MHB) bij het ABP?

fvnobulletin Periodiek voor de Federatie van Nederlandse officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie (FVNO/MHB)

3

4

Premies 2009 Zorgzaam bekend

8

Levensfasevoorzieningen te weinig gebruikt

En verder: 11 Aftrek ziektekosten beperkt

|

14 Juridische zaken

Is uw pensioen veilig bij het ABP?

|

17 Column VMHB

nummer 7 | november 2008

column

Werving en behoud In 2004 nam de toenmalige staatssecretaris van Defensie het besluit om het “up or out systeem” voor personeel in te voeren. Het BBT-personeel kon destijds maar eenmalig een contract afsluiten en moest dan plaats maken voor jongere collega’s. Voor het BOT-personeel zou op 35 jarige leeftijd worden beslist wie mocht blijven en wie ontslagen zou worden.

Geheime agenda De geheime agenda achter dit voorstel was om het hoge percentage van 60% van de personeelskosten van het Defensiebudget terug te brengen naar 50%. Tegelijkertijd werd een wervingsstop ingevoerd en werd er geen enkele contractverlenging meer toegestaan. Hierdoor ontstond in 2005 een tekort aan ca. 3.500 BBT militairen. Dit tekort werd door Defensie niet naar buiten gebracht. Doordat de arbeidsmarkt krapper werd, kon Defensie dit tekort niet inlopen. Sterker nog, het tekort liep op naar 6.000 vacatures in 2007 en is nu gegroeid tot meer dan 7.000. De huidige staatssecretaris De Vries heeft de ernst van dit probleem onderkend en is voortvarend te werk gegaan om naar oplossingen te zoeken. Hij heeft het project “Werving en

Behoud” gestart, dat een groot aantal maatregelen heeft opgeleverd. Naast de traditionele maatregelen zijn er ook creatieve oplossingen bedacht. Slagvaardig is begonnen met het invoeren van deze maatregelen. Nu al zijn van enkele daarvan de eerste resultaten zichtbaar. Het merendeel van de maatregelen zal pas op lange termijn effect sorteren. Het allerbelangrijkste is dat het (grote) tekort niet langer wordt gebagatelliseerd maar dat het wordt erkend en dat er nu echt serieus op wordt gereageerd.

Vertrouwen Een van de aspecten van het voortijdig verlaten van de organisatie is het gebrek aan vertrouwen, met name in de politieke en militaire leiding. Ik ben dan ook heel blij met de reactie van de staatssecretaris over het voorval in Uruzgan, waar een verkenningspeloton op non-actief werd gesteld. De staatssecretaris wist op dat moment nog niet wat er nu precies aan de hand was maar sprak voor de TV zijn vertrouwen uit in de Commandant Kolonel Mathijsen die de beslissing had genomen. Hier werd de theorie werkelijkheid, ik kreeg er een warm gevoel van. Vertrouwen uitspreken is gemakkelijk, het gaat om hoe je je in de praktijk gedraagt. Hulde voor onze staatssecretaris! H.A. Couzy voorzitter FVNO/MHB Een groot aantal maatregelen moet er voor zorgen dat personeel bij Defensie blijft.

1

|

FVNO bulletin, november 2008

achtergrond

DOOR M. DE NATRIS

Reactie FVNO/MHB op Defensieplan Werving en Behoud De FVNO/MHB heeft de uitwerking door de staatssecretaris van het Actieplan Werving en Behoud bestudeerd. De notitie geeft de indruk dat problemen goed in beeld zijn gebracht en dat ook de complexe samenhang wordt ingezien. Dat veel gedachten van de FVNO/MHB zijn meegenomen stemt tot tevredenheid. Uiteraard is het echte bewijs slechts te vinden in de praktische uitvoering en dit zal tijd vergen. Maar ere wie ere toekomt: de staatssecretaris zorgt voor een positieve trendbreuk ten opzichte van zijn voorganger. Echter, op elk van de drie aspecten in de nota ( werving, open personeelssysteem en behoud) zijn verdere concrete uitwerkingen en toebedeling van middelen en bevoegdheden noodzakelijk. Deze worden met belangstelling tegemoet gezien.

wordt begrepen zijn het de uitvoering en het tempo die zorgen blijven baren. Een vergelijkbare notitie over logistiek, zoals deze over werving en behoud, is aan te bevelen.

