Radio Kamer Filharmonie. Leonardo García Alarcón dirigent

M us A vierde concert MusA-serie 52e seizoen • 2 maart 2013, 14.15-16.00 uur

Radio Kamer Filharmonie Leonardo García Alarcón dirigent

Acis Galatea Polyphemus Damon Coridon

John McVeigh tenor Yulia Van Doren sopraan Roderick Williams bas Cyril Auvity tenor James Oxley tenor

Georg Friedrich Acis and Galatea HWV 49a ca 1718 Händel A Masque 1685-1759 libretto John Gay | Alexander Pope | John Hughes Jurjen Stekelenburg boventitels

er is geen pauze na het concert blijven de buffetten­ geopend

M us A Uitzending Radio 4

Facebook

en (terug­)luisteren via internet

en twitter

Dit concert is rechtstreeks te horen en zien op Radio 4. Via de ZaterdagMatinee-website kunt u de gehele uitzending ook terugluisteren.  www.zaterdagmatinee.nl

Volg het laatste­nieuws rond de NTR Zaterdag­ Matinee op onze eigen Facebook-pagina en klik ‘vind ik leuk!’ ... en op twitter: @ZaterdagMatinee

NTR Podium documentaires & concerten­op nederland­2

Simon van Boxtel

Klas Torstensson

nu in het radio 4 concerthuis

Muzikaal portret van Klas Torstensson De hedendaagse muziekzaal staat deze week in het teken van de Zweeds-Nederlandse componist Klas Torstensson. Hij is dit seizoen composer in residence bij het Muziek­gebouw aan ’t IJ. Aanleiding voor een muzikaal portret in het Radio 4 Concerthuis. Ga naar www.radio4.nl/concerthuis en bezoek de hedendaagse muziek zaal. Daar neemt Klas Torstensson u mee op een reis door het Zweden van zijn jeugd, weerbarstig en toch kraakhelder.  radio4.nl/concerthuis

2

zo 3 maart 13.00 u ma 4 maart 23.55 u Point Taken III. De derde editie van het cross­disciplinaire dansfilmproject Point Taken. Point Taken is een project waarbij teams van in Nederland wonende en werkende choreografen en filmmakers gezamenlijk een dansfilm maken­. Presentatie: Hans Haffmans.  ntrpodium.ntr.nl

afbeelding titelpagina

Auguste Ottin: Galatea in Acis’ armen (Parijs, Jardin du Luxembourg, 1866)

vierde concert MusA-serie 52e seizoen • 2 maart 2013

De eeuwige liefde in een bron

Het blijft een fascinerend thema sinds het bestaan van de mensheid: De Liefde. En dan natuurlijk inclusief de twee kanten ervan: Wel en Wee. Want al eeuwen lang leren gedichten, toneelstukken, liederen, madrigalen, cantates, opera’s, popsongs, films en de dagelijkse krant ons: het pad der liefde loopt niet over rozen. Iedere generatie wil zichzelf weer een spiegel voorhouden en zich laten meeslepen door plaatjes en verhalen over Amor. Zo ook in het Europa van de achttiende eeuw. Van Sicilië tot Londen, van Amsterdam tot St. Petersburg zaten de operatheaters vol en droomde het publiek weg bij liefdestraan en smartelijke verlangen. De grootmeester van de muzikale ‘lovestory’ in Engeland was Georg Friedrich Händel. In dertig jaar tijd bracht hij er maar liefst veertig opera’s op de planken. Händel maakte zich het operavak eigen tijdens zijn ‘grand tour’ door Italië, het moederland van de opera. Hij was er in 1706 vanuit Hamburg heen gereisd en verbleef er zo’n vijf jaar. Hij maakte furore als orgel- en klavecimbelvirtuoos, ontmoette er Corelli, Caldara, Vivaldi en Alessandro Scarlatti en hield een klavierwedstrijd met diens zoon Domenico. Händel werd op handen

gedragen door kunstminnende kardinalen en adellijke geldschieters in Rome en Napels, die opera’s, cantates, oratoria, concerten en sonates bij hem bestelden. Een van de resultaten was de ‘serenata pastorale’ Aci, Galatea e Polifemo, geschreven in Napels in 1708, en bestemd voor het huwelijksfeest van Tolomeo Saverio Gallo, hertog van Alvito, en Beatrice Tocco di Montemiletto, prinses van Acaja.

