Gemeente Baarn Bijeenkomst “Informatie in de Raad” Verslag van de openbare bijeenkomst, gehouden op donderdag 29 november 2012 in de raadszaal van het gemeentehuis
Gespreksleider:
mevrouw P. de Ruijter
Raadsgriffier:
mevrouw J.G.S. Pijnenborg
Aanwezig:
de heer P. Blokker (PvdA), de heer A. Ennahachi (GAE), de heer W. Genuit (GL), de heer H. Geurtsen (CDA), de heer H. van Hardeveld (CDA), de heer J. Hoogendoorn (CDA), de heer A. van der Meij (VVD), de heer T. van der Linden (PvdA), de heer A. Stolk (VVD) en de heer C. de Zwart (BOP)
Overige aanwezigen:
de heer M.A. Röell (burgemeester) en de heer J. de Wilde (wethouder) mevrouw Kok en de heer Duyst (ambtenaren)
Publieke tribune: Pers:
1. Opening, vaststelling agenda en mededelingen De GESPREKSLEIDER heet iedereen om 20.00 uur van harte welkom. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 2. Presentatie over het Toezicht- en Handhavingsbeleid 2013 en verder De heer RÖELL legt uit dat aan de hand van een aantal foto's wordt geprobeerd om de raadsleden mee te nemen in wat het handhavingsbeleid en het toezicht allemaal behelst. Spreker was erg content met de steun tijdens de begrotingsbehandeling voor de tweede BOA. Daar is in dit stuk een beetje een voorschot op genomen. Mevrouw KOK (teamcoördinator Toezicht en handhaving) legt uit dat toezicht is het bekijken of mensen zich aan de regels houden. De handhaving gaat pas spelen als de mensen zich niet aan de regels houden. Er zijn in het team ondermeer twee bouw- en toezichtinspecteurs. Als mensen niet conform de bouwvergunning hebben gebouwd, gaat er een handhavingstraject in. Daarnaast is er een BOA. 1
Aan het begin van het jaar is een burgerpanel gehouden. Een deel is gericht geweest op de omgevingsvergunning en een deel heeft zich beziggehouden met het feit of de BOA voldoende zichtbaar is en waar hij zich nog meer bezig mee houden. Hebben de raadsleden enig idee wat hieruit is gekomen? De heer ENNAHACHI verwacht dat dit hondenpoep is. Mevrouw KOK geeft aan dat inderdaad 19% van de mensen heeft aangegeven dat er veel meer toezicht op hondenpoep in Baarn zou mogen plaatsvinden. 18% heeft aangegeven dat de rommel op straat een grote ergernis is en dat daar meer aan gedaan zou moeten worden. 11% stoort zich aan hangjongeren en vindt dat daar meer aandacht voor moet komen. 10% heeft aangegeven veel meer aandacht te willen hebben voor vernielingen van eigendommen van de gemeente en van hun eigen eigendommen die gesloopt worden. Een belangrijke conclusie is dat 60% vindt dat de BOA onvoldoende zichtbaar is in deze gemeente. Uit de veiligheidsmonitor blijkt dat hard rijden in de woonwijk als een groot probleem wordt gezien en ook de parkeerproblematiek wordt als een probleem ervaren. Het aantal woninginbraken wordt als een probleem gezien. In 2011 is het percentage inwoners dat zich onveilig voelt ten opzichte van 2009 toegenomen. Veiligheid wordt in het coalitieakkoord als een belangrijk item aangemerkt. Dan gaat het niet om veiligheid in de openbare orde maar ook om veiligheid van bouwconstructies. De heer DUYST vertelt het functioneren van Bouw- en woningtoezicht. De belangrijkste reguliere taak is het controleren van verleende omgevingsvergunningen op het gebied van bouwen, slopen, asbest en monumenten. De tweede taak is het controleren van bouw- en bestemmingsplanovertredingen. Tijdens de controle van een bouwvergunning kan het bijvoorbeeld voorkomen dat wordt geconstateerd dat iemand een kelder aan het graven is zonder vergunning. Dat kan een gevaarlijke situatie opleveren vanwege instortingsgevaar en leidingen die worden blootgelegd. Dan wordt een bouwstop opgelegd en zo'n zaak wordt dan overgedragen aan de juridische medewerkers. Een derde taak is het uitvoeren van controles naar aanleiding van handhavingszaken. Zo moet worden gecontroleerd of een overtreding tijdig is beëindigd of dat er bijvoorbeeld een dwangsom is verbeurd. De vierde taak is het afhandelen van klachten en het geven van voorlichting aan inwoners en bedrijven. Er komen bijvoorbeeld veel klachten van mensen die zeggen dat hun buren aan het bouwen zijn en dat ze vermoeden dat dit niet vergunningsvrij is. De laatste tijd worden ook veel vragen gesteld over asbest. Daar wordt ook altijd langs gegaan. Beide inspecteurs hebben een asbestopleiding gevolgd. Een andere taak is de controle voorafgaande aan en tijdens evenementen. Dan wordt bijvoorbeeld bekeken of de tribune constructief in orde is en of lampen op de juiste wijze zijn opgehangen. Een nieuwe taak in 2013 is controle op de Wet basisgegevens adressen en gebouwen (BAG). Die wet bepaalt dat ook alle vergunningsvrije bouwwerken moeten worden opgemeten en ingeschreven. Dan worden luchtfoto's met elkaar vergeleken en blijkt bijvoorbeeld dat er nieuwe gebouwen zijn opgericht. Vervolgens vindt controle plaats of een 2
