P rogrammabegroting 2010
Gemeente Bussum Brinklaan 35 Postbus 6000 1400 HA Bussum Telefoon Fax
(035) 692 88 88 (035) 692 85 00
Internet E-mail
www.bussum.nl
[email protected]
2
INHOUDSOPGAVE Pagina 1 1.1 1.2 1.3 2
3
De gemeente Bussum Aanbiedingsbrief college van burgemeester en wethouders Visie en prioriteiten Financiële begroting 2010-2013
7 9 13
Programma’s Programma’s Programma 1, Algemeen bestuur Programma 2, Openbare orde en veiligheid Programma 3, Verkeer en vervoer Programma 4, Economische zaken Programma 5, Onderwijs Programma 6, Kunst en cultuur Programma 7, Sport en recreatie Programma 8, Zorg en welzijn Programma 9, Werk en inkomen Programma 10, Natuur en milieu Programma 11, Ruimtelijke inrichting Programma 12, Volkshuisvesting Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen
21 23 29 33 39 43 49 53 59 69 75 81 87 91
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7
Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid
101 119 125 129 137 141 149
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
Overzichten Bestuur Kerngegevens Investeringen Vaste activa, voorraden en kapitaallasten Reserves en voorzieningen Verzamel- en consolidatiestaat
152 154 157 159 160 162
4
3
4
1. DE GEMEENTE BUSSUM
5
6
1.1 AANBIEDINGSBRIEF VAN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Bussum, oktober 2009 Aan de gemeenteraad, Het college van burgemeester en wethouders biedt u hierbij de Programmabegroting 2010 aan. Ondanks alle onzekerheden die de economische crisis met zich meebrengt zijn we in de opgave geslaagd om alle wensen en nieuwe ontwikkelingen uit de Perspectiefnota 2009 in de onderhavige begroting te verwerken, waarbij de lastenstijging voor burgers en bedrijven tot een minimum beperkt blijft. Totstandkoming Voorafgaand aan ieder begrotingsjaar stelt de gemeenteraad een programmabegroting vast. De programmabegroting moet voor 15 november 2009 aan de toezichthouder, de provincie NoordHolland, worden aangeboden. In de eerste helft van 2009 heeft het college van burgemeester en wethouders in de perspectiefnota de ontwikkelingen en wensen voor het nieuwe begrotingsjaar aangegeven. De gemeenteraad heeft bij de behandeling van de perspectiefnota de financiële en inhoudelijke kaders voor de begroting aangegeven. Op basis van dit kader heeft het college van burgemeester en wethouders de programmabegroting opgesteld. Met de vaststelling van de programmabegroting wordt het college van burgemeester en wethouders binnen de beleidskaders van de programma’s geautoriseerd tot besteding van de per programma beschikbare middelen. Vaststelling van deze programmabegroting houdt voor het college van burgemeester en wethouders tevens de opdracht in deze uit te voeren. Opbouw De programmabegroting is opgebouwd uit vier onderdelen. Het algemene deel met daarin de visie en prioriteiten van het gemeentebestuur voor het begrotingsjaar 2010 en de financiële begroting. Daarna volgen de programma’s, de paragrafen en de overzichten. Het hoofdstuk Programma’s bestaat uit de 12 programma’s die in samenspraak met de gemeenteraad zijn benoemd. In de programma’s draait het om de vragen Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? En wat mag het kosten? Met ingang van deze begroting maken ook de investeringskosten onderdeel uit van de programma’s. Het hoofdstuk Paragrafen bevat informatie over lokale heffingen, weerstandsvermogen, onderhoud kapitaalgoederen, financiering, bedrijfsvoering, verbonden partijen en grondbeleid. Deze informatie is tevens in meerdere programma’s terug te vinden. Door de informatie te concentreren in de opgesomde specifieke paragrafen, wordt het mogelijk gemaakt om sneller en beter inzicht te krijgen. Ten slotte vindt u de Overzichten waarin onder andere de samenstelling van het bestuur en de kerngegevens zijn opgenomen. Besluitvorming De Programmabegroting 2010 wordt besproken op 13, 14 en 15 oktober 2009 in de commissievergaderingen. Op maandag 2 november wordt de programmabegroting in de gemeenteraad behandeld. De programmabegroting 2010 van de gemeente Bussum is eveneenste vinden op de website www.bussum.nl. College van Burgemeester en Wethouders. [handtekening gemeentesecretaris]
[ handtekening burgemeester]
7
8
1.2 VISIE EN PRIORITEITEN De internationale economische crisis heeft gevolgen voor de Nederlandse economie. Deze gevolgen worden ook in Bussum gevoeld. De woningbouw en –verkoop stagneert. De inwoners voelen de crisis direct in hun portemonnee. Desondanks kunnen wij u een sluitende begroting presenteren, waarmee wij onze ambities uit het raads- en collegeprogramma realiseren en de stijging van de lasten voor de inwoners en ondernemers tot een minimum beperkt blijft. Dit goede resultaat kunnen wij realiseren doordat de uitgangspositie van Bussum goed is. Gezien de onzekere situatie in de (economische) wereld is voorzichtigheid geboden. In deze programmabegroting zijn alle wensen en ontwikkelingen uit de Perspectiefnota 2009 verwerkt. Dit is de laatste begroting welke betrekking heeft op de huidige raads- en collegeperiode. In deze begroting ligt de nadruk dan ook op het afronden van ons raads- en collegeprogramma. In dit hoofdstuk gaan we in op de vijf prioriteiten uit het collegeprogramma. De concrete uitwerking van deze prioriteiten is opgenomen in de programma’s 1 tot en met 12. Prioriteit 1. Ruimtegebruik In Bussum is het comfortabel, inspirerend en aantrekkelijk om te wonen en om te werken met een hoge kwaliteit van leven. Die kwaliteit blijft niet vanzelf in stand. In deze begroting wordt weer flink geïnvesteerd in stedelijke vernieuwing (bouwprojecten), scholen, sport, milieu en duurzaamheid, overigens zonder dat de lokale lasten oplopen. Belangrijk is dat we bij onze beslissingen, vanuit het besef dat wij kampen met schaarse ruimte, steeds blijven kiezen voor kwaliteit. Daarom zorgen wij ook dit jaar weer voor goed onderhoud van onze openbare ruimte. Bouwprojecten Ook in Bussum zijn de gevolgen van de wereldwijde economische crisis voelbaar en dit heeft gevolgen voor de woningbouw. Woningen worden minder makkelijk verkocht en de ontwikkeling van plannen komt stil te liggen. Andere projecten die minder ver zijn in de ontwikkeling dreigen vertraagd dan wel voorlopig niet meer in ontwikkeling en uitvoering te worden genomen. Wij volgen de ontwikkelingen nauwgezet en nemen waar mogelijk maatregelen als het omzetten van de onverkochte woningen van koop naar (sociale) huur of het verlenen van een bijdrage in het tekort op de grondexploitatie. Ook in 2010 is nauw overleg met de woningbouwcorporaties en ontwikkelaars om voortgang te houden in de bouw van woningen. In 2010 is een groot aantal bouwprojecten in uitvoering. Dit zijn onder andere Landstraat-Noord (laatste fase), Spoorzone-Zuid (Koster, Gewest en Bensdorp), locatie Beatrixschool, woningen Akkerlaan/Beeklaan en de Veldweg. Ook het regionaal centrum voor geestelijke gezondheidszorg aan de Hooftlaan wordt in 2010 opgeleverd. Daarnaast worden stappen genomen in de planontwikkeling voor het Kolonel Palmterrein (voorlopig ontwerp), Nieuwe Brink-Scapino (voorlopig ontwerp) en de Slochterenlaan (definitief ontwerp oostzijde). Scholen, kinderopvang en sportfaciliteiten Vanuit bestaande en nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen komt steeds vaker de vraag naar ruimte bijvoorbeeld ten behoeve van voor-, tussen- en naschoolse opvang (0-4 jaar), speelterreinen, etc. Door verschillende (vaak kleinschalige) voorzieningen fysiek bij elkaar te brengen is het makkelijker om volledige of gedeeltelijke dagarrangementen voor kinderen en jongeren aan te bieden. In de nota integraal accommodatiebeleid wordt in 2010 de samenhang tussen onderwijshuisvesting en de huisvesting van maatschappelijke voorzieningen in bredere zin verder uitgewerkt, waarbij met name doelmatig en efficiënt gebruik van de ruimten voor de verschillende doelen aan de orde komt. In 2010 wordt de nieuwbouw en aanpassing van een aantal scholen en sportaccommodaties uitgevoerd, bijvoorbeeld de verbouwing en uitbreiding van de Julianaschool Kwartellaan en de nieuwbouw van de Vrije School Michael. Hiermee beschikken de Bussumse onderwijsgebouwen over voldoende capaciteit. De herinrichting van sportpark zuid is een van de projecten waarmee de wachtlijsten bij de sportverenigingen worden teruggedrongen. Milieu Ruimtegebrek voortvloeiend uit wonen, werken en recreëren en mobiliteit vormt een pregnante bedreiging voor ons milieu. Milieubeleid is daarom absoluut een onderwerp dat alle inwoners raakt. Partnerschap is een belangrijke voorwaarde voor effectief milieubeleid. Bussum wil het milieubeleid
9
mede enten op de wensen en behoeften van de inwoners. Dit gebeurt door heldere communicatie over milieuzaken (Bussumbewust)en door initiatieven van inwoners actief aan te moedigen en positief tegemoet te treden. Dit college heeft vanaf het begin milieu hoog op de agenda staan, daarbij extra milieuambities opgenomen en daarin is veel bereikt. Daarom is de Milieuraad opgericht. In 2010 wordt opnieuw concreet een aantal acties opgepakt welke staan uitgewerkt in programma 10. Duurzaamheid Duurzaamheid gaat onder meer over een verantwoorde afweging van belangen: sociaal-culturele en economische naast ecologische belangen. Ook in Bussum is de samenhang groot. Het grijpt direct in op de beleving van onze inwoners. Daarom zijn in 2009 interactieve ontmoetingen met inwoners georganiseerd. Hier zijn o.a. de volgende thema’s genoemd; duurzame mobiliteit, energiereductie, sociale samenhang, bewustwording, maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaam bouwen en een duurzame economie met innovatie. Deze thema’s worden vertaald in de ‘Nota Duurzaamheid 2010-2014’. Prioriteit 2. Aandacht voor de Bussumse samenleving Kwaliteit van leven heeft alles te maken met ontplooiing, met leren en met creativiteit. Daarom moet iedereen deel kunnen nemen aan de Bussumse samenleving. Dit participatieprincipe betekent dat voor bepaalde groepen inwoners extra inspanningen en specifieke voorzieningen nodig zijn. Daarvoor zijn onder meer de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet werk en bijstand (Wwb) van belang. Daarnaast wordt ingezet op een sterk onderwijsachterstandenbeleid. De start van een vijfde VVe-groep en een schakelklas in Bussum in 2010 dragen daar aan bij. Maatschappelijke ondersteuning De Wmo draagt ertoe bij dat álle inwoners kunnen participeren in de samenleving. In 2010 staan de volgende acties gepland: het vergroten van de naamsbekendheid van Wijzer, het invulling geven aan het Grand Café in De Heul, de projecten opplussen en depressiepreventie uitvoeren, het verder professionaliseren van het Beraad Naarden Bussum (BNB is het participatieorgaan voor de Wmo), en het uitvoeren van vier wijkmonitoren in 2010. Minima Inkomen, maar vooral werk zijn de twee peilers waardoor inwoners kunnen participeren in de samenleving. In de afgelopen jaren van economische groei lag het accent vooral op reïntegratie van mensen met een uitkering naar de arbeidsmarkt en het wegnemen van individuele belemmeringen. Daar zijn goede successen mee geboekt. Op basis van gegevens van het ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid wordt nu echter rekening gehouden met een forse stijging van het bijstandsvolume te gevolge van de economische crisis. Desondanks en juist in deze periode van wereldwijde economische crisis blijft het streven erop gericht dat inwoners duurzaam (dus voor langere periode) aan werk geholpen worden. Bovendien houden we, voor die inwoners die dat nodig hebben, ons ‘ruimhartige’ minimabeleid in stand. Jeugd Bussum moet een goede, leuke en aantrekkelijke woonplek zijn met oog voor talenten en mogelijkheden van jongeren. Daarom investeert Bussum ook het komende begrotingsjaar weer volop in de jeugd. Het betreft het aantal kwaliteitsverbeteringen van de speelplaatsen (bijdragen aan speeldoelstellingen), de preventieve campagnes tegen het overgewicht en het alcoholgebruik van kinderen en de mogelijkheid van deelname aan de activiteiten van de jongerenadviesraad en de JEVO (jongeren evenementenorganisatie). Prioriteit 3. Naarden-Bussum De besluitvorming in Den Haag over de op 17 maart 2008 door de provincie geadviseerde samenvoeging van Bussum, Naarden, Weesp en Muiden wordt afgewacht. Afhankelijk van die besluitvorming wordt in 2010 bezien welke besluiten genomen moeten worden. Wanneer het parlement onverhoopt besluit tot opheffing van de gemeente Bussum en het instellen van een nieuwe gemeente per 1 januari 2011, zal alle inzet daarop gericht moeten zijn.
10
Herindeling Een fusie van Bussum in een combinatie met Naarden, Weesp en Muiden (een GV4), wordt van de hand gewezen. Deze bestuurlijke variant is gebaseerd op het ‘provinciale herindelingsadvies Gooi en Vechtstreek’, dat procedureel niet correct tot stand is gekomen (geen integrale visie, geen aandacht voor alternatieven), terwijl dit plan geen oplossing biedt voor buiten Bussum geconstateerde problemen. Voor die problemen zijn effectievere en minder ingrijpende oplossingen voorhanden dan een fusie van vier gemeenten die onderling geen logisch sociaal-geografisch verband vormen. Bussum heeft andere gemeenten in de regio overigens altijd de helpende hand toegestoken, wanneer deze problemen voorzagen met de uitvoering van hun taken. Voor Bussum zelf is er als gezonde en bestuurskrachtige gemeente geen reden om te fuseren. Daar is ook geen draagvlak voor. Tijdens een bindende volksraadpleging is deze fusievariant door 96% van de stemgerechtigde Bussumers afgewezen. Bij de kwaliteit van bestuurskracht staat de menselijke maat centraal. Ergo, er moet een goede balans zijn tussen enerzijds voldoende bestuurkracht om de taken goed uit te voeren en anderzijds een bestuur dat zo dicht mogelijk bij de burgers kan staan. Een GV4 voldoet niet aan deze visie en overigens ook niet aan de Rijkscriteria voor gemeentelijke herindeling. In het verdere verloop van de Arhi-procedure zal dit standpunt onderbouwd en consequent over het voetlicht worden gebracht bij de beslissers in Den Haag. Prioriteit 4. Relatie met de inwoners De gemeente betrekt inwoners bij de voorbereiding van plannen en beleid. Op basis van een inventarisatie bij inwoners en bestuur wordt in 2010 de kwaliteit van inspraak en interactieve beleidsvorming versterkt door de bestaande instrumenten tegen het licht te houden en zonodig wijzigingen door te voeren. Met dit project is in 2009 gestart Hierbij wordt in het bijzonder stilgestaan bij de communicatie richting inwoners en de rollen van alle deelnemers. Door meer contactmomenten en dialoog komt meer inzicht in de wensen van de samenleving. Signalen vanuit die inwoners worden adequaat opgepakt. In 2010 start een experiment met het Burgerp@nel. Met dit e-panel worden op een snelle manier de opinie gevraagdaan een vaste groep inwoners welke representatief is voor de Bussumse samenleving. De resultaten worden meegenomen in de besluitvorming. Daarnaast wordt de gemeentelijke website verbeterd en de beleidsvoornemens van het college van burgemeester en wethouders actiever gecommuniceerd. Tot slot gaat het college van burgemeester en wethouders door met werkbezoeken en wijkschouwen. Prioriteit 5. Organisatie In het raads- en collegeprogramma staan de burger en externe oriëntatie centraal. Bussum wil een gemeente zijn met aantoonbare maatschappelijke werking en een eigentijdse ambtelijke organisatie hebben met hoogwaardige kwaliteit van dienstverlening. De ambtelijke organisatie wil beter kunnen inspelen op ontwikkelingen van buitenaf en binnen de organisatie. De veranderingen die de leiding van de organisatie voorstaat, gaan over een andere manier van sturen, werken en samenwerken, kortom Samen Anders. In 2010 gaan we hier mee verder, waarbij de ‘vitale organisatie’ centraal staat. De vitale organisatie omvat de elementen verzuimtraining voor leidinggevenden, medewerkerstevredenheidsonderzoek, zaakgericht en procesmanagement en strategisch opleiden. In 2010 worden de werkprocessen geoptimaliseerd door ze als onderdeel van een keten te bezien. De visie op zaakgericht werken en procesmanagement en het implementatieplan vormen hiervoor de basis. In 2010 wordt gestart met een voorbeeldproces.
11
12
1.3 FINANCIELE BEGROTING 2010-2013 1. Inleiding Deze begroting is de laatste begroting die betrekking heeft op de huidige raads- en collegeperiode. De nadruk voor de Programmabegroting 2010 ligt dan ook op het afronden van het huidige raads- en collegeprogramma. In de afgelopen vier jaar is veel gerealiseerd en geïnitieerd. Daarnaast vormt deze begroting een goede basis voor de volgende raads- en collegeperiode, zowel inhoudelijk als financieel. Dit hoofdstuk geeft u op hoofdlijnen een overzicht van de financiële gevolgen van het voorgestelde beleid. In dit hoofdstuk wordt eerst ingegaan op de economische crisis, gevolgd door de uitgangspositie voor deze begroting: de Perspectiefnota 2009. Vervolgens worden de nieuwe ontwikkelingen geschetst, waarbij de consequenties daarvan vertaald worden naar de meerjarenbegroting 2010-2013. 1.1 De economische crisis Ter verbetering van de financiële positie van onze gemeente heeft twee jaar geleden een bezuinigingsronde plaats gevonden die volledig is gerealiseerd. Voornamelijk door efficiencymaatregelen is onze financiële positie verbeterd. Daardoor is onze uitgangspositie goed. De gemeente Bussum heeft een structureel sluitende meerjarenbegroting, zonder inzet van de Algemene Dekkingsreserve en onze vermogenspositie is goed. Wij bereiken deze sluitende begrotingspositie met een relatief lage lastendruk, terwijl het voorzieningenniveau hoog mag worden genoemd. Met onze kostendekkende tarieven zijn wij ten opzichte van de regio laag en ten opzichte van heel Nederland zitten wij op het gemiddelde niveau. De septembercirculaire 2008 gaf een rooskleurig beeld ten aanzien van de ontwikkeling van het gemeentefonds. Kort daarna begonnen de eerste tekenen van de economische crisis vorm te krijgen en moest dat beeld fors worden bijgesteld. In een brief van de VNG, van februari 2009, waarschuwde de VNG voor de gevolgen van de economische crisis. Deze brief hebben wij financieel vertaald in de Perspectiefnota 2009. Zo hebben wij een inschatting gemaakt van de gevolgen van de economische crisis. Vervolgens heeft de meicirculaire van 2009 duidelijkheid gegeven op welke wijze het Rijk de economische crisis naar het gemeentefonds heeft vertaald. Dit heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van de meerjarenbegroting ten opzichte van de Perspectiefnota 2009 (zie paragraaf 3 nieuwe ontwikkelingen: gemeentefonds). De onzekerheid over de gevolgen van de economische crisis is groot. Factoren van buitenaf, zoals Rijksbeleid en de macro-economische ontwikkelingen zijn nu extra moeilijk te voorspellen en daarmee ook de gevolgen op onze meerjarenbegroting. Dit vraagt om voorzichtigheid. 2. Perspectiefnota 2009 De gemeente Bussum heeft een structureel sluitende meerjarenbegroting. Dit betekent dat extra wensen die leiden tot structurele tekorten moeten worden gedekt door structurele dekking, om wederom tot een sluitende meerjarenbegroting te komen. Met de vaststelling van de Perspectiefnota 2009 voor de meerjarenbegroting 2010-2013 is dat wederom gelukt, met een incidenteel positief resultaat in 2012. Samenvatting perspectiefnota 2009 Financieel beeld op hoofdlijnen Tekort perspectiefnota 2009 Totaal voorstellen perspectiefnota 2009 Totaal generaal
2010
2011
2012
2013
-252.750
-300.750
-31.750
-245.750
252.750
300.750
250.000
250.000
0
0
218.250
4.250
In de Perspectiefnota 2009 is voorgesteld het incidentele voordeel van circa € 2,9 miljoen in de algemene reserve te storten. Zoals afgesproken behandelen we dit nu bij deze begroting 2010. Tevens is aangegeven dat onderzocht zal worden wat de structurele gevolgen zouden zijn van enkele in de perspectiefnota opgenomen PM posten en een aantal overige ontwikkelingen.
13
3. Nieuwe ontwikkelingen In deze paragraaf wordt ingegaan op nieuwe ontwikkelingen. De eerste en belangrijkste is de ontwikkeling van het gemeentefonds. Daarna wordt stil gestaan bij de ontwikkelingen van de bijstand. In de raadsvergadering van 30 juni (drieluik) is door diverse fracties aandacht gevraagd voor, Spant! , het Filmhuis en de Wmo. Ook hierop gaan we in deze paragraaf nader in. Deze paragraaf wordt afgesloten met de financiële vertaling van de ontwikkelingen. 3.1 Gemeentefonds Methodiek De meicirculaire is een andere circulaire dan gebruikelijk. In het bestuursakkoord tussen de VNG en het Rijk is afgesproken dat de bestaande methodiek ten aanzien van de algemene uitkering tijdelijk buiten werking wordt gesteld. Gebruikelijk is dat de gemeenten het Rijk volgen bij de ontwikkeling van de uitgaven, het zogenaamde ‘samen de trap op en samen de trap af’. Deze systematiek is, in verband met de economische crisis, in ieder geval tot en met 2011 buiten werking gesteld. Daarna wordt opnieuw bekeken of de systematiek weer wordt ingevoerd. Dit betekent dat we de komende jaren niet samen met het Rijk “de trap op gaan”. Uitkomst van de meicirculaire Het meerjarenperspectief van de algemene uitkering laat een negatieve ontwikkeling zien. Op deze negatieve ontwikkeling hebben wij geanticipeerd door niet de gehele septembercirculaire 2008 in de perspectiefnota op te nemen. Onze verwachting was toen al dat het Rijk de gevolgen van de economische crisis op enige wijze zou vertalen naar het gemeentefonds. Dit blijkt dan ook uit de meicirculaire. Deze negatieve ontwikkeling wordt veroorzaakt door, in hoofdzaak, twee factoren: 1. De groei van het gemeentefonds, de algemene uitkering (het accres) is, zoals verwacht, neerwaarts bijgesteld. Dit naar aanleiding van lagere inflatieverwachtingen door het CPB. Nieuw daarbij is dat de groei van de algemene uitkering vanaf 2012 PM is gesteld. 2. Een toename van gerichte verdelingen naar de grotere gemeenten ten nadele van de kleinere gemeenten. De gerichte verdelingen hebben voornamelijk betrekking op de problematiek die speelt bij grotere gemeenten. Het totale gemeentefonds neemt niet af, maar door een andere verdeling is de uitkering aan de gemeente Bussum lager. In de eerste tabel is de ontwikkeling van de algemene uitkering opgenomen. Daartegenover staan, in tweede tabel, de taken die het Rijk via de algemene uitkering naar de gemeenten overhevelen. In de derde tabel worden de uitkomsten van de eerste twee tabellen samengevoegd tot één geheel en worden de gevolgen van de meicirculaire voor onze begroting weergegeven. Ontwikkeling algemene uitkering (* € 1.000)
Algemene uitkering obv. Meicirculaire 2009 Reeds opgenomen in de PN 2009 Bijstelling Raming gem.fonds 2010
2010
2011
2012
2013
28.991 29.555
28.888 29.720
28.593 30.386
29.009 30.898
-564
-832
-1.793
-1.889
De bijstelling van de algemene uitkering ten opzichte van de algemene uitkering in de Perspectiefnota 2009 levert een nadeel op van € 564.000 in 2010 oplopend tot een tekort van € 1.9 miljoen in 2013. Taakmutaties In de meicirculaire zijn de volgende taakmutaties opgenomen. Zoals gebruikelijk worden deze, tenzij er al beleid is geformuleerd, vooralsnog in het hoofdstuk Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen als stelpost opgenomen. De toevoegingen aan de Algemene uitkeringen, modernisering Gba en Bibliotheken, leiden tot extra uitgaven en worden als een nadeel opgenomen. Verminderingen van de Algemene uitkering leiden tot besparingen en worden dus als een voordeel opgenomen. In de meicirculaire 2009 is ook aangegeven dat ten aanzien van de Wmo een deel van het budget (€ 127 miljoen) nog niet verdeeld is. Hierop wordt door het Rijk, na overleg met de VNG, in de septembercirculaire 2009 teruggekomen. De verwachting is dan ook dat in de septembercirculaire 2009 deze Wmo-middelen aan het gemeentefonds worden toegevoegd.
14
Nieuwe Taakmutaties
Nacalculatie bcf. Modernisering Gba Integratieuitkering bibliotheken Budget WMO Totaal Generaal
2010
2011
2012
2013
38.000
50.000 -12.000
50.000 -12.000
117.000 155.000
117.000 155.000
117.000 155.000
50.000 -49.000 -14.000 117.000 104.000
Totale effect van de meicirculaire op de meerjarenbegroting De meerjarenbegroting ontwikkelt zich negatief. Was de verwachting in de septembercirculaire nog redelijk optimistisch, de meicirculaire laat een duidelijk ander beeld zien. Deze ontwikkeling was gedeeltelijk voorzien en meegenomen in Perspectiefnota 2009. Het grootste effect wordt veroorzaakt door de verwachte lagere inflatie (lonen en prijzen). Totaal effect meicirculaire
Ontwikkelingen algemene uitkering taakmutaties Totaal Generaal
2010
-564.000 155.000 -409.000
2011
2012
2013
-832.000 -1.793.000 -1.889.000 155.000 155.000 104.000 -677.000 -1.419.750 -1.780.750
Per saldo geeft de ontwikkeling van het gemeentefonds een nadeel van ruim € 400.000 in 2010 dat oploopt tot circa € 1,78 miljoen in 2013. 3.2 Ontwikkeling bijstand In de Perspectiefnota 2009 hebben wij het deelakkoord Participatie 2007-2011 financieel vertaald. Doelstelling was het bijstandvolume jaarlijks met 6% te verlagen. De afgelopen jaren heeft Bussum een goede bijdrage aan dit akkoord geleverd en dat willen we blijven doen. De situatie is door de economische crisis echter wel veranderd. Het gevolg is dat er vanaf 2010 tekorten gaan ontstaan. De tekorten in 2010 en 2011 bedragen ca. € 500.000 en vervolgens dalen ze naar verwachting naar ca. € 160.000. Wat betekenen deze extra kosten voor de gemeente? In het deelakkoord is afgesproken dat de vooren nadelen in eerste instantie voor rekening van de gemeente komen. De bijdrage van het rijk in de jaren 2010 en 2011 is afhankelijk of de kosten boven de in het bestuursakkoord afgesproken marge uitkomt. Wij verwachten in 2010 en 2011 een aanvullende uitkering van ca. € 300.000 en stellen voor het resterende tekort van ca. € 200.000 te dekken uit de reserve Wwb. Het deelakkoord is in 2012 afgelopen en dit betekent dat de macrobudgetten waarschijnlijk worden bijgesteld. Gezien de onzekerheden in de ramingen zijn wij uitgegaan van dekking van de tekorten vanuit de reserve Wwb. Deze reserve zou in 2013 dan nagenoeg op € 0 uitkomen. In onderstaande tabel is dit aangegeven:
Ontwikkeling bijstand 2010-2013 Toename extra kosten van de bijstand Aanvullende uitkering van het Rijk Onttrekking reserve WWB RESULTAAT
2010 -509.534 304.534 205.000 0
2011 -526.290 340.690 185.600 0
2012 -154.850
2013 -163.850
154.850 0
163.850 0
3.3 Spant! en Het Filmhuis Tijdens de behandeling van het drieluik (Programmaverslag 2008, Bestuursrapportage 2009-1 en Perspectiefnota 2009) is door de gemeenteraad aangegeven dat het wenselijk zou zijn om beide instellingen extra te ondersteunen. Hierbij is de keuze genoemd van een kapitaalinjectie om de onrendabele top van de investeringen af te romen om op die wijze de exploitatie van de instellingen te verbeteren. Hierbij spelen verschillende factoren die mee dienen te worden genomen in de afweging. 1. Het beleid ten aanzien van grote gesubsidieerde instellingen is dat deze zoveel mogelijk zelfstandig kunnen functioneren. Dit houdt ook in dat deze instellingen een eigen verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van hun financiële positie. De gemeente maakt
15
2.
3.
4. 5.
(meerjarige) afspraken en verwacht dat die instellingen daaraan voldoen. Slechts in uitzonderlijke gevallen wordt op deze afspraken teruggekomen. Voor Spant! geldt dat er geen dringende financiële overwegingen zijn om extra te ondersteunen. De rekening-courant verhouding wordt de laatste jaren afgebouwd door de inzet van positieve bedrijfsresultaten. Als in het najaar blijkt dat die dringende redenen aanwezig zijn, zullen wij uw raad daarover informeren en met een voorstel komen. In het voorjaar van 2009 is met het nieuwe bestuur van het Filmhuis en met uw raad afgesproken dat in het najaar van 2009 opnieuw gekeken zou worden naar de exploitatie. In die tussentijd zou het bestuur dan maatregelen kunnen nemen, zoals extra sponsors werven en kostenreductie om de bedrijfsresultaten te verbeteren. Mocht dan blijken dat er nog (structurele) tekorten op de exploitatie zijn, zal er opnieuw met de gemeente worden overlegd. De hoge mate van onzekerheid die de komende jaren aanwezig is als gevolg van de economische crisis nopen tot een voorzichtige houding ten aanzien van extra/nieuwe subsidieverstrekkingen. Het verstrekken van deze extra subsidies kan verwachtingen bij andere gesubsidieerde instellingen wekken.
Op basis van bovenstaande overwegingen en de huidige situatie (zie ook paragraaf 5 risico’s) stellen wij voor geen extra bijdrage aan Spant! te verlenen. Ten aanzien van het Filmhuis wordt voorgesteld het overleg in dit najaar met het bestuur af te wachten. Wij zullen u hierover informeren vóór de begrotingsraad van 2 november. 3.4 Wmo Tijdens de drieluik is de tevredenheid onder de cliënten over de Wmo-voorzieningen door diverse fracties naar voren gebracht. Gevraagd werd of er inzicht bestond in de ervaringen van cliënten. Jaarlijks wordt een klanttevredenheidsonderzoek onder de Wmo-gebruikers gehouden. Dit is een wettelijke plicht. Bij de overgang van de Wmo vanuit AWBZ is eind 2006 en nulmeting gehouden. In 2009 is dit onderzoek, over de jaren 2007 en 2008, gehouden ten opzichte van de nul-meting en op basis daarvan zal eind 2009 (december) een rapportage worden gepresenteerd. Tijdens de behandeling van het drieluik is ook het overschot op de Wmo-budgetten in de rekening van 2008 behandeld. Bij de Perspectiefnota 2009 is gekeken op welke wijze wij hiermee om willen gaan. In de eerste plaats is er extra budget beschikbaar gesteld voor nieuwe ontwikkelingen binnen de Wmo (totaal circa € 450.000). Daarnaast zijn er middelen gereserveerd voor de verwachtte herziening van de contracten van de thuiszorg (circa € 250.000) en is er bovendien nog een post gereserveerd voor nieuwe/onvoorziene ontwikkelingen (€ 550.000, circa 15% van het budget). Ter vergelijking, de totale uitgaven in 2008 voor de Wmo bedroegen circa € 3,5 miljoen Op basis van voorgaande blijft de conclusie uit de Perspectiefnota 2009 dat de middelen meer dan toereikend zijn voor een adequate invulling van de Wmo. Dit betekent dat de oplossingsrichting van deze perspectiefnota verwerkt is in de begroting 2010. 3.5 Kunst Door het plaatsen van kunst in de openbare ruimte wordt het aanzicht van het dorp verlevendigd en de betrokkenheid van de inwoners bij kunst vergroot. Door een incidentele voeding van de reserve kunst kan er in 2010 kunst worden gerealiseerd op de rotonde op de Brinklaan en in het project Landstraat Noord en kan eind 2010 een nieuw kunstwerk worden geplaatst op de Wisselsokkel. Wij stellen voor hiervoor € 30.000 beschikbaar te stellen. 3.6 Overige ontwikkelingen Naast de hiervoor genoemde ontwikkelingen is de meerjarenbegroting geactualiseerd. Hierdoor zijn er enkele veranderingen opgetreden op het gebied van de (bespaarde) rente en het BTWCompensatiefonds. Deze veranderingen hangen voor een groot deel samen met de wijzigingen van de investeringen (door het nieuwe Gemeentelijk Rioleringsplan) en de verwachte stand per 1 januari 2010 van onze reserves en tot slot de meerjarige actualisatie van reserves en voorzieningen. Daarnaast zijn er enkele kleine/technische wijzigingen doorgevoerd. Totaal geeft dit een voordeel in 2010 van € 141.000, dat omslaat in een nadeel in 2011/2012 en dat eindigt met een gering nadeel van € 3.000.
16
3.7 Overzicht nieuwe ontwikkelingen In onderstaande tabel is de financiële vertaling weergegeven van de nieuwe ontwikkelingen. Hierin is te zien dat vooral het gemeentefonds zorgt voor een negatieve ontwikkeling van het financieel beeld; Conclusie ontwikkelingen 2010 2011 2012 2013 Gemeentefonds (incl.taakmutaties) -409.000 -677.000 -1.419.750 -1.780.750 Bijstand 0 0 0 0 Spant! 0 0 0 0 Filmhuis pm pm pm pm Kunst -30.000 0 0 0 Wmo 0 0 0 0 Overige ontwikkelingen 141.000 23.847 -102.332 -3.334 TOTAAL -298.000 -653.153 -1.522.082 -1.784.084 Het resultaat van de nieuwe ontwikkelingen begint met een nadeel van € 298.000 in 2010 en eindigt met een nadeel van € 1.8 miljoen in 2013. 4. Voorstellen Het financieel beeld is verslechterd door de negatieve ontwikkeling van het gemeentefonds. Dit is vooral het gevolg van de economische crisis. Daardoor dalen de inkomsten uit het gemeentefonds sterk. Dit wordt veroorzaakt door de ontwikkeling van lonen en prijzen. Hoe deze zich de komende tijd daadwerkelijk ontwikkelen is moeilijk in te schatten. Gezien deze situatie vinden wij het reëel onze uitgangspunten voor de verwachtte stijging van lonen en prijzen kritisch onder de loop te nemen. In de begroting 2009 hebben wij als uitgangspunt een stijging van lonen en prijzen van jaarlijks 2%. Ook bij de tarieven (OZB/Leges) zijn we uitgegaan van deze stijging (en extra opbrengsten). Op basis van de huidige informatie hebben wij een nieuwe inschatting gemaakt. Voor wat betreft de lonen is er bij het opmaken van de begroting geen duidelijkheid ten aanzien van de nieuwe cao per 1/6/2009. De onderhandelingen variëren tussen de 0% en 1,75%. Daarnaast zijn er extra kosten in verband met hogere premies. De afschaffing van de pseudo ww en de hogere pensioenpremie in verband met het herstelplan van het ABP zorgen voor meer kosten voor de werkgever. Dit geldt voor onze eigen loonkosten, maar bijvoorbeeld ook voor subsidies aan gewest en regionale brandweer. Wij stellen voor 2010 uit te gaan van een gemiddelde stijging van 1% en voor de daarop volgende jaren van 0,5%. Er is rekening gehouden met de extra pensioenkosten voor 2010, 2011 en 2012. In onderstaande tabel is dit financieel vertaald. Uit de tabel is te zien dat het bijstellen van de loon- en prijsontwikkeling een aanzienlijk positief effect heeft. Nominale ontwikkeling Lagere kosten voor lonen en prijzen Lagere opbrengsten OZB/Leges Totaal effect nominale ontwikkeling
2010 307.000 -45.000 262.000
2011 842.500 -90.000 752.500
2012 1.378.000 -135.000 1.243.000
2013 1.963.500 -180.000 1.783.500
Het totale effect van de nominale ontwikkeling is in onderstaande tabel weergegeven.
Resultaat begroting 2010-2013 Resultaat PN 2009 totaal ontwikkelingen voorstel nominale ontwikkeling RESULTAAT
2010 0 -298.000 262.000 -36.000
2011 2012 2013 0 218.250 4.250 -653.153 -1.522.082 -1.784.084 752.500 1.243.000 1.783.500 99.347 -60.832 3.666
Uit de tabel is te lezen dat er een nadeel is van ca. € 36.000 in 2010 omslaand naar een positief resultaat van ca. € 4.000 in 2013. De resultaten van de jaren 2010, 2011 en 2012 heffen elkaar ongeveer op. Zodat er sprake is van een sluitende meerjarenbegroting. Dit is in onderstaande tabel weergegeven. Het saldo over 4 jaar is € 6.181 positief en is aan de algemene reserve toegevoegd.
17
Resultaat begroting 2010-2013 Resultaat begroting 2010-2013 Verevening (storting AR) Verevening (onttrekking AR)
2010 -36.000
2011 99.347 -99.347
2012 -60.832
2013 3.666 -3.666
36.000 60.832 0 0 0 0 In de Programmabegroting 2010 is ook € 100.000 incidentele vrije begrotingsruimte opgenomen. Bij de Perspectiefnota 2009 hebben wij voorgesteld de Algemene Reserve aan te vullen met € 2,9 miljoen. Het is van belang , in deze onzekere situatie, onze financiële positie niet onnodig extra te belasten. Er zijn bovendien geen nieuwe inzichten die extra uitgaven rechtvaardigen. Daarom handhaven wij dit voorstel. 5. Risico’s De algemene risico’s zijn sinds september 2008 gestegen. De ontwikkelingen op het gebied van de sociale zekerheid zijn moeilijk in te schatten. Hoe het Rijk de budgetten voor de bijstand vast stelt en de risico’s geheel of ten dele bij de gemeenten legt, zal moeten blijken (zie ook programma 9). Het bedrijfsleven heeft het moeilijker dan in voorgaande jaren en dit heeft invloed op de bedrijfsresultaten. Ook wij zien deze signalen. Zo is er een ‘winstwaarschuwing’ van Tomin, de werkvoorzieningschap waarin de gemeente Bussum participeert. De BV ziet voor de jaren 2010 en 2011 dalende bedrijfsresultaten door verminderde opdrachten. Ook zal verminderde economische activiteiten mogelijk een weerslag hebben op bijvoorbeeld de bezoekersaantallen van culturele voorzieningen of een vermindering van de bouwleges. Daarnaast mag ook worden verwacht dat in de komende periode er goedkoper kan worden ingekocht en aanbesteed. De verwachting is dat aannemers bijvoorbeeld scherper op werken zullen inschrijven dan voor de crisis. Wat het resultaat is van al deze effecten is, is moeilijk in te schatten. Bussum is financieel gezond. Met een voorzichtig financieel beleid kan de gemeente Bussum zich het best voorbereiden op eventuele tegenvallers. Wij zijn er trots op deze begroting te kunnen presenteren, zonder ingrijpende bezuinigingsoperaties en met een lage lastendruk. 6. Investeringen In deze paragraaf wordt ingegaan op enkele bijzondere gedane investeringen of investeringen die nog in de planning staan. De besluitvorming over deze investeringen (of plannen) zelf geschiedt in separate voorstellen of heeft al plaats gevonden.
De woningbouw De economische crisis heeft ook andere gevolgen. Bijvoorbeeld op het gebied van ruimtelijke ordening, vooral op de verdeling van de woningbouwcategorieën. Als gevolg van de economische crisis zijn in 2009 enkele grondexploitaties herberekend, onder gelijktijdige verandering van het woningbouwprogramma (van vrije sector naar de sociale sector). Daarbij hebben alle partijen, de ontwikkelaar, de woningbouwverenigingen en de gemeente aan de oplossing bijgedragen. Dit in overeenstemming met het beleid van 1/3 (goedkoop, sociaal), 1/3(middel) 1/3 (duur) voor de woningverdeling. Gewestkantoor Gooi en vechtstreek In deze raadsperiode is intensief gewerkt aan de relocatie van het kantoor van het Gewest Gooi en vechtstreek naar de gemeente Bussum. In 2009 zijn de onderhandelingen tot een goed einde gekomen en kan de uitvoering worden opgepakt. De netto investering bedraagt circa € 17 miljoen. De exploitatielasten en -baten zijn vanaf 2012 in de begroting opgenomen. Groot onderhoud zwembad In 2009 is met het sportfondsenbad een akkoord bereikt over de budgetafspraken voor onder andere groot onderhoud. Vanaf 2010 is dit in de begroting opgenomen. Brede School In 2009 is de Brede school opgeleverd. De exploitatie van de lasten en de baten is in de begroting 2009/2010 opgenomen.
18
Gemeentelijk rioleringplan Het gemeentelijk rioleringsplan is in 2009 door de gemeenteraad vastgesteld. Daarmee zijn de cijfers weer voor vijf jaar up-to-date. Wegen onderhouds- en vervangingsplan Het huidige wegenonderhoud- en vervangingsplan gaat uit van een gemiddelde last voor reconstructies van circa € 1,3 miljoen en voor onderhoud circa € 425.000. Ten behoeve van de kosten van de wegen is een buffer aanwezig in de vorm van een reserve. Deze reserve is gevormd uit de BDU-gelden en wordt ingezet ter egalisatie van de lasten in de begroting. In het nieuwe plan, dat eind 2009/begin 2010 wordt opgesteld, zullen de financiële gevolgen opnieuw worden berekend en zonodig worden de bedragen geactualiseerd. Vanzelfsprekend zal dit plan op de gebruikelijke wijze aan u worden voorgelegd. De vertraging in het opstellen van dit plan heeft te maken met enerzijds personele capaciteit en anderzijds met het Gemeentelijk rioleringsplan. De projecten voor het onderhoud van Wegen volgen in hoofdlijnen de projecten voortvloeiend uit het Gemeentelijk rioleringsplan. Het gemeentelijk rioleringsplan is iets later vastgesteld, zodat ook het wegen beheer en vervangingsplan later wordt opgesteld. Openbare verlichtingsplan Eind 2009 zal het beleidsplan openbare verlichting 2010-2014worden opgesteld. Hierbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de milieutechnische aspecten van openbare verlichting. Onderzocht zal worden het soort verlichting (bijvoorbeeld LED-verlichting) en het aantal branduren. Vanzelfsprekend zal de veiligheid (verkeerstechnisch en sociaal) daarbij niet uit het oog worden verloren. De verwachting is dat enerzijds de lasten ten gevolge van investeringen omhoog zullen gaan en dat anderzijds de exploitatielasten zullen dalen.
19
20
2. PROGRAMMA’S
21
22
PROGRAMMA 1 ALGEMEEN BESTUUR De gemeente Bussum staat dicht bij de inwoners en werkt aan zijn bestuurskracht door regionale en interne bestuurlijke vernieuwing. Algemene doelen 1.1 Kleinere afstand tussen het bestuur en de gemeentelijk organisatie en de inwoners.
Beleidskaders • Raadsprogramma 20062010 • Collegeprogramma 2006-2010 • Communicatiebeleidsno ta 2006-2010 • Dienstverleningsconcept 2007-2010
1.2 Grotere bestuurskracht
•
• •
1.3 Internationale samenwerking
• •
Wet gemeenschappelijke regelingen Wet algemene regels herindeling Gemeenschappelijke regeling Gooi en Vechtstreek en andere gemeenschappelijke regelingen
Prestaties • Opstellen en uitvoeren communicatiejaarplan 2010 • Verbeteren gemeentelijke website (gebruiksvriendelijkheid en content) • Duidelijke beheersstructuur website • Actievere berichtgeving over eigen beleid college en raad. • Blijven participeren in platform Citymarketing • Uitvoering van diverse klanttevredenheidsonderzoeken • Experiment BurgerP@nel • Ruchtbaarheid geven aan mogelijkheid komen op afspraak en digitaal loket • Aanschrijven inwoners m.b.t. verlopen parkeervergunningen • Gemeenteraadsverkiezi ngen houden • Deelname aan bestuurlijke overleggen
Raadsprogramma 2006- • 2010 Samenwerkingsovereen komst met Valasske Mezirici
Bestuurlijke actiepunten • Vaststellen communicatiejaarplan 2010
•
•
Uitvoering jaarprogramma 2010 stedenband
•
•
•
Besluitvorming over aanpak regionale bestuurlijke samenwerking en/of gemeentelijke herindeling Visie Gewest Gooi en Vechtstreek
Overleg met de commissie Bestuur over jaarprogramma 2010 stedenband Vaststellen door burgemeester van jaarprogramma 2010 stedenband Advies over project ontwikkelingssamenw erking 2010
23
Algemeen doel 1.1 Een kleinere afstand tussen het bestuur en de gemeentelijk organisatie en de inwoners.
Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Milo Schoenmaker
Wat willen we bereiken? Zichtbaar, bereikbaar en herkenbaar voor alle inwoners, dat zijn de kernbegrippen die de gemeente Bussum typeren. De gemeente heeft duidelijk voor ogen hoe zij wil zijn: een moderne gemeente, die professioneel wordt geleid en die duidelijk is in wat ze wil en doet. De gemeente staat open voor nieuwe ontwikkelingen, is constant in dialoog met haar inwoners en streeft naar maatwerk. De gemeente Bussum staat voor duidelijkheid, betrokkenheid en lef en durft keuzes te maken. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Raadscommunicatie, communicatie Het communicatiejaarplan 2010 wordt u begin 2010 aangeboden. Mede door bezettingsproblemen en ziekte bleef in 2009 het bestaande communicatiebeleidsplan 2006-2010 leidend. Door beter en vaker informatie te geven over het werk van de gemeenteraad wordt het voor inwoners duidelijker wat een gemeenteraad doet en waar zijn verantwoordelijkheid ligt en hoe de raadsleden bereikt kunnen worden. In 2009 hebben alle raadsleden zich voorgesteld in de Bussumse Krant. Ook zijn de raadsleden meer naar buiten getreden tijdens een aantal werkbezoeken. Deze worden in 2010 voortgezet. In 2010 gaat in de berichtgeving van de gemeente via de gemeentelijke website, de Bussumse Krant en andere publicaties meer aandacht besteed worden aan het besluitvormingsproces binnen de gemeente en de rol van de gemeenteraad. In verband met de mogelijke herindeling van Bussum zijn de raadsleden een eigen website gestart (www.geengedwongenfusie.nl) met een eigen weblog. BurgerP@nel, website, elektronische dienstverlening, communicatiebeleid college De gemeente start in 2010 een experiment met een e-panel, het Burgerp@nel. Het Burgerp@nel bestaat uit een vaste groep van rond de 400 inwoners, representatief voor de Bussumse samenleving. Aan dit internet BurgerP@nel wordt de opinie gevraagd. Hierdoor krijgen wij inzicht in de belangen, wensen, trends en behoeften onder de Bussumers. Met deze kennis kan het gemeentebestuur beter zijn afwegingen maken en besluiten nemen. Bussum oriënteert zich in het najaar 2009 met welke partij zij het beste in zee kan gaan. In 2010 wordt een verbeterslag gemaakt als het gaat om de inhoud (content), de gebruiksvriendelijkheid van de gemeentelijke website. Hierdoor wordt de communicatie met de burgers verbeterd. Daartoe is medio 2009 een eerste inventarisatie van de huidige website gemaakt. Belangrijk is dat in het najaar 2009 heldere afspraken zijn gemaakt over taken en verantwoordelijkheden betreffende de website. De beleidsvoornemens van het college van burgemeester en wethouders moeten actiever worden gecommuniceerd. Het beleid moet meer zichtbaar zijn. Hiertoe zullen in 2010 initiatieven worden genomen. Daarnaast gaan het college van burgemeester en wethouders door met de maandelijkse werkbezoeken bij een instelling en/of bedrijf. Het college van burgemeester en wethouders start nog dit jaar met het houden van wijkschouwen. Door meer contactmomenten en dialoog komt meer inzicht in de wensen van de samenleving. Dienstverlening Burgerzaken
Komen op afspraak Vanaf november 2008 biedt de afdeling Burgerzaken de mogelijkheid om voor elf producten, telefonisch of via de website, een afspraak te maken. In eerste instantie tijdens de reguliere openingstijden, maar met ingang van februari 2009 is dat uitgebreid met drie extra middagen.