Het verhaal In het verhaal kan de mythologische waternimf Galatea niet genieten van de schoonheid om haar heen, omdat ze haar herdersjongen Acis zo mist. En ook Acis zoekt rusteloos naar zijn geliefde Galatea. Daarbij wordt hij nog dwarsgezeten door het jaloerse en brute monster Polyfemus. Acis trekt aan het kortste eind in een gevecht met Polyfemus, die hem verplettert onder een rotsblok. Maar Galatea tovert Acis om in een bron waarvan het water vanonder het rotsblok als een riviertje in zee spoelt. Zo zullen zij niet elkaars geliefden zijn, maar wel voor altijd met elkaar verenigd in het water. Galatea blijft de waternimf als voorheen, en Acis de watergolf die haar omgeeft.

3

Het verhaal van Acis en Galatea werd in het Westen vooral bekend door de zestiende-eeuwse vertaling in het Italiaans (1561) van de Metamorfosen van Ovidius. En Ovidius baseerde zich weer op een Siciliaanse sage, waarin Polyfemus een personificatie is van de grillige en boosaardige vulkaan Etna, en Acis een riviertje dat langs de hellingen van de vulkaan omlaag stroomt. De Siciliaanse sage gaat op haar beurt terug op een Grieks-mythologisch verhaal, dat pas door de Griekse toneelschrijver Euripides op Sicilië werd gesitueerd. Händels Aci, Galatea e Poli­femo telt het overzichtelijke aantal van slechts drie personages, zoals bij Ovidius en de oude bron-sage. De latere masque-versie voor Engeland – de versie die vanmiddag klinkt – staat daar verder vanaf. Ze telt nog een of twee extra personages, Damon en Coridon, die de functie vervullen van raadgever en trooster van Galatea, Acis en ook Polyfemus – een soort gewetensvolle toeschouwers die proberen het gebeuren in goede banen te leiden en de hoofdpersonages bij te sturen in hun emoties.

Drie maal Acis en Galatea Händel was een geniale kameleon, en daarvan is zijn muziek het beste bewijs. Driemaal wijdde hij zich aan het verhaal over Acis en Galatea, en tweemaal werden het zeer verschillende stukken die muzikaal weinig met elkaar gemeen hebben. Beide keren schilderde hij het schijnbaar onschuldige liefdesverhaal in aanschouwelijke en meeslepende tonen die zo’n drie

4

James Brydges, de eerste Duke of Chandos, door Michel Dahl

eeuwen later nog steeds ontroeren. Zijn Aci, Galatea e Polifemo (1708), gecomponeerd toen hij nog maar drieëntwintig was, is een door-en-door Italiaans werk. En sterker nog: een ‘serenata pastorale’ in Napolitaanse stijl, een kleinschalig en feestelijk stuk over herders, het romantische landleven, nimfen en klassieke goden. Een kameropera kortom, van slechts anderhalf uur speelduur. Tien jaar later zette hij in Engeland met zijn betoverende masque Acis and Galatea (1718) een werk op papier dat nauwelijks Engelser had kunnen zijn, en waar nog de geest van Henry Purcell (1659-1695) in lijkt voort te leven. Die voerde hij uit in Cannons, de landelijke residentie van de puissant rijke James Brydges, Earl of Carnarvon, de latere Duke of Chandos. Händel was

een jaar of twee werkzaam in Cannons, even ten noordwesten van Londen. In 1732 creëerde Händel nog een derde versie, waarin hij de eerdere composities – en ook de twee talen! – met elkaar vermengde. Onbekend is wanneer Händel de Cannons-versie van Acis and Galatea precies voltooide, en wanneer hij het werk werkelijk voor het eerst uitvoerde. Het laatste blad van Händels autograaf waarop mogelijk een datum had kunnen staan ging verloren, en van de eerste uitvoering is geen libretto bewaard. Het kan zijn dat er geen libretto gedrukt werd, omdat het om een privé-uitvoering ging in Cannons, Een brief van Sir David Dalrymple uit Londen van 27 mei 1718 geeft aan dat Händel rond die tijd ‘een kleine opera’ componeerde, waaruit valt op te maken dat een uitvoering van Acis and Galatea vermoedelijk in juni of juli 1718 heeft plaats gevonden.