bouwvergunning is verleend en zo niet, dan wordt er gekeken of er sprake is van een vergunningsvrij bouwwerk. Dat gebeurt samen met de teams Vastgoed en Financiën. Daarnaast zijn in 2012 bijzondere projectmatige taken uitgevoerd, namelijk de controles die hebben plaatsgevonden op het Bungalowpark De Zeven Linden. Alle bebouwing is in kaart gebracht. Een andere bijzondere taak was de controle van de bebouwing op de kade van de woonboten aan de Eemweg. Een extra taak die erbij is gekomen is de controle van de bouwkundige brandveiligheid van lokale zorginstellingen. Dat naar aanleiding van een landelijk onderzoek dat heeft plaatsgevonden. Het resultaat was dat het slecht is gesteld met de bouwkundige brandveiligheid. In samenwerking met de VRU worden nog dit jaar alle lokale zorginstellingen bezocht. Zo wordt bijvoorbeeld bekeken hoe het zit met de brandveiligheid boven de plafondplaten, hoe het zit met doorvoeringen, het bekleden van leidingen en brandscheidingen e.d. Een andere bijzondere taak was de controle van de opera in de Paleistuin. Voorts heeft laatst plaatsgevonden de controle van de bouwkundige staat van de gevels van de bestaande woningvoorraad. Dat wordt één keer in de twee jaar gecontroleerd. Er wordt veel samengewerkt met de Veiligheidsregio Utrecht en met het Servicebureau Gemeenten dat per 1 januari aanstaande overgaat in de RUD (Regionale Uitvoeringsdienst). In samenwerking met het waterschap Vallei en Eem heeft een paar weken geleden een grote controle plaatsgevonden bij Improba. De bedoeling is om in 2013 meer van dat soort grote integrale controles te laten plaatsvinden. In het begin kostte dit meer tijd omdat de instanties aan elkaar moeten wennen maar dit zal op den duur tijdwinst opleveren en het zal zeker zorgen voor verbetering van de dienstverlening richting bedrijfsleven. Daarnaast wordt goed samengewerkt met de politie en die samenwerking bestaat voornamelijk uit informatieuitwisseling. Bouw- en Woningtoezicht hecht aan een goede communicatie. Er zijn korte lijnen naar het dagelijks bestuur, is klantvriendelijk maar ook duidelijk en denkt mee met de inwoners en de bedrijven in Baarn. Mevrouw KOK legt uit dat de BOA meestal op basis van een melding van een inwoner over bijvoorbeeld vuil dat buiten staat naar buiten gaat. Vaak begint de dag met een briefing van de politie wat er die nacht is gebeurd en of er bijzondere dingen zijn waarmee hij rekening moet houden. Onderweg komt hij drie andere dingen tegen waarmee hij wat moet doen. Vervolgens werkt hij op het gemeentehuis uit in een registratiesysteem wat hij die dag heeft gedaan en wat er vervolgens mee is gebeurd. Een parkeerboete is snel verwerkt maar wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een geweldsdelict, is de BOA wel even bezig met het uittypen van het proces-verbaal. Geloofwaardigheid is belangrijk. De BOA gaat te voet of met de fiets het centrum in maar de buitengebieden worden bezocht met de dienstauto. Als de bekeuringen worden goedgekeurd door het CIJB, krijgt de gemeente € 25 terug voor een parkeerboete en € 40 voor een overlast feit. In Baarn zijn 1600 honden. Als mensen hun honden los laten lopen in Baarn krijgen ze na enkele waarschuwingen een boete, behalve op die plekken waar het is geoorloofd om de hond los te laten lopen. 3
Er is geen tijd om te controleren hoe iedereen zijn afval buiten zet. Daarom wordt alleen op basis van een melding controle uitgeoefend. Het afval dat verkeerd wordt aangeboden, wordt nu nog allemaal meegenomen maar men zal strenger met de regels omgaan. Dit betekent meer klachten en dus meer werk voor de BOA. Er zijn vijf groepen hangjongeren in Baarn waarvan twee groepen problematisch zijn. Dan gaat het om scholieren die niet naar school gaan. De meesten zijn bekend bij de BOA en de politie. Met de politie en het OM wordt gekeken hoe de overlast van die twee groepen verder kan worden teruggedrongen. De BOA is er ook voor het handhaven van de blauwe zone. Hij geeft de mensen even de tijd om alsnog de schijf achter de voorruit te doen maar als dat bij de tweede ronde