CAO In de notitie wordt een aantal malen verwezen naar de aanstaande CAO-onderhandelingen. De FVNO/MHB is daar klaar voor, maar waarschuwt bij deze wel dat er een risico bestaat dat het middelbaar en hoger personeel de kosten van dit beleid moet betalen. Wij gaan er vanuit dat Defensie hier-

Werving De belangrijkste winst in het aspect werving is het onderzoeken van de samenhang van de totale keten tot en met de initiële opleidingen. De toekenning van een bonus zou de FVNO/MHB liever zien als een algemene bonus voor alle militairen, tenslotte zijn zij bijna allemaal uitstekende ambassadeurs, en dat scheelt veel administratieve rompslomp. Wel is het jammer dat de notitie de relatie met burgerwerving, met uitzondering van schaarstecategorieën, mist omdat ook dáár binnenkort sprake zal zijn van een noodzaak tot vervanging om leeftijdsredenen. Een apart hoofdstukje over burgermedewerkers had niet misstaan omdat veel elementen uit de notitie óók op deze groep defensiemedewerkers positief effect kunnen hebben.

voor waakt. Op dat moment ziet de FVNO/MHB voldoende aanknopingspunten om onderwerpen als maatwerk, ‘boter bij de vis’ en mobiliteit zelfs te versterken. Daarbij zou het wel helpen als Defensie maatregelen zoals Paresto-prijsverhogingen en andere onzin op dat gebied achterwege laat.

Open personeelssysteem

Regeltjescultuur

Opnieuw is het duidelijk dat Defensie in beleid en daden afscheid neemt van de domme Up-or-Out gedachte. De bewustwording dat de arbeidsmarkt opener is geworden dan ooit is de belangrijkste winst. Het is jammer dat soms vanuit een zwaktepositie wordt geredeneerd, zoals in het deel over tijdelijke banen buiten Defensie. Veel personeel blijft nog lange tijd met plezier terugdenken aan Defensie en dat zou de basis moeten vormen voor het concurrerend vermogen van Defensie. De belangrijkste vraag is waarom mensen over de drempel stappen en die wordt in de notitie ook gesteld. De FVNO/MHB is hier minder angstig over en zal als beroepsvereniging daar een aanvullende rol in gaan spelen. Dat de waarde van reservisten integraal in deze notitie is meegenomen is verstandig.

Niet alles hoeft geld te kosten. Ruimte aan de medewerker kost nauwelijks iets en levert veel op. Een groot aantal problemen kan bij Defensie aangepakt worden door een argwanende cultuur te veranderen in een vertrouwende. Serieus misbruik kan altijd stevig worden bestraft. Het moet binnen Defensie vanzelfsprekend zijn dat iemand een dag thuis of op een mobiele werkplek nabij zijn thuisadres werkt. Dit heeft onder andere tot gevolg dat het aantal thuisnachten toeneemt en dat het aantal woon/werkkilometers en de reistijd aanzienlijk afnemen.

Op dit aspect boekt Defensie ook voortgang. In het plan van aanpak erkent Defensie expliciet dat de jarenlange reorganisaties, het gebrek aan voldoende middelen om te oefenen en de te ver doorgeschoten centralisatie en de hierbij behorende bureaucratie aan de basis van de problemen liggen. Ook de opmerking over ondersteuning van leidinggevenden is een aanwijzing dat de uitvoering weer de focus krijgt die het verdient. De FVNO/MHB zal de feitelijke uitwerkingen en resultaten op dit gebied nauwlettend volgen. Minder enthousiasme wekt de mededeling dat SPEER onverkort wordt doorgezet. Hoewel de doelstelling door de FVNO/MHB


|

2

En nu de politiek! Defensie heeft een belangrijke stap gemaakt door te beseffen dat personeel zelfstandig keuzes maakt en dat personeelsbeleid meer is dan een rekenkundige combinatie van VTE 'n en middensommen. Op basis van die insteek ligt er nu (eindelijk) een plan in de Tweede Kamer. Een actieplan waarin een verband is gelegd tussen de personeelsproblemen en de al twintig jaar durende golf aan reorganisaties. Het wordt dus tijd voor politieke keuzes. Elke partij die nu nog zegt dat personeel belangrijk is maar tegelijkertijd niet meer geld aan Defensie toewijst, dwingt opnieuw tot reorganiseren en laat datzelfde personeel dan keihard in de steek. Zo'n partij kan, onverlet of Defensie haar doelmatigheid nog kan verbeteren, direct van hypocrisie en draaikonterij worden beschuldigd.

