ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Hogere Informatica IT Service Management van Hogeschool Dirksen. Croho-registratienummer: 34488

ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van

Hogere Informatica IT Service Management van Hogeschool Dirksen Croho-registratienummer: 34488 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 29 september en 13 oktober 2010

Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................3 Bevindingen ..............................................................................................................................................4 Bijlage 1: Programma..............................................................................................................................31 Bijlage 2: Documenten............................................................................................................................32 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader............................................................................................33 Bijlage 4: Visitatieteam ...........................................................................................................................35 Bijlage 5: Deskundigheid ........................................................................................................................37 Bijlage 6: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................38

De verantwoordelijke teamleider: de heer . Paul D. Riegen rm, namens deze,

M. Lathouwers Certiked-vbi december 2010

Hogeschool Dirksen © Certiked-vbi

Identificatie Hogeschool Dirksen Postbus 3090 6802 DB Arnhem Telefoon: 026 354 46 10 Website: www.dirksen.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: ing. D. van der Mark, algemeen directeur Kwaliteitsfunctionaris: J. van der Heijden, Manager Hogeschool Dirksen

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • Hogeschool Dirksen • HBO opleiding HTO Informatica • Deeltijd / afstandsonderwijs • Locatie: Arnhem Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat worden afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: Extern deskundige:

Secretaris: Studentlid:

J.P. D. Riegen rm J.P. van Nieuwstadt J.J. Krouwels drs K. Brongers drs C.J. de Monchy R. Louis

Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze doen toekomen aan het visitatieteam op 14 september 2010. Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 29 september. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 29 september; en op 13 oktober is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 19 november 2010 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 24 november zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er digitaal en mondeling contact geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Dit contact had een voorlichtend en planningstechnisch karakter.

Pagina 2 van 38 HTO, IT Service management


Managementsamenvatting Op 29 september 2010 en 13 oktober 2010 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de bachelor opleiding Hogere Informatica IT Service Management van Hogeschool Dirksen. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader.

Algemeen beeld De Hogeschool Dirksen is een onderdeel van Dirksen Groep. De Dirksen Groep is een particulier opleidingsinstituut met meer dan 150 opleidingen op het gebied van informatica, elektronica en telecommunicatie, allemaal gebaseerd op afstandsonderwijs. De Dirksen Groep verzorgt cursussen en praktijkdagen (Dirksen Opleidingen) MBO opleidingen (MBO college), twee HBO opleidingen (Hogeschool Dirksen) en in-company opleidingen en trainingen (Bedrijfsopleidingen). De studenten aan de Hogeschool Dirksen zijn werkzaam in de beroepspraktijk en studeren in hun eigen tijd. Het afstandsonderwijs is individueel onderwijs, de student werkt in eigen tempo aan de modules. In de zelfstudie maakt de student gebruik van DirksenPlaza, een elektronische leeromgeving. Deze leeromgeving biedt de studenten de mogelijkheid om digitaal hun studie te plannen, schriftelijke opgaven in te zenden en vragen over de stof aan docenten te stellen. Iedere module bestaat uit een aantal lessen. Iedere les bevat een aantal herhalingsopgaven en de uitwerking daarvan, aan de hand waarvan de student kan beoordelen of hij de stof van de les beheerst. De meeste lessen worden afgesloten met multiple choice opgaven die via DirksenPlaza worden ingezonden, waarna een beoordeling van dit huiswerk wordt gegeven. Ook volgt er een elektronische feedback op de gegeven antwoorden. Iedere module wordt afgesloten met een examen. Er is iedere maand gelegenheid om examens te doen, de student bepaalt dus zelf het studietempo. De opleiding heeft behalve een studiedag in het eerste jaar, geen contacturen gepland. De student past de theoretische kennis toe in praktijkopdrachten die hij in zijn eigen werkomgeving uitvoert, op afstand begeleid door een thuisdocent van Dirksen Hogeschool. Ook het afstudeeronderzoek verricht de student in de eigen werkomgeving, met begeleiding op afstand van de afstudeerbegeleider van Dirksen Hogeschool. De afstudeerfase wordt afgesloten met een mondelinge presentatie en discussie met de afstudeerbegeleiders over de afstudeerscriptie. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat de opleiding voldoende is afgestemd op de beroepspraktijk. Ten aanzien van het facet ‘oriëntatie Hbo’ (1.3) valt op te merken dat de eindkwalificaties zijn aangepast, waardoor deze kwalitatief zijn verbeterd. De facetten ‘Afstemming vorm en inhoud’(2.7), ‘Eisen Hbo’(3.1), ‘Kwaliteit personeel’(3.3) en ‘Gerealiseerd niveau’(6.1) zijn met goed beoordeeld. De opleiding heeft het didactisch concept goed uitgewerkt en vertaald in heldere en werkzame procedures. De overige facetten zijn als voldoende beoordeeld, er zijn diverse verbeteringen mogelijk. De visitatiecommissie heeft wel bemerkt dat afstandsonderwijs haar grenzen kent, met name als het gaat om het aanleren van vaardigheden. De commissie is van mening dat men zich uitsluitend in vaardigheden kan ontwikkelen in een feitelijke (fysieke) omgeving. De adviezen van het visitatieteam zijn onder de betreffende facetten opgenomen. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de Bachelor opleiding IT-Servicemanagement in het geheel door het NVAO Beoordelingskader adequaat wordt afgedekt.



Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven.

Overzicht van Certiked beoordelingen [voltijd] en [deeltijd] opleidingen [naam opleiding] Onderwerp en facet

Deeltijd

1.

Doelstellingen opleiding

Positief

Domeinspecifieke eisen Niveau: Bachelor Oriëntatie HBO

2.

Programma

Eisen HBO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing

3.

Inzet van personeel

Positief

Eisen HBO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel

Goed Voldoende Goed

4.

Voorzieningen

Materiële voorzieningen Studiebegeleiding

Voldoende Voldoende

5.

Interne kwaliteitszorg

Positief

Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld

6.

Resultaten

Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement

Voldoende Voldoende Voldoende Positief Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Goed Voldoende

Positief

Voldoende Voldoende Voldoende Positief Goed Voldoende



1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

• •

• • •

Hogeschool Dirksen is een niet-bekostigde particuliere instelling voor volwassenenonderwijs, gevestigd te Arnhem. De instelling heeft twee, reeds in 2006 door de NVAO geaccrediteerde bacheloropleidingen: de opleiding Hogere Informatica, IT service management (afgekort HTO, IT Service Management) en de opleiding Technische Informatica (afgekort HTO Technische Informatica). Bij de Hogeschool Dirksen staan in beide opleidingen ca. 200 studenten ingeschreven. De opleiding IT Service Management ontleent de eindkwalificaties van de opleiding aan een door de opleiding zelf opgesteld Beroepsprofiel. Dit beroepsprofiel is gebaseerd op documenten van Exameninstituut voor Informatica in Nederland (EXIN). Eind jaren negentig besloot EXIN samen met andere IT-organisaties in kaart te brengen aan welke IT-functies het bedrijfsleven behoefte had en welke competenties (kennis en vaardigheden) daaraan gekoppeld zijn. Zo is Frameworks ontstaan: een raamwerk van IT-competenties gebaseerd op de Europese standaard Career Space. Op basis van Frameworks versie 3.0 heeft EXIN samen met dertien partners de Academy Track IT Service Management van het I-Tracks ontwikkeld, een flexibel opleidingen certificeringsprogramma gebaseerd op internationaal geaccepteerde standaarden. Hogeschool Dirksen gebruikt haar beroepsprofiel sinds de vorige visitatie in 2005. De opleiding heeft geen aanleiding gezien het beroepsprofiel te wijzigen. De opleiding IT Service Management kent een beroepenveldcommissie, bestaande uit de programmamanager cursusontwikkeling en twee externe leden, ieder is eigenaar van een klein consultancy bureau. De externe leden van de Beroepenveldcommissie zijn ook betrokken bij het afstudeertraject, als beoordelaar en/of begeleider. In de Beroepenveldcommissie wordt gesproken over de inhoud van de opleiding en de modules, met name de vraag of het programma nog actueel is. Tevens kent Dirksen Opleidingen een Programmacommissie, met daarin enkele van de freelance docenten, de leden van de beroepenveldcommissie en de programmamanager cursusontwikkeling. De Beroepenveldcommissie en de Programma Commissie vergaderen ook samen. Het beroepsprofiel Hbo komt daarin niet expliciet aan de orde, maar wel het programma van de opleiding en met name de verschillende modules in het programma. De contacten met het beroepenveld onderhoudt de Hogeschool Dirksen ook via de (freelance) docenten die allemaal in het beroepenveld actief zijn, en via de studenten die ook allemaal in de beroepspraktijk werkzaam zijn. Tevens heeft de afdeling Bedrijfsopleidingen intensieve contacten met de opdrachtgevers voor de in-company opleidingen.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat de opleiding geen aanleiding heeft gezien het beroepsprofiel formeel aan te passen sinds de vorige visitatie in 2005. In de Beroepenveldcommissie en in de Programmacommissie wordt over de inhoud van de opleidingen gesproken op basis van een impliciet beeld van de vereisten waaraan afgestudeerde bachelors in het werkveld dienen te voldoen. Dit impliciete beeld van het beroepsprofiel is geborgd in de beroepenveld commissie – naar het oordeel van het visitatieteam hebben de externe leden een duidelijke inbreng qua visie op de beroepspraktijk - maar vooral door de vele contacten van de opleiding met het beroepenveld. Het visitatieteam is van oordeel dat het beroepsprofiel zoals het nu in de praktijk gebruikt wordt door de opleiding nog net voldoet aan de actualiteit. Echter, het visitatieteam vindt het geen goede ontwikkeling dat er in de Beroepenveldcommissie en in de Programmacommissie zo weinig aandacht is voor vertaling van de actuele trends in het werkveld in de consequenties voor het beroepsprofiel IT beheer. Het visitatieteam doet de aanbeveling om het impliciete beeld te expliciteren en daarbij vooral aandacht te besteden aan de huidige veranderingen in het werkveld. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende.

