BBC
Omge ving
can Omgevingsanalyse
Gemeente Tervuren Eindrapport Omgevingsanalyse 29 maart 2013
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : methodiek
BBC
De omgevingsanalyse is een verplichte toelichting bij het meerjarenplan (art. 9). Dit is een motivering en verantwoording voor de gekozen beleidsprioriteiten in het meerjarenplan. Tegelijk kan de omgevingsanalyse een basis zijn voor oriëntatie van het beleid en voor het bepalen van de beleidsprioriteiten. Het beleid zal erop gericht zijn te veranderen, verbeteren, versterken, in te spelen op maatschappelijke evoluties … De omgevingsanalyse wordt uitgevoerd aan de hand van de SWOT-methodologie. In een eerste stadium kunnen (per dienst of cluster) de sterke en zwakke punten van de organisatie (intern), en de opportuniteiten en bedreigingen rondom de organisatie (extern) worden opgelijst. Dit resultaat is een weergave van het profiel van de organisatie binnen haar omgeving : omgevingsanalyse. In een verder stadium kan deze analyse leiden tot aanbevelingen, concrete voorstellen tot verbetering in actieplannen en acties die opgenomen worden in een inspiratienota. Op basis van deze analyse (en nota) en de beleidsprioriteiten van de nieuwe beleidsploeg kunnen de beleidsdoelstellingen voor het meerjarenplan worden bepaald.
2
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : methodiek
OMGEVINGSANALYSE
BBC
Inspiratienota
Interne analyse SWOT-ANALYSE
Aanbevelingen
Externe analyse
3
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : basis voor beleidsplanning
STRATEGISCHE BELEIDSPLANNING
Beleidsdoelstellingen Actieplannen Acties
Inspiratienota Lokale beleidsvisie en -prioriteiten
BBC
Administratie
Mandatarissen
Vlaamse Vlaanderen beleidsprioriteiten Participatie
Burger
4
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : project … vervolg
BBC
Het resultaat van de omgevingsanalyse is een rapport waaruit een synthese van ‘top 20’ kan worden afgeleid in een inspiratienota. Deze nota is (samen met het rapport) de basis voor overleg met de beleidsploeg.
Omgevingsanalyse
De inspiratienota profileert de organisatie binnen haar omgeving. Vanuit de expertise van de administratie zijn aanbevelingen geformuleerd.
Afstemming met beleidsvisie
De inspiratienota wordt naast de visie van de beleidsploeg gelegd. Daaruit ontstaat een ontwerp van beleidsplan.
Afstemming op Vlaams beleid
Het ontwerp van beleidsplan wordt desgevallend aangepast en afgestemd op de Vlaamse beleidsprioriteiten.
Toetsen aan externe partners
Het ontwerp van beleidsplan wordt getoetst met externe partners (burgers, belangengroepen, …) en aangepast of bijgestuurd.
5
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : project … vervolg
BBC
Op basis van het beleidsplan zal de strategische planning tot stand komen. Uit de nota zullen – rond diverse thema’s – beleidsdoelstellingen, actieplannen en acties worden afgeleid en bepaald. Indicatoren zullen de doelstellingen meetbaar maken.
Formuleren
beleidsdoelstellingen
De beleidsopties opgenomen in de beleidsnota worden omgezet in correct geformuleerde beleidsdoelstellingen.
Concretiseren in actieplannen en acties
Bepalen prioritair beleid
De beleidsdoelstellingen worden geconcretiseerd in actieplannen en acties gespreid over diverse jaren van uitvoering.
Uit de beleidsdoelstellingen wordt het prioritair beleid afgelijnd.
Bepalen van indicatoren
Door het toewijzen van indicatoren aan de doelstellingen, actieplannen en/of acties kan een beleidsevaluatie worden gemaakt.
6
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : methodiek
BBC
De SWOT-analyse wordt opgebouwd rond de clusters die afgelijnd werden in de opstartvergadering. Deze clusters zijn een groepering van verwante diensten die vaak een gemeenschappelijk of overlappend werkterrein beslaan. Deze clusters komen veelal overeen met de beleidsdomeinen in BBC, of kunnen daarop worden afgestemd. Voor elke cluster is een interne en externe analyse worden gemaakt. Voor de Gemeente Tervuren is gekozen voor de volgende clusters:
1 Ondersteunende diensten
: Ondersteunende diensten en burgerzaken
2 Omgeving
: Milieu, openbare werken, …
3 Vrije tijd
: Sport, jeugd, cultuur, toerisme.
4 Onderwijs
: Onderwijs
7
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : methodiek
BBC
De interne-analyse is opgebouwd rond 7 vlakken. Aan de hand van 10 gerichte gesloten vragen binnen elk vlak wordt het interne profiel belicht en geëvalueerd.
1 Strategie en planning 2 Financieel beheer 3 Innovatie en dienstverlening 4 Communicatie en reputatie 5 Kwaliteit en interne controle 6 Personeel en organisatie 7 Samenwerking en netwerken
De interne SWOT-analyse wordt weergegeven in een positioneringsroos. Voor de interne analyse blijkt uit de roos op welke van de 7 vlakken de cluster sterk of zwak presteert. Tevens blijkt welke vlakken als belangrijk of minder belangrijk worden aanzien (rode driehoek). Daaruit kan worden afgeleid wat de werkpunten zijn voor de interne organisatie. :
Mate van belang volgens cluster
:
Clusterscore
:
Score Q&A
8
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : methodiek
BBC
De externe-analyse (OT) wordt opgebouwd rond 6 vlakken. Binnen elk vlak schetsen we de omgeving van de organisatie en de mogelijke impact hiervan op het beleid. Deze vraagstukken worden door de clusterverantwoordelijken beantwoord met kennis van het basisprofiel van de organisatie uit de beschikbare statistieken.
1 Institutioneel 2 Economisch 3 Demografisch en sociaal 4 Technologisch
De externe SWOT-analyse wordt weergegeven in een positioneringsroos. Voor de externe analyse blijkt uit de roos welk de belangrijkste omgevingsfactoren zijn die impact hebben op de organisatie en in welke mate de organisatie daarvoor klaar is of niet, of zich daarop afstemt of kan afstemmen.
5 Ecologisch
:
Mate van belang volgens cluster
6 Maatschappelijk
:
Clusterscore
9
Gemeente Tervuren
BBC
Basisprofiel
10
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : basisprofiel* Gegevens
Lokaal
Inwoners
21.329
BBC Belfiuscluster
Vlaams
Laatste meting 2012
Grijze druk
30,88 (23,73 in 1997)
41,19 (35,46 in 1997)
2012
Groene druk
45,57 (41,14 in 1997)
36,68 (38,94 in 1997)
2012
Interne vergrijzing
29,59 (19,50 in 1997)
21,81 (16,82 in 1997)
2012
Groei
+4,9%
+2,1%
+5,2%
2010
Groeiprojectie 2011-2020
+4%
+1,2%
+4,3%
2010
Vreemdelingen/1000 inw
253,1
136,2
63,9
2010
Groei Alleenwonend. (V)
+17,6%
+17%
+15,7%
2009
Groei Alleenwonend. (M)
+17,3%
+22,2%
+23,8%
2009
Aanvullende personenbel.
6,7%
6,5%
7,2%
2012
Waarde 1% APB/inwoner
50
51
36
2010
* Bronnen: http://www.ibz.rrn.fgov.be; http://aps.vlaanderen.be/lokaal/lokale_statistieken.htm; http://arvastat.vdab.be/arvastat/index.html
11
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : basisprofiel Gegevens
BBC
Lokaal
Belfius-cluster
Vlaams
Laatste meting
Onroerende voorheffing
975
949
1.340
2012
Waarde 100 opct. OV
33
31
21
2010
VTE/1000 inw. gemeente
6,41
6,13
8,20
2010
VTE/1000 inw. OCMW
5,51
3,99
5,20
2010
+22,7%
+28,4%
/
2012
€232,9
€223,6
€155,4
2010
498,2 kg
561,3 kg
524,8 kg
2010
Rioleringsgraad (uitvoering)
99,3%
93,9%
92%
2009
Zuiveringsgraad
3,7%
38,9%
70,7%
2009
Groei aant. ondernemingen Gem. verkoopprijs bouwgrond/m² Kg hh afval per inw/jaar
BELFIUS. residentiële randgemeenten met hoge inkomens (Cluster V11)
12
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : basisprofiel
BBC
Gegevens
Lokaal
Belfius-cluster
Vlaams
Laatste meting
Groei verkeersongevallen
-43,9%
-22,4%
-14 %
2010
Max. 14/j.
-14,1%
-0,5%
2009
5,8
2
5,5
2008
36%
52,4%
73,4%
2009
4,83%
/
7,29%
2012
€18.339
€19.393
€16.620
2009
Leefloontrekkenden/1000 inw
1,7
2
4,1
2010
Plaatsen in wzc/1000 65+
34,9
47,9
58,2
2010
15,5
25
31,4
2010
Groei Verkeersongevallen met fietsers Soc.huurwoningen/app Jobratio Werkloosheidsgraad 1/2013 Gemiddeld inkomen/inw.
Geregistreerde diefstallen en Indien niet vermeld,inw is het basisjaar 2000. afpersingen/1000
Legende: Grijze druk: Bevolking 65+ ten opzichte van de bevolking 20-64 jaar. Groene druk: Bevolking 0-19 jaar ten opzichte van de bevolking 20-64 jaar. Jobratio: Aantal jobs t.o.v. de bevolking op beroepsactieve leeftijd (20-64 jaar).