Behoud

een groot aantal problemen bij Defensie kan worden aangepakt door cultuurverandering

A D V E R T O R I A L

Ook in 2009 'zorgzaam' verzekerd! De basispremie gaat met slechts € 0,75 per maand omhoog en bij de aanvullende verzekeringen biedt Zorgzaam ruimere dekkingen en toch dezelfde premie als in 2008. Wilt u uw huidige polis vergelijken en overstappen naar Zorgzaam? Kijk dan op www.zorgzaamverzekerd.nl

Premies 2009 Zorgzaam Zorgzaam heeft de premiestijging voor de Modelovereenkomst Zorgzaam en de aanvullende verzekeringen Zorgzaam Ster 1 t/m 5 weten te beperken! Doordat Zorgzaam het afgelopen jaar met een winst heeft kunnen afsluiten, heeft het bestuur van Zorgzaam besloten deze winst direct terug te geven aan de verzekerden van Zorgzaam. Hierdoor heeft Zorgzaam er voor gezorgd dat de premie van de modelovereenkomst in 2009 niet € 85,81 maar € 85,31 per maand is. Daarnaast is besloten dat de premies voor de aanvullende verzekeringen gelijk blijven aan het niveau van 2008. Dit ondanks de uitbreiding van de verzekeringsvoorwaarden.

Modelovereenkomst Zorgzaam Eigen risico bedragen per jaar € 155,00 (wettelijk verplicht) € 255,00 € 455,00 € 655,00 Zorgzaam Buitenland polis Eigen risico bedragen per jaar € € 100,00 € 300,00 € 500,00

vanaf 18 jaar per maand € 85.31 € 83,22 1) € 76.97 1) € 68,67 1)

tot 18 jaar per maand € 185,00 n.v.t. n.v.t. n.v.t.

vanaf 18 jaar per maand € 265,00 € 262,91 1) € 256,66 1) € 248,33 1)

Eigen risico Het eigen risico geldt niet voor de zorg door een huisarts, verloskundige, kraamzorginstelling, hulpmiddelen in bruikleen, tandheelkundige jeugdzorg tot 22 jaar en alle vergoedingen uit de aanvullende verzekeringen!

Aanvullende verzekeringen Aanvullende verzekering Zorgzaam

Aanvullend Zorgzaam Ster 1 Aanvullend Zorgzaam Ster 2 Aanvullend Zorgzaam Ster 3 Aanvullend Zorgzaam Ster 4 Aanvullend Zorgzaam Ster 5

per maand € 4,00 € 12,00 € 25,00 € 36,00 € 49,00

Comfortverzekering Alleen af te sluiten vanaf 18 jaar Zorgzaam Comfortverzekering Niet-Zorgzaamverzekerden SZVK met klassenverpleging

per maand € 22,50 € 25,00 € 20,00

1) De genoemde premies zijn inclusief eigen risico korting. Aan de inhoud van dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend

3

|


achtergrond

Schaakstukken voor CAO op het bord Komende maand komen naar verwachting alle schaakstukken voor de CAO van 2009 en verder op het bord. De FVNO/MHB had voor het zomerverlof zijn uitgangspunten al kenbaar gemaakt. Nu in het Najaarsoverleg tot een akkoord is gekomen kan met de collega’s in het overleg een gezamenlijke ‘bidbrief’ worden gemaakt. Ook Defensie is druk doende met het inventariseren van de voor de werkgever belangrijke punten die via de zogenaamde inzetbrief het levenslicht zullen zien. De FVNO/MHB ziet vier elementen die voor de FVNO/MHB een belangrijke rol gaan spelen.

De loonontwikkeling. Op hoog niveau is een looneis van 3,5 % neergelegd, mede om de economie niet te ontwrichten en om pensioenontwikkelingen te beheersen. Deze looneis is echter een gemiddelde en het zal per sector afhangen wat de exacte uitwerking daarvan is. Defensie begint hier, onder andere door Paresto-prijsverhogingen, helaas met een achterstand.

De positie van middelbaar en hoger opgeleiden De komende jaren zal als gevolg van de vergrijzing en ontgroening en de tendens om werk op een steeds hoger denkniveau te beleggen de schaarste onder middelbaar (professionals) en hoger personeel toenemen. Defensie kan het zich daarom niet veroorloven om de op stapel zijnde harmonisaties budgetneutraal uit te voeren. Budgetneutraal houdt tot op heden namelijk in dat het hoger personeel ten faveure van het lager personeel de rekening betaalt. Het is dus interessant om te zien hoe de andere bonden zich in dit dossier zullen opstellen. Nivellering is goed voor het lager personeel maar jaagt het middelbaar en hoger personeel de defensieorganisatie uit!