24
Sinds de invoering zijn er, tot medio augustus 2009, 866 afspraken gemaakt. In 2010 zal er via verschillende kanalen nog meer bekendheid worden gegeven aan deze mogelijkheid.
Digitaal loket Een aantal producten van de afdeling Burgerzaken, waarvoor de inwoners niet persoonlijk aan de balie hoeven te komen, kan digitaal worden aangevraagd. De Bussumse inwoners worden in 2010 nadrukkelijker geattendeerd op het digitaal loket. Aanschrijven inwoners Begin 2010 wordt gestart met het aanschrijven van inwoners en bedrijven waarvan de parkeervergunning gaat verlopen. Voor de reisdocumenten gebeurde dat al jarenlang terwijl de Rijksdienst voor het Wegverkeer sinds 2006 de aanschrijvingen voor de rijbewijzen doet. Verkiezingen gemeenteraad In 2010 worden er landelijke verkiezingen gehouden voor de gemeenteraad. Onderzocht wordt of er bij die verkiezingen gebruik kan worden gemaakt van een zogenoemd ‘mobiel stembureau’ dat gedurende de dag op meerdere plekken, voor bepaalde tijden, kan worden ingezet. Hierbij kan gedacht kan worden aan de spitsuren bij het station en bij een aantal verzorgingshuizen. De kosten hiervan kunnen worden gemaakt binnen het bestaande budget.
Algemeen doel 1.2 Grotere bestuurskracht door middel van gemeentelijke herindeling
Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Milo Schoenmaker
Wat willen we bereiken? Op dit moment is de bestuurskracht van de gemeente Bussum sterk genoeg. Om het huidige niveau ook voor de toekomst te kunnen garanderen en adequaat antwoord te kunnen blijven geven op vragen en taken die op ons afkomen, is het verstandig te blijven zoeken naar mogelijkheden om de bestuurskracht verder te verstevigen. De in het raadsprogramma voorgestelde gemeentelijke herindeling met (alleen) de gemeente Naarden is daarvoor een goede aanzet zijn, maar Bussum wil niet langer actief pleiten voor een fusie met een partner die dat niet wil. De gemeentelijke herindeling is overigens niet het enige middel om bestuurskracht te verstevigen en te versterken. Versterking van (bestaande) regionale samenwerking biedt eveneens goede mogelijkheden Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten): Herindeling De besluitvorming in Den Haag over het op 17 maart 2008 door Provinciale Staten van Noord-Holland vastgestelde ‘Herindelingadvies Gooi en Vechtstreek’ wordt afgewacht. Afhankelijk van die besluitvorming wordt in 2010 bezien welke besluiten genomen moeten worden. Wanneer het parlement onverhoopt besluit tot opheffing van de gemeente Bussum en het instellen van een nieuwe gemeente per 1 januari 2011, zal alle inzet daarop gericht moeten zijn. Onverlet de uitkomst van de besluitvorming over een eventuele gemeentelijke herindeling, blijven wij aandacht vragen voor het belang van een de regiobrede inventarisatie van bestuurlijke knelpunten. Daaruit wordt bezien welke bestuurlijke oplossingen nodig zijn voor een optimale aanpak van de opgaven waarvoor de regio staat. Gewest Gooi en Vechtstreek Er wordt een visie ontwikkeld over de toekomst van het Gewest Gooi en Vechtstreek. De uitkomsten van een discussie in de raadscommissie Bestuur worden als input gebruikt. Deze visie wordt ingebracht wanneer het nieuw samengestelde algemeen bestuur van het Gewest zijn ambities gaat formuleren.
25
Deelname intergemeentelijke bestuurlijke overleggen Huidige en toekomstige samenwerkingsvormen leveren een structurele bijdrage aan de verdere versterking van onze bestuurskracht. Het college van burgemeester en wethouders neemt daarom actief deel aan alle intergemeentelijke bestuurlijke overleggen.
Algemeen doel 1.3 Internationale samenwerking
Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? De gemeente Bussum voert op diverse fronten beleid met betrekking tot internationale samenwerking. Het gaat dan om: • het onderhouden van de stedenband met Valasské Mezirici in Tsjechië in het kader van Europese eenwording, • het subsidiëren van de Stichting Bussum Wereldwijd ten behoeve van bewustwording van mondiale ontwikkelingsvraagstukken, en • het verlenen van financiële ondersteuning aan een project in Afrika. In het raadsprogramma is aan het onderhouden van een stedenband aandacht besteed en is geattendeerd op de interesse en de oriëntatie van onze inwoners ‘op de rest van de wereld’. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Stedenband Eind 2009 stellen de burgemeesters van Bussum en Valasské het jaarprogramma 2010 voor de stedenband tussen Bussum en Valasské Mezirici vast. De raadscommissie Bestuur wordt aansluitend geïnformeerd over de inhoud van het programma. Vervolgens wordt het programma samen met de partnergemeente uitgevoerd. Project ontwikkelingssamenwerking In 2010 wordt aan de raadscommissie Bestuur een voorstel voorgelegd voor een nieuw project. Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten.
26
Product
Rekening 2008 1.204.781
Begroting 2009 1.350.928
Begroting 2010 1.275.707
Begroting 2011 1.275.707
Begroting 2012 1.275.707
Begroting 2013 1.275.707
246.739
233.608
203.627
203.627
203.627
203.627
11.658
5.750
5.785
5.785
5.785
5.785
1.425.606
1.620.633
1.690.260
1.690.260
1.690.260
1.690.260
6200 AMBTELIJK APPARAAT
144.958
107.221
107.255
107.255
107.255
107.255
6400 BURGERZAKEN
373.230
627.760
585.913
585.913
545.913
545.913
6405 DOCUMENTEN BURGERZAKEN
406.225
434.993
439.807
439.807
439.807
439.807
6410 OVERIG BURGERZAKEN
103.268
52.238
53.119
53.119
53.119
53.119
6415 CENTRAAL INFORMATIEPUNT
125.754
331.267
331.719
331.719
331.719
331.719
4.042.219
4.764.398
4.693.192
4.693.192
4.653.192
4.653.192
-32.623
-32.182
-32.182
-32.182
-32.182
-32.182
-2
-
-
-
-
-
-46.515
-56.798
-56.798
-56.798
-56.798
-56.798
6100 BESTUUR 6105 BESTUURLIJKE SAMENWERKING 6110 KLACHTENAFHANDELING 6130 BESTUURSAPPARAAT
TOTAAL LASTEN 6100 BESTUUR 6130 BESTUURSAPPARAAT 6200 AMBTELIJK APPARAAT 6400 BURGERZAKEN
-58.772
-61.100
-61.100
-61.100
-61.100
-61.100
-435.840
-439.300
-444.300
-449.300
-454.300
-454.300
6410 OVERIG BURGERZAKEN
-30.806
-21.000
-21.000
-21.000
-21.000
-21.000
6415 CENTRAAL INFORMATIEPUNT
-66.085
-50.000
-50.000
-50.000
-50.000
-50.000
6405 DOCUMENTEN BURGERZAKEN
TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 1 ALGEMEEN BESTUUR
-670.642
-660.380
-665.380
-670.380
-675.380
-675.380
3.371.577
4.104.018
4.027.812
4.022.812
3.977.812
3.977.812
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo circa € 76.000 voordeliger uit. BESTUUR BESTUURLIJKE SAMENWERKING BESTUURSAPPA RAAT BURGERZAKEN
OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL
De geraamde kosten van het bestuur dalen met € 75.000. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een vermindering van de kosten van voormalige wethouders (- € 60.000). De begrote kosten van bestuurlijke samenwerking dalen in 2010 ten opzichte van 2009 door een incidenteel budget van € 30.000 in 2009 voor onderzoek naar fusie gemeenten. De kosten van het bestuursapparaat stijgen met € 70.000,als gevolg van een toename van de doorberekende kosten van overhead. De voor 2010 begrote kosten dalen ten opzichte van 2009 met circa € 42.000, voornamelijk als gevolg van incidentele extra kosten in 2009 verband houdende met verkiezingen (kosten stemlokalen) De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000, die niet verder worden toegelicht.
V € 75.000 V € 30.000 N € 70.000 V € 42.000
N € 1.000 V € 76.000
27
28
PROGRAMMA 2 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID De gemeente Bussum biedt haar burgers een veilige omgeving om te wonen, te werken en te recreëren. Algemene doelen 2.1 Een woon- en leefomgeving waarin de inwoners niet alleen veilig zijn maar zich ook veilig voelen
Beleidskaders • Brandweerwet 1986; • zorgnormen brandweer van Ministerie van BZK (o.a. uitruktijden); • Besluit inrichten veiligheidsregio’s (2006); Regionaal organisatieplan brandweerzorg en rampenbestrijding (2001); Besluit regionalisering brandweer (2005); • Wet kwaliteitsverbetering rampenbestrijding (2004); • Conceptwet veiligheidsregio’s • Kadernota integrale veiligheid Bussum 2004; • Jaarplan integrale veiligheid politie/ gemeente voor 2009
2.2 Handhaving regels samen met strategische partners, met bevordering van de eigen verantwoordelijkheid van inwoners
• • •
•
•
APV 2005 Kadernota integrale veiligheid Bussum 2004; Jaarplan integrale veiligheid politie/ gemeente voor 2009 Wet bestuurlijke boete overlast openbare ruimte Beleidsvisie handhaving
Prestaties Bestuurlijke actiepunten • Verdere implementatie • Behandeling van de het regionale begroting brandweerkorps Veiligheidsregio in college en commissie • Verdere implementatie bestuur crisis- en rampenbestrijding • Deelname aan de binnen veiligheidsregio wijkschouwen • Organiseren van wijkveiligheidsschouwen per fiets • Opschalen wijkplannen
• •
• •
•
Uitbreiden unit van jonge toezichthouders Ondersteuning buurtpreventieverenigin gen Verder terugdringen van (jeugd)overlast Terugdringen fietsdiefstal Inschakelen van en overleg met ouders en jongeren zelf Inzet BOA’s voor extra nachtelijk toezicht in de horeca in het weekeinde.
•
Vaststellen jaarplan integrale veiligheid 2010.
29
Algemeen doel 2.1 Een woon- en leefomgeving waarin inwoners niet alleen veilig zijn, maar zich ook veilig voelen
Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Milo Schoenmaker
Wat willen we bereiken? Brandweer Per 1 januari 2009 zijn de regionale brandweer en de gemeentelijke brandweerkorpsen gefuseerd. Ook de implementatie van de rampenbestrijdingstaak in de veiligheidsregio is in volle gang. Een goede organisatorische opzet en inbedding dragen er zorg voor dat de veiligheidszorg voor de inwoners op dit gebied op het juiste peil blijft. De kosten moeten daarbij beheersbaar blijven. Crisis- en rampenbestrijding De voorbereiding van bestuur en gemeentelijke organisatie op rampen en zware ongevallen moet op peil worden gehouden en waar nodig nog worden verbeterd. Veiligheid in openbare ruimte De gegevens over het veiligheidsgevoel bij de inwoners (zie Veiligheidsmonitor, Staat van de gemeente) geven een beeld te zien dat negatief afwijkt van de beschikbare objectieve incidenteninformatie. Om de subjectieve veiligheid te kunnen verbeteren, moet er meer zicht komen op de knelpunten zoals die in de wijk worden ervaren. Rechtstreeks contact met de inwoners over dit onderwerp levert waardevolle gegevens op. Op maat gesneden acties moeten vervolgens leiden tot vermindering van het gevoel van onveiligheid, uiteraard naast verdere vermindering van de daadwerkelijke incidenten. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Brandweer De implementatie van de nieuwe regionale brandweerorganisatie moet zoveel als mogelijk budgettairneutraal plaatsvinden, met inachtneming van de gemaakte afspraken. Dit wordt bewaakt, evenals het kwaliteitsniveau van de nieuwe brandweerorganisatie en een zorgvuldige inbedding van onze brandweervrijwilligers en het beroepspersoneel. Crisis- en rampenbestrijding De verdere implementatie van crisis- en rampenbestrijding in regionaal verband vraagt om voortdurende afstemming van de voorbereidingen, het organiseren van lokale oefeningen en deelname aan regionale multidisciplinaire oefeningen. Pilot wijkplannen Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten is één van de negen prestatievelden zoals genoemd in de Wet maatschappelijke ondersteuning (zie algemeen doel 8.1). Uit de resultaten van het benchmarkonderzoek ‘De Staat van de Gemeente 2008’ is gebleken dat de gemeente Bussum een 7,7 scoort voor voorzieningen in de wijk (7,5 is het landelijk gemiddelde van vergelijkbare gemeenten). De Bussumse inwoners zijn echter van mening dat het beter kan met de voorzieningen voor jongeren in de wijk. Hier scoort de gemeente een 4,0 tegenover het landelijk gemiddelde (vergelijkbare gemeenten) van een 4,2. Op speelmogelijkheden in de wijk wordt een 5,5 gescoord tegenover een 6,1 landelijk gemiddelde. Om hier iets aan te doen en om de sociale samenhang in de wijken van de gemeente Bussum te bevorderen is in 2009 gestart met één pilot wijkplan. Deze pilot bouwt voort op de ontwikkeling van wijkveiligheidsplannen. In 2010 wordt besloten of voor alle wijken in Bussum een wijkplan wordt gemaakt.
30
Algemeen doel 2.2 Handhaving regels
Commissie: Bestuur Portefeuillehouder: Milo Schoenmaker
Wat willen we bereiken? De gemeente stelt duidelijke, controleerbare en handhaafbare regels met betrekking tot het gebruik van de openbare ruimte, maar ook bij bijvoorbeeld (ver)bouw en bescherming van het milieu. Zij ziet goed toe op de naleving van die regels. Overbodige, onduidelijke en niet te handhaven regels worden geschrapt. Handhaven doen we samen met onze strategische partners en inwoners (o.a. politie, brandweer, GAD, woningstichtingen, buurt- en buurtpreventieverenigingen). De gemeente heeft de regie en van de partners en de inwoners wordt actieve inzet verwacht. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Jeugdoverlast Jongeren die in de fout gaan, worden rechtstreeks benaderd om de jeugdoverlast op straat verder terug te dringen. Bij meerdere vergrijpen worden de ouders of verzorgers mede aangesproken. Jonge toezichthouders De in 2009 aangevangen inzet van jonge toezichthouders, in opleiding voor een plaats op de arbeidsmarkt (beveiligingsbranche), wordt uitgebouwd. Hun taak is vooral de veiligheid en leefbaarheid te verbeteren door gericht toezicht op kleine ergernissen in de openbare ruimte. Buurtpreventie De initiatieven van buurtbewoners om de veiligheid en leefbaarheid in de buurt te verbeteren nemen toe. De gemeente stimuleert deze activiteiten actief. Buurtpreventie wordt ondersteund. Fietsdiefstallen Ondanks de ingezette daling in van het aantal fietsdiefstallen in 2008 (van 531 naar 439) is het aantal nog steeds te hoog. Aan de hand van de ervaringen met de bewaakte fietsenstalling op het Wilhelminaplantsoen wordt bezien of rond het centrum meer bewaakte stallingen ingericht kunnen worden, met gebruikmaking van Work First. Extra inzet voor nachtelijk toezicht horeca De inzet op verbetering van de veiligheid en veiligheidsbeleving is een bestuurlijk speerpunt. De gemeente Bussum scoort laag in onderzoeken waar het gaat om de belevenis van veiligheid. De inzet is de veiligheidsbeleving te verbeteren en het waarderingscijfer te verhogen. Voor 2009 en volgende jaren (Perspectiefnota 2008 en 2009) is extra geld beschikbaar gesteld ten behoeve van de inzet van extra nachtelijk toezicht ter bestrijding van de horecaoverlast. De extra inzet van een aantal mobiele portiers en de BOA’s (buitengewoon opsporingsambtenaar) vindt plaats in de nachtelijke weekenduren op de vrijdag en de zaterdag tussen 23.00 en 03.00 uur. De dekking van de kosten van inzet van extra mobiele portiers zal plaatsvinden op fiftyfifty basis. De kosten worden voor de ene helft gedragen door de gemeente en voor de andere helft door de horecaondernemers. Over de hoogte van de kosten wordt nog overleg gevoerd. Helaas willen nog niet alle horecaondernemers bijdragen aan de kosten. De inzet van de BOA’s kost naar verwachting € 27.000 extra. De gemeente heeft € 18.000 beschikbaar gesteld. De totale kosten voor extra inzet op nachtelijk toezicht horeca worden geraamd op € 45.000 structureel, deze zijn begroot middels de Perspectiefnota 2009.
31
Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product
Rekening 2008 194.306
Begroting 2009 463.290
Begroting 2010 466.013
Begroting 2011 466.013
Begroting 2012 466.013
Begroting 2013 466.013
1.035.777
215.629
352.545
352.545
352.545
352.545
21.867
-
-
-
-
-
212.489
-
-
-
-
-
443.065
1.597.544
1.673.424
1.723.254
1.723.254
1.723.254
517
-
-
-
-
-
1.908.021
2.276.463
2.491.982
2.541.812
2.541.812
2.541.812
6115 VEILIGHEID
-19.305
-7.200
-7.200
-7.200
-7.200
-7.200
6600 PREPARATIE BRANDWEER
-35.144
-8.607
-149.652
-149.652
-149.652
-149.652
6605 REPRESSIE BRANDWEER
-1.908
-
-
-
-
-
6610 PREVENTIE / PRO ACTIE BRANDWEER 6615 BRANDWEERORGANISATIE
-4.484
-
-
-
-
-
-57.104
-73.544
-
-
-
-
-5.879
-
-
-
-
-
6115 VEILIGHEID 6600 PREPARATIE BRANDWEER 6605 REPRESSIE BRANDWEER 6610 PREVENTIE / PRO ACTIE BRANDWEER 6615 BRANDWEERORGANISATIE 6620 WERKEN VOOR DERDEN BRANDWEER TOTAAL LASTEN
6620 WERKEN VOOR DERDEN BRANDWEER TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 2 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID
-123.824
-89.351
-156.852
-156.852
-156.852
-156.852
1.784.197
2.187.112
2.335.130
2.384.960
2.384.960
2.384.960
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo circa € 148.000 nadeliger uit. PREPARATIE BRANDWEER
BRANDWEEROR GANISATIE
OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL
In het kader van de regionalisering van de lokale brandweerorganisaties per 1 januari 2009 is onder meer besloten dat de brandweerkazernes voorlopig in eigendom bij de gemeenten blijven. Dit betekent dat de daarmede gemoeide lasten (en baten) integraal deel blijven uitmaken van de gemeentebegroting. De voor 2010 begrote lastenstijging van rond € 137.000 vloeit per saldo voornamelijk voort uit extra geraamde onderhoudskosten op basis van de onderhoudsplanning van het gebouw. Zoals gebruikelijk zal vooraf gekeken worden in hoeverre de geplande onderhoudskosten noodzakelijk zijn. Tegenover deze kosten staat een begrote bijdrage van de onderhoudsvoorziening gebouwen van € 141.000. (zie baten). Hierdoor is per saldo (lasten minus baten) sprake van een voordeel van € 4.000. De lasten van dit product stijgen per saldo (lasten minus baten) met € 149.000 ten opzichte van de raming 2009. Dit betreft een verhoging van €134.000 van de aan de regionale brandweerorganisatie te betalen bijdrage (nominale aanpassing) en de aframing van een niet meer relevante Bussumse taakstelling ad € 15.000. Daarnaast is sprake van een (per saldo) budgettair neutrale lastenvermindering van € 58.000 wegens de beëindiging van een wachtgelduitkering en het wegvallen van een corresponderende bijdrage van de wachtgeldvoorziening. De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000, die niet verder worden toegelicht.
V € 4.000
N € 149.000
N € 3.000 N € 148.000
32
PROGRAMMA 3 VERKEER EN VERVOER De gemeente Bussum wil de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid op verkeersgebied in standhouden en waar mogelijk verbeteren. Algemene doelen
Beleidskaders
3.1 Het garanderen van een betrouwbare bereikbaarheid
•
• •
Gemeentelijke Verkeer en Vervoersplan 2005 (GVVP) Duurzaam veilig, fase 2 Besluit luchtkwaliteit
Prestaties
• • • • • •
• • • 3.2 Garanderen van een goed onderhouden en veilig wegennet voor alle verkeersdeelnemers
• •
Wegenvervangingsplan 2005-2009 Openbare verlichting plan gemeente Bussum 2005-2009
•
•
•
•
3.3 Goede parkeervoorzieningen
• •
Parkeernota 2005 Fietsnota 2007
• •
•
•
Uitvoering herinrichting Godelindebuurt Noord DO Godelindebuurt Zuid DO Veldheimerlaan/Botweg uitvoering herinrichting Ooster Eng Aanleg rotonde Brinklaan/Prinsenstraat Evaluatie gebied Bussum Noord met projecten Brinklaan/Landstraat en Stationsomgeving Onderzoek herinrichting Ceintuurbaan Uitvoering maatregelen fietsnota Voortzetten lobby Spoorse doorsnijding Afronden Wegbeheeronderhouds plan 2010-2014 Afronden beleidsplan openbare verlichting 2010-2014 Invoeren meer duurzame wijze gladheidsbestrijding Evaluaren onkruidbestrijding op verharding Evaluatie/actualisatie Parkeernota Onderzoek naar uitbreiding parkeerareaal Veldweg Onderzoek naar herinrichting Wilhelminaplantsoen Het fietsgebruik stimuleren door de aanleg van extra fietsvoorzieningen
Bestuurlijke actiepunten
• •
•
•
•
• •
•
•
RV DO Godelindebuurt Zuid RV DO Veldheimerlaan/Botw eg CN Evaluatierapport Bussum Noord.
Wegbeheeronderhou ds plan 2010-2014 Masterplan verlichtingskwaliteit en energiebesparing Gewijzigde gladheidsbestrijding Keuze wijze onkruidbestrijding op verharding RV Evaluatie/actualisatie Parkeernota RV uitbreiding parkeerareaal Veldweg RV Herinrichting Wilhelminaplantsoen
33
Algemeen doel 3.1 Een betrouwbare bereikbaarheid
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? De gemeente Bussum wil de bereikbaarheid en veiligheid en leefbaarheid op verkeersgebied in standhouden en waar mogelijk verbeteren. Met name het fietsgebruik en het opheffen van de spoorse doorsnijding zijn belangrijke aandachtspunten. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Herinrichten 30 km/h zones In het Gemeentelijke Verkeer en Vervoersplan (GVVP) staat het voornemen om door de aanleg van 30 km/h zones de verkeersveiligheid, ook rondom scholen, te optimaliseren. In 2010 worden de Godelindebuurt Noord en Zuid, de Ooster Eng, De Veldheimerlaan/Botweg en de Eslaan en omgeving heringericht als 30 km/h zones. In 2010 start onderzoek naar de mogelijke herinrichting van de Ceintuurbaan in verband met de veiligheid en leefbaarheid van de omwonenden. Stimuleren fietsen Met de uitvoering de Fietsnota wordt het aantal fietsklemmen met parkeurmerk verder uitgebreid. In totaal worden in de periode van 2009 tot en met 2013 de bestaande 900 fietsklemmen in het centrum vervangen door fietsklemmen met parkeurmerk. In 2010 gaat het om een 200-tal vervangingen. Binnen de te ontwikkelen bouwprojecten worden fietsvoorzieningen en stallingen meegenomen. De fietspaden binnen het project rotonde Brinklaan/Prinsenstraat worden uitgevoerd in asfaltbeton. Evalueren projecten Bussum Noord De projecten in het gebied Bussum Noord (herinrichting Brinklaan, rotonde Brinklaan Landstraat, kruising Brinklaan Brediusweg) worden geëvalueerd. De evaluatie betreft het proces, de voortgang en de resultaten. Spoorse doorsnijding oplossen De spoorse doorsnijding van Bussum en Naarden met zes overgangen vormt een probleem voor de bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid. In 2010 wordt de lobby van Naarden en Bussum voortgezet om de doorsnijding op te lossen. Daarbij worden ook andere overheden en partners (Prorail , NS en anderen) betrokken. Het definitieve ontwerp (DO)voor de herinrichting van de overweg Herenstraat en de Iepenlaan/Nieuwe Spiegelstraat wordt in 2010 vastgesteld. Dit in samenhang met het bouwproject Bensdorp. De besluitvorming over het definitief ontwerp (DO) voor de herinrichting van de overweg Meerweg dient binnen het rioleringsproject Vlietlaan in 2010 en 2011 plaats te vinden. Overigens kunnen deze planningen in verband met het project spoorse doorsnijdingen zonodig worden aangepast.
Algemeen doel 3.2 Een goed onderhouden en veilig wegennet voor zowel gemotoriseerd en fietsverkeer als voor voetgangers
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? Een goed onderhouden en veilig wegennet voor zowel gemotoriseerd en fietsverkeer als voor voetgangers word bereikt door het planmatig onderhoud plegen aan het wegennet. Bij klachten, schades en calamiteiten wordt op efficiënte wijze gereageerd om de veiligheid van alle verkeersdeelnemers te garanderen. Naast het uitvoeren van het vastgestelde beleid wordt regelmatig getoetst of het beoogde resultaat wordt bereikt. Daarnaast wil de gemeente Bussum de gladheidsbestrijding en onkruidbestrijding op meer duurzame wijze gaan uitvoeren. 34
Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Actualiseren Wegbeheeronderhoudsplan 2010-2014 Het wegbeheeronderhoudsplan wordt eind 2009, begin 2010 geactualiseerd. Het wegenbestand (wegen, fiets- en voetpaden) wordt geïnspecteerd om te bepalen wanneer wegen aan vervanging toe zijn. Deze inspectiegegevens in combinatie met de planning uit het Gemeentelijk Rioleringsplan 20092012 (GRP) vormen de basis voor het nieuwe Wegbeheeronderhoudsplan 2010-2014. Het huidige wegenonderhoud- en vervangingsplan gaat uit van een gemiddelde last voor reconstructies van circa € 1,3 miljoen en voor onderhoud circa € 425.000. Deze middelen zijn structureel opgenomen in de begroting. Daarnaast is er een buffer aanwezig in de vorm van een reserve. Deze reserve is gevormd uit de BDU-gelden en wordt ingezet ter egalisatie van de lasten in de begroting. In het nieuwe plan zullen de financiële gevolgen opnieuw worden berekend en zonodig worden de bedragen geactualiseerd. Beleidsplan Openbare Verlichting 2010-2014 Eind 2009 wordt het onderzoek naar de mogelijkheden van verlichtingskwaliteit en energiebesparing uitgevoerd. Tevens wordt een pilot-project LED verlichting bij het kruispunt bij de watertoren gestart. De resultaten worden meegenomen in het beleidsplan openbare verlichting 2010-2014. Het beleidsplan Openbare verlichting zal begin 2010 gereedkomen. Aanpassing als gevolg van het voornoemde onderzoek zal het huidige beleid op het vlak van veiligheid, verlichtingskwaliteit, verlichtingsniveau en energiebesparing op een rijtje gezet worden. Waarbij tevens rekening wordt gehouden met de snelvoortschrijdende technisch ontwikkelingen op het gebied van energiebesparende verlichting. Voor alle wegencategorieën in de gemeente Bussum wordt vastgesteld waarom, hoe en wanneer verlicht wordt, welke norm gehanteerd wordt en wat de besparingsmogelijkheden zijn. De verwachting is dat enerzijds de lasten ten gevolge van investeringen omhoog zullen gaan en dat anderzijds de exploitatielasten zullen dalen. Uit dit beleidsplan openbare verlichting 2010-2014 moet naar voren komen wat dit daadwerkelijk per saldo betekent. Invoeren meer duurzame gladheidsbestrijding De gemeente Bussum wil aansluiten bij de landelijke trend om preventief te strooien. Dit betekent een andere werkwijze (van droog- naar natstrooien) met ander materieel. Met preventief strooien kan vooral gladheid door bevriezing of condensatie worden voorkomen. Bij preventief strooien plakt het zout aan het wegdek. Hierdoor is er minder zout nodig en komt er bovendien (nog) minder strooizout in de berm terecht. De bermen, bomen en heesters, maar ook oppervlakte - en grondwater (afspoeling) worden dus minder belast door strooizout. Een ander voordeel van het nieuwe beleid is dat de arbeidsomstandigheden verbeteren bij preventief strooien. Bij natstrooien kan er preventief (een aantal uren voordat het gaat opvriezen) gestrooid worden. Met andere woorden: je kan strooien onder betere en veiligere omstandigheden. Het overstappen op preventief strooien is van invloed op het vervangingsplan van strooimaterieel. De eerste tranche vervanging van strooiers is voorzien in 2010. Het vervangen van het overige materieel was voorzien in 2012 en 2013. Deze vervanging wordt dus in tijd naar voren gehaald. Het materieel voor nat strooien is circa 25% duurder dan voor droog strooien. De besparing op strooizout is moeilijk aan te geven vanwege de fluctuatie in de winters, maar kan oplopen tot circa 50% van het strooizout. Onkruidbestrijding op verharding Op grond van milieuoverwegingen worden in de gemeente Bussum, sedert 1991 geen chemische middelen meer gebruikt voor het bestrijden van onkruid in de openbare ruimte. De verhardingen worden sindsdien zo goed mogelijk onkruidvrij gehouden door een combinatie van borstelen en handmatig maaien. Het huidige uitvoeringsproces gaat gepaard met veel stof en overlast. In de afgelopen 20 jaar is er landelijk veel onderzoek gedaan naar de milieubelasting en de alternatieven voor borstelen en de bijbehorende kosten. De resultaten uit deze onderzoeken rechtvaardigen een nieuwe afweging in de keuze van onkruidbestrijding op verharding. In het voorjaar van 2010 komen we hier op terug.
35
Algemeen doel 3.3 Goede parkeervoorzieningen en optimale benutting van parkeerplaatsen
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? De parkeerbalans in stand houden, zowel in het centrum als in de woonwijken. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Bevorderen fietsparkeren Er wordt ingezet op het uitbreiden van het aantal fietsvoorzieningen zoals het vervangen van stallingen met meer comfort en een betere kwaliteit (Centrum, station Naarden-Bussum en station Bussum zuid). Dit heeft een positief effect op het terugdringen van kort parkeren van auto’s. Bovendien past het uitstekend binnen onze milieuambities. Parkeernota evalueren en actualiseren De Parkeernota wordt geëvalueerd en geactualiseerd voor de periode 2010-2015. Hierin staat centraal het ontwikkelen van een integrale visie op het bestaande en toekomstige parkeerareaal. De kostendekkendheid op langere termijn en tarieven spelen hierbij een rol. Onderzoek naar uitbreiding parkeerareaal Door allerlei bouwprojecten in de binnenstad komt de parkeerbalans onder druk. Daarom wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor uitbreiding van het parkeerareaal aan de Veldweg. Onderzoek herinrichting Wilhelminaplantsoen Er vindt onderzoek plaats naar mogelijke herinrichting van het Wilhelminaplantsoen. Investeringen De totale investeringen voor de gladheidsbestrijding betreft voor 2010 € 91.003. De totale investeringen voor de verkeerslichten betreft voor 2010 € 13.595.
36
Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product
Rekening 2008 92.790
Begroting 2009 111.425
Begroting 2010 111.402
Begroting 2011 111.402
Begroting 2012 111.402
Begroting 2013 111.402
6305 OPENBARE VERLICHTING
416.350
416.537
464.720
464.720
464.720
464.720
6310 STRAATMEUBILAIR
114.974
102.011
126.435
126.435
126.435
126.435
2.726.512
3.003.284
3.188.415
3.188.415
3.188.415
3.188.415
6314 PARKEERAANGELEGENHEDEN
813.012
945.631
975.525
1.175.525
1.275.525
1.275.525
6316 VERKEER
585.987
484.706
432.521
432.521
432.521
432.521
15.063.598
221.634
3.459
3.459
3.459
3.459
19.813.223
5.285.229
5.302.478
5.502.478
5.602.478
5.602.478
-1.081.566
-1.137.500
-1.137.500
-1.137.500
-1.137.500
-1.137.500
-22.041
-11.000
-11.000
-11.000
-11.000
-11.000
-3.715
-4.403
-4.403
-4.403
-4.403
-4.403
6312 WEGEN
-428.239
-424.439
-426.339
-426.339
-426.339
-426.339
6314 PARKEERAANGELEGENHEDEN
-154.270
-295.051
-325.639
-525.639
-625.639
-625.639
-7.595
-1.500
-18.900
-18.900
-18.900
-18.900
-685.041
-607.268
-586.459
-586.459
-586.459
-586.459
-2.382.467
-2.481.161
-2.510.239
-2.710.239
-2.810.239
-2.810.239
17.430.756
2.804.068
2.792.240
2.792.240
2.792.240
2.792.240
6210 PARKEERBELASTINGEN
6312 WEGEN
PGR503 RT PROGRAMMA 3 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN 6210 PARKEERBELASTINGEN 6305 OPENBARE VERLICHTING 6310 STRAATMEUBILAIR
6316 VERKEER PGR503 RT PROGRAMMA 3 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 3 VERKEER & VERVOER
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 10.000 voordeliger uit. OPENBARE VERLICHTING STRAATMEUBILAIR WEGEN PARKEERAANGELEGENHEDEN VERKEER
RESERVE TOTAAL
TOTAAL
Het product Openbare Verlichting laat een stijging van de lasten zien van circa € 50.000. Deze stijging wordt grotendeels veroorzaakt door stijgende kapitaallasten die voortvloeien uit de investeringen in 2008/2009. In 2010 wordt aan lasten een toename van circa € 24.500 voorzien. Deze stijging wordt veroorzaakt door een stijging van de kapitaallasten. Een belangrijk deel van de stijging van de lasten wordt veroorzaakt door een toename van de kapitaallasten die voortvloeien uit de investeringen in 2008/2009. De hogere lasten bestaan voornamelijk uit hogere doorbelastingen circa € 30.000. Deze hogere lasten worden gecompenseerd door een hogere onttrekking uit de egalisatievoorziening Parkeren. Het product verkeer laat een lastenverlaging van circa € 52000 zien welke grotendeel wordt veroorzaakt door een afname in de kosten van inhuur diensten derden. Daarnaast is er sprake van toename van de baten met circa € 17500, wat wordt veroorzaakt door een storting in de reserve. Door een lastenverlaging van circa € 218.000 en batenverlaging van circa €148.000 laat het reservetotaal een voordelige mutatie zien van circa. € 70.000. De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000 die niet verder worden toegelicht.
N € 50.000
N € 24.500 N € 185.000
V € 69.500
V € 197.000 V € 3.000 V € 10.000
37
38
PROGRAMMA 4 ECONOMISCHE ZAKEN De gemeente Bussum streeft naar voldoende werkgelegenheid en een hoog voorzieningenniveau. Algemeen doel
Beleidskaders
4. 1
•
Een goed vestigingsklimaat voor het midden- en kleinbedrijf - Voldoende en sterke werkgelegenheid d.m.v. regionale samenwerking - Een levendige kern met een hoog voorzieningenniveau - Een hoog niveau van gemeentelijke dienstverlening
• • • • • •
Regionaal Economisch Stimulerings-programma (2002) Centrumvisie (2003) Notitie retailstructuur (2006) Bussum 2025 (2008) Horecanota (2009) Kadernota Economie (2009) Nota Duurzaamheid (2009)
Prestaties •
• •
• • •
•
Definitief ontwerp herontwikkeling Nieuwe Brink – Scapino (1e fase) Oprichten ondernemersloket Invoeren baatbelasting ten behoeve van Ondernemersfonds Uitvoeren activiteiten Bussum Promotie Onderzoek herinrichting Wilhelminaplantsoen Stimuleren van duurzame economische ontwikkelingen Verbetering digitale infrastructuur
Bestuurlijke actiepunten •
• • • •
RV DO herontwikkeling Nieuwe Brink – Scapino (1e fase) Voorstel ´ondernemersloket´ RV ‘Reclamebelasting’ RV VO ´herinrichting Wilhelminaplantsoen´ RV ´Glasvezelproject Breednet´
39
Algemeen doel 4.1 Een goed vestigingsklimaat voor het midden- en kleinbedrijf
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? Het programma Economische zaken kent de volgende doelstellingen: • Het behouden en verbeteren van het vestigingsklimaat voor het midden- en kleinbedrijf. • Het behouden en versterken van de lokale werkgelegenheid. • Het stimuleren van duurzaam ondernemerschap. • Het intensiveren van de regionale economische samenwerking. • Het behouden en versterken van de dorpskern van Bussum als gezellige en levendige ontmoetingsplaats met regionale allure. • Het behouden het hoge voorzieningenniveau en een goede spreiding ervan in Bussum. • Het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening voor ondernemers en werkzoekenden. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Vestigingsklimaat Het bieden van de juiste randvoorwaarden aan bedrijven en instellingen in de gemeente verbetert het vestigingsklimaat voor ondernemers. Hierbij zijn bereikbaarheid en parkeren, een kwalitatief goede en representatieve openbare ruimte, veiligheid, maar ook een digitale infrastructuur van belang. Op dit laatste onderdeel neemt Bussum deel in de totstandkoming van een regionaal project ´Breednet´, waarmee ondernemers betaalbaar aan kunnen sluiten op een hoogwaardig glasvezelnetwerk. BOV De Bussumse Ondernemersvereniging (BOV) is in 2009 gestart en vertegenwoordigt een groot deel van de detailhandel en de horeca binnen de gemeente Bussum. Zij is als gesprekspartner van groot belang voor het onderhouden van korte lijnen naar ondernemend Bussum. In 2010 worden de contacten met de BOV voortgezet. Werkgelegenheid Voor de Bussumse bevolking wordt bij de herontwikkeling van het stedelijk gebied nieuwe werkgelegenheid ingebed. De volgende projecten worden voortgezet: • Gewestkantoor en GGD (gereed 2011) • Veldweg (gereed 2011) • Bensdorp (gereed 2013) • Kolonel Palmkazerne (gereed 2013) • Nieuwe Brink-Scapino (fase 1 gereed 2013) Duurzaamheid Op het raakvlak van duurzaamheid en ondernemen valt in Bussum economische en ecologische winst te behalen. Ondernemers worden hiertoe gestimuleerd door middel van voorlichting en subsidies. Levendig centrum De stichting Bussum Promotie is in 2009 gestart met de uitvoering van de geformuleerde ambities van ´Citymarketing´. In 2010 wordt in verdere samenwerking met de gemeente gezorgd voor een betere bekendheid van het brede aanbod aan evenementen en (culturele) activiteiten in Bussum. Citymarketing (Bussum Promotie) De gemeente Bussum neemt sinds 2008 deel aan een platform voor Citymarketing (Bussum Promotie). Sociale en culturele instellingen, sportclubs, het bedrijfsleven en overkoepelende organisaties nemen deel aan dit platform om Bussum beter en gerichter op de kaart te zetten. De nadruk ligt bij het in kaart brengen van Bussumse evenementen en activiteiten, betere informatievoorziening en betere coördinatie om Bussum aantrekkelijker te maken voor de met name de eigen inwoners. Om dit te verwezenlijken wordt (in 2010) een eigen website ontwikkeld.
40
Ondernemersfonds (invoeren baatbelasting) De ondernemers hebben de gemeente verzocht de mogelijkheden tot de invoering van een baatbelasting voor ondernemers te bezien. Dit leidt mogelijk tot de realisatie van reclamebelasting waarvan de middelen terugvloeien naar een stichting. Hieruit kunnen de ondernemers gemeenschappelijk bijvoorbeeld feestverlichting, evenementen en promotionele activiteiten financieren. Dienstverlening Om tot een optimale dienstverlening richting ondernemers te komen, wordt in 2010 een ondernemersloket gerealiseerd. Voor werkzoekenden zal de nieuwe Locatie Werk en Inkomen (LWI) eind 2009 al operationeel zijn. Hier vindt mogelijk ook een servicepunt ten behoeve van detailhandelsondernemingen onderdak. Regionale samenwerking De Bussumse schaal is veelal te klein om adequaat op economische thema´s in te spelen. De regionale samenwerking wordt dan ook geïntensiveerd, zoals bijvoorbeeld op het gebied van herstructurering en het behoud van bedrijventerreinen waaraan Bussum zich in 2009 heeft gecommitteerd. Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product
Rekening 2008 76.739
Begroting 2009 75.865
Begroting 2010 95.506
Begroting 2011 75.506
Begroting 2012 75.506
Begroting 2013 75.506
116.174
122.880
122.880
122.880
122.880
122.880
89.834
83.325
110.872
70.472
70.472
70.472
282.747
282.070
329.258
268.858
268.858
268.858
-78.046
-76.020
-90.772
-70.772
-70.772
-70.772
6325 DETAILHANDEL EN HORECA
-5.999
-7.920
-7.920
-7.920
-7.920
-7.920
6332 BEDRIJVIGHEID
-9.851
-
-
-
-
-
6320 MARKTEN 6325 DETAILHANDEL EN HORECA 6332 BEDRIJVIGHEID TOTAAL LASTEN 6320 MARKTEN
TOTAAL BATEN
-93.895
-83.940
-98.692
-78.692
-78.692
-78.692
Totaal per programma PGR 4 ECONOMISCHE ZAKEN
188.852
198.130
230.566
190.166
190.166
190.166
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 32.500 nadeliger uit. MARKTEN
BEDRIJVIGHEID
TOTAAL
Bij het product markten is er een stijging van de lasten zichtbaar van circa € 19.500. Dit wordt veroorzaakt door een eenmalig onderzoek naar het functioneren van de markt. Hiervoor wordt eveneens een onttrekking aan de reserve gedaan waardoor de baten eveneens met circa € 14.500 toenemen. Voor wat betreft bedrijvigheid zien we een eveneens een stijging van de lasten met ca. € 27.500. Dit betreft incidentele kosten ten behoeve van de promotie van Bussum (Citymarketing).
N € 5.000
N € 27.500
N € 32.500
41
42
PROGRAMMA 5 ONDERWIJS De gemeente Bussum wil de jeugd en de jongeren voorbereiden op een actieve deelname aan de samenleving. Algemene doelen 5.1 Hoogstaand en sluitend stelsel van huisvestingsvoorzieningen primair en voortgezet onderwijs
5.2 Samenhangende voorzieningen voor kinderen en jongeren op het gebied van onderwijs, (buitenschoolse) opvang, sport, welzijn
5.3 Initiëren en ondersteunen activiteiten gericht op doelgroep achterstandsleerlingen
Beleidskaders • Artikel 23 Grondwet • WPO • WVO • Huisvestingsverord ening 1998 • Deelplannen Voortgezet onderwijs • Convenanten Voortgezet Onderwijs • Statuten Stichting Primair • Gemeenschappelij ke regeling voor het primair onderwijs GooiZuid en Vechtstreek • WPO • WVO • Huisvestingsverord ening 1998 • Gemeentelijke subsidieverordening • Wet kinderopvang, motie Aartsen/Bos • Nota Lokaal Jeugdbeleid 2005 • Sportnota 2008 2011 • WPO • OAB-plan 20062010 • Leerplichtwet 1969 • Wet Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC)
Prestaties • Verbouw/uitbreidin g Julianaschool/ Kwartellaan annex bso • Nieuwbouw Vrije School Michael annex bso • Uitvoeren Programma huisvestingsvoorzieningen onderwijs 2010 • Vaststellen jaarprogramma huisvestingsvoorzieningen onderwijs 2011 • Voorbereiden uitbreiding Indonschool • Voorbereiden verbouwing gebouw Opmaat • Accommodatiebele idsplan opstellen • Regierol t.a.v. schoolplein project Brede School (zie prog. 7)
Bestuurlijke actiepunten • Vaststellen nieuwe huisvestingsverordeni ng
• Stimuleren vooren vroegschoolse educatie • Uitvoeren OABplan 2006-2010 • VVE bereikt 70% van de doelgroepkinderen • Opstellen en uitvoeren nieuw onderw0ijsachterstande nbeleidsplan (20102014)
• Vaststellen onderwijsachterstand enbeleidsplan 20102014
• Vaststellen Nota accommodatiebeleids plan
43
Algemeen doel 5.1 Hoogstaand en sluitend stelsel van huisvestingsvoorzieningen primair en voortgezet onderwijs
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? Een stelsel van huisvestingsvoorzieningen van goede kwaliteit dat zoveel mogelijk aansluit bij de eisen van de inwoners en gebruikers vanuit het onderwijs rekening houdend met de toekomstige ontwikkelingen. Dit vindt plaats binnen het kader van wetgeving (wetten op het primair en voortgezet onderwijs, WPO en WVO), gemeentelijke verordening en het convenant dat met het Voortgezet Onderwijs inzake de toelating van leerlingen. Op grond van de Grondwet is elke gemeente gehouden om te voorzien in voldoende openbaar onderwijs. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Integraal Huisvestingsplan (IHP) Op basis van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2008 wordt in de ruimtebehoefte van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs voorzien. In 2010 staan de volgende activiteiten gepland; 1. De Julianaschool/Kwartellaan wordt uitgebreid en gerenoveerd. Een (nieuwe) ontwikkeling is dat de buitenschoolse opvang (bso) wordt betrokken bij de uitbreiding van het onderwijsgebouw om de wachtlijsten op de bso te verkleinen en/of op te heffen. 2. Voor de nieuwbouw van de Vrije School Michael is een krediet verleend door de gemeenteraad. Bij deze nieuwbouw wordt ook de buitenschoolse opvang (bso) betrokken. Naar verwachting is de nieuwbouw eind 2010 gerealiseerd. 3. De verwachting is dat het ‘College de OpMaat’ (leerweg voor ondersteunend onderwijs) verhuist naar Hilversum in 2011. Door het gebouw te bestemmen voor het basisonderwijs (Koningin Emmaschool) wordt het knelpunt met betrekking tot de onderwijshuisvesting in het Spiegel opgelost. Het probleem met de capaciteit van het gymlokaal voor de Emmaschool wordt hiermee ook opgelost. Er worden contacten onderhouden met de OpMaat omtrent de verhuizing en de vervolgontwikkelingen. Daarnaast moet er in het gebouw geïnvesteerd worden om het voor basisonderwijs geschikt te maken. 4. In 2010 starten de besprekingen met de Indonschool (school voor speciaal onderwijs) om de zolder uit te breiden. Door deze uitbreiding te realiseren krijgt de school het aantal vierkante meters waar het volgens de gemeentelijke regelgeving recht op heeft. Uitvoeren Programma huisvestingsvoorzieningen 2010 en vaststellen Programma 2011 Voor de realisering van het klein onderhoud van de scholen wordt door het college van burgemeester en wethouders jaarlijks een huisvestingsprogramma vastgesteld (jaarplannen). Door middel van incidentele besluiten (deelplannen) worden voorzieningen getroffen buiten het jaarlijkse programma om.