1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

• •

De opleiding heeft de competentie-eisen uit het beroepsprofiel vertaald voor de Bachelor IT Service Management in de volgende eisen. Kennis en inzicht: de afgestudeerde bachelor: o Dient over actuele kennis van (relevante) IT toepassingen te beschikken en deze te kunnen vertalen naar eisen voor gebruik, beheer en ontwikkeling van het informatiesysteem. o Dient over actuele kennis van (relevante) IT Service Management processen en defacto standaarden te beschikken en dit te vertalen naar een adequate inrichting van de organisatie. Toepassen kennis en inzicht: de afgestudeerde bachelor: o Dient inzicht te (kunnen) verwerven in het functioneren van de (eigen) organisatie, als ook het inzichtelijk maken van het besluitvormingsproces en de belanghebbenden hierbinnen (stakeholder analyse). o Dient inzichtelijk te kunnen maken wat de rol van informatievoorziening binnen de (eigen) organisatie is en wat hiervan de toegevoegde waarde is. Oordeelsvorming: de afgestudeerde bachelor o Dient het belang van een adequate informatiebeveiliging te kunnen duiden en daar waar noodzakelijk de juiste keuzes te beargumenteren en te vertalen naar een heldere aanpak. Communicatie. De afgestudeerde bachelor: o Dient een informatieplan op te kunnen stellen en dient de hierin beschreven probleemstelling, oplossing, als ook de beoogde aanpak helder te kunnen beargumenteren als ook de noodzakelijke mate van urgentie te bewerkstelligen bij beslissers



•

• •

Leervaardigheden. De afgestudeerde bachelor: o Dient de gemaakte keuzes, de adviezen als ook de resultaten te kunnen evalueren teneinde het proces van analyse en synthese binnen de eigen organisatie te verbeteren. Hierbij dient de IT Service Manager ook kritisch te kijken naar het eigen functioneren. o Dient in staat te zijn zichzelf te stimuleren c.q. beschikt over afdoende discipline om de studie Bachelor IT Service Manager af te ronden binnen een redelijke termijn. De opleiding heeft aangegeven in een document hoe de eindkwalificaties van de modules samenhangen met de Dublin Descriptoren en tevens met de leerdoelen van de modules. De opleiding is heeft de eindkwalificaties sinds de vorige visitatie opnieuw geformuleerd en is voornemens om deze ook op te nemen in het OER.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat de opleiding de eindkwalificaties vertaald heeft in de termen van de Dublin Descriptoren. Verder heeft de opleiding een overzicht gemaakt van de modules bijdragen aan de geformuleerde eindkwalificaties. Het visitatieteam is op basis hiervan tot de conclusie gekomen dat de Dublin Descriptoren voldoende afgedekt zijn door de eindkwalificaties en beoordeelt het facet 1.2 Niveau als voldoende.

1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

In het Beroepsprofiel van de opleiding is een aantal beroepen opgenomen, die de afgestudeerde van de opleiding geacht wordt te kunnen bekleden. Deze beroepen zijn o.a.: IT service manager, hoofd systeem- en netwerkbeheer, projectmanager IT Service Management, teamleider IT Service Management, change manager, storage manager, incident manager, problem manager en configuration manager.



•

• •

De kerntaken in het beroepsprofiel weerspiegelen de kwalificaties van een beginnend beroepsbeoefenaar, zo blijkt uit de beschrijving van de kerntaken. (zie ook bijlage 3 Domein specifiek referentiekader). In hoofdlijnen zijn de competentie-eisen van de Bachelor IT Service Management op te delen in een aantal aandachtsgebieden. Kort samengevat zijn die: o I. Kennis van het vakgebied, als ook kennis over de binnen het vakgebied relevante modellen, defacto standaarden en kennis van beschikbare relevante informatiebronnen (o.a artikelen, kranten, WEB sites en handboeken) waarmee de Bachelor IT Service Management zich kan laten informeren over de actuele stand van zaken. o II. Inzicht in en het kunnen toepassen van de verworven kennis, de modellen als ook de beschikbare informatiebronnen in de beroepspraktijk.III. Vaardigheden die kort geformuleerd zijn, bestaan uit: a) het kunnen formuleren van een adequate probleemstelling. b) Het afwegen van diverse alternatieven voor een oplossing en een adequate oplossingsrichting beargumenteren. c) Helder kunnen communiceren over de gekozen oplossingsrichting . d) Het gevolgde proces en het eigen handelen kunnen evalueren. De afstemming met het beroepenveld in de diverse overleggen zorgt ervoor dat de eindkwalificaties toegespitst blijven op de beroepscompetenties in het werkveld. Het opleidingsmanagement constateert uit het gegeven dat de werkgevers van de studenten over het algemeen de studie betalen dat er voldoende vertrouwen is in het niveau en de praktijkgerichtheid van de opleiding.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van oordeel dat de eindkwalificaties van de opleiding tot stand zijn gekomen op grond van input uit het beroepenveld. Die input komt uit de contacten met het EXIN, uit de overleggen van de Beroepenveldcommissie, de Programmacommissie en uit de terugkoppeling vanuit de overige contacten met het beroepenveld. De veranderende eisen in de beroepspraktijk komen op deze manier terug in de eindkwalificaties, ook al worden de accentverschuivingen niet expliciet verwerkt in het OER. Het visitatieteam adviseert de opleiding de eindkwalificaties expliciet te bespreken in de opleidingscommissie. Op grond van deze bevindingen beoordeelt het visitatieteam het facet 1.3 ‘Oriëntatie HBO’ als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ Ondanks de kritische opmerking over het impliciete beroepsprofiel bij facet 1.1 Domeinspecifieke eisen, constateert het visitatieteam dat de eindkwalificaties van de opleiding ontleend zijn aan met het beroepenveld overeengekomen beroepsprofielen. De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan op de Dublin Descriptoren, tevens sluiten de eindkwalificaties ruim voldoende aan bij de eisen vanuit de beroepspraktijk. Derhalve is het oordeel van het visitatieteam over het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ positief.



2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

• •

Hogeschool Dirksen biedt afstandsonderwijs aan met mondelinge en praktische ondersteuning aan studenten die overdag werken en die ’s avonds willen studeren. Dirksen opleiding onderhoudt contact met de European Association of Distance Learning (EADL), om op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen op het gebied van afstandsleren. De opleiding ontwikkelt zelf het studiemateriaal met behulp van docenten die werkzaam zijn in de beroepspraktijk. De opleiding streeft ernaar het lesmateriaal zoveel mogelijk te laten aansluiten op relevante externe eisen van de beroepspraktijk. Deze eisen worden geformuleerd door het EXIN, het exameninstituut dat de examens van de modules in de propedeuse afneemt, en een gedeelte van de modules in het tweede jaar. De modules Exploitatie en beheer (HX modules van het EXIN) zijn na 2007 niet meer geactualiseerd en worden na 2010 niet meer geëxamineerd door het EXIN. Hogeschool Dirksen is doende om deze modules (HXD.2 in het tweede jaar, HXD.3 en HXD.4 in het derde jaar) zelf te actualiseren en te examineren. Tot die tijd gebruikt zij het materiaal op basis van de EXIN modules. Voor de praktijkopdrachten en de modules die het EXIN niet examineert zorgt de opleiding zelf dat het materiaal geactualiseerd wordt en dat de examens afgenomen worden. Daarbij hanteert de opleiding de procedure uit het kwaliteitshandboek, aangestuurd en uitgevoerd door de projectmanager cursusontwikkeling. Deze manier van werken bij het bijstellen van cursussen geldt voor de hele Dirksen Groep, ook voor de Hogeschool. Desgevraagd vertellen de studenten dat de EXIN modules niet erg actueel zijn. Maar de praktijkopdrachten en afstudeerscripties wel, de begeleiders zien er ook op toe dat de student relevante, actuele vakliteratuur en websites raadpleegt. Een toelatingseis voor de Hogeschool Dirksen is dat de student in de beroepspraktijk werkzaam is. De praktijkopdrachten van de hbo opleidingen worden op de werkplek van de student uitgevoerd. De opdrachten betreffen daarmee een actueel probleemgebied voor de eigen organisatie. De student werkt dit uit aan de hand van het lesmateriaal en eventueel met literatuur.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding leunt zwaar op het EXIN voor het afnemen van externe examens. Indien het EXIN de examens niet actualiseert, hoeft de opleiding dat ook niet te doen. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat bij met name bij sommige door het EXIN getoetste modules de literatuur niet erg actueel is. De toetsing van het EXIN betreft vooral de theoretische basis kennis, deze is wat minder gevoelig voor actuele ontwikkelingen. De modules die de opleiding zelf examineert worden regelmatig bijgesteld op grond van nieuwe ontwikkelingen. Het visitatieteam heeft de geplande vernieuwde modules HXD niet in kunnen zien omdat deze nog in ontwikkeling zijn. Het visitatieteam geeft de opleiding mee om bij het actualiseren van de modules ook aandacht te besteden aan actuele ontwikkelingen als outsourcing en andere genoemde onderwerpen. Daarnaast beveelt de commissie aan de nieuwste release van ITIL, versie 3, te betrekken bij deze actualisering. De praktijk wordt nadrukkelijk in de opleiding gebracht door de praktijkopdrachten die de studenten in hun eigen organisatie uitvoeren en door de afstudeerscriptie, die ook in de eigen organisatie wordt uitgevoerd. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 2.1 ‘Eisen HBO’ als voldoende.

2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

Het curriculum is opgedeeld in modules. De leerdoelen van elke module stelt de Programmacommissie vast op basis van de vereisten van de beroepspraktijk. (zie ook facet 1.1) o In het propedeusejaar krijgt de student een brede oriëntatie in het vakgebied met vakken over informatiesystemen, de plaats van informatiesystemen in de organisatie, ontwerp en beheer van informatiesystemen, de infrastructuur en het beheer hiervan. Als de student de vakken heeft afgerond, ontvangt hij het propedeutisch getuigschrift. o In het tweede jaar verdiept de student de basiskennis, met name het toepassen van beheerprocessen volgens ITIL, inzicht in de te beheren objecten, en verdieping van de organisatie van het beheer van de ICT-infrastructuur en de methoden, technieken, procedures en hulpmiddelen daarvoor. o Het derde jaar staat in het teken van het in praktijk brengen van de theorie. Het vak Management en beleid van ICT-beheer (20 ects) verdiept de kennis uit het tweede jaar. De student voert drie praktijkopdrachten (totaal 20 ects) uit in de eigen organisatie. De student voert een literatuurstudie uit Exploitatie en beheer van informatiesystemen (20 ects) en beargumenteert daarin stellingen en conclusies. o De opleiding sluit af met modules over het managen van ICT-projecten en een afstudeeropdracht. De studenten hebben de mogelijkheid om een minor te volgen in Software Design and Development.



