Vr ijuit STEEDS DUURDER BASISPRODUCTEN 4IPA 8TIJDSKREDIET 12 EUROPA 30 WERKLOOSHEID MAANDBLAD VAN DE LIBERALE VAKBOND. 79 ste jaargang september 2008

AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X . P608646

Vr ijuit

MAANDBLAD VAN DE LIBERALE VAKBOND

7 9 ste j a a r g a n g

september 2008

4

IPA

Naar tweejaarlijkse gewoonte staan er dit jaar onderhandelingen op het programma voor een nieuw interprofessioneel akkoord. Enkele denkpistes van de ACLVB.

8

TIJDSKREDIET Om gezin en arbeid zo goed mogelijk te combineren heeft de wetgever het tijdskrediet ingevoerd. Dit stelsel heeft een aantal waarborgen die het aantrekkelijk moeten maken.

BASISPRODUCTEN

STEEDS DUURDER In deze Vrijuit vindt u opnieuw een dossier over de indexering van de sociale uitkeringen. Het is al de derde keer dit jaar. De index – zelfs de gezondheidsindex – stijgt. De energieprijzen hebben een gevoelige weerslag op het budget van de gezinnen. De inflatie vreet aan de spaarcenten van de werknemers en de sociaal verzekerden. Bedrijven danken werknemers af of sluiten hun deuren. Het aantal faillissementen bereikte deze zomer een record. De bescheiden maatregelen die de regering nam – als ze zich verwaardigde om bezig te zijn met de economische en sociale problemen van de burgers – volstaan niet. Het zijn vooral de producten voor dagelijks gebruik, die aanzienlijk duurder zijn geworden. Voedingswaren en energie (huisbrandolie, benzine, kaas, melk, eieren, brood en granen, oliën en vetten) noteren een sterkere prijsstijging dan de rest. Daarentegen kenden duurzame verbruiksgoederen (telecommunicatie, elektrische apparaten, hifi, werkinstrumenten) en enkele courante gebruikspro-

ducten (kledij, schoenen, ...) een beperkte prijsstijging of zelfs een prijsdaling. Hetgeen betekent dat de levensnoodzakelijke basisproducten, degene die we dagelijks verbruiken, duurder zijn geworden, daar waar de prijs van de eenmalige aankopen gedaald is. Ons initiatief voor een leefindex – een index die beter rekening houdt met de goederen en diensten die een basisnoodzaak vormen – is hoe dan ook actueler dan ooit. Want indien de prijsstijgingen sterker zijn in België dan in de rest van Europa, dan zijn het bovendien vooral de lage inkomens die getroffen worden. De onderhandelingen voor het volgend interprofessioneel akkoord beginnen dus in een woelig klimaat. De werkgevers hebben mooi praten als ze beweren dat er geen marge bestaat om loonsverhogingen toe te kennen. Wij denken er anders over. Wij willen de consumptie ondersteunen door de koopkracht van de bevolking te vrijwaren en ze - waar mogelijk - te vergroten.

12 EUROPA

De dienst Europa van de ACLVB heeft het afgelopen jaar niet stil gezeten. Flexicurity, de Europese Ondernemingsraden, sociale dumping … zijn maar enkele van de onderwerpen waarrond gewerkt werd.

15

SOCIALE UITKERINGEN Voor de derde keer dit jaar werden de sociale uitkeringen geïndexeerd. Een overzicht van de belangrijkste bedragen die sedert 1 september van toepassing zijn.

26

WATERFACTUUR De prijzen van veel basisproducten stijgen en hebben een negatieve invloed op de koopkracht. Hoe zit dat met de waterprijs ? De SERV deed er een studie over en publiceerde onlangs het resultaat.

30

WERKLOOSHEID Tijdens de vakantiemaanden zat de wetgever niet stil op het vlak van de werkloosheid. Er werden een aantal nieuwe maatregelen genomen in de strijd tegen de werkloosheidsvallen.

2actualiteit Hoge Raad voor de Werkgelegenheid

GEVOELIGE DALING WERKLOOSHEID, GROTERE SCHAARSTE WERKNEMERS De groei van de werkgelegenheid in België is beter dan die van het merendeel van de Europese landen. Het jaarverslag van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid (HRW) werd in de loop der jaren steeds minder catastrofaal. Uitzonderingen zijn wel dat de werkgelegenheidsgraad bij de oudere werknemers nog steeds lager ligt dan het Europese gemiddelde en dat de bedrijven geconfronteerd worden met een tekort aan specifieke arbeidskrachten.

J

Jan Smet, directeur van de Nationale Bank, onthulde bij de voorstelling van het jaarverslag van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid dadelijk twee paradoxen van de Belgische economie . Met een vermindering van 56.000 werklozen in 2007 en wellicht een verdere inkrimping met 20.000 in 2008 is de groei van de werkgelegenheid beter dan in de meerderheid van de Europese landen. Nochtans is de werkgelegenheidsgraad niet dichter bij het Europese gemiddelde gekomen en dat vooral bij de oudere werknemers en de laagopgeleiden. Reden hiervoor is de vergrijzing van de actieve bevolking. De HRW merkt op dat België er nog op achteruit is gegaan in de Europese statistieken voor wat betreft vorming, wat natuurlijk vervelend is voor een kenniseconomie. Dat maakt het bovendien moeilijk om te evolueren binnen het eigen beroep of naar andere beroepen toe. De financiële inspanningen door de ondernemingen situeren zich grotendeels onder de doelstellingen van het interprofessioneel akkoord. Andere grilligheid van de economie : de ondernemingen vinden geen opgeleide werknemers voor bepaalde functies terwijl er nog steeds te veel werklozen zijn.

Onvoldoende kandidaten De daling van de werkloosheid is natuurlijk het gevolg van de economische groei. Daar komt ook nog het activeringsbeleid voor de werklozen bij en de controle op hun zoekgedrag. Wat hen betreft hebben de dienstencheques activiteiten die anders in het zwart werden uitgevoerd terug in de statistieken gebracht en die zo de kas van de sociale zekerheid en de Staat spijzen. Blijven er nog

495.000 werklozen die niet voldoen om de tekorten aan arbeidskrachten voor bepaalde beroepen (zoals mecanicien-herstellers van motorvoertuigen of plafonneurs) op te vullen en dat omwille van 3 soorten redenen. Er zijn onvoldoende kandidaten om bepaalde beroepen uit te oefenen, de kandidaten beschikken niet over de vereiste competenties en de arbeidsvoorwaarden (uurrooster, loon, zwaarte, verplaatsing …) zijn slecht. Om het tekort aan arbeidskrachten op te vangen vormt, immigratie slechts een antwoord op korte termijn. De Poolse loodgieter zal immers terug naar zijn thuisland keren indien de levensstandaard daar de onze benadert. De HRW benadrukt terecht dat de bestaande arbeidsreserve in België moet opgeleid worden.

Oudjes aan het werk Jan Smets herinnerde aan een oude obsessie van de HRW met name dat de ondernemingen de inzetbaarheid van oudere werknemers moet behouden door hen op te leiden gedurende gans hun loopbaan en door de arbeidsvoorwaarden aan te passen (of de functie te veranderen). In dat verband is het niet verwonderlijk dat de HRW de sociale partners vraagt om de barema’s verbonden aan de leeftijd af te schaffen, maar natuurlijk niet om ze te vervangen door een systeem verbonden aan anciënniteit en al helemaal niet door anciënniteit berekend op basis van “nuttige” ervaring (zoals we onderhandelen in verschillende paritaire comités). De HRW beveelt een vormingsproces van de werknemers aan op basis van opleiding, ervaring en productiviteit ! De werkgelegenheidsgraad voor de groep 55-64 jaar bedraagt 34,4 % in België (38,3 % in Brussel, 34,2 % in Vlaanderen en 33,6 % in Wallonië). Het gemiddelde in de Europese Unie bedraagt 44,7 %. Tot 2010, de periode waarin de babyboomers uit de jaren ´60 vergrijzen, zal het aantal 55+’ers verhogen met ongeveer 100.000. Velen daarvan zullen moeten deelnemen aan de arbeidsmarkt.

JOBCREATIE EN –DESTRUCTIEGRAAD : OVERZICHT PER ACTIVITEITSSECTOR (PERCENTAGES, JAARLIJKSE GEMIDDELDEN 1998-2006) Jobcreatiegraad Jobdestructiegraad Jobreallocatiegraad Nettowerkgelegenheidsgroeivoet Bijdrage (JC) (JD) (JR=JC+JD) (NG= JC-JD) (in % van het totaal) Tot totale Tot totale p.m. tot totale jobcreatie jobdestructie werkgelegenheid (2005) Secondaire sector 6,9 6,7 13,5 0,2 32,8 39,3 39,8 Extractieve nijverheid 4,7 5,7 10,4 -1,0 0,1 0,2 0,2 Verwerkende nijverheid 6,0 6,3 12,3 -0,4 21,3 28,0 29,2 Energie en water 5,3 5,8 11,2 -0,5 0,7 1,0 1,2 Bouw 10,2 8,0 18,2 2,2 10,7 10,2 9,2 Diensten 10,3 7,7 18,0 2,6 67,2 60,7 60,2 Handel en reparatie 9,4 7,2 16,6 2,3 23,4 21,4 22,7 Horeca 17,3 12,6 29,9 4,7 8,7 7,7 4,7 Vervoer en communicatie 6,4 5,4 11,7 1,0 8,9 9,4 13,1 Financiële dienstverlening en verzekeringen 8,7 7,6 16,3 1,1 6,3 6,6 6,5 Vastgoed en diensten aan bedrijven 14,4 9,2 23,6 5,1 19,9 15,6 13,2 Totaal 8,8 7,2 16,1 1,6 100,0 100,0 100,0 Bron : NBB V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

3 DIENSTENCHEQUES DUURDER actualiteit

Creatieve vernietiging Zoals bij de dieren worden bedrijven geboren en sterven ze indien ze zich niet aan de markt aanpassen. Deze dynamiek leidt tot een verhoging van de productiviteit en economische groei. Maar dan moet de overheid (onder druk van de vakbonden nvdr de werknemers beschermen in deze grote bewegingen. Dat wordt door het jaarverslag 2008 de creatieve vernietiging genoemd. Gemiddeld werden er elk jaar tussen 1998 en 2006 ongeveer 20.000 ondernemingen opgericht in de privésector, terwijl er 12.000 verdwenen. De koelheid achter de cijfers van aanwervingen en afdankingen als gevolg van dit proces, houdt geen rekening met de persoonlijke drama’s van diegenen die een job verloren hebben zonder hoop op het vinden van een andere baan of het ontvangen van een brugpensioen. Het is vooral dat wat ons als syndicalisten bezighoudt. Niet alle sectoren vertonen dezelfde waanzin op het vlak van de creatie, vernietiging of reallocatie van banen zoals onderstaande tabel aantoont. De horeca, de immobiliënsector en de diensten aan bedrijven hebben de hoogste jobcreatiegraad laten optekenen. Die lag bovendien hoger dan de jobdestructiegraad. Dat is deels te verklaren door de beperkte grootte van de ondernemingen. De jobcreatiegraad is immers belangrijker in kleine ondernemingen. Om de werkgelegenheid te bevorderen in dit proces van creatie en vernietiging van ondernemingen, beveelt de HRW aan om de overgang te bevorderen door de veiligheid van de loopbaantrajecten te verzekeren. Duidelijker gesteld, iedereen moet gevormd worden. In eerste instantie door goed uitgebouwd onderwijs. Ook nadien dient er vorming te zijn met als doel de beroepsmobiliteit te bevorderen. Daarnaast wenst de HRW een activeringsbeleid dat werklozen naar vacante jobs leidt en het afschaffen van financiële stimuli voor een vervroegde uitstap uit de arbeidsmarkt. Dat laat minder ruimte voor de persoonlijke ontwikkeling die voor ons bij de Liberale Vakbond zo belangrijk is.

H

Het systeem van de dienstencheques dat sinds 2001 bestaat, blijkt een succesverhaal. Ze worden gebruikt als betaalmiddel voor huishoudelijke hulp, zoals strijken, schoonmaken enz., die een particulier gebruikt en die de overheid subsidieert. Er zijn drie partijen : 3 een erkende dienstencheque-onderneming; 3 een werknemer; 3 de gebruiker. De prestaties kunnen zowel bij de gebruiker thuis als daarbuiten verricht worden. Dat laatste kan zijn: 3 boodschappen halen : hiervoor worden de dagelijkse behoeften van een gebruiker bedoeld. Zijn dus uitgesloten : levering van warme maaltijden, meubelen, huishoudelijke toestellen, audio/videotoestellen, kranten en magazines; 3 het externe strijkatelier (en occasionele kleine naaiwerken); 3 de dienst voor begeleid vervoer van bejaarden of minder-mobiele mensen. Het transport gebeurt met speciaal aangepaste voertuigen waarvoor de Federale Overheidsdienst voor Mobiliteit en Transport een attest heeft afgeleverd. Vanaf 1 mei werd de aankoopprijs van een dienstencheque verhoogd van 6,7 euro naar 7 euro. Voor de gebruiker wordt de prijs, na toepassing van de fiscale aftrekbaarheid, aangepast van 4,69 euro naar 4,90 euro. Deze eindprijs zal voortaan gelijk zijn voor alle gebruikers.

De overheidstussenkomst wordt gewijzigd van 13,30 naar 13,50 euro. Voor de dienstencheques is er in de personenbelasting een wijziging, namelijk dat zij vanaf het aanslagjaar 2009 (inkomsten 2008) uitkeerbaar zijn onder de vorm van een belastingkrediet, in de mate dat er geen vermindering kan genoten worden. Tot op heden bood het stelsel enkel een mogelijkheid tot belastingvermindering, waardoor belastingplichtigen met een laag inkomen of met een vervangingsinkomen zelden konden genieten van dergelijke vermindering. Men kan maar van een belastingvermindering genieten wanneer men ook een belasting verschuldigd is. Door de dienstencheques onder het systeem van het belastingkrediet onder te brengen, kunnen ook deze mensen met een laag inkomen of een vervangingsinkomen van het voordeel van de cheques genieten bij de personenbelasting.

Maximumgrens Sinds 1 juni 2008 kan een gebruiker nog maximum 750 dienstencheques per kalenderjaar bestellen, tenzij voor personen die absoluut nood hebben aan hulp van buitenaf in hun dagelijks leven. In dat geval kan een uitzondering op de maximumgrens aangevraagd worden tot 2.000 dienstencheques per kalenderjaar. Sylvia LOGIST

FUNCTIECLASSIFICATIE : DE BASIS VOOR EEN MODERN PERSONEELSBELEID

R

Recent hebben de sociale partners cao 25 geactualiseerd. Het belang van het principe van gelijke beloning voor gelijk werk wordt hierdoor nogmaals onderstreept. In artikel 3 van de cao 25ter wordt gesteld dat sectoren en ondernemingen hun systemen van functiewaarderingen en hun loonclassificaties moeten toetsen aan de verplichting tot genderneutraliteit en indien nodig corrigeren. In deze context is het belangrijk te benadrukken dat analytische systemen de meeste garanties bieden op een sekseneutrale functieclassificatie en bijgevolg daadwerkelijk een genderneutrale verloning in de hand werken. Bij analytische functieclassificatiesystemen worden de functies gewaardeerd volgens meerdere functiekenmerken of criteria aan de hand van een puntenschaal (bijvoorbeeld : verantwoordelijkheidsbereik, kennis, probleemoplossing, communicatie, vaardigheden, bezwarende omstandighe-

den). De som van het aantal punten van de verschillende criteria, uitgedrukt in een totaalscore, geeft de relatieve zwaarte weer van de functies. De gewaardeerde functies kunnen dan gerangschikt worden volgens hun zwaarte en ondergebracht worden in klassen van functies met relatief gelijkwaardig gewicht.

EVA Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM) en de sociale partners hebben in 2006 het EVA-project afgerond. Het doel was de sociale partners en de sectoren bewust te maken van de mogelijk discriminerende effecten in functieclassificaties, door hier samen aan te werken. In verschillende fasen van het project werden er hulpmiddelen aangereikt die nuttig zijn bij het invoeren van een nieuwe functieclassificatie. Alle informatie over het project, maar ook alle instrumenten, en informatie over andere verwante pro-

jecten zijn terug te vinden op de EVA-website (www.igvm.be), die regelmatig wordt geactualiseerd. De sociale partners en het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen hebben ook een “checklist sekseneutraliteit bij functiewaardering en -classificatie” opgesteld, die een praktisch hulpmiddel is voor werknemers en werkgevers om de genderneutraliteit van hun loonclassificatiesysteem te onderzoeken. Deze tool kan worden geraadpleegd op de website van FOD Waso (www.werk.belgie.be) Met vragen voor informatie en documentatie kan u uiteraard ook terecht bij de functieclassificatiedeskundige van ACLVB, Yves Vergeylen (dienst Bedrijfsondersteuning, tel. 09-24.23.962, e-mail : [email protected]) of bij Sara Neirynck (ACLVB-studiedienst, tel. 09-24.23.979, e-mail : [email protected]).

V R I J U I T / S E P T E M B E R

Yves VERGEYLEN 2 0 0 8

4actualiteit Op 30 juni voerde de ACLVB een ludieke actie om de aandacht te trekken op de koopkrachtvermindering als gevolg van de sterke prijsstijging van brandstof.

Interprofessioneel akkoord 2009-2010

ENKELE PISTES OM DE KOOPKRACHT TE HERSTELLEN Naar tweejaarlijkse traditie bereiden de sociale partners zich bij het begin van het sociaal werkjaar voor op een belangrijke onderhandelingsronde bedoeld om een kader te creëren voor het loon en de kwaliteit van het werk van de werknemers uit de privé-sector. De drie vakbonden en de werkgeversorganisaties maken hun specifieke eisen bekend die ze de komende twee jaar gaan verdedigen. De Liberale Vakbond heeft een eisenbundel klaar die in hoofdzaak gericht is op de koopkracht.

O

Op het ogenblik dat u dit leest, zal het Nationaal Comité van de ACLVB beslist hebben over de punten in de eisenbundel die onze onderhandelaars zullen verdedigen in de Groep van 10 die de sociale partners bijeenbrengt. We weten dus nog niet wat zij beslist hebben. We kennen enkel een paar pistes die uitgetekend zijn door de studiedienst.

Koopkracht Koopkracht zal het belangrijkste onderhandelingsonderwerp zijn. De economische situatie is moeilijk. De sterke inflatie in combinatie met de hoge vlucht die de energieprijzen nemen, creëert spanningen en belangrijke verwachtingen bij de gezinnen. De onstabiele politieke context vereenvoudigt de opdracht van de onderhandelaars al evenmin. Zo de sociale partners tot nu toe steeds hun verantwoordelijkheid hebben genomen in deze moeilijke situatie, dan hebben ze ook behoefte aan een regering die zelf de nodige engagementen neemt om datgene wat ze overeengekomen zijn af te werken en uit te voeren. Zeggen dat de regering niks gedaan heeft om de koopkracht te vrijwaren zou een leugen zijn. Ze heeft bijkomend 110 miljoen euro toeV R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

gekend voor allerlei maatregelen op fiscaal, sociaal, familiaal en energievlak. Dat kwam bovenop de 270 miljoen euro die reeds voorzien werden voor het opstellen van de begroting. Zo krijgen alle werknemers een voorschot op de indexering van de fiscale barema’s (voorzien voor 2009) op 1 oktober 2008 door de indexering van de bedrijfsvoorheffing. Concreet zal de fiscus zijn voorheffing op de brutolonen gedurende het vierde trimester verminderen. Het minimumpensioen voor zelfstandigen werd verhoogd met 10 euro en het basisbedrag van de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) werd met 5 euro verhoogd. Alle pensioenen die ingegaan zijn in 2003, stijgen met 2 % in september 2008. Daaraan kan ook nog de premie toegevoegd worden die bedoeld is ter compensatie van de stijging van de prijs voor mazout en andere verwarmingsbrandstoffen. Deze premie is verhoogd met 40 % en wordt uitbetaald door het Sociaal Verwarmingsfonds. De balans … onvoldoende. We hebben het reeds op pagina 1 geschreven, datgene wat het koopkrachtthema zo dringend maakt, is de sterke stijging van de prijzen voor courante consumptieproducten zoals voeding en energie. In het budget van een gezin met een laag inkomen wegen beiden zwaar door.

Leefindex Ons idee om de gezondheidsindex te vervangen door een leefindex, voor het eerste deel van de inkomens, zou deze situatie kunnen rechtzetten. Vergeet niet dat het hier om een rechtvaardiger indexeringssysteem gaat dat een groter gewicht toekent aan basisbehoeften als voeding, energie en huur.

actualiteit

5

Omdat maaltijdcheques exclusief toelaten om voeding aan te kopen, stellen we eveneens een veralgemening van de maaltijdcheques voor. Zo kunnen alle werknemers er gebruik van maken en dus niet enkel een deel zoals nu het geval is. We verwachten tevens dat het interprofessioneel akkoord (IPA) de voorwaarden creëert voor het verhogen van alle lonen in alle sectoren en alle ondernemingen.

Regulariseren van de geldmarkt U heeft ongetwijfeld gelezen in het artikel van Caroline Jonckheere (VRIJUIT juni) dat de inflatie niet beperkt is tot de stijging van de prijzen van goederen en diensten. Het gaat over een stijging van de monetaire massa die niet overeenstemt met een reële economische groei. Speculaties en een teugelloze kredietkoers hebben onze economie zwaar ondermijnd. Om de inflatie te bestrijden vragen we een betere regulering van de geldmarkt. Het is onaanvaardbaar dat de echte economie de schade moet betalen van financiële crises. De illusionisten van de financiële markten, de institutionele beleggers met andere woorden, de banken zonder zin voor verantwoordelijkheid … kortom iedereen die het geld op korte termijn doet circuleren, moet voor zijn verantwoordelijkheid geplaatst worden. Dat geldt zeker voor markten die instaan voor fundamentele behoeften zoals grondstoffen, voeding en immobilia.

