Beleidsplan duurzaamheid gemeente Drimmelen

Beleidsplan duurzaamheid 2013-2017 gemeente Drimmelen

“Samen maken we onze gemeente Drimmelen duurzaam”

gemeente Drimmelen

Beleidsplan duurzaamheid 2013-2017

1. Inleiding

Inhoudsopgave 1

2

Inleiding

Definitie duurzaamheid Visie Duurzaamheid 2040 Beleidsplan duurzaamheid 2013-2017 Totstandkoming: Samen Doen! Kader/uitgangspunten Leeswijzer

2 2 3 4 5 6

2

Beleid per duurzaamheidsthema

8

2.1 Ondernemen 2.1.1 Ondernemen algemeen 2.1.2 Ondernemen; agrarische sector 2.1.3 Ondernemen; toerisme en recreatie 2.2 Bebouwde omgeving 2.3 Mobiliteit 2.4 Energie 2.5 Natuurbeheer/stedelijk groen 2.6 Consumeren/afval 2.7 Sociale domein/leefbaarheid

8 8 11 12 15 17 19 23 26 27

3

Randvoorwaarden

30

4

Communicatie en educatie

33

4.1 Communicatie algemeen 4.1.1 Hoe gaan we dit doen? 4.1.2 Communicatie rond de duurzaamheidsthema’s 4.2 Communicatie duurzaamheid binnen de gemeentelijke organisatie 4.3 Educatie

33 33 35 35 37

5

De uitvoering van het beleidsplan duurzaamheid

39

Uitvoering in de jaren 2013 tot en met 2017 Gemeente: rollen en gemeentelijk uitvoeringsplan

39 39

6

Borging uitvoering beleid- en uitvoeringsplan

41

Beleidscyclus De procesbegeleider In te zetten tools om duurzaamheid ‘levend’te houden

41 41 45

7

Lijst van afkortingen

47

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

5.1 5.2

6.1 6.2 6.3

1

gemeente Drimmelen

1.1 Definitie duurzaamheid

In de ‘Visie Duurzaamheid 2040: basisdocument verduurzamen gemeente Drimmelen (versie 7 januari 2013)’ is de conclusie getrokken dat het onmogelijk is om duurzaamheid strak te definiëren. Daarom definiëren we duurzaamheid als volgt:

Algemene definitie duurzaamheid: Duurzaamheid is een proces van continue verbeteringen richting een duurzame samenleving. Daarbij sluiten wij aan bij de omschrijving van de commissie Brundtland: ‘Duurzaamheid is een ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoefte te voorzien in gevaar te brengen.’ Concreet willen we dat de 3 p’s van de Triple P in balans zijn: • People staat voor maatschappelijke participatie, samenwerking, solidariteit, vitaliteit en weerbaarheid. • Planet staat voor natuur, landschap en milieu in de leefomgeving nu en in de toekomst. • Profit staat voor welvaart, werkgelegenheid, continuïteit, efficiëntie en concurrentiekracht in een transparante en circulaire economie. De gemeente heeft bij duurzaamheid een belangrijke rol: de voorbeeldrol. Daarom is er een definitie duurzaamheid speciaal voor de gemeente: Definitie duurzaamheid specifiek voor de gemeente: De effecten van het beleid dat de gemeente nu en in de toekomst voert, moeten positief merkbaar zijn voor de huidige generatie, maar ook voor de volgende generatie. Zowel op materieel als immaterieel gebied. Negatieve effecten van beleid schuiven we niet door naar volgende generaties of ons omliggende gebieden. De gemeente kijkt dus nadrukkelijk naar de effecten van het beleid op de toekomst en de omgeving. Daarbij neemt ze de algemene definitie van duurzaamheid van de gemeente Drimmelen in acht. De gemeente zet zich dus in om duurzaamheid bij al haar beleid en handelingen expliciet aandacht te geven én telkens te vergroten. Zij doet dit in de rollen van initiator, stimulator, facilitator en regisseur.

1.2 Visie Duurzaamheid 2040

Op 21 maart 2013 heeft de gemeenteraad de ‘Visie Duurzaamheid 2040: basisdocument verduurzamen gemeente Drimmelen (versie 3 januari 2013)’ vastgesteld. Deze visie heeft de gemeente samen met haar externe partners opgesteld. De visie bestaat uit:

gemeente Drimmelen

2


1. definiëring van duurzaamheid; 2. droombeeld; 3. visie 2040 voor 7 duurzaamheidsthema’s: a. ondernemen (algemeen, agrarisch, toerisme en recreatie); b. bebouwde omgeving; c. mobiliteit; d. energie; e. natuurbeheer en stedelijk groen; f. consumeren/afval; g. sociale domein/leefbaarheid; 4. communicatie; 5. rollen; 6. vervolg. De visie komt er op neer dat duurzaamheid in 2040 vanzelfsprekend is. Duurzaamheid zit ‘tussen de oren’. Iedereen in de gemeente Drimmelen leeft en handelt duurzaam. Belangrijke punten uit de visie zijn: • De gemeente Drimmelen is in 2040 energieneutraal; • De agrarische sector is toekomstbestendig. In ecologisch, economisch en sociaal opzicht; • Het toerisme is in harmonie met natuur, milieu, cultuur en de lokale bevolking; • De bebouwde omgeving verandert van energieverslindend naar energieleverende en groene woningen en gebouwen; • Het verkeer vindt op een andere en duurzame manier plaats; • De leefomgeving is gezond, veilig, schoon, uitdagend en educatief; • Wij consumeren duurzaam en de gemeente Drimmelen is ‘afvalloos’; • Er is voor iedereen werk, betaald en/of onbetaald; • Wij zorgen voor kwetsbare bewoners in de wijk. Samenredzaamheid is het uitgangspunt.

1.3 Beleidsplan duurzaamheid 2013-2017 De visie richt zich op het jaar 2040. Dit is nog ver weg. Een aantal ambities uit de visie kunnen we ook eerder halen dan in 2040. Daarom hebben we de ambities in een meerjarenplanning gezet. Om de ambities te halen, moeten we nu al aan de slag. In het beleidsplan 2013-2017 staat daarom wat wij, de gemeente en externe partners, de komende 4 jaar gaan doen. Wat willen we bereiken in 2017 en hoe gaan we dit doen?

3

Het beleidsplan is een dynamisch document. Allerlei ontwikkelingen kunnen ervoor zorgen dat doelstellingen/activiteiten eerder of later worden gerealiseerd. Jaarlijks houden we het beleidsplan daarom tegen het licht. Waar nodig, stellen we het beleidsplan bij. Ieder beleidsplan kent een looptijd van vier jaar.

1.4 Totstandkoming: Samen Doen! Nadruk bij de totstandkoming lag met name op ‘samen doen’. Dit was bij de visie ook al het geval, maar was bij het beleidsplan nog belangrijker. In bijlage 6 staan alle partijen, die meewerkten aan het opstellen van dit plan. In de Visie Duurzaamheid 2040 staan veel ambities. Een aantal ambities kan echter eerder worden bereikt dan in 2040. Het projectteam en het duurzaamheidspanel hebben de activiteiten daarom in een meerjarenplanning gezet. Deze meerjarenplanning staat in bijlage 1, document ‘Bijlagen beleidsplan duurzaamheid Drimmelen 20132017’. Daarna zijn er zes werkgroepen ingesteld: 1. ondernemen; 2. bebouwde omgeving/mobiliteit/energie; 3. natuurbeheer/stedelijk groen; 4. consumeren/afval; 5. sociale domein/leefbaarheid; 6. communicatie/educatie. Deze werkgroepen bestonden uit medewerkers van de gemeentelijke organisatie en externe partners. Samen werkten zij binnen hun werkgroep de visie uit voor de komende vier jaar: • Wat willen wij in 2017 hebben bereikt (doelstellingen)? • Wat moeten we doen om deze doelstellingen te bereiken (uitvoeringsactiviteiten)? • Wie is initiatiefnemer en wie zijn de betrokkenen? • Welke randvoorwaarden zijn er? • Welke communicatie-activiteiten zijn er mogelijk?

