FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 1
fvnobulletin Periodiek voor de Federatie van Nederlandse officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie (FVNO/MHB)
2
Krijgsmacht naar een vernieuwd nieuw evenwicht?
4
Is Defensie een aantrekkelijke werkgever?
3,11
NLDA promoveren en studeren
En verder: 3 SER en het AOW advies | 6 Wijziging FLO-regeling burger ambtenaren | 15 Professional in beeld
nummer 6 | september 2009
column
Klagen over de begroting van Defensie Vrijwel alle organisaties roepen moord en brand over de bezuinigingen, die in de Rijksbegroting zijn opgenomen. Defensie komt er genadig af met de opgelegde kortingen van € 65 miljoen oplopend tot € 168 miljoen. We praten wel over een begroting van meer dan € 8 miljard en de korting is dan ca. 0,8 %. De politie is heel wat harder geraakt! De operationele capaciteit is buiten schot gehouden op het afstoten van twee Fokkers F-50 na. Maar slechts weinigen, buiten de KLu dan, wisten nog dat deze vliegtuigen nog deel uitmaakten van het bestand. Het geleidelijk inlopen van het vullen van de vacatures is alleen maar verstandig, want het is onmogelijk om zulke grote aan-
tallen nieuw personeel tegelijkertijd te kunnen opleiden. Wat niet duidelijk is, is dat het oefenprogramma tijdelijk wordt beperkt. Deze beperking geldt niet voor eenheden,die worden uitgezonden, maar toch wat houdt deze beperking dan in? Het opleidingsverloop dient in 2012 niet groter te zijn dan 30%. Deze maatregel heb ik al meer dan tien jaar gehoord, zonder dat er enige vooruitgang kon worden geboekt. Dat geldt ook voor de maatregel dat het aantal militairen van etnisch culturele minderheden jaarlijks met een 1/2% moet toenemen. Dat dit moet worden gerealiseerd met gerichte wervingsprogramma’s klinkt ook als een afgedraaide grammofoonplaat. Een deel van de maatregelen moet worden genomen, omdat de verkoop van afgestoten defensiematerieel minder opbrengt dan was voorzien. Het is al jaren bekend dat de kosten voor het in goede staat brengen van dit materieel en het opleiden van de gebruikers zoveel geld kost, dat er maar een fractie binnenkomt van de bedragen die in de begroting voorzien zijn. Bij het bespreken van deze onderwerpen met het ministerie van financiën laat defensie zich steeds beet nemen. Samenvattend: de bezuinigingen voor Defensie valt dit keer mee. H.A. Couzy voorzitter FVNO/MHB
1
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 2
achtergronden Krijgsmacht naar een vernieuwd nieuw evenwicht??? Medio 2003 is door het Kabinet Balkenende II voor Defensie de ‘Reorganisatie zonder weerga’ afgekondigd. Deze reorganisatie is zo goed als voltooid. Dit is een reorganisatie, die nieuw evenwicht zou moeten brengen tussen de ambities van Nederland en het beschikbaar gestelde budget en middelen, onder gelijktijdige ombouw naar een expeditionaire krijgsmacht. Om invulling te geven zijn er eveneens afspraken gemaakt over het personeel. Beter bekend bij Defensie als O=P=F. In de Defensiebegroting 2010 geeft het kabinet Balkenende IV aan dat zij het huidige ambitieniveau wenst te handhaven. Echter, dit wenst zij te bewerkstelligen met een structurele bezuiniging van meer dan M€ 500 in 2014. Het ‘nieuwe’ evenwicht is dus alweer aan een forse herijking toe. De afgelopen jaren heeft het defensiepersoneel, door
de FVNO/MHB sluit haar ogen niet voor de financiële positie waarin Nederland zich op dit moment bevindt. continu op haar tenen te lopen, het ambitieniveau waargemaakt. Met een onderbezetting van 7.000 man heeft zij tijdens de verbouwing de winkel draaiende weten te houden en fantastische prestaties neergezet. De bewindslieden van Defensie belonen het loyale personeel door hen nog een aantal jaren deze zelfde topprestatie te laten verrichten. Er verandert de komende jaren dus niets aan de te hoge werk- en uitzenddruk, met alle gevolgen van dien voor het personeel. De FVNO/MHB is geschokt dat Defensie de oefenprogramma’s tijdelijk nog verder wenst te versoberen. Het ‘train as you fight’ principe dat ten gevolge van de budgettaire problemen en het grote aantal vacatures reeds zwaar onder vuur lag, wordt vervangen door ‘train as your lousy budget’. Realistische oefe-
ningen vormen een essentiële basis voor de training, ervaring en kundigheid van militairen. Het ‘dichter bij de kazerne’ oefeningen beleggen staat leuk op papier. Echter, vooralsnog kan men op de Veluwe geen arctische, tropische of varende ervaringen opdoen, als realistische voorbereiding op een inzet in/bij Afrika of Afghanistan. In de Defensiebegroting is er een inhoudsloos hoofdstuk opgenomen over het investeren in personeel. Investeren in personeel, om het behoud van personeel echt op de kaart te zetten en te houden, betekent volgens de FVNO/MHB dat: - de werk- en uitzendruk omlaag gaan; - er een betere balans komt tussen arbeid en zorg/privé; - er een cultuur- en mentaliteitsverandering binnen Defensie worden ingezet met als doel een betere aansluiting te vinden bij de wensen van (potentiële) werknemers en - de Defensiebegroting aansluit bij het ambitieniveau van het kabinet. De FVNO/MHB sluit haar ogen niet voor de financiële positie waarin Nederland zich op dit moment bevindt. Zij begrijpt ook dat Defensie (wederom) haar steentje moet bijdragen. Echter, zij is zwaar teleurgesteld dat het kabinet verwacht dat het loyale defensiepersoneel wederom dezelfde topprestaties blijft verrichten met minder geld, minder middelen en minder personeel (als consequentie van de geplande stapsgewijze invulling van de vacatures). Van een afgekloven bot kan men dus schijnbaar eindeloos bouillon blijven trekken zonder dat deze smakeloos wordt. De FVNO/MHB vindt het bovenstaande een zorgelijke ontwikkeling en wenst hier graag met haar leden in beslotenheid over te discussiëren. Het ‘social netwerk’ PRODEF (www.prodef.nl) van de FVNO/MHB biedt deze mogelijkheid.
arbeidsvoorwaarden Eenmalige uitkering 2009 in augustus uitgekeerd In de maand augustus is een eenmalige, in de CAO afgesproken, uitkering van 0,35% uitbetaald. Deze uitkering is aan actief dienend defensiepersoneel, UKW’ers en FLO’ers (peildatum 1 augustus 2009) uitgekeerd. De FVNO/MHB heeft contact met de werkgever opgenomen en gemeld dat de uitkering niet aan wachtgelders is verstrekt. Naar aanleiding van dit signaal heeft Defensie aangegeven dat de eenmalige uitkering in september 2009 alsnog aan wachtgelders wordt uitgekeerd. De uitvoeringsinstantie (KPMG) heeft hiervoor de opdracht gekregen. De afgelopen periode heeft de FVNO/MHB vragen ontvangen over de berekeningsgrondslag van deze eenmalige uitkering.
FVNO bulletin, september 2009
|
2
De grondslag van de uitkering is de bezoldiging (lees salaris bij burgerpersoneel) van de maand augustus. Deze bezoldiging wordt met 12 (maanden) vermenigvuldigd waarna de eenmalige uitkering wordt berekend over de totaalsom. In de inkomensbesluiten kunt u de definitie vinden van wat onder bezoldiging wordt verstaan. Vakantiegeld en eindejaarsuitkeringen enz. behoren niet tot de bezoldiging. Bepaalde toelagen horen weer wel tot de bezoldiging.
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 3
Is promotieonderzoek een bijscholingsopleiding? De FVNO/MHB heeft onlangs aan de HPD de vraag gesteld of een promotieonderzoek een bijscholingsopleiding betreft. Dit laatste is van belang, omdat als een promotieonderzoek een bijscholingsopleiding betreft de promovendi een dienverplichting opgelegd kunnen krijgen. De FVNO/MHB is naar aanleiding van een arrest van de Hoge Raad van mening dat een promotieonderzoek geen bijscholingsopleiding is. Het is de wens van Defensie voor de NLDA de
status van een wetenschappelijk onderzoeksinstituut te verkrijgen. Eén van de eisen voor het verkrijgen van een accreditatie is het verrichten van wetenschappelijk onderzoek. In de missie van de NLDA is dan ook opgenomen dat de NLDA wetenschappelijk onderzoek voor Defensie en samenleving verricht. Recentelijk heeft CZSK in een concreet geval een tussenoplossing gekozen: wel een bijscholingsopleiding maar zonder vrijstelling van dienst en daarom geen dienverplichting.
Defensiemedewerkers en grieppandemie In het overleg is onlangs stilgestaan bij de gevolgen van een eventuele grieppandemie. Dit omdat Defensie in het kader van de nationale veiligheid een belangrijke rol speelt. De werkgever heeft aangegeven dat Defensie de rijksbrede maatregelen om de continuïteit van het werk te borgen en besmetting met het virus af te remmen volgt. Deze maatregelen zijn voornamelijk gericht op preventie. Er is op dit
moment dus (nog) geen sprake van het verplicht vaccineren van defensiepersoneel. Mocht er sprake zijn van een eventuele verplichte vaccinatie dan zou dit vooralsnog alleen van toepassing kunnen zijn op defensiepersoneel dat in het kader van een buitenlandse missie wordt ingezet. Defensie zal echter bepaalde groepen (bijvoorbeeld medici) adviseren om zich te laten inenten.
