VERSLAG. VERGADERING van de COMMISSIE VOOR WELSTAND EN MONUMENTEN. bouwplannen. W O E N S D A G 3 a p r i l

COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

G e c o r r i g e e r d o p d i n s d a g V a s t g e s t e l d o p w o e n s d a g

EN

MONUMENTEN ROTTERDAM

9 m a a r t 2 0 1 3 1 0 m a a r t 2 0 1 3

VERSLAG VERGADERING van de COMMISSIE VOOR WELSTAND EN MONUMENTEN bouwplannen WOENSDAG 3 april 2013 EPII, kamer 7.22 , 7e etage– Galvanistraat 15 - Rotterdam

Aanwezigheid: Commissie: Steenhuis (voorzitter), Bloks (tot 15:00), Winkel, Berns, Bakker, Stuhlmacher Secretariaat: Pronk (gedeeltelijk, secretaris), Schut (commissiesecretaris) Adviseurs

1

OPENING (en vaststellen van de agenda)

13:00

2

VOORBESPREKING

13:00

3

SECRETARIAATSPLANNEN (zie overzicht volgende pagina) 14:00 – 14:20 Overleg met de architect-adviseurs van het secretariaat over diverse plannen.

4

VASTSTELLEN VAN HET VERSLAG 14:20 verslag van de vergadering van: 20 maart (bouwplannen) is vastgesteld BOUWPLANNEN (zie overzicht volgende pagina) 14:30 – 16:50 Openbare toetsing van plannen aan de Koepelnota Welstand Rotterdam

5

6

NABESPREKING

16:50

7

RONDVRAAG

16:55

8

SLUITING

17:00

Bezoekadres Postadres Telefoon

:Galvanistraat 15, Europoint II, 7e verdieping, 3029 AD Rotterdam :Postbus 6699, 3002 AR Rotterdam :010-4894808, e-mail adres: [email protected]

COMMISSIE 3

VOOR

WELSTAND

EN


OVERLEG SECRETARIAATSPLANNEN

13:45 – 14:15

3.1 Drievriendenstraat 4a (1e behandeling) omschrijving: ontwerp: dossier:

vervangen van de kozijnen OMV.13.03.00118

De commissiesecretaris laat aan de commissie het voorstel zien voor het vervangen van de kunststof kozijnen door houten kozijnen. De kozijnen zijn in hoofdindeling en detaillering sterk verwant met de oorspronkelijk aanwezige kozijnen: een beneden-bovenraam met een versprongen glaslijn. Er zijn geen ventilatieroosters opgenomen in de ramen of kozijnen. De commissiesecretaris merkt op dat de kozijnen voldoen aan de criteria voor kozijnen gevelwijzigingen in de welstandsnota. De commissie stemt in met voorgelegde plan

3.2 Willem Ruyslaan 223-225 omschrijving: ontwerp: dossier:

transformatie van een kantoorpand tot studentenhotel Karina Benraad conceptaanvraag 724507

teruggetrokken.



COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


7.1 Hoogstraat 177 (vml Galerie Moderne) omschrijving: ontwerp: dossier:

14:30

vergroting en wijziging van de gevels John Cleven Architect conceptaanvraag 710757