De werkgroep communicatie/educatie had een aparte rol. Zij dachten met name na over het vergroten van het draagvlak en betrokkenheid bij duurzaamheid. Zij keken daarbij ook naar wat de gemeente zelf kan doen en wat het onderwijs hierin kan betekenen.

Om duurzaam te leven en handelen is een gedragsverandering nodig. In het beleidsplan besteden we daarom apart aandacht aan communicatie en educatie.

Iedere werkgroep kwam twee keer bij elkaar, werkgroep communicatie/educatie en werkgroep sociale domein/leefbaarheid nog een derde keer. Op 27 mei 2013 kwamen alle werkgroepen bij elkaar om samen over de resultaten te praten.

Tot slot moeten we ervoor zorgen dat we het beleidsplan ook daadwerkelijk uit gaan voeren. In het beleidsplan beschrijven we hoe we daarvoor kunnen zorgen.

Daarna is het concept-beleidsplan opgesteld. Dit concept-beleidsplan is in de laatste week van juni naar alle betrokkenen gestuurd. Iedereen kon tot 26 augustus reage-

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen

4


ren. De reacties zijn verwerkt. Verder leverden de initiatiefnemers de planning aan voor hun uitvoeringsactiviteiten. Op 26 september bespraken alle betrokkenen de aangepaste versie van het conceptbeleidsplan. Dit gebeurde door een interactieve zaaldiscussie. Verder was de bijeenkomst vooral bedoeld als feestelijke afsluiting van het project: het opstellen van een visie en beleidsplan duurzaamheid. Nu start de uitvoering hiervan. Het blijkt dat de ambities van de verschillende initiatiefnemers en betrokkenen uiteenlopen. Dit is bij het onderwerp duurzaamheid ook wel logisch en is ook niet erg. Het feit dat we er samen mee bezig zijn, is positief en succesvol! Het belangrijkste op dit moment is dat we aan de slag gaan met duurzaamheid, dat duurzaamheid nog meer ‘tussen de oren’ komt. Als dit lukt, dan volgt het daadwerkelijk realiseren van duurzaamheid vanzelf. Dat de ene partij hierbij sneller gaat dan de andere partij is dus geen probleem.

1.5 Kader/uitgangspunten Het kader voor het beleidsplan is de Visie Duurzaamheid 2040. Dit is de basis voor het beleidsplan. Daarnaast zijn er nog enkele uitgangspunten voor het beleidsplan en de uitvoering hiervan: 1. Duurzaam leiderschap: Bij duurzaam leiderschap gaat het primair om het faciliteren van persoonlijk creatief ondernemerschap. Het gaat om het geven van ruimte en eigen verantwoordelijkheid. Het gaat er om onze eigen verantwoordelijkheid te nemen. 2. Samen doen! Wij kunnen als gemeente een duurzame gemeente Drimmelen niet alleen voor elkaar krijgen. Dit doen we samen. Samen met ondernemers, inwoners, onderwijs, woningcorporaties, maatschappelijke instellingen enzovoort. Samenwerking, vernieuwing van de economie en waar nodig samen over grenzen heenkijken zijn belangrijke voorwaarden. 3. Gedragsverandering: Om een duurzame gemeente Drimmelen te worden is gedragsverandering nodig bij onze inwoners, onze ondernemers en onze gemeentelijke organisatie. Bewustwording is belangrijk om duurzaam leven en handelen te realiseren. Een taak van de gemeente, maar ook van onze externe partners, is om iedereen te motiveren mee te gaan in de duurzame transitie. Deze transitie is al ingezet. Het is nu belangrijk om dit goed te faciliteren. De gemeente kan hierbij een rol spelen. 4. Beleid, uitvoering (en visie) zijn dynamisch: De ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid staan niet stil. In het beleid en de uitvoering nemen wij de nieuwe ontwikkelingen mee.

5

gemeente Drimmelen

“Om de natuur te behouden willen we dat deze zich zelf in stand houdt, zonder te veel menselijke bemoeienis.”

gemeente Drimmelen


2. Beleid per duurzaamheidsthema 1.6 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt het beleid beschreven voor de periode 2013-2017. Hierin komen de volgende duurzaamheidsthema’s aan bod: 1. ondernemen; 2. bebouwde omgeving; 3. mobiliteit; 4. energie; 5. natuurbeheer en stedelijk groen; 6. consumeren/afval; 7. sociale domein/leefbaarheid. Voor ieder thema is het volgende opgenomen: • ambities; • doelstellingen voor 2017; • acties voor periode 2013-2017; • initiatiefnemer(s); • betrokkenen. Hoofdstuk 3 gaat in op de randvoorwaarden die nodig zijn om de doelstellingen te kunnen halen. In dit hoofdstuk staat ook wie deze randvoorwaarden moet scheppen en hoe. In hoofdstuk 4 besteedt het plan aandacht aan communicatie/educatie. Voor duurzaamheid is betrokkenheid, motivatie en gedragsverandering noodzakelijk. Communicatie/educatie speelt hierbij een belangrijke rol.

2.1 Ondernemen Dit thema bestaat uit drie onderdelen: 1. ondernemen: algemeen; 2. ondernemen: agrarisch; 3. ondernemen: toerisme en recreatie. De agrarische sector en de sector toerisme en recreatie zijn belangrijke sectoren in de gemeente Drimmelen. Daarom besteedt dit plan aan deze sectoren apart aandacht.

2.1.1 Ondernemen algemeen Ambities: 1. 2017/2020: Ondernemers en gemeentelijke overheid kopen alleen nog maar duurzaam in. 2. 2017: Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is standaard. 3. 2020: Het wagenpark is vervangen door duurzaam vervoer. 4. 2020: Alle supermarkten en winkels verkopen duurzame (streek)producten. 5. 2025: Bedrijfsgebouwen (inclusief kantoren) zijn energieneutraal. 6. 2025: Het woon-werkverkeer is grotendeels duurzaam. 7. 2030: De circulaire economie binnen de gemeente is een feit. Ambitie Ambitie 2017: Ondernemers kopen alleen nog maar duurzaam in. 2017: De gemeente koopt alleen nog maar duurzaam in.

In hoofdstuk 5 gaat het plan in op de uitvoering van het plan in de jaren 2013 tot en met 2017. Verder gaat dit hoofstuk in op de rollen en activiteiten van de gemeente. Duurzaamheid doen we samen, maar de gemeente heeft een voorbeeldfunctie. Daarom gaat het plan in dit hoofdstuk afzonderlijk in op de rollen van de gemeente. Hoofdstuk 6 besteedt aandacht aan de borging van de uitvoering van het plan. Het plan is klaar, maar hoe zorgen we ervoor dat we dit plan samen ook uitvoeren? Daar geeft dit hoofdstuk antwoord op. De bijlagen staan in een apart document: Bijlagen beleidsplan duurzaamheid Drimmelen 2013-2017. Dit maakt het beleidsplan overzichtelijker. Opmerking: In het beleidsplan komt ‘gemeente Drimmelen’ en ‘gemeente’ voor. Met ‘gemeente Drimmelen’ bedoelen we het hele grondgebied van de gemeente met alle inwoners, bedrijven, organisaties, scholen en instanties. Met ‘gemeente’ bedoelen we de gemeentelijke overheid.

