreden ten opzichte van de door de gemeente gemaakte ramingen. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de sociale uitkeringen, de behoedzaamheidreserve en de planschades zijn de belangrijkste openeindregelingen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning – Huishoudelijke verzorging Per 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning in werking getreden. De gemeente is verantwoordelijk voor het leveren van hulpmiddelen, woningaanpassingen, vervoer en hulp bij het huishouden aan hiervoor, door de gemeente, geïndiceerde inwoners. De gemeente vraagt binnen bepaalde kaders een eigen bijdrage van de cliënten voor hulp bij het huishouden en overige voorzieningen. De ‘Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Drimmelen 2009’ geeft aan op welke voorzieningen inwoners van de gemeente Drimmelen aanspraak kunnen maken. Deze voorzieningen in het kader van de Wmo hebben een open eind karakter. Er zijn diverse onzekerheden m.b.t. het WMO-budget, zoals consequenties van de wetswijziging Wmo (alfahulpen), nieuwe aanbesteding hulp bij het huishouden en de groei van het aantal gebruikers door toenemende vergrijzing. In de begroting 2010 is daarom vanaf 2010 rekening gehouden met een groei van de vraag evenals een stijging van de gemiddelde tarieven. Het financiële risico voor de gemeente wordt gevormd door met name extra groei na 2010 en een tegenvallende aanbesteding. Met financiële risico wordt ingeschat op max. € 270.000 vanaf 2011 Wet Maatschappelijke Ondersteuning - Gehandicaptenvoorzieningen Het aantal verstrekte gehandicaptenvoorzieningen blijft de laatste jaren ongeveer gelijk. Dit geldt ook voor de budgetten, die gemiddeld met het voor de marktsector geldende indexcijfer
91
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
stijgen. Vanaf 2007 is het niet meer mogelijk om voor grote woningaanpassingen een deel van de kosten te declareren. Het financiële risico van grote woningaanpassingen is op grond van historische declaraties maximaal € 150.000. De kans is groot dat er in een jaar een grote woningaanpassing voorkomt, maar niet voor het volledige bedrag. Wet Werk en Bijstand Met de invoering van de Wet Werk en Bijstand per 1 januari 2004 is het financiële risico voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen vrijwel volledig op het bord van de gemeenten komen te liggen. Of de beschikbare budgetten, zoals het inkomensdeel voor de uitkeringen en het werkdeel voor de financiering van de activiteiten om het klantenbestand te activeren en uitstroom te bevorderen toereikend zijn, is sterk afhankelijk van de dagelijkse ontwikkelingen en de door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten. Voor overschrijdingen is een voorziening gevormd welke een maximale omvang heeft van het maximale risico voor de gemeente van 10% van het budget WWB (€ 1.108.000) en 15% van budget BBZ/IOAZ (€ 141.000) voor één jaar. Naar verwachting zal de voorziening eind 2009 volledig uitgeput zijn. In de begroting 2010 is reeds € 100.00 verwerkt waardoor het risico nog maximaal € 41.000 bedraagt. De kans hierop is gemiddeld. Arbo- en milieuwetgeving Zowel de huidige milieu- als arbowetgeving (onder andere: bouwstoffenbesluit, bouwprocesarbobesluit en maatregelen bij werken in uitvoering) is zodanig dat de gemeente er rekening mee dient te houden dat zij als eindverantwoordelijke c.q. opdrachtgever van werken aangesproken kan worden voor kosten die een gevolg zijn van mogelijke overtredingen of schadeclaims voortvloeiend uit eerder genoemde wetten en regelingen. Denk hierbij aan bodemverontreinigingen door grondwerken en gevolgen bouwprocesbesluit. De omvang van het risico is afhankelijk van het aantal en de hoogte van de ingediende aansprakelijkstellingen. Wet Ketenaansprakelijkheid De gemeente kan op grond van de Wet Ketenaansprakelijkheid aangesproken worden voor het niet afdragen van belastingen en premies sociale verzekeringen door aannemers. Over de werkingssfeer van de Wet Ketenaansprakelijkheid is inmiddels meer duidelijkheid ontstaan. In het kader van deze wet is de gemeente niet aansprakelijk als het gaat om de aanleg van gemeenschapsvoorzieningen, zoals wegen, rioleringen en watergangen in het openbaar gebied. Dit is het leeuwendeel van de projecten. Bij projecten die niet onder openbare voorzieningen vallen, is de wet wel volledig van toepassing. Hierbij valt te denken aan het ophogen van bouwterreinen en andere zaken die voor de verkoop bestemd zijn. De omvang van het risico is dus niet erg groot. Om het risico te beperken kunnen maatregelen genomen worden. Naast het opvragen van verklaringen van goed betaalgedrag wordt gebruik gemaakt van zogenaamde G-rekeningen voor betalingen aan aannemers. Planschade De gemeenten worden in toenemende mate geconfronteerd met verzoeken om vergoeding van planschade ten gevolge van bestemmingsplanwijzigingen. Omdat de gemeente Drimmelen verhoudingsgewijs meer woningbouw realiseert middels herstructurering en inbreiding is het risico van planschade evenredig hoger. Het beleid is erop gericht de risico’s van planschade af te wentelen op projectontwikkelaars. De nieuwe Wet ruimtelijke ordening biedt mogelijkheden om op voorhand overeenkomsten te sluiten met de verzoekers tot wijziging van een bestemmingsplan om zodoende de schade te verhalen. Zowel bij ontwikkeling van bouwplannen door marktpartijen als bij een eigen ontwikkeling is het vast beleid om een risicoinventarisatie planschade te doen. Daarmee wordt de mogelijk te verwachten planschade kwantitatief in beeld gebracht. Voorts dient bij een verzoek om planschade door de aanvrager een drempelbijdrage te worden gedaan alvorens zijn verzoek in behandeling wordt genomen. Bij actualisering van bestemmingsplannen valt niets overeen te komen. Elke aanpassing in een geactualiseerd plan dat voor iemand negatieve gevolgen kan hebben, is een potentiële schadeclaim. Dit kan zowel volgen uit een beperking van bouwmogelijkheden als uit een verruiming van de mogelijkheden. Zeker gezien de nagestreefde uniformering met de daaraan gekoppelde wens om potentiële (ver)bouwers zo min mogelijk te beperken, is het aantal mogelijke claims groot. Planschadeclaims volgen nu altijd na een reguliere bestemmingsplanwijziging of na het nemen van een projectbesluit. Op basis van historische gegevens ligt het financiële risico tussen de € 50.000 en € 75.000 (excl. Grondbedrijf) met een grote kans. Bestemmingsplannen Er bestaat een wettelijke verplichting binnen de Ruimtelijke Ordening om bij het opstellen van bestemmingsplannen of het nemen van een projectbesluit archeologische onderzoeken te gaan uitvoeren. In opdracht van de deelnemende gemeenten binnen het regiobureau Breda is
92
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
een regioarcheoloog namens deze gemeenten werkzaam. De regioarcheoloog adviseert inzake bestemmingsplannen, vooronderzoek, vervolgonderzoek, beleidszaken en publiekszaken. De gemeente neemt diensten af op basis van voorhanden zijnde plannen en vrijstellingsprocedures. Het aantal voorgedragen plannen ter beoordeling van de regioarcheoloog bepaalt de hoogte van de bij te dragen kosten op het gebied van archeologie. Er wordt uitgegaan van het principe ‘De Verstoorder betaalt’. Dit wil zeggen de archeologiekosten worden doorberekend aan de ontwikkelaar. Op basis van de archeologische waardekaart is de inschatting dat het financiële risico voor onze gemeente beperkt is (€ 25.000€ 50.000 met een geringe kans). Bovendien kan, afhankelijk van de uitkomsten van een archeologisch onderzoek, altijd besloten worden om (woningbouw)plannen niet verder te ontwikkelen als de financiële risico’s naar verwachting te groot zullen zijn. Behoedzaamheidreserve Gelet op de economische crisis waarin de wereld momenteel verkeert, zijn afspraken gemaakt tussen Rijk en gemeenten, omtrent de gevolgen hiervan voor de financiële verhouding. Een belangrijk gevolg van die afspraken is dat de huidige normeringssystematiek tot en met 2011 buiten werking wordt gesteld. In plaats daarvan is een nominale reeks bedragen afgesproken. Zwaarwegende redenen hebben aanleiding gegeven het “samen de trap op, samen de trap af” principe tijdelijk buiten werking te stellen. Als gevolg van dit alles komt ook de behoedzaamheidreserve (afzonderlijk deel van de algemene uitkering die, afhankelijk van de ontwikkeling van de uitgaven van het rijk, al dan niet tot uitkering komt) tijdelijk te vervallen. In 2012 kan deze weer worden ingevoerd, tenzij een tezijnertijd te houden evaluatie van de normeringssystematiek anders uitwijst. In de huidige berekening van de Algemene Uitkering is met de herinvoer van de behoedzaamheidreserve met ingang van 2012 op voorhand nog geen rekening gehouden (n.b.: 2012-2014, pro memorie in meicirculaire 2009). Alleen voor deze laatste jaren houdt één en ander momenteel dan dus ook een risico in (in het meest extreme geval ca. € 240.000 per jaar). De Algemene uitkering op zich vertoont veel grotere afwijkingen. Daar deze echter zowel positief als negatief kunnen zijn en de omvang volstrekt onzeker is, is de algemene uitkering wel een risico, maar wordt deze niet vermeld. c. Risico’s voortvloeiende uit de samenwerking met andere gemeenten of instanties Gemeenschappelijke regelingen De gemeente heeft zich verplicht bij te dragen in eventuele nadelige saldi van een aantal gemeenschappelijke regelingen. De structuur van deze regelingen is veelal zo dat de gemeente individueel slechts beperkte invloed uit kan oefenen op de uitgaven. Inhoudelijk wordt op de gemeenschappelijke regelingen ingegaan in de § verbonden partijen. Sociale werkvoorziening - !GO Het sociale werkvoorzieningschap !GO voert voor de gemeente Drimmelen de werkzaamheden opgrond van de WSW uit. Hiervoor betalen de deelnemende gemeentes een bedrag per geplaatst persoon en zijn ze verantwoordelijk voor verdere tekorten daar het een gemeenschappelijke regeling betreft. In het verleden heeft de gemeente verschillende keren aanzienlijke tekorten moeten aanzuiveren. Op 28 mei 2009 heeft de gemeenteraad op voorstel van het bestuur van GR WAVA ingestemd met de strategische nota “Een gemeenschappelijke toekomst voor mensenwerk”. Op grond hiervan is besloten om binnen de huidige GR WAVA samen te blijven werken en deze samenwerking in de toekomst waar mogelijk uit breiden. Daarbij is ook besloten dat teugels aangehaald blijven en dat de continuering en uitdieping van de samenwerking zonder substantiële financiële risico’s gerealiseerd moet worden en binnen de door WAVA/GO met de deelnemende gemeenten afgesproken financiële kaders/bijdrage. Het resultaat 2008 was al beperkt beter dan begroot en tevens is de bijdrage vanaf 2009 ook al lager dan 2008. Uit de tussentijdse cijfers 2009 blijkt, dat de exploitatie binnen de begroting blijft met een lichte druk op het resultaat van plm. € 300.000 voor heel WAVA negatief i.v.m. de economische crisis. De (meerjaren)begroting 2010 is realistisch van opzet, echter op het moment van samenstellen van deze begroting is het nog onduidelijk in hoeverre de resultaten blijvend worden beïnvloed door de crisis. Daar de laatste jaren al meerdere malen een aanzienlijke financiële injectie (aanzuivering negatief vermogen en/of extra exploitatiebijdrage) heeft plaatsgevonden wordt op basis van recente cijfers het financiële risico op jaarbasis ingeschat op structureel € 65.000. Veiligheidsregio In het kader van de regionalisering van het beheer van de Brandweer heeft het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio besloten dat de huisvesting van de brandweer niet wordt overgedragen aan de Veiligheidsregio doch in gemeentelijke handen blijft. Overigens is ook de
93
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Veiligheidsregio van mening dat de deskundigheid ontbreekt om het beheer te voeren over 70 kazernes/uitruklocaties. Nu de gemeenten de huisvesting van de brandweer op enige wijze (verhuur of om niet) ter beschikking stellen van de Veiligheidsregio worden de gemeenten beschouwd als “ondernemers” en is het reguliere BTW-regime van kracht. Echter omdat de Veiligheidsregio niet voor minimaal 90% BTW-plichtige activiteiten uitvoert kan er geen sprake zijn van belaste verhuur. Door dit feit kunnen de gemeenten de BTW met betrekking tot de huisvesting van de Brandweer niet langer verrekenen of compenseren. Bovendien zal de verrekende of gecompenseerde BTW van investeringen in de huisvesting die jonger zijn dan 10 jaar moeten worden terugbetaald. In Made staat een brandweerkazerne die 3 jaar oud is en waarvoor ca € 150.000,-- BTW is gecompenseerd bij de nieuwbouw. Op 1 januari 2010 resteren nog 7 jaren (van de 10 jaarstermijn) zodat 7/10 van de gecompenseerde BTW tot een bedrag van € 105.000,-- aan de belastingdienst moet worden terugbetaald. Dit kan in 7 jaarlijkse termijnen van € 15.000,-De huisvestingskosten zijn om deze reden in de begroting ook verhoogd met de btwcomponent. Hoewel deze gezichtspunten (van de belastingdienst en het ministerie van Financiën) nog geen definitief karakter hebben lijkt het een goede zaak eventuele risico’s wel te melden. Dierenasiel De gemeente Drimmelen maakt gebruik van de diensten van het Dierenasiel Breda e.o. voor de uitvoering van haar wettelijke taak inzake de opvang van zwerfdieren. Het dierenasiel in huidige staat is verouderd en voldoet niet meer aan de eisen zoals deze wettelijk zijn vastgelegd in het Honden- en kattenbesluit. Om aan dit voornoemde besluit te voldoen is nieuwbouw noodzakelijk gebleken. De gemeente Breda, die voor de overige deelnemende gemeenten fungeert als centrumgemeente, heeft de nieuwbouwplannen van het dierenasiel getoetst. Deze bouwplannen zijn door de gemeente Breda betiteld als sober en doelmatig. Momenteel vindt overleg plaats op ambtelijk en bestuurlijk niveau over de wijze van financiering van het wettelijk deel (€ 2,5 mln.=70,1%). Het bovenwettelijk deel (€1,1 mln. = 29,1%) is voor rekening van het dierenasiel. Een deel van dit bedrag (€ 0,25 mln.) kan het dierenasiel zelf bijdragen. De overige € 0,83 mln. moet gefinancierd worden door derden. Voor een groot deel zijn er toezeggingen, maar er zijn nog geen bedragen ontvangen. De deelnemende gemeenten hebben duidelijk gemaakt niet bij te dragen aan het bovenwettelijke deel. De verwachte bijdrage van de gemeente aan de nieuwbouw van het dierenasiel ligt tussen de € 148.000 en ca. € 200.000. De bijbehorende kapitaallasten (40 jaar, 3 procent) liggen dan tussen de € 8.000 en € 11.000. In de begroting 2010 /Voorjaarsnota 2009 is rekening gehouden met een exploitatiebijdrage gebaseerd op een bijdrage van € 165.000. Het dierenasiel is gevestigd op een deel van een voormalige stortplaats. Op dit moment vinden (vervolg)onderzoeken plaats om zicht te krijgen op de bodemsituatie en de daarmee samenhangende maatregelen. De ontwikkeling van de locatie zal afgestemd worden op de verontreiniging/hergebruik van de stortplaats. Omdat de stichting Dierenasiel Breda e.o. na 1987 eigenaar is geworden van de locatie en daarmee juridisch gezien schuldig eigenaar is, dienen de kosten door de stichting gedragen te worden. Gevolg hiervan zal zijn dat deze kosten weer voor rekening van de deelnemende gemeenten zullen komen. In het ergste geval moeten de deelnemende gemeenten rekening houden met een bedrag in de orde van grootte van € 600.000. Het aandeel van Drimmelen bedraagt max. ca. € 35.000.In het voorstel voor de bijdrage is hier nog geen rekening mee gehouden omdat over de omvang van de kosten nog onvoldoende zekerheid is. Eind 2009 zal omtrent de mate van bodemverontreiniging mogelijk meer duidelijkheid gegeven kunnen worden. Het totale risico ligt dus tussen nihil en € 70.000 met gemiddelde kans. d. Risico’s voortvloeiende uit het doen/nalaten van derden Aansprakelijkheidsstellingen Er is in de samenleving een tendens van toenemend claimgedrag en in de rechtspraak een tendens van toename van toewijzende vonnissen. De gemeente heeft echter een goede verzekering ter dekking van het aansprakelijkheidsrisico. Enkele thans nog lopende grote zaken geven aan dat een verzekering, hoewel niet goedkoop, zeker onmisbaar is. Juist de kleinere dossiers nemen in aantal toe en daarbij gaat het vaak om bedragen die beneden het eigen risico blijven en daarom door de organisatie zelf worden afgehandeld. De kosten hiervan liggen tussen de € 15.000 en € 25.000 met een kans van 100% op het minimale bedrag en 50% op het maximale bedrag.
94
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bodemverontreiniging In algemene zin geldt dat voor de gemeente er altijd een financieel risico aanwezig is van saneringen van (on)bekend zijnde locaties met bodemverontreiniging en van het verwerken van vrijkomende licht verontreinigde grond in ontwikkelingsgebieden. De algemeen gestelde risico's zijn vooraf niet aan te geven en worden sterk bepaald door factoren als eigendomssituatie, oorzaak van de bodemverontreiniging, eigen werken waar vrijkomende grond in kan worden verwerkt en dergelijke. Naast de bodemverontreiniging aan de Drimmelenseweg te Made, welke eind 2009 begin 2010 wordt gesaneerd, is er ook een bodemverontreiniging aan de Stationsstraat (ter hoogte van huisnummers 17-19) te Made aan het licht gekomen. Deze bodemverontreiniging is in het verleden ontstaan door een benzinestation met afleverzuilen dat gevestigd was op het adres Stationsstraat 19 (nu C 1000 gevestigd). Van de openbare grond is ter plaatse circa 40 m3 ernstig verontreinigd. De huidige eigenaar van het perceel Stationsstraat 19 wijst i.v.m. verjaring (juridisch gezien) de aansprakelijkheid af. De door de gemeente bij de provincie aangevraagde beschikking betreffende vaststellen ernst en noodzaak spoedige sanering is ontvangen. Op basis van artikel 37 van de Wbb stelt de provincie vast dat, gelet op het huidige gebruik van deze ernstige verontreinigde bodem, er géén sprake is van zodanige risico's voor mens, plant of dier, dan wel van verspreiding van deze verontreiniging dat spoedige sanering noodzakelijk is. Voor dit geval van bodemverontreiniging gelden alleen enkele gebruiksbeperkingen. Er mag geen verontreinigde grond worden ontgraven en/of geen verontreinigd grondwater worden onttrokken zonder toestemming van het bevoegd gezag, zijnde de provincie. Gemeentegarantie t.b.v. BMD In 2004 is een bij besluit van het college, de raad gehoord, een gemeentegarantie verstrekt op een geldlening van de Exploitatie Maatschappij Nieuw jachthaven B.V. (hierna “Exploitatiemaatschappij”), ter grootte van € 10,8 miljoen. Indien de Exploitatiemaatschappij niet tijdig overgaat tot betaling van rente en aflossing kan de gemeente op grond van de verstrekte garantie hiervoor aangesproken worden. Tevens kan de gemeente voor het volledige bedrag van de lening aangesproken worden. Teneinde voldoende zicht te houden op het zich kunnen voordoen van dit risico, is aan de garantie de voorwaarde verbonden dat, overeenkomstig onze interne planning & control-cyclus, de Exploitatiemaatschappij gehouden is om tweemaal per jaar tussentijdse informatie te verschaffen over de voortgang van het project, inclusief de daarbij behorende financiële aspecten. Tevens is een eerste recht van hypotheek gevestigd ten behoeve van de gemeente op de onroerende zaken van de Exploitatiemaatschappij. Wij zijn voornemens ons aandelenpakket in Biesbosch Marina Drimmelen te verhandelen. Een van de verkoopvoorwaarden is dat de onderhavige gemeentegarantie komt te vervallen. Wabo en handhaving indirecte lozingen Met de inwerkingtreding van de Wabo worden bevoegdheden van het Waterschap overgedragen aan de gemeente. Het gaat dan om de vergunningverlening (onderdeel omgevingsvergunning) en bestuursrechtelijke handhaving van indirecte lozingen. Gelet op het soort overtredingen past het Waterschap regelmatig bestuursdwang toe. Vanaf 1 januari 2010 wordt dit dus een taak van de gemeente. De gemeente past zelden bestuursdwang toe en heeft ook geen budget hiervoor. De kosten voor bestuursdwang kunnen verhaald worden op de overtreder, maar er is altijd een risico aanwezig dat de kosten niet of niet geheel terug te vorderen zijn. De kosten voor bestuursdwang kunnen volgens het waterschap liggen tussen de € 2.000 en de € 200.000. Omdat de kosten grotendeels terug te vorderen zijn, ligt het risico naar verwachting tussen de € 0 en € 50.000. In de loop van dit jaar zal een betere inschatting kunnen worden gemaakt van dit risico. e. Risico’s voortvloeiende uit niet te beïnvloeden (autonome) ontwikkelingen Te nemen maatregelen i.h.k.v. Arbeidsomstandighedenwet Op grond van de Arbo-wet zijn bedrijven en instellingen verplicht een risico-inventarisatie en – evaluatie (RIE) uit te (laten) voeren. In 2008 heeft de eerste opname voor onze organisatie zowel voor het gemeentehuis alsmede alle buitenaccommodaties plaatsgevonden. Het plan van aanpak met de daarin de te nemen maatregelen naar aanleiding van eventueel geconstateerde risico’s krijgt in 2009 zijn beslag. Welke bedragen hiermede eventueel gemoeid zijn en in welk kalenderjaar, wordt zichtbaar zodra op basis van het plan van aanpak aandachtspunten worden opgepakt. Dit kan dus betekenen dat ook in 2010 extra kosten moeten worden gemaakt. Wachtgeldverplichtingen ambtelijk personeel
95
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Tot de kleine groep van oud-medewerkers die een beroep kunnen doen op de wachtgeldregeling behoren twee oud-medewerkers die momenteel geen of nauwelijks hiervan gebruikmaken. De reden hiervan is dat beide elders werkzaam zijn. Alleen in de situatie dat er geen emplooi meer is, zal het recht op wachtgeld volledig herleven. Mocht dit laatste aan de orde zijn, dan zal hierbij op jaarbasis een bedrag gemoeid zijn van circa. € 30.500 respectievelijk € 46.200. Omdat één van deze medewerkers tijdelijk werkzaam is bij een gemeente die i.h.k.v. herindeling per 1 januari 2010 wordt opgeheven, is er een vergrote kans dat het wachtgeld herleeft. De extra kosten bedragen dan € 46.200. Werkloosheidsverplichtingen (tijdelijk) personeel Overheidswerkgevers zijn eigen risicodrager voor de kosten als medewerkers werkloos raken. Met name kunnen we hier mee te maken krijgen in de situatie dat nieuwe medewerkers tijdelijk voor bepaalde tijd worden benoemd. UWV betaalt wel de uitkering, het bedrag dat echter wordt uitgekeerd wordt bij de werkgever in rekening gebracht. Dit kan ook voor 2010 betekenen dat extra kosten moeten worden gemaakt. Wachtgeld-/pensioenverplichtingen voormalige bestuurders De wachtverplichtingen van de voormalige bestuurders zijn opgenomen in de begroting c.q. meerjarenbegroting (voor 2010 ca. € 86.0000). Over deze wachtgeldperiode wordt onder bepaalde voorwaarden ook pensioen opgebouwd. De actuariële waarde van deze pensioenopbouw moet achteraf nog worden gestort in de voorziening Wet Appa. Op dat moment worden extra kosten ten laste van de lopende begroting gebracht. Daarnaast wordt niet uitgesloten geacht dat als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 thans zittende wethouders niet terugkeren. In die situatie hebben zij onder bepaalde voorwaarden recht op een wachtgelduitkering. Deze kosten zijn niet geraamd. Dit kan betekenen dat ook in 2010 extra kosten moeten worden gemaakt. Kredietcrisis en het ABP De kredietcrisis heeft grote gevolgen voor de pensioenfondsen. De waarde van de beleggingen is fors gedaald, waardoor de verhouding tussen de verplichtingen en de voorzieningen verslechtert. De Nederlandse Bank (toezichthouder op pensioenen) eist dat de dekkingsgraad van een fonds 105% is. Dat wil zeggen dat tegenover een waarde van 100 verplichtingen er een waarde van 105 voorzieningen in het fonds moet zijn. Op dit moment is de dekkingsgraad van het ABP lager dan de vereiste 105%. Het ABP moet daarom een herstelplan maken. In dit herstelplan moet het ABP aangeven welke maatregelen men denkt te nemen om de dekkingsgraad weer te laten stijgen. Een van de mogelijkheden is om de premie tijdelijk te verhogen, m.i.v. 2010 3%. Deze te verhogen premie komt voor 70% voor rekening van de werkgever. Indien in 2010 aan de orde brengt dit herstelplan in 2010 extra kosten (€ ruim € e 100.000) met zich mee die niet geraamd. In de loop van het 2 halfjaar 2009 wordt hierover duidelijkheid verwacht.
96
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Samenvattend leiden bovenstaande risico’s tot het volgende overzicht. Omschrijving Beleidsgestuurde contractfinanciering Diverse objecten in de openbare ruimte Wet Maatschappelijke Ondersteuning - Huishoudelijke Verzorging Wet Maatschappelijke Ondersteuning - Gehandicaptenvoorzieningen Wet Werk en Bijstand Arbo- en milieuwetgeving Wet Ketenaansprakelijkheid Planschade Bestemmingsplannen Behoedzaamheidsreserve Gemeenschappelijke regelingen Sociale werkvoorziening - !GO Veiligheidsregio Dierenasiel Aansprakelijkheidsstellingen Bodemverontreiniging Gemeentegarantie t.b.v. BMD Wabo en handhaving indirecte lozingen Te nemen maatregelen i.h.k.v. Arbeidsomstandighedenwet Wachtgeldverplichtingen ambtelijk personeel Werkloosheidsverplichtingen (tijdelijk) personeel Wachtgeld-/pensioenverplichtingen voormalige bestuurders Kredietcrisis en het ABP
Risicoinschatting (% kans) < 50% 50% > 50% 95.000 p.m. 270.000 150.000 41.000 p.m. p.m. 62.500 37.500 120.000 p.m. 65.000 105.000 35.000 20.000 p.m. p.m. 25.000 p.m. 46.000 p.m.
150.000
160.000 117.500
Totaal structureel
132.500
596.000 431.250
S S S S I I I
S S S S
100.000
Totaal incidenteel
S S S I S
-
133.500
Uit dit overzicht blijkt dat het grootste deel betrekking heeft op structurele risico’s welke opgevangen kunnen worden door de structurele weerstandscapaciteit (lees onbenutte belastingcapaciteit.). De incidentele risico’s zijn geringer dan de incidentele weerstandscapaciteit (lees algemene reserve/onvoorzien/stille reserves) zeker gezien het verwachte begrotingsoverschot 2009.
97
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§B
Lokale heffingen
Algemeen De § lokale heffingen heeft enerzijds betrekking op heffingen waarvan de besteding is gebonden (retributieve heffingen) en anderzijds op heffingen waarvan de besteding vrij is (ongebonden). De onroerende zaakbelastingen, de hondenbelasting en de toeristenbelasting hebben het karakter van een algemeen dekkingsmiddel. Dat wil zeggen dat de opbrengst in principe vrij aanwendbaar is ter dekking van algemene gemeentelijke kosten en een belangrijke inkomstenbron is naast de uitkering uit het gemeentefonds. De overige heffingen dienen om kosten te verhalen die de gemeente maakt bij het realiseren en onderhouden van specifieke voorzieningen of verleende diensten. Hierbij wordt uitgegaan van 100% kostendekking. Dit betekent dat alle kosten die gemaakt worden volledig dienen te worden goedgemaakt in de tarieven. In de raadsvergadering van 28 september 2006 is het raadsprogramma over de periode 20062010 vastgesteld. Hierin zijn randvoorwaarden opgenomen voor het financieel kader. Met betrekking tot de lokale lasten zijn de randvoorwaarden: • de OZB alsook de overige gemeentelijke lasten en tarieven worden slechts verhoogd met een percentage dat is gebaseerd op de algemene kostenstijging, bestaande uit twee componenten t.w. het gewogen gemiddelde van de verwachte inflatie en de loonkostenontwikkeling van het ambtelijk apparaat; • voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht geldt het systeem van gesloten financiering met duurzame (100%) kostendekkendheid. Door een forse stijging van de begrotingstekorten heeft de gemeenteraad in zijn vergadering van 6 november 2008 besloten om in afwijking van het raadsprogramma de ozb m.i.v. 2009 structureel te verhogen met 20% en het tarief toeristenbelasting per eenheid te verhogen van € 0,85 naar € 1,00. Onderstaand treft u per heffing de relevante nadere toelichting aan. Deze paragraaf heeft de volgende inhoud: B.1 Overzicht van de geraamde inkomsten van de lokale heffingen; B.2 Ontwikkelingen; B.3 Belastingen en heffingen; B.4 Kwijtschelding; B.5 Lokale lastendruk.
B.1
Overzicht van de geraamde inkomsten van de lokale heffingen
In onderstaande tabel zijn alle heffingen c.a. die de gemeente Drimmelen hanteert, opgenomen. In de laatste kolom is aangegeven in welk programma de betreffende heffing is ondergebracht. ( x €1.000) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
OZB Afvalstoffenheffing Rioolrechten Hondenbelasting Toeristenbelasting Marktgelden Haven-/liggelden Leges Lijkbezorging Brandweerrechten Precario
98
2007 (rekening) 2.772 2.597 1.939 146 87 20 96 768 107 7 14
2008 (rekening) 2.841 2.730 2.013 146 130 16 98 1.336 94 3 15
2009 (begroting) 3.634 2.997 2.346 153 105 21 111 1.049 148 3 14
2010 (begroting) 3.700 3.096 2.267 153 105 18 103 1.081 171 4 11
Programma 11. Algemene dekkingsmiddelen 9. Milieu 3. Openbare ruimte 9. Milieu 5. Econ. Zaken en toerisme 5. Econ. Zaken en toerisme 5. Econ. Zaken en toerisme Diverse programma's 3. Openbare ruimte 2. Veiligheid 1. Relatie met de burger
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
B.2.
Ontwikkelingen
B.2.1. Algemeen Met ingang van het belastingjaar 2007 verzorgt de gemeente Tilburg, in onze opdracht, de werkzaamheden verbonden aan WOZ/OZB en hondenbelasting. De aanslagoplegging en invordering geschiedt in Tilburg terwijl de frontoffice van onze gemeente in principe de vragen van onze burgers beantwoordt. Voor complexe vragen kan worden doorgeschakeld naar de backoffice van de gemeente Tilburg. Beleidsbeslissingen blijven de verantwoordelijkheid van het bestuur van de gemeente Drimmelen. B.2.2. Ontwikkelingen 2010 De Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken is een Nederlandse wijzigingswet die de taken van gemeenten ten aanzien van de afvoer van regenwater en grondwater regelt. Kortweg noemt men deze wet ook wel Wet gemeentelijke watertaken. De wet bevat onder meer de nieuwe rioolbelasting (de rioolheffing ter vervanging van het rioolrecht), waarmee de gemeenten de aanleg en het beheer van de riolering betalen. Ook definieert en verheldert de wet de taak van gemeenten voor wat betreft afvloeiend hemelwater en grondwater. Daarmee verduidelijkt het ook de rolverdeling van gemeente, waterschap, provincie en - heel belangrijk - de burger (perceeleigenaar). De Tweede Kamer heeft dit wetsvoorstel (nummer 30 578) op 15 februari 2007 met algemene stemmen aangenomen. Er zijn twee amendementen vastgesteld. Het wetsvoorstel is door de Eerste Kamer op 26 juni 2007 als hamerstuk vastgesteld. Op 16 augustus 2007 volgde publicatie in het Staatsblad. Bij Koninklijk Besluit trad de wet op 1 januari 2008 in werking. Voor invoering van de rioolheffing geldt een overgangsregeling tot 1 januari 2010. Gemeenten moeten verder binnen 5 jaar na inwerkingtreding een 'verbreed' GRP (gemeentelijk rioleringsplan) vaststellen. Bovendien moeten zij uiterlijk 1 januari 2010 het rioolrecht hebben omgezet in een rioolheffing. Op termijn gaat deze wet op in de nieuwe Waterwet, zie naar verwachting eind december 2009 in werking treedt. B.3.