13
Gemeente Tervuren
BBC
Interne analyse
14
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Interne analyse : positionering
BBC
15
Gemeente Tervuren : Vrije tijd
Interne analyse : positionering
BBC
16
Gemeente Tervuren : Omgeving
Interne analyse : positionering
BBC
17
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
1 Strategie en planning
BBC
Vaststellingen - Werken met een gedragen strategie is een groot aandachtpunt binnen de organisatie. Er is een sterk onderbouwd formeel strategisch plan opgemaakt voor de volledige organisatie bij het begin van de vorige legislatuur. Bij de huidige omgevingsanalyse blijkt echter dat de clusters dit plan niet kennen. De geformuleerde strategie is bijgevolg niet gedragen in de organisatie. - Er is wel een plan voor elke individuele sector indien dit bovenlokaal is vastgelegd. De mate van detail, de koppeling aan financiële middelen, de aanpassingsgraad en realisatiegraad van het strategisch plan per sector verschilt echter sterk van dienst tot dienst. - Er wordt sterk verkokerd gewerkt. De beleidsplannen van de verschillende sectoren en diensten worden niet steeds aan elkaar getoetst. - Er wordt beperkt gerapporteerd aan de raad over het bereiken van doelstellingen. De rapportering is hoofdzakelijk beperkt tot de decretaal verplichte rapportering. - Specifieke aandachtspunten: Afstemming masterplan patrimonium op behoeften geformaliseerd beleid inzake toerisme, de combinatie tussen welzijns- en vrijetijdsacties.
diensten,
18
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
1 Strategie en planning
BBC
Aanbevelingen vanuit de clusters - Er is nood aan gestructureerde overleg met het beleid/diensten. - Overleg tussen de schepenen bevoegd voor de verschillende diensten binnen één cluster met duidelijke doelstellingen. - Nood aan coördinatie binnen de clusters over de diensten heen. - Continue bijsturing en evaluatie is gewenst. - Opname combinatie vrije tijd en welzijn in het beleidsplan. - Afstemming masterplan patrimonium op behoeften diensten. - Opname luik toerisme in beleidsplan.
19
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
2 Financieel beheer
BBC
Vaststellingen - De inzet op het verwerven van subsidies is sterk afhankelijk van de cluster of dienst. De gesubsidieerde middelen voor de organisatie nemen echter af. De clusters geven aan niet steeds de tijd te hebben om hier bijkomend op in te spelen (Voorbeeld: participatiedecreet). - Het behalen van subsidies en sponsoring door de cluster vrije tijd is niet gekoppeld aan het verkrijgen van subsidies door de cluster. - De gezamenlijke aankoop is beperkt. Er zijn uitbreidingsmogelijkheden binnen de organisatie, maar ook intergemeentelijk (aankoop losse materialen cluster ‘omgeving’, stratenaanleg). - De clusters geven aan dat er nood is aan budgethouderschap (meer zelfstandige besteding en allocatie). - Er is nood aan een analytische boekhouding teneinde beleidsbeslissingen gestructureerd te kunnen onderbouwen (Voorbeeld: kost van het patrimonium). - Er is geen uniform tariferingsbeleid.
20
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
2 Financieel beheer
BBC
Aanbevelingen van de clusters - Evaluatie schaalvergrotingsmogelijkheden (opdrachten, aankopen,..). - Belang van kostenplaatsen en dragers binnen de nieuwe begroting (analytische boekhouding). Bewustmaking van de kost! - Vereenvoudiging van kostenstructuur in relatie tot burgers en diensten. - Vereenvoudiging (dus hogere transparantie) van de financiële onderbouw (AGB). - Evaluatie structurele besparingsmaatregelen (energieverbruik, personeelskost,..). - Budgethouderschap evalueren. - Evaluatie tarieven en tariferingsbeleid.
21
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
3 Innovatie en dienstverlening
BBC
Vaststellingen - Bij de implementatie van nieuwe innovaties volgt niet steeds de noodzakelijke personeelsinvulling. Nieuwe activiteiten worden niet steeds aan nieuwe middelen of het in vraag stellen van bestaande activiteiten gekoppeld. - De dienstverlening spitst zich in hoofdzaak toe tot de klassieke taken van een lokaal bestuur, met soms enkele klemtonen. De clusters geven aan dat er niet steeds aandacht wordt geschonken aan ‘andere’ dienstverlening zoals dienstverlening op afstand. - De complexiteit van de regelgeving en materie inzake financiën, personeel, ICT en juridische zaken neemt toe. De clusters geven aan dat het vrijwel onmogelijk is om op 'hoog' niveau alle competenties vast in huis te hebben. - De loketwerking is sterk afhankelijk van de cluster : - De cluster omgeving geeft aan dat er geen centraal loket is voor de cluster en dat de openingsuren niet zijn afgestemd op de verschillende diensten binnen de cluster. Hierdoor komt de doorverwijzing in het gedrang. - De cluster vrije tijd geeft aan dat de vereiste kennis voor de baliewerking toeneemt en dat het opportuun kan zijn om de balies te splitsen (vrije tijd/toerisme).
22
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
3 Innovatie en dienstverlening
BBC
Aanbevelingen van de clusters - Dienstverlening uitbouwen op niveau van de organisatie (organisatie-brede doelstelling in BBC). - Doorlichting van diensten door externen. - Evaluatie uitbouw dienstverlening op afstand. - Één loket voor de cluster omgeving voorzien met personeel dat kennis heeft van de meeste dienstverlening binnen de cluster om het doorverwijzen te beperken. - Opsplitsen loket vrije tijd en toerisme. - De inhuur van externe competenties wordt alsmaar belangrijker.
23
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
4 Communicatie en reputatie
BBC
Vaststellingen - De inzet op communicatie is een groot aandachtspunt. De cluster ondersteunende diensten geeft aan dat huidige personeelsinzet inzake communicatie niet is aangepast aan de dienstverlening. De norm (1 com/10000 inw.) is niet gehaald binnen het bestuur (momenteel 0,5/21000 inw.). Dit laatste heeft ook zijn impact op de interne communicatie (niet gestructureerd). - Er wordt slechts beperkt ingezet op participatie van de burger. De burger wordt echter steeds mondiger en vraagt ook om betrokken te worden bij het beleid. - Digitale communicatie is een aandachtspunt. Er zijn echter initiatieven gestart en lopende (nieuwe media), maar het beleid moet verder uitgewerkt te worden. - Er is een huisstijl en de meeste diensten maken gebruik van dezelfde stijl bij hun communicatieinitiatieven. Deze huisstijl is echter slechts gedeeltelijk vernieuwd hierdoor worden er twee stijlen gehanteerd binnen de organisatie. - Wat interne communicatie betreft krijgen de medewerkers een overzicht van de relevante interne info aangeboden, maar communicatie over lopende interne activiteiten, taakverdeling en projecten is nog beperkt. - De vrijetijdsdiensten geven aan nood te hebben aan specifieke profilering als klantgerichte diensten.
24
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
4 Communicatie en reputatie
BBC
Aanbevelingen van de clusters - Opmaak communicatieplan (centraal aangestuurde aanpak van informatie en communicatiekanalen (apps, website, ...), onderbouwd door personeelsbezetting (o.a. specialisatie vrije tijd). - Inzet op positieve beeldvorming (corporate image). - Nieuwe media actief toepassen. - Meertalige informatie gericht op toerisme verstrekken. - Huisstijl updaten en moderniseren en doortrekken naar alle infokanalen met onder meer het vernieuwen van het logo. - Duidelijke taakafspraken inzake het doorverwijzen van burgers. - Verhogen van de participatie gekoppeld aan verhoging van personele en financiële middelen (babbelcafés, buurtbemiddeling).
25
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
5 Kwaliteit en interne controle
BBC
Vaststellingen - Geformaliseerd inzet op kwaliteitsbewaking en interne controle is een aandachtspunt. - Er zijn acties rond interne controle per dienst. Er is ook geen overkoepelende sturing. Risico’s worden hoofdzakelijk in kaart gebracht na incidenten. - Alle klachten worden geregistreerd, maar niet steeds binnen een redelijke termijn behandeld. De klachtenregistratie verloopt centraal correct; decentraal is de input beperkt. - Er is een gemeenschappelijke deontologische code.
Aanbevelingen van de clusters - Opstart interne controle, gedragsregels, deontologische code, ... de opmaak er van, of de actualisatie, het bewust maken. - Groter draagvlak creëren – gedragen interne controle opstarten. - Het linken van actieplannen aan de medewerkerstevredenheidsenquête. - Actualisatie draaiboek voor behandeling van klachten en vragen (oa e-mailverkeer). - Risicoanalyse opstarten met aandacht voor mogelijke bestaande risico's en de gevolgen. Bijzonder aandachtpunt: veiligheidsplan evenementen. - Behoeftenonderzoek van de dienstverlening.
26
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
6 Personeel en organisatie
BBC
Vaststellingen - De werking komt occasioneel in het gedrang door verzuim. Het verzuim is echter niet in kaart gebracht. - De evaluatiecyclus (gekoppeld aan competentieprofielen) is geformaliseerd en aanwezig binnen de organisatie, maar wordt niet uniform ingezet als werkmiddel. Er worden beperkt functioneringsgesprekken en evaluatiegesprekken uitgevoerd. - Indien iemand wegvalt, probeert men snel een oplossing te vinden. Een vaste aanpak is er echter niet waardoor er niet steeds back-ups voor sleutelfuncties zijn voorzien. - Voor knelpuntberoepen zijn lokale besturen geen aantrekkelijke werkgever (Ingenieurs, ICT’ers). - Er is nood aan een intern gedragen beloningssysteem. - De doelstellingen die de organisatie zich stelt zijn niet in verhouding tot de personeelsbezetting. Er is bijgevolg een discrepantie tussen de personeelsnood en zijn invulling (diensthoofd dienst vrije tijd, communicatie en IT).
27
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
6 Personeel en organisatie
BBC
Aanbevelingen van de clusters - Er is een nood aan een aanwezigheidsbeleid (structureel gebruik van controlearts, opvolging met verzuimgesprek). - Onderzoek naar werkelijke sleutelfuncties in functie van het voorzien van back-ups. - Implementatie functionerings- en evaluatiecyclus. - Implementatie van competentieprofielen. - Invulling vrijetijdsmanager en IT- en communicatiemedewerker. - Teambuilding per cluster, per dienst. - Beleidsdoelstellingen afstellen op de personeelsbezetting.