7

gemeente Drimmelen

Doelstellingen 2017 Doelstellingen 2017 Ondernemers en gemeente gaan mee met de ontwikkelingen. Bij inkoop/ aanbesteding wordt het niet kiezen voor duurzaamheid gemotiveerd (vanaf bepaald bedrag). Wegingspercentage duurzaamheid is verhoogd.

2017: MVO is standaard.

Ondernemers en gemeente gaan mee met de ontwikkelingen.

2020: Het wagenpark van de ondernemers is vervangen door duurzaam vervoer. 2025: het gemeentelijk wagenpark is vervangen door duurzaam vervoer.

Er wordt meer gebruik gemaakt van duurzame vervoersmiddelen.

2020: Alle supermarkten en winkels verkopen duurzame (streek)producten.

Bij iedere aanbesteding wordt gekozen voor de meest duurzame oplossing tenzij dit de bedrijfsvoering belemmert of de kosten niet in verhouding staan tot de opbrengst qua duurzaamheid. Er bestaat een regulier overleg hierover met de lokale detailhandel.

Acties 2013 t/m 2017 Acties 2013 t/m 2017 Aanpassen aanbestedingsbeleid.

Initiatiefnemer initiatiefnemer Gemeente/BND

Betrokkenen betrokkenen Inkopers Ondernemers Inkoopbureau West-Brabant RWB

Stimuleren plaatselijke ondernemers via diverse media.

Gemeente/BND

Onderzoeken mogelijkheden aanpassen wegingspercentage duurzaamheid en invoeren. Stimuleren plaatselijke ondernemers via diverse media. Nulsituatie in beeld brengen. Evaluatie en toetsmoment. Invoeren uitreiken jaarlijkse MVO-prijs. Ondernemers stimuleren om bij het vervangen van wagenpark of aanschaffen nieuwe voertuigen binnen de bestaande technische mogelijkheden voor duurzaam vervoer te kiezen. Huidige werkwijze bij aanbesteding voortzetten.

Gemeente

Gemeente

Inkoopbureau Leveranciers Andere gemeenten

Onderzoeken of weging prijs/kwaliteit (duurzaamheid) aangepast kan worden richting duurzaamheid en invoeren.

Gemeente

Ontwikkelen voorlichtingscampagnes om duurzame producten te promoten (bijv. week van de streek). Ondernemers stimuleren om

BND/gemeente

Inkoopbureau Leveranciers Andere gemeenten RWB Inkoopbureau West-Brabant Lokale winkeliersverenigingen Streekalliantie (Biesboschregio)

Ondernemers/ gemeente

BND/Ondernemers Inkopers Ondernemers Leveranciers

gemeente Drimmelen

8


Toelichting: 1. Duurzaam inkopen: De gemeente koopt nu al duurzaam in. Duurzaamheid is ook onderdeel van het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid (de gemeente past de checklist van AgentschapNL toe). De verwachting is echter dat het de gemeente niet lukt om in 2017 al 100% duurzaam in te kopen. Dit komt niet omdat de wil er niet is, maar omdat dit praktisch niet mogelijk is. Of omdat maatschappelijke overwegingen zwaarder wegen. Maar voor het merendeel zal realisatie in 2017 mogelijk zijn. 2. MVO= Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Ondernemers (instanties, organisaties) nemen verantwoordelijkheid voor de effecten van de bedrijfsactiviteiten op mens en milieu. De ondernemer maakt bewust een keuze om de balans tussen people, planet en profit te bereiken. Ondernemers kunnen zelfs een stapje verder gaan en zich richten op nieuwe marktkansen, groei en innovatie met winst voor de mens, de maatschappij en het milieu. Nu en in de toekomst. Een voorbeeld hiervan is het beschikbaar stellen van werkplekken voor mensen met een beperking en uitkering. 3. Duurzaam gemeentelijk wagenpark: Bij de inkoop van nieuwe voertuigen wordt nu al zo duurzaam mogelijk ingekocht. Technische en praktische problemen zorgen er nu en dan voor dat niet gekozen

9

gemeente Drimmelen

“In 2020 worden bij stedenbouwkundige plannen alle duurzaamheidsaspecten meegenomen.”

gemeente Drimmelen

10


kan worden voor het meest duurzame alternatief: aardgastankpunt dat te ver weg is, lange oplaadtijd, te kleine actieradius, elektrische voertuigen zijn niet krachtig genoeg enzovoort. De technologische ontwikkelingen worden daarom goed gevolgd. Het gemeentelijk wagenpark is pas in 2025 geheel vervangen door duurzame voertuigen. Dit heeft te maken met de afschrijvingstermijnen en de vervangingsinvesteringen. 4. Circulaire economie: Alle gebruikte materialen in een product worden ingezet in hetzelfde product of een ander product zonder kwaliteitsverlies. Wanneer alle restproducten hergebruikt kunnen worden en de producten milieuneutraal zijn, is de kringloop compleet. Toelichting:

2.1.2 Ondernemen; agrarische sector Ambities: 1. 2017: Er wordt voldaan aan de landelijke afspraken met betrekking tot uitstoot/ milieubelasting. 2. 2017: Gewasbeschermingsmiddelen en milieuvriendelijke middelen worden duurzaam ingezet. 3. 2017: Natuurbeheer/zorg voor biodiversiteit en de agrarische sector versterken elkaar (daar waar mogelijk). 4. 2017: Tijdelijke arbeidsmigranten worden goed gehuisvest en eerlijk betaald. 5. 2030: De agrarische sector, waaronder Plukmade, is een energiebron voor de gemeente. 6. 2030: Agrarische bedrijven zijn energieneutraal. Ambitie

Doelstellingen 2017

Acties 2013 t/m 2017

Initiatiefnemer

Betrokkenen

1. Natuurbeheer/zorg voor biodiversiteit en de agrarische sector versterken elkaar: Momenteel wordt er een nieuw bestemmingsplan opgesteld voor het hele buitengebied van de gemeente Drimmelen. In dit bestemmingsplan wordt gewerkt met zonering. De Ecologische Verbindingszones/Ecologische hoofdstructuur is hierin opgenomen evenals de agrarische gebieden. In het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) wordt vergroening door agrariërs een belangrijk punt. 2. Pilot tijdelijke arbeidsmigranten: De gemeente gaat samen met tuinders, ZLTO en Woningstichting Volksbelang de mogelijkheid voor een tijdelijke woonlokatie voor arbeidsmigranten onderzoeken. De gemeente ontvangt hiervoor van het Rijk subsidie en ondersteuning om te onderzoeken of dit haalbaar is. Er waren drie mogelijke locaties in beeld. ZLTO en de eigenaren hebben met elkaar overleg gevoerd. Om verschillende redenen zijn alle locaties afgevallen. Daarna heeft overleg plaatsgevonden met andere partijen. Deze andere partijen hebben zelf huisvesting voor arbeidsmigranten gebouwd in andere gemeenten. Zij willen graag ook iets bouwen in onze gemeente. Nieuwe locaties zijn er nog niet. Op dit moment voeren ZLTO en de ontwikkelende partijen overleg met grondeigenaren.