Belastingen en heffingen
B.3.1. OZB-tarieven 2010 In de circulaires van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties inzake de ontwikkeling van het gemeentefonds worden indicaties voor de loon- en prijsontwikkeling aangegeven voor de komende jaren. Deze gegevens zijn afkomstig van het Centraal Planbureau. Deze percentages vormen de grondslag voor de berekening van de jaarlijkse verhoging van de ozb-tarieven. Zoals weergegeven in de kadernota 2010 betekent dit voor 2010 een inflatiepercentage van 1,75%. 2008 OZB woningen eigenaar in % van de waarde OZB niet-woningen gebruiker in % van de waarde OZB niet-woningen eigenaar in % van de waarde
0,0688 0,0912 0,1132
2009 0,0836 0,1128 0,14
2010 0,0851 0,1148 0,1425
Mutatie in % 1,75% 1,75% 1,75%
De tarieven kunnen nu nog niet worden berekend. Voor de berekening van de OZB-tarieven 2010 zijn de nieuwe WOZ-waarden objecten nodig. De uitkomst van de herwaardering van de WOZ-objecten is nu nog niet bekend. In de raadsvergadering van december 2009 zal een apart voorstel inzake de OZB-tarieven aan de raad worden voorgelegd. B.3.2. Afvalstoffen De kosten van inzameling en verwerking van huishoudelijke afvalstoffen worden volledig verdisconteerd in de afvalstoffenheffing. Om forse tariefschommelingen te voorkomen worden overschotten c.q. tekorten verwerkt via een egalisatiereserve. Het saldo van deze reserve wordt per 1 januari 2010 begroot op € 6.159. De afvalstoffenheffing is sinds 2003 gebaseerd op het Diftar principe. Volgens het vastgestelde beleid worden de stort-/verwerkingskosten van het gft- en restafval gedekt uit de ledigingstarieven en worden alle andere kosten gedekt uit het vastrecht. Er worden verschillende tarieven gehanteerd. Naast een vastrechttarief worden ook variabele tarieven voorgesteld, afhankelijk van de containerinhoud.
99
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Per september 2009 is de gemeente begonnen met het apart inzamelen van het kunststofafval van huishoudens. Wettelijk is deze inzameling per 1 januari 2010 verplicht. Door het afzonderlijk inzamelen van het kunststofafval uit het huishoudelijk restafval heeft dit de nodige consequenties met betrekking tot ledigingaantallen en het soortelijk gewicht van de ledigingen. Dit heeft uiteraard consequenties voor de tariefstelling van de variabele tarieven Diftar. Gehanteerde uitgangspunten Vasthouden aan het adagium “de vervuiler betaalt” en een daarop gebaseerde tariefstelling. Tarievenoverzicht deelstromen huis-aan-huis inzameling en milieustraat 2006 – 2010 Naast Diftar (inzameling huishoudelijk restafval en g.f.t.) heft de gemeente de huis-aanhuisinzameling grof huishoudelijk en grof tuinafval apart. Daarnaast heft de gemeente, naast de gratis afvalstromen (papier, asbest, groenafval, wit- en bruingoed, consumptieglas, textiel, oude metalen e.d.) voor bepaalde afvalstromen (Bouw- en sloopafval, grof huishoudelijk afval, hout, schoon puin, dakleer e.d.) een tarief. In onderstaande tabel zijn bovenstaande tarieven vanaf 2006 weergegeven. Zoals in de tabel te lezen valt, worden de tarieven voor de huis-aan-huis inzameling niet verhoogd in 2010. De reden hiervan is om het gebruik, in financiële en praktische zin, laagdrempelig te houden. De tarieven voor de milieustraat worden om de twee jaar geïndexeerd conform de normale indexering cijfers (van ca. 2 á 3% gemiddeld per jaar). De tarieven zijn in 2006 en in 2008 verhoogd en dienen nu dus in 2010 te worden aangepast. Tabel 1. Overzicht tarieven huis-aan-huisinzameling en milieustraat Huis-aan-huisinzameling Grof tuinafval (per aanvraag) Grof huishoudelijk afval (per aanvraag) Grof huishoudelijk afval (per m3)
2006 € 40,00 € 15,00 € 25,00
Milieustraat
2007 € 40,00 € 15,00 € 25,00
2006
2008 € 40,00 € 15,00 € 25,00
2007
2009 € 40,00 € 15,00 € 25,00
2008
2010 € 40,00 € 15,00 € 25,00
2009
2010
Saldo € € € -
% 0,00% 0,00% 0,00%
Saldo
%
Bouw- en sloopafval (per 10 kg)
€
1,90
€
1,90
€
2,00
€
2,00
€
2,10
€ 0,10
5,00%
Grof huishoudelijk afval (per 10 kg)
€
1,90
€
1,90
€
2,00
€
2,00
€
2,10
€ 0,10
5,00%
Schoon puin (per 10 kg)
€
0,33
€
0,33
€
0,40
€
0,40
€
0,45
€ 0,05
12,50%
De totale geraamde opbrengst van de huis-aan-huisinzameling bedraagt voor 2010 € 5.000 en de totaal geraamde opbrengst van de betaalstromen van de milieustraat bedraagt voor 2010 € 137.700. De voorgestelde verhoging tarieven milieustraat 2010 leidt tot een meeropbrengst van € 7.300. Deze verhoging is noodzakelijk om de kosten van de stort- en verwerkingskosten van de afvalstromen en de transportkosten op te vangen. Berekening Diftar tarieven zonder aparte kunststofinzameling Indien de wettelijk plicht voor het apart inzamelen van kunststof uit huishoudelijk restafval (huidige situatie in Drimmelen vóór 1 september 2009) geen doorgang had gevonden, had dit geresulteerd in een toename van de lastendruk (gemiddeld huishouden) van 5,24% (zie tabel 2). Dit is inclusief de jaarlijkse indexering van ca. 2% en op basis van het adagium “de vervuiler betaalt” zijn alle variabele kosten in de variabele Diftar tarieven verwerkt. Tabel 2. Overzicht tarieven Diftar zonder aparte kunststofinzameling Diftar (tarieven) zonder aparte kunststofinzameling
2009
2010
Saldo
Vastrecht tarief Per perceel bij verzamelcontainers
€ 146,13 € 110,78
€ €
164,33 124,58
€ €
Per lediging gft containerinhoud 25 liter Per lediging gft containerinhoud 140 liter Per lediging restafval containernhoud 40 liter Per lediging restafval containernhoud 240 liter
€ € € €
€ € € €
0,83 3,73 1,33 6,40
€ € € €
0,85 3,79 1,34 6,44
18,20 13,80
0,020,060,010,04-
%
Lastendruk Lastendruk 2010 2009 164,33 € 146,13
Saldo
12,45% € 12,46%
-1,97% -1,51% € -0,51% -0,63% €
€
€ 18,20
26,30
€
30,59
€ 4,29-
86,18
€
86,30
€ 0,12-
276,80
€
263,01
Stijging 2010 in procenten Stijging 2010 in euro's
€ 13,79 €
5,24% 13,79
Zoals uit de tabel is op te maken, zouden de variabele Diftar tarieven dalen. Echter het tarief vastrecht Diftar stijgt dan met € 18,20. De toename van de uitgaven ten opzichte van het meerjarenperspectief begroting 2009 bedraagt voor het jaar 2010 € 147.000. Grotendeels wordt deze toename veroorzaakt door een hogere toerekening van de salariskosten inclusief overhead van ca. € 104.000 (zie ook toelichting bijlage 2 raadsvoorstel).
100
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Daarnaast wordt het restant van ca. € 43.000 o.a. veroorzaakt door lagere vergoedingen met betrekking tot de afvalsoorten oud papier, textiel, metalen en glas. Budgettair effect uitgaven aparte kunststofinzameling 2010 Het afzonderlijk inzamelen van kunststof heeft voor de afvalstoffenheffing een positief budgettair effect. In onderstaande tabel 3 wordt dit effect aangetoond.
Tabel 3. Overzicht uitgaven met en zonder aparte kunststofinzameling Geen aparte
Aparte
kunststofinzameling
kunststofinzameling
Inzameling huishoudelijke afvalstoffen 2010 (bedragen exclusief BTW)
(oude situatie) Tonnages 2.600 4.585
Stortkosten gft Stortkosten restafval Inzamelkosten gft Inzamelkosten restafval Subtotaal
7.185
Inzamelkosten kunststof Aankoop kunststofzakken Bijdrage Nedvang kunststofinzameling Vergoeding van kunststofinzameling Subtotaal Totaal
(nieuw situatie)
Bedrag 217.048 654.142 109.796 232.638 1.213.624
0
0
7.185
1.213.624
Tonnages 2.600 4.360
Bedrag 217.048 622.041 109.796 * 232.638 6.960 1.181.523
225 225
50.972 11.000 -2.929 -106.875 -47.832
7.185
1.133.691
Besparing
79.933
* De inzamelkosten in de nieuwe situatie (met separate kunststofinzameling) wijzigen niet, omdat bij het aangaan van de overeenkomst met de inzamelaar de prijs is gebaseerd op werkelijk aantal ledigingen van de voorgaande jaren. Met andere woorden, voor minder ledigingen moeten dezelfde logistieke werkzaamheden worden verricht. Een prijsaanpassing als gevolg van minder aantal ledigingen zal leiden tot een hogere eenheidsprijs per lediging. Vandaar dat de ledigingkosten ten opzichte van de oude situatie onveranderd zijn opgenomen. Zoals te zien valt uit de tabel levert de invoering van de separate kunststofinzameling een jaarlijkse besparing op van € 79.933 (€ 1.213.624 (oude situatie) minus € 1.133.691 (nieuwe situatie) uitgaande van een gelijke hoeveelheid totaal afvalstroom huishoudelijk afval (7.185 ton). De invoering van de kunststofinzameling leidt in concreto tot een tweetal effecten ten behoeve van de tarifering van het variabele deel van Diftar: 1. De totale afvalhoeveelheid (volume) neemt af van 7.185 ton naar 6.960 ton. (totaal aantal ledigingen van de minicontainers nemen af). 2. Het totaal uitgavenvolume (prijs) neemt af van € 1.213.624 naar € 1.133.691. (totaal uitgavenvolume berekend over het totaal aantal ledigingen nemen ook af). Berekening Diftar tarieven met aparte kunststofinzameling Het apart inzamelen van het kunststof heeft een positief effect op het uitgavenvolume van ca. € 80.000 (zie tabel 3). In tabel 4 is aangegeven wat de effecten op de tarieven zijn voor 2010 (eveneens op basis van het adagium “de vervuiler betaalt”). Tabel 4. Overzicht tarieven Diftar met aparte kunststofinzameling Diftar (tarieven) met aparte kunststofinzameling
2009
2010
Saldo
%
Vastrecht tarief Per perceel bij verzamelcontainers
€ 146,13 € 110,78
€ €
160,51 121,68
€ €
14,38 10,90
9,84% 9,84%
Per lediging gft containerinhoud 25 liter Per lediging gft containerinhoud 140 liter Per lediging restafval containernhoud 40 liter Per lediging restafval containernhoud 240 liter
€ € € €
€ € € €
1,31 5,86 2,09 10,05
€ € € €
0,46 2,07 0,75 3,61
53,99% 54,72% 56,28% 56,09%
0,85 3,79 1,34 6,44
Lastendruk Lastendruk 2010 2009 € 160,51 € 146,13
Saldo € 14,38
€ 41,31
€ 30,59
€ 10,73
€ 67,68
€ 86,30
€ 18,61-
€ 269,50
€ 263,01
€ 6,49
Stijging 2010 in procenten Stijging 2010 in euro's
2,47% € 6,49
Zoals uit de tabel is op te maken, stijgen de voorgestelde variabele Diftar tarieven en ook het vastrecht 2010. Echter de lastendruk zal ten opzichte van de tarieven zonder aparte kunststofinzameling dalen.
101
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Gemiddeld is de stijging van de lastendruk 2,47%. Gelet op de normale indexering van ca. 2% (vastgestelde begrotingsrichtlijnen) is hier slechts sprake van een geringe stijging van 0,47%. Dit afgezet tegen de inzameling zonder kunststof is dit in feite een lagere lastendruk van 2,77% zijnde € 7,30. Zoals reeds eerder is gemeld bij onderdeel “Budgettair effect uitgaven aparte kunststofinzameling 2010” heeft de aparte kunststofinzameling een dalend effect op het aantal ledigingen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de afvalcomponent kunststof een hoog volume inneemt per minicontainer maar daartegenover een zeer laag soortelijk gewicht heeft. Het vervolgeffect hiervan is dat zonder kunststof meer gewicht per container wordt aangeboden. De eindconclusie is dat het aantal ledigingen drastisch zal afnemen, maar dat hiertegenover staat dat de variabele tarieven zullen moeten stijgen, conform het adagium “de vervuiler betaalt”. B.3.3. Rioolheffing Het beleid ten aanzien van het tarief rioolrechten is bepaald op basis van de uitvoering van het onderhoud aan het gemeentelijke rioolstelsel zoals berekend in het Waterbeleidsplan Gemeente Drimmelen, waarin opgenomen het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) 2007 t/m 2010). Deze tarieven zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid, met dien verstande dat ook hier verschillen in de werkelijke exploitatie worden opgevangen d.m.v. de egalisatiereserve riolering. De verwachte stand van deze egalisatiereserve is op 1 januari 2010 ruim € 1,2 miljoen. Op basis van het waterbeleidsplan worden enkele grote investeringen verwacht. De egalisatiereserve wordt hiervoor o.a. aangesproken alsmede gebruikt ten behoeve van de mogelijkheid voor het opvangen van tariefschommelingen en mutaties gedurende het loopjaar. Het te betalen bedrag aan rioolrechten voor de burger wordt behalve door het tarief ook door zijn gemiddelde waterverbruik beïnvloed. 2007
2008
2009
2010
vast tarief - waterverbruik 0 – 250m³ : per m³ - waterverbruik 251 – 500m³: per m³
€ 124,68 € 0,40 € 0,27
€ 132,00 € 0,42 € 0,29
€ 147,40 € 0,42 € 0,29
€ 150,35 € 0,43 € 0,30
- waterverbruik 501 – 1000m³: per m³
€ 0,06
€ 0,06
€ 0,06
- waterverbruik >1000m³: per m³
€ 0,02
€ 0,02
€ 0,02
Mutatie in % nominaal 2,00% 2,38% 3,45%
€ 2,95 € 0,01 € 0,01
€ 0,06
0,00%
€ 0,00
€ 0,02
0,00%
€ 0,00
Het gemiddeld tarief rioolrecht 2010 is overeenkomstig de begrotingsrichtlijnen ten opzichte van het tarief 2009 verhoogd met ca. 2% (inclusief inflatie). B.3.4. Hondenbelasting Het tarief voor 2010 wordt verhoogd met 2% conform de vastgestelde begrotingsrichtlijnen. Belasting per hond Belasting per kennel
2007
2008
2009
€ 66,72 € 241,20
€ 68,52 € 248,04
€ 71,88 € 260,40
2010
Mutatie in % € 73,32 2,00% € 265,56 1,98%
Nominaal € 1,44 € 5,16
Het beleid is dat de hondenbelasting de kosten van hondenoverlastbestrijding en invorderingskosten hondenbelasting volledig dekt. Met het uitgangspunt dat de tarieven conform de begrotingsrichtlijnen met 2% worden verhoogd, wordt voor het jaar 2010 een bedrag van € 15.000 onttrokken aan de egalisatiereserve hondenoverlastbestrijding. Voor 2011 e.v.j. resteert dan nog een bedrag in de reserve van € 2.000. B.3.5. Toeristenbelasting Met ingang van 2006 is de toeristenbelasting ingevoerd. De netto-opbrengst wordt aangewend voor het verbeteren c.q. optimaliseren van het toeristische voorzieningenniveau. De geraamde opbrengst toeristenbelasting is overeenkomstig verwerkt in deze begroting. Het tarief is per 1-1-2009 verhoogd met € 0,15 naar € 1,00 per eenheid. Ook voor 2010 wordt met dit tarief gerekend. B.3.6. Marktgelden Het beleid en de opbrengst marktgelden vallen onder het programma Economische Zaken. De tarieven voor 2010 zijn t.o.v. de tarieven 2009 met 2% verhoogd. B.3.7 Havengelden Het beleid en de opbrengst havengelden vallen onder het programma Economische Zaken. De tarieven voor 2010 zijn t.o.v. de tarieven 2009 met 2% verhoogd.
102
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
B.3.8. Leges De legesopbrengsten worden op diverse programma’s verantwoord. Relatie met de burger leges burgerzaken en APV. Ruimte en wonen leges bouwvergunningen, ruimtelijke ordening De leges burgerzaken, APV en ruimtelijke ordening 2010 zijn t.o.v. de leges 2009 met 2% verhoogd voor zover wettelijk mogelijk is. B.3.9. Lijkbezorging Het beleid en de opbrengst lijkbezorgingrechten vallen onder het programma Openbare ruimte. De tarieven voor 2010 zijn ten opzichte van de tarieven 2009 verhoogd met 2% conform de vastgestelde begrotingsrichtlijnen. In het verleden zijn diverse (extra) tariefsverhogingen doorgevoerd. Nu wordt verwacht dat een beperkt overschot gestort kan worden in de bestemmingsreserve begraafplaatsen. B.3.10 Brandweerrechten Het beleid en de opbrengst brandweerrechten vallen onder het programma Veiligheid. De tarieven 2010 zijn t.o.v. de tarieven 2009 verhoogd met 2%. B.3.11 Precario De opbrengst precario valt onder het programma Relatie met de burger. De tarieven 2010 zijn t.o.v. de tarieven 2009 verhoogd met 2%. B.4.
Kwijtschelding
Als een belastingplichtige niet beschikt over vermogen en voldoende betalingscapaciteit kan geheel of gedeeltelijk kwijtschelding worden verleend. In de gemeente Drimmelen kan kwijtschelding worden aangevraagd voor de onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrechten. De overige belastingen en heffingen komen hiervoor niet in aanmerking. De gemeente volgt in haar kwijtscheldingsbeleid volledig de landelijke 100% normen voor vermogen en inkomen. De bedragen die worden kwijtgescholden voor rioolrecht en afvalstoffenheffing zijn in de tariefstelling meegenomen. Dit betekent uiteindelijk dat de kwijtschelding voor rioolrecht en afvalstoffenheffing door de overige belastingbetalers wordt opgebracht. Met ingang van 2010 wordt gebruik gemaakt van de diensten van het in 2001 door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Vereniging Nederlandse Gemeenten opgerichte inlichtingenbureau. Als de belastingplichtige hier toestemming voor geeft wordt bij het inlichtingenbureau geïnformeerd of er substantiële wijzigingen zijn in de inkomens- c.q. vermogenspositie van belastingplichtige ten opzichte van het voorafgaande jaar. Als dit niet het geval is zal de kwijtschelding automatisch worden verleend. Op deze wijze wordt een bijdrage geleverd aan de vermindering van de administratieve lastendruk voor de burger.
Aanvragen Aantal toekenningen (ook gedeeltelijk)
2007 2008 2009 2010 (rekening) (rekening) (begroting) (begroting) 162 157 142 160 130 122 115 140
103
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
B.5
Lastendruk
Het beleid van de gemeente Drimmelen is gericht op een maatschappelijk aanvaardbaar lastenniveau. In onderstaande tabel is rekening gehouden met de onder B.3 opgenomen tariefsaanpassingen. Op deze basis is er een stijging van ca. 2,16% van de gemiddelde lastendruk voor 2010 voor het gemiddelde huishouden ten opzichte van het jaar 2009. Belastingsoort
lastendruk
lastendruk
lastendruk
lastendruk
lastendruk
stijging 09>10
Onroerende zaakbelastingen Rioolrechten Afvalstoffenheffing (gemiddeld) Milieustraat / huis-aan-huisinz. (gemiddeld)
2006 € 178,00 € 167,48 € 235,86 € 12,16
2007 € 190,36 € 171,08 € 231,06 € 12,16
2008 € 196,64 € 180,72 € 248,29 € 12,82
2009 € 206,47 € 196,12 € 263,01 € 12,82
2010 € 210,09 € 200,23 € 269,50 € 13,27
1,75% 2,10% 2,47% 3,51%
Totaal gemiddeld per huishouden
€ 593,50
€ 604,66
€ 638,47
€ 678,42
€ 693,09
2,16%
*) Bij de berekening van de lastendruk is met een woz-waarde van een woning van € 250.000 (prijspeil 2006) gerekend. Vooralsnog is in de tabel uitgegaan van een verhoging van 5% t.o.v. 2008. De definitieve tarieven OZB worden vastgesteld in de gemeenteraadsvergadering van december 2008. 3 **) Rioolrecht op basis van 116 m waterverbruik, gemiddeld gezin. ***) Afvalstoffenheffing op basis van vastrecht en gemiddeld aantal ledigingen van 140 en 240 liter containers. Bovenstaande Onroendzaakbelastingenberekening is afhankelijk van enerzijds de tariefsontwikkeling en anderzijds de waardeontwikkeling van de woningen. Waarde-index woningen 2006 2007 2008 2009: nog niet bekend
waardeontwikkeling 9,40% 4,50%
index
Woning- waarde Tarief per OZB eenheid € 250.000 € 1,78 € 178,00 € 273.500 € 1,74 € 190,36 € 285.808 € 1,72 € 196,64
100 109 114
COELO publiceert jaarlijks de Woonlastenmonitor waarbij de gemeenten worden gerangschikt op basis van de totale kosten voor meerpersoonshuishoudens. Hieruit komen de volgende cijfers naar voren voor het jaar 2009: Gemeente Drimmelen Totale woonlasten Rangnummer1 OZB eigenaren woningen (%) Afvalstoffenheffing Rioolrecht
1
Gemeente Geertuidenberg
Gemeente Moerdijk
710 333 (132) 0,0836% 265
620 135 (176) 0,0767% 235
602 95 (188) 0,0736% 270
210
200
203
Tussen haakjes is het rangnummer van het vorige jaar weergegeven.
104
Gemeente Oosterhout 695 304 (347) 0,0928% 276 171
Gemeente Werkendam 697 312 (224) 0,0747% 250 249
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
105
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§C
Onderhoud kapitaalgoederen
De gemeente Drimmelen beheert ca. 385 ha aan openbare ruimte. Elke burger, inwoner, bezoeker en werknemer in de gemeente Drimmelen maakt gebruik van deze openbare ruimte voor vele diverse activiteiten zoals wonen, werken en recreëren. Voor deze activiteiten zijn veel kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, civieltechnische kunstwerken, groen, straatmeubilair, verkeersmaatregelen, verlichting en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan zijn van invloed op de kwaliteit van het voorzieningenniveau, maar daarmee ook op de jaarlijkse lasten. Hieronder wordt voor de belangrijkste kapitaalgoederen een toelichting gegeven op het bestaande beleid en de ontwikkelingen in het jaar 2010. Het bestaande beleid voor deze paragraaf is vastgelegd in de volgende gemeentelijke beleidsnota’s: Beheerbeleid wegen Drimmelen 2006-2010 Operationele planning wegen Beleidsplan Verkeer en Vervoer (2006) GVVP 1 (2000) Groenbeleidsplan 2005-2015; Kwaliteit in beeld Groenstructuurplannen gemeente Drimmelen Landschapsbeleidplan (kern Made en Drimmelen) Groenonderhoudsplannen Gebouwenbeheerplan 2003-2005 Integraal Huisvestingsplan 2007-2011 Groot onderhoud buitensportaccommodaties 2007-2010 Waterbeleidsplan (waarin opgenomen het verbreed gemeentelijke rioleringsplan 2007 t/m 2010) Bij inrichting, onderhoud en beheer moet verder rekening gehouden worden met de volgende wetgeving: • De Wegenwet van 1930 • De Wegenverkeerswet van 1994 • Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 • Besluit Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer • Wet geluidshinder • Bouwstoffenbesluit • Wet milieubeheer • Waterschapskeur • Reglement op de watergangen Noord Brabant • Wet telecomvoorzieningen • Wet energiedistributie artikel 16 • Besluit veiligheid attractie-, en speeltoestellen van 1997 In 2010 zal opnieuw gewerkt worden, waar mogelijk, met een integrale aanpak bij de voorbereiding en uitvoering van het onderhoud van de diverse kapitaalgoederen. Zo zullen bij rioolvervangingen en renovaties van straten, tevens de openbare verlichting, het openbaar groen en verkeersmaatregelen in de plannen geïntegreerd worden. In deze gevallen zullen belanghebbenden betrokken worden bij het uitwerken van de plannen. De projecten voor 2010 zullen worden opgenomen in de Voorjaarsnota 2010. In de eerste helft van 2007 zijn een Waterbeleidsplan inclusief het verbreed gemeentelijke rioleringsplan 2007 t/m 2010 vastgesteld. Het Beleidsplan Wegenbeheer is vastgesteld in 2006. Het Bomenbeleidsplan en Beleidsplan Openbare verlichting zijn in de loop van 2009 afgerond en in de commissie Grondgebied besproken. Voor Openbare verlichting is (getemporiseerd) budget beschikbaar gesteld voor de uitvoering van structureel onderhoud en vervanging. Momenteel betekent dit dat er wel gewerkt kan worden aan het inhalen van de achterstand, maar dat voorlopig nog sprake zal blijven van een achterstand in het onderhoud. Naar aanleiding van het Bomenbeleidsplan is per 2010 budget beschikbaar gesteld voor het opheffen van de onderhoudsachterstand van het areaal bomen. Zie hiervoor ook de § Weerstandsvermogen. Voor Verkeersmaatregelen is de planning om vóór de vaststelling van de begroting 2010 in beeld te hebben wat de structurele kosten voor onderhoud en vervanging bedragen. Voor Civiel- technische kunstwerken geldt dat momenteel duidelijk in beeld is gebracht wat het
106
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
benodigde budget is om ook op een adequate wijze structureel uitvoering te geven aan het onderhoud en vervanging. In beide gevallen geldt dat de kosten hiervoor nog niet zijn opgenomen in de begroting 2010. Afspraak is dat in de bespreking naar aanleiding van de doorlichting van de totale gemeentelijke producten, bekeken zal worden in hoeverre de benodigde budgetten alsnog zullen worden opgenomen. Totaaloverzicht Kapitaalgoederen Prg. Exploitatie 3. 3. 4. 3. 3. 3. 3.
Riolering Wegen Verkeer en vervoer Openbare verlichting Civiele kunstwerken Openbaar Groen Speelvoorzieningen Totaal Exploitatie
2010 € 307.000 € 140.000 € 116.000 € 132.000 € 6.000 € 88.000 € 26.000 € 815.000
Begroting 2010 2011 2012 € 314.000 € 320.000 € 142.000 € 145.000 € 118.000 € 121.000 € 135.000 € 137.000 € 6.000 € 6.000 € 90.000 € 92.000 € 26.000 € 27.000 € 831.000 € 848.000
2010
2011
Prg. Voorzieningen
3. 3. 3. 5. 3. Div. 10. 10.
Wegen Openbare verlichting Civiele kunstwerken Baggeren havens Speelvoorzieningen Gebouwenbeheer Buitensportaccommodaties Kunst in de openbare ruimte Totaal Voorzieningen
€ 1.022.000 € 300.000 €0 € 68.000 € 37.000 € 656.000 € 114.000 € 5.000 € 2.202.000
€ 1.144.000 € 569.000 €0 € 70.000 € 37.000 € 669.000 € 116.000 € 5.000 € 2.610.000
Prg. Investeringen 2010 3. 6.
Riolering Onderwijshuisvesting Totaal Investeringen
€ 1.921.000 €0 € 1.921.000
Begroting 2010 2012
2011
€ 1.167.000 € 571.000 €0 € 71.000 € 38.000 € 683.000 € 118.000 € 5.000 € 2.653.000
Begroting 2010 2012
€ 642.000 €0 € 642.000
€ 585.000 €0 € 585.000
2013 € 326.000 € 148.000 € 121.000 € 140.000 € 6.000 € 94.000 € 27.000 € 862.000
2014 € 332.000 € 151.000 € 124.000 € 143.000 € 6.000 € 96.000 € 28.000 € 880.000
2013
2014
€ 1.191.000 € 573.000 €0 € 72.000 € 39.000 € 696.000 € 121.000 € 5.000 € 2.697.000
€ 1.214.000 € 576.000 €0 € 74.000 € 40.000 € 710.000 € 124.000 € 5.000 € 2.743.000
2013
2014
€ 561.000 €0 € 561.000
€ 556.000 €0 € 556.000
Wegen Wegenbeheer In het voorjaar 2006 is het nieuwe Beleidsplan Wegenbeheer vastgesteld waarbij een stevige basis is gelegd voor het planmatig wegenonderhoud op middellange en lange termijn. Bij de actualisatie is een modulaire opbouw gerealiseerd waarin in principe alle relevante beleidsonderdelen ondergebracht kunnen worden. Uitgangspunt blijft handhaving van het huidige onderhoudsniveau voor zowel de wegen als de daarbij behorende onderdelen van de openbare ruimte. De voorziening wegenonderhoud is op dit niveau gebaseerd. De operationele planning zal worden opgenomen in de (integrale) planning van de afdeling Openbare Werken. Deze planning zal in Berap 1 aan de Raad worden aangeboden. Doordat grotendeels het achterstallig onderhoud op de asfaltwegen is weggewerkt, zal de nadruk de komende jaren komen te liggen in het bebouwd gebied. Middels de gehanteerde wegensystematiek wordt op netwerkniveau het benodigde budget bepaald. Op basis van de globale visuele inspectie 2007 is het beschikbare budget voor de komende vijf jaar gemiddeld voldoende. De resultaten van 2009 worden verwerkt in de hiervoor genoemde planning. In 2008 is het klein onderhoud elementen voor drie jaar aanbesteed. Voor het klein asfaltonderhoud wordt momenteel een meerjarig bestek voorbereid. Begroting 2010 2010 2011 2012 2013 ‘Klein’ onderhoud wegen * € 140.000 € 142.000 € 145.000 € 148.000 ‘Groot’ onderhoud wegen asfalt (voorziening) € 436.000 € 444.000 € 453.000 € 462.000 ‘Groot’ onderhoud wegen elementen (voorz.) € 586.000 € 700.000 € 714.000 € 729.000 Totaal exploitatie € 1.162.000 € 1.286.000 € 1.312.000 € 1.339.000 * Betreft 'Klein' onderhoud van asfalt, elementen, semi-verhard en betonverhardingen en herprofileren bermen. Opmerking: In 2010 is het budget met € 100.000 incidenteel verlaagd a.g.v. aanbestedingsvoordelen. Exploitatie
2014 € 151.000 € 471.000 € 743.000 € 1.365.000
Openbare Verlichting In februari 2009 is het Beleidsplan Openbare Verlichting door de Raad vastgesteld. Hierin zijn voor de komende vijf jaar middelen beschikbaar gesteld om het achterstallig onderhoud in de openbare verlichtingsinstallatie weg te werken.
107
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
In 2009 en 2010 zal een aanzet worden gegeven om de geconstateerde mankementen tijdens het vervangen van de lampen te verhelpen op wegvakniveau. Vanaf 2011 zal er grootschaliger masten en armaturen vervangen kunnen gaan worden. Exploitatie 2010
2011
Begroting 2010 2012
Onderhoudscontract (groepsremplace) € 132.000 € 135.000 € 137.000 Vervanging lichtmasten (voorziening) * € 300.000 € 569.000 € 571.000 Totaal exploitatie € 432.000 € 704.000 € 708.000 * Bij de Kadernota 2009 is besloten het achterstallig onderhoud te temporiseren (2010).
2013
2014
€ 140.000 € 573.000 € 713.000
€ 143.000 € 576.000 € 719.000
Civiele kunstwerken Voor het wegwerken van achterstallig onderhoud, met de kwalificatie van onveilig, is éénmalig door de raad een budget beschikbaar gesteld van € 49.000 in 2009. Voor het systematisch oppakken van een onderhoud en beheersprogramma zijn momenteel geen financiële middelen beschikbaar. Exploitatie 2010
2011
Begroting 2010 2012
‘Klein’ onderhoud € 6.000 € 6.000 € 6.000 ‘Groot’ onderhoud (voorziening) * €0 €0 €0 Totaal exploitatie € 6.000 € 6.000 € 6.000 * Bij de Kadernota 2010 is besloten om alleen voor 2009 een incidenteel budget beschikbaar te stellen.
2013 € 6.000 €0 € 6.000
2014 € 6.000 €0 € 6.000
Verkeer en vervoer In 2006 is het Beleidsplan Verkeer en Vervoer vastgesteld. Hieruit volgden een aantal acties waarmee eind 2006, begin 2007 gestart is. Zo is bijvoorbeeld een Actieplan fietsvoorzieningen opgesteld, met als resultaat een maatregelenpakket inclusief prioriteitstelling. Een andere actie uit het beleidsplan was het opstellen van een halteactieplan, met als resultaat een meerjarenprogramma voor het aanpassen van alle haltes binnen de gemeente in het kader van het project “Toegankelijk Openbaar Vervoer”. In 2008 is hiermee een start gemaakt en zijn in 2009 de eerste 14 haltes aangepakt. Tot en met 2012 worden jaarlijks een aantal haltes aangepast. Uiterlijk in 2015 moeten alle haltes in de gemeente toegankelijk gemaakt zijn. Daarnaast is in 2008 gestart met het project ‘Toepassen Essentiële Herkenbaarheidskenmerken’. Hierbij gaat het om het toepassen van eenduidige markering op dezelfde typen wegen. De komende jaren zal een vervolg worden gegeven aan dit project door het aanbrengen van de markering op alle gebiedsontsluitingswegen (50 en 80 km/u-wegen) en enkele 60 km/u-wegen. Bebording en markering In januari 2006 is gestart met de inventarisatie van de aanwezige verkeersborden ter vulling van het beheerprogramma. Een klein deel daarvan is gedaan door de leverancier van het bordenprogramma, maar de inventarisatie is nooit afgemaakt. Het is echter wel noodzakelijk om de inventarisatie af te maken in verband met de juridische status van verkeersborden en eventuele aansprakelijkheidstellingen wanneer de verkeersborden niet meer voldoen aan de wettelijke eisen. De inventarisatie heeft in 2009 plaatsgevonden. In 2010 zal, mits er voldoende budget beschikbaar worden gesteld, gestart worden met het saneren en vervangen van verkeersborden. Exploitatie 2010
2011
Begroting 2010 2012
2013
2014
Kleine reconstructies wegen * € 26.000 € 27.000 € 28.000 € 28.000 € 29.000 Uitbreiding parkeerplaatsen ** € 19.000 € 19.000 € 19.000 € 19.000 € 19.000 Onderhoud / schades bebording € 36.000 € 36.000 € 37.000 € 37.000 € 38.000 Onderhoud markering / belijningen € 35.000 € 36.000 € 37.000 € 37.000 € 38.000 Totaal exploitatie € 116.000 € 118.000 € 121.000 € 121.000 € 124.000 * Betreft verkeerskundige aanpassingen. ** Jaarlijkse onttrekking € 15.000 t.l.v. reserve Bovenwijkse Voorzieningen (Grondbedrijf) - besluit kadernota.