Algemeen doel 5.2 Commissie: Samenhangende voorzieningen voor kinderen en jongeren op het gebied Welzijn van onderwijs, (buitenschoolse) opvang, sport, welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon Wat willen we bereiken? Vanuit bestaande en nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen komt steeds vaker de vraag naar ruimte bijvoorbeeld ten behoeve van voor-, tussen- en naschoolse opvang en kinderdagopvang 0-4 jaar alsmede speelterreinen. Door verschillende (vaak kleinschalige) voorzieningen fysiek bij elkaar te brengen wordt het gemakkelijker om volledige of gedeeltelijke dagarrangementen voor kinderen en jongeren aan te bieden. De basis voor de onderwijshuisvesting is het Integraal Huisvestingsplan. In het in 2010 op te stellen accommodatiebeleidsplan wordt de samenhang tussen onderwijshuisvesting en de huisvesting van maatschappelijke voorzieningen in bredere zin verder uitgewerkt, waarbij met
44
name doelmatig en efficiënt gebruik van de ruimten voor de verschillende doelen aan de orde zal komen. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Nota integraal accommodatiebeleid In 2009 is het project ‘integraal accommodatiebeleid’ van start gegaan met een startnotitie. Hierin zijn de aanleiding, doelstellingen, beoogd resultaat en dergelijke weergegeven. Volgens de planning wordt de Nota integraal accommodatiebeleid aan de gemeenteraad aangeboden in december 2010. Binnen Bussum is niet voldoende ruimte om aan de vraag aan maatschappelijke voorzieningen in brede zin te kunnen voldoen. Dit geldt voor voorzieningen voor verschillende doelgroepen en met verschillende doelen (bijvoorbeeld sportvelden, speelgelegenheden, kinderopvanglocaties of een dansgelegenheid voor de jeugd). Dit houdt in dat bij de planning van nieuwe voorzieningen afwegingen moeten worden gemaakt. Vragen hierbij zijn: wat is de toegevoegde waarde, wat wordt hiermee opgeofferd en welke voorziening heeft de hoogste prioriteit? Clustering van voorzieningen is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Niet alleen vanwege de schaarse ruimte, maar ook omdat verschillende voorzieningen elkaar kunnen versterken. Voor de doelgroep kinderen en jongeren gaat het dan om clustering van voorzieningen zoals opvang, sport en verenigingen bij en nabij scholen. Schoolpleinproject Het schoolpleinproject komt voort uit het Uitvoeringsprogramma Sport 2008-2011. In 2010 wordt met het schoolpleinproject gestart op het schoolplein van de Brede School (zie ook programma 7.1). Integrale inzet op jeugd De middelen ten behoeve van jongeren en kinderen worden op diverse wijzen ingezet. Voorbeelden zijn: het subsidiëren van sportverenigingen, het onderwijsachterstandenbeleid, de vroeg- en voorschoolse educatie (VVE), het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJ&G), en de speeltuinen.
Algemeen doel 5.3 Initiëren en ondersteunen activiteiten gericht op doelgroep achterstandsleerlingen
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? Het onderwijsachterstandenbeleid is erop gericht de talenten van leerlingen zo optimaal mogelijk te ontplooien. Het gaat hierbij vooral om kinderen en jongeren die op grond van sociale, economische en culturele factoren minder kans hebben op een succesvolle schoolloopbaan. De activiteiten in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid zijn onder andere gericht op het vroegtijdig signaleren en bestrijden van onderwijsachterstanden en het terugdringen van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. Deze activiteiten, inclusief doelstellingen en meetpunten, staan uitgebreid omschreven in het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB)-plan 2006-2010. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Breeduit (Brede School) Een optimale schoolloopbaan, zoals in de algemene doelen van het lokaal onderwijsbeleid is verwoord, kan worden gerealiseerd door het vergroten van de leerprestaties van de kinderen die onderwijs volgen of aan activiteiten deelnemen binnen de Brede School. Naast het primaire (onderwijs) proces biedt de Brede School met het netwerk van organisaties de mogelijkheid om de leerprestaties direct of indirect te vergroten. In 2009 is Breeduit (de Brede School) opgeleverd. Het jaar 2010 staat in het teken van de verdere inhoudelijke invulling van de Brede School, met name de samenwerking en de ontwikkeling van activiteiten. Onderwijs Achterstanden Beleid (OAB) In de afgelopen periode is uitgebreid geïnvesteerd in het vergroten van de effectiviteit en het doelgroepbereik van de activiteiten. Dit wordt in 2010 voortgezet en krijgt concreet beslag in een nieuw onderwijsachterstandenbeleidsplan voor de periode 2010-2014.
45
Vanuit OAB plan 2006–2010 staan voor 2010 de volgende acties gepland: 1. Uitbreiding naar een vijfde VVE-groep eind 2009/ begin 2010. Gezien het succes van het VVE-programma is uitbreiding van het aanbod nodig om aan de vraag te kunnen blijven voldoen. In het kader van het onderwijsachterstandenbeleid wordt gestreefd naar een bereik van 70% (de gemeente heeft hierbij het landelijk streven overgenomen) van de doelgroep voor voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in 2010. Tevens is er de wettelijke verplichting om te komen tot een aanbod van 100% voor de doelgroep in 2011. Daarvoor zijn 35 VVEplaatsen nodig. Dit wordt gerealiseerd door het starten van een vijfde VVE-groep. 2. Uitvoering geven aan onderwijsgerelateerde activiteiten zoals Opstap/Opstapje en Verlengde Schooldag. 3. Het starten van een schakelklas op de Michiel de Ruyterschool. Op deze school zijn veel kinderen met een grote taalachterstand. Een schakelklas - als aanvulling op het VVEprogramma - is gewenst voor die kinderen die een dermate grote taalachterstand hebben dat het VVE-programma onvoldoende effect sorteert. In augustus 2010 eindigt de huidige OAB-periode. Begin 2010 wordt, in samenwerking met de betrokken partijen en de gemeente Naarden, een nieuw onderwijsachterstandenbeleidsplan voor de periode 2010-2014 opgesteld. Verder wordt begin 2010 een plan van aanpak opgesteld voor het bevorderen van integratie in het onderwijs en wordt vervolgens uitvoering gegeven aan activiteiten uit dit plan. De gemeente ontvangt tot 01-01-2011 een specifieke uitkering voor het OAB, deze kan worden ingezet voor VVE en schakelklassen. Ook worden er extra middelen voor het OAB via het accres in het gemeentefonds gestort.
Ad. 1 en 2: Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in Breeduit. In Breeduit komen twee peuterspeelzalen: De Ruytertjes en De Zonnetjes. Beide hebben een VVEgroep, met op deze groep meer dan (het maximaal gestelde) 50% aan doelgroepkinderen. De Zonnetjes heeft daarnaast ook een reguliere groep. Voorgesteld wordt om op deze reguliere groep ook het VVE programma te gaan uitvoeren, om zodoende het doelgroepbereik te vergroten en tevens tot een betere verdeling van doelgroepkinderen over de groepen te komen. Ad. 3: Schakelklas op De Michiel de Ruyterschool In augustus 2010 start een nieuwe onderwijsachterstandenperiode (2010-2014). De Michiel de Ruyterschool heeft bij de gemeente een subsidieaanvraag ingediend om vanaf de nieuwe planperiode te starten met een schakelklas. In de schakelklas krijgen de leerlingen een jaar lang intensief taalonderwijs in een aparte groep. De subsidieaanvraag betreft een schakelklas in deeltijd (minimaal 8 uur per week) voor 10-15 kinderen uit groep 2 en 3 met een grote taalachterstand. Investeringen De totale investeringen voor het Integrale Huisvestings Plan bedraagt in 2010 € 450.000. Dit betreft de uitbreiding van de Indonschool en het plan maatregelen tegen vandalisme.
46
Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product 6420 ONDERWIJS 6425 GEMEENSCH. UITGAVEN ONDERWIJS PGR505 RT PROGRAMMA 5 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN 6420 ONDERWIJS 6425 GEMEENSCH. UITGAVEN ONDERWIJS PGR505 RT PROGRAMMA 5 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 5 ONDERWIJS
Rekening 2008 2.918.980
Begroting 2009 2.891.795
Begroting 2010 2.896.766
Begroting 2011 2.911.566
Begroting 2012 2.911.566
Begroting 2013 2.911.566
1.412.369
1.542.093
1.971.237
1.971.237
1.971.237
1.971.237
4.170.400
287.980
-
-
-
-
8.501.749
4.721.868
4.868.002
4.882.802
4.882.802
4.882.802
-2.484
-20.550
-5.250
-5.250
-5.250
-5.250
-112.188
-86.725
-632.394
-668.394
-704.394
-740.394
-920.870
-325.380
-
-
-
-
-1.035.543
-432.655
-637.644
-673.644
-709.644
-745.644
7.466.207
4.289.213
4.230.358
4.209.158
4.173.158
4.137.158
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo € 60.000 voordeliger uit. GEMEENSCHAPPELIJKE UITGAVEN ONDERWIJS
TOTAAL
Met ingang van de begroting 2010 is de Brede school het volledige jaar “open”. Dit betekent dat de lasten en baten van de Brede School zijn opgenomen in deze begroting. Per saldo is dit budgettair neutraal. De extra incidentele kosten voor de realisatie van de Brede School (met name inzet van capaciteit) zijn vervallen. Dit levert een voordeel op van circa € 110.000. Daarnaast zijn de extra kosten voor Voor- en vroegschoolse educatie op de Zonnetjes en de kosten van de schakelklas Michael de Ruyterschool opgenomen (circa € 50.000). Per saldo is er daardoor sprake van een voordeel van circa € 60.000.
V € 60.000
V € 60.000
47
48
PROGRAMMA 6 KUNST EN CULTUUR De gemeente Bussum wil de inwoners ondersteunen bij het ontplooien (actief en passief) op cultureel en kunstzinnig gebied. Algemene doelen 6.1 Een breed aanbod van kunst- en culturele voorzieningen.
6.2
Behoud van cultuurhistorisch erfgoed
Beleidskaders Prestaties Bestuurlijke actiepunten • Nota Kunst en • Organiseren en • Meerjarenafsprak Cultuur 2005 professionaliseen Filmhuis ring Bussum • Voortgangsrapport Cultureel 2010. age Kunst en Cultuur 2008. • Uitbreiding samenwerking • Welzijnsplan 2010 Stichting Artes • Gemeenschappelij • Meerjarenafsprak ke regeling met en maken met het Naarden Filmhuis • Nota • Stimuleren kunst evenementen openbare ruimte Bussum • Beleidsnota • Verbetering • Herziening cultuurhistorie bescherming Monumenten Bussum cultuurhistorische verordening waarden en • Monumentenveror opname hiervan in dening 1994 bestemmingsplan • Monumentenwet nen • Wet op de • Uitvoeren van archeologische beleidsnota monumentenzorg cultuurhistorie Bussum • Aanpassing monumentenveror dening 1994 • Open monumentendag in september 2010
49
Algemeen doel 6.1 Een breed aanbod van kunst- en culturele voorzieningen
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? We willen Bussumers stimuleren om nog meer te genieten van de cultuur in onze stad. Daarom investeren we in een gevarieerd cultuuraanbod, sponsoren we evenementen en geven we subsidies aan stichtingen. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Kunst en cultuur Een breed publiek kan worden bereikt door het bieden van een veelzijdig kunst- en cultuuraanbod binnen Bussum. Dit gebeurt o.a. door gemeentelijke ondersteuning van de kunst-en cultuurbeoefening door amateurs, door de instandhouding van een eigentijdse bibliotheek, het bevorderen van een breed film- en theateraanbod (in het Filmhuis en Spant!) en diverse openbare evenementen in Bussum. Stichting Artes behartigt de belangen van van professionele kunstenaars. In 2010 zal Artes het project Kunst in etalages uitvoeren en wordt de Open Atelierroute en de Kunstbeurs georganiseerd. Met het Filmhuis zullen in 2010 meerjarenafspraken worden gemaakt. Bussum Cultureel Op ‘Bussum Cultureel’ presenteren de Bussumse cultuur- en kunstinstellingen zich. Hierbij wordt veel aandacht besteed aan het informeren van de inwoners van Bussum en is deelname aan diverse activiteiten mogelijk. In 2010 wordt verdere invulling gegeven aan de professionalisering van Bussum Cultureel door de Stichting Bussum Cultureel in samenwerking met het Bussumse Winkelhart. Bussum Cultureel maakt onderdeel uit van het Bussumse evenementenaanbod (zie programma 4). Kunst in de openbare ruimte Door het plaatsen van kunst in de openbare ruimte wordt het aanzicht van het dorp verlevendigd en de betrokkenheid van de inwoners bij kunst vergroot. Door een incidentele voeding van de reserve kunst kan er in 2010 kunst worden gerealiseerd op de rotonde op de Brinklaan en in het project Landstraat Noord en kan eind 2010 een nieuw kunstwerk worden geplaatst op de Wisselsokkel.
Algemeen doel 6.2 Behoud van cultuurhistorisch erfgoed
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? Het is de ambitie om wat van cultuurhistorische waarde is zoveel mogelijk te behouden. De Beleidsnota Cultuurhistorie Bussum vormt het kader van het ruimtelijk beleid, zoals bij onder andere monumentenzorg en het behoud van karakteristieke panden en wijken/buurten wordt uitgevoerd. Voor een goede bescherming van het cultuurhistorisch erfgoed is vroegtijdig overleg met betrekking tot de cultuurhistorische waarden bij de ruimtelijke planvorming van belang. De cultuurhistorische waarden worden expliciet opgenomen in nieuwe bestemmingsplannen. Bij grote bouwplannen wordt vooronderzoek gedaan naar archeologie en historische geografie. De aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht van Het Brediuskwartier en het Spiegel per juli 2007 is een belangrijk hulpmiddel bij de bescherming van waardevolle objecten en elementen. Temeer daar met invoering van de Wabo (zie programma 11) de mogelijkheden voor vergunningsvrij bouwen aanzienlijk toenemen. Dit geldt niet voor de beschermde gebieden.
50
Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Verbetering van de bescherming van cultuurhistorische waarden en erfgoed In de welstandsnota is de bescherming opgenomen als uitgangspunt voor de toetsing. Bij het nieuwe bestemmingsplan van het centrum zal getracht worden om beeldbepalende panden te beschermen door de karakteristieke waarden te beschermen. Slopen is dan niet zonder meer mogelijk. Uitvoeren van de beleidsnota cultuurhistorie Bussum Deze nota vormt het kader van het beleid voor onder andere monumentenzorg en het behoud van karakteristieke panden en wijken/buurten. De beleidsnota wordt in 2010 geactualiseerd en de archeologische waardenkaart worden gedigitaliseerd. In de uitvoeringspraktijk van vergunningverlening, toezicht en handhaving wordt aan behoud van de cultuur historische waarden verder inhoud gegeven. Aanpassing monumentenverordening 1994 De Monumentenverordening 1994 dient als gevolg van ontwikkelingen herzien te worden. Zo moet er een regeling opgenomen worden ten behoeve van het behoud van eventueel archeologische waarden bij bouwkundige monumenten. Het vergunningenstelsel wordt gewijzigd in het kader van de deregulering (zie ook nieuwsbrief van de VNG van 9 mei 2008). Ook dit dient verwerkt te worden. Het nieuwe model moet leiden tot aanzienlijk minder administratieve lasten voor de burger en voor bedrijven. Open monumentendag in september 2010 De ambtenaar monumentenzorg is actief betrokken bij de organisatie van Open Monumentendag. De historische Kring Bussum krijgt voor de organisatie van deze dagen jaarlijks een subsidie van € 3000. Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Er wordt eenmalig € 30.000 aan het reserve kunstfonds toegevoegd. Product
Rekening 2008 32.439
Begroting 2009 35.474
Begroting 2010 36.694
Begroting 2011 36.694
Begroting 2012 36.694
Begroting 2013 36.694
9.366
4.800
4.800
4.800
4.800
4.800
61.748
106.080
145.854
145.854
145.854
145.854
6440 BIBLIOTHEEK
761.725
818.777
819.277
819.277
819.277
819.277
6445 THEATERS
851.875
885.475
887.855
887.855
887.855
887.855
6450 KUNST
140.436
200.552
125.752
125.752
125.752
125.752
81.088
86.196
10.305
10.305
10.305
10.305
-
30.000
-
-
-
-
1.938.678
2.167.354
2.030.537
2.030.537
2.030.537
2.030.537
-7.200
-1.000
-1.000
-1.000
-1.000
-1.000
6120 FESTIVITEITEN 6302 KERMISSEN, CIRCUSSEN EN EVENEMENTEN 6334 MONUMENTEN
6455 VORMINGS- EN ONTW.WERK PGR506 RT PROGRAMMA 6 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN 6302 KERMISSEN, CIRCUSSEN EN EVENEMENTEN 6334 MONUMENTEN 6440 BIBLIOTHEEK
-37.300
-
-
-
-
-
-6.078
-11.700
-11.700
-11.700
-11.700
-11.700
6445 THEATERS
-48.781
-124.881
-125.511
-125.511
-125.511
-125.511
TOTAAL BATEN
-99.359
-137.581
-138.211
-138.211
-138.211
-138.211
1.839.319
2.029.773
1.892.327
1.892.327
1.892.327
1.892.327
Totaal per programma PGR 6 KUNST & CULTUUR
51
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 140.691 voordeliger uit. Mutaties hoger dan € 25.000 worden in onderstaand overzicht besproken. MONUMENTEN
KUNST
VORMING EN ONTWIKKELINGS WERK
RESERVE TOTAAL
Een verschil van ca. € 20.000 door een stijging van de kapitaallasten, welke worden veroorzaakt door Fort Werk IV conform eerder besluitvorming. De resterende € 20.000 is het gevolg van toename in uren op het gebied van advisering. De daling aan de lastenzijde ad € 75.000 heeft betrekking op het nog niet verdeeld zijn van de budgetten van het Welzijnsplan. Het totaal budget wordt vooralsnog op programma 8 opgenomen en in december over de overige programma’s en producten verdeeld. Bij vorming en ontwikkelingswerk is eveneens een daling van de lasten zichtbaar van circa € 75. 000,- . Net als bij Kunst heeft dit betrekking op het niet verdeeld zijn de van de budgetten van het Welzijnsplan. Ook dit budget wordt vooralsnog op programma 8 opgenomen en in december over de overige programma’s en producten verdeeld. In 2009 is er een incidenteel bedrag gestort in de reserve, wat in de huidige begroting niet terug komt en derhalve een positief effect heeft.
N € 40.000
V € 74.800
V € 75.891
V € 30.000 V € 140.891
52
PROGRAMMA 7 SPORT EN RECREATIE Zoveel mogelijk Bussumers doen actief aan sport. Algemene doelen 7.1 Stimulering van sportbeoefening door bepaalde groepen.
Beleidskaders • Sportnota 2008-2011
7.2
• •
Gevarieerde en uitgebreide sportvoorzieningen
Prestaties • Uitvoering uitvoeringsprogramma Sport 2008-2011
Sportnota 2008-2011 • Raadsbesluit 9 december 2004 tot de bouw van een nieuwe • zwembad/sporthal
•
•
•
7.3
Goede recreatieve mogelijkheden w.o. speelplaatsen
• •
Speelplaatsenbeleidsplan • 2005-2014 Attractiebesluit 1996
•
•
• • •
•
Bestuurlijke actiepunten
Uitvoering geven aan de • herinrichtingsplannen op Sportpark Zuid Onderzoeken van mogelijkheden tot intensiever gebruik van de sportvelden op het terrein van Allen Weerbaar Onderzoek in hoeverre het gebruik van ruimte met een niet openbare bestemming geschikt gemaakt kan worden voor openbaar gebruik als speel- en sportruimte Aanleg van een kunstgraswedstrijdveld en een kunstgrastrainingsveld indien SDO een verzoek heeft ingediend Nota integraal accommodatiebeleid (zie programma 5.2)
Vaststellen Nota integraal accommodatie-beleid
Zorgen voor voldoende, kwalitatief goede en veilige speelplaatsen afgestemd op de diverse doelgroepen en zoveel mogelijk in samenwerking met buurtbewoners. Bij ontwikkeling van (woning-) bouwprogramma’s rekening houden met voldoende speelruimte Uitbreiding aantal speelvoorzieningen, w.o. herinrichting Heidezicht, Landstraat Noord en Voormeulenweg Creëren van twee pannavelden Renovatie van 4 speelplaatsen
Tussentijdse evaluatie Speelplaatsenplan 2005-2014
•
•
53
Algemeen doel 7.1 Stimulering van sportbeoefening door diverse groepen
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? De Gemeente Bussum wil de sportdeelname van haar inwoners stimuleren vanwege het positieve effect op gezondheid en sociale ontwikkeling. Hierbij gaat extra aandacht uit naar de doelgroepen jeugd, ouderen, gehandicapten, allochtonen en minima. Hierbij wordt in eerste instantie de deelname aan het reguliere sportaanbod gestimuleerd en in tweede instantie specifieke doelgroepgerichte activiteiten opgezet. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Sportnota In het uitvoeringsprogramma sport 2008-2011 is aangegeven welke activiteiten gepland staan voor 2010. Hieronder volgt een opsomming van deze activiteiten: 1. Uitvoering geven aan campagne om subsidie aan te vragen door sportverenigingen voor het volgen van opleiding/cursus voor een bestuursfunctie (kader); 2. Uitvoering geven aan het schoolpleinproject; (zie ook par. 5.2) 3. Projecten die de mogelijkheden om sportdeelname te promoten bij de jeugd die nog geen sport beoefent bijvoorbeeld via de jeugdsportpas, de sportagenda of gerichte vraaganalyse; 4. Plan van aanpak opstellen voor de combinatiefuncties om in schooljaar 2011-2012 van start te kunnen gaan met twee combinatiefuncties; 5. Uitvoering geven aan Galmproject; 6. Organiseren van campagne bewustwording ouderen en beweging; 7. Uitvoeren van projecten onder gemeentelijke regie bij verzorgingstehuizen en wijkontmoetingscentra voor ‘oudere ouderen’ die grotendeels al niet of weinig bewegen; 8. Voortzetting van het breedtesportproject kickboksen; 9. Voortzetting van het breedtesportproject zwemmen voor allochtone vrouwen; 10. Verhoging van aantal allochtone sporters bij sportverenigingen en verhoging van de participatie van ouders van allochtone jeugdleden (klankbordgroep 2009 en implementatie 2010); 11. Vanuit de zgn. Aboutalebgelden zullen projecten worden uitgevoerd om de maatschappelijke participatie van kinderen uit gezinnen met een minimum inkomen te bevorderen. . Algemeen doel 7.2 Gevarieerde en uitgebreide sportvoorzieningen
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? De gemeente Bussum streeft naar het ontwikkelen en behoud van een netwerk van kwalitatief goede sportvoorzieningen, afgestemd op de behoefte van haar inwoners. Om zoveel mogelijk te kunnen doen binnen de grenzen van ruimte en middelen wordt gezocht naar creatieve oplossingen en multifunctioneel gebruik van grond en gebouwen. Van alle betrokken partijen wordt op dit punt een open houding verwacht. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Sportnota De Sportnota 2008-2011 is in het vierde kwartaal van 2008 door de raad vastgesteld. In het uitvoeringsprogramma Sport 2008-2011 is aangegeven welke activiteiten op sportaccommodatiegebied plaatsvinden in 2010.
54
1. Uitvoering geven aan de herinrichtingsplannen op Sportpark Zuid; 2. Onderzoeken van mogelijkheden tot intensiever gebruik van de sportvelden op het terrein van Allen Weerbaar; 3. Onderzoek in hoeverre het gebruik van ruimte met een niet openbare bestemming geschikt gemaakt kan worden voor openbaar gebruik als speel- en sportruimte; 4. Aanleg van een kunstgraswedstrijdveld en een kunstgrastrainingsveld nadat SDO een verzoek heeft ingediend. Bij de behandeling van de begroting op 10 november 2008 heeft de raad het volgende amendement aangenomen: “In de programmabegroting 2009, programma 7 Sport en recreatie in de samenvatting (pagina 62) toe te voegen onder punt 7.2, prestaties: 1. Het maximaal wegwerken van de wachtlijsten bij de sportverenigingen. 2. Onderzoek naar de mogelijkheid tot verbeteringen op Sportpark Zuid.” De hierboven beschreven onderdelen uit het uitvoeringsprogramma sport, punt 1 en 4 , zijn gerelateerd aan dit amendement tijdens de begrotingsraad in 2008. In 2010 is het vaststellen van de Nota Integraal accommodatiebeleid één van de bestuurlijke actiepunten. In 2009 is een start gemaakt met deze nota door de startnotitie op te stellen en de eerste fase af te ronden.
Algemeen doel 7.3 Goede recreatieve mogelijkheden waaronder speelplaatsen
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? Voor zowel de lichamelijke, geestelijke als sociale ontwikkeling van kinderen is het van groot belang dat zij samen kunnen spelen op veilige plekken die voldoende uitdaging bieden om hun fysieke mogelijkheden te verkennen. De gemeente voorziet in een aantal gevarieerde speelplaatsen op strategische plekken in het dorp en voor verschillende leeftijdsgroepen. Tevens wordt er gewerkt aan de uitbreiding van het huidige aantal speelplaatsen. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Openbare speelgelegenheden oudere jeugd Onderzocht wordt of er met name voor de oudere jeugd (vanaf 12 jaar) nog voorzieningen gerealiseerd kunnen worden. In 2009 zijn 9 extra tafeltennistafels geplaatst. De intentie is om de tiende tafel na de renovatie in de Godelindebuurt neer te zetten. De skatebaan op de Ceintuurbaan is in 2009 uitgebreid. In 2010 worden de twee pannavelden gerealiseerd. Speelplaatsen In 2010 worden gemiddeld 24 speelplaatsen beheerd. Er vinden twee omvangrijke speeltuininspecties per jaar plaats. Een aantal speelplaatsen wordt gerenoveerd: Bijlstraat Honorterrein, Veldheimerlaan, Godelindebreestraat en de Vaartweg. De renovatie van de speeltuin aan de Godelindebreestraat was uitgesteld in verband met de renovatie van de Godelindebuurt. De renovatie van de speeltuin aan de Vaartweg wordt vervroegd en sluit daardoor aan bij de aanleg van een fietsenstalling bij het Filmhuis. De interactieve aanpak bij de renovatie van speelplaatsen verloopt conform speelplaatsenbeleidsplan 2005-2014. Verder wordt binnen het project Landstraat Noord een nieuwe speelplaats gerealiseerd zodra het terrein door de aannemer wordt vrijgegeven. In de omgeving van de Voormeulenweg is de speelgelegenheid beperkt. Omwonenden van de Voormeulenweg hebben het verzoek ingediend om in de buurt een extra speelplaats te realiseren. De totale investering is geraamd op € 35.000, levert een structurele last op van circa € 3.500 en is meegenomen in de Perspectiefnota 2009. De sportverenigingen op Sportpark zuid onderzoeken de mogelijkheid van gezamenlijk gebruik van sportvelden en tevens of een extra speelplek ruimtelijk kan worden ingepast. Als er een akkoord is over de herinrichting van het terrein en de financiën voor de nieuwe speeltuin beschikbaar zijn, dan wordt in overleg met bewoners een ontwerp voor de speeltuin gemaakt en aan de buurt gepresenteerd. Vervolgens wordt conform het ontwerp de speeltuin aangelegd. In 2010 zal ook de met uw raad afgesproken tussentijdse evaluatie van het speelplaatsenplan worden gehouden.
55
Landschapsvisie Bussumse Zuidrand 2025 Uit de Landschapsvisie Bussumse Zuidrand 2025 vloeit een aantal projecten voort die met een subsidie van de provincie Noord-Holland worden gerealiseerd. Het gaat om de ontwikkeling van de speeltuin Heidezicht, de aanleg van een wandelverbinding tussen de Groene Long en de heide en de aanleg van een wandelverbinding tussen station Bussum zuid en de heide. Deze projecten dragen bij aan het provinciale project ‘recreatieve verbindingen tussen landschap en bebouwde kom’ en de wens van de raad om het aantal speelplaatsen uit te breiden. In 2010 wordt naar verwachting de nieuwe speeltuin Heidezicht aangelegd. Investeringen De totale investeringen voor de speelvoorzieningen bedraagt in 2010 € 43.000. De totale investeringen voor de sportaccommodaties bedraagt in 2010 € 146.856. Dit betreftv o.a. BFC, Sportpark de Kuil en Allen Weerbaar. Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product 6344 SPEELVOORZIENINGEN 6430 ZWEMBAD
Rekening 2008 194.302
Begroting 2009 226.883
Begroting 2010 247.631
Begroting 2011 247.631
Begroting 2012 247.631
Begroting 2013 247.631
1.156.198
1.009.650
1.415.900
1.415.900
1.415.900
1.415.900
6435 SPORT EN RECREATIE
636.178
1.305.156
805.589
785.389
785.389
785.389
PGR507 RT PROGRAMMA 7 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN
567.006
30.910
-
-
-
-
2.553.684
2.572.599
2.469.120
2.448.920
2.448.920
2.448.920
-
-
-14.000
-14.000
-14.000
-14.000
6430 ZWEMBAD
-45.423
-28.418
-28.418
-28.418
-28.418
-28.418
6435 SPORT EN RECREATIE
-18.200
-53.910
-142.438
-142.438
-142.438
-142.438
-482.997
-61.740
-
-
-
-
6344 SPEELVOORZIENINGEN
PGR507 RT PROGRAMMA 7 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 7 SPORT & RECREATIE
-546.619
-144.068
-184.856
-184.856
-184.856
-184.856
2.007.064
2.428.531
2.284.263
2.264.063
2.264.063
2.264.063
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 144.268 voordeliger uit. SPEELVOORZIENINGEN
ZWEMBAD
De lasten van het onderdeel speelplaatsen stijgen door meer ambtelijk inzet voor het beheer en door het aanleggen van een extra speelplaats aan de Voormeulenweg (PN 2009) In 2009 is overeenstemming bereikt met de stichting Sportfondsenbad Nederland over het meerjarig onderhoudscontract. De lasten van het zwembad waren in de begroting 2009 op diverse producten geraamd, maar worden met ingang van deze begroting samengevoegd op het product het zwembad. Dit verklaart de stijging van de lasten met € 406.000 (subsidie Zwembad, subsidie zwemles voor scholen, schoonmaakkosten en therapiebad) en een deel van de daling van de lasten bij het onderdeel Sport en recreatie. Aan de batenzijde zijn diverse budgetten op andere producten afgeraamd tot een bedrag van ca. € 130.000. Daarnaast is voor het groot onderhoud een tijdelijke uitname uit de algemene dekkingsreserve geraamd tot een bedrag van € 277.000. Dit bedrag wordt tezijnertijd teruggestort.
N € 6.748
N € 406.250
56
SPORT EN RECREATIE
OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL
Voor herinrichting van Sportpak zuid is een structurele last opgenomen van € 98.500. Voor het uitvoeringsprogramma sport is € 20.000 opgenomen. De daling van de lasten met € 500.000 heeft betrekking op de eenmalige afrekening in 2009 van de exploitatieresultaten van het zwembad. De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000, die niet verder worden toegelicht.
V € 588.095
N € 30.829 V € 144.268
57
58
PROGRAMMA 8 ZORG EN WELZIJN De gemeente Bussum streeft ernaar dat kwetsbare burgers zelfstandig kunnen functioneren en volwaardig kunnen deelnemen aan de Bussumse samenleving. Algemene doelen
Beleidskaders
8.1
•
Opbouwen en in stand houden van een stelsel van welzijn en zorg dat (ook kwetsbare) burgers in staat stelt om zelfstandig te wonen en hun behoeften zoveel mogelijk naar eigen keuze te realiseren.
• • • • • •
•
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Startnotitie Wmo Meerjarig beleidsplan Wmo 2008-2011 Wmo verordening Notitie informele zorg Nota vrijwilligersbeleid Nota lokaal gezondheidsbeleid 2007-2011 Jaarplan welzijn 2010
Prestaties •
• • •
• • • •
8.2
Een zo gunstig mogelijke uitgangssituatie voor Bussumse jeugd
• • • •
•
• •
• •
• • •
8.3
8.4
Maatschappelijke participatie van minderheden in de Bussumse samenleving
• •
Het bevorderen van een optimale gezondheid van de inwoners door het bieden van passende gezondheidszorg.
•
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Meerjarig beleidsplan Wmo 2008-2011 Wet op de Jeugdzorg Nota lokaal jeugdbeleid 2005 en evaluatie lokaal jeugdbeleid 2008 Regionale nota: de ketenbenadering in de preventieve jeugdzorg 2006 GOA-plan 2006-2010 Notitie jongerenparticipatie 2007 Wet Publieke Gezondheidszorg Nota lokaal gezondheidszorgbeleid 2007- 2010 Wet Kinderopvang (WK) Masterplan Kinderopvang 2003 Raadsvoorstel Implementeren Maatschappelijke Stages 2008 – 2011 Jaarplan Welzijn 2010 Wet inburgering
•
•
•
• • •
• •
•
•
• • •
•
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Meerjarig beleidsplan Wmo 2008-2011 Wet Publieke Gezondheidszorg Nota lokaal gezondheidsbeleid 2007 – 2010 Kadernota: naar een gezonde eerstelijn in Bussum en Naarden
•
• •
Bestuurlijke actiepunten
Uitvoering geven aan • het vierjarig beleidsplan Wmo Uitvoering geven aan notitie informele zorg Wijkontmoetingscentra (de Heul) Uitvoeren zorgvernieuwingsprojec ten Wijkmonitor Uitvoeren Project Welzijn Jaarplan Welzijn 2011 De bekendheid van Loket Wijzer uitbreiden Invulling en • implementatie Centrum jeugd en Gezin, inclusief EKD en • verwijsindex. Diverse activiteiten jeugdpreventie en gezondheid Vierjaarlijkse regionale Gezondheidsenquête (schooljaar 2009/2010) Opleidingsprogramma Triple P Toekomst tienerwerk Professionalisering JAR en professionalisering Jongerenwebsite Plan van aanpak JEVO Implementatie maatschappelijke stages op V.O.-scholen
Vaststellen Jaarplan Welzijn 2011
Besluitvorming Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Besluitvorming tienerwerk/ JEVO
Uitvoering geven aan de integratienota Bussum. Inzet preventieve voorzieningen voor allochtone jeugd. Activiteiten in 2010 vanuit lokaal gezondheidsbeleid 2007-2010; Gezondheidseffectenrapportage Stimuleren ontwikkeling gezondheidscentra en samenwerking tussen eerstelijnszorgverleners
59
en de gemeente 8.5
Grotere zelfredzaamheid van ouderen en gehandicapten
• •
•
Wet maatschappelijke • ondersteuning (Wmo) Verordening • maatschappelijke voorzieningen Besluit en beleidsregels maatschappelijke • voorzieningen
Meer indicaties in eigen • beheer afhandelen Ontwikkeling van nieuwe producten als aanvulling op de basis huishoudelijke hulp. Ontwikkelen van beleid • voor Begeleiding in verband met de opvang van de gevolgen van de AWBZpakketmaatregelen.
besluitvorming inzake de als aanvulling op de basis huishoudelijke hulp ontwikkelde producten. besluitvorming beleid Begeleiding.
60
Algemeen doel 8.1 Een stelsel van welzijn en zorg dat (ook kwetsbare) burgers in staat stelt om zelfstandig te wonen en hun behoeften zoveel mogelijk naar eigen keuze te realiseren
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? Iedereen moet volwaardig kunnen deelnemen aan de maatschappij, is de basisgedachte van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), ook mensen die dat door beperkingen niet zelfstandig kunnen. Daarvoor is een krachtige sociale structuur nodig waarin zelforganisatie, maatschappelijke binding en eigen verantwoordelijkheid een belangrijke plaats innemen. Gestreefd wordt naar het creëren van sluitende stelsels van voorzieningen en het vergroten van de toegang van sociaal kwetsbare groepen tot de zorg. In de Wmo zijn negen prestatievelden gedefinieerd: 1. het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten 2. op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden 3. het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning 4. het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 5. het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem 6. het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer 7. het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang 8. het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen 9. het bevorderen van verslavingsbeleid Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Wmo In 2010 wordt op basis van het vierjarig beleidsplan Wmo 2008-2011 uitwerking gegeven aan de negen prestatievelden zoals genoemd in de wet. Het vierjarig beleidsplan Wmo is vastgesteld in 2007. De activiteiten worden ontwikkeld conform dit beleidsplan. Een aantal activiteiten wordt ontwikkeld vanuit de wettelijke verplichting. Andere activiteiten worden ontwikkeld op basis van bestaand beleid of consolidatie daarvan. In 2010 wordt aandacht besteed aan de volgende activiteiten: 1. In 2007 is loket en wijkontmoetingscentrum Wijzer geopend. Het loket en wijkontmoetingscentrum worden goed bezocht door een brede Wmo doelgroep. In 2006 is De Heul geopend. In De Heul is ook ruimte gereserveerd voor een Grand café. Dit Grand café staat nog steeds leeg. De gemeente heeft een regierol om de samenwerking tussen betrokken partijen (gemeente, Dudok, Versa en Vivium) en nieuwe partijen te faciliteren en stimuleren. Het cumulatieve budget WWZ, waarvan in 2008 reeds € 70.000 is ingezet ten behoeve van de exploitatie van Loket Wijzer, wordt ten behoeve van de wijkontmoetingscentra volgens afspraak in deze raadsperiode jaarlijks verhoogd met € 20.000. Voor het laatste jaar van deze raadsperiode (2010) dient deze toevoeging nog te worden gerealiseerd. Vanuit het totale budget WWZ wordt de invulling van beide wijkcentra bekostigd. 2. Binnen Loket Wijzer kunnen alle aanbieders op het terrein van wonen, welzijn, zorg zich presenteren waardoor het voor de inwoners duidelijker is wat in de regio op dit gebied beschikbaar is. Dit vergroot de keuzevrijheid van de inwoner en maakt de voorzieningen bekender en toegankelijker. De vraag van de inwoner wordt objectief en intergraal benaderd. Het doel is de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de inwoner te versterken. In 2010 willen we de bekendheid van Loket Wijzer verder uitbreiden met als doel dat meer inwoners en aanbieders de weg naar Loket Wijzer weten te vinden. Op basis van een communicatieplan zal een campagne worden ingezet om de naamsbekendheid van Wijzer te vergroten. Daarbij wordt meegenomen vanuit welke wijken meer of minder gebruik wordt gemaakt van het loket. Daarnaast zullen aanbieders actief worden benaderd die zich nog niet in het loket presenteren en daar wel thuishoren.
61
3. Zorgvernieuwingsprojecten: jaarlijks wordt € 150.000 gereserveerd voor zorgvernieuwingsprojecten vanuit de Wmo om in te springen op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en zorg te dragen voor de afronding van de lopende projecten. Hierbij kan worden gedacht aan een pilot project Opplussen, project depressiepreventie. 4. Het Beraad Naarden Bussum (BNB), dit is het participatieorgaan voor de Wmo: In 2010 wordt de professionalisering van BNB voortgezet – in samenwerking met de voorzitter en secretaris BNB - met als doel om de organisatie verregaand zelfstandig te laten functioneren. Daarbij zal worden meegedacht met de inhoudelijke ontwikkeling door het BNB zelf (betrekken achterban etc.) 5. In 2008 is de notitie Informele zorg vastgesteld. Hiermee wordt deels uitwerking gegeven aan prestatieveld 4 in de Wmo. In 2010 vindt verdere implementatie van dit beleidsplan plaats. In 2009 wordt het beleid voor vrijwilligers onder de loep genomen, uitwerking zal verder vorm krijgen in 2010. 6. In het kader van het WWZ subsidieprogramma heeft Regioplan voor Bussum een wijkmonitor ontwikkeld. In 2005 en 2006 is de wijkmonitor uitgezet in verschillende wijken van Bussum. Om de voortgang van het beleidsplan Wmo te monitoren en ten behoeve van de volgende raadsperiode en het volgende Wmo beleidsplan dient de wijkmonitor in 2010 in de vier Bussumse wijken te worden uitgevoerd. Project Welzijn De afstemming van het Jaarplan Welzijn op de Wmo heeft inmiddels plaatsgevonden en wordt verder uitgewerkt in het Jaarplan Welzijn. Begin 2008 is gestart met het project Welzijn en dit loopt tot en met 2011. Het project Welzijn bestaat uit drie pijlers: - de implementatie van beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF) als basis voor de subsidiebeschikking en verantwoording van Versa (subproject 1). De subsidieaanvraag van Versa in 2009 voor Jaarplan Welzijn 2010 gaat in de vorm van een productbegroting die binnen de kaders van de voor Versa in 2010 beschikbare middelen past. - het vaststellen van nieuwe procedures en een nieuwe subsidieverordening welzijn en indien nodig de algemene subsidieverordening (subproject 2). De werking van het toetsingskader wordt heroverwogen en meegenomen in de nieuwe procedures en subsidieverordening. - de aanschaf en implementatie van een passend backoffice-systeem ten behoeve van de subsidieverlening (subproject 3). De digitalisering van het subsidieproces Jaarplan Welzijn, de invoering methode BCF, de aanpassing van de subsidiecyclus aan de eisen van rechtmatigheid en doelmatigheid gebeuren in het kader van de aanbevelingen uit het onderzoek van de Rekenkamercommissie ‘Grip op financiële relaties’, respectievelijk het beleidskader financiële relaties dat in 2010-2011 verder wordt ontwikkeld. Naast de uitwerking van het project welzijn wordt in 2010 het Jaarplan welzijn 2011 samengesteld. In de december 2010 kan het Jaarplan welzijn 2011 naar verwachting worden vastgesteld.
Algemeen doel 8.2 Een zo gunstig mogelijke uitgangssituatie voor Bussumse jeugd
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Herman Schoon
Wat willen we bereiken? Het Bussumse jeugd en jongerenbeleid richt zich op: • Het in stand houden van een adequaat aanbod aan algemene voorzieningen; • Het realiseren van een sluitend en adequaat stelsel van algemene en specifieke (op doelgroepen gerichte) preventieve voorzieningen, die voorkomen dat jeugdigen zich in de verkeerde richting ontwikkelen; • Het tot stand brengen van aansprekende vormen van jongerenparticipatie.