2.1.3 Ondernemen; toerisme en recreatie Ambities: 1. 2017: Duurzaam en innovatief toerisme is kenmerkend voor Drimmelen. 2. 2017: Er zijn duurzame (streek)producten verkrijgbaar. 3. 2025: Alle T&R-ondernemingen voldoen aan de hoogste duurzaamheidseisen. 4. 2025: De T&R-ondernemingen zijn energieneutraal. 5. 2025: De fietsinfrastructuur is zodanig dat de fietsrecreatie een hoge vlucht heeft genomen. 6. 2030: In de Biesbosch en de regio vindt alleen duurzaam toerisme plaats.

11

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen

12


Ambitie

Doelstellingen 2017


Initiatiefnemer

Betrokkenen

“We gaan voor een gezonde veilige en schone omgeving, die prettig is om in te wonen, werken, spelen en recreëren.”

13

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


Toelichting: 1. Er bestaan al duurzaamheidseisen voor de toeristische sector, namelijk de green key. Green key staat garant voor de vrijwillige inzet van de ondernemer om meer aan het milieu te doen dat de wet- en regelgeving verlangt. Green key richt zich onder andere op: duurzame verlichting, stroomvoorziening, materialen, grondstoffen, streekproducten. Green key werkt met drie gradaties: brons, zilver en goud. De duurzaamheidseisen zijn constant in ontwikkeling. Daarom is ‘green key’ niet met zoveel woorden in de tabel genoemd. De ondernemingen willen zich bij het voldoen aan de duurzaamheidseisen onderscheiden van andere ondernemingen, zonder zichzelf daarbij uit de markt te prijzen.

2.2 Bebouwde omgeving

Ambities: 1. 2020: Bij nieuwbouw wordt hemelwater hergebruikt bij de woning, bij oudbouw waar mogelijk. 2. 2020: In stedenbouwkundige plannen worden alle duurzaamheidsaspecten meegenomen. 3. 2020: Bouwmaterialen worden hergebruikt (op locatie). 4. 2025: Alle nieuwbouw is duurzaam gebouwd en energieleverend. 5. 2025: Er worden alleen hernieuwbare en gerecyclede grondstoffen gebruikt in de bouw. 6. 2025: Er zijn enkele Cradle2Cradle woningen (volledig selfsupporting). 7. 2030: Alle bestaande woningen jonger dan het jaar 1978 zijn energieneutraal. Ambitie

15

Doelstellingen 2017


gemeente Drimmelen

Initiatiefnemer

Betrokkenen

Toelichting: 1. Hergebruik bouwmaterialen op locatie is nu nog niet mogelijk binnen de gemeente Drimmelen. Hergebruik wel, maar dan wordt het materiaal vervoerd naar een andere locatie. 2. C2C-woning: Er is hiervoor waarschijnlijk een initiatief. Een Cradle2Cradle woning is volledig selfsupporting. Bij een C2C gebouw gaat het erom dat een gebouw een positieve bijdrage levert aan het milieu. Dus gebruik maken van wat de omgeving biedt, zoals duurzame energie, stimuleren flora en fauna, uitgaan van diversiteit en afval bestaat niet! Voorbeelden: a. alle bouwstoffen zijn demontabel en herbruikbaar op hetzelfde niveau; b. geen conserveringsmiddelen, lood of kit; c. uitsluitend hout uit gecontroleerde bosbouw; d. vlaswol in plaats van glaswol; e. verwarming en warm water zonder CO2-uitstoot (biomassa en zon); f. schoon binnenklimaat; g. diversiteit in ontwerp en directe omgeving; h. volledige veranderbare binnenwanden en buitenwanden, door staatskelet.

gemeente Drimmelen

16


2.3 Mobiliteit Ambities: 1. 2017: Er is een goede match bij vervoersvragen. 2. 2017: De auto-infrastructuur is ondergeschikt aan duurzaam vervoer. 3. 2017: Er is een goede fietsinfrastructuur. 4. 2017: Stimuleren dichtbij werk wonen (< 20 km). 5. 2020: Verstrekken OV-jaarkaart door werkgevers aan werknemers. 6. 2030: De auto’s binnen de gemeente Drimmelen zijn duurzaam. 7. 2040: Het water binnen de gemeente Drimmelen wordt benut voor vervoer van personen en goederen.

Ambitie

Doelstellingen 2017


Initiatiefnemer

Betrokkenen

“ In 2017 is de auto-infrastructuur ondergeschikt aan duurzaam vervoer.”

17

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


Toelichting: 1. Initiatief MyWheels: Dit is een non-profitplatform voor het delen van auto’s. Het is de plek waar mensen die een auto zoeken en die een auto aanbieden elkaar vinden. 2. Het regionale plan voor het fietsnetwerk dateert van 2008 (Regionaal Fietsnetwerk GGA Breda, actualisatie regionaal fietsnetwerk). Dit rapport wil het regionaal fietsnetwerk actualiseren. In het plan staan kaders voor de gezamenlijke aanpak voor verbetering van de fietsroutes en de bijbehorende kwaliteit. Gedacht moet dan worden aan: (on)veilige rotondes, onveilige straten, recreatieve fietspaden met voorzieningen, snelfietsroutes enz. Dit rapport is nu volop in uitvoering. 3. Auto’s binnen de gemeente zijn duurzaam: De gemeente heeft inmiddels 5 laadpalen van Stichting e-laad. Via rijkssubisidie kon de stichting dit financieren. Deze rijkssubsidie is echter op. Verder houdt ook de fiscaal aantrekkelijke regeling voor elektrische wagens per 2014 op te bestaan. Dit leidt tot veel verzoeken voor het plaatsen van laadpalen bij de gemeente en de vraag of er geen gemeentelijke subsidie is. In het beleidsstuk over het verduurzamen van het vervoer moet dit punt daarom ook de aandacht krijgen.

“Onze fossiele brandstoffen raken op. De temperatuur op aarde stijgt door de uitstoot van CO2. Duurzame energie wordt steeds belangrijker.”

2.4 Energie Ambities: 1. 2017: Er is een actieve lokale energiecoöperatie. 2. 2017: De gemeente werkt actief mee aan lokale initiatieven en geeft zelf het goede voorbeeld. 3. 2020: Vraag en aanbod zijn op elkaar afgestemd en saldering wordt actief toegepast. 4. 2025: Opwekking Duurzame Energie wordt optimaal ingezet. 5. 2040: In 2040 is de gemeente Drimmelen energieneutraal. Ambitie

19

Doelstellingen 2017


Initiatiefnemer

gemeente Drimmelen

Betrokkenen

gemeente Drimmelen


“Natuurbeheer/zorg voor biodiversiteit en de agrarische sector versterken elkaar”

Toelichting: 1. Samenwerkingsconvenant energieneutrale gemeente: Dit kan onderdeel uitmaken van het ‘convenant duurzaamheid’, waarin het uitvoeren van dit beleidsplan wordt gewaarborgd. 2. Duurzaamheid is meer dan duurzame energie alleen. Het moet bijvoorbeeld niet zo zijn dat natuur per definitie moet wijken voor duurzame energie. Natuur is ook duurzaamheid. Dit moet in balans zijn.