Mobiliteit Flexibilisering Arbeidsvoorwaarden Voor het gehele defensiepersoneel geldt dat het (meer) maatwerk wil en verwacht. De collectieve arbeidsvoorwaarden nemen in belang en bruikbaarheid af. Defensie moet op de beleidsterreinen personeel (FPS/MD), arbeid, zorg, ouderenbeleid (levensfasebeleid) en de CAO invulling gaan geven aan de sterk verschillende, individuele wensen van het personeel. De CAO 2009 e.v. moet wat betreft de FVNO/MHB het startpunt worden van ‘maatwerk’ binnen Defensie. Met maatwerk kan Defensie de verschillende groeperingen binnen haar gelederen binnen de financiële kaders meer tevreden stellen en uiteindelijk de arbeidssatisfactie, en in het kielzog hiervan het behoud en werven van personeel, verhogen.

Defensie dient invulling te gaan geven aan haar handtekening onder de afspraken van de Taskforce Mobiliteitsmanagement. De overheid heeft zich met het zetten van haar handtekening verplicht het aantal autoreiskilometers (files) te verminderen. Defensie positioneert zichzelf graag als een moderne werkgever. Met de huidige ICT-voorzieningen is het niet noodzakelijk om bureauwerkzaamheden daadwerkelijk op kantoor te verrichten. Thuis/telewerken maar óók het inrichten van mobiele werkplekken op kazernes en in andere defensiegebouwen moet gebruikelijk worden bij Defensie. Dit heeft als voordeel dat nabij het woonadres één tot twee dagen per week kan worden gewerkt. Defensie slaat twee vliegen in één klap: het aantal woon-/werkkilometers en het aantal binnenslapers worden aanzienlijk verminderd.

Onwetend of tegen

Defensiepersoneel over levensfasevoorzieningen In het convenant levensfasebeleid (2007) is afgesproken dat er twee pilots zouden worden gehouden binnen Defensie. Dit heeft geresulteerd in een pilot bij het Marinebedrijf en bij het 400e Geneeskundig Bataljon (GNK). Onlangs zijn de eerste bevindingen van het 400e GNK gepresenteerd. Het doel van deze pilot is om het personeel beter te informeren over de voorzieningen van levensfasebeleid. Tevens werd nader onderzocht of en welke knelpunten er zijn met betrekking tot de reeds beschikbare voorzieningen.

Individueel maatwerk in relatie tot behoud personeel Defensie beschikt op dit moment al over een groot aantal voorzieningen waarvan het defensiepersoneel gebruik kan maken. Juist deze voorzieningen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het behoud van personeel; zij maken individueel maatwerk mogelijk. De FVNO/MHB pleit voor dit maatwerk,


|

4

omdat iedere medewerker uniek is en afhankelijk van zijn/haar levensfase keuzes moet kunnen maken. Het is dus van belang te weten hoe beschikbare middelen op dit moment gebruikt worden.

Wel beschikbaar, niet gebruikt De conclusies uit het rapport bevestigen het vermoeden dat er

1. men was niet op de hoogte van de mogelijkheid; 2. de leidinggevenden en de collega’s weten of vinden niet dat het kan; 3. de functie laat het niet toe of men denkt dat het niet kan.

Relatief simpel op te lossen Het goede nieuws is dat deze knelpunten relatief gemakkelijk kunnen worden opgelost: ad 1. Dit kan eenvoudig opgelost worden door het personeel te voorzien van overzichtelijke informatie, bijvoorbeeld op het huisadres, in plaats van complexe beschrijvingen in regelgeving. Het doel moet zijn te informeren en daarna pas te controleren. ad 2. Het leidinggevende aspect kent twee elementen. Ten eerste is het ook voor leidinggevenden van belang dat informatie makkelijk toegankelijk is en dat zij de bevoegdheden ook toegewezen krijgen. Ten tweede moet een deel van de leidinggevenden inzien dat een negatieve houding funest is voor de krijgsmacht. Als Defensie zich niet aan de huidige tijdgeest

aanpast en blijft steken in een ‘dat-was-vroeger-ook-niet-zo’mentaliteit zal de uitstroom groot en het behoud van personeel slecht blijven. ad 3. De functie laat het alleen niet toe als er sprake is van operationele inzet. Een serieuze heroverweging van alle andere functies is noodzakelijk. De FVNO/MHB vermoedt dat heel vaak de bestuurlijke en administratieve druk de reden is voor de onmogelijkheid om keuzes te maken.