62
Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Algemene voorzieningen De algemene voorzieningen voor jongeren betreffen de vrij toegankelijke voorzieningen op het terrein van uitgaan en horeca (programma 4), opvang, onderwijs (programma 5), kunst en cultuur (programma 6), sport en spelen (programma 7), wonen (programma 12). Preventie en gezondheid 1. In het kader van de integrale en regionale aanpak van overmatig alcoholgebruik zijn voor de periode van 2007-2010 verschillende activiteiten per setting gepland. In 2010 wordt aandacht besteed aan de setting horeca en sportkantines. 2. vanuit de regionale projectgroep “Gooi in beweging” (van de negen samenwerkende gemeenten) is een actieplan ontwikkeld, dat op lokaal niveau uitgevoerd wordt. In 2010 is er extra aandacht voor de setting ‘wijk’ en wordt een actieplan opgesteld om kinderen meer te laten bewegen in de wijk; 3. een cursus voor kinderen met dreigend overgewicht, aangeboden door de GGD; 4 het gebruik van het aanbod Kids for Fit door basisscholen wordt gestimuleerd. De voortgezet onderwijs (VO) scholen worden gestimuleerd om deel te nemen aan het programma Gezonde Kantine. Het regionaal gezondheidsonderzoek biedt inzicht in de gezondheidstoestand en de leefgewoontes van de jeugd in de regio. De gezondheidsenquête wordt eens in de vier jaar gehouden. In 2010 wordt op basis van de gezondheidsenquête uitgevoerd in schooljaar 2009/2010, (gehouden op VO-scholen) prioriteiten voor de regionale gezondheidsnota geformuleerd. Preventie en psychosociale problemen; Platform jeugd In het regionaal Platform Jeugd hebben gemeenten en regionale instellingen die bij het jeugdbeleid en de jeugdzorg betrokken zijn zitting. Het heeft als doel de samenwerking en afstemming tussen gemeenten en instellingen te bevorderen om kinderen en jongeren in de gevarenzone beter en integraler tegemoet te komen. Het platform werkt met een jaarlijks werkplan. In 2010 komen vanuit wettelijke verplichtingen of op basis van eerder gemaakte keuzes in elk geval de volgende onderwerpen aan bod: Centrum Jeugd & Gezin. Elektronisch Kind Dossier, Opvoedingsondersteuning, taken Bureau Jeugdzorg, passend onderwijs, RAAK, etc. Preventie en psychosociale problemen; Centrum Jeugd & Gezin (CJ&G) Vanaf 2011 is een CJ&G een wettelijke verplichting voor elke gemeente. De Centra bieden jeugdgezondheidszorg voor 0-19 jarigen en dragen zorg voor de gemeentelijke functie op het terrein van de preventieve jeugdzorg (informeren, signaleren, toeleiden naar zorg, lichte hulp en zorgcoördinatie), eventueel aangevuld met lokale versterkingen. Bussum wil het CJ&G in de Brede School realiseren. Daarbij wordt gekeken naar de mogelijkheid het CJG in Bussum en Naarden en loket Wijzer als elkaars satelliet in te zetten. Aanvankelijk is ernaar gestreefd om het CJ&G tegelijk met de Brede School te openen. De deelnemende organisaties waren echter nog niet voldoende voorbereid in hun training en ontwikkeling van nieuwe werkwijzen. Ook een gedegen - regionaal ingebed - communicatieplan ontbrak. Deze zaken worden in 2010 opgepakt. De structurele kosten worden gemaakt voor een lokale coördinator, voor extra inzet op het terrein van informatie en advies (o.a. gerichte loketfunctie) en voor de verplichte functie van procesregie. Preventie en psychosociale problemen; Elektronisch Kind Dossier (EKD) In 2010 komt de informatie van alle nieuwgeboren kinderen in het EKD terecht. Daarmee heeft de gemeente een extra instrument op zich te krijgen op gezondheid en andere risico’s in de leefwereld van kinderen. Vanaf 2010 is het EKD onderdeel van de gewestbegroting GGD. Preventie en psychosociale problemen; Verwijsindex In 2010 gaan de instellingen die met gemeenten een convenant hebben gesloten werken met de Verwijsindex. Preventie en psychosociale problemen; Triple P In de periode 2008 – 2011 wordt, met behulp van een subsidie van de provincie Noord-Holland, het opvoedingsondersteuningsprogramma Triple P in de regio ingevoerd. Triple P is gericht op het voorkomen van emotionele en gedragsproblemen bij kinderen door het bevorderen van competent
63
ouderschap. In 2010 worden professionals van GGD, Versa, Lokaal Welzijn, (eventueel) Bureau Jeugdzorg en Symfora die als ouders ondersteunen bij de opvoeding, getraind in de methodiek van Triple P en zal een mediacampagne starten. Triple P wordt het opvoedingsondersteuningsprogramma binnen het CJ&G. Preventieve voorzieningen voor doelgroepen In 2010 wordt extra aandacht besteed aan allochtone jongeren die maatschappelijk gezien weinig kansen hebben en/of overlast geven. Het voornemen bestaat om in 2010 binnen de bestaande budgetten: • opvang te realiseren van een groep Marokkaanse jongeren die geen behoefte hebben aan deelname aan de activiteiten die het tienerwerk biedt. Gedacht wordt aan ruimte van de Marokkaans Culturele Vereniging voor een aantal dagdelen; • het tienerwerk opnieuw op te bouwen op een andere locatie in Uitwijk en te richten op jongeren die expliciet aan activiteiten wil deelnemen. De allochtone jeugd die wel aan activiteiten wil deelnemen, blijft welkom bij Uitwijk in de nieuwe ruimte voor jeugdactiviteiten; • de Marokkaanse jongeren te ondersteunen op hun nieuwe locatie door een jongerenwerker die gespecialiseerd is in deze doelgroep en die ook contact heeft met de ouders en de scholen; • de jongeren in aanmerking te laten komen voor individuele trajectbegeleiding om hun kansen in de toekomst via scholing, stages en werk te vergroten. Implementeren Maatschappelijke Stages Bussum heeft samen met Naarden een plan ontwikkeld voor de invoering van Maatschappelijke Stages in VO-scholen. Daarbij zijn scholen, organisatie en gemeente betrokken. Bureau Vrijwilligerswerk heeft daarbij de taak van makelaar (afstemmen van vraag en aanbod). Het plan beoogt alle leerlingen een stageplek te bezorgen, waardoor een zinvolle bijdrage wordt geleverd aan de samenleving. Jongerenparticipatie: Jongerenadviesraad (JAR) en jongerenwebsite Jongerenparticipatie krijgt vorm via de JAR, door middel van gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente. De JAR wordt begeleid door een professional (van Versa), kent een missie en doelstelling en werkt volgens een jaarplan. Ook is er een nieuwe professionele website. In 2010 wordt de relatie tussen JAR en gemeenteraad/commissie Welzijn versterkt. Aandachtspunt is het (continu) werven van nieuwe jongeren en het eventueel uitbreiden van activiteiten. Hiertoe wordt onder andere geprobeerd bij scholen interesse te wekken voor een Adviesbureau in scholen en het werven van jongeren voor deelname aan een evenementenorganisatie (zie onder activiteiten voor jongeren). Jongerenparticipatie: activiteiten voor jongeren (JEVO) Er is geconstateerd dat er in Bussum een tekort aan activiteiten voor jongeren wordt ervaren. Tot op heden is met name gekeken naar locaties voor jeugdactiviteiten, zoals de discotheek en het tienercentrum in de Uitwijk. Voorgesteld wordt om dit speerpunt meer in te vullen vanuit de behoefte van jongeren in plaats van vanuit beschikbare locaties. De bedoeling is dat er voor en met name door de jongeren zelf een activiteitenaanbod wordt gecreëerd dat niet is gekoppeld aan vaste locaties, maar waarbij per activiteit de juiste locatie wordt ingezet. Door het activiteitenprogramma door de jongeren zelf te laten invullen en door bestaande en nieuwe activiteiten en locaties met elkaar te verbinden kan een brede en diverse groep jongeren worden bediend en met elkaar in contact gebracht worden. Voorbeelden van activiteiten zijn open podium voor schoolbandjes in de danslocatie in de Uitwijk, jongerendebatavond in het Filmhuis, open jeugddag door sportverenigingen etc. Bestaande succesvolle activiteiten zoals de Frisfeesten kunnen hierin worden geïncorporeerd. De gevraagde middelen zijn bedoeld om de invulling door de jongeren te coördineren en ondersteunen. De JAR zal hier ook een rol in spelen.
64
Algemeen doel 8.3 Maatschappelijke participatie van minderheden in de Bussumse samenleving
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? De maatschappelijke participatie van minderheden in de Bussumse samenleving dient op een dusdanige wijze te worden ingericht dat gesproken kan worden van een volwaardig burgerschap. Gestreefd wordt zowel de oudkomers als de nieuwkomers een goede plek te geven in de Bussumse samenleving. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Integratienota Bussum In 2009 is de Integratienota Bussum vastgesteld door de raad. De Bussumse visie op integratiebeleid is gebaseerd op drie rollen: de stimulerende rol, de faciliterende rol en de handhavende rol. Dit om de participatie van de verschillende doelgroepen te verhogen. Daarnaast wordt erkend dat integratiebeleid onderdeel is van en in samenhang moet worden gezien met de andere beleidsterreinen en betrekking heeft op alle burgers van Bussum. De integratienota is de verbindende schakel tussen die visie, de doelen en de beleidsterreinen. In 2010 wordt uitvoering gegeven aan deze nota. Er wordt afstemming gezocht met bestaand beleid en activiteiten zoals OAB en VVE (zie programma 5.4), project voor allochtonen vrouwen en breedtesport (zie programma 7.1) en inburgering (zie programma 9.3).
Algemeen doel 8.4 Het bevorderen van een optimale gezondheid van de inwoners door het bieden van passende gezondheidszorg
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? De gemeente wil bijdragen aan optimale gezondheid. Randvoorwaarden hiervoor zijn een gezonde levensstijl, een gezonde omgeving, een sluitend zorgaanbod, en een goede toegankelijkheid van het zorgaanbod voor iedereen. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Een gezonde levensstijl, een gezonde leefomgeving De nota lokaal gezondheidsbeleid 2007-2010 is in september 2007 door de gemeenteraad vastgesteld. In de nota wordt gekozen voor de volgende speerpunten op het terrein van de gezondheid: • Genotmiddelen (met nadruk op alcohol) (zie 8.2) • Overgewicht/bewegingsarmoede (jeugd) (zie 8.2) • Preventie psychosociale problemen jeugd (zie 8.2) • Vitaal ouder worden (valpreventie, gezond bewegen, depressiepreventie bij ouderen)
Vitaal ouder worden Onder de noemer ‘vitaal ouder worden’ wordt aandacht besteed aan: valpreventie, gezond bewegen, depressiepreventie. In 2010 wordt het projectplan valpreventie uitgevoerd, onder voorbehoud van voldoende financiering. Gezondheidseffectenrapportages Het is de bedoeling dat gezondheidsoverwegingen een rol gaan spelen in aanverwante beleidsterreinen. Dit wordt gerealiseerd door binnen relevante beleidsvelden expliciet aandacht te besteden aan de gezondheidseffecten van maatregelen. In 2010 wordt voor het eerst gebruik gemaakt van de gezondheidseffectenrapportages.
65
Sluitend zorgaanbod en toegankelijke zorg Bussum heeft de visie op eerstelijnszorg vastgesteld in september 2007. De eerstelijnszorg krijgt in toenemende mate te maken met een toename van de zorgbehoefte, complexere zorgvragen, dreigende capaciteitstekort en hogere eisen aan het zorgaanbod. Het realiseren van gezondheidscentra is een manier om aan deze veranderingen tegemoet te komen. 1. Bij het Gewestgebouw wordt een eerstelijnsgezondheidscentrum ontwikkeld. In dit centrum, komen een apotheek, huisartsen en paramedici. In 2010 vindt de oplevering plaats. 2. De gemeenten Bussum in samenwerking met Naarden stimuleert en participeert in gezondheidscafés. Het gaat hier om periodiek bijeenkomsten van de eerste lijn waarbij met elkaar kan ontmoeten en gezamenlijke thema’s kan bespreken. Doel is via informele bijeenkomsten de kans vergroten op formele samenwerking.
Algemeen doel 8.5 Grotere zelfredzaamheid van ouderen en gehandicapten
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? De gemeente wil een grotere zelfredzaamheid van ouderen en gehandicapten. Hiervoor dient de kwaliteit van de verstrekking van individuele voorzieningen gewaarborgd te worden binnen de hiervoor beschikbare budgetten. Ook dient de druk op de individuele voorzieningen te verminderen door een goed aanbod van algemene voorzieningen. Indicering Het contract met Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ) loopt tot 1 januari 2010. Het contract is inmiddels formeel opgezegd. De intentie is om met ingang van 1 januari 2010 wel een nieuw contract met het CIZ af te sluiten. Door het laten vervallen van de verplichting om elke indicatie door het CIZ te laten stellen, kunnen andere aanbieders worden ingeschakeld bij de indicatiestelling. Het alleenrecht van het CIZ komt daardoor te vervallen. Daarnaast worden de consulenten van de afdeling Wmo verder opgeleid om de indicatiestelling in eigen beheer af te handelen. Meervoudige, individuele voorzieningen De nieuwe contracten met de thuiszorginstellingen zijn 26 januari 2009 ingegaan. Binnen deze contracten is alleen de eenvoudige huishoudelijke hulp, inclusief de signaleringsfunctie, opgenomen. Als aanvulling op deze eenvoudige huishoudelijke hulp zijn nieuwe producten ontwikkeld om alle zorgbehoeftigen te kunnen bedienen. Hiermee wordt ook ingespeeld op het wegvallen van de ondersteunende begeleiding vanuit de AWBZ voor mensen met begeleiding vanwege de grondslag psychosociaal. Activerende en ondersteunende begeleiding (AB/OB) Vanwege verschuivingen binnen de AWBZ zal ondersteunende begeleiding voor mensen met lichte beperkingen of een indicatie psychosociaal komen te vervallen. De verwachting is dat een aantal mensen zich gaat melden bij de gemeente om een voorziening aan te vragen. De gemeente is in 2009 gestart met een onderzoek om vast te stellen om welke mensen het gaat, hoeveel mensen het betreft en welke voorzieningen noodzakelijk zijn. Hiervoor is externe deskundigheid ingehuurd. Binnen het huidige netwerk zal gekeken worden wat al aanwezig is. Indien nodig zullen nieuwe voorzieningen moeten worden ontwikkeld. De overheveling van AB/OB vanuit de AWBZ kan financiële consequenties meebrengen maar deze zijn nog niet goed in te schatten. De taakmutatie gemeentefonds integratiebudget Wmo is verhoogd in verband met deze overheveling.
66
Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product 6468 INDIVIDUELE VOORZIENINGEN 6470 MAATSCH.BEGELEIDING & ADVIES 6472 SOCIAAL-CULTUREEL WERK 6474 KINDEROPVANG 6476 GEZONDHEIDSZORG PGR508 RT PROGRAMMA 8 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN 6468 INDIVIDUELE VOORZIENINGEN 6470 MAATSCH.BEGELEIDING & ADVIES 6472 SOCIAAL-CULTUREEL WERK 6476 GEZONDHEIDSZORG TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 8 ZORG & WELZIJN
Rekening 2008 4.620.093
Begroting 2009 5.697.086
Begroting 2010 6.071.504
Begroting 2011 6.071.504
Begroting 2012 6.071.504
Begroting 2013 6.071.504
659.957
787.752
157.385
157.385
157.385
157.385
1.148.191
1.498.484
2.474.084
2.506.404
2.506.404
2.506.404
21.219
20.000
20.200
20.200
20.200
20.200
2.116.444
2.671.988
2.607.699
2.571.349
2.547.349
2.547.349
23.000
-
-
-
-
-
8.588.904
10.675.309
11.330.871
11.326.841
11.302.841
11.302.841
-837.044
-697.742
-765.000
-765.000
-765.000
-765.000
-
-2.500
-2.500
-2.500
-2.500
-2.500
-1.497
-12.497
-12.497
-12.497
-12.497
-12.497
-893.395
-541.026
-542.375
-541.918
-541.918
-541.918
-1.731.936
-1.253.765
-1.322.373
-1.321.916
-1.321.916
-1.321.916
6.856.968
9.421.544
10.008.499
10.004.926
9.980.926
9.980.926
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 585.000 nadeliger uit. INDIVIDUELE VOORZIENINGEN MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING EN ADVIES SOCIAAL CULTUREEL WERK
GEZONDHEIDSZORG TOTAAL
De stijging van de lasten heeft betrekking op meer geraamde inzet van personeel ten behoeve van de uitvoering van de WMO die in de begroting 2009 niet was geraamd. De daling aan de lastenzijde ad € 630.000 heeft betrekking op het nog niet verdeeld zijn van de budgetten van het Welzijnsplan. Het totaal budget van het welzijnsplan wordt in december over de overige programma’s en producten verdeeld. De stijging aan de lastenzijde heeft betrekking op het nog niet verdeeld zijn van de budgetten van het Welzijnsplan. Het totaal budget van het welzijnsplan wordt in december over de overige programma’s en producten verdeeld, maar vooralsnog op dit onderdeel in haar totaliteit. De daling van de lasten met ca. € 65.000 heeft te maken met incidentele projecten in 2009 die niet meer geraamd zijn in 2010.
N € 300.000
V € 630.000
N € 980.000
V € 65.000 N € 585.000
67
68
PROGRAMMA 9 WERK EN INKOMEN De gemeente Bussum wil ervoor zorgen dat burgers niet afhankelijk zijn van een uitkering en leven boven de armoedegrens. Algemene doelen 9.1 Actieve participatie inwoners en zo min mogelijk inwoners afhankelijk van een uitkering.
Beleidskaders • Wwb • Abw • Wet Suwi • Deelakkoord participatie mei 2007. • Wet participatiebudget • Reïntegratieverordenin g 2008 • Regionale visie en uitvoeringsplan arbeidsmarktbeleid. • Wetswijziging Suwi. • Wet Investeren In Jongeren (Wet WIJ)
9.2 Armoede en sociaal isolement tegengaan.
• • • • • • •
Nota zorg voor de minima 2004 AV Optimaal ISR/schoolkostenregeli ng PC-regeling Regeling 65 plus Langdurigheidstoeslag Gemeentelijke Kwijtscheldingsregelingen
9.3 Optimaliseren van de integratie van nieuw- en oudkomers en minderhedenbeleid.
• • •
Wet Inburgering Integratienota 2009 Vreemdelingenwet
9.4 Verbetering van de dienstverlening.
•
Landelijke ontwikkeling DKD/SUWI Afspraken LoketGooi.nl Programma EDV
• •
Prestaties Bestuurlijke actiepunten Vaststellen jaarplan • Uitvoering 2011, regionaal Wwb/IOAW/IOAZ/BBZ arbeidsmarktbeleid • Ontwikkelen bestandsanalyse en Vaststellen jaarplan doelgroepenbenadering 2011, lokaal m.b.t. re-intgratie. arbeidsmarktbeleid • Breder inzetten loonkostensubsidies Vaststellen • Uitvoering jaarplan controleplan 2011, tkn 2010 regionaal Raadscie Welzijn arbeidsmarktbeleid • Uitvoering Opstellen jaarverslag ketenjaarplan 2010 sociale recherche, tkn Werkplein Gooi Noord raadscie welzijn • Uitvoering regionaal convenant aanpak Opstellen jaarverslag jeugdwerkloosheid sociale zaken, tkn • Uitvoeren Wet WIJ raadscie welzijn • •
•
• •
•
Uitvoering regelingen voor de minima Uitvoeren jaarlijks communicatieplan voorlichting minima. Extra inzet schuldhulpverlening o.b.v. extra middelen rijk
Uitvoeren Wet Inburgering Uitvoeren taakstelling huisvesting vergunninghouders Deelname aan fase II van het Digitaal Klanten Dossier (DKD)
69
Algemeen doel 9.1 Actieve participatie inwoners en zo min mogelijk inwoners afhankelijk van een uitkering.
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? In de afgelopen jaren lag het accent binnen het domein werk en inkomen vooral op reïntegratie van mensen met een uitkering naar de arbeidsmarkt en het wegnemen van individuele belemmeringen. Daar zijn in de afgelopen jaren goede successen mee geboekt. De meest kansrijken zijn inmiddels wel aan het werk of op weg naar werk. Het beeld van het cliëntenbestand wordt hierdoor echter ook anders. Er is een toenemende groep inwoners die door psychische en sociale beperkingen of een grote afstand tot de arbeidsmarkt langdurig van de bijstandsvoorzieningen afhankelijk zijn. De reïntegratietrajecten nemen hierdoor in duur toe en vragen veel aandacht van de klantmanagers. Desondanks blijft het streven erop gericht dat inwoners actief kunnen participeren en dat zo min mogelijk inwoners afhankelijk zijn van een uitkering. De ontwikkeling van het bijstandsvolume is echter ook afhankelijk is van het functioneren van de ketensamenwerking in het werkplein Gooi Noord en de werking van de lokale en regionale arbeidsmarkt. Daarbij baart de sterk toenemende werkloosheid, vooral onder jongeren, zorgen. De gemeente zal zich daarom niet beperken tot reïntegratie alleen, maar zich ook inspannen om de ketenprestatie en de match met de arbeidsmarkt te verbeteren. Op basis van gegevens van het ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid wordt ten gevolge van de economische crisis rekening gehouden met een forse stijging van het bijstandsvolume. Hierbij is rekening gehouden met de effecten van het landelijke bestuursakkoord 2007. Daarin is overeengekomen dat de gemeenten t/m 2011 een deel van de toename van het aantal uitkeringsgerechtigden uit eigen middelen moeten betalen. Het gevolg is dat in de periode 2010-2011 tekorten gaan ontstaan op het Inkomensdeel van de bijstand. Om de afspraken zoals vastgelegd in de perspectiefnota na te komen worden deze tekorten ten laste van de reserve Wwb gebracht. In onderstaande tabel wordt dit aangegeven. Geraamd tekort Perspectiefnota Tekort I-deel begroting 2010-2013 Aanvullende uitkering rijk Onttrekking reserve Wwb Saldo
2010 171.000 680.534 509.534 304.534 205.000 0
2011 229.000 755.290 526.290 340.690 185.600 0
2012 111.000 265.850 154.850
2013 102.000 268.850 163.850
158.850 0
163.850 0
Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) De gemeente Bussum onderneemt op het gebied van reïntegratie, ketensamenwerking en arbeidsmarktontwikkeling in 2010 de volgende activiteiten.
• • • •
• •
Ontwikkeling van instrumenten ten behoeve van bestandsanalyse om meer doelgroepgerichte reïntegratieprojecten en meetbare progressie binnen het bestand mogelijk te maken. Loonkostensubsidies worden breder ingezet om meer uitstroomkansen te creëren of te voorkomen dat mensen hun (pas verworven) kennis en vaardigheden weer verliezen. Ontwikkeling van een prestatiegericht ketenjaarplan voor de ketensamenwerking binnen het werkplein Gooi Noord (voorheen CWI c.q. locatie werk en inkomen). Ontwikkeling van een werkgeversservicepunt (WSP) op het werkplein Gooi Zuid ten behoeve o.a. Bussumse ondernemers op het gebied van personeelswerving, scholing en matching van vraag en arbeid. Accountmanagers van het WSP werken intensief samen met de klantmanagers binnen het werkplein en de sociale diensten. Bestrijding van jeugdwerkloosheid door ontwikkeling van een leerwerkloket op het werkplein Gooi Noord en deelname aan het regionale actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid. Deelname aan reïntegratieprojecten, banenmarkten en andere activiteiten in het kader van de verbetering van het regionale arbeidsmarktbeleid in het kader van het regionale convenant De Oversteek Naar Werk.
70
Algemeen doel 9.2 Armoede en sociaal isolement tegengaan.
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? De gemeente Bussum voert een ruimhartig minimabeleid en kent verschillende regelingen om inwoners te ondersteunen. Daar wordt ook gebruik van gemaakt. Recent hebben wij het minimabeleid verbeterd door de invoering van een PC-regeling, uitbreiding van de langdurigheidstoeslag en de ontwikkeling van planmatige communicatie naar de verschillende minimagroepen. Het is met name in deze tijd van groot belang dat alle inwoners die recht hebben op de tegemoetkomingen, die ook daadwerkelijk krijgen. In 2008 is de capaciteit voor de gemeentelijke schuldhulpverlening verhoogd. In 2009 is de dienstverlening op dat gebied verder geoptimaliseerd. Er is in Bussum goede schuldhulpverlening beschikbaar. De oplopende crisis en toenemende werkloosheid vormen een verhoogd risico op armoede en het gebruik van schuldhulpverlening. Gemeenten hebben een belangrijke rol bij het voorkomen van problematische schulden en bij het actief wijzen van mensen op de beschikbare voorzieningen van schuldhulpverlening. Het kabinet heeft aangekondigd de komende drie jaren via een specifieke uitkering extra middelen te verschaffen aan de gemeenten om de verwachte extra toeloop te kunnen opvangen. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Wij beseffen dat juist in tijden van crisis extra aandacht voor kwetsbare groepen nodig is. Door middel van het in 2009 ontwikkelde communicatieplan is optimale voorlichting in Bussum goed gewaarborgd. Het is belangrijk om het ‘niet-gebruik’ c.q. de onderbenutting van regelingen tegen te gaan. De daadwerkelijke benutting van de beschikbare budgetten wordt nauwlettend gevolgd. Dit in overleg met de cliëntenraad. In 2010 is de gemeente Bussum ook extra alert op de ontwikkeling van de toeloop op de schuldhulpverlening. De ter beschikking komende extra middelen worden ingezet conform de doelstellingen.
Algemeen doel 9.3 Optimaliseren van de integratie van nieuw- en oudkomers en minderhedenbeleid.
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? Met de invoering van het Deltaplan inburgering door minister Vogelaar voor Wonen, Wijken en Integratie is de doelgroep die in aanmerking komt voor een inburgeringtraject uitgebreid. Deze groep wordt benaderd en gescreend. Door middel van het Deltaplan wil het kabinet onder andere de resultaten van de inburgering van oud- en nieuwkomers op een hoger niveau krijgen. De inburgering moet kwalitatief beter en de resultaten van de deelnemers moeten omhoog. De gemeenten krijgen van het rijk elk half jaar een taakstelling met betrekking tot het huisvesten van vreemdelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen (zie programma 12). Deze (reguliere) taakstelling is verplicht. De provincie houdt nauwlettend toezicht. Het is daarnaast van belang dat deze mensen snel integreren in de Bussumse samenleving. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Integratienota Bussum In 2009 is de Integratienota Bussum vastgesteld door de gemeenteraad. In 2010 wordt uitvoering gegeven aan deze nota. Er wordt afstemming gezocht met bestaand beleid en activiteiten zoals OAB
71
en VVE (zie programma 5.4), project voor allochtonen vrouwen en breedtesport (zie programma 7.1) en inburgering (zie programma 8.3). De aanbestedingsprocedure met betrekking tot inburgeringstrajecten is in het voorjaar van 2009 afgerond. De uitvoering start medio 2009 en neemt enige jaren in beslag. Er vindt een screening plaats van de doelgroep en de mensen die hiervoor alsnog in aanmerking komen. Deze mensen krijgen dan (alsnog) een traject aangeboden. De financiële middelen die hiervoor nodig zijn, zijn beschikbaar. Daarnaast wordt de gemeente door het Rijk elk jaar een taakstelling opgelegd om een bepaald aantal vreemdelingen met een reguliere verblijfsvergunning te huisvesten. Waar nodig zorgt de gemeente Bussum ook in deze gevallen voor inburgering, scholing, arbeidstoeleiding en inkomen.
Algemeen doel 9.4 Verbetering van de dienstverlening.
Commissie: Welzijn Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? De afdeling Sociale Zaken is voortdurend bezig met verbetering van de dienstverlening, hierbij speelt ook de cliëntenraad een belangrijke rol. Waar mogelijk wordt de dienstverlening en de inrichting van processen en organisatie telkens weer verbeterd. Ook op het terrein van de digitale dienstverlening zijn er ontwikkelingen. Het landelijke project Digitaal Klanten Dossier (DKD) had aanvankelijk vooral betrekking op de ontwikkeling van een virtueel dossier waarvan samenwerkende partijen in de keten van werk en inkomen gebruik van maken. Het accent lag op het regelen van de techniek, de werkprocessen en de kwaliteit van de brongegevens. Medio 2009 wordt de tweede projectfase van DKD gestart. Het motto is doorpakken als het gaat om klantgerichtheid, om werk te maken van edienstverlening en van administratieve lastenverlichting en efficiency. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Aan alle gemeenten wordt door VNG gevraagd actief deel te nemen in het programma,een project in te richten en een projectleider aan te wijzen, die met ondersteuning van het landelijke coördinatiepunt CP-ICT Inwonerszaken het project binnen de gemeente kan opzetten en uitvoeren. Het project start in 2009 en loopt door tot in 2010. Ter zake moet in goede afstemming met het programma dienstverlening, het Werkplein Gooi Noord en de ontwikkeling van LoketGooi.nl bepaald worden welke functionaliteiten van DKD2 ons passen en gerealiseerd gaan worden.
72
Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product
Rekening 2008 7.516.417
Begroting 2009 8.054.828
Begroting 2010 7.967.292
Begroting 2011 8.410.292
Begroting 2012 8.213.292
Begroting 2013 8.213.292
184.560
240.000
160.000
160.000
160.000
160.000
3.329.781
3.336.273
3.325.000
3.325.000
3.325.000
3.325.000
-
280.052
280.053
280.053
280.053
280.053
325.302
596.281
875.106
784.606
767.436
767.436
6480 SOCIALE RECHERCHE
426.431
512.427
524.490
524.490
524.490
524.490
PGR509 RT PROGRAMMA 9 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN
312.058
-
-
-
-
-
12.094.550
13.019.861
13.131.941
13.484.441
13.270.271
13.270.271
-5.599.820
-4.841.000
-5.386.000
-5.894.200
-5.648.000
-5.648.000
-187.256
-240.000
-160.000
-160.000
-160.000
-160.000
-3.603.354
-2.980.744
-3.014.000
-3.014.000
-3.014.000
-3.014.000
6460 BIJSTAND C.A. 6462 INKOMENSVOORZIENINGEN 6464 SOCIALE WERKGELEGENHEID 6465 PARTICIPATIE 6466 MAATSCH.DIENSTVERL. SOZA
6460 BIJSTAND C.A. 6462 INKOMENSVOORZIENINGEN 6464 SOCIALE WERKGELEGENHEID 6465 PARTICIPATIE
-
-280.053
-280.053
-280.053
-280.053
-280.053
-99.917
-323.540
-384.500
-300.000
-300.000
-300.000
6480 SOCIALE RECHERCHE
-383.092
-460.878
-464.081
-464.081
-464.081
-464.081
PGR509 RT PROGRAMMA 9 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN
-500.000
-520.500
-205.000
-185.600
-154.850
-163.850
-10.373.441
-9.646.715
-9.893.634
-10.297.934
-10.020.984
-10.029.984
1.721.109
3.373.146
3.238.307
3.186.507
3.249.287
3.240.287
6466 MAATSCH.DIENSTVERL. SOZA
Totaal per programma PGR 9 WERK & INKOMEN
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 102.500,voordeliger uit. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat er in 2009 een andere toerekening van de organisatiekosten is gehanteerd. De ontwikkeling van de kosten van de bijstand (incl. de mutaties in de reserves) zijn toegelicht bij onderdeel 9.1
73
PROGRAMMA 10 NATUUR EN MILIEU De gemeente Bussum streeft een duurzame en leefbare omgeving na, waarbij de milieurisico’s beperkt zijn. Algemene doelen 10.1 Behoud en verbetering van het woon/leefmilieu en de natuurwaarden
Beleidskaders • Milieuprogramma 20062010 • Novem milieuscan • Notitie Milieuambities 20072010 • Klimaatafspraak 2008-2011 • ISV programma 2005-2009 • Basisrioleringsplan 2004 (BRP) • Gemeentelijk rioleringsprogramma 20082012 • Nota Integrale Beheerkwaliteit Openbare Ruimte • Groennota 2005 • Bomen in beeld 2003-2013
10.2 Samen met bewoners zorgdragen voor een schoon en goed functionerend openbaar gebied 10.3 Milieuprogramma 2006-2010 Bevorderen van duurzaamheid
Prestaties • Uitvoering geven aan Landschapsvisies, aanleg wandelvoorziening • Inzamelen kunststofverpakkingen • Bepalen of Gedragscode Flora en Faunawet nodig is • Formuleren richtlijn ecologisch beheer • Uitvoering milieubeleid en uitvoeringsprogramma 20102014 • Uitvoering geven aan Milieuambities 2010 • Uitvoering geven aan Klimaatafspraak 2008-2011
•
• • •
Bestuurlijke actiepunten • CN afweging gedragscode Flora en Faunawet • CN Vaststellen richtlijn Ecologisch beheer • Vaststellen milieujaarverslag 2009 • Vaststellen Klimaatbeleid 2010-2014 • Vaststellen milieubeleid en uitvoeringsprogramma 2010-2014
Uitvoeren plan van aanpak zwerfafval
Biomassa duurzaam aanbesteden en verwerken Uitvoering geven aan Nota duurzaamheid 2010-2014 Uitvoering geven aan actieplan Bussum bewust 2010
•
•
Vaststellen nota Duurzaamheid 20102014( in 2009) Vaststellen actieplan ‘Bussum bewust 2010’
•
74
Algemeen doel 10.1 Behoud en verbetering van het woon/leefmilieu en de natuurwaarden
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? Een kwalitatief hoogwaardig woon- en leefmilieu is belangrijk voor het welzijn en welbevinden van de Bussumse inwoners. Daarbij gaat het zowel om het fysieke milieu boven als onder de grond. Schoon (grond-)water, schone lucht, schone grond en een natuurlijke, groene omgeving waar veel diversiteit is in flora en fauna. Daarnaast stimuleren we de Bussumse inwoners om zelf actief bij te dragen aan het behoud en verbeteren van de eigen leefomgeving. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Milieuambities: interactie met Bussumse inwoners en organisaties De gemeente vervult een belangrijke rol in de realisatie van de milieuambities zoals verwoord in de ‘Notitie Milieuambities 2007-2010’. Deze ambities kunnen wij echter niet alleen halen. De inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) organisaties van Bussum zijn ook verantwoordelijk en moeten zelf ook actie ondernemen. In 2010 zetten wij de volgende lijnen uit waarmee zowel intern als extern aan de doelstellingen van de ambities gewerkt wordt: 1. Doorontwikkelen en uitvoeren van Natuur- en Milieueducatie (NME) op scholen Binnen het basisonderwijs en voortgezet onderwijs worden via Natuur en Milieueducatie (NME) maatschappelijke thema’s als energie en klimaat, verkeer en vervoer, goed burgerschap binnen het onderwijs gebracht. Een structureel NME-programma zorgt bij jongeren voor kennis, inzicht en betrokkenheid bij natuur, milieu en de eigen leefomgeving. Het NME-programma dat samen met de basisscholen in 2009 opgesteld is wordt uitgevoerd. De Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht en Eemstreek ontvangt een structurele bijdrage om de scholen te ondersteunen. 2. Informeren, stimuleren en activeren van inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) organisaties. Door middel van activiteiten en projecten die aansluiten bij de belevingswereld worden onze partners in Bussum gestimuleerd tot milieuvriendelijk en duurzaam handelen. Belangrijk is dat burgers, organisaties en bedrijven effect zien van hun handelen en dat investeringen op korte of langere termijn financieel voordelig zijn. Op basis van het ‘Milieu communicatieplan’ worden de volgende stappen genomen: a. Informeren: via communicatiekanalen als krant en website worden inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) organisaties geïnformeerd en betrokken bij milieu en duurzaamheid; b. Stimuleren: met campagnes en projecten als Belgerinkel naar de Winkel, Warme Truiendag, Energiebesparingsproject bedrijven, Klimaatstraatprijs, Midzomer Natuurfestival, Duurzaam Bouwen en de subsidieregeling voor duurzame energiemaatregelen in eigen huis worden inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) organisaties gestimuleerd om zelf een bijdrage te leveren aan de verbetering van het woon/leefmilieu; c. Activeren: het faciliteren van duurzame initiatieven uit de Bussumse samenleving is hier de kern. Initiatieven van inwoners, bedrijven en (maatschappelijke)organisaties worden gestimuleerd en waar nodig ondersteund. Vanuit het directieprogramma Duurzaam Bussum worden initiatieven 'opgehaald'. Zie 10.3. voor een verdere uitwerking. 3. Voorbeeldfunctie gemeente Bussum Om een bevlogen partner te zijn in de ontwikkeling van een duurzame samenleving blijven wij aandacht vragen voor de eigenverantwoordelijkheid van de organisatie en haar medewerkers. Het programma GIM (Gemeentelijke Interne Milieuzorg) wordt omgebouwd naar een intern Klimaatbeleid en uitvoeringsprogramma. Hierin is onder andere aandacht voor energiebesparing, mobiliteit, duurzaam bouwen, verlichting en duurzaam inkopen. Via het programma Duurzaamheid (10.3) worden onze partners in de Bussumse samenleving als scholen, bedrijven en winkels betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het Klimaatbeleid. Herinrichten Groene Long In 2004 is de Landschapsvisie Bussumse zuidrand vastgesteld. Deze landschapsvisie geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de hele Bussumse zuidrand. De Groene Long wordt hierin
75
uitgebreid besproken. In de landschapsvisie wordt een visie op de Groene Long voorgesteld. Deze luidt als volgt: “Een grote groene ruimte in het hart van Bussum. Een terrein waar voor iedereen wat te beleven valt. Zichtbaar van alle kanten en vanaf de randen toegankelijk.” Verweving van heide met stedelijk groen staat centraal. Deze visie is in 2009 nader vorm gegeven en inrichtingsvoorstellen zijn gedaan. In 2010 moet de halfpipe die in de Groene Long ligt vervangen worden. Gecombineerd met de nieuwe speeltuin is dit aanleiding om het gebied in zijn geheel op te pakken. Dan kunnen ook de paden (fietsen voetpaden) logischer aangelegd worden. Het gaat hier dan om het stuk van de Groene Long dat ligt tussen het hertenkamp en de Ceintuurbaan. De totale investering wordt vooralsnog –PM geraamd. Inzameling (kunststof)verpakkingen In 2008 zijn de landelijke pilots rondom de inzameling van (kunststof)verpakkingen geëvalueerd. In 2009 is binnen het Gewest de keuze gemaakt om de kunststofverpakkingen aan de bron te scheiden. Vanaf 2010 zamelt de Gewestelijke Afvalstoffen Dienst kunststofverpakkingen gescheiden in. Op een aantal locaties in Bussum worden tevens verzamelcontainers geplaatst voor kunststofverpakkingen. Gedragscode Flora- en Faunawet In 2002 is de Flora- en Faunawet vastgesteld ter bescherming en behoud van de inheemse plantenen diersoorten. Om zich te houden aan de Flora- en Faunawet kan de gemeente er voor kiezen om een gedragscode op te stellen dan wel het groenbeheer op schrift aan te passen en bij bouwprojecten ontheffingen te blijven aanvragen. In 2009 is een ecologische inventariserend onderzoek gedaan. Aan de hand van de resultaten van dit onderzoek wordt in 2010 bepaald of een gedragscode Flora en Fauna noodzakelijk is voor de gemeente Bussum. Dit is waarschijnlijk het geval als er beschermde soorten voorkomen op plaatsen waar in de nabije toekomst ruimtelijke ingrepen worden verwacht en waar veel groenbeheersmaatregelen plaatsvinden. Als er gekozen wordt om geen gedragscode op te laten stellen, kan het inventariserend onderzoek dienen als basis voor aanpassingen in het groenbeheerplan. Formuleren richtlijn Ecologisch Beheer In de gemeente Bussum wordt een aantal plekken ecologisch beheerd. In de groennota is niet vastgelegd wat we onder ecologisch beheer verstaan, welke locaties ecologisch beheerd worden en welke beheermaatregelen nodig zijn om een gebied ecologisch te beheren. Deze richtlijn wordt in 2010 alsnog ontwikkeld en vastgesteld.
Algemeen doel 10.2 Samen met bewoners zorgdragen voor een schoon en goed functionerend openbaar gebied
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? Het beheer van de openbare ruimte vraagt veel aandacht van de gemeente. Publieke gevoelens van welzijn en veiligheid zijn gekoppeld aan een verzorgd, schoon en goed functionerend openbaar gebied. Dit vraagt om een integrale aanpak door de verschillende partijen die werkzaam zijn in het openbaar gebied en in samenwerking met bewoners met ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Uitvoeren plan van aanpak Zwerfafval Een schone openbare ruimte levert een belangrijke bijdrage aan het gevoel van veiligheid. Eind 2008 en begin 2009 is een nulmeting gehouden voor zwerfafval in de openbare ruimte. De bevindingen voor onze gemeente vanuit de nulmeting waren positief. Wel is gebleken dat met name in groenvoorzieningen meer zwerfafval wordt aangetroffen dan is toegestaan volgens de vastgestelde normering. Dit is in tegenstelling met de doelstelling om te zorgen voor een schoon, heel en veilige openbare ruimte. Een deel van de aanbevelingen uit de rapportage worden in gewestelijk verband opgepakt in proeftuinprojecten (communicatie, zwerfval rondom scholen handhaving). Voor uitvoering van de specifiek Bussumse aanbevelingen is subsidie aangevraagd bij en verleend door Senter Novem. Deze subsidie dekt 50% van de kosten. In de Perspectiefnota 2009 is voorgesteld twee extra
76
rondes verwijderen zwerfafval uit groenvoorziening in te zetten. De structurele lasten hiervan bedragen € 15.000 vanaf 2010.
Algemeen doel 10.3 Het bevorderen van duurzaamheid
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Gerard Boekhoff
Wat willen we bereiken? Duurzaamheid gaat over een verantwoorde afweging van belangen: sociaal-culturele en economische naast ecologische belangen. In essentie komt duurzaamheid hierop neer: ‘duurzame ontwikkeling voorziet in de behoefte van de huidige generatie, zonder de keuzemogelijkheden voor toekomstige generaties te beperken.’ Nu gaat het er om een hanteerbare en herkenbare uitwerking te geven aan duurzaamheid in de Bussumse context. Duurzame ontwikkeling kent vele facetten. Eigenlijk gaat om een evenwichtige verdeling tussen de drie P’s. Planet staat voor de kwaliteit van de natuur en leefomgeving. People staat voor de sociaal maatschappelijke kwaliteit en de laatste P staat voor Profit, de economische kwaliteit en welbevinden, de mate waarin en de wijze waarop mensen kunnen voorzien in hun behoeften. Uit deze driedeling blijkt dat milieu met name ziet op het onderdeel Planet. Duurzame ontwikkeling is dan ook breder namelijk people en profit. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Nota Duurzaamheid In de eerste interactieve ontmoetingen in 2009 met burgers zijn onder andere de volgende thema’s genoemd; duurzame mobiliteit, energiereductie, sociale samenhang, bewustwording, maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaam bouwen en een duurzame economie met innovatie. Deze thema’s zullen we vertalen in de ‘Nota Duurzaamheid 2010-2014’. In deze nota volgt ook een nadere onderbouwing van de geraamde middelen om de ambities samen met partners waar te kunnen maken. Gelijktijdig met deze nota wordt ook een actielijst 2010 opgesteld waarin de verschillende initiatieven een plek krijgen. Communicatie rondom dit programma is van evident belang voor het realiseren van een maatschappelijk effect. Communicatie wordt in 2010 verder onder het logo ‘Bussum bewust’ over het voetlicht gebracht. Daarnaast wordt natuurlijk stilgestaan bij het voorbeeldgedrag dat Bussum moet laten zien. Biomassa duurzaam aanbesteden en verwerken Het gemeentelijk hout-, snoei- en plantsoenafval werd per gemeente afzonderlijk afgevoerd. Met gezamenlijke aanbesteding van dit afval is de kans reëel dat het afval voor een gunstigere prijs wordt afgenomen en dat er milieuwinst wordt geboekt op de verwerking en het transport. De bedoeling is om op de langere termijn het hout-, snoei- en plantsoenafval te gebruiken voor opwekking van duurzame energie binnen de regio. In 2008 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de hoeveelheden en de mogelijkheden om gezamenlijk aan te besteden. In juni 2008 hebben de gewestgemeenten besloten het gemeentelijk hout-, snoei- en plantsoenafval beschikbaar te stellen voor een regionale aanbestedingsprocedure onder voorwaarde dat dit niet leidt tot hogere kosten en/of meer behoefte aan ambtelijke capaciteit. In 2009 is een bestek gemaakt en op de markt gezet. Het Gewest gaat in 2010 een ‘toepassingsonderzoek’ doen voor de regio Gooi en Vechtstreek om voorafgaande het aflopen van het verwerkingscontract voor GFT-afval (2014) de duurzame verwerkingsmogelijkheden in beeld te hebben. Investeringen De totale investeringen voor de uitvoering van het GRP bedraagt in 2010 € 3.500.000 en betreffen de Godelindebuurt, Veldheimerlaan, Botweg en Nieuwe Spiegelstraat/Iepenlaan. De totale investeringen voor het groen (renovatie plantsoenen) bedraagt in 2010 € 32.413.
77
Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product 6135 DUURZAAMHEID 6340 GROENVOORZIENINGEN
Rekening 2008 -
Begroting 2009 30.000
1.880.231
1.758.599
Begroting 2010
Begroting 2011
Begroting 2012
Begroting 2013
-
-
-
-
1.809.177
1.809.177
1.809.177
1.809.177
6342 WATERPARTIJEN
139.648
24.299
25.155
25.155
25.155
25.155
6346 NATUURBESCHERMING
161.180
181.000
182.600
182.600
182.600
182.600
6350 RIOOLBEHEER
2.903.031
3.031.663
2.859.494
2.859.494
2.859.494
2.859.494
6355 AFVAL
3.470.771
3.330.760
3.023.919
3.237.931
3.237.931
3.237.931
6370 BODEM
690.080
229.579
191.813
191.813
191.813
191.813
6372 MILIEUBELEID
191.795
219.270
226.991
226.991
226.991
226.991
6374 MILIEUZORG
301.933
602.542
659.884
584.134
574.034
574.034
PGR510 RT PROGRAMMA 10 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN
221.696
-
-
-
-
-
9.960.364
9.407.712
8.979.034
9.117.296
9.107.196
9.107.196
6340 GROENVOORZIENINGEN
-21.873
-24.500
-53.500
-53.500
-53.500
-53.500
6350 RIOOLBEHEER
-3.387.864
-3.223.836
-3.262.836
-3.262.836
-3.262.836
-3.262.836
6355 AFVAL
-3.893.294
-3.855.764
-3.487.000
-3.767.169
-3.767.169
-3.767.169
6370 BODEM
-18.574
-51.200
-
-
-
-
6374 MILIEUZORG
-13.229
-800
-800
-800
-800
-800
-789.366
-55.335
-
-
-
-
-8.124.200
-7.211.435
-6.804.136
-7.084.305
-7.084.305
-7.084.305
1.836.164
2.196.277
2.174.898
2.032.990
2.022.890
2.022.890
PGR510 RT PROGRAMMA 10 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 10 NATUUR & MILIEU
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 21.500 voordeliger uit. DUURZAAMHEID GROENVOORZIENINGEN
RIOOLBEHEER
AFVAL
BODEM
Het vervallen van de incidentele post voor duurzaamheid heeft een positief effect van € 30.000,-. Het product groenvoorzieningen laat hogere kosten zien die worden veroorzaakt door de extra uren ten behoeve van de flora en faunawet en het formuleren van een richtlijn Ecologisch Beheer. Het product rioolbeheer laat een voordeel zien van circa € 172.000,-. Dit wordt veroorzaakt door een lagere storting in de egalisatievoorziening rioolrechten van circa € 550.000,-. Daar tegenover staat een hogere inhuur derden conform GRP van € 350.000,-. Het product afval laat een negatieve mutatie zien van circa € 62.000,-. Dit wordt aan veroorzaakt door een lagere bijdrage uit de egalisatievoorziening ad. € 615.000. De nieuwe integrale aanpak van afval moet leiden tot verlaging van de kosten van afvoer en verwerking van huisvuil met € 320.000. Verder wordt er een voordeel van € 177.000,- geraamd door tariefaanpassingen en wordt voorzien dat het saldo van kwijtscheldingen €20.000,- lager zal uitvallen. Enerzijds een voordeel door lagere lasten van circa € 38.000,- als gevolg van minder bestede uren aan
V € 30.000 N € 21.500
V € 211.000
N € 62.000
N € 13.000
78
MILIEUZORG
RESERVE OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL
bodemonderzoek. Daartegenover staan lagere inkomsten als gevolg van een lagere onttrekking van € 51.000,- uit de egalisatievoorziening bodemonderzoek derden. De verhoogde prioriteit op het gebied van duurzaamheid (Duurzaam Bussum) zorgt voor een stijging van lasten voorzien van €101.000,- o.a. door de publiciteitscampagne en het stimuleren van initiatieven op dit gebied. Daarnaast heeft de nieuwe wetgeving op het gebied van milieubeheer een belastend effect van € 49.000,-. Het afronden van het milieuscherm langs de A1 veroorzaakt een positief effect van € 93.000,-. In 2010 is er geen storting in de reserve begroot. Dit levert ten opzicht van 2009 een negatief effect op van circa € 55.500,-. De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000, die niet verder worden toegelicht.