SER
SER-advies in zake AOW In de afgelopen periode heeft u in de media over het advies dat de Sociaal Economische Raad (SER) binnenkort over de ophoging AOW-leeftijd dient uit te brengen kunnen lezen. De MHP, waarbij de FVNO/MHB is aangesloten, is de vertegenwoordiger van het middelbaar en hoger personeel in de SER. Over dit dossier heeft u weinig van de MHP vernomen. Dit is een bewuste keuze van de MHP geweest omdat zij, bij dit
duidelijk is dat dit een van de meest complexe adviestrajecten van de SER is
beladen dossier, rust bij de stukken wenste te behouden. Dit is een policy die door de FVNO/MHB wordt gesteund, omdat de berichtgeving in de media tot verharding van standpunten kan leiden, terwijl we juist aan de onderhandelingstafel maximale flexibiliteit wensen, om tot een mooi, breed gedragen SERadvies te kunnen komen. Eérst zal gekeken moeten worden om de mogelijkheden te benutten om de arbeidsparticipatie van werknemers tot 65 jaar te verhogen. De bij de MHP aangesloten organisaties vinden dat de belangrijkste opgave voor de komende jaren en willen hieraan ook actief een bijdrage leveren. Dat is de belangrijkste methode om de vergrijzing het hoofd te bieden. Allerlei inko-
menspolitieke maatregelen, die de middengroepen en het hoger personeel raken, zoals het beperken van de hypotheekrenteaftrek, worden afgewezen. Bezuinigingen verzinnen is niet een taak voor vakorganisaties, daarvoor is de politiek ingehuurd. Dat is de algemene opinie bij de MHP-achterban. Op woensdag 26 augustus jl. is er bij de MHP een bijeenkomst geweest met alle aangesloten organisaties. Doel van de bijeenkomst was om met elkaar voorstellen en ideeën uit te wisselen ten behoeve van de discussie in de SER over de AOW. De middag stond onder leiding van MHP-voorzitter Richard Steenborg. Na een presentatie van MHP-bestuurder Eddy Haket, waarin hij onder andere een toelichting gaf op de laatste stand van zaken binnen de SER, kwam de discussie al snel op gang. Duidelijk is dat dit een van de meest complexe adviestrajecten van de SER is, omdat iedereen de verhoging van de arbeidsparticipatie juist centraal wil stellen, terwijl het kabinet eigenlijk alleen op een structurele bezuiniging van € 4,3 miljard uit is. Door de AOW-maatregel wordt één onderdeel uit het pensioengebouw gelicht. Het alternatief is dat de SER allerlei bezuinigingsmaatregelen moet voorstellen. Het is dus eigenlijk kiezen uit twee kwaden. Toch was er op het eind van de bijeenkomst een eensgezinde visie. Deze zal dan ook worden ingebracht door de MHP-vertegenwoordigers in de SER.
3
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 4
arbeidsvoorwaarden
Ontslagleeftijd GV’ers niet omhoog In het overleg heeft Defensie onlangs het voorstel op tafel gelegd om de ontslagleeftijd van geestelijke verzorgers (GV-ers) te flexibiliseren. Dit met de achterliggende gedachte om ook oudere GV’ers (48+) te kunnen aanstellen. Als deze GV’er in aanmerking wil komen voor de UKW-uitkering moet deze voldoen aan een rendementscriterium van 12 jaar. Als iemand ouder dan 48 jaar wordt aangesteld, zou dit tot gevolg hebben dat de ontslagleeftijd van GV’ers boven de 60 jaar komt te liggen. De bonden hebben het voorstel om twee redenen unaniem afgewezen: 1. Een militair kan alleen op vrijwillige basis boven de 55 jaar worden uitgezonden. Dit zou kunnen inhouden dat een groot aantal GV’ers niet uitzendbaar is met als gevolg dat de uitzenddruk bij de jongere GV’ers te hoog wordt;
2. Het voorstel staat haaks op de UKW-afspraken die zijn gemaakt in de CAO 2004-2007. Er is immers afgesproken dat kolonels en vlag/opperofficieren op basis van een individuele afspraak tussen de 60-65 jaar met UKW gaan. Voor LKOL/KLTZ geldt dat alleen op basis van een wederzijdse afspraak. Betrokkene kan worden verzocht boven de 60 jarige leeftijd met UKW te gaan. Voor beide categorieën geldt dat dit alleen van toepassing is als betrokkene niet onder het overgangsregime valt.
Defensie geen populaire (overheids)werkgever onder (jong) hoger personeel Onlangs is uit een onderzoek van het tijdschrift Intermediar (15 juli 2009) gebleken dat de politie (8ste plaats) de meest favoriete overheidsinstelling is onder hoogopgeleiden. De Rabobank, Philips en Shell stonden zoals gewoonlijk op de eerste drie plaatsen. Defensie stond niet in de top 50 vermeld. Dit laatste is zorgwekkend, omdat er maar liefs 12 overheidsinstellingen voorkomen in deze top 50. Aansprekende bedrijfscultuur en balans werk en privé Net als in 2008 vinden hoogopgeleiden afwisselend werk, doorgroeimogelijkheden en een goede balans tussen werk en privé de belangrijkste aspecten voor de keuze van een werkgever. Door de kredietcrisis is de factor baanzekerheid iets gestegen (12,5 versus 10,5 procent). Daarnaast hebben jongeren aangegeven dat zij een aansprekende bedrijfscultuur belangrijker zijn gaan vinden. Tevens vinden zij de opleidingsmogelijkheden een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Het is verontrustend dat Defensie onder jong hoogopgeleid personeel niet wordt gezien als een aantrekkelijke werkgever. De jongeren hebben immers de toekomst en ook binnen Defensie, zeker bij het burgerpersoneel, slaat de vergrijzing toe. De vervangingsbehoefte zal de komende jaren dus ook bij Defensie aanzienlijk toenemen en Defensie zal dan concurrerend moeten zijn op de arbeidsmarkt.
Geen aantrekkelijke werkgever? Het is niet voor het eerst dat Defensie bij een enquête als een onaantrekkelijke werkgever uit de bus komt. In februari 2008 bleek uit een enquête onder ambtenaren dat zij Defensie als de minst aantrekkelijke werkgever beschouwden. De reorganisaties en grootschalige bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben blijkbaar niet bijgedragen tot een aansprekende bedrijfscultuur. Het lijkt er dus op dat Defensie een imagoprobleem heeft. Met de aanstaande bezuinigingen voor de deur staat Defensie voor een nieuwe uitdaging. De kredietcrisis heeft door de langlopende CAO’s (2010) bij de sector Rijk en Politie nog geen invloed gehad op de arbeidsvoorwaarden. Salarisverhogingen
FVNO bulletin, september 2009
|
4
van meer dan 3% in 2009 en 2010 zijn hier dus nog aan de orde. De 13e maand (8,3%) wordt binnen deze sectoren eind 2010 bereikt of is reeds zo goed als bereikt (Politie 8%). De eindejaarsuitkering bedraagt in 2009 bij Defensie 5%. Er ligt alleen al op dit punt een aanzienlijke uitdaging. Wil Defensie concurrerend zijn, op deze voor veel werknemers belangrijke arbeidsvoorwaarden, dan zal de inkomensontwikkeling alleen al in 2010 minimaal 3,0% moeten bedragen.
Aansprekende bedrijfscultuur Naast het salaris vinden werknemers een aansprekende bedrijfscultuur belangrijk. Een bedrijfscultuur waarin het organisatiebelang niet alleen prevaleert, maar waar door middel van het maken van afspraken een goede balans tussen werk en privé mogelijk is. Kortom een bedrijf waarin de cultuur zodanig is dat met behulp van de hedendaagse communicatiemogelijkheden zowel werknemer als werkgever optimaal gebruik kunnen maken van zijn/haar tijd en mogelijkheden.