108
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Openbaar groen Het beheer van het openbaar groen is gebaseerd op diverse (deel)groenplannen en het groenbeleidsplan (vastgesteld in de raadsvergadering van 30 juni 2005) voor de totale gemeente. Het groenbeleid is er op gericht geweest om op basis van gedegen onderhoudsplannen het groenbeheer te structureren. Ook is beleid ontwikkeld voor het opnieuw inrichten van plantsoenvakken (omvormen groen), die vanwege slijtage, hoge beheerkosten, representativiteit of functieverandering niet meer voldoen. Die renovaties vinden al enige jaren jaarlijks plaats. Hierdoor ontstaat groen dat beter en efficiënter (goedkoper) te onderhouden is. Toekomstige renovaties zullen meer en meer plaatsvinden in samenhang met de maatregelen op de andere beheerterreinen. Het groenbeleid is gericht op duurzaam kwaliteitsgroen. Dit groen wordt op een ecologische basis beheerd, waarbij in de plantsoenen geen gebruik wordt gemaakt van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. Om het onderhoud te beperken wordt zoveel mogelijk bodembedekkende beplanting aangebracht en bij plantsoenen die daarvoor geschikt zijn wordt een bepaalde mate van kruidengroei geaccepteerd. De doelstelling van het beleid voor de planperiode is het in stand houden en waar mogelijk verbeteren van de groenstructuur binnen de gemeente Drimmelen, zowel in het stedelijk gebied als in het landelijk gebied. Met het groenbeleidsplan zijn de beleidsdoelen vastgesteld, benevens het plan van aanpak voor de nadere uitwerking daarvan. Rekenkamer In 2008 heeft de rekenkamercommissie de volgende vraag onderzocht: In hoeverre voldoet het gemeentelijk groenbeheer in de periode 2002-2007 aan de eisen van doeltreffendheid? Om het beleid te kunnen realiseren hebben het college en de raad middelen (in de vorm van financiën en activiteiten) ingezet. Bij deze inzet is gekeken naar doelmatigheid. In de Opinieronde van 11 december 2008 is besloten om de aanbevelingen uit het rekenkamerrapport Beeldverschillen over te nemen. Aan het college van burgemeester en wethouders is opgedragen een plan van aanpak op te stellen voor de uitvoering van de aanbevelingen en deze binnen 6 maanden aan de Raad aan te bieden. In de informatieve vergadering van 3 juni 2009 is een toelichting gegeven op het plan van aanpak voor de uitvoering van de aanbevelingen uit het rekenkamerrapport Beeldverschillen. In de opinieronde van 11 juni 2009 is het plan van aanpak besproken. Het raadsvoorstel staat in de planning voor 10 september 2009 opgenomen. Volgens het rapport Beeldverschillen is de aanleiding voor het uitvoeren van een onderzoek naar het onderhoud van het groen de twijfel die bij leden van de rekenkamercommissie bestond ten aanzien van de kwaliteit van dit onderhoud. Zij ontvingen verontrustende signalen van inwoners van de gemeente. De hoofdconclusie is dat in de onderzochte periode 2002 tot en met 2006 bij het groenbeheer niet voldaan werd aan de eisen van doeltreffendheid. Wel is geconstateerd door de rekenkamercommissie dat in deze periode doelmatig is gewerkt. Het resultaat is dat er wel doelen zijn, maar zij zijn niet specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (SMART). Verder bestaan er aandachtspunten ten aanzien van toezicht (er i smeer inzet op toezicht nodig, dan er aan capaciteit beschikbaar is), de informatievoorziening (zowel intern ambtelijk als naar Raad en College). Bomenbeleid Uitvoering bomenbeleidsplan: eenmalige ingrepen De behandeling van het bomenbeleidsplan heeft plaatsgevonden in de Commissie Grondgebiedzaken van 3 juni 2008 en daarna in de Raadsvergadering van 26 juni 2008. Een presentatie van de inhoud op hoofdlijnen is in de informatieve bijeenkomst van 16 april 2008 gehouden. De gevolgen van het bomenbeleidsplan vallen uiteen in twee maatregelen van verschillende aard. Enerzijds is er sprake van uitvoering van achterstallig onderhoud, uitvoeren van noodzakelijke dunning enz. Hiervoor is er voor de komende jaren een gefaseerd bedrag van € 120.500 beschikbaar. Daarnaast geeft het bomenbeleidsplan een "wensbeeld" aan voor op verschillende locaties, dit onderdeel wordt integraal afgewogen in de bespreking van de begroting 2010. Groenbeheer In december 2005 zijn de onderhoudsbestekken voor de plantsoenen, op basis van een beeldbestek, in samenspraak met het inkoopbureau, voor drie jaar aanbesteed. De door de Raad op 30 juni 2005 vastgestelde beheercatalogus ‘Kwaliteit in beeld’ vormt het uitgangspunt voor de beschrijving van het onderhoudsniveau. In 2009 zullen de huidige beeldbestekken in samenhang met het takenpakket van de wijkteams (buitendienst) geëvalueerd worden.
109
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Op basis van deze evaluatie worden nieuwe onderhoudsbestekken voor 2010 e.v. opgesteld. Eind 2009/begin 2010 zal de aanbesteding van de nieuwe onderhoudsbestekken plaatsvinden. Voor het actualiseren van de inventarisatiegegevens en het opstellen van de bestekken zijn middels de voorjaarsnota in 2008 middelen beschikbaar gesteld. Grasbestek In 2005 heeft aanbesteding plaatsgevonden van het grasbeeldbestek (B&W besluit 15-3-2005). De werkzaamheden zijn daarbij naar de laagste inschrijver gegaan. In 2008 is het onderhoud gegund aan dezelfde aannemer op basis van een nieuw contract (B&W besluit 29-1-2008). In 2010 zal het onderhoudsbestek opnieuw aanbesteed moeten worden. Mogelijk als onderdeel van de plantsoenbestekken voor 2010. Onkruidbestrijding verharding Op dit moment wordt in alle kernen op verhardingen (straten, trottoirs) en incidenteel op sportparken en begraafplaatsen, naast mechanische bestrijding, gebruik gemaakt van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. Volgens de huidige werkwijze, conform recente regelgeving, wordt middels DOB (Duurzaam Onkruid Beheer) op verhardingen ‘kwaliteitsniveau B’ nagestreefd. Dit betekent selectief en gecontroleerd gebruik van chemische middelen, beperkt aangevuld met mechanische methode. Op 17 april 2008 is een Raadsbesluit genomen om over te gaan op mechanische onkruidbestrijding volgens ‘kwaliteitsniveau B’. In 2009 is in de kernen Terheijden en Wagenberg gestart met mechanische onkruidbestrijding. In 2010 zal dit uitgebreid worden naar de kern Drimmelen en naar een deel van de kern Made. Pas in 2012 zal het volledige budget beschikbaar komen zodat in 2012 het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen tot nul gereduceerd zal zijn. Exploitatie Renovaties openbaar groen Totaal exploitatie
2010 € 88.000 € 88.000
Begroting 2010 2011 2012 € 90.000 € 92.000 € 90.000 € 92.000
2013 € 94.000 € 94.000
2014 € 96.000 € 96.000
Speelplekken Voor inrichting en onderhoud van speelvoorzieningen geldt het “Besluit veiligheid attractie-, en speeltoestellen“ van 1997. Buiten voorschriften m.b.t. de keuze van materialen legt dit besluit ook een periodieke veiligheidscontrole op van één keer per maand. Op grond hiervan wordt het dagelijks beheer uitgevoerd. De gemiddelde levensduur van een toestel ligt tussen de 10 en 20 jaar. Deze is afhankelijk van het soort speeltoestel, maar daarnaast ook van de wijze van gebruik. Voor speeltoestellen geldt als extra handicap dat ze erg gevoelig zijn voor vandalisme. Aan de ene kant kunnen speeltoestellen langer mee gaan dan de theoretische afschrijvingstijd en aan de andere kant kan een speeltoestel door omstandigheden ook eerder afgeschreven zijn. In de vervangingsinvesteringen zijn momenteel 233 speelelementen (zoals bijvoorbeeld zandbakken, doeltjes, klimtoestellen e.d.) opgenomen. Voor de komende vier jaar is voor structureel onderhoud en vervangingen een gemiddeld jaarlijks budget benodigd van ca. € 36.000 exclusief BTW. Het onderhoud wordt (vandalisme daargelaten) uitgevoerd op basis van een 10- jarig onderhouds-, en vervangingsprogramma. Opgemerkt dient te worden dat in de begroting géén middelen opgenomen zijn voor het aanleggen van nieuwe speelvoorzieningen. Exploitatie 2010
2011
Begroting 2010 2012
'Klein' onderhoud € 26.000 € 26.000 'Groot' onderhoud (voorziening) * € 37.000 € 37.000 Totaal exploitatie € 63.000 € 63.000 * Onttrekking € 29.000 (2010) t.l.v. reserve Bovenwijkse Voorzieningen (Grondbedrijf).
€ 27.000 € 38.000 € 65.000
2013 € 27.000 € 39.000 € 66.000
2014 € 28.000 € 40.000 € 68.000
Riolering en stedelijk water Om het stedelijk water en de riolering te borgen in beleidsprogramma’s is in 2007 een waterbeleidsplan opgesteld. Om een betere afstemming te krijgen met de veranderende wet- en regelgeving is bij raad besloten het waterbeleidsplan in 2009 te herzien en om zo een valide waterbeleidsplan ter beschikking te hebben vanaf 2010.
110
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Het waterbeleidsplan 2010-2014 zal wederom het (verplichte) Verbeterd Gemeentelijk RioleringsPlan bevatten. Waar het beleidsplan van 2007 erg beleidsmatig was zal het nieuwe integrale plan meer op de uitvoering zijn gericht. Bij vaststelling van de begroting 2009 is besloten om uitvoering van de maatregelen van 2009 op te schuiven naar 2010. In 2010 zullen deze maatregelen plus nog enkele projecten die resteren uit de daar aan voorafgaande jaren uitgevoerd worden. Een integraal programma van uit te voeren projecten zal opgenomen worden in de Voorjaarsnota van 2010. Om de integratie in de waterketen te waarborgen zal het waterbeleidsplan 2010 ook een baggerprogramma bevatten, een masterplan afkoppelen en maatregelen voortvloeiend uit het waterkwaliteitsspoor en Europese Kader Richtlijn Water. Exploitatie
‘Klein’ onderhoud vrij verval riolering ‘Klein’ onderhoud drukriolering Totaal exploitatie
2011
€ 150.000 € 157.000 € 307.000
€ 153.000 € 161.000 € 314.000
2010
2011
Investeringen
Maatregelen n.a.v. beoordeling inspectie Baggerplan Gemalen (bouwkundig / mechanisch / elektr.) Persleidingen Totaal Investeringen
Begroting 2010 2012
2010
€ 1.609.000 € 300.000 € 12.000 € 1.921.000
€ 156.000 € 164.000 € 320.000
Begroting 2010 2012
2013
2014
€ 159.000 € 167.000 € 326.000
€ 162.000 € 170.000 € 332.000
2013
2014
€ 556.000
€ 556.000
€ 556.000
€ 556.000
€ 55.000 € 31.000 € 642.000
€ 27.000 € 2.000 € 585.000
€ 5.000 € 561.000
€ 556.000
Baggeren havens Voor het Baggeren van de havens zal indien noodzakelijk de samenwerking worden gezocht met Rijkswaterstaat. Een meetplan wordt opgesteld om hierover nadere uitspraken te doen. Exploitatie 2010 Baggeren diverse havens (voorziening): * Oude haven Drimmelen * Oude jachthaven Drimmelen * Nieuwe jachthaven Drimmelen * Jachthaven Lage Zwaluwe * Jachthaven Terheijden Totaal exploitatie
€ 9.000 € 9.000 € 10.000 € 36.000 € 4.000 € 68.000
2011
Begroting 2010 2012
€ 10.000 € 10.000 € 10.000 € 36.000 € 4.000 € 70.000
€ 10.000 € 10.000 € 10.000 € 37.000 € 4.000 € 71.000
2013
2014
€ 10.000 € 10.000 € 10.000 € 38.000 € 4.000 € 72.000
€ 10.000 € 10.000 € 10.000 € 39.000 € 5.000 € 74.000
Gemeentelijke gebouwen (PLANON) In de B&W nota Beleidsplan gemeentelijk vastgoed van d.d. 10 juli 2008 zijn een aantal beleidskeuzes aangegeven met betrekking tot het gemeentelijke vastgoed. Met betrekking tot deze beleidskeuzes heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden. In de raadsvergadering van oktober 2008 is de besluitvorming aangehouden. Het college heeft voorgesteld de nota ‘Vastgoed’ te betrekken bij de kerntakendiscussie. De planning betreft periode van 2008-2017. Gezien de wens vanuit de organisatie om werkzaamheden uit te voeren in relatie tot een aantal grote projecten zal het vermoedelijk niet mogelijk zijn om alle werkzaamheden gepland voor 2009 uit te voeren.
111
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Onderstaand een overzicht van de grote geplande werkzaamheden in 2010 en deels doorgeschoven werkzaamheden van 2009: • Amerhal te Made renovatie sportvloer € 43.000,• Dorpshuis Klaverblad te Drimmelen diverse onderhoudswerkzaamheden € 25.000,• BS Willibrordus te Lage Zwaluwe gevelherstel en dakwerkzaamheden € 25.000,• BS Duinschool te Made vervanging dakbedekking, gevelherstel enz. € 60.000,• BS Elsenhof te Wagenberg renovatie gevelpuien en dakopbouwen € 264.000,• Amerhal te Made renovatie kleedlokalen € 122.000,• NH-kerk te Drimmelen schilderwerk toren enz. € 30.000,• Plexat te Wagenberg dakrenovatie, toiletrenovatie enz. € 172.000,• Kleedgebouw Voetbal te Made (i.c.m. nieuwbouw) plan (i.c.m. een bijdrage uit de reserve maatschappelijke knelpunten). € 260.000,• Kleedgebouw tribune Voetbal te Made € 110.000,Voor nadere details wordt verwezen naar het geactualiseerde onderhoudsplan voor de periode van 2008-2017. Begroting 2010 2010 2011 2012 2013 Planon gebouwenbeheer (voorziening) * € 656.000 € 669.000 € 683.000 € 696.000 Totaal exploitatie € 656.000 € 669.000 € 683.000 € 696.000 * Bij de Kadernota 2009 is besloten het budget structureel te verhogen met € 160.000 per jaar vanaf 2009. Exploitatie
2014 € 710.000 € 710.000
Onderwijshuisvesting Het beleidskader met betrekking tot Onderwijshuisvesting is vastgelegd in de nota: • Integraal Huisvestingsplan 2007-2010 (20 september 2007) Dit plan is in de raadsvergadering van 20 september 2007 vastgesteld als actualisering van het plan voor de periode 2003-2007. De uitvoering is een voortschrijdende taak van de gemeente. In 2010 zal er samen met de schoolbesturen gewerkt gaan worden aan het IHP 2011-2014. Beleidsuitgangspunten Voldoen aan de wettelijke verplichting om de scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs binnen de gemeentegrenzen te voorzien van adequate huisvesting, volgens de wettelijke regelingen. Investeringen 2010 Geen investeringen Totaal Investeringen
2011 €0 €0
Begroting 2010 2012 €0 €0 €0 €0
2013
2014 €0 €0
€0 €0
Huidige stand van zaken Dongemondcollege - Made In 2007 is de uitbreiding en verbouwing van het Dongemondcollege in Made voltooid. Hiermede is een bedrag van € 1.220.000 gemoeid geweest. De financiële afrekening heeft in het derde kwartaal van 2008 plaatsgevonden. Er ligt echter nog een verzoek van het schoolbestuur tot herstel van de leidingen die lopen onder de aanbouw en het verbeteren van de ventilatie in enkele zorglokalen. Eind 2009 en eventueel in 2010 zal als eerste verbeteren van de ventilatie worden opgepakt. Het restantkrediet van € 10.650,- kan hiervoor aangewend worden. Het leidingwerk aanpassen teneinde aan de wettelijke eisen te voldoen, zal, wegens het ontbreken van financiële middelen, doorgeschoven naar 2010. Indien we volgend jaar alsnog geen middelen hiervoor kunnen vrijmaken, zal dit opgevoerd worden op het integraal huisvestingsplan 2011-2014. De Windhoek - Terheijden De uitbreiding en verbouwing van de openbare basisschool de Windhoek te Terheijden tot een brede school is klaar en de school is april 2009 geopend. Alleen de buitenruimte en schoolplein dient nog te worden aangepakt. Middelen ontbreken hiervoor echter vooralsnog. De Schittering – Hooge Zwaluwe Voor de brede school in Hooge Zwaluwe is in het tweede kwartaal van 2008 de exploitatieovereenkomst met de Woningstichting Goed Wonen ondertekend. Met ingang van het schooljaar 2007-2008 is de gefuseerde bijzondere basisschool de Schittering (voorheen Sint Janschool en Frederik Hendrikschool) gehuisvest in de voormalige Frederik Hendrikschool en de daarbij geplaatste tijdelijke units. Hierdoor is de fusie ook fysiek gerealiseerd.
112
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De vrijgekomen Sint Janschool aan Langstraat is medio 2009 gesloopt. Op deze plek is reeds gestart met de bouwvoorbereidende werkzaamheden voor de nieuwbouw. De bestemmingsplanprocedure is naar verwachting na de zomer 2009 volledig afgerond, waarna de bouwvergunning verstrekt kan worden en de Woningstichting in september zal starten met de daadwerkelijke bouw van de school en de appartementen. De school zal naar verwachting begin schooljaar 2010-2011 opgeleverd worden. De gemeentelijke bijdrage voor de nieuwbouw van de school bedraagt, conform het IHP, € 400.000 (krediet) aangevuld met een door de raad goedgekeurd bedrag van € 44.715 (exploitatie 2008) voor tijdelijke huisvesting. De lasten hiervan worden gedekt door de reserve Kapitaallasten. Er loopt voor deze school tevens een Brede School-subsidieaanvraag bij het Rijk. Zonzeelschool - Terheijden De ontwikkelingen rondom het Oranjeplein in Terheijden zijn in 2008 verder gegaan. In 2008 zijn, in nauwe samenwerking met de klankbordgroep, diverse varianten uitgewerkt ten behoeve van de herontwikkeling van het Oranjeplein in Terheijden, waaronder een nieuwe school, gymzaal, enkele maatschappelijke voorzieningen en woningbouw. De raad heeft in de vergadering van 26 maart 2009 ingestemd met de bouw van een nieuwe brede school incl. bibliotheek en appartementen. Tevens zal de kunstuitleen en speel-o-theek (beperkte) ruimte krijgen binnen de bibliotheek. Aan de voorbereidingen voor de vervangende nieuwbouw wordt momenteel in nauw overleg met woningstichting Volksbelang gewerkt. Teneinde de sloop van de huidige school mogelijk te maken, dient er tijdelijke huisvesting gerealiseerd te worden. Dit zal gebeuren op het Oranjeplein tegenover de huidige school. Zowel de bestemmingsplanprocedure als de aanbestedingsprocedure zijn in juni 2009 gestart. Naar verwachting zal medio december 2009 de tijdelijke school er moeten staan. De nieuwbouwschool incl. de appartementen zijn naar verwachting in de loop van 2012 klaar. Eén en ander afhankelijk van de procedures. Brede School ’t Rietland - Lage Zwaluwe In 2008 zijn voorbereidingen getroffen voor de brede school ’t Rietland als onderdeel van het project Lage Zwaluwe West. In 2008 is met de gebruikers, te weten onderwijs, bibliotheekwerk, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk en consultatiebureau een programma van eisen opgesteld en zijn doorrekeningen gemaakt. Ook is in 2008 een vervolg gegeven aan de bestemmingsplanprocedure. Er loopt een ISV-2 subsidieaanvraag bij de provincie NoordBrabant. Ook is er een Brede School-subsidie aangevraagd bij het Rijk. In april 2009 heeft het schoolbestuur de wens geuit om eventueel ook de Willibrordusschool te betrekken in de Brede School. Hiertoe loopt nu een haalbaarheidsonderzoek waarin verschillende scenario’s worden uitgewerkt en zowel ruimtelijk als financieel met elkaar worden vergeleken. De Brede School, in welke vorm dan ook, zou voor einde 2012 gerealiseerd moeten zijn (één van de Brede School-subsidievoorwaarden). Ontwikkelingen 2010 De beleidsvisie voor Brede Scholen is klaar en in juni 2009 vastgesteld door de raad. De LEA (lokaal educatieve agenda), het overleg tussen gemeente, schoolbesturen en kinderopvang/ peuterspeelzaalwerk, heeft in 2009 een vervolg gekregen en krijgt langzaam maar zeker meer status en gewicht. In het 3e en 4e kwartaal 2009 zal er een nader onderzoek komen naar de (on)mogelijkheden van de eventuele verzelfstandiging van het openbaar onderwijs. De regionalisering van de leerplicht zal waarschijnlijk met ingang van 2010 een feit zijn. Eind 2009 zullen de afzonderlijke colleges hierover een besluit nemen; het onderzoeksrapport is in juli 2009 afgerond door bureau Beerenschot. Naar verwachting zal de regionalisering fasegewijs worden ingevoerd, te beginnen met overkoepelende regionale teams, om op termijn (eventueel) door te groeien naar regionale bureaus.
113
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Buitensportaccommodaties Het beleidskader met betrekking tot de buitensportaccommodaties is vastgelegd in de nota: Actualisering overzicht meerjaren onderhoudsprogramma en vervangingsinvesteringen buitensportaccommodaties 2008 –2011 van 12 maart 2008 Collegebesluit van 18 maart 2008 Sportnota gemeente Drimmelen 2006 – 2010 vastgesteld in de Raad van 10 november 2005 Beleidsuitgangspunten: Vervanging en onderhoud van primaire buitensportvoorzieningen. NOS/NSF/ISA normen en gerelateerde normen van sportbonden als richtsnoer. Op een adequaat, sober doch doelmatig niveau handhaven van de bestaande voorzieningen. Exploitatie
Onderhoud buitensportaccommodaties (voorz.) * De Schietberg Made * Ruitersvaart Terheijden * Heersterbosch Wagenberg * De Kwarrenhoek Lage Zwaluwe * Het Moerbos Hooge Zwaluwe Totaal exploitatie
Begroting 2010 2012
2010
2011
€ 47.000 € 17.000 € 12.000 € 20.000 € 18.000 € 114.000
€ 48.000 € 17.000 € 12.000 € 20.000 € 19.000 € 116.000
€ 49.000 € 17.000 € 12.000 € 21.000 € 19.000 € 118.000
2013
2014
€ 50.000 € 17.000 € 12.000 € 22.000 € 20.000 € 121.000
€ 51.000 € 18.000 € 13.000 € 22.000 € 20.000 € 124.000
T.b.v. het groot onderhoud/vervanging wordt jaarlijks een bedrag gestort in de voorziening t.l.v. de exploitatie. Vanaf 2009 is het jaarlijkse dotatiebedrag ten behoeve van deze voorziening met ruim € 31.000 verhoogd. Met de vaststelling van de Voorjaarsnota 2008 is tevens een indexatie van de opgenomen bedragen in de voorziening overeenkomen van 2,00 % (inflatoire correctie). De structurele storting bedraagt hierdoor ca. € 114.000. In 2009 hebben incidentele stortingen plaatsgevonden ten laste van de reserve maatschappelijke knelpunten t.b.v. is de storting veld VV Zwaluwe en veldverlichting Mixed-up voor in totaal incidenteel € 375.800. Hierdoor is de voorziening de komende jaren toereikend om de geplande werkzaamheden uit te voeren. De planning 2009/2010 is als volgt: • Onderhoud schilderwerk trainingsveldverlichting (ged) voetbal en hockey Schietberg Made. • Onderhoud hekwerken Schietberg Made • Onderhoud hekwerken Ruitersvaart Terheijden • Onderhoud hekwerken De Kwarrenhoek Lage Zwaluwe • Herinrichting sportpark Ruitersvaart Terheijden (ruiming handbal en aanleg trainingsveld) • Cyclisch onderhoud drainage voetbal Ruitersvaart Terheijden, tennis en hockey Schietberg Made • Aanleg kunstgrasveld Voetbal Lage Zwaluwe
Kunst in de openbare ruimte Het beleidskader met betrekking tot Kunst is vastgelegd in de nota: • Beleidsplan “Samen sterk voor een kunstwerk”, onderhoudsplan 2006 – 2011 (vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 14-12-2006). • Besluitvorming gemeenteraad d.d. 28-08-08 m.b.t. kadernota 2009
114
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Beleidsuitgangspunten • In de periode 2006/2011 aan de hand van inventarisatie door de Kunstkring en het onderhoudsplan de onderhoudswerkzaamheden uitvoeren. • De kunstkring coördineert de onderhoudswerkzaamheden. • Werkzaamheden worden uitgevoerd in overleg met betrokken kunstenaars en door professionele kunstenaars. • De gemeente verricht hand- en spandiensten (o.a. regelen vervoer van kunstwerken als tijdelijke opslag aan de orde is, verrichten van klein onderhoud, onderhoud groen rondom kunstwerken). • Ten aanzien van kunstwerken die niet opgenomen waren in de inventarisatie 2006 en het beleidsplan, maar waarbij wel herstel aan de orde is, wordt per 2009 in overleg met de kunstenaars gewerkt aan genoemd herstel. Dit naar aanleiding van besluitvorming kadernota 2009. Exploitatie Onderhoud kunstwerken (voorziening) Totaal exploitatie
2010 € 5.000 € 5.000
Begroting 2010 2011 2012 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000
2013 € 5.000 € 5.000
2014 € 5.000 € 5.000
Herstelwerkzaamheden zijn opgenomen in de beleidsnota. De werkzaamheden lopen volgens schema onder coördinatie van de Kunstkring. De voorziening is financieel toereikend. Voor het herstel van de kunstwerken die niet opgenomen waren in de planning is in 2009 € 50.000 beschikbaar gesteld, zodat budget toereikend wordt geacht om zowel het bestaande beleidsplan uit te voeren als de extra werkzaamheden herstel kunstwerken. Voor 2010 staan de navolgende herstel- / onderhoudswerkzaamheden op het programma: De drie verwijderde stenen sculpturen in Wagenberg worden gerepareerd en weer herplaatst; Het beeld “Ik help zoveel als ik kan” wordt thans omgevormd en in 2010 herplaatst in Made; De oude marmeren zuil zal worden opgeknapt en het basement zal worden hersteld; De reguliere geplande onderhouds/schoonmaakwerkzaamheden zullen conform het beleidsplan verder worden uitgevoerd. De geraamde kosten 2010 bedragen circa € 15.000. De voorziening bedraagt dan nog € 60.000.
115
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§D
Financiering
De § financiering in de begroting geeft de beleidsplannen weer voor de treasuryfunctie voor het komende begrotingsjaar. In deze paragraaf komen de onderwerpen aan de orde die behoren tot deze functie t.w. (a) risicobeheer, (b) gemeentefinanciering, (c) het kasbeheer en (d) het debiteuren- en crediteurenbeheer. Treasury is het besturen en beheersen van, het verantwoording afleggen over en het toezicht houden op, de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële positie en de hieraan verbonden risico’s. De toegenomen aandacht voor de treasuryfunctie heeft onder meer geleid tot geactualiseerde en aangescherpte wet- en regelgeving in de vorm van de Wet FIDO (Financiering Decentrale Overheden) per 1 januari 2001. Deze wet biedt duidelijke kaders ten aanzien van risicobeheersing en transparantie. Risicobeheersing richt zich daarbij vooral op rente- en kredietrisico’s. In het kader van transparantie is de gemeente verplicht een treasurystatuut vast te stellen, alsmede een financieringsparagraaf in begroting en rekening op te nemen. In de raadsvergadering van 26 juni 2008 is een geactualiseerd treasurystatuut vastgesteld. A. Risicobeheer In het vigerende treasurystatuut zijn een aantal algemene uitgangspunten geformuleerd die onverkort worden toegepast. Daarnaast worden dwingende eisen gesteld aan het renterisicobeheer, het koersrisicobeheer, het kredietrisicobeheer en het valutarisicobeheer. Ten behoeve van het risicobeheer wordt een analyse gegeven van deze risicoaspecten die verbonden zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie binnen de gemeente Drimmelen. Valutarisico’s zijn bij de gemeente Drimmelen niet van toepassing. Deze blijven verder in deze paragraaf dan ook buiten beschouwing. A1. Renterisico’s Renterisico’s worden onderscheiden in het renterisico van de vlottende schuld (rekeningcourant en/of kasgeld) en het renterisico van de vaste schuld (vaste geldleningen). Renterisico vlottende schuld: De wet FIDO verplicht gemeenten om bij aanvang van ieder kwartaal aan de provinciale toezichthouder een overzicht te verstrekken van de liquiditeitspositie. Hierbij wordt vastgesteld of sprake is van een vlottende schuld dan wel een overschot aan vlottende middelen. De aldus bepaalde positie wordt vervolgens getoetst aan de kasgeldlimiet. De kasgeldlimiet is voor onbepaalde tijd vastgesteld op 8,5% van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar. De kasgeldlimiet is ingesteld om het renterisico op korte financiering beperkt te houden. Indien deze limiet in twee opeenvolgende kwartalen wordt overschreden, dient consolidatie plaats te vinden. Bij consolidatie moet gedacht worden aan financiering met langlopende leningen.
116
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De berekening van de limiet op basis van de laatst vastgestelde jaarrekening (2008) is als volgt:
Omschrijving
( bedragen x € 1.000)
Begrotingstotaal m.u.v. functie 980
39.415
1. Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag in een bedrag
8,50% 3.350
2. Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden korten dan 1 jaar Schuld in rekening-courant Gestorte gelden door derden korten dan 1 jaar Overige geldleningen, niet zijnde vaste schuld 3. Vlottende middelen Contante in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar 4. Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld (2) - (3) Toegestane kasgeldlimiet (1) Ruimte (+) c.q. overschrijding (-) (1) - (4)
0 638
-638 3.350 3.988
Per balansdatum 31 december 2008 beschikte de gemeente Drimmelen over een overschot aan vlottende middelen. In het jaar 2009 worden we geconfronteerd met een tekort aan vlottende middelen die gefinancierd wordt met rekening-courant krediet en/of kasgeldleningen. Het tekort fluctueert sterk van circa € 200.000 tot circa € 2.000.000. Ook is per 1 april 2009 een vaste geldlening afgesloten van € 2.500.000 waarvan een gedeelte is uitgeleend aan BMD ter financiering van steigers in de jachthaven te Drimmelen. Verwacht wordt dat de kasgeldlimiet in 2009 niet zal worden overschreden. Renterisico vaste schuld: rente risiconorm Het renterisico bestaat uit ongewenste veranderingen van de resultaten van de gemeente door rentewijzigingen van leningen die in enig jaar aan renteaanpassing onderhevig zijn. De renterisiconorm bedraagt een bij aanvang van het begrotingsjaar op basis van de Wet FIDO gefixeerd percentage van het begrotingstotaal van de gemeente. De restantschuld van de vaste geldleningen waarop in het begrotingsjaar renteherziening van toepassing is mag de renterisiconorm niet overschrijden. Als vaste schuld wordt aangemerkt het restant bedrag van in het verleden opgenomen vaste geldleningen met een looptijd >1 jaar. Het doel is een zodanige spreiding te krijgen in de leningenportefeuille dat renteherzieningen op vaste geldleningen die contractueel worden overeengekomen (veelal na tien jaar), niet in één of enkele jaren samenvallen waardoor voorkomen wordt dat de begroting in belangrijke mate wordt beïnvloed door renteontwikkelingen.