letterlijk verplettert. Bij Homerus was al te lezen hoe hij de metgezellen van de avonturier Odysseus gevangen neemt en levend opeet. Maar daarvoor moet hij een hoge prijs betalen. Odysseus voert hem dronken en steekt hem met een brandende spies zijn ene oog uit en weet te ontsnappen. Maar de Romeinse schrijver Ovidius introduceerde de zestien jaar oude herdersjongen Acis in het verhaal, waardoor een liefdesdriehoek ontstaat vol vuur, jaloezie en haat en uiteindelijk de dood van de jongen. Dat nieuwe personage maakte de mythologische stof pas interessant voor librettoschrijvers en componisten, maar ook voor het publiek, vanwege de extra spanning.

Masque

Voor het gemak wordt Acis and Galatea tegenwoordig vaak een opera genoemd, of een opera in zakformaat. Maar in Händels tijd heette het werk een ‘masque’, een vorm met pantomime, muziek, dans, gesproken dialoAntieke King Kong gen, en een prachtig en weelderig Eigenlijk is het Polyfemus die de plot toneelbeeld. Eigenlijk was de bloeitijd boven de ‘gewone’ liefdesgeschiedenis uittilt en die zelfs de drijvende kracht is van de masque een eeuw eerder. Maar als een reactie op de overheersende achter het verhaal, met zijn onbehouItaliaanse opera in Engeland, waaronwen en doldrieste toenaderingspoginder natuurlijk die van Händel zelf, gen, zijn dierlijke jaloezie, zijn onstilwerd de masque nieuw leven ingeblabare vraatzucht en ongeremde zen in privé-uitvoeringen, zoals die bij wreedheid. Acis and Galatea is niet het de rijke hertog van Chandos. Zo kwam zoveelste verhaal over een noodlottige weer een bescheiden traditie op gang liefde tussen twee jongelui die elkaar met deze masques, kleinschalige niet kunnen ‘krijgen’ vanwege standsopera’s over pastorale of mythologiverschil, geloof, rassenkwesties of sche onderwerpen en verdeeld over afkeurende ouders. Nee, het is een verliefd en afgunstig beest dat die liefde twee helften, ook wel ‘interludes’ of

5

Het werk in vogelvlucht Een belangrijke rol is weggelegd voor het solistisch bezette koor: het kijkt toe, geeft commentaar en neemt uiteindelijk zelfs deel aan de handeling, hoe summier die ook is in dit werk. Na de stralende ouverture is er uitzicht op een arcadisch landschap met rotsen, bossen en een rivier dat door het koor bezongen wordt. Alleen Galatea is verdrietig om het gemis van haar Acis en zingt, begeleid door een sopraninoblokfluit en strijkers, haar droeve ‘Hush ye pretty warbling choir’. Tegelijkertijd treurt Acis omdat hij zijn Galatea kwijt is: ‘Where shall I seek the maiden fair?’. Damon praat op hem in en raadt hem aan zich niet zo door zijn hartstocht te laten meeslepen, er is immers tijd genoeg voor passie: ‘Shepherd, what art thou pursuing?’. Enige ontspanning komt met de aria in wiegend siciliano-ritme Annibale Carracci: de cycloop Polyfemus, ‘Love in her eyes sits playing’ en Galafresco Palazzo Farnese, Rome, 1595-1605 tea’s elegante menuet ‘As when the ‘entertainments’ genoemd. Vermoede- dove’. Maar de jonge geliefden hebben haast en treffen elkaar in het ademloze lijk had Händel al enige ervaring opgedaan op Cannons, want de compo- duet ‘Happy we’ aan het einde van de nist John Christopher Pepusch leverde eerste akte. er werken af in het genre en voerde ze De echte gebeurtenissen vinden pas als muzikaal leider van het huisorkest plaats in de veel dramatischer tweede akte. Het koor heeft een voorgevoel in van de hertog zelf uit. De libretti ‘Wretched lovers’ en wordt inderdaad werden aangeleverd door de dichter verrast door de plotselinge opkomst van John Hughes. Bij Acis and Galatea waren naar men nu Polyfemus, die met zijn bulderstem alles en iedereen overdondert. Maar behalve vermoedt drie librettisten betrokken, angstaanjagend is het een-ogige monster Alexander Pope, John Gay en ook John ook vertederend in zijn verliefdheid en Hughes. De basis vormde een Engelse misschien zelfs de risee van componist vertaling van de Metamorfosen van Ovidius die net verschenen was, in 1717, en publiek, omdat hij zo onbeholpen is. Die uitersten klinken door in het begevan de hand van John Dryden.