Voorkom roofbouw! Er zijn veel voorzieningen beschikbaar die in verschillende levensfases kunnen worden ingezet om de balans tussen privé en werk in evenwicht te brengen en te houden. Met een te krappe vaststelling van F=P=O is er echter geen ‘vet’ meer in de organisatie om dit op te vangen. Daar komt nog eens bij dat Defensie op dit moment meer dan 7.000 vacatures heeft. Er wordt steeds meer druk op het personeel gezet om geen gebruik te maken van de beschikbare voorzieningen. Hierdoor wordt roofbouw gepleegd op het personeel. Het gevolg laat zich raden. De oplossing is dichtbij: met maatwerkafspraken kan de wederkerigheid tussen privé en werk weer in balans worden gebracht. Daarnaast moet natuurlijk het domme F=P=O worden afgeschaft. Dat werkt namelijk niet als er te weinig F (geld) beschikbaar is.

binnen Defensie te weinig gebruik wordt gemaakt van de beschikbare levensfasevoorzieningen. Van de respondenten heeft 63% aangegeven dat zij gebruik hadden willen maken van een voorziening, maar een veel kleiner deel deed dit ook werkelijk. Uit de pilot bij 400 GNK bleek dat om drietal hoofdredenen defensiepersoneel geen gebruik heeft gemaakt van de voorzieningen:

5

|


betaaldata

Betaaldata 2009 vrijdag dinsdag dinsdag vrijdag vrijdag woensdag

23 januari 24 februari 24 maart 24 april 22 mei 24 juni

vrijdag maandag donderdag vrijdag dinsdag dinsdag

24 juli 24 augustus 24 september 23 oktober 24 november (incl. vakantiegeld) 22 december (incl. eindejaarsuitkering)

Uiterlijk de volgende werkdag na de betaaldatum wordt het salaris op de rekening van de defensiemedewerker bijgeschreven. Voor betalingen op buitenlandse rekeningen kan dit 1 of 2 werkdagen later zijn.

hypotheken

DOOR M. WEUSTHUIS

Hypotheekovereenkomst stilzwijgend voortgezet De overeenkomst inzake levensverzekeringen gekoppeld aan hypotheken voor militairen die Defensie heeft met het Verbond van Verzekeraars, ingegaan per 8 augustus 2003, is na een eerste periode van vijf jaren stilzwijgend voor onbepaalde tijd voortgezet.

De overeenkomst houdt in dat tot een maximaal bedrag van € 400.000,-, Defensie én de betreffende verzekeringsmaatschappij ieder voor de helft, dus maximaal € 200.000,-, garant staan voor de dekking van het overlijdensrisico van de militair. Dit geldt ook voor overlijden als gevolg van molest tijdens bijv. vredesoperaties. Hiermee wordt voorkomen dat militairen belemmeringen ondervinden bij het kopen van een huis.

overlegzaken

DOOR M. DE NATRIS

sectoroverleg

Nationale hypotheekgarantie: Voor alle FPS-militairen jonger dan 25 jaar De FVNO/MHB heeft op 9 september jl. in het overleg aandacht gevraagd voor de verstrekking van de intentieverklaring (werkgeversverklaring) die nodig is voor het verkrijgen van een hypotheek. Gebleken is dat het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) geen intentieverklaring met positief advies afgeeft aan FPSmilitairen (fase 1&2). Het gevolg is dat deze militairen niet in aanmerking komen voor de Nationale hypotheekgarantie (NHG). De FVNO/MHB is de afgelopen periode door veel militairen benaderd, omdat men nu niet alleen een hogere rente moet betalen maar ook omdat men een koopsubsidie voor starters op de woningmarkt misloopt. Daarnaast wordt het steeds lastiger als gevolg van de kredietcrisis om zonder NHG een hypotheek af te sluiten. Het bevreemdde de FVNO/MHB ten zeerste dat Defensie de intentieverklaring niet met positief advies afgeeft. In het FPSoverleg geeft Defensie namelijk aan dat fase 1 militairen automatisch in fase 2 instromen. Daarna is bij normaal functioneren


|

6

het adagium ‘up or up’ naar fase 3 van toepassing. Mocht dit laatste niet aan de orde zijn dan wordt men van werk naar werk begeleid. De werkgever is het in deze met de FVNO/MHB eens. Zij heeft bepaald dat alle FPS-militairen jonger dan 25 jaar in aanmerking komen voor een positieve verklaring. Immers, fase 1 militairen stromen automatisch in fase 2 en men mag in principe tot het 35ste levensjaar blijven. Dit laatste is afhankelijk van de militaire ambtenarenwet sturingsinstrumenten (max. duur in bepaalde rang). Men heeft dus in principe een baanzekerheid van 10 jaar of langer.

fonds Eigen Woningen of dit conform de zienswijze van Defensie kan worden bestempeld als ‘baanzekerheid’. Bent u Ouder dan 25 jaar en wordt er door het DCHR geen positieve intentieverklaring afgegeven neem dan contact op met de FVNO/MHB. Zij zal dan contact opnemen met Defensie om te bezien of maatwerk tot de mogelijkheid behoort.