het is verontrustend dat Defensie onder jong hoogopgeleid personeel niet wordt gezien als een aantrekkelijke werkgever Binnen Defensie is het niet altijd mogelijk om werk- en privéafspraken te maken. Echter, zodra er geen sprake is van operationele inzet dan dient er juist optimaal gebruik te worden
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 5
gemaakt van iemands tijd en dient een goede balans tussen werk en privé te worden gevonden. Juist omdat deze afspraken tijdens operationele inzet niet mogelijk zijn! Defensie kent ook een groot aantal ‘weekendgangers’. De afwezigheid van huis van deze ‘weekendgangers’ kan aanzienlijk worden beperkt als zij hun ‘administratieve’ werkzaamheden dichter bij huis kunnen verrichten. In de huidige CAO zijn hierover afspraken gemaakt. Een cultuur waarin thuis-
Defensie kent ook een groot aantal ‘weekendgangers’
werken tot de mogelijkheden behoort zou worden bevorderd door middel van het breed uitdragen hiervan. Daarnaast moeten mobiele werkplekken worden geïnventariseerd, zodat defensiemedewerkers kunnen inloggen op een defensielocatie dichter bij huis. De reistijd (milieuaspecten) kan op deze manier aanzienlijk worden verminderd. Ofwel een win-win situatie
voor zowel de werkgever als werknemer. De werknemer en zijn thuisfront, omdat betrokkene zijn tijd optimaal benut en vaker thuis is én de werkgever, omdat er minder tijdverlies is door reisuren én dus eventueel minder deeltijd hoeft te worden gewerkt. Tot op heden heeft de FVNO/MHB nog weinig van een wijziging in de bedrijfscultuur waargenomen. Het kan toch niet zo zijn dat dit te maken heeft met het feit dat de ‘weekendgangers’ door de week veelal ’s avonds doorwerken, omdat ze toch niets anders te doen hebben. Vele onbetaalde uren die dan niet meer worden gewerkt met als gevolg dat de defensieleiding tot de slotsom dient te komen dat O:P:F veel te krap is berekend. Maar ja, dat is voor u niet nieuw. Toch wordt bij iedere bezuiniging weer het signaal door de politieke leiding afgegeven dat de bezuinigingen geen invloed hebben op de operationele inzet. Hoe zou het toch komen dat de bedrijfscultuur mensen niet meer aanspreekt en Defensie niet wordt gezien als een aantrekkelijke werkgever? U kunt op dit artikel reageren via het besloten sociaal netwerk voor FVNO/MHB-leden. Dit netwerk Professionals defensie (prodef) is bereikbaar via www.prodef.nl. Mocht u zich nog niet hebben aangemeld dan kan dit eenvoudig via de button aanmelden.
Cartoon
5
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 6
arbeidsvoorwaarden CAO-ticket bij bijzondere omstandigheden overdraagbaar Het defensiepersoneel (incl. gezinsleden die meeverhuizen) dat buiten Europa is geplaatst ontvangt eens in de twee jaar een CAO-ticket om naar Nederland te kunnen reizen. In het overleg is onlangs overeengekomen dat, per 1 april jl., het CAO-ticket overdraagbaar is. Er zijn hier wel een randvoorwaarden aan verbonden: de militair dient langdurig van huis te zijn vanwege varen, oefenen
en/of dienstreizen. Indien betrokkene van mening is dat dit van toepassing op hem/haar is dan dient deze een verzoek in te dienen bij de commandant van het operationele commando. Als deze commandant het verzoek inwilligt dan mag betrokkene zijn ticket overdragen aan zijn/haar partner dan wel een ander familielid. Ook hier geldt budgetneutraliteit. Ofwel de kosten mogen voor Defensie niet toenemen.
pensioenen
DOOR M. WEUSTHUIS
Wijziging FLO-regeling burgerambtenaren In de CAO-afspraken zijn de leeftijden voor functioneel leeftijdsontslag (FLO) van het burgerpersoneel gewijzigd. De ontslagleeftijd 55 jaar wordt tussen 2010 en 2022 verhoogd naar 60 jaar. De ontslagleeftijd 60 jaar wordt tussen 2010 en 2022 verhoogd naar 62 jaar. De FLO-uitkering blijft ongewijzigd. Zolang de regeling flexibel pensioen en uittreden (FPU) nog van toepassing is bouwt de FLO-uitkering daarop voort. Als de FPU-regeling is vervallen wordt de FLO-uitkering ingevuld via het versterkte ouderdomspensioen, waarbij de uitkomst materieel gelijk is aan het bedrag in de FPU-periode. Heeft u een functie met uitzicht op FLO die een te grote fysieke belasting wordt en valt u onder het overgangsregime, dan
als een pensioen een jaar eerder wordt opgenomen moet er een jaar langer worden uitbetaald
wordt een passende vervangende functie gezocht waarbij het recht op functioneel leeftijdsontslag blijft behouden. Voor het zittende personeel dat niet onder het overgangsregime valt, wordt tijdens de loopbaan in de FLO-functie naar een nieuwe niet FLO-functie toegewerkt. Is dat niet mogelijk, dan blijft u in de FLO-functie met behoud van het recht op functioneel leeftijdsontslag.
FVNO bulletin, september 2009
|
6
Voor personeel dat nieuw in dienst treedt (vanaf 1 januari 2007), geldt dat een FLO-functie voor een bepaalde periode wordt uitgeoefend met voorzetting in een niet FLO-functie. Voor deze groep is geen sprake meer van een functioneel leeftijdsontslag. De materiële garantie van gelijk blijven van de FLO-uitkering na verval van de FPU, wordt ingevuld door voor de berekening daarvan, uit te gaan van het ouderdomspensioen (OP) op 65 jaar. Als er sprake is van het naar voren trekken van dat pensioen naar een vroegere leeftijd, dan wordt de OP-verlaging door Defensie gecorrigeerd tot het niveau van dat OP zoals dat op 65 jaar zou zijn opgebouwd.
Versterkt ouderdomspensioen Voor 2006 bestond het pensioen van een burgerambtenaar uit FPU van 62 tot 65 jaar en het OP vanaf 65 jaar. Vanaf 2006 is dat systeem voor burgerambtenaren die geboren zijn na 1949 veranderd. Voor deze leeftijdsgroep is de FPU vervallen. In plaats daarvan kwam het zogenaamde versterkte OP. Dat versterkt slaat op het feit dat gedurende de opbouwtijd meer OP per jaar wordt opgebouwd dan eerder in de FPU-periode, zodat dat OP eerder dan 65 jaar kan worden opgenomen, terwijl de hoogte op 65 jaar niet lager uitvalt dan de hoogte in de FPU-periode. Als een pensioen een jaar eerder wordt opgenomen, wordt er een jaar minder pensioen opgebouwd en moet er een jaar langer worden uitbetaald. Dat leidt tot een verlaging van dat pensioen.
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 7
Toelagen vliegtuig- en heli-gebonden technisch personeel. Om bepaalde technisch specialisten te behouden waren met CLSK en DMO afspraken gemaakt over de invoer van en het pensioengevend maken van de toelagen vliegtuig- en heli-gebonden technisch personeel. Defensie liep vervolgens tegen technische problemen aan in de pensioenuitvoering. De toelagen zijn om die reden omgezet in een bindingspremie, waardoor deze problemen zich niet meer voordoen. Voor de reeds bestaande toelagen moest een oplossing worden afgesproken. Afgesproken werd dat burgers en militairen die in het bezit zijn van de toelage, bij vrijwillig verlaten van het functiegebied, de toelage nog 6 maanden behouden en de toelage niet meenemen in hun pensioenopbouw. De betaalde pensioenpremie is met die 6 maanden
DOOR M. WEUSTHUIS
gecompenseerd. Is er echter sprake van onvrijwillig vertrek uit het functiegebied in 2007 en 2008, daaronder ook begrepen de toewijzing van een andere functie in het kader van levensfasebewust personeelsbeleid, dan blijft de toelage wel pensioengevend. Het gaat hier om 80 militairen en 5 burgerambtenaren. Zij krijgen een eenmalige schadeloosstelling afhankelijk van de individuele situatie van respectievelijk € 500,-. € 1000,- of € 1.500,-. Dit bedrag kan vervolgens weer worden gebruikt als pensioeninvestering.
sociale zekerheid
Balkenende-norm voor UKW-ers met baan in publieke sector Militairen met leeftijdsontslag die tijdens hun UKW-periode in een baan in de publieke sector werken, worden vanaf 1 maart 2009 met terugwerkende kracht geconfronteerd met de Balkenende-norm. Binnen Defensie gold eerder de 130% norm, d.w.z. dat de samenloop van beloningen van de UKW-uitkering en de baan als burgerambtenaar bij Defensie niet hoger kan zijn dan 130% van het laatstverdiende salaris in actieve dienst. De 130% norm binnen Defensie wordt vervangen door een aanstellingsnorm. Defensie zal een UKW-er enkel aanstellen op een deeltijdbaan van maximaal 50%. Buiten Defensie in de publieke sector gaat voor de UKW-er de Balkenende-norm werken. Concreet betekent de introductie van de Balkenendenorm dat vanaf 1 maart 2009, in de situatie dat de totaalsom
van UKW-uitkering plus inkomen uit de baan in de publieke sector hoger uitkomt dan € 181.000,- , het meerdere in mindering wordt gebracht op de hoogte van de UKW-uitkering. Aanvaardt u als UKW-er een baan buiten Defensie en buiten de publieke sector, dan geldt de 50% deeltijdaanstelling noch de Balkenende-norm.
Militaire oorlogs- en dienstslachtoffers moeten toch eerst naar de gemeente Defensie heeft geprobeerd om de militaire oorlogs- en dienstslachtoffers één loket aan te bieden. Bij de behandeling van de aanvragen van ex-militairen op basis van de Voorzieningenregeling voor militaire oorlogs- en dienstslachtoffers en de aanvragen op basis van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) zouden deze procedures voor deze slachtoffers aanzienlijk vereenvoudigd kunnen worden. De WMO wordt door de gemeenten uitgevoerd en Defensie is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Voorzieningenregeling. Op het moment dat met de één-loket uitvoering door Defensie
zou worden begonnen moet er voor die activiteiten geld komen vanuit het gemeentefonds. Dat ging het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport te ver. Betrokkene zal in het kader van de WMO toch eerst naar de gemeente toe moeten en daar zijn aanvragen doen. Daarna kan betrokkene zich melden bij het Centraal Aanmeldings Punt (CAP) bij het Veteraneninstituut in Doorn voor de Defensievoorzieningen. Overigens kan betrokkene in dit proces wel nog steeds begeleiding krijgen van de case managers van het CAP.
