de puur muziek
de
11.12.15 | 20:00 | CONCERTZAAL
NADAR ENSEMBLE & Muziekcentrum Gent NADAR SUMMER ACADEMY HEDENDAAGS
UITVOERDERS NADER SUMMER ACADEMY #5 Cyriel De Clippel | compositie Taha Posman | compositie, piano Roan Windels | piano Wim Pelgrims | slagwerk, whammy pedal Marlies Cornelis | piano Yassine Posman | klarinet Elisabeth Klinck | viool
NADAR ENSEMBLE Stefan Prins | artistieke leiding, scenografie Pieter Matthynssens | cello, artistieke leiding Marieke Berendsen | viool, scenografie, licht Katrien Gaelens | fluit Yves Goemaere | percussie Elisa Medinila | piano Bertel Schollaert | saxofoon Dries Tack | klarinet Kobe Van Cauwenberghe | e-gitaar Thomas Moore | trombone, stage manager, productie Rebecca Diependaele | zakelijke leiding Kobe Wens | video (Mirror Box Extensions) Michael Beil | muziek, live video (Bluff) Thierry Bruehl | dramaturgie, podiumredie (Bluff) Wannes Gonnissen | geluid, electronics Vincent Jacobs (Culture Crew) | video software
PROGRAMMA NADER SUMMER ACADEMY #5
NADAR ENSEMBLE | WYSI(N)WYG
SIMON STEEN-ANDERSEN | Study for string instrument #2 voor viool en whammy pedal TAHA POSMAN | Herd of Horses ARNOLD SCHÖNBERG | Klavierstücke 1 uit 6 Klavierstücke PETER ABLINGER | Voices and piano (Arnold Schönberg) CYRIEL DE CLIPPEL | Ensemblewerk
STEFAN PRINS | Mirror Box Extensions ensemble, live-video en live electronics (BP) Stefan Prins, Marieke Berendsen | scenografie Kobe Wens | video Marieke Berendsen | licht
pauze MICHAEL BEIL & THIERRY BRUEHL | Bluff scènische compositie voor ensemble met live video en audio (BP) Michael Beil | muziek, live video Thierry Bruehl | dramaturgie, podiumregie
2
HEDENDAAGS
NADER SUMMER ACADEMY #5 Elke zomer organiseren Nadar en MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek] een vijfdaagse stage voor jonge muzikanten. Ze worden er ondergedompeld in alle aspecten van de nieuwe muziek en gaan, naast hun eigen instrument, aan de slag met ballonen, gitaarpedaaltjes, zilverpapier... Jonge componisten kunnen bovendien terecht bij Daan Janssens en Stefan Prins om hun angst voor het witte blad te overwinnen.
MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek] focust in zijn werking op ‘klassieke’ muziek van na 1950. De werking bestaat uit een uniek documentatiecentrum met een ruime collectie aan partituren, opnames en boeken, en een eigen educatieve werking. We ontwikkelen projecten op maat van het concertleven, het DKO en het dagonderwijs, en organiseren stages voor jongeren en volwassenen. www.matrix-new-music.be
Dit concert heeft dan ook een heel veelzijdig programma, gaande van klassiekers uit het nieuwemuziekrepertoire tot eigen werk van de piepjonge Taha Posman. Tot slot presenteren we ook een compositie van Cyriel De Clippel. Cyriel nam voorbije zomer deel aan de Summer Academy en verraste ons allemaal met zijn talent, zijn enorme werklust en zijn originaliteit. Helaas verliet Cyriel dit leven veel te vroeg. Dit concert dragen we dan ook op aan Cyriel en aan iedereen die hem liefheeft.
NADAR SUMMER ACADEMY #6 | 4-8 JULI 2016 | INSCHRIJVEN VIA
[email protected]
3
HEDENDAAGS
NADAR ENSEMBLE NADAR ENSEMBLE Nadar ensemble werd in 2006 opgericht door enkele jonge muzikanten met een passie voor hedendaagse muziek. De naam ‘Nadar’ verwijst naar de multidisciplinaire en avontuurlijke geest van de echte Nadar, een pseudoniem voor karikaturist, spion en kunstcriticus GaspardFélix Tournachon (1820-1910). Nadar ensemble speelde bij vooraanstaande festivals en concerthuizen in binnenen buitenland. In eigen land is Nadar verankerd in Sint-Niklaas, en doorloopt het ensemble een driejarig samenwerkingstraject met Muziekcentrum De Bijloke Gent. In de zomer van 2014 was Nadar voor de derde keer te gast op de Internationale Ferienkurse für Neue Musik Darmstadt met werk van Stefan Prins en Michael Maierhof (productie met de Amerikaans-Iraakse kunstenaar Wafaa Bilal). Onlangs speelde Nadar de première van RECHT, een muziektheatervoorstelling van Hannes Seidl en Daniel Kötter, in Frankfurt (Mousonturm), Gent (Muziekcentrum De Bijloke) en Berlijn (MaerzMusik). Tijdens de Donaueschinger Musiktage van 2015 ging WYI(N) WYG in première, met nieuw werk van Stefan Prins en Michael Beil. Van 2017 tot 2021 is Nadar ensemble-in-residence bij Concertgebouw Brugge.