117
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Aan de staat van langlopende geldleningen kunnen voor 2010 de volgende gegevens ontleend: ( bedragen Omschrijving x € 1.000) (exclusief financiering toegelaten instellingen) 1a. Renteherziening op vaste schuld o/g 1b. Renteherziening op vaste schuld u/g 2. Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b)
0 0 0
3a. Nieuwe aangetrokken vaste schuld 3b. Nieuwe verstrekte lange leningen 4. Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)
0 0 0
5. Betaalde aflossingen 6. Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 7. restantschuld vaste geldleningen met renteherziening Renterisiconorm 8. Begrotingstotaal m.u.v. functie 980 9. Het bij Min. Regeling vastgesteld % 10. Werkelijk renterisiconorm Toets renterisiconorm 10. Werkelijk renterisiconorm 7. restantschuld vaste geldleningen met renteherziening 10. Ruimte (+) c.q. overschrijding (-)
745 0 0
48.669 20% 9.734
9.734 0 9.734
Er vinden in 2010 geen contractuele renteaanpassingen binnen de leningenportefeuille van de gemeente Drimmelen plaats. Tevens is de verwachting dat er op korte termijn geen vaste geldleningen aangetrokken behoeven te worden. Het renterisico door renteherziening op bestaande vaste geldleningen is uitermate laag, omdat de gemeente Drimmelen een zeer groot gedeelte van haar bezit gefinancierd heeft met eigen vermogen. De vaste schuld per 31 december 2010 wordt geraamd op minder dan € 6.000.000. Toch betekent een rentestijging bij herziening van 1% in dit geval toch nog € 60.000 extra kosten. De renteherzieningen komen overigens niet gelijktijdig in enig begrotingsjaar voor en door de jaarlijkse aflossing daalt ook het restantbedrag van de vaste schuld waarop een eventuele renteherziening van toepassing is. Resumerend kan gesteld worden dat het renterisico op de vlottende en vaste schuld beperkt is. A2. Kredietrisico’s Het kredietrisico bestaat uit de risico’s op een waardedaling van een vordering tengevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij als gevolg van insolventie en deficit (tekort). Kredietrisico’s worden beperkt door de eisen die de Wet FIDO stelt aan tegenpartijen en producten op de geld- en kapitaalmarkten. In het treasurystatuut zijn daaromtrent strikte uitvoeringsbepalingen opgenomen. Kredietrisico’s kunnen zich op twee manieren manifesteren. Ten eerste is er het risico dat direct wordt gelopen uit hoofde van door de gemeente verstrekte leningen en uitgezette beleggingen. Ten tweede is een kredietrisico aan de orde ten aanzien van verstrekte gemeentegaranties (ook wel borgstellingen genoemd). Dit laatste kan worden omschreven als een indirect kredietrisico. Kredietrisico op leningen en beleggingen De gemeente Drimmelen heeft uit hoofde van haar publieke taak in het verleden leningen verstrekt en beleggingen gerealiseerd. Het kredietrisico hierop is nagenoeg nihil. Kredietrisico ten aanzien van gemeentegaranties (borgstellingen) De gemeente Drimmelen staat jegens geldgevers borg voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen die door organisaties, instellingen of verenigingen zijn
118
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
aangetrokken die activiteiten verzorgen die in het verlengde liggen van de gemeentelijke publieke taak. Deze borgstellingen beperken zich hoofdzakelijk tot de woningbouwverenigingen, sportverenigingen en Biesbosch Marina Drimmelen. Met betrekking tot de borgstellingen aan een groot gedeelte van de woningbouwverenigingen staat de gemeente Drimmelen garant als achtervang op het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Op basis van de jaarrekening 2008 kan het navolgende overzicht worden gegeven. Gewaarborgde geldleningen (bedragen x € 1.000)
Restantbedrag per 31-dec-08
Aflossing 2008
Zorginstellingen Woningbouwverenigingen Sportverenigingen Garantieverleningen op grond van deelnemingen Woningbouwverenigingen onder WSW verband
3.227 5.722 121 10.069 120.409
216 679 10 486 12.624
Totaal
139.548
14.015
Als uitgangspunt hanteert de gemeente Drimmelen het volgende: ‘Geen gemeentegarantie verlenen voor geldleningen die worden aangegaan door derden (stichtingen en verenigingen) met uitzondering van de herfinanciering van reeds bestaande geldleningen waarvoor in het verleden gemeentegarantie is verleend en met uitzondering van geldleningen, aan te gaan door sportverenigingen, alsmede welzijn-zorginstellingen, zulks onder voldoende zekerheid, telkens apart te beoordelen’. Ervan uitgaande dat de borgstelling voor Biesbosch Marina Drimmelen, waarvoor overigens hypothecaire zekerheid is verstrekt, medio 2009 kan worden beëindigd, kan gesteld worden dat het kredietrisico uit hoofde van de borgstellingportefeuille beperkt is. B. Financieringspositie Solvabiliteit Een oordeel over een vermogenspositie kan worden gevormd middels het bepalen van de solvabiliteitsratio. Solvabiliteit kan daarbij worden gedefinieerd als de mate waarin een instelling in staat is aan haar korte- en lange termijn verplichtingen te voldoen. Deze maatstaf kan worden bepaald door de verhouding te bepalen tussen het eigen vermogen (reserves) en het vreemd vermogen (opgenomen financiering). Het spreekt voor zich dat de ratio wordt bepaald aan de hand van het eigen vermogen, omdat dat immers als buffer dient voor het opvangen van eventuele stroppen. Op basis van de laatst vastgestelde jaarrekening kan het navolgende overzicht worden gegeven: Omschrijving
Eigen vermogen Vreemd vermogen Ratio (EV/VV)
Boekwaarde Boekwaarde 31-12-2008 31-12-2007 (bedragen x € 1.000) (bedragen x € 1.000) 36.518 17.261 212%
36.376 16.096 226%
De solvabiliteit is dus uitermate solide.
119
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Financiering vaste activa De waarde van de vaste activa van de gemeente Drimmelen wordt per 1 januari 2010 geraamd op een bedrag van € 59,6 miljoen. Deze zijn gefinancierd door middel van € 38,4 miljoen aan reserves en voorzieningen en € 6,7 miljoen aan vaste geldleningen. Voor het resterende bedrag van € 14,4 miljoen zouden nog een of meer vaste geldleningen afgesloten moeten worden. Hierbij is de kanttekening te plaatsen dat het tempo waarin nieuwe investeringen worden gepleegd doorgaans trager is dan de raming waardoor uiteindelijk toch (nog) geen noodzaak tot aantrekken vast geld bestaat. Renteomslag De renteomslag wordt bij de begroting en bij de jaarrekening berekend aan de hand van: • de rente van langlopende geldleningen; • de rente van kortlopende leningen; • de rente van eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen); • het totaal geïnvesteerd vermogen (boekwaarde per 1 januari). Voor het jaar 2010 is de renteomslag voor de gemeente Drimmelen berekend op 0,53%. Bij de toerekening van rente op investeringen wordt in het jaar 2010 uitgegaan van een vast rentepercentage van 3%. Wanneer de renteomslag lager is dan de marktrente, kan op het moment dat een nieuwe lening moet worden aangetrokken, een dekkingsprobleem ontstaan. Er is dus gekozen voor een vast rentepercentage, zodat het dekkingsprobleem wordt uitgesloten. Het voordelige verschil (administratief) tussen de toerekening van het rentepercentage en de renteomslag voor het jaar 2010 is berekend op € 610.000 en opgenomen als bate in de begroting 2010. Leningenportefeuille Dit onderdeel geeft inzicht in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen leningen. Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat gedurende 2010 geen nieuwe leningen zullen worden aangetrokken. Indien er eventuele financieringsbehoefte bestaat kan daarin worden voorzien door middelen op korte termijn aan te trekken. Mutaties in de leningenportefeuille gedurende 2010: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Stand per 1 januari 2010 Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Rente-aanpassing (oud percentage) Drentelaanpassingen (nieuw percentage) Stand per 31 December 2010
Bedragen
Gemidd. rente
6.720
4,98%
745
5.975
C. Kasbeheer Voorlopig wordt aangenomen dat gedurende 2010 tijdelijk zowel een beperkt tekort als een beperkt overschot aan liquide middelen zal bestaan. Als dit uit oogpunt van rendement wenselijk wordt geacht, wordt een kasgeldlening aangetrokken dan wel belegd in deposito. Voorwaarde hierbij is doorgaans dat het bedrag tenminste € 1 miljoen bedraagt en het tekort c.q. overschot tenminste 3 weken zal blijven bestaan. Afhankelijk van het tempo waarin investeringen worden gedaan kan behoefte bestaan aan een of meerdere vaste geldleningen. Vooralsnog wordt verwacht dat in het begrotingsjaar geen geldleningen aangetrokken dienen te worden.
120
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
D. Debiteuren- en crediteurenbeheer Door enerzijds zo tijdig mogelijk de invordering van debiteuren ter hand te nemen en anderzijds de betaling aan crediteuren op de uiterlijke betalingstermijn te plegen ontstaat ruimte in de beschikbare liquiditeiten die leiden tot een verlaging van rentekosten danwel een verhoging van de rente opbrengsten. Het streven is erop gericht op deze basis tot een optimaal debiteurenen crediteurenbeheer te geraken. E. EMU-saldo Mede ter bevordering van de bewustwording rond het begrip EMU-saldo, met name in slechte tijden, is sedert 2007 in het BBV de verplichting opgenomen om de berekening van het EMUsaldo op te nemen in de gemeentelijke begroting. Voor het Rijk is deze informatie ten behoeve van het begrotingsproces ook erg belangrijk. Berekening EMU-saldo Bedragen x € 1000 1 2 3 4 5
6 a b 7
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de EU en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs) Boekwinst op desinvesteringen in (im)materiële vaste activa op exploitatie Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)
2008 2009 2010 Realisatie Begroting Begroting 516584 2.687 2.621 2.762 2.044 1.372 2.368 4.475 2.555 2.396
8 a b 9
Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord Op de exploitatie verantwoorde boekwinst op verkoop grond Lasten op balanspost voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen 10 Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten 11 Verkoop van effecten: a Gaat u effecten verkopen? ja/nee) nee b Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? Berekend EMU-saldo (1 + 2+ 3 – 4 + 5)
ja nihil -260
nee 2.022
2.734
F. Informatievoorziening De interne informatievoorziening zal bestaan uit: • Financieringsparagraaf bij begroting c.q. jaarrekening; • Het bij raadsbesluit van 26 juni 2008 geactualiseerde treasurystatuut. De externe informatievoorziening zal bestaan uit: • Kwartaalrapportages betreffende de liquiditeitspositie aan de provincie Noord Brabant; • Kwartaalrapportages ten behoeve van berekening van het EMU-saldo aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
121
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§E
Bedrijfsvoering
Algemeen Het wettelijke kader van de § bedrijfsvoering wordt gevormd door het BBV. Hierin wordt aangeven dat de bedrijfsvoeringparagraaf inzicht geeft in de stand van zaken en de beleidsvoornemen ten aanzien van de bedrijfsvoering. Daarnaast schrijft de Gemeentewet doelmatigheidonderzoeken voor en gaat deze in op de rekenkamer. In deze paragraaf worden de volgende taken belicht: A. Personeel en organisatie B. Informatievoorziening en automatisering C. Financiën (inclusief de kerntaken van de gemeente Drimmelen en de werkgroep P&C) D. Huisvesting en facilitaire zaken E. Onderzoeken betreffende rechtmatigheid en doelmatigheid F. Intergemeentelijke samenwerking G. E-dienstverlening H. Investeringen A.
Personeel en organisatie
A1
Personeel
A 1.1 Uitvoering RIE De uitvoering van de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) is een verplichting die voortkomt uit de Arbowet. De kosten die moeten worden gemaakt, zullen zo veel mogelijk ten laste moeten komen van de reguliere budgetten, zoals onderhoud gebouw, veiligheidskleding, Arbo, etc. Indien in incidentele gevallen de kosten niet binnen de bestaande budgetten opgevangen kunnen worden, zal hierover tijdig worden gerapporteerd middels de tussentijdse rapportages. A 1.2
Intergemeentelijke samenwerking HRM-instrumenten (zie onderdeel F).
A 1.3 CAO ontwikkelingen Op het moment van schrijven van deze begroting zijn de resultaten van de CAO onderhandelingen nog ongewis. Zodra de resultaten van de CAO onderhandelingen bekend zijn en de gevolgen daarvan in beeld zijn gebracht zal dit bij de eerstvolgende rapportage vermeld worden A 1.4 Rampenbestrijding In het kader van de rampenbestrijding wordt het gemeentelijk personeel opgeleid. In 2010 zullen, net als in 2009, zowel vanuit de Gemeente Drimmelen, 3 x Oranje (samenwerkingsverband met Geertruidenberg en Oosterhout), als vanuit de Veiligheidsregio Opleidingen, Trainingen en Oefeningen (OTO) aangeboden en/of georganiseerd worden. In 2010 zal in het kader van 3 x Oranje verder vorm gegeven worden aan het totale OTOtraject. De basisopleiding voor nieuw personeel wordt door de Ambtenaar Rampenbestrijding verzorgd. Opleidingen voor cruciale functies in de rampenbestrijding blijven via de externe partijen (opleidingen Veiligheidsregio) lopen. Het oefentraject zal grotendeels door de gemeente (3 x Oranje) in eigen beheer gerealiseerd worden gezien de positieve ervaringen uit 2009. A 1.5 Brandweer De regionalisering van de brandweer is per 1 januari 2010 een feit. Voor het brandweerpersoneel (zowel het vaste personeel als de vrijwilligers) betekent dit dat zij 1 op 1 over gaan naar de nieuwe organisatie. Overigens blijft de vrijwillige brandweer zich bij calamiteiten inzetten voor onze gemeente.
122
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
A2
Organisatie
Binnen de gemeente is aan het begin van dit jaar een doorlopend verbeterprogramma opgestart. Uit een groslijst van potentiële verbeteringen wordt jaarlijks een selectie gemaakt. Een onderdeel in dit programma betrof het opstellen van een missie, visie en kernwaarden voor ons gemeentelijk apparaat. Inmiddels heeft dit geresulteerd in de volgende missie, visie en kernwaarden: Onze missie Wat is het bestaansrecht van de Gemeente Drimmelen? We leveren een adequate dienstverlening aan onze inwoners, bedrijven, toeristen en organisaties gericht op een prettig woon-, werk-, verblijf en leefklimaat. We geven uitvoering aan onze gemeentelijke wettelijke taken. Daarnaast nemen we de regietaken op ons, anticiperen we op ontwikkelingen en geven we uitvoering aan autonome taken. Onze strategische visie Wat is ons ambitieniveau, waar willen we naar toe? Het behouden en daar waar nodig verbeteren van de prettige woon-, werk- en leefomgeving van Drimmelen, passend bij het blauw groene karakter, de schaalgrootte en Drimmelen als middelgrote plattelandsgemeente. We doen dit in samenwerking met onze maatschappelijke partners en wegen continue het algemeen en individueel belang. Drimmelen is een gemeente om trots op te zijn! Welke kernwaarden hanteren we daarbij? We zijn zelf verantwoordelijk: • Afspraak is afspraak • Integraal werken, niet over de schutting gooien • Loyaal en integer zijn naar elkaar en de organisatie • Betrouwbaar zijn • Reële doelen stellen We werken klantgericht • Meedenken over oplossingen en alternatieven • Klanten zijn er extern (burgers, bezoekers, organisaties, bedrijven) en intern (collega’s, college en raad) • Bereikbaar zijn • Duidelijke en tijdige communicatie • Klanten serieus nemen We werken resultaatgericht • Praktisch werken • Gebruik maken van de korte lijnen, informele karakter van onze organisatie • Zaken afmaken en afronden • Denk in alternatieven en scenario’s We werken samen • Integraal werken; verder denken dan eigen rol en afdeling • Feed-back geven • Open en eerlijk zijn • Elkaar respecteren in de eigen rol en persoonlijkheid • Aanspreken op gedrag en houding • Samenwerking met regiogemeenten m.b.t. toekomstige uitdagingen • Hoor en wederhoor in plaats van snel oordelen
123
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
We zijn kostenbewust • Planvorming passend bij de schaal van Drimmelen, “goed is goed” • Budgetbewaking en tijdige signalering overschrijdingen • Projectmatig oppakken van projecten • Ook eigen tijd is geld • Nieuw geld voor oud geld / nieuw beleid alleen als oud beleid vervalt • Denk altijd na over goedkopere alternatieven We hebben plezier in ons werk • Aandacht voor elkaar • Positieve grondhouding • “Lachen is gezond” Komend jaar zal langs een campagneachtige aanpak de missie, visie en kernwaarden in onze organisatie worden geïmplementeerd.
B.
Informatievoorziening en automatisering
Om te kunnen blijven voldoen aan de eisen die gesteld worden aan de informatievoorziening is in het informatiebeleidsplan 2009-2015 (besluitvorming vindt eind 2009 plaats) een informatiearchitectuur beschreven die als toetsingskader gehanteerd wordt bij de verdere ontwikkeling op het gebied van ICT. In 2010 zijn de ICT ontwikkelingen hoofdzakelijk gericht op verbetering van de elektronische dienstverlening in nauwe relatie met de interne bedrijfsvoering. De ICT-instrumenten zijn daarbij ondersteunend aan de elektronische dienstverlening. Zie verder bij onderdeel G. E-dienstverlening. Reguliere vervangingen Naast de betrekkelijk nieuwe ICT ontwikkelingen in het kader van de elektronische dienstverlening wordt in 2010 ook een aantal vervangingen van of aanvullingen op bestaande systemen en software pakketen uitgevoerd, zoals − Vervanging Office 2000 (Kantoorautomatisering) − Vervanging leerling-administratiesysteem − Beveiliging/toegankelijkheid gegevens en informatie − Aansluiting landelijke voorziening (GBA /LV) en terugmeldvoorziening − Vervanging Cipers (Bevolkingsadministratie) − Vervanging beheersystemen (wegen, riool, groen) − Vervanging financieel beleidssysteem (PC cyclus-Gras) (zie ook onderdeel H: investeringen)
C.
Financiën
C1. P&C cyclus Na een intensieve (technische) voorbereiding in 2008 heeft in 2009 de implementatie plaatsgevonden van de digitalisering van de facturen waardoor geen papieren facturen meer door de organisatie worden verwerkt. Tevens kunnen de budgethouders vanaf iedere werkplek altijd deze gescande facturen inzien. De digitalisering heeft dus gezorgd voor een kwaliteitsverbetering van het proces. Na de afronding van het proces digitalisering facturen is gestart met de voorbereidingen t.b.v. de vervanging van de P&Csoftware. Na de votering van het krediet voor vervanging van de P&Csoftware (Voorjaarsnota 2009) zijn een drietal P&C softwarepakketten bekeken en is op basis van prijs en kwaliteit gekozen voor het softwarepakket B&V van Management Systems. De inrichting hiervan en de opleiding van de applicatiebeheerders zal plaatsvinden in het laatste kwartaal van 2009. De definitieve uitrol en opleiding van medewerkers zal plaatsvinden in het eerste kwartaal van 2010 zodat de Voorjaarsnota 2010 al met dit nieuwe pakket kan worden opgesteld. Het jaar 2010 zal een overgangsjaar zijn waarin het cluster Financiën en de budgethouders met het pakket moeten leren omgaan, maar de verwachting is dat op een meer geïntegreerde wijze de P&C-producten kunnen worden opgesteld waardoor de processen sneller kunnen verlopen.
124
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
C2. Kerntaken gemeente Drimmelen Diverse ontwikkelingen dwingt onze gemeente om kritisch naar de eigen (kern)taken te kijken. Genoemd kunnen worden de economische ontwikkelingen (recessie), de gehouden begrotingsscan, waarbij onder andere is gekeken naar de verhouding tussen de uitgaven en de inkomsten (de algemene uitkering) op clusterniveau en de ook voor onze gemeente negatief uitgevallen meicirculaire gemeentefonds. De Kadernota 2010 gaf dan ook een zeer negatief meerjarenperspectief. Structurele maatregelen zijn nodig om een sluitende meerjarenbegroting te krijgen. e In de 2 helft van 2009 is en wordt door de organisatie hard gewerkt aan een document voor het nieuwe gemeentebestuur in 2010. Dit document stelt het nieuwe bestuur in staat om voor de korte en (middel)lange termijn onderbouwde keuzes te maken met betrekking tot het heroverwegen van beleid en/of in het verleden gemaakte keuzes. Dit zal voor het nieuwe bestuur een zware en niet altijd leuke taak worden. Echter dit traject is, gezien ons financieel meerjarenperspectief, onvermijdelijk. Bovendien geeft het kabinet nu al aan dat in de komende jaren de overheid nog meer moet bezuinigen. Dit zal ongetwijfeld ook gevolgen hebben voor de gemeenten. De keuzes die het nieuwe gemeentebestuur mogelijk zal maken, zullen ook mogelijk gevolgen hebben voor onze gemeentelijke organisatie. Enerzijds zal door de organisatie de gemaakte keuzes verder moeten worden uitgewerkt; anderzijds kunnen de gemaakte keuzes (op termijn) gevolgen hebben voor de organisatiestructuur. C3. Werkgroep P&C De raadswerkgroep planning en control heeft een sluimerend bestaan en is tot nu toe in 2009 niet bijeen geweest. In 2010 zal de nieuwe raad besluiten of deze werkgroep een vervolg krijgt of wordt opgeheven. D.
Huisvesting en facilitaire zaken
D1.
Huisvesting
Met de bouw en verbouw van het gemeentehuis is een grote stap gezet naar een betere huisvesting waarbij het nieuwe kantoorconcept (o.a. flexwerken) gestalte heeft gekregen. Dat niet alles in een keer naar wens kon worden gerealiseerd, werd al gauw duidelijk. Het duurt nu eenmaal een paar jaar voordat ´het gebouw zich heeft gesetteld´ en zowel het bestuur als de organisatie zich ´thuisvoelen´. Stapje voor stapje zijn en worden verbeteringen aangebracht. In 2009 is onder andere een leesruimte voor de raad gerealiseerd, zijn er werkplekken bij gekomen en is een buitenzonwering aangebracht. Zaken die nu nog ´op de rol´ liggen, zijn onder andere het verbeteren van de beveiliging van het gemeentehuis (sluitplan) en het verbeteren van de infrastructuur (internetverbindingen) tussen de gemeentelijke locaties (gemeentehuis, gemeentewerf Kerkdijk en milieustraat Zeggelaan). Door deze laatste verbetering zijn de dislocaties aangesloten op het fysieke computernetwerk in het gemeentehuis. Dit heeft zowel voor het computergebruik als voor de telefonie voordelen (snellere verbinding en kosteloos onderling bellen). D2.
Facilitaire zaken
Servicedesk (helpdesk) De facilitaire dienstverlening is nu nog met een ´houtje-touwtje´ constructie opgezet. Aanvragen, (aan-)meldingen, reserveringen, klachten, enzovoort worden nu nog via de mail uitgezet en verwerkt. De facilitaire processen worden doorgelicht en zoals het er nu naar uitziet (oktober 2009) zal in het laatste kwartaal 2009 een applicatie worden aangeschaft ter verbetering van de interne dienstverlening (financiële middelen waren al beschikbaar), zodat de organisatie in 2010 hiervan gebruik kan maken. Documentaire Informatie Voorziening (DIV) De Documentaire Informatie Voorziening (de DIV-groep) is verantwoordelijk voor de toegankelijkheid en betrouwbaarheid van de (formele) informatie die de organisatie gebruikt. De steeds verdergaande digitalisering van documenten heeft grote invloed op de taken en de rol van de DIV-er. Het verzamelen, ordenen en toegankelijk maken van digitale informatie kan niet op dezelfde wijze gebeuren als bij fysieke documenten. Er zal een periode zijn waarbij beide systemen (analoge en digitale documenten) naast elkaar blijven lopen, voordat de archivaris toestemming geeft voor alleen de digitale versie (de zogenaamde substitutie). Wat in 2007 ingang is gezet (uitrol Corsa en aanverwante modules, zoals digitaal verwerken van bestuursdocumenten), is nog steeds een traject met vallen en opstaan. Dit geldt niet alleen
125
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
voor onze gemeente, maar vele gemeenten worstelen hiermee. Daarbij zijn we zeer afhankelijk van de leveranciers van de verschillende modules (zoals van Corsa, Smartdocuments, DMS). Ook in 2010 hopen wij weer een stap verder te zijn in dit traject.
E.
Onderzoeken
E1.
Rechtmatigheid
Volgens artikel 182 Gemeentewet onderzoekt de rekenkamercommissie de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur. De rekenkamercommissie voert ieder jaar 2 onderzoeken uit en legt een onderzoeksplan aan de raad voor. Het onderzoeksplan voor 2010 is nog niet bekend. Tweede helft 2009 onderzoekt de rekenkamercommissie het subsidiebeleid. Voor 2010 staat gepland een groot onderzoek naar de vernieuwbouw van het Gemeentehuis. E2.
Doelmatigheid
Inleiding Op grond van de door de raad op 26 maart 2009 vastgestelde verordening 213a gemeentewet behoort ons college jaarlijks een themagericht onderzoek te laten uitvoeren. Op het terrein van de doelmatigheidsonderzoeken heeft onze gemeente zich aangesloten bij de regionale samenwerking; hetgeen betekent dat onze gemeente participeert in een pool van gekwalificeerde auditoren. Selectie Ten aanzien van de onderwerpselectie is rekening gehouden met het vastgestelde protocol en de input van het managementteam. Naast de in het protocol genoemde criteria heeft ons college zich laten leiden door de volgende uitgangspunten: • Spreiding binnen de organisatie. • Insteek is om een zodanige spreiding en afwisseling van de onderwerpen te bewerkstelligen dat hiermede ook een goede spreiding over de organisatieonderdelen wordt bereikt. • Actualiteit Het onderwerp staat zowel beleidsmatig als bestuurlijk in de belangstelling • Is het onderwerp al eerder onderzocht en kan er een duidelijk leereffect zijn voor de organisatie. Op basis van de genoemde criteria is het thema “Dorpsgericht Werken” in beeld gekomen: Argumentatie Het onderwerp staat zowel beleidsmatig als bestuurlijk in de belangstelling. In het coalitieakkoord “Stabiliteit en Daadkracht in Drimmelen” d.d. 27 november 2008 wordt het “Dorpsgericht Werken” als urgent betitelt. Zowel in het afdelingsplan als in het concernplan 2009 wordt het thema door de afdeling Openbare werken als speerpunt benoemd. In december 2006 heeft de raad haar voorkeur uitgesproken voor het “Dorpsgericht Werken”. Het gevolg hiervan was dat met ingang van 2007 in de buitendienst 4 wijkteams zijn geformeerd en een coördinator wijkgericht werken is aangesteld. In 2008 is het aantal wijkteams teruggebracht naar 3 en steeds 2 dorpskernen als aandachtsgebied. Samenhang brengen in de wijkwensen; regulier onderhoudswerk; het werk van de wijkteams en de activiteiten van de coördinator dorpsgericht werken blijft voortdurend de nodige aandacht vragen. Hierbij is het streven gericht op nog meer efficiency in het werk. Het betreft hier een complexe materie en het college/management vraagt zich dan ook af of uit een 213a onderzoek niet een aantal leereffecten zijn te halen die de doelmatigheid kunnen bevorderen. Doel van het onderzoek • Inzicht te verkrijgen in de mate waarin het proces wijkgericht werken doelmatig plaatsvindt; • Het verkrijgen van aanbevelingen welke de kwaliteit en de doelmatigheid mogelijk kunnen verbeteren Reikwijdte van het onderzoek Welke aspecten wel/niet worden meegenomen in het onderzoek zal in overleg met auditoren en opdrachtgever moeten worden bepaald.
126
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Begroting In de begroting is structureel een bedrag van € 10.000,-- opgenomen voor het uitvoeren van 213a onderzoeken.
F.
Intergemeentelijke samenwerking
Op 30 januari 2007 hebben een 18-tal gemeenten uit West-Brabant, aangevuld met het Zeeuwse Tholen, het bestuursconvenant West-Brabant ondertekend. Kort gezegd komt dit convenant er op neer dat de daarin participerende gemeenten hebben afgesproken dat zij in het belang van West-Brabant en haar burgers op strategische onderwerpen zullen samenwerken. Om in nauwe samenspraak en in goede samenwerking met het provinciaal bestuur te kunnen opereren is op 24 september 2008 een intentieovereenkomst gesloten tussen de 19 gemeenten en Gedeputeerde Staten met als insteek om de realisering van een groot aantal reguliere concrete projecten in alle gemeenten van West-Brabant gestalte te geven. De Strategische Agenda West-Brabant De Strategische Agenda West-Brabant 2008-2011 geeft de ambities weer van de 19 convenantgemeenten. De uitvoering van al deze ambities gebeurt door middel van bestuursopdrachten welke in concept worden vastgesteld door de Bestuurlijke Regiegroep. Vervolgens besluit ieder college van de convenantgemeenten of het al of niet wil participeren in de bestuursopdracht. De volgende bestuursopdrachten zijn inmiddels vastgesteld: • Ruimtelijke visie West-Brabant • Strategische visie duurzaamheid West-Brabant • Communicatie west-Brabant • Economie • Voorzieningen/zorg • Integrale jeugd gezondheidszorg • Bedrijfsvoering • Bereikbaarheid West-Brabant De participatie van de gemeente Drimmelen bestaat uit ambtelijke deelname in de diverse werkgroepen. Deze ambtelijke capaciteit moet worden vrijgemaakt uit de thans beschikbare capaciteit. Investeringsprogramma 1. Majeure projecten Het betreft hier projecten die de gemeentelijke grenzen overstijgen en een meer regionaal karakter hebben. Voorbeelden hiervan zijn: • Maintenance Valley/Aviation Academy • Internationale school • Infrastructuur A4; A58; spoorlijn Utrecht-Breda In de vergadering van Gedeputeerde staten d.d. 30 juni 2009 hebben GS besloten voor de majeure opgaven in West-Brabant een bijdrage van € 50 miljoen te reserveren. 2. Gemeentelijke projecten In het kader van de uitwerking van de intentieovereenkomst is door de West-Brabantse gemeenten een veelheid aan projecten aangemeld om te worden getoetst aan de bestaande provinciale regelingen met de intentie in aanmerking te komen voor subsidiering uit de bestaande reguliere provinciale budgetten. Onze gemeente heeft ook een 10-tal projecten aangemeld. Een greep hieruit: • Revitalisering bedrijventerrein Stuivezand (zie programma 5 Economische Zaken en § Grondbeleid); • Revitalisering haven Lage Zwaluwe zie programma 5 Ec. Zaken, 7 Ruimte en Wonen en Grote Projecten); • Kleine Schans Terheijden (zie programma 5 Ec. Zaken en 7 Ruimte en Wonen); • Centrumplan kern Wagenberg Momenteel worden de eerste contacten met de provincie gelegd om te bezien of voldaan wordt aan de door de provincie gestelde voorwaarden en of subsidiering tot de mogelijkheden behoort.
127
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De toekomst Het bestuursconvenant West-Brabant loopt op 1 januari 2011 af. De BRG is van mening dat de resultaten van de afgelopen jaren hebben aangetoond dat het van belang is om de strategische samenwerking ook na 2010 voort te zetten. Daarom zijn een reeks voorstellen ontwikkeld voor een verder vervolg maar ook voor stroomlijning van de intergemeentelijke samenwerking in West-Brabant, zoals: • de Bestuurlijke vormgeving De BRG denkt aan een bundeling van een aantal gemeenschappelijke regelingen (Convenant, Ses, KCV, DUO, Loopbaancentrum, regiobureau Breda. GGA`s) in een nieuwe regeling. De oude regelingen worden tegelijkertijd opgeheven. Met name voor de strategische opgaven vindt de BRG het wenselijk om het Convenant na de huidige pioniersfase onder te brengen in deze nieuwe gemeenschappelijke regeling. Relevant hierbij is de invloed van de gemeenteraden op minimaal de strategische agenda. • het West-Brabanthuis Doel is hier een efficiëntere inzet van de beschikbare ambtelijke capaciteit door deze te bundelen in een West-Brabanthuis; • de West-Brabantdinsdagmiddag. Het voorstel is hier om vijf keer per jaar via “West-Brabantdinsdagmiddag” de diverse portefeuillehoudersoverleggen te stroomlijnen. Dit bestuurlijk netwerk is het fundament van de West-Brabantse Vergadering. Deze vorm van overleg zal voor de eerste maal plaatsvinden op 8 december a.s. Over bovenvermelde aandachtspunten en het verdere proces van intergemeentelijke samenwerking zowel nu als in de toekomst wil de BRG met de gemeenteraden in gesprek gaan. Regionale samenwerking op het gebied van de bedrijfsvoering Regionale samenwerking op personeelsgebied Bij het ontwikkelen van lokaal beleid op het gebied van HRM-instrumenten zijn belangrijke voordelen te behalen in de samenwerking met de 19 West-Brabantse gemeenten, zoals deze de afgelopen jaren is ontstaan. Op het gebied van arbeidsmarktbeleid gaat het onder andere om het ontwikkelen van regionaal stagebeleid in samenwerking met onderwijsinstellingen, trainee programma, centraal werven van personeel, centrale inkoop van uitzendkrachten en het inrichten van interne en externe pools. Ook het opzetten van interim management en projectenpool door inzet van eigen personeel uit de regio en het gezamenlijk oppakken van strategische personeelsplanning zijn belangrijke onderwerpen in de gezamenlijke aanpak. Regionale samenwerking op ICT-gebied De vier grootste gemeenten binnen het samenwerkingsconvenant hebben het initiatief genomen om te komen tot een samenwerking op het gebied van automatisering en ICT-beleid. Wanneer deze samenwerking gestalte heeft gekregen, dan pas kunnen de ´kleinere´ gemeenten - wanneer zij – aansluiten. Ons College heeft vooralsnog uitgesproken welwillend te staan tegenover een samenwerking op dit gebied, met dien verstande dat dit nieuw te vormen samenwerkingsverband ook rekening houdt met onze betrokken personeelsleden en onze bestaande ICT-componenten (hardware, software) Regionale samenwerking op belastinggebied Ook op belastinggebied nemen de grootste gemeenten binnen onze regio, samen met het waterschap, het initiatief om tot een samenwerkingsverband te komen. Ook hierbij geldt dat ´de kleinere´ gemeenten te zijner tijd kunnen aansluiten. Ons contract met de gemeente Tilburg (v.w.b. de WOZ/OZB/hondenbelasting) loopt ultimo 2011 af. Dit betekent dat wij ruim voor deze datum een besluit moeten (kunnen) nemen hoe en waar wij onze ´belastingcomponent´ onderbrengen. Tot de mogelijkheden behoren een contractverlenging met de gemeente Tilburg, een aansluiting tot stand brengen in het regionale samenwerkingsverband of anderszins. Regionale samenwerking op inkoop- en aanbestedingsgebied De gemeente Drimmelen is aangesloten bij het regionaal Inkoopbureau West-Brabant. Dit bureau verzorgt zo veel mogelijk onze inkoop- en aanbestedingstrajecten, waarbij kennisniveau, schaalvergroting en kostenbesparing belangrijke uitgangspunten zijn. Dit bureau is daardoor mede gesprekspartner in de samenwerkingsmogelijkheden van de regio.