7
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 8
Veteranenstatus voor omgekomen militair Formeel in overeenstemming met de definitie van veteraan weigerde het Veteraneninstituut op verzoek van de nabestaanden de veteranenstatus toe te kennen aan een militair die was omgekomen tijdens gevechtshandelingen. Een veteraan kan volgens de definitie nooit een militair zijn in actieve dienst en deze militair was omgekomen in actieve dienst. De nabe-
staanden wendden zich tot de militaire vakbonden en deze kaartten de zaak aan bij Defensie. Defensie erkende de te rigide opstelling en zal dan ook bevorderen dat in de toekomst in deze gevallen de veteranenstatus op verzoek van nabestaanden door het Veteraneninstituut zal worden toegekend.
Thema-avond ‘Wat te doen voor je poen?’ Op donderdag 8 oktober a.s. een tweede ‘Wat te doen voor je poen’ avond, ditmaal met het speciale thema ‘Op uitzending!’. Drie officieren – een zeeboer, een taris en een marinier – zullen tijdens deze bijeenkomst in een informele setting praten over hun ervaringen tijdens uitzendingen naar Afghanistan en Sudan. Na afloop is er uiteraard gelegenheid om de sprekers onder het genot van een drankje nader aan de tand te voelen en/of kennis te maken met de overige aanwezigen. Deze thema-avond zal om 19:00 uur in de Marineclub te Den Helder aanvangen. Interesse om deel te nemen aan de deze activiteit of een bijdrage te leveren aan de Werkgroep Jongeren? Mail naar
[email protected]
FVNO bulletin, september 2009
|
8
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 9
A D V E R T O R I A L
Een woning kopen leg afspraken goed vast Het kopen van een woning is een belangrijk moment in iemands leven. Allerlei emoties spelen hierbij een rol. Gaat de voorkeur uit naar een oude of juist een nieuwe woning? Hoeveel kamers heeft de woning? Zijn er allerlei voorzieningen in de buurt, zoals scholen, winkels, uitgaansmogelijkheden? Is de woning goed bereikbaar met het openbaar vervoer? Zijn de koper en verkoper het met elkaar eens geworden dan dient er een schriftelijk contract (de koopovereenkomst) te worden opgemaakt. Een mondelinge overeenkomst is niet rechtsgeldig. In deze bijdrage zal ik nader ingaan op een paar belangrijke elementen van de koopovereenkomst. Koopovereenkomst Verkoper en koper kunnen zelf de koopovereenkomst opstellen, maar het is aan te raden dat zij dit aan deskundigen, zoals de betrokken makelaar of de notaris, overlaten. Het grote voordeel, als de notaris de overeenkomst opstelt, is dat de notaris, als onpartijdige derde, op de belangen van zowel verkoper als koper let. Zo zal de notaris uitvoerig voorlichting geven over onder andere het bestaan van erfdienstbaarheden. Tevens kan de notaris voor de uitvoering van de koopovereenkomst en de feitelijke overdracht (akte van levering) zorgdragen. Inhoud koopovereenkomst De koopovereenkomst bevat onder meer: de personalia van verkoper en koper, de woning die wordt verkocht, de koopsom daarvan, de datum van overdracht, de keuze van de notaris, de bankgarantie of waarborgsom (10% van de koopsom, te storten bij de notaris), wie de kosten van de overdracht betaalt (meestal de koper), de ontbindende voorwaarden en of de koopovereenkomst bij het kadaster wordt ingeschreven (lees hierna de voordelen daarvan). Ontbindende voorwaarden Belangrijk onderdeel van de koopovereenkomst vormen de ontbindende voorwaarden. Zo is het voor de koper van belang dat de koop ontbonden kan worden, wanneer hij de financiering niet rond krijgt (het financieringsvoorbehoud). Voorts wordt, zeker in deze tijd, de voorwaarde opgenomen van verkoop van de eigen woning door de koper. Bedenktijd De koper van de woning heeft, na ontvangst van (het afschrift van) de ondertekende koopovereenkomst, het recht om binnen drie dagen af te zien van de koop. Een reden hoeft de koper niet op te geven. Dit recht heeft de verkoper niet. Voorts kunnen de verkoper en koper de bedenktijd verlengen; een kortere bedenktijd kunnen zij niet overeenkomen. Inschrijving koopovereenkomst Nadat verkoper en koper de koopovereenkomst hebben ondertekend, kan het nog geruime tijd duren voordat de koper de woning door middel van de akte van levering bij het kadaster op naam krijgt. In de tussentijd kan de verkoper failliet gaan, kan er beslag op de woning worden gelegd of kan de woning nogmaals verkocht worden aan een nieuwe koper (die bereid is een hogere prijs te betalen). Om dit te voorkomen kan de koopovereenkomst bij het kadaster worden ingeschreven. De koper is hiermee gedurende zes maanden tegen dit onheil beschermd. De opdracht tot inschrijving dient in de koopovereenkomst te zijn opgenomen. De notaris verzorgt deze inschrijving. Heeft u vragen over de koopovereenkomst of andere notariële vragen? Als lid van FVNO/MHB kunt u gebruik maken van de Actus Chat- en Telefoonservice. Kijk op www.fvno.nl onder het kopje "ledenvoordeel". Hier treft u het Actus dienstenpakket aan, waaronder de Chatservice. Hier kunt u direct al uw vragen aan de deskundige kwijt! Mr G.J. de Koning Kandidaat-notaris Actus Nederland
WWW.ACTUSNOTARISSEN.NL 9
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 10
aankondiging
11 november 2009
Symposium FVNO/MHB Behoud van personeel bij Defensie, maak er blijvend werk van! Op woensdagmiddag 11 november a.s. organiseert de FVNO/MHB een symposium met het thema “Behoud van personeel, maak er blijvend werk van” in de Prinses Julianakazerne te Den Haag. Het symposium wordt georganiseerd in samenwerking met de Hoofd Directie Personeel, de Human Capital Group en de Open Universiteit. De defensieorganisatie staat de afgelopen jaren bol van veranderingen. Reorganisaties en nieuwe ontwikkelingen (waaronder FPS, SPEER etc.) waren de weinige constante factoren. Door verschillende omstandigheden heeft Defensie te maken gehad met een hoge uitstroom. Het tij lijkt nu enigszins te keren (met dank aan de kredietcrisis), maar met de nieuwe bezuinigingen en de vergrijzing op komst en het te verwachten hoge verloop onder (jonge) medewerkers
moet Defensie blijven werken aan haar aantrekkelijkheid. Hoe passen de werkgever Defensie en de mensen in de organisatie zich aan, aan de veranderingen in de samenleving (tweeverdienermaatschappij, vergrijzing, individualisering) en een veeleisende (jonge) werknemer? Defensie veranderen in een van de modernste en aantrekkelijkste werkgevers, dat zou bovenaan de agenda moeten staan!
Het programma: 12.45 uur
Ontvangst
13.15 uur
Opening voorzitter FVNO/MHB (luitenant-generaal b.d. H.A. Couzy)
13.30 uur
Hoe blijft Defensie de komende jaren een aantrekkelijke werkgever? (luitenant-generaal J.G.A. Leijh, Hoofd Directeur Personeel Defensie)
14.00 uur
Hoe talent te behouden voor organisaties te behouden ten tijde van voortdurende organisatieverandering “Boeien en binden van personeel” (Human Capital Group / senior consultant)
14.30 uur
Pauze
14.45 uur
Organisatieverandering en motivatie van personeel: “De kunst van het nietsdoen (is heel hard werken)” (prof. dr. Th. Homan / Hoogleraar Change and Implementation Open Universiteit Nederland)
15.30 uur
Lagerhuisdiscussie
16.15 uur
Afsluiting en aansluitend borrel
NB! Het seminar is geheel gratis en is aangemerkt als dienstverrichting. Kijk voor meer informatie en/of aanmelding op www.fvno.nl.
FVNO bulletin, september 2009
|
10
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 11
medezeggenschap De volgende medezeggenschapsverkiezingen zijn gepland: Defensieonderdeel
Eenheid
Uiterste datum indienen kandidatenlijst
Kiesdatum
CZSK
Hr.Ms. Johan de Wit
25-08-2009
06-10-2009
CLAS
Explosieven Opruimingsdienst (EODD)
17-09-2009
29-10-2009
CLAS
OTC Genie
23-09-2009
04-11-2009
CLAS
13 Ststcie (Gemechaniseerde Brigade)
21-10-2009
02-12-2009
CZSK
Unit Interventie Mariniers
19-10-2009
07-12-2009
CLAS
Koninklijke Militaire School
30-10-2009
11-12-2009
Zijn er binnenkort bij uw eenheid MC-verkiezingen en heeft u belangstelling om zitting te nemen in een MC, meldt u zich dan ook aan bij Peter van Sprang, medewerker Medezeggenschap en ARBO van de FVNO/MHB: 070-3839504. U kunt ook contact opnemen met Piet Glas, aanspreekpunt FVNO/MHB bij het Marinebedrijf, 0223-651913.