MIRROR BOX EXTENSIONS De voorbije jaren veroverde Nadar vanuit de muziek steeds meer de theatrale ruimte van het podium. Het multimediale werk van co-artistiek leider Stefan Prins is daar niet vreemd aan. Technologische ontwikkelingen en de impact daarvan op het menselijke doen en denken spelen al lang een belangrijke rol in het werk van Prins. Eén van de bekendste voorbeelden is ongetwijfeld Generation Kill uit 2012, dat onder meer in de The New Yorker geloofd werd om zijn boeiende reflectie op de toenemende virtualisering, onder meer in de vorm van oorlogvoering met vanop afstand bestuurde drones. In Mirror Box Extensions gaat de componist verder in zijn verkenning van de integratie van mens en technologie. Het hybride lichaam is een hyperbody geworden, dat zich ongemerkt van de fysieke naar een virtuele realiteit verplaatst. De titel van het werk is ontleend aan de mirror box, een relatief eenvoudige technologie uit de medische wetenschap bedoeld om fantoompijnen te behandelen bij patiënten die een ledemaat verloren hebben. Zo’n mirror box is niet meer dan een doos met strategisch geplaatste spiegels, waarbij het beeld van het intacte ledemaat gereflecteerd wordt op de plaats van de geamputeerde hand of voet. De patiënt kan nu spiegelsymmetrische
4
bewegingen maken waarbij het verdwenen lichaamsdeel lijkt mee te bewegen, en zo verlichting vinden voor zijn fantoompijn. De methode steunt op het doelbewust creëren van de illusie van realiteit en een naadloze aansluiting tussen het werkelijke lichaam en het virtuele beeld. Het is dat fenomeen dat Stefan Prins in deze compositie thematiseert en in verband brengt met minder onschuldige, of althans meer ingrijpende, actuele technologieën. De scheidingslijn tussen de fysieke en virtuele realiteit is immers dunner dan ooit. In een handvol jaren tijd hebben media als Twitter en Facebook zich naar de kern van onze beeldvorming gemanoeuvreerd. De sociale media zijn bovendien een actieterrein geworden, een virtuele arena waarin echte gebeurtenissen plaatsvinden. Heel recent liet zich nog een mooi voorbeeld optekenen: na het verbod op de geplande klimaatbetogingen in Vlaanderen, riep Wouter Deprez via Facebook en Twitter op om de ‘allereerste thuisbetoging uit de geschiedenis’ te organiseren en foto’s van thuisblijvende actievoerders te posten, uiteraard voorzien van de juiste hashtag om de reikwijdte van de actie zichtbaar te maken. En dan hebben we het alleen nog maar over breed ingeburgerde, alledaags geworden technologie. Met de titel van de derde scène van Mirror Box Extensions, het citaat “You will only be allowed to express yourself if you become a hologram”, verwijst Prins naar een frappant incident in Spanje in april van dit jaar. De Spaanse overheid had namelijk samenscholingen voor overheidsgebouwen zonder vooraf-
gaande toestemming verboden. De groep “Holograms for Freedom” organiseerde dan maar een virtuele protestmars tegen deze nieuwe wet in de straten voor het parlementsgebouw in Madrid. Door als holograms te verschijnen, overtraden de demonstranten strikt genomen de wet niet, en konden ze dus niet opgepakt worden. In Mirror Box Extensions laat Stefan Prins een visioen zien, waarin iedereen meerdere gedaantes heeft en niemand nog weet wat echt, opgenomen, origineel of gemanipuleerd is. De tastbare realiteit en haar virtuele spiegelbeeld raken verstrikt in een steeds groter labyrint waaruit zelfs het publiek niet kan ontsnappen. BLUFF 1. Onder de titel Bluff ontmantelen componist Michael Beil en regisseur Thierry Bruehl de acties van muzikanten op het podium in beeld en klank, live uitgevoerde handelingen en opnames. Door die van elkaar losgewrikte elementen op verschillende manieren te herschikken, construeren ze een vervreemdende gelaagdheid, een spel van het verontrustende, het herkenbare, het (on)gepaste. 2. Bluf is een act van alledag. Welke laatkomer geeft toe dat hij, na een nacht vol boze dromen, ontbijt met chocoladekoeken verkoos boven een tijdig vertrek? We laten anderen (en onszelf) zo graag
5
geloven dat we altijd zelfzeker, goedgehumeurd, doortastend en cool zijn. Bluf is bij voorkeur niet zichtbaar, netjes verborgen achter een pokerface. The show must go on. In Bluff presenteren Beil en Bruehl een theater van het dagelijks (zelf)bedrog. De handelingen van de muzikanten suggereren onuitgesproken verwachtingen, spanningen, verwarring en (zelf)twijfel.