21

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


2.5 Natuurbeheer/stedelijk groen Ambities: 1. 2017: Bij planvorming en beheer wordt deskundigheid vanuit de samenleving ingezet. 2. 2017: Een deel van de bermen wordt ecologisch beheerd. Met name de grotere gebieden en brede bermen aangezien die het meest kansrijk zijn. 3. 2017: Cultuurhistorische elementen zijn nog steeds te onderscheiden. 4. 2020: Er is breed draagvlak voor het behoud van de natuur en het stedelijk groen: gebruikmakers gedragen zich duurzaam. 5. 2020 (deels): Landbouw en natuur versterken elkaar (daar waar mogelijk). 6. 2020: Op verschillende plaatsen zijn verschillende gebruiksvormen van natuur. 7. 2025: De ecologische verbindingszones zijn gerealiseerd, uitgebreid en worden onderhouden.

Ambitie

Doelstellingen 2017


Initiatiefnemer

Betrokkenen

“In 2025 worden alleen hernieuwbare en gerecyclede grondstoffen gebruikt in de bouw.”

23

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


2.6 Consumeren/afval Ambities: 1. 2020: Het papierverbruik van de gemeente en de ondernemers is met 80% afgenomen. 2. 2040: De gemeente Drimmelen is ‘afvalloos’: er is een kringloop van grondstof naar grondstof. Dit geldt voor alle sectoren. 3. 2040: Inwoners van de gemeente Drimmelen consumeren in 2040 zoveel mogelijk duurzaam Toelichting: 1. Groen Blauwe Diensten: Het agrarisch Landschapsbeheer of ‘Groen Blauwe Diensten’ wordt geregisseerd vanuit de provincie. De provincie heeft een kader hiervoor opgesteld: Het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten. Kernpunten hiervan zijn: a. Stimulering particulier landschapsbeheer; b. Vastgesteld kader is basis voor de visie en werkkaart van de regeling. De visie en werkkaart zijn een weerspiegeling/vertaling van vastgesteld beleid zoals het bestemmingsplan, structuurvisie en landschapsbeleidsplan; c. De provincie verzorgt de regeling; d. Gebiedspartijen gaan met elkaar een contract aan voor de uitvoering van de regeling; e. Een door de provincie aangestelde coördinator regelt de uitvoering van de regeling. 2. Beheerovereenkomsten: Er is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst voor de periode 2012-2016 tussen provincie en gemeenten in de voormalige Brabantse Delta. Daarmee willen provincie en gemeenten een vervolg geven aan de Groen Blauwe Diensten. Om het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten uit te voeren, worden er beheerovereenkomsten afgesloten tussen provincie en gemeenten en de dienstverlener/deelnemer. Deze beheerovereenkomst duurt nu 6 jaar. Niet alleen agrariërs kunnen meedoen. Iedereen die binnen bepaalde kaders diensten kan verlenen, kan meedoen. Dus ook particulieren. De overeenkomsten een langere looptijd geven, kan nu nog niet. Brussel heeft de looptijd van 6 jaar bepaald. Daarnaast kan het politiek niet handig zijn. Voor een contractperiode van bijvoorbeeld 10 jaar met dezelfde ambitie moet men veel meer geld begroten. Dit komt misschien de begrotingsbehandeling niet door omdat het bedrag te groot lijkt. De mogelijkheden moeten we onderzoeken. Daarnaast moet Brussel dan wel een langere looptijd toestaan. 3. Zwerfafval: Dit is een gemeenschappelijk probleem van de samenleving, maar wordt niet veroorzaakt door de agrariërs zelf. De ZLTO wil wel meedenken hoe dit probleem in het buitengebied kan worden aangepakt. Verder kan de ZLTO signaleren en doorgeven aan de gemeente.

25

gemeente Drimmelen

Ambitie

Doelstellingen 2017


Initiatiefnemer

Betrokkenen

Toelichting: 1. Bron- en nascheiding afvalscheiding: De landelijke doelstelling voor afvalscheiding bedraagt 60%. De gemeente Drimmelen realiseert nu al 69%, maar wil in 2017 71% realiseren. 2. Inwoners van de gemeente Drimmelen consumeren in 2040 zoveel mogelijk duurzaam: Het is lastig om deze ambitie te concretiseren. Het gaat hier vooral om gedragsverandering. In de komende jaren richten we ons daarom vooral op voorlichting en educatie.

gemeente Drimmelen

26


2.7 Sociale domein/leefbaarheid Ambities: 1. 2017: Buurtbewoners bepalen mede hoe hun wijk er uit moet zien en dragen bij aan het beheer. De gemeente stimuleert en ondersteunt hen daarbij. 2. 2017: Samenredzaamheid is het uitgangspunt. 3. 2017: Er is sprake van goede buurt- en mantelzorg. 4. 2017: Educatie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. 5. 2020: Er is werk voor iedereen: betaald en/of onbetaald. Ambitie

Doelstellingen 2017


Initiatiefnemer

Betrokkenen

“Het is goed wanneer buurt-bewoners elkaar kennen, zodat zij elkaar kunnen helpen wanneer nodig.

27

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


3. Randvoorwaarden Het scheppen van randvoorwaarden wordt met name van de gemeente verwacht. Vaak kan de gemeente deze randvoorwaarden ook scheppen, maar niet altijd. Soms is de gemeente niet de aangewezen overheidsinstantie om zaken te regelen. En soms is de gemeente hiervoor helemaal niet aan zet, maar ligt het bij het bedrijfsleven, bij burgers en dergelijke zelf.

Toelichting: 1. Iedereen kent zijn ‘buren’: Het gaat hier om mensen in hun omgeving. Dit kunnen inderdaad buren uit hun straat zijn, maar vaak zal het gaan om familie en vrienden. 2. Er is werk voor ‘iedereen’: Met iedereen wordt bedoeld: degenen die kunnen en moeten werken. 3. Quotumregeling: Bedrijven met meer dan 25 werknemers moeten ook mensen met een beperking in dienst hebben. Eerst was dit verplicht. Deze verplichting geldt niet meer. De bedrijven moeten hierin hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Het ministerie volgt de uitvoering. Blijkt na enkele jaren dat bedrijven hun verantwoording hierin niet nemen, dan wordt de regeling alsnog verplicht. 4. Matching vraag en aanbod door vrijwilligerscentrale: Het gaat hier alleen om bemiddeling: bij elkaar brengen vraag (vacature) en aanbod (vrijwilliger). Als er meer beroep op de vrijwilligerscentrale wordt gedaan door een zwakkere groep (niet geschikte vrijwilligers of vrijwilligers die extra begeleiding nodig hebben) dan kan dit percentage niet gehaald worden. 5. Maatschappelijke stages: Maatschappelijke stages zijn vanaf 2015 niet meer verplicht voor scholen. Het Dongemondcollege en de gemeente hebben voor het schooljaar 2013-2014 wel een stagemarkt georganiseerd, maar hoe dit vanaf het schooljaar 2014-2015 gaat lopen, is nog niet bekend. Het kan zijn dat de wijze waarop dit gebeurt dan aangepast wordt. Maatschappelijke stages zijn daarnaast niet de enige oplossing voor het tegengaan van sociaal isolement. Maar dit is een actie die we nu samen op willen pakken