128
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De gemeente Breda speelt hierin een voortrekkersrol. Vooralsnog is het traject om te komen tot een verdergaande samenwerking een moeizaam pad. G.
E-dienstverlening
Burgers en bedrijven vragen om een overheid die snel, efficiënt en klantgericht werkt en niet steeds naar de bekende weg vraagt; dus betere dienstverlening met minder administratieve lasten. Om dat te bereiken moeten overheden (nog) meer samenwerken, hun bedrijfsvoering en gegevenshuishouding op elkaar afstemmen en aansluiten op reeds ontwikkelde en nog te ontwikkelen basisvoorzieningen. Vanuit de rijksoverheid worden veel landelijke initiatieven ontwikkeld en wetgeving geformuleerd om deze (elektronische) dienstverlening vanuit de overheid naar burgers en bedrijven te verbeteren. Veel van deze initiatieven en wetgeving moet tussen 2009 en 2012 worden uitgevoerd door de gemeenten. Met de recente komst van het Nationaal UitvoeringsProgramma dienstverlening en e-overheid, kortweg NUP genoemd, wil het kabinet met gemeenten afspreken dat in 2011 de noodzakelijke basisvoorzieningen voor de e-overheid zijn gerealiseerd. Zo is de gemeente Drimmelen de komende jaren op basis van wet- en regelgeving verplicht om bijvoorbeeld de omgevingsvergunning (Wabo) uit te voeren, digitale 1 bestemmingsplannen te publiceren (DURP) en de basisadministratie van personen (GBA) en adressen en gebouwen (BAG) verplicht te gebruiken. (Inmiddels is daaraan de basisadministratie WOZ toegevoegd). De uiteindelijke doelstelling of de uitdaging van de gemeente Drimmelen is: het verbeteren van de dienstverlening èn het verbeteren van de effectiviteit en efficiency van de gemeente Drimmelen. De informatieronde op 3 juni 2009 stond o.a. in het teken van de e-dienstverlening. De raad is toen geïnformeerd over de stand van zaken en over de noodzaak om e.e.a. de komende jaren in gang te zetten en te financieren. De raad heeft op 2 juli 2009 middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van e-dienstverlening vanaf 2009 in de vorm van een krediet, een bestemmingsreserve en structurele exploitatielasten (e.e.a. is uitvoerig verwoord in de Voorjaarsnota 2009, § bedrijfsvoering, nieuw beleid 2009, wettelijke/autonome taken, onderdeel b; pagina’s 59-61). Uiteraard kan niet alles tegelijkertijd worden gerealiseerd. Daarom worden de belangrijkste thema’s voor 2010 genoemd met de hieraan gerelateerde onderwerpen. 1. Dienstverlening Elektronische dienstverlening vormt een belangrijk onderdeel van het dienstverleningsspectrum van onze organisatie. In onze gemeente staat deze dienstverlening nadrukkelijk in de belangstelling en wordt in toenemende mate de behoefte gevoeld aan een midoffice-achtige oplossing voor de (ont)koppeling van front- en backoffice. Het midoffice-concept is geschikt om als hulpmiddel in te zetten voor het kantelen van de frontoffice naar een klantgeoriënteerde organisatie en het ontsluiten van de productgeoriënteerde backoffice en zijn automatiseringssystemen. De midoffice vormt een randvoorwaarde om invulling te kunnen geven aan de ambities van de gemeente op het gebied van (verbetering van) de dienstverlening en bijvoorbeeld ook de inrichting van het concept van een Klantcontactcentrum (KCC). Een midoffice zorgt in essentie er voor dat er altijd antwoord kan worden gegeven op de vraag hoe het staat met ‘de zaak’, ongeacht welke combinatie van kanalen bij de communicatie met de burger wordt gekozen. Het is daarmee dus de basis voor Antwoord©. In het kader van de uitwerking van het realisatieplan van EGEM-I (uitwerking van elektronische dienstverlening) zijn inmiddels diverse projecten opgestart die in 2010 verder worden uitgewerkt: − BAG fase II − Doorontwikkeling website − Deregulering APV − Omgevingsvergunning WABO − Werkprocessen − WRO / DURP / RO-online − Antwoord voor bedrijven − Antwoord voor burgers − Ontwikkeling en invoering Mid-office
1
Een basisregistratie wordt gekarakteriseerd als: een door de overheid officieel als zodanig aangewezen registratie met daarin gegevens, die in principe verplicht en zonder nader onderzoek gebruikt worden bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken.
129
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
2. Basisregistraties Gegevens die al geregistreerd staan, zoals naam, adres en vestigingsplaats binnen de overheid worden gedeeld voor gezamenlijk gebruik. Bij het delen van de gegevens moet de privacy gewaarborgd zijn. Om de gegevens te kunnen delen wordt het zogenaamde stelsel van basisregistraties opgezet door de overheid. Dit stelsel van basisregistraties maakt het mogelijk gegevens eenmalig in te winnen en op meerdere plaatsen binnen de overheid te gebruiken. Overheden worden in de toekomst verplicht gebruik te maken van deze gegevens. Ook de WOZ administratie is toegevoegd aan de basisregistraties en valt ook onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. 3. Digitalisering Documentenstroom Digitalisering documenten zal 2010 verder worden doorontwikkeld. Hierbij wordt rekening gehouden met de richtlijnen van het documentair structuurplan, de archiefwetgeving, de voortgang in ontwikkeling van andere "projecten" en de beschikbare capaciteit op de afdelingen. Het accent van documentbeheer wordt verlegd naar het Document Management Systeem (CORSA) waarmee de terugvindbaarheid en de controle op afdoening een verbeterslag zal ondergaan. Alle relevante documenten worden geregistreerd in het DMS. Ook het E-mailberichtenverkeer zal hierbij worden betrokken. Naast deze ontwikkeling worden dit jaar een aantal belangrijke processen, waarin documentbeheer een belangrijke rol inneemt, voorzien van een automatische afhandelingsmethode (workflow). Het proces van de bestuurlijke besluitvorming wordt in 2010 in gebruik genomen. 4. Procesmanagement Onze gemeente wil meer aandacht geven aan en/of verbeteren van het procesgericht werken. In 2009 zijn de processen beschreven van een 5-tal knelpunten zijnde: − BAG (wet voor de Basis Administratie voor Adressen en Gebouwen) − WABO (wet algemene bepalingen omgevingsrecht) − WMO (wet maatschappelijke ondersteuning) − Planning & Controlcyclus − Meldpunt Met het beschrijven van deze processen en de inrichting van de beheerorganisatie zijn we er uiteraard niet want er zijn nog een behoorlijk aantal processen, dat in beeld gebracht moet worden. Daarnaast zijn nog een 25- tal generieke werkprocessen beschikbaar die in 2010 gemeentespecifiek zullen worden gemaakt. Hiervoor is een actieplan generieke processen, met bijbehorende planning, opgesteld dat de komende periode samen met proceseigenaar, procesmanager en betrokken medewerkers zal worden opgepakt. H.
Investeringen 2010
Automatisering & Informatisering Vervanging hardware Vervanging software Tractie En Gereedschappen Vrachtwagen Bus dubbelcabine Bus dubbelcabine met laadkraan Bus enkelcabine Bestelautos Aanhangwagen (2 stuks) Overige Totaal verv. investeringen Totaal investeringen
59.779 108.322
Begroting 2011
154.929 241.750
2012
76.432 230.816
2013
46.061 98.198
138.034 31.645 80.988 31.645 22.472
151.853 1.265
9.165 22.104 337.404
482.441
307.248
378.365
337.404
482.441
307.248
378.365
Toelichting investeringen 2010 Vervanging hardware Laptop raad:
130
Bij de gemeente Drimmelen is het gebruikelijk, dat raadsleden de beschikking krijgen over een laptop of een vergoeding ontvangen voor het gebruik van eigen pc. In 2010 vindt de verkiezing van een nieuwe raad plaats, vandaar dat gelden voor deze voorziening gereserveerd zijn.
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Dell poweredge 1800: Dell powervault 132 T:
hierop draait software voor het maken van backup tape-unit voor het maken van backups, welke buiten de serverruimte en/of gebouw bewaard worden.
HP Proliant DL 385 G1: HP Proliant ML 350:
server voor het pakket Corsa (DMS) 2 servers voor het maken van een VPN-verbinding (beveiligde verbinding van buiten naar het gemeentehuis) RIS-server (raadsinformatie).
HP Proliant ML 370:
Vervanging software Gegevensmagazijn /gegevensmakelaar Tot op heden werd voor centrale gegevensopslag en distributie gebruik gemaakt van de applicatie Basisregistratie (BRS) van Pinkroccade. O.a. voor uitvoering van de wettelijke taken in het kader van invoering authentieke registraties adressen en gebouwen (BAG) heeft de gemeente software nodig. De bestaande BRS-software is niet meer in staat om te voldoen aan de eisen die momenteel gesteld worden aan gegevensdistributie en opslag m.b.t. authentieke basisregistraties. Deze moet worden vervangen om aan de wettelijke eisen van de uitwisseling van authentieke gegevens met andere overheden en derden te kunnen voldoen. CMS (sitemanager 3 VIP-totaal) In 2010 zou volgens de gebruikelijke afschrijvingstermijnen CMS vervangen worden. Omdat de Website nog goed voldoet en hierop nog volop ontwikkeling plaats vindt zal deze niet in zijn geheel worden vervangen maar op onderdelen worden uitgebreid. M.n. verbeteringen op het gebied van digitale dienstverlening: zoals bijvoorbeeld uitbreiding van het aantal digitaal aan te vragen produkten en de afhandeling hiervan. Het in het investeringsplan opgenomen bedrag voor vervanging zal hiervoor worden ingezet. Met deze ontwikkeling kan de levenscyclus van de bestaande webtechnologie met vijf jaar worden verlengd en wordt derhalve algehele vervanging pas over vijf jaar heroverwogen. Vrachtwagen Het vervangen van de vrachtwagen,deze wordt gebruik voor het aan en afvoeren van onze afval stoffen die vrij komen uit de openbare ruimte, milieustraat en wordt ook ingezet voor de gladheidbestrijding. De vrachtwagen is nu ruim 7 jaar oud gezien de staat en de als maar hogere onderhoudskosten aan de vrachtwagen, afzetsysteem en laadkraan en mogelijk op termijn een revisiebeurt van de laadkraan zouden we deze vrachtwagen in 2010 vervangen. Aanhangwagen (2 stuks) Het vervangen van 2 aanhangwagens, deze worden veelvuldig gebruikt in het wijk werk om het vrij komend afval uit de buitenruimte af te voeren naar de gemeente werf. De aanhangers zijn ruim 10 jaar oud en nog wel in redelijke staat. De afschrijving vind plaats in 10 jaar. Dat is een redelijke termijn maar om de hoger onderhoudskosten voor te zijn en de komende verplichten keuringen voor aanhangwagens zouden we deze aanhangwagen willen vervangen in 2010. Overige (tractie en gereedschappen) Het vervangen van de hakselaar, deze wordt veelvuldig gebruikt voor het versnipperen van snoeihout van de bomen in de buitenruimte . Deze machine is ruim 12 jaar oud. Gezien de staat van de hakselaar en de hoge onderhoudskosten en op termijn een revisie van de gehele machine en Arbo regelgeving zouden we deze machine in 2010 willen vervangen. Een aanhangkar voor achter de tractor dient vervangen te worden. Deze kar wordt gebruikt voor het grove werk in de buitenruimten en in het najaar voor het blad zuigen. Deze kar is ruim 20 jaar oud en nodig aan vervanging toe. Opknappen van de kar is geen optie gezien de leeftijd en de algehele staat. Daarom willen we voor stellen om deze kar te vervangen in 2010.
131
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§F
Verbonden partijen
Inleiding De § verbonden partijen geeft inzicht in de relaties en verbindingen van de gemeente met verbonden partijen. Van een verbonden partij is sprake wanneer bestuurlijke invloed wordt uitgeoefend en er financiële belangen mee gemoeid zijn. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan een zetel hebben in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld en dat bij financiële problemen de gemeente aangesproken kan worden. Concreet gaat het om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Doel verbonden partijen Een gemeente kan bepaalde (wettelijke) taken zelf uitvoeren of de uitvoering regelen via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten, omdat ze te klein is om deze taken zelf efficiënt en effectief uit te kunnen voeren of omdat het wettelijk verplicht is. De gemeente houdt wel de eindverantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds overeenkomen met die van de gemeente en/of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Een tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan lopen. De gemeente zal steeds moeten afwegen welke aanpak de beste garantie geeft dat de taak wordt uitgevoerd op een manier die de gemeente voor ogen heeft. De gemeente moet ook afwegen op welke manier de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel toezicht, heeft op het uitvoeren van een taak. Wettelijk kader Het besluit Comptabiliteitsvoorschriften 1995 is, onder andere vanwege de Wet Dualisering Gemeentebestuur vervangen door het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (17 januari 2003). Aangegeven wordt dat een § ‘Verbonden partijen‘ onderdeel is van de programmabegroting. De paragraaf is gewenst vanwege de bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en risico’s die worden veroorzaakt door deelname aan derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële belang heeft in deze rechtspersonen. Als gevolg van de bovenstaande voorschriften is door de raad in februari 2009 de ‘Financiële verordening gemeente Drimmelen’ vastgesteld conform artikel 212 van de gemeentewet. Artikel 21 van de verordening luidt: In de begroting en de jaarstukken wordt in de § verbonden partijen in elk geval ingegaan op nieuwe verbonden partijen, het beëindigen van bestaande verbonden partijen, het wijzigen van bestaande verbonden partijen en eventuele problemen bij bestaande verbonden partijen. Beleid ten aanzien van verbonden partijen In de raadsvergadering van 2 oktober 2003 heeft de raad een opiniërend debat gehouden inzake de beleidsnota Verbonden Partijen. De raad heeft deze nota omarmd als een richtinggevend instrument. Doel van de nota is: • verbetering van de afstemming tussen en met de diverse belanghebbende externe partijen; • bezien hoe de (interne) gemeentelijke organisatie beter kan worden afgestemd op de informatieverstrekking vanuit de externe partijen; • verbetering van de financiële beheersbaarheid; • tijdige informatie over ongewenste beleidsmatige en vooral financiële risico’s.
132
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
In de raadsvergadering van 3 maart 2005 zijn door de raad de financiële kaders t.b.v. gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. Bij deze financiële kaders is aansluiting gezocht met de systematiek van het gemeentefonds. Hierbij zijn de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen gekoppeld aan de ontwikkelingen van het accres van het gemeentefonds. Hiermede is een koppeling gelegd naar een onafhankelijke parameter en vindt geen bemoeienis plaats met de bedrijfsvoering van de samenwerkingsverbanden. Overzicht verbonden partijen Onze gemeente heeft met veel participanten een relatie die onder de verbonden partijen gerekend kunnen worden. In dit kader beperken wij ons in deze rapportage tot die partijen waarbij sprake is van een aanmerkelijk financieel en bestuurlijk belang. De belangrijkste verbonden partijen voor onze gemeente zijn: • Veiligheidsregio • Openbare Gezondheidszorg West-Brabant • Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord • Werkvoorzieningschap Werk Voor Allen • Recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch • Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant • Milieu en Afval Regio Breda • Kleinschalig collectief vervoer Voorts neemt de gemeente deel in het maatschappelijk kapitaal (aandelen) van: Deelneming N.V. Brabant Water Bank Nederlandse Gemeenten Beheermaatschappij Jachthaven Drimmelen B.V. Intergas Holding B.V.
Belang Nominaal bedrag Drimmelen (%) 31/12/2008 1,3 € 120.251,76 0,065 € 82.646,99 90 € 477.194,90 6,7 € 125.245,32
Hieronder zijn de belangrijkste ontwikkelingen in 2010 van de deelnemingen van de gemeente Drimmelen genoemd. N.V. Brabant Water Is ontstaan uit een fusie in 2002 tussen de waterleidingbedrijven West Noord-Brabant en Oost Brabant, heeft in 2008 geen dividend uitgekeerd en keert vooralsnog ook in de toekomst geen dividend uit. Bank Nederlandse Gemeenten Het dividend van de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten was jarenlang stabiel. Mede door de kredietcrisis is een voorzien extra dividend medio 2009 niet uitgekeerd en is het dividend per aandeel over 2008 ten opzichte van 2007 verlaagd van € 1,75 naar € 1,42. Voor 2010 wordt rekening gehouden met het laatst vastgestelde dividend per aandeel (2008). Beheersmaatschappij Jachthaven Drimmelen B.V. De Beheersmaatschappij Jachthaven Drimmelen B.V. keert jaarlijks een vast bedrag uit van € 24.504. Op 26 juni 2008 heeft de raad van de gemeente Drimmelen besloten tot het verlenen van een mandaat aan het college om de onderhandelingen aan te gaan om tot enige vorm van verkoop van de gemeentelijk aandelen in de Beheersmaatschappij te komen. De gemeente loopt ook een risico. Zie daarvoor § weerstandsvermogen, onder risico's, onderdeel d. Intergas Holding B.V. Onze gemeente bezit momenteel 1.380 aandelen in Intergas Holding B.V. Het dividend is afhankelijk gesteld van het bedrijfsresultaat. Eind november 2008 is de gemeente als aandeelhouder geïnformeerd over het feit dat de huidige verzekeraar (had AAA rating) van Intergas in financiële problemen is geraakt waardoor de investeerder m.b.t. de Cross Lease overeenkomst aanvullende zekerheden verlangt. Onderhandelingen voor aanvullende zekerheden lopen. Door de bank worden aanvullende eisen gesteld aan Intergas. Eén daarvan is dat de komende jaren de solvabiliteit omhoog moet naar meer dan 30% (medio 2008 11,0%) Dit betekent dat Intergas zeker de komende vier à vijf jaar geen dividend mag uitkeren. Daarom wordt de dividenduitkering voor 2010 tm 2013 geraamd op nihil.
133
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De belangrijkste participaties op een rij: Veiligheidsregio Vestigingsplaats Tilburg De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Per 1 januari 2005 is de gemeenschappelijke regeling “Veiligheidsregio Midden - en West Brabant” in werking getreden. Een samenwerkingsverband tussen de brandweerregio Midden en West Brabant, de GHOR-organisatie en de Gemeenschappelijke meldkamer (GMK). Het doel van Veiligheidsregio is het bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van de werkzaamheden, bedoeld in artikel 1, zesde lid van de Brandweerwet 1985 en voorts het bevorderen van een goede hulpverlening bij ongevallen en rampen. Door de fusie van de drie voormalige brandweerregio’s is per 1 januari 2005 sprake van een regionale brandweer Midden - en West Brabant die territoriaal congruent is met de politieregio Midden - en West Brabant. Relatie met programma en doelstellingen De ontwikkelingen in de Veiligheidsregio dragen mede bij aan de hoofddoelstelling van het programma Veiligheid genoemd in de programmabegroting; het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel. Met name waar het de subdoelstelling betreft waarin staat vermeld de politieen brandweerkorpsen op voldoende sterkte te houden, voldoende geoefend te blijven en zoveel mogelijk te komen tot regionale samenwerking. Bestuurlijk belang De burgemeester vertegenwoordigt de gemeente in het AB van de Veiligheidsregio. In het AB zitten de portefeuillehouders van de 26 deelnemende gemeenten. Financieel belang en risico De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage per inwoner. Voor 2010 is de inwonerbijdrage voor de brandweer € 5,063; voor de GHOR € 1,335, voor de GMK € 1,078 (excl. randapparatuur C2000 ad € 26.702,00 en excl. Intekentaken) en voor de Organisatie Gemeenten € 0,625. Totaal voor de Veiligheidsregio bedraagt de bijdrage per inwoner € 8,10. In totaal betekent dit een bijdrage van de gemeente Drimmelen aan de Veiligheidsregio MWB van € 242.408. Hierbij is een prijsindex gehanteerd van 2,75%. De Veiligheidsregio bevindt zich op dit moment in een doorontwikkel fase van integratie van organisatieonderdelen, bestaande culturen en bijbehorende producten. De regionalisering van de brandweer, de implementatie van de basisvereisten crisisbeheersing zoals vastgelegd in het met het ministerie van BZK afgesloten convenant en de uitwerking van de toekomstvisie VR MWB ( in de vorm van een nieuw beleidsplan VR MWB 2010-2012, waarbij o.a. zal worden uitgegaan van één concern, één werkgever, met één rechtspositie voor de Brandweer, de GHOR, de GMK, Organisatieonderdeel gemeenten en de concernstaf VR) ) zullen grote financiële consequenties hebben. Dit grote verandertraject betekent een forse investering in mensen en middelen. Op voorhand is op dit moment niet de overzien wat de financiële consequenties zullen gaan zijn. Dit brengt een risico voor komende jaren met zich mee. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen
31-12-2008 € 2.827.503 31-12-2008 € 6.027.848
31-12-2009 € 1.385.176 31-12-2009 € 5.954.538
De geraamde vermogenspositie is op basis van de begroting 2010 en exclusief het vreemde vermogen dat zal moeten worden aangetrokken om per 1 januari de activa van de verschillende brandweerkorpsen over te nemen in het kader van de regionalisering van het beheer van de brandweer. Resultaat verbonden partij Resultaat 2008 verbonden partij € 286.327 batig voor bestemming Ontwikkelingen Op 26 maart 2009 heeft het AB ingestemd met de ontwerpbegroting 2010. Nieuw beleid waarbij het met name gaat om de implementatie van de eisen van het convenant met BZK, de uitwerking van de toekomstvisie VRMWB en de aanvullende kaders voor de doorontwikkeling van de brandweer - wordt later separaat in procedure gebracht gekoppeld aan de wijziging van de begroting 2010 (staat gepland voor besluitvorming in het AB van 12 november as). De
134
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
kaders die het AB VR heeft gesteld hebben als kernpunt dat in de begroting 2010 alleen autonome ontwikkelingen worden meegenomen en geen nieuw beleid. De bijdrage per inwoner is dus niet verhoogd m.u.v. inflatie. Openbare Gezondheidszorg West-Brabant Vestigingsplaats Breda De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd De Openbare gezondheidszorg West-Brabant heeft als doel het inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en de door de deelnemende gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare gezondheidszorg. Het samenwerkingsverband omvat de volgende activiteiten: • Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst West-Brabant (GGD) • Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie bij Ongevallen en Rampen (GHOR) Relatie met programma en doelstellingen Programma Zorg. De gemeente Drimmelen heeft de zorg voor kwetsbare inwoners die onvoldoende in staat zijn om zelfredzaam te opereren, o.a. gezondheid of leefomstandigheden. De gemeentelijke taken richten zich op uitvoering van o.a. collectieve preventieve gezondheidszorg. Bestuurlijk belang Wethouder Krook vertegenwoordigt de gemeente in het Algemeen Bestuur van de Openbare Gezondheidszorg West-Brabant. Financieel belang en risico De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage per inwoner. Voor 2010 is de totale inwonerbijdrage voor de GGD vastgesteld op een bedrag van € 500.354, inclusief beleidsintensivering, uitbreiding inspectie kindercentra en lokale activiteiten. Het bedrag van € 500.354 is gebaseerd op een bijdrage van € 17,827 per inwoner uitgaande van 26.620 inwoners. Het bedrag is exclusief de jaarlijkse bijdrage voor de invoering van het EKD (Zie onder Elektronisch kinddossier). Elektronisch kinddossier (EKD) Voor de jaren 2009 en volgende rekening gehouden te worden met een structurele bijdrage van € 48.000 per jaar voor invoering van het EKD. Voor de invoering van het EKD zijn door de rijksoverheid via het gemeentefonds specifieke middelen beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn echter niet toereikend ter dekking van de totale kosten EKD. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen
01-01-2008 € 432.400 01-01-2008 € 19.379.000
31-12-2008 € -784.186 31-12-2008 € 23.913.000
Resultaat verbonden partij Resultaat 2008 verbonden partij € 222.000. Ontwikkelingen In de vergadering van 25 juni 2009 heeft de gemeenteraad kennis genomen van de Ontwerpbegroting 2010 en de daarin opgenomen taakuitbreiding c.q. intensivering voor de jaren 2010 t/m 2012, waardoor er jaarlijks sprake is van een structurele aanvullende financiering door de gemeenten. De gemeenteraad heeft besloten om niet in te stemmen met de voorgenomen taakuitbreiding en beleidsintensivering, omdat het gemeentelijk budget niet toereikend is om gefaseerd toe te groeien naar een minimaal niveau van dienstverlening in de komen. Ook heeft de gemeenteraad bezwaar gemaakt tegen de voorgestelde indexering van de gemeentelijke bijdrage met 3,18%. Het hiergenoemde percentage is nadrukkelijk hoger dan het gemeentelijk uitgangspunt. De gemeenteraad huldigt het standpunt dat deze lijn in navolging van rijksbeleid ook aangehouden moet worden naar o.a. Gemeenschappelijke regelingen.
135
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord Vestigingsplaats ’s-Hertogenbosch De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Op 26 mei 2005 heeft de gemeenteraad ingestemd met de nieuwe gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord. De gemeenschappelijke regeling werd met ingang van 1 november 2005 gerealiseerd. Hoewel de nieuwe Gemeenschappelijke regeling één organisatie is, bestaat deze uit twee aparte RAV’s, op schaal van de gelijknamige veiligheidsregio’s: RAV Midden/West-Brabant en RAV Brabant Noord. De regeling is gebaseerd op de Wet gemeenschappelijke regelingen en op de Gemeentewet. De GR RAV Brabant Midden-West-Noord heeft tot doel het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg. Zij tracht dit doel te bereiken met alle wettelijke toegestane middelen, die daaraan een bijdrage kunnen leveren. De GR RAV Brabant Midden-West-Noord heeft tot taak: • Het instellen en instandhouden van een Regionale Ambulancevoorziening ten behoeve van het werkgebied West- en Midden-Brabant en Brabant-Noord; • Het instandhouden van een meldkamer ambulancezorg ten behoeve van het werkgebied Midden-en West-Brabant en Brabant-Noord; • Het vaststellen en (doen) uitvoeren van het Regionaal Ambulance Plan van de regio’s Midden-en West-Brabant en Brabant-Noord; • Het (doen) leveren van een bijdrage aan de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen ten behoeve van de Veiligheidsregio Midden-en WestBrabant en de Hulpverleningsdienst Brabant-Noord. Relatie met programma en doelstellingen De programma’s Zorg en Veiligheid; een goed functionerende RAV dient de hoofddoelstelling van dit programma: het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel. Tevens is het verweven in het programma Zorg. Bestuurlijk belang Wethouder Krook vertegenwoordigt de gemeente in het Algemeen Bestuur van GR RAV Brabant Midden-West-Noord. Financieel belang en risico Evenals in voorgaande jaren vraagt RAV ook voor 2010 een gemeentelijke bijdrage voor de meerkosten van de meldkamer, meerkosten publieke organisatie en kosten C 2000. Voor Drimmelen gaat het om de volgende bedragen: € 3.194 meerkosten gemeenschappelijke meldkamer € 2.955 kosten C2000 € 4.446 meerkosten publieke organisatie € 10.595 Een bijdrage als hier gevraagd past binnen het bestaande beleid van de gemeente. In de gemeentebegroting 2009 was voor dit onderdeel een bijdrage opgenomen van € 10.417. Daarnaast betaalt de gemeente een bij wijze van voorfinanciering een bijdrage in de kosten verbonden aan de regeling bezwarende beroepen van € 24.482. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen
01-01-2008 € 771.352 01-01-2007 € 17.524.472
Resultaat verbonden partij Resultaat 2008 voor bestemming € 3.026.218 batig
136
31-12-2007 € 3.797.570 31-12-2007 € 23.028.103
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Ontwikkelingen Begin 2008 heeft College van Beroep voor het Bedrijfsleven uitspraak gedaan inzake beslissing van de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) om FLO kosten vanaf 2005 niet langer te vergoeden. De uitspraak houdt in, dat de Nza de kosten aan de publieke ambulancediensten moet vergoeden. Naar aanleiding hiervan heeft de Nza medio 2008 besloten om 60% van de berekende kosten betaalbaar te stellen. Door de publieke diensten is hiertegen bezwaar gemaakt, omdat ze conform de rechtelijke uitspraak 100% van vergoeding willen ontvangen. In verband met onduidelijkheid over de hoogte van de vergoeding stelt het Dagelijks Bestuur voor om op basis van de huidige overgangsregeling voor 5 jaar (2009 t/m 2013) een vast bedrag van € 0,92 (exclusief index) ter voorfinanciering op te nemen. Hiermee wordt de door het Algemeen Bestuur in 2007 vastgestelde voorfinanciering verlaagd van € 2,02 tot € 0,92 p.i. met ingang van 2009. In de gemeentebegroting 2009 is rekening gehouden met een voorfinanciering van € 53.677 (op basis van € 2,02 p.i.). In 2010 gaat het om een bedrag van € 0,94 per inwoner inclusief BTW, voor Drimmelen een bedrag van € 25.023. Per saldo gaat het hierbij om een gunstige afwijking ten opzichte van de meerjarenafspraak in begroting. De gemeenteraad heeft niet ingestemd met een indexering van 1,5% voor 2010. De gemeente gaat uit van een maximale accres voor lonen en salarissen van 1,5 % en voor overige kosten van 0,5 % op basis van de prognoses van het Centraal Planbureau. Het uiteindelijke percentage 2010 wordt derhalve maximaal 1,15% ((0,65 x 1,5) + 0,35 x 0,5).
Wij zijn van mening, dat de gemeenten in navolging van het rijksbeleid deze lijn moeten aanhouden naar onder andere de Gemeenschappelijke regelingen. Wij vinden het principe ’’Samen trap op, samen trap af” het enige juiste uitgangspunt voor de gemeentebegroting en zouden dat ook willen toepassen op alle gemeenschappelijke regelingen. Werkvoorzieningschap Aanvullend werk Voor Allen (WAVA) Vestigingsplaats Oosterhout De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Het doel van het werkvoorzieningschap is het uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) in het rechtsgebied van de Gemeenschappelijke Regeling (GR) door op een zo doelmatig mogelijke wijze de taken en bevoegdheden op het terrein van de gesubsidieerde arbeid en de arbeidsreïntegratie te behartigen. Het werkvoorzieningschap heeft voor de uitvoering van haar taken de werkmaatschappij !GO BV opgericht. Deze werkmaatschappij is onderdeel van WAVA Beheermaatschappij BV. De GR WAVA is de enige aandeelhouder van deze beheermaatschappij en kan zo sturing aan het gehele proces geven. De belangrijkste taak van de GR is toe te zien op een juiste uitvoering van de WSW. Hiertoe is met !GO een overeenkomst afgesloten (incl. verhuur onroerend goed en detachering personeel). Relatie met programma en doelstellingen De hoofddoelstelling van het programma Zorg is, dat de gemeente wil bevorderen dat ook kwetsbare groepen mee blijven doen aan de samenleving en wil voorkomen dat mensen in een kwetsbare positie terechtkomen. Onderdeel van deze hoofddoelstelling is de inzet van werkgelegenheidsmaatregelen, arbeidsreïntegratie en de invulling van de wettelijke taak op grond van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). De GR WAVA is in regionaal verband in het leven geroepen om de gemeentelijke zorgplicht WSW en de reïntegratieplicht te kunnen vervullen. Bestuurlijk belang De gemeente heeft formeel één vertegenwoordiger, te weten wethouder Vos in het Algemeen Bestuur (AB) van WAVA. In dit AB zitten de portefeuillehouders van de zes deelnemende gemeenten. In het kader van de nieuwe juridische structuur van WAVA zijn twee vertegenwoordigers vanuit het college van B&W van iedere gemeente in het bestuur van WAVA vertegenwoordigd te weten 1 in het DB = thans wethouder Vos en 1 in het AB = thans wethouder Van Meggelen. De gemeenteraad heeft op 13 december 2007 met deze statutenwijziging ingestemd. Daarnaast hebben m.u.v. van de gemeente Geertruidenberg de overige 4 WAVA-gemeenten eveneens ingestemd met de nieuwe juridische structuur. Bestuurlijk wordt er door WAVA en de 5 instemmende gemeenten al gehandeld en vergaderd conform deze nieuwe statuten. Tot slot: een kleine tekstuele aanpassing van bedoelde concept statuten moet nog formeel geaccordeerd worden.