nog niet het geval is, volgt een parkeerboete. Soms komt het voor dat nood- en hulpdiensten of de vuilnisauto niet verder kunnen rijden omdat de weg wordt geblokkeerd door geparkeerde auto's. Ook het parkeren bij een brandkraan is een probleem. Dan kan het gebeuren dat de auto moet worden weggesleept en dat kost tijd en geld. Vaak wordt de eigenaar van de auto gebeld of die zijn eigendom direct wil weghalen. Caravans, vrachtauto's en aanhangers die langdurig worden geparkeerd, worden eerst voorzien van een sticker. Als daar niet op wordt gereageerd, wordt een boete uitgeschreven en in het ergste geval wordt het voertuig weggesleept. De gemeente heeft een convenant gesloten met de horecaondernemers waarin staat dat in principe elke vrijdagavond de politie samen met de BOA toezicht houdt. Om 20.00 uur vindt eerst een briefing op het politiebureau plaats en daarna wordt een rondje langs de horeca gemaakt om te kijken welke portier er aan de deur staat. De uitbaters hebben in een straal van 25 m de verantwoordelijkheid dat hun gasten zich goed gedragen en dat de fietsen goed geparkeerd staan. Zij beschikken over een horecatelefoon waardoor ze direct steun kunnen krijgen van politie en BOA. Er wordt gelet op wild plassen, geluidsoverlast, knokpartijen enzovoort. In het weekend gebeurt het regelmatig dat er sprake is van overlast op straat door overmatig alcohol- en drugsgebruik. Dit komt ook voor bij kinderen van 13 jaar oud waar de ouders onvoldoende toezicht op houden. Uit cijfers van de GGD blijkt dat in 2012 ten opzichte van 2008 het alcoholmisbruik lager is geworden maar het misbruik is even groot als in de gemeenten Soest en Utrechtse Heuvelrug terwijl het aantal inwoners daar veel hoger is. Er is sprake van een daling van het hasjgebruik maar in vergelijking met omliggende gemeenten wordt ook hier bovengemiddeld gescoord. Het afvoeren van bedrijfsafval kost veel geld en daarom storten een aantal bedrijven hun afval in het buitengebied. Na een melding gaat de BOA daarop af en hij maakt de vuilniszakken open om een adres te vinden waar de kosten kunnen worden geclaimd voor het weghalen van het afval. Er wordt minder asbest gevonden dan vroeger omdat asbest nu gratis kan worden gebracht bij de gemeente en hier veel voorlichting over wordt gegeven. De illegale visserij in het buitengebied wordt aangepakt omdat er anders te veel verstoring plaatsvindt van de visstand. Er is veel sprake van plukkers van paddenstoelen en dat mag niet omdat daarmee de natuur wordt geschaad.
4
De politie komt in verhouding met de BOA minder in het buitengebied omdat de zware criminaliteit meestal in het centrum plaatsvindt. Als er wat in het buitengebied aan de hand is neemt de politie altijd de BOA mee omdat die daar feilloos zijn weg vindt. Er is een website waarop staat dat in Baarn mooie plekken zijn voor openbare schennispleging en ook daar wordt op gecontroleerd. Soms vinden er illegale feesten in het buitengebied plaats. De BOA neemt dan bijvoorbeeld het aggregaat mee en die krijgt men terug als de kosten zijn betaald voor het weghalen van alle rommel. De nieuwe Drank- en Horecawet per 1 januari 2013 betekent dat het toezicht van de Voedsel- en Warenautoriteit naar de gemeente komt. Er zijn 80 commerciële en paracommerciële inrichtingen in de gemeente die op afspraak en zonder afspraak moeten worden gecontroleerd. Hier dient ook een administratie voor te worden bijgehouden. De leeftijdsgrens gaat van 16 naar 18 jaar en dat betekent ook dat de jongeren hierop moeten worden aangesproken en gecontroleerd. Er zijn testen in het land aan de gang dat de gemeenten zich ook gaan bezighouden met winkeldiefstal. Dat wil zeggen het bekijken van de beelden, aanhouden en het opmaken van processen-verbaal. De politie treedt terug en de gemeenten gaan steeds meer de kleine criminaliteit aanpakken. Daarnaast komen de controles in het kader van de BAG erbij en de wens om overlast van hondenpoep, alcohol en drugs et cetera aan te pakken. Dat betekent dat het team Toezicht en handhaving het veel drukker krijgt en dat is de reden voor het onderhavige voorstel aan de raad. Een tweede BOA is heel hard nodig. De heer BLOKKER vraagt of met een tweede BOA alle taken die op de gemeente afkomen goed kunnen worden uitgevoerd. De heer RÖELL verwacht dat met een tweede fulltime BOA de prioriteiten in de taken zoals aangegeven in het voorstel ook kunnen worden ingevuld. De heer BLOKKER merkt op dat 60% van het