Loonnorm Aan de hand van de loonnorm bepalen de sociale partners de stijging van de lonen die niet overschreden mag worden opdat onze loonkosten concurrentieel blijven met die van onze drie belangrijkste handelspartners (Nederland, Duitsland en Frankrijk). De loonnorm bestaat uit verschillende vaste en variabele elementen. Als vast element hebben we de reële loonsverhoging zoals die door de sociale partners onderhandeld wordt. De gewone indexeringen en de wijzigingen op het vlak van sociale bijdragen hebben een variabele invloed. Dat effect wordt geschat en dat gebeurt meestal op een redelijk nauwkeurige wijze. Het moeilijkst te verklaren deel van de loonnorm is de loondrift. Sommige werkgevers sluiten buiten het IPA met individuele werknemers loonovereenkomsten af die gunstiger zijn. De vakbonden hebben hierop geen enkele invloed. Dit element wint onder invloed van de conjunctuurverbetering de laatste jaren aan belang. Bij de vorige twee IPA’s oversteeg de inflatie de verwachtingen en werd de kost van de uurlonen in de buurlanden overschat. De loonnorm is dan ook maar een van de vele indicatoren. In België wordt hij gecompenseerd door de productiviteit. De motoren achter onze competitiviteit zijn innovatie, ondernemerschap en creativiteit, of met andere woorden de opwaardering van het menselijk kapitaal. Onze economie heeft dringend behoefte aan een structurele hervorming. We moeten door onszelf meer waarde creëren. Dit vergt een langetermijnstrategie die meer risico’s vereist dan simpelweg de verlaging van de kosten. Voor een manager primeren de kortetermijnresultaten, voor de economie en de maatschappij zijn continuïteit en competitiviteit van belang. Een innovatiecultuur betekent ook een bevolking die deze nieuwe economische structuur draagt. Werknemers zijn ook consumenten. Indien het aandeel van de lonen nog meer daalt, kan deze nieuwe economie niet ondersteund worden.

Opgeleid personeel Competitiviteit betekent dat men een voorsprong heeft op de markt. Deze nieuwe strategieën vereisen opgeleid personeel. Het doel van 1,9 % van de loonmassa voor de vorming van werknemers blijft dalen (dit doel dateert van het IPA 1999-2000 en werd elk jaar

bevestigd, zonder afdoend bewijs echter). Voor dit jaar voorziet men slechts 1 % van de loonmassa. De deelnamegraad aan vormingen kent een lichte verbetering, maar is nog ver verwijderd van de doelstelling van 50 %. Meer dan intentiepercentages willen we concrete en effectieve resultaten. Er werden saneringsmaatregelen genomen die vruchten hebben afgeworpen, nu is het tijd dat er teruggekeerd wordt naar de essentie zelf van het betaald educatief verlof, met name iedereen de mogelijkheid geven om zijn eigen lot in handen te nemen, het ontwikkelen van een open geest en de smaak geven voor vorming. Dat betekent voor de ACLVB : - de aanpassing van het loonplafond, vooral voor werknemers ouder dan 45 jaar; - de herziening naar boven van het aantal uren dat een werknemer kan nemen; - de mogelijkheid om kortere opleidingsmodules te volgen dan nu kan om zich te kunnen aanpassen aan de evoluties in vormingswereld. De bespiegelingen van de ACLVB in de voorbereiding op het interprofessioneel akkoord hadden ook betrekking op de gelijke behandeling van mannen en vrouwen op de arbeidsplek, mobiliteit, de middelen om gezin en werk beter met elkaar te verzoenen (familiaal verlof, kinderopvang). Tot slot, en zonder in details te treden, hebben onze experten enkele ideeën op het vlak van fiscaliteit geformuleerd. We vervullen onze rol als syndicalist wanneer we de onrechtvaardigheden benadrukken waaronder de werknemers en de werklozen gebukt gaan en de cadeaus die anderzijds toegekend worden aan bepaalde ondernemingen. Dat heeft allemaal invloed op de koopkracht en de motivatie op het werk.

Af te leggen weg In ieder geval, indien de onderhandelaars een ontwerpakkoord bereiken, dan zal het voorgelegd worden aan de instanties van de verschillende organisaties. Voor de ACLVB zal het Nationaal Comité zich moeten uitspreken. Indien alle partijen aan de onderhandelingstafel zich in de tekst terugvinden, tekenen ze een interprofessioneel akkoord. Dat was het geval bij de voorgaande onderhandelingen eind 2006, wat aanleiding gaf tot een akkoord voor 2007-2008 dat vooral toegespitst was op een sterke herwaardering van minimumloon. Dat was zonder twijfel het sleutelelement dat toen iedereen over de streep trok. Twee jaar later is ons grootste ongenoegen dat de doelstelling qua vorming van de werknemers niet bereikt werd in alle ondernemingen of sectoren. Daarom hebben we het opnieuw opgenomen in onze eisenbundel. De aanhouder wint. V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

6actualiteit 97ste bijeenkomst Internationale Arbeidsconferentie

DE IAO PAST ZICH AAN DE MONDIALISERING AAN De 97ste Internationale Arbeidsconferentie vond plaats in essentieel voor het verzekeren van een echte duurzame Genève van 28 mei tot 13 juni. De belangrijkste uitdaging ontwikkeling. was het aanpassen van de werking en de doelstellingen aan dan vaststellingen ! de context die danig geëvolueerd is sinds de oprichting van Meer Het volstaat niet om zich te beperken tot een overzicht de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) in het verlengde van de verworvenheden van de IAO en het vaststellen van het Verdrag van Versailles in 1919. van de evoluties waarmee de wereld geconfronteerd Zijn de fundamentele waarden en de grote principes van de IAO al onveranderd gebleven (zoals het tripartisme), dan hebben er natuurlijk evoluties plaatsgevonden die de lange geschiedenis van dit gespecialiseerde instituut van de VN kenmerken. Naast het aanvaarden van talloze overeenkomsten zijn er een aantal grote etappes die de IAO tijdens haar bestaan heeft afgelegd. Dat is in het bijzonder het geval voor de Verklaring van Philadelphia in 1944, die op dat moment reeds een aantal bijzonder pertinente vaststellingen bevatte over de economische evolutie en de gevolgen ervan voor de arbeid.

Arbeid is geen handelswaar Sindsdien heeft de mondialisering enorme proporties aangenomen die gepaard gingen met steeds snellere veranderingen. De verspreiding van nieuwe technologieën, de handel in goederen en diensten, het kapitaalverkeer, de financiële en ideeënstromen … Dat alles gebeurt op een hoog ritme met effecten die zowel ten voordele als ook ten nadele van de werknemers en de sociale rechtvaardigheid kunnen zijn indien ze niet goed omkaderd worden door internationale normen. De rol van de IAO is dan ook meer dan ooit actueel. Het moment was dan ook gekomen om krachtig te herhalen dat arbeid geen “handelswaar” is en dat armoede, waar die zich ook bevindt, een bedreiging vormt voor de welvaart van iedereen. In een steeds wijzigende mondiale context zijn individuele vrijheid, de persoonlijke waardigheid, sociale rechtvaardigheid, veiligheid en non-discriminatie

Indexering van vrijgestelde vergoedingen voor vrijwilligers De vergoedingen die clubs, federaties, verenigingen, instellingen of de overheid in het kader van hun sportieve, sociale of culturele doeleinden aan hun onbezoldigde vrijwilligers toekennen als forfaitaire terugbetalingen van kosten, dekken werkelijke kosten en zijn niet belastbaar wanneer zij bepaalde grensbedragen niet overschrijden. De grensbedragen van de nietbelastbare vergoedingen voor het aanslagjaar 2009 (vergoedingen betaald vanaf 1 januari 2008) bedragen nu 29,05 euro per dag en 1.162,82 euro per jaar.

wordt. Men dient verder te gaan dan dat, meer bepaald door het verbeteren van de hulp die de IAO biedt aan zijn 182 lidstaten, vooral dan op het vlak van het vervullen van de verplichtingen. Naast de belangrijke Verklaring over sociale rechtvaardigheid voor een rechtvaardige mondialisering ondertekenden de delegaties op 12 juni een Resolutie over de versterking van het vermogen van de de IAO om de inspanningen van de lidstaten voor het bereiken van haar doelstellingen in de context van de mondialisering te ondersteunen. De resolutie legt de IAO op om haar eigen institutionele praktijken en haar werking te onderzoeken. Dit alles heeft natuurlijk tot doel om het concept waardig werk, dat verschillende facetten dekt, te promoten. De teksten werden voorbereid in een commissie waarin de vicevoorzitter van de werknemers, Ebrahim Patel (Zuid-Afrika), een opmerkelijke rol heeft gespeeld. Dat werd benadrukt door verschillende syndicale collega’s en verschillende andere deelnemers aan de conferentie. Bernard NOËL

AANPASSING IN DE VLAAMSE JOBKORTING Ter herinnering : via het Vlaamse Gewest werd voor de inkomsten 2007, aanslagjaar 2008 een forfaitaire korting ingevoerd op de personenbelasting aan de Vlaamse Gewestinwoners. Deze korting werd doorgevoerd via een vermindering op de bedrijfsvoorheffing voor een ‘activiteitsinkomen’ dat een bepaald minimum bereikt en dat een bepaald maximum niet mag overschrijden. Die regeling werd voor het aanslagjaar 2009 gewijzigd. Het bedrag van de jobkorting in de personenbelasting stijgt geleidelijk. De korting werd verhoogd van 150 euro naar 200 euro. Dat vertaalt zich in een Vlaamse forfaitaire vermindering in de berekening van de bedrijfsvoorheffing : 3 voor de bedrijfsvoorheffing op de werknemersbezoldiging is de vermindering gewijzigd naar een bedrag van 16,70 euro (in plaats van 12,50 euro) en wordt zij toegekend wanneer het jaarbedrag van de

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

normale brutobezoldiging van de werknemer minimum 6.940 euro (ongewijzigd) bedraagt en maximum 25.325 euro (gewijzigd) bedraagt. 3 voor de bedrijfsvoorheffing op de bedrijfsleidersbezoldiging is de vermindering 16,70 euro (in plaats van 12,50 euro) en wordt zij toegekend wanneer het jaarbedrag van de normale brutobezoldiging van de bedrijfsleider minimum 5.790 euro (ongewijzigd) bedraagt en maximum 24.215 euro (gewijzigd) bedraagt. Vermits dit geldig is voor het aanslagjaar 2009, wordt de aanpassing op de bedrijfsvoorheffing toegepast voor de bezoldigingen die sinds de maand augustus 2008 worden betaald of toegekend. De voorwaarde blijft dat de werknemers en bedrijfsleiders op 1 januari van het inkomstenjaar hun woonplaats hebben in gemeenten die deel uitmaken van het Vlaams Gewest. SL

bedrijvig

7

Hayes Lemmerz - Hoboken

SLUITING AANGEKONDIGD Waarschijnlijk onuitgegeven in de sociale geschiedenis van ons land : 1 maand nadat dit bedrijf werd overgenomen door BBS International (behorend tot de Belgische Punch groep), werd de sluiting aangekondigd. Op 16 juni werd in de bijzondere ondernemingsraad de overname van de aandelen van de bvba Hayes Lemmerz Belgie door BBS International bekendgemaakt. Het bedrijf Hayes Lemmerz België was sinds geruime tijd verlieslatend en het Europees zorgenkind van de Amerikaanse groep Hayes Lemmerz International. In de VS had de groep Hayes Lemmerz enkele jaren geleden een vorm van 'concordaat' verkregen. Als resultaat hiervan werden in de VS enkele vestigingen gesloten en deze trend werd doorgetrokken naar het continent. Zij (Hayes Lemmerz International) hebben echter in dit dossier hun verantwoordelijkheid niet genomen, maar hebben de hete aardappel doorgeschoven naar een overnemer die erom bekendstaat

faillissementen en bedrijven in moeilijkheden over te nemen en dan drastisch te herstructureren. Voor Hoboken werd een ultiem scenario uitgetekend; op 17 juli werd de hakbijl gehanteerd, met als gevolg dat 263 werknemers aan de deur worden gezet. Het feit dat, na de overname, Ford zijn orders heeft stopgezet, ligt volgens de directie finaal aan de basis van de beslissing tot sluiting. Ford was goed voor 20 % van de omzet. Nieuwe klanten zoeken is volgens de directie van BBS, gezien de stagnerende markt en de hoge investeringskost, uit den boze. De klanten (voornamelijk Mercedes) worden in de toekomst beleverd vanuit de vestiging van BBS in Duitsland; dus al bij al was dit een goede zaak voor BBS.

Op 9 september 2008 werd de informatie- en consultatieronde (wet Renault) afgesloten. Dezelfde dag werd ons meegedeeld dat er geen ruimte was om, buiten hetgeen wettelijk voorzien is, iets extra te voorzien voor de medewerkers. Zelfs de verlaging van de brugpensioenleeftijd was onbespreekbaar. Deze handelswijze leunt aan bij de praktijken die 65 jaar geleden in Europa werden gehanteerd. Het menselijk 'kapitaal' wordt gedumpt zoals het grof vuil dat op straat wordt gezet; zelfs de witte vuilzak wordt er niet bijgeleverd. Dank u wel Punch International. Wij hopen dat ook uw toekomst geen toekomst is ! FVdB

Klein erratum

KAPPERS, SCHOONHEIDSZORGEN EN FITNESS In Vrijuit van juni-juli 2008 verscheen op pagina 18 een artikel over de permanente vorming binnen de kapsalons, de schoonheidssalons en de fitnesscentra. Hierbij vindt u wat meer informatie bij dat artikel. COACH levert de infrastructuur voor de vormingssessies en het zijn de operatoren UBK/UCB, BESKO en NUBE en BBF&W en DFO (*) die de organisatie van deze vormingen voor de werknemers uit de sector voor hun rekening nemen. De vzw COACH stelt dus hightech infrastructuur ter beschikking van deze operatoren, opdat de drie subsectoren, namelijk de kapsalons, de schoonheidssalons en de fitnesscentra, een waaier van vormingen zouden kunnen bieden aan de werknemers en de zelfstandigen uit de sector, zodat die op de hoogte kunnen blijven van de nieuwste technologieën en de laatste tendensen in de sector. De vzw COACH werd opgericht door de sector van de kappers, de schoonheidszorgen en de fitness om aan de werknemers en de zelfstandigen uit deze sector verschillende vormingscentra te kunnen aanbieden die speciaal zijn uitgerust om tegemoet te komen aan de vormingsnoden van deze mensen. Vandaag telt de vzw COACH vijf van zulke centra, verspreid over heel het land. De vormingsoperatoren, waaronder de organisatoren uit de drie desbetreffende subsectoren, namelijk UBK/UCB voor de kappers, BESKO en NUBE voor de schoonheidszorgen, en BBF&W voor de fitnesscentra kunnen zo heel wat hightech vormingen aan de werknemers en de zelfstandigen uit de sector aanbieden, zodat die

zich kunnen vervolmaken via permanente kwaliteitsvolle en innoverende vormingen. Deze vormingen zijn geaccrediteerd, ze worden dus door de sector erkend. Dat betekent ook dat de werknemers en zelfstandigen die eraan deelnemen, up-to-date blijven naar de sectorgebonden gangbare normen. Wij herinneren er ook nog eens aan dat deze vormingen recht geven op credits, die kunnen verzameld worden op een kwalificatiekaart, hetgeen uiteindelijk aanleiding geeft tot de uitbetaling van een kwalificatiepremie (96 credits zijn goed voor 1/3 van het bedrag van de eindejaarspremie).

15 euro per uur vorming, bedrag dat terugbetaald wordt aan de werkgever binnen de maand die volgt op die waarin de desbetreffende vorming heeft plaatsgehad. Vraag uw werkgever zich hiervoor in te schrijven bij de VDAB. Uzelf kan de nodige documenten verkrijgen via de website van Sodexho : www.sodexho.be Uw sector is in beweging; aarzel dus niet informatie in te winnen via de volgende websites : 3 www.coachbelgium.be 3 www.fbz-pc314.be Gwendoline TIMMERMANS

Wij hadden het in het artikel ook over de mogelijkheid voor werknemers om in het kader van de erkenning van verworven competenties, een bekwaamheidstitel te verwerven. Het zijn echter enkel de COACH-centra van Luik en Charleroi die dergelijke titel mogen overhandigen. De desbetreffende vormingen kunnen ook deels betaald worden met opleidingscheques, die beschikbaar worden gesteld door de werkgever. De aankoopprijs van een virtuele cheque bedraagt

(*) Unie van de Belgische Kappers [email protected] BESKO - beroepsvereniging voor schoonheidsspecialisten – www.besko.be Nationale Unie der Belgische Estheticiennes www.uneb-nube.be Belgische Beroepsvereniging voor de Fitness & de Welnessindustrie - De Fitness Organisatie www.fitnessorg.be

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

8arbeidsrechtbank WAARBORGEN IN GEVAL VAN VERMINDERDE PRESTATIES IN HET KADER VAN TIJDSKREDIET Om een optimale combinatie van arbeid en gezin mogelijk te maken, werd onder meer voorzien in de invoering van het stelsel van tijdskrediet. Het is een systeem dat de gelegenheid biedt om de arbeidsovereenkomst geheel of gedeeltelijk voor een bepaalde periode te schorsen. Om dit systeem aantrekkelijk te maken, heeft de wetgever in bepaalde waarborgen voorzien voor degenen die tot het stelsel willen toetreden.

O

Omdat de kennis over de beschermingsmaatregelen een belangrijke rol kan spelen bij de beslissing om al dan niet tot het systeem van tijdskrediet toe te treden, zullen wij de drie belangrijkste waarborgen in dit artikel nader toelichten.

Een financiële waarborg In eerste instantie hebben de werknemers die voldoen aan de voorwaarden om te kunnen genieten van tijdskrediet, recht op een onderbrekingsuitkering en dit ter compensatie van het loonverlies dat ze lijden door hun verminderde arbeidsprestaties. Het betreft een forfaitaire vergoeding die, in geval van voltijds en/of halftijds tijdskrediet, wordt toegekend in functie van het aantal jaren anciënniteit in de onderneming. Het bedrag verschilt immers naargelang men al dan niet gedurende vijf jaar was tewerkgesteld in de onderneming. Belangrijk is evenwel dat het Arbeidshof van Brussel op 6 maart 2008 heeft geoordeeld dat het niet noodzakelijk om een “ononderbroken” periode van tewerkstelling dient te gaan. In totaal vijf jaar werken voor de werkgever is bijgevolg voldoende om recht te hebben op de verhoogde uitkering, ook al heeft men bv. met verschillende, maar niet aaneensluitende arbeidsovereenkomsten gewerkt in de onderneming. Voor deeltijdse werknemers wordt, in alle gevallen, het bedrag verrekend naar rato van hun tewerkstellingsregime. Evenwel is het hun niet toegelaten om, na een periode van deeltijdse tewerkstelling, voor een korte periode voltijds te werken met als enkel doel te kunnen ontsnappen aan de pro rata uitbetaling van de onderbrekingsuitkering. Het Arbeidshof van Antwerpen oordeelde immers op 10 januari 2002 dat dit rechtsmisbruik zou uitmaken. De duur waarvoor van de uitkeringen kan worden genoten, valt in principe samen met de periode waarvoor de arbeidsovereenkomst is geschorst wegens tijdskrediet. In geval van voltijds tijdskrediet is, sedert 1 juni 2007, de vergoeding in principe beperkt tot maximum twaalf maanden gedurende de volledige beroepsloopbaan. In bepaalde gevallen kan het recht uitgebreid worden tot 5 jaar. Concreet betekent dit evenwel dat, in geval van voltijds tijdskrediet, de mogelijkheid bestaat dat het recht op tijdskrediet niet altijd zal samenvallen met de periode waarvoor er uitkeringen worden ontvangen. Het kan bijgevolg voorvallen dat iemand over zijn

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

ganse loopbaan gedurende drie jaar kan genieten van het stelsel van tijdskrediet, maar slechts gedurende één jaar uitkeringen zal ontvangen. In bepaalde gevallen kan de uitkering worden gecumuleerd met inkomsten verkregen uit andere activiteiten zoals : 3 de uitoefening van een mandaat als gemeenteraadslid, provincieraadslid, districtsraadslid of lid van de OCMW-raad 3 een bijkomende activiteit als loontrekkende die reeds werd uitgeoefend gedurende twaalf maanden voorafgaand aan het tijdskrediet 3 een bijkomende zelfstandige activiteit die reeds uitgeoefend werd gedurende twaalf maanden voorafgaand aan het tijdskrediet Het is de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) die zich zal uitspreken over het recht op de uitkeringen. Bij een positieve beslissing zal het eveneens deze instelling zijn die de maandelijkse betaling ervan op zich zal nemen. Tegen een negatieve beslissing kan de werknemer beroep aantekenen. In bepaalde gevallen kan eveneens nog worden genoten van een supplementaire Vlaamse premie.

Terugkeer Eens de periode waarvoor tijdskrediet werd aangevraagd, is verstreken, dient de werknemer zijn arbeid te hervatten. Om te vermijden dat hij bij zijn terugkeer voor onprettige verrassingen zou komen te staan, wordt voorzien dat hij het recht heeft terug te keren in zijn oude functie. Daardoor kan de werknemer het werk hervatten op dezelfde manier als voorheen voor hem het geval was. Indien het voor de werkgever onmogelijk is om de werknemer zijn oude functie terug te bezorgen, moet hem evenwel een “gelijkwaardige of vergelijkbare” functie worden aangeboden. Of de nieuwe functie al dan niet als gelijkwaardig of vergelijkbaar kan worden beschouwd, zal moeten worden getoetst aan de hand van de bepalingen van de bestaande arbeidsovereenkomst. De beslissing van de werkgever en de afweging van de nieuwe functie is uiterst belangrijk, gezien deze laatste niet eenzijdig mag raken aan de essentiële voorwaarden van de arbeidsovereenkomst. De functie en arbeidsplaats kunnen in bepaalde gevallen immers als essentiële bestanddelen van die arbeidsovereenkomst worden beschouwd. Wijzigt hij deze bestandde-

arbeidsrechtbank

len, door bv. een nieuwe functie aan te bieden die totaal verschillend is van deze die werd uitgeoefend vóór het tijdskrediet een aanvang nam, en dit zonder het akkoord van de werknemer, dan kan deze laatste een eenzijdige verbreking van de arbeidsovereenkomst in hoofde van de werkgever inroepen en de betaling eisen van een vervangende verbrekingsvergoeding.