•

•

•

Het lesmateriaal wordt ontwikkeld onder supervisie van de projectmanager cursusontwikkeling IT Servicemanagement, die tevens lid is van de Programmacommissie en van de Beroepenveldcommissie. Deze projectmanager ziet erop toe dat alle leerdoelen in het lesmateriaal worden uitgewerkt en dat deze in de opgaven worden getoetst. In praktijkopdrachten en cases synthetiseert de student de opgedane kennis en vaardigheden in een nieuwe (in het lesmateriaal niet besproken) situatie, zoals bedoeld in de taxonomie van Bloom. Het afstudeertraject bestaat uit het uitwerken van een praktijkopdracht in de eigen werksituatie. De procedure daarvoor en de beoordelingscriteria heeft de opleiding uitgewerkt in een handleiding (zie ook facet 6.1 resultaten). De studenten werken individueel aan hun modules en praktijkopdrachten. Zij kunnen zelf hun studietempo bepalen en daarmee ook de spreiding van de studiepunten over het jaar.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft het programma, de modulebeschrijvingen en het materiaal van de modules bestudeerd. Het visitatieteam concludeert dat de opleiding werkbare en goede werkprocedures heeft om per module heldere leerdoelen te formuleren, het materiaal voor de modules te ontwikkelen en examens en toetsen te ontwikkelen en af te nemen. Het visitatieteam constateert echter dat in de omschrijving van de leerdoelen per module de nadruk ligt op het bereiken van cognitieve kennis; de vaardigheden en competenties komen veel minder aan bod. Het visitatieteam merkt hierbij op dat in dit opzicht de grenzen van afstandsonderwijs worden bereikt. Het visitatieteam geeft de opleiding mee te overwegen om het aantal bijeenkomsten waarbij studenten face to face vaardigheden kunnen oefenen, uit te breiden dan wel op andere manieren interactie van student en docent te bevorderen om vaardigheden en competenties te ontwikkelen. De eindkwalificaties van de opleiding komen helder tot uitdrukking in de vereisten waaraan het afstudeertraject dient te voldoen. Wel merkt het visitatieteam op dat de vertaling van de eindkwalificaties naar het beroepsprofiel beter uitgewerkt kan worden. Het visitatieteam is van oordeel dat de leerdoelen van voldoende diepgang en ‘breedte’ zijn en dat het totaal de leerdoelen dekkend is voor de eindkwalificaties. Naar het oordeel van het visitatieteam kunnen de studenten de geformuleerde eindkwalificaties bereiken met dit programma. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma als voldoende.

2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

Het studieprogramma wordt in een vaste volgorde aangeboden. De student is echter vrij om een andere volgorde te kiezen, zolang dat een logische volgorde van de lesstof niet in de weg staat. Op verzoek kunnen de modules in een andere volgorde aangeboden worden. In de praktijk bestuderen de meeste studenten de modules in de aangeboden volgorde. De 8 modules in het eerste jaar geven de studenten de theoretische kennis over ICT service management. De modules weerspiegelen het brede veld van het domein.



• • •

In het eerste jaar is ook een studiedag presentatietechnieken opgenomen om studenten te trainen in presenteren en communiceren. De modules in het tweede jaar bouwen voort op de basiskennis uit de propedeuse. De modules in het derde en vierde jaar gaan verder in op deelaspecten van de brede basiskennis. In het derde jaar doen de studenten drie praktijkopdrachten In gesprek met het visitatieteam geven de studenten aan dat zij de samenhang in de opbouw van het curriculum herkennen in de zin van een toenemende complexiteit. Het eerste jaar is heel breed en het tweede jaar bouwt voort op deze basiskennis. De studenten zijn content met de praktijkopdrachten in de studie, waarin zij de theoretische kennis toepassen in hun werksituatie. In deze praktijkopdrachten leren zij vooral hoe zij hun praktijkkennis kunnen weergeven in abstracte modellen en omgekeerd hoe abstracte modellen hen ondersteunen bij het oplossen van knelpunten in de werkpraktijk. Zij zien met name achteraf hoe de modules samenhangen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de propedeuse aan de student een beeld van het vakgebied biedt en dat het programma een doorlopende leerlijn van toenemende complexiteit kent. Wel merkt het visitatieteam op dat de samenhang binnen de eerste twee studiejaren versterkt kan worden, het is voor de studenten nu een waterval aan vakken die zij krijgen. De opleiding kan de onderliggende logica en de verbanden tussen de vakken duidelijker weergeven aan de studenten. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het facet 2.3 ‘Samenhang’ als voldoende.

2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

• •

Bij afstandsonderwijs bepalen de studenten zelf hun studietempo. Zij kunnen hun studietempo aanpassen aan de eigen situatie. Dat betekent dat het mogelijk is om langzamer te gaan als de persoonlijke omstandigheden dat vereisen. Ook is het mogelijk om sneller te gaan. De modulaire opbouw van het curriculum geeft flexibiliteit in het doorlopen van de leerroute. Het studiemateriaal is opgebouwd uit zelfstandig te bestuderen lessen. De studievoortgangindicator op DirksenPlaza maakt inzichtelijk of de studie volgens planning verloopt. Wanneer een student gedurende een bepaalde periode (twee maanden) geen huiswerk meer instuurt, verzendt de opleiding zogenaamde “aansporingbrieven”. Over het algemeen wordt de aangeboden leerroute wel gevolgd. Met het oog op de (wat langere) doorlooptijd van m.n. de praktijkopdrachten in het derde jaar kiezen studenten er nogal eens voor om in dezelfde periode ook alvast een andere (volgende) module te bestuderen. Iedere module wordt afgesloten met een evaluatieformulier. Deze evaluatieformulieren worden automatisch via e-mail verstuurd als de student de module bijna heeft afgerond. De antwoorden die op deze wijze binnenkomen en de gegevens die via het ingezonden huiswerk worden verzameld, worden gebruikt bij de evaluatie van de modules.



•

In de ervaring van de opleiding nemen uitvallers zelf het initiatief om aan te geven waarom zij uitvallen. De redenen daarvoor zijn meestal niet gerelateerd aan het programma of de studie maar aan gewijzigde persoonlijke situaties of de werkomgeving.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de studenten over de relevante informatie beschikken om hun eigen studie te plannen en dat zij genoeg mogelijkheden hebben om hun studie naar hun eigen mogelijkheden in te richten. De studenten zijn tevreden over studiebelasting, omdat zij die zelf in de hand hebben. Anders dan bij het reguliere onderwijs heeft de hogeschool weinig invloed hierop. Wel kan de vraag aan de orde gesteld worden of de hogeschool hier vanuit maatschappelijk belang niet meer aan zou moeten doen, door een grotere bemoeienis bij studenten die achterstand oplopen of dreigen af te haken. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het facet 2.4 Studiebelasting als voldoende.

2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

•

•

In het Onderwijs en Examenreglement (OER) staat aangegeven dat studenten met een havo, vwo, een middenkaderopleiding of een specialistenopleiding kunnen instromen. Tevens staat deze toelatingseis op de website van Dirksen Opleidingen en in de studiegids vermeld. Studenten kunnen op basis van elders behaalde studieresultaten om een vrijstelling vragen bij de examencommissie. Een vrijstellingsverzoek dient te worden gemotiveerd door overlegging van (kopieën van) diploma’s van onderwijsprogramma’s met daarin studieonderdelen die in belangrijke mate overeenkomen met soortgelijke studieonderdelen uit het HTO - programma. Indien de studieresultaten in het buitenland zijn behaald, dan dient de student op basis van bewijsstukken aan te tonen wat de inhoud en het niveau van het daar gevolgde programma is geweest. Eventueel wordt een (aspirant-) student verwezen naar NUFFIC om een vergelijking te laten maken tussen de buitenlandse diploma’s en die van vergelijkbare Nederlandse onderwijs- of opleidingsinstellingen. Studenten die bij hun start bij de opleiding 21 jaar of ouder zijn en niet voldoen aan de vooropleidingseisen en niet hiervan zijn vrijgesteld, kunnen op grond van een toelatingsonderzoek van deze vooropleidingseisen vrijgesteld worden. De opleiding heeft een procedure vastgelegd voor het beoordelen van EVC en voor het toelatingsonderzoek. Deze procedure staat ook in het OER. Verder hanteert de opleiding als extra eis dat een student werkzaam is in een aan de opleiding gerelateerde werkomgeving. De werkgever van de student tekent een verklaring bij de start van de studie dat de student inderdaad werkzaam is en gelegenheid krijgt opdrachten in de organisatie uit te voeren. Indien de student van werkkring wisselt, of om andere redenen niet meer in staat is om praktijkoefeningen uit te voeren, dan kan de student de opleiding niet afronden



•

De opleiding inventariseert de redenen die studenten aangeven om te stoppen met de opleiding. De redenen hebben doorgaans niet met opleiding te maken (zie ook facet. 2.4 Studielast) maar met privé omstandigheden of motivatieproblemen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft volgens het visitatieteam goede procedures opgesteld om studenten toe te laten. De studenten zijn allemaal volwassenen met een werkkring in het werkveld, die het curriculum in eigen tempo volgen. Het visitatieteam constateert dat Hogeschool Dirksen de werkgever van de studenten een verklaring laat tekenen dat de student gelegenheid krijgt opdrachten in de werkpraktijk uit te voeren. De opleiding draagt op deze manier de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de opdrachten over aan de student. Als de student wordt ontslagen en niet direct een adequate vervangende werkkring heeft gevonden, moet hij/zij de studie staken. Dit alles overziende, beoordeelt het visitatieteam het facet 2.5 Instroom als voldoende.