NLDA
DOOR: O.W. BORGELD
Bestaande problemen van adelborsten en cadetten met de Informatie Beheer Groep in Groningen.
De ene student is niet gelijk aan de andere Adelborsten en cadetten beginnen vaak hun opleiding aan het KIM of de KMA direct na de middelbare school. Maar soms komt het voor dat adelborsten of cadetten voordat ze bij defensie in dienst traden al een studie zijn begonnen maar deze niet hebben afgerond. Voor de periode dat zij studeerden hebben zij van de Informatie Beheer Groep (IBG) maandelijks een bedrag ontvangen.
Omdat de vorige studie niet is afgerond met een examen, gaat de IBG over tot het invorderen van de openstaande schuld. De IBG is namelijk van mening dat er niet verder wordt gestudeerd. De betrokken militair denkt er niet zo over, want hij/zij studeert immers nu aan de Nederlandse Defensie Academie (NLDA). Recentelijk hebben twee personen in deze positie hiertegen geageerd. In de eerste zaak had betrokkene zelf een bezwaarschrift ingediend en hij kreeg hierop een weinigzeggend antwoord. In beroep kreeg deze cadet van de rechter gelijk want de IBG had niet duidelijk aangegeven dat deze cadet niet studeerde ‘in de zin van de wet’. Dat aspect had de IBG beter moeten verwoorden. Het bleek dat de NLDA ten opzichte van de andere Nederlandse universiteiten en hogescholen niet dezelfde status heeft. De NLDA wordt namelijk niet genoemd in de wet studiefinanciering 2000. De IBG is van mening dat alleen studenten bij instituten die in die wet genoemd worden, studeren in de zin van de wet. De rechter is het met
die zienswijze eens. Helaas voor de adelborsten en cadetten vallen zij dus (voorlopig) buiten de boot. Mogelijk kan dit veranderen wanneer de accreditatie van de NLDA succesvol is afgerond. Uit de bezwaarprocedure van de andere cadet is het tweede punt helder geworden. Dat is de afronding van de studie met een bul, want dan kan de (ex)student aanspraak maken op kwijtschelding van (een deel van) de studieschuld. Wanneer binnen 10 jaar na het beëindigen van de eerste studie alsnog een bul behaald wordt bij een instituut in de zin van de wet kan betrokkene verzoeken de inmiddels terugbetaalde studiebeurs wederom toe te kennen. Het is op dit moment nog een vraag of een bul van de NLDA gelijkgesteld gaat worden aan een bul van een instituut in de zin van de wet. Het zal wel het geval zijn wanneer een officier vlak na zijn officiersopleiding zijn masterdiploma in bijvoorbeeld geschiedenis of bedrijfswetenschappen haalt.
11
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 12
juridische zaken column
DOOR O.W. BORGELD
In het FVNO/MHB bulletin staat geregeld een column van een van de juridisch adviseurs van de FVNO/MHB.
Kan een matroos zijn commandant een dwangsom opleggen? Op 1 oktober wordt de Algemene wet bestuursrecht wederom gewijzigd. Recentelijk heb ik een korte toelichting verstrekt over de aanpassing van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) door het van kracht worden van de 4e tranche. Op 1 oktober aanstaande zal er weer een wijziging van de Awb plaatsvinden. De nieuwe regeling is slechts van toepassing op verzoeken en bezwaren die na 1 oktober 2009 zijn ingediend. Voor de eerder ingediende verzoeken en bezwaren blijft de huidige regeling gelden. Dit keer heeft de wijziging betrekking op de termijnen waarbinnen besluiten moeten worden genomen. Het gaat hierbij zowel om de termijnen waarbinnen een rekest moet worden beantwoord en de termijnen waarbinnen op een bezwaar moet worden besloten. De overheid houdt zich veelal niet aan de wettelijke beslistermijnen en dit ondermijnt het vertrouwen in deze overheid. De overheid wil hierin verbetering aanbrengen en daarom wordt per 1 oktober a.s. de Awb aangescherpt (voor de overheid).
van rechtstreeks beroep op de rechter. In de huidige situatie moet er eerst een bezwaar worden ingediend, maar juridische zaken laat dit bezwaar in principe liggen tot er een uitslag verzoek is vastgesteld. De rechter zal binnen 8 weken zijn oordeel over het beroep (fictieve weigering) geven.
Termijnen Bij de behandeling van bezwaren die na 1 oktober 2009 zijn ingediend wordt de autoriteit meer tijd gegund. De autoriteit
de overheid houdt zich veelal niet aan de wettelijke beslistermijnen en dit ondermijnt het vertrouwen in deze overheid
Verzoeken Ik zal beginnen met het rekest/verzoek. De termijn waarbinnen de autoriteit moet beslissen vangt pas aan als het rekest compleet is ingediend dus voorzien van alle eventueel noodzakelijke bijlagen. Hierbij geldt de datum van indienen bij de eigen eenheid en niet de datum wanneer bijvoorbeeld de Opco het rekest ontvangt. De redelijke termijn waarbinnen moet worden besloten is niet gewijzigd en blijft 8 weken. Wel is er een mogelijkheid voor de autoriteit om de termijn op grond van overmacht te verlengen. Deze verlenging moet schriftelijk worden medegedeeld en hierin moet een uiterste datum staan waarbinnen het besluit wel zal zijn genomen. Ook kan de termijn met toestemming van de verzoeker worden verlengd. Indien de autoriteit niet tijdig op het rekest beslist moet de verzoeker de autoriteit in gebreke stellen en hem alsnog 14 dagen de tijd gunnen. Na deze 14 dagen begint gedurende 42 dagen automatisch een dwangsom te lopen tot maximaal een bedrag van ruim duizend euro over de hele periode. Het is dus mogelijk dat, als de commandant niet op het rekest van een matroos beslist en deze matroos de commandant in gebreke heeft gesteld, de commandant een dwangsom aan de matroos verschuldigd wordt. Wanneer 14 dagen na de ingebreke stelling de autoriteit nog steeds niets van zich laat horen komt er ook de mogelijkheid
FVNO bulletin, september 2009
|
12
moet in beginsel binnen zes weken beslissen1 en binnen 12 weken (was 10 weken) wanneer er advies aan een onafhankelijke commissie wordt gevraagd. Deze beide termijnen kunnen door de autoriteit met 6 weken worden verlengd en dit was 4 weken. Deze verlenging moet schriftelijk worden medegedeeld. Voor de normale militaire bezwaren zou er dan binnen 12 weken een beslissing op het bezwaar bekend moeten zijn. Wanneer de autoriteit niet tijdig op het bezwaar beslist bestaat er weer de mogelijkheid voor een dwangsom en een beroep op de rechter. De juristen van de FVNO/MHB zullen U graag bij deze verschillende stappen in de procedures helpen.
1
Op grond van de militaire ambtenarenwet is de beslistermijn voor een
militair, die om redenen van dienst buiten Nederland verblijft, 6 maanden. Voor het indienen van bezwaar of beroep heeft deze militair 13 weken de tijd.
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 13
CompuTips
DOOR L. VAN DER BIESSEN
In deze nieuwe rubriek vindt u Tips en Trucs die waardevol kunnen zijn bij het dagelijkse gebruik van uw (Personal) Computer.
Windows 7 Op 22 oktober zal Windows 7, de nieuwste loot van de Windows stam, het officiële licht zien. Dit is relatief snel daar Windows Vista nog geen 3 jaar op de markt is. Op Vista was echter veel kritiek gekomen en vooral de performance viel zwaar tegen, je moest wel een heel snel systeem hebben om Vista lekker te laten werken. Bovendien was Vista niet geschikt voor de netbooks (de kleine laptops die in korte tijd heel populair zijn geworden maar geen performance wonderen zijn). Windows 7 heeft dat allemaal ondervangen. Mijn ervaringen met de laatste beta-2 versie, die Microsoft enige tijd geleden officieel heeft verspreid, zijn dat Windows-7 inderdaad een stuk sneller is en niet de stroperigheid van Vista heeft. De grootste verandering ten opzichte van Vista is dat de Aero functie op zich verdwenen is, maar terugkomt op de menubalk waar je snel kan zien welke programma’s open zijn via een aero-achtige interface. Het is heel makkelijk om programma’s op de taakbalk vast te pinnen. Binnen deze iconen kan je dan weer documenten vast pinnen en dat heet dan jumplist.
gehele dag laten aanstaan, omdat het zo makkelijk is want het telkens opnieuw opstarten duurt te lang enz. Dit is onnodig. Ten eerste is dit natuurlijk slecht voor het milieu, maar ook het permanent aanstaan van de computer vergt het nodige van de computeronderdelen zoals de voedingsfan, de processorfan en de harde schijf die blijven draaien. Hierdoor zal de computer harder slijten en er eerder mee ophouden. Er zijn een aantal mogelijkheden om dit aan te passen.