Burgerpanel de BOA graag meer in het dorp wil zien. De fractie zal goed in de gaten houden of genoemde taken met de prioritering die is aangegeven voor 100% kunnen worden uitgevoerd met een tweede BOA. De heer ENNAHACHI vraagt of de BOA de handhaving goed doet. De heer RÖELL is ervan overtuigd dat de BOA de handhaving goed uitvoert hoewel hij niet overal tegelijkertijd kan zijn. Natuurlijk heeft hij soms ook vakantie en als hij 's nachts in het bos loopt, is het logisch dat die de volgende dag niet overal kan zijn. Er zijn bepaalde gebieden waar meer handhaving zou moeten plaatsen maar dat zit niet alleen bij de BOA maar ook bij de politie. Dan gaat het met name om jongeren die activiteiten uitvoeren die tegen de criminaliteit aanzitten. Daar is een kopstukkenaanpak voor in samenwerking met
5
politie en justitie. Er wordt heel stevig op ingezet en elk jaar wordt opnieuw bekeken aan welke groepen of personen specifiek aandacht moet worden gegeven. De heer ENNAHACHI vraagt of het zo is dat de ene wel en de andere niet wordt bekeurd. De heer RÖELL is ervan overtuigd dat dit niet het geval is. De BOA probeert in eerste instantie de zaak met praten op te lossen maar als dat niet lukt of mensen constant hetzelfde verdrag vertonen, wordt wel degelijk een bekeuring uitgedeeld. De heer GEURTSEN heeft een persoonlijke ervaring met de alertheid van de BOA. Zijn fractie is erg blij dat er een tweede BOA komt maar hij verwacht dat hij zich de komende jaren voor een derde BOA moet inzetten want er is nog veel meer aan de hand. De BOA is toch niet bezig om het paddenstoelen plukken te voorkomen want Staatsbosbeheer is juist bezig om dat allemaal toe te staan. Er moeten wel grenzen worden gesteld aan wat wordt gecontroleerd. Is er sprake van een vergroting van de handel in hasj en wiet? Hopelijk gaat de politie daar flink mee aan de slag. De heer RÖELL geeft aan dat het controleren van het plukken van allerlei schimmels in de bossen niet de hoogste prioriteit heeft. In de presentatie is echter de breedte van het werkveld aangegeven. De gemeente zal de BOA niet een dag het bos insturen om te controleren op het plukken van paddenstoelen maar het is wel iets dat hij mee moet nemen. Het gaat om de prioritering. Door politie en justitie in samenwerking met de BOA wordt vooral ingezet op de handel van hasj en wiet. Dan gaat het om de straathandel en om wietplantages maar dit is hardnekkig en hoeveel er ook op wordt ingezet, de gemeente zal het nooit helemaal kwijt raken. De heer BLOKKER vraagt of prioriteit is om scholieren vroegtijdig op de hoogte te brengen van de gevaren van alcohol en drugs en of dan intensiever wordt gelet op het bovengemiddelde gebruik hiervan in de gemeente. Wethouder DE WILDE zegt dat dit ten opzichte van 2010 intensiever gebeurt maar dat dit nog meer zal moeten worden geïntensiveerd. Een aantal jaren wordt al voorlichting gegeven op de basisscholen, er wordt nu ook begonnen op het voortgezet onderwijs en dat werpt zijn vruchten af. Er is sprake van een daling ten opzichte van 2008 maar het is treurig dat nog steeds bovengemiddeld wordt gescoord op dit gebied ten opzichte van de regiogemeenten. De heer BLOKKER vindt dat eerst voorlichting in het voortgezet onderwijs en dan in het basisonderwijs moet plaatsvinden omdat dit meer vruchten zal afwerpen. Wethouder DE WILDE geeft aan dat de ervaring leert dat je hiermee vroeg moet beginnen. De heer VAN DER MEIJ vraagt hoe efficiënt de verwerking van de informatie gebeurt met betrekking tot alle taken die mevrouw Kok heeft genoemd. Het kan niet zo zijn dat 6
personeel hiervoor wordt uitgebreid en dat de administratieve kosten voor de uitvoering van deze taken de pan uitrijzen. De heer RÖELL zegt dat het soms van de zotte is wat in dit kader moeten worden geregistreerd maar als het gaat om het strafrechtelijke deel is het ook noodzakelijk dat het goed gebeurt want anders seponeert de officier van justitie de zaak, bijvoorbeeld vanwege een fout in het proces-verbaal. Wat betreft toezicht en handhaving kan nog een slag worden gemaakt op de locatie van het geconstateerde feit. De heer VAN HARDEVELD vraagt of er een kritisch omslagpunt bestaat, met andere woorden of het inzetten van een tweede BOA ten koste gaat van de politie inzet. De heer RÖELL merkt op dat door de Nationale politie zaken gaan veranderen. De gemeente krijgt meer taken. Wat betreft blauw op straat, komt de gemeente er goed vanaf maar omdat de politie zich