28
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
7 Samenwerking en netwerken
BBC
Vaststellingen - In de organisatie wordt hoofdzakelijk op dienstniveau gepland en samengewerkt. - Er is geen zicht op lopende projecten binnen de organisatie. - Er is geen managementteam in de organisatie. - Gezien de toename van de lokale taken wint intergemeentelijke samenwerking aan belang. Deze samenwerking verloopt echter nu nog te vaak op het individueel niveau van de ambtenaar. - Coördinatie op clusterniveau is belangrijk, maar op dit ogenblik beperkt. Er is geen gecoördineerde aanpak binnen de cluster omgeving en vrije tijd. De samenwerking gebeurt hoofdzakelijk op initiatief van de diensthoofden zelf. - Voorbeeld: De bevoegdheden inzake infrastructuur zijn sterk versnipperd over de volledige organisatie. De infrastructuur wordt door de dienst vrije tijd verhuurd, maar onderhoud en toezicht valt onder TOL (toezicht onderhoud en logistiek), WEB (Werken in eigen beheer dan andere herstellingen aan infrastructuur) en BEXIT (AGB verantwoordelijk voor infrastructuur en evenementen,...), IW (infrastructuurwerken).
29
Gemeente Tervuren
Interne analyse :
7 Samenwerking en netwerken
BBC
Aanbevelingen van de clusters - Heropstart managementteam. - Opvolging van diverse dienst-overschrijdende projecten. - Opleiding vergadertechnieken. - Coördinatie samenwerking over de diensten heen (taakafspraken/overleg). De tandem college en secretaris kan een sturende rol vervullen. - Duidelijke afspraken m.b.t. multidisciplinaire aanpak en teams. - Organisatie frequent overleg schepen/dienst. - Efficiëntie verhogende maatregelen. Voorbeeld: beheer gebouwen en wagenpark, coördinatie beheer doorheen de organisatie, planningstool technische diensten (o.a. interne onderhoudswerken en magazijnbeheer).
30
Gemeente Tervuren
BBC
Externe analyse
31
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse : missie
BBC
Om gericht te kunnen antwoorden op de interne en externe bevraging, moet elke cluster kort zijn missie weergeven. Een missie is een kernachtige uitdrukking van de bestaansreden van een organisatie, het kerndoel.
Op de meest optimale wijze interne en externe actoren ondersteunen opdat zij zo efficiënt en kwaliteitsvol als mogelijk hun dienstverlening kunnen verschaffen/bekomen.
32
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse : positionering
BBC
33
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Beleids en beheerscyclus : Op 25 juni 2010 heeft de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring gehecht aan de beleids- en beheerscyclus van de gemeenten, de provincies en de OCMW's. Het decreet bevat de inhoud van de beleidsrapporten (meerjarenplan, budget en jaarrekening), evenals de regels voor de boekhouding en financiële planning. De overschakeling is een volwaardig project. Een bijzonder aandachtspunt is het financieel evenwicht (ratio's) dat met de beheers- en beleidscyclus wordt ingevoerd.
- Evaluatie financieel evenwicht. Planlastverminderingsdecreet : De sectorale plannen worden met als uiterste deadline 1 jan. 2014 ingepast in de beheers en beleidscyclus. Dit houdt in dat de individuele planningsverplichting van de sectorale plannen: cultureel erfgoed, cultuur, flankerend onderwijs, gemeentelijk onderwijs, integratie, jeugd, kinderopvang, lokaal sociaal beleid, lokale diensteneconomie, milieu, ontwikkelingssamenwerking, opvoedingsondersteuning, ouderenbeleidsparticipatie, sport en steden wordt omgezet in één globaal plan.
- Synchronisatie tussen beleidsverklaringen en strategische meerjarenplanning in de BBC.
34
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Lokale en Vlaamse verhouding personeelsstatuut : Het lokale bestuursniveau heeft in het algemeen een hoog en toenemend aantal contractuele en gesubsidieerde medewerkers in dienst. In 2010 waren er 28% contractuele medewerkers, 28% Gescocontracten en 44% vastbenoemde medewerkers in de Vlaamse lokale besturen. In Tervuren ligt de verhouding momenteel op 50 % contractuelen en Gesco’s en 50% vastbenoemden. De cluster geeft aan dat indien men voor een andere verhouding kiest, het lokaal bestuur zijn aantrekkelijkheid voor de aan te trekken knelpuntprofielen kan verliezen (ICT, fin, ingenieurs, juridisch).
- Evaluatie interne verhouding. Binnen de ondersteunende cluster is het aspect knelpuntberoep zeker aan de orde. Evolutie van één naar meergemeentezone politie : De overgang van de zone is nog niet ingezet, er is nog onduidelijkheid inzake de kostenefficiëntie.
- Evaluatie fusie.
35
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Samenwerking met het OCMW : Via de recente aanpassingen aan het gemeente- en OCMW-decreet wordt de samenwerking tussen het OCMW en de gemeente gefaciliteerd onder meer op het vlak van gedeelde ondersteunende diensten. Er is lokaal een aanzet binnen diverse diensten (gemeenschappelijke huisvesting, basisinfrastructuur ICT,...).
- Zoeken naar samenwerkingsmogelijkheden met meerwaarde.
Juridische druk : De cluster merkt een toename in de juridisch onderbouwde acties (beroep e.d.) die tegen de gemeente ondernomen worden. Dit is een algemene evolutie, die volgens de cluster mogelijks nog sterker in Tervuren merkbaar is, gezien de hoge scholingsgraad van de inwoners. Dit leidt tot bijkomende taken voor het bestuur. Dit kan deels opgevangen worden door de participatie van de burger te vergroten.
- Participerend bestuur, transparantie, middelen voor juridische ondersteuning.
36
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Gemeentelijke administratieve sancties : Er is een goedkeuring van het voorontwerp voor de hervorming van de GAS dat de mogelijkheden voor gemeentelijke administratieve sancties (GAS) uitbreidt. In Tervuren is er voorlopig echter nog geen lokale regelgeving rond GAS.
- Opmaak van een algemeen politiereglement. - Evaluatie inzet flankerende handhavingsmaatregeling (Gas of politie).
Internationalisering versus Vlaams karakter : In 2012 had 25% van de inwoners van Tervuren niet de Belgische nationaliteit. De dienstverlening heeft bijgevolg veel anderstalige klanten, er is echter geen eenzijdige beleidsmatige visie.
- Een duidelijk kader voor het personeel uitwerken (éénduidige visie) rekening houdende met de dienstverlening (personeelsbezetting).
37
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Archiefdecreet : Archiefzorg wordt in het nieuwe Archiefdecreet beschreven als: “de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor het archiefbeheer”. Archiefzorg omvat onder meer de plicht tot het bewaren van de archiefdocumenten in een goede, geordende en toegankelijke staat gedurende de volledige levenscyclus van die documenten en de plicht tot het ontsluiten van de documenten. In Tervuren wordt echter niet op archivering volgens het decreet ingezet.
- Middelen voorzien voor aanwerving (intergemeentelijk) en mogelijks apparatuur. Informatieveiligheid : De privacywetgeving legt ook op het lokale niveau een aantal bepalingen op in functie van informatieveiligheid. De Privacywet wil de burger beschermen tegen misbruik van zijn persoonlijke gegevens. Hij bevat zowel de rechten en plichten van de persoon wiens gegevens verwerkt worden als de rechten en plichten van de verwerker zelf. Hier wordt lokaal op ingezet, maar voor ICT-veiligheid is weinig aandacht. De wetgeving inzake de kruispuntbank die nu in OCMW's is ingevoerd, wordt binnenkort ook in gemeenten ingevoerd. Dit is een lokaal aandachtspunt. Voorbeeld: Op dit ogenblik werkt men met een gedeeld archief dat raadpleegbaar is door het OCMW en de heemkundige kring.
- Inzet op informatieveiligheid.
38
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Openbaarheid van bestuur : Met het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur werd nu één globale regeling uitgewerkt inzake de passieve en de actieve openbaarheid van bestuur. Het basisprincipe uit het openbaarheidsdecreet houdt in dat alle bestuursdocumenten bij een bestuursinstantie principieel openbaar zijn. Er is intern een aanzet gestart. Vragen worden gecentraliseerd via het secretariaat.
- De interne aanzet moet verder uitgebreid worden.
CRAB-decreet (2015) : Sinds 1 juni is het CRAB-decreet in werking getreden. Daarmee is het Centraal ReferentieAdressenbestand (CRAB) de eerste authentieke geografische gegevensbron in Vlaanderen geworden. Intern is enkel een contactpersoon aangeduid. Op dit ogenblik is er binnen gemeente Tervuren geen gecoördineerde aanpak.
39
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Intergemeentelijke samenwerking : Gezien de toename van taken die vanop het bovenlokaal niveau worden doorgeschoven (ontvoogding, Capelo, GAS,…) en de algemeen beperkte beleidsruimte, wint intergemeentelijke samenwerking aan belang. De cluster geeft aan dat deze samenwerking nu nog te vaak op het individueel niveau van de ambtenaar wordt uitgewerkt.
- Nood aan onderzoek in samenspraak met het beleid (Ijsevoer). Managementteam : Het gemeentedecreet voorziet een managementteam met de volgende invulling: Het managementteam ondersteunt de coördinatie van de gemeentelijke diensten bij de beleidsvoorbereiding, de beleidsuitvoering en de beleidsevaluatie. Het managementteam bewaakt de eenheid in de werking, de kwaliteit van de organisatie en de werking van de gemeentelijke diensten, alsook de interne communicatie. Het managementteam bestaat uit de gemeentesecretaris, de financieel beheerder en, in voorkomend geval, de adjunct-gemeentesecretaris en, desgevallend, de personeelsleden die andere functies vervullen waaraan het organogram het lidmaatschap van het managementteam verbindt. De burgemeester, of in voorkomend geval de schepen door hem aangeduid, maakt met raadgevende stem deel uit van het managementteam. Lokaal is dit managementteam echter niet ingevuld.