Ontslagbescherming Ten slotte wordt de werknemer die gebruik maakt van de mogelijkheid van tijdskrediet door de wetgever ook beschermd tegen ontslag. Deze bescherming betekent dat hij slechts kan worden ontslagen wegens dringende reden of om een reden die geen verband houdt met het tijdskrediet. Ontslag enkel en alleen omdat een werknemer zijn prestaties wil verminderen, is dus uit den boze ! Het ontslagverbod geldt vanaf de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever. In principe dient deze kennisgeving reeds drie maanden vóór de gewenste begindatum van het tijdskrediet te gebeuren. Indien de werkgever maximum 20 werknemers tewerkstelt, wordt deze periode verlengd tot zes maanden. Het ontslagverbod loopt tot drie maanden na de einddatum van het tijdskrediet of na de datum van kennisgeving van niet-instemming van de werkgever. Indien de werkgever het ontslagverbod toch overtreedt, dan dient hij aan de werknemer die van de bescherming genoot, naast de verbrekingsvergoeding, tevens een bijkomende forfaitaire schadevergoeding te betalen, gelijk aan het loon van zes maanden. Het betreft een vergoeding die niet onderworpen is aan enige RSZinhouding (Arbeidshof Luik, 16.11.2004). Wel dient het verschuldigde bedrag te worden verminderd met de bedrijfsvoorheffing die moet worden overgemaakt aan de fiscus.

9

De vraag rees evenwel op welk loon zowel de opzeggingsvergoeding als de beschermingsvergoeding moesten worden berekend. Diende de berekening te gebeuren op het loon dat de werknemer ontving vooraleer zijn tijdskrediet een aanvang nam, of daarentegen op het verminderde loon waarop hij recht had op het ogenblik van het ontslag ? Deze vraag zorgde voor heel wat discussie en het is het Grondwettelijk Hof geweest dat dit jaar twee maal de knoop heeft doorgehakt en oordeelde dat rekening moet worden gehouden met het loon waarop de werknemer effectief recht had op het ogenblik van het ontslag (Grondwettelijk Hof, 13.03.2008 en 08.05.2008; Hof van Cassatie, 11.12.2006). Discussie gesloten, zou men denken. Doch, in het kader van ouderschapsverlof stelde het Hof van Cassatie in zijn arrest van 25 februari 2008 de vraag aan het Europese gerechtshof of dit geen schending uitmaakt van de Europese raamovereenkomst inzake ouderschapsverlof. Het is nu afwachten wat het Hof van Justitie zal beslissen. Wordt dus nog vervolgd ! Belangrijke randbemerking is dat, voor wat de duur van de opzeggingsvergoeding betreft, wel het voltijdse loon in aanmerking moet worden genomen. Ten slotte dient opgemerkt dat het de werkgever zal zijn die zal moeten kunnen bewijzen dat het ontslag gegeven geweest is wegens dringende reden of om een reden vreemd aan de aanvraag van het tijdskrediet (Hof van Cassatie, 14.01.2008; Arbeidshof Gent, 02.04.2008). De bewijslast rust dus volledig op de schouders van de werkgever, ook al is het de werknemer die, in geval van een onrechtmatig ontslag, de beschermingsvergoeding moet vorderen. Kevin FLORIZOONE

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

10 v r o u w

en vakbond

Met Vrouw en Vakbond zet de ACLVB zich in voor daadwerkelijke gelijke kansen voor vrouwen en mannen. De strijd voor gelijke kansen op de arbeidsvloer en het beleid om meer vrouwen bij het vakbondswerk te betrekken, staan niet op zich, maar worden beïnvloed en ondersteund door een bredere maatschappelijke dynamiek. Op veel terreinen en in tal van instanties wordt geijverd voor gelijke kansen voor vrouwen en mannen, al zijn de inspanningen niet altijd onmiddellijk voor iedereen zichtbaar.

Francy Van der Wildt Vrijuit sprak met Francy Van der Wildt, voorzitster van de Nederlandstalige Vrouwenraad, waarvan ook de ACLVB deel uitmaakt. Francy Van der Wildt is bovendien burgemeester (SP.a) van de gemeente Rumst. Ook in die hoedanigheid neemt ze het Gelijke Kansenbeleid ter harte.

I

In 1999 werd u gevraagd om Mieke Van Haegendoren op te volgen als voorzitster van de Nederlandstalige Vrouwenraad. Hebt u daarover moeten nadenken ? Ik heb er moeten over nadenken in die zin dat ik voorheen altijd in een sterk verzuilde situatie gewerkt had (de socialistische zuil, nvdr) en dan de leiding moest nemen boven alle partijen, ideologieën en filosofieën heen. Maar ik heb toen wel de steun gevonden bij de verantwoordelijken van de vrouwenorganisaties, omdat we snel dat gemeenschappelijke vonden bij de vrouwen : het sociale. Het sociaal engagement was een van de belangrijkste drijfveren. Waarin verschilt uw visie en houding in die van de eerste voorzitster Lily Boeykens ? Was ze strijdvaardiger of had dat enkel met haar generatie te maken ? Lily is een ‘figuur’ geweest, een boegbeeld, maar het was een totaal andere persoon, een heel andere persoonlijkheid. Zij heeft natuurlijk ook heel de periode van de jaren ’70-’80 meegemaakt, dat is eigenlijk de periode van de grote verwezenlijkingen van de vrouwenbeweging, wat toch belangrijk is als mijlpaal voor haar. Het feminisme van de jaren 2000 is een totaal ander soort feminisme, het is veel complexer. De basis is gelegd en we moeten nu aan de afwerking beginnen, en daar is heel veel discussie over. Toen moest men vechten voor de Gelijke Rechten, terwijl wij nu op de Gelijke Kansen zitten. Dat is veel subtieler, veel moeilijker ook om mensen van te overtuigen. Sommige mensen vinden alles bijna vanzelfsprekend en de ongelijkheid in een vanzelfsprekendheid ontmaskeren is heel moeilijk. Ik denk dat dat de essentie is van het probleem waarmee het feminisme en de vrouwenbeweging vandaag kampen. Hoe zit het met de mannen ? Iedereen is er ondertussen van overtuigd dat we ze in onze strijd om gelijke kansen moeten betrekken, maar is er op dat vlak eigenlijk al veel vooruitgang geboekt ? Dat is een liedje dat we al heel lang zingen : je kan je strijd niet voeren zonder de mannen. Ik ben daar ook nog altijd van overtuigd, maar we moeten een methodiek kunnen vinden om ze er echt, gemeend bij te betrekken. Een van de sleutels daartoe - maar het is een hele moeilijke - is de mannen overtuigen dat van al wat wij vragen, ze zelf ook beter worden. En pas dan zullen ze er mee willen instappen. Ik kan me bijvoorbeeld best voorstellen dat een aantal mannen absoluut niet meer tevreden is met de (leidende) rol die zij moeten opnemen, ook binnen het gezin, en dat zij best ook wel eens wat minder (arbeids)prestatie zouden willen leveren. Als we dat beeld kunnen doorbreken voor de mannen die dat wensen en daar steun kunnen bieden, dan moet dat groeien. Ik denk dat vooral het nadeel dat verbonden is aan onderbrekingen of verminderingen om zorg op te nemen op het vlak van carrière en op financieel vlak moet verminderd worden om meer mannen te overtuigen. Dit is ook de essentie van het debat over de verdeling van arbeid buitenshuis en zorg binnen het gezin.

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

We zijn daar ook binnen de Vrouwenraad mee bezig in de werkgroep Gezin en Arbeid. Ik ga ervan uit dat het systeem van sociale zekerheid een goed systeem is, dat evenwel door de verschillende nuances zo wordt uitgehold dat we ons moeten afvragen of het wel overeind kan blijven. Sociale Zekerheid is in eerste instantie gebaseerd op solidariteit, maar die is ook niet eindeloos. Vandaar dat ik denk dat we het eens grondig door elkaar moeten schudden. Voor mij vertrekt het systeem – en daar zijn sommige mensen het ook niet mee eens – altijd vanuit arbeid. Dat is de enige manier om het overeind te houden en uit te bouwen. Dan zit je al snel rond de discussie over arbeidsplicht. Iedereen moet voorbereid worden op het feit dat zij of hij ooit in het systeem moet terechtkomen. Je moet je daar zo goed mogelijk op voorbereiden. Dat betekent voor iedereen een goede opleiding om alle kansen te kunnen krijgen en te doen wat hij of zijn wenst te doen of kan doen. Als je in het systeem zit en je wenst daaruit te stappen, dan is dat om te beginnen je eigen verantwoordelijkheid of die van de groep waarbinnen je die beslissing neemt. Die groep zelf, onder elkaar, zorgt dat dat kan geregeld worden. Er zijn natuurlijk momenten dat je er om bepaalde reden uitvalt en dan kom je bij ziekte, het niet vinden van werk, zorg voor anderen,… maar daar moet het systeem dan methoden vinden ter ondersteuning. Het enige moeilijke daarbij is dat mensen vaak te weinig ingelicht zijn over wat de consequenties van hun keuze kunnen zijn. Dat wordt onvoldoende duidelijk gemaakt. Als je vandaag halftijds gaat werken, moet je weten dat je later minder gaat hebben. Wil je dat vermijden, dan moet er onderling een soort ‘verzekeringsplan’ opgesteld worden. Het is een moeilijk systeem, maar het is zeker een mogelijkheid om een aantal onrechtvaardigheden eruit te halen. Men wijst ons dan met de vinger. Vanuit dat standpunt over afgeleide rechten zouden vrouwen nog meer in de armoede terechtkomen, want er zijn er heel

vrouw en vakbond wat met een overlevingspensioen of een aanvulling op hun pensioen. Akkoord, we zouden ook niet van vandaag of morgen daarmee stoppen. Wie in het systeem zit blijft erin en vanaf nu trekken we de lijn. Er zijn perioden van onderbreking die gelijkstelling kunnen krijgen, die discussie wil ik zeker aangaan, maar nu wordt het systeem eigenlijk gebruikt voor andere doeleinden.

U bent afkomstig uit de Rupelstreek, vroeger zo gekenmerkt door de steenbakkerijen. Vrouwen en kinderen zwoegden mee om het gezinsinkomen enigszins aan te dikken. Het loon werd besteed in de winkel van de baas, als het al niet was verteerd in diens café. De kinderarbeid werd afgedaan als een gezond ‘gymnasticum in open lucht’. Dat vreet als je een beetje syndicalist bent. Zou uw strijdvaardigheid daar een stuk uit ontstaan zijn ? Ik denk dat wij hier de streek waren met een heel hoge tewerkstelling van vrouwen en een heel hoog syndicalisme. Vandaar dat het misschien met de paplepel ingegeven is om te reageren tegen al wat onrecht is. Ik heb de laatste grote staking van ’68 meegemaakt, het einde van de glorietijd van de Rupelstreek. Het was ook wel het laatste grote heldenfeit van de vakbonden. Daarna zijn die mensen allemaal van nul moeten herbeginnen en een aantal van hen werd ook ontslagen. Het was echt het begin van het einde. Maar alleszins heeft het feit van het harde werken en de vrouwen in de steenfabrieken een enorme indruk op mij gemaakt. Ik heb heel veel respect voor die vrouwen gekregen. Daar is ook heel veel plezier gemaakt. Zou het emancipatieproces niet eerder nog trager, dan wel sneller verlopen in de toekomst, als jonge vrouwen luidop zeggen dat de vrouwenbeweging eigenlijk overbodig is ? Ja, de vrouwenbeweging is vooral in de jaren ’70’80 een belangrijke katalyserende factor geweest om een aantal dingen uiteindelijk na zoveel jaren in wetten te kunnen omzetten. We hebben daar zo lang voor gevochten en als je dat

nu tegen jonge mensen zegt, dan vinden ze dat precies niet zo belangrijk. Telkens als ik een koppel huw, zeg ik dit : die zes artikelen uit het Burgerlijk Wetboek zijn maar zo oud als jullie. Er staat in dat de partners in hun huwelijk gelijk zijn, dat was vroeger niet. Dan kijken ze naar elkaar en als ze horen dat die artikelen gaan over inkomen en woonplaats, dan zeggen ze ‘dat is toch maar normaal’. Ik probeer, daar waar ik kan, erop te wijzen dat dit niet zomaar een evidentie is, dat we daarvoor hebben moeten knokken. Ik denk dat het vooral naar jonge mensen toe een kwestie van informatie is, maar de manier waarop je ze over de problematiek aanspreekt, is van groot belang. De vrouwenbeweging ondergaat dezelfde neerwaartse spiraal als bijna heel het verenigingsleven. Dat wordt vandaag op een heel andere manier beleefd. Jonge mensen gaan naar een fitnessclub, een wandelclub of leesclub, maar of dat nu binnen een vrouwenomgeving is of niet, dat is niet meer aan de orde. Omdat ze er de middelen voor hebben, kunnen ze ook individuelere keuzes maken.

Dreigt de aandacht voor vrouwen niet te verslappen onder de noemer diversiteit ? Dat is inderdaad zo. We zijn met de Nederlandstalige Vrouwenraad bezig rond wat men het ‘kruispuntdenken’ is gaan noemen. Vanuit de verschillende aspecten van discriminatie kom je eigenlijk op een kruispunt, want iedereen wordt omwille van geslacht, afkomst,… wel ergens gediscrimineerd of heeft daar een kenmerk van. Je zit altijd ergens op een kruispunt van die verschillende aspecten, maar inderdaad, door het containerbegrip diversiteit of Gelijke Kansen in het algemeen te gebruiken, dreigen vrouwen daar volledig in te verdrinken. Dat is ook zo in het Vlaams Gelijke Kansenbeleid. En dan kom je weer bij de vanzelfsprekendheid : het is veel erger op basis van huidskleur te worden gediscrimineerd, dan op basis van geslacht, zo lijkt het wel. En dan zie je meteen ook weer hoe subtiel het allemaal is. Is het zo discriminerend als je bij sollicitatie gevraagd wordt hoeveel kinderen je wil. Daar staat niemand meer voor recht, maar als je gevraagd wordt hoe het is om als 55-jarige nog te

11

komen werken en je wordt op die basis gediscrimineerd, dan gaat men dat aanklagen.

Welke emanciperende rol kunnen vrouwelijk vakbondsleden en militanten anno 2008 vervullen ? Welke boodschap heb je voor ze ? Vrouwelijke vakbondsleden moeten waakzaam blijven voor discriminaties. Dat is een moeilijke zoektocht maar ze moeten ze blootleggen. Het blijvend inzicht geven, vooral in de mogelijke gevolgen van bepaalde keuzes is ook belangrijk. Mensen moeten ook weten hoe het er in het bedrijf aan toe gaat en welke mogelijkheden ze daar hebben. Een van de punten is, maar dat is dan misschien niet zo direct voor de militant, dan wel voor de vakbond an sich, de functieclassificatie. We moeten ervoor zorgen dat de sectoren ook evenwaardig worden verloond, want daar zitten nog verschillen. De doorstroming van vrouwen in functies blijft eveneens een moeilijke oefening. Wat wil de Vrouwenraad op korte en langere termijn zeker nog op de politieke agenda plaatsen ? We zijn thans voornamelijk bezig met de werkgroep rond alles wat gezin en arbeid betreft. We zijn daar al zeer lang mee bezig en hebben er nu het element van de dienstencheques uit gehaald om eens mee naar buiten te komen. We proberen het zo grondig mogelijk te doen, alle standpunten af te wegen rond de verzoening van arbeid en gezin. Heel het luik sociale zekerheid zit er ook in, en ik hoop dat nog af te maken, zodat we een mooi standpunt hebben waarmee we nog verschillende jaren verder kunnen. Momenteel zijn we ook heel sterk bezig rond alles wat interculturele samenleving en de verschillende culturele groepen betreft. En dan heb je nog een belangrijk punt, namelijk de VN-resolutie over vrede. Dat is het deelnemen van vrouwen aan vredesprocessen, de resolutie 1325. Dat is iets dat misschien nogal ver boven de hoofden van de mensen leeft, maar eigenlijk aanslaat als je het uitlegt. Voor het overige hebben we nog werkgroepen lopen over ouderen, alles wat met de vergrijzing te maken heeft en vrouwen in topfuncties. Veel succes !

Sociale verkiezingen 2008

ZOWAT EEN DERDE VAN DE ACLVB-VERKOZENEN IS EEN VROUW Goed nieuws : als we de resultaten van de jongste sociale verkiezingen onder de loep nemen, stellen we een toename van de vrouwelijke vertegenwoordiging vast. Voor de ACLVB steeg het aandeel vrouwelijke verkozenen in het Comité voor Preventie en Bescherming van 30,6 % (in 2004) naar 33,6 % (in 2008). Eenzelfde evolutie noteren we in de Ondernemingsraden : binnen het totaal van alle ACLVB-verkozenen steeg het aandeel verkozen vrouwelijke kandidaten er van 28,7 % naar 31,8 %. Ook bij de andere vakbonden groeide het aandeel verkozen vrouwelijke kandidaten. Een hoopvolle tendens die absoluut dient voortgezet ! V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

12 e u r o p a

OVERZICHT VAN EEN WERKJAAR VOOR EEN SOCIALER EUROPA De afgelopen maanden zijn onze syndicale werkzaamheden toegespitst geweest op een aantal belangrijke evenementen. Als vakbond hebben we op verschillende fronten onze vastberaden positie verdedigd over een socialer Europa, de verhoging van de koopkracht en waardig werk. In dit artikel overlopen we voor u kort het verloop van de gebeurtenissen die het afgelopen jaar hun stempel gedrukt hebben op de Europese syndicale actualiteit. We werpen in hoofdzaak een blik op de uitdagingen die gelanceerd werden door het Franse voorzitterschap van de Europese Unie aan de vooravond van de komende Europese verkiezingen in 2009.

Flexicurity Het vraagstuk dat de syndicale wereld heeft beziggehouden, was (en is) het aanvaarden van de gemeenschappelijke principes van flexicurity door de minister van Werkgelegenheid op de Europese Ministerraad van 5 december 2007 voor de driejaarlijkse cyclus 2008-2010 in het kader van de strategie van Lissabon. Het Europees Vakverbond (EVV) oordeelde dat de houding van de Commissie tegenstrijdig was met de bescherming en de stabiliteit van de werkgelegenheid. Voor het EVV betekent flexicurity een oneindige diversiteit aan arbeidsovereenkomsten en versterkt het de kwetsbaarheid van de werknemers. De meest geschikte oplossing voor de segmentatie van de arbeidsmarkt en de sociale uitsluiting is het bieden van betere jobs met een betere kwaliteit, niet In juni kwamen de Europese ministers van jobonzekerheid voor iedereen. De ACLVB blijft Werkgelegenheid tot een akkoord : ervan overtuigd dat economisch succes slechts de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur op 48 uur mogelijk is door een goed uitgebouwd sociaal houden. Nochtans zal het mogelijk zijn die duur partnerschap, collectieve onderhandelingen en op te trekken tot 65 uur. sterkere vakbonden op Europees niveau. V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

Meer dan 48 uur werken Een andere Europese strijd die de vakbonden hebben aangegaan draaide rond de herziening van de richtlijnen op de arbeidsduur en de uitzendarbeid. De inzet van de vakbonden op het vlak van de arbeidsduur bestond uit het zoveel mogelijk trachten te beperken van de optout waardoor het mogelijk is om ten persoonlijken titel af te wijken van de wekelijkse arbeidsduur van 48 uur. In het dossier uitzendarbeid gingen de discussies hoofdzakelijk over de afwijking van het principe van de gelijke behandeling van uitzendkrachten en werknemers met een contract van onbeperkte duur. In juni zijn de Europese ministers van Werkgelegenheid in Luxemburg tot een akkoord gekomen over een gemeenschappelijk standpunt : ze willen een behoud van de wekelijkse arbeidsduur van 48 uur. Het zal echter mogelijk zijn deze duur te verhogen tot 65 uur in het geval dat de beschikbaarheidstijd beschouwd wordt als arbeidsduur. Verscheidene landen zoals Spanje, Griekenland, Cyprus, Hongarije maar ook België toonden zich ontevreden over deze beslissing. België wordt niet onmiddellijk geraakt door deze richtlijn aangezien de Belgische wetgeving zeer beschermend is op het vlak van de arbeidsduur.

Europese Ondernemingsraden In april 2008 vroeg het EVV aan haar leden om zich uit te spreken over de te volgen strategie en het ten aanzien van Businesseurope (de werkgeversorganisatie) in te nemen standpunt over de herziening van de richtlijn over de Europese Ondernemingsraden (EOR). Twee mogelijkheden werden overwogen : - De sociale partners konden aan de Europese Commissie vragen om zichzelf te belasten met de herziening;

europa - De sociale partners zouden zelf besprekingen voeren, maar daarvoor moest voordien vastgesteld worden welk standpunt Businesseurope ging innemen.

13

de fundamentele arbeidsrechten en de regels over het vrij verkeer van personen in het gedrang kwamen. De beslissingen van het EHVJ en hun gevolgen verontrusten de syndicale wereld, die resoluut tegen de sociale dumping actie voert, sterk. In de dossiers Laval, Viking en Rüffert vormde een enkel argument de rode draad in de beslissingen van het EHVJ : de gelijke behandeling van werknemers vormt een obstakel voor het vrij verkeer van diensten dat door artikel 49 van het Europees Verdrag wordt gewaarborgd. Dit argument van het EHVJ legitimeert zodoende de sociale dumping waartegen de vakbonden, en dus de ACLVB, zich sterk verzetten. Het dossier Luxemburg is nog verontrustender omdat de Europese Commissie een zaak heeft ingeleid bij het EHVJ tegen Luxemburg omdat het vindt dat de omzetting van de richtlijn over de detachering van buitenlandse werknemers veel verder zou gaan op sociaal vlak dan de richtlijn voorziet.