6

leide recitatief ‘I rage, I melt, I burn’. De bruut krijgt zelfs tedere en galante trekken in ‘O ruddier than the cherry’, daarbij begeleid door het kleinste instrument uit het orkest, opnieuw de sopraninoblokfluit. Maar net als bij Ovidius laten Händel en zijn librettisten Galatea haar koudste registers uittrekken en ‘the beast’ resoluut afwijzen: ‘Go monster, bid some other guest: I loathe the host, I loathe the feast’. Vergeefs probeert Damon nog Polyfemus over te halen tot een zachte aanpak: ‘Would you gain the tender beauty’. Maar de kleine en veel te zwakke Acis staat al klaar voor het gevecht dat hij onmogelijk kan winnen: ‘Love sounds the alarm’. Na nog een de-escalerende aria van Damon ‘Consider, fond shepherd’ maant Galatea Acis tot kalmte. Terwijl ze hun lieflijk duet zingen ‘The flocks shall leave the mountains’ klinken woeste interrupties van Polyfemus. Nu de twee elkaar omhelzen stort hij een rotsblok op Acis die het onder pijnlijke chromatiek uitschreeuwt en zijn Galatea om hulp roept. Prachtig zijn de onbegeleide koormomenten in ‘Mourn all ye muses’ waarin het koor treurt over de dood van Acis: ‘The gentle Acis is no more’. Maar het koor zegt Galatea haar goddelijke krachten aan te roepen. Begeleid door twee sopraanblokfluiten en golvende strijkers verandert ze Acis in een borrelende waterbron: ‘Heart, the seat of soft desire’. Ten slotte zegt het koor Galatea haar tranen te drogen, het kabbelende riviertje dat door de vlakte stroomt vertelt immers nog het verhaal van hun liefde.

Blijvend populair Niet voor niets was Händels Acis and Galatea tijdens zijn leven zijn meest uitgevoerde werk en bleef die populariteit ook na zijn dood onverminderd groot. Maar liefst acht keer werd het werk opnieuw op de planken gebracht, en minstens zeventig maal uitgevoerd tot halverwege de achttiende eeuw. Het was bovendien het eerste werk van Händel dat bewerkt werd en opnieuw georkestreerd door Mozart: voor de befaamde historische concertserie van baron Gottfried van Swieten in Wenen in 1788. Maar ook Felix Mendelssohn nam Händels masque onder handen en voerde die uit bij de Berlijnse Singakademie in 1828. Giacomo Meyerbeers plannen om Acis and Galatea in een geënsceneerde versie op het podium te brengen in Berlijn in 1857 gingen helaas niet door. Toch was dat een teken van onsterfelijkheid van Acis and Galatea. Clemens Romijn

7

M us A vierde concert MusA-serie 52e seizoen • 2 maart 2013

Uitvoerenden

Leonardo García Alarcón

Centre de Musique Ancienne de Genève. Als musicus bij het ensemble Elyma is Vanaf zijn veertiende, nog in zijn gehij de rechterhand van dirigent Gabriel boorteland Argentinië, sluit Leonardo Garrido. In 1999 richt García Alarcón in García Alarcón zich aan bij een oudeGenève het ensemble Cappella Meditermuziekensemble, waar hij zich het ranea op, dat zich in 2010 in de regio basso-continuospel eigen maakt. Zijn Rhône-Alpes vestigt; in 2003 verschijnt pianostudie verruilt hij voor een studie klavecimbel, orgel en directie. Vanaf zijn de eerste cd met Andalusisch-Mexicaaneenentwintigste studeert hij klavecimbel se muziek. Hij blijft organist, geeft masterclasses en lezingen en publiceert aan het Conservatorium van Genève en bij Oxford University een onderzoek doet hij verdere kennis op aan het