137
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Financieel belang en risico De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage per geplaatste WSW-er plus een bijdrage in het exploitatietekort. Voor 2010 is deze bijdrage in totaal geraamd op € 173.000,- gebaseerd op € 2.250 per plaatsing. De bijdrage 2009 was geraamd op € 201.310. De (meerjaren)begroting 2010 is realistisch van opzet, echter op het moment van samenstellen van deze begroting is het nog onduidelijk in hoeverre de resultaten blijvend worden beïnvloed door de crisis. Het begrote bedrijfsresultaat 2010, na gemeentelijke bijdrage en na verwerking van de resultaten van de deelnemingen van de Gemeenschappelijke Regeling WAVA, bedraagt € 20.250,-- positief. Deze tendens zet zich in bescheiden mate voort voor de jaren 2011 (€ 3.250,--) tot en met 2013 (€ 13.250,--). Vermogenspositie 1 Eigen vermogen 01-01-2008 € 548.000 Vreemd vermogen 01-01-2008 € 14.809.000 1 na aanzuivering negatief resultaat
31-12-2008 € 1.033.000 31-12-2008 € 6.768.000
Resultaat verbonden partij Het geconsolideerde resultaat 2008 komt uit op een nadelig saldo van € 1,7 mio. Dit is inclusief een storting in de diverse voorzieningen van € 0,4 mio. Bij de begroting 2008 was nog uitgegaan van een nadelig saldo van € 2,2 mio; hierop was ook de bevoorschotting van de gemeenten gebaseerd. Ten opzichte van de begroting derhalve een beter resultaat van € 0,5 mio. In de vergadering van het Algemeen Bestuur d.d. 16 april 2008 is besloten om 50% van de meevaller binnen het bedrijf te laten voor het vormen van een financiële buffer en de resterende 50% te restitueren aan de participanten. Voor onze gemeente betekent dit een incidentele meevaller van € 31.000,--. Uit de tussentijdse cijfers 2009 blijkt, dat de exploitatie binnen de begroting blijft met een lichte druk op het resultaat van plm. € 300.000 voor heel WAVA negatief in verband met de economische crisis. Ontwikkelingen Op 28 mei 2009 heeft de gemeenteraad op voorstel van het bestuur van GR WAVA ingestemd met de strategische nota “Een gemeenschappelijke toekomst voor mensenwerk”. Op grond hiervan is besloten om binnen de huidige GR WAVA samen te blijven werken en deze samenwerking in de toekomst waar mogelijk uit breiden. Daarbij is ook besloten dat teugels aangehaald blijven en dat de continuering en uitdieping van de samenwerking zonder substantiële financiële risico’s gerealiseerd moet worden en binnen de door WAVA/GO met de deelnemende gemeenten afgesproken financiële kaders/bijdrage. Voor een toelichting op de aanvullende financiële risico’s wordt verwezen naar de § Weerstandsvermogen. Natuur- en recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch Vestigingsplaats Provinciehuis te ‘s-Hertogenbosch De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Het recreatieschap behartigt het belang van bescherming en ontwikkeling van natuurschoon, het bewaren en ontwikkelen van het landschappelijk karakter en de zorg voor en ontwikkeling van de recreatie. Daartoe heeft het schap onder andere de volgende taken: Het opmaken en vaststellen van beleids- en werkplannen. Advisering en leveren van medewerking aan plannen van het Overleg orgaan Nationaal Park de Biesbosch en deelnemende gemeenten. Verkrijgen van financiële middelen en subsidiëring van werken en het vaststellen van verordeningen. Relatie met programma en doelstellingen In programma Economische zaken, is als subdoelstelling in dit programma opgenomen: het op de kaart zetten van de gemeente en het toeristisch en recreatief product en het ontwikkelen, stimuleren en het geven van nieuwe impulsen waarbij onder andere bijzondere aandacht wordt geschonken aan het Gebiedsplan wijde Biesbosch.
138
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bestuurlijk belang De gemeente Drimmelen heeft in het Algemeen Bestuur en in het Dagelijks bestuur één vertegenwoordiger zitten in de persoon van wethouder Vos. Op 24 mei 2007 is de gemeenteraad akkoord gegaan met de vaststelling van een nieuwe gemeenschappelijke regeling naar aanleiding van de uittreding van enkele participanten. Financieel belang en risico De gemeente Drimmelen draagt jaarlijks op basis van de gemeenschappelijke regeling Natuuren recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch 25% bij in het negatieve saldo van het Natuuren recreatieschap NP de Biesbosch. De kosten hiervoor bedragen in 2010 € 30.233,Ten behoeve van de uitvoering en coördinatie van de beleidsgroep integrale veiligheid NP de Biesbosch ontvangt de gemeente van het recreatieschap jaarlijks een bedrag van € 4.538 op basis van het convenant beleidsgroep integrale veiligheid Biesbosch. Het Biesbosch informatie centrum te Drimmelen is door het Natuur- en recreatieschap NP de Biesbosch overgedragen aan Staatsbosbeheer. Met betrekking tot de huur is in 2001 een regeling afgesproken tussen de gemeente en het recreatieschap over betaling van de huur. De gemeente Drimmelen neemt van 2001 tot en met 2005 de kosten van de huur van de grond van het bezoekerscentrum op zich. Vanaf 2006 tot 2010 is er sprake een afbouwregeling waarbij de gemeente haar bijdrage jaarlijks met 20% vermindert tot uiteindelijk nul in 2010. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen
01-01-2008 € 139.800 01-01-2008 € 47.482
31-12-2008 € 106.234 31-12-2008 € 5.617
Resultaat verbonden partij Positief resultaat 2008 verbonden partij € 3.334,Ontwikkelingen Onlangs zijn een aantal gemeenten uit de gemeenschappelijke regeling getreden. De Raad van de gemeente Drimmelen heeft besloten de deelname aan de GR voort te zetten. Overgebleven zijn de provincie, de gemeente Werkendam en de gemeente Drimmelen. Als grondgebiedgemeente moet de verantwoordelijkheid genomen worden en belangen behartigd worden. De gemeente kan meer haar stempel zetten op het toekomstig beleid. Halverwege 2007 zijn de gesprekken met het Hollandse Natuur- en recreatieschap en de gemeente Dordrecht weer opgang gekomen. Het streven is erop gericht om in 2010/2011 één parkschap te vormen. Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant Vestigingsplaats Het kantoor van SES West-Brabant is gevestigd in Roosendaal. De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Op basis van een gemeenschappelijke regeling werken de achttien West-Brabantse gemeenten (ca. 679.000 inwoners) samen in het openbaar lichaam SES West-Brabant aan een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde afstemming tussen de gemeenten op de sociaal economische beleidsterreinen in de ruimste zin van het woord. Dit betreft de beleidsterreinen economische zaken, bedrijventerreinen, arbeidsmarkt & werkgelegenheid en toerisme & recreatie. Relatie met programma en doelstellingen In het programma ‘Economische zaken en toerisme’ staat o.a. vermeld dat we de lokale werkgelegenheid willen bevorderen. Om dit te monitoren worden jaarlijks werkgelegenheidsenquêtes uitgevoerd door SES en wordt beleidsmatig de bevordering van de werkgelegenheid in de regio ondersteund. Verder staat in de programmabegroting dat we ontwikkelingskansen willen voor de detailhandel in alle kernen. Er wordt gewerkt aan een regionale detailhandelsnota om op termijn de ongebreidelde groei van winkelvloeroppervlak in de regio te kunnen voorkomen. Tenslotte kan SES ondersteuning bieden bij ‘het op de kaart zetten’ van de gemeente Drimmelen als toeristisch recreatieve gemeente. Daarbij kunnen ontwikkelingen gestimuleerd worden. Bestuurlijk belang De gemeente Drimmelen wordt door wethouder Vos vertegenwoordigd in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling SES West-Brabant. Het Algemeen Bestuur wordt gevormd door de achttien West-Brabantse gemeenten. Uit het algemeen bestuur is een
139
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
dagelijks bestuur van zeven leden geformeerd, dat standpunten en reacties formuleert namens de regio als resultante van gezamenlijke afweging. In dezelfde structuur vertegenwoordigt wethouder Vos de gemeente Drimmelen ook in de uitvoeringsorganisatie NV REWIN. Naast de achttien West-Brabantse gemeenten is hierbij ook de Zeeuwse gemeente Tholen betrokken. Financieel belang en risico Financiering van de gemeenschappelijke regeling vindt plaats op basis van het aantal inwoners per gemeente. Op 6 juli 2009 neemt het algemeen bestuur van SES West-Brabant een besluit of in de begroting voor 2010 wordt uitgegaan van een stijging van 3,41% (3,31% per inwoner). In 2009 is er met name door het wegvallen van provinciale bijdrages een beroep op de deelnemende gemeenten gedaan om de bijdrage aan NV REWIN structureel te verhogen. Op 30 juni 2008 is besloten om akkoord te gaan met deze verhoging voor de begroting van 2009. Uit de meerjarenbegroting blijkt dat deze tijdelijke verhoging ook van toepassing is voor de begrotingen van 2010, 2011 en 2012. Vanaf 2013 komt deze tijdelijke verhoging te vervallen. Voor 2010 betekent dit een bijdrage van €31.377,- aan SES West-Brabant en € 47.442,- aan NV REWIN. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen
01-01-2008 € 172.927 01-01-2008 € 1.223.791
Resultaat verbonden partij Resultaat 2008
31-12-2008 € 112.082 31-12-2008 € 1.426.743
-/- € 60.836
Ontwikkelingen Geen relevante ontwikkelingen. Milieu en Afval Regio Breda (MARB)
Vestigingsplaats Breda
De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd De Gemeenschappelijke Regeling Milieu en Afval heeft als doel het bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde afstemming tussen de gemeenten op de beleidsterreinen milieu en afval en de uitvoering van gemeenschappelijke taken op het gebied van afval, alsmede het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten bij de nazorg van de Regionale Stortplaats Zevenbergen en de Afvalstoffenberging Bavel-Dorst.
Relatie met programma en doelstellingen In het coalitieprogramma “Samen realistisch vernieuwen” is aangegeven dat in het nieuwe milieubeleidsplan aandacht moet worden besteed aan duurzaamheid. Uit de startbijeenkomst met de relevante doelgroepen, ten behoeve van het opstellen van het milieubeleidsplan 2007-2010+, is uitdrukkelijk als wens naar voren gekomen dat aandacht moet worden besteed aan duurzaamheid. In het derde kwartaal van 2007 is het milieubeleidsplan 2007-2010+ vastgesteld. Hierbij heeft de raad het nieuwe milieubeleid bepaald en prioriteiten gesteld, afhankelijk van beschikbare personele en financiële middelen. Duurzaamheid vormt de rode draad van het milieubeleidsplan. Een van de in het milieubeleidsplan genoemde activiteiten was het uitvoeren van een duurzaamheidscan/opstellen duurzaamheidsplan. In 2008 heeft het college daarom besloten deel te nemen aan de Stimuleringsregeling Lokaal Klimaatbeleid (SloK). Hierbij wordt de gemeente ondersteund door Milieu & Afval Regio Breda (MARB) en Senternovem. MARB heeft inmiddels, samen met de gemeenten uit de regio, negen regionale projecten geformuleerd in het kader van de stimuleringsregeling. Deze projecten betreffen de gemeentelijke gebouwen, bestaande woningen en nieuwbouw, bedrijven en grootschalige DEopties. Door deelname aan al deze regionale projecten komt de gemeente in aanmerking voor een uitkering basispakket. Voor Drimmelen bedraagt deze circa € 90.000 voor vier jaar. Het is de bedoeling dat iedere gemeente de verkregen uitkering stort in een regionaal fonds. Dit fonds vormt het werkbudget, waaruit de salariskosten van de deelnemers uit de diverse projectgroepen en externe deskundigen betaald worden. Omdat het bij de Stimuleringsregeling gaat om cofinanciering, heeft dit volgens berekeningen van de MARB tot gevolg dat de
140
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
gemeente Drimmelen jaarlijks circa € 20.000 in moet zetten aan eigen personeel of kosten. Gezien de krappe formatie heeft de gemeenteraad bij de behandeling van de begroting 2009 besloten om voor de periode 2009 tot en met 2012 jaarlijks € 20.000 beschikbaar te stellen. Inmiddels heeft Senternovem positief geadviseerd omtrent onze aanvraag om een uitkering op grond van het SLoK. In juli 2009 wordt daarom gestart met de uitvoering van de regionale projecten. In 2010 is de uitvoering dan ook in volle gang.
Bestuurlijk belang Onze gemeente wordt vertegenwoordigd door wethouder Vos in het Algemeen Bestuur van de MARB. In dit AB zitten de portefeuillehouders van de twaalf aangesloten gemeenten.
Financieel belang en risico Gemeente Drimmelen betaalt jaarlijks een netto (na bcf) bijdrage van € 0,943 per inwoner. Voor 2010 resulteert dit in een begrote bijdrage van € 22.739. Binnen het kader van de transportkostenpooling (afvoer huis-aan-huis ingezamelde rest- en GFT-afval naar verwerker in Moerdijk) krijgt onze gemeente (afhankelijk van de ingezamelde en afgevoerde tonnages) in 2010 een bedrag uitgekeerd dat ligt rond de € 19.169.
Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen (incl. voorz.)
01-01-2008 € 1.693.381 01-01-2008 € 21.230.912
31-12-2008 € 1.542.790 31-12-2008 € 21.802.624
Resultaat verbonden partij Resultaat 2008 € 121.128 positief (na bestemming)
Ontwikkelingen Op afvalgebied loopt, via de MARB namens de aangesloten gemeenten, een onderzoek naar de ontwikkeling van de toekomstige gft-afval inzameling en verwerking in het perspectief van de beëindiging verwerkingscontracten gft-afval begin 2012. Hierbij wordt een koppeling gemaakt met de ontwikkelingen in de verwerkingstechniek (is vergisting naar duurzame energie toepassen mogelijk) in plaats van de huidige compostering en wat zijn de mogelijkheden in combinatie met torrefactie. Ook zal de inzamelmethodiek nader worden onderzocht. Gemonitord zal worden de ontwikkeling van de aanleverplicht op onderdelen (grof) huishoudelijk restafval en gft-afval. Op milieugebied is er reeds onderzoek naar de verwerking van biomassa en geluidssanering van woningen met een te hoge geluidsbelasting door wegverkeer binnen de bebouwde kom. Hier komen nog bij gebouwgebonden opties (duurzame energie), windenergie, monitoring duurzaam bouwen, natuur- en milieueducatie en luchtkwaliteit. Gemeenschappelijke Regeling kleinschalig collectief vervoer (deeltaxi) Vestigingsplaats Breda De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Het doel van het regeling is het voorzien in vervoerssysteem op basis van een wettelijke verplichting op het terrein van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Wettelijk is bepaald dat gemeenten een vervoersvoorziening moeten aanbieden aan de burgers, indien deze door beperkingen op het terrein van vervoer niet meer kunnen deelnemen aan het maatschappelijk verkeer. De beperkingen worden gemeten aan de hand van het vaststellen van de afstand, die de aanvrager nog kan lopen. De grens ligt hierbij op 800 meter, omdat de halte van een openbare vervoersvoorziening bereikbaar moet zijn. Bushaltes liggen over het algemeen op 1½ km uit elkaar. Er wordt samengewerkt met de Provincie Noord-Brabant en met 18 WestBrabantse gemeenten (inclusief Drimmelen). Relatie met programma en doelstellingen De hoofddoelstelling van het programma Zorg is, dat de gemeente wil bevorderen dat ook kwetsbare groepen mee blijven doen aan de samenleving en wil voorkomen dat mensen in een kwetsbare positie terechtkomen. De zorgplicht van de gemeente houdt in dat zij de inwoners met een vervoersproblematiek compenseert, waardoor de doelgroep kan blijven participeren op het maatschappelijk vlak. Voorkomen moet worden dat de doelgroep als gevolg van de beperkingen vereenzaamt en gedwongen thuis moet blijven zitten.
141
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bestuurlijk belang De GR voorziet in een combinatie van de portefeuilles Verkeer en Vervoer samen met de portefeuille Wmo ten aanzien van het collectief vervoer. Voor onze gemeente zit wethouder Vos in het Algemeen Bestuur van de GR. Financieel belang en risico De gemeente houdt samen met de Provincie Noord-Brabant en de overige 17 gemeenten een vervoerssysteem in stand, welke voorziet in deur tot deur vervoer d.m.v. (rolstoel)taxibusjes. Gemeente Drimmelen is aansprakelijk voor het vervoer van onze inwoners binnen- en buiten onze gemeentegrenzen, beperkt tot maximaal 5 openbaar vervoerszones rond het woonadres. De kosten voor 2010 bedragen € 431.127,- voor ruim 1.100 Wmo pashouders van de Deeltaxi. De gemeentelijke begroting is hierbij bevroren op het niveau van de begroting van 2009. De begroting van het kcv is voor 2010 tot een hoger bedrag vastgesteld van € 26.560,- welk bedrag in Drimmelen is opgenomen als risico. De ervaring leert dat de begroting van het kcv jaarlijks te ruim wordt begroot, waardoor het risico beperkt is
Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen (incl. voorz.)
01-01-2008 € 308.365 01-01-2008 € 2.541.156
31-12-2008 € 473.636 31-12-2008 € 1.714.971
Resultaat verbonden partij Resultaat 2008 € 166.671 positief (voor bestemming) Ontwikkelingen Per 1 januari 2010 moet er een nieuw vervoerscontract liggen op basis van een in gang gezette Europese aanbesteding van het kleinschalig collectief vervoer. De verwachting is dat de financiële verplichtingen op basis van het nieuwe contract zullen aansluiten op de verplichtingen van het oude contract. In de begroting van het kcv en onze begroting 2010 is hier ook van uitgegaan. Het kcv is ook afhankelijk van een provinciale bijdrage in de vorm van een brede doeluitkering voor het stukje openbaar vervoer waarin het kcv voorziet. Deze openbaarvervoersubsidie staat echter onder druk, omdat de provincie in het kader van het nieuwe openbaar vervoersconvenant op basis van Verkeer en Vervoer, de subsidie in de jaren 2011 tot en met 2014 wil afbouwen. De subsidie bedraagt ongeveer 17% van de uitgaven van het kcv. De provincie is in onderhandeling met de gemeenten omtrent het doorzetten van de afbouw van de subsidie. Voor 2010 is toegezegd dat de subsidie op het niveau van 2009 wordt gehandhaafd. De West-Brabantse gemeenten werken op veel terreinen samen. O.a. afvalstoffen, Rewin, SES en kcv. Samen met de provincie willen deze gemeentes West-Brabant meer gaan profileren en overwegen om alle samenwerkingsverbanden onder een nieuwe bredere GR samen te voegen. Besluitvorming hieromtrent zal naar verwachting in 2009 hierover plaatsvinden. Voormalige verbonden partijen Het beleid ten aanzien van verbonden partijen is kritisch, en elke gelegenheid die zich voordoet, wordt gebruikt om de huidige samenwerkingsvormen tegen het licht te houden. De volgende voormalige verbonden partijen zijn te noemen, waarmee we nog wel een relatie hebben, maar die gericht zijn op afbouw. Regionaal Archief West-Brabant De zorg voor oud-archief is in 2004 ondergebracht bij het Regionaal Archief Tilburg (R.A.T.). Verschillende archiefdelen zijn reeds overgebracht naar Tilburg. Tot 2004 was deze archiefzorg toevertrouwd aan het Regionaal Archief West Brabant, locatie Oosterhout. Voor de gemeenschappelijke regeling is de jaar- en liquidatierekening vastgesteld. Daar enkele zaken met betrekking tot personele aangelegenheden niet geheel afgerond zijn, is besloten om de gemeente Oosterhout aan te wijzen om zorg te dragen voor de uitvoering en kosten werkgeversplichten. Middels een overeenkomst zullen de kosten bij de (oud) deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling in rekening gebracht worden. De financiële consequenties zullen naar verwachting in 2011 beëindigd zijn. Sinds september 2006 het Regionaal Archief Tilburg organisatorisch ondergebracht bij de Stichting Mommerskwartier. Hiermede heeft Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant ingestemd. Voor de met de gemeente Tilburg afgesloten dienstverleningsovereenkomst heeft dit geen gevolgen. 2009 is het laatste jaar om een claim te verzilveren in het kader van de liquidatie van het RAWB.
142
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
143
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§ G.
Grondbeleid
Onder grondbeleid verstaan we het gehele instrumentarium dat de gemeente ter beschikking staat om de vastgestelde ruimtelijke, en deels ook economische, doelstellingen te realiseren. Een gemeente speelt bij de uitvoering van het grondbeleid een actieve of een faciliterende rol met uiteraard diverse gradaties daar tussen. De § Grondbeleid is als volgt opgebouwd: A. Grondnota B. Financiële positie grondexploitatie B1. Stand van zaken projecten • Eigen projecten (zgn. 100-projecten) • Projecten (met infrastructuur) in ontwikkeling bij derden (zgn. 200 projecten) • Projecten (zonder infrastructuur) in ontwikkeling bij derden (zgn. 300 projecten) B2. Te verwachte risico’s projecten B3. Resultaat Grondbedrijf begroting 2010 B4. Reserves Grondbedrijf / grondpositie • Algemene reserve Grondbedrijf • Reserve Bovenwijkse voorzieningen • Reserve Groenaanleg • Reserve Ruimtelijke Ontwikkeling • Agrarische gronden B5. Financiële positie Algemene reserve Grondbedrijf (weerstandsvermogen) Op onderdeel A. Grondnota wordt inhoudelijk ingegaan op de vastgestelde Grondnota. Daarnaast wordt een toelichting gegeven op ontwikkelingen en op de voorgestelde instelling van de reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen en het niet meer bijschrijven van rente op de reserves Grondbedrijf (zie raadsvoorstel). In onderdeel B. wordt uitvoering ingegaan op de stand van zaken van de diverse lopende projecten, gesplitst naar gronden wel / niet in exploitatie (afgesloten overeenkomsten) en de risico’s. Tevens wordt ook het resultaat van het Grondbedrijf over het begrotingsjaar 2010 toegelicht. In B4. en B5. wordt een overzicht gegeven van de reserves van het Grondbedrijf inclusief mutaties en wat uiteindelijk het weerstandsvermogen is van het Grondbedrijf. A. Grondnota Op 14 april 2005 heeft de raad de Grondnota en de daarin genoemde beleidsregels c.q. spelregels vastgesteld. Deze Grondnota vormt het beleidskader waarbinnen activiteiten op het gebied van grondexploitatie plaatsvinden. Daarnaast maken ook externe factoren zoals de invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), de nieuwe Wro en de wettelijke eisen op het gebied van rechtmatigheid dat een geformaliseerd beleidskader wenselijk is. De Grondnota gaat in op de volgende onderwerpen: • strategische visie rondom de grondexploitaties • beleidsregels rondom winstneming • reservepositie • risico-inschatting • grondprijzen • (budget voor) strategische verwervingen • spelregels voor grondexploitaties • informatievoorziening • toerekening van apparaatskosten • control op het gebied van grondexploitaties • omgang met marktpartijen Van passief naar actief grondbeleid Een gemeente speelt bij de uitvoering van het grondbeleid een actieve of een faciliterende rol met uiteraard diverse gradaties daartussen. Van actief grondbedrijf is sprake als de gemeente zelf gronden aankoopt, zo nodig tijdelijk beheert en vervolgens uitgeeft. Het exploitatierisico is bij een actief grondbeleid maximaal. Hiertegenover staat dat substantiële winsten kunnen worden gegenereerd. In de praktijk blijkt echter dat ontwikkelaars veelal een dermate grondpositie innemen dat volledige planuitvoering door de gemeente niet mogelijk is. In Drimmelen is dit dikwijls het geval. Hierdoor wordt de gemeente in een andere, meer faciliterende rol gedwongen. De gemeente wordt dan verzocht het bestemmingsplan te herzien om het bouwen van nieuwe woningen, dan wel bedrijventerrein mogelijk te maken. In de
144
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
meeste gevallen worden anterieure overeenkomsten op grond van de Wet ruimtelijke ordening en het Besluit ruimtelijke ordening met projectontwikkelaars afgesloten voordat een bestemmingsplan wordt gewijzigd. Met deze overeenkomsten wordt voor zover mogelijk gezorgd voor een volledige verrekening van de gemeentelijke kosten en realisering van gemeentelijke doelstellingen. Ook het risico van planschade wordt middels de anterieure overeenkomst bij de ontwikkelaar in rekening gebracht. Dit gebeurt door tussenkomst van het grondbedrijf. Nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening i.c.m. Grondexploitatiewet Met ingang van 1 juli 2008 is de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening (Wro) en het nieuwe besluit Ruimtelijke Ordening (Bro) in combinatie met de nieuwe grondexploitatiewet (Grex) in werking getreden. Doelstelling van de nieuwe wet is een goede regeling voor kostenverhaal, binnenplanse verevening en enkele locatie-eisen bij particuliere projectontwikkeling. Deze zijn dus meerledig: • het duidelijk inkaderen van wettelijk privaatrechtelijk kostenverhaal; • verbetering publiekrechtelijk kostenverhaal; • wettelijke basis voor het stellen van locatie-eisen aan aanleg openbare ruimte; • de mogelijkheid tot het stellen van eisen aan sociale huur en particulier opdrachtgeverschap. Op grond van de Grex kunnen gemeenten zowel via het privaatrechtelijke spoor als publiekrechtelijke spoor trachten het kostenverhaal en de ‘locatie-eisen’ te regelen. Het privaatrechtelijke spoor baseert zich op het principe dat de gemeente een overeenkomst sluit met de eigenaar van de desbetreffende, te ontwikkelen, gronden en in die overeenkomst het kostenverhaal regelt. Het publiekrechtelijke spoor heeft gestalte gekregen in de vorm van het exploitatieplan. De Grex verplicht de gemeenten niet vóórafgaand aan het vaststellen van een exploitatieplan of daarna met eigenaren c.q. ontwikkelaars in onderhandelingen te treden om tot overeenkomsten te komen. Een gemeente mag ook direct kiezen voor het privaatrechtelijke spoor door middel van het sluiten van anterieure overeenkomsten. Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat het overgrote deel van de gemeenten zullen proberen overeenkomsten af te sluiten. Het sluiten van overeenkomsten biedt meer voordelen, zoals: • meer zekerheid over tempo, aard en omvang van het bouwprogramma; • meer kans op hogere opbrengsten; • mogelijkheden tot verevenen; • meer regiezaken kunnen regelen; • mogelijkheden tot maatwerkafspraken; • andere aspecten ook te regelen, zoals grondoverdracht of exploitatie van vastgoed; • besparing bestuurlijke lasten en procedures. Verder is in artikel 6.24 Grex bepaalt dat het college van B&W in de overeenkomst bepalingen kan opnemen inzake financiële bijdragen aan de grondexploitatie en de verrekening van planschades. Indien een gemeente dergelijke financiële bijdragen wil regelen, zal zij dit via een overeenkomst met een ontwikkelaar, te sluiten vóórafgaand aan de vaststelling van het exploitatieplan, moeten regelen. Daarnaast kan het college in een overeenkomst zaken regelen die niet in het exploitatieplan kunnen worden vastgelegd. Voor de gemeente geldt de verplichting een exploitatieplan vast te stellen in de volgende gevallen: • het verhaal van kosten van de grondexploitatie is niet anderszins verzekerd; • er is sprake van een ‘bouwplan’; • het bepalen van een tijdvak waarbinnen de exploitatie zal plaatsvinden of fasering van de uitvoering van werken en werkzaamheden is noodzakelijk; • het stellen van eisen voor werken en werkzaamheden voor het bouwrijp maken, de aanleg van nutsvoorzieningen en de inrichting van de openbare ruimte of regels omtrent het uitvoeren van deze werken en werkzaamheden is noodzakelijk; • de uitwerking van de regels met betrekking tot de uitvoerbaarheid is noodzakelijk. Het exploitatieplan dient gelijktijdig vastgesteld en bekendgemaakt te worden met het bestemmingsplan, de wijziging, het projectbesluit of het besluit waarop het betrekking heeft. Onder andere vanwege gewijzigde wetgeving is het noodzakelijk tot aanpassing van de huidige Grondnota over te gaan. Daarnaast worden in vergelijking met de grondnota 2005 wijzigingen voorbereid in de wijze waarop het grondbedrijf zal samenwerken met de overige onderdelen van de gemeentelijke organisatie om de effectiviteit te vergroten. Voor zover mogelijk zal de samenwerking worden afgestemd op het projectmatig werken zoals dat door de gemeentelijke organisatie wordt nagestreefd. De ontwikkelingen in de jurisprudentie ten aanzien van
145
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
staatssteun en aanbestedingen verplichten het grondbedrijf eveneens om wijzigingen aan te brengen in de werkwijze van het grondbedrijf. In 2010 wordt een geactualiseerde Grondnota aan de raad aangeboden. StructuurvisiePlus Voor het jaar 2010 staat het opstellen van een nieuwe geactualiseerde StructuurvisiePlus gepland. De voor Drimmelen geldende StructuurvisiePlus dateert van 29 november 2001 en heeft een looptijd tot 2015. Het plan zoals het er nu ligt is niet echt verouderd, maar vraagt mede in het licht van de wetsherziening een actualiseringslag. Structuurplanning heeft een vlucht genomen sinds de komst van de lagenbenadering in het provinciale streekplan. Per 1 juli 2008 is de nieuwe Wro in werking getreden. Vanaf dat moment zijn Structuurvisies een verplicht instrument voor het rijk, de provincies en de gemeenten. Bouwactiviteiten in 2010 Hiervoor wordt verwezen naar het programma Ruimte en Wonen. Geen rentebijschrijving reserves Grondbedrijf Voorgesteld wordt om vanaf 2010 en verder geen rente (3%) meer bij te schrijven op de reserves van het Grondbedrijf. Door de rentebijschrijving van de reserves wordt de “Algemene Dienst” extra belast met deze rentelasten. Aangezien het uitgangspunt wordt gehanteerd dat het Grondbedrijf een “gesloten huishouding” behoort te zijn wordt dan ook voorgesteld om niet meer rente bij te schrijven. Dit betekent concreet een voordeel voor de exploitatiebegroting (zie ook toelichting raadsvoorstel). Voor het grondbedrijf heeft dit alleen consequenties voor de omvang c.q. meerjarenverloop voor de reserves. In de navolgende berekeningen en tabellen is al wel rekening gehouden met geen rentebijschrijving vanaf 2010 e.v. (zie onderdeel reserves Grondbedrijf). Instellen nieuwe reserve Ruimtelijke ontwikkelingen Tot nu toe worden bij exploitatieovereenkomsten steeds een bijdrage voor de reserve Bovenwijkse voorzieningen en de reserve Rood met groen (Groenaanleg) in rekening gebracht. Deze systematiek is gebaseerd op de regelgeving van vóór 1 juli 2008. Op die datum is de Wet ruimtelijke ordening in werking getreden. Deze nieuwe wetgeving heeft tot gevolg dat een gemeente meer kosten en bijdragen kan verhalen. Bij de nieuwe geactualiseerde grondnota zal worden bezien of dat de bestaande reserve bovenwijkse voorzieningen kan worden opgeheven ten gunste van de reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen. Op dit moment wordt de reserve Bovenwijkse voorzieningen alleen nog maar gevoed vanuit lopende, in het verleden, afgesloten exploitatieovereenomsten. De kosten van bovenwijkse voorzieningen, die geheel of voor een gedeelte aan het project kunnen worden toegerekend, kunnen met de nieuwe wetgeving rechtstreeks aan een ontwikkelaar in rekening worden gebracht als exploitatiebijdrage, in plaats van een bijdrage aan een reserve. Sinds de invoering van de Wro kan de gemeente Drimmelen met een ontwikkelaar ook een financiële bijdrage voor ruimtelijke ontwikkelingen opleggen. Dit kan in de vorm van een bijdrage aan een reserve Ruimtelijke Ontwikkeling. De middelen in een reserve Ruimtelijke Ontwikkeling kunnen uitsluitend worden besteed aan maatschappelijk belangrijke functies, die in de structuurvisie zijn terug te vinden moeten zijn. Voorbeelden van maatschappelijk belangrijke functies zijn de aanleg van natuur, recreatie, en waterberging en infrastructuur (voor zover die niet met een exploitatiebijdrage in rekening kan worden gebracht). Het is nog niet zeker of een bijdrage in de bouwkosten van een maatschappelijke functie ook is toegestaan. Daarnaast kan de reserve ook worden gebruikt voor bovenplanse verevening. Voorbeelden van bovenplanse verevening zijn het moderniseren van een verouderd industrieterrein en bodemsanering om een ontwikkeling op die plek wel financieel haalbaar te maken. B. Financiële positie grondexploitatie Ten behoeve van de bepaling van het weerstandsvermogen voor de grondexploitatie zijn de verwachte boekwaardes en financiële risico’s voor de plannen in beeld gebracht. Daarbij is er van uitgegaan dat de plannen niet in exploitatie, dus indien er nog geen overeenkomst is getekend, als een risico aangemerkt kunnen worden. Daarnaast wordt tevens uitgegaan van (executie)waarden indien er sprake is van eigen onroerend goed. Deze worden uiteraard in mindering gebracht op het te lopen risico (boekwaarden). Met andere woorden de opgesomde risico’s zijn berekend op basis van projectbeeindiging (reeds geinvesteerde bedragen c.q.