Aanwezig bij de bespreking is de heer Scholtes, opdrachtgever. Toelichting door de architect John Cleven vertelt dat het pand Hoogstraat 177 wordt gekenmerkt door een vrij afwijkende, niet oorspronkelijke voorbouw met daarboven een zware luifel. De eigenaar van het pand, zijn opdrachtgever, wil dat de huidige functie op de eerste verdieping, een sportschool verplaatst wordt naar de tweede verdieping waardoor de winkelfunctie op de begane grond verbonden kan worden met de eerste verdieping. Onderdeel van dat voornemen is om de bestaande luifel te verwijderen en een nieuwe twee verdiepingen hoge voorbouw te maken. De gedachte van Cleven is om deze geheel transparant te maken waarmee het bestaande gebouw het meest wordt gerespecteerd, zoals hij stelt. Anders dan bij de puien van de huidige voorbouw zal het ritme van de glaspanelen van de volglazen gevel worden afgestemd op die van de bandramen van de bovenliggende verdiepingen. De vloerbanden van de eerste en tweede verdieping worden volledig los gehouden van de glazen gevel die als een scherm rond de twee verdiepingen hoge voorbouw wordt getrokken. Direct achter de gevel komen kolommen te staan in rvs die de nieuwe vloeren en de gevel dragen. Op deze kolommen worden ook twee nieuwe luifels afgesteund die rondom de voorbouw lopen. Deze luifels die 2,5 meter uitkragen bestaan uit kaders van stalen kokerprofielen met daartussen schoepen. Rondom de toegangen van de winkels stelt Cleven voor om portalen te maken van gezet metaal. De glaspanelen van de volglazen gevel worden gedragen door ‘spiders’ die elk afzonderlijk afsteunen op de draagconstructie. reactie naar aanleiding van de ingediende stukken, presentatie van de architect en nabespreking De commissie heeft op grond van het ingediende plan moeite om het plan te doorgronden. Ook na de toelichting en nadere bestudering is zij er niet van overtuigd om het bestuur, wanneer het zou worden uitgewerkt tot omgevingsvergunningaanvraag, te adviseren voorbij te gaan aan de gebiedsgerichte criteria. Op grond van het bestemmingsplan kan de commissie niet tegen het voornemen zijn om het bestaande volume aan de voorzijde tot aan de rooilijn van de panden in de Hoogstraat over twee verdiepingen op te trekken. Het is echter onduidelijk op welke specifieke wijze de nieuwe voorbouw in glas zich verhoudt tot het alzijdige bestaande gebouw dat wordt gekenmerkt door horizontale banden met terugliggende raamstroken. Vanwege de breedte, over de volledige gevel en doorlopend in de puien van de begane grondgevel, kan de nieuwbouw niet worden gezien als een ondergeschikte vergroting van het huidige gebouw. Door de afwijkende vormgeving en materiaalgebruik is het anderzijds ook niet te begrijpen als een toevoeging die een nieuwe eenheid vormt met het bestaande karakteristieke gebouw. Deze onduidelijke, weinig heldere verhouding van het bestaande tot het nieuw blijkt ook uit de aansluiting van het glazen strakke volume op de sterk plastische gevel van het huidige gebouw. De tekeningen suggereren een aansluiting in het gevelvlak, hoewel de bestaande glaslijn van de kozijnen veel dieper ligt. Eenzelfde onbestemdheid en betekenis blijkt uit de positie van de beide nieuwe luifels die op ogenschijnlijk willekeurige plaats tegen de nieuwe gevel zijn geplaatst. Al deze twijfels leiden er toe dat de commissie vasthoudt aan de gebiedsgerichte criteria waaraan niet wordt voldaan met het ingediende voorstel. De commissie staat open voor een tussentijds overleg met een delegatie van de commissie. Bezoekadres Postadres Telefoon


COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


7.2 Maaskade 113-115 (2e behandeling) omschrijving: ontwerp: dossier:

14:50

vergroten van het pand 113 en sloop-nieuwbouw van 115 CDV Architects i.s.m. ZUS conceptaanvraag 700029

vervallen op verzoek aanvrager

4

COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


7.3 Burgemeester Oudlaan omschrijving: ontwerp: dossier:

15:10

oprichten van een onderwijsgebouw MFO Paul de Ruiter, Paul de Ruiter Architecten conceptaanvraag 785991