TIPS
als je een computer koopt vóór de release datum van Windows 7 let er dan op dat er een voucher bij zit voor een gratis upgrade naar Windows 7
Ten eerste kan je computer na gebruik handmatig in standby zetten maar dan blijft deze toch nog wat energie gebruiken. Vooral voor laptops kan dat een probleem zijn. Beter is de computer in de slaapstand te zetten. Bij XP doe je dat in het afsluit scherm de shift toets ingedrukt te houden en dan op standby te drukken. Bij Vista heet wat in XP de standby is de slaapstand en wat in XP de slaapstand is in Vista de sluimerstand, om de zaak wat verwarrend te maken. In alle gevallen zal de computer echter veel sneller opstarten. In het configuratiescherm, icoon Energiebeheer, kunt u nog vele ander opties kiezen. Een interessante keuze hierbij is dat in de meeste gevallen wanneer u bij een laptop het scherm dicht doet, de computer in standby gaat of wordt uitgeschakeld. Soms is dit ongewenst en wilt u dat de laptop een taak uit blijft voeren. U kunt het via het energiebeheer zo instellen dat de computer aan blijft (alleen het scherm wordt dan uitgeschakeld), de laptop blijft dan gewoon aan om taken uit te voeren.
Prijzen vergelijken Hiermee krijg je sneller toegang tot je documenten. Dat is een goede verbetering. Een andere opvallende verbetering zijn de gadgets, die bij Vista alleen op de rechterkant in een balk konden worden opgenomen maar nu ook zwevend zijn en overal op de desktop geplaatst kunnen worden. De verkenner is ten opzichte van Vista wel beter geworden, maar doet de XP verkenner met de iconen zeker niet vergeten. Het maken van een netwerk is ook eenvoudiger via de Thuisgroep optie. Windows 7 is de goede opvolger van Windows XP, Vista moeten we maar vergeten zoals ook indertijd met de Windows ME(Millenium Edition) dat een onnodige update release was van Windows 98 en ook een soort horrorprogramma was. Als je een computer koopt vóór de release datum van Windows 7 let er dan op dat er een voucher bij zit voor een gratis upgrade naar Windows 7.
Prijzen vergelijken is altijd een populaire bezigheid en internet is natuurlijk het medium bij uitstek om dit te doen. Voor een groot aantal producten kun je bij de bekende sites zoals Kieskeurig, Kelkoo etc terecht. Voor specifieke computeronderdelen schieten deze sites echter tekort, maar daar hebben we Tweakers.net voor, te vinden op http://tweakers.net. Bij het knopje Pricewatch kan je van vrijwel alle computeronderdelen zien wat het populairste product is en wat de goedkoopste prijs is. Dat wil niet zeggen dat je daar altijd het beste kan kopen maar geeft natuurlijk wel een indicatie van het prijspeil voor als je op pad gaat. Service bij je lokale computerboer zegt ook wat. Ook zijn op deze webpagina’s de best Buy Guides te vinden voor computers in verschillende categorieën. Handig als je een nieuwe computer nodig hebt en een richtlijn wilt hebben om te kijken wat je nodig hebt.
Energiebeheer Energiebesparing is tegenwoordig heel populair en ook computers gebruiken energie. Bij gemiddeld gebruik, verbruikt een computer ca 60-100W een mooie echte gloeilamp dus. Er zijn veel mensen in de thuis situatie die een computer de
Door L. van der Biessen
13
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 14
www.Prodef.nl
DOOR T.R TIMMERMANS EN R.C. HUNNEGO
ProDef ‘Live’ ProDef is het (gesloten) social network van de Federatie van Nederlandse Officieren en Middelbaar en Hoger Burgerpersoneel bij Defensie, de FVNO/MHB. ProDef is een samentrekking van de termen “professionals” en ”Defensie” en verwijst naar de doelstellingen van de FVNO/MHB. ProDef brengt je in contact met defensiecollega's en is een platform waar je op de hoogte blijft van ontwikkelingen bij de FVNO/MHB en je open kunt communiceren en
ProDef brengt je in contact met defensiecollega's en is een platform waar je op de hoogte blijft van ontwikkelingen bij de FVNO/MHB
kennis kunt delen met andere professionals bij Defensie.
Na een geslaagde proefperiode met de klankbordgroep, waarin nog vele kleine en grotere opmerkingen samen met de leverancier KREM CSN zijn opgelost, gaat ProDef op 28 oktober ‘live’ voor alle FVNO/MHB-leden. De afgelopen maanden is hard gewerkt om het FVNO/MHBsocial network ProDef (Professionals Defensie) op de benen te krijgen. Na de initiële oplevering door KREM CSN bleken er tijdens de testperiode nog een groot aantal opmerkingen uit de klankbordgroep te komen. Deze opmerkingen zijn in drie categorieën te kwalificeren: a. Issues, mankementen aan het systeem, die voor rekening van de leverancier zijn opgelost; b. Wensen, extra aanvullingen op het systeem, die een die ook extra kosten voor de FVNO/MHB met zich meebrengen; c. Upgrades, aanpassingen/verbeteringen op het community social network, die door KREM CSN de komende periode zullen worden uitgevoerd. Eén van onze opmerkingen betrof het geven van een ‘alert’ op het emailaccount van het FVNO/MHB-lid, waardoor deze wordt gewaarschuwd dat er iets op ProDef iets is gebeurd. Dit is voor het FVNO/MHB-bestuur een essentiële voorwaarde, alvorens ProDef ‘live’ kan gaan. Deze alert is onderdeel van een upgrade, die door KREM CSN op 27 oktober a.s. wordt uitgegeven. Daar willen wij graag nog even op wachten, want wanneer de leden worden gewaarschuwd dat er iets op ProDef voor hen valt te halen, zal het bezoek toenemen. De afgelopen periode is ook gebruikt om de inhoud (content) van ProDef vorm te geven. Er zijn groepen aangemaakt, groepshoofden gevonden, er zijn dossiers aangemaakt, kortom, ProDef heeft in de beginfase al het nodige te bieden aan de leden. Maar dat is een initiële aanbieding – het is uiteraard de bedoeling dat jij, als FVNO/MHB-lid, en dus lid van de ProDef-community, zelf aan het werk gaat om ProDef nog interessanter te maken, door deel te nemen aan discussies, lid te worden van ProDef-groepen en ProDef te gebruiken als sociaal netwerk. En dat alles binnen de afgeschermde omgeving die ProDef biedt aan de FVNO/MHB-leden. Je kunt je vanaf 28 oktober a.s. actief aanmelden voor ProDef, door naar de website te gaan: www.prodef.nl. Na controle van het lidmaatschap, wordt een account en een wachtwoord toegewezen. Vragen:
[email protected] of
[email protected]
FVNO bulletin, september 2009
|
14
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 15
In deze rubriek laten we FVNO/MHB-leden aan het woord. Zij worden geïnterviewd aan de hand van vragen over hun werkervaringen bij Defensie.
Professional in beeld
Kees Metselaar Kees Metselaar werkt al meer dan dertig jaar voor Defensie in lokaal, nationaal en internationaal verband bij zowel de KM als de KLu.
‘Kees Metselaar/medewerker team Implementatie & Realisatie van project Finad (BS/AL/HDFC/BOE ERP F). Ik ben bijna 30 jaar getrouwd met Andrea en we hebben 2 kinderen, een zoon van 20 en een dochter van 16. Bij Defensie werk ik al sinds 1978. Ik ben bij Defensie begonnen als verificateur bij DGEF/financieel beheer. Daarna heb ik een aantal jaren als medewerker gewerkt bij de sectie internationale infrastructuur (IPUKLU). Vervolgens 2 jaar als projectleider PG 14 bij de afdeling financieel beheer. Daarna ruim 7 jaar plv. controller bij stafbureau CONME van de DMKM. In 2000 adviseur van bureau procesinrichting bij de DEBKM. In 2004 (vanaf de oprichting) naar het stafbureau CBD/sectie ARK. Vanaf 2007 ben ik werkzaam bij het project FINAD. Mijn ambitie is om binnen Defensie de functie van controller te vervullen.’
Wat deed je voordat je bij Defensie aan de slag ging? ’Ik was 2 jaar werkzaam als (auto)schadecorrespondent bij verzekeringsmaatschappij de Zeven Provinciën’.
Doe je nog iets naast je werk (b.v. hobby's) ’In 2008 heb ik het diploma HBO Bedrijfskunde I behaald. Momenteel zit ik in het 2e jaar van de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde met als specialisme projectmanagement. Voetbal is mijn passie. Helaas ben ik zelf niet meer actief als voetballer maar ik vind het geweldig om met de voetbaljeugd te werken. Om dit in de praktijk te brengen heb ik een aantal jaren geleden de benodigde diploma's gehaald om de (prestatieve) voetbaljeugd te trainen. Mijn voorkeur gaat uit naar het trainen en coachen van de A en B jeugd. Ik kijk met veel plezier terug op een tweetal jaren bij RKAVV te Leidschendam waar ik op landelijk nivo de B jeugd onder mijn hoede had. Vanwege de studie heb ik het trainen "even" op een zijspoor gezet. Sinds een aantal jaar speel ik tennis. Het hele gezin beoefent deze sport met heel veel plezier.’
Wat is je mening aangaande mobiliteit en zou dit zich moeten beperken tot Defensie of ook erbuiten (zoals bv andere overheidsinstellingen of het bedrijfsleven)? ‘Ik ben hier een voorstander van. Binnen Defensie vindt dit overigens al plaats.’
Wat vind je van de scholings- en carrière mogelijkheden van burgerpersoneel binnen een militaire organisatie als Defensie?