Bij gebrek aan een akkoord met Businesseurope vroeg het EVV uiteindelijk aan de Commissie om zich te belasten met de herziening van de bewuste richtlijn. Aan de leden werd gevraagd boodschappen te sturen naar de Commissie om zich zo te verzekeren dat er substantiële wijzingen zouden gebeuren. Daarbij werden de pijlen vooral gericht op artikel 2 (informatie en consultatie van de EOR vooraleer de directie een beslissing neemt), artikel 5 (een nieuwe drempel voor de bijzondere onderhandelingsgroep moet goedgekeurd worden) en artikel 13 (de onderhandelingsperiode moet tot 1 jaar beperkt worden). Op 2 juli heeft de Europese Commissie een herziene richtlijn over de Europese Ondernemingsraden gepubliceerd. Tijdens een informele ontmoeting van de ministers van Lissabon hangende Werkgelegenheid en Sociale Zaken in Chantilly op 10 en 11 juli heeft Het Verdrag van Lissabon werd voorbereid op de IntergouverXavier Bertrand, voorzitter van de Raad voor Werkgelegenheid en nementele Conferentie en aanvaard op 13 december 2007. Het zou Sociale Zaken, de sociale partners verplicht om zich een gemeen- het Europees Grondwettelijk Verdrag moeten vervangen dat door schappelijke mening te vormen over de kernvragen die opgeworpen Frankrijk en Nederland verworpen werd. Het moest in voege treden werden in de ruwe schets van de herziene richtlijn zoals gepubli- op 1 januari 2009 op voorwaarde dat alle lidstaten tegen die datum ceerd door de Commissie. Het doel hiervan is om het politieke pro- overgegaan waren tot ratificatie. De Ierse verwerping ervan tijdens ces te ondersteunen zodat de herziening nog aanvaard zou kunnen een referendum op 12 juni en de weigering van de Poolse president ondanks de positieve behandeling door zijn parlement belemmeren worden voor de Europese verkiezingen van juni 2009. De secretarissen-generaal van het EVV en Businesseurope hebben de Europese Unie, zelfs als het ratificatieproces in de andere lidstaelkaar op 28 juli ontmoet in Parijs. Ze hebben een brief opgesteld ten gewoon doorgaat. Nilüfer POLAT die gericht is aan Xavier Bertrand. In de brief staan een aantal punten waarvan zij hopen dat het Europees Parlement en de Ministerraad ermee rekening houden. In elk geval blijft artikel 1.4 over de definitie van het woord “transnationaal” nog open en vereist dus besprekingen in de komende weken. Ook andere punten In België voeren de vakbonden en de Belgische NGO’s samen een camdie niet bediscussieerd werden met Businesseurope pagne voor waardig werk. Het Nederlandstalige deel van de campagne blijven op de dagorde staan. Deze punten zullen naar voor gebracht worden tijdens de discussies (gevoed werd op 20 september in de Gentse Vooruit gelanceerd. Aan Franstalige door de EVV-leden) in het Europees Parlement en op de zijde werd deze campagne, die de komende 2 jaar loopt, gestart op 3 Raad. Volgens het EVV vormen de samen met augustus tijdens het festival Esperanzah! in Floreffe. Businesseurope geformuleerde adviezen een stap vooruit in vergelijking met de voorstellen van de Europese Commissie.

WAARDIG WERK VOOR EEN WAARDIG LEVEN

Immigratie hoger opgeleiden In oktober 2007 nam de Europese Commissie twee voorstellen van richtlijn aan die de immigratie van hoger opgeleiden moest vergemakkelijken. Deze twee voorstellen hebben tot doel om de nationale procedures voor het toekennen van een verblijfsvergunning aan hoger opgeleide migranten te harmoniseren. De eerste richtlijn wil toegangsvoorwaarden voor hoger opgeleiden die de Europese Unie willen binnenkomen. Het komt neer op een speciale verblijfs- en werkvergunning, de Europese blauwe kaart, die een reeks van sociaal-economische rechten en mogelijkheden op gezinshereniging zal toekennen. De tweede richtlijn heeft betrekking op het toelaten van hoger opgeleide migranten. Ze wil de procedures van kandidaat-migranten vereenvoudigen. De toelatingsvoorwaarden blijven echter tot de bevoegdheden van de lidstaten behoren. Een soort van eenheidsloket moet één aanvraagprocedure mogelijk maken. De richtlijn wil fundamentele sociaal-economische rechten toekennen die dezelfde zijn als die van de Europese burgers, met name op het vlak van de arbeidsvoorwaarden, verloning, opleiding, syndicale rechten en de sociale zekerheid.

Sociale dumping Het afgelopen jaar werd ook gekenmerkt door de arresten van het Europees Hof van Justitie (EHVJ) in de dossiers Laval, Viking, Rüffert en Luxemburg. De Europese vakbonden waren betrokken in juridische conflicten waarbij

De Werelddag voor waardig werk vindt plaats op 7 oktober. Ter gelegenheid van deze eerste wereldwijde dag voor waardig werk voeren het Internationaal Vakverbond (IVV) en de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) een internationale campagne onder de slogan “Waardig werk voor een waardig leven”. De lancering van de campagne wordt op 7 oktober in Brussel gevierd met verschillende activiteiten (persconferentie, animatie, …). Anderzijds vindt er voor dezelfde gelegenheid een Europese actiedag plaats voor waardig werk, waardig loon en een waardige arbeidsduur. Plaats van het gebeuren is Parijs, de hoofdstad van de huidige voorzitter van de Europese Unie, op 7 oktober. Natuurlijk zal de ACLVB deel uitmaken van deze reeks van acties die wereldwijd plaatsvinden. NP V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

14 i n t e r n a t i o n a a l Rudi Delarue is directeur van het verbindingsbureau voor de Benelux en de Europese Unie van de Internationale Arbeidsorganisatie. “Het Europees sociaal model moet niet opgelegd maar gedeeld worden. Het vormt een inspiratiebron voor de opkomende landen en de ontwikkelingslanden.”

EEN SOCIAAL MODEL DAT MET DE WERELD GEDEELD MOET WORDEN Door haar economisch gewicht oefent Europa een bepalende rol uit in de verbetering van de arbeidsomstandigheden in de rest van de wereld. “Ze zou nog meer een voorbeeldfunctie vervullen indien ze sneller de overeenkomsten van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) zou ratificeren”, zegt Rudi Delarue, de nieuwe directeur van het verbindingsbureau van de IAO voor de Benelux en de Europese Unie in Brussel.

L

Laten we beginnen met te vegen voor eigen deur. De Nationale Arbeidsraad (NAR) toonde zich verontrust over de vertraging waarmee België de overeenkomsten van de IAO ratificeert, met name op het vlak van de veiligheid en gezondheid op het werk. De institutionele complexiteit van ons land – de materies vallen vaak onder de bevoegdheid van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten – verklaart niet alles. Er is permanente waakzaamheid geboden van de Belgische en Europese sociale partners en het is ook de rol van het verbindingsbureau van de IAO in Brussel.

Positieve invloed Dat neemt niet weg dat België en de Europese Unie in haar geheel actief bijdragen aan de verbetering van de sociale voorwaarden in andere delen van de wereld. De sociale agenda van de EU over werkgelegenheid en groei bevordert doelstellingen als rechtvaardigheid en solidariteit. Dat zijn waarden die eveneens terug te vinden zijn in het mandaat van de IAO. De EU beschikt over een belangrijke capaciteit om de rest van de wereld te beïnvloeden, niet enkel omdat zij aantoont dat het mogelijk is om economische efficiëntie te verzoenen met sociale rechtvaardigheid, maar ook door het inschrijven van sociale doelstellingen in de handelsakkoorden die zij afsluit om toegang te geven tot haar markt en door haar hulp aan de ontwikkeling aan voorwaarden te verbinden zoals het nastreven van doelstellingen als sociale cohesie en waardig werk. V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

Inspiratiebron ”Dat gezegd zijnde, moet het Europees sociaal model niet opgelegd maar gedeeld worden”, vat Rudi Delarue samen. “Opkomende landen zoals China of India zijn te trots om simpelweg knip en plak te doen. Het vormt een nuttige inspiratiebron. In Europa is er niet enkel de kwantiteit maar ook de kwaliteit van het werk. Het sociaal model is eerder een troef dan een kost, het is zelfs een investering die het mogelijk maakt om veranderingen te beheren. Zonder een systeem om de arbeidsmarkt te beheren, zonder sociale dialoog en zonder bescherming zal dat echt onmogelijk zijn, tenzij men aanvaardt dat een minderheid over alle rijkdom beschikt en dat een meerderheid (bijna) niks heeft. Het sociaal model moet natuurlijk gemoderniseerd worden om te kunnen profiteren van mogelijkheden en om de uitdagingen van de mondialisering aan te gaan. Daar ook kan het Internationaal Arbeidsbureau (IAB) (*) de EU helpen.”

Win-winrelatie De internationale arbeidsovereenkomsten worden afgesloten door een tripartiete conferentie. De Europese Unie heeft er alle baat bij dat in de ganse wereld goede internationale arbeidsnormen worden geratificeerd en toegepast. “Samenwerking tussen de IAO en de EU is een win-winrelatie”, bevestigt Rudi Delarue. “Ik geef twee voorbeelden. Het feit dat er een internationale consensus was over waardig werk dankzij de conclusies

van de Verenigde Naties en de teksten over een rechtvaardige mondialisering aangenomen door het IAB in juni 2008, is belangrijk voor de EU. Zonder het Europees sociaal model als ondersteuning, zou de IAO grote moeilijkheden gehad hebben om op het goede pad verder te gaan. Voor 2001 aanvaardden de lidstaten zelfs de rol van de EU als actor op het sociale vlak niet. Elkeen verdedigde zijn eigen systeem. Nu begrijpen ze dat wanneer de EU met een enkele stem spreekt, zoals in het dossier over de maritieme overeenkomst waarin minimale internationale normen werden vastgelegd voor de maritieme sector, ze een gemeenschappelijk doel kunnen bereiken en, in dit geval, de mistoestanden op het vlak van de arbeidsomstandigheden van de schepen onder goedkope vlag kunnen beperken. De Europese sociale agenda bevat een ontwerprichtlijn die een akkoord in werking stelt dat de Europese sociale partners uit de maritieme sector hebben afgesloten en dat een groot deel van de IAO-overeenkomst van 2006 herneemt.” Zich op zichzelf terugplooien vormt geen goed antwoord op de globalisering. We moeten durven het probleem recht in de ogen te kijken en de sociale vooruitgang in de ganse wereld te propageren. (*) Het IAB vormt het permanent secretariaat van de IAO. De IAO is een instituut van de Verenigde Naties dat tot doel heeft de kansen van mannen en vrouwen op waardig en productief werk onder vrije, rechtvaardige, veilige en waardige omstandigheden te verhogen.

dossier

15

SOCIALE UITKERINGEN

INDEXERING

BEDRAGEN SEDERT 1 SEPTEMBER 2008

De spilindex van de sociale uitkeringen werd in augustus overschreden zodat sociaal verzekerden sedert 1 september 2008 een hogere uitkering of tegemoetkoming ontvangen. U vindt hier een overzicht van de belangrijkste bedragen die van toepassing zijn. De andere bedragen zijn weldra terug te vinden op de ACLVB-website (http://www.aclvb.be). Arbeidsongevallen Basisjaarloon 2008 Gewone werknemer : € 35.099,83/jaar Leerling/minderjarige werknemer: € 5.717,93/jaar Gemiddeld dagbedrag = basisjaarloon : 365. Forfaitaire bedragen op 01/09/2008 Slachtoffers waarvan de bruto-uitkering of de brutorente lager is dan de hieronder vermelde bedragen, hebben recht op een aanvullende vergoeding. Die is gelijk aan het verschil tussen de hieronder hernomen minima en de brutorente betaald door de verzekering. (Voor arbeidsongevallen ingegaan vanaf 1/1/2000, zijn de onderstaande vergoedingen 2% lager) 1) Slachtoffers met een blijvende ongeschiktheid : a) minder dan 10 % € 69,12 per % b) tussen 10 en 35 % € 104,74 per % c) tussen 36 en 65 % € 139,55 per % d) 66 % of meer € 177,12 per % e) hulp van derden NIET berekend op basis van het gemiddeld minimum maandinkomen (oude regeling) € 177,12 per % f) hulp van derden berekend op basis van het gemiddeld minimum maandinkomen of ongeval voor 15/10/51 en hulp van derden noodzakelijk € 88,61 per % Van deze bedragen moet het eventuele bedrag afgetrokken worden van de rente die omgezet werd in kapitaal. 2) andere rechthebbenden - overlevende echtgeno(o)t(e) € 3.901,82/jaar - met een rente van 20 % € 2.601,22/j. - met een rente van 15 % € 1.950,86/j. - met een rente van 10 % € 1.300,61/j.

Brugpensioenen 1. Plafond voor de berekening van het nettoreferteloon Brutomaandloon : € 3.459,43/maand. Halftijds brugpensioen : € 1.729,71. 2. Voor wie reeds op brugpensioen is, dient de aanvullende vergoeding vanaf 1/5/08 met 2 % verhoogd te worden. 3. Inhouding ten laste van de werknemer - Inhouding van 4,5% op het halftijds brugpensioen. - Inhouding van 6,5% op het voltijds brugpensioen. In bepaalde gevallen geldt echter maar een inhouding van 4,5 % of van 3,5%. Het brugpensioen mag ten gevolge van die inhouding niet lager worden dan :

u Werknemer zonder gezinslast : voltijds halftijds u Werknemer met gezinslast voltijds halftijds

€ 1.243,61 € 621,81 € 1.497,94 € 748,98

Collectief ontslag

Begrensd brutoloon : € 2.962,54/maand.

Gemiddeld minimum maandloon

u 21 jaar en meer € 1.362,49/maand (20 jaar : 94 %, 19 jaar : 88 %, 18 jaar : 82 %, 17 jaar : 76 %, 16 jaar : 70 %) u 21,5 jaar met minimum 6 maanden anciënniteit € 1.399,31/m. u 22 jaar met minimum 1 jaar anciënniteit € 1.415,67/m.

Jeugdvakantie-uitkering

Maximum € 47,66 per dag, minimum € 28,04 per dag.

Kinderbijslag 1. Gewone kinderbijslagen u 1ste kind : € 83,40 u 2de kind : € 154,33 u 3de en volgende kind : € 230,42 u Verhoging eenoudergezinnen met bruto gezinsinkomen lager dan € 1.846,53/m. : € 21,22 2. Wezen Per weeskind : € 320,40 3. Kinderen van arbeidsongeschikte (vanaf 7de maand) en invalide werknemers Invalide en arbeidsongeschikte werknemers vanaf de 7de maand ziekte genieten van verhoogde kinderbijslagen als het inkomen per maand niet hoger is dan € 1.846,53 bruto voor een alleenstaande of € 2.131,19 bruto gezinsinkomen voor samenwonenden : u 1ste kind : € 174,75 u 2de kind : € 180,65 u 3de kind en volgende : € 235,04 u Vanaf het 3de kind in een eenoudergezin (maximum gezinsinkomen € 1.846,53) : € 251,64 4. Bijkomende bijslag voor mindervalide kinderen jonger dan 21 jaar Geboren voor 1/1/1993 : Per gehandicapt kind (toe te voegen bij de bedragen van 1)

MAANDBEDRAG OP BASIS VAN ZELFREDZAAMHEIDSGRAAD 0-3 € 375,22/m. 4-6 € 410,73/m. 7-9 € 439,07/m.

Geboren vanaf 1/1/1993 : Volgens de ernst van de gevolgen van de aandoening op lichamelijk en psychisch vlak (= 1ste pijler), op het vlak van de activiteit en participatie van het kind (= 2de pijler) en de gevolgen voor de familiale omgeving (= 3de pijler) : MAANDBEDRAG VOLGENS ERNST GEVOLGEN AANDOENING ERNST AANDOENING Minder dan 6 punten in totaal waarvan minstens 4 voor de eerste pijler 6-8 punten in totaal waarvan minder dan 4 voor de eerste pijler 6-8 punten in totaal waarvan minstens 4 voor de eerste pijler 9-11 punten in totaal waarvan minder dan 4 voor de eerste pijler 9-11 punten in totaal waarvan minstens 4 voor de eerste pijler 12-14 punten in totaal 15-17 punten in totaal 18-20 punten in totaal + 20 punten in totaal

BEDRAG € 73,14 € 97,41 € 375,22 € 227,31 € 375,22 € 375,22 € 426,65 € 457,13 € 487,60

5. Kinderen van werklozen (vanaf de 7de maand) en gepensioneerden Als het inkomen per maand niet hoger is dan € 1.846,53 bruto voor een alleenstaande of € 2.131,19 bruto gezinsinkomen voor samenwonenden : u 1ste kind : € 125,86 u 2de kind : € 180,65 u 3de kind en volgende : € 235,04 u vanaf het 3de kind in een eenoudergezin : € 251,64 Als u opnieuw begint te werken, dan kan u de verhoogde toeslag nog maximaal 2 jaar ontvangen. 6. Leeftijdsbijslagen 1ste kind (niet-gehandicapt of geen recht op sociale bijslag, wezenbijslag of verhoging voor eenoudergezinnen) Kind met rang 1 dat geboren is na 31/12/1990 van 6 tot 12 jaar : € 14,53 van 12 tot 18 jaar : € 22,12 vanaf 1/1/2009 voor + 18 j : € 25,50

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

16 d o s s i e r Overgangsmaatregelen : Kind met rang 1 dat geboren is voor 01/01/1991 a. tussen 1/1/85 en 31/12/90 en jonger dan 18 jaar : € 28,98 b. tussen 1/1/85 en 31/12/90 en vanaf 18 jaar : € 31,12 c. tussen 1/1/81 en 31/12/84 : € 46,42 Kind van 6 tot 18 jaar met rang 2 of volgende, dat geboren is tussen 01/01/1991 en 31/12/1996 en dat rang 1 bekomt ter vervanging van een op leeftijdsbijslag rechtgevend kind van rang 1 : € 28,98. Vanaf 1/1/2009 voor + 18 j. wordt dit € 31,12. Volgende kinderen : Kind met rang 2 en volgende, weeskind en kind met rang 1 dat rechtgevend is op een sociale bijslag, op een bijkomende bijslag voor gehandicapte kinderen of op een toeslag eenoudergezin : u van 6 tot 12 jaar : € 28,98 u van 12 tot 18 jaar : € 44,27 u van min. 18 jaar : € 56,29 7. Kraamgeld per geboorte u 1e geboorte : € 1.129,95 u 2e geboorte en elk der volgende : € 850,15 u bij meerlingen, per kind : € 1.129,95 Aanvraag kan vanaf de zesde maand zwangerschap 8. Adoptiepremie : Bedrag : € 1.129,95 9. Grensbedragen voor het rechtgevend kind : Indien het loon of de sociale uitkering van het kind hoger is dan € 480,47, heeft de jongere niet langer recht op kinderbijslag voor die maand indien hij ofwel werkt met een leerovereenkomst; of tijdens de wachttijd werkt; of niet aan de deeltijdse leerplicht onderworpen is en zowel secundair onderwijs met beperkt leerplan volgt als een winstgevende activiteit uitoefent. 10. Bijkomende bijslag voor geplaatste kinderen : De bijslagtrekkende die de kinderbijslag ontving voordat het kind geplaatst werd, bekomt een forfaitaire bijslag van € 55,96/m.

Leefloon Persoon met gezinslast Alleenstaande Samenwonende

MAANDELIJKSE UITKERING IN EURO Volledige schorsing € 726,85 bruto van prestaties € 653,23 netto < 50 JAAR ≥ 50 JAAR Vermindering van prestaties € 363,42 bruto € 616,45 bruto naar 1/2 tijds € 301,10 netto € 510,73 netto Vermindering van prestaties € 123,29 (165,80)* € 246,58 bruto naar 4/5-tijds € 102,15 (137,37)* € 204,30 netto * Verhoogde uitkeringen als de werknemer alleenstaande is, met andere woorden als hij alleen woont of uitsluitend samenwoont met een of meerdere kinderen waarvan minstens een kind dat hij ten laste heeft.

Pensioen

1. Loongrens loopbaanjaar 2007 = € 44.994,88 2. Minimumpensioen (volledige loopbaan) - gezin € 1.219,16/m. - alleenstaande € 975,60/m. - overlevingspensioen € 960,26/m. 3. Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) alleenstaande : € 878,25/m. samenwonende (bedrag per pensioengerechtigde) : € 585,50/m. Dat betekent dat in een gezin de 2 echtgenoten elk een IGO kunnen aanvragen aan het tarief voor samenwonenden of voor beiden samen: € 1.171,00/m.

Seniorvakantie-uitkering

Maximum € 47,66 per dag, minimum € 28,04 per dag.

Tijdskrediet MINDER DAN 5 JAAR ANCIËNNITEIT

1. Uitstaprecht u werknemers van minstens 50 jaar met een beroepsactiviteit van 20 jaar in een arbeidsstelsel met nachtarbeid hebben het recht een aanvraag te doen om in een arbeidsstelsel met dagprestaties te worden tewerkgesteld om ernstige medische redenen die door de arbeidsgeneesheer erkend zijn. u werknemers van minstens 55 jaar met minimaal 20 jaar anciënniteit in dergelijk stelsel genieten zonder bijkomende voorwaarden eveneens van dit recht. Indien de werkgever geen met de kwalificatie overeenstemmend werk kan bezorgen, heeft de werknemer het recht de onderneming te verlaten. Bovenop de werkloosheidsvergoeding wordt gedurende 5 jaar een maandelijkse toeslag van € 126,03 betaald.

€ 1,04 € 1,25

V R I J U I T / S E P T E M B E R

5 JAAR EN MEER ANCIËNNITEIT MINDER DAN 20 JAAR BEROEPSVERLEDEN

€ 948,74/m. € 711,56/m. € 474,37/m.