40
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Belastingsinkomsten : Tervuren
Rand
Belfiuscluster
Vlaams
Aanvullende personenbel.
6,7%
6,6%
6,5%
7,2%
Waarde 1% APB/inwoner
50
/
51
36
Onroerende voorheffing
975
984
949
1.340
Waarde 100 opct. OV
33
/
31
21
De bevolking neemt toe door de diverse grote bouwprojecten (Lempereur, Lindepark, Maesdelle, Parkzicht, OCMW-project serviceflats,…). Gezien de hoge kost van het wonen en bouwen in Tervuren verdwijnt echter de (autochtone) middenklasse. Deze groep is echter een noodzakelijke component in een gezonde fiscaliteit. Een ander aandachtspunt is de nood aan actualisatie van belastingen en retributies (zie supra).
- Strikte opvolging van het gronden en pandendecreet. - Evaluatie belastingen en retributies (bv. luxepaarden, zwembaden…), invullen van lacunes (inneming openbaar domein, …), vereenvoudiging en transparant maken van tarieven. - Onderzoek alternatieve bijdrage aan de gemeenschap van niet-belastingplichtigen (EEG, NATO).
41
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Leegstand : De leegstand van handelszaken in Tervuren neemt toe. Deze evolutie staat haaks op de nieuwe Vlaamse initiatieven die in de winkelnota worden voorgesteld. De Vlaamse winkelnota vormt de basis voor overleg over een beleid van kernversterking. Het uitgangspunt is dat de detailhandel bijdraagt tot de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van de binnensteden en dorpskernen. De detailhandel wordt echter bedreigt door de ontwikkeling van baanwinkels en perifere ontwikkelingen.
- Het aantrekkelijk maken van de gemeente als winkelgemeente. - Subsidie voor startende ondernemingen. - Parkeerbeleid (gekoppeld aan handhaving).
42
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Bevolkingsgroei : De bevolking in Tervuren groeit en zal vermoedelijk blijven groeien. Tussen 2000 en 2010 is de bevolking in Tervuren met 4,9% gegroeid, met 2,1% in gelijkaardige gemeenten en 5,2% in Vlaanderen. Tussen 2011 en 2020 voorspelt de studiedienst van Vlaamse regering een toename van de bevolking in Tervuren met 4%, 1,2% in gelijkaardige gemeenten en 4,3% in Vlaanderen.
Afhankelijkheid : De afhankelijkheidsratio (V1) binnen Tervuren zat in 2012 op 76,45 %. Een stijging met 11% t.o.v. 1997. Dit houdt in dat er per 10 inwoners in de beroepsactieve leeftijd (20-64 jaar) 7,6 inwoners niet tot de beroepsactieve leeftijd horen. Ten opzichte van de 10 beroepsactieven staan er 3,1 ouderen (of 3.717 65+’ers) en 4,6 jongeren (of 5.484 0-19-jarigen).
43
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Ouderen : Tervuren heeft een toenemend aantal ouderen (+65 jaar). In 2012 waren 3.717 inwoners ouder dan 65 jaar. In 1997 (nulmeting) waren 2.902 inwoners ouder dan 65 jaar. Ook de interne vergrijzing (het aantal 80+’ers in de groep 65+) neemt toe. In 2012 lag deze verhouding op 30% (80+) in 1997 lag dit nog op 19,5%. Aandachtspunten voor deze groep zijn toegankelijkheid en communicatie.
- Blijvende aandacht voor mobiliteit (connectie met buurgemeenten) idealiter via dienstverlening aan huis.
Jongeren : Tervuren heeft een hoog en licht toenemend aantal jongeren (-20 jaar). In 2012 waren 5.484 inwoners jonger dan 20 jaar. In 1997 (nulmeting) waren 5.030 inwoners jonger dan 20 jaar. De cluster merkt een toenemende vraag naar digitale dienstverlening vanuit deze groep.
44
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Foto interne demografie personeelsbestand 3/2013 :
Leeftijd
Aantal koppen
60 en +
6
50 -59
44
40-49
47
30-39
23
20-29
18
Totaal
138
45
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
Digitalisering : Er is nood aan verdere lokale inzet op ICT. De dienstverlening is goed geïnformatiseerd als gemeente (onder meer sterke inzet op digitale besluitvorming). De cluster geeft echter aan dat de bezetting van de dienst ICT niet is meegegroeid.
- Verhoging van de personeelsbezetting dienst ICT, verhoging van het budget opleiding/hard- en software.
E-loket : Een e-loket is de ideale digitale brug van de dienstverlening naar de burger en terug. In Tervuren wordt hier echter beperkt op ingezet. Op de website is enkel het luik van de dienst burgerzaken als loket uitgebouwd. Burgers kunnen van thuis uit zelf bepaalde attesten aanvragen of meldingen (van bijv. een verhuis) aangeven, los van de openingsuren. Wat de andere diensten betreft is het loket beperkt tot het aanbieden van digitale formulieren die door de burger afgedrukt en ingevuld moeten worden. De cluster geeft aan dat het e-loket is bovendien nog te weinig gekend is bij de burger.
- Stimulering middels goede communicatie (+ uitbreiding).
46
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
Nieuwe media : Nieuwe en sociale media kunnen goede kanalen zijn voor doelgroepgerichte communicatie naar de burger en terug over het beleid. Er is intern een aanzet tot het gebruik van nieuwe media gegeven. Vandaag wordt hier echter heel versnipperd en per dienst op ingezet.
- Opstellen van policy, integratie in huisstijl. Dit zal impact hebben op de personeelsbezetting. Digitale werking technische dienst : De technische dienst werkt sterk ad hoc. De bevoegdheden zijn ook heel sterk in de organisatie verdeeld. Bovendien kan de werking (beheer gebouwen, oplossen technische incidenten, planning, onderhoud, inventaris (stockbeheer)) sterker digitaal ondersteund worden.
- Beheerscyclus van de gebouwen (facility management). - Opvolging van de ondersteunende diensten, maar ook het patrimonium via software.
47
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
Digitale betalingsmogelijkheden : De burger moet in sommige gevallen de dienstverlening nog steeds ‘fysiek’ betalen terwijl er alternatieve oplossingen mogelijk zijn. Voorbeeld: Parkeerautomaten en containerpark werken nog met munten.
- Overgaan naar betaling via sms of andere digitale vormen, ook overschakeling naar diftar nodig.
48
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
5
Ecologisch
BBC
Ecologische investeringen : Verhoogde aandacht voor ecologische aspecten bij diverse investeringen, is nodig. Hierdoor zijn nog veel mogelijkheden voor de infrastructuur: laadpaal, elektrische wagens, zonnepanelen, zonneboilers, …
- Ecologische investeringen (laadpaal, elektrische wagens, zonnepanelen, zonneboilers, …).
49
Gemeente Tervuren : Ondersteunende diensten
Externe analyse :
6
Maatschappelijk
BBC
Druk op kinderopvang : De vraag naar kinderopvang neemt door omgevingsfactoren zoals het toenemend aantal eenoudergezinnen en het woon-werkverkeer toe. Er is in Tervuren echter in zeer beperkte mate buitenschoolse opvang voorzien (enkel in vakantieperiode en slechts gedeeltelijk).
- Uitbreiding van de voor- en naschoolse opvang. - Introductie buitenschoolse opvang. Afname markten en foren : De huidige markt is niet langer afgestemd op de lokale vraag en het aanbod slinkt. Dit is een algemeen verschijnsel, waar lokaal eventueel op ingespeeld kan worden onder meer door een reorganisatie (andere momenten, markturen).
- Haalbaarheidsstudie van deze markten.
50
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse : missie
BBC
Om gericht te kunnen antwoorden op de interne en externe bevraging, moet elke cluster kort zijn missie weergeven. Een missie is een kernachtige uitdrukking van de bestaansreden van een organisatie, het kerndoel.
Een duurzaam kwaliteitsvol beheer van het gemeentelijk patrimonium op een verantwoorde financiële wijze. Nastreven van een aantrekkelijke en aangename leefomgeving vanuit een voorbeeldfunctie.
51
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse : positionering
BBC
52
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Beleids en beheerscyclus : Op 25 juni 2010 heeft de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring gehecht aan de beleids- en beheerscyclus van de gemeenten, de provincies en de OCMW's. Het bevat de inhoud van de beleidsrapporten (meerjarenplan, budget en jaarrekening), evenals de regels voor de boekhouding en financiële planning. De overschakeling is een volwaardig project. Een bijzonder aandachtspunt voor de cluster is de nood aan planmatig werken binnen de dienst infrastructuurwerken en werken in eigen beheer. Er wordt nu beperkt planmatig gewerkt. De huidige projecten zijn verspreid over verschillende personen en diensten waardoor het totaalbeeld ontbreekt. De introductie van de BBC vraagt echter een concreet financieel meetbaar plan van aanpak.
- Er is nood aan meer coördinatie. - Evaluatie financieel evenwicht.
53
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Sociaal Objectief grond- en pandenbeleid : Op 18 maart 2009 werd het decreet grond- en pandenbeleid goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Dit decreet voorziet in tal van maatregelen van invloed op de grond- en pandenmarkt. Eén van die maatregelen voorziet in een sociaal objectief per gemeente. Dit objectief legt een aantal te realiseren sociale koop-, huurwoningen en kavels op per gemeente voor de periode 2009-2020. Indien alle geplande werken en projecten uitgevoerd worden, wordt in Tervuren het objectief gehaald. Men ondervindt echter lokaal tegenwerking van adviesverlenende instanties. Indien de geplande koopwoningen niet gerealiseerd worden, wordt een inhaalbeweging moeilijk gezien de hoge bouwgrondprijs.