2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• • • • •

De opleiding heeft het curriculum opgesteld van 240 ects. Tot aan het studiejaar 2010 konden de studenten in theorie de studie in drie jaar afronden. Met ingang van het studiejaar 2010 rekent de opleiding met 60 ects per studie jaar, zodat het curriculum nu vier studiejaren beslaat. In praktijk kiest de student een eigen studietempo, het is nog niet voorgekomen dat een student 240 studiepunten in drie jaar heeft behaald. De opleiding is gebaseerd op zelfstudie en afstandsonderwijs. In het eerste jaar zijn er contacturen ingepland voor de trainingsdag presentatietechnieken, verder zijn er geen contacturen ingepland. Per module is het aantal studiebelastingsuren gedefinieerd. Vanuit de studiebelastingsuren is een vertaling gemaakt naar studiepunten. De opleiding hanteert een omrekeningsfactor waarin rekening gehouden wordt met het feit dat de student werkzaam is in de beroepspraktijk. Dit is een toepassing van het concurrency-beginsel. Bij de opzet van het curriculum is bepaald welke onderwijseenheden de student zal behalen in het onderwijsdeel en welke onderwijseenheden tijdens de beroepsuitoefening uitgevoerd moeten worden. Bij het inzenden van het huiswerk geeft de student (per les) aan hoe lang hij over de les heeft gedaan en wat zijn waardering van de les was. De opleiding evalueert deze gegevens periodiek. In gesprek met het visitatieteam vertellen de studenten dat de opleiding pittig is, maar wel te doen naast het werk. De studiebelasting in uren komt ongeveer overeen met de door de opleiding geplande studiebelasting. Wel geven studenten aan dat zij soms veel langer over een leerjaar doen dan gepland, vanwege allerlei externe factoren (werk, privé) die op zich niets met de opleiding te maken hebben.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat het studieprogramma voldoet aan de formele eis van 240 studiepunten. De opleiding heeft de studiepunten verdeeld over de modules en de modules ingepland in vier studiejaren. Het visitatieteam concludeert uit de evaluaties en uit gesprekken met studenten dat de studiebelasting ongeveer overeenkomt met de geplande nominale studiebelasting, de doorlooptijd bepaalt de student zelf. Alleen kosten de praktijkopdrachten in de ervaring van de studenten meer tijd dan er formeel voor wordt aangegeven. Dit wordt door de studenten niet als een knelpunt ervaren. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 2.6 Duur als voldoende.

2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

• •

Het curriculum is onderverdeeld in modules. De opleiding beoogt dat een module een afgerond, samenhangend geheel vormt, dat wordt afgesloten met een examen, of een case aan de hand van een beschreven praktijksituatie. De modules zijn opgebouwd uit lessen. Een les is een zelfstandige studieeenheid, waarin de lesstof uiteen wordt gezet. Iedere les wordt afgesloten met een kennistoets en huiswerkvragen. Het bestuderen van een les duurt nominaal 6 – 8 uur. De Hogeschool Dirksen hanteert voor het vormgeven van haar onderwijs een document “Didactische aspecten en onderwijskundige grondslagen” met de visie op afstandsleren en opleiden. Uit dit document is de auteurshandleiding voortgekomen als leidraad voor auteurs van lesmateriaal. De projectleider opleidingsontwikkeling HTO IT services ziet er op toe dat de auteurs bij het ontwikkelen van materiaal volgens de handleiding werken. Het studiemateriaal moet volgens de opleiding aan de navolgende eisen voldoen: o het materiaal moet aangeven wat van de student wordt verwacht, o het moet de student de mogelijkheid bieden om regelmatig een beeld te krijgen van zijn vorderingen, o het moet duidelijk en logisch opgebouwd zijn, o en het moet de student motiveren om te leren. Het studiemateriaal wordt speciaal ontwikkeld voor het afstandsonderwijs, in lijn met de doelstelling van Hogeschool Dirksen. De docenten zijn bekend met het didactisch concept afstandsonderwijs. Het curriculum voorziet niet in stages, aangezien de studenten in de beroepspraktijk werkzaam zijn. De studenten maken gebruik van hun werkomgeving om praktijkopdrachten te maken (zie ook facet 2.8 Toetsing). De praktijkopdracht doet de student in overleg met een stagebeleider dan wel de leidinggevende vanuit het bedrijf waarin hij werkt.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft het didactisch concept en het studiemateriaal bezien. Het visitatieteam vindt het didactisch concept goed geworteld in onderwijskundige principes en adequaat toegesneden op het afstandsonderwijs. Het studiemateriaal is ontworpen volgens het concept en ook de vernieuwing en aanpassing van het materiaal verloopt volgens het handboek van de opleiding. Het studiemateriaal sluit naadloos aan bij het onderwijsconcept en is zeer geschikt om de doelstellingen te realiseren. Derhalve beoordeelt het visitatieteam het facet 2.7 Afstemming vorm en inhoud als goed.



2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• • •

• •

•

•

Iedere module wordt afgesloten met een examen, om te meten in hoeverre de doelstellingen van de gehele module door de student zijn gerealiseerd. Het examen bestaat voornamelijk uit multiple choice vragen. Het examen wordt afgenomen onder toezicht, op een locatie van de Hogeschool Dirksen. De studenten kunnen maandelijks examens doen. De normering en de cesuur van de examens zijn van tevoren opgesteld door de examencommissie van de Hogeschool Dirksen of door die van het externe exameninstituut. Het Examenbureau is belast met het toezicht op de diepgang en complexiteit van de toetsen en op de aard van de praktijksituaties die worden voorgelegd aan de examenkandidaat. In de opleiding IT Service Management zijn 18 praktijkopdrachten gedefinieerd, waarvan de student in het derde jaar er 3 uitkiest die bij zijn werksituatie passen. Per praktijkopdracht wordt een kader omschreven van waaruit de student in zijn werkomgeving: o een concrete probleemsituatie analyseert; o hiervoor verschillende mogelijke oplossingsmethodes samenstelt aan de hand van de theorie; o daaruit de beste oplossingsmethode kiest; o deze oplossingsmethode toepast op de gestelde probleemsituatie; o vaststelt in hoeverre de gekozen oplossingsmethode leidt tot de oplossing van het probleem; o en evalueert waar er, achteraf gezien, andere keuzes gemaakt hadden moeten worden. Vervolgens wordt door de student aangegeven hoe de eerder gevolgde selectiemethode voor de beste oplossingsmethode dient te worden aangepast, om een dergelijke betere keuze vooraf te kunnen maken. De opleiding heeft een examenreglement uitgewerkt met procedures voor correctie en herkansing. De resultaten van de instituutsexamens worden per ronde gerapporteerd aan de examencommissie. Deze plaatst de resultaten in historisch perspectief (vergelijking met voorgaande resultaten op hetzelfde onderdeel), met medeneming van de specifieke moeilijkheidsgraad van bepaalde vakken. De evaluatie van de examencommissie kan aanleiding geven tot de volgende maatregelen: 1. Herziening van studiemateriaal en/of de didactische werkvormen; 2. Herziening van de examenvorm (meerkeuze dan wel open vragen, mondeling dan wel schriftelijk). De beoordeling van praktijkopdrachten en de afstudeeropdracht is omschreven in beoordelingsformulieren en in de module waarin de aan de afstudeeropdracht gestelde eisen worden aangeduid. Desgevraagd vertellen de student en de alumni dat de examens pittig zijn, maar wel te doen. Afstudeerders worden begeleid door twee docenten, die de voortgang van het afstudeerproces en de daaruit voortvloeiende (tussen)producten onafhankelijk van elkaar beoordelen aan de hand van daartoe opgestelde beoordelingsformulieren. De opleiding heeft de beoordelingsformulieren recent vernieuwd en uitgebreid.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van oordeel dat de systematiek van examinering met mulitple choicevragen qua systematiek goed in elkaar zit. De constructie van de examens, de afname en de evaluaties zijn goed geregeld. De mc-vragen zijn geschikt om kennis en in beperkte mate inzicht te toetsen, ze zijn niet geschikt om complexere competenties te toetsen. De opleiding is zich bewust van de uitdaging om complexere competenties te toetsen en werkt aan vernieuwing van de toetsen. De praktijkopdrachten zijn naar oordeel van het visitatieteam goed geconstrueerd en de beoordeling daarvan is goed geregeld. De opleiding is kleinschalig, het vier ogen principe wordt niet toegepast bij het beoordelen van de praktijkopdrachten. Het afstudeertraject wordt wel begeleid door twee docenten, die onafhankelijk van elkaar beoordelen. De beoordelingsformulieren waren tot zeer recent tamelijk vaag, dat tot gevolg heeft dat het oordeel van verschillende docenten sterk uiteen liep. De opleiding heeft recent nieuwe beoordelingsformulieren opgesteld, om dit bezwaar te ondervangen. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 2.8 Beoordeling en toetsing als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Programma’ Het visitatieteam is van oordeel dat de studenten in het programma hun kennis ontwikkelen aan de hand van relevante vakliteratuur en dat zij hun eigen beroepspraktijk adequaat kunnen inbrengen als studiemateriaal. De opleiding heeft de eindkwalificaties adequaat verwerkt in het curriculum. Het programma vertoont duidelijke verticale samenhang en voldoet aan de formele studielast van 240 studiepunten. Het programma sluit aan bij de kwalificaties van instromende studenten en de opleiding borgt dat met de intakeprocedure. Het didactisch concept van de opleiding is goed uitgewerkt en toegesneden op afstandsonderwijs voor volwassenen werkzaam in de beroepspraktijk. De beoordeling en toetsing heeft de opleiding uitgewerkt in werkzame procedures. Het facet 2.7 is als goed beoordeeld en de overige facetten als voldoende. Derhalve is de beoordeling van het visitatieteam voor het onderwerp ‘Programma’ in zijn geheel positief.



