DE RIJDENDE RECHTER Zaaknummer: 10437 Datum uitspraak: datum uitspraak Plaats uitspraak: Zaandam
Bindend Advies in het geschil tussen: de heer en mevrouw P. en I. Cattenstart te Veldhoven verder te noemen: Familie Cattenstart, tegen: Gemeente Veldhoven te Veldhoven verder te noemen Gemeente Veldhoven, vertegenwoordigd door wethouder N.H.C. Ramaekers, gegeven door mr. F.M.Visser, verder te noemen de rijdende rechter. De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" editie november 2009 te laten beslechten. De vordering van Familie Cattenstart is opgenomen in de bindend advies overeenkomst. Daarin is ook een tegenvordering van Gemeente Veldhoven opgenomen. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 1 februari 2010, welke is gehouden te Veldhoven. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze
procedure bedoelde schutting en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. Daarbij was tevens aanwezig ir. B. Stassen, stedenbouwkundige, als deskundige. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De deskundige heeft mondeling verslag uitgebracht. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Familie Cattenstart is sinds 1998 eigenaar van een hoekwoning met erf en verder toebehoren, kadastraal bekend als Gemeente Veldhoven, sectie I, nummer 476, gelegen te Veldhoven aan de Galgenberg 55. 2. Aan de voorzijde van de woning, op de erfgrens met een aan de zijkant van de woning gelegen brandgang, is vóór de (hoofd)voorgevelrooilijn een schutting opgericht. Deze schutting bestaat uit drie delen, bevestigd aan de voorgevel en aan betonnen palen. Aan de voorgevel is deze schutting ongeveer 1.72 meter hoog, in het midden ongeveer 1.47 meter en aan de straatkant ongeveer 1.23 meter. Deze schutting stond er in elk geval reeds in 1998, toen Familie Cattenstart de woning betrok. Voor de bouw van deze schutting is nooit een bouwvergunning verleend. 3. Volgens het vanaf 24 augustus 2005 geldende bestemmingsplan ‘Heikant 2000’ zijn vóór de (hoofd)voorgevelrooilijn slechts erfafscheidingen toegestaan van maximaal 1 meter hoog. In de periode 1978 tot 24 augustus 2005 was het bestemmingsplan ‘Heikant, deelplan I’ van toepassing, dat dezelfde regeling kende. Volgens het thans geldende bestemmingsplan bestaat echter de mogelijkheid om ontheffing te verlenen voor erfafscheidingen van maximaal 2 meter hoog. 4. Op 30 september 2008 heeft de Gemeenteraad van Gemeente Veldhoven de Nota Integraal Handhavingsbeleid 2009-2012 vastgesteld. In deze nota wordt aangesloten bij de in de rechtspraak tot ontwikkeling gekomen beginselplicht tot handhaving. Handhaving moet volgens deze nota daarom regel zijn en gedogen uitzondering. Vastgelegd is dat slechts tot gedogen wordt overgegaan, indien is voldaan aan de volgende inhoudelijke voorwaarden: 1. De te gedogen activiteit is verantwoord uit het oogpunt van
bescherming van fysieke leefomgeving en het algemene belang. 2. Er bestaat concreet uitzicht op legalisatie. 3. Het gedogen betreft een beperkte periode. 4. Indien sprake is van bijzondere omstandigheden, of overmacht- en overgangssituaties die gedogen rechtvaardigen, zijn de eisen genoemd onder 2 en 3 niet van toepassing. 5. Omstreeks eind 2006/begin In 2007 heeft Familie Cattenstart haar voortuin opgeknapt. Toen is tevens een sierhek opgericht, dat aan één kant is bevestigd aan de schutting. Kort daarna heeft Gemeente Veldhoven aan Familie Cattenstart laten weten, dat haar bij controle was gebleken dat de schutting zonder bouwvergunning was gebouwd. Daarna heeft Gemeente Veldhoven de zaak voorlopig laten rusten. 6. Bij brief van 2 september 2009 kwam Gemeente Veldhoven echter alsnog op de zaak terug en werd aangezegd dat de schutting wegens het ontbreken van de vereiste bouwvergunning moet worden verwijderd, of in hoogte worden teruggebracht tot een niet vergunningplichtig bouwwerk. Gemeente Veldhoven liet in die brief verder weten, dat legalisatie niet mogelijk is, nu de bestaande schutting in strijd is met de voorschriften van het bestemmingsplan en Gemeente Veldhoven niet voornemens is om voor deze afwijking een ontheffing te verlenen. Dat standpunt werd herhaald bij brief van 5 november 2009. De vordering van Familie Cattenstart. Familie Cattenstart vordert kort gezegd een verklaring voor recht, dat de schutting niet hoeft te worden verwijderd of aangepast. De tegenvordering vordering van Gemeente Veldhoven. Gemeente Veldhoven vordert kort gezegd, dat Familie Cattenstart wordt verplicht om de schutting binnen 7 weken na heden te verwijderen, dan wel te verlagen tot maximaal 1 meter hoogte, op straffe van een boete. Standpunten van partijen. Partijen blijken kort en goed verdeeld over de vraag, of Familie Cattenstart kan worden verplicht om de in deze procedure bedoelde schutting te verwijderen, dan wel in hoogte terug te brengen tot maximaal 1 meter, waardoor het een vergunningvrij bouwwerk zou worden. Het standpunt van Familie Cattenstart komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer.