29

gemeente Drimmelen

In algemene zin kan de gemeente het volgende betekenen: 1. Regisseren van de communicatie. De communicatie moet vooral positief zijn en vaak herhaald worden. In hoofdstuk 4 komt dit uitgebreid aan bod. 2. Leggen van verbindingen. De gemeente brengt waar nodig partijen bij elkaar. 3. Lobbyen. Als een andere overheidsinstantie gaat over het scheppen van de randvoorwaarden, legt de gemeente daar contact mee. Dit kan de gemeente zelf doen, dit kan als regio, via de VNG of met de bedrijven en burgers in de gemeente samen. 4. De gemeente onderzoekt in 2013/2014 hoe bij vergunningverlening, ruimtelijke plannen en beleidsplannen duurzaamheid beloond kan worden. De gemeente gaat aan de slag met het ontwikkelen van een set duurzaamheidsnormen/kaders waaraan stedenbouwkundige plannen in brede zin worden getoetst (zie ook H2.2 bebouwde omgeving). Daarin nemen we alles mee: infrastructuur, verlichting, vuil- en schoonwatersystemen etc. 5. Voor bepaalde onderwerpen is deskundigheid nodig. Deze is niet altijd bij de gemeente, bedrijven, burgers, instanties en dergelijke aanwezig. De gemeente legt dan contact met partijen die wel over deze deskundigheid beschikken. 6. De gemeente zorgt voor een platform waar kennis en ervaring uitgewisseld kan worden. Dit platform zal er in 2014 zijn. 7. Financiële ondersteuning: De gemeente moet bezuinigen. Het verstrekken van subsidies is daarom lastig. Maar het is misschien wel mogelijk om te ondersteunen bij duurzaamheidsleningen en/of stimuleringsregelingen (bijvoorbeeld van SVN: Stichting Volkshuisvesting). In 2014 onderzoekt de gemeente de mogelijkheden hiervoor. Naast deze algemene randvoorwaarden zijn er ook nog randvoorwaarden die bij een bepaalde activiteit/doelstelling horen. Op de volgende bladzijde is aangegeven om welke randvoorwaarden het gaat, wat er gedaan kan worden en wie dit moet doen.

gemeente Drimmelen

30


Randvoorwaarden

Wat doen?

Wie/wanneer?

Randvoorwaarden

Wat doen?

Wie/wanneer?

Deze randvoorwaarden zijn verbonden aan de verschillende uitvoeringsactiviteiten voor 2013 tot en met 2017. De planning voor het scheppen van deze randvoorwaarden is daarom afhankelijk van de planning van de uitvoering van de verschillende activiteiten. Waar mogelijk staat in de tabel wanneer de randvoorwaarden geschapen worden. De stand van zaken rond de randvoorwaarden bijhouden is een taak van de gemeente. Ook kunnen er nieuwe knelpunten en randvoorwaarden bijkomen. De gemeente brengt die in beeld. De gemeente kijkt vervolgens of de gemeente of een andere partij de knelpunten op kan lossen/randvoorwaarden kan scheppen. Ook als dit niet lukt, moet de gemeente dit kenbaar maken. Dit geldt overigens voor alle randvoorwaarden. De initiatiefnemer van een bepaalde activiteit heeft de taak om een knelpunt of randvoorwaarde door te geven aan de gemeente.

31

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen

32


4. Communicatie en educatie In dit hoofdstuk gaan we in op de communicatie in algemene zin, communicatie binnen de gemeentelijke organisatie en educatie.

4.1 Communicatie algemeen Alle communicatie rond duurzaamheid gebeurt onder één paraplu: de blauwgroene gemeente. Dit bestaat al, is herkenbaar en omvat heel duurzaamheid. Ook sociale duurzaamheid. Een leefbare gemeente zorgt er namelijk voor dat je je prettig voelt in de gemeente Drimmelen. Alle partners van duurzaamheid communiceren onder de paraplu ‘de blauwgroene gemeente’. Dus: gemeente, BND, TPD, ZLTO, Duurzaam Drimmelen, ANV, MNV, Fietsersbond, woningcorporaties, dorpsraden enzovoort. Uiteraard gebeurt dit via de eigen websites/sociale media, maar dan onder de kop ‘de blauwgroene gemeente Drimmelen’. Zo wordt duurzaamheid herkenbaar voor iedereen, wordt het levend en blijft het hangen. De gemeente regisseert de communicatie rond duurzaamheid. Dit betekent niet dat de gemeente bepaalt wat en hoe er gecommuniceerd wordt. We doen dit tenslotte samen. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Maar het is goed als één organisatie het overzicht houdt en waar nodig partijen bij elkaar brengt. De duurzaamheidscommunicatie richt zich de eerste jaren vooral op het vergroten van draagvlak, betrokkenheid en enthousiasme. De communicatie is dus vooral positief: laten zien wat er al gebeurt (de goede voorbeelden), trots uitstralen op wat we hebben gedaan. Verder herhalen we de communicatie vaak. Hierdoor wordt het herkenbaar, blijft het hangen en komt duurzaamheid uiteindelijk ‘tussen de oren’. We willen hiermee bereiken dat iedereen binnen de gemeente Drimmelen bewuster over alles gaat nadenken. Dat men duurzaam gaat leven en handelen. Verder benadrukken we dat we ‘duurzaamheid’ samen moeten doen, dat het een verantwoordelijkheid is van ons allen.

4.1.1 Hoe gaan we dit doen? De volgende communicatiemiddelen willen we gaan inzetten: 1. De gebruikelijke communicatiemiddelen zoals de websites van alle partijen, sociale media, kranten, ’t Carillon, nieuwsbrieven van alle partners enzovoort. Dit zetten we regelmatig in (bijvoorbeeld 1 keer per 2 weken of 1 keer per maand). 2. Inspiratiebijeekomsten/clean drinks/brainstormsessies: Met deze bijeenkomsten kunnen we: de voortgang van het uitvoeringsplan bewaken, goede voorbeelden delen, kennis en ervaring uitwisselen en discussiëren over bepaalde thema’s. Het gaat dan om enkele bijeenkomsten per jaar. Met deze bijeenkomsten kunnen we aansluiten bij bestaande bijeenkomsten, zoals de open coffee Drimmelen, het 4-D-café van Duurzaam Drimmelen enzovoort.

33

gemeente Drimmelen

“In 2040 is de gemeente Drimmelen ‘afvalloos’: er is een kringloop van grondstof naar grondstof.”

gemeente Drimmelen


3. Jaarlijkse duurzaamheidsprijs of MVO-prijs (samen laten vallen met de Dag van de Duurzaamheid). 4. Informatie verstrekken over allerlei duurzaamheidsonderwerpen: tips om te besparen, duurzame producten enzovoort.

4.1.2 Communicatie rond de duurzaamheidsthema’s Hierboven gaan we vooral in op communicatie gericht op gedrag. Communicatie heeft ook een ondersteunende rol bij de verschillende duurzaamheidsthema’s. In bijlage 2 is bij verschillende activiteiten hierover al wat opgenomen. Dit moeten we nog verder uitwerken. Dit is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de initiatiefnemer zelf. De initiatiefnemer kan hierbij ondersteuning vragen van de gemeente en andere externe partners. De procesbegeleider (hoofdstuk 6) is hierbij de schakel.