naar de relatie tussen en tekst en muziek in het werk van Francesco Cavalli. Als dirigent richt García Alarcón zich op ‘vergeten’ werken als Ulisse all’isola di Circe van Giuseppe Zamponi (Printemps Baroque des Sablons in Brussel, 2006, met het ensemble Clématis) en Il diluvio universale van Michelangelo Falvetti (Festival d’Ambronay met het Choeur de Chambre de Namur – waarvan hij artistiek leider en chef-dirigent is – en Cappella Mediterranea, 2010). Nieuwe cd’s verschijnen, met onder meer muziek van Peter Philips en Barbara Strozzi (genomineerd voor de Midem Classical Awards 2010), cd’s met Judas Maccabeus van Händel en het eerder genoemde oratorium van Falvetti, en een cd in samenwerking met Anne Sofie von Otter, met wie hij eerder concerten in Ambronay, Londen en Parijs heeft gegeven. Hij dirigeert Acis and Galatea en (dit jaar) Elena van Cavalli met de Académie d’Aix-en-Provence, en Falvetti’s Nabucco met Cappella Mediterranea. Er zijn optredens van Wenen (Konzerthaus) tot Buenos Aires (Teatro Colón), van Parijs (Théâtre des Champs-Élysées) tot Londen (Wigmore Hall). In zijn onderzoek en uitvoeringen richt Leonardo García Alarcón zich nadrukkelijk op het contrast tussen het Noorden en het Zuiden, op de diversiteit in de barok­ muziek.

John McVeigh

Leonardo García Alarcón

8

De loopbaan van de Amerikaanse tenor John McVeigh kwam op gang na optredens als Novice in Billy Budd bij de Lyric Opera of Chicago, een rol die hij her-

John McVeigh

haalde bij Los Angeles Opera, Washington National Opera en Houston Grand Opera. Hij zingt veel Engelstalig repertoire, zoals de titelrol in Bernsteins Candide (Austin Lyric Opera) en Anatol in Vanessa van Barber (San Diego Opera). In de Metropolitan Opera zong McVeigh Pang in Turandot, Bardolfo in Falstaff en Tinca in Il tabarro, en werkte hij vorig seizoen mee aan Das Rheingold, Ariadne auf Naxos en Billy Budd. Verder zong hij Fenton (Falstaff) bij Santa Fe Opera, Tamino in Die Zauberflöte bij de New York City Opera en Houston Grand Opera en Ferrando in Così fan tutte bij Austin Lyric Opera. In Europa was John McVeigh onder meer te gast als Lurcanio in Händels Ariodante (in het Liceu in Barcelona en bij de Vlaamse Opera) en als Bill in Jonathan Dove’s Flight (Vlaamse Opera). Recentelijk was hij te horen in Bachs Matthäus-Passion (Dallas Sym­ phony onder Jaap van Zweden), als Emilio in Händels Partenope (Glimmerglass Opera en New York City Opera) en als Lurcanio (New York City Opera en

9

De bariton Roderick Williams zingt alles tussen barok en wereldpremières. In het Royal Opera House Covent Garden was hij te horen als Schaunard in La bohème en Ned Keene in Peter Grimes, bij de English National Opera als Yulia Van Doren Papageno in Die Zauberflöte, Pollux in Het repertoire van de Russisch-AmeriRameaus Castor et Pollux en Jaufre Rudel kaanse sopraan Yulia Van Doren is breed. Het reikt van Sjostakovitsj’ recen- in L’amour de loin van Kaija Saariaho, maar ook in de premières van From telijk herontdekte Orango (Los Angeles Philharmonic onder Esa-Pekka Salonen) Morning to Midnight van David Sawer en A Better Place van Martin Butler. Verder tot Dorinda in Händels Orlando (met trad hij op bij Opera North (onder meer Philharmonia Baroque bij het Mostly Mozart Festival, het Ravinia Festival en de titelrol in Don Giovanni, Conte in Le nozze di Figaro en Figaro in Il barbiere di het Tanglewood Festival). De rol van Siviglia. Bij Scottish Opera zong hij Galatea vertolkte zij eerder met de Akademie für Alte Musik Berlin tijdens eveneens Conte, en verder Marcello in het Macau International Music Festival. La bohème en Lord Byron bij de première van Sally Beamish’ Monster. Bij De Van Doren maakte haar Carnegie Nederlandse Opera was Roderick Hall-debuut in een aan haar opgedragen werk van de Taiwanese componiste Williams te gast voor de premières van Alice in Wonderland van Alexander Angel Lam, en haar Europese debuut Knaifel en After Life van Michel van der betrof een uitvoering van Barbers Aa. Williams’ samenwerking met Knoxville: Summer of 1915 met het Hongaars Radio Symfonieorkest. Dit seizoen ensembles en orkesten als het Deut­ sches Symphonie-Orchester Berlin, het staan optredens met Brahms’ Requiem