‘In heb nog op mijn netvlies staan dat in 1986 is begonnen met loopbaanbegeleiding. Als ik terugkijk over de jaren dan is daar voor de burgers niet veel van terecht gekomen. Defensie stelde mij in de gelegenheid om voor mijn HBO-studie een dagopleiding te volgen. Voor de militairen is dit door o.a. het plaatsingsbesluit beter geregeld. Daarnaast is vorig jaar de Leergang Loopbaanbegeleiding gestart. Daar is de eerste groep van loopbaanbegeleiders opgeleid voor de Opco's. Zij geven invulling aan de loopbaanbegeleiding voor het militair personeel binnen het eigen commando.’
Wat vind je van de werkdruk binnen Defensie en ben je voorzien van adequate middelen die het mogelijk maken om je werk goed te kunnen doen? ‘Binnen het project FINAD is een behoorlijke werkdruk. Het is de uitdaging om ondanks deze werkdruk de gestelde deadlines te halen. Ik constateer dat er een grote bereidheid is onder de betrokken medewerkers om deze uitdaging het hoofd te bieden.’
Is er naar jouw mening in je functie balans tussen je taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden? ’In mijn functie als medewerker is mijn rol in het project FINAD zeer divers. Daar voel ik mij prima bij. Deze diversiteit geeft mij een goede balans tussen de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden.’
Heb je een mening over de personeelsproblematiek binnen de organisatie en heb je adviezen voor verbetering? ’Wat betreft de werving van militairen was er de afgelopen jaren een stevig probleem binnen Defensie. Er is klaarblijkelijk hard aan gewerkt om dit op te lossen. Voor zover ik dit kan beoordelen is de instroom dit jaar naar wens.’
Voel je je zowel binnen als buiten Defensie gewaardeerd? ‘Ik voel mij binnen Defensie zeker gewaardeerd. Buiten Defensie heb ik slechts een bescheiden netwerk.’
Ter afsluiting: noem 3 aspecten binnen de organisatie die je graag anders zou willen zien ’Het tijdig uitvoeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken Continuïteit waarborgen van kwetsbare functies (in de bedrijfsvoering). Mismatch B/M. Thuiswerk plekken mogelijk maken’
15
|
Ł
Wie ben jij, hoe lang ben je bij Defensie werkzaam, welke functies heb je bekleed, wat is je huidige functie en wat zijn jouw ambities?
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 16
Column VMHB Donner(wetter) Op het moment dat deze column u onder ogen komt zit het zomerverlof er weer op en is het -zeker na het doorworstelen van de Miljoenennota- tijd voor de harde werkelijkheid van alle dag. Ondanks de berichten dat de eerste tekenen van economisch herstel zich aandienen blijft het voor de gemiddelde Nederlander somberen.
Hoe zou dat toch komen! Een paar punten: • de derde dinsdag in september is inmiddels achter de rug. De Miljoenennota biedt ons een ontluisterend vergezicht op de rijksfinanciën voor de komende jaren. Er gaan miljarden euri meer de schatkist uit dan er inkomen, hetgeen onvermijdelijk zal leiden tot vergaande bezuinigingen. Inkomsten uit o.a. de Vennootschapsbelasting vallen ver terug. 2009 zal naar verwachting een economische krimp van 4,75% opleveren. In 2010 zal de schatkist een tekort te zien geven van 5,6 % van het binnenlands bruto product (BBP). I.c. de Staat geeft in 2010 38 miljard euro meer uit dan zij binnen krijgt. Dit zal zonder meer vergaande consequenties hebben voor de begroting van de departementen. Defensie zal het in 2010 moeten doen met € 8,1 miljard. Wij zijn gekort voor € 65 Mio voor 2010, een bedrag dat oploopt naar ? 168 in 2013. Daarnaast dient Defensie een aantal interne tegenvallers te verwerken. In 2010 gaat het om € 189 Mio. Dat wordt versoberen in de sfeer van dienstverlening en ondersteuning. Schraalhans is hier keukenmeester. • Minister Donner (1) heeft in al zijn wijsheid het kabinet er van weten overtuigen dat de AOW-leeftijd van 65 naar 67 jaar dient te worden opgehoogd (moet € 4 miljard per jaar opleveren). De SER leden hebben tot 01 oktober de tijd gekregen om met alternatieven te komen. Het is echter wel zo bepaald dat de SER-leden met een unaniem advies dienen te komen, maar gezien het gegeven dat de onderlinge verdeeldheid zeer groot is, mag hier n.m.m. niet al teveel van worden verwacht. Op het moment dat u dit stukje leest weet u misschien al of het gelukt is. De FNV komt met de slogan: “De AOW werkt prima zo. Dus 65 jaar. KLAAR”. Er staan ons “ludieke” 65-minuten-acties te wachten…….Benieuwd of Agnes Jongerius de rug recht gaat houden. Tot nu toe zijn er geen signalen dat Agnes zal bewegen. • Minister Donner (2) heeft besloten eerder op partnertoeslag AOW te bezuinigen, Vanaf 2011 geen toeslag meer voor de jongere -niet werkende- partner van de AOW’er tot 55 jaar. Scheelt tot 2014 weer 140 miljoen euro. Ik vind Piet-Hein Donner een uiterst correcte man in de dagelijkse omgang, maar net als het geval was met zijn CDA-voorganger Aart-Jan de Geus, “mot” ik zijn (crisis)maatregelen niet. De tijd van Colijn is volgens mij voorbij. • De bezuinigingen op VTE’en. Al ruim voor de Troonrede kwamen (MC)-leden aanzetten met percentages van 10% en
FVNO bulletin, september 2009
|
16
meer. Eén troost: gedeelde smart is halve smart. Ambtshalve kom ik veel bij andere ministeries over de vloer en op de koffie en daar waren de reductiegeluiden identiek. Bovenstaande reducties staan los van de voorstellen om de komende jaren nog eens 20% van het aantal ambtenaren de wacht aan te zeggen. Volgens PM Jan-Peter Balkenende is de verhoging van de AOWleeftijd niet meer dan een eerste stap naar een verbetering van de overheidsfinanciën. Het politieke en maatschappelijke debat zal de komende tien jaar in het teken staan van “structurele ombuigingen”. Storm in de polder…! Het kan aan mij liggen maar ik heb vaak het idee dat de kabinetten er maatregelen doordrukken die -ten onrechte- door de gemiddelde burger niet altijd als een directe bedreiging worden beschouwd. Maar door de jaren heen evolueert het wolkje aan de hemel, tot
daarnaast dient Defensie een aantal tegenvallers te verwerken
motregen, een buitje, storm en slagregens tot “Donnerwetter”, maar dat besef dringt pas tot je door op het moment dat een eertijds getroffen maatregel je recht in het hart treft! Lubbers en Kok waren de bezuinigingskampioenen (ruim 40 miljard oude guldens). Maar vlak ook de kabinetten van de afgelopen periode niet uit. • De AAW werd in 1996 ANW • In 2003 de afschaffing van de WW vervolguitkering • In 2004 werd de WAO de WIA • Tussentijds werden de bovenwettelijke uitkeringen van ambtenaren aangepast c.q. afgeroomd. • De OP/ouderdomspensioen eindloonregeling werd de middelloonregeling (2004) • De FPU-regeling werd geschrapt (m.u.v. een aantal oudgedienden van voor 01-01-1950). Zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar -zo moet u maar denken- al deze bezuinigingsmaatregelen dienen tot nut van het algemeen belang (zoals gesteld: je voelt het pas als je getroffen wordt…).
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 17
Volgens de OESO is het eind van de recessie nabij. Ik ben de mening toegedaan dat het gesignaleerde herstel goeddeels te danken is aan de stimuleringsmaatregelen van de overheden. Kijk ik naar onze oosterburen dan constateer ik dat tot deze week de auto-industrie overuren heeft mogen maken dankzij de slooppremie van € vijf miljard.
Lubbers en Kok waren de bezuinigingskampioenen maar vlak ook Balkenende niet uit
Deze pot is nu leeg. Het geld besteed aan slooppremies is overigens niet over de balk(enende) gesmeten, je hebt het behoud van werkgelegenheid, milieuwinst (minder CO2 uitstoot), de auto’s zijn veiliger en de wrakken worden gerecycled. Om door te gaan op de weg van ingeslagen herstel lijkt het mij een goede zaak om niet al te rigoureus te stoppen met stimulerende maatregelen.