Voor de fase 1 en 2 FPS-militair die ouder is dan 25 jaar bestaat nog geen duidelijkheid. Ook hier is de werkgever het met de FVNO/MHB eens dat de positieve verklaring op hen van toepassing dient te zijn. Immers, de fase 2 militair stroomt of door naar fase 3 of men wordt van werk naar werk begeleid. Defensie moet dit nog nader overleggen met het Stichting Waarborg-

Persoonsgebonden betalingen niet meer mogelijk! Onlangs heeft de FVNO/MHB in het overleg aandacht gevraagd voor het feit dat door de invoering van het nieuwe financiële systeem (FINAD) persoonsgebonden betalingen, bijvoorbeeld éénmalige storting buitenlandse rekening, niet meer tot de mogelijkheden behoren. Bij de opzet en invoering van FINAD is geen rekening gehouden met deze voorziening voor het defensiepersoneel dat in het buitenland wordt geplaatst. Hierdoor kan het defensiepersoneel financieel nadeel ondervinden. Dit nadeel wordt onder andere veroorzaakt door koersverlies en/of bijvoorbeeld transactiekosten. Defensie heeft in het overleg aangegeven dat zij voor het jaar 2008 de gemaakte kosten tot maximaal € 200,- zal vergoeden.

Betrokken medewerkers kunnen deze kosten declareren bij hun administratieve commandant. Voor 2009 zal deze compensatie niet meer gelden. De FVNO/MHB heeft in het overleg het standpunt ingenomen dat ook voor de komende jaren Defensie, als goed werkgever, deze kosten voor haar rekening moet nemen. Deze was echter, tot teleurstelling van de centrales van overheidspersoneel, hiertoe niet bereid.

‘Dissatisfiers’ door invoering nieuwe systemen De FVNO/MHB constateert dat bij de invoering van nieuwe systemen bij Defensie een aantal voor het personeel positieve regelingen niet meer tot de mogelijkheden behoort. Defensie neemt dan in het overleg het standpunt in dat dit voordelen zijn waar geen rechtspositionele aanspraken op kunnen worden gemaakt en dat het toevoegen van een applicatie aan het nieuwe systeem te duur is. De FVNO/MHB verbaast zich hier keer op keer over. Een nieuw systeem zou beter moeten zijn dan het oude systeem en moet zeker niet dienen als aanjager van ‘dissatisfiers’ bij Defensie.

Periodieke koopkrachtpariteiten Buitenlandtoelage In het overleg is overeengekomen om de periodieke bijstelling van de buitenlandtoelage naar aanleiding van wijzigingen in het ‘boodschappenmandje’ aan te passen. Dit omdat de leverancier de indexen die benodigd zijn voor het berekenen van de koopkrachtpariteiten een maand later dan in het verleden aanlevert. Om te voorkomen dat met terugwerkende kracht een eventuele wijziging moet worden hersteld is afgesproken dat de periodieke bijstelling eveneens een maand verschuift. Dit houdt in dat voortaan in de maanden mei en november een eventuele bijstelling zal plaatsvinden.

7

|


Bezoldiging Reservisten In de CAO 2007-2009 is overeengekomen dat de bezoldiging van reservisten en beroepsmilitairen wordt geharmoniseerd. Vlak voor het zomerverlof is in het overleg overeenstemming bereikt over de invoering: per 1 januari 2008 (realisatie per november 2008 met terugwerkende kracht). U bent hierover in het FVNO-bulletin van juni 2008 geïnformeerd. In de praktijk is echter gebleken dat er toch nog verschillen tussen beroepsmilitairen en reservisten mogelijk zijn. Dit wordt veroorzaakt doordat militairen bij een overschrijding van het maximaal aantal uren de overwerkuren zoveel mogelijk binnen de meetperiode dienen te verroosteren. Een eventueel restant wordt afgekocht als overwerk. Voor de reservist zal dit veelal niet opgaan met als gevolg dat het overwerk wordt afgekocht. De reservist is ten gevolge hiervan slechter af omdat de overwerkvergoeding gelijk is aan het uursalaris en hierover ontvangt deze geen VEB-toelage, vakantie-uitkering en eindejaarsuitkering. Om dit te voorkomen is in het overleg afgesproken dat het eerder genoemde maximum van 8 uur per dag en 38 uur per week niet wordt ingevoerd. Het maximum van 165 uur per maand verandert niet.