wordt eerst schijnbaar door haar collega’s opgewacht, en vervolgens genegeerd. Haar piano en zijzelf zijn de inzet van een onduidelijk verhuismanoeuvre. Viool en cello krijgen een moeilijke passage voorgeschoteld, die ze nog snel even repeteren op het achtertoneel. Beil en Bruehl hebben de musici gevangen gezet in een schaakspel met levende pionnen. Zelf proberen ze hun ingenieuze estafette van opnames en videoprojecties te verbergen achter het rode theaterdoek, maar ook zij worden ooit ontmaskerd.
3. «This is the difference between truth and fiction: fiction has to make sense» (The International, 2008) 4. Niemand van de muzikanten lijkt het volledige script te kennen. Terwijl ze hun plaats zoeken in het ensemble en op het podium, worden ze onder fel licht als curiosa tentoongesteld. Verschillende musici zullen, individueel of in kleine groepjes, tevergeefs proberen te beginnen met spelen, alsof het een normaal concert zou zijn. Iemand stuurt de klarinettist in z’n eentje het podium op. De pianiste
5. Disclaimer: Dit is een fictief werk. Elke gelijkenis met bestaande personen, plaatsen of gebeurtenissen berust louter op toeval. IN COPRODUCTIE MET MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT EN SWR DONAUESCHINGER MUSIKTAGE
6
ONDERTUSSEN IN ONZE BIB: TALKING FLAMES | GODFRIED-WILLEM RAES Wandel ook eens binnen in onze Bibliotheek voor ‘Talking Flames', een klankinstallatie van geluidskunstenaar Godfried-Willem Raes i.s.m. Katharina Smets, Alejandra Theus & Sofie Palmers. Gratis te bewonderen gedurende het hele Prometheus Festival (11-19/12), telkens een uur voor en na het concert. Voor een optimale kijk- en luisterervaring worden bezoekers in kleine groepjes toegelaten.
AGENDA ZA | 12.12.15 | 15:00 | KRAAKHUIS MUZIKALE VERTELLING | KURT VAN EEGHEM VUUR (10+)
WO | 16.12.15 | 20:00 | CONCERTZAAL | UITVERKOCHT COLLEGIUM VOCALE GENT KERSTCANTATES VAN BACH
ZA | 12.12.15 | 20:00 | CONCERTZAAL SYMFONIEORKEST VLAANDEREN BEETHOVEN, LISZT, SKRJABIN
VR | 18.12.15 | 20:00 | KRAAKHUIS JAN MICHIELS BEETHOVEN, LISZT, WAGNER, BARTOK E.A.
ZO | 13.12.15 | 11:00 | KRAAKHUIS MUZIKALE VERTELLING | KURT VAN EEGHEM VUUR (10+)
ZA | 19.12.15 | 20:00 | CONCERTZAAL KLANGFORUM WIEN IN VAIN | BELGISCHE PREMIERE
ZO | 13.12.15 | 11:00 | MEZZANINE FESTIVALDEBAT | HET VUUR VAN PROMETHEUS MET O.M. WIM DE TEMMERMAN & MAUD VANHAUWAERT
DO | 07.01.16 | 20:00 | CONCERTZAAL REVUE BLANCHE LES FEMM'EUSES
DEBIJLOKE.BE/NU 24 UUR VOOR EN NA HET CONCERT. VIND SNEL MEER ACHTERGRONDINFO. BEREKEN JE ROUTE NAAR DE BIJLOKE. DEEL JE MENING OVER DIT CONCERT.
BESPREEKBUREAU MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT J. KLUYSKENSSTRAAT 2, 9000 GENT MA - VR 10:00 - 17:00 / DO 24 DEC TOT 13:00 SLUITING TIJDENS KERSTPERIODE: VR 25 DEC T.E.M. ZO 3 JAN 09 269 92 92 /
[email protected] / WWW.DEBIJLOKE.BE
COLOFON TEKST PROGRAMMABOEKJE REBECCA DIEPENDAELE V.U. DAAN BAUWENS © MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT Muziekcentrum De Bijloke is mobiel dankzij het partnership met Gent Motors (www.gentmotors.be) Dankzij onze partners ontvangen onze artiesten lekkere lokale producten:
7
8