Toelichting door de architect Paul de Ruiter laat op een plattegrond van de nieuwe Campus Woudestein zien dat de positie en het volume van de nieuwe universiteitsbibliotheek die zij hebben ontworpen nauwkeurig is vastgelegd. Met de afschuining van een van de hoeken van de begane grondverdieping en een openbaar programma op de begane grond doet het gebouw recht aan de positie aan het Plaza, recht tegenover grote trappartijen als onderdeel van een route over het universiteitsterein. Behalve de doorgang langs het gebouw is er ook een route gemaakt door het gebouw. Deze route die aan de achterzijde weer uitwaaiert over het terrein, loopt onder een vide door in het hart van het gebouw. Rond deze vide verbinden meerdere trappen de verdiepingen met elkaar. Deze vloervelden met verschilende diepte kunnen op uiteenlopende wijze worden gebruikt. In de eerste fase worden op de verdiepingen een bibliotheek en studieplekken ingericht. De welstandsparagraaf vraagt om een horizontale geleding (driedeling) en een luifel aan de Plaza op 3 meter boven straatniveau. In de prijsvraagfase was de luifel vormgegeven als een balkonband die rondom het gebouw doorloopt. Later, na overleg met de supervisoren en de EUR, is dat model gewijzigd in een minder hoge band en een niet betreedbaar glasvlak binnen de band. De horizontale geleding is opgevat en vormgegeven als verdiepinghoge verticale lamellen die per verdieping naar boven in aantal toenemen. De lamellen liggen op de verschillende verdiepingen niet in elkaars verlengde maar verspringen ten opzichte van elkaar waardoor ze als banden op de gevel afleesbaar zijn. De lamellen lopen rondom het gebouw maar zijn afhankelijk van de oriëntatie van de gevel dichter bij elkaar geplaatst of wat verder van elkaar. De lamellen dragen functioneel bij aan een reductie van de zonbelasting en verzorgen tegelijk de mogelijkheid om buitenlucht toe te voeren in de ruimtes er achter. De installaties zijn niet op het dak geplaatst maar komen inpandig op de bovenste verdieping achter de gevel. De Ruiter vertelt dat hij nog nadenkt om manieren die het gebouw wat kunnen verzachten, bijvoorbeeld door de achterzijde van de shadowboxen van hout te maken. reactie naar aanleiding van de ingediende stukken, presentatie van de architect en nabespreking De commissie is onder de indruk van de slimme en begripvolle manier waarop de architect is omgegaan met de opgave en de gebiedsgerichte criteria. De interpretatie van die criteria, bijvoorbeeld het criterium dat de ‘horizontale lijnvoering ... dominant is ten opzichte van de verticale lijnvoering’ overtuigt juist en alleen door de nauwkeurigheid waarmee de gevelopbouw gestalte heeft gekregen: aantal, positie en diepte van de lamellen, maar ook shadowbox en luifelband. Die nauwkeurigheid voor wat betreft materiaalgebruik en detail, die de commissie heeft verleid om mee te gaan in de voorgestelde interpretatie van de criteria, is evenzeer kwetsbaar voor de vervolgfase. Het is een ontwerp dat weinig ruimte laat voor wijzigingen in het algemeen en bezuinigingen in het bijzonder. Het moet de commissie van het hart dat de prijsvraaginzending met de kloekere balkonband meer overtuigde dan de gereduceerde versie waarbij het balkon is komen te vervallen. Het argument dat een balkon een reductie van de bijdrage aan het publieke leven op het Plaza zou betekenen omdat dit ten koste zou gaan de levendigheid in de plint, overtuigt de commissie niet. Integendeel, juist het verblijven op een balkon is zo mooi complementair aan het in- en uitlopen van de supermarkt en de universiteitsbibliotheek op de begane grond. Anderzijds zou ook de laatste gepresenteerde versie voldoen aan redelijke eisen van welstand wanneer deze zo zou worden uitgewerkt als door de architect gepresenteerd.



COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


7.4 Burgemeester Oudlaan (1e behandeling) omschrijving: ontwerp: dossier:

15:30

transformatie en uitbreiding L-gebouw Wim Quist, Jan Kroon – QWA OMV.13.02.00350

Toelichting door de architecten Wim Quist, de oorspronkelijk architect van het L-gebouw, vertelt dat zij destijds als opdracht mee kregen om een zo goedkoop mogelijk gebouw te maken. Dat verklaart ook de rechthoekige vorm. Natuurlijk, legt hij uit, hebben ze geprobeerd binnen die beperkingen er een zo krachtig mogelijk gebouw van te maken en er rijkheid in aan te brengen. Maar dat het nu meer open wordt gemaakt is een verrijking waar hij helemaal geen moeite mee heeft. Het wordt er alleen maar beter van. Jan Kroon, de projectarchitect van het huidige project laat aan de hand van het masterplan voor de Open Campus Erasmus Universiteit Rotterdam zien dat er twee grote ‘aders’ door het plan lopen. Een daarvan, de Institutenlaan, wordt verlengd tot in het L-gebouw. Nu loopt deze as tot aan een tussenlid met de hoofdingang van twee grote bouwdelen. De opgave is om het tussenlid open te maken zodat er een visuele en fysieke verbinding ontstaat met het achterliggende plein. De tweede opgave betreft het transformeren van het huidige cafetaria op de begane grond van een van de bouwdelen in een ‘foodcourt’, een ruimte waarin verschillende aanbieders hun eigen plek krijgen. Nu is de toegang tot het cafetaria nog via de centrale ingang tussen de twee volumes, straks komt de toegang tot het restaurant direct aan het Plaza, de andere hoofdas. De gevel aan die zijde van het nieuwe restaurant zal dan ook geheel worden geopend met een grote pui die het mogelijk maakt diep de ruimte in te kijken. Boven deze pui komt een ijle glazen luifel te hangen, onderdeel van de serie luifels aan het Plaza zoals omschreven in het Masterplan. De stalen dragers van de luifel worden uigeveord in een zilvergrijze kleur die goed aansluit bij de RAL 7022, de kleur voor alle kozijnen van het L-gebouw. Om een doorgang te maken tussen het verlengde van de Institutenlaan en het plein aan de zuidzijde van het L-gebouw, wordt de gevel over twee verdiepingen en vier traveeën open gemaakt. De betonkolommen, verstijfd met stalen liggers, worden afgewerkt met gematteerd glas dat van binnenuit zal worden verlicht Kroon vertelt dat er nagedacht is over de plaats war de nieuwe toegang naar de collegezalen moet komen. Uiteindelijk is besloten de beide tourniquettes en de luifel een aantal traveeën in oostelijke richting te verplaatsen. Nu zitten ze weliswaar asymmetrisch in de gevel, maar in de tweede fase waarin er een laag met studieruimten wordt toegevoegd aan het blok met collegezalen, zit de toegang weer beter in het gevelvlak. De vloer van de onderdoorgang zal worden afgewerkt met hardsteen in twee afwerkingen: gefrijnd en bebouchardeerd. De werkelijke maten van het plein zullen pas worden ervaren wanneer de tweede fase is gerealiseerd wanneer de extra laag is toegeveoegd aan de collegezalen en de tijdelijke traforuimte uit het voorgebied is gehaald. advies aan het bestuur op grond van de ingediende stukken, presentatie en nabespreking De commissie vindt het jammer dat de passage niet meer betekenis heeft kunnen krijgen door daar, aan weerszijde, entrees te maken naar collegezalen en kantoren. Nu liggen de beide tourniquettes bovendien wat weggedrukt in de oksel van het plein. Op grond van het argument dat een toegang in de poort een te groot conflict oplevert met de passerende fietsers, laat de commissie zich overtuigen dat de voorgestelde oplossing onvermijdelijk is. Gezien de te verwachten fietsbewegingen ligt dat nog niet onmiddellijk voor de hand. De commissie is daarentegen niet overtuigd van het omzetten van de bakgoot met hemelwaterafvoer die het water van de nieuwe luifel moet afvoeren. De heldere vormentaal van het bestaande gebouw die ten grondslag lag en ook nog ligt aan het ontwerp van architect Quist, verdraagt geen toegevoegde, niet structureel ingepaste, hemelwaterafvoeren. Juist omdat hier

6

COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


een nieuwe gevel moet worden gemaakt, zou een ingepaste waterafvoer mogelijk moeten zijn. Voor dit onderdeel wordt dan ook een aanpassing verwacht. Het advies wordt aangehouden in afwachting van een aangepast vorstel voor de hemelwaterafvoer.