- Voldoende druk zetten achter de gerelateerde geplande projecten: riolering, parkings. - Goede samenwerking is nodig met private ontwikkelaars.
54
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Pesticidendecreet : In navolging van de Europese Richtlijn Duurzaam Gebruik Pesticiden is het pesticidedecreet gewijzigd. Alle openbare besturen moeten tegen uiterlijk 31 december 2014 hun publieke ruimte pesticidevrij beheren en onderhouden. Dit vergt een nieuwe arbeidsintensieve en preventieve aanpak. Lokaal zijn er onderzoeken gedaan in kader van het decreet. De verschillende mogelijkheden zijn uitgetest. Er wordt beroep gedaan op seizoensarbeid. Er is een aanzet tot omvorming van de perken.
- Verderzetten van de omvorming. Betrokkenheid van de diensten in de ontwerpfase. Voldoende middelen te voorzien.
Omgevingsvergunning : De milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning smelten samen in de omgevingsvergunning. Met het invoeren van de unieke omgevingsvergunning zullen initiatiefnemers niet langer een aparte stedenbouwkundige vergunning en milieuvergunning moeten aanvragen. Momenteel is er 1 loket voor vergunningsaanvragen stedenbouw en milieu; de vergunningsaanvragen worden door de verschillende diensten afgewerkt.
- Afspraken te maken over concrete toepassing; kennisuitwisseling tussen betrokken diensten.
55
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Algemeen politiereglement : Er bestaat een heel oud en summier lokaal politiereglement met als gevolg dat actuele topics zoals geluidsoverlast, inname openbaar domein (terrassen, containers), GAS-boetes en vuurwerk er niet zijn in opgenomen. Hierdoor ontstaan lokaal problemen en moet men per geval de situatie moet evalueren.
- Herziening politiereglement. - Na opmaak aanduiding van persoon om te handhaven.
Problematiek voetpaden : Er is lokaal geen voetpadenreglement aanwezig. De regels inzake voetpaden worden enkel opgelegd in stedenbouwkundige vergunningen opgenomen, maar zijn niet afdwingbaar. Anderzijds is er frequente beschadiging van de voetpaden door de nutsmaatschappijen.
- Eerst apart voetpadenreglement maken en eventueel budgetteren (tussenkomst van de gemeente). - Handhaven.
56
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Impact Vlaams bestuursniveau : Tervuren heeft een omgeving met veel beschermde gebieden (Park), waardoor men vaak te rade moet gaan bij bovenlokale (Vlaamse) instanties bij projecten en werken. De relaties met Vlaamse instanties zoals 'onroerend erfgoed' zijn negatief geëvolueerd waardoor de praktische werking spaak loopt (vaak negatieve en tegenstrijdige adviezen).
- Inspraak in vroeg stadium - bemiddeling - respecteren van deze Vlaamse diensten.
Ambachtelijke zone : De geplande lokale ambachtelijke zone raakt niet ontwikkeld. Het lokale bestuur moet evalueren of er nood is aan een ambachtelijke zone. Er is een RUP opgemaakt en de bestemming ligt vast. Het project stokt echter (aanleg wegenis, riolering) en intussen worden de grondprijzen duurder en wijken bedrijven uit naar andere regio's.
- Evaluatie alternatief.
57
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Handhaving : Men kan lokaal inzetten op de handhaving van bouw en milieuovertredingen. In Tervuren wordt hier dan ook sterk op ingezet, maar deze controle kan gecombineerd worden met andere handhavingsacties zoals de controle op de inname openbaar domein en de voetpaden. Bovendien blijven dossiers voor een lange tijd vastzitten bij het parket. Dit vraagt specifieke opvolging.
- Uitbreiden handhaving - Dossieropvolging (ook na interne wissels).
Beleidsplan ruimte Vlaanderen : Het Groenboek van het Beleidsplan Ruimte stelt een nieuwe ruimtelijke visie op Vlaanderen voor. Een visie die de stedelijkheid van Vlaanderen benadrukt. Het wordt in Tervuren een grote uitdaging om in kader van dit beleidsplan de onderwerpen ruimtelijke ordening, mobiliteit en klimaat op elkaar af te stemmen.
58
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Leegstand : De leegstand van handelszaken in Tervuren neemt toe. Dit onder meer door de hoge kostprijs van de panden. Deze evolutie staat haaks op de nieuwe Vlaamse initiatieven die in de winkelnota worden voorgesteld. De Vlaamse winkelnota vormt de basis voor overleg over een beleid van kernversterking. Het uitgangspunt is dat de detailhandel bijdraagt tot de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van de binnensteden en dorpskernen. De detailhandel wordt echter bedreigt door de ontwikkeling van baanwinkels en perifere ontwikkelingen. De ontwikkeling van een kernwinkelgebied wordt opgelegd in een ruimtelijk uitvoeringsplan teneinde de handelsruimte te vergroten. Anderzijds is er lokaal de toenemende vraag naar de omvorming van bestaande handelsruimtes in de kernen tot appartementen.
59
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Gesubsidieerde middelen : Een belangrijk aantal van de lokale projecten worden uitgesteld of dreigen niet gefinancierd te worden door het wegvallen van bovenlokale subsidie (schoolgebouwen, rioleringsprojecten,…).
- Privatiseren van onder meer de riolering. - Aanpassen van prioriteiten. - PPS voor bouwprojecten ( mogelijke nadelen : beperkte inspraak, minder kwalitatieve architectuur en gebouwen). Gemeentelijk grondbeheer : De gemeente heeft de afgelopen legislatuur een groot deel van zijn gronden verkocht. Hierdoor is er enerzijds lokaal een gebrek aan voldoende stockageplaatsen anderzijds is de marge voor gemeentelijke ontwikkelingsprojecten (o.a. sociaal objectief) beperkt. Het masterplan van het patrimonium voorziet nu de gebouwen, de gronden worden hier nog niet in opgenomen. De link met de dienst infrastructuurwerken en werken in eigen beheer is beperkt.
- Opnemen gronden in masterplan.
60
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Evaluatie van de inkomsten : De cluster geeft aan dat er geen duidelijk beleid is rond tarieven. De mogelijkheid om inkomsten te generen wordt niet optimaal benut. Zo zijn de vergoedingen die het bestuur voor zijn diensten vraagt niet steeds afgestemd op de werkelijke kosten.
- Correcte vergoeding vragen voor de diensten die de gemeente aanbiedt: betalend parkeren, inname openbaar domein, dossierkosten, retributie voor afdrukken van plannen, voor logistiek materiaal, uitlenen van verkeersverbodplaten, onderhoud van privéterreinen.
Evaluatie Subsidiereglementen : De diverse subsidiereglementen zijn sterk verspreid en versnipperd binnen de organisatie. Voorbeeld: de subsidie voor zonnepanelen en deze voor het zetten van een regenwaterput kunnen geclusterd worden naar één subsidie voor duurzaam bouwen.
- Grondige evaluatie; overwegen noodzakelijkheid.
61
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Wegenpatrimonium : Er is geen plan van aanpak en geen zicht op de staat en noodzaak tot heraanleg van het wegenpatrimonium.
- Onderhoudsplan, inventaris van alle wegen met plan van aanpak en timing.
62
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Betaalbaar wonen : De kost van wonen in Tervuren is hoog. Dit treft vooral de middenklasse (met gevolgen voor de belastinginkomsten). Woningen en gronden worden onbetaalbaar voor een doorsnee-gezin of alleenstaanden die geen recht hebben op een woning uit de sociale woonmarkt. Evolutie verkoopprijs woonhuizen Tervuren
2000
2008
2009
2010
116.175€
256.554€
262.880€
316.737€
Evolutie
100%
220,8%
226,3%
272,6%
Evolutie verkoopprijs m2 bouwgrond Tervuren
2000
2008
2009
2010
Gem. verkoopprijs
86,9€
223,8€
277,8€
232,9€
Evolutie
100%
257,6%
319,7%
268%
Gem. verkoopprijs
- Aandacht schenken aan lokale invulling van het woonbeleid. - Regelgeving afstemmen.
63
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Anderstaligen : In 2012 had 25% van de inwoners van Tervuren niet de Belgische nationaliteit. Er is een grote instroom van anderstaligen en expats. Dit zorgt voor een toenemende vraag naar anderstalige dienstverlening. Anderzijds is er de taalwet die duidelijk stelt dat de overheid in haar relaties met inwoners van het homogeen Nederlandse taalgebied de overheid het Nederlands gebruikt.
- Opmaak van intern reglement, duidelijke aanbevelingen voor personeel, eenduidige aanpak. Bevolkingsgroei : De bevolking in Tervuren groeit en zal vermoedelijk blijven groeien. Tussen 2000 en 2010 is de bevolking in Tervuren met 4,9% gegroeid, met 2,1% in gelijkaardige gemeenten en 5,2% in Vlaanderen. Tussen 2011 en 2020 voorspelt de studiedienst van Vlaamse regering een toename van de bevolking in Tervuren met 4%, 1,2% in gelijkaardige gemeenten en 4,3% in Vlaanderen. De druk op open ruimte in Tervuren neemt toe. Zeker buiten de dorpskernen neemt de druk van Brussel en de verstedelijking toe. Anderzijds gaat men steeds kleiner wonen door de toename van de prijzen van de bouwgronden.
- De Rups zijn nu geconcentreerd op de dorpskernen, er is ook een visie nodig op de gebieden buiten de dorpskernen.
64
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Ouderen : Tervuren heeft een toenemend aantal ouderen (+65 jaar). In 2012 waren 3.717 inwoners ouder dan 65 jaar. In 1997 (nulmeting) waren 2.902 inwoners ouder dan 65 jaar. Ook de interne vergrijzing (het aantal 80+’ers in de groep 65+) neemt toe. In 2012 lag deze verhouding op 30% (80+) in 1997 lag dit nog op 19,5%. Voor de dorpskern van Tervuren is toegankelijk openbaar domein een aandachtspunt.