meer concentreert op de grote criminaliteit zal de gemeente zelf die rol moeten pakken. Waar dan het kritische punt ligt, is niet bekend net zoals niet zeker is dat een derde BOA hiervoor de oplossing is maar de gemeente zal hier te zijner tijd iets mee moeten. De heer DE ZWART vraagt of de gemeente apparatuur heeft om de luchtfoto's te vergelijken die in het kader van Bouw- en Woningtoezicht worden gebruikt. De tweede BOA komt toch pas in 2014 want in de begroting van 2013 zijn hiervoor geen geld opgenomen? Mevrouw KOK legt uit dat de gemeente de luchtfoto's zelf kan vergelijken. De mannen van de BAG kunnen niet zelf controleren omdat ze niet de ervaring hebben om te toetsen of iets vergunningsvrij is. Een voordeel voor de gemeente is dat de WOZ waarde van een woning omhoog gaat wanneer een aanbouw aan de achterkant is gemaakt. De heer RÖELL zegt dat hiervoor wel degelijk geld zit in de begroting want dit valt onder medebewindstaken en daar is ingeboekt de Drank- en Horecawet. In het voorstel wordt het resterende deel gevraagd voor de fulltime BOA. Op het moment dat de raad besluit dat de tweede BOA er komt, zal snel de vacature worden opengesteld. De heer GENUIT vraagt of de uitwisseling van informatie met de politie alleen is op incidentele momenten. Om gaten te vermijden op het handhavingsterrein zullen toch goede afspraken met de politie moeten worden gemaakt. Mevrouw KOK legt uit dat wanneer de politie een pand gaat bezoeken waar wat aan de hand is zij iemand van de gemeente mee vraagt om de bouwkundige toestand te bekijken. Als de gemeente in een bepaalde situatie denkt dat er wat meer aan de hand is, wordt met de politie contact opgenomen. Dit geldt niet alleen voor Bouw- en Woningtoezicht. Als er 7
een bepaald evenement aankomt, wordt ook overlegd met de politie welke suggesties zij heeft. Het BOA registratiesysteem is een koppeling van alle BOA’s in de regio. Zo ziet de BOA van de gemeente of een verdachte auto uit een buurgemeente hier rijdt. Voorts zijn er nog structurele overleggen op bestuurlijk niveau. De heer RÖELL vult aan dat er regelmatig een briefing van de BOA op het politiebureau plaatsvindt waar dan alle operationele zaken worden doorbesproken. Spreker heeft een tweewekelijks overleg met de teamchef van de politie waar operationele en meer bestuurlijke zaken met elkaar wordt besproken. De GESPREKSLEIDER schorst de vergadering. De GESPREKSLEIDER heropent de vergadering. 3. Presentatie RWA Amfors door directeur mevrouw L. Maas Wethouder DE WILDE legt uit dat er sprake is van drie ontwikkelingen. Een onmiddellijke korting vanuit het rijk op de RWA, de teruglopende economische activiteiten en de toekomst van de RWA. De Participatiewet zal heel ingrijpende gevolgen hebben voor de sociale werkvoorziening. RWA Amfors is in financieel zwaar weer gekomen. De raad van commissarissen, het bestuur van RWA en de aandeelhouders hebben gezamenlijk plannen opgesteld. Die zijn getoetst door externe instanties. Er ligt nu een plan waarvan de verwachting is dat hiermee de problemen tegemoet kunnen worden getreden. Mevrouw Maas licht de situatie toe en geeft een blik in de toekomstige ontwikkelingen. Mevrouw MAAS legt uit dat de Wet op de sociale werkvoorziening aangeeft dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt met een beperking een werkplek wordt aangeboden bij voorkeur bij een externe werkgever. In de toekomst moeten met veel minder geld meer mensen aan het werk worden geholpen. Volgens het strategisch plan 2009-2012 wordt er gestreefd naar een verhouding van één derde beschut binnen, één derde beschut buiten en één derde werkt buiten. Het is nu 2012 en dit is ook gelukt. Inmiddels is meer dan € 8.000.000 in de kosten bespaard op een budget van 127 miljoen euro. Dit zit voor het grootste gedeelte in de personele kosten (overhead). Voorts is er een pand minder. In het begin van het jaar is het bedrijfsplan 2013-2015 gemaakt. Toen de regering viel in mei jongstleden is toch besloten om daarmee verder te gaan. Het bedrijfsplan was ingericht op de Wet werken naar vermogen. Er wordt nog verder doorgegaan met de doorstroom, omzetverbetering en kostenbesparing. Er werken bij de RWA Amfors ongeveer 1500 medewerkers. De subsidie was ooit € 27.000 per medewerker en dit is gegaan naar € 20.500. De heer VAN DER MEIJ vraagt hoeveel medewerkers er werken in de beschutte omgeving en hoeveel medewerkers bezig zijn om de beschutte medewerkers aan het werk te houden.