4.2 Communicatie duurzaamheid binnen de gemeentelijke organisatie De gemeente moet duurzaam besturen: duurzaam beleid ontwikkelen en uitvoeren en duurzaam werken binnen de gemeentelijke organisatie. Hierdoor gaat duurzaamheid leven binnen de organisatie en bij het bestuur. Hiermee geeft de gemeente ook het goede voorbeeld naar buiten toe. Het duurzaamheidsdenken moet ingebakken zijn bij bestuurders en ambtenaren. Dit willen we op de volgende manier doen: 1. In formats (B&W-advies, raadsformats) komt een duurzaamheidsparagraaf: men moet voorstellen toetsen aan duurzaamheid. In 2013 stellen we dit op, vanaf 2014 werken we met de duurzaamheidsparagraaf in de formats. 2. In het najaar komt er een lunchbijeenkomst rond duurzaamheid (na behandeling beleidsplan in B&W, maar vóór behandeling in de raad). Hierbij staat ons eigen gedrag centraal. 3. Vanaf nu komt er een vaste rubriek in de Drimmelding: Hoe blauwgroen ben jij? Er wordt dan een collega geïnterviewd: hoe neem je duurzaamheid mee in je werk? Hoe blauwgroen ben je op je werk? Hoe blauwgroen ben je thuis? Welke blauwgroene tip heb je voor je collega’s? Deze tip komt vervolgens ook op intranet te staan. 4. Na de lunchbijeenkomst komt in afdelingsoverleggen duurzaamheid met enige regelmaat aan de orde. 5. Duurzaam gedrag en toepassen duurzaamheid in beleid en uitvoering onder de aandacht brengen via intranet: tips, stellingen, positieve voorbeelden, ideeënbus, wedstrijd (bijvoorbeeld tussen afdelingen?). 6. Bewaken van de voortgang van het uitvoeren van onze eigen duurzaamheids-activiteiten uit het uitvoeringsplan duurzaamheid.

35

gemeente Drimmelen

“In 2020 worden bij stedenbouwkundige plannen alle duurzaamheidsaspecten meegenomen.”

gemeente Drimmelen


4.3 Educatie Hierbij maken we onderscheid in educatie voor de jeugd en educatie voor volwassenen. De scholen in de gemeente Drimmelen krijgen veel verzoeken om aan een bepaald onderwerp aandacht te besteden in hun lessen. Het is voor hen niet mogelijk om aan alle verzoeken tegemoet te komen. Voor de scholen is het dus niet mogelijk om aan alle duurzaamheidsthema’s aandacht te besteden. Daarom willen de scholen zich in de eerste jaren vooral richten op één duurzaamheidsthema. Waarschijnlijk wordt dit het thema ‘energie’. Hiervoor lopen al activiteiten via bijvoorbeeld Duurzaam Drimmelen. Met de lessen kunnen de scholen hier ook goed op aansluiten. Daarnaast willen de scholen zich de komende jaren gaan richten op duurzaam onderwijs. Daarbij kan men denken aan: afvalscheiding, verminderen papierverbruik/ uitbreiden digitaal werken, energiebesparing, stimuleren te voet/met fiets naar school enzovoort. Duurzaamheid is daarom een vast agendapunt op de Lokale Educatieve Agenda. Dit is een overleg van alle schoolbesturen, de kinderopvang/peuterspeelzaalwerk en de gemeente. Daarin bespreken zij hoe zij duurzaam onderwijs vorm kunnen geven. Educatie voor volwassenen is een verantwoordelijkheid van alle partijen. Dit kan door bijeenkomsten, informatieverstrekking, het goede voorbeeld geven enzovoort. Per thema/activiteit waar dit belangrijk is, moeten we kijken hoe we dit gaan doen. En met ‘we’ bedoelen we de initiatiefnemer en de betrokkenen.

“Duurzaamheid is een vast agendapunt op de Lokale Educatieve Agenda.”

37

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


5. De uitvoering van het beleidsplan duurzaamheid 5.1 Uitvoering in de jaren 2013 tot en met 2017 In hoofdstuk 2 gaven we aan welke doelstellingen we in 2017 samen willen bereiken en welke activiteiten we daarvoor gaan uitvoeren. Alle externe initiatiefnemers en gemeente plaatsten de activiteiten in een planning. Hiermee zorgen we ervoor dat we ook daadwerkelijk aan de slag gaan. In bijlage 4 staat het uitvoeringsprogramma voor de jaren 2013 tot en met 2017. De initiatiefnemer van een bepaalde activiteit is verantwoordelijk voor de uitvoering van de betreffende activiteit.

5.2 Gemeente: rollen en gemeentelijk uitvoeringsplan Duurzaamheid doen we samen. Maar de gemeente heeft wel een voorbeeldfunctie. Daarom gaan we in dit hoofdstuk kort in op de verschillende rollen van de gemeente. De gemeente heeft net zoals de andere partners verschillende rollen: 1. Initiatiefnemer: Voor een aantal activiteiten is de gemeente de enige initiatiefnemer en voor een aantal activiteiten is de gemeente mede-initiatiefnemer. In bijlage 3 staat een overzicht met de gemeentelijke ambities/doelstellingen en activiteiten voor 2013 tot en met 2017. Bij deze activiteiten is de gemeente initiatiefnemer of mede-initiatiefnemer. In bijlage 5 staat het uitvoeringsprogramma (uitvoeringsactiviteiten met planning). 2. Facilitator en stimulator: Voor een groot aantal activiteiten die uitgevoerd gaan worden in 2013 tot en met 2017 zijn wij geen initiatiefnemer, maar betrokken partner. Vaak heeft de gemeente dan de rol van facilitator of stimulator. De gemeente ondersteunt dan door inbreng deskundigheid, leggen van contacten, scheppen van de randvoorwaarden enzovoort. In hoofdstuk 2 is in de tabellen aangegeven bij welke activiteiten de gemeente een betrokken partner is en dus de rol van facilitator of stimulator heeft. De gemeente heeft deze rol ook bij het scheppen van randvoorwaarden. In hoofdstuk 3 staat voor welke randvoorwaarden dit is. 3. Regisseur: Deze rol heeft de gemeente bij de communicatie over duurzaamheid. Verder levert de gemeente de procesbegeleider. Deze procesbegeleider heeft een belangrijke rol bij het waarborgen van de uitvoering van dit beleidsplan. Ofwel hij/zij vervult de regisseursrol hierin.

39

gemeente Drimmelen

“ Duurzaam en innovatief toerisme is kenmerkend voor Drimmelen.”

gemeente Drimmelen


6. Borging uitvoering beleid- en uitvoeringsplan

Beleidscyclus beleidsplan duurzaamheid

De Visie Duurzaamheid 2040 en dit beleid- en uitvoeringsplan zijn een mooi resultaat van ons samen. Wij willen natuurlijk graag dat beide stukken niet in een la verdwijnen. Wij willen graag samen dit plan en daarmee de visie uitvoeren. Duurzaamheid moet gaan leven en moet werkelijkheid worden. Ofwel we moeten ervoor zorgen dat de uitvoering van dit plan ook daadwerkelijk gebeurt. Dit is niet iets van de gemeente alleen. Hier zijn wij samen verantwoordelijk voor. Ofwel, dit moeten we samen doen.

Agendering

6.1 Beleidscyclus Dit beleidsplan geldt voor vier jaar. Het is een dynamisch (flexibel) plan. Allerlei ontwikkelingen kunnen een positieve of negatieve invloed hebben op de uitvoeringsactiviteiten en doelstellingen uit het beleidsplan. Jaarlijks kijken we (de initiatiefnemers en betrokkenen) of de doelstellingen en activiteiten aangepast moeten worden of niet.