3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

De docenten van de Hogeschool Dirksen zijn freelancers die ook werkzaam zijn in verschillende werkvelden van de beroepspraktijk. Modules en studiewijzers worden geschreven door auteurs die tevens werkzaam zijn in de beroepspraktijk. Bij het schrijven van het lesmateriaal worden zonodig voorbeelden uit de beroepspraktijk gegeven. Bij verschillende modules wordt gebruik gemaakt van vakliteratuur. Veel van die boeken bevatten reële praktijkvoorbeelden. Alle studenten van de opleiding zijn al werkzaam in de beroepspraktijk, zij brengen hun eigen werkomgeving in als studiemateriaal. Desgevraagd vertellen de studenten dat zij zeer tevreden zijn over de praktijkkennis van de docenten, zoals dat blijkt uit antwoorden op vragen en bij de begeleiding van de praktijkopdrachten en de afstudeeropdracht.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft uit de cv’s van de docenten en uit gesprekken met studenten en alumni geconstateerd dat de docenten een ruime praktijkervaring hebben. Het studieprogramma draagt er tevens zorg voor – studiemateriaal, praktijkopdrachten, cases – dat er een constructieve verbinding wordt gelegd tussen de lesstof en de beroepspraktijk. De studenten herkennen de praktijkgerichtheid van de docenten. Dit alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet 3.1 Eisen Hbo als goed.

3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

Hogeschool Dirksen maakt gebruik van afstandsonderwijs, er is geen een uurrooster waarin docenten op bepaalde tijden in lokalen met studenten lesstof bespreken. Zaken zoals lesuitval spelen dan ook geen rol. De beschikbaarheid van docenten is via de elektronische leeromgeving DirksenPlaza geregeld. Alleen is de telefonische bereikbaarheid volgens de ondervraagde studenten beperkt, dit zou beter kunnen. De opleiding heeft gekwalificeerde docenten beschikbaar voor huiswerkbegeleiding en inhoudelijke vragen die de student via DirksenPlaza kan stellen. Bij Dirksen Opleidingen is het de regel dat de huiswerkdocent de student binnen twee dagen antwoord geeft op zijn vraag. De afdeling studiebegeleiding monitort de vraag-en-antwoord sequenties van de theoretische modules. De projectmanager cursusontwikkeling monitort de doorloop van de vraag-en-antwoord-sequentie van de afstudeeropdracht en alle praktijkopdrachten.



•

De studenten vertellen desgevraagd dat de beantwoording van vragen (voornamelijk via de mail) voldoende vlot verloopt.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam deelt de opmerking van de opleiding dat afstandsonderwijs veel minder gevoelig is voor docentenuitval dan regulier onderwijs. De opleiding heeft voldoende bekwame docenten aan zich weten te binden om de studenten bij het huiswerk te ondersteunen. Wel merkt het visitatieteam op dat de situatie waarbij de vraag-en-antwoord trajecten van praktijkopdrachten en afstudeeropdrachten door projectleider cursusontwikkeling persoonlijk gemonitord worden, kwetsbaar is, hoewel het tot nu toe geen probleem heeft opgeleverd. Alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 3.2 Kwantiteit Personeel als voldoende.

3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

• • • • •

De Hogeschool Dirksen stelt de volgende kwaliteitseisen aan de docenten: o de kandidaten dienen volgens hun cv vakbekwaam te zijn en affiniteit te hebben met lesgeven; o de examenresultaten van de betreffende studenten mogen niet herhaaldelijk onder het gemiddelde liggen; o de docent moet betrokken zijn bij de Hogeschool Dirksen en de onderwijsfilosofie van het instituut uitdragen. Dirksen opleidingen heeft een procedure om freelance docenten aan te nemen. Na beoordeling van het cv voert de projectmanager cursusontwikkeling een gesprek met een kandidaat. Wanneer het selectiegesprek positief verloopt en de sollicitant niet actief betrokken is bij een onderwijsproces aan een andere instelling, dan wordt de docent uitgenodigd voor een proefles. Docenten die mondeling lesgeven houden een face-to-face proefles, waarbij zowel de projectmanager als medewerkers van Dirksen aanwezig zijn. Auteurs worden uitgenodigd een schriftelijke proefles in te leveren. Bij het beoordelen van beide proeflessen letten de beoordelaars op het vermogen van de docent om onder meer in aanvulling op het studiemateriaal de vertaalslag van theorie naar praktijk te maken. De opleiding benoemt alleen docenten die zij als goed beoordeelt. Docenten die alleen via DirksenPlaza studenten begeleiden, hoeven geen proefles te geven. Bovengenoemde procedure geldt voor alle opleidingen bij Dirksen, er is geen aparte procedure voor docenten aan de Hbo-opleiding. De opleiding communiceert met de docenten en auteurs om ze te betrekken bij de Hogeschool. De opleiding evalueert het onderwijs na afloop volgens de procedure. Bij een nieuwe of sterk gereviseerde opleidingsmodule evalueert de opleiding ook met de docenten, op basis van de ervaringen van de docenten met het studiemateriaal (inhoud en didactiek). Desgevraagd vertellen de student en de alumni dat zij tevreden zijn over de kwaliteit van de docenten.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft de cv’s van de docenten bestudeerd en concludeert daaruit dat de docenten voldoen aan de eisen die Hogeschool Dirksen stelt. De docenten hebben ruime actuele praktijkervaring, ze hebben de juiste vakkennis en zij hebben didactische kennis en ervaring. Het visitatieteam adviseert de opleiding om de kwaliteitseisen waaraan docenten hbo dienen te voldoen nader te expliciteren. Het afstandsonderwijs doet een specifiek beroep op de kwaliteiten van de docenten, met name in het schriftelijk beantwoorden van vragen. Naar het oordeel van het visitatieteam speelt de opleiding hier adequaat op in door de procedures om de antwoorden te screenen, en door de manier waarop de docenten bij de opleiding betrokken worden. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam de het facet 3.3 Kwaliteit personeel als goed.

Beoordeling van het onderwerp ‘Inzet van personeel’ Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de opleiding docenten inzet die een goede verbinding weten te leggen tussen de werkpraktijk en de opleiding. De opleiding heeft voldoende docenten aan zich weten te binden met de juiste kwalificaties. De facetten van het onderwerp Inzet van Personeel zijn als goed respectievelijk voldoende beoordeeld. Derhalve is oordeel over dit onderwerp positief.



4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

Hogeschool Dirksen werkt volgens het afstandsleren model; derhalve is geen schoolgebouw noodzakelijk. De praktijkdag en de examens worden in Arnhem, Tilburg en Maarssen gefaciliteerd in geoutilleerde eigen ruimtes. De collegedag Presentatietechnieken wordt geëvalueerd met een evaluatieformulier waarop ook gevraagd wordt naar de tevredenheid over de locatie. Tevens wordt aan het eind van een examen een evaluatieformulier overhandigd, waarop ook de locatie geëvalueerd wordt. De Hogeschool Dirksen beschikt over een elektronische leeromgeving DirksenPlaza. Deze leeromgeving wordt voor alle cursussen gebruikt, ook die van de Hogeschool. De studenten ontvangen bij inschrijving een inlogcode en kunnen dan inloggen op DirksenPlaza. Via de elektronische leeromgeving kunnen de studenten digitaal hun studie plannen, de studieresultaten bekijken, hun kennis testen via meerkeuzevragen, en vragen stellen aan docenten. Er is ook een forumfunctie waarop cursisten onderling vragen kunnen stellen, hier wordt echter vrijwel geen gebruik gemaakt. In gesprek vertellen de student en de alumni dat zij tevreden zijn over DirksenPlaza. Het programma doet wat het moet doen en is beschikbaar. De examentraining vinden de studenten wel handig. De studenten vinden het een pluspunt dat DirksenPlaza een balk laat zien met daarop de studievoortgang van de student. Wel geven de studenten en alumni aan dat zij er prijs op zou stellen als ze met andere studenten in contact konden komen om te leren van elkaars situatie en onderling vragen te kunnen oplossen. Zij zouden toepassing en ondersteuning van moderne communicatiemiddelen zoals sharepoint, MSN, skype e.a. waarderen. Ook vertellen de student en de alumni dat zij geen gebruik maken van de mediatheek. De boeken en het studiemateriaal bieden voldoende informatie.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft de elektronische leeromgeving (elo) DirksenPlaza bekeken. Zij concludeert dat DirksenPlaza voldoende mogelijkheden biedt voor afstandsleren. De leeromgeving is robuust in de zin van beschikbaarheid en heeft voldoende faciliteiten. Het visitatieteam merkt op dat er moderne elektronische leeromgevingen ontwikkeld zijn met meer interactieve mogelijkheden. Dirksen volgt deze ontwikkelingen wel, maar past ze niet toe in haar eigen elo: de leeromgeving is functioneel (degelijk) voor het huidige gebruik, maar enigszins ‘gedateerd’ in de opzet en beperkt terwijl er technologisch veel meer mogelijk is. Het visitatieteam adviseert de opleiding om de wens van de studenten te honoreren en beter onderling contact tussen studenten te faciliteren, al dan niet met DirksenPlaza. De opleiding is voornemens om meer gebruik te gaan maken van de sociale media. De opleiding maakt gebruik van externe locaties voor de praktijkdag en voor examens. Indien nodig kan de opleiding actie ondernemen naar aanleiding van de evaluaties. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 4.1 Materiële voorzieningen als voldoende.



4.2 Studiebegeleiding en informatievoorziening De studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• •

• •

•

De relevante informatie over de gang van zaken rond het studeren bij Hogeschool Dirksen is te vinden op DirksenPlaza. Specifieke zaken die een bepaalde module betreffen (bijvoorbeeld de naam van de thuisdocent) worden apart bij de module zelf gevoegd. De thuisdocent is een deskundige die in het desbetreffende vakgebied werkzaam is en die goed met de lesstof bekend is. De studievoortgang wordt gestimuleerd met de positieve feedback bij het behalen van “mijlpalen”. Via DirksenPlaza krijgt de student een complimentje als hij een kwart van de lessen van een module heeft afgerond. Bovendien ontvangt hij ook een compliment als hij halverwege is. Indien een student tijdens het bestuderen van een les bepaalde problemen ervaart, dan kan hij/zij terugvallen op een systeem van begeleiding: Via DirksenPlaza kan een student vragen aan de docent stellen of een belafspraak maken, waarop die doorgaans binnen twee werkdagen antwoord krijgt. Desgevraagd vertellen de studenten dat hier niet zo vaak gebruik van wordt gemaakt. (zie ook facet 2.4) De afdeling Studiebegeleiding houdt de vorderingen per student bij in het “studenten - volgsysteem”. De Hogeschool beschikt per student over een actueel overzicht van de datum van inschrijving van een module; de status van het ingezonden huiswerk; en de examenresultaten. Bij problemen in de studievoortgang kan de student een beroep doen op de afdeling Studiebegeleiding of op de projectmanager cursusontwikkeling. Indien de studievoortgang dreigt te staken, dan wordt van de student verwacht dat die zelf initiatieven neemt om de studie weer voort te kunnen zetten. Desgevraagd vertellen de studenten en alumni dat zij tevreden zijn over de informatievoorziening en de respons van de docenten. Wel geven zij aan dat zij bij de begeleiding van de afstudeeropdracht meer persoonlijk contact met de begeleider op prijs zouden stellen. Met name bij de start van het afstudeertraject zouden ze het op prijs stellen als ze de opdracht met de docent zouden kunnen doorpraten en als de docent op bezoek zou komen op het werkadres. (Zie ook facet 6.1 gerealiseerd niveau.)