10

Russisch Nationaal Orkest, de Academy of Ancient Music, The Sixteen en Le Concert Spirituel onderstreept nogmaals de breedheid van zijn repertoire. In De Vrijdag van Vredenburg zong Roderick Williams eerder The Choice of Hercules van Händel (2011), en werk van Bruckner en Mendelssohn (december jongstleden). Eeder in de Matinee: Duruflé Requiem & Birtwistle The Ring Dance of the Nazarene (2003)

Cyril Auvity De Franse tenor Cyril Auvity studeerde fysica en muziek aan respectievelijk de Universiteit en het Conservatorium van Lille. In 1999 won hij de zangwedstrijd van Clermont-Ferrand en werd hij door William Christie geëngageerd als Telemaco in Il ritorno d’Ulisse in patria van Monteverdi voor uitvoeringen in het Festival van Aix-en-Provence, elders in Europa en in de Verenigde Staten. Met dezelfde dirigent zong hij onder andere Charpentiers David et Jonathas en als Morpée in Lully’s Atys. Recentelijk trad hij bovendien op met dirigenten als Ottavio Dantone (Händels Partenope), Emmanuelle Haïm (Lully’s Thésée), Christophe Rousset (als Pan in Cavalli’s Calisto) en Vincent Dumestre (Cavalli’s

James Oxley

Faye Thomas

Roderick Williams

Cyril Auvity

Philippe Matsas

Houston Grand Opera). De rol van Acis vertolkte John McVeigh onder meer bij Glimmerglass Opera en de Detroit Oratorio Society.

Roderick Williams

Benjamin Ealovega

Andrew Schaff

Yulia Van Doren

(Walt Disney Concert Hall) en Händels Messiah (Baltimore en Toronto Sym­ phony) op het programma. Yulia Van Doren, geboren in Moskou, maar opgeleid aan het New England Conservatory en Bard College, was eerder verbonden aan het Tanglewood Music Festival en de Académie de Villecroze. In De Vrijdag van Vredenburg zong Yulia Van Doren eerder dit seizoen Alexander’s Feast van Händel, gedirigeerd door Kenneth Montgomery.

Egisto), in theaters als het Théâtre des Champs-Élysées en de Opéra Comique in Parijs en het Theater an der Wien. In de agenda staat bijvoorbeeld nog een optreden als Monostatos in Die Zauberflöte in de Opéra van Bordeaux.

James Oxley James Oxley, Engelsman, studeerde cello aan het Royal College of Music, kreeg een Scholarship voor Oxford en studeerde vervolgens zang bij Rudolf Piernay, Paul Farrington en Eric Tappy. De tenor werkte mee aan operaproducties van de English National Opera (Lucano in L’incoronazione di Poppea), Garsington Opera (tweemaal Strauss: Merkur in Die Liebe der Danae en Stroh in Intermezzo), het Covent Garden Festival (Lurcanio in Händels Ariodante), de Opéra de Rouen (de titelrol in Bernsteins Candide en Steuermann in Der fliegende Holländer) en de Opéra de Rennes (o.a. Lenski in Jevgeni Onegin, Antinoüs in Faurés Pénélope, Male Chorus in The Rape of Lucretia, Arbace in Idomeneo, Belmonte in Die Entführung aus dem Serail en Ferrando in Così fan tutte). Een breed repertoire, dus, maar James Oxley trad ook op oude-muziekensembles als het Orchestra of the Age of Enlightenment, Les Talens Lyriques, de

11

Akademie für Alte Musik Berlin, het Monteverdi Choir, The Sixteen en het Gabrieli Consort and Players, en met Britten Sinfonia, Collegium Vocale Gent (Grauns Der Tod Jesu, met de Akademie für Alte Musik Berlin onder Daniel Reuss), de Academy of St Martin in the Fields en het Royal Scottish National Orchestra.