N € 57.000
N € 55.500 N € 10.500 V € 21.500
79
PROGRAMMA 11 RUIMTELIJKE INRICHTING Algemene doelen 11.1 Bouwprojecten spelen in op maatschappelijke behoeften en behouden cq versterken de ruimtelijke kwaliteit
Beleidskaders • Bussum 2025 • ISV programma 20102014 • Centrumvisie 1995/2003 • Wwz uitvoeringsprogramma • Bomen in beeld 20032013 • Welstandsnota 2003 • Regionale Woonvisie 2008
11.2
•
Bevorderen van goed gebruik van de ruimte in de gemeente Bussum
•
Prestaties • Opstellen ISV programma 2010-2014 • Uitvoering jaarschijf 2010 van ISV • Voorlopig ontwerp Herontwikkeling Nieuwe Brink - Scapino (1e fase) • Voorlopig ontwerp Kolonel Palmterrein • Definitief ontwerp BKterrein Slochterenlaan (oostzijde)
Wet ruimtelijke • ordening (Wro) Nota Grondbeleid 2009 • • •
11.3
Bevorderen van fysiek veilige openbare ruimtes en verblijfsgebouwen
• • • • • • • •
APV Bouwbesluit en – verordening Wet milieubeheer Drank en horeca regelgeving Wegenverkeerswet Bouwstoffenbesluit Woningwet Integraal handhavingplan
•
Bestemmingsplan Oudere dorp Bestemmingsplan Zuid-West Bestemmingsplan Centrum Inventarisatie bestaand beleid ten behoeve van formulering bouwstenen structuurvisie
Bestuurlijke actiepunten • RV ISV programma 2010 – 2014 • RV Voorlopig Ontwerp Herontwikkeling Nieuwe Brink – Scapino (1e fase) • CN Voorlopig Ontwerp Kolonel Palmterrein • RV Definitief Ontwerp BK-terrein Slochterenlaan (oostzijde) • • • •
RV Bestemmingsplan Oudere dorp RV Bestemmingsplan Zuid-West RV Bestemmingsplan Centrum CN inventarisatie bestaand beleid t.b.v. formulering bouwstenen structuurvisie
Uitvoeren renovatie aula begraafplaats
80
Algemeen doel 11.1 Versterking en handhaving van de ruimtelijke kwaliteit
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? Bij bouwprojecten willen we tegemoet komen aan maatschappelijke behoeften zoals het ontwikkelen van een evenwichtige woningvoorraad (zie programma 12) en versterking en handhaving van de ruimtelijke kwaliteit. Voorkomen moet worden dat bouwplannen extra (negatieve) belasting veroorzaken in de directe woonomgeving. Integrale Ruimtelijke uitgangspunten en de welstandsnota zijn daarbij de toetsingskaders voor planontwikkeling en de inrichting van de buitenruimte. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Nieuw ISV programma Onder voorbehoud van besluitvorming door het ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en Milieubeheer) en de provincie Noord-Holland zal een derde ISV programma 2010-2014 worden opgesteld. Naar verwachting kan dit programma begin 2010 door de gemeenteraad worden vastgesteld. Er wordt rekening mee gehouden dat het door de provincie toebedeelde bedrag met een derde wordt teruggebracht tot circa € 1.000.000 voor fysieke projecten en circa € 500.000 voor bodemprojecten. Voortgang bouwprojecten Een groot aantal bouwprojecten is in 2010 in uitvoering of wordt in uitvoering genomen. Dit zijn onder andere Landstraat-Noord (laatste fase), Spoorzone-Zuid (Koster, Gewest en Bensdorp), locatie Beatrixschool, woningen Akkerlaan/Beeklaan en de Veldweg. Voor de aantallen en typen woningen wordt u hier verwezen naar programma 12. Ook het regionaal centrum voor geestelijke gezondheidszorg aan de Hooftlaan wordt in 2010 opgeleverd. Daarnaast worden stappen genomen in de planontwikkeling voor het Kolonel Palmterrein (voorlopig ontwerp), Nieuwe Brink-Scapino (voorlopig ontwerp) en de Slochterenlaan (definitief ontwerp oostzijde). Maatregelen economische recessie De financiële crisis en als gevolg daarvan de economische crisis doet zich alom gelden. Dit heeft met name gevolgen voor de woningbouw. Woningen worden niet meer verkocht en de ontwikkeling van plannen komt stil te liggen. Andere projecten die minder ver zijn in de ontwikkeling dreigen vertraagd dan wel voorlopig niet meer in ontwikkeling en uitvoering te worden genomen. Wij blijven de ontwikkelingen adequaat volgen en waar mogelijk in nauw overleg met de woningbouwcorporaties en ontwikkelaars bezien welke maatregelen genomen kunnen worden om voortgang te houden in de bouw van woningen. Dit kan bijvoorbeeld door wijziging van het programma, beschikbaarstelling van gemeentelijke bijdragen en aanpassing van grondprijzen. In het najaar van 2009 heeft de gemeenteraad in dit verband besluiten genomen voor maatregelen voor de projecten Veldweg, Brede School en Villa Koster. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Per 1 januari 2010 wordt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) van kracht. In deze wet worden de procedures van 29 wetten (woningwet, wet milieubeheer, Wro, monumentenwet, etc.) en lokale verordeningen samengevoegd. Door de invoering van de Wabo zal vergunningverlening en handhaving integraler worden door invoering van de zogenoemde ‘omgevingsvergunning’. Voor de aanvragers en behandelaars betekent dit een forse verandering. Kennis en ervaring wordt nu opgedaan, voorlichting zal worden gegeven, procedures en systemen worden aangepast of geheel vernieuwd. De aanvragen dienen digitaal ingediend te worden. Door Bussum is initiatief tot een regionale samenwerking genomen. Deze zogenaamde regionale stuurgroep Wabo adviseert het portefeuillehoudersoverleg Wabo. Een belangrijke schakel bij de Wabo is de digitalisering. Burgers en bedrijven moeten ook via het internet een omgevingsvergunning kunnen aanvragen. Hier ligt ook een relatie met het EDV programma. De Wabo leent zich voor zaakgericht werken. Uitdaging zal zijn om in de toekomst de diverse ICT systemen optimaal in te richten en te koppelen.
81
Daarnaast moeten de behandelaars en de handhavers voldoende toegerust zijn om één en ander af te kunnen handelen, dit vraagt een éénmalige extra investering in hardware zoals een plotter/scanner en een smartboard, een nieuwe adequate backoffice applicatie en extra inzet op functioneel beheer gezien de complexiteit van de nieuwe backoffice applicatie. In de Perspectiefnota 2008 is reeds € 52.000 beschikbaar gesteld. Inclusief € 40.000 ten behoeve van hardware zijn de totale lasten circa € 92.000, waarvan € 72.000 incidenteel.. Het aantal bouwaanvragen zal als gevolg van de uitbreiding van het vergunningsvrij bouwen zeker dalen. In Bussum zal de daling relatief gezien laag zijn daar het vergunningsvrij bouwen niet geldt voor gebieden die zijn aangewezen als beschermd dorpsgezicht.
Algemeen doel 11.2 Bevorderen van goed gebruik van de ruimte in de gemeente Bussum
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? De gemeente Bussum wil over goede en moderne instrumenten, onder andere bestemmingsplannen, beschikken die het gebruik van de ruimte reguleren. Om in te kunnen spelen op de behoeften uit de samenleving zijn actuele bestemmingsplannen, die voor de burger digitaal toegankelijk zijn noodzakelijk. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Bestemmingsplannen actueel en digitaal In deze raadsperiode worden alle bestemmingsplannen geactualiseerd en gedigitaliseerd. In 2010 worden de bestemmingsplannen Oudere Dorp, Zuid-West en Centrum vastgesteld. Structuurvisie Bussum De Wet ruimtelijke ordening (Wro) verplicht de gemeente een structuurvisie op te stellen. Dit gebeurt in nauw overleg met de bewoners en andere belanghebbenden. In 2010 wordt het bestaande beleid geïnventariseerd en bouwstenen worden geformuleerd voor de op te stellen structuurvisie.
Algemeen doel 11.3 Bevorderen van fysiek veilige openbare ruimtes en verblijfsgebouwen
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? In Bussum moet de burger zich veilig voelen en zijn, zowel in de openbare ruimten als in verblijfsgebouwen. Naast een goed ontwerp is een goed beheer van de openbare ruimte hiervoor onontbeerlijk alsmede strikte naleving en handhaving van de bouwregelgeving. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Uitvoeren renovatie aula begraafplaats De aula van de begraafplaats voldoet qua gebruik en beleving niet aan de eisen van deze tijd. Dit kan leiden tot een verminderd gebruik van aula. Er dient een representatieve plek te worden gecreëerd waar nabestaanden op gepaste wijze afscheid van hun dierbaren kunnen nemen. In 2009 is een nota van uitgangspunten voor de renovatie van de aula vastgesteld. In 2010 wordt de renovatie voorbereid en uitgevoerd. De kosten van de renovatie van de aula worden meegenomen in de exploitatieberekening van de begraafplaats. Vergunningen en Handhaving (V&H) Ondanks de gevolgen van de recessie voor de bouwwereld is in Bussum nog niets te merken van een daling van het aantal bouwaanvragen. Het aantal blijft onverminderd hoog. Wel zijn er minder grote bouwplannen, daar was echter reeds rekening meegehouden Naar verwachting zullen de inkomsten
82
uit de bouwleges in 2010 dalen. Het aantal grote bouwplannen is reeds vergund, veel ruimte voor meer grote bouwplannen is er niet. In 2011 en 12 zullen de inkomsten hoog zijn als gevolg van de ontwikkeling van het gebied Crailo. Daarna zullen de inkomsten zeker verder dalen. Indien er een tekort voor 2010 ontstaat, kan dit gedekt worden uit de ingestelde egalisatiereserve waarin zich op dit moment meer dan 1 miljoen bevindt. In 2012 wordt onderzocht welke consequentie verbonden moet worden aan de daling van de inkomsten. Investeringen De totale investeringen voor de aan te kopen gronden en gebouwen bedraagt in 2010 € 1.000.000.Dit bedrag is opgenomen ten behoeve van de mogelijk aankopen van gronden en gebouwen. Het college kan hierdoor adequaat handelen inzake privaatrechtelijke transacties van onroerende goederen. Het financiële risico van deze transacties is beperkt. De onroerende goederen behouden over het algemeen in Bussum hun (markt)waarde. Een aanschaf in dit kader zal alleen plaatsvinden als de commissie Middelen hieraan vooraf een positief advies heeft gegeven. De totale investeringen voor de begraafplaats bedraagt in 2010 € 7.000. Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product
Rekening 2008 812.850
Begroting 2009 733.362
Begroting 2010 720.294
Begroting 2011 720.294
Begroting 2012 720.294
Begroting 2013 720.294
6384 BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN 6386 BOUWPLANNEN
672.137
750.070
577.591
577.591
577.591
577.591
717.235
836.510
903.555
903.555
903.555
903.555
6388 BESTEMMINGSPLANNEN
340.542
439.030
392.346
392.346
392.346
392.346
6392 GRONDEN NIET OPENBARE DIENST 6394 EXPLOITATIE GRONDEN
151.846
115.496
125.283
125.283
125.283
125.283
6360 BEGRAAFPLAATSEN
1.233.443
6.646.526
229.360
229.360
229.360
229.360
2.276.942
998.075
-
-
-
-
6.204.996
10.519.069
2.948.429
2.948.429
2.948.429
2.948.429
6360 BEGRAAFPLAATSEN
-806.733
-711.712
-698.527
-698.527
-698.527
-698.527
6384 BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN 6388 BESTEMMINGSPLANNEN
-818.862
-566.672
-566.672
-566.672
-566.672
-566.672
-447
-
-
-
-
-
-61.452
-15.500
-15.500
-15.500
-15.500
-15.500
-2.480.477
-5.720.723
-294.830
-294.830
-294.830
-294.830
-412.701
-1.080.051
-5.000
-5.000
-5.000
-5.000
-4.580.672
-8.094.659
-1.580.529
-1.580.529
-1.580.529
-1.580.529
1.624.324
2.424.410
1.367.900
1.367.900
1.367.900
1.367.900
PGR511 RT PROGRAMMA 11 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN
6392 GRONDEN NIET OPENBARE DIENST 6394 EXPLOITATIE GRONDEN PGR511 RT PROGRAMMA 11 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 11 RUIMTELIJKE INRICHTING
83
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 1.056.000 voordeliger uit. BEHEER GEMEENTELIJKE GEBOUWEN
In de begroting van 2009 is een incidentele raming opgenomen van circa € 180.000 wegens de sloop van het oude gewestkantoor.
BOUWPLANNEN
De stijging van de lasten betreft meer uren.
N € 67.000
BESTEMMINGSPLANNEN
De daling betreft minder geraamde uren in 2010 dan in 2009 In 2009 zijn drie projecten afgewikkeld. Van deze projecten worden in 2010 geen kosten meer verwacht. De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000, die niet verder worden toegelicht.
V € 47.000
EXPLOITATIE GRONDEN OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL
V € 173.000
V 910.000 N € 7.000 V € 1.056.000
84
85
PROGRAMMA 12 VOLKSHUISVESTING Algemene doelen 12.1 Een evenwichtige woningvoorraad die is afgestemd op de behoeften van de diverse doelgroepen
Beleidskaders • Centrumvisie (2003) • Provinciaal convenant woningbouwafspraken 2005-2010 Noord Holland (2004) • ISV-programma 20052009 (2004) • Convenant Woonruimteverdeling (2008) • Bussum 2025 (2008) • Regionale woonvisie (2008)
Prestaties Bestuurlijke actiepunten • Doelgroepenbeleid bij Zie programma 11 nieuwbouw toepassen: 3X1/3e • Aanpassen voorraad aan behoeften doelgroepen • Oriëntatie regionale prestatieafspraken • Uitvoeren pilot ´Wonen boven Winkels´ • Afronden taakstelling asielzoekers • Evaluatie en aanpassing Regionale Woonruimteverdeling
86
Algemeen doel 12.1 Ontwikkelen van een evenwichtige woningvoorraad die is afgestemd op de behoeften van de diverse doelgroepen
Commissie: Ruimte Portefeuillehouder: Arie Gouka
Wat willen we bereiken? Het programma Volkshuisvesting kent de volgende doelstellingen: • Een woningvoorraad die is afgestemd op de behoeften van de doelgroepen: jongeren/starters, ouderen en mensen die wonen en werken wensen te combineren. • Jongeren en starters krijgen extra kansen op de koopwoningmarkt. • Het woningaanbod is geschikt en aanpasbaar voor uiteenlopende behoeften en levensfasen (levensloopbestendig). • Bestaande woningbouwcomplexen van zowel corporaties als beleggers worden zoveel als mogelijk geschikt gemaakt voor de beoogde doelgroepen. Wat gaan we daarvoor doen? (prestaties, bestuurlijke actiepunten) Doelgroepenbeleid nieuwbouw Bij nieuwbouw wordt rekening gehouden met geschikte en betaalbare huisvesting voor de doelgroepen: jongeren/starters, ouderen en mensen die wonen en werken wensen te combineren. Bij nieuwbouwprojecten wordt, vooral indien de gemeente eigenaar is van de gronden, in principe voor tenminste een derde goedkope woningen gebouwd, voor ten minste een derde middeldure woningen en voor maximaal een derde dure woningen. Woningbouwprogramma 2010 Project
Oplevering 45 47
In aanbouw
In voorbereiding
17 118 20
18
Landstraat Noord Terrein Koster Bensdorp Gewestlocatie Beatrixschool Veldweg Wonen boven winkels Scapino/Nieuwe e Brink (1 fase) Akkerlaan Beeklaan Kolonel Palm Slochterenlaan (oostzijde) Totaal Woningen
164
191
361
Categorie Totaal Goedkoop Totaal Middelduur Totaal Duur Totaal Woningen
42 30 92 164
87 72 32 191
97 120 144 361
36 36 7 26 36 270 40
Voorraadbeleid Het project ´Wonen boven Winkels´ wordt in 2010 voortgezet. Dit levert vooral voor jongeren meer betaalbare woonruimte op in het centrumwinkelgebied. Ook wordt hiermee de leefbaarheid en veiligheid in het centrumwinkelgebied vergroot.
87
Op het leegstandsonderzoek dat eind 2009 is uitgevoerd, worden zo nodig verdere acties ingezet om leegstand tegen te gaan. Woonruimteverdeling De regionale woningmarkt functioneert niet optimaal en hierdoor is de doorstroming beperkt. Het huidige systeem van woonruimteverdeling wordt geëvalueerd en aangepast. De nieuwe woonruimteverdeling vergroot de kansen op betaalbare huisvesting voor de doelgroepen. Op basis van dit nieuwe systeem wordt ook bekeken of er regionale prestatieafspraken gemaakt kunnen worden met de woningbouwcorporaties. Uitbreiding Woonwagencentrum Als het bestemmingsplan Woonwagencentrum is gewijzigd, kan het woonwagencentrum in 2010 worden uitgebreid met vijf standplaatsen. Taakstelling huisvesting Een deel van de vrijgekomen sociale huurwoningen wordt in overleg de woningbouwcorporaties toegewezen aan vreemdelingen met een verblijfsvergunning. In 2010 zal de specifieke taakstelling die vanuit het Rijk voor de zogenaamde ‘pardonners’ is opgelegd na tweeënhalf jaar voltooid zijn. Wat overblijft is de huisvesting van overige vergunningshouders, in 2010 gaat dit om ongeveer 20 personen. Tijdelijke verhuur via Leegstandswet De leegstandswet voorziet in de mogelijkheid voor een eigenaar om leegstaande woningen tijdelijk te verhuren. Hypotheekgevers nemen echter altijd een clausule op in de hypotheekakte die dit verbiedt. In het kader van de bestrijding van de gevolgen van de crisis stimuleert het Rijk de mogelijkheid om woningeigenaren die onbedoeld twee woningen in eigendom hebben om één daarvan te verhuren. De gemeente dient hiertoe een vergunning te verlenen. De eerste verzoeken zijn reeds binnen. De potentiële huurders vallen niet onder de huurbeschermingwet Wat mag het kosten? Het werken aan het algemene doel van dit programma kost geld. In onderstaande tabel wordt weergegeven hoeveel het mag kosten. Product 6380 VERGUNNINGEN WONINGWET C.A. 6382 HUISUITZETTINGEN 6390 VOLKSHUISVESTING 6490 WOONRUIMTE PGR512 RT PROGRAMMA 12 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN 6380 VERGUNNINGEN WONINGWET C.A. 6390 VOLKSHUISVESTING 6490 WOONRUIMTE PGR512 RT PROGRAMMA 12 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN Totaal per programma PGR 12 VOLKSHUISVESTING
Rekening 2008 3.079.929
Begroting 2009 1.281.737
Begroting 2010 1.257.951
Begroting 2011 1.712.761
Begroting 2012 1.237.751
Begroting 2013 1.237.751
-
645
-
-
-
-
485.997
493.304
13.351
13.351
13.351
13.351
31.823
43.346
41.220
41.220
41.220
41.220
193.016
-3.735
-
-
-
-
3.790.765
1.815.297
1.312.522
1.767.332
1.292.322
1.292.322
-2.701.860
-1.031.354
-1.080.063
-1.546.486
-1.071.477
-1.071.475
-462.887
-681.240
-560
-560
-560
-560
-44.009
-
-
-
-
-
-550.000
-
-
-
-
-
-3.758.757
-1.712.594
-1.080.623
-1.547.046
-1.072.037
-1.072.035
32.008
102.703
231.899
220.286
220.285
220.287
88
Toelichting verschil tussen de Programmabegroting 2010 en 2009 De begroting 2010 van dit programma valt ten opzichte van 2009 per saldo ongeveer € 129.000 nadeliger uit. VERGUNNINGEN WONINGWET VOLKSHUISVESTING OVERIGE VERSCHILLEN TOTAAL
De lagere lasten hebben te maken met minder geraamde uren dan in 2009. Daarnaast staat een hogere onttrekking uit de Egalisatievoorziening bouwleges uit hoofde van b.t.w compensatiefonds. De verschillen, per saldo € 200.000, worden veroorzaakt door projectsubsidiering in 2009 vanuit de ISV. De overige verschillen hebben betrekking op een aantal verschillen < € 25.000, die niet verder worden toegelicht.
V 74.000
N € 200.000 N € 3.000 N € 129.000
89
ALGEMENE UITGAVEN EN DEKKINGSMIDDELEN De “Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen” betreft het financiële “programma” van de gemeente. Samen met de programma’s 1 tot en met 12 vormt zij de exploitatiebegroting. De producten die onder dit programma vallen hebben te maken met de heffing en inning van de lokale heffingen, de financiering van de gemeentelijke financiën en algemene lasten en baten ten behoeve van de uitvoering van de programma’s 1 tot en met 12. Het financiële beleid is erop gericht te zorgen voor een solide beheer van de gemeentelijke financiën en de zorg voor voldoende weerstandsvermogen. Voor het financiële “programma” zijn in de begroting 2010 geen beleidsdoelen en bestuurlijke actiepunten geformuleerd. Wel zijn er algemene financiële beleidsuitgangspunten geformuleerd in het raads- en collegeprogramma en ligt het financiële beleid en beheer vast in met name de financiële verordening en het financieringsstatuut. Investeringen Het totaal aan dit programma gerelateerde invetseringen bedraagt ca. € 133.618 en bestaat uit uitgaven aan tractie (vervoersmiddelen e.d.), ICT en inventaris Wat mag het kosten ? In onderstaande tabel zijn opgenomen de lasten en baten van de algemene uitgaven en dekkingsmiddelen. Product 6225 BELEGGINGEN
Rekening 2008 881.817
Begroting 2009 1.054.167
Begroting 2010 511.353
Begroting 2011 511.353
Begroting 2012 511.353
Begroting 2013 511.353 14.000
6230 ALGEMENE UITKERING
-
-
-
-
-
6235 ONVOORZIENE UITGAVEN
-
-80.000
45.000
59.000
73.000
87.000
8.869.775
3.714.121
1.152.599
1.253.099
1.451.599
1.609.099
490.313
532.076
531.836
531.836
531.836
531.836
98.182
146.448
145.478
145.478
145.478
145.478 44.806
6240 ALGEMENE UITGAVEN 6246 WAARDERING ONR. ZAKEN (WOZ) 6250 ONROERENDEZAAKBELASTINGEN 6255 HONDENBELASTING
30.685
44.872
44.806
44.806
44.806
6260 PRECARIOBELASTING
46
960
960
960
960
960
6265 TOERISTENBELASTING
299
1.152
1.152
1.152
1.152
1.152
4.209
14.400
14.400
14.400
14.400
14.400
131.370
128.581
128.835
128.835
128.835
128.835
6270 KWIJTSCHELDING 6275 INVORDERING PUBL.HEFFINGEN 6280 VRIJE BEGROTINGSRUIMTE
-
100.000
100.000
100.000
100.000
100.000
5.864.969
1.552.230
317.498
317.498
317.498
317.498
16.371.665
7.209.008
2.993.917
3.108.417
3.320.917
3.506.417
-3.483.111
-3.852.528
-3.512.683
-3.512.683
-3.512.683
-3.512.683
6230 ALGEMENE UITKERING
-26.393.375
-28.827.000
-28.991.000
-28.888.000
-28.593.000
-29.009.000
6240 ALGEMENE UITGAVEN
-1.383.006
-1.353.872
-1.139.065
-1.160.793
-1.455.793
-1.189.793
-153.940
-
-
-
-
-
-3.138.703
-3.064.000
-3.067.000
-3.097.000
-3.097.000
-3.152.000
-113.017
-119.000
-128.000
-128.000
-128.000
-128.000
-17.522
-17.000
-17.000
-17.000
-17.000
-17.000
6265 TOERISTENBELASTING
-23.412
-26.000
-26.000
-26.000
-26.000
-26.000
6275 INVORDERING PUBL.HEFFINGEN PGR513 RT PROGRAMMA 13 RESERVES TOTAAL TOTAAL BATEN
-40.825
-48.900
-48.900
-48.900
-48.900
-48.900
-27.783.299
-5.459.634
-1.304.894
-960.166
-960.166
-960.166
PGR513 RT PROGRAMMA 13 RESERVES TOTAAL TOTAAL LASTEN 6225 BELEGGINGEN
6246 WAARDERING ONR. ZAKEN (WOZ) 6250 ONROERENDEZAAKBELASTINGEN 6255 HONDENBELASTING 6260 PRECARIOBELASTING
Totaal per programma PGR513 ALGEMENE UITGAVEN EN BELASTINGEN
62.530.210 42.767.934 38.134.542 37.928.542 37.913.542 38.104.542 46.158.545 35.558.926 35.140.625 34.730.125 34.517.625 34.537.125
90
Een toelichting wordt gegeven op de belangrijkste onderdelen : 1. Beleggingen 2. Algemene uitkering 3. Onvoorziene uitgaven 4. Algemene uitgaven 5. Lokale heffingen 6. Vrije begrotingsruimte Beleggingen De beleggingen bestaan uit het dividend van de BNG en de bespaarde rente. De lasten betreffen voornamelijk de toevoeging van de bespaarde rente aan de reserves en voorzieningen. Het verschil met de begroting 2009 wordt voornamelijk veroorzaakt door de lagere stand van de reserves en voorzieningen (met name door afwikkeling van de voorziening Landstraat Noord). Dividend Het dividend van de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten wordt voor 2010 op € 138.000 geraamd. In 2009 was er extra dividend geraamd. Hier is naar verwachting in 2010 geen sprake van. Bespaarde rente De opbrengst wegens bespaarde rente wordt bepaald door de (omslag)rente over reserves en voorzieningen, die niet aan de reserves en voorzieningen wordt toegevoegd en is voor 2010 geraamd op € 2.877.000. In de begroting 2009 werd uitgegaan van € 2.674.000. Algemene uitkering De raming van de algemene uitkering is gebaseerd op de meicirculaire 2009 en bedraagt ca. € 28,9 miljoen in 2010 stijgend tot een bedrag van ca. € 29,0 miljoen in 2013. Ten opzichte van de raming in de perspectiefnota 2009 daalt de algemene uitkering voor 2010 met ca. € 409.000. Naast de in paragraaf lokale heffingen genoemde algemene dekkingsmiddelen is de uitkering uit het gemeentefonds aan te merken als algemeen dekkingsmiddel. Voor het begrotingsjaar 2010 is de algemene uitkering geraamd op € 28.991.000. De totale algemene dekkingsmiddelen voor 2010 komen daarmee op € 32.567.000 Onvoorziene uitgaven Voor de dekking van niet voorziene onvermijdelijke (extra) lasten op basis van bestaand beleid is evenals in voorgaande jaren een budget van € 45.000 opgenomen, waarbij rekening wordt gehouden met een structurele doorwerking van 30%. Ook in de primitieve begroting van 2009 is een bedrag van € 45.000 geraamd. Algemene uitgaven De algemene uitgaven bestaan uit de mutaties in de reserves, dekkingsmaatregelen en verschillen op de functionele kostenplaatsen.
Mutaties in de reserves De per saldo mutaties in de reserves (van alle programma’s) bedroegen in 2009 ruim € 5,4 miljoen, terwijl deze in 2010 ruim € 5,0 miljoen bedragen. Dat is een vermindering van ongeveer € 0,4 miljoen, die vooral met incidentele zaken in 2009 te maken hebben. De mutaties in de reserves in 2010 zijn in onderstaande tabel opgenomen.
91
Stortingen in diverse reserves Reserve kapitaalalsten Wegen en openbare verlichting Reserve parkeren Reserve grondbedrijf Reserve volkshuisvesting Reserve: dec.arbeidsvoorw.ca Reserve: overige wachtgeldverpl. Reserve: bovenformatieven Reserve: pensioen weth. Reserve exploitatie gebouwen Reserve: archief Reserve: kap.last. raadhuis Totaal van de stortingen
bedrag Prog. 115.820 3 3.459 3 38.973 11 5.610 11 14.105 13 55.756 13 50.000 13 3.917 13 60.492 13.694 13 1.343 13 363.170
Onttrekkingen uit diverse reserves Reserve: reserve EDV Reserve: BTW-compensatiefonds Reserve: reconstructie wegen (GDU) Reserve: exploitatie gebouwen Reserve: inkomendeel WWB Reserve dek.afschr.activa maatsch.nut Reserve: kap.last. automatisering Reserve Gladh.bestr.:kap.lasten Reserve VRI: mutatie reserve kap.last.verkeersr. Reserve GA: kapitaallasten Reserve Speelvoorz.: kapitaallasten Reserve Mutatie reserve kapitaallasten onderwijs Reserve OA GV&T: mutatie voorz.kap.lasten sport totaal van de onttrekkingen
bedrag Prog. 86.728 13 565.000 13 127.000 3 5.000 11 205.000 9 459.459 13 105.666 13 600 3 17.400 3 29.000 7 14.000 7 319.152 5 122.578 7 2.056.581
Kostenplaatsen De grootste uitgavencomponent op de kostenplaatsen zijn de salarislasten die naar de producten worden verdeeld. Omdat de kostenplaatsen voor wat betreft de systematiek niet in de programma begroting wordt opgenomen lichten we de salarislasten toe in dit hoofdstuk De kosten voor salarissen en sociale lasten worden voor 2010 geraamd op € 14,1 miljoen. Deze raming betreft 238,7 formatieplaatsen en is exclusief de kosten van de raad en b&w. Verschil op kostenplaatsen Het verschil op de functionele kostenplaatsen bedroeg in 2009, na wijziging, ongeveer € 1,7 miljoen en in 2010 € 0,4 miljoen. Het verschil wordt voornamelijk bepaald door het project EDV welke in 2009 als kostenplaats is verantwoord en door een andere kostentoedeling van de kostenplaats. Lokale heffingen De lokale heffingen (in 2010 geraamd op totaal circa € 12.600.000) kunnen worden onderverdeeld in: a. heffingen, die dienen ter dekking van gemaakte kosten (maximaal 100% kostendekking); b. heffingen, waarbij wettelijk geen relatie behoeft te worden gelegd naar de kosten; dit zijn veelal de gemeentelijke belastingen. De lokale heffingen die als algemeen dekkingsmiddel worden aangemerkt (en dus vrij besteedbaar) zijn: • de onroerende zaakbelastingen (OZB); • de hondenbelasting; • de toeristenbelasting; • de precariobelasting en • de naheffingsaanslagen (onderdeel van de parkeerbelastingen).
92
Uit onderstaande tabel blijken de ramingen (bedragen x € 1.000) voor de jaren 2006 tot en met 2010. Belasting OZB Hondenbelasting Toeristenbelasting Precario Naheffingsaanslagen Totaal
2006 2.871 114 19 26 320 3.350
2007 2.928 117 19 26 320 3.410
2008 2.988 118 25 20 338 3.489
2009 3.064 128 24 17 338 3.571
2010 3.067 128 26 17 338 3.576
Een nadere uiteenzetting over de lokale heffingen wordt gegeven in paragraaf 2.1. Lokale heffingen. Vrije begrotingsruimte De vrije begrotingsruimte betreft een jaarlijks incidenteel budget van € 100.000.
93
Financiële begroting In de financiële begroting zijn de lasten en baten opgenomen van de programma’s 1 t.m. 12 en de algemene uitgaven en dekkingsmiddelen. In de tabel ziet u als saldo het resultaat van de begroting na inzet van de reserves. PROGRAMMA PGR501 ALGEMEEN BESTUUR PGR502 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID PGR503 VERKEER & VERVOER PGR504 ECONOMISCHE ZAKEN PGR505 ONDERWIJS
Rekening 2008 -4.042.219
Begroting 2009 -4.764.398
Raming 2010 -4.693.192
Raming 2011 -4.693.192
Raming 2012 -4.653.192
Raming 2013 -4.653.192
-1.908.021
-2.276.463
-2.491.982
-2.541.812
-2.541.812
-2.541.812
-19.813.223
-5.285.229
-5.320.336
-5.520.336
-5.620.336
-5.620.336
-282.747
-282.070
-329.258
-268.858
-268.858
-268.858
-8.501.749
-4.721.868
-4.868.002
-4.882.802
-4.882.802
-4.882.802
PGR506 KUNST & CULTUUR
-1.938.678
-2.167.354
-2.330.537
-2.030.537
-2.030.537
-2.030.537
PGR507 SPORT & RECREATIE
-2.553.684
-2.572.599
-2.469.120
-2.448.920
-2.448.920
-2.448.920
PGR508 ZORG & WELZIJN
-8.588.904
-10.675.309
-11.330.871
-11.326.841
-11.302.841
-11.302.841
PGR509 WERK & INKOMEN
-12.094.550
-13.019.861
-13.131.941
-13.484.441
-13.270.271
-13.270.271
PGR510 NATUUR & MILIEU
-9.960.364
-9.407.712
-8.979.034
-9.117.296
-9.107.196
-9.107.196
PGR511 RUIMTELIJKE INRICHTING PGR512 VOLKSHUISVESTING
-6.204.996
-10.519.069
-2.987.403
-2.987.403
-2.987.403
-2.987.403
-3.790.765
-1.815.297
-1.318.132
-1.772.942
-1.297.932
-1.297.932
PGR513 ALGEMENE UITGAVEN EN BELASTINGEN
-16.371.665
-7.209.008
-2.993.917
-3.108.417
-3.320.917
-3.506.417
-96.051.565
-74.716.237
-63.243.726
-64.183.797
-63.733.017
-63.918.517
PGR501 ALGEMEEN BESTUUR
670.642
660.380
665.380
670.380
675.380
675.380
PGR502 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID PGR503 VERKEER & VERVOER PGR504 ECONOMISCHE ZAKEN PGR505 ONDERWIJS
123.824
89.351
156.852
156.852
156.852
156.852
2.382.467
2.481.161
2.510.239
2.710.239
2.810.239
2.810.239
93.895
83.940
98.692
78.692
78.692
78.692
1.035.543
432.655
637.644
673.644
709.644
745.644
99.359
137.581
138.211
138.211
138.211
138.211
546.619
144.068
184.856
184.856
184.856
184.856
PGR508 ZORG & WELZIJN
1.731.936
1.253.765
1.322.373
1.321.916
1.321.916
1.321.916
PGR509 WERK & INKOMEN
10.373.441
9.646.715
9.893.634
10.297.934
10.020.984
10.029.984
PGR510 NATUUR & MILIEU
8.124.200
7.211.435
6.804.136
7.084.305
7.084.305
7.084.305
PGR511 RUIMTELIJKE INRICHTING PGR512 VOLKSHUISVESTING
4.580.672
8.094.659
1.580.529
1.580.529
1.580.529
1.580.529
3.758.757
1.712.594
1.080.623
1.547.046
1.072.037
1.072.035
PGR513 ALGEMENE UITGAVEN EN BELASTINGEN
62.530.210
42.767.934
38.134.542
37.838.542
37.838.542
38.044.542
96.051.565
74.716.237
63.207.710
64.283.145
63.672.186
63.923.184
0
0
-36.016
99.348
-60.831
3.666
Totaal lasten
PGR506 KUNST & CULTUUR PGR507 SPORT & RECREATIE
Totaal baten Totaal
De daling van de lasten en baten ten opzichte van het vorige begrotingsjaar vloeien voor een groot deel voort uit het afwikkelen van diverse grondexploitaties en de daaruit voorvloeiende inzet van reserves en voorzieningen. De nieuwe ontwikkelingen zijn in hoofdlijnen toegelicht in hoofdstuk 1. Het totaal beeld van de begroting geeft een positief resultaat, met in sommige jaren een nadeel en in sommige jaren een voordeel. De voor- en nadelen lopen tegen elkaar weg en vanaf het jaar 2013 is er een sluitende begroting met een klein voordeel. Het resultaat voor en na inzet van de reserves voor het jaar 2010 is in onderstaande tabel opgenomen.
94
Baten Algemene Uitkering Overige alg. dekkinsgmiddelen Overige baten
28.991.000 3.576.000 30.640.710 63.207.710
Lasten totaal van de lasten Onvoorzien Resultaat na inzet reserves Stortingen in de reserves Onttrekingen uit de reserves totaal mutaties reserves Resultaat voor inzet reserves
63.198.726 45.000 63.243.726 -36.016 363.170 -2.056.581 -1.693.411 -1.729.427
De reserves die ingezet worden ter dekking van investeringen en / of projecten leiden niet altijd tot (directe) budgettaire consequenties, maar tot toekomstige lagere afschrijvingslasten. Bv inzet van reserves tbv van investeringen in maatschappelijk nut. Incidentele lasten en baten Voor het eerst wordt in de begroting het verplichte overzicht van incidentele lasten en baten opgenomen. In dit overzicht is de nadruk gelegd op de nieuwe (incidentele) ontwikkelingen uit de perspectiefnota 2009 en de begroting 2010. Incidentele lasten Citymarketing
bedrag 40.000
Uitvoeringsprogramma sport
20.000
Kunst Wijkmonitor
30.000 35.000
Milieupubliekscampagnes
40.000
Faciliteren duurzame initiatieven
35.000
Invoering Wabo (ict) Totaal lasten
20.000 220.000
Investeringen Het totaal van de investeringen bedragen ca. € 5,6 miljoen. De civieltechnische werken betreffen deels investeringen met economisch nut (€ 1 mio.) en deels investeringen met maatschappelijk nut (€ 2,5 mio.). Van de overige investeringen zijn alleen de investeringen in openbaar groen investeringen met maatschappelijk nut (€ 32.413). De overige investeringen zijn investeringen met economisch nut (€ 2.023.361). Voor een gedetailleerd overzicht wordt verwezen naar bijlage 4.3. Reserves en voorzieningen De reserves dalen van ca. € 41,7 miljoen naar 36,7 miljoen dat is per saldo met ca. € 5,0 miljoen. De toevoegingen aan de reserves bedragen in 2010 € ,0,65 miljoen, hiervan is € 0,1 miljoen wegens inflatiecorrectie en rentebijschrijvingen en ca. € 0,55 miljoen overige toevoegingen. De verminderingen, ten behoeve van de reguliere inzet in de begroting 2010, komen uit op een bedrag e van € 5,6 miljoen. Het saldo van de Algemene Dekking Reserve (ADR) is bij de 2 bestrap in 2009 overgebracht naar de Algemene Risico Reserve (ARR). Ingaande 2010 heeft de ADR daarom geen saldo meer. Een van de grotere mutaties van de reserves is de inzet van de reserve btw-compensatiefonds van € 0,6 miljoen. Deze reserve Btw-compensatiefonds wordt over een periode van 13 jaar ingezet voor de egalisatie van dat deel van de kapitaallasten van voor 2003, waarvan de Btw-component niet is uitgenomen. Er wordt in 2010 € 0,5 miljoen aan de reserve te dekken investeringen met maatschappelijk nut onttrokken, dit om de afschrijvingslasten van de investeringen met maatschappelijk nut te dekken voor de resterende looptijd. Dit is conform de besluitvorming in de nota reserves en voorzieningen 2008.
95
De reserve Brede school wordt opgeheven na oplevering en definitieve afrekening van het project. Deze vermindering is meegenomen, waardoor deze reserve eind 2010 op 0 uitkomt. Door de mutaties daalt de waarde van de totale reserves van € 41,7 miljoen begin 2010 naar € 37,0 miljoen per einde 2010. In de jaren 2011-2014 zullen op basis van de meerjarenraming de reserves verder dalen door met name de onttrekkingen aan de reserve ter dekking afschrijvingslasten activa maatschappelijk nut en de reserve BTW compensatiefonds. Voorzieningen Het saldo van de voorzieningen daalt in 2010 van € 15,5 miljoen naar € 15,0 miljoen. Er wordt in 2009 in totaal € 1,0 miljoen toegevoegd aan de voorzieningen (inclusief rente bijschrijvingen en inflatiecorrectie) en voor € 1,5 miljoen onttrokken aan de diverse voorzieningen. Aan de egalisatievoorziening bouwleges wordt € 0,5 miljoen onttrokken. Deze voorziening is ingesteld om de kosten en opbrengsten van het product bouwvergunningen te egaliseren zodat er geen grote jaarlijkse tariefswijzingen nodig zijn. Voor een meer gedetailleerde stand en het verloop van de reserves en voorzieningen wordt verwezen naar overzicht 4.4 ‘Reserves en voorzieningen’.
96
97
3. PARAGRAFEN
98
99
3.1 LOKALE HEFFINGEN 1. Inleiding De gemeentelijke heffingen zijn een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente. Totaal gaat het in 2010 om een geraamd bedrag van ruim € 12,6 miljoen. De verdeling - qua grootte van de opbrengst – ziet er als volgt uit.
Totaalbeeld gemeentelijke heffingen raming 2010
Parkeerbel. 6%
Bouwleges 5%
Overige leges 5%
Begraafr. 5%
O.Z.B. 24%
Overige heff. 2% Afvalst.heff 25%
Rioolrechten 25%
Naheffingen 3%
Door de vaststelling van de beleidsnota lokale heffingen 2008-2012 in uw vergadering van 12 juni 2008 ligt in één document vast welk beleid per heffing in Bussum wordt gevoerd. Hierdoor kan deze paragraaf - voor wat de tariefvoorstellen 2010 betreft - op een korte schematische wijze worden ingericht. Daarbij worden de voorgestelde tariefaanpassingen in een afzonderlijke kolom weergegeven. De overige voorstellen hebben wij cursief weergegeven. Verder informeren wij u in deze paragraaf over de nieuwe ontwikkelingen die op het terrein van de gemeentelijke belastingen (gaan) spelen. Ook gaan wij kort in op de lastendruk en het kwijtscheldingbeleid. De jaarlijkse exploitatieoverzichten die per 100% kostendekkende heffing worden opgesteld, kunt u terugvinden onder hoofdstuk 8.2 van deze paragraaf. 2. Tariefvoorstellen 2010 In het overzicht op de volgende bladzijde worden door ons per heffing de tariefvoorstellen voor 2010 gedaan. Per heffing wordt in de kolom dekkingspercentage het met u afgesproken kostendekkingspercentage vermeld, indien “n.v.t.” is vermeld, is er sprake van een algemeen dekkingsmiddel. In de kolom concrete invulling van de gemaakte beleidsafspraken geven wij aan welke uitgangspunten wij voor de tariefaanpassing hebben gehanteerd. Vervolgens wordt de voorgestelde tariefsaanpassing berekend of wordt hierover informatie verstrekt. Onder overige informatie wordt u attent gemaakt op zaken die bij de tariefvoorstellen een rol spelen. Verder hebben wij in de kolom voorstel de door ons voorgestelde procentuele tariefaanpassing voor 2010 vermeld. De belangrijkste tarieven 2010 die uit deze voorstellen voortvloeien, hebben wij opgenomen in hoofdstuk 8.4 van deze paragraaf. Verder is het vooraf nog van belang om te vermelden dat het kabinet in de meicirculaire en de vakbonden in hun brief van 16 april 2009 de gemeentebesturen verzoeken om in deze crisistijd terughoudend om te gaan met lastenstijgingen voor de burgers. Zoals bekend is het beperken van de lokale woonlasten al jaren het beleid in Bussum. Illustratief hiervoor zijn de gemiddeld lage tariefverhogingen die de laatste jaren door u zijn vastgesteld. De tariefaanpassingen gedurende de afgelopen 6 jaar kunt u terug te vinden in de tabel onder punt 8.3. Overigens zijn we er ook dit jaar weer – op basis van de met u in de beleidsnota lokale heffingen 2008-2012 gemaakte afspraken - in geslaagd de stijging van de lokale lasten te beperken.
100
Naam heffing
Belastingen OZB
DekConcrete invulling van de gemaakte beleidsafspraken kingspercentage n.v.t.
• • •
Precariobelasting
n.v.t.
n.v.t.
Tariefverhoging
Uitgangspunten: • De opbrengst van de OZB is een algemeen dekkingsmiddel. • Jaarlijks vindt de WOZ taxatie onroerende zaken plaats. • De eventueel hogere WOZ waarde wordt teniet gedaan door lagere tarieven (taxaties zijn dus budgettair neutraal). • De tarieven worden op basis van de inflatie verhoogd (eventueel uitzondering Wmo en verkeer). • De inflatie wordt jaarlijks achteraf nagecalculeerd op basis van het consumentenprijsindexcijfer alle huishoudens (CBS) (Tarief)informatie: Inflatie 2010 (gebaseerd op meicirculaire) 0,50% Nacalculatie over 2009: • Had moeten zijn op basis CBS prijsindexcijfer 1,60% • Gecalculeerd was 2,00% Nacalculatie (te hoog geraamd) - 0,40% Totale tariefverhoging in 2010 0,10%. 0,10% Dit resulteert De totale geraamde netto opbrengst van de OZB voor 2010 komt in een netto geraamde dan uit op (verwachte opbrengst 2009 € 3.064.000 + opbrengst van voorgestelde verhoging 2010 van 0,10% = € 3.000) afgerond. € 3.067.000 € 3.067.000
• •
Hondenbelasting
Voorstel
Overige informatie: De extra inkomsten in 2010 bedragen € 3.000. De werkelijke tarieven kunnen pas worden berekend nadat de nieuwe WOZ waarden bekend zijn. Daarom wordt in dit stadium volstaan met het vaststellen van de voor 2010 gewenste netto OZB opbrengst. Eind 2009 komen we daarom met een afzonderlijk raadsvoorstel hierop bij u terug. De OZB tarieven worden uitgedrukt in een percentage van de WOZ waarde. Voor de OZB geldt een landelijke macronorm. Daardoor mogen landelijk de gemiddelde OZB tarieven voor 2010 met maximaal 4,3% stijgen (bij overschrijding is de mogelijke sanctie van het Rijk een strafkorting via de algemene uitkering).
Uitgangspunten: • De opbrengst van de hondenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel. • Om de 2 jaar vindt aanpassing aan de inflatie plaats. (Tarief)berekening: • De laatste aanpassing heeft in 2009 plaatsgevonden, zodat in 2010 geen tariefsaanpassing aan de orde is. Overige informatie: • Jaarlijks vindt vanaf 2009 in ongeveer één derde gedeelte van Bussum een huis-aan-huis controle plaats. Uitgangspunten: • De opbrengst van de precariobelasting is een algemeen dekkingsmiddel. • Jaarlijks vindt een tariefaanpassing aan de inflatie plaats.
0%
0,5%
101
Overige informatie: • De extra inkomsten in 2010 ramen wij op € 100. Toeristenbelasting
Parkeerbelastingen: • naheffingsaanslagen
•
overige parkeerbel. (tarieven bij parkeerapparatuur)
Rechten Rioolheffingen
n.v.t.
n.v.t.
Uitgangspunten: • De opbrengst van de toeristenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel. • Om de 5 jaar vindt de tariefaanpassing aan de inflatie plaats. De laatste aanpassing heeft in 2005 plaatsgevonden, zodat dit jaar een tariefaanpassing weer aan de orde is. (Tarief)berekening: • Het huidige tarief bedraagt € 0,59 per overnachting in een Bussums hotel. Over de afgelopen 5 jaar bedraagt de inflatie totaal 8,1% zodat het nieuwe tarief € 0,64 per overnachting wordt. Overige informatie: • Het landelijk gemiddelde tarief in 2009 bedraagt € 1,08 per overnachting. • De extra inkomsten in 2010 worden geraamd op € 2000.
8,1% (inflatie over afgelopen 5 jaar)
Uitgangspunten: • De opbrengst van de naheffingsaanslagen is een algemeen dekkingsmiddel. • Om de twee jaar wordt het tarief opnieuw berekend op basis van de kosten, die zijn opgenomen in het Besluit gemeentelijke parkeerbelastingen; • De laatste tariefaanpassing heeft plaatsgevonden in 2008, zodat het tarief dit jaar weer wordt herberekend. • Jaarlijks stelt de minister een maximumtarief vast (voor 2009: geldt € 50). • Uit de berekening onder 8.5 van de paragraaf blijkt dat het tarief voor 2010 uitkomt op € 44, zodat geen verhoging wordt 0% voorgesteld.
100%
Uitgangspunten: • Ieder jaar vindt een integrale kostencalculatie plaats op basis van 100% kostendekking. (Tarief)informatie: • Het geraamde tekort over 2010 bedraagt € 242.000, terwijl de egalisatievoorziening op 31 december 2009 naar verwachting een positief saldo heeft van € 435.000. Een tariefaanpassing in 2010 achten wij op basis van deze cijfers 0% niet noodzakelijk. Overige informatie: • In de loop van 2010 zal de evaluatie van de huidige Parkeernota aan de orde komen.