De FVNO/MHB zal in het overleg nog aandacht vragen over de periode dat iemand als gevolg van de Arbeidstijdenwet niet mag werken, bijv. na een nachtdienst. De reservist mag dan na een dergelijke dienst gedurende 11 uur niet werken. De verantwoordelijkheid ligt in deze bij de reservist, in dat geval kan hij dus geen werkzaamheden bij zijn reguliere baas vervullen en zal hij dus geen loon ontvangen. De FVNO/MHB is van mening dat de reservist hier geen financieel nadeel van mag ondervinden. Dit dient wat ons betreft door Defensie te worden gecompenseerd. Daarnaast zal de FVNO/MHB de werkgever verzoeken om door middel van een folder de reservist met behulp van voorbeelden te informeren over de wijzigingen. Dit om onduidelijkheden en onrust bij het reservepersoneel weg te nemen

pensioenen

DOOR M. WEUSTHUIS

Is uw pensioen veilig bij ABP? De kredietcrisis reikt inmiddels zo ver dat mensen vragen beginnen te stellen over de waarde van hun pensioen. Kunnen de pensioenfondsen en in het bijzonder ABP de pensioenen nog betalen? In het onderstaande wordt eerst uit de doeken gedaan hoe pensioenfondsen werken, hoe er toezicht op wordt gehouden en wat de dekkingsgraad voorstelt. Vervolgens wordt ingegaan op de actuele situatie bij ABP. Tot slot een epiloog over hoe nu verder met financiële transparantie bij pensioenfondsen. Pensioenfondsen hebben een balans met een vermogenskant (de belegde premies) en een verplichtingenkant, de uitbetaling van de pensioenen. Het vermogen wordt en werd altijd al berekend op de actuele waarde. Dat wil zeggen dat actuele beurskoersen wekelijks weerspiegeld worden in de hoogte van het fondsvermogen.

de overstap op de marktrente is vanaf het begin gestuit op verzet van vele pensioenfondsbestuurders

aan u uit te kunnen betalen. Het zal u duidelijk zijn dat bij een toekomstig fictief rendement van 4% er op een eerder moment minder geld in kas hoeft te zitten dan wanneer gerekend wordt met een toekomstig rendement van bijv. 3%. Pensioenfondsen rekenden door de jaren met dat vaste fictieve rendement van 4% zodat hun toekomstige pensioenverplichtingen door de jaren geen grote schommelingen vertoonden. Vanaf 2007 echter, in het zogenaamde nieuwe financieel toetsingskader (NFTK), werden pensioenfondsen verplicht hun toekomstige pensioenverplichtingen te berekenen op basis van de werkelijke marktrente. Als gevolg van de wisselvalligheid van deze marktrente kunnen pensioenverplichtingen zelfs in een kort tijdsbestek sterk in hoogte schommelen.

Visie pensioenfondsbestuurders De pensioenverplichtingen daarentegen werden tot 2007 berekend bij een vaste rekenrente van 4%, daarna op basis van de marktrente. De rekenrente is het rendement dat het belegde pensioenvermogen wordt geacht minimaal op te brengen in de toekomst. Voor de uitbetaling van een bepaald pensioen in de toekomst moet er op het moment van pensionering een bepaalde som geld aanwezig zijn om dat pensioen levenslang


|

8

De overstap op de marktrente is vanaf het begin gestuit op verzet van vele pensioenfondsbestuurders. Het vermogen van pensioenfondsen wordt belegd met een lange tijdshorizon. Een tussentijdse dip in de effectenkoersen, ook al omdat deze alleen gevolgen had voor de activakant van de fondsbalans, bracht geen enkele pensioenfondsbestuurder in verlegenheid, zelfs al was er op enig moment minder in kas dan er in totaal in de