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van oordeel dat de opleiding via DirksenPlaza de student van voldoende informatie voorziet om de studie te volgen. De opleiding heeft een adequaat studentvolgsysteem en is in staat om de studenten actief te volgen. De begeleiding door de docenten verloopt zonder haperingen. Het visitatieteam constateert dat het in het kader van afstandsonderwijs passend is als de begeleiding ook bij het afstuderen op afstand is, en dat de studenten de begeleiding afstandelijker ervaren dan de docenten aangeven. Toch adviseert het visitatieteam de opleiding om in de ‘Instructie afstudeerbegeleiders’ op te nemen dat de afstudeerbegeleider en de student aan het begin van het afstudeerproject een gesprek hebben, om aan de wens van de studenten voor meer persoonlijk contact tegemoet te komen. Alles afwegende beoordeelt het visitatieteam het facet 4.2 Studiebegeleiding als voldoende.



Beoordeling van het onderwerp ‘Voorzieningen’ Het visitatieteam is van oordeel dat de materiële voorzieningen voor het afstandsonderwijs adequaat zijn om het programma te realiseren. De studiebegeleiding voldoet aan de eisen die aan afstandsonderwijs verbonden zijn. De facetten van dit onderwerp zijn als voldoende beoordeeld. Derhalve is het oordeel van het visitatieteam over het onderwerp Voorzieningen positief.



5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• • • • •

De Kwaliteitszorg Hogeschool Dirksen is een onderdeel van het Dirksen Integraal Kwaliteitszorgsysteem. Dit systeem is neergelegd in het handboek Kwaliteitszorg Hogeschool Dirksen. Het kwaliteitzorgsysteem is ontleend aan de Quality Guide van de European Association for Distance Learning, die dateert van oktober 2002 en die is ontwikkeld in opdracht van de Europese Commissie. Bij de totstandkoming van deze Quality Guide is aangesloten bij het EFQM-systeem. De evaluatie en verbetering van de onderwijskwaliteit van de modules vindt plaats aan de hand van de resultaten zoals die worden geregistreerd via DirksenPlaza, en zoals die worden beheerd door de afdeling Studiebegeleiding van de Hogeschool Dirksen. De reguliere evaluatiecyclus voorziet niet in evaluatie op het niveau van opleiding en de opleidingsfase. De modules worden niet in onderling verband geëvalueerd. De ervaringen van docenten met de modules komen in de Programmacommissie ter sprake en kunnen ook aanleiding geven om materiaal aan te passen. De opleiding organiseert incidenteel een telefonische enquête bij studenten om te informeren naar hun plannen met hun studie. Naar aanleiding van de gesprekken neemt Hogeschool Dirksen actie. (zie ook facet 4.2 Informatievoorziening) Het management heeft geen streefdoelen of verbeterdoelstellingen geformuleerd voor de opleiding als geheel.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat de Hogeschool Dirksen zich conformeert aan het vigerende kwaliteitssysteem bij Dirksen Opleidingen. Er is voldoende aandacht voor het evalueren van de kwaliteit van de modules en de voortgang van de studenten. Het visitatieteam vindt het opmerkelijk dat het management geen verbeterdoelen voor de hele bacheloropleiding heeft geformuleerd. Daarmee ontbreekt een groter kader om kwaliteitsverbeteringen op moduleniveau richting te geven. Het visitatieteam adviseert de opleiding een strategie voor de opleiding te verwoorden en deze te koppelen aan het kwaliteitsbeleid. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam facet 5.1 Evaluatie Resultaten als voldoende.



5.2 Maatregelen tot verbetering De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• • • • •

De opleiding beschouwt de feedback van de studenten op de bestudeerde leerstof als een belangrijk middel voor verbeteringen. Naar aanleiding van de feedback richt de opleiding zich op twee aandachtpunten: o Kleine (redactionele) verbeteringen in het lesmateriaal, zoals het corrigeren van fouten. De gewijzigde pagina’s worden via de update functie van DirksenPlaza ter beschikking gesteld aan de studenten. Ze kunnen deze dan downloaden en in hun studiemateriaal opnemen. o Inhoudelijke fouten of alinea’s met te moeilijk leesbare uitleg van teksten. In dat geval wordt op DirksenPlaza een erratum gepubliceerd dat men kan downloaden. Wanneer voor eenzelfde module grotere groepen studenten bepaalde doelstellingen niet bereiken, dan gaat de opleiding aan de hand van het ingezonden huiswerk na in welke lessen het probleem gezocht moet worden; deze lessen worden dan herzien. De opleiding heeft recentelijk de beoordelingsformulieren voor het afstudeerproject verbeterd om de beoordeling van de afstudeerprojecten te stroomlijnen. De opleiding heeft sinds de vorige visitatie aangegeven om meer aandacht te besteden aan het ontwikkelen van competentiegericht onderwijs. Dat is opgenomen in de nieuwe versie van het OER De Hogeschool is van plan om te reageren op het voorstel van een student om het onderling contact tussen studenten aan de opleiding te vergemakkelijken via sociale media. Het EXIN heeft in 2007 aangegeven dat de HX modules niet meer onderhouden werden en dat de examinering na 2010 zou stoppen. De opleiding is sinds 2007 aan de slag met het bijstellen van de modules Exploitiatie en Beheer (HX), die eind 2010 aan de studenten kunnen worden aangereikt.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat de opleiding adequaat reageert op signalen uit het kwaliteitssysteem met het bijstellen en verbeteren van het lesmateriaal in bestaande modules. Tevens constateert het visitatieteam dat de opleiding niet vlot reageert op ontwikkelingen in de buitenwereld – zoals de opkomst van de sociale media, technische mogelijkheden voor de elektronische leeromgeving, het opleveren van de geactualiseerde HXD modules – en die vertaalt in onderwijsvernieuwing. Het visitatieteam adviseert de opleiding om de reactieve houding ten aanzien van vernieuwing om te zetten in een proactieve houding en vernieuwingen voortvarender ter hand te nemen. Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet 5.2 Maatregelen tot verbetering als voldoende.



5.3 Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld Bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • • •

De studenten worden bij de kwaliteitszorg betrokken via de evaluaties op DirksenPlaza en via de incidentele telefonische enquêtes. De docenten en auteurs worden bij de opleiding betrokken via de projectleider cursusontwikkeling, en via algemene e-mailings over Dirksen Opleidingen. Dirksen Opleidingen is een kleine organisatie van circa 25 personen. De lijnen zijn kort, medewerkers kunnen elkaar en de directie vinden via de normale overleggen. Veel informatie is ook informeel geregeld, zoals gebruikelijk in kleine organisaties. Het beroepenveld wordt bij de opleiding betrokken via de vergaderingen van de Beroepenveldcommissie en de Programmacommissie. Veel van dit contact verloopt ook via e-mail en telefoon. De Hogeschool heeft geen systematische bevraging onder alumni georganiseerd. De opmerking daarover in het vorige visitatierapport heeft niet geleid tot een beleid om alumni bij de opleiding te betrekken.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat de opleiding IT-Servicemanagement overlegstructuren heeft om het beroepenveld en de docenten / auteurs bij de opleiding te betrekken. Het visitatieteam constateert dat het overleg circuit weliswaar effectief is, maar dat het nogal informeel georganiseerd is. De commissies komen incidenteel bij elkaar. De opleiding verzamelt actief de meningen van de studenten over de modules en het lesmateriaal. Daarentegen komt de student als persoon minder in beeld. In lijn met het begrip afstandsonderwijs is ook de relatie met de studenten en de alumni afstandelijk. Het visitatieteam constateert dat hier mogelijkheden voor verbetering liggen. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 5.3 Betrekken medewerkers, studenten alumni en beroepenveld als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’ Het visitatieteam constateert dat de opleiding IT Service Management een adequaat functionerend kwaliteitssysteem heeft. De input van relevante betrokkenen wordt systematisch verzameld, beoordeeld en indien de opleiding dat nodig acht onderneemt zij maatregelen ter verbetering. De facetten van het onderwerp Kwaliteitszorg zijn als voldoende beoordeeld vandaar dat het oordeel van het visitatieteam over dit onderwerp positief is.