in de educatieve serie De Magische Muziekfabriek, de Internationale Gaudeamus Muziekweek en het Holland Festival. De RKF is befaamd vanwege gedreven uitvoeringen van hedendaags repertoire. Op het festival voor nieuwe muziek in Donaueschingen verzorgde de RKF onder leiding van Peter Eötvös in oktober 2010 vier wereldpremières. De eerste concertante Nederlandse Radio Kamer Filharmonie uitvoering van Dusapins Faustus, the last De Radio Kamer Filharmonie (RKF) is night door de RKF in de NTR Zaterdageen veelzijdig orkest met een breed en gevarieerd repertoire. Het orkest treedt Matinee leverde in datzelfde jaar jubelende recensies op. in verschillende bezettingen op, van Anderzijds geniet de RKF een bijzonbarokformatie tot ensemble voor dere reputatie in de uitvoering van hedendaagse muziek. Michael Schønbekend en onbekend repertoire van wandt is chef-dirigent en artistiek oude meesters onder leiding van leider. Vaste gastdirigenten zijn Philippe Herreweghe en James MacMillan; specialisten op het gebied van de historische uitvoeringspraktijk. De eredirigenten zijn Frans Brüggen en afgelopen seizoenen werkte de RKF voormalig chef-dirigent Jaap van hierin samen met onder anderen Harry Zweden. Als gevolg van de drastische Christophers, Andrew Manze, Masaaki bezuinigingen die het kabinet-Rutte I Suzuki, Kenneth Montgomery en John het Muziekcentrum van de Omroep Nelson, en uiteraard met de vaste heeft opgelegd wordt de Radio Kamer Filharmonie per augustus 2013 opgehe- gastdirigenten Frans Brüggen en Philippe Herreweghe. ven. De RKF levert een belangrijk aandeel De veelzijdigheid van de Radio Kamer aan de series NTR ZaterdagMatinee, het Filharmonie wordt weerspiegeld in de Zondagochtend Concert en de Robeco cd-catalogus van het orkest. Deze Zomerconcerten in het Amsterdamse bevat opnamen uiteenlopend van Concertgebouw, De Vrijdag van Vreden- Beethoven, Haydn en Stravinsky tot burg in Utrecht en de serie NTR maakt Tristan Keuris, Henk Badings, Otto hoorbaar in het Muziekgebouw aan ’t Ketting, Richard Rijnvos en James IJ. Al deze concerten worden uitgezonMacMillan. den via Radio 4. Veel van deze concer www.radiokamerfilharmonie.nl ten worden ook geregistreerd voor live  volg de radio kamer filharmonie internet-streams en tv-uitzendingen. De op twitter (@radiokamerfilh) en RKF is verder regelmatig te beluisteren facebook

12

Radio Kamer Filhamonie chef-dirigent

eerste viool

cello

Michael Schønwandt

Nadia Wijzenbeek Diana Morris Josje ter Haar Julija Hartig Pedja Milosavljevic Carolina Woltjer

Michael Müller Naftali Gurevich Sebastiaan van Eck Arjen Uittenbogaard

ere-dirigenten

Frans Brüggen Jaap van Zweden vaste gastdirigenten

Philippe Herreweghe James MacMillan

tweede viool

Mintje van Lier Robert Lis Ian van den Berk Zofia Balcar Marjolijn Oonk Frits Wagenvoorde

contrabas

György Schweigert Boris Kozlov Marijn van Prooijen blokfluit

Saskia Coolen hobo

Aisling Casey Marjolein Koning

altviool

klavecimbel/orgel

Vilem Kijonka Maurits Wijzenbeek Sabine Duch Marije Helder

Pieter Jan Belder theorbe/barokgitaar

Mike Fentross

13

de de volgen n e concert zaterdag 9 maart 2013, 14.15 uur Concertgebouw Amsterdam serie C