De schutting stond er al toen zij de woning kocht. Volgens haar informatie is de schutting al in 1988 gebouwd. Al die jaren heeft Gemeente Veldhoven deze schutting gedoogd. Bij gelegenheid van de aankoop van de woning bleef de gemeente eveneens stilzitten. Ook in 2003, toen een ambtenaar een controlebezoek bij de buren aan de andere kant van de brandgang aflegde wegens een bouwvergunning, werd geen actie ondernomen. Zelfs na 2007, toen de eerste brief kwam, liet Gemeente Veldhoven weer jaren niets van zich horen. Daardoor heeft Gemeente Veldhoven haar recht verwerkt om nu nog handhavend op te treden. Familie Cattenstart mocht er in elk geval op vertrouwen dat Gemeente Veldhoven geen bezwaren had tegen de schutting. In dat vertrouwen heeft Familie Cattenstart in 2007 haar voortuin opgeknapt en een sierhekwerk geplaatst. Dat zou Familie Cattenstart nooit hebben gedaan, als ze had geweten dat de schutting weg moest. Als de schutting er nu inderdaad nog uit moet, betekent dit dat Familie Cattenstart onnodig op hoge kosten wordt gejaagd. Volgens Familie Cattenstart staat de schutting niemand in de weg. De buren hebben er geen last van en niemand heeft ooit geklaagd. De buren aan de andere kant van de brandgang hebben zelfs een bijna twee meter hoog hekwerk opgericht. Familie Cattenstart vindt het onbegrijpelijke dat dit wel mag en haar schutting niet. Het standpunt van Gemeente Veldhoven komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Gemeente Veldhoven benadrukt dat zij handhavend op moet treden tegen een situatie als de onderhavige, waarin een schutting zonder de daartoe vereiste bouwvergunning is aangetroffen. Van legalisatie kan geen sprake zijn. De schutting past nu eenmaal niet in het huidige bestemmingsplan, noch in het vorige. Gemeente Veldhoven wil geen ontheffing verlenen van het betreffende planvoorschrift, omdat dit leidt tot nog grotere achter/zijpaden en tot vergroting van mogelijke steegvorming, die Gemeente Veldhoven ongewenst vindt. Daarnaast wordt door de plaatsing van deze schutting voor de (hoofd)voorgevelrooilijn het straatbeeld vernauwd en vindt Gemeente Veldhoven elke hoogteoverschrijding, boven de toegestane 1 meter, een aantasting van de openheid. Het tijdsverloop kan geen reden zijn om van handhaving af te zien. Van bewust gedogen is nimmer sprake geweest. Overigens blijkt volgens Gemeente Veldhoven uit een overgelegde luchtfoto, dat de schutting pas na 30 april 1996 gebouwd kan zijn. Voor het hekwerk van de buren aan de andere kant van de brandgang geldt dat deze achter de voorgevelrooilijn is gelegen. Bovendien is daarvoor ontheffing
verleend. Als sprake is van overtreding van de vergunningsvoorschriften zal ook daar handhavend worden opgetreden. Verslag van de deskundige. De deskundige heeft kort samengevat en voor zover thans van belang het volgende laten weten. De deskundige vraagt om te beginnen aandacht voor het probleem, dat strikte handhaving van de voorgevelrooilijn vragen kan oproepen in woonwijken, waar de huizen niet meer (zoals vroeger gebruikelijk) netjes in blokken naast elkaar zijn gebouwd, maar een meer speelse indeling van de bebouwing is gevolgd. Dat lijkt zich ook in de onderhavige zaak voor te doen, waar de voortuin van Familie Cattenstart vanaf de openbare weg gezien op gelijke hoogte ligt als de achtertuin van de aan de andere kant van de brandgang gelegen woning. De deskundige spreekt van een grensgeval. De deskundige kan zich verder niet vinden in het door Gemeente Veldhoven aangevoerde argument, dat de schutting van familie Cattenstart stedenbouwkundig als ongewenst is te beschouwen, omdat deze leidt tot grotere achter/zijpaden en tot vergroting van mogelijke steegvorming, Er is ter plaatse immers al sprake van een brandgang, die niet noemenswaard wordt vergroot door de schutting van Familie Cattenstart. De deskundige plaatst tevens vraagtekens bij het door Gemeente Veldhoven aangevoerde argument, dat door de plaatsing van deze schutting voor de (hoofd)voorgevelrooilijn het straatbeeld wordt vernauwd. Feit is nu eenmaal dat de woning van Familie Cattenstart aan de voorzijde zeer open is gelegen, met ruim uitzicht. Van vernauwing van het straatbeeld is dus niet of nauwelijks sprake. De deskundige kan zich wel vinden in het argument van Gemeente Veldhoven, dat strikte handhaving van de maximale hoogte van schuttingen in voortuinen noodzakelijk is, om te voorkomen dat zij vanwege precedentwerking ook andere te hoge schuttingen moet toelaten, wat uit stedenbouwkundig oogpunt bezien beslist ongewenst is te achten. Voortuinen behoren stedenbouwkundig bezien immers niet tot het strikte privé-domein van de bewoners en moeten een zekere mate van openheid blijven behouden. Beoordeling van het geschil. Voorop gesteld moet worden, dat de in deze procedure bedoelde schutting, wegens het ontbreken van de daartoe vereiste bouwvergunning, in beginsel zal