6. Onderwerp: resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • •

•

•

De afstudeeropdracht richt zich op een probleemstelling binnen de werkomgeving van de afstudeerder. De opleiding adviseert de student de werkgevers en leidinggevenden binnen het bedrijf te betrekken bij de afstudeeropdracht. De opleiding heeft de eisen waaraan de afstudeeropdracht moet voldoen, de procedure en de beoordeling van de afstudeeropdracht vastgelegd in de ‘Handleiding studenten afstudeeropdracht’. De student dient de afstudeeropdracht gefaseerd aan te pakken. Eerst wordt de afstudeeropdracht voorlopig omschreven en maakt de student een plan van aanpak. De student kan verder als het PvA door de begeleider is goedgekeurd. Vervolgens bestaat de afstudeeropdracht uit de volgende onderdelen: o Een vooronderzoek op het gebied van de probleemstelling; daarbij dient de student minstens drie alternatieven aan te dragen o Een haalbaarheidsonderzoek van mogelijke oplossingen binnen de eigen werkomgeving; o De scriptie en een afstudeerpresentatie. De afstudeeropdracht wordt begeleid door twee afstudeerbegeleiders. De ene afstudeerbegeleider richt zich vooral op de vakinhoudelijke aspecten van de scriptie, de ander op de toepassingsgerichtheid en de waarde voor de opdrachtgever. Desgevraagd vertellen de studenten dat zij op zich tevreden zijn over de afstudeerbegeleiding en de deskundigheid van de begeleiders. (zie ook facet 4.2 Studiebegeleiding). De afstudeerscriptie wordt beoordeeld aan de hand van vijf criteria waarin de Dublin Descriptoren terugkomen: o Kennis en inzicht: De student heeft actuele kennis en inzichten vergaard via literatuuronderzoek met gebruikmaking van het aangereikte lesmateriaal en additionele relevante literatuur. o Toepassen kennis en inzicht: is van belang toepasbaarheidonderzoek heeft plaatsgevonden binnen de eigen werkorganisatie, waarbij de oplossing is onderbouwd via gedegen argumentatie in een logische opbouw in herkenbare stappen. De oplossing van de probleemstelling, vervat in een oordeel van de student, is logisch afgeleid uit de verzamelde gegevens. o Oordeelsvorming: de student heeft gegevens doelgericht en systematisch verzameld m.b.t. het vraagstuk Vervolgens heeft hij deze geanalyseerd en een oordeel gevormd, vervat in realistische aanbevelingen aan het management van zijn bedrijf. o Communicatie: de scriptie is helder, overzichtelijk en leesbaar voor alle in het betreffende vakgebied werkende collega’s. Gedurende de presentatie van de scriptie voor de examencommissie heeft de student bewezen complexe materie helder weer te kunnen geven. o Leervaardigheden: de student heeft aangegeven op welke wijze hij zijn studie heeft weten te volbrengen, waarbij zelfinzicht en zelfreflectie niet ontbreken.



• •

De opleiding vraagt niet naar de mening van de werkgevers van de cursisten over het bereikte niveau na afloop van de studie terwijl ook niet tussentijds geïnformeerd wordt of hetgeen de studenten wordt aangereikt voldoende aansluiting heeft met de dagelijkse praktijk. In gesprek met het visitatieteam vertellen de studenten en alumni hoeveel ze hebben geleerd van de opleiding. Met name het methodisch werken, afstand nemen van de dagelijkse praktijk en daarover nadenken. “Ik moest 5 oplossingen bedenken, terwijl je natuurlijk op je werk gewoon bij één of twee stopt,” vertelde een cursist.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft de afstudeerscripties van de laatste vijf jaar ingezien. Daaruit concludeert zij dat de scripties het de eindkwalificaties goed weerspiegelen. De scripties getuigen van een gedegen kennisontwikkeling, de kennis wordt goed toegepast en de geformuleerde adviezen helder onderbouwd. De onderwerpen van de scripties zijn toegesneden op het werkgebied IT Service Management en geven blijk van praktische relevantie. In gesprek met de alumni constateert het visitatieteam dat de alumni blijk geven van een goed inzicht in de ontwikkelde competenties en dat zij zich voldoende leervaardigheden hebben eigen gemaakt. Het visitatieteam constateert dat de opleiding een kans laat liggen om onder de werkgevers van de afstudeerders het niveau van de opleiding te evalueren. Dit alles overziende beoordeelt het visitatieteam het facet 6.1 Gerealiseerd niveau als goed.

6.2 Onderwijsrendement Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

De opleiding kan haar resultaten op het gebied van onderwijsrendementen niet vergelijken met andere opleidingsinstituten, omdat de examenresultaten van de externe examens niet door de opleiding ingezien kunnen worden. Commerciële opleidingen beschouwen dat als concurrentiegevoelige informatie. De opleiding is niet bekostigd, de studenten bekostigen de studie zelf maar volgen de studie meestal op kosten van hun werkgever. In de ogen van de opleiding hebben de studenten daarmee een eigen verantwoordelijkheid t.a.v. de studieresultaten en –rendement ten opzichte van hun werkgever. Op grond hiervan en gezien de kleine aantallen studenten – vijf afgestudeerden in de afgelopen drie jaar – vindt de opleiding het opstellen van streefcijfers voor de instroom en doorstroom niet zinvol. De opleiding bewaakt de voortgang van de studenten via de studiebegeleiding (zie ook facet 4.2 studiebegeleiding) en heeft in het examenreglement en in het OER aan de examencommissie de opdracht verstrekt de examenresultaten te bekijken en in te grijpen indien dat nodig is.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding geen eisen aan het onderwijsrendement heeft geformuleerd in termen van doorlooptijd. Wel evalueert de opleiding de examenresultaten en stuurt de opleiding daar op. Het visitatieteam begrijpt dat het formuleren van streefcijfers voor een niet-bekostigde opleiding niet goed mogelijk is en gezien het klein aantal studenten ook niet zinvol. Alles overziende beoordeelt het visitatieteam het onderdeel 6.2 Opleidingsrendement als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Resultaten’ Het visitatieteam constateert dat het gerealiseerde eindniveau van de opleiding goed is. De opleiding heeft eisen ten aanzien van studierendement geformuleerd en stuurt daarop. De facetten zijn als goed respectievelijk voldoende beoordeeld. Derhalve is het oordeel van het visitatieteam over het onderwerp Resultaten zonder meer positief.



Bijlage 1: Programma WOENSDAG 29 SEPTEMBER 2010 09.30u – 12.00u

Interne bespreking panel, broodjes

12.00u – 14.00 u

Directeur en leden van het management team: ing. D. van der Mark, J. van der Heijden, drs K. Veen Onderwerpen o Doelstelling opleiding o Inzet personeel o Interne kwaliteitszorg o Voorzieningen o Resultaten

14.00u – 15.00u

Demonstratie Intranet en DirksenPlaza

15.00u – 16.30u

Materiaalbestudering door panel

16.30u – 17.00u

Korte terugkoppeling, vooruitblik voor de volgende dagen

WOENSDAG 13 OKTOBER 2010 09.00u. – 10.00 10.00u. – 11.00

10.00. – 11. 00

Interne bespreking panel, materiaal bestudering Parallel gesprek Student en alumni: G. Versluis, 2e jaars student; T. Derks, student bezig met afstuderen, M. Terpstra, alumnus 2010. Parallel gesprek: Werkveld adviesraad Dr.ir. L. van Hemmen, de heer P. Blaas Onderwerpen o Doelstelling opleiding o Programma en programma inhoud o Resultaten

11.00u – 12.30u

Projectleider cursusontwikkeling P. Blaas Onderwerpen Ontwikkeling lesmateriaal Evaluaties en terugkoppeling studenten

12.30u – 14.00u

Werklunch panel en materiaal bestudering

15.00u – 16.00u.

Paneloverleg

16.30u – 17.00u.

Terugkoppeling directeur en onderwijsmanagement



Bijlage 2: Documenten Documenten die zijn bestudeerd • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Afstudeeropdrachten en praktijkopdrachten door studenten van de Hogeschool Beroepsprofiel HBO- Informatica (IT-Service management) Besluit NVAO 19 december 2005 Commissie - structuur binnen Dirksen Opleidingen Curriculum HBO-I IT-Servicemanagement Didactische aspecten en onderwijskundige grondslagen DirksenPlaza, learning management systeem van Dirksen Opleidingen Document relatie beroepsprofiel naar leerdoelen en modulen Examenreglement Hogeschool Dirksen Functie toetsconstructeur / examinator Handboek kwaliteitzorg, Handboek kwaliteitzorg examens, Handleiding auteurs Handleiding afstudeeropdracht Hogeschool Dirksen Huiswerkvolgsysteem voor studerende cursisten en toegewezen vakdocenten Omschrijving module-inhoud HBO opleidingen Omschrijving vereiste wiskundekennis bij instroom HBO opleidingen Onderwijs- en Examen Regeling Hogeschool Dirksen (OER) Onderzoekverslag Certiked visitatie 2005 Opstellen van meerkeuze vraagstukken Organigram Dirksen Opleidingen Overzicht externe deskundigen met bijbehorende CV’s Procedure afname examens, beoordelen van examens, examenontwikkeling Quality guide of European Association for Distance Learning Reglement Beroepenveldcommissie Reglement Commissie van Beroep en bezwaar Resultaten van evaluaties onder examenkandidaten Resultaten van evaluaties onder studenten Resultaten van evaluaties van examenvragen Samenstelling Beroepenveldcommissie Samenstelling Commissie Beroep en bezwaar Samenstelling Examencommissie Studiegids Hogeschool Dirksen Toets, toetsbeleid en toetsvormen examens Dirksen Opleidingen Uitgangspunten vrijstellingen en aanvraagformulier vrijstellingen Verbeterplan Examens, verbeterplan Kwaliteitzorg Verslagen Beroepenveldcommissie, Docentenvergaderingen en Examencommissie Visie op leren bij Dirksen Opleidingen Zelfevaluatie opleidingen Hogeschool Dirksen 2010



Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Als domeinspecifiek kader is het beroepsprofiel opgenomen zoals dat in de OER van de opleiding staat. BEROEPSPROFIEL IT SERVICE MANAGEMENT Beroepscontext De Informaticus IT Service Management is een professional die binnen een organisatie in een leidinggevende of adviserende functie betrokken is bij het beleid op het gebied van het IT Service Management en bij de uitvoering van de daaruit voortvloeiende werkzaamheden. Deze leidinggevende of adviserende rol hoeft niet noodzakelijk te berusten op een formele hiërarchische positie, maar kan ook ontleend worden aan expertise en ervaring als specialist op het gebied van IT Service Management. Voorbeelden van IT functies die door een Informaticus IT Service Management vervuld kunnen worden zijn: • Service (Level) Manager • Hoofd IT • Project Manager • Contract Manager • Procesmanagers, zoals: Incident, Problem, Change, Capacity, Availbility, Contingency Manager • Infrastructuur-, Applicatie- of Businessarchitect • Beheerder Informatiebeveiliging/ Security Officer • IT Organisatieadviseur • ITIL Implementatiedeskundige IT Service Management omvat een breed terrein aan taken die alle bijdragen aan de ontwikkeling, implementatie en onderhoud van het eindproduct. De Informaticus IT Service Management beheerst de basiscompetenties op dit hele gebied.