Nachtarbeid

2. Nachtprestaties vergoeding per uur : u minder dan 50 jaar u minstens 50 jaar

Ouderschapsverlof Palliatief verlof Medische bijstand

Volledige € 444,39 onderbreking Vermindering 1/5 - Minder dan 50 jaar - Meer dan 50 jaar Vermindering 1/2 - Minder € 222,19 dan 50 jaar - Meer € 222,19 dan 50 jaar

MEER DAN 20 JAAR BEROEPSVERLEDEN

€ 592,52

€ 146,32 € 188,82 (*) € 146,32 € 205,57 € 188,82 (*) € 248,08 (*) € 296,25 € 296,25

€ 442,57

(*) = alleenwonend of alleenstaande met ten minste 1 kind ten laste

Werkloosheid 1. WERKNEMER : WERKLOOSHEIDSUITKERINGEN Samenwonende met gezinslast - 60 % van het verloren loon (*) - maximum : werkloos vanaf 1/1/2007 : € 44,00/d. - minimum : € 38 per dag 2 0 0 8

Alleenwonende a) 1ste jaar : 60 % van het verloren loon (*) - maximum : € 44 per dag - minimum : € 31,93 per dag b) na het 1ste jaar : 53 % van het verloren loon (*) - maximum : € 38,86 per dag - minimum : € 31,93 per dag Samenwonende a) 1ste periode (1ste jaar) : 58 % van het verloren loon (*) - maximum : € 42,53 per dag - minimum : € 23,93 per dag b) 2de periode (3 maanden + 3 maanden per gewerkt jaar) : 40 % van het verloren loon (*) - maximum : € 29,33 per dag - minimum : € 23,93 per dag c) 3de periode : forfaitaire uitkering van € 16,86 per dag of € 438,36 per maand. Dit bedrag kan verhoogd worden tot € 22,13 per dag (€ 575,38 per maand) als de werkloze + partner uitsluitend uitkeringen ontvangen en het dagbedrag van de uitkering van de partner € 29,33 niet overschrijdt. (*) Voor personen die aan een eerste periode werkloosheid beginnen vanaf 1/1/2002 (of die niet meer werkloos waren gedurende 24 maanden) wordt het loonplafond waarmee rekening wordt gehouden bij de berekening van de uitkeringen bepaald op : € 73,3255 per dag of € 1.906,46 per maand. Oudere werklozen Een volledig werkloze van 50 jaar of ouder, met 20 jaar arbeid in loondienst, kan na 1 jaar volledige werkloosheid (een werkhervatting doet het voordeel van de anciënniteitstoeslag niet teniet) een uitkering met anciënniteitstoeslag genieten. De andere voorwaarden waaraan voldaan moet worden : geen conventioneel brugpensioen noch brugpensioen als grensarbeider genieten, niet hebben verzaakt aan het conventioneel brugpensioen en zich niet in een hiermee gelijkgestelde situatie bevinden.

Samenwonende met gezinslast max.: € 48,32 per dag min.: € 40,62 per dag Alleenwonende 50-54 jaar : max.: € 39,96 per dag min.: € 33,99 per dag 55-64 jaar : max.: € 44 per dag min.: € 37,35 per dag Samenwonende (2de periode) 50-54 jaar : max.: € 33 per dag min.: € 27,61 per dag 55-57 jaar : max.: € 36,66 per dag min.: € 30,77 per dag 58-64 jaar max.: € 40,33 per dag min.: € 33,82 per dag Na 15 maanden (eventueel verlengbaar) : forfaitaire vergoeding van € 20,32 per dag. Dit bedrag kan verhoogd worden tot € 25,59 per dag indien de werkloze + partner uitsluitend uitkeringen ontvangen en het dagbedrag van de uitkering van de partner € 29,33 niet overschrijdt.

dossier 2. JONGE WERKNEMER : WACHTUITKERINGEN / OVERBRUGGINGSUITKERINGEN Samenwonende met gezinslast : Alleenwonende - vanaf 21 jaar - van 18 tot 20 jaar - minder dan 18 jaar

Arbeidsongeschiktheid vanaf 1/1/2007

€ 37,02 per dag € 27,38 /dag € 16,53 /dag € 10,52 /dag

Samenwonende - 18 jaar en meer : € 14,38 (€ 15,34 **) per dag - minder dan 18 jaar : € 9,02 (€ 9,54 **) per dag (**) Indien beide partners enkel vervangingsinkomens ontvangen. 3. WERKLOOS EN DEELTIJDS WERKEN DEELTIJDSE ARBEID MET BEHOUD VAN RECHTEN u De werknemer die deeltijds werkt (minstens 1/3 van een voltijds regime) om aan de werkloosheid te ontsnappen, is in principe niet vergoedbaar voor de gebruikelijke inactiviteitsuren. Hij kan een inkomensgarantie-uitkering genieten voor zover tijdig de nodige formaliteiten vervuld werden en indien zijn deeltijds brutoloon lager is dan € 1.415,67/maand (-21-jarigen : € 1.117,24/m.) en hij niet meer werkt dan 4/5 van een voltijds regime. De inkomensgarantie-uitkering is voor een maand in principe gelijk aan het verschil tussen enerzijds de voltijdse werkloosheidsuitkering vermeerderd met een toeslag per uur dat men meer werkt dan 1/3 van een voltijds regime en anderzijds het deeltijds nettoloon. Die uurtoeslag bedraagt € 2,82 (ongeacht de gezinstoestand). Voor wie voor 1 juli 2005 het werk deeltijds hervat heeft, wordt de inkomensgarantie-uitkering anders berekend. u Na het einde van de deeltijdse arbeidsovereenkomst : voltijds vergoedbaar.

Ziekte- en invaliditeitsverzekering Begrenzing van het in aanmerking te nemen loon Aanvang ziekte of invaliditeit voor 1/1/2005 : u € 113,9847/d. (6-dagenweek) (€ 2.963,60/m.) u € 136,7816/d. (5-dagenweek) Aanvang ziekte of invaliditeit in de periode vanaf 1/1/2005 tot en met 31/12/2006 : u € 116,2643/d. (6-dagenweek) (€ 3.022,87/m.) u € 139,5172/d. (5-dagenweek) Aanvang ziekte of invaliditeit vanaf 1/1/2007 : u € 117,4270 (6-dagenweek) (€ 3.053,10/m.) u € 140,9124 (5-dagenweek) Maximumdaguitkering bij primaire arbeidsongeschiktheid : Gedurende het eerste ziektejaar ONTVANGT DE WERKNEMER : Gerechtigden Met gezinslast en Maximumuitkering Alleenstaanden 60 % Arbeidsongeschiktheid voor 1/1/2005 € 68,39 Arbeidsongeschiktheid vanaf 1/1/2005 tot en met 31/12/2006 € 69,76

Samenwonenden 55 %

€ 62,69

€ 63,95

€ 70,46

€ 64,58

Werklozen ontvangen tijdens de eerste 6 maanden van de arbeidsongeschiktheid een bedrag gelijk aan hun werkloosheidsuitkering. Minimum uitkeringen (vanaf 1ste dag van de 7e maand van de ziekte) : Regelmatige werknemers : u met gezinslast : € 46,89/d. u zonder gezinslast - alleenstaanden : € 37,52/d. u zonder gezinslast - samenwonenden : € 31,85/d. Een regelmatige werknemer moet o.a. een voldoende aantal dagen gewerkt hebben waarbij het verdiend gemiddeld dagloon vanaf 1/1/2008 volgend bedrag moet bereiken : u jonger dan 18 jaar = € 22,7626/d. u 18-20 jaar = € 34,1334/d. u + 20 jaar = € 45,5251/d.

Andere werknemers : u met gezinslast : € 36,49/d. u zonder gezinslast : € 27,37/d.

17

Andere werknemers : u met gezinslast : € 36,49/d. u zonder gezinslast : € 27,37/d. Inhouding op invaliditeitsuitkeringen van 3,5 % ten voordele van de RVP Het bedrag van de uitkering mag niet lager worden dan : met gezinslast € 53,00/d. zonder gezinslast € 44,00/d. Moederschapsrust Actieve werkneemster : u 30 dagen : 82 % van het niet begrensd loon u vanaf 31ste dag : 75 % van het begrensd loon, max. € 88,07/d. Werklozen : u 30 dagen : basisuitkering (60 %) + 19,5 % begrensd loon, max. € 93,35/d. u vanaf 31ste dag : basisuitkering (60 %) + 15 % begrensd loon, max. € 88,07/d. Gedurende de eerste 6 maanden arbeidsongeschiktheid is de 60 % begrensd tot het bedrag van de werkloosheidsuitkering.

Maximumdaguitkering bij invaliditeit Na een jaar ziekte ontvangt men een invaliditeitsuitkering gelijk aan een percentage van het gederfde begrensd loon, nl. 65 % met gezinslast, 53 % als alleenstaande en 40 % als samenwonende.

Invaliden : u 30 dagen : 79,5 % begrensd loon, max. € 93,35/d. u vanaf 31ste dag : 75 % van het begrensd loon, max. € 88,07/d.

Volgende maxima zijn van toepassing indien de ziekte : - is ingetreden vanaf 1/9/2002 :

Vaderschapsverlof 7 van de 10 dagen betaald door ZIV aan 82 % begrensd loon, max. € 96,29/d.

GERECHTIGDEN Invalide voor 1/4/2004 Invalide vanaf 1/4/2004 Invalide vanaf 1/1/2005 Invalide vanaf 1/1/2007

MET GEZINSLAST

ALLEENSTAANDE

SAMENWONENDE

€ 68,39

€ 45,59

€ 45,59

€ 74,09

€ 60,41

€ 45,59

€ 75,57

€ 61,62

€ 46,51

€ 76,33

€ 62,24

€ 46,97

Adoptieverlof In het kader van een adoptie hebben adoptieouders recht op een verlof van : u 6 weken, als het kind jonger is dan 3 jaar u 4 weken als het kind tussen de 3 en 8 jaar oud is Deze termijnen worden verdubbeld als het om een gehandicapt kind gaat. De eerste 3 dagen van het adoptieverlof worden vergoed door de werkgever. De overige dagen worden vergoed aan 82 % van het geplafonneerd loon (maximum : € 96,29). Uitkering begrafeniskosten : € 148,74

- is ingetreden uiterlijk op 31/8/2002 : GERECHTIGDEN Aanvang arbeidsongeschiktheid voor 1/10/1974 Aanvang arbeidsongeschiktheid vanaf 1/10/1974 tot 1/9/1993 Aanvang arbeidsongeschiktheid vanaf 1/9/1993 tot 1/9/2002

MET GEZINSLAST

ALLEENSTAANDE

SAMENWONENDE

€ 48,69

€ 32,58

€ 32,58

€ 71,15

€ 47,44

€ 47,44

€ 69,76

€ 46,51

€ 46,51

Vermindering uitkeringen bij cumul met een toegelaten arbeid : Inkomen per dag Inhouding op uitkeringen u tot € 11,04 0% u van € 11,04 tot € 22,08 25 % u van € 22,08 tot € 33,12 50 % u meer dan € 33,12 75 % Forfaitaire tegemoetkoming voor hulp van derden Het bedrag van de forfaitaire tegemoetkoming voor hulp van derden is : € 12,73 Sociaal statuut onthaalouders De waarde van het uurloon is : € 8,27

Minimum uitkeringen bij invaliditeit Regelmatige werknemers : u met gezinslast : € 46,89/d. u zonder gezinslast - alleenstaanden : € 37,52/d. u zonder gezinslast - samenwonenden : € 31,85/d. `

Toegelaten beroepsinkomen personen ten laste Om als gerechtigde met last te worden beschouwd mag de persoon ten laste geen bruto-inkomen verdienen van meer dan € 805,06 per maand. Een tweede plafond staat toe om als alleenstaande beschouwd te worden wanneer het maandelijks bruto beroepsinkomen hoger is dan € 805,06, maar kleiner dan of gelijk is aan € 1.362,49.

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

18 u i t

de sector

LOONAANPASSINGEN OP 01.07.08 P.C. 102.02 102.02 102.03 102.04 102.04.1 102.05 102.07 102.09 106.01 106.03 107 111 111.03 113.04 116 116.01 116.02 117 120.02 120.03 121 124 125.01 125.02 125.03 126 128 128.06 129 132 133 136 136.01 140.05 140.08 146 148.01 148.05 149.01 201 202 202.01 203 204 207 209 221 222 302 303.03 308 309

ACTIVITEIT Hardsteen- & kalksteengroeven in de provincies Luik & Namen Hardsteen- & kalksteengroeven in de provincies Luik & Namen (enkel geschoolden met 3 j. anciënniteit) Porfiergroeven in de provincie Henegouwen & kwartsietgroeven in de provincie Waals-Brabant Zandsteen- & kwartsietgroeven, uitgezonderd de kwartsietgroeven in de provincie Waals-Brabant (enkel geschoolden met 3 j. anciënniteit) Zandsteen- & kwartsietgroeven in de provincie Luik (enkel geschoolden met 3 j. anciënniteit) Porseleinaarde- & zandgroeven in Wallonië Kalksteengroeven & -ovens & cementfabrieken in het arrondissement Doornik Kalksteengroeven & -ovens, bitterspaatgroeven & -ovens Cementfabrieken Vezelcement Meester-kleermakers, kleermaaksters & naaisters Metaal-, machine- & elektrische bouw Montage van bruggen & metalen gebinten Pannenbakkerijen Scheikundige nijverheid Kunststofverwerkende nijverheid in de provincie Limburg Kunststofverwerkende nijverheid in de provincie West-Vlaanderen Petroleumnijverheid & -handel Vlasbereiding (vanaf 07.07.’08) Vervaardiging van zakken in jute of in vervangingsmaterialen Schoonmaak- & ontsmettingsondernemingen Bouwbedrijf Bosontginningen Zagerijen & aanverwante nijverheden

VERHOGING + 1% op de minimumlonen (index) + 0,09 EUR (cao 27.04.’07) + 1% (index) + 0,09 EUR (cao 27.04.’07)

+ 0,09 EUR (cao 27.04.’07) + 1% op de minimumlonen (index) + 1% (index) + 1% (index) + 0,4386 % op de minimumlonen (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 4,32 % (index) + 4,32 % (index) + 1,55 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 0,4386 % op de minimumlonen (index) + 0,0744 EUR (2 indexen) + 1,46 % (index) + 3,12 % (index) uitputting saldo loonnorm (index) + 1,6 % op de minimumlonen (index) + 0,06 EUR (cao 12.04.’07) & + 1,6 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) Houthandel + 0,55 % (cao 12.04.’07) & + 1,6 % (index) Stoffering & houtbewerking + 0,06 EUR op de minimumlonen (cao 16.05.’07) & + 1,6 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) Huiden- & lederbedrijf & vervangingsproducten (uitgezonderd PSC 128.06) + 0,03 EUR (cao 02.07.’07) & + 1,55 % (index) Orthopedische schoeisels + 1,55 % (index) Voortbrenging van papierpap, papier & karton + 1,5 % (index) Ondernemingen van technische land- & tuinbouwwerken + 1,55% (index) Tabaksbedrijf + 1,55 % (index) Papier- & kartonbewerking + 3,13 % (index) Fabricage van papieren buisjes + 1,6 % op de minimumlonen (index) Verhuisondernemingen (niet voor garagepersoneel) + 2 % (index) Afhandeling op luchthavens + 0,06 EUR (cao 03.10.’07) Bosbouwbedrijf + 1,6 % (index) Haarsnijderijen + 1,55 % (index) Pelslooierijen + 0,0372 EUR (index) Elektriciens : installatie & distributie + 0,46 % (= saldo loonmarge) (cao 27.06.’07) Zelfstandige kleinhandel + 2 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) Bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren + 1 % (index) Middelgrote levensmiddelenbedrijven + 2 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) Bedienden uit de hardsteengroeven + 1% (index) Bedienden uit de porfiergroeven van het kanton Lessen, van Bierk-bij-Halle & Quenast + 1,46 % op de minimumlonen (index) Bedienden uit de scheikundige nijverheid + 2 % (index) Bedienden der metaalverwerkende nijverheid + 4,32 % (index) Bedienden uit de papiernijverheid + 1,5 % (index) Bedienden van de papier- & kartonbewerking + 3,13 % (index) Horeca + 0,1029 EUR (arb.) & + 16,94 EUR (bed.) (cao 11.02.’08) Exploitatie van bioscoopzalen + 2 % (index) Maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen & kapitalisatie + 0,983 % op de minimumlonen (index) Beursvennootschappen + 0,983 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index)

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

uit de sector

P.C. 310 312 313 314 326 330.03

ACTIVITEIT Banken Warenhuizen Apotheken & tarificatiediensten Kappersbedrijf & schoonheidszorgen Gas- & elektriciteitsbedrijf Dentaaltechnische bedrijven

19

VERHOGING + 0,983 % op de minimumlonen (index) + 2 % (index) + 15 EUR op de minimumlonen (cao 21.12.’07) + 0,1518 EUR (arb.) & + 25 EUR (bed.) (cao 04.06.’07) + 0,44 % (index) + 2 % op de minimumlonen (cao 10.03.’08)

LOONAANPASSINGEN OP 01.08.08 P.C. 102.08 102.11 104 106.01 106.02 109 109 114 115 117 120.02 130.01 130.02 139 147 148.03 148.05 150 201 201 202.01 210 226 303.02 303.04 314 320 321 326

ACTIVITEIT Marmergroeven & -zagerijen Leisteen- & coticulegroeven, slijpsteen voor scheermessen in Wallonië Ijzernijverheid Cementfabrieken Betonindustrie Kleding- & confectiebedrijf Tentenbedrijven & toeleveringsbedrijven automobielsector Steenbakkerij Glasbedrijf Petroleumnijverheid & -handel Vlasbereiding (vanaf 04.08.’08) Drukkerijen & grafische kunst (vanaf 11.08.’08) Dagbladbedrijf (vanaf 11.08.’08) Assistentie van schepen op toegangswegen Wapensmederij met de hand Industriële & ambachtelijke fabricage van bontwerk Pelslooierijen Gewoon pottengoed in potaarde Zelfstandige kleinhandel (ondernemingen met < 20 werknemers) Zelfstandige kleinhandel (ondernemingen met > 20 werknemers) Middelgrote levensmiddelenbedrijven Bedienden van de ijzernijverheid Bedienden uit de internationale handel, het vervoer & de logistiek Verdeling van films Technische filmbedrijvigheid Kappersbedrijf & schoonheidszorgen Begrafenisondernemingen Groothandelaars-verdelers in geneesmiddelen Gas- & elektriciteitsbedrijf

VERHOGING + 1 % (index) + 1 % (index) + 2 % (index) + 0,4276 % op de minimumlonen (index) + 2 % (index) + 0,05 EUR (cao 29.11.’07) + 0,08 EUR (cao 29.11.’07) + 0,50 % (index) + 2 % (index) + 0,4276 % op de minimumlonen (index) + 0,0372 EUR (index) + 2 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) + 2 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) verhoging met vaste bedragen (index) + 2 % (index) + 2 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) + 0,0372 EUR (index) + 2 % (index) + 8 EUR (cao 05.10.’07) + 10 EUR (cao 05.10.’07) + 10 EUR (cao 13.11.’07) + 2 % (index) + 1,4 % (max. loon klasse 8) (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 0,43 % (index)

LOONAANPASSINGEN OP 01.09.08 P.C. 100 101 102.04 102.04.1 102.06.1 102.07 106.01 114 117 119 119.03 119.04 120.02 120.03 127

ACTIVITEIT Aanvullend PC voor de werklieden (enkel op het gewaarborgd minimum maandinkomen) Nationale gemengde mijncommissie Zandsteen- & kwartsietgroeven, uitgezonderd de kwartsietgroeven van de provincie Waals-Brabant Zandsteen- & kwartsietgroeven in de provincie Luik Witzandexploitaties Kalksteengroeven, cementfabrieken & -ovens in het arrondissement Doornik Cementfabrieken Steenbakkerijen Petroleumnijverheid & -handel Handel in voedingswaren Slagerijen, spekslagerijen & penserijen Handel in bieren & drinkwaters Vlasbereiding Vervaardiging van & handel in zakken in jute of in vervangingsmaterialen Handel in brandstoffen

VERHOGING + 2 % (index) + 2 % (index) + 1 % (index) + 1 % (index) + 0,0777 EUR (cao 23.06.’08) + 1 % (index) + 0,3171 % op de minimumlonen (index) + 0,5 % (index) + 0,3171 % op de minimumlonen (index) + 0,68 % (cao 13.07.’07) + 0,68 % (cao 13.07.’07) + 0,68 % (cao 13.07.’07) + 0,0372 EUR (index) + 0,03 EUR (cao 07.06.’07) + 2 % (index) V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

20 u i t

de sector

LOONAANPASSINGEN OP 01.09.08 P.C. 127.02 140.01 142.02 142.04 148.03 148.05 200 202 205 211 216 301 308 309

ACTIVITEIT Handel in brandstoffen van Oost-Vlaanderen Vlaamse Vervoermaatschappij (enkel rijdend personeel) Terugwinning van lompen Terugwinning van allerlei producten Industriële & ambachtelijke fabricage van bontwerk Pelslooierijen Aanvullend PC voor de bedienden (niet 218 !) (enkel op het gewaarborgd minimum maandinkomen) Bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren Bedienden uit de steenkolenmijnen Bedienden uit de petroleumnijverheid & -handel Notarisbedienden Havenbedrijf (vanaf 05.09.’08) Maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen & kapitalisatie Beursvennootschappen

310 311 312 324 326 327 327.03 328.01 330.01.1 330.01.2 330.01.4 330.01.5 330.02 330.04 332.01

Banken Grote kleinhandelszaken Warenhuizen Diamantnijverheid & -handel Gas- & elektriciteitsbedrijf Beschutte werkplaatsen & sociale werkplaatsen Beschutte werkplaatsen van het Waalse Gewest & de Duitstalige Gemeenschap Stads- & streekvervoer van het Vlaamse Gewest Privé-ziekenhuizen & PVT's Rustoorden voor bejaarden & rust- & verzorgingstehuizen (behalve serviceflats) Revalidatiecentra Residuaire federale sectoren Bicommunautaire instellingen Residuaire instellingen Franstalige & Duitstalige sector opvang van kinderen

SYNDICALE PREMIES AMP/PVD (PC 218) Jaar : 2008 Referteperiode/Aansluiting : 01/01/2008 Bedrag : € 100

Auto 5 (PC 112, 218) Jaar : 2008 Referteperiode : 1/1/2008 – 31/12/2008 Bedrag : € 128 per jaar voor voltijds tewerkgestelde werknemers (normale syndicale bijdrage) € 64 per jaar voor deeltijdse tewerkgestelde werknemers (verminderde syndicale bijdrage) Bijzondere voorwaarden : 1) reeds aangesloten zijn vóór 1 januari 2008 en 2) ofwel op 15 juni 2008 in dienst zijn van Auto 5 ofwel op 15 juni 2008 gedekt zijn door het stelsel van gelijkgestelde dagen voorzien in art. 16 en 18 van het KB van 30/3/1967 - wetten betreffende de jaarlijkse vakantie (gelijkstellingsperiode = 1 jaar) of 3) ofwel op brugpensioen zijn gesteld, voor zover de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd niet is bereikt Werknemers met anciënniteit behouden PC 312. Voor bedienden geldt PC 218. V R I J U I T / S E P T E M B E R

VERHOGING + 2 % (index) + 0,02 EUR (cao 16.10.’07) + 2 % (index) + 0,07 EUR (cao 12.07.’07) + 0,05 EUR (cao 14.05.’07) + 0,0372 EUR (index) + 2 % (index) + 1 % (index) & + 8 EUR (cao 03.07.’07) + 2 % op de minimumlonen (index) + 2 % (index) + 1,96 % (index) + 1,6 % op de basislonen (index) + 0,746 % op de minimumlonen (index) + 0,746 % op de minimumlonen & het gelijk deel van de effectieve lonen (index) + 0,746 % op de minimumlonen (index) + 2 % (index) & + 8 EUR (bed.) of 0,0527 EUR (arb.) (cao 27.08.’07) + 8 EUR (bed.) of 0,0527 EUR (arb.) (cao 03.07.’07) + 2 % (index) + 0,32 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 0,02 EUR (arb.) of 4 EUR (bed.) (cao 08.06.’07) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index) + 2 % (index)

Bosuitbatingen (PC 125.01) Sociale voordelen Jaar : 2008 Referteperiode/Aansluiting : 2008 Bedrag : zie attest (totaal bruto)

Groothandelaars verdelers in geneesmiddelen (PC 321) Jaar : 2008 Referteperiode/Aansluiting : 01/01/2008 Bedrag : € 96 (voltijds) - € 51 (deeltijds)

Confectie/Arbeiders (PC 109)

Houthandel (PC 125.03)

Jaar : 2008 Refertedatum /Tewerkstelling : 31/03/2008 Bedrag : € 127,90 voor prestaties in de sector op 31/03/2008; € 127,90 voor werkloosheid 1e jaar; € 37,18 voor werkloosheid 2e en 3e jaar; € 72,10 aanvullende sociale toelage vanaf 10 dagen gedeeltelijke werkloosheid in de referteperiode. Gelieve dit aan te duiden op de attesten. De aanvragen voor de premies bij werkloosheid kunnen bij ACLVB verkregen worden.