8
Mevrouw MAAS geeft aan dat er 1500 beschutte medewerkers zijn. Daarnaast zijn er 250 medewerkers die leiding geven of in de stafdiensten werken aan deze medewerkers. Daarnaast zijn er nog 1000 mensen per jaar die een re-integratie traject volgen in het kader van de WWB of andere subsidieregelingen. Die blijven gemiddeld drie maanden. Ieder jaar vertrekt 6% van de mensen omdat ze met pensioen gaan of de WIA ingaan. De sociale werkvoorziening zal vanaf 2014 geen instroom meer hebben. De lonen worden bepaald conform de cao Sociale Werkvoorziening en de subsidies die jaarlijks worden verkregen, lopen op tot € 6,7 miljoen. Als er dus niets zou worden gedaan, zou de sociale werkvoorziening komen te zitten met een tekort van € 6,7 miljoen. Inmiddels is er een kleine unit voor dagbesteding. Dat kan een belangrijk onderdeel worden voor de toekomst. Er is op dit moment landelijk veel discussie over de dagbesteding. Volgens de kabinetsplannen zal er een vorm van beschut werken blijven voor mensen die dat nodig hebben. Niet helder is vanuit welke indicatie dat is. De heer VAN DER MEIJ constateert dat de unit voor dagbesteding een belangrijke inkomstenbron wordt terwijl er ook politieke onzekerheid is over de dagbesteding. Dat is bedrijfsmatig behoorlijk risicovol. Mevrouw MAAS legt uit dat daar ook geen winstprojecties op zijn gemaakt. De aandeelhouders hebben alleen gevraagd om dit uit te werken en dan zullen alle onzekerheden worden meegenomen. Als het een optie is om daar in de toekomst verder mee te gaan, is hier in ieder geval ervaring mee opgedaan. Dit wordt samen gedaan met Amerpoort. Iemand uit Amerpoort werkt voor 16 uur mee om dit vorm te geven. De heer HOOGENDOORN vraagt of voldoende concurrerend kan worden gewerkt ten opzichte van commerciële bedrijven. Mevrouw MAAS memoreert dat de provincie Groningen onlangs een kort geding heeft gewonnen van een bedrijf voor boomverzorging. Amfors had de aanbesteding gewonnen maar het tweede bedrijf heeft een kort geding aangespannen tegen de provincie omdat zij vond dat de sociale werkvoorziening niet op zuivere voorwaarden kan werken omdat dit wordt gedaan met SW-ers. De rechter meende dat Amfors volledig concurrerend was. Daarnaast wordt steeds meer geprobeerd om bedrijfsmatig te werken. Bij sommige activiteiten lukt het beter dan bij andere om concurrerend te werken. Bij alle sociale werkvoorzieningen zijn het met name de productiebedrijven die het erg moeilijk hebben. De werkzaamheden in de verpakking staan bijvoorbeeld behoorlijk onder druk, mede omdat de sociale werkvoorzieningen elkaar beconcurreren en omdat veel van dit werk is wegbezuinigd of naar lage lonen landen is gegaan. De cao Sociale Werkvoorziening betaalt voor sommige mensen 130% van het minimumloon. Daarom is Amfors per definitie een duurder bedrijf. Er wordt gewerkt met mensen met een beperking en die hebben daarom een mindere arbeidsproductiviteit terwijl ze toch heel
9
redelijk worden betaald. Dit is een heel moeilijk beslispunt hoe hiermee in de toekomst moet worden omgegaan. De heer VAN DER MEIJ begrijpt dat het dus interessant is voor iemand met een lichte handicap om bij de sociale voorziening te gaan werken omdat die daar meer krijgt dan bij een regulier bedrijf waar het minimumloon wordt uitbetaald. Mevrouw MAAS merkt op dat mensen met een lichte handicap niet worden geïndiceerd voor de sociale werkvoorziening. Overigens wordt deze cao door de VNG gesloten. De heer ENNAHACHI vraagt of hij goed begrijpt dat vanuit de gemeente Baarn 1000 medewerkers bij de sociale werkvoorziening werken. Mevrouw MAAS geeft aan dat vanuit de gemeente Baarn ongeveer 60 medewerkers bij Amfors werken. Het afgelopen jaar is een neerwaartse trend geweest zowel in de kosten als in de omzet. De grote daling van 2011 naar 2012 heeft vooral te maken met een forse bezuiniging van de gemeente Amersfoort op het contract voor het wijkonderhoud. De begroting 2013 laat weer een stijging zien van de omzet en een verdere daling van de kosten. Het resultaat zal er dus een stuk beter uit gaan zien. De Participatiewet die eraan komt zegt dat er alleen nog een beschutte werkvoorziening is voor de mensen die het echt nodig hebben en dat de andere werknemers bij externe bedrijven aan de slag moeten. Daarom is er een quotum van 5% arbeidsgehandicapte mensen voor de bedrijven. Onduidelijk is wat met de huidige groep mensen gaat gebeuren. Er staat niet meer in het bestuursakkoord dat de rechten van de huidige mensen in stand blijven. Voorts verdwijnt de dagbesteding uit de AWBZ en wellicht helemaal. Sinds afgelopen zomer maken medewerkers van Amfors het gemeentehuis schoon en wordt de post van de gemeente door het eigen postbedrijf bezorgd. Volgende week wordt verder gesproken over het nieuwe groencontract. De heer DE ZWART constateert dat het onduidelijk is wat met de huidige groep mensen gaat gebeuren. Mevrouw MAAS legt uit dat de instroom die er nu is ophoudt. Het blijft een beschutte voorziening maar het is nog niet duidelijk hoe dat georganiseerd gaat worden. De nieuwe mensen moeten van de regering naar externe werkgevers. De heer DE ZWART kan zich voorstellen dat er nu mensen werken bij de sociale werkvoorziening die ruim zijn geïndiceerd met een lichte handicap. Gaan die mensen ook weg?