Kerntaken Informaticus IT Service Management De kerntaken van een IT Service Management Informaticus zijn: • Het ontwikkelen van beleid voor een organisatie op het gebied van IT Service Management. • Het leiding geven aan, dan wel adviseren over, de uitvoering van het beleid op het gebied van IT Service Management, rekening houdend met de actuele situatie in zowel de leverende als de ontvangende organisatie. Meer in het bijzonder zal de Informaticus IT Service Management: • De organisatie van de IT dienstverlening kunnen ontwerpen, plannen en bijstellen op basis van de behoeften van de klant en de mogelijkheden die de IT kan bieden om daaraan te voldoen. • Complexe problemen kunnen oplossen die in de IT dienstverlening kunnen ontstaan, op basis van (wetenschappelijke) kennis, methoden en ervaringen die elders zijn opgedaan. • In dialoog met klanten en IT -professionals kennis, inzicht en vaardigheden uit uiteenlopende beroepssituaties kunnen analyseren en vertalen, om de IT- dienstverlening te kunnen optimaliseren.



Kerncompetenties Informaticus IT Service Management Voor het ontwikkelen van beleid op het gebied van IT Service Management heeft de Informaticus IT Service Management: • Kennis en inzicht van het IT vakgebied en zijn ontwikkelingen. • Kennis, inzicht en vaardigheden voor het afspreken en vastleggen van IT diensten en het vaststellen van de vereisten voor de processen voor de IT dienstverlening en de IT Infrastructuur. Verder kan de Informaticus IT Service Management: • Competenties uit verschillende IT -disciplines integreren in het beroepsmatig handelen en toe passen in nieuwe of complexe situaties. • Samenwerken met diverse disciplines om tot het gewenste resultaat te komen. • Creatief, zelfstandig en probleemgericht analyseren en handelen. • Bewust gebruik maken van methoden en technieken en deze aan de hand van reflectie en analyse optimaliseren. • Leiding geven aan projecten op het gebied van IT Service Management. Voor het leiding geven aan dan wel adviseren over, de uitvoering van het beleid op het gebied van IT Dienstverlening kan de Informaticus IT Service Management: • Effectief communiceren en samen werken in een multidisciplinaire omgeving. • Participeren in de samenwerking tussen verschillende onderdelen van een organisatie. Verder heeft de Informaticus IT Service Management: • Besef van verantwoordelijkheid voor samenleving, arbeidsorganisatie, klanten en collega's. De hierboven genoemde competenties van een Informaticus IT Service Management worden verbijzonderd in competentie-eisen die als uitgangspunt kunnen dienen voor het ontwikkelen van leertrajecten en het bepalen van de criteria voor het toetsen.



Bijlage 4: Visitatieteam J. Paul D. Riegen rm, projectleider Paul Riegen heeft marketing en strategisch beleid als achtergrond. Na lange tijd werkzaam te zijn geweest bij de SRM op het gebied van marketingopleidingen, heeft hij de overstap gemaakt naar de Baak, managementcentrum VNO-NCW, uiteindelijk in de functie als directeur in-company opleidingen. In deze periode is hij vooral betrokken geweest bij organisatie ontwikkel trajecten, management development en persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast heeft hij veel gefaciliteerd en gedoceerd in Baak trajecten, ook in internationaal verband (Oost-Europa). Vanaf 2003 is hij zelfstandig gevestigd, met als aandachtsgebieden strategische advisering, verandering van organisaties en docentschap op hbo en mba niveau. Vanaf 2000 is hij betrokken bij visitatietrajecten in het hbo. Eerst via de HBO Raad en nu als panellid en teamleider bij Certiked. Tevens is hij verbonden aan het NIMA: als senior adviseur examens, bij assessments voor te benoemen register marketeers en hij organiseert workshops voor examinatoren en assessoren. Drs K. Brongers, extern deskundige informatica Klaas Brongers is directeur van Solutions4U en voorzitter van het Ngi. Als directeur van Solutions4U is Klaas actief in het Informatiemanagement werkveld in met name Overheid en Sociale Zekerheid. Vanuit die ervaring is hij thuis in de actuele stand van zaken waar het de praktijk betreft en ziet hij welke trends en modellen draagvlak hebben bij organisaties en hun medewerkers. Als voorzitter van het Ngi, het platform van ICT professionals, komt Klaas in contact met het volledige ICT werkveld en de impact hiervan op de ICT professionals. Hij is vanuit die verantwoordelijkheid betrokken bij initiatieven op het gebied van Certificering, Permanente Educatie en de brug tussen ICT en maatschappelijke thema’s zoals de Digitale Agenda van Neelie Kroes. Ook is hij via Cepis en IFIP betrokken bij ontwikkelingen op resp. Europees en internationaal niveau. In het blad Informatie publiceert Klaas regelmatig columns over ICT. Klaas is als adviseur verbonden aan de post HBO instelling ProEducation, is als werkvelddeskundige betrokken bij het Netwerk HBO initiatief en heeft eerder HBO accreditaties gedaan. J.P. van Nieuwstadt, extern deskundige informatica Joep van Nieuwstadt is Directeur van NieuwstaRt Consultancy, Executive member van het Bestuur van PeopleCert, een examenorganisatie met licenties voor ECDL, ITIL en andere internationale standaarden en Europees Directeur van IASSC (International Association for Lean Six Sigma Certification). Als expert op het gebied van certificering voor IT standaarden is Joep 12 jaren werkzaam geweest als CEO van EXIN en heeft daarvoor een wereldwijde infrastructuur opgezet. Joep adviseert diverse opleiders voor ICT in internationaal verband en is betrokken geweest bij het opzetten van de Europese E-skills board, met als centrale doelstelling de IT/standaarden voor educatie meer transparant te maken en onder te brengen in één raamwerk. Joep is als lid van de examencommissie verbonden aan de Mastersopleiding van de TU Delft voor IT Governance en heeft namens Nieuwstart Consultancy projecten uitgevoerd in opdracht van organisaties die een infrastructuur willen opzetten voor het afnemen van examens met inzet van een standaard test systeem. NieuwstaRt Consultancy voert audits uit voor de vaststelling van de kwaliteit van IT/opleiders en opleidingsprogramma´s.



J. Krouwels, deskundige afstandsonderwijs Jeroen Krouwels (1964) studeerde in 1987 af aan de lerarenopleiding van Fontys Hogeschool in Tilburg. Vanaf het begin van zijn carrière speelt het gebruik van ICT als hulpmiddel in onderwijs en bedrijfsopleidingen een belangrijke rol. Na 3 jaar als management trainer actief te zijn geweest, stond hij aan de wieg van nieuwe onderwijsmodellen, gebaseerd op principes van klassikaal en afstandsonderwijs, gecombineerd met internettechnologie. In 2008 was hij samen met vijf andere toonaangevende e-learning bedrijven verantwoordelijk voor de oprichting van de BrancheVereniging voor LeerTechnologie (BVLT). Vanuit die rol is o.a. ook lid van de adviesraad van het Nationaal E-learning Congres. Jeroen Krouwels is mede-eigenaar en lid directie van PAT Learning Solutions in Tilburg. Zie www.pat.nl.Vanuit deze rol is hij als senior adviseur en projectmanager betrokken in uiteenlopende HRD projecten in bedrijfsleven en beroepsonderwijs waarin de inzet van ICT een belangrijke rol speelt. Daarnaast is hij met regelmaat spreker op congressen en seminars waar hij de rol en invloed van technologie in onderwijs en bedrijfsopleidingen belicht. In zijn persoonlijke blog legt hij ontwikkelingen en jargon in begrijpelijke taal weer en geeft hij commentaar op onderwerpen die een relatie hebben met e-learning technologie en de toepassing ervan in de praktijk. R. Louis, studentlid Roderik Louis is gedurende zijn studententijd actief geweest als voorzitter van een academieraad en studievereniging aan de Haagse Hogeschool. Tussentijds is hij gestopt met zijn studie zich fulltime te storten in de oprichting en continuering van de studentenvakbond in Den Haag. Na zijn afstuderen aan de opleiding Bestuurskunde en zet hij dezelfde studie in deeltijd voort aan de Universiteit Leiden. Overdag is hij full time werkzaam bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Hij zet zich nog immer in voor de belangen van de student door deelname aan commissies van de Landelijke Studentenvakbond en diverse andere studentgerelateerde activiteiten. Drs C.J. de Monchy, secretaris Carolien de Monchy studeerde arbeids- en organisatiepsychologie (UvA, 1981). Na haar studie werkte zij tien jaar als beleidsadviseur en later als lijnmanager. Begin 1991 maakte zij de overstap naar extern advies, in een netwerk van geestverwante organisatieadviseurs. Zij legt zich vooral toe op ontwikkeltrajecten voor professionals en teams van professionals om de kwaliteit van hun werk te verbeteren. (www.kennisfabriek.nl) Zij is al jaren gastdocent aan de Haagse Hogeschool deeltijdonderwijs en de Open Universiteit. Carolien de Monchy is vanaf 2006 betrokken bij Certiked-VBI als secretaris. In 2008 verscheen haar boek: ‘Floreren als professional. Werken vanuit een dynamisch perspectief’ en in 2010 haar boek ‘Praktijkboek Ontwikkelen als professional’ bij uitgeverij Van Gorcum.



X

drs C.J. de Monchy, Secretaris

R. Loius, Studentlid

J. Krouwels, Deskundige

Panelleden

J. van de Nieuwstadt, Deskundige

J.P.D. Riegen rm, Voorzitter

drs K. Brongers, Deskundige

Bijlage 5: Deskundigheid

X

Werkvelddeskundigheid

X

X

Vakdeskundigheid

X Internationale deskundigheid

X

X

X

X

X

Onderwijsdeskundigheid Visitatie-of auditdeskundigheid, inclusief kwaliteitszorg- deskundigheid

X

X



Bijlage 6: Onafhankelijkheidsverklaringen


ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Hogere Informatica IT Service Management van Hogeschool Dirksen. Croho-registratienummer: 34488

Recommend Documents