Beleidsontwikkeling

Tegen het einde van de looptijd van dit plan, wordt gestart met het opstellen van een nieuw beleidsplan voor weer vier jaar. De behaalde resultaten en de Visie Duurzaamheid 2040 zijn de basis voor dit nieuwe plan. De Visie Duurzaamheid 2040 wordt dan overigens ook tegen het licht gehouden en waar nodig aangepast.

Evaluatie/ bijstelling

Beleidsplan

Samengevat: • • • • •

Iedere vier jaar stellen we een nieuw beleidsplan duurzaamheid met uitvoeringsplan op. Iedere vier jaar kijken we of de Visie Duurzaamheid 2040 nog actueel is. Zo niet, dan passen we de visie aan. Ieder jaar kijken we hoe de uitvoering loopt. Ieder jaar houden we de uitvoering en de ontwikkelingen bij. Waar nodig passen we het uitvoeringsplan en het beleidsplan aan. De procesbegeleider regisseert de beleidscyclus.

Uitvoering Terugkoppeling

Uitvoeringsplan

6.2 De procesbegeleider Het is belangrijk dat iemand bijhoudt hoe de uitvoering van het beleidsplan duurzaamheid loopt en de plannen waar nodig bijstelt. Ook is het belangrijk dat iemand ervoor zorgt dat het onderwerp duurzaamheid op de agenda blijft staan en blijft leven, verbindingen legt en initiatieven een duw in de goede richting geeft. Dit worden taken van de procesbegeleider. Voorstel is dat iemand van de gemeente procesbegeleider wordt. De procesbegeleider hoeft echter niet alles alleen te doen. Bepaalde zaken kan de procesbegeleider ook samen met een externe partner oppakken.

41

gemeente Drimmelen

Feedback/ bijsturen

Uitvoering

Meten

gemeente Drimmelen

42


Taken procesbegeleider: 1. Regisseren communicatie. 2. (Mede) Organiseren bijeenkomsten. 3. Leggen verbindingen (zoveel mogelijk aansluiten bij besdtaande netwerken). 4. Reguliere overleggen van de externe partners bijwonen als duurzaamheid op de agenda staat. 5. Vormgeven monitoring en verantwoording aan elkaar. 6. Uitvoeringsplan met planning (tabellen) onder aandacht brengen en actualiseren. 7. Actualiseren beleidsplan duurzaamheid en Visie Duurzaamheid 2040. 8. Overzicht bijhouden van de randvoorwaarden, bewaken voortgang realiseren randvoorwaarden, uitzetten scheppen randvoorwaarden in gemeentelijke organisatie/bij externe partners. 9. Signaleren knelpunten en zoeken naar oplossingen, waar mogelijk. 10. Budgetcontrole budget duurzaamheid. 11. Controleren duurzaamheidsparagraaf in gemeentelijke stukken (raadsformats, format B&W e.d.): de zogenaamde duurzaamheidscheck. De procesbegeleider voert geen activiteiten uit. De uitvoering van de verschillende activiteiten is een taak (verantwoordelijkheid) van de betreffende initiatiefnemer(s) en betrokkenen. Hierbij geldt dat ‘afspraak is afspraak’. Partijen mogen elkaar hier op aanspreken, stimuleren en motiveren. Dit betekent dat de gemeente in een aantal gevallen ook moet leren loslaten. Bevoegdheden procesbegeleider: De procesbegeleider heeft geen toezichthoudende of sanctionerende bevoegdheden. Dit zou ook niet goed zijn en is ook niet nodig. Alle partners en de gemeente zijn/willen aan de slag met duurzaamheid. Dit gaan we ook samen doen. De procesbegeleider moet vooral stimuleren, faciliteren en samenbrengen. Verder moeten duurzaamheidsinititiatieven in het zonnetje worden gezet. Duurzaaamheid is positief en dit moeten we uitdragen. Natuurlijk mag een procesbegeleider een collega of externe partij wel aanspreken op het naleven van afspraken.

“De productie van vlees en zuivel legt een grote druk op milieu en klimaat. Het is belangrijk dat we kiezen voor het eten van minder vlees of meer vleesvervangers.”

43

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


6.3 In te zetten tools om duurzaamheid ‘levend’te houden Het voorstel is om de volgende middelen in te zetten om duurzaamheid te borgen: 1. Een intentieverklaring tussen alle partijen als basis voor de uitvoering: Deze intentieverklaring zal er creatief uit gaan zien (bijvoorbeeld een mooie oneliner). De intentieverklaring stellen we (gemeente met enkele externe partners) in het laatste kwartaal van 2013 op. Het is de bedoeling dat alle partijen deze verklaring begin 2014 ondertekenen. 2. Duurzaamheidsparagraaf in beleidsstukken en besluitvormingsstukken gemeentelijke organisatie (zie hoofdstuk 4.2). 3. Inventariseren welke bestaande overleggen er zijn van de externe partners en afspreken dat duurzaamheid met enige regelmaat op de agenda komt te staan. Hiermee ontlasten we alle partijen. 4. Jaarlijkse monitoring. Dit is een taak van de procesbegeleider, maar deze kan dit niet alleen. 5. Contacten onderhouden met elkaar (bellen, mailen, sociale media enzovoort). 6. Een of twee keer per jaar een bijeenkomst in het teken van duurzaamheid. Tijdens deze bijeenkomsten kunnen we successen presenteren, ervaringen delen, discussiëren, een MVO-prijs/duurzaamheidsprijs uitreiken etc. Dit kunnen we koppelen aan de dag van de duurzaamheid (jaarlijks op 10 oktober). 7. Inspiratiebijeenkomsten (zie ook hoofdstuk 4.1). Met deze bijeenkomsten sluiten we zoveel mogelijk aan bij bestaande bijeenkomsten, zoals het 4D-café van Duurzaam Drimmelen en de open coffee Drimmelen. 8. Website duurzaamheid waarop burgers voortdurend ideeën kwijt kunnen, met beloning voor goede of beste idee. 9. Iedere week of iedere twee weken een kader over duurzaamheid in ’t Carillon.

“Duurzaamheid is zuinig omgaan met natuurlijke grondstoffen, met de natuur en ook als mensen met elkaar.”

45

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen


7

Lijst van afkortingen

ANV BND C2C EHS EVZ GGA LEA MNV MVO OV Wkk RWB SKOD SWO TPD T&R WMO ZLTO

: : : : : : : : : : : : : : : : : :

Agrarische Natuurvereniging Bedrijvennetwerk Drimmelen Cradle to Cradle Ecologische Hoofdstructuur Ecologische Verbindingszone GebiedsGerichte Aanpak Lokale Educatieve Agenda Madese Natuurvrienden Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Openbaar Vervoer warmtekrachtkoppeling Regio West-Brabant Stichting Katholiek Onderwijs Drimmelen Stichting Welzijn & Ondersteuning Toeristisch Platform Drimmelen Toerisme & Recreatie Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie

“Om een duurzame gemeente te zijn moeten bestuur, inwoners, instellingen organisaties en ondernemers de krachten bundelen.”

Versie : definitief Datum : 12 november 2013 Samengesteld door : K. J. van der Spek met input van externen en projectteam

47

gemeente Drimmelen

gemeente Drimmelen

Beleidsplan duurzaamheid gemeente Drimmelen

Recommend Documents