moeten verdwijnen, althans dusdanig zal moeten worden verlaagd, dat deze niet langer vergunningplichting is. Er bestaat immers geen concreet uitzicht op legalisatie, omdat volgens artikel 44 van de Woningwet nu eenmaal geen bouwvergunning gegeven mág worden, indien het bouwwerk in strijd is met het bestemmingsplan. Dat is in deze zaak ontegenzeggelijk het geval. Schuttingen van deze hoogte zijn vóór de (hoofd)voorgevelrooilijn niet toegestaan. Weliswaar bestaat de mogelijkheid, dat daarvoor ontheffing wordt gegeven, maar wordt geweigerd door Gemeente Veldhoven. Naar het oordeel van de rijdende rechter zal Gemeente Veldhoven daartoe ook niet gedwongen kunnen worden. Weliswaar is de aan die weigering ten grondslag gelegde motivering op punten niet erg overtuigend, maar met de deskundige is de rijdende rechter van oordeel dat handhaving van het open karakter van (voor de voorgevelrooilijn gelegen) voortuinen in elk geval een voldoende valide argument oplevert om ontheffing te weigeren. Dat de buren aan de andere zijde van de brandgang wel een hekwerk van 2 meter hoogte mochten oprichten doet niet ter zake, nu dat hekwerk achter de (hoofd)voorgevelrooilijn staat en niet ervóór, zoals de schutting van Familie Cattenstart. Van gelijke gevallen is dus geen sprake. Aan de orde is in deze zaak dan ook alleen nog de vraag, of Gemeente Veldhoven, gegeven de illegale status van de schutting, gelet op de bijzondere omstandigheden van het geval, waaronder vooral het tijdsverloop, alsnog moet afzien van handhavend optreden. Gemeente Veldhoven neemt terecht tot uitgangspunt dat handhavend optreden in beginsel verplicht is. Eveneens is juist, dat het enkele tijdsverloop bestuursrechtelijk niet aan handhaving in de weg mag staan. Zelfs als al zou mogen worden aangenomen dat de betreffende schutting al in 1988 is gebouwd en niet pas na 30 april 1996, dan nóg is dat op zichzelf geen grond voor een verbod om te handhaven. Voor een dergelijk verbod zou alleen dan reden zijn, indien van bevoegde zijde toezeggingen waren gedaan en/of verwachtingen gewekt dat niet (meer) zou worden opgetreden, dan wel dat Gemeente Veldhoven, gelet op alle bij het geval betrokken belangen, in redelijkheid niet meer had mogen besluiten om na verloop van zoveel jaren toch nog tot handhaving over te gaan. Daarvan is echter geen sprake. Hoewel aan Familie Cattenstart moet worden toegegeven, dat het jarenlang stilzitten van Gemeente Veldhoven geen schoonheidsprijs verdient, is van een bewust gedogen niet gebleken. Ook een voorheen lakse gemeente kan het recht niet worden ontzegd, om alsnog serieus te gaan handhaven. Sterker: dat mag zelfs van een gemeente worden geëist! De voorgenomen handhaving in dit geval is overigens geen incidenteel optreden, doch is gestoeld op een planmatig en consistent beleid, zoals verwoord in de door de gemeenteraad van Gemeente Veldhoven vastgestelde Nota Integraal
Handhavingsbeleid 2009-2012. Aan de in die nota neergelegde gedoogcriteria is niet voldaan. Dat Familie Cattenstart de schutting moet verwijderen, althans verlagen, is weliswaar belastend voor haar te achten, maar levert geen dusdanige hardheid op, dat Familie Cattenstart daardoor onevenredig zou worden getroffen. Samenvattend kan Gemeente Veldhoven niet het recht worden ontzegd om handhavend op te treden tegen de schutting en is Familie Cattenstart op haar beurt verplicht om de thans bestaande, met de wet strijdige situatie, ongedaan te maken. Gemeente Veldhoven kan naleving van deze juridisch al bestaande verplichting bestuursrechtelijk zelf afdwingen, zodat voor het bepalen van een boete door de rijdende rechter geen ruimte is. Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat als volgt moet worden beslist.
BESLISSING Voor wat betreft de vordering en de tegenvordering. Familie Cattenstart is verplicht om binnen 7 weken na heden de in deze procedure bedoelde schutting te verwijderen, dan wel in hoogte terug te brengen tot maximaal 1 meter. Verstaat dat Gemeente Veldhoven bestuursrechtelijk af te dwingen.
gerechtigd
is
deze
verplichting
Het over en weer mogelijk meer of anders gevorderde wordt afgewezen. Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M.Visser als rijdende rechter en uitgesproken te Zaandam op datum beslissing .