14

Marco Borggreve

Christianne Stotijn

Bernarda Fink

Julia Wesely

in Engeland. Op een sinaasappelplantage in Florida leert hij de muziek van de slaven kennen. Terug in Engeland krijgt hij nauwelijks voet aan de grond, en vertrekt naar Frankrijk. Daar schrijft hij The British connection Brigg Fair, een reeks variaties op een Engels volksliedje. De Bohemer Antonín Radio Filharmonisch Orkest Dvorˇák op zijn beurt, wordt naar New Sir Mark Elder dirigent York gelokt met het vooruitzicht directeur te worden van een nieuw conservaChristianne Stotijn mezzosopraan torium. Ook hij maakt kennis met muziek van autochtone oorsprong en Delius Brigg Fair verwerkt die in zijn Negende symfonie. Zijn Britten Phaedra Achtste symfonie wordt echter voor het Dvorˇák Achtste symfonie eerst gehoord in Engeland, waar Dvorˇák zeer populair is. Benjamin Britten, Engels componist bij uitstek (maar in de oorlog uitgeweken naar Amerika), Europa, Amerika en ‘good old England’ verwerft wereldfaam met zijn opera’s. komen wonderwel samen in deze Matinee, gedirigeerd door Sir Mark Elder. Christianne Stotijn soleert in zijn spannende ‘mini-opera’ Phaedra. Delius, zoon van een Duitser, groeit op

zaterdag 16 maart 2013, 14.15 uur Concertgebouw Amsterdam serie A

hij refereert in Die Seejungfrau nog één maal aan het verlorene. Net als Mahler had hij een zwak voor sprookjesachtige teksten. Deze symfonische fantasie gaat terug op De kleine zeemeermin van Hans Afscheid & Herinnering Christian Andersen. Herinneringen aan het vergane spelen ook een rol in het Radio Filharmonisch Orkest oeuvre van Karl Amadeus Hartmann Hans Graf dirigent (1905-1963), aan wie de Matinee dit seizoen een groot aantal concerten Bernarda Fink mezzosopraan wijdt. Hartmann vormt “de verbindende schakel tussen Mahler en Rihm, Ketting Adagio Alban Berg en Hans Werner Henze,” Mahler Lieder eines fahrenden Gesellen aldus dirigent Ingo Metzmacher. De Zemlinsky Die Seejungfrau Matinee vroeg Otto Ketting, die in 1960/61 bij Hartmann studeerde, een monument(je) voor de veel te onbekend geraakte componist op te richten. Dat Mahlers Lieder eines fahrenden Gesellen werk heeft Ketting niet meer kunnen vormen – achteraf bezien – de apo­ voltooien. In plaats daarvan speelt het theose van een ‘voorbij’ tijdperk: de Radio Filharmonisch Orkest, als een in romantiek. Alexander Zemlinsky was memoriam, zijn Adagio (1989/2002). een groot Mahler-bewonderaar, en ook

15

de de volgen n e concert

‘Dansen met Janssen’ vrijdag 8 maart 2013, 20.15 uur* Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht Radio Kamer Filharmonie Jonathan Stockhammer dirigent Guus Janssen piano Mileidis Lopez Cathcart dans

HK Gruber Charivari Maier Operator (versie met dans) Janssen Ballroom Rhythmix (opdracht Fonds Podiumkunsten - wereldpremìere) Vleggaar Arcadia (opdracht Fonds Podiumkunsten - wereld­premìere) Adams Christian Zeal and Activity López Gavilán Camerata en guaguanco voor strijkers en danseres (Nederlandse première) Márquez Danzón nr 2 * zaterdag 9 maart, 20.15u ook in de serie ntr maakt hoorbaar muziekgebouw aan ’t ij, amsterdam

HET 53STE SEIZOEN VAN DE NTR ZATERDAGMATINEE OMVAT 34 CONCERTEN EN IS AFWISSELENDER EN SPRAAKMAKENDER DAN OOIT.

De is uit! Nog niet ontvangen? Mail [email protected] of kijk op www. zaterdagmatinee.nl

16

Orkesten en ensembles van wereldnaam, en dirigenten en solisten als Susan Graham, Simone Lamsma, Petra Lang, Marc Minkowski, Viktoria Mullova, Yannick Nézet-Séguin, Jordi Savall, Markus Stenz, Tabea Zimmermann en Jaap van Zweden staan garant voor meeslepende muzikale ervaringen. Barbara Hannigan laat als ‘artist in residence’ horen waarom zij ‘the fearless soprano’ wordt genoemd. Speciale aandacht is er voor de betoverende orkestmuziek van Henri Dutilleux. Online bestellen is mogelijk vanaf donderdag 28 februari. Telefonisch bestellen, of via de bestelbon in de brochure kan ook. In de seizoensbrochure 2013-14 vindt u alle informatie. Wij hopen u het komende seizoen weer te mogen begroeten bij de NTR ZaterdagMatinee!