7

COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


7.5 Elektroweg 18 (Bergse Zonnebloem) (1e behandeling) omschrijving: ontwerp: dossier:

16:10

vergroten en wijzigen gevel school Pieter Sprangers, Stereo Architects conceptaanvraag 776853

Toelichting door de architect Aanwezig bij de bespreking is Finbarr Mccomb, eveneens van Stereo Architects Pieter Sprangers vertelt dat het model dat zij geruimte tijd geleden hebben gepresenteerd meer uitging van sloop en nieuwbouw van de bestaande school. Het nieuwe model laat veel meer over van de karakteristieken van de school. Aan de hand van een aantal beelden laat Sprangers zien dat de school die ligt in het Kleiwegkwartier, veel kenmerken bezit die typisch zijn voor een tuindorp: baksteen, groen en het schoolgebouw als een middel om de hoek van een straat te verbijzonderen. Het schoolgebouw wordt gekenmerkt door twee naar voren komende trappenhuizen, met details en materiaalgebruik die kenmerkend zijn voor de Rotterdamse School. Ook het interieur is grotendeels intact. Het schoolgebouw was oorspronkelijk anders van opbouw met een lager deel met zadeldak waarin de kleuterschool was gehuisvest, en daarnaast het deel dat we nu nog zo kennen. Pas later is het deel van de kleuterschool bij het andere deel getrokken en daar ook in gevelopbouw op aangepast. Dat gedeelte dat later is verbouwd tot de huidige vorm, ziet Stereo Architects als de ‘zwakste schakel’ waar een ingreep goed mogelijk zou moeten zijn. Het voorstel is om dat linker deel te slopen en daar het programma (groter) te huisvesten in een geheel nieuw bouwdeel met een eigen ingang. De architecten zijn het er nog niet geheel zeker van of contrastwerking dan wel verwantschap tussen de oud- en nieuwbouw hier de beste strategie is. Het nieuwe programma zal leiden tot een dieper en hoger volume dan het naastliggende gebouw. Om dat volume niet als een grote doos naast het huidige gelede schoolgebouw te zetten, is het voorstel om een deel van de voorgevel naar voren te laten steken. De vormgeving van de gevel met de raamopeningen moet simpel zijn: één type raamopeningen die al naar gelang het programma er achter een plek vinden in het gevelvlak. reactie naar aanleiding van de ingediende stukken, presentatie van de architect en nabespreking De commissie meent dat het concept overtuigt; het is een heldere ingreep die de bestaande school, zeker ook waar het het interieur betreft, respecteert. Een zelfbewust tussenlid, als onderdeel van de kralenketting die de school nu ook kenmerkt, is goed voorstelbaar. Anderzijds stelt de commissie vast dat het deels niet zal voldoen aan de criteria. De twijfels die de commissie heeft over de getoonde uitwerking, zijn te herleiden tot een aantal van die criteria. De criteria in het gebiedstype tuindorpen zijn gericht op een zekere verwantschap tussen nieuwbouw en de bestaande bebouwing, ongeacht of dit een verbouwing betreft of een geheel nieuw object. Verwantschap in kleur, materiaal en/of in maat, plasticiteit en hoofdvorm. De commissie stelt vast dat de nieuwbouw eigenlijk op al deze onderdelen afwijkt. Wat daarbij bijzonder in het oog springt is dat alles groter lijkt; raamopeningen, deuren en natuurlijk de hoogte. In plaats van dat er verwantschap ontstaat werkt de nieuwbouw hierdoor vervreemdend. Dat is ook het verschil met de kleuterschool uit de eerste jaren van het schoolgebouw. Weliswaar had het deel met de kleuterschool een sterk afwijkende dakvorm, maar het materiaal (zelfde baksteen), detaillering en de inrichting van de buitenruimte verbonden beide delen. De commissie voegt daar aan toe dat er in hoofdvorm is gezocht om het bestaande trappenhuis te vertalen in een naar voren geschoven deel van het volume. Deze opdeling overtuigt de commissie niet omdat de nieuwbouw verliest aan helderheid (ook een van de criteria) en omdat het ook niet dat tot stand bracht wat het trappenhuis wel was: een verbijzondering in hoogte en positie. Verder vraagt de commissie aandacht voor een heldere inrichting van het voorgebied van oud- en nieuwbouw.



COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


7.6 Zweerslaan 6 omschrijving: ontwerp: dossier:

16:30 vergroten van een woning met een dakopbouw Sjaak Hofwegen, Hofwegen en van Ommen conceptaanvraag (ingediend, nummer volgt)

Toelichting door de architect Sjaak Hofwegen laat aan de commissie de villa in Hillergersberg zien die in de jaren Zeventig is gebouwd voor de eigenaar van Termeulen. Deze heeft de woning met zorg achtergelaten voor de huidige eigenaar, nu de opdrachtgever voor de verbouwing. Ook deze gaat zorgvuldig om met de woning waardoor de woning nu nog perfect geconditioneerd is. Qua woonoppervlak voldoet de woning prima, maar de hoofdslaapkamer is erg klein. Om aan dit gebrek tegemoet te komen wordt er een uitbreiding op het dak voorgesteld. Daarnaast komt er een geringe vergroting van de werkkamer op de begane grond. Het uitgangspunt van de architect is om een uitbreiding te maken die niet contrasteert met het bestaande gebouw. Zo zal de uitbreiding op de begane grond nauwelijks zichtbaar zijn, uitgezonderd kloeke houten lamellen die goed passen bij het huidige woonhuis stelt de architect. De toevoeging op het dak wordt voorgesteld als een lichte opbouw, zowel in gewicht als in beeld. Het bestaande verticale element, het trappenhuis in baksteen blijft in stand; de opbouw wordt hier direct naast geplaatst. De zwarte aluminium kozijnen van de begane grond komen terug in de pui van de nieuwe dakopbouw. Net als de karakteristiek zware betonband die rondom het hoofdvolume loopt, moet de nieuw dakrand van de opbouw naadloos zijn, als een monoliete lijst in een matzwarte kleur. reactie naar aanleiding van de ingediende stukken, presentatie van de architect en nabespreking De commissie waardeert de bescheiden wijze waarop de architect de opdracht benadert. De specifiieke criteria voor dit gebied (stedelijke villagebieden) vragen bij een dakopbouw dat deze in samenhang met hoofdgebouw worden ontworpen waarbij kleur en materiaalgebruik zijn afgestemd op de oorspronkelijke bebouwing. De commissie vraagt zich af in hoeverre daar aan tegemoet wordt gekomen met de zwarte dakrand die in maat lijkt aan te sluiten op een bestaande dakrand maar in kleur afwijkt van de betonband die rondloopt onder de dakopbouw. Een meer fundamentele vraag is of het volume in opbouw verwant is met de compositorische opbouw van de woning. De bestaande woning is opgebouwd uit een aantal helder begrensde volumes die op verschillende wijze zijn ingevuld. De opbouw daarentegeen is vormgegeven als een dak dat aan de voorzijde overgaat in een overstek, een ander en minder helder gedefinieerd type. Kenmerkend voor het bestaande volume is de specifieke verhouding tussen open en dicht wat onvoldoende terugkomt in het nieuw volume op het dak. Om in samenhang met het hoofdvolume te worden ervaren is het van belang dat de opbouw ondergeschikt blijft aan het hoofdvolume. Door de opbouw terug te plaatsen ten opzichte van de dakrand wordt daaraan deels tegemoet gekomen. Uit de renderingen (er is geen doorsnede met maatvoering) lijkt de opbouw desondanks aanzienlijk hoger dan de begane grondverdieping, wat de ondergeschiktheid ondergraaft. Ook op dit punt zou de commissie meer informatie willen hebben. De architect kan contact opnemen met de commissiesecretaris voor verder overleg.

9

COMMISSIE

VOOR

WELSTAND

EN


Commissieplan



VERSLAG. VERGADERING van de COMMISSIE VOOR WELSTAND EN MONUMENTEN. bouwplannen. W O E N S D A G 3 a p r i l

Recommend Documents