100%
Uitgangspunten: • Bij de vaststelling van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) wordt - op basis van 100% kostendekking - door u een uitspraak gedaan over de tariefaanpassingen voor de komende jaren. (Tarief)informatie: Bij de vaststelling van het huidige GRP 2009-2012 heeft u besloten de tarieven de komende drie jaar te bevriezen. Wel is bij dit GRP met u afgesproken dat een tussentijdse correctie mogelijk blijft. Wij stellen u voor een tariefverhoging voor 2010 achterwege te laten.
102
Overige informatie: • Als gevolg van een wetswijziging moeten met ingang van 1 januari 2010 de rioolrechten vervangen worden door een bredere rioolheffing. (onder punt 3.1 wordt hierop nader ingegaan). Afvalstoffenheffing
100%
0%
Uitgangspunten: • Eens in de 5 jaar wordt de onderlinge tarievenstructuur van de één- en meerpersoonshuishoudens geactualiseerd op basis van de begrotingscijfers van de GAD in dat jaar. De laatste herberekening vond bij de begroting 2009 plaats, zodat dit pas weer speelt in 2014. • Uit de bij de begroting 2009 ter inzage gelegde berekening blijkt dat de basistarieven over 2009 normaal gesproken uit zouden komen voor: o eenpersoonshuishoudens op € 222,79; o meerpersoonshuishoudens op € 314,49. • Op grond van de met u gemaakte afspraken zijn deze basistarieven over 2009 verlaagd met € 20,52 door de inzet van € 275.000 uit de egalisatievoorziening als gevolg van een gewonnen rechtsgeding (heads of agreement) en door een incidentele meevaller in de jaarrekening van de GAD 2007 met € 43,32 Totale verlaging dus € 63,84. • Op basis van deze gegevens zijn de tarieven voor 2009 vastgesteld voor: o eenpersoonshuishoudens op € 158,95; o meerpersoonshuishoudens op € 250,65. (Tarief)berekening: • Zoals gezegd zijn de basistarieven over 2009 het vertrekpunt voor de tariefberekening 2010 en bedragen voor: o eenpersoonshuishoudens € 222,79; o meerpersoonshuishoudens € 314,49. • Uit de begroting van de GAD voor 2010 blijkt dat de Bussumse kosten voor het ophalen en verwerken van het huisvuil naar verwachting met 1% zullen stijgen. Dit komt neer op: o eenpersoonshuishoudens € 2,23; o meerpersoonshuishoudens € 3,14. • Op basis van deze gegevens komen de basistarieven voor 2010 uit op: o eenpersoonshuishoudens € 225,02; o meerpersoonshuishoudens € 317,63. • Uit de jaarrekening van de GAD over 2008 blijkt een incidentele meevaller van € 348.199 (incl. btw. € 414.300), waardoor de basistarieven in 2010 éénmalig kunnen worden verlaagd met - € 30,92. • In 2010 zal voor de laatste keer € 275.000 uit de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing worden onttrokken. De basistarieven in 2010 kunnen hierdoor worden verlaagd met - € 20,52. Met ingang van 1 januari 2011 vervalt deze verlaging. • Op basis van een door de VNG met bedrijfsleven afgesloten overeenkomsten voor het afvoeren van verpakkingsafval ontvangen de gemeenten jaarlijks een vergoeding. Voor Bussum komt dit naar verwachting uit op € 35.000. Omdat bij de berekening van de basistarieven met dit nieuwe aspect geen rekening is gehouden kunnen de basistarieven
103
verlaagd worden met - € 2,61. Totale verlaging van de basistarieven met - € 54,05 Deze uitgangspunten resulteren in de volgende berekening van de tarieven voor 2010: o eenpersoonshuishoudens € 225,02 - € 54,05 = € 170,97 (afgerond deelbaar door 12) € 171,00. o meerpersoonshuishoudens € 317,63 - € 54,05 = € 263,58. (afgerond deelbaar door 12) € 263,64. Per saldo een tariefstijging van 7,6% voor de eenpersoonshuishoudens en 5,2% voor de meerpersoonshuishoudens ten opzichte van de tarieven 2009. Overige informatie: • Zoals uit het vorenstaande blijkt vallen in 2011 naast de éénmalige GAD meevaller van € 414.300 (incl. btw.) ook de onttrekking uit de egalisatievoorziening van € 275.000 weg. Dit betekent een tariefverhoging in 2011 van € 51,44 per huishouden, tenzij de GAD ook in 2009 een meevaller presenteert. • Ter informatie merken wij nog op dat tarieven over de periode 2006 t/m 2009 totaal met de volgende percentages zijn gedaald: o Voor éénpersoonshuishouden: 26%. o Voor meerpersoonshuishouden: 14%.
• •
Eénpersoonshuishouden 7,6% Meerpersoons huishouden 5,2%
Begraafrechten
100%
Uitgangspunten: • Ieder jaar vindt een integrale kostencalculatie plaats op basis van 100% kostendekking. (Tarief)informatie: • De exploitatie over 2010 laat een geraamd overschot zien van circa € 21.600, terwijl de geraamde stand van de egalisatievoorziening per ultimo 2009 naar verwachting € 222.000 (positief) zal bedragen. • Een tariefaanpassing kan op basis van deze gegevens 0% volgens ons dit jaar achterwege blijven. Overige informatie • Een onzekere factor voor de raming van de inkomsten is het aantal begrafenissen. • Aanpassing van de onderliggende factoren (Cao lonen overheid en BNG rente 10 jaar vast) voor de afkoop van het onderhoudsrecht kan dit jaar ook achterwege blijven, omdat de stijgingspercentages beneden de met u afgesproken stijging van 0,2% blijven.
Marktgelden
100%
Uitgangspunten: • Ieder jaar vindt een integrale kostencalculatie plaats op basis van 100% kostendekking. (Tarief)informatie: • De exploitatie over 2010 laat een geraamd tekort zien van € 22.300. Dit tekort wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een incidenteel onderzoek naar de ontwikkelingen rond de markt (geraamde kosten € 20.000). Gelet op de geraamde hoogte van de egalisatievoorziening per ultimo 2010 van ruim -/- 5% € 78.200 achten een tariefverlaging van 5% verantwoord.
Bouwleges
100%
Uitgangspunten: • Ieder jaar vindt er een integrale kostencalculatie plaats op basis van 100% kostendekking. • Met u is afgesproken dat in 2011 een evaluatie van de huidige tarieven plaatsvindt.
104
Leges reisdocumenten, rijbewijs, uittreksel GBA
100%
Overige Leges
n.v.t.
(Tarief)informatie: • De exploitatie van bouwleges laat in 2010 een tekort zien van € 466.000. Dit is met name een gevolg van minder ingeschatte bouwactiviteiten in 2010. • De exploitatie over de afgelopen jaren komt uit op een geraamde positieve stand van de egalisatievoorziening per 31 december 2009 van € 1.400.000. • Een tariefverhoging in 2010 kan – gelet op deze positieve stand van de egalisatievoorziening - achterwege blijven. 0% Overige informatie: • Overigens werken prijsmutaties in de bouw automatisch door in de bouwleges, omdat het legestarief gekoppeld is aan een percentage van de bouwsom. • Met ingang van 1 januari 2010 treedt de Wabo in werking (zie voor een afzonderlijke toelichting onder punt 3.2). • Uitgangspunten: • Om de drie jaar vindt een integrale kostencalculatie plaats. • In de jaren tot deze kostencalculatie vindt aanpassing aan de inflatie plaats. (Tarief)informatie: • De laatste aanpassing op basis van de integrale kostencalculatie heeft in 2008 plaatsgevonden, zodat dit in 2011 weer plaatsvindt. Daarom wordt voorgesteld deze 0,5% legestarieven in 2010 met slechts de inflatie te verhogen. Overige informatie: • Rekening wordt gehouden met door de minister vastgestelde maximum tarieven voor bijvoorbeeld reisdocumenten. • In de meicirculaire is een landelijk maximum legestarief voor het rijbewijs aangekondigd (in de loop van 2010). Zie voor een nadere toelichting hierna onder punt 4. Uitgangspunten: • Jaarlijks vindt een tariefaanpassing plaats aan de inflatie. Overige informatie: • De totale extra legesinkomsten in 2010 bedragen circa € 2.000.
0,5%
3. Overige aanpassingen in de heffingsverordeningen Naast de tariefaanpassingen is het gewenst nog andere aanpassingen in de heffingsverordeningen aan te brengen. Op de andere aanpassingen gaan wij hieronder nader in. Deze wijzigingen kunnen bijvoorbeeld voortvloeien uit wetswijzigingen. 3.1. Verbreding rioolrecht Huidige rioolrechten De kosten van (de instandhouding) van het Bussumse rioolstelsel worden in Bussum op dit moment betaald uit twee rioolrechten, namelijk: 1. het rioolaansluitrecht van de eigenaren (met als opbrengst circa € 3.197.000); 2. het rioolafvoerrecht van de grootverbruikers € 51,36 per eenheid van 100 m³ afgevoerd afvalwater, boven de 1000 m³ (met als opbrengst circa € 39.000). De geraamde totaalopbrengst voor de rioolrechten bedraagt derhalve € 3.236.000.
Om de vier jaar wordt er aan u een nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voorgelegd. Uit dit plan vloeien de geplande investeringen in het rioolstelsel en de riooltarieven voor de komende jaren voort. Op 2 juli 2009 heeft u het GRP 2009-2012 vastgesteld. Over het tariefvoorstel voor 2010 hebben wij u onder punt 2 reeds geadviseerd. Een ander aspect is dat op 1 januari 2008 de Wet gemeentelijke watertaken in werking is getreden. Deze nieuwe wet stelt de gemeenten beter in staat een bijdrage te
105
leveren aan de aanpak van watervraagstukken in bebouwd gebied. Gemeenten krijgen naast de zorgplicht voor huishoudelijk afvalwater ook een zorgplicht voor de inzameling en verwerking van overtollig hemelwater en grondwater. Als gevolg van deze wetswijziging mogen de gemeenten de rioolrechten tot 31 december 2009 blijven heffen. Vanaf 1 januari 2010 kan alleen nog maar de nieuwe rioolheffing (gebaseerd op het nieuwe artikel 228a Gemeentewet) worden geheven. Per saldo komt er dus geen extra heffing bij. De omzetting van rioolrecht naar rioolheffing zal dus in 2009 moeten plaatsvinden door het vaststellen van een nieuwe verordening rioolheffing. Wij stellen u voor bij het vaststellen van deze nieuwe verordening zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij de huidige beleidsafspraken. Dit betekent dat: • de huidige beleidslijn die uitgaat van 100% kostendekking ook vanaf 2010 voor de nieuwe rioolheffing zal blijven gelden. • de huidige 2 groepen belastingplichtigen (rioolaansluitrecht en rioolafvoerrecht) en de huidige maatstaf (heffing per aansluiting c.q. heffing per 100m3 boven de 1000 m3) gehandhaafd blijven. Als redenen hiervoor noemen wij: o Verschuivingen in de belastingplicht of in de maatstaf zullen aanzienlijke verschuivingen in de lastendruk voor de burgers betekenen; o In afwachting van de definitieve besluitvorming over de fusie lijkt het ons goed zo min mogelijk wijzigingen door te voeren. Dit om te voorkomen dat wijzigingen die nu worden gedaan misschien weer moeten worden teruggedraaid.
Wij stellen u voor: • Met ingang van 2010 een 100% kostendekkend beleid voor de rioolheffing te voeren, evenals dat nu geldt voor de rioolrechten; • De huidige twee groepen belastingplichtigen en de huidige heffingsmaatstaf te hanteren bij de nieuwe rioolheffing (waarbij de eigenaren in 2010 € 3.197.000 en de grootverbruikers € 39.000 van de kosten goedmaken); • De nieuwe Verordening rioolheffing 2010 vast te stellen. 3.2. de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) treedt op 1 januari 2010 in werking. Het doel van deze wet is om via samenvoeging van vele vergunningen (o.a. op terrein bouwen, zoals de bouwvergunning, milieu en groen) tot één omgevingsvergunning te komen. Dit bespaart werk. Als gevolg van de invoering van deze nieuwe vergunning zal de legesverordening moeten worden aangepast. Wij komen hierop nog dit jaar via een apart raadsvoorstel bij u terug. 3.3. Regionalisering brandweer De gemeentelijke brandweer is per 1 januari 2009 opgegaan in de regionale brandweer. In verband hiermee stellen wij u voor hoofdstuk 9 uit de legesverordening 2009 te laten vervallen. In dit hoofdstuk zijn de tarieven voor de gebruiksvergunningen, die door de Bussumse brandweer werden afgegeven, opgenomen. Tevens stellen wij u voor de overbodig geworden Tarievenregeling brandweer 1996 (vergoedingsregeling voor werkzaamheden van de brandweer bijvoorbeeld bij bewakingsdiensten of bij het vullen van persluchtapparaten) in te trekken.
Wij stellen u voor met ingang van 2010 de Tarievenregeling brandweer 1996 in te trekken en hoofdstuk 9 (gebruikvergunningen brandweer) uit de Legesverordening 2009 te laten vervallen. 3.4. Wet publieke gezondheid De verordening infectieziektegelden is een “slapende” verordening, die tot leven komt als er een besmettelijke ziekte uitbreekt. Deze verordening is tot nu toe nog niet toegepast. Door de inwerkingtreding van de Wet publieke gezondheid (Wet PG) is het wettelijk niet meer mogelijk voor gemeenten om infectieziektegelden te heffen. De kosten die uit deze nieuwe wet voortvloeien worden gedragen door het Rijk of bijvoorbeeld vervoersexploitanten. Daarom stellen wij u voor de verordening infectieziektegelden 2008 in te trekken. Omdat van de infectieziektegelden ook kwijtschelding kan worden verleend, stellen wij u voor de Kwijtscheldingsregeling 2007 op dit punt ook aan te passen. Wij stellen u voor de verordening infectieziektegelden 2008 met ingang van 2010 in te trekken en in de Kwijtscheldingsregeling 2007 de infectieziektegelden te laten vervallen.
106
3.5. Heffing en invordering alle belastingen door de afdeling Belastingen Tot voor kort waren de heffings- en invorderingstaken van de lokale heffingen zowel bij de afdeling Belastingen als bij de afdeling Financiën ondergebracht. Vanuit efficiencyoverwegingen en eenduidige dienstverlening aan de burgers en bedrijven zijn met ingang van 15 mei 2009 alle taken op dit terrein bij de afdeling Belastingen gelegd. Omdat door de afdeling Belastingen in de regel een aanslag wordt verzonden en geen factuur moet een drietal verordeningen op dit punt worden aangepast. Wij stellen u voor het artikel over “de wijze van heffing” in de Legesverordening 2009, de Verordening rechten begraafplaatsen 2009 en de Marktgeldverordening 2009 aan te passen. 3.6 Afronding eindtarief aanslagbiljet op hele euro’s In het kader van de vaststelling van de beleidsnota lokale heffingen 2008-2012 is o.a. besloten het eindbedrag van ieder aanslagbiljet van de hondenbelasting, de rioolrechten en de afvalstoffenheffing, de OZB en de onderhoudsrechten begraafplaatsen af te ronden op € 1 euro naar beneden. In de praktijk levert deze werkwijze echter geen efficiencywinst op, omdat er technische problemen ontstaan en omdat er veel ongewenste restposten overblijven. Wij zouden deze werkwijze daarom met ingang van 1 januari 2010 willen beëindigen en weer willen terugkeren naar het oude systeem waarbij de tarieven deelbaar moeten zijn door 12, zodat verminderingen (bijvoorbeeld bij verhuizingen) in de loop van het jaar zonder afrondingen kunnen worden verleend.
Wij stellen u voor: • •
het eindbedrag van het aanslagbiljet niet meer af te ronden op hele euro’s, maar de tarieven zodanig te berekenen dat ze deelbaar zijn door 12; de Legesverordening 2009, de Verordening hondenbelasting 2009, de Verordening OZB 2009, de Verordening rechten begraafplaatsen 2009, de Marktgeldverordening 2009, de Verordening afvalstoffenheffing 2009 en de Verordening rioolheffing conform het vorenstaande aan te passen.
3.7. aanslagen onderhoudsrechten begraafplaatsen opleggen via gecombineerde aanslag In het kader van de vaststelling van de beleidsnota lokale heffingen 2008-2012 is o.a. besloten het eindbedrag van ieder aanslagbiljet van de hondenbelasting, de rioolrechten en de afvalstoffenheffing, de OZB en de onderhoudsrechten begraafplaatsen af te ronden op € 1 euro naar beneden. In de praktijk levert deze werkwijze echter geen efficiencywinst op, omdat er technische problemen ontstaan en omdat er veel ongewenste restposten overblijven. Wij zouden deze werkwijze daarom met ingang van 1 januari 2010 willen beëindigen en weer willen terugkeren naar het oude systeem waarbij de tarieven deelbaar moeten zijn door 12, zodat verminderingen (bijvoorbeeld bij verhuizingen) in de loop van het jaar zonder afrondingen kunnen worden verleend.
Wij stellen u voor: • •
het eindbedrag van het aanslagbiljet niet meer af te ronden op hele euro’s, maar de tarieven zodanig te berekenen dat ze deelbaar zijn door 12; de Legesverordening 2009, de Verordening hondenbelasting 2009, de Verordening OZB 2009, de Verordening rechten begraafplaatsen 2009, de Marktgeldverordening 2009, de Verordening afvalstoffenheffing 2009 en de Verordening rioolheffing conform het vorenstaande aan te passen.
3.8. Reclamebelasting Vanuit de Bussumse ondernemersvereniging (BOV) is het verzoek gekomen om een reclamebelasting in te voeren. Op deze wijze kunnen financiële middelen worden gegenereerd voor de promotie van Bussum en kan een impuls worden gegeven aan citymarketing. Wij staan positief tegenover de invoering van deze nieuwe belasting. Wij overleggen periodiek met de BOV en verwachten aan u de komende tijd een voorstel tot het invoeren van een reclamebelasting te kunnen doen. 4. Legesverordening Wij vinden het gewenst om de navolgende aanpassingen in de tarieventabel, die behoort bij de legesverordening te verwerken.
Reisdocumenten (2.5.7 e.v.) Vanaf 21 september 2009 wordt de vingerafdruk in de reisdocumenten opgenomen. Ook wordt voor kinderen een eigen paspoort verplicht. Het bedrag dat een gemeente voor onder andere een paspoort 107
of een identiteitskaart mag vragen is door het Rijk gemaximeerd. In Bussum worden al enige jaren de maximum tarieven gehanteerd. Deze bedragen worden afgerond naar beneden op € 0,05, zoals afgesproken in de beleidsnota lokale heffingen 2008 – 2012. Ook zijn er plannen om het aanvragen/ophalen van de reisdocumenten niet meer te koppelen aan de woongemeente, zodat in de toekomst bij iedere gemeente een reisdocument kan worden aangevraagd/opgehaald.
Maximering leges rijbewijs De staatssecretaris van BZK en de Minister van Verkeer en Waterstaat zijn het er over eens dat de leges ook voor een rijbewijs wordt gemaximeerd. Reden hiervoor is het feit dat de rijbewijstarieven op dit moment zo ver uit elkaar liggen dat het voor de burger onduidelijk is waardoor die verschillen ontstaan. Onderzoek zal plaatsvinden naar een passend maximumtarief. Naar verwachting kan medio 2010 het nieuwe maximumtarief in werking treden. In afwachting van de besluitvorming door het Rijk, stellen wij u voor de rijbewijstarieven voor 2010 met de inflatie van 0,5% onder de volgende restrictie te verhogen. Mocht het Bussumse tarief voor 2010 boven het landelijke maximumtarief uitkomen dan zullen wij dit maximumtarief na vaststelling gaan hanteren. Blijft het Bussumse tarief onder dit maximum dan blijft het Bussumse tarief in 2010 van kracht. Burgerlijke stand (2.6.1 en 2.6.2) Met ingang van 1 maart 2009 is de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding in werking getreden. Door deze wet is het niet meer mogelijk een huwelijk om te zetten in een geregistreerd partnerschap. Daarmee vervalt ook de mogelijkheid hiervoor leges te heffen. Wij stellen u voor de twee bepalingen uit de legesverordening te schrappen. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Door de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) moet de legesverordening worden aangepast. De werkzaamheden die betrekking hebben op de omgevingsvergunning worden gegroepeerd. Hierop zijn wij al onder punt 3.2 nader ingegaan. Kadaster (3.13) De minister van VROM heeft besloten de tarieven van het Kadaster (informatie over onroerende zaken en personen) met ingang van 1 augustus 2009 te verhogen van € 11,40 naar € 14,80 per bericht/uittreksel. Deze producten kunnen ook in de gemeente Bussum worden besteld. Het beleid is om de tarieven van het Kadaster – om concurrentie vervalsing te voorkomen - te volgen. Wij stellen u voor onze legestarieven ook tot dit niveau op te trekken. Tijdelijke verhuur en de Leegstandwet (3.14.12) De Leegstandwet voorziet in de mogelijkheid voor eigenaren om bepaalde leegstaande woningen tijdelijk te verhuren mits daarvoor een vergunning door ons college wordt verleend. Door de economische crisis wordt van deze mogelijkheid de laatste tijd steeds meer gebruik gemaakt. De gemeente is verplicht een dergelijk verzoek in behandeling te nemen. Aangezien voor deze werkzaamheden geen apart tarief in de Legesverordening is opgenomen, kan slechts het algemene tarief van € 15 worden geheven. De kosten voor de afgifte liggen echter hoger. In verband hiermee stellen wij u voor met ingang van 2010 een apart tarief voor het behandelen van deze vergunningaanvragen op te nemen en hiervoor een legestarief van € 50 te vragen. Parkeren gehandicapten (4.3) Al vele jaren staat in de Legesverordening een bepaling dat aanvragers waarvan het inkomen boven de verplichte ziekenfondsgrens ligt de leges voor een gehandicaptenparkeerkaart of een aanpassing ten behoeve van een gehandicaptenparkeerplaats moeten betalen en aanvragers met een inkomen onder dit bedrag niet. Deze bepaling is al enige jaren achterhaald, omdat de ziekenfondsgrens niet meer bestaat. Bovendien kan deze bepaling vervallen, omdat in de praktijk over de gehele linie onder de WMO in de gemeente Bussum geen inkomensafhankelijke eigen bijdrage wordt gevraagd. Bodemonderzoek (4.4.1) Via internet (www.Bussum.nl) is alle bodeminformatie gratis te verkrijgen voor burgers en bedrijven. Makelaars komen op deze manier – zonder hulp van gemeenteambtenaren – aan hun informatie. In verband hiermee worden geen standaard makelaarsrapporten meer verstrekt. De twee huidige tarieven voor deze rapporten kunnen daarom vervallen.
108
Regionale brandweer (9) Onder punt 3.3 hebben we hiervoor aangegeven dat hoofdstuk 9 van de huidige tarieventabel (brandweer) kan vervallen, omdat de Bussumse brandweer is opgegaan in de regionale brandweer. Overige wijzigingen Verder is een aantal ondergeschikte wijzigingen (vernummering, naamgeving en dergelijke) verwerkt. Wij stellen u voor de tarieventabel van de legesverordening, zoals aangegeven, te wijzigen. 5. Lastendruk Om u een beeld te geven van de lokale lastendruk in Bussum hebben wij de Bussumse cijfers hierna afgezet tegen de landelijke cijfers en tegen de cijfers van de regiogemeenten.
5.1. Lastendruk in Bussum 2006 - 2010 Omdat de gemeentelijke heffingen van verschillende groepen belastingplichtigen (gebruiker of eigenaar onroerende zaak) worden geheven kan voor een goede vergelijking de lastendruk het beste in een aantal groepen worden verdeeld. In dit overzicht is de gemiddelde opbrengst per meerpersoonshuishouden, per éénpersoonshuishouden en voor een eigenaar/exploitant van een winkel weergegeven. De heffingen die in onderstaand overzicht zijn meegenomen zijn: OZB, riool- en afvalstoffenheffing, omdat op deze wijze een goede landelijke vergelijking mogelijk is en omdat deze lokale heffingen jaarlijks in rekening worden gebracht. Verder bepalen deze drie heffingen voor het grootste deel de gemeentelijke lastendruk.
Lokale lasten 2006 € 623
Meerpersoon shuishouden stijgingspercentage
eigenaar/gebruiker c.q. eigenaar/exploitant 2007 2008 2009 € 629 € 617 € 619
2010 € 632
1
-/- 1,9
0,3
2,1
Alleenwonende stijgingspercentage
€ 547
€ 553 1,1
€ 541 -/- 2,2
€ 527 -/- 2,6
€ 539 2,3
Exploitant winkel stijgingspercentage
€ 586
€ 597
€ 609
€ 619
€ 619
1,9
2
1,6
0
Schematisch kan deze lastendruk als volgt worden weergegeven: Lokale lasten 2006 - 2010 750 700 650 Meerp.huish.
600
Alleenwonende
550
Exploitant winkel
500 450 400 2006
2007
2008
2009
2010
Uit deze tabellen blijkt dat: • de gemiddelde tariefstijging van de lokale lasten in 2010 per huishouden ruim 2% bedraagt. • de gemiddelde lokale lasten van een winkel gelijk blijven aan die in 2009. • een meerpersoonshuishouden in Bussum gemiddeld de hoogste lokale lastendruk heeft. Dit komt, omdat voor alleenwonenden een lager tarief voor de afvalstoffenheffing geldt en omdat
109
ten behoeve van een bedrijfspand geen afvalstoffenheffing in rekening wordt gebracht (vuilafvoer vindt niet plaats via de GAD, maar via een bedrijfscontainer).
5.2. Landelijk beeld en regionaal beeld 2009 Uit de Coelo atlas 2009 blijkt dat de lastendruk over 2009 in Bussum (€ 619) ongeveer 4,8% onder het landelijk gemiddelde van € 649 ligt. Per heffing kan het volgende worden opgemerkt. Het rioolafvoerrecht in 2009 is landelijk met gemiddeld 5,1% (Bussum: 0%) gestegen. Verder ging landelijk de reinigingsheffing (in Bussum is dit de afvalstoffenheffing) voor meerpersoonshuishoudens met gemiddeld 1,5% (Bussum + 0,6%) omhoog en steeg de OZB voor de eigenaren van woningen landelijk met gemiddeld 3,2% (in Bussum: 2,55%). In deze Coelo atlas wordt een overzicht van de lastendruk van alle gemeenten in Nederland gegeven. Indien hieruit voor de regiogemeenten de totale gemeentelijke woonlasten (de OZB, het rioolrecht en 1 de reinigingsheffing) voor de meerpersoonshuishoudens (eigenaar/gebruiker) worden ontleend, ontstaat het volgende beeld: Lastendruk 2009 1200
1000
800
600
400
200
ge m
ge m la nd
sp
re gi o
de n
W ee
n
aa r N
M ui de
La re n
en ui z
m H
'su H
su m Bu s
Bl ar ic
um
0
Uit het vorenstaande kan geconcludeerd worden, dat: • de lokale lasten in 2009 voor particuliere huishoudens met 0,3% zijn gestegen (meerpersoonshuishoudens) en met 2,6% zijn gedaald voor de alleenwonenden. De stijging van de lokale lasten in 2009 voor bedrijven bedroeg 1,6%; • de lastendruk in de gemeente Bussum in 2009 4,8% onder het landelijk gemiddelde ligt; • de lastendruk van de gebruiker/huurder in Bussum in 2009 gemiddeld ruim (€ 619 - € 251, zie voetnoot =) € 368 lager ligt dan die van de eigenaar/bewoner; • de gemeente Bussum tot de gemeenten in onze regio behoort met de laagste lastendruk; • onze regio een meer dan gemiddelde lastendruk kent. 6. Kwijtschelding Om een compleet beeld van de gemeentelijke belastingen te geven, besteden wij hieronder aandacht aan de kwijtschelding. Zoals gezegd - onder punt 3.4 - is het door het inwerking treden van de Wet publieke gezondheid niet meer mogelijk voor de gemeente om infectieziektegelden te heffen bij het uitbreken van een besmettelijke ziekte. In de nieuwe kwijtscheldingsregeling 2010 is daarom de infectieziektegelden niet meer opgenomen. Met ingang van 2010 kan door inwoners voor de navolgende heffingen kwijtschelding worden aangevraagd: • afvalstoffenheffing; • hondenbelasting, uitsluitend 50% van het tarief van de eerste hond. Van andere heffingen kan geen kwijtschelding worden verleend. Om te beoordelen of een aanvrager in aanmerking komt voor kwijtschelding vindt toetsing plaats aan het zogenaamde normbedrag. Dit normbedrag van de kwijtschelding wordt in Bussum (evenals in 1
Voor alle duidelijkheid is het van belang te vermelden dat een belastingplichtige die alleen gebruiker van een onroerende zaak is, zoals bijvoorbeeld een huurder, lagere woonlasten heeft, omdat hij alleen voor de afvalstoffenheffing een aanslag ontvangt van € 251.
110
nagenoeg alle gemeenten) gerelateerd aan 100% van de bijstandsnorm. Het Rijk hanteert voor de rijksbelastingen een norm van 90%. Dit betekent dat een belastingplichtige van de rijksbelastingen minder snel kwijtschelding ontvangt dan van de gemeentelijke belastingen. 7. Resumé De verschillende voorstellen voortvloeiend uit deze paragraaf Lokale heffingen zijn integraal in het raadsvoorstel en –besluit voor de vaststelling van de Programmabegroting 2010 opgenomen. 8. Overzichten In dit hoofdstuk komen de volgende tabellen aan de orde: 1. opbrengsten heffingen 2010 in Bussum; 2. exploitatieoverzichten kostendekkende heffingen; 3. overzicht van de (voorgestelde) tariefaanpassingen in de periode 2004 – 2010; 4. tarievenoverzicht 2010; 5. berekening tarief naheffingsaanslag 2010.
8.1. Opbrengsten heffingen Bussum In de onderstaande tabel wordt een totaaloverzicht gegeven van de opbrengsten die door belastingen en rechten worden gegenereerd. Soort heffing
Vermoedelijke opbrengst 2009 (afgerond)
Voorgestelde tariefaanpassing (afgerond)
Raming 2010
Belastingen OZB: OZB:
gebruikers niet-woningen
281.000
eigenaren woningen eigenaren niet-woningen totaal eigenaren
2.391.000 392.000 2.783.000 3.064.000 128.000
3.000
3.067.000 128.000
Toeristenbelasting
24.000
2.000
26.000
Precariobelasting
17.000
300
17.300
Totaal OZB Hondenbelasting
Parkeerbelastingen (opbrengst via apparatuur en vergunningen) Parkeerbelastingen (naheffingsaanslagen) Subtotaal belastingen
800.000
800.000
337.500 4.370.500
5.300
337.500 4.375.800
177.000
3.236.000 3.177.000
Rechten Rioolrechten Afvalstoffenheffing Begraafrechten Marktgelden Leges burgerzaken Bouwleges Overige leges Subtotaal rechten
2
3.236.000 3.000.000 585.400 71.200 510.400 1.017.000
585.400 -/-
3.500
67.700
2.000
512.400
2
600.000
-/- 417.000
69.900
8.489.900 12.860.400
69.900 -/- 241.500 -/- 236.200
8.248.400 12.624.200
gevolg van de lagere inschatting van het bouwvolume in 2010 t.o.v. 2009.
111
8.2. Exploitatieoverzichten diverse heffingen
EXPLOITATIE-OVERZICHT RIOOLHEFFING (DE RAMINGEN ZIJN EXCL. BTW) UITGAVEN 1
2009 € 50.688
2010 INKOMSTEN € 50.810 Opbrengst rioolheffing
2009 2010 € € 3.236.000 3.236.000
Opleggen aanslagen c.a. ) Vijzelgemaal, gemaal Zwarteweg, pompen en pompputten en overstort Vijverpark Inhuur personeel (conform GRP 2009-2012 Kosten dienst RIB Kapitaallasten Straatkolken (50%) Straatveegkosten BTW compensatiefonds Storting in egalisatievoorziening
0 338.613 296.021 312.072 1.629.394 1.658.997 99.877 106.166 199.754 201.752 311.253 528.208 617.580 17.139 Onttrekking aan egalisatievoorz
TOTAAL
3.236.000 3.236.000 TOTAAL
1
31.433
22.243
0
0
3.236.000 3.236.000
) Bevat geen kosten van bezwaar- en beroep.
Egalisatievoorziening rioolrechten: Stand per 31-12-2008 Exploitatie-overschot 2009 afgerond Stand per 31-12-2009 afgerond
€ 6.618.000 (positief) - 617.000 € 7.235.000 (positief)
EXPLOITATIE-OVERZICHT AFVALSTOFFENHEFFING (DE RAMINGEN ZIJN EXCL. BTW) UITGAVEN Kwijtschelding Opleggen aanslagen en perceptiekosten 1) Bijdrage aan het gewest (G.A.D.) Kapitaallasten en overige kosten BTW compensatiefonds Storting in egalisatievoorziening TOTAAL
2009 € 91.000 57.973 3.005.834 27.954 573.003 0
2010 INKOMSTEN € 70.000 Opbrengst afvalstoffenheffing Tariefverhoging 2010 58.072 Onttrekking aan egalisatie3.034.851 voorziening als gevolg van éénmalige tariefverlaging (gevolg overschot jaarrekening GAD 2008) 27.007 Onttrekking aan egalisatievoorziening i.v.m. heads of agreement 511.081 Vergoeding verpakking 134.189 Onttrekking aan egalisatievoorz.
3.755.764 3.835.200 TOTAAL
2009 2010 € € 3.000.000 3.000.000 0 177.000
275.000
348.200 275.000
35.000 445.764
35.000 0
3.755.764 3.835.200
1) Bevat geen kosten van bezwaar en beroep.
Egalisatievoorziening afvalstoffenheffing: Afvalstoffenheffing Stand per 31 december 2008 Geraamd exploitatietekort 2009 Saldo Incidentele meevaller GAD over 2008 Stand per 31 december 2009 Heads of agreement (gewonnen geschil) Stand per 31 december 2008 onttrekking 2009 Stand per 31 december 2009 heads of agreement Stand egalisatievoorziening per 31 december 2009
€ 1.985.000 (positief) 445.700 € 1.539.300 € 348.200 € 1.887.500 (positief) € € afgerond
542.000 275.000
€
267.000 (positief)
€ 2.1549.500 (positief)
112
EXPLOITATIE-OVERZICHT BEGRAAFRECHTEN (DE RAMINGEN ZIJN INCL. BTW) UITGAVEN 1
Opleggen aanslagen c.a. ) Kosten begraafplaats - administratie, beheer en begraven - kapitaallasten - opslagruimte - aula - wijkpost Storting in egalisatievoorziening begraafrechten TOTAAL
2009 € 19.224
2010 INKOMSTEN € 23.612 Opbrengst begraafrechten
2009 € 585.400
2010 € 585.400
514.581 80.457 6.788 36.164 6.489
519.950 mutatie voorziening 87.550 afkoopsommen onderhoud 6.030 graven: 33.354 onttrekking 6.357 rente
50.574 56.738
54.407 58.720
692.712
698.527
Onttrekking aan egalisatievoorziening 21.674 begraafrechten
29.009 692.712
698.527 TOTAAL
1
) Bevat geen kosten van bezwaar en beroep. In deze exploitatie is het BTW compensatiefonds niet opgenomen, omdat de exploitatie van een begraafplaats onder de vrijstelling van de BTW valt en dus inclusief BTW is geraamd.
Egalisatievoorziening begraafrechten: Stand per 31-12-2008 Exploitatieoverschot 2009 afgerond Stand per 31-12-2009 afgerond
€ €
193.000 (positief) 29.000 222.000 (positief)
EXPLOITATIE-OVERZICHT MARKTGELDEN (DE RAMINGEN ZIJN EXCL. BTW) UITGAVEN Vuilafvoer Kosten marktmeester(s) en Beheerskosten markt (RIB) Bijdrage PR activiteiten markt onderzoek markt Kosten water, elektriciteit en bijdrage toiletvoorziening Extra beheerkosten Wilhelminaplantsoen BTW compensatiefonds Storting in egalisatievoorziening TOTAAL
2009 € 15.422 38.485 5.100 0 2.107 7.259 5.914 0 74.287
Egalisatievoorziening marktgelden: Stand per 31-12-2008 Exploitatietekort 2009 afgerond Stand per 31-12-2009 Exploitatietekort 2010 afgerond Stand per 31-12-2010
2010 INKOMSTEN € 15.576 Opbrengst marktgelden Tariefverlaging 2010 38.540 5.151 20.000 2.126
2009 € 71.200
2010 € 71.200 - 3.500
3.087
25.851
74.287
93.551
7.332 4.826 0 Onttrekking aan egalisatievoorziening 93.551 TOTAAL
€ 107.000 (positief) € 3.000 € 104.000 (positief) 25.800 € 78.200 (positief)
113
EXPLOITATIE-OVERZICHT PARKEREN (DE RAMINGEN ZIJN EXCL. BTW) UITGAVEN Parkeergarages (BV en Stichting) 1 opleggen aanslagen c.a. ) parkeermeters en -automaten inhuur parkeercontroleurs aanmaak en afgifte parkeervergunningen (CIP) BTW-compensatiefonds Storting in egalisatievoorziening TOTAAL 1
2009 € 180.232 61.825 303.420 226.174 168.000 71.595
2010 INKOMSTEN € 181.786 77.802 opbrengst parkeerbelastingen 307.731 230.202 172.000
2009 €
2010 €
800.000
800.000
72.311
onttrekking aan 0 0 egalisatievoorziening 1.011.246 1.041.832 TOTAAL
211.246 241.832 1.011.246 1.041.832
) Bevat geen kosten van bezwaar en beroep.
Egalisatievoorziening t.b.v. verkeer, vervoer en parkeren: Stand per 31-12-2008 € 646.000 (positief) Exploitatietekort 2009 afgerond € 211.000 Stand per 31-12-2009 afgerond € 435.000 (positief)
EXPLOITATIE-OVERZICHT BOUWLEGES (DE RAMINGEN ZIJN EXCL. BTW) UITGAVEN
2009 €
Kosten invoering Wabo Bouwvergunningen algemeen 1) Kosten bouwvergunningen licht Kosten bouwvergunningen regulier BTW compensatiefonds Storting in egalisatievoorziening
0 133.935 281.619 565.524
2010 € 40.400 134.304 281.710 567.802
21.329
41.846
TOTAAL
INKOMSTEN Opbrengst bouwleges: *bouwvergunningen licht *bouwvergunningen regulier
onttrekking aan 14.947 0 egalisatievoorziening 1.017.354 1.066.062 TOTAAL
2009 €
2010 €
150.000 867.354
150.000 450.000
0 466.062 1.017.354 1.066.062
1) Bevat geen kosten van bezwaar en beroep.
Exploitatieresultaten van de afgelopen jaren bouwleges: Stand per 31-12-2008 € 1.421.000 (positief) Exploitatieoverschot 2009 afgerond € 15.000 Stand per 31-12-2009 afgerond € 1.436.000 (positief)
114
8.3. Overzicht tariefaanpassingen 2004 - 2010 In dit overzicht wordt informatie verstrekt over de percentages waarmee de tarieven de afgelopen 6 jaren (gemiddeld) ten opzichte van het vorige jaar zijn aangepast. Tevens is het tariefvoorstel voor 2010 vermeld.
heffing
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Voorstel 2010
Gemiddeld per jaar
9,3
9,25
5
2
2,05
2,55
0,1
4,32
7,5
2
-/- 5
0
-13,2
- 7,9
7,6
- 1,5
7,5
2
-/- 5
0
- 9,6
0,6
5,2
0,1
1,5 0 14,2 0
0,75 -3 0 0
1,8 2,5 5 0
4,7 - 10 0 3 0
5 0 1,75 0
0 -5 0 0
0 -5 0 0
1,96 - 2,9 3 0
0
0
0
0
0
0
0
0
OZB Afvalstoffenheffing: • éénpersoonshuishouden • meerpersoonshuishouden Rioolrechten Marktgelden Begraafrechten Bouwleges Parkeerbelastingen (tarieven bij de parkeerapparatuur)
De tarieven van de overige – niet in dit schema genoemde - heffingen worden jaarlijks of periodiek aangepast aan de inflatie.
3
In 2007 heeft een evaluatie van de bouwleges plaatsgevonden, waarbij het tarief voor de grote bouwprojecten degressief is geworden. 115
8.4. Tarievenoverzicht 2010
Uit dit overzicht blijken de belangrijkste (voorgestelde) tarieven in 2010.
Soort heffing Belastingen O.Z.B. • eigenaren woningen • eigenaren niet-woningen • gebruikers niet-woningen
Hondenbelasting e • 1 hond • overige honden • kennel Toeristenbelasting (tarief per overnachting)
Wordt geheven voor
het hebben van onroerende zaak binnen de gemeente
het hebben van een hond in de gemeente het overnachten in een hotel in Bussum
Precariobelasting • gebruik gemeentegrond: per m² per jaar het innemen van openbare gemeentegrond in Bussum • gebruik terras per m² per seizoen
(voorgesteld) tarief 2010
Eind 2009 ontvangt u een tariefvoorstel voor 2010 (zodra de nieuwe WOZ waarde bekend is). 67,00 98,00 214,00 0,64 126,00 28,60
het niet betalen van parkeergeld of het overschrijden van de gekochte parkeertijd.
44,00
Rechten/Leges Rioolheffingen het hebben van een aansluiting op • eigenaar (bedrag per aansluiting) • grootgebruikers (tarief waterverbruik per de gemeentelijke riolering 100 m³ boven de 1000 m³)
201,48
Parkeerbelastingen (fiscalisering) • naheffingsaanslag (kostenbedrag)
Afvalstoffenheffing • éénpersoonshuishouden • meerpersoonshuishouden
het ophalen/verwerken van het huisvuil
Begraafrechten, onderhoudsrechten voor: • eigen graf • urnengraf/urnennis Marktgelden • tarief per m² per jaar (abonnement)
het begraven, het onderhouden van een graf, het hebben van een (eigen) graf of urnennis op één van de begraafplaatsen in Bussum het hebben van een standplaats op de Bussumse weekmarkt
Parkeerbelastingen (parkeertarief in het centrum voor 1 uur)
het parkeren op een parkeerplaats veelal in het centrum van Bussum
Leges rijbewijs
de aanvraag van een rijbewijs
Bouwleges (percentage van de bouwsom)
Voor de aanvraag van een bouwvergunning
51,36
171,00 263,64 80,40 21,12
23,50 0,70 42,00 3,55%
4
Bij de evaluatie van de bouwleges is door de gemeenteraad in de loop van 2007 een degressief tarief vastgesteld voor grote bouwwerken.