65
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
De digitale bouwaanvraag : In 2013 zal het mogelijk zijn om de bouwaanvraag of melding in Vlaanderen digitaal in te dienen. De precieze startdatum moet nog bepaald worden. Momenteel wordt nog heel weinig digitaal meegeleverd. Indien het aantal digitale plannen toeneemt, dient de ICT-infrastructuur aangepast te wordt om het afdrukken te vermijden.
- Verbetering van technologie; begeleiding bij de overgang.
Geografisch informatiesysteem (GIS) : Geografische data worden digitaal verwerkt en bijgehouden in het GIS-systeem. Het doel is het verbeteren van de toegankelijkheid tot en het vergemakkelijken van de raadpleging van de goedgekeurde RUP’s en hun bijhorende voorschriften met behulp van GIS-instrumenten. Er is in Tervuren geen GIS-coördinator waardoor de inzet beperkt is tot de basis.
- Onderzoek naar optimalisatie bv: dienst infrastructuurwerken: mobiliteitsplanning, planning van groenonderhoud, delen gegevens over de diensten verspreiden...
66
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
Dossierbeheersysteem : Het TINK programma (database, post en dossiervorming) werkt niet optimaal. In de praktijk wordt nog te vaak dubbel gewerkt, er wordt in de dossiers dubbel informatie vergaard en bijgehouden. Ook de postbehandeling loopt niet optimaal.
- Opzet nieuw systeem met aandacht voor een geïntegreerd systeem per cluster. Opvolging van klachten : Er is geen opvolgingssysteem voor meldingen en werkopdrachten (facility management) gekoppeld aan een inventaris van de wegen.
- Gebruiksvriendelijk software programma aankopen of ontwikkelen. Gebruik ICT binnen de dienst : De behoeftes van de diensten zijn niet voldoende afgestemd op visie van ICT (kleurenprinter, mailboxvolume, raadplegen van pc van thuis uit).
- Meer participatie vanuit de diensten voor ICT-toepassingen.
67
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
5
Ecologisch
BBC
Scheiding van afval en hemelwater : In functie van de Europese regelgeving inzake de scheiding van afval- en hemelwater zijn er lokaal nog veel ontkoppelingen nodig. Er is echter geen lokale reglementering omtrent de invulling. Een lokale verordening is nodig om de deadline te halen. Bijkomend is een bijdrage van de gemeente aan de kosten te evalueren.
- Lokale verordening. - Evaluatie lokale bijdrage.
Duurzaam gemeentelijk patrimonium : Men is intern reeds gestart met gedeeltelijke aanpassingswerken van het patrimonium (o.a. vernieuwen van daken en cv's). Er zijn echter nog uitbreidingsmogelijkheden.
- Verdere uitwerking. - Energieboekhouding. - Zoeken naar meer alternatieve energiebronnen en toepassen van duurzaamheidsmeter bij nieuwbouw en renovaties.
68
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
5
Ecologisch
BBC
Duurzaam aankopen : Het lokale duurzaam aankoopbeleid zit in de onderzoeksfase.
- Verder uitwerken en bepalen binnen welke sectoren: wagens, kuisproducten, bouwmateriaal… Strengere bovenlokale energienormen : Teneinde aan bovenlokale regelgeving en initiatieven te kunnen voldoen moet men lokaal inzetten om de gemeentelijke gebouwen zelfvoorzienend te maken en voor private gebouwen een ondersteunend beleid uitwerken.
- Sensibiliseringscampagnes en initiatieven ( Voorbeeld: gratis duurzaam bouwadvies). Kosten ecologie : De kosten voor de opslag en verwerking van straatafval, bermmaaisel, afval van bouwmaterialen, sluikstortingen nemen toe. Er is echter een gebrek aan ruimte voor de tijdelijke opslag.
- Een betere selectieve afvalophaling. - Sluikstortingen handhaven.
69
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
5
Ecologisch
BBC
Containerpark : De herlocalisatie van het containerpark naar de te ontwikkelen ambachtelijke zone is een aandachtspunt. De gemeente is eigenaar van de percelen voor het nieuwe containerpark. De ligging van de ambachtelijke zone in een beschermingszone van de waterwinning en het ontbreken van mogelijkheden om het regenwater en afvalwater af te voeren (geen riolering in N3 en dimensionering van riolering in Stationsstraat is onvoldoende) zorgen voor de nodige vertraging.
70
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
6
Maatschappelijk
BBC
Mobiliteit : Lokaal zijn er nog veel knelpunten inzake mobiliteit zoals sluipverkeer, foutparkeren, inname openbaar domein, filevorming in de dorpskern en snelheid. Bovendien is het fietsroutenetwerk niet volledig gerealiseerd.
- Mobiliteitsplan volledig herzien en handhaven.
Participatie en adviesraden : Er zijn voldoende adviesraden binnen de cluster omgeving (mobiliteitsraad, milieuadviesraad, GECORO, dorpsraden). De tijdsbesteding is echter niet steeds in verhouding met de resultaten aangezien de raden vaak uit dezelfde personen zijn samengesteld. Een clustering is mogelijk.
- Clustering adviesraden.
71
Gemeente Tervuren : Omgeving
Externe analyse :
6
Maatschappelijk
BBC
Mondige burger : De burger wordt steeds mondiger en vraagt vaak meer communicatie van en over het beleid in het algemeen en zijn specifiek dossier. De cluster merkt een toename van juridisch onderbouwde bezwaren.
- Prioriteiten stellen en noodzaak van betrokkenheid nagaan. - Participatie in een vroeger stadium organiseren om bezwaren tegen te gaan.
72
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse : missie
BBC
Om gericht te kunnen antwoorden op de interne en externe bevraging, moet elke cluster kort zijn missie weergeven. Een missie is een kernachtige uitdrukking van de bestaansreden van een organisatie, het kerndoel.
Het organiseren en ondersteunen van een levenslang en levensbreed kwalitatief vrijetijdsaanbod naar de bevolking en bezoekers.
73
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse : positionering
BBC
74
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Beleids- en Beheerscyclus en Planlastverminderingsdecreet : De sectorale plannen worden met als uiterste deadline 1 jan. 2014 ingepast in de beheers en beleidscyclus. Dit houdt in dat de individuele planningsverplichting van de sectorale plannen: cultureel erfgoed, cultuur, flankerend onderwijs, gemeentelijk onderwijs, integratie, jeugd, kinderopvang, lokaal sociaal beleid, lokale diensteneconomie, milieu, ontwikkelingssamenwerking, opvoedingsondersteuning, ouderenbeleidparticipatie, sport en steden wordt omgezet in één globaal plan. Er is echter wel nog een sectorale rapporteringsverplichting. De sectoren moeten duidelijk aangeven op welke Vlaamse beleidsprioriteiten zij per sector intekenen en hoe zij hier concreet invulling aan geven. De mate van detail en rapportering is sterk bepaald per sector. Planlastvermindering leidt tot integraal werken en denken, maar er is een overkoepelende visie over vrije tijd nodig.
- Vrijetijdscoördinator. - Opname beleidsprioriteiten in lokaal beleidsplan.
75
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Vlaamse beleidsprioriteiten Cultuur : Het lokaal beleid moet inzetten op volgende beleidsprioriteiten: 1. Het voeren kwalitatief en duurzaam lokaal cultuurbeleid. 2. Het inrichten van een laagdrempelige bibliotheek aangepast aan hedendaagse behoeften. Vlaamse beleidsprioriteiten Sport : Het lokaal beleid moet inzetten op de volgende beleidsprioriteiten: 1. Het ondersteunen kwalitatieve uitbouw sportverenigingen via een gericht subsidiebeleid. 2. Het stimuleren sportverenigingen tot professionalisering met bijzonder accent op kwaliteitsvolle jeugdsportbegeleiding en eventueel onderlinge samenwerking. 3. Het voeren activeringsbeleid met oog op levenslange sportparticipatie via een anders georganiseerd laagdrempelig beweeg- en sportaanbod. 4. het voeren van een beweeg- en sportbeleid met aandacht voor transversale samenwerking zodat kansengroepen gelijke kansen krijgen om actief te participeren aan sport.
76
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Vlaamse beleidsprioriteiten Jeugd : Het lokaal beleid moet inzetten op volgende beleidsprioriteiten: 1. De ondersteuning van het jeugdwerk in algemene zin.
2. De bevordering van participatie aan het jeugdwerk van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties (niet van toepassing in Tervuren). 3. Het voeren van een beleid ter verhoging van de aandacht voor jeugdcultuur.
Taalwetgeving : In 2012 had 25% van de inwoners van Tervuren niet de Belgische nationaliteit. Er is een grote instroom van anderstaligen en expats. Dit zorgt voor een toenemende vraag naar anderstalige dienstverlening. Anderzijds is er de taalwet die duidelijk stelt dat de overheid in haar relaties met inwoners van het homogeen Nederlandse taalgebied de overheid het Nederlands gebruikt. Dit zorgt voor praktische problemen bij de baliewerking van de gemeentelijke vrijetijdsdiensten. Afhankelijk van de thematiek mogen bezoekers (toerisme) al dan niet in hun eigen taal aangesproken worden.
- Behoud Vlaams karakter maar nadenken soepeler hanteren van de taalwetgeving (soepelere instelling). - Streven naar erkenning als toeristisch centrum om de baliewerking te kunnen versoepelen. - Evaluatie scheiding van één balie toerisme/vrije tijd.
77
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Participatie : Bij de invulling van de sectorale plannen krijgt participatie opnieuw een belangrijke rol toebedeeld. Concreet kunnen burgers participeren aan de beleidscyclus en dit tijdens de beleidsvoorbereiding, beleidsuitvoering en/of beleidsevaluatie. In de huidige werking worden deze adviesraden echter in beperkte mate geconsulteerd. Daarnaast geeft de cluster aan dat gedragen beslissingen ook bereikt kunnen worden door het consulteren van een (niet wettelijk/decretaal) opgelegd adviesorgaan.