Sociale voordelen Jaar : 2008 Referteperiode/Aansluiting : 2008 Bedrag : zie attest (totaal bruto)

Confectie/Techniekers (PC 215) Jaar : 2008 Referteperiode/Tewerkstelling : 31/03/2008 Bedrag : € 127,90 voor prestaties in de sector op 31/03/2008; € 127,90 voor werkloosheid 1e jaar; € 37,18 voor werkloosheid 2e en 3e jaar; € 72,10 aanvullende sociale toelage vanaf 10 dagen gedeeltelijke werkloosheid in de referteperiode. Gelieve dit aan te duiden op de attesten. De aanvragen voor de premies bij werkloosheid kunnen bij ACLVB verkregen worden. 2 0 0 8

Metaal arbeiders (PC 111) Jaar : 2008 Referteperiode : 1.11.2007 t.e.m. 31.10.2008 Aansluiting : 1.11.2007 Bedrag : € 100,00 (bijdrage € 13,85) € 74,50 (bijdrage € 12,30) € 55,00 (bijdrage € 10,90) € 38,00 (bijdrage € 9,20) voor langdurig zieken Bijzondere voorwaarden : Volgende paritaire comités geven ook recht op een syndicale premie : 111.23 - 104 – 105 – 112 – 142.1 – 147 – 149.1 – 149.2 – 149.3 – 149.4. Schoolverlaters die in de metaalnijverheid tewerkgesteld zijn op 31.10.2008, hebben recht op een syndicale premie op voorwaarde dat zij 3 maanden bijdragen betaalden. Bruggepensioneerden hebben recht tot aan hun pensioen, op voorwaarde dat ze in de referteperiode nog bijdragen betaalden.

uit de sector Pannenindustrie (PC 113.04) Jaar : 2008 Referteperiode/Aansluiting : 1/1/07 – 31/12/07 Bedrag : € 128 of € 10,67 per maand voor de actieve arbeiders € 61,97 of € 5,16 per maand voor de niet-actieven (bruggepensioneerden en langdurig zieken)

Privé-ziekenhuizen (PC 330.011) Jaar : 2007 Aansluiting : 1/10/2007 Bedrag : € 62 voltijdse bijdrage € 31 deeltijdse bijdrage Bijzondere voorwaarden : in dienst zijn in de sector in de loop van het jaar 2007. Deze premie kan met twee jaar terugwerkende kracht betaald worden.

Revalidatie (PC 330.014) Jaar : 2008 Aansluiting : 1/10/2007 Bedrag : € 62 voltijdse bijdrage € 31 deeltijdse bijdrage

Rusthuizen (PC 330.012) Jaar : 2007 Aansluiting : 1/10/2007 Bedrag : € 62 voltijdse bijdrage € 31 deeltijdse bijdrage Bijzondere voorwaarden : in 2007 tewerkgesteld zijn in een rusthuis. Deze premie kan met twee jaar terugwerkende kracht betaald worden.

Textielnijverheid (PC 120) Sociale toelage Jaar : 2008 In dienst : 30/06/2008 (30/9/2008 voor schoolverlaters) Aansluiting : 4/2008 tot en met 6/2008 Bedrag : € 123,90 Bijzondere voorwaarden : Voor bruggepensioneerden en ontslagenen kunnen formulieren aangevraagd worden bij ACLVB. Het wit aanvraagformulier ‘eerste sociale toelage als ontslagene’ is voor een deel door de laatste werkgever in te vullen. De reden van ontslag moet vermeld worden. De leden waarvan het brugpensioen uitbetaald wordt door het sociaal fonds, kunnen aanspraak maken op

de sociale toelage tot aan hun pensioen. Formulieren zijn te verkrijgen bij ACLVB. Het bedrag van de aanvullende sociale toelage is vastgesteld op € 4,96 per vergoede werkloosheidsdag tussen 1/7/07 en 30/6/08. Er wordt een maximum van 80 dagen toegekend (d.i. van de 7e tot en met de 86e dag). Een bedrijfsvoorheffing van 10,09 % wordt toegepast.

Het industrieel leerlingenwezen in het ANPCB (PC 218)

Textielverzorging (PC 110)

U bent tussen de 15 en de 25 jaar en u zoekt een alternatief voor een schoolweek van 5 dagen ? U wil op een andere manier studeren en beroepen als administratief bediende, receptieassistent/telefonist, magazijnier, installateur van hard- of software, verkoper, kassier … interesseren u ? Het industrieel leerlingenwezen voor de bediendeberoepen van het paritair comité 218 is dan misschien wel voor u. U combineert gedurende een of twee jaar een theoretische opleiding in een opleidingscentrum met een praktische opleiding in een onderneming en u ontvangt een opleidingspremie in functie van uw leeftijd.

Jaar : 2008 Aansluiting : 01/04/2008 Bedrag : € 127,90 Bijzondere voorwaarden : op 30/06/2008 voorkomen als arbeider(ster) op de personeelslijst van de onderneming. Diegenen die op 30/06/2008 volledig en onvrijwillig werkloos waren en ontslagen werden door hun werkgever na 01/03/2008, kunnen eveneens aanspraak maken op deze premie. Dat geldt ook voor de gepensioneerden, op voorwaarde dat zij na 01/07/2007 nog prestaties hebben geleverd.

Thuiszorg (PC 330.013) Jaar : 2008 Aansluiting : 1/10/2007 Bedrag : € 62 voltijdse bijdrage € 31 deeltijdse bijdrage

Vlasnijverheid (PC 120.02) Sociale toelage Jaar : 2008 In dienst/aansluiting : 30/06/2008 (30/9/2009 voor schoolverlaters) Bedrag : € 128 Bijzondere voorwaarden : Voor bruggepensioneerden en ontslagenen kunnen formulieren aangevraagd worden bij ACLVB. Het bedrag van de aanvullende sociale toelage is vastgesteld op € 6,06 per vergoede werkloosheidsdag tussen 1/7/’07 en 30/6/’08. Een bedrijfsvoorheffing van 10,09 % wordt toegepast.

Zagerijen en aanverwante nijverheden (PC 125.02) Sociale voordelen Jaar : 2008 Referteperiode/Aansluiting : 2008 Bedrag : zie attest (totaal bruto)

BOUW - OOST-VLAANDEREN Vakantieperiodes 2009 en 2010 Voor de Oost-Vlaamse bouwsector (ondernemingen met RSZ-kengetallen 24 – 26 – 44 – 54), met uitzondering van de bedrijven in het arrondissement SintNiklaas en de kantons Hamme en Lokeren, werd de jaarlijkse vakantie 2009 en 2010 als volgt bepaald :

2009 3 collectieve sluiting van de ondernemingen van donderdag 16 april 2009 tot en met vrijdag 17 april 2009 (= 2 vakantiedagen); 3 collectieve sluiting van de ondernemingen van maandag 13 juli 2009 tot en met maandag 3 augustus 2009 (= 15 vakantiedagen);

21

3 drie vakantiedagen individueel te nemen in gemeenschappelijk overleg tussen de werkgever en de werknemer.

2010

WAAR THEORIE EN PRAKTIJK ELKAAR RAKEN

Zin om meer te weten ? Neem contact op met Cevora (opleidingscentrum van het ANPCB) op 02740.29.41 of stel uw vragen per email aan [email protected]. U kan ook de website van Cevora (www.cevora.be) raadplegen of contact opnemen met Patricia Ansion, consulent opleidingen ANPCB bij de ACLVB (02-558.53.07 of [email protected]). PA

Laureaten van de arbeid

GOEDERENVERVOER In de sector PC 140 is opnieuw de procedure opgestart voor het verkrijgen van de eretekens van Laureaat van de Arbeid in de sector goederenvervoer. Geïnteresseerden kunnen zich kandidaat stellen via hun werkgever of de nodige formulieren opvragen bij het Koninklijk Instituut der Eliten van de Arbeid, Visverkoperstraat 13 bus 11 te 1000 Brussel of door te e-mailen naar : [email protected]. Meer informatie in uw plaatselijk secretariaat.

3 collectieve sluiting van de ondernemingen van woensdag 7 april 2010 tot en met vrijdag 9 april 2010 (= 3 vakantiedagen); 3 collectieve sluiting van de ondernemingen van maandag 12 juli 2010 tot en met maandag 2 augustus 2010 (= 15 vakantiedagen) 3 twee vakantiedagen individueel te nemen in gemeenschappelijk overleg tussen de werkgever en de werknemer.

JR

DB V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

22 u i t

de sector

Praag

ACLVB OP VIERDE CONGRES EMCEF ACLVB–Chemie nam deel aan het vierde congres van EMCEF (Praag, van 11 tot 13 juni), dat in het teken stond van een sociaal Europa, kwalitatieve jobs, duurzame ontwikkeling en solidariteit. EMCEF (European Mine, Chemical and Energy workers’ Federation) staat niet alleen voor scheikunde, maar ook voor tal van andere sectoren zoals de energiesector, papier, glas en petroleum. Dit congres was belangrijk, aangezien verslag werd uitgebracht van 4 jaar werkzaamheden in de verschillende commissies : 1. Ontwikkelingen in de sociale dialoog met de Europese werkgeversorganisatie : hier slaagde EMCEF erin zijn stempel te drukken op de uitvoering van de REACH-verordening (inventarisatie en registratie van chemische producten). 2. De Europese Ondernemingsraden : begeleiding en coaching van de werknemers die deelnemen aan Europese vergaderingen. 3. Coördinatie van collectieve arbeidsovereenkomsten die op Europees niveau worden gesloten. Door regelmatige bevragingen inventariseert EMCEF ook wat op niveau van de lidstaten wordt bedongen, zodat vergelijkingen kunnen gemaakt worden binnen eenzelfde onderneming met verschillende vestigingen. 4. Industriële politiek, gezondheid en veiligheid en milieu. Reach, Kyoto, … allemaal termen die als doel hebben te komen tot veilige ondernemingen die rekening houden met het leefmilieu. De

West-Europese en Scandinavische landen staan hierin het verst. De Oost-Europese landen moeten nog een lange weg afleggen, maar zijn gemotiveerd en worden begeleid door EMCEF. Statutair werden Hubertus Schmoldt als Voorzitter en Reinhard Reibsch als Secretaris-Generaal bevestigd in hun functie voor de volgende vier jaar. De Belg Paul Lootens nam dan weer afscheid uit het Praesidium na jaren inzet. Terecht werd hem alsnog het voorzitterschap van het congres toegewezen, gezien zijn jarenlange inzet. Uiteraard waren er ook tal van tussenkomsten over de stijgende olieprijzen en de dalende koopkracht van de werknemers. In Griekenland worden zelfs de reserves die de werknemers opbouwden in functie van een tweede pensioenpijler, door de overheid gepluimd om allerlei andere uitgaven te dekken. De Benelux-landen dienden moties in om te waarschuwen tegen het ongebreideld gebruik van interim-werknemers. John Monks van het EVV had het tot slot over de opwarming van de aarde en de initiatieven om die evolutie terug te dringen : Europa neemt hierbij weliswaar het voortouw, maar moet er ook zorg voor dragen zichzelf niet uit de markt te prijzen ten opzichte van die landen die geen inspanningen leveren om de emissie van broeikasgassen tegen te gaan. Erik DECOO

Ander paritair comité

VASTGOEDMAKELAARS VERHUISD Tot voor kort vielen de werknemers bij erkende vastgoedmakelaars onder de toepassing van de paritaire comités 218 en 100. Voortaan worden zij ondergebracht onder het PC 323, samen met het beheer van gebouwen en de dienstboden. Voor de werknemers die al in dienst waren, blijven hun huidige arbeidsvoorwaarden nog van kracht voor zover die voordeliger zijn. Voor de werknemers die nu worden aangeworven, zullen de cao’s van het PC 323 (o.a. de functieclassificatie en de lonen) van toepassing zijn. De barema’s liggen voor de PC’s 218 en 323 zeer dicht bij elkaar; dus daar zal maar weinig verandering optreden. Ook voor de arbeiders zijn er slechts geringe verschillen. Voor de eindejaarspremie wordt een onderscheid gemaakt tussen bedienden en arbeiders : voor de bedienden is deze premie gelijk aan

een maandloon (behalve bij variabel loon : beperking tot hoogste loon van cat. 3); voor de arbeiders bedraagt deze premie 8,33 % van het verdiende brutoloon. In het PC 323 bestaat wel een syndicale premie, voordeel dat noch in het PC 218, noch in het PC 100 bestond ! De arbeiders zullen nu, in functie van hun anciënniteit, recht hebben op de betaling van een aantal carenzdagen. Wat de vervoerkosten betreft, bestaat hier eveneens een plafond van € 20.000 voor andere dan openbare vervoermiddelen. Bij gebruik van openbaar vervoer daarentegen, bedraagt de tussenkomst van de werkgever hier 90 % (100 % vanaf 2009). Deze wijziging trad in werking op 22 juni 2008. PL

BOUW TE VEEL ONGEVALLEN IN DE AFWERKING Deze maand werd het startschot gegeven voor de derde doelgroepgerichte campagne van het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB). Na de campagnes voor dakwerkers en wegenwerkers is ditmaal gekozen voor beroepen uit de afwerkingssector, waaronder de dekvloerlegger voor het uitvoeren van chapewerken, de tegelzetter voor het plaatsen van vloer- en wandtegels, de stukadoor, de buiten- en binnenschrijnwerker, de glaszetter, de schilder-decorateur en de interieurbouwer. Met de campagne Afwerking wil het NAVB – waarin ook ACLVB vertegenwoordigd is - het welzijn in de betrokken sector bevorderen, onder het motto “Veiligheid, om elke seconde aan te denken”. Hoewel het niet evident is om welzijn in cijfers te vatten, schuift het NAVB toch enkele meetbare doelstellingen naar voor. De primaire doelstelling bestaat erin het aantal arbeidsongevallen in de sector Afwerking en de ernst van die ongevallen te doen dalen met 15 %. Daarnaast werden zeven secundaire doelV R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

stellingen naar voor geschoven, waarmee het NAVB voor een aantal indicatoren een positieve evolutie met 15 % beoogt in de sector Afwerking. Het gaat onder meer over persoonlijke beschermingsmiddelen, maar bijvoorbeeld ook over arbeidsorganisatie. Onder de noemer ‘arbeidsorganisatie’ heeft het NAVB een brede waaier aan aandachtspunten voor ogen, zoals afspraken over samenwerking en coördinatie (coactiviteit), werfinrichting, instructies, EHBO, brandpreventie, signalisatie en ergonomie.

TRAUMAZORG De bouwsector heeft een overeenkomst afgesloten met IBP-POBOS, een adviesbureau dat gespecialiseerd is in traumazorg en welzijnszorg. Wanneer zich een dodelijk arbeidsongeval voordoet, kan dat gemeld worden aan IBP-POBOS, zodat er zo snel mogelijk een begeleidingsprogramma kan worden opgestart om het sociaal en psychisch leed bij familie en werkmakkers van het slachtoffer, en bij diegenen die de melding moeten doen aan de gezinsleden van het slachtoffer, te verlichten.

regionaal

23

Voorstelling jaarverslag ‘Discriminatie/Diversiteit’

MEER MELDINGEN VOOR HET CENTRUM VOOR GELIJKHEID VAN KANSEN EN VOOR RACISMEBESTRIJDING Op 26 juni stelde het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding (CGKR) zijn jaarverslag over discriminatie en diversiteit voor. Het Centrum beperkt zich hierbij niet tot een opsomming van zijn activiteiten, maar kadert zijn werking in een brede maatschappelijke context. Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding ontving in 2007 veel meer meldingen. Het Centrum kon het voorbije jaar 2917 meldingen (een stijging van 77 % !) registreren. Eén verklaring voor deze stijging is de omzetting van de Europese richtlijnen naar de nationale wetgeving in drie nieuwe antidiscriminatiewetten. Dit zorgde naast een praktischere en efficiëntere aanpak van discriminatie, ook voor extra aandacht en sensibilisering. Steeds meer mensen vonden zo hun weg naar het Centrum. Een andere oorzaak voor de stijging van meldingen is de opmars van haatmails. Het Centrum kreeg 330 meldingen te verwerken. Vaak weten mensen niet hoe ze kunnen reageren op kettingmails, websites, blogs en discussiefora die vertrekken vanuit een wij-zij-verhaal en oproepen tot haat en discriminatie. Bij een tip over haatmail gaat het Centrum de inhoud van de mail na. Zo kan het zorgen voor een gepast antwoord. Bij een melding van discriminatie gaat het Centrum steeds op zoek naar een oplossing. Een snelle en goede oplossing voor alle betrokkenen via

onderhandeling en bemiddeling. Als dat niet lukt, kan het Centrum stappen ondernemen om een procedure te starten voor de rechtbank. Een voorbeeld van een melding waarbij het Centrum door bemiddeling tot een oplossing kwam: Het Centrum ontving een melding betreffende een vacature voor brandweervrijwilligers, waarbij enkel personen jonger dan 40 jaar werden uitgenodigd om zich kandidaat te stellen. Hier was het duidelijk dat niet de leeftijd van de kandidaat een rol speelde, maar wel de fysieke en medische geschiktheid voor de functie. Het leeftijdscriterium in de vacature kon dan ook zeer gemakkelijk vervangen worden door een objectieve, niet-discriminatoire bepaling. Het Centrum wees de verantwoordelijke van de vacature op deze mogelijkheid en de vacature werd herzien. In de toekomst wil het Centrum, naast een meldingspunt, zich ook als een kenniscentrum profileren. Organisaties, bedrijven, overheden en personen kunnen voor concreet advies steeds bij het Centrum terecht.

Ook de internationale werking wordt een van de prioriteiten van het centrum. Gelijke Kansen en de strijd tegen discriminatie zijn zaken die grensoverschrijdend moeten gebeuren. Wil u meer weten over de werking van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding? Kijk dan even op de website: www.diversiteit.be Of vraag info aan uw diversiteitsconsulent ! - Els Madereel (Antwerpen, Mechelen–Rupel-Kempen), 03-201.93.26 - Hilde Rimbaut (Waasland, Halle-Vilvoorde, Aalst-Ninove), 053-70.20.70 - Vincent Muhr (Gent/Meetjesland, West-Vlaanderen), 09-242.39.78 - Stijn De Cock (Limburg, Vlaams-Brabant), 016-22.47.29 Els MADEREEL

SENIOREN VLAAMSE ARDENNEN BOUW VERZENDING VAN DE JAARLIJKSE PENSIOENFICHE Sinds 1 januari 2007 wordt voor alle arbeiders van de bouwsector een aanvullend pensioen opgebouwd. Om de stand van dat aanvullend pensioen te kunnen volgen, wordt jaarlijks een pensioenfiche aan alle aangeslotenen bezorgd. De eerste pensioenfiche wordt, samen met de legitimatiekaart, verstuurd op 17 oktober 2008.

Er was in de zone Vlaamse Ardennen, voornamelijk onder gewezen militanten, al enige tijd vraag naar een verderzetting van activiteiten door en voor bruggepensioneerden, gepensioneerden, 50+’ers die niet meer professioneel actief zijn, … Vele gewezen mandatarissen in Ondernemingsraad, Comité voor Preventie en Bescherming en/of Syndicale Delegatie en actieve militanten, waarvan sommigen jarenlang voor de Liberale Vakbond zijn opgekomen, vallen met een brugpensioen immers niet zomaar stil. Er werd in het najaar van 2007 een stuurgroep opgericht; Viviane Lepoutre (coördinator), Walter Roman en zonesecretaris Dirk Baeckelandt zochten een locatie, stelden data vast en gingen op zoek naar lesgevers, en uiteraard deelnemers. Tussen januari en april 2008 werden voor een 20-tal deelnemers gedurende 4 dagen een aantal interessante onderwerpen behandeld. Volgende thema’s kwamen o.a. aan bod : moderne communicatie, zelfverdediging, gezonde voeding, energievriendelijk huishouden, dementie, pensioenen, ….