Ik heb beslist vertrouwen in de visie van de OESO. Deze visie is naar mijn bescheiden mening geen grondslag voor het kabinet om verdere draconische maatregelen te treffen alsof de crisis nog in de beginfase zit…. Het bovenstaande gelezen hebbende zult u -met mij- ervan overtuigd zijn dat een krachtiger belangenbehartiging voor ons ambtenaren meer dan ooit een “must” is. Ik doe dan ook een dringend beroep op u om uw collega’s er op te attenderen dat het echt zo gek nog niet is om zich aan te sluiten bij de FVNO/MHB. Die paar euro’s per maand kosten een mens de kop niet en je krijgt er veel voor terug. Baat altijd, schaadt nimmer! De gecombineerde inzet van B en M binnen onze Federatie zal beslist vruchten afwerpen. Zoals bekend zoeken wij actieve leden die plaats willen nemen in werkgroepen en commissies en voor hem of haar die een bestuursfunctie ambieert hebben wij beslist een luisterend oor. Uw interesse kunt u kenbaar maken middels email (
[email protected]) of een telefoontje (070-3162657). Tom Kofman Voorzitter VMHB
oproep Geef uw interesse in workshops door! De FVNO/MHB wil graag weten op welke gebieden er interesse is in workshops op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Mede op basis hiervan kan een interessant workshopaanbod worden samengesteld voor het najaar 2009 en het voorjaar 2010. Zo behoren de volgende workshops al tot de mogelijkheden: • Creatief denken • Communicatievormen • Competentieontwikkeling • Coachend Leiderschap • Neuroleiderschap / NLP-Coaching • Netwerken
• Gespreksvaardigheden of presentatietechnieken Indien u interesse heeft voor een workshop kunt u contact opnemen met de secretaris van de FVNO/MHB via e-mail
[email protected]. Indien u interesse heeft in een workshop over een ander thema dan kunt u dit uiteraard ook laten weten.
Coaches FVNO/MHB Naast de verschillende workshops biedt de FVNO/MHB een team van onafhankelijke professionele coaches die leden van de FVNO/MHB kunnen helpen bij het invullen van hun loopbaan en het maken van de juiste (loopbaan)keuzes. Geïnteresseerd in deze dienst van de FVNO/MHB? Mail naar de FVNO/MHB,
[email protected], en maak werk van uw loopbaan!!
17
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 18
oproep CareerScan: een loopbaaninstrument, ook iets voor u? De FVNO/MHB biedt u een uniek loopbaaninstrument aan. Stelt u zichzelf wel eens de vragen: wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik? Met de CareerScan, een online en interactief loopbaaninstrument, krijgt u antwoord op deze vragen en kunt u vervolgens eenvoudig beoordelen of u op de juiste loopbaankoers zit. De CareerScan is een ideaal instrument als voorbereiding op een loopbaan- of functioneringsgesprek of een persoonlijke heroriëntatie. In zeven stappen verzamelt u alle informatie die
De CareerScan maakt met een uitgebreide vragenlijst uw persoonlijkheid inzichtelijk.
u nodig heeft om zelf een concreet ontwikkelplan te maken en de keuze voor een aanvullende cursus of opleiding te vergemakkelijken. De CareerScan maakt met een uitgebreide vragenlijst uw persoonlijkheid inzichtelijk. Daarnaast geeft de scan een objectief beeld van uw competenties en wordt duidelijk gemaakt op welke gebieden er ontwik-
kelingsmogelijkheden zijn. U krijgt een helder beeld in welke competentie het slim is om te investeren en in welke er misschien minder energie moet worden gestoken. Met de uitkomsten van dit instrument kunt u direct zelf aan de slag. Het biedt u concrete handvatten om aan uw eigen persoonlijke ontwikkeling te werken
Heeft u interesse in de CareerScan en wilt u meer weten over de mogelijkheden en de kosten? Stuur dan een mail naar:
[email protected] of bel naar 070-3839504.
KVMO-KIM-concert op 12 oktober Op maandag 12 oktober 2009 wordt voor de vierde keer het KVMO-KIM concert georganiseerd in het Zaaltje van het Koninklijk Instituut voor de Marine. Het harmonieorkest Winnubst uit Den Helder zal hierbij een gevarieerd muzikaal programma ten gehore brengen.
KIM
De zaal is geopend vanaf 19.45 uur. Het concert begint om 20.00 uur en staat open voor geïnteresseerde KVMO-leden. U bent van harte welkom! Voor het concert zijn ongeveer 200 plaatsen beschikbaar. U kunt reserveren via
[email protected], onder vermelding van ‘KVMO-KIM concert 2009’.
FVNO bulletin, september 2009
|
18
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 19
MDTC Masterclass Maritiem Optreden Op woensdag 18 november aanstaande zal professor Andrew Gordon, verbonden aan de Universiteit van Cambridge en auteur van Rules of the Game. Jutland and British Naval Command, een masterclass Maritiem Optreden verzorgen. Het onderwerp van de masterclass is de rol van de doctrine in de maritieme oorlogvoering. Dit onderwerp zal worden uitgediept en toegelicht op basis van een analyse van een maritiem treffen tussen de Britse en Duitse marines in de Eerste Wereldoorlog – de Battle of Jutland. De masterclass verloopt in drie rondes. De masterclass vangt aan met een historische inleiding door prof. Gordon. Hij zal op tactisch niveau de Battle of Jutland analyseren. Deze slag zal worden nagespeeld op de tactische vloer. Het doel van deze eerste ronde is een goed inzicht verwerven in de handelingen en beslissingen van de strijdende partijen. De tweede ronde vormt een verdieping: waarom werden bepaalde beslissingen genomen of handelingen uitgevoerd? Waardoor ontstond er verwarring of werden orders anders geïnterpreteerd dan de bedoeling en intentie van het British Naval Command was ? Het doel van deze ronde is inzicht verwerven in de achterliggende oorzaken en opvattingen, die geleid hebben tot specifieke handelingen en beslissingen. De derde evolutie is de reflectiefase: welke relevantie hebben de in-
zichten en lessen uit de Battle of Jutland voor het Commando Zeestrijdkrachten en het huidige maritieme optreden?
Deelnemen? De masterclass wordt georganiseerd in het kader van de ‘professional military education’ van marineofficieren. Belangstellenden kunnen zich opgeven via email op
[email protected]. Er is ruimte voor maximaal 80 deelnemers. Aan deelname zijn geen kosten verbonden. De masterclass vindt plaats in Den Helder van 1300 tot 1700 uur. Nadere gegevens over de locatie e.d. worden begin november bekendgemaakt. U krijgt eind oktober een bevestiging van uw deelname.
colofon Het FVNO bulletin is een uitgave van de Federatie van Nederlandse Officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie (FVNO/MHB). Het verschijnt 8 keer per jaar.
Adres secretariaat FVNO/MHB en redactie FVNO bulletin Adres Tel Fax Website E-mail
Wassenaarseweg 2, 2596 CH Den Haag 070-3839504 070-3835911 www.fvno.nl • secretariaat
[email protected] • redactie
[email protected]
Kopij Kopij voor nummer 7 2009 van het FVNO bulletin dient uiterlijk op 5 oktober 2009 per e-mail of op CD-ROM bij de redactie te zijn.
Redactie H.A. Couzy, R.C. Hunnego, T. Kofman, drs. T.R. Timmerman, ing. M.E.M. de Natris, W. van der Kooij, drs. M.A.M. Weusthuis, P.J.G. van Sprang, K.G. Spaans, mr O.W. Borgeld, mw. drs. M.L.G. Lijmbach (eindredactie) en H. Boomstra (illustraties) Voor arbeidsgerelateerde vragen en/of conflicten beschikt de FVNO/MHB over twee juridische adviseurs. De procedure loopt in aanvang via de coördinator R.C. Hunnego (vice-voorzitter FVNO/MHB) tel. 070-3839504, e-mail:
[email protected] In spoedeisende gevallen kan onder goedkeuring achteraf rechtstreeks contact worden opgenomen met één van de juridische adviseurs: mr D. van Zoelen, Tel.: 0182-617446, Faxmail: 0842138245 E-mail:
[email protected] mr O.W. Borgeld, Tel.: 023-5241524, Fax.: 084-7412185 E-mail:
[email protected]
19
|
FVNO bulletin, september 2009
FVNO_september
27-09-2009
20:40
Pagina 20
ledenvoordeel De FVNO/MHB heeft met diverse bedrijven collectieve voorzieningen afgesloten, die u extra voordeel kunnen opleveren! Voor meer informatie over de bedrijven, de kortingen en de voorwaarden: zie www.fvno.nl . Bellen kan ook: 070-3839504.
• De FVNO/MHB coach biedt onafhankelijke en discrete begeleiding bij uw persoonlijke ontwikkeling en zoekt samen met u naar oplossingsmogelijkheden voor uw specifieke probleem • Bij OHRA ontvangt u onder meer 20% korting op de autoverzekering • FVNO/MHB-leden kunnen gebruik maken van verschillende voordelen bij Actus Notarissen
• De kortingen bij FBTO kunnen voor FVNO/MHB-leden oplopen tot 25% (op de autoverzekering)! • InterPolis geeft onder meer 10% korting op haar schadeverzekeringen • Als lid kunt u de Mastercard creditkaart tegen een bijzonder tarief verkrijgen
• De korting van American Express hangt af van de soort kaart
• Speciaal voor leden heeft Prinsenland Adviseurs een pakket aan benefits op het gebied van hypotheken en verzekeringen
• FVNO/MHB-leden krijgen 12% korting op de standaard webtarieven autohuur van Avis binnen- en buitenland.
• Als lid profiteert u bij de Rabobank van de gunstige hypotheekvoorwaarden
• Speciaal voor leden die naar de west worden uitgezonden heeft de FVNO/MHB een contract afgesloten bij Inter Assure
C O A C H
Federatie van Nederlandse officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie
Ja ik word lid! Het lidmaatschap van de FVNO/MHB staat open voor: Ł (postactieve) officieren van de Nederlandse krijgsmacht Ł (postactief) middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie Ł militairen in opleiding tot officier Meld u aan op www.fvno.nl