10
Mevrouw MAAS geeft aan dat er een indeling is van mensen voor 1998 en na 1998. De mensen die voor 1998 in dienst zijn gekomen, zijn meestal mensen met een lichte arbeidshandicap. Daarna is de indicatie steeds verder verscherpt. De mensen die voor 1998 in dienst zijn gekomen, zijn al heel lang in dienst. Dan is de vraag of die, ongeacht hun handicap, nog makkelijk bij externe werkgevers aan het werk komen. Deze mensen zijn vergroeid met het bedrijf. Mensen met een lichte handicap die binnenkomen worden direct naar buiten gedetacheerd. De heer VAN DER LINDEN vraagt of met het quotum van 5% mensen met een beperking bij externe werkgevers de sociale werkvoorziening in Nederland het kan redden of dat er dan nog mensen worden “overgehouden”. Wat gebeurt er met de mensen die boven die 5% eruit vallen? Mevrouw MAAS verwacht dat als alle werkgevers inderdaad 5% arbeidsgehandicapte mensen opnemen alle mensen een plek zullen krijgen maar de ervaring uit het verleden leert dat dit soort maatregelen niet echt werken. De heer VAN DER LINDEN vraagt of wanneer bij 3% alle arbeidsgehandicapte mensen een plek hebben de werkgevers een boete krijgen als de 5% niet is gehaald. Mevrouw MAAS is dat niet bekend want het gaat nu slechts om intenties van de regering. Wethouder DE WILDE legt uit dat de WSW-populatie enorm verschilt per gemeente. Dit is sterk afhankelijk van de regio en hoe de historische ontwikkelingen zijn geweest. De 5% zal landelijk wel juist zijn maar kan dus per regio sterk verschillen. Mevrouw MAAS meldt dat het bedrijfsplan een forse reorganisatie inhoudt. Dit betreft de afbouw van een aantal werkzaamheden die met name met re-integratie te maken hebben en daarnaast wordt de overhead nog verder versmald. Dit moet vanaf 1 januari kostenbesparingen opleveren en er wordt verder gegaan met kostenbesparing en omzetverbetering. De omzetverbetering houdt vooral in verbetering van de capaciteit van mensen die bij Amfors werken aangezien er waarschijnlijk geen nieuwe SW-ers meer binnenkomen. Ieder jaar stromen er ongeveer 100 mensen uit en dat betekent met 100 mensen minder toch meer omzet maken. De heer ENNAHACHI vraagt of het laten liggen van het gras na het maaien ook wordt bedoeld met een kostenbesparing. Mevrouw MAAS legt uit dat één keer per week in plaats van twee keer per week maaien van het gras vermindering van de omzet is en niet zozeer een kostenbesparing. De kostenbesparing geldt niet voor het werk dat gedaan wordt maar er wordt bijvoorbeeld
11
geprobeerd om zuiniger met de bedrijfsauto's om te gaan. Het gras blijft liggen als dat met de opdrachtgever zo is afgesproken. Het productiebedrijf blijft in de nieuwe situatie bestaan. De instroom gaat betaald worden op basis van het wettelijk minimumloon. Dat is nu ook al zo. Nu is de toegevoegde waarde per medewerker per jaar € 4000. In 2013 wordt geprobeerd om dat te brengen naar € 5500. De heer GEURTSEN vraagt in hoeverre Amfors zich gaat bemoeien met de instroom van mensen die bij externe werkgevers worden geplaatst. Mevrouw MAAS zegt dat dit de discussie in het komende jaar met de gemeenten wordt. Amfors heeft een aantal hele goede bedrijven waar die mensen zouden kunnen werken maar het hangt erg af van de uitwerking van de kabinetsplannen hoe dat gedaan gaat worden. Er is erg weinig geld om ervoor te zorgen dat dit op een goede manier gebeurt. De toegevoegde waarde van mensen is buiten het productiebedrijf veel hoger en daarom is het belangrijk dat mensen naar andere werksoorten worden gebracht want dat betekent dat meer wordt verdiend. Alle bedrijven van Amfors zijn inmiddels als leerwerkbedrijf ingericht. Als alle mensen die buiten het bedrijf gaan werken worden gedetacheerd, geeft dat goede mogelijkheden om de omzet goed op peil te