146
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
boekwaarden) en na aftrek van eventueel verkoop van onroerende goederen tegen minimaal te verwachte waarden (executiewaarden). Het risico is derhalve te kenmerken als een theoretisch maximaal risico (momentopname). B1. Stand van zaken projecten Eigen projecten (zgn. 100-projecten) Dit betreft de exploitatie van eigen gronden van de gemeente Drimmelen waarbij geen gronden van derden betrokken zijn. Actuele prognose van de te verwachten resultaten van de onderhanden werken Gronden in exploitatie Tabel G.1 Overzicht actuele prognose 100 projecten – Gronden in exploitatie Project nummer
Project naam
Boekwaarde 31-12-2009
rentebijschrijving
G.101 G.116 G.119 G.120
Lage Zwaluwe West Prinsenpolder Thijsseweg / Zoutopslag Lisdodde
-1.555.589 -328.598 -103.000
-46.668 -9.858 -3.090
Totaal
-1.987.187
-59.616
Verwachte lasten
Verwachte Verwacht opbrengsten expl. resultaat 92.000 -100.000 1.365.000 -1.887.118
1.457.000
-1.987.118
Storting reserves
0
Overb niet Verwachte Jaar van in expl boekwaarde afsluiting in expl 31-12-2010 -1.610.257 2018 -860.574 2012 -106.090 2011 -66.330 -66.330 2012 0
-66.330
-2.643.251
G.101 Lage Zwaluwe West Het bestemmingsplan Lage Zwaluwe-West wordt in de raadsvergadering van oktober 2009, samen met het exploitatieplan, vastgesteld. Hiermee is belangrijk deel van de gemeentelijke taak in het project vervuld. Hierna is nog beroep bij de Raad van State mogelijk. De gemeente heeft daarnaast de taak om de Brede School bij ’t Rietland te realiseren. Na een tussenstudie van een paar maanden, op verzoek van het schoolbestuur De Waarden, gaat de gemeente samen met de beoogde gebruikers zo spoedig mogelijk over tot de afronding van het schetsontwerp. Hierbij zullen ook intentieovereenkomsten moeten worden gesloten met de beoogde gebruikers en zal duidelijkheid zijn over de twee aangevraagde subsidies. Tenslotte is het het streven om het ontwerp van de openbare ruimte zo spoedig mogelijk af te ronden en hierop nog de mogelijkheid te geven van inspraak door direct belanghebbenden in de omgeving. Het feitelijk werk in het veld zal in het voorjaar plaats gaan vinden door de Bouwcombinatie (WSG en Goed Wonen). Afhankelijk van de bestemmingsplanprocedure zal het bouwrijp maken van plangebied A, ten behoeve van De Ganshoek en de eerste woningbouw, ten noorden van de Oudeweg medio april 2010 plaatsvinden. Rond dat moment zal ook de bouw van de nieuwe sporthal Nieuwland starten. De oude zaal zal in het najaar van 2009 gesloopt worden, aangezien de tijdelijke hal aan de Kruisstraat al in gebruik is genomen. Ook zal rond april 2010 de nieuwbouw van het scoutinggebouw starten, bij de tennisvelden. G.116 Prinsenpolderstraat / Vierendeel Made West Voor het gebied ten westen van de Prinsenpolderstraat te Made is een woningbouwproject voorbereid. Eind 2008 is het voorontwerp-bestemmingsplan in procedure gebracht en in de maanden juni-juli 2009 heeft het ontwerp-bestemmingsplan ter visie gelegen. Naar verwachting e kan het bestemmingsplan eind 2009 worden vastgesteld en kan in het 1 kwartaal van 2010 worden gestart met het bouwrijpmaken van de projectlocatie. Met de bouwcombinatie, bestaande uit woningstichting Volksbelang te Made en stichting WSG te Geertruidenberg zijn afspraken gemaakt over de overdracht van de gemeentegrond binnen het project en daarnaast zijn de gebruikelijk overeenkomsten gesloten waarin de afspraken en voorwaarden zijn vastgelegd voor de realisatie van dit project. G.119 Thijsseweg / Zoutopslagloods In 2007 is het pand zoutopslagloods aangekocht voor € 576.272 en in 2008 is deze verkocht voor een bedrag van € 785.000. Na aftrek van de kosten voor tijdelijk beheer, rente, bestede uren en diversen bedroeg het resultaat € 179.457. Hiervan is in 2008 reeds € 79.457 toegevoegd aan de Algemene Reserve Grondbedrijf. In mei 2009 heeft de gemeenteraad besloten om de reconstructie van de Thijsseweg te financieren uit de reserve Bovenwijkse Voorzieningen tot maximaal de bijdrage uit dit fonds, die gedeeltelijk worden gevoed door de vier initiatiefnemers voor een bestemmingswijziging van hun perceel aan de Thijsseweg. De initiatiefnemers zijn v.d.Reyt, Brouwerijstraat 25a te Wagenberg, Vervoorn t.b.v. twee bedrijfsverzamelgebouwen, Zwaluwe BV t.b.v. de bestemmingswijziging voor vijf nieuwe bedrijfskavels en Verhoef t.b.v. een bedrijfsverzamelcomplex. Deze projecten zijn opgenomen in de begroting bij projecten (zonder infrastructuur) door derden (300-projecten).
147
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
In het raadsbesluit van 28 mei 2009 is tevens vastgesteld dat een gedeelte van de winst op de verkoop van de zoutopslagloods ten bedrage van € 100.000 gereserveerd wordt voor werkzaamheden aan kabels en leidingen ten behoeve van de reconstructie Thijsseweg voorzover de bijdragen van de vier initiatiefnemers niet toereikend zijn. Bij de begrotingsopstelling 2010 is uitgegaan dat de reconstructie Thijsseweg in 2010 zal plaatsvinden en zodoende is de winst van de verkoop zoutopslagloods voorlopig gereserveerd tot 2011. In 2011 kan een definitief standpunt inzake de winst genomen worden. G.120 Lisdodde Lage Zwaluwe Zie toelichting opgenomen bij Actuele prognose (gronden niet in exploitatie). Gronden niet in exploitatie Tabel G.2 Overzicht actuele prognose 100 projecten – Gronden niet in exploitatie Project nummer
Project naam
G.110 G.110 G.111 G.113 G.114 G.115 G.118 G.120 G.122 G.124 G.125
Burg. Smitsplein Burg. Smitsplein Oranjeplein De Ligne Dorpsstraat Drimm Begraafplaatsen Made Dahliastraat Made Lisdodde Lage Zwaluwe Ruitersvaartseweg Fveld Woonwagencentrum Wberg Stuivezand werkkrediet Totaal
Boekwaarde 31-12-2009 2.556.354 -1.640.000 0 95.439 77.665 182.333 458.037 4.214 88.546 138.782 128.944 2.090.314
rentebijschrijving 27.491 0 2.863 2.330 5.470 13.741 126 2.656 3.868 58.545
Verwachte lasten
Verwachte Verwacht opbrengsten expl. resultaat
27.525 -596.000
596.000
1.300 998
-80.000 -210.750
100.000
29.861
-3.000 -889.750
696.000
38
Storting reserves
Overb niet Verwachte in expl boekwaarde in expl 31-12-2010 2.611.370 -1.640.000 0 98.340 79.995 187.803 393.078 39.082 66.330 0 91.202 138.782 129.812 39.082 66.330 2.090.382
Jaar van afsluiting onbekend voorziening onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend
G.110 Burgemeester Smitsplein Na jarenlang overleg, voorbereiding van plannen en het doorlopen van de bestemmingsplanprocedure hebben de betrokken partijen Dura Vermeer en Woningstichting Volksbelang in november 2008 richting de gemeente formeel aangegeven dat het uitgewerkte plan financieel niet haalbaar is. In juli 2009 hebben betreffende partijen aangegeven dat zij akkoord gaan met beëindiging van de intentieovereenkomst. Ten behoeve van een eventuele verkoop van de gemeentelijke eigendommen op het Burgemeester Smitsplein wordt momenteel de verkoopprijs bepaald en worden een aantal scenario’s onderzocht en zullen tezijnertijd ter besluitvorming worden voorgelegd. G.111 Oranjeplein Terheijden Het plan Oranjeplein omvat de herontwikkeling van een viertal locaties aan het Oranjeplein en de Brabantstraat te Terheijden. Met dit plan wil de gemeente samen met Woningstichting Volksbelang nieuwbouw voor basisschool de Zonzeel realiseren en invulling geven aan volkshuisvestingsbeleid door onder andere te bouwen voor de doelgroepen starters en senioren. Op 26 maart 2009 heeft de gemeenteraad besloten dat de kosten gedekt gaan worden door een bedrag van € 1.126.008 in 2009 en € 2.249.432 in 2010 te storten in de reserve kapitaallasten en te onttrekken uit de reserve grondbedrijf. De gemeenteraad heeft tevens besloten om de grondbedrijfopbrengsten t.g.v. € 1.147.300 toe te voegen aan de reserve grondbedrijf. De overkoepelende overeenkomst t.b.v. de vier plandelen zal waarschijnlijk eind 2009 worden ondertekend. De nadere overeenkomsten per plangebied zullen naar alle waarschijnlijkheid in 2010 worden ondertekend. G.113 De Ligne Made Het project De Ligne betreft de invulling van het gebied dat ligt ingeklemd tussen de Nachtegaalstraat, de Stuivezandsestraat, de huidige begraafplaats en het fietscrossterrein aan de Vinkenlaan te Made. Exploitatieovereenkomsten zijn op dit moment nog niet afgesloten. Gekeken wordt of realisatie van het plan doorgang dient te vinden op enkel gemeentelijke grond, zodat met derden nog geen overeenkomsten nodig zijn. G.114 Dorpsstraat Drimmelen Stedenbouwkundige visie dient nog verder ontwikkeld te worden. G.115 Begraafplaatsen Made In 2008 zijn de gemeentelijke begraafplaatsen aan de Julianastraat en Voogtstraat door het Grondbedrijf overgenomen van de afdeling Openbare Werken in afwachting van beëindiging van het gebruik als begraafplaats.
148
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
G.118 Dahliastraat Made Planvisie dient nog verder ontwikkeld te worden. Door de diverse aankopen in de jaren 2006 en 2008 is er een verwachte negatieve boekwaarde van € 393.078 per 31 december 2010. In afwachting op de eventuele grondverkopen is de verwachting dat de gedane uitgaven (boekwaarde) niet in zijn geheel kunnen worden gecompenseerd. G.120 Lisdodde Lage Zwaluwe Door woningstichting Goed Wonen is de procedure in gang gezet om aan de Kerkstraat te Lage Zwaluwe een woningbouwproject te verwezenlijken. De gebruikelijke overeenkomsten hiervoor worden naar verwachting eind 2009 voorbereid en afgesloten. G.122 Ruitersvaartseweg F-veld Terheijden Het F-veld is aangedragen als locatie voor de ontwikkeling van starterswoningen. Het ligt aan de noordzijde van de kern Terheijden en is in eigendom van de gemeente. Het plangebied wordt globaal begrensd door Klein Ruitersvaart, woningen aan de Vlierlaan en het E-veld (trainingsveld van SVT). Startersvereniging Dynamisch Jong Drimmelen wil middels Collectief Particulier Opdrachtgeverschap woningen ontwikkelen. Op initiatief van de startersvereniging is in samenwerking met Woningstichting Volksbelang een schetsplan opgesteld. Naast 20 koopwoningen voor starters is er ruimte voor tien huurwoningen voor starters en vier vrije sectorwoningen (duurder segment). In november 2008 is dit schetsplan gepresenteerd aan belanghebbenden. In mei 2009 is het aangepaste plan gepresenteerd inclusief het concept voorontwerp bestemmingsplan. Tijdens deze bijeenkomst bleken de meningen met name over de ontsluiting van het F-veld verdeeld. In september 2009 zijn opties voor wat betreft ontsluiting van het F-veld voorgelegd aan de opinierende raad. De voorkeur is toen uitgesproken voor ontsluiting over de Vlierlaan. Naar aanleiding van deze uitspraak kan de ruimtelijke procedure doorgang krijgen. Thans wordt door onze fiscalist een toets op dit project uitgevoerd en wordt daarover eind 2009 gerapporteerd. De overeenkomsten zullen in de loop van 2010 worden afgesloten. G.124 Woonwagencentrum Wagenberg De gemeente is al geruime tijd in onderhandeling met stichting WSG te Geertruidenberg, over verkoop van het woonwagencentrum in Wagenberg. Indien hierover overeenstemming wordt bereikt, zullen de overeenkomsten naar alle waarschijnlijkheid in 2010 worden ondertekend. G.125 Stuivezand bedrijventerrein Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat het tekort maximaal € 500.000 mag bedragen in het private gebied en dat de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij de helft van het tekort (dus € 250.000) voor zijn rekening neemt als het project doorgang vindt. Naar alle waarschijnlijkheid zal in de loop van 2010 blijken of en zo ja welke verwervingen realiseerbaar zijn. Op dat moment zal blijken of het plan conform de in 2009 voorgestelde structuurvisie financieel uitvoerbaar is binnen de hierboven gestelde maximale kaders. In 2010 zal tevens de herinrichting van het openbaar gebied worden voorbereid waarbij in elk geval de wateroverlast moet worden opgelost. Hiervoor is een afzonderlijk krediet van in totaal € 818.000 gevoteerd (dekking vanuit Grondbedrijf € 125.000, voorziening onderhoud wegen € 210.000 en vervangingskrediet riolering € 483.000). Bij de Reserve Bovenwijkse voorzieningen is al wel rekening gehouden met een beklemming van € 125.000 (zie onderdeel reserves Grondbedrijf). Projecten (met infrastructuur) in ontwikkeling bij derden (zgn. 200 projecten) Dit betreft de exploitatie van gronden met infrastructuur van derden waarbij geen gronden van de gemeente Drimmelen betrokken zijn. Actuele prognose van de te verwachten resultaten van de onderhanden werken Gronden in exploitatie Tabel G.3 Overzicht actuele prognose 200 projecten – Gronden in exploitatie Project nummer
Project naam
Boekwaarde 31-12-2009
rentebijschrijving
Verwachte lasten
G.204 G.206 G.207 G.230
Zeggelaan 111-113 Terh Antwerpsestraat 9b Made Plukmadehof / Kalverstraat Brouwerijstraat 25a Wberg
-105.206 -6.848 -10.582 7.214
-3.156 -205 -318 216
245.000 44.850 214.050 83.973
Totaal
-115.422
-3.463
587.873
Verwachte Verwacht Storting Overb niet Verwachte Jaar van opbrengsten expl. reserves in expl boekwaarde afsluiting resultaat in expl 31-12-2010 -245.000 108.362 0 2010 -49.226 4.935 -6.494 2011 -283.720 80.570 0 2010 -101.937 -10.534 2011 -679.883
108.362
85.505
0
-17.028
149
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
G.204 Zeggelaan 111-113 Terheijden Met Stichting WSG te Geertruidenberg zijn de gebruikelijke overeenkomsten gesloten voor de realisatie van een 3-tal woontorens op de oude locatie Zusterflat te Terheijden. Inmiddels is het terrein bouwrijp gemaakt en is met de bouw van de woontorens gestart. Naar verwachting zullen de werkzaamheden, inclusief woonrijpmaken van de projectlocatie eind 2010 gereed zijn. G.206 Antwerpsestraat 9b Made Het plan aan de Antwerpsestraat, genaamd Blasiushof, betreft de wijziging van een bedrijfslocatie naar een kleine woningbouwontwikkeling. De wijzigingsprocedure is reeds in 2007 afgerond. Inmiddels is het terrein bouwrijp gemaakt en is gedeeltelijk met de woningbouw gestart. Naar verwachting zullen de werkzaamheden in ieder geval tot 2011 doorlopen. G.207 Plukmadehof / Kalverstraat In 2009 is beroep ingesteld tegen de verleende bouwvergunning en de daaraan voorafgegane vrijstellingsprocedure. Aan het eind van 2009 valt een uitspraak van de rechter te verwachten. Inmiddels is vooruitlopend op de uitspraak van de rechter, voor rekening en risico van opdrachtgever, gestart met het woonrijpmaken van de projectlocatie. Het project is in handen van woningstichting Volksbelang. G.230 Brouwerijstraat 25a Wagenberg Zie opgenomen toelichting bij Actuele prognose (gronden in exploitatie): G.119 Thijsseweg / Zoutopslagloods. Gronden niet in exploitatie Tabel G.4 Overzicht actuele prognose 200 projecten – Gronden niet in exploitatie Project nummer
Project naam
G.201 G.203 G.205 G.212 G.237 G.239 G.263
Achter de Dreef Made Burg v Campenhoutstr/Hofst markstraat / Markhof Kastanjelaan Made Made Oost / Kalverstr / Voorstr Hoofdstraat 72 Terheijden Elsakker Wberg Totaal
Boekwaarde 31-12-2009 17.495 3.137 4.563 4.396 49.556 460 2.837 82.444
rentebijschrijving 525 94 137 132 1.486 14 85 2.473
Verwachte lasten
Verwachte Verwacht opbrengsten expl. resultaat
0
0
Storting reserves
0
Overb niet Verwachte in expl boekwaarde in expl 31-12-2010 18.020 3.231 4.700 4.528 51.042 474 2.922 0 0 84.917
Jaar van afsluiting onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend
G.201 Achter de Dreef Made Reeds enkele jaren terug zijn plannen voorbereid voor woningbouwontwikkeling in het gebied gelegen op en achter het perceel Dreef 34. In 2006 hebben Gedeputeerde Staten goedkeuring onthouden aan het bestemmingsplan. Initiatiefnemer heeft de afgelopen jaren verschillende varianten voorgelegd. De meest recente invulling voor het gebied Achter de Dreef zal naar verwachting eind 2009 in procedure worden gebracht. Met initatiefnemer zullen de gebruikelijke overeenkomsten worden aangegaan. G.203 Burg. Van Campenhoutstraat / Hofstedestraat Het gebied dat ligt ingeklemd tussen Hofstedestraat, Burg. Van Campenhoutstraat en Boerenhoekstraat is momenteel grotendeels bestemd tot bedrijfsdoeleinden. Na beëindiging van alle bedrijvigheid in betreffend gebied, is ter plaatse woningbouw mogelijk. G.205 Marktstraat / Markhof Voor de voormalige bedrijfslocatie van Rasenberg aan de Markstraat in Terheijden is in 2008 een schetsplan ingediend. Hoewel dit schetsplan destijds ambtelijk werd beoordeeld aan het vigerende bestemmingsplan, waarin voor de betreffende locatie een wijzigingsmogelijkheid is opgenomen, heeft besluitvorming nog niet plaatsgevonden. Momenteel wordt gewacht op nieuwe planvorming met verzoek tot principe medewerking. G.212 Kastanjelaan Made Er hebben in 2009 verkennende gesprekken met WSG plaatsgevonden over deze inbreidingslocatie. Het plan was aangemeld voor het provinciaal project Mijn Mooi Brabant, maar is niet uitverkozen. In afwachting van een nieuw uit te werken stedenbouwkundig plan zal WSG, naar het zich laat aanzien, eind 2009 de voormalige pindafabriek slopen. G.237 Made Oost / Kalverstraat / Voorstraat Er is in 2009 weinig vooruitgang geboekt met betrekking tot dit project. De problemen zitten met name bij de ontwikkelaars in het plangebied. Er is een probleem bij de grondoverdracht waarbij de grondeigenaar niet wil verkopen aan een ontwikkelaar. Een reeds getekende projectrealisatieovereenkomst heeft daardoor geen rechtskracht. Het andere probleem is dat twee ontwikkelaars het onderling niet eens zijn over het realiseren van 4 Ruimte voor Ruimte-
150
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
kavels, waardoor ook op dit punt de overeenkomst nog niet akkoord is. Er wordt langs alle wegen getracht om uit de ontstane impasse te raken. G.239 Hoofdstraat 72 Terheijden Voor deze locatie van garagebedrijf van Riel is in 2008 een schetsplan ingediend. In het vigerende bestemmingsplan is voor de betreffende locatie een wijzigingsmogelijkheid opgenomen. Het schetsplan is destijds aan de hand van het bestemmingsplan beoordeeld maar niet voldoende bevonden om voor te leggen voor verdere besluitvorming. Thans wordt gewacht op nieuwe initiatieven voor herinvulling van deze locatie. G.263 Elsakker Wagenberg Eind 2008 zou een eerste stedenbouwkundig concept door een ontwikkelaar aan de gemeente worden aangeboden. Het concept was niet volledig. Een nieuw concept zou worden voorgelegd. Hier is echter ondanks aandringen van de gemeente geen vervolg aan gegeven. Projecten (zonder infrastructuur) in ontwikkeling bij derden (zgn. 300 projecten) Dit betreft de exploitatie van gronden van derden zonder infrastructuur waarbij geen gronden van de gemeente Drimmelen betrokken zijn. Planschades Bij de diverse projecten kan de gemeente aansprakelijk gesteld worden voor planschades. Dit doordat in het verleden de planschades niet volledig gedekt werden uit planschadeovereenkomsten. Tabel G.5 Prognose van de te verwachte uit te keren planschades
Project nummer G.302 G.309
Project naam Zandstraat Blockmekerstraat Hoek Nieuwelaan/Prinsenp Totaal
Verwachte planschades 25.000 20.000 45.000
Toelichting totaal resultaat 2010 (300 projecten) Voor woningbouwprojecten zonder infrastructurele werken zijn met ingang van het jaar 2010 afgezonderd. Voor deze woningbouwprojecten voert de gemeente de bestemmingsplanprocedure uit en draagt zorg voor de vereiste vergunningen. In ruil hiervoor verplicht de ontwikkelende partij zich tot het betalen van een bijdrage voor de planvoorbereidings- en begeleidingskosten en bijdragen voor reserves bovenwijkse voorzieningen, ruimtelijke ontwikkelingen en groenaanleg. De ontwikkeling van deze ‘kleinere’ bouwprojecten dienen financieel gevolgd te worden ter voorkoming van niet gecalculeerde verliezen op exploitaties. In 2010 wordt een negatief resultaat op deze projecten verwacht van totaal € 77.260. Dit negatieve resultaat wordt veroorzaakt door: • ambtelijke uren welke niet doorberekend kunnen worden • het verschil bij projecten aan de Thijsseweg waarbij dit wordt veroorzaakt door het wettelijk te storten bedragen in de diverse reserves en het netto te innen bijdragen ingevolge de afgesloten overeenkomsten • uitkering planschades van € 45.000 (zie hierboven de tabel) en te innen bijdragen van € 20.000. Dit wordt veroorzaakt doordat in het verleden planschadeovereenkomsten zijn aangegaan waarbij geen volledige dekking is bewerkstelligd Totaal resultaat Grondbedrijf begroting 2010 (negatief)
-/- € 42.087
-/- € 10.173
-/- € 25.000 -/- € 77.260
151
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
B2. Te verwachte risico’s projecten De risico’s zijn berekend op basis van het stopzetten, dan wel geen doorgang vinden van de projecten waar nog geen definitieve overeenkomsten aan ten grondslag liggen. De negatieve boekwaarden zijn hiervoor leidend. Tabel G.6 Overzicht risico’s 100 en 200 projecten (gronden wel en niet in exploitatie)
Project nummer G.110 G.113 G.114 G.115 G.118 G.122 G.124 G.125 G.2 proj div
Project naam Burg. Smitsplein De Ligne Dorpsstraat Drimm Begraafplaatsen Made Dahliastraat Made Ruitersvaartseweg Terh Woonwagencentrum Wberg Stuivezand bedr/werkkrediet Gronden niet in exploitatie planschades
Risico's
Totaal
executieStorting waarde voorziening 970.000 850.000 98.000 80.000 188.000 188.000 393.000 275.000 91.000 139.000 130.000 85.000 45.000 20.000
2.219.000
1.313.000
te verwachte risico's 120.000 98.000 80.000 0 118.000 91.000 139.000 130.000 85.000 25.000 0
886.000
B3. Resultaat Grondbedrijf begroting 2010 Op het totaal van zowel de 100/200 projecten, alsook de 300 projecten is een negatief resultaat becijferd (€ 75.550). Dit wordt mede veroorzaakt door het niet mogen opnemen van toekomstige ontwikkelingen die niet bekrachtigd zijn door het ondertekenen van definitieve overeenkomsten. De uren voor alle projecten worden wel verantwoord bij het grondbedrijf, waardoor een behoorlijke kostenpost op dit budget drukt. Resultaat Grondbedrijf (100, 200 en 300 projecten): • Negatief resultaat 2010 eigen projecten en projecten met infrastructurele werken (100 / 200 projecten); ambtelijke uren welke niet doorberekend kunnen worden • Resultaat projecten zonder infrastructurele werken (300 projecten) • Tussentijdse winstneming project Lisdodde (100 project) Totaal resultaat Grondbedrijf begroting 2010 (negatief)
-/- € 98.290 -/- € 77.260 € 100.000 -/- € 75.550
B4. Reserves Grondbedrijf / grondpositie Algemene Reserve Grondbedrijf De verwachte eindstand van de algemene reserve per 31 december 2010 wordt beinvloed door zowel de positieve alsook de negatieve resultaten afgesloten grondexploitaties, tussentijdse winstnemingen uit lopende grondexploitaties, beklemmingen die in de loop van de jaren door de gemeenteraad zijn bekrachtigd en door de risico’s welke de gemeente loopt op de projecten welke nog niet definitief in exploitatie genomen zijn. De risico’s worden mede veroorzaakt door het niet mogen opnemen van toekomstige ontwikkelingen die niet bekrachtigd zijn door het ondertekenen van definitieve overeenkomsten. Als buffer dient de Algemene Reserve Grondbedrijf.
152
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Omvang per 31 december 2008 Rente bijschrijving 3% (2009) Beklemmingen primaire begroting 2008 Mutaties primaire begroting 2009 Beklemmingen 2008-2009 Mutaties marap II 2009 Bijstelling verwacht resultaat grondbedrijf 2009 Omvang per 31 december 2009 Beklemmingen 2008-2009 Mutaties begroting 2010 Verwacht resultaat Grondbedrijf 2009 Totaal vrije reserve per 31-12-2010
4.466.417 133.993 4.600.410 -102.263 -394.967 -1.560.135 1.247.046 -810.319 3.790.091 -1.815.916 -75.550 -1.891.466 1.898.625
Voor de begroting 2010 zijn de volgende beklemmingen c.q. stortingen ten lasten of ten gunste van de algemene reserve grondbedrijf door de gemeenteraad bekrachtigd voor een totaal van € 1.815.916. • onttrekking t.b.v. Oranjeplein ten behoeve van reserve kapitaallasten -/- € 2.249.432 • storting inzake grondverkoop deelgebied 2 Oranjeplein € 196.000 • storting inzake afkoop appartementsrechten Oranjeplein € 400.000 • onttrekking beleidmedewerker Ruimtelijke Ordening -/- € 62.484 • onttrekking personele uitbreiding afdeling Grondgebied ingevolge rapport Promess -/- € 100.000 -/- € 1.815.916 Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Grondbedrijf Naast de Algemene Reserve grondbedrijf beschikt de gemeente over een Reserve Bovenwijkse Voorzieningen, Ruimtelijke Ontwikkelingen en een reserve Groenaanleg. Deze reserves worden gevoed uit opslagen welke berekend worden bij verkoop van gronden van projecten in exploitatie of door specifieke bijdragen van derden. De Reserve Bovenwijkse Voorzieningen heeft de functie om gelden te besteden ten behoeve van voorzieningen van openbaar nut voorzover de binnen het exploitatiegebied liggende onroerende zaken door deze voorzieningen direct dan wel indirect gebaat zijn. Deze Reserve is nog gevoed vanuit het ‘oude’ regelgeving van vóór 1 juli 2008 en kan dus ook nog besteed worden volgens deze ‘oude’ regelgeving. Vaststelling criteria voor besteding van gelden uit deze reserve zijn door de gemeenteraad in mei 2008 vastgesteld. Bij de nieuwe grondnota zal worden bezien of deze reserve kan worden opgeheven ten gunste van de nieuw in te stellen reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen. Omvang per 31 december 2008 Rente bijschrijving 3% (2009) Mutaties primaire begroting 2009 incl marap II Beklemmingen 2009 Verwacht resultaat 2009 Omvang per 31 december 2009 Mutaties primaire begroting 2010 Beklemmingen 2010 Verwacht resultaat 2010 Totaal reserve per 31-12-2010
783.986 23.520 807.506 138.256 -438.000 -299.744 507.762 210.413 -169.000 41.413 549.175
Opmerking: bij de beklemmingen 2010 is ten behoeve van de bepaling van de reservepositie al wel rekening gehouden met een beklemming van € 125.000 ten behoeve van krediet Stuivezand (riolering / wegen). Deze is echter nog niet formeel besloten en is derhalve niet opgenomen in bijlage 2 Stortingen & onttrekkingen reserves. Reserve Groenaanleg De Reserve Groenaanleg heeft een reserveringsfunctie en biedt de mogelijkheid om, 2 gekoppeld aan de uitgifte van grond, per m een bedrag in deze reserve te storten en dit bedrag in te zetten voor de realisatie van ‘groen’ projecten voortkomend uit het gebiedsplan Wijde Biesbosch. Op dit moment zijn twee projecten gestart: de ecologische verbindingszones en het agrarisch landschapsbeheer.
153
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Omvang per 31 december 2008 Rente bijschrijving 3% (2009) Mutaties primaire begroting 2009 incl marap II Beklemmingen 2009 Verwacht resultaat 2009 Omvang per 31 december 2009 Mutaties primaire begroting 2010 Beklemmingen 2010 Verwacht resultaat 2010 Totaal reserve per 31-12-2010
385.955 11.579 397.534 18.457 -27.517 -9.060 388.474 173.079 -158.077 15.003 403.476
Reserve Ruimtelijke Ontwikkelingen In de nieuwe Wet ruimtelijke ordening is de mogelijkheid opgenomen om in de exploitatieopzet bovenplanse kosten op te nemen voor meerdere locaties of gedeelten daarvan en deze kosten in de vorm van een bijdrage te verhalen. Dit is echter alleen toegestaan, indien er voor die locaties of gedeelten daarvan een structuurvisie is vastgesteld die aanwijzingen geeft over de bestedingen van deze bijdragen. Criteria profijt, toerekenbaarheid en proportionaliteit zijn hierop van toepassing. In de nog vast te stellen (hernieuwde) grondnota door de gemeenteraad zal voorgesteld worden een nieuwe reserve ruimelijke ontwikkelingen in te stellen voor de projecten die ingevolge het regime van de nieuwe Wro zijn toegepast. Voor het project Prinsenpolder is bij de begrotingsopstelling 2010, vooruitlopend op het vaststellen van deze grondnota, de bijdragen gestort in deze nieuwe reserve. Omvang per 31 december 2009 Rente bijschrijving 3% (2009) Mutaties primaire begroting 2010 Bijdragen diverse projecten Verwacht resultaat 2010 Totaal reserve per 31-12-2010
0 0 0 300.398 300.398 300.398
Agrarische gronden Naast de hiervoor genoemde gronden die al of niet in exploitatie zijn, heeft de gemeente agrarische gronden in bezit die verpacht worden. Deze gronden van die in totaal 21.28.27 ha. worden uit oogpunt van voorzichtigheid gewaardeerd op € 2,50 per m2. Overigens zijn daarnaast meer gronden in eigendom, waaronder zogenaamde restgronden.
B5. Financiële positie Algemene Reserve Grondbedrijf (weerstandsvermogen) Vrije Algemene reserve Grondbedrijf Risico's diverse projecten Nog vrij te besteden Algemene Reserve Grondbedrijf Buffer opvangen tegenvallers (grondnota 2005)
1.898.625 -886.000 1.012.625 -1.000.000 12.625
Hieruit kan geconcludeerd worden dat de vrij te besteden ruimte van de vrije algemene reserve voldoende is. Ingevolge de grondnota (2005) is opgenomen dat er minimaal een bedrag van € 1.000.000 gehandhaafd en gewaarborgd dient te blijven als speelruimte in de algemene reserve van het Grondbedrijf. De speelruimte wordt nodig geacht om faciliterend op te kunnen treden op de grondmarkt en dient ook als bufferfunctie voor het opvangen van schommelingen (te denken valt aan voorfinanciering van projecten). Daarnaast dient deze ruimte voor het afdekken van lasten c.q. strategische aankopen door de gemeente.
154
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
155
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
§H
Grote projecten
Herinrichting Burgemeester Smitsplein Portefeuillehouder Wethouder: J. van Meggelen Verantwoordelijk Projectleider: Afd. Grondgebied, C. Segeren Na jarenlang overleg, voorbereiding van plannen en het doorlopen van de bestemmingsplanprocedure hebben de betrokken partijen Dura Vermeer en Woningstichting Volksbelang in november 2008 richting de gemeente formeel aangegeven dat het uitgewerkte plan financieel niet haalbaar is. In juli 2009 hebben betreffende partijen aangegeven dat zij akkoord gaan met beëindiging van de intentieovereenkomst. Ten behoeve van een eventuele verkoop van de gemeentelijke eigendommen op het Burgemeester Smitsplein wordt momenteel de verkoopprijs bepaald en worden een aantal scenario’s onderzocht en zullen te zijner tijd ter besluitvorming worden voorgelegd. Ontwikkeling haven Lage Zwaluwe Portefeuillehouder Wethouder: M. Vos Verantwoordelijk Projectleider: Afd. Grondgebied, R. Smolders Kwaliteitsimpuls van de haven in Lage Zwaluwe. Fase 1 bestaat in elk geval uit de herontwikkeling van het Dega-terrein. Verder wordt gestreefd naar een betere ontsluiting van het havengebied. Verder wordt gestreefd naar een intensivering van de Louisepolder met o.a. een clustering van de botenopslag van Crezee. Ook wordt gestreefd naar enige verruiming van de haven doordat de gebruikte boten geleidelijk groter zijn geworden. De herinvulling van het stacaravanterrein zal pas in de laatste fase aan bod komen. De stand van de reserve per 1 januari 2010 is begroot op € 240.000,- waarvan vrij aanwendbaar € 210.000. Insteek is om het project, buiten de inzet van de bestemmingsreserve, budgettair neutraal te laten verlopen. De haven van Lage Zwaluwe kan in de West Brabantse Waterrand tussen Bergen op Zoom en Geertruidenberg voor toerisme en recreatie een rol spelen. Hiertoe dient de ruimtelijke kwaliteit een impuls te krijgen. In 2001 is op basis van ambities, gebiedskwaliteiten en haalbaarheidsperspectief een ruimtelijke visie ontwikkeld, waarin de noodzakelijke kwaliteitsimpuls wordt nagestreefd. Hierin is voor (recreatief) wonen, vaart, voorzieningen, bedrijven en verkeer een programma opgesteld. Begin 2007 is de gemeenteraad akkoord gegaan met een mogelijke visie voor de binnenhaven en de Louisepolder. Deze visie bleek niet te worden gedeeld door een aantal direct belanghebbenden en ook de provincie constateerde dat een aantal elementen van de visie niet wenselijk waren. In 2008 is, in overleg met voornamelijk de direct belanghebbenden, de visie daarom op hoofdlijnen bijgesteld. Daarbij zijn o.a. nieuwe schetsen voor de Louisepolder opgesteld. Tevens is een workshop gehouden voor de bewoners van de Flierstraat om de mogelijkheden voor de Vegetaspolder te bespreken. Enig alternatief voor dit gebied lijkt een toeristisch recreatieve invulling met groene en/of blauwe elementen, maar de voorkeur blijft uitgaan naar een zoveel mogelijk ongewijzigde invulling. e
Voor de bijgestelde visie voor het gehele havengebied vindt in de 2 helft van 2009 verdere afstemming plaats met o.a. de klankbordgroepen, het waterschap en de provincie. Daarna zal de bijgestelde visie op hoofdlijnen aan de gemeenteraad gepresenteerd worden. Vervolgens kunnen de milieuaspecten en de gevolgen voor natura 2000 beoordeeld worden en kan een bijgestelde exploitatieopzet op hoofdlijnen worden opgesteld. In 2010 kan de gewijzigde e structuurvisie door de gemeenteraad worden vastgesteld en kan voor de 1 fase de uitwerking naar een voorontwerpbestemmingsplan plaatsvinden.