Er was een afvaardiging op een voorbereidende vergadering voor het ouderenparlement aanwezig, en er werden door sommigen in het kader van de sociale verkiezingen van mei ook kandidaten gezocht en gevonden. Het eerste werkingsjaar werd met een evaluatie afgesloten en de zoektocht naar nieuwe en boeiende lesgevers voor het komende seizoen is ondertussen volop bezig. In de mate van het mogelijke wordt met de suggesties en opmerkingen van de deelnemers in de evaluaties rekening gehouden. Op 16 september bezochten de senioren met een gids de tentoonstelling “Oudenaarde 1708, een stad, een koning, een veldheer” in het stadhuis van Oudenaarde; de namiddag werd met een drink afgesloten.

Behoort u tot de doelgroep van onze seniorenwerking, schrijf u dan voor de komende cursussen (vanaf januari 2009) onmiddellijk in via de secretariaten in de zone Vlaamse Ardennen. U bent van harte welkom ! DB/WR

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

24 r e g i o n a a l VERONIQUE WELKENHUYSEN,

NIEUWE VSO IN BRUSSEL Vlaams-Brabant

IN MEMORIAM ADOLPHE BOXY Op 26 juni overleed Adolphe Boxy, gewezen secretaris van de ACLVB in Leuven. Adolphe Boxy was een pionier voor de Liberale Vakbond. In de meer dan 30 jaar dat hij in dienst was, zette hij met onverdroten inzet de ACLVB op de kaart in het Leuvense. Ook na zijn meer dan verdiende brugpensionering liet hij de Liberale Vakbond, zijn leden en zijn collega’s niet los. Zo was hij tot 1989 sociaal rechter bij de Arbeidsrechtbank van Leuven. Adolphe was niet de man van het groot lawaai. Hij was er ook de man niet voor om constant in het middelpunt van de belangstelling te staan. Integendeel. Rust, bescheidenheid en sereniteit waren kenmerken die Adolphe zo eigen waren in zijn omgang met mensen. Voor ons, collega’s en leden van de Liberale Vakbond, was hij dan ook een echte vaderfiguur. Bij Adolphe konden we steeds te rade gaan wanneer we met vragen of problemen zaten. Altijd stond hij voor ons klaar. Zonder veel poespas en heel punctueel deed hij dan wat nodig was. Namens de ACLVB bieden wij onze oprechte deelneming aan de familie aan.

Sedert midden juni heeft Veronique Welkenhuysen de functie van Verantwoordelijke Syndicale Ondersteuning opgenomen. Ze werkt daarbij aan de zijde van Anne Daene, die de administratieve ondersteuning doet. Wat is een VSO ? “Ik vorm de eerstelijnshulp voor de afgevaardigden indien de bestendig secretaris niet bereikbaar is. Zo zijn er in Brussel 5 bestendig secretarissen die verantwoordelijk zijn voor 380 ondernemingen. Dat betekent dat er veel werk aan de winkel is”, antwoordt Veronique ogenblikkelijk. Ze weet waarover ze praat omdat zij reeds gedurende 3 jaar VSO was in de zone Limburg. Voordien was zij twaalf jaar loketbediende in Tongeren. Welk verschil is er tussen beide functies ? Veronique Welkenhuysen : “Aan het loket doen we aan individuele dienstverlening, terwijl de functie van VSO vooral een collectief karakter heeft.” Welk soort vragen stellen de afgevaardigden ? “Ze vragen verduidelijkingen bij de syndicale vorming en stellen hoofdzakelijk vragen rond arbeidswetgeving. Ze bestellen documentatie … De VSO moet luisteren naar de behoeften van de militanten om ze over te kunnen maken aan de bestendig secretarissen, de zoneverantwoordelijke, de gewestsecretaris.”

Provincie Antwerpen

STUDIENAMIDDAG VOOR DE NIEUWE VERKOZENEN IN DE COMITÉS VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING Op 13 en 21 oktober wordt er naar jaarlijkse gewoonte een studienamiddag georganiseerd voor de afgevaardigden in de CPBW’s van bedrijven uit de Provincie Antwerpen. Dit jaar is het thema voornamelijk gericht op de nieuwverkozen leden van de comités.

LV

Programma

NIEUWS UIT DE ZONES Vlaams-Brabant Wijziging openingsuren secretariaten Diest en Leuven Sinds 1 september zijn de openingsuren in de secretariaten te Diest en Leuven gewijzigd. Secretariaat Diest is op maandag slechts toegankelijk tot 16 u. i.p.v. tot 16.45 u. Secretariaat Leuven is op donderdag eveneens tot 16 u. open i.p.v. tot 16.45 u.

Is het niet frustrerend om achter het bureau te moeten blijven zitten in plaats van naar de ondernemingen te gaan ? “De VSO vervult een belangrijke sociale rol. U kan zich niet voorstellen hoe belangrijk het is voor een militant, een afgevaardigde of een lid om zich tot een vertrouwenspersoon te kunnen richten die steeds bereikbaar is.” Veronique blijft overigens zelden lang achter het scherm zitten. Ze is een wervelwind die in haar kielzog zelfs de meest apathische personen meesleurt. Ze heeft een actieve visie op haar beroep. De belangrijkste taak van de VSO is onze ACLVB-afgevaardigden, zowel delegues als bedrijfscoördinatoren, steunen, doorverwijzen en vooral stimuleren in hun actief syndicaal werk. Zoals elke VSO is zij verantwoordelijk voor de praktische organisatie van de gedecentraliseerde syndicale vorming. Veronique is vastbesloten om de uitdaging die de ACLVB heeft in het Brusselse Gewest aan te gaan : nog groter worden ondanks de reeds sterke inplanting die Brussel heeft.

“Partners in preventie en bescherming“ - 13.30 u. Verwelkoming door Bart De Nijn, bestendig afgevaardigde Provinciebestuur - 13.45 u. Werking comité Preventie en Bescherming Algemeen, interne en externe diensten Preventie en Bescherming, huishoudelijk reglement, globaal preventieplan (inhoud, aanpak, overleg) Door Julien Verbeeck, inspecteur FOD Toezicht Welzijn op het Werk – Directie Antwerpen

Rol van de partners in het comité Preventie en Bescherming Rolverwachting van werknemers- en werkgeversafvaardiging en externe diensten. Meer nadruk leggen op teamwerking en niet op voor/tegen-houding. Door Luk Van Berendonck, provinciaal voorziter van PREBES 14.45 u. Pauze met drank 15.15 u. Vraagstelling aan panel van sprekers, aangevuld met een werkgevers- en werknemersafgevaardigde en een arbeidsgeneesheer. 16.30 u. Einde Deze voorlichtingsnamiddagen vinden plaats in het Provinciehuis van Antwerpen - Koningin Elisabethlei 22 - 2018 Antwerpen. De deelname is gratis; vooraf inschrijven is een must. De inschrijvingsfolders zijn beschikbaar bij de bestendig secretarissen van de provincie Antwerpen. FVDB

LV V R I J U I T / S E P T E M B E R

14.25 u.

2 0 0 8

regionaal

25

FREEZBE OP PUKKELPOP FreeZbe, de jongerenwerking van de ACLVB, stond dit jaar terug op Pukkelpop. Met de juiste dosis enthousiasme en doorzettingsvermogen behaalden we maar liefst een score van 1.134 nieuwe FreeZbe-leden ! Het FreeZbe-secretariaat wil al zijn medewerkers bedanken die mee voor dit succes gezorgd hebben ! Ben je aangesloten bij de Liberale Vakbond en zou je graag mee een promotionele activiteit organiseren op festivals, manifestaties, evenementen, … ? Neem dan als de bliksem contact op met Mathias Ankaert via [email protected] of 02-558.51.64.

STEEK JIJ GRAAG EEN HANDJE TOE ? WORD VRIJWILLIGER ! Solidariteit voor het Gezin beschikt over een groep gemotiveerde en geëngageerde vrijwilligers die elk op hun eigen manier hun steentje bijdragen tot het lenigen van de noden van mensen en op die manier het leven een stuk aangenamer maken. De vrijwilligers bieden een zorgzame aanwezigheid (oppas) bij hulpbehoevende cliënten ter vervanging of ondersteuning van de mantelzorg en/of ter aanvulling van de professionele zorg. Ook jij kan hieraan meewerken ! Solidariteit voor het Gezin zoekt immers continu nieuwe mensen om zijn vrijwilligersgroep te versterken en zo nog meer mensen ten dienste te staan. Wat doen de vrijwilligers ? Concreet nemen ze kleine taken op zoals gezelschap houden, opwarmen van een middagmaal, gaan wandelen, boodschappen doen, nachtoppas, vervoer en begeleiden van mensen met mobiliteitsproblemen, … Wat mag je als vrijwilliger verwachten van Solidariteit voor het Gezin ? 3 begeleiding en bemiddeling van de coördinator 3 een verzekering 3 een onkostenvergoeding 3 vorming

Steek jij ook graag een handje toe en heb je wat tijd voor je medemens, neem dan vrijblijvend voor meer informatie contact op : tel. 070-23.30.28 of e-mail : [email protected] - www.solidariteit.be V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

26 r e g i o n a a l Aanzienlijke prijsverschillen

UW WATERFACTUUR ONDER DE LOEP Iedereen heeft momenteel de mond vol over de stijgende energieprijzen en de erbarmelijke toestand van onze koopkracht. Maar hoe zit het eigenlijk met die andere basisvoorziening, namelijk water ? De Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV) heeft in juni 2008 een rapport opgemaakt : “De prijs van water – 2008. Analyse en aanbevelingen”. Dit rapport toont de evolutie van de waterprijs in Vlaanderen voor zowel kleinverbruikers (gezinnen) als grootverbruikers (bedrijven). De SERV heeft hier ook enkele beleidsaanbevelingen aan gekoppeld.

D

De SERV baseerde zich op gegevens die allemaal afkomstig waren van de drinkwaterbedrijven en de prijzen (exclusief BTW) geldig op 1 januari 2008. In dit artikel beperken we ons tot de kleinverbruikers, wat grofweg overeen komt met de gezinnen. Als kleinverbruiker ontvangt u een integrale waterfactuur waarop de verschillende componenten van de waterprijs staan vermeld, namelijk : 3 de prijs voor de levering van drinkwater (drinkwaterprijs) 3 de prijs voor de inzameling van het afvalwater (de gemeentelijke saneringsbijdrage of rioleringsbijdrage) 3 de prijs voor de zuivering van afvalwater (de bovengemeentelijke saneringsbijdrage of zuiveringsbijdrage – beheerd door Aquafin).

Drinkwaterprijs

Drinkwaterbedrijven DRINKWATERBEDRIJF VMW - Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening TMVW - Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening PIDPA - Provinciale Intercommunale voor Drinkwater in de Provincie Antwerpen AWW - Antwerpse Waterwerken IWVB - Intercommunale voor Waterbedeling in Vlaams-Brabant IWM - Intercommunale Watermaatschappij IWVA - Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht Gemeentelijk Waterbedrijf Knokke-Heist Stedelijk Waterbedrijf Sint-Niklaas VIVAQUA - de voormalige Brusselse Intercommunale Watermaatschappij (BIWM) Regie Stedelijke Waterdienst Ieper Waterregie Tongeren Waterdienst Hoeilaart

Alle maatschappijen rekenen zowel vaste (abonnement of huurgeld watermeter, …) als variabele kosten (op basis van geleverde kubieke meter) aan. De vaste vergoeding varieert tussen € 6,48 en € 54,61. De variabele vergoeding tussen € 1,22/m³ en € 2,33/m³. Slechts 3 van 13 drinkwatermaatschappijen voorzien sociale tarieven. De laagste prijs per m³ voor een typegezin werd gevonden bij Waterdienst Tongeren (€ 1,21/m³), en de hoogste bij IWVB rond Brussel (€ 1,85/m³). De gemiddelde drinkwaterprijs in het Vlaams gewest bedraagt € 1,48/m³. Hoe groter het gezin, hoe lager de drinkwaterprijzen. Maar dit komt omdat het drinkwaterdecreet bepaalt dat de drinkwatermaatschappijen jaarlijks per abonnee 15 m³ drinkwater per gedomicilieerde persoon gratis moeten leveren. In vergelijking met 2006 zijn de tarieven toch gemiddeld met 3,5 % gestegen.

Zuiveringsbijdrage Deze bovengemeentelijke saneringsbijdrage is voor heel Vlaanderen dezelfde, namelijk € 0,85/m³. Hier bestaan er vrijstellingen om sociale redenen (leven van bepaalde uitkeringen, …) en ecologische (zelf voorzien in zuivering). De modaliteiten voor deze vrijstellingen werden aangepast zodat in 2008 in totaal 180.000 gezinnen kunnen genieten van deze vrijstelling (t.o.v. 90.000 gezinnen in 2007).

V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

Deze zuiveringsbijdrage betekent echter voor een typegezin toch een bedrag van € 77 op jaarbasis, en ook hier werd er t.o.v. 2006 een stijging vastgesteld van 25 %.

Rioleringsbijdrage Sinds de reorganisatie van de watersector in 2005 kunnen gemeenten via de watermaatschappij op de integrale waterfactuur een kostprijs doorrekenen voor de ‘gemeentelijke sanering’ van afvalwater. De gemeenten bepalen autonoom hoeveel ze aan hun inwoners doorrekenen. Het maximumbedrag werd wel vastgelegd op € 1,19/m³. Het gemiddelde voor het Vlaams gewest ligt op € 0,90/m³. Maar meer dan 20 % van de gemeenten past het maximumtarief toe, vooral in de provincie West-Vlaanderen en Limburg. In de provincie Antwerpen worden de laagste tarieven aangerekend. Inzake sociale vrijstellingen bestaat hier echter geen uniforme regeling en hebben de gemeenten bijgevolg een grote autonomie. In vergelijking met 2006 is deze bijdrage het sterkst gestegen, met maar liefst 157 %, dat is een verdrievoudiging t.o.v. twee jaar geleden.

De integrale waterprijs In 2008 bedraagt de integrale waterprijs in Vlaanderen gemiddeld € 292 per jaar voor een typegezin. Hiervan gaat € 134 naar de levering van drinkwater, € 77 naar de zuivering en € 81 naar de inzameling van afvalwater. De integrale waterprijs is gemiddeld met 31 % gestegen t.o.v. 2006. Deze stijging is vooral te verklaren door de sterke toename van de gemeentelijke saneringsbijdrage. Maar achter deze gemiddelden gaan grote verschillen schuil : de laagste integrale waterprijs voor een typegezin betaalt men in Tessenderlo, Wellen en Voeren (€ 192). De hoogste prijs geldt in Zaventem (€ 340). Globaal genomen ligt de totale waterprijs in de provincies Antwerpen en (oostelijk) Vlaams-Brabant lager dan in de andere provincies. De toename van de totale waterprijs tussen 2006 en 2008 varieert van 5 % tot 69 %. Maar in 99 gemeenten was er een verhoging van meer dan 50 %. We moeten dus spijtig genoeg concluderen dat ook water veel duurder is geworden. Achter de gemiddelde prijzen gaan grote verschillen schuil en door de ingewikkelde regelgeving is de situatie in de watersector

regionaal complex en ondoorzichtig. Bovendien is er op dit moment weinig markttoezicht, wat dan weer leidt tot weinig transparantie met betrekking tot de tarieven, de prijsstructuren en de modaliteiten.

En de toekomst … De toename van de globale waterprijs is al enige tijd aan de gang en zal zich wellicht ook in de toekomst doorzetten. In uitvoering van de Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater moeten immers nog veel investeringen gebeuren in rioleringen, collectoren, waterzuiveringsinstallaties, enz. om de zuiveringsgraad in Vlaanderen verder te verhogen. Bovendien zijn er heel wat bestaande rioleringen die moeten worden onderhouden of hersteld. De sociale partners hebben dan ook volgende aanbevelingen naar het beleid toe geformuleerd : Er is dringend nood aan een beleidsvisie op de financiering van het waterbeleid en de kostenterugwinning van de waterdiensten. Er moet werk gemaakt worden van een performante regulator of toezichthouder voor de watersector. En in afwachting zouden de zuiverings- en rioleringsbijdragen niet mogen verhogen. Meer informatie hierover kan u terugvinden in het rapport van de SERV “De prijs van water 2008 : analyse en aanbevelingen”, op te vragen en/of te downloaden via de website www.serv.be. Dit rapport is zeker een aanrader, want in de bijlagen worden alle waterprijzen per gemeente vermeld. U kunt dan zelf de vergelijking maken … En één ding staat als een paal boven water : dit rapport heeft door de grote persbelangstelling de discussies alvast opgewekt binnen het Vlaams parlement. Enkele politici zijn dus blijkbaar hierdoor wakker geschud. Men weze gewaarschuwd …

27

&'()*+,&'()*-.' /&0 &'123'4050,067'0897: ;<6=>?

84769 3386 77847334567869 7 76 334 3 !""#4!3$4 %9 67%7

…aTk V`pk k TX1

m VWTX

R1S T1U VWTXYZV[\1U VWTXWT]^XW1_`1aTW1`VWWT1 b[VV`cTXT` R1d TcX_efgc^gg_TX\1h_iT[j^1T`1cT1aTXk TV`cTX_`l1 ZV`1cT1m _WWT1nTWT R1o ^T[V`l1`^l1U VWTX1p_W1cT1b[VVk gT1g^]]T[q R1o V`c_lTr1p_W`TTk iVXT1U VWTXjaTj][_gWs

Vormingsavonden

t uvwxvuyzw{|zw}uw ~||€ xuw{u‚ƒu„}

0 11

@9)*9A'B8CADD1E06>FF0&'123'4050,067'0897:0G0H1B'CC*C)IC.44'1E0/6FJK5?0 @9L'C7'1E0@MNO0PA8A*'IA188A05QJO06>FF0&'123'4

345678

2 9 7 76

Nog in het kader van dit project heeft Arbeid&Milieu een themanummer van haar magazine uitgegeven. Bij de ACLVB - Vlaamse Regionale zijn nog gratis exemplaren beschikbaar van deze brochure. Bestellen kan via : ACLVB - Vlaamse Regionale Poincarélaan 72 1070 Brussel tel.: 02-558.53.00 e-mail : [email protected]

Duurzaam omspringen met water in jouw bedrijf Arbeid&Milieu vzw is momenteel bezig met een project rond “Duurzaam omspringen met water in jouw bedrijf”. In het kader van haar project rond duurzaam watergebruik organiseert de vzw Arbeid&Milieu vanaf oktober 4 vormingsavonden, verspreid over het Vlaamse land. Telkens zal er worden ingegaan op de lokale problematiek, de mogelijke oplossingen en hoe je er als militant aan kunt meehelpen. Volgende vormingsdagen werden reeds vastgelegd : 3 7 oktober - Provinciaal Noord-Zuid centrum Roeselare 3 21 oktober - Bokrijk 3 23 oktober - Provinciehuis Antwerpen Voor meer informatie hierover kan u terecht bij : Arbeid & Milieu vzw : www.a-m.be tel.: 03-218.78.03 e-mail : [email protected]

Ellen VAN HERTBRUGGEN

Vlaamse Ardennen

200 NIEUWE AANSLUITINGEN Vorig jaar werd voor de eerste maal tijdens het Feest in het Park in Oudenaarde door de jongerenwerking FreeZbe actiegevoerd. Resultaat : 84 aansluitingen. Zoals aangekondigd was dit initiatief voor herhaling vatbaar. Met een iets uitgebreidere ploeg collega's uit de zone, die zich spontaan engageerden om mee te werken, en ook Wim Vandenput van de jongerenwerking, werd er ook dit jaar gedurende twee dagen op het jongerenfestival actiegevoerd. De inspanningen werden beloond met meer dan 200 aansluitingen ! Onze Nationaal Voorzitter kwam het team van de Vlaamse Ardennen proficiat wensen. Onze actie eindigde tijdens een fikse regenbui en de foto werd noodgedwongen onder de brug genomen. Met bescheiden middelen en zeer enthousiaste collega's werd schitterend gescoord. DB V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

28

VROUWENEMANCIPATIE VIA NAAIMACHINES De naaimachines die u ons gegeven heeft voor de markt. Vrouwen die opgeleid zijn voor naaiwerk, leiden de activiteiAfrikaanse werkneemsters vervullen perfect hun ten en leiden op het zelfde ogenblik de anderen op in het gebruik van rol. Verbetering van de arbeidsvoorwaarden, winst de machines. in de productiviteit, verhoging van de inkomens … Concrete hulp Het is een manier om de werkneemsters uit de infor- De belangrijkste meters voor de impact van deze syndicale ondermele sector te stimuleren om zich bij een vakbond steuningsdienst zijn de organisatie, de verbetering van de arbeidsen levensvoorwaarden en de verhoging van de solidariteit bij de aan te sluiten.

I

”Ik heb voor de CGTM gekozen omwille van haar engagement en dat van haar partner BIS ten voordele van de werknemers en werkneemsters uit de informele sector”, verklaart Salka Mint Bouterfaya, voorzitster van een vakbondsunie van 55 coöperatieven voor vrouwen die aangesloten is bij de Confédération Générale des Travailleurs de Mauretanie (CGTM) in het departement Teyarett in Nouakchott. We hebben een bezoek gebracht aan enkele van de sites waar de Beweging voor Internationale Solidariteit (BIS) van de ACLVB syndicale ondersteuningspunten opzet ten voordele van de werkneemsters uit de informele sector.