116
4
8.5. Berekening tarief 2010 naheffingsaanslagen
B.T.W
toe te rekenen
toe te rekenen perc .
bedrag in euro (excl. BTW)
Vaste informatieverwerkingskosten Onderhoud en kapitaallasten belastingpakket Variabele informatieverwerkingskosten drukwerk e.d. verzekering en onderhoud handterminals kosten afschrijving en rentekosten kapitaallasten handterminals: - rente handterminals - afschrijving handterminals personeelskosten opleggen naheffingsaanslagen inhuren parkeercontroleurs coördinatie parkeercontroleurs en administratie Werkzaamheden door afdeling handhaving afdeling belastingen invordering naheffingsaanslagen, applicatiebeheer en leiding bezwaar en beroep opleggen aanslagen CIP eerste aanspreekpunt
9.222 100
9.222
1.752
4.680 100 1.850 100
4.680 1.850
889
1.650 100 7.500 100
1.650 7.500
228.352 85%
194.099 36.879
10.000 100
10.000
25.000 100 33.600 0 47.500 100
25.000 0 47.500
7.500 100
7.500
overheadkosten zit in uurtarieven Totaal (excl. b.t.w.) BTW Totale kosten aantal naheffingsaanslagen (gemiddelde over 2007 en 2008) kosten per naheffingsaanslag Afgerond op hele euro’s
376.854
--
309.001 39.520 39.520 348.521 7.885 € 44,20 € 44,--
117
3.2 WEERSTANDVERMOGEN Voor het zelfstandig dragen van de financiële gevolgen van risico’s, zonder dat dit belangrijk nadelige gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering, is een weerstandvermogen van voldoende omvang nodig. Het weerstandvermogen betreft de relatie tussen de weerstandcapaciteit en de risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van belangrijke financiële betekenis kunnen zijn. De risico’s waarvoor afdoende maatregelen zijn getroffen, zijn in deze paragraaf niet opgenomen. 3.2.1
De weerstandscapaciteit
Eigen vermogen Het eigen vermogen is geen fysieke pot met geld, waarover een gemeente of provincie kan beschikken. Het is een saldopost op de balans, waarmee het totaal van de activa (bezittingen) gelijk wordt gemaakt aan het totaal van de passiva (schulden). Het grote knelpunt bij het bepalen van het eigen vermogen zit met name in het bepalen van de waarde van de gemeentelijke bezittingen die niet of moeilijk verhandelbaar zijn. Behalve het bepalen van het eigen vermogen is het lastig om vast te stellen welk deel van het eigen vermogen tot de weerstandcapaciteit hoort. Sommige gemeenten hanteren daarvoor alleen de algemene reserves, terwijl andere gemeenten ook de bestemmingsreserves onder de weerstandcapaciteit scharen. Het onderscheid tussen algemene en bestemmingsreserves is echter niet altijd duidelijk. Wat de ene gemeente een algemene reserve noemt kan bij een andere gemeente tot de bestemmingsreserves horen. Duidelijker is het onderscheid tussen reserves waarvan de gemeenteraad de bestemming kan veranderen zonder belangrijke nadelige gevolgen voor de reguliere begroting en reserves waarbij de gemeenteraad de bestemming wel kan veranderen doch niet zonder belangrijke nadelige gevolgen voor de reguliere begroting. Als laatste horen stille reserves (deels) tot de weerstandcapaciteit. Zeker als het om verhandelbare activa gaat. Voor een bepaling van de waarde van deze activa zou een taxatie moeten plaatsvinden. De waarde van deze reserves wordt niet nader gekwantificeerd. Voor de bepaling van het eigen vermogen hanteren wij als uitgangspunt dat hiertoe alle reserves behoren waarvan de gemeenteraad de bestemming kan veranderen zonder dat dit belangrijke nadelige gevolgen heeft voor de exploitatie. De gemeente maakt onderscheid in de volgende reserves: • Algemene reserves • Bestemmingsreserves Tot de algemene reserves worden de algemene (risico)reserve, de algemene dekkingsreserve en het rekeningresultaat van enig jaar gerekend. In de nota Reserves en Voorzieningen 2008 is aangekondigd om de Algemene Dekkingreserve (ADR) niet meer, conform de beleidslijn van het in 30 jaar afbouwen van deze reserve, in te zetten. De Algemene Dekkingreserves heeft daarmee haar functie verloren. Het is daarom zinvol om de Algemene dekkingsreserves aan de Algemene Reserve (incl. Algemene Risico Reserve) toe voegen. In de vermogenspositie van de gemeente veranderd hierdoor niets. Van de bestemmingsreserves worden de reserves kapitaallasten, de reserve brede school, de reserve btw-compensatiefonds en de reserve dekken afschrijvingslasten investeringen maatschappelijk nut, die benodigd zijn voor de reguliere begroting, uitgezonderd. Dit geeft het volgende beeld van het deel van het eigen vermogen dat kan worden (her)bestemd voor het opvangen van risico’s: Eigen vermogen Algemene reserve (Incl Alg. Risisco Reserve) Algemene dekkingsreserve Rekeningresultaat 2008 Bestemmingsreserves Totaal eigen vermogen Reserves kapitaallasten Reserve brede school Reserve bcf Reserve investeringen maatschappelijk nut Totaal (her)bestembaar eigen vermogen
Rekening 2008 4.341 2.609 6.586 29.789 43.325 -2.456 -3.110 -3.293 -11.165 23.301
Begroting 2009 4.577 1.339 6.586 27.926 40.428 -2.015 -3.376 -2.766 -10.615 21.656
Begroting 2010 11.019 0 0 25.754 36.773 -1.580 0 -2.201 -10.155 22.837
118
Verwacht wordt dat per einde 2010 circa € 22,1 miljoen beschikbaar zal zijn voor het afdekken van risico’s zonder dat dit direct belangrijke gevolgen voor het bestaande beleid heeft. Voor 2009 wordt uitgegaan van ongeveer € 21,7 miljoen. Op basis van de jaarrekening 2008 was € 23,3 miljoen beschikbaar. Onbenutte belastingcapaciteit Gemeenten kunnen ook extra middelen genereren door belastingen te verhogen en heffingen meer kostendekkend te maken (in zoverre daarvoor nog mogelijkheden bestaan). Strikt genomen valt de belastingcapaciteit van gemeenten niet te berekenen. Voor de gemeentelijke belastingen bestaan geen door de rijksoverheid gedicteerde maximumtarieven. De maximale hoogte van de belastingtarieven wordt in theorie bepaald door wat de burgers bereid zijn te betalen. Dit zal van tal van factoren afhangen en per gemeente sterk verschillen. In Bussum hanteren we voor de berekening van de maximale onbenutte belastingcapaciteit de regels die worden gesteld als eis voor toelating tot extra ondersteuning door het rijk op basis van artikel 12 van de Wet Financiële verhouding (Fw). Uitgangspunt voor een beroep op artikel 12 steun is een minmaal te hanteren Ozb-tarief. Vanaf 2009 betreft dit tarief een percentage en geen bedrag in euro’s per waarde-eenheid van € 2.500, zoals dat in 2008 nog gold. Het minimale percentage (tarief) van de Woz-waarde is door het Gemeentefonds voor 2010 berekend en gebaseerd op het gewogen gemiddelde van de percentages Woz-waarden van 2009 die als rekentarieven worden gehanteerd, met een opslag van 20%. Bovendien is voorwaarde voor toelating tot extra financiële ondersteuning dat o.a. de riool- en afvalstoffenheffing voor 100% kostendekkend zijn. In Bussum is dit reeds het geval. De onbenutte belastingcapaciteit voor 2010 wordt berekend op: Soort Ozb
eigenaar woningen gebruiker niet-woningen eigenaar niet-woningen
Woz-waarde 2010
€ € €
5.281.870.363 563.556.315 563.556.315
Totaal onbenutte belastingcapaciteit
Normtarief Tarief Berekening art 12 Fw Bussum 2009 0,001164 0,000441 0,001164 0,000575 0,001164 0,000718
€ € €
3.818.792 331.935 251.346
€
4.402.073
Dit betekent dat de onbenutte belastingcapaciteit voor 2010 op globaal € 4,4 miljoen kan worden berekend. In het programmaverslag 2008 werd een onbenutte belastingcapaciteit berekend van circa € 5,5 miljoen. Het verschil wordt verklaard door de wijziging van de berekeningsmethode in 2009. Begrotingsruimte Gemeenten kiezen elk jaar opnieuw hoe ze hun middelen willen besteden. Deels liggen de uitgaven echter vast, op korte termijn meer dan op lange termijn. Doorgaans zijn veel verplichtingen aangegaan, bijvoorbeeld door afspraken met derden of door activa aan te schaffen. Om de ruimte op de begroting te bepalen, zal eerst moeten vastgesteld welke voorzieningen zij minimaal moeten aanbieden. Vervolgens moet van alle overige voorzieningen bepaald worden in welke tijdsperiode deze afgestoten kunnen worden. Op deze manier is theoretisch de ruimte op de begroting te bepalen, op zowel de korte termijn als op de lange termijn. Gezien de weerstandcapaciteit van de gemeente Bussum wordt er geen inventarisatie gemaakt. De begrotingsruimte wordt daarmee bepaald op de in de begroting 2010 opgenomen bedragen van € 45.000 voor onvoorziene uitgaven en € 100.000 voor de vrije begrotingsruimte. 3.2.2
Risico’s
Algemeen Over het algemeen wordt een benadering gehanteerd dat een risico een kans op het optreden van een gebeurtenis betreft, die een bepaald gevolg heeft. Hierin zitten vragen die vervolgens redelijkerwijs moeten worden beantwoord om het weerstandsvermogen te kunnen bepalen. Deze vragen zijn:
119
• Welke gebeurtenis zien wij? • Hoe groot achten wij de kans dat deze gebeurtenis zich zal voordoen? • Welke gevolgen zien wij wanneer de gebeurtenis inderdaad plaatsvindt? • Lopen we dit risico jaarlijks of incidenteel? De gevolgen van dergelijke gebeurtenissen kunnen zeer divers zijn, bijvoorbeeld: operationeel, juridisch, veiligheid, milieu enz. Vanaf het Programmaverslag 2008 richten wij ons meer op het inschatten en kwantificeren van de financiële impact van risico’s. Het blijkt dat dit een zeer lastige materie is en dat kwantificering vooral een kwestie is van de langere termijn, waar nog jaren van onderzoek en ervaring voor nodig zijn. Voor het kwantificeren richten wij ons op die risico’s die niet afgedekt zijn (bijvoorbeeld door een reserve) en die belangrijke financiële gevolgen kunnen hebben. Alle risico’s gebaseerd op de paragraaf Verbonden partijen zijn bekende risico’s en dus afgedekt middels de algemene reserves. Als norm voor opname in de onderstaande tabel voor niet afgedekte risico’s hanteren wij een incidenteel gevolg van minimaal € 100.000 en/of een structureel gevolg van minimaal € 50.000. Waar wij geen verantwoorde inschatting kunnen maken van de kans of de gevolgen, wordt volstaan met het benoemen en eventueel omschrijven van de gebeurtenis onder het kopje ‘(Nog) niet kwantificeerbare risico’s’.
Niet afgedekte risico´s Hieronder vindt u onze inschatting van het risico dat de gemeente loopt in 2010. De mogelijk financiële impact in duizenden euro’s wordt berekend door het maximale financiële gevolg te vermenigvuldigen met de kans en de frequentie. Risico's x € 1.000
Regionaal ambulancevervoer Gewest Verstrekte geldleningen (incl. hypotheken) Borgstellingen
Maximaal financieel gevolg
Kans in procenten
Frequentie
Mogelijk financiële impact
100
10
1
10
2.500
10
1
250
96.000
1
0,01
10
Regionaal ambulancevervoer Gewest Er is onduidelijkheid of wachttijd van het ambulancepersoneel ook als diensttijd moet worden aangemerkt, en welke financiële gevolgen dit heeft voor het Gewest. Indien hierdoor hogere loonkosten voor het Gewest ontstaan, zal de gemeentelijke bijdrage ook stijgen. Het gemeentelijk risico achten wij beperkt, mede omdat deze kwestie al enige jaren loopt. Verstrekte geldleningen Op de balans van 2008 zijn de financiële vaste activa opgenomen voor een bedrag van bijna € 2,5 miljoen. Dit bestaat uit diverse verstrekte geldleningen, waaronder hypotheken. Het risico dat de gemeente hierin loopt is beperkt, omdat er sprake is van waarborgen, waaronder de hypothecair bezwaarde onroerende goederen. Borgstellingen De door de gemeente Bussum gewaarborgde geldleningen maken geen deel uit van de bezittingen en schulden van de gemeente. In de balans worden deze wel als aparte post genoemd, omdat de gemeente in principe hiervoor kan worden aangesproken. Hier tegenover staat in veel gevallen onroerend goed. Het risico hierop achten wij zeer gering. Het totaalbedrag aan gewaarborgde geldleningen bedroeg eind 2008 ruim € 96 miljoen. (Nog) niet kwantificeerbare risico’s Er zijn een aantal risico’s die de gemeente loopt waarvan wij de gevolgen niet kunnen inschatten. Dit zijn de (nog) niet kwantificeerbare risico’s, die hieronder worden toegelicht. De wereldwijde financiële crisis van eind 2008 heeft geresulteerd in een economische crisis. Over het toekomstig verloop hiervan is weinig concreets te melden, omdat deze nog steeds in ontwikkeling is. Zowel op nationaal als internationaal niveau hebben overheden maatregelen genomen om met name
120
het vertrouwen van banken, leveranciers en consumenten te versterken. Dit om de bestedingen en de werkgelegenheid op peil te houden. Een gevolg hiervan is dat, op basis van de meicirculaire 2009, er sprake is van een aanzienlijke afname van de uitkering van het Gemeentefonds. De budgettaire effecten hiervan zijn in deze begroting verwerkt. Doordat het stimuleren van de economie door het rijk veel geld kost, zal dit waarschijnlijk leiden tot bezuinigingen in latere jaren. De omvang hiervan en de wijze waarop deze bezuinigingen gestalte krijgen is nog onduidelijk. Een ander effect van de economische crisis is bijvoorbeeld het risico dat leveranciers en/of aannemers niet meer leveren terwijl, zoals gebruikelijk in de branche, wij als gemeente een voorschot hebben betaald. Door de economische crisis is dit risico toegenomen. De gemeente neemt deel in een aantal gemeenschappelijke regelingen, waarvan het Gewest Gooi&Vechtstreek en de Regionale Brandweerorganisatie de belangrijkste zijn. De gemeentelijke bijdragen zijn gebaseerd op de begrotingen van deze gemeenschappelijke regelingen en een afgesproken verdeelsleutel. Mede door de economische crisis is het onduidelijk hoe de gemeentelijke bijdragen hieraan zich zullen ontwikkelen. De gesubsidieerde instellingen theater ’t Spant, Sportfondsenbad Bussum en de Bibliotheek krijgen subsidie op basis van budgetfinanciering. De resultaten van deze instellingen kunnen fluctueren door bijvoorbeeld de conjunctuur of het klimaat. Bij tekorten zal de gemeente aan zet zijn op welke wijze de gewenste voorziening kan worden gerealiseerd. In de paragraaf Weerstandvermogen van de jaarrekening 2008 werd een mogelijk hoger beroep op de Wet werk en bijstand (Wwb) vanaf 2010 als niet afgedekt risico opgenomen. Door de toename van het beroep hierop in 2009 wordt verwacht dat deze ontwikkeling zich in 2010 zal voortzetten en worden de budgetten voor de Wwb in de begroting 2010 verhoogd. Het is goed mogelijk dat het beroep op de Wwb nog verder zal toenemen, gezien de voorspelde stijging van de werkloosheid in Nederland als gevolg van de economische crisis. Ter dekking van de hoger benodigde budgetten wordt de uitgegaan van een hogere rijksbijdrage (aanvullenden uitkering) en wordt reserve Wwb ingezet. Verwacht wordt dat de reserve Wwb hierdoor na 2013 volledig is uitgeput. Met de stijging van het beroep op de Wwb is het waarschijnlijk dat ook het beroep op het gemeentelijk minimabeleid zal toenemen. Dit beleid wordt uit de algemene middelen gefinancierd. Invoering van onderdelen van de Wmo, bijvoorbeeld uit de Awbz, naar gemeenten vindt nog steeds geleidelijk plaats. Vaak gaat het hier om zogenaamde open-einde regelingen en een daaraan door het rijk gekoppeld vast budget, waardoor het risico op tekorten bij de gemeente komt te liggen. De Tomingroep BV (werkvoorziening) heeft te maken met een teruggang van het aantal opdrachten, Omdat met ingang van 2008 de financiering van de Wsw via de gemeenten loopt is het financieel risico voor de gemeenten toegenomen. De Wsw heeft het karakter van een open-einde regeling. Decentralisatie rijkstaken naar gemeenten. Zoals het rijk terecht stelt, staan gemeenten dichter bij inwoners dan het rijk. Reden voor het doorzetten van decentralisatie van rijkstaken naar de gemeenten. In tijden van financiële krapte boekt het rijk graag efficiencykortingen in op het bijbehorende budget dat wordt overgedragen. Voor de sanering van het terrein van het voormalig gasbedrijf wordt voorlopig een bedrag geraamd van € 2,2 miljoen. Het risico dat de kosten hoger zullen uitvallen, is aanwezig. Ten behoeve van het risico van de Gooiberg is in 2009 overeenstemming bereikt met de bewoners. De overeenstemming behelst het (gedeeltelijk) vergoeden van een daling van de verkoopwaarde van het onroerend goed, dan wel het overnemen van dat onroerend goed en als gemeente zelf (op termijn) verkopen. Wij schatten in dat de huidige getroffen voorziening vooralsnog voldoende is, maar sluiten niet uit dat er mogelijk hogere kosten aan zijn verbonden. Dit is op dit moment niet in te schatten. Om de elektronische dienstverlening te integreren in de organisatie is een ‘midoffice’ benodigd. In 2009 is gebleken dat de realisatie hiervan niet met ‘GovUnited’ mogelijk is, omdat de functionaliteit
121
hiervan te beperkt blijkt te zijn. Daarom wordt aan een alternatief gewerkt om zaakgericht te kunnen werken. Uiteindelijk is deze wijziging nodig om op termijn een klantcontactcentrum te kunnen realiseren. Verwacht wordt dat de bestaande budgettaire kaders toereikend zijn. Gezien de complexheid van de benodigde software en de daarmee doorgaans benodigde financiële middelen beschouwen wij dit als een risico. Ook voor het beheer van de basisregistratie adressen en gebouwen is sprake van een risico, omdat voor de dekking van deze lasten van rond € 86.000 (netto) vanaf 2011 nog een definitieve oplossing moet worden gevonden. In afwachting daarvan zijn deze lasten thans niet in de meerjarenraming vanaf 2011 opgenomen. Naast de bovengenoemde (nog) niet te kwantificeren risico’s kan de gemeente ook nog te maken krijgen met rampen. Dat kunnen rampen zijn die te maken hebben met (vlieg)verkeer (ongelukken, giflekkages) maar ook, zoals nu actueel is, de dreiging van een epidemie of pandemie (Mexicaaanse griep/Q-koorts). Dan zullen extra voorzorgsmaatregelen en daarmee gemoeide uitgaven moeten worden getroffen ter voorkoming, verspreiding en terugdringing. 3.2.3
Conclusie
De totale weerstandcapaciteit, bestaande uit een deel van het eigen vermogen, de onbenutte belastingcapaciteit en de begrotingsruimte wordt in deze paragraaf becijferd op ongeveer € 26,6 miljoen. Dat is ongeveer vergelijkbaar met de totale weerstandcapaciteit in 2008 en 2009. De algemene reserve, die deel uitmaakt van de totale weerstandcapaciteit, is bestemd voor het afdekken van alle bekende en gekwantificeerde, maar niet afgedekte risico’s. De benodigde minimale hoogte van de algemene reserve is bepaald op € 4,5 miljoen. Het verwachte saldo van deze reserve zal per einde 2010 ongeveer € 8,9 miljoen bedragen. Dit niveau van de algemene reserve per einde 2010 achten wij voldoende om risico’s op te vangen. Mocht de algemene reserve niet toereikend zijn voor het afdekken van risico´s dan zijn er voldoende mogelijkheden tot herbestemming van andere reserves. Bovendien bestaat nog de mogelijkheid tot heroverweging van beleid. Naar mate wij meer risico’s kunnen kwantificeren zullen wij een beter onderbouwde beoordeling van het weerstandvermogen kunnen maken. Alles bijeen genomen wordt door ons verwacht dat de gemeente de financiële gevolgen van risico’s zelfstandig zal kunnen dragen zonder belangrijke nadelige gevolgen voor de bedrijfsvoering. Onze conclusie is dat de verhouding tussen de weerstandcapaciteit en de risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen, zodanig is dat kan worden gesproken van een voldoende weerstandvermogen.
122
123
3.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen heeft betrekking op het onderhoud en beheer van de gemeentelijke bezittingen. Het bespreekt het beleid en uitgaven aan de kapitaalgoederen zoals ze in deze begroting zijn opgenomen. Daarnaast worden ook de geplande activiteiten in 2010 besproken. De kapitaalgoederen kunnen onderscheiden worden in drie categorieën: - Infrastructuur: riolering, wegen - Voorzieningen: verlichting, groen, sport- & speelfaciliteiten - Gebouwen: scholen, gemeentelijke huisvesting Algemene observatie Een groot deel van de kapitaalgoederen vallen onder routine-investeringen. Dit betekent dat deze kapitaalgoederen een regulier vervangingsschema hebben op basis waarvan vervanging of onderhoud is geregeld. Bij deze kapitaalgoederen komt onderhoudsachterstand in principe ook niet voor. In zijn algemeenheid kan worden geconstateerd dat het onderhoudsniveau van de kapitaalgoederen op een adequaat niveau is. Uitgangspunten voor onderhoud van openbare ruimte. Bij het samenstellen van de beheers- en dekkingsplannen voor de openbare ruimte wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de vervangingscyclus van de rioleringen, van 60 jaar. Op het moment dat de riolering wordt vervangen worden eveneens de overige voorzieningen en openbare ruimten aangepakt. Er is dan sprake van een totale herinrichting van de desbetreffende straat of straten. Omdat niet alle voorzieningen dezelfde levensduur als riolering hebben, kunnen ze voor tussentijdse vervanging of onderhoud in aanmerking komen. INFRASTRUCTUUR Riolering In 2009 is het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) geactualiseerd. Hierin is vastgelegd hoe de gemeente Bussum wil voldoen aan de zorgplicht voor het doelmatig inzamelen en transporteren van het afvalwater binnen de gemeente. Dit plan heeft een horizon van 60 jaar. Het GRP zal naar verwachting in 2014 worden geactualiseerd.
Financieel effect. In de begroting is rekening gehouden met totale kosten tot een bedrag van ruim € 2,8 miljoen. Hiertegenover is een opbrengst rioolrecht van € 3.236.000,- geraamd. Het verschil van € 443.250wordt gestort in de egalisatievoorziening rioolrechten. Activiteiten 2010 In 2010 wordt vervanging van de riolering in de Godelindebuurt, Veldheimerlaan/ Botweg afgerond en wordt begonnen met het vervangen van de riolering in de Nieuwe Spiegelstraat/ Iepenlaan en omstreken. Wegen Eind 2009/begin 2010 zal het wegbeheeronderhoudsplan geactualiseerd worden. Het wegenbestand (wegen, fiets- en voetpaden) wordt geïnspecteerd om te bepalen wanneer wegen aan vervanging toe zijn. Deze inspectiegegevens in combinatie met de planning uit het Gemeentelijk Rioleringsplan 20092012 vormen de basis voor het nieuwe wegbeheeronderhoudsplan 2010.
Financieel effect In de begroting van 2010 is, vooruitlopend op het nieuw op te stellen wegbeheeronderhoudsplan, voor het planmatig onderhoud circa € 425.000,- opgenomen in de begroting. Daarnaast bedragen de kosten (kapitaallasten) voor reconstructie in 2010 € 1.251.592,-. Verder wordt er € 18.000,- gestort in de reserve kapitaallasten wegen. Er zijn geen mutaties in de onderhoudsvoorziening wegen geraamd.
124
Activiteiten 2010 Begin 2010 zal het wegbeheeronderhoudsplan 2010-2014 worden geactualiseerd. Afhankelijk van de observaties en planning zullen in 2010 de eerste verhardingen en onderliggend riool vervangen worden. VOORZIENINGEN Openbare verlichting Eind 2009 wordt een nieuw beleidsplan openbare verlichting opgesteld waarin beleid, beheer, onderhoud en financiën worden vastgelegd. Basis voor dit nieuwe beleidsplan is het onderzoek naar ‘verlichtingskwaliteit en energiebesparing’. Hierin worden de mogelijkheden van aanpassing van het huidige beleid op het vlak van veiligheid, verlichtingskwaliteit, verlichtingsniveau en energiebesparing op een rijtje gezet.
Financieel effect De kapitaallasten voor openbare verlichting bedragen € 108.000,-. Daarnaast is een bedrag van € 57.000,- opgenomen voor incidenteel onderhoud en schoonmaak. Op basis van het nieuwe plan worden de kosten geactualiseerd. De verwachting is dat enerzijds de lasten ten gevolge van investeringen omhoog zullen gaan en dat anderzijds de exploitatielasten zullen dalen. Activiteiten 2010 Op basis van het beleidsplan zal in 2010 begonnen worden met de eerste werkzaamheden ten aanzien van de openbare verlichting. Op dit moment is een concrete invulling hiervan nog niet beschikbaar. Sportvoorzieningen De gemeente Bussum streeft naar het ontwikkelen en behoud van een netwerk van kwalitatief goede sportvoorzieningen, afgestemd op de behoefte van haar inwoners. Hierbij wordt gezocht naar creatieve oplossingen en multifunctioneel gebruik van grond en gebouwen. Bij enkele voorzieningen is behoefte aan herinrichting en/of vernieuwing de huidige voorzieningen.
Financieel effect. De totale kapitaallast voor overdekte sportvoorzieningen bedraagt € 32.619,- en voor openluchtvoorzieningen € 472.459,-. Op basis van de aanwezige informatie is in 2009 een voorlopige hoogte van het investeringsbedrag voor de herinrichting van Sportpark Zuid bepaald. In de PN 2009 is de kapitaallastennorm vanwege deze investeringen verhoogd met € 98.500,- waarmee de budgettaire consequenties zijn doorvertaald in deze begroting. Het verschil van de uitgaven aan onderhoud en de kapitaallastennorm van € 122.578,- wordt gestort in de mutatievoorziening kapitaallasten sport. Activiteiten 2010 In het uitvoeringsprogramma Sport 2008-2011 is aangegeven welke activiteiten op het gebeid van sportaccommodatie in 2010 zullen plaats vinden. Dit zijn: 5. Uitvoering geven aan de herinrichtingsplannen op Sportpark Zuid, 6. Onderzoeken van mogelijkheden tot intensiever gebruik van de sportvelden op het terrein van Allen Weerbaar, 7. Onderzoek in hoeverre het gebruik van ruimte met een niet openbare bestemming geschikt gemaakt kan worden voor openbaar gebruik als speel- en sportruimte, 8. Aanleg van een kunstgraswedstrijdveld en een kunstgrastrainingsveld indien SDO een verzoek heeft ingediend. Speelvoorzieningen In 2010 worden gemiddeld 24 speelplaatsen beheerd. Er vinden twee omvangrijke speeltuininspecties per jaar plaats. Tevens zullen er een aantal speelplaatsen worden gerenoveerd conform het speelplaatsenbeleidsplan 2005 - 2014.
Financieel effect De lasten van het onderdeel speelplaatsen bedragen in 2010 circa € 83.500,- ten behoeve van ambtelijk inzet voor toezicht en beheer van de speelvoorzieningen. Daarnaast zijn tot 2013 structurele
125
investeringen opgenomen € 173.000,- voor renovatie van speelplaatsen. De totale kapitaallasten voor de speelvoorzieningen bedraagt € 69.000,- in 2010.
Activiteiten 2010 In 2010 zullen de eerste renovatiewerkzaamheden plaats vinden aan de Bijlstraat, Honorterrein, Veldheimerlaan, Godelindebuurt en de Vaartweg. Daarnaast wordt binnen het project Landstraat Noord een speelplaats gerealiseerd zodra het terrein door de aannemer is vrijgegeven. Groenvoorzieningen In 2005 is de groennota vastgesteld. Hierin is vastgelegd hoe de structuur, inrichting en het beheer van het openbaar groen moet plaats vinden. De nota heeft een horizon van 30 jaar en zal in 2015 worden geactualiseerd. Duurzaamheid is ook bij groenvoorzieningen een belangrijk thema. Zo zullen er naast het reguliere onderhoud enkele plekken worden aangewezen die ecologisch beheerd gaan worden. Daarnaast zullen er renovatiewerkzaamheden plaatsvinden en worden enkele locaties heringericht. Ook ligt er het voorstel om extra aandacht te geven aan het verwijderen van zwerfafval.
Financieel effect Voor groen algemeen is een bedrag geraamd van € 786.171,- en heeft betrekking op de algemene werkzaamheden aan het groen en materialen. Voor het wijkgroen is een bedrag van € 747.690,geraamd en heeft betrekking op het planmatig onderhoud in de wijken. Ten behoeve van de renovatie van plantsoenen is er een structureel bedrag opgenomen van € 32.413,-. Voor het extra verwijderen van zwerfafval is voor 2010 een bedrag geraamd van € 15.150,-. Activiteiten 2010 In 2010 zal een gedeelte van de Groene Long opnieuw worden ingericht en zullen er in Bussum verschillende plekken worden aangewezen die ecologisch beheerd gaan worden. Daarnaast zullen er twee extra rondes verwijderen zwerfafval plaats vinden. GEBOUWEN Gemeentelijke huisvesting Voor het onderhoud van gebouwen is het gebouwenbeheersysteem van toepassing. In dit systeem is systematisch het onderhoud en beheer van alle gemeentelijke gebouwen gepland. Dit systeem heeft een horizon van 40 jaar en wordt elke twee jaar geactualiseerd. Middels planmatig onderhoud wordt gestreefd naar een voldoende onderhoudsniveau van de gebouwen.
Financieel effect De kapitaallasten voor gemeentelijke gebouwen zijn € 449.229,-. Voor het Gewestkantoor zijn geen kapitaallasten opgenomen in verband met de nieuwbouw. De kapitaallasten voor het raadhuis bedragen € 329.831,-. Voor het niet-planmatig onderhoud aan het raadhuis is een bedrag € 76.338,geraamd. Activiteiten 2010 In 2010 is ten aanzien van gemeentelijke huisvesting geen groot onderhoud voorzien. Scholen Op basis van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2008 wordt in de ruimtebehoefte van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs voorzien. Voor de realisering van het klein onderhoud van de scholen wordt door het college van burgemeester en wethouders jaarlijks een huisvestingsprogramma vastgesteld (jaarplannen). Door middel van incidentele besluiten (deelplannen) worden voorzieningen getroffen buiten het jaarlijkse programma om.
Financiële effecten Voor het 2010 staat voor het jaarlijkse onderhoud een bedrag van € 158.300,- begroot, ten behoeve van het onderhoud buiten, voor het basis- en voortgezet onderwijs. Activiteiten 2010 In 2010 staan de volgende activiteiten gepland;
126
1. De Julianaschool/ Kwartellaan wordt uitgebreid en gerenoveerd. Een recente ontwikkeling is dat de buitenschoolse opvang wordt betrokken bij de uitbreiding van het onderwijsgebouw om de wachtlijsten op de bso te verkleinen en/of op te heffen. 2 Voor de nieuwbouw van de Vrije School Michael is een krediet verleend door de gemeenteraad. Bij deze nieuwbouw wordt ook de buitenschoolse opvang (bso) betrokken. Naar verwachting is de nieuwbouw eind 2010 gerealiseerd. 3. De verwachting is dat het ‘College de OpMaat’ verhuist naar Hilversum in 2011. Door het gebouw te bestemmen voor het basisonderwijs wordt het knelpunt met betrekking tot de onderwijshuisvesting in het Spiegel opgelost. Er worden contacten onderhouden met de OpMaat omtrent de verhuizing en de vervolgontwikkelingen. Daarnaast moet er in het gebouw geïnvesteerd worden om het voor basisonderwijs geschikt te maken. 4. In 2010 starten de besprekingen met de Indonschool om de zolder uit te breiden. Door deze uitbreiding te realiseren krijgt de school het aantal vierkante meters waar het volgens de gemeentelijke regelgeving recht op heeft. 5. Met het Voortgezet Onderwijs worden afspraken gemaakt over het wel of niet voortzetten van het huidige convenant. Eventueel kan een nieuw convenant worden afgesloten.
127
3.4 FINANCIERING 3.4.1 Inleiding De financieringsparagraaf besteedt aandacht aan de financieringsfunctie. Door de gevolgen van de kredietcrisis is de aandacht voor de financieringsfunctie vergroot. Met name de risico’s bij het uitzetten van gelden vragen de aandacht. De wet Fido (Financiering decentrale overheden) stelt regels voor het financieringsgedrag van decentrale overheden. Deze regels hebben wij uitgewerkt in de Financiële verordening gemeente Bussum, voor wat betreft het beleid. De uitvoering is vastgelegd in het financieringsstatuut. De wet Fido, de financiële verordening en het financieringsstatuut zijn onder meer opgesteld om de risico’s op het gebied van de financiering te beperken. In deze regels staan stringente voorwaarden waaronder in de gemeente Bussum middelen mogen worden uitgezet en aangetrokken. Zo zijn er afspraken over minimale ratings waaraan financiële instellingen moeten voldoen en mogen middelen slechts worden aangetrokken en uitgezet in relatie tot de maatschappelijke functie van onze gemeente. 3.4.2 Financieringsmiddelen Een belangrijke graadmeter voor de soliditeit van het financieel beleid is het kunnen zorgdragen voor de tijdige beschikbaarheid van de benodigde geldmiddelen, zowel op korte als op lange termijn. Dit vraagstuk van de financiering speelt telkens bij het doen van de gemeentelijke uitgaven. Financiering van de baten en lasten geschiedt met kortlopende middelen. De investeringen geschieden met eigen en/of vreemd vermogen. Tot het eigen en vreemd vermogen behoren reserves, voorzieningen en opgenomen geldleningen. Als de totale investeringen hoger zijn dan het beschikbare vermogen dan is er sprake van een financieringstekort en moet er worden geleend. Afhankelijk van de hoogte van de kasgeldlimiet dient dit met kort of met lang geld te geschieden. Indien het tegenovergestelde het geval is, is er sprake van een financieringsoverschot en kunnen de overtollige middelen worden belegd of worden ingezet als intern financieringsmiddel. Alsdan behoeft er geen of minder geld te worden aangetrokken. In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het totaal van de investeringen (de vaste activa en voorraden genoemd) en de wijze waarop deze zijn gefinancierd. (bedragen x € 1.000) Investeringen Omschrijving Vaste activa tegen Omslagrente Vaste activa tegen vaste rente
Boekwaarde per 1 jan. 2010 € 65.552 € 24.207
Financieringsmiddelen Totaal- Rentebedrag bedrag Langlopende opgenomen € 3.605 geldleningen € 22.699 € 908
Rentebedrag
Omschrijving
€ 1.379 Reserves en voorzieningen Marge berekening renteomslag Financieringstekort
€ 57.223 € 9.456
€ 3.433 € 311 € 331
De rentelasten worden door middel van de zogenaamde omslagrente of met een vaste rente toegerekend aan de investeringen. De omslagrente is een gemiddelde rente over vreemd en eigen vermogen. Daarbij wordt voor het percentage uitgegaan van langjarige rentepercentages op belegd vermogen in risicomijdende beleggingen (Staatsobligaties e.d.) Het renteomslagpercentage wordt voor 4 jaar vastgesteld met de vaststelling van de nota Reserves en voorzieningen. Voor de begroting 2010 is deze 5,5% (riolering 6%). Zoals uit de tabel te constateren is, wordt € 65,5 miljoen van de gemeentelijke investeringen gefinancierd met eigen middelen en voor € 24,2 miljoen met langlopende opgenomen geldleningen. Aangezien het investeringsniveau is bepaald op € 89,7 miljoen, is er dus sprake van een financieringstekort van circa € 9,4 miljoen. Ten opzichte van de begroting 2009 is het financieringstekort gestegen met circa € 6,1 miljoen. Voor het kunnen nakomen van financiële verplichtingen dient de gemeente te zorgen voor voldoende liquide middelen. Als het financieringstekort zich blijft voordoen zal een nieuwe geldlening moeten worden aangetrokken. 3.4.3 Financiering De bepalingen in de Financiële verordening gemeente Bussum en de financieringsparagraaf in de begrotingscyclus zijn belangrijke instrumenten van de financieringsfunctie.
128
Onder de financieringsfunctie wordt verstaan: “Het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s.” De Financiële verordening bevat doelstellingen, uitgangspunten en kaders voor de financieringsfunctie, terwijl de uitvoering van het financieringsbeleid zijn weerslag vindt in het Financieringsstatuut en de financieringsparagrafen van de begroting en de jaarrekening. In de begroting komen de concrete beleidsplannen op het gebied van de financieringsfunctie aan de orde en in de jaarrekening gaat het om de realisatie van de plannen en om een verschillenanalyse tussen de plannen en de uitkomsten. 3.4.4 Algemene ontwikkelingen Dit onderdeel schetst de belangrijkste ontwikkelingen zowel binnen als buiten de organisatie, die invloed hebben gehad op de financieringsfunctie. a. Intern Financiële ontwikkelingen hebben invloed op de financieringspositie. Per 1 januari 2010 is sprake van een financieringstekort. Als het financieringstekort zich blijft voordoen zal een nieuwe geldlening moeten worden aangetrokken. Jaarlijks wordt bezien of conversie van opgenomen geldleningen voordeliger is. b. Extern Een inflatiestijging in relatie tot stijgende rentetarieven is een risicoaspect. 3.4.5 Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het (verwachte) risicoprofiel van de organisatie. Onder risico’s worden verstaan zowel renterisico’s (vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s, voor zover van toepassing. De Wet Fido stelt minimale eisen aan het beheersen van het renterisico, met name door de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Deze kwantitatieve eisen zijn gericht op het bevorderen van een solide financiering en beperking van het renterisico. Beide normen beogende de gemiddelde looptijd van de leningenportefeuille aan een bepaald minimum te binden, teneinde de gevoeligheid voor fluctuaties in de rente te beperken. De kasgeldlimiet is gericht op het voorkomen van ongewenste renterisico’s die ontstaan door het aangaan van overmatige korte termijnfinancieringen, veelal gericht op het profiteren van een lage(re) korte rente. De renterisiconorm richt zich op de risico’s van financieringen voor de lange termijn (> 1 jaar). Het valutarisico is alleen van toepassing bij het sluiten van transacties in niet-euro-valuta, en is voor de gemeente Bussum uitgesloten.
Kasgeldlimiet Als grondslag van de wettelijk toegestane hoogte van de kasgeldlimiet wordt aangehouden de omvang van de jaarbegroting 2010 voor het gehele begrotingsjaar. (totaal van de lasten van de producten). De toegestane norm is 8,5 procent. Het bedrag van de toegestane norm wordt getoetst aan de werkelijke omvang van de kasgeldlimiet. De kasgeldlimiet bedraagt voor 2010 circa € 5,3 miljoen. Binnen de kasgeldlimiet kan de financieringsbehoefte worden afgedekt middels korte termijnfinanciering.
129
Uit de onderstaande tabel blijkt dat de toegestane norm niet wordt overschreden. (bedragen x € 1.000)
Kasgeldlimiet Omvang begroting per 1 januari (= grondslag) Toegestane kasgeldlimiet 1 - in procenten van de grondslag - in bedrag 2 Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden <1 jaar Schuld in rekening-courant Schuld aan bankinstelling Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld Totaal 3 Vlottende middelen Liquide middelen (kas, bank en giro) Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar Totaal 4 Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende middelen (3-2) Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (4 +1)
62.944 8,5 5.350 -
839 3.302
4.141 399 1.808 2.207 -1.937 5.350 3.416
Renterisico’s en renterisiconorm vaste schuld De begrenzing van de renterisico’s op de gemeentelijke langlopende geldleningenportefeuille (zowel opgenomen als uitgezet) vindt plaats door het vaststellen van een renterisiconorm. De renterisico’s worden in beeld gebracht voor de vaste schuld in relatie tot deze renterisiconorm zoals deze in de Wet Fido is vastgelegd. Door deze norm wordt een kader gesteld om tot een zodanige opbouw te komen van de leningenportefeuille dat het renterisico gespreid wordt over de jaren. Het feitelijk renterisico (punt 7 van de tabel) wordt geconfronteerd met de renterisiconorm (punt 10 van de tabel). Zoals uit de onderstaande tabel blijkt wordt de norm voor de jaren 2010 - 2014 niet overschreden.
130
(bedragen x € 1.000)
Renterisico’s vaste schuld 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 3a Nieuwe aangetrokken vaste schuld 3b Nieuwe verstrekte lange leningen 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) 5 Betaalde aflossingen 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 7 Renterisico op vaste schuld (2+6) Renterisiconorm 8 Stand vaste schuld per 1 januari 9 Normpercentage Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm (20/100 x punt 8) 7 Renterisico op vaste schuld 11 Ruimte (10)-(7)
2010
2011
Jaren 2012
2013
2014
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.026
2.026
2.026
2.026
1.572
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
22.698 20
20.671 20
18.645 20
16.618 20
15.045 20
4.539
4.134
3.729
3.323
3.009
4.539
4.134
3.729
3.323
3.009
Kredietrisico op verstrekte gelden In deze tabel worden de geldnemers weergegeven, waarbij de risicogroepen naar oplopend risico worden vermeld. Hieruit blijkt dat alle door de gemeente Bussum verstrekte gelden binnen de richtlijnen vallen. Als tegenpartijen voor het uitzetten van kasgeld zijn bij de gemeente Bussum slechts instellingen toegestaan met een hoofdvestiging in een land dat aan de EMU deelneemt en een classificatie hebben van ‘zeer tot extreem kredietwaardig’. Er worden – in overeenstemming met de eis van de Wet Fido – geen risicovolle beleggingen aangegaan. Dit strookt met de eis in de Wet Fido dat het beheer van gelden prudent moet zijn.
131
(bedragen x € 1.000)
Risicogroep
Gemeenten en provincies Overheidsbanken Woningcorporaties met garanties WSW Semi-overheidsinstellingen Overige (bijv. hypotheken) Financiële instellingen (A en hoger) Toegestane instellingen volgens de Financiële verordening Niet toegestane instellingen volgens de Financiële verordening Totaal
Restantschuld per 1 jan. 2009
% van totaal per 1 jan. 2009
Restantschuld per 1 jan. 2010
% van totaal per 1 jan. 2010
-
-
-
-
2.105
-
2.019
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.105
-
2.019
-
100
100
100
100
3.4.6 Opgenomen langlopende geldleningen Dit onderdeel geeft inzicht in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen langlopende geldleningen. Voor 2010 vinden de reguliere aflossingen plaats. Jaarlijks wordt bezien of conversie van opgenomen geldleningen voordeliger is. (bedragen x € 1.000)
Nummer opgenomen geldlening
Restantschuld per 1 jan. 2010
002700 002800 002900 003000 003200 003300 003400 003500 003600 003700 003800
635 907 1.134 660 272 4.000 639 3.400 2.000 5.400 3.650
Totaal
22.698
Rentepercentage 4,020 3,420 4,300 4,400 4,275 3,759 1,500 4,325 4,700 4,550 4,350
Aflossing
Restantschuld per 1 jan. 2011
158 226 226 33 68 250 112 200 250 300 200
476 680 907 627 204 3.750 526 3.200 1.750 5.100 3.450
2.026
20.671
3.4.7 Kasbeheer Dit onderdeel geeft inzicht in de voor het risicomanagement relevante ontwikkelingen op het gebied van het kasbeheer van de organisatie voor zover deze nog niet zijn behandeld zijn, b.v. liquiditeit.
Liquiditeitsprognose Opgemerkt wordt dat wij streven naar een voortschrijdende integrale liquiditeitsprognose. De liquiditeitspositie is in de afgelopen jaren sterk gedaald met als gevolg een (geraamd) financieringstekort van circa € 9,4 miljoen per 1 januari 2010. De daling vindt zijn oorzaak in nieuwe investeringen, waardoor de boekwaarde sterk is toegenomen. Als het financieringstekort zich blijft voordoen zal een nieuwe geldlening moeten worden aangetrokken.
132
Een kasstroomoverzicht is voor een gemeente een belangrijk instrument om de geldstroom goed in beeld te brengen. Het is belangrijk te weten waar het geld vandaan komt en waar het naar toe gaat (liquiditeitenstroom). Het onderstaande overzicht laat drie soorten kasstromen zien: • een kasstroom als gevolg van de normale bedrijfsvoering (operationele activiteiten); • een kasstroom als gevolg van (des)investeringen (investeringsactiviteiten); • een kasstroom uit financieringsactiviteiten. (bedragen x € 1.000)
Kasstroomoverzicht Kasstroom uit operationele activiteiten: Begrotingsresultaat, ná inzet reserves Afschrijvingen Afname vorderingen Afname overlopende activa Toename kortlopende schulden Toename overlopende passiva Afname reserves en voorzieningen Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten: Investeringen materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Investeringen onderhanden werken en voorraden Desinvesteringen onderhanden werken en voorraden Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten: Ontvangsten verstrekte langlopende geldleningen Aflossing langlopende geldleningen Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen (toename)
3.219 500 1.000 1.000 2.500 1.850 10.069
-482 -16 -12.565 5.768 -7.295 102 -2.026 -1.924 850
3.4.8 EMU-saldo van de lokale overheid Met het EMU-saldo wil het rijk de begroting en de jaarrekening van gemeenten monitoren om te kunnen voldoen aan afspraken die gemaakt zijn binnen de Economische en Monetaire Unie (EMU). Het EMU-saldo is gebaseerd op het kasstelsel en bestaat uit het saldo van alle inkomsten en uitgaven op kasbasis, ongeacht of dit ten behoeve van bedrijfsvoering of investering is. Het belangrijkste verschil tussen het door de gemeente gehanteerde stelsel van lasten en baten met het door het rijk gehanteerde kasstelsel is dat de gemeente investeringen ten laste brengt van meerdere jaren door afschrijvingen en het rijk investeringen in één keer ten laste brengt van het investeringsjaar.
133
(bedragen x € 1.000)
-11b
Omschrijving Exploitatiesaldo vóór de inzet van reserves (*) Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in materiële vaste activa, onderhanden werken, projecten en gereed product die op de balans worden geactiveerd De in mindering op onder 4 bedoelde investeringen gebrachte ontvangen bedragen van het Rijk, de Provincies, de Europese Unie en overigen Verkoopopbrengsten uit desinvesteringen in materiële vaste activa (tegen verkoopprijs) Boekwinst op desinvesteringen in materiële vaste activa Uitgaven aan aankoop van grond en de uitgaven aan bouw -, woonrijp maken e.d. Verkoopopbrengsten van grond (tegen verkoopprijs) Boekwinst op grondverkopen Betalingen ten laste van de voorzieningen Betalingen die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht en die nog niet vallen onder één van de andere genoemde posten Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen
=
EMU-saldo 2009
1 +2 +3 -4 +5 +6a -6b -7 +8a -8b -9 -10
2009 -2.037 3.100
Jaren 2010 -1.997 3.219
2011 -1.203 3.335
4.110
3.039
3.305
7.866
13.063
3.630
225 642
0 0
-8.835
-1.807
2.152 4.200 -645
* minteken = exploitatietekort Het EMU-saldo is het saldo van alle inkomsten en uitgaven op kasbasis. Hierbij zitten ook inkomsten en uitgaven met een kapitaalkarakter, zoals investeringen. In de gemeentelijke begroting en jaarrekening gaan we niet uit van het kasstelsel, maar van baten en lasten stelsel. Hierin worden investeringen geactiveerd en afgeschreven. Voor 2010 is berekend dat de gemeente Bussum op kasbasis ongeveer € 6,3 miljoen meer zal uitgeven dan naar verwachting wordt ontvangen. Met andere woorden: de liquiditeitspositie is ten opzichte van 2009 verslechterd. Één van de voornaamste redenen zijn. Lagere opbrengsten van grondverkopen en meer uitgaven in de materiele vaste activa, onderhanden werken, projecten en gereed product.
134
135
3.5 BEDRIJFSVOERING Met de term bedrijfsvoering wordt bedoeld de sturing en beheersing van alle primaire en ondersteunende processen in een organisatie. Van dit begrip zijn talrijke definities in omloop. De kern ervan is dat het de aansturing van de organisatie betreft, zoals die onderscheiden kan worden van de feitelijk uitvoering (het daadwerkelijk maken van producten en het verlenen van diensten) en van het bepalen van beleid (keuzes maken over wat wel en wat niet te doen). De term bedrijfsvoering betekent in deze omschrijving hetzelfde als control. Voor het verwezenlijken van de programma’s uit de begroting is het essentieel te beschikken over een goede bedrijfsvoering. Het is de functie van de paragraaf bedrijfsvoering om de gemeenteraad hier inzicht in te geven. 3.5.1 Organisatie en personeel Programmaplan Samen Anders Projecten die in het kader van het organisatieontwikkelingtraject Samen Anders worden uitgevoerd zijn beschreven in een programmaplan. Dit programmaplan richt zich in eerste instantie op 2009, maar een deel van de projecten hieruit zal doorlopen in 2010. Eind 2009 zal het programmaplan Samen Anders 2010 worden vastgesteld. Van de projecten Vitale organisatie, Medewerkerstevredenheidsonderzoek, Zaakgericht werken/procesmanagement, Strategisch opleiden, Resultaatgericht functioneren en Verbetering parkeerorganisatie wordt hieronder beschreven wat dit voor 2010 betekent.
Vitale organisatie Tussen 2006 en 2008 is het ziekteverzuim opgelopen. In het eerste half jaar van 2009 is het ziekteverzuim ten opzichte van 2008 licht gedaald. 2006 5,6 % 2007 6,0 % 2008 7,0 % e 2009 (1 halfjaar): 5,6% Het is uiteraard wenselijk dat deze daling zich voortzet. We zullen er dan ook van alles aan doen om dit te bevorderen. Speerpunt voor 2009 en 2010 is het terugdringen van het ziekteverzuim. In dat kader zijn met arbo-arts, zorgverleners vanuit IZA, directie, afdelingshoofden en medewerkers van de unit personeel en organisatie afspraken gemaakt over te nemen acties. Eén van de afspraken betreft het updaten en verspreiden van het verzuimprotocol. In samenspraak met de leiding wordt vervolgens besproken welke acties verder nodig zijn om het verzuim terug te brengen. Eén van de voorgenomen acties is een verzuimtraining voor leidinggevenden. Ook aan de hand van het medewerkerstevredenheidsonderzoek (zie hieronder) wordt inzicht verkregen in de op te pakken aspecten.
Medewerkerstevredenheidsonderzoek In september/oktober 2009 is een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) gehouden. Met de uitkomsten van het MTO krijgen we een schat aan informatie over wat er leeft in de organisatie en hoe medewerkers hun werk, -omgeving, -sfeer en arbeidsomstandigheden ervaren. Hierop volgend wordt in 2010 een RI&E en PAGO gehouden. Het is van groot belang dat we in 2010 vervolg geven aan de uitkomsten van het MTO; zowel organisatiebreed als op afdelingsniveau. Zaakgericht werken/procesmanagement In 2010 wordt gewerkt aan de optimalisatie van processen. Hiervoor vormen de in 2009 op te stellen visie op zaakgericht werken en procesmanagement en het implementatieplan de basis. Om deze manier van werken optimaal te ondersteunen zal gebruik worden gemaakt van een leidend zaaksysteem met generieke functionaliteiten (zie Informatievisie gemeente Bussum 2009-2013). In 2010 zal hiermee een start worden gemaakt aan de hand van een pilotproces. Dit proces zal volgens de visie worden beschreven, ingericht en ondersteund. Strategisch opleiden Ook in 2010 zullen er activiteiten op het gebied van strategisch opleiden worden ontwikkeld. Uit een
136
evaluatie in de tweede helft van 2009 zal blijken welke competenties of onderwerpen in 2010 in het kader van strategisch opleiden specifiek in het opleidingsaanbod zullen worden opgenomen.