- Inzet op participatie, ook voor BEXIT. - Oprichting adviesraad voor toerisme. - Vertegenwoordiging vrije tijd in de Raad voor lokale economie. - Inzet op professionalisering van de sportverenigingen.
78
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Lokaal beleid sportinfrastructuur : Er is lokaal nood aan een beleid inzake vrijetijdsinfrastructuur. De bevoegdheden zijn sterk versnipperd over de volledige organisatie. De infrastructuur wordt door de dienst vrije tijd verhuurd, maar onderhoud en toezicht valt onder TOL (toezicht onderhoud en logistiek), WEB (Werken in eigen beheer dan andere herstellingen aan infrastructuur) , BEXIT (AGB verantwoordelijk voor infrastructuur en evenementen,...), IW (infrastructuurwerken), enz..
- Beheer gebouwen. Gemeentedecreet (hoofdstuk verzelfstandiging) : Tegen 1 jan 2014 moet de rechtspersoonlijkheid van de gemeentelijke vzw’s geëvalueerd worden. Ofwel worden ze opgenomen in de gemeentelijke structuren (dienst, IVA, EVA) ofwel worden ze een zelfstandige rechtspersoonlijkheid in functie van het gemeentelijk belang. In dit kader is de vzw 'Toerisme Tervuren' opgeheven en opgenomen binnen gemeentelijk kader (vrijetijd). De huidige gedeelde in - en uitbalie is echter niet optimaal voor een kwaliteitsvolle dienstverlening.
- Evaluatie balie in functie van verhuis naar VTC/Bezoekerscentrum.
79
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Digitalisering van de bibliotheek : Vanuit het bovenlokale niveau (Vlaanderen en de provincie) worden lokale bibliotheken aangespoord om de digitale rol van de bibliotheek op te nemen. Lokaal merkt men echter dat de nood beperkt is. Zo daalt de bezettingsgraad van internettoestellen in 2012 met 30%.
Sluiting van het Afrikamuseum : Het Afrikamuseum sluit tijdelijk vanaf medio 2013 tot 2016 wegens werkzaamheden. Dit is een belangrijke lokale opportuniteit. Het project 'KMMA zoekt onderdak' biedt namelijk kansen. Het museum wil zijn collectie verspreiden over de verschillende musea in de regio.
- Promotie, samenwerking cultuur, toerisme, jeugd (samenwerking scholen).
80
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Economische crisis : De cluster geeft aan dat de gevolgen van de economische crisis ook in de vrijetijdssector van Tervuren merkbaar zijn. Er is bijvoorbeeld een afname van de deelname aan culturele activiteiten. Voor de diensten die tevens een 'opvangrol' invullen (sport en jeugd) speelt dit minder een rol. Het drempelverlagend werken wordt echter beperkt door het gebrek aan overleg met het OCMW.
- Drempels verlagen, tarieven en toegangsprijzen aanpassen. - Diversiteit in het prijzenbeleid. - Overleg OCMW stimuleren. Tarieven en gebruiksreglementen : De huidige lokale tarieven en gebruiksreglementen van infrastructuur zijn volgens de cluster sterk versnipperd en niet langer actueel. Tarieven en reglementen zijn sterk afhankelijk van de locatie en de aard van gebruik (vereniging, individueel gebruik, voorrangsregeling).
- Update tarieven. - Uniforme tarieven en regelementen.
81
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Jongeren : Tervuren heeft een hoog en licht toenemend aantal jongeren (-20 jaar). In 2012 waren 5.484 inwoners jonger dan 20 jaar. In 1997 (nulmeting) waren 5.030 inwoners jonger dan 20 jaar. De cluster merkt een toenemende vraag naar kinderopvang van deze groep. Het reguliere vrijetijdsaanbod wordt door de ouders in deze context ook als opvangmogelijkheid gezien. Dit wordt bovenlokaal versterkt door het nieuwe decreet inzake kinderopvang (nestfunctie).
- Jeugdafdeling openbare bibliotheek wordt in nieuw VTC groter dan in de huidige situatie. - Aandacht voor diversifiëring van het aanbod (speelplein, creatief, enz..) al dan niet met inbegrip van opvang.
82
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Ouderen : Tervuren heeft een toenemend aantal ouderen (+65 jaar). In 2012 waren 3.717 inwoners ouder dan 65 jaar. In 1997 (nulmeting) waren 2.902 inwoners ouder dan 65 jaar. Ook de interne vergrijzing (het aantal 80+’ers in de groep 65+) neemt toe. In 2012 lag deze verhouding op 30% (80+) in 1997 lag dit nog op 19,5%. Volgens de cluster zijn de ouderen op te delen in twee groepen: de kapitaalkrachtige (grijze) senioren en de zorgbehoevende minder kapitaalkrachtige (zilveren) senioren. De eerste groep neemt regelmatig deel aan de lokale vrijetijdsactiviteiten, de tweede groep is moeilijk naar het aanbod toe te leiden.
- Aangepaste communicatie naar deze doelgroepen. - Aandacht voor hun tijdsindeling (overdag). - Aangepast aanbod, aandacht regionaal aanbod.
83
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Kansengroepen : Er is een groeiende maatschappelijke aandacht voor kansengroepen en de aansluiting van kansengroepen op het reguliere vrijetijdsaanbod. Bovendien spelen de sectorale decreten ook sterk in op het inzetten op kansengroepen. De detectie is echter heel moeilijk, ook door beperkte samenwerking met het OCMW. Een praktisch aandachtspunt is de definitie van kansengroep die bovenlokaal afhankelijk is van de sector en de beleidsperiode. Zo werd lokaal de voorbije zes jaar sterk op anderstaligen ingezet. Deze groep hoort echter niet langer tot de gesubsidieerde (vrijetijds)kansengroepen.
Diversiteit : In 2012 had 25% van de inwoners van Tervuren niet de Belgische nationaliteit. Er is een grote instroom van anderstaligen en expats. Dit zorgt voor een toenemende vraag naar anderstalige dienstverlening. Deze doelgroep wordt moeilijk bereikt met het reguliere vrijetijdsaanbod en blijft hoofdzakelijk in de eigen gemeenschap.
- Op deze groep gericht inspelen of niet? Bewuste beleidskeuze.
84
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Ligging in de Vlaamse Rand : Het aanbod aan vrije tijd heeft een aanzuigeffect ook van buiten de regio. 30 tot 40% van de gebruikers van het lokale vrijetijdsaanbod zijn niet-Tervurenaren van gemeenten die minder of geen aanbod hebben. Zo bestond de gebruikersgroep van de sportweken slechts voor 60% uit Tervurenaren. In sommige gevallen moet men niet-Tervurenaren weigeren (jeugdwerking). Er is een gediversifieerd prijsbeleid (inwoner/niet-inwoner). De ligging bemoeilijkt echter de situatie (beperkt aanbod in de faciliteitengemeenten). Op dit ogenblik krijgen nog alle Tervurenaren een plaats, maar in de toekomst kan dit eventueel in het gedrang komen.
- Verder uitbouwen of eerder afbouwen of voorrangsregeling (hier wordt al op ingespeeld (zie dagsporter, speelpleinwerking)).
85
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
Digitalisering : De cluster geeft aan dat de lokale inzet op digitalisering beperkt is. Er wordt slechts in beperkte mate gebruik gemaakt van moderne media. Voorbeelden: de facebook-pagina is ontwikkeld op eigen initiatief. De website is verouderd (meertaligheid van het toeristische luik is wenselijk). De nieuwe Tervuren-App bevat verouderde informatie.
- Meer vrijheid voor de cluster op communicatievlak. - Gebruik nieuwe media gericht op eigen doelgroepen (belang eigen initiatief !). - App optimaliseren. - Inschrijvings-, betalings- en reservatieprogramma's aanpassen aan moderne media (belangrijke taak voor een Vrijetijdscoördinator...). - Meertalig toeristisch luik op de website.
86
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
5
Ecologisch
BBC
Duurzaamheid : Er wordt slecht beperkt lokaal ingezet op duurzaamheid. Een aandachtspunt is duurzame infrastructuur (spots, belichting, daken, beglazing, verwarming, enz…). Een visie binnen de organisatie op infrastructuur ontbreekt door de sterk versnipperde bevoegdheden.
- Facility-manager (korte en lange termijnvisie).
Vrijetijdsinitiatieven versus regelgeving : De combinatie van natuur en vrije tijd wint aan belang. Lokaal zijn er echter belangrijke beperkingen zoals de samenwerking met beherende instanties en regelgeving zoals het Agentschap Natuur en Bos en Onroerend Erfgoed.
- Vernieuwd overleg met deze instanties met het oog op meer samenwerking.
87
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
6
Maatschappelijk
BBC
Vrijwilligers : Het aantal vrijwilligers neemt af in de hele vrijetijdssector en in de verenigingen. Zo hebben jongeren vaak meer dan één engagement waardoor de inzet voor verenigen beperkt is. Mensen 'shoppen' zelf in hun vrijwilligerswerk. Dit geldt ook voor monitoren.
- Vrijwilligerswerk aantrekkelijker maken (meer ondersteuning vrijwilligers).
Individualisering : De vrijetijdsbeleving wordt steeds individueler. Men wil vaker op een zelf gekozen tijdstip en ongebonden aan vrijetijdsbesteding doen. Er is lokaal en bovenlokaal een dalende participatie aan traditionele activiteiten in club- en verenigingsverband.
- Organisatie kortlopende activiteiten en initiaties. - Aanbod eigen vrijblijvende parcours (speelbos, fit-o-meter, mountainbikeparcours, museumbezoek,...).
88
Gemeente Tervuren : Vrije Tijd
Externe analyse :
6
Maatschappelijk
BBC
Kortbij-vakanties : Door het beperkte vrijetijdsbudget is er een groeiende tendens en vraag naar kortbij-vakanties (verschillende doelgroepen). Lokaal is er echter een beperkt aanbod.