houden. Verder is er nog een handjevol trajecten vanuit andere subsidieregelingen zoals de WWB. Vanwege de afnemende subsidies bij de gemeenten is het werk hierin behoorlijk minder geworden. Er worden ook andersoortige trajecten gedaan waarin de nadruk sterk op werken ligt met leren op de job. Er wordt begeleiding gegeven maar het gaat vooral om het werken. Dat budget wordt nog veel lager in de Participatiewet. De heer DE ZWART ziet bij het ene bedrijf een winst per werknemer van € 4000 en bij het andere bedrijf € 15.000. Er wordt een subsidie van € 22.500 per jaar per werknemer gegeven. Dan is de winst die Amfors per medewerker maakt behoorlijk fors, namelijk gemiddeld € 10.000 per medewerker. Mevrouw MAAS zegt dat in de buitenbedrijven de winst inderdaad fors is en dat die nog moet stijgen door met minder medewerkers hetzelfde werk te doen door het werk beter te organiseren. Dit helpt om het productiebedrijf waar te weinig wordt verdiend, in stand te houden. In het komende jaar wordt nog ingezet op een forse doorstroming van medewerkers omdat het belangrijk is dat mensen die buiten kunnen werken ook buiten gaan werken. De heer VAN DER MEIJ vraagt of het rendement per medewerker datgene is wat aan de commerciële activiteiten wordt verdiend of de inkomstenstroom per medewerker, namelijk de € 20.500 subsidie.
12
Mevrouw MAAS legt uit dat de subsidie in deze berekening niet wordt meegeteld maar het gat tussen de lonen en de subsidie groeit naar € 6,7 miljoen. De heer VAN DER LINDEN vraagt of de presentatie digitaal beschikbaar is voor de raadsleden. Mevrouw MAAS geeft aan dat dit zo kan worden verspreid want het is digitaal in huis beschikbaar. De heer GEURTSEN merkt op dat er een grote groep mensen is die in de WAJONG zit. Zijn er afspraken hoe in de toekomst de controle op de WAJONG wordt geregeld? Wethouder DE WILDE zegt dat hierover nog een besluit moet worden genomen. Het gaat om de onderkant van de arbeidsmarkt en dat betekent dat er een integratie moet plaatsvinden tussen mensen die vanuit de WSW werken, mensen die in de bijstand zitten en mensen die een WAJONG uitkering hebben. Dat gaat nu nog vanuit verschillende bronnen. Wat betreft WAJONG uit UWV, als het gaat om bijstand is er de gemeente en als het gaat om WSW is dat ook de gemeente maar dat is ondergebracht bij de sociale werkvoorziening. De wijze waarop dit in de toekomst samen zal gaan, is nog onderwerp van discussie want vanuit het kabinet is nog niet bekend hoe dit traject precies gaat lopen. Derhalve zullen in de toekomst nog allerlei beslissingen moeten worden genomen hoe dit wordt georganiseerd. De heer GEURTSEN gaat ervan uit dat degenen met een WAJONG uitkering die nu bij het UWV zitten zullen vallen onder de 130% van het minimumloon. Mevrouw MAAS legt uit dat Amfors ook mensen heeft die een WAJONG uitkering hebben. Dan vallen ze onder de cao Sociale werkvoorziening. Als mensen al 20 jaar werken bij de sociale werkvoorziening en voorman zijn, is hun salaris gestegen tot maximaal 130% van het minimumloon. Wethouder DE WILDE vult aan dat mensen met een korter dienstverband bijna allemaal op het wettelijk minimumloon zitten en dat mensen ook op die wijze worden binnengehaald. De GESPREKSLEIDER bedankt mevrouw Maas voor haar uitleg. Er zal voor worden gezorgd dat de presentatie wordt toegestuurd. 4. Vaststellen verslag Informatie in de Raad d.d. 7 november 2012 De heer GEURTSEN merkt op dat de heer Hoogendoorn niet bij de aanwezigen staat vermeld.
13
Met inachtneming van vooraanstaande wordt het verslag conform het voorliggende concept vastgesteld. 5. Sluiting De GESPREKSLEIDER sluit de vergadering.
Aldus vastgesteld in de openbare bijeenkomst “Informatie voor de Raad” van 9 januari 2013. De gespreksleider,
De griffier,
14