Resultaatgericht functioneren In 2009 is een nieuw functieboek geïmplementeerd en zijn medewerkers geplaatst in de nieuwe functies. De bedenkingen en bezwarenprocedure wordt afgerond in 2009. In 2009 zijn alle medewerkers en leidinggevenden getraind in het werken met de nieuwe gesprekscyclus. Het is de bedoeling om in 2010 de beloningssystematiek aan te passen aan het nieuwe systeem van functioneren en beoordelen, onder voorbehoud van de definitieve uitspraak over de mogelijke herindeling. Ook wordt dan bekeken hoe we de bestaande competentieprofielen, eventueel aangepast, kunnen koppelen aan het nieuwe functieboek. Ook in 2010 zullen nieuwe medewerkers en leidinggevenden getraind moeten worden in het werken met de gesprekscyclus. Verbetering Parkeerorganisatie Eind 2009 wordt het advies afgegeven over verbetering van de parkeerorganisatie in Bussum. Dit advies gaat ook in op consequenties voor aansturing en werkwijzen. In 2010 zullen de noodzakelijke aanpassingen, volgend uit het advies, geïmplementeerd worden. Loopbaangesprekken Medewerkers hebben recht op een loopbaangesprek als zij langer dan 5 jaar in dienst zijn. Op dit moment worden dergelijke gesprekken of soms trajecten weliswaar gevoerd en gevolgd, maar dit gebeurt nog incidenteel. Vanaf 2010 willen we het aanbod van een loopbaangesprek, danwel loopbaanbegeleiding ook structureel kunnen aanbieden. Hiervoor moet in 2009 nog een aantal voorbereidingen worden getroffen. Reïntegratie Sinds enige jaren is de wet- en regelgeving ten aanzien van reïntegratie van werkloze ex-werknemer gewijzigd. Sinds 1 juli 2005 zijn overheidswerkgevers, als gevolg van een wijziging van artikel 72a van de WW, wettelijk verantwoordelijk voor de reïntegratie van werkloze ex-werknemers. Dit naast het feit dat we als eigenrisicodrager de werkloosheidsuitkeringen al zelf bekostigen. De gemeente Bussum zal beleid moeten voeren en aan dossiervorming moeten doen met betrekking tot de reïntegratie van werkloze (ex-)werknemers. Dit in het kader van goed werkgeverschap, de financiële lasten en de landelijke toetsing. Hoe de reïntegratietaak moet worden ingevuld is niet wettelijk vastgelegd. De overheidswerkgever kan zijn beleid zelf invullen. Naast de verplichting ten aanzien van werkloze (ex-) werknemers, geldt ook de CAO verplichting van reïntegratie inspanning bij het derde ziektejaar. Deze regelgeving is ingevoerd met ingang van de huidige CAO, dus met ingang van 1 juni 2007. Concreet houdt dit in dat deze verplichting ons met ingang van 1 juni 2009 reïntegratie inspanning oplegt welke in het algemeen vergelijkbaar is met de regelgeving voor werkloze (ex-)werknemers. Getracht wordt de reïntegratie inspanningen voor beide doelgroepen samen te voegen. In 2010 moet het onderzoek naar hoe dit beleid vorm te geven en de daarmee gemoeide kosten worden uitgevoerd en moet dit beleid worden vastgesteld. GOA-unit In 2009 is een besluit genomen over de inrichting van een unit Gemeentelijke opsporingsambtenaren (GOA-unit). Daarop volgend zal een advies worden afgegeven over de organisatorische inbedding van deze unit. Per 1 januari 2010 wordt een eigen gemeentelijke BOA-unit ingericht welke binnen het team BMO/Kabinet onder leiding van de chef Kabinet zal opereren. Gemeentelijke BOA’s hebben meer bevoegdheden dan particulier ingehuurde handhavers. Het taakveld van de BOA’s wordt dus breder en dieper hetgeen aan de toenemende vraag naar handhaving en toezicht vanuit de bevolking tegemoet komt. Bovendien wordt de operationele aansturing verbeterd en de administratie vereenvoudigd. 3.5.2 Dienstverlening Elektronische dienstverlening Het programmaplan Elektronische dienstverlening (EDV) ging uit van de periode 2007 tot 2010. Inmiddels is duidelijk dat de realisatie van dit programma ook consequenties heeft in 2010 en latere jaren. In verband hiermee is in april 2009 een informatievisie ( Informatievisie gemeente Bussum 2009-2013) vastgesteld in uw raad. Eind 2009 zal het programmaplan EDV 2010 worden vastgeteld.
137
In 2007 is de gemeente Bussum lid geworden van GOV United ( een samenwerkingsverband van 74 gemeenten) om met name de e-dienstverlening te verbeteren. Na een jaar vertraging kan nu worden vastgesteld dat de samenwerking tussen Logica (systeembouwer) en GOV niet datgene oplevert wat ons beloofd is; namelijk een goed werkende midoffice met functionerende eigentijdse e-diensten voor de inwoners. Dit heeft er inmiddels toe geleid dat verschillende pilot gemeenten hebben afgehaakt en Bussum het niet verantwoord vindt op dit moment in te stappen in het nu ontwikkelde systeem. Om de (ontwikkel-)periode te overbruggen wordt in 2009 een alternatief voor een zaaksysteem, op basis van open source, nader uitgewerkt. Hiermee kan dan in 2010 zaakgericht worden gewerkt en kan de dienstverlening verder worden verbeterd door (keten-) processen te standaardiseren en stroomlijnen. Afhankelijk van de juridische strijd die mogelijk kan ontstaan tussen de Logica (systeembouwer) en GOV en gemeenten kunnen kosten van het programmabureau GOV United risico vormen voor een claim bij de deelnemende gemeenten. Het risico voor Bussum wordt ingeschat op € 17.000. Dit risico kan binnen het EDV budget worden opgevangen. Middelen die nu nog niet behoeven te worden ingezet zullen worden gereserveerd om, zodra de ontwikkelingen daartoe aanleiding geven, een goed midoffice concept te implementeren. De verwachting is dat de totale kosten binnen het voor EDV beschikbaar gestelde budget kunnen worden opgevangen. Basisregistraties Met het programma EDV is er vanuit gegaan dat een deel van de formatie die nodig is voor het opzetten van de basisregistratie op termijn ingepast kan worden in de organisatie. In totaal bedragen deze kosten € 120.000. Voor de Basisregistratie Adressen en Gebouwen zal in 2010 een aansluiting met VROM zijn gerealiseerd. Het beheer van deze registratie zal gezamenlijk met Naarden plaatsvinden om kennis en continuïteit zo goed mogelijk te waarborgen. De kosten van het beheer kunnen voor 2010 worden gedekt uit EDV middelen. In de loop van 2010 zal definitief blijken welke formatie noodzakelijk is voor het beheer van deze registratie. Mogelijk kan er sprake zijn van frictiekosten, deze blijven echter beperkt tot het Bussumse aandeel van de salariskosten van de BAG beheerder tot een bedrag van maximaal 2/3 van € 120.000. Voor 2010 en 2011 zijn deze kosten incidenteel gedekt door EDV-budgetten. In 2012 zal dit binnen de reguliere budgetten worden opgelost Dienstverleningsonderzoeken Evenals vorig jaar zullen ook onderzoeken plaatsvinden naar de verschillende dienstverleningskanalen, post, email, telefoon, website en balie. Met de uitkomsten van 2009 zijn nieuwe acties ondernomen waarbij we in 2010 nagaan of deze acties ook hebben bijgedragen aan het verbeteren van de dienstverlening. Nationaal UitvoeringsProgramma De beste dienstverlening tegen zo laag mogelijke kosten is met het programma EDV niet afgerond, maar zal zich ook de komende jaren verder ontwikkelen. Deze doorontwikkeling is vastgelegd in de Informatievisie gemeente Bussum 2009-2013 die in april 2009 door de raad is vastgesteld. Tussen het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is in 2008 een convenant afgesloten. In dit convenant worden belangrijke basisvoorzieningen getroffen om de digitale dienstverlening te vergroten. O.a. gaat het over de basisregistraties en de ontsluiting hiervan en hoe de gemeente hierop actie moet ondernemen. Ontwikkeling van een Klant Contact Centrum De overheid heeft bepaald dat het loket van de overheid de gemeente moet worden. Dit wordt dan de plaats waar de inwoner alle informatie van de overheid kan krijgen en ook de plaats waarop de overheid antwoord geeft aan de burger (|Ook wel het antwoord concept genoemd).Om dit te realiseren moeten alle gemeenten in 2015 een Klant Contact Centrum hebben ingericht. Gelijktijdig is deze werkwijze ook bedoeld om de administratieve lasten voor de burger te reduceren. In 2010 wordt een plan van aanpak gemaakt voor de implementatie van een klant contact centrum.
138
3.5.3 Planning en control Administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) en rechtmatigheid Het is gebleken dat er op dit moment een achterstand is op het gebied van onze administratieve organisatie/interne controle. In samenwerking met de accountant zijn we in 2009 met een inhaalslag gestart en deze zal doorlopen in 2010. Dit vraagt vooral extra tijd en aandacht van de organisatie. Met ingang van 1 augustus 2009 is een medewerker AO/IC en rechtmatigheid aangesteld. Na een inwerkperiode worden gestart met het verder inlopen van de achterstand op het gebied van AO/IC en met de borging van de rechtmatigheid in de bedrijfsprocessen. Het is de verwachting dat eind 2010 concrete verbeteringen zijn gerealiseerd. Dit zal onder meer moeten blijken uit de managementletter van de accountant over de interim-controle in 2010. Doelmatigheid en doeltreffendheid In het najaar van 2008 is voor de eerste maal meegedaan met het benchmarkonderzoek De Staat van de Gemeente. De Staat van de Gemeente onderscheidt een vijftal burgerrollen die door middel van dit onderzoeksinstrument gemeten worden. Deze burgerrollen zijn de burger als kiezer, klant, onderdaan, wijkbewoner en belastingbetaler. In het najaarsoverleg tussen de raadscommissie Middelen, de accountant en de portefeuillehouders bedrijfsvoering en financiën is voorgesteld om de benchmark 2010 aan te wijzen als 213a-onderzoek. De reden hiervoor is dat deze benchmark een beeld op hoofdlijnen van het functioneren van de hele gemeente biedt, in vergelijking tot andere referentiegemeenten. Dit in tegenstelling tot 213a-onderzoeken uit het verleden welke slechts een klein deel van het gemeentebeleid besloegen. De resultaten van de benchmark van 2008 dienen hierbij als nulmeting, zodat het lerend vermogen van onze organisatie gemeten kan worden. Kennis ten aanzien van planning en control Met de invoering van het drie- en tweeluik in 2007 is de kwaliteit van de bestuurlijke planning en controlstukken verbeterd naar tevredenheid van zowel de gemeenteraad als het college van burgemeester en wethouders. Daarnaast zijn in 2008 en 2009 diverse verbeteringen aangebracht in het ambtelijk proces rondom de planning en controlstukken. Deze waren er met name op gericht om de werkzaamheden te vereenvoudigen en de inhoud te versterken. Om de financiële kennis te borgen in de ambtelijke organisatie (m.n. ook gericht op nieuwe medewerkers) worden in 2010 een aantal cursussen gegeven door de afdeling financiën. Daarnaast wordt er om dezelfde reden sinds twee jaar een spoorboekje opgesteld. In dit boekje wordt op hoofdlijnen ingegaan op de diverse planning en controlstukken (perspectiefnota, afdelingsplannen, meerjarenraming, programmabegroting, bestuursrapportage, programmaverslag). Dit spoorboekje vertelt op hoofdlijnen wat deze documenten inhouden, waarom en wanneer ze gemaakt worden en wat de verbanden tussen de verschillende documenten zijn. Het is bedoeld voor iedere ambtenaar die meer wil weten over de financiële cyclus in de gemeente Bussum.
139
3.6 VERBONDEN PARTIJEN Deze paragraaf geeft een overzicht van de rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke relatie heeft en waarin zij een financieel belang heeft. Deze rechtspersonen worden de verbonden partijen genoemd. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Financieel belang wil zeggen dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld. De gemeente kan deze middelen kwijt raken als de verbonden partij failliet gaat of als financiële problemen van de verbonden partij op de gemeente kunnen worden verhaald. Deze paragraaf is om twee redenen belangrijk voor de gemeenteraad: De verbonden partijen voeren vaak beleid uit dat de gemeente in principe zelf ook kan doen. De gemeente blijft de uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Er blijft voor de gemeenteraad nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over die programma’s. Het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met de verbonden parijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Lijst van verbonden partijen en andere financiële relaties (op volgorde van programma) Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam
Programma Doel/openbaar belang
Partners Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen
Risico’s Rapportage
Stadsarchief Naarden, tevens Streekarchief voor Muiden, Bussum en Huizen. 1 Algemeen bestuur Het beheren van alle ‘historische’ archieven ouder dan 20 jaar. De gemeenten Huizen, Muiden en Naarden. Het college van burgemeester en wethouders wijzen één lid en één plaatsvervangend lid aan in de commissie van advies. De gemeentelijke bijdrage is in 2010 begroot op € 56.366. Geen Beperkt tot financiële inleg. Begroting en jaarrekening gemeente Naarden. Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek (Operationele onderdelen: regionale brandweer Gooi en Vechtstreek en gemeentelijke kolom rampenbestrijding Gooi en Vechtstreek) 2 Openbare orde en veiligheid De veiligheidsregio heeft tot doel door samenwerking doelmatig georganiseerde en gecoördineerde preventieve en repressieve brandbestrijding en hulpverlening bij ongevallen en rampen in het verzorgingsgebied te bewerkstelligen. De gemeenten Blaricum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren. Het algemeen bestuur heeft acht leden (met acht plaatsvervangers). De gemeente Bussum is met één lid vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. De gemeentelijke bijdrage is in 2010 begroot op € 1.673.424 Met ingang van 2009 is de Brandweer Bussum onderdeel geworden van de Regionale Brandweerorganisatie Gooi en Vechtstreek, onderdeel van de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek. Daarnaast is er het bureau gemeentelijke kolom rampenbestrijding Gooi en Vechtstreek dat planvorming, organisatie en opleidingen/oefeningen voor de gemeenten coördineert. De fusie van de lokale brandweerkorpsen tot één organisatie en de ontvlechting van die korpsen uit de gemeentelijke organisatie is een complex proces. Begroting en jaarrekening
140
Naam Programma Doel/openbaar belang
Partners Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Stichting Parkeren Bussum 3 Verkeer en vervoer Het houden en beheren als (mede)aandeelhouder van de Maatschappij tot exploitatie Parkeergarage Bussum B.V. Het beoordelen van de exploitatie van parkeeraccommodaties in het centrum van Bussum. Het regelen van de financiële bijdragen in de eventuele exploitatietekorten van de in het centrum gebouwde parkeervoorzieningen. Parkeer B.V. Het bestuur bestaat uit zes personen (twee collegeleden, één raadslid, één gemeenteambtenaar en twee externe leden namens de Bussumse Ondernemersraad en het Bussums Winkelhart. De bijdrage van de gemeente Bussum bedraagt in 2010 begroot op € 159.089. In de loop van 2009 wordt een derde en vierde garage in gebruik genomen. Geen Begroting en jaarrekening Maatschappij tot exploitatie Parkeergarage Bussum B.V. (Parkeer B.V.) 3 Verkeer en vervoer Het stichten, verkrijgen, vervreemden, financieren, exploiteren en beheren van onroerende goederen, in het algemeen en in het bijzonder parkeergarages in Bussum. Stichting Parkeren Bussum De gemeente Bussum heeft 221 gewone aandelen en vier prioriteitsaandelen. De Stichting Parkeren Bussum heeft 225 gewone aandelen De gemeente staat borg voor drie leningen van totaal € 1.638.805 per 1 januari 2009. De bijdrage van de Stichting Parkeren Bussum in het exploitatietekort van de Parkeer B.V. is in 2010 begroot op € 182.374. In de loop van 2009 wordt een derde en vierde garage in gebruik genomen. De gemeente is eigenaar en in die hoedanigheid ook drager van mogelijke risico’s. Jaarverslag Leerplicht Gooi en Vechtstreek 5 Onderwijs De naleving van de Leerplichtwet 1969 in de gemeenten op doelmatige en gecoördineerde wijze bevorderen. De gemeenten Blaricum, Eemnes, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren. Het algemeen bestuur heeft tien leden en even zoveel plaatsvervangers. De gemeente Bussum is met één lid en zijn/haar plaatsvervanger vertegenwoordigd. De bijdrage aan het RBL is in 2010 begroot op € 46.561. Geen Beperkt tot financiële inleg. Begroting en jaarrekening
141
Naam Programma Doel/openbaar belang
Partners Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen
Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang
Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang
Primair onderwijs Gooi-Zuid & Vechtstreek en Stichting Primair 5 Onderwijs Het coördineren en uitoefenen van de bevoegdheden als bedoeld in artikel 48 WPO. Het geven van openbaar onderwijs aan scholen die onder haar gezag vallen met inachtneming van art. 46 WPO. De gemeenten Loenen, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren. De raden van de deelnemende gemeenten wijzen elk een lid en een plv. lid aan in het Wgr-orgaan(Wet gemeenschappelijke regeling). Het Wgr-orgaan heeft afgezien van vaststelling begroting en rekening van de stichting geen beinvloedingsmogelijkheden. Indien het Wgr-orgaan zichzelf zou opheffen, zou Stichting Primair blijven bestaan. De gemeente heeft een renteloze lening verstrekt van € 96.500. Vanaf 2013 zal deze lening door de stichting worden afgelost. Stichting Primair gaat naar verwachting per 2010 fuseren met Stichting basis onderwijs Gooi en Eemland. De nieuwe naam van de stichting is nog niet bekend. In het fusietraject wordt het risico voor de betrokken gemeenten voor wat betreft de sturing en de openstaande leningen meegewogen door de Wgr. De instandhouding van openbaar onderwijs is een verantwoordelijkheid van de gemeente. Begroting en jaarrekening Gemeenschappelijk orgaan educatie 5 Onderwijs Bestuurlijk samenwerking en optimale uitvoering van de gemeentelijke taken op het terrein van educatie organiseren. De gemeenten Blaricum, Hilversum, Laren, Muiden, Weesp en Wijdemeren. De portefeuillehouders onderwijs zijn aanwezig bij de overleggen van dit orgaan. Het gemeenschappelijk orgaan bezit geen rechtspersoonlijkheid en heeft geen bevoegdheid tot het sluiten van een overeenkomst, daarom sluit de gemeente Huizen jaarlijks het contract met het ROC nadat het gemeenschappelijk orgaan de overeenkomst heeft vastgesteld. De gemeente Huizen heeft als centrumgemeente tot 1 januari 2009 de educatiemiddelen van het ministerie van OCW ontvangen voor de deelnemende gemeenten en deze middelen ter beschikking gesteld aan het ROC Amsterdam Gooi en Vechtstreek. Geen Geen Het ROC rapporteert jaarlijks en legt verantwoording af (financieel en inhoudelijk) aan de opdrachtgever op welke wijze aan de prestatieovereenkomst is voldaan. Gemeenschappelijke Raad voor het Openbaar Bibliotheekwerk (GROB) en Stichting Openbare bibliotheek Naarden-Bussum 6 Kunst en cultuur Het openbaar bibliotheekwerk overgedragen aan de GROB. De raad voert niet zelf taken op het gebied van het bibliotheekwerk uit, maar laat dit beheren door de Stichting Openbare bibliotheek Naarden-Bussum. De gemeente Naarden Het algemeen bestuur heeft negen leden en negen plaatsvervangers. De gemeente Bussum is met zes leden en zijn/haar plaatsvervangers vertegenwoordigd in het bestuur.
142
Financieel belang
Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang
Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang
De subsidie van de gemeente aan de gemeenschappelijke raad voor openbaar bibliotheekwerk is voor 2010 begroot op € 809.677..De gemeenschappelijke raad heeft een rekening-courant overeenkomst met de gemeente tot een maximum van € 215.000. Geen. De gemeenten Bussum en Naarden dragen de lasten van de Gemeenschappelijke Raad. Begroting en jaarrekening Stichting Theater Spant! 6 Kunst en cultuur Theatervoorziening N.v.t. De gemeente subsidieert private instelling. Beinvloedingsmogelijkheden via subsidie-instrument. De subsidie is in 2010 begroot op € 750.000. Het meerjarenplan plus subsidieafspraken voor de periode 2009/20102010/2013 zijn in 2008 vastgelegd. Beperkt tot financiële inleg. De exploitatie van Spant! is conjunctuurgevoelig. Begroting en jaarrekening N.V. Sportfondsenbad 7 Sport en recreatie Zwembadvoorziening N.v.t. De gemeente subsidieert private instelling. Beinvloedingsmogelijkheden via subsidie-instrument. De gemeentelijke bijdrage aan het Sportfondsenbad is voor 2010 begroot op € 1.124.000. Geen. Beperkt tot financiële inleg. Begroting en jaarrekening. Circa 70 subsidievragende instellingen via het Jaarplan welzijn 8 Zorg en welzijn Circa 70 subsidie-instellingen met diverse doelen. N.v.t. De gemeente subsidieert private instellingen. Beinvloedingsmogelijkheden via subsidie-instrument. In het welzijnsplan 2010 zit € 2.024.000 aan gemeentelijke bedragen. Dit is inclusief onvoorzien en experimenten en te stimuleren activiteiten. Dit is exclusief de subsidies voor Spant!, Bibliotheek en het N.V. Sportfondsenbad Bussum. N.v.t. Beperkt tot financiële inleg. Jaarplan Welzijn Gewest Gooi en Vechtstreek 8 Zorg en welzijn en 10 Natuur en milieu Overlegstructuur en delegatie van gemeentelijke ‘doe-taken’: GAD (afvalstoffen) en GGD (openbare gezondheidszorg). De gemeenten Blaricum, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden en Weesp. De gemeenten zijn in het bestuur vertegenwoordigd via een verdeelsleutel van 10.000 inwoners.
143
Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s
Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang
Partners
Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang
Partners Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen
Risico’s Rapportage
De gemeentelijke bijdrage voor 2010 aan het Gewest is begroot op € 3.600.000 Geen. Verplichte uitgave en als zodanig op te nemen in de gemeentebegroting. Beheersbaarheid kostenontwikkeling vraagt constant aandacht. Begroting en jaarrekening. Werkvoorziening Tomingroep 9 Werk en inkomen Tomin voert voor o.a. de gemeente Bussum de Wet Sociale werkvoorziening (Wsw) uit. De doelgroep van de Wsw beperkt tot personen "die tot arbeid in staat zijn, maar voor wie, in belangrijke mate tengevolge van bij hen gelegen factoren, gelegenheid om onder normale omstandigheden arbeid te verrichten niet of nog niet aanwezig is". Bedoeling van de wet is om deze personen zoveel mogelijk gelijke kansen op arbeid te bieden als anderen. Tomin is een gemeenschappelijke regeling voortkomende uit een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Almere, Blaricum, Eemnes, Hilversum, Huizen, Laren, Muiden, Naarden, Weesp, Wijdemeren en Bussum. Het algemeen bestuur wordt gevormd door de portefeuillehouders van de deelnemende gemeenten. Er is een subsidie toegekend van € 1.900.000. Deze subsidie wordt integraal betaalbaar gesteld aan de Tomingroep. Geen. Vooralsnog worden er naast de regulier te ontvangen subsidie geen andere geldelijke middelen ingezet. Begroting en jaarrekening. Versa Welzijn 9 Werk en inkomen Aan de Versa Welzijn is de behandeling van aanvragen voor schuldhulpverlening voor burgers in de gemeente Bussum opgedragen. Hiertoe is op 25 juli 2000 met de stichting Versa een overeenkomst gesloten. Deze overeenkomst wordt telkens stilzwijgend met een jaar verlengd. Daarnaast ontvangt de stichting Versa diverse subsidies ten behoeve van haar activiteiten op het gebied van welzijn en cultuur. De gemeenten Amersfoort, Blaricum, Eemnes, Hilversum, Huizen. Laren, Muiden, Naarden, Weesp en Wijdemeren. De stichting is een zelfstandige organisatie. Het bestuur van de stichting bestaat uit 8 bestuursleden, die geen van allen lid zijn van de gemeentebesturen van de betrokken gemeenten. De gemeente staat garant voor een lening die verstrekt wordt via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten van in totaal € 532.580 per 1 januari 2010. Met Versa wordt druk gewerkt aan het invoeren van de BCF methode bij de subsidiëring. BCF staat voor beleidsgestuurde contractfinanciering. In dit kader worden er op specifieke beleidsterreinen specifieke subsidieafspraken gemaakt met wisselende momenten van rapportage. De financiële risico’s zullen ook in 2010 niet groter worden. Er een periodiek overleg tussen de accounthouder Versa en de leiding van Versa.
144
Naam Programma Doel/openbaar belang
Samenwerkingsovereenkomst sociale recherche 9 Werk en inkomen Opsporing van fraude bij sociale uitkeringen.
Partners
Gooi en Vechtstreek gemeenten, alsmede de gemeenten Diemen en Eemnes (elf gemeenten totaal). Gemeente Bussum is werkgeefster. Er is een zogenoemde begeleidingscommissie, waarin alle deelnemende gemeenten participeren. Deze commissie heeft echter slechts een adviserend (voor Bussum) karakter. De kosten van de unit sociale recherche worden naar rato van het aantal bijstandscliënten door de deelnemende gemeenten vergoed. N.v.t. Geen Als andere gemeenten onverhoopt zouden uitstappen zou dat kunnen leiden tot oplopende tekorten, omdat het personeel van de unit sociale recherche bij Bussum op de loonlijst staat, maar qua omvang is gebaseerd op de regiobehoefte. Dit risico is echter ondervangen, doordat de regiogemeenten zich hebben verbonden aan het doorbetaling gedurende drie jaar na een eventuele uittreding. Jaarverslag en jaarrekening
Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s
Rapportage
Naam Programma Doel/openbaar belang
Partners Bestuurlijk belang
Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Naam Programma Doel/openbaar belang Partners Bestuurlijk belang
Stichting Gooisch Natuurreservaat 10 Natuur en milieu Aan de Stichting Gooisch Natuurreservaat is door middel van een samenwerkingsovereenkomst het beheer en de acquisitie van natuurterreinen in het Gooi opgedragen. De stichting werd in 1932 opgericht om het natuurschoon van het Gooi in stand te houden. De gemeenten Amsterdam, Blaricum, Hilversum, Huizen, Laren en Naarden en de provincie Noord-Holland. Het bestuur bestaat uit wethouders, leden van de gemeenteraden, gedeputeerden en leden van de Provinciale Staten. De gemeente Bussum heeft twee zetels. De bijdrage voor 2010 aan het GNR is begroot op € 165.640,00 Geen. Beperkt tot financiële inleg. Begroting en jaarrekening N.V. Bank Nederlandse Gemeenten Algemene uitgaven en dekkingsmiddelen Bijdrage leveren aan maatschappelijke voorzieningen tegen zo laag mogelijke kosten. De Staat, provincies en gemeenten. Stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. De gemeente beschikt over 97.188 aandelen met een nominale waarde van € 242.970. Geen Beperkt tot financiële inleg. Jaarverslag en via de halfjaarberichten. GOV United (geen rechtspersoon, valt onder ICTU) Bedrijfsvoering en middelen Bijdrage leveren aan beste dienstverlening tegen zo laag mogelijke kosten 74 gemeenten Stemrecht bij de Programmaraad
145
Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage
Lidmaatschapkosten € 10.000 per jaar excl. btw Aantal afnemers neemt af i.v.m. niet acceptatie product Afnemend aantal gebruikers vergroot risico voor restant deelnemers Begroting en jaarverslag
146
147
3.7 GRONDBELEID De gemeente Bussum is zo goed als volgebouwd. Het voeren van een actief grondbeleid met het oog op de ontwikkeling van gronden behoort daardoor niet meer tot de mogelijkheden. Als zich kansen voordoen op het gebied van ruimtelijke ordeningsbeleid en/of volkshuisvesting zullen deze worden aangegrepen om een actieve rol te vervullen. Indien tot exploitatie wordt besloten zal in een nota van uitgangspunten, ten aanzien van die exploitaties het volkshuisvestelijke en het ruimtelijke beleid worden vertaald naar een haalbare exploitatie. Nota Grondbeleid Mede n.a.v. opmerkingen van de accountant en de invoering van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) wordt een nota Grondbeleid opgesteld, welke naar verwachting eind 2009 kan worden vastgesteld. Voormalig Centrumplan (Nieuw Brink - Scapinoterrein) In 2007 zijn met betrokken eigenaren de eerste stappen gezet voor een herontwikkeling van het gebied. In april 2009 is door de raad een Nota van Uitgangspunten vastgesteld voor een integrale herontwikkeling. Uitgegaan wordt van een gefaseerde aanpak, waarbij eerst het Scapinoterrein e.o. herontwikkeld zal worden. In 2010 wordt een exploitatie van het gebied opgesteld. Ten behoeve van het projectresultaat is een reserve gevormd. Slochterenlaan Voor zowel het westelijk deel (voormalig gasfabrieksterrein dat eigendom is van de gemeente) als het oostelijk deel (BK-terrein) is de planontwikkeling ter hand genomen. De sanering van het westelijk deel is eind 2009 afgerond. In 2010 zal op basis van een nog in 2009 te voeren brainstorm in de raadscommissie Ruimte over de verschillende opties die voor het westelijk deel mogelijk zijn besluitvorming plaats vinden over de te kiezen ontwikkelingsrichting. Veldweg Eind 2009 wordt de bouwvergunning verleend voor de bouw van woningen, commerciële ruimte en een ondergrondse parkeergarage. In 2009 is de grondexploitatie door de raad vastgesteld. Kolonel Palmkazerne/Crailo In dit complex is opgenomen de aankoop van de Roodborstlaan 1, in 2004 (Voormalig PMT-gebouw). In maart 2010 zal in het kader van een Europese aanbesteding de gunning van de herontwikkeling van het Palmterrein – Crailo plaats vinden. Daarna zal de grondexploitatie worden opgesteld. Verwacht wordt dat dit gebied in 2011 of later in uitvoering wordt genomen.
148
149
4. OVERZICHTEN
150
4.1 BESTUUR Het gemeentebestuur van de gemeente Bussum bestaat uit de gemeenteraad (het algemeen bestuur) en het college van burgemeester en wethouders (het dagelijks bestuur). Gemeenteraad De gemeenteraad staat aan het hoofd van de gemeente. De gemeenteraad heeft een volksvertegenwoordigende, kaderstellende en controlerende taak. De gemeenteraad stelt de inhoudelijke en financiële kaders van het gemeentelijk beleid vast. De gemeenteraad telt 23 raadsleden en wordt bijgestaan door de raadsgriffier de heer L. Wieringa. De voorzitter van de gemeenteraad is de burgemeester M. Schoenmaker. VVD De heer J.H.J. Zegering Hadders Fractievoorzitter De heer P.C. Barneveld Mevrouw A.C. van den Berg-van Bart De heer E. Bezoen Mevrouw J.G. de Jonge-Meijerink De heer P.A.M. Kehl Mevrouw M.H.J. Potjer-Scholten
PvdA Mevrouw E.T.M. Groten-Verheijen Fractievoorzitter De heer M. Barendregt Mevrouw I.G.G. de Lange De heer P. Hoekstra Mevrouw M. Peeters
CDA Mevrouw J. Wolters-Rougoor Fractievoorzitter De heer J.R. Heerschop De heer J.A.I. de Lange De heer W.A.M. van Waes
GroenLinks De heer S.A. Braamhaar Fractievoorzitter Mevrouw H.B. Boudewijnse De heer H.J.B. Lansink Mevrouw G.N. van Ramshorst
D66 Mevrouw M.M. Sluiter Fractievoorzitter De heer P.W.A. Overdiep
ChristenUnie De heer R. Wallenburg Fractievoorzitter
College van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders is het dagelijks bestuur van de gemeente. Het college van burgemeester en wethouders van Bussum bestaat naast de burgemeester uit drie wethouders en de gemeentesecretaris. Burgemeester M. Schoenmaker Beleidscoördinatie Openbare orde, regionale politie Brandweer, veiligheidsbeleid Integrale handhaving (inclusief horeca) Verslavingszorg Algemene, bestuurlijke en burgerzaken Voorlichting en communicatie Personeel en organisatie Arhi-procedure Intergemeentelijke en gewestelijke samenwerking Bestuurlijke vernieuwing
Wethouder A.J. Gouka VVD Wonen: - Ruimtelijke ordening en ruimtelijke kwaliteit - Stads- en dorpsvernieuwing - Woningbouw en renovatie - Bouw- en woningtoezicht - Monumentenzorg - Begraafplaatsen - Volkshuisvesting/woonruimteverdeling Welzijn en zorg: - Ouderenbeleid - Maatschappelijke dienstverlening - Gezondheidszorg (exclusief JGZ) - Gehandicaptenbeleid - Invoering Wmo
151
Wethouder G.H.F. Boekhoff PvdA
Wethouder H. Schoon CDA
Inkomen, werk en integratie: - Sociale zaken - Sociale werkgelegenheid - Economische zaken - Minderhedenbeleid
Integraal jeugdbeleid - Onderwijs - Jeugdbeleid - Jeugdgezondheidszorg
Verkeer en milieu - Verkeer en parkeren - Openbare werken en reiniging - Openbaar en particulier groen - Milieubeleid Financiën en belastingen inclusief grondbedrijf
Sociaal-cultureel werk en welzijnsplan - Vrijwilligerswerk - Coördinatie welzijnsplan inclusief Versa - Kunst en cultuur inclusief Spant! en bibliotheek - Sport en recreatie inclusief zwembad/sporthal Middelen (exclusief financiën, belastingen en grondbedrijf) - Informatie- en communicatietechnologie - Bedrijfsvoering, beheer gemeentelijke eigendommen - Dienstverleningsconcept Internationale en ontwikkelingssamenwerking (inclusief stedenband)
Gemeentesecretaris M. Plantinga-Leenders Hoofd van de gemeentelijke organisatie, tevens hoogste adviseur van het college van burgemeester en wethouders.
152
4.2 KERNGEGEVENS Begroting per Begroting per 1 januari 1 januari 2010 2009
Omschrijving
Jaarrekening per 1 januari 2008
A Sociale structuur Aantal inwoners Waarvan: Jongeren tot aan 20 jaar Ouderen 65 of ouder
31.704
31.405
31.704
7.767 6.215
7.524 6.350
7.767 6.215
volgt
340
304
volgt volgt
304 36
269 35
20
15
17
811 6
811 6
805 6
15.380
15.453
14.643
km
115
115
115
Lengte van de recreatieve fiets-, ruiter- en wandelpaden km
20
20
20
Oppervlakte openbaar groen
70
70
70
Aantal periodieke bijstandsgerechtigden Waarvan: Personen tot aan 65 jaar Ouderen 65 of ouder Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolgde de Wet Werkeloosheidsvoorziening/IOAW/IOAZ
B Fysieke structuur Oppervlakte gemeente waarvan binnenwater
ha
Aantal woningen Lengte van de wegen
ha
153
Omschrijving
Begroting per 1 januari 2010 totaal per inwoner
Begroting per 1 januari 2009 totaal per inwoner
Jaarrekening per 1 januari 2008 totaal per inwoner
C Financiële structuur x € 1.000 Gewone lasten
63.321
1.998
67.638
2.154
89.654
2.828
Gewone baten
63.237
1.995
67.638
2.154
89.654
2.828
Investeringen/uitbreidingen
5.531
175
10.018
319
12.727
401
Opbrengst onroerende zaakbelastingen
3.064
97
3.064
98
3.139
99
Algemene uitkering uit het gemeentefonds
28.991
914
28.040
893
26.393
832
Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven (per 31 december)
89.378
2.819
97.117
3.092
87.067
2.746
Lang vreemd vermogen (per 31 december)
22.699
716
22.698
723
24.706
780
Reserves (per 31 december)
40.379
1.274
33.842
1.078
37.683
1.189
Voorzieningen (per 31 december)
14.994
473
28.417
905
18.499
583
Omschrijving
Begroting per 1 januari 2010
Begroting per 1 januari 2009
Jaarrekening per 1 januari 2008
Ratio’s Eigen vermogen/lang vreemd vermogen in % Eigen vermogen/balanstotaal in %
177,9
149,1
152,6 39
154
155
4.3 INVESTERINGEN Programma 3 3 3
Omschrijving gladheidsbestrijding verkeerslichten parkeerautomaten Totaal programma 3
2010 in € 91.003 13.595 0 104.598
2011 in € 4.502 0 126.000 130.502
2012 in € 20.068 0 0 20.068
5
IHP Totaal programma 5
450.000 450.000
900.000 900.000
0 0
7 7
openluchtaccommodaties speelvoorzieningen Totaal programma 7
171.614 43.000 214.614
103.159 57.000 160.159
96.345 25.000 121.345
10 10
civieltechnische voorziening groen algemeen Totaal programma 10
3.500.000 32.413 3.532.413
1.100.000 32.413 1.132.413
3.500.000 32.413 3.532.413
11
begraafplaats aan te kopen gronden en gebouwen Totaal programma 11
7.000
8.928
99.070
1.000.000 1.007.000
1.000.000 1.008.928
1.000.000 1.099.070
13.531 34.000 17.500 182.118 247.149
3.446 97.158 2.920 194.722 298.246
3.708 65.242 236.890 303.346 609.186
5.555.774
3.630.248
5.382.082
11
13 13 13 13
beheer tractie F&I FAZ I&A plan Totaal programma 13 Totaal routine-investeringen
156
157
4.4 OVERZICHT VASTE ACTIVA, VOORRADEN EN KAPITAALLASTEN (bedragen x € 1.000)
Omschrijving
Boekwaarde Boekwaarde per 1 jan. per 31 dec.
Afschrijvingen
Aflossingen
Kapitaallasten
Materiële vaste activa met een meerjarig economisch nut: - Gronden en terreinen - Woonruimten - Bedrijfsgebouwen - Grond -, weg - en waterbouwwerken - Vervoermiddelen - Machines, apparaten en installaties - Overige materiële vaste activa Totaal
2.981 245 30.662 14.427 168 3.222 2.122 53.827
2.968 235 29.791 14.003 129 2.631 1.892 51.650
33 10 1.333 424 38 591 230 2.659
142 24 3.042 1.284 48 768 347 5.655
Materiële vaste activa met een meerjarig maatschappelijk nut: - Grond -, weg - en waterbouwwerken - Machines, apparaten en installaties - Overige materiële vaste activa Totaal
11.911 1.382 824 14.117
11.509 1.300 749 13.557
403 82 75 560
1.058 158 120 1.336
Financiële vaste activa: - Verstrekte langlopende geldleningen - Aandelen en deelnemingen - Regelingen t.b.v. ambtenaren - Hypotheek burgemeester Totaal
786 256 495 825 2.361
797 256 500 825 2.377 2.122
8 16.487
8 23.244
0 1.195
1.500
1.000
83
1.460
2.000
80
19.455
26.252
0
0
1.358
89.760
93.836
3.219
102
8.456
Voorraden: - Magazijngoederen (gereed product) - Onderhanden werken inzake overige kapitaal (projecten) - Onderhanden werken inzake bouwgronden in exploitatie - Niet in exploitatie genomen bouwgronden Totaal
Totaalgeneraal
0
6
0
29 14 28 36 107
21 75 102
158
4.5 RESERVES EN VOORZIENINGEN Naam reserve/voorziening
Saldo einde Totaal dienstjaar 2009 vermeerderingen = basis rente dienstjaar 2010 berekening 2010
Verminderingen 2010
Saldo einde dienstjaar 2010
A. RESERVES
Algemene reserves Algemene risicoreserve Algemene dekkingsreserve
11.018.572
277.500
277.500
11.018.572
Totaal algemene reserves
11.018.572
277.500
277.500
11.018.572
2.766.478 248.980 3.248.778
565.000 13.694
2.201.478 262.674 0
Bestemmingsreserves Reserve BTW compensatiefonds Reseve archief Reserve Brede School ** Reserve dekken afschr, investeringen maatschappelijk nut Reserve overige wachtgeldverplichting Algemene reserve grondexploitatie Reserve volkshuisvesting Reserve parkeeraccommodaties Reserve projecten in uitvoering Reserve Scapino terrein Reserve nog te ontvangen bedragen A.B.W. Reserve Wet Werk en Bijstand (W.W.B.) inkomendeel Reserve Wet Maatsch. Ondersteuning (W.M.O.) Reserve Gebiedsgerichte aanpak welzijnsplan (Soc.vernieuw) Reserve kinderopvang Reserve onderwijs achterstanden beleid (OAB) Reserve Reconstructie wegen (GDU) Reserve kapitaallasten Wegen Reserves onder de € 100.000-
11.370.537 255.560 3.897.349 561.000 345.941 100.000 2.179.241
3.248.778 459.459 55.756 38.973 5.610 3.459
452.282
10.911.078 311.316 3.936.322 566.610 349.401 100.000 2.179.241 452.282
779.500
205.000
574.500
396.405
396.405
128.171 352.298
128.171 352.298
100.609 897.783 1.785.792
91.716
829.809
153.961
127.000
100.609 770.783 1.877.508
700.124
283.646
Totaal bestemmingsreserves
30.696.513
363.170 5.305.361
25.754.322
Totaal Reserves
41.715.085
640.670 5.582.861
36.772.894
** Inzet tbv afwikkeling project; dit heeft geen invloed op de exploitatie.
159
Naam reserve/voorziening
Saldo einde Totaal dienstjaar 2009 vermeerderingen = basis rente dienstjaar 2010 berekening 2010
Verminderingen 2010
Saldo einde dienstjaar 2010
B. VOORZIENINGEN Onderhoudsvoorziening gebouwen (RIB) Voorziening onderhoud buiten (onderwijs) Egalisatievoorziening bouwleges Egalisatievoorziening begraafrechten Egalisatievoorziening rioolrechten Egalisatievoorziening afvalstoffenheffing (reinigingsrechten) Egalisatievoorziening t.b.v. verkeer, vervoer & parkeren Voorz. spaarpremies hypotheken ambtenaren Voorziening afkoopsommen begraafrechten Voorziening saneringterrein voormalig gasbedrijf Voorziening Complex Verbindingslaan 3 Voorziening Jeugd en gezin Voorziening milieukosten Gooiberg Voorzieningen onder de € 100,000-
210.750 70.508 1.436.316 244.403 7.387.495
32.000 254.905
141.045
24.116 457.000
210.000
101.705 325.413 970.253 268.519 7.634.494
1.804.216
152.231
275.000
1.681.447
448.172
4.482
241.834
210.820
295.364
11.815
466.063
978.665
307.179 54.407
1.273.634 426.600 79.079 488.259
12.736
364.841
14.916
924.258 1.286.370 426.600 158.158 488.259
79.079
169.240
210.517
TOTAAL B (voorzieningen)
15.508.302
1.043.280 1.557.589
14.993.993
TOTAAL A (reserves)
41.715.085
640.670 5.582.861
36.772.894
TOTAAL-GENERAAL
57.223.388
1.683.950 7.140.450
51.766.887
160
4.6 VERZAMEL- EN CONSOLIDATIESTAAT Omschrijving
Totaal
0
1
2
3
4
5
6
Begroting
Niet in te delen lasten
Salarissen
Rente en
Over -
Financ.
Verre -
en soc.lst.
afschrijv.
Goederen en diensten
drachten
transact.
keningen
2010 LASTEN Programma's 1. Algemeen bestuur
4.693.192
439.719
323.867
2. Openbare orde en veiligheid
2.491.982
405.114
1.682.902
403.966
3. Verkeer en vervoer
5.320.336
1.577.847
159.897
3.582.592
4. Economische zaken
1.136.268
2.793.338
329.258
123.431
16.892
188.935
5. Onderwijs
4.868.002
892.806
1.108.402
2.866.794
6. Kunst en cultuur
2.030.537
94.954
1.581.392
354.191
7. Sport en recreatie
2.469.120
27.500
259.184
1.135.400
1.047.036
8. Zorg en welzijn
11.330.871
1.055.000
1.522.138
6.714.319
2.039.414
9. Werk en inkomen
13.131.941
814.666
8.953.705
3.363.570
10.Natuur en milieu
8.979.034
1.723.693
2.922.291
4.333.050
11.Ruimtelijke inrichting
2.987.403
451.772
12.Volkshuisvesting
1.318.132
253.862
1.800
1.062.470
163.503
1.010
13.Alg. uitg. en belastingen
3.171.176
256.259
Totaal Programma's
63.120.984
1.338.759
Totaal kostenplaatsen
39.546.128
Totaal investeringen en projecten
1.236.949
Totaal reserves
2.334.082
Totaal voorzieningen
1.136.268
0
14.329.498 7.892.005
2.535.631
8.722.689 24.601.877
2.750.404 0
3.123.474
27.321.391 14.201.151
1.055.774
181.175 2.334.082
1.557.588
1.557.588
Eliminatie verrekeningen
45.595.387
45.595.387
GECONSOLIDEERDE LASTEN
62.200.344
1.338.759 15.465.766 7.892.005 12.901.937 24.601.877
0
0
BATEN Programma's 1. Algemeen bestuur
665.380
2. Openbare orde en veiligheid
156.852
15.807
141.045
2.510.239
1.453.947
1.056.292
3. Verkeer en vervoer 4. Economische zaken
11.700
45.998
596.882
98.692
76.640
5. Onderwijs
637.644
255.752
6. Kunst en cultuur
138.211
138.211
7. Sport en recreatie
10.800
22.052 62.740
319.152
184.856
19.518
28.760
8. Zorg en welzijn
1.322.372
12.497
2.500
1.292.375
15.000
9. Werk en inkomen
9.893.634
979.000
8.625.134
289.500
3.514.136
2.986.000
304.000
10.Natuur en milieu
6.804.136
11.Ruimtelijke inrichting
1.580.529
12.Volkshuisvesting
1.080.623
58.720
1.311.333
560
614.000
136.578
210.476 466.063
13.Alg. uitg. en belastingen
38.047.816
845.841
3.512.683
65.900 32.212.000
Totaal Programma's
63.120.984
857.541
0 3.649.976
9.052.868 45.189.049
Totaal kostenplaatsen
39.546.128
43.200
Totaal investeringen en projecten Totaal reserves Totaal voorzieningen
42.298
1.411.392 0
99.424
4.371.550 39.361.206
0 481.360
481.360
1.381.271
1.381.271
Eliminatie verrekeningen
45.595.387
GECONSOLIDEERDE BATEN
58.934.356
45.595.387 900.741
0 3.649.976
9.095.166 45.288.473
0
161
0
162