156
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Ontwikkeling Lage Zwaluwe West Portefeuillehouder Wethouder: J. van Meggelen Verantwoordelijk Projectleider: Extern ingehuurd: R. Scheffer Project Lage Zwaluwe West Voor het plan Lage Zwaluwe-West zijn het bestemmingsplan en het exploitatieplan door het college vanaf 17 april 2009 voor de duur van zes weken ter visie gelegd. Hierbij hebben alle indieners van inspraakreacties reactie ontvangen van het college. Over de verwerking van de inspraak is een aparte raadsbrief worden gezonden. Door WSG en Goed Wonen zijn de afgelopen maanden verbeteringen in het plan aangebracht in samenwerking met de gemeente. Het totaal aantal woningen in het plan bedraagt nu circa 320. Tevens heeft met een aantal direct belanghebbenden overleg plaatsgevonden over de planuitwerking, zowel op initiatief van de gemeente, als van belanghebbenden. Dit is gebeurd met betrekking tot de omwonenden van de sporthal, het nieuwe winkelcentrum, de Onderstraat en met de Zwaluwse Ondernemersvereniging. Daarnaast heeft er regulier overleg plaatsgevonden met de toekomstige gebruikers van de sporthal, de Brede School en de Scouting. Goed Wonen is gestart met het voeren van gesprekken met mogelijke huurders van het nieuwe winkelcentrum. Met de overkoepelende klankbordgroep heeft in augustus 2008 en op 11 mei 2009 overleg plaatsgevonden. Met betrekking tot de verschillende onderdelen van het project kan op hoofdlijnen de volgende planning worden aangehouden. De onderdelen worden chronologisch behandeld. Bestemmingsplan en exploitatieplan. Afhankelijk van de aard en hoeveelheid zienswijzen die worden ingediend kunnen deze plannen door de raad in haar vergadering van 29 oktober 2009, of de volgende vergadering worden aangeboden ter vaststelling. Daarna worden de plannen (na een “wachttermijn van zes weken in verband de geplande gewijzigde vaststelling) zes weken ter inzage gelegd voor beroep bij de Raad van State. Dan wordt duidelijk of bouwvergunningen kunnen worden afgegeven. Fase 1 De Ganshoek De bouw van de Ganshoek hangt met name af van het bestemmingsplan. De planvorming is ver afgerond en het grondwateronderzoek is geen belemmering. Dan kan de bouwaanvraag worden voorbereid. Afhankelijk van het bestemmingsplan kan rond de jaarwisseling 2009/2010 worden gestart met het bouwrijpmaken voor de Ganshoek. De oplevering zal dan in 2012 plaatsvinden. Samen met deze bouw wordt direct het grootste deel van het plangebied bouwrijp gemaakt. Dat wil zeggen dat de watergangen, het riool, kabels en leidingen en een bouwweg worden aangelegd. Al het bouwverkeer zal overigens via deze bouwweg plaats moeten vinden; niet via de bestaande wegen in het dorp. Een uitzondering voor het bouwverkeer zal gemaakt moeten worden voor de herontwikkeling van de bestaande winkelstrip aan de Nieuwstraat. Woningbouw. Afhankelijk van de markt op dat moment wordt een (groot) deel van de woningen ontwikkeld en in verkoop gebracht. In ieder geval zullen bij de bouw van de Ganshoek op zijn minst circa 70 woningen tegelijk worden gebouwd in de verschillende categorieën. Wellicht worden dit er circa 140 in Fase 1. Sporthal ’t Nieuwland. De planontwikkeling van de sporthal is ver gevorderd. Op verzoek van de omwonenden hebben aanpassingen plaatsgevonden. Met de balletvereniging vindt nog overleg plaats over verhuizing uit Den Domp. Voor de tijdelijke voorziening is het plan rond en is de bouwaanvraag afgegeven. De verhuizing naar de tijdelijke voorziening kort na de zomer van 2009 plaatsvinden. Dan kan ook de sloop van de sporthal plaatsvinden. De start van de nieuwbouw zal april 2010 zijn. Fase 2 Winkelcentrum met nieuw dorpshart. Ter hoogte van ’t Rietland zal een nieuw winkelcentrum komen. Deze bouw zal medio 2010 starten en zal maximaal 3.000 m2 BVO winkels bevatten. Lokale ondernemers zullen voorrang krijgen bij vestiging. Er zullen circa 26 appartementen boven de woningen worden gerealiseerd. Er komt geen verbinding tussen het parkeerterrein en de Onderstraat op het verzoek van de
157
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
omwonenden van de Onderstraat. Op het nieuwe plein zal de weekmarkt gevestigd worden en tevens zullen speelvoorzieningen worden aangebracht. Medio 2012 zal dit afgerond moeten kunnen zijn. Brede School ’t Rietland. Met de planvorming van de Brede School is samen met de beoogde gebruikers (basisschool, consultatiebureau, kinderopvang en bibliotheek) een start gemaakt, waaronder het afstemmen van bouwkosten en dekking en de exploitatieopzet. Afgesproken is dat in de zomer van 2012 de school er moet staan. Met de provincie is het overleg opgestart om zicht te krijgen op subsidies voor dit deelproject. Naar verwachting kan de bouw starten einde 2010. Zoals in onze raadsbrief van 8 juli 2008 is aangegeven, zal na de verhuizing van een aantal functies uit Den Domp, dit gebouw gedeeltelijk gesloopt worden ten behoeve van woningbouw. Inmiddels heeft Stichting De Waarden het verzoek ingediend om op enige wijze de Willibrordusschool en ’t Rietland samen te laten gaan op de locatie van ’t Rietland. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze variant financieel niet haalbaar is. Dit onderzoek heeft leidt tot enige vertraging in dit plan, maar nu worden de voorbereidingen o.b.v. het eerdere plan voortgezet. Scouting. Ten behoeve van de aanleg van het benodigde parkeerterrein voor de Brede School en het winkelcentrum zal de scouting moeten verhuizen. Hiervoor is een locatie beschikbaar naast de tennisvelden. De vrijstelling van het bestemmingsplan is van de provincie al ontvangen. Aangezien de scouting pas in de tweede fase hoeft te worden verhuisd zal de bouw in de zomer van 2010 starten. Voor dit plan hoeft alleen de materialisatie nog uitgezocht te worden. Voor het overige zijn de Bouwcombinatie en de Scouting het eens. Woningen langs Ganshoeksingel. Zodra de Ganshoek is verplaatst zal op deze plaats gestart worden met de bouw van circa 32 woningen. Dit kan 2012 starten als de Ganshoek is verhuisd. Fase 3 Deze fase bestaat uit woningbouw in het westelijk deel van het bestaande grasland. Zoals gezegd kan deze fase geheel of gedeeltelijk bij fase 1 worden betrokken. Deze fase bestaat uit circa 40 woningen en bevat ook het gedeelte voor particulier initiatief. Uiterlijk najaar 2011 zou deze fase opgestart moeten worden, waarbij de afronding in het voorjaar van 2013 zou kunnen zijn. Fase 4 In deze fase worden de bestaande winkelstrip aan de Nieuwstraat herontwikkeld, alsmede de particuliere gronden langs de Onderstraat. In totaal kunnen hier circa 38 woningen worden gebouwd. Deze fase staat gepland voor de periode 2013-2014. Hiervoor is de medewerking van de huidige eigenaren nog nodig. Fase 5 Aan het einde van het project zal de Oudeweg opnieuw worden ingericht. Wellicht dat deze fase deels zal samenvallen met fase 4. De uitvoering zal waarschijnlijk tussen 2013-2015 plaatsvinden. Hierbij zullen ook de parkeerplaatsen ten behoeve van de voetbalvereniging worden aangepast. Met de vereniging is hierover contact geweest en er zal een werkgroep worden gemaakt om dit uit te werken. Ruimte voor Ruimte. In het voorontwerpbestemmingsplan waren 33 Ruimte voor Ruimtekavels opgenomen. Gezien de sterk gewijzigde marktomstandigheden is ervoor gekozen om deze kavels te verkleinen. Op 28 april 2009 is hierover tussen de Bouwcombinatie, Ruimte voor Ruimte en de gemeente overeenstemming bereikt.
158
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Openbare ruimte en straatnaamgeving. In de exploitatieovereenkomst is afgesproken dat de Bouwcombinatie volgens de eisen van de gemeente de openbare ruimte zal aanleggen en in woonrijpe toestand zal overdragen. Ten behoeve hiervan zal in het najaar, op basis van de stedenbouwkundige opzet en het beeldkwaliteitsplan, een inrichtingsplan worden gemaakt. Na een interne check binnen de gemeente zal dit plan worden besproken met de direct omwonenden. Dit ter voorkoming van foutjes die er mogelijkerwijs aan de randen met het bestaande gebied worden gemaakt. In combinatie met deze raadpleging zal een prijsvraag worden gehouden voor de nieuwe straatnaamgeving in het gebied. Deze zal volgens de planning in het vroege voorjaar van 2010 kunnen worden gehouden. Zoals uit het voorgaande is gebleken ligt de komende maanden voor de gemeente het accent op het afronden van het bestemmingsplan en het exploitatieplan. Daarnaast is het project de Brede School van start gegaan. In de overeenkomst met de Bouwcombinatie zijn alle financiële risico’s afgedekt voor de gemeente en is de capaciteit aanwezig om het gemeentelijke werk te verrichten, dan wel beperkt in te huren. Het project de Brede School is voor rekening en risico van de gemeente, zij het dat de Bouwcombinatie hieraan een bijdrage doet. Voor het overige dient de Brede School gerealiseerd te worden uit de grondexploitatie en subsidies. Communicatie. Zoals hiervoor is gemeld vindt met de klankbordgroep en de diverse belanghebbenden (omwonenden en gebruikers) regelmatig overleg plaats. Dit zal zo blijven tot het einde van het project. Van alle overleggen met omwonenden van enige omvang zal de presentatie met een kort verslag op de gemeentesite worden gezet. Dit is overigens niet het geval van overleggen met gebruikers, daarvan wordt alleen een verslag voor onderling gebruik van gemaakt.
F-Veld Terheijden Portefeuillehouder Wethouder: J. van Meggelen Verantwoordelijk projectleider: Afd. Grondgebied, N. Stremme-van Pelt Bijna twee jaar geleden is het F-veld aangedragen als mogelijke locatie voor de ontwikkeling van starterswoningen. Dit F-veld ligt aan de noordzijde van de kern Terheijden en is in eigendom van de gemeente. Het plangebied wordt globaal begrensd door Klein Ruitersvaart, woningen aan de Vlierlaan en het E-veld (trainingsveld van SVT). Startersvereniging Dynamisch Jong Drimmelen heeft het initiatief genomen om middels Collectief Particulier Opdrachtgeverschap woningen voor starters te ontwikkelen. Door middel van dit project kan worden voorzien in de behoefte van starterswoningen, zoals verwoord in de gemeentelijke Woonvisie 2004+. Op initiatief van de startersvereniging is in samenwerking met Woningstichting Volksbelang een schetsplan opgesteld. Dit schetsplan is in nauw overleg met de gemeente vervaardigd. Naast 20 koopwoningen voor starters is er ruimte voor 10 huurwoningen voor starters en 4 vrije sectorwoningen (duurder segment). In november 2008 is het concept schetsplan gepresenteerd aan belanghebbenden. Dit schetsplan is verder uitgewerkt in een aangepast schetsplan en een concept voorontwerp bestemmingsplan. In mei 2009 is dit aangepaste plan wederom gepresenteerd aan belanghebbenden. Tijdens deze bijeenkomst bleken de meningen met name over de ontsluiting van het F-veld verdeeld. Voordat het proces verdere doorgang kan hebben, dient de raad een uitspraak te doen voor welke ontsluitingsoptie zij de voorkeur hebben. Afhankelijk van deze uitspraak zal het verdere proces bepaald kunnen worden. Op zijn vroegst kan een ruimtelijke procedure starten in het najaar van 2009.
159
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Project Omgevingsvergunning (Wabo) Portefeuillehouder Wethouder: M. Vos Verantwoordelijk Projectleider: Afd. Grondgebied, K. van der Spek Voor 2008 is € 100.000 beschikbaar gesteld ten behoeve van het project omgevingsvergunning. Het budget mag worden aangewend voor externe ondersteuning en voor het uitbesteden van regulier werk, indien dit als gevolg van het project omgevingsvergunning in het gedrang komt. Het was de bedoeling dat de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de wettelijke basis voor de omgevingsvergunning, per 1 januari 2009 in werking zou treden. De inwerkingtreding is echter uitgesteld tot 1 januari 2010. Dit heeft tot gevolg dat het project ook nog in 2010 doorloopt. MT, B&W en raad zijn geïnformeerd over de aangepaste planning van het project. In de planning is ook een extra stap opgenomen, namelijk “proefdraaien”. Het project bestaat uit twee fases: 1. Opstellen implementatie- en communicatieplan; 2. Uitvoeren implementatie- en communicatieplan. Fase 1 is in november 2007 gestart en in mei 2008 afgerond. Hierbij is de gemeente ondersteund door SRE Milieudienst. Hieraan is inmiddels € 21.438 uitgegeven. Ook is het opstellen van het communicatieplan uitbesteed, evenals regulier werk van het cluster communicatie. Hieraan is een bedrag van € 8.325,35 uitgegeven. Inmiddels is de tweede fase in volle gang. Dit gebeurt via 5 werkgroepen: 1. Samenwerking en documenten (aanpassen beleidsstukken, verordeningen e.d. aan de Wabo, maken werkafspraken met provincie en waterschap); 2. Werkprocessen en klantgerichtheid (ambitiebepaling klantgerichtheid en opstellen wabowerkproces); 3. Handhaving (aansluiten handhaving op de Wabo); 4. Communicatie (uitvoeren communicatieplan); 5. Digitalisering en ICT (inventarisatie benodigde software en hardware en implementatie hiervan). Ook bij deze fase wordt de gemeente ondersteund door SRE Milieudienst. Hiervoor zijn we reeds een financiële verplichting aangegaan van € 15.000, waarvan reeds € 6.984,90 is uitgegeven (t.b.v. de werkzaamheden in 2008). Begin 2009 is er een behoefteonderzoek klantgerichtheid/Wabo verricht onder burgers en bedrijven (nodig voor de ambitiebepaling) . Dit onderzoek is uitbesteed aan Blauw Research. De rekening ad. € 13.876 hiervoor is inmiddels betaald. De werkzaamheden, die in 2009 in het kader van het project nog worden opgepakt zijn: 1. Ambitiebepaling met betrekking tot het vergunningenproces; 2. Bepalen definitief wabo-werkproces, de verschillende rollen, taken en bevoegdheden; 3. Aanpassen verordeningen, mandaatregeling, beleidsstukken; 4. Opstellen en vastleggen afspraken met provincie en waterschap; 5. Uitvoeren communicatieplan; 6. In beeld brengen kosten benodigde hardware en software, vragen budget/dekkingsmiddelen en implementatie van de software en hardware. 7. Proefdraaien met het nieuwe proces en hulpmiddelen. Uitstel van de Wabo heeft dus tot gevolg dat het project doorloopt in 2009. Dit betekent ook dat de ondersteuning van SRE Milieudienst doorloopt in 2009. Daarnaast moeten er naar verwachting reguliere werkzaamheden van de projectleider worden uitbesteed en wellicht ook nog communicatieactiviteiten. Het restant budget is in 2009 dus nog hard nodig, zodat per 1 januari 2010 de omgevingsvergunning is ingevoerd in de gemeentelijke organisatie.
160
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Brede School Hooge Zwaluwe Portefeuillehouder Wethouder: K. Krook Verantwoordelijk Projectleider: Afdeling Maatschappelijke aangelegenheden, J. Schortemeijer Het project omvat samenvoeging van de twee huidige basisscholen in Hooge Zwaluwe tot een brede school in samenwerking met peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Ter verhoging van de leefbaarheid zullen de volgende aanvullende voorzieningen worden gerealiseerd: circa 30 zorgwoningen voor ouderen/gehandicapten; een steunpunt en een winkelvoorziening. De raadscommissies Grondgebied en Inwonerszaken hebben op 15 februari 2006 ingestemd met de voorbereidingen voor een nieuwe brede school in Hooge Zwaluwe in combinatie met zorgwoningen, een steunpunt en een buurtwinkel onder voorwaarde van een maximale gemeentelijke bijdrage van € 400.000 en € 44.715 voor bijkomende kosten (besluit 22 januari 2008). In 2007 zijn de plannen verder uitgewerkt. De fusie van de basisscholen Sint Jan en Frederik Hendrik was per augustus 2007 een feit. Op verzoek van de scholen zijn per schooljaar 2007-2008 noodlokalen bij de Frederik Hendrikschool beschikbaar gesteld om de gefuseerde school samen met de peuterspeelzaal en de kinderopvang te huisvesten. De raad heeft op 17 april 2008 ingestemd met afsluiting van een overeenkomst met Woningstichting Goed Wonen ter realisering van het project brede school Hooge Zwaluwe. De noodzakelijke procedure voor het wijzigen van het bestemmingsplan van de te realiseren brede school, zorgwoningen met steunpunt en winkelvoorziening is begin 2008 in gang gezet. Op 28 mei 2008 hebben de gemeente en WGW de contracten ondertekend. De formele grondoverdracht voor het eerste deel heeft plaatsgevonden begin 2009. Tevens is de sloopvergunning van de voormalige Sint Janschool verleend. Het bestek is gereed en hierover is op hoofdlijnen overeenstemming bereikt met het schoolbestuur en de gemeente. De aanbesteding van de bouw is reeds afgerond: Breda Bouw gaat de brede school bouwen. De vrijgekomen Sint Janschool aan Langstraat in Hooge Zwaluwe is medio 2009 gesloopt. Op deze plek is in juni 2009 reeds gestart met de bouwvoorbereidende werkzaamheden voor de nieuwbouw. De bestemmingsplanprocedure is naar verwachting na de zomer 2009 volledig afgerond, waarna de bouwvergunning verstrekt kan worden en de Woningstichting in september zal starten met de daadwerkelijke bouw van de school en de appartementen. De school zal naar verwachting begin schooljaar 2010-2011 opgeleverd worden.
Herstructurering Oranjeplein Terheijden Portefeuillehouder Wethouder: K. Krook Verantwoordelijk Projectleider: Extern ingehuurd: J. Reinarz Intern: J. Schortemeijer De gemeente Drimmelen heeft in samenwerking met woningbouwvereniging Volksbelang het initiatief opgepakt om te komen tot herontwikkeling van een aantal gebieden nabij het Oranjeplein te Terheijden. De aanleiding voor deze herontwikkeling is enerzijds gelegen in basisschool Zonzeel, een schoolgebouw dat verouderd is en in functioneel opzicht ook niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd. Nieuwbouw van de basisschool is nodig om in de toekomst op een goede manier te kunnen onderwijzen. Anderzijds is een cluster van 16 seniorenwoningen aan de Brabantstraat sterk verouderd. De bouwtechnische staat van de woningen is slecht, waardoor Volksbelang het voornemen heeft deze woningen te slopen en nieuwbouw te plegen. De twee bovengenoemde initiatieven vormen de basis van het project , maar in de loop van de tijd zijn meer deelgebieden betrokken geraakt, zoals de locatie van de bibliotheek en het voormalig politiebureau.
161
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Na een lang voortraject heeft de gemeenteraad tijdens de opiniërende raad op 16 oktober 2008 aangegeven meerdere varianten te willen zien voordat tot besluitvorming overgegaan kon worden. Hierbij diende bouw van basisschool De Zonzeel centraal te staan. Op 26 maart 2009 heeft de gemeenteraad vervolgens ingestemd met de bouw van een brede school en appartementen op basis van de zogenaamde variant 2b voor een bruto investering van € 3.375.432 met dekking van de lasten uit het grondbedrijf. Tevens heeft de raad ingestemd met de verkoop van een drietal deelgebieden in het kader van de herontwikkeling van de omgeving van het Oranjeplein, de opbrengsten komen ten gunste van de bouw van de brede school. De brede school bestaat uit basisschool De Zonzeel, Theek 5, de speel-o-theek en de kunstuitleen. De raad heeft besloten de gymzaal vooralsnog te renoveren. Voor de stichting Lokale Omroep Drimmelen dient nog alternatieve huisvesting gevonden te worden. Gewerkt wordt aan een overeenkomst met de stichting Volksbelang, waarna najaar 2009 gestart kan worden met de verdere voorbereidingen. Voor de bouw van een brede school in combinatie met appartementen is een wijziging van de huidige bestemming in de vorm van een zogenaamde postzegelplanprocedure nodig. In geval van de minimale variant duurt de RO-procedure en het onherroepelijk worden van de bouwvergunning ruim 30 weken en kan medio 2010 gestart worden met de aanbesteding. Eind 2010 kan dan aangevangen met de bouw, waarna medio 2012 de brede school in combinatie met appartementen opgeleverd kan worden. Uitgaande van bezwaren en een maximale variant duurt de procedure voordat gestart kan worden met aanbesteding ongeveer 2,5 jaar. De voorbereidingen voor de tijdelijke huisvesting van basisschool De Zonzeel zijn gestart met het doel om eind 2009 de tijdelijke huisvesting op het Oranjeplein in gebruik te nemen. Zo is in overleg met de omwonenden en de basisschool gekozen voor een van de varianten, ROprocedure voor afgerond en de aanbestedingsprocedure voor de tijdelijke units is in oktober 2009 afgerond.
Project Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) Portefeuillehouder Wethouder: M. Vos Verantwoordelijk Projectleider: Afd. Grondgebied, K. van der Spek Op 25 september 2008 heeft B&W positief besloten op deelname aan de Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK). Dit onder voorbehoud van een positief besluit van de raad over de benodigde financiële middelen. In het kader van het SLOK is het de bedoeling in de periode 2009 tot en met 2012 een negental projecten uit te voeren: 1. Regionaal duurzaam energieplan (grootschalige duurzame energieopties); 2. Aanpak nieuwe woningen (energiebesparing); 3. Aanpak bestaande huurwoningen (energiebesparing); 4. Aanpak bestaande particuliere woningen (energiebesparing); 5. Bewonerscampagne (gericht op energiebesparing); 6. Handhaving EPC woningen; 7. Energie in vergunningverlening en handhaving bedrijven; 8. De gemeente geeft het goede voorbeeld: nieuwbouw; 9. De gemeente geeft het goede voorbeeld: bestaande bouw. Deze projecten worden in regionaal verband, binnen MARB (Milieu & Afval regio Breda), uitgevoerd. Op grond van het SLOK kan voor de uitvoering van deze projecten een uitkering aangevraagd worden. Voor de gemeente Drimmelen bedraagt deze € 91.694. Omdat het hier om een cofinancieringsregeling gaat, betekent dit dat de gemeente eenzelfde bedrag aan middelen en/of capaciteit in moet zetten. Bij de behandeling van de begroting 2009 heeft de raad aan deelname aan het SLOK een hoge prioriteit toegekend. Verder heeft de raad € 10.000 beschikbaar gesteld voor 2009 en voor de periode 2010 tot en met 2012 jaarlijks € 20.000. Tot slot heeft de raad bepaald dat het budget ad. € 10.000 in 2008 voor het uitvoeren van de duurzaamheidsscan wordt geclaimd voor deelname aan het SLOK in 2009 (het SLOK komt namelijk in de plaats van de
162
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
duurzaamheidsscan). Op deze wijze is er voor de jaren 2009 tot en met 2012 jaarlijks een budget van € 20.000 beschikbaar. Inmiddels heeft SenterNovem (behandelt de uitkeringsaanvragen) via de mail aangegeven positief te adviseren richting de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties over onze uitkeringsaanvraag. De Staatssecretaris wordt geadviseerd het uitkeringsbedrag te bepalen op € 91.694 en dit als volgt uit te keren: 1. In 2009 een percentage van 42% (€ 38.511,48); 2. In 2010 een percentage van € 37% (€ 33.926,78); 3. In 2011 een percentage van 21% (€ 19.255,74). Het jaarlijkse bedrag wordt in 50 termijnen per jaar vanuit het Gemeentefonds uitgekeerd. De eerste betaling geschiedt met terugwerkende kracht tot 1 januari 2009, na bekendmaking van de toe te kennen bedragen in de Gemeentefondscirculaire. Begin 2010 volgt de (formele) beschikking van Binnenlandse Zaken. Het M.A.R.B. (Milieu & Afval Regio Breda) heeft voorgesteld om de uitkering van het rijk en de eigen gemeentelijke bijdrage door te storten naar een fonds, dat beheerd wordt door het M.A.R.B. Met dit fonds wordt de uitvoering van de projecten betaald. Daarnaast wordt er per project een projectgroep geformeerd. Gemeenten, die deelnemen aan een projectgroep krijgen hiervoor een vergoeding (ook betaald uit het fonds). Jaarlijks legt het M.A.R.B. verantwoording af over de besteding van het fonds. Op 26 september 2008 is B&W akkoord gegaan met het voorstel de uitkering van het rijk en de eigen gemeentelijke bijdrage door te storen naar het M.A.R.B. Het is namelijk nog maar zeer de vraag of in 2009 deelgenomen kan worden aan een projectgroep, gelet op de beschikbare capaciteit. Het besluit van B&W heeft tot gevolg dat jaarlijks na ontvangst van de uitkering SLOK, deze doorgestort moet worden naar het M.A.R.B. Daarnaast moet er jaarlijks een bedrag van € 20.000 netto doorgestort worden naar het M.A.R.B. De eigen gemeentelijke bijdrage worden opgenomen onder het product Milieubeleid.
163
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
164
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bijlagen
165
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
166
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bijlage 1 Recapitulatie Relatie met de burger Veiligheid Openbare ruimte Verkeer en vervoer Economische zaken Jeugd en jongeren Ruimte en wonen Zorg Milieu Sociale Infrastructuur Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Resultaat
Begroting 2011
Realisatie 2008
Raming 2009
2010
4.103.276
3.812.798
3.656.592
3.742.386
3.602.839
3.610.316
2.133.672
2.158.176
2.202.406
2.250.300
2.264.915
2.306.767
2.817.538
5.197.670
5.401.108
5.177.626
5.267.202
5.280.073
647.701
789.234
672.909
670.330
670.422
672.271
364.193
674.961
570.540
519.365
533.154
507.105
2.846.887
2.918.833
2.750.327
2.721.693
2.712.302
2.695.807
622.331 5.968.153 157.704-
164.6676.153.510 7.453
361.8336.503.443 42.503-
770.4836.595.783 85.476-
2012
2013
683.264
853.379
6.684.227
6.826.115
111.161-
138.805-
2.974.140
3.846.474
3.377.625
3.422.239
3.476.689
3.478.831
22.320.187-
25.394.442-
24.826.749-
23.557.119-
25.222.707-
25.236.401-
0-
96.135-
-
686.644
561.146
855.458
De gepresenteerde cijfers betreffen de saldi van het betreffende programma. Een positief cijfer is per saldo een kostenpost. Een negatief cijfer is een inkomstenpost.
167
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
168
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
Bijlage 2 Stortingen & onttrekkingen reserves Omschrijving
Exploitatie en bedrijfsreserves algemene dienst Vast kapitaal van de alg. dienst Algemene Reserve Totaal exploitatie- en bedrijfsreserves
Saldo einde dienstjaar 2009
17.665.554 1.106.878 18.772.432
Vermeerdering rente 3%
Vermeerdering storting
33.206 33.206
Bestemmingsreserves Reserve verbetering infrastruur haven Lage Zwaluwe Reserve behoud gemeentelijke monumenten Reserve inconveniëntenuitkering Intergas Reserve herziening bestemmingsplannen Reserve regionale brandweer Reserve maatschappelijke knelpunten Reserve tijdelijke inhuur personeel Reserve kapitaallasten Reserve WMO-huish.verzorging Reserve claims voorgaande jaren Reserve P.O.P. Reserve reiniging Reserve riolering Reserve hondenoverlastbestrijding Reserve begraafplaatsen Reserve toerisme en recreatie Reserve e-dienstverlening Totaal bestemmingsreserves
209.756 48.044 569.344 155.984 0 25.580 50.000 7.273.374 0 0 0 6.159 1.232.214 17.207 439 0 99.431 9.687.531,96
0 0 0 0 0 0 0 218.201 0 0 0
Reserves van het grondbedrijf Algemene bedrijfsreserve grondbedrijf Reserve opslag grote werken Reserve groenaanleg Reserve Ruimtelijke ontwikkelingen Totaal reserves grondbedrijf Totaal reserves
Vermindering exploitatie
Onttrekking kap.lst.
Saldo einde dienstjaar 2010
0
0
0
0 0
0 0 82.262 35.000
0 0
41.310
17.665.554 1.140.085 18.805.638
886.750
209.756 48.044 487.082 162.294 0 25.580 50.000 8.854.257 0 0 0 6.159 706.260 1.992,72 11.002 0 37.931 10.600.358
2.691.253
0
1.898.624 674.175 403.477 300.398 3.276.674
3.411.183
886.750
32.682.670
2.249.432
0
886.750
525.954 15.214 0 0 61.500 719.930
0 0 0
0 10.563 0
218.201
2.301.305
3.790.091 507.762 388.474 0 4.686.326,31
0 0 0 0 0
597.710 210.413 173.080 300.398 1.281.600
2.489.176 44.000 158.077
33.146.290
251.408
3.582.905
0 0 0
1.
Vast Kapitaal De rente wordt , conform de nota reserves en voorzieningen, gebruikt als algemeen dekkingsmiddel.
2.
Algemene Reserve Deze reserve is volledig vrij beschikbaar. Jaarlijks wordt er alleen rente op bijgeschreven.
3.
Reserve Inconvenientenuitkering Intergas Het doel van deze reserve is derving van de jaarlijkse inkomsten uit de inconveniëntenuitkering door Intergas op te vangen. Intergas keerde tot 2002 aan zijn aandeelhouders, waaronder de gemeente Drimmelen, jaarlijks een zogenaamde inconveniëntenuitkering uit als vergoeding voor het hebben van ondergrondse leidingen in de gemeente. Deze uitkering bedroeg jaarlijks € 82.000. Medio 2002 heeft Intergas deze uitkering afgekocht en deze afkoopsom is in deze reserve gestort en hieruit wordt jaarlijks (tm 2016) een bedrag van € 82.262 onttrokken ten gunste van het begrotingssaldo.
4.
Reserve Bestemmingsplannen In het kader van het BBV mogen immateriële activa, zoals kosten van bestemmingsplannen, niet meer worden geactiveerd en moeten dus ten laste van de exploitatie worden genomen. Om kostenschommelingen te voorkomen is hiervoor een bestemmingsreserve gevormd. Jaarlijks wordt hierin en vast bedrag gestort en de werkelijke kosten worden hieruit onttrokken.
5.
Reserve kapitaallasten Middels de begin 2008 vastgestelde nota “Reserves en voorzieningen gemeente Drimmelen” zijn (delen van) reserves samengevoegd zodat er één reserve is ontstaan waaruit kapitaallasten van investeringen worden gedekt.
6.
Reserve Riolering, Reiniging, Hondenoverlastbestrijding en begraafplaatsen Deze reserves worden gebruikt ter egalisatie van de tarieven/kosten. Uit deze reserves zijn de laatste jaren ten behoeve van tariefsegalisatie, aanzienlijke onttrekkingen gedaan. In 2010 is daardoor de mogelijkheid tot tariefsegalisatie beperkt.
7.
Reserves Grondbedrijf Zoals vermeld in de § Grondbeleid vinden er in 2010 onttrekkingen plaats uit de Algemene Reserve Grondbedrijf met name als gevolg van ontwikkeling school Oranjeplein. Daarnaast vinden onttrekkingen plaats als gevolg van reeds geaccordeerde tijdelijke formatie-uitbreidingen (€ 162.000) en het negatieve resultaat op de projecten (€ 75.550). Uit de Reserve Bovenwijkse voorzieningen worden bedragen onttrokken voor onderhoud speelterreinen (€ 29.000) en € 15.000 voor parkeeronderzoeken.
169
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
De Reserve Groenaanleg wordt in 2010 gebruikt voor de bekostiging van Ecologische verbindingszones en agrarisch landschapsbeheer (€ 158.000). De voeding van de reserve Ruimtelijke ontwikkelingen vindt zijn oorzaak in het project Prinsenpolder. Voor een inhoudelijke toelichting wordt verwezen naar § Grondbeleid (onderdeel B4. rerserves grondbedrijf / grondpositie).
170
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
171
Concept Programmabegroting 2010 gemeente Drimmelen
172