Hergebruikte machines Een van de diensten die onze aandacht trok : de levering van naaimachines als gevolg van een ophalingsactie in België door de Liberale Vakbond met de steun van haar leden. Dat liet toe om in januari 2007 60 machines naar Mauritanië op te sturen. Nazicht en onderhoud zorgden ervoor dat men over 40 operationele toestellen beschikte die gebruikt zijn geworden in de syndicalisering van de werknemers uit de informele sector over gans Mauritanië. We hebben kunnen vaststellen dat de naaimachines werkinstrumenten zijn waarrond zich vrouwen verzameld hebben die lid geworden zijn van de vakbond. Met de naaimachines maken ze tenten. Vroeger deden ze dat met de hand, met alle risico’s van dien en de extra tijd die dat vergde. Ze maken er ook kledij mee die ze tijdens sociale evenementen verkopen aan andere werkneemsters tegen een prijs lager dan die van de V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

syndicale bewustwording. Het is dezelfde dynamiek als diegene die vastgesteld werd bij andere ondersteuningsdiensten aan groepen werkneemsters (ververij, groenteteelt, graanmolens en rijstpellers) over alle regio’s van Mauritanië. Dat is het resultaat van de samenwerking tussen CGTM en BIS. Een naaister-militante vertelt ons : “Ik kon me niet voorstellen dat er ergens in de wereld mensen waren die belangeloos anderen helpen die ze niet kennen en die duizenden kilometers van hen vandaan wonen. Dit is mooi !”

Syndicale dynamiek Salka Mint Bouterfaya vertelt ons over de goede relaties die de unie heeft met de overheid en de lokale verkozenen. Dat liet toe om vrouwen tewerk te stellen in de stedelijke reinigingsdienst binnen de diensten van Teyarett. De vakbond stelt alles in het werk om ze te organiseren in de vakbond. De overheid ondersteunt trouwens de acties van de vakbondsunie van coöperatieven. Een ander wonderlijk aspect van de acties van de unie van Salka Mint Bouterfaya : de inspanningen die gedaan werden om antennes op te starten in regio’s in het binnenland van Mauritanië, met name in Zouerate (mijnregio op 800 kilometer van Nouakchott) waar ze 150 werkneemsters heeft aangesloten. Hierdoor werd de dynamiek van de syndicalisatie van de werkneemsters uit de regio verhoogd. De grenzen en culturen overschrijdend zijn CGTM en BIS op sprekende en concrete wijze de draagwijdte en de impact van hun samenwerking binnen het kader van de internationale syndicale solidariteit aan het aantonen. Ze vervullen zo een solidaire en rechtvaardige plicht ten voordele van de werkneemsters uit de informele sector. Ali Ba Moctar

aclvb-voordeelkaart

Wat eind de jaren ‘90 begon als een uit de hand gelopen hobby, is vandaag uitgegroeid tot hét grootste wijnevent van de Benelux. Megavino 2008 bestrijkt ondertussen meer dan 10.000m2 tentoonstellingsruimte, plaats biedend aan 270 exposanten en 23 vertegenwoordigende wijnlanden. Een nieuw record ! Naast Spanje wordt de editie 2008 vooral gekleurd door grootschalige landenpaviljoenen van Duitsland, Frankrijk, Italië, Portugal, Chili, Griekenland, Californië, Australië, Oostenrijk tot zelfs Georgië. Vooral de Fransen lijken (eindelijk !) hun weg naar Megavino gevonden te hebben, want ze verdriedubbelen dit jaar hun oppervlakte ! Ook nieuwe landen tekenen op deze 10e editie voor het eerst present. Dat zijn o.m. Algerije, Mexico, Canada en zelfs Brazilië. Vorig jaar kreeg Megavino iets meer dan 20.000 bezoekers over de vloer, zowel wijnliefhebbers en vakmensen, ook al een nieuw record. Aan de succesformule wordt niet geraakt : iedere bezoeker krijgt aan de ingang een kristallen degustatieglas en kan op eigen ritme meer dan tienduizend wijnen ontdekken, proeven én ter plaatse aankopen. Dat Megavino zo sterk gegroeid is, dankt het vooral aan zijn concept, dat zoveel meer is dan louter maar een verkoopsalon. Op tientallen plaatsen op de beurs kan de bezoeker gratis deelnemen aan workshops, becommentarieerde proeverijen, themadegustaties of eenvoudige uiteenzettingen over hoe een wijn te leren proeven.

HET HUIS VAN ALIJN De Wondere Wereld van Expo 58 Expo 58 staat synoniem voor toekomst en vooruitgang, het begin van een nieuwe en andere wereld. Naast de verhalen en de getuigenissen van zij die erbij waren, resten ons vandaag niet alleen de miljoenen foto’s, honderden publicaties, de officiële Expo-Journaals en de amateurfilmpjes, maar ook de souvenirs en toeristische gadgets. Wat vandaag bewaard is gebleven bij de Belgische bezoekers van destijds, kan u ontdekken in het Huis van Alijn. ‘De Wondere Wereld van Expo 58’ brengt niet alleen een verhaal van moderniteit maar ook van folklore en kitsch. “Het grootste schouwspel ter wereld, de grootste gebeurtenis van het Jaar” kon ook daar niet aan ontsnappen … Waar beter dan in het Huis van Alijn om ook dit verhaal voor het voetlicht te brengen ?

VOEDINGSSALON ONTDEK NIEUWE HORIZONTEN De Belg houdt van lekker eten en drinken, gezellig en comfortabel wonen, anderen en zichzelf verwennen. Het Voedingssalon is een echte familiehappening. Meer dan 350 exposanten laten u kennismaken met hun producten en exclusieve diensten. In een ontspannen kader en verspreid over 4 paleizen kan u talrijke streekproducten proeven. Vier zones, vier leefwerelden 3 Zone Comfort : alles om het leven gemakkelijker en aangenamer te maken. Een ruim aanbod van de meest recente huishoudtoestellen, maar ook volop ideeën om een knusse sfeer te creëren in huis. En het neusje van de zalm in multimedia en domotica. 3 Zone Mode & Beauty : alles wat u moet weten over mode en wellness, de laatste modetrends … Welke accessoires en sieraden zijn hot, welke not ? En tips om u goed te voelen én er goed uit te zien. NIEUW IN 2008: “Feel Good Planet” : met tal van animaties en presentaties. Specialisten verklappen u hun geheimen en geven tips voor een gezellig en comfortabel leven. 3 Zone Wereldorp : met exotische muziek, kleurrijke mode en artisanale snuisterijen uit de vier windstreken. 3 Zone Voeding & Dranken : met culinaire hoogstandjes en gastronomische ontdekkingen à volonté. Internationaal gerenommeerde chefs gunnen u een blik in de pot én de nieuwste trends in koken en tafelkunst. 3 “Het Degustatietheater”: een magneet van ideeën. 3 “Bakkerstheater”: met de “Aspirant Baker” maakt u kennis met het hedendaagse vakmanschap van de bakker.

MEGAVINO , 50 toegangskaarten te winnen ! MEGAVINO : hét wijnevent van het jaar ! Gastland : Spanje 17-18-19-20 oktober 2008 Paleis 3 – Brussels Expo – Heizel Openingsuren: vrijdag 17/10 van 18 tot 23 u. - zaterdag 18/10 van 12 tot 20 u. zondag 19/10 van 10 tot 19 u. - maandag 20/10 van 10 tot 18 u. Toegang : € 10, degustatieglas en catalogus met beursplan inbegrepen !

kortingbon Waarde 2 X 3€

Contact: [email protected] - www.megavino.be

1

HET HUIS VAN ALIJN DE WONDERE WERELD VAN EXPO 58 ,2 x 10 vrijkaarten te winnen ! 19 juli tot 23 november 2008 Het 4 Huis van Alijn - Kraanlei 9000 Gent - Tel. 09-269.23.50 , Pass Journée à 65, gagner* [email protected] - www.huisvanalijn.be Openingsuren : dinsdag tot zaterdag : 11-17 u., zondag : 10-17 u. Gesloten op maandag, 1 januari, 25 december Bereikbaarheid : Het Huis van Alijn ligt in de historische wijk het Patershol, in het centrum van Gent, tussen de Vrijdagmarkt en het Gravensteen (beiden op 100 meter). Trein : Sint-Pietersstation, Tram 1 : (halte Gravensteen) Auto: afrit Gent-centrum, P-route (naar Parking Vrijdagmarkt)

VOEDINGSSALON

2

,100 vrijkaarten te winnen ! Van zaterdag 4 tot en met zondag 19 oktober 2008 van 10 tot 18 uur in Brussels Expo, Paleizen 4, 5, 8 en Patio Volwassenen : 8 euro Kinderen beneden de 12 jaar, indien vergezeld van een volwassene: gratis Groepen (min. 10 personen) : 4 euro

3

www.voedingssalon.be

✁

COUNTDOWN DEELNAMECOUPON Ja, ik waag mijn kans en stuur deze antwoordkaart op een gele briefkaart naar Countdown, Customers Relations, Sint-Maartenstraat 10, 3000 Leuven of ik mail mijn keuze naar : [email protected] (met vermelding van mijn keuze in de onderwerpregel). NAAM:............................................................... VOORNAAM:................................................. ADRES: .................................................................................................................................. ACLVB-lidnummer: ................................... MIJN KEUZE : ❑ MEGAVINO ❑ HET HUIS VAN ALIJN ❑ VOEDINGSSALON

Meer voordelen : ga naar

www.countdown.be V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

OOK VIA E-MAIL

10 JAAR MEGAVINO met Spanje als blikvanger

29

30 w e r k l o o s h e i d WIJZIGINGEN OP HET GEBIED VAN WERKLOOSHEID De wetgever heeft niet stilgezeten tijdens de vakantie en heeft voor een aantal nieuwe maatregelen gezorgd in de strijd tegen de zogenaamde “werkloosheidsvallen”. De regering vindt het immers essentieel om (deeltijds) werken aantrekkelijker te maken en wil komaf maken met situaties waarbij het financieel minder voordelig is te werken dan werkloos te zijn. De nieuwe maatregelen die hier besproken worden zijn sedert 1 juli 2008 in werking getreden. Inkomensgarantie-uitkering bij onvrijwillig deeltijdse arbeid Werklozen die het werk deeltijds hervatten, hebben onder bepaalde voorwaarden recht op een werkloosheidsuitkering bovenop hun loon. Deze uitkering noemt men de inkomensgarantie-uitkering (IGU). Om recht te hebben op deze IGU mag het maandelijks brutoloon niet hoger zijn dan een bepaalde loongrens. Om een groter aantal onvrijwillig deeltijdse werknemers te laten genieten van de inkomensgarantie-uitkering werd deze loongrens sinds 1 juli 2008 opgetrokken voor werknemers vanaf 21 jaar. Sedert 1 september 2008 is de grens : 3 voor werknemers vanaf 21 jaar : 1.415,67 euro (in plaats van 1.362,49 euro); 3 voor werknemers jonger dan 21 jaar : 1.117,24 euro. Kwam u vroeger niet in aanmerking voor IGU omdat uw brutoloon net iets hoger was dan 1362,49 euro (bedrag dat geldig was sedert 1 september 2008), dan komt u nu misschien wel in aanmerking. Aarzel niet uw ACLVBsecretariaat hierover te contacteren ! De bedoeling van de IGU is om een globaal inkomen (dus loon + uitkering) te garanderen dat minstens gelijk is aan of hoger is dan de werkloosheidsuitkering. Het bedrag van de inkomensgarantie-uitkering wordt als volgt berekend : 3 bedrag van de uitkering waarop de werknemer recht zou hebben in geval van volledige werkloosheid + maandelijks bedrag van uurtoeslag voor de uren boven 1/3 van een voltijds uurrooster

- deeltijdse nettoloon Hoe meer uren gepresteerd worden, hoe groter het bedrag van de maandelijkse toeslag zal zijn. Bijvoorbeeld, de bijpassing bij het maandloon zal ongeveer 75 euro bedragen voor een halftijdse betrekking en circa 189 euro voor een 3/4 betrekking. Sedert 1 juli 2008 is de berekening van de IGU op twee vlakken gewijzigd. Een eerste wijziging betreft het bedrag van de maandelijkse uurtoeslag. Dat is niet meer afhankelijk van de gezinstoestand van de werkloze. Alle werknemers, en niet alleen de gezinshoofden, hebben sinds 1 juli 2008 recht op de hoogste uurtoeslag. Die bedraagt sedert 1 september 2008 2,82 euro. Voorbeeld : voor een halftijdse werknemer zal de toeslag ongeveer 75 euro bedragen, ongeacht of hij gezinshoofd, samenwonende of alleenstaande is (in plaats van plusminus 53 euro voor een alleenstaande of ongeveer 30 euro voor een samenwonende in de vroegere regeling). Een tweede wijziging is dat men voor de berekening van het deeltijdse nettoloon geen rekening meer houdt met de werkbonus. Dat zorgt ervoor dat het nettoloon lager zal zijn, zodat het bedrag van de IGU hoger kan liggen. Conclusie : door deze ingrepen zullen er meer deeltijdse werknemers recht hebben op een inkomensgarantie-uitkering, en zal de uitkering zelf voor een grote groep werknemers een stukje hoger liggen dan voorheen.

TIJDELIJKE WERKLOOSHEID BOUWSECTOR : MEDEDELING DOOR DE WERKGEVER Arbeiders in de bouwsector kunnen door hun werkgever tijdelijk werkloos gesteld worden, onder andere indien zij door het slechte weer of werkgebrek hun werk niet kunnen uitvoeren. Opdat de arbeiders recht zouden hebben op werkloosheidsuitkeringen, moet de werkgever een aantal formaliteiten vervullen. Zo moet hij onder andere de eerste werkloosheidsdag van elke maand meedelen aan de RVA. Deze mededeling moet gebeuren op de eerste werkloosheidsdag zelf of op de werkdag V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

die erop volgt. Weet de werkgever zeker dat er werkloosheid zal zijn, dan mag hij de mededeling reeds versturen de werkdag die de eerste werkloosheidsdag voorafgaat. Leeft de werkgever de wetgeving niet na, omdat hij bijvoorbeeld de mededeling voortijdig verstuurt of helemaal niet verstuurt, dan hebben de betrokken arbeiders geen recht op een werkloosheidsuitkering maar in principe wel op (een eventueel begrensd) loon. De werkgever kan een onterechte

(= voortijdige) mededeling (omdat er door een plotse opdracht toch gewerkt kan worden) regulariseren door de RVA onmiddellijk in te lichten. Zo vermijdt hij dat, indien er later op de maand nog tijdelijke werkloosheid is, de werknemers geen recht zouden hebben op uitkeringen. Opmerking : tijdelijke werkloosheid door slecht weer of werkgebrek is ook mogelijk in andere sectoren maar hier kunnen afwijkende bepalingen gelden.

werkloosheid

31

Inkomensplafond voor de partner van een werkloze met gezinslast De hoogte van de werkloosheidsuitkering is afhankelijk van de gezinstoestand van de werkloze (samenwonend, alleenstaand of werkloze met gezinslast). Om als werkloze met gezinslast beschouwd te worden, mag de partner van de werkloze in principe geen beroepsinkomen hebben. Men blijft echter werkloze met gezinslast (en behoudt dus een hogere uitkering) als het beroepsinkomen van de partner een bepaalde grens niet overschrijdt. Om te vermijden dat deze voorwaarde een belemmering zou vormen voor de partner van een werkloze om het werk te hervatten, werd deze grens opgetrokken van 414,44 euro netto per maand (index mei 2008) naar 612 euro bruto per maand (bedrag geldig sedert 1 september 2008).

Wachttijd voor jonge werkzoekenden Een schoolverlater heeft slechts recht op wachtuitkeringen indien hij een wachttijd heeft doorlopen van in principe 9 tot 12 maanden (afhankelijk van de leeftijd). Tijdens deze wachttijd moet de jongere ingeschreven zijn als werkzoekende bij de VDAB of ACTIRIS, of gewerkt hebben als loontrekkende. Tot voor kort kon een jongere die tijdens de wachttijd een zelfstandige activiteit startte, deze periode niet in rekening brengen voor de duurtijd van de wachttijd. Sedert 1 juli 2008 telt een periode van zelfstandige activiteit echter mee voor de berekening van de wachttijd van de jongere die net zijn studies heeft beëindigd. Kim DE SCHAMPHELEIRE

VERDER STUDEREN, FINANCIEEL HAALBAAR ? In de vorige Vrijuit (juni/juli 2008) kon je het artikel ‘studeren voor een knelpuntberoep’ terugvinden. Nu de vakantie definitief achter de rug is, gaan we nog even dieper in op het thema studeren. Of je nu net je secundair diploma hebt behaald, of werkzoekend, of werkend, … bent, verder studeren is een belangrijke stap in je leven. Naast het kiezen van een studierichting zijn er nog zo veel zaken waar je rekening mee moet houden. Kom ik in aanmerking voor een studiebeurs ? Kan ik studeren met behoud van werkloosheidsuitkeringen ? Heb ik recht op educatief verlof ? Het zijn maar enkele voorbeelden van vragen die door je hoofd kunnen spoken. Maar geen nood : je kan met al je vragen ergens terecht ! In de eerste plaats zijn er de loketmedewerkers in elk ACLVB-kantoor die samen met de bijblijfconsulenten al veel vragen voor jou kunnen beantwoorden. Maar daarnaast heeft iedere hogeschool of universiteit in Bijblijfconsulent provincie Antwerpen (zonder stad Mechelen) Hilde Plancke Londenstraat 25 - 2000 Antwerpen Tel.: 03-201.93.25 E-mail : [email protected] Bijblijfconsulent provincie Limburg Elke Daniëls Europalaan 53 - 3600 Genk Tel.: 089-32.29.00 E-mail: [email protected]

Vlaanderen en Brussel een eigen studentenvoorziening. Daar kan men je helpen met problemen rond studiefinanciering in het algemeen en studietoelagen in het bijzonder. Ook kunnen ze je meer informatie geven over o.a. bijverdienen als student, zoeken naar een kot, sportaanbod voor studenten, cultuurcheques, en nog zo veel meer. Wil je graag weten waar je deze studievoorziening kan vinden voor jouw hogeschool of universiteit ? Surf dan snel naar www.centenvoorstudenten.be. Of vraag het aan de bijblijfconsulenten van je vakbond ! Je kan met hen een afspraak maken in je plaatselijk ACLVB-kantoor. Vraag aan de loketmedewerker van je kantoor of zij/hij een afspraak regelt of neem rechtstreeks contact op met de bijblijfconsulent van je regio. Veel succes ! Hilde PLANCKE

Bijbijfconsulent provincie Oost–Vlaanderen Joachim Van Impe Kerkhoflaan 14/16 - 9300 Aalst Tel.: 053-70.20.70 E-mail: [email protected] Bijblijfconsulent provincie Vlaams–Brabant (en stad Mechelen) Dominique Dauwen Jan Stasstraat 6-7 - 3000 Leuven Tel.: 016-22.47.29 E-mail: [email protected]

Bijblijfconsulent provincie West–Vlaanderen Brigitte Cleenwerck Antwerpsesteenweg 127 9040 Sint–Amandsberg Tel.: 09-218.07.34 E-mail: [email protected] V R I J U I T / S E P T E M B E R

2 0 0 8

32 e d i t o r i a a l Interprofessioneel akkoord

MET DE WIL OM TE SLAGEN

D

De onderhandelingen voor een nieuw interprofessioneel akkoord staan voor de deur. Ze zullen plaatsvinden binnen een moeilijke economische context. We geven u alvast de elementen mee die de ACLVB op de voorgrond wil plaatsen. We weten dat onze afgevaardigden, militanten en leden de interprofessionele onderhandelingen zullen beoordelen op basis van wat zal gedaan worden om de koopkracht te verhogen. Wij zullen ons idee verdedigen voor het invoeren van een “leefindex”, een berekening van de evolutie van de huishoudkorf die meer rekening houdt met de levensbehoeften – vandaar de naam – met andere woorden : de basisvoedingswaren, de huurgelden en energie. Want zich kunnen verwarmen en een warme maaltijd kunnen bereiden, zijn fundamentele behoeften. Hoe dan ook zijn wij bereid om creatief te zijn, maar het resultaat zal tastbaar moeten zijn, en de werknemers en sociaal verzekerden echt moeten helpen. We vergeten evenmin dat het voornaamste doel van die interprofessionele onderhandelingen erin bestaat te onderzoeken hoe de solidariteit te doen functioneren. We willen de kloof inzake lonen en arbeidsvoorwaarden tussen de verschillende sectoren doen verkleinen. Daarom willen we de klemtoon leggen op de minimumlonen. We willen ook de echte gelijkheid in behandeling van mannen en vrouwen op de werkvloer garanderen.

We willen ook een langetermijnvisie hebben op de arbeidsmarkt. Er worden onvoldoende inspanningen geleverd op het vlak van onderzoek en ontwikkeling, noch op het vlak van de opleiding van werknemers. Daar moeten de vorige akkoorden versterkt worden, maar eveneens dient de spreiding van de opleidingsinspanningen verbeterd, zodanig dat alle werknemers, en vooral

de laagstgeschoolden of de meest kwetsbaren er kunnen van genieten. Het opperheiligste concurrentievermogen, dat de werkgevers enkel willen vrijwaren door de loonkosten te drukken, hangt ook af van de kwaliteit van de goederen en diensten die we leveren, die afhangt van de inspanningen inzake onderzoek en ontwikkeling en van de knowhow van de werknemers. We begeven ons dus naar de interprofessionele onderhandelingstafel met een bepaald aantal precieze eisen, maar ook en vooral met de wil om te slagen. Jan VERCAMST Nationaal Voorzitter

Vr ijuit

Maandblad van de Liberale Vakbond

ACLVB Koning Albertlaan 95 9000 GENT Tel. : 09-222.57.51 E-mail : [email protected] http://www.aclvb.be

V R I J U I T / S E P T E M B E R

Verantwoordelijke Uitgever Jan VERCAMST Koning Albertlaan 95 9000 GENT Coördinatie Sabine SLEGERS

2 0 0 8

Redactie Annick COLPAERT Didier SEGHIN Hugo VAN LANCKER Dimitri VERSTRAETEN E-mail : [email protected]

Verschijnt niet in augustus. Prepress & druk Creative Plus Production & Nevada-Nimifi ISSN 0778-8517

De polyethyleen wikkel van dit magazine is biologisch afbreekbaar en 100 % recycleerbaar.

Voor de ACLVB zal de levenskwaliteit van de werknemers eveneens op de agenda van de onderhandelingen moeten staan : hoe beroeps- en gezinsleven – waaraan steeds hogere eisen gesteld worden - beter op elkaar afstemmen ? We willen ook ijveren voor een grotere doeltreffendheid van de woon-werkverplaatsingen, met een uitgesproken voorkeur voor oplossingen die het milieu niet schaden.