- Onderzoek inplantingsmogelijkheden .
Andere dienstverlening : Gebruikers geven aan minder tijd te hebben om tijdens de klassieke openingsuren beroep te doen op de dienstverlening. Dit kan onder meer opgevangen worden via een digitaal loket. Momenteel zijn er echter geen digitale inschrijvingen mogelijk.
- Digitaal vrijetijdsloket.
89
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse : missie
BBC
Om gericht te kunnen antwoorden op de interne en externe bevraging, moet elke cluster kort zijn missie weergeven. Een missie is een kernachtige uitdrukking van de bestaansreden van een organisatie, het kerndoel.
Organiseren van een kwaliteitsvol, verrassend en veelzijdig onderwijsaanbod. Aanvulling voor de basisscholen: beantwoorden aan de lokale onderwijsbehoefte.
90
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Flankerend onderwijsbeleid : De verhoogde en steeds meer complexe regel- en wetgeving in het Vlaamse onderwijslandschap zorgt voor verhoogde taaklast en verantwoordelijkheid van de scholen. Het decreet flankerend onderwijsbeleid biedt hiervoor een kader. De Vlaamse beleidsprioriteiten omvatten: - Het opzetten van actieplannen die gericht zijn op gelijke onderwijskansen, kleuterparticipatie, spijbelen, probleemgedrag op school, ongekwalificeerde uitstroom, taalstimulering Standaardnederlands, betrokkenheid van ouders en de buurt, samenwerking tussen onderwijs, welzijn, cultuur, jeugd en sport, overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt, doorstroming en oriëntering, geletterdheid of levenslang leren. - Het opzetten van actieplannen die gericht zijn op de aanpak van de capaciteitsproblematiek in samenwerking met lokale actoren.
- Evaluatie opstart onderwijsdienst. - Evaluatie opstart flankerend onderwijsbeleid.
91
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Nieuw inschrijvingsdecreet onderwijs : Door de Vlaamse overheid is er een nieuw inschrijvingsdecreet opgelegd waarbij de capaciteit voor de scholen moet bepaald worden en welke voorrangsgroepen er zijn tijdens de inschrijvingen. Het nieuw decreet legt verplicht een capaciteitbepaling op per jaar. Indien de bepaling niet wordt uitgevoerd, mag men geen leerlingen weigeren. De scholen kunnen ook dubbele contingentering toepassen gebaseerd op bevolkingscijfers in de regio (%indicatorlln vastleggen). Lokale aandachtspunten: - Inzake basisscholen biedt de gemeente een groot aanbod, doch geeft de cluster aan dat de infrastructuur ontoereikend is . - Het GITO ( Gemeentelijk instituut voor technisch onderwijs) en de GBST (Gemeentelijke basisschool Tervuren) merken een toename van de toestroom vanuit het Brusselse op.
- Optimalisering van de schoolgebouwen. - Evalueren of dubbele contingentering aangewezen is. De scholen kunnen ook dubbele contingentering toepassen gebaseerd op bevolkingscijfers in de regio (%indicatorlln vastleggen).
92
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Schaalvergroting in het onderwijs : De minister van onderwijs werkt op dit ogenblik een voorstel uit inzake het oprichten van scholenassociaties (min.10 000 lln) en de algemene schaalvergroting in het volwassenenonderwijs (ca. 2000 cursisten). Het formele besluitvormingsproces is echter nog niet opgestart.
- De gemeente kan fungeren drukkingsgroep om lokaal onderwijs in Tervuren te vrijwaren. Verplichte inburgering : Door en recente wijziging aan de wetgeving omtrent verplichte inburgeringscursussen verhoogt het aantal inschrijvingen voor NT2 (volwassenenonderwijs) gevoelig. Op dit ogenblik is de ruimte beperkt, maar uitbreiding wordt voorzien (GITO).
- Voldoende fysieke ruimte voorzien voor opvang van deze cursisten
93
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
1 Institutioneel
BBC
Verhoogde juridische beroepsmogelijkheden : De cluster geeft aan dat scholen steeds meer tijd investeren in betwistingen. De gemeente stelt al een jurist aan, maar deze is niet steeds onderbouwd in deze materie.
- Gemeentelijke onderwijsdienst die ook deze betwistingen opvolgt.
94
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
2
Economisch
BBC
Kansarmoede en wanbetaling : Het gemiddeld inkomen in Tervuren is €18.339. Dit is hoog in vergelijking met het Vlaams gemiddelde van €16.620. Dit neemt echter niet weg dat er in het GITO en de GBST wel een belangrijk aantal kansarmen school lopen. De cluster merkt ook een stijging van het aantal onbetaalde facturen op. Er zijn echter niet steeds procedures voorhanden voor de opvolging, terwijl dit van zeer groot belang is voor de centrumscholen.
- Uitwerken procedures voor een gepaste en ethische verantwoorde opvolging.
Inschrijvingsgeld centrum voor volwassenenonderwijs : Het inschrijvingsgeld voor het CVO is decretaal verhoogd vanaf januari 2013. Dit zorgt voor meerinkomsten voor de gemeente vanaf 2014 (bij een identiek aantal inschrijvingen (+15%)).
- Herinvestering meeropbrengst in onderwijs.
95
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
3
Demografisch
BBC
Beroepsactieve leeftijd : Door het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd neemt de beroepsactieve periode toe. Zowel grootouders als ouders zijn voltijds aan het werk. De cluster geeft aan dat het belang en vraag naar vooren naschoolse kinderopvang (BaO) en huiswerkbegeleiding (SO) hierdoor in een belangrijke mate stijgt.
- Uitbreiding opvangmogelijkheden.
Anderstaligen : Er is een verhoogde instroom van anderstaligen in het Tervurense onderwijs. Het cultuurverschil kan in sommige gevallen de ouderparticipatie bemoeilijken. Ook zijn de slaagkansen van anderstalige kinderen lager dan gemiddeld.
- Inburgering en integratie door investeren in lessen NT2 (bvb: ouders die kind inschrijven in Tervurense gemeenteschool krijgen tegemoetkoming in inschrijvingsgeld bij volgen NT2 CVO). - Investeren in aanbieden).
naschoolse
"zorguren"
(bvb:
huiswerkbegeleiding/taallessen…
goedkoper/gratis
96
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
4
Technologisch
BBC
Digitalisering van het onderwijs : De cluster geeft aan dat Tervurense scholen niet gelijk "bedeeld" zijn op gebied van ICT en digitalisering. De scholen evolueren aan ongelijke snelheden met Moorsel en Vossem als aandachtspunten.
- Investeren in versnelde gelijkschakeling van de verschillende scholen.
Technologische evoluties : De technologie evolueert zeer snel. Dit proces beïnvloedt maatschappelijke verwachtingen en opgelegde leerplannen waardoor de scholen hiermee gelijke tred moeten houden.
- Binnen de begroting oog hebben voor de noodzaak om deze evolutie te volgen (verschuiven van budgetten, niet noodzakelijk verhogen van de budgetten).
97
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
5
Ecologisch
BBC
Energie : Energiezuinigheid van het patrimonium van het onderwijs is een aandachtspunt. De cluster geeft aan dat de verwarming in de verschillende scholen enorm verkwistend is (oud scholenpatrimonium, verouderde installaties, geen isolatie).
- Investeren in duurzame maatregelen.
Onderhoud : Elk onderwijslokaal en elke onderwijsinstelling heeft specifieke noden op het vlak van netheid, hygiëne en veiligheid. De externe schoonmakers (Moorsel en Vossem doen beroep op externen) maken echter onvoldoende schoon. Zowel interne als externe schoonmakers houden te weinig rekening met de recyclagerichtlijnen
- Kosten-batenanalyse van de inzet van externe schoonmakers op langere termijn.
98
Gemeente Tervuren : Onderwijs
Externe analyse :
6
Maatschappelijk
BBC
Mobiliteit : Op moment is er in Tervuren een groot parkeerprobleem. Parkeergelegenheden van het onderwijs worden door buurtbewoners ingenomen. Anderzijds is er ook veel reactie van buurtbewoners zelf.
Verschuiving van de zorgtaken : Ouders leggen de school steeds meer "taken" en "plichten" op en eisen steeds meer vermeende rechten op. De onderlinge verhouding school-kind-ouder raakt mogelijk uit balans (ondanks minder subsidiëring worden er hogere verwachtingen gesteld).
- Burgerlijke aansprakelijkheid van het schoolteam evalueren. - Als schoolbestuur duidelijk stelling nemen in deze materie. Spijbelgedrag : Het spijbelgedrag in het technisch onderwijs neemt toe. Op dit ogenblik pakken de scholen dit zelf aan.
- Verdere ondersteuning vanuit de gemeente kan een mogelijkheid zijn (flankerend onderwijsbeleid).
99
Gemeente Tervuren
Omgevingsanalyse : project … vervolg
BBC
Het resultaat van de omgevingsanalyse is een rapport waaruit een synthese van ‘top 20’ kan worden afgeleid in een inspiratienota. Deze nota is (samen met het rapport) de basis voor overleg met de beleidsploeg.
Omgevingsanalyse
De inspiratienota profileert de organisatie binnen haar omgeving. Vanuit de expertise van de administratie zijn aanbevelingen geformuleerd.
Afstemming met beleidsvisie
De inspiratienota wordt naast de visie van de beleidsploeg gelegd. Daaruit ontstaat een ontwerp van beleidsplan.
Afstemming op Vlaams beleid
Het ontwerp van beleidsplan wordt desgevallend aangepast en afgestemd op de Vlaamse beleidsprioriteiten.
Toetsen aan externe partners
Het ontwerp van beleidsplan wordt getoetst met externe partners (burgers, belangengroepen, …) en aangepast of bijgestuurd.
100
www.qaq.be © 2013 Q&A Niets uit deze presentatie mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke bronvermelding.
09/258 84 39
09/226 84 40 @
[email protected]
BBC