pensioenen toekomst zou moeten worden uitbetaald. ‘What goes down must go up’, was destijds de rustig uitgedragen filosofie. Dat veranderde toen in 2007 het NFTK met de volatiele marktrente werd ingevoerd. De eerdere toezichthouder op pensioenfondsen en pensioenverzekeraars, de Pensioen en Verzekeringskamer (PVK), werd in 2006 onderdeel van de toezichthouder op de andere financiële instanties in Nederland, de Nederlandse Bank (DNB). Waarschijnlijk vanwege de andere toezichtscultuur bij DNB, wiens voornaamste taak het is toezicht te houden op banken, werd het toezicht op pensioenfondsen daarin meegesleept en kreeg een meer hijgerige, dag-tot-daginhoud. Met de komst van de marktrente wordt de balans van pensioenfondsen tweezijdig geraakt door financieel-economische ontwikkelingen. In de huidige kredietcrisis wordt de activa-kant omlaag

de indexatie bij het ABP is nihil bij een dekkingsgraad van 105% en lager

getrokken door de vallende aandelenkoersen, en de passivakant wordt omhoog gestuwd omdat de lange rente die al lange tijd op een laag niveau staat nog lager wordt gezet door monetaire autoriteiten die de verwachte doorslag van de financiële crisis naar de reële economie voor willen zijn. Een lage rente als aanjager van de economie. Nederlandse pensioenfondsen zitten intussen met de gebakken peren. Het vermogen wordt op basis van effectendagkoersen steeds kleiner en de betalingsverplichtingen worden op basis van de koers van de marktrente steeds hoger. Als gevolg daarvan daalt de dekkingsgraad. Dat is de verhouding tussen activa en passiva op de balans van een pensioenfonds. U kunt zich voorstellen dat pensioenfondsbestuurders terugverlangen naar de tijd van de vaste rekenrente. Dat gaf rust en stabiliteit. Nu worden ze op de huid gezeten door burgers, politiek en vooral media die maar steeds suggereren dat de pensioenen misschien wel niet uitbetaald kunnen

worden omdat alle buffers grotendeels zijn verdampt en de dekkingsgraad in gevaarlijke regionen is aangekomen.

Dekkingsgraad Voor een goed begrip van de hoogte van de dekkingsgraad is het goed te weten wat dat cijfer representeert. Aan de ene kant dus het vermogen dat altijd al naar de dagkoersen van de beleggingen is verantwoord. Aan de andere kant de betalingsverplichtingen die sinds 2007 ook op dagkoers, namelijk die van de lange marktrente, wordt verantwoord. Die betalingsverplichtingen behelzen niet alleen maar de betalingen van reeds ingegane pensioenen. Voor de berekening van de dekkingsgraad worden ook de betalingen in de toekomst, dus de betalingen van pensioenen die nu in opbouw zijn van een 20 jarige of een 40-jarige deelnemer, meegenomen. Er wordt actuarieel (d.w.z. rekening houdend met leeftijd en rente) berekend wat die 40jarige nu als vermogen moet hebben opgebouwd om dat pensioen in de toekomst vanaf pensioenleeftijd uit te kunnen betalen. Er wordt dus eigenlijk net gedaan of dat bedrag nu al betaalbaar moet worden gesteld, terwijl dat nog 25 jaar duurt. Met deze kennis en de vaste rekenrente van 4% konden pensioenfondsbestuurders ondanks beurscrises toch rustig blijven ademhalen.

Situatie ABP Op 23 oktober jl. heeft ABP door middel van een ingelast derde kwartaalbericht laten weten dat de dekkingsgraad aan het einde van dat kwartaal (30 september 2008) is gedaald naar 118%, met een vermogen van 195 miljard euro. Dat wil zeggen dat voor iedere € 100,- pensioenuitkering er € 118,- in kas zit. Bij deze getallen gaat het om nominale waarden, d.w.z. er wordt geen rekening gehouden met indexatie van pensioenuitkeringen. Na 30 september 2008 zijn de aandelenkoersen verder doorgedaald. ABP zit met het vermogen voor zo’n 40% in aandelen, dus ook het ABP-vermogen zal intussen verder zijn gezakt. Het ABPvermogen is verder belegd in vastrentende waarden (40%), vastgoed (10%) en andere zakelijke waarden (10%). Op 23 oktober jl. meldde het ABP nog dat de dekkingsgraad boven de 105 is

9

|


gebleven. In de pers wordt dezer dagen al gesproken over het aantikken van de 105% grens. Bij een dekkingsgraad van 125 en lager moet een pensioenfonds binnen drie maanden bij DNB een herstelplan indienen waarin wordt aangegeven hoe ABP binnen een tijdsperiode van 15 jaar weer boven die 125% wil komen. ABP heeft al aangegeven voor het eind van het jaar zo’n herstelplan te zullen indienen. Is de dekkingsgraad 105 of lager dan is een pensioenfonds verplicht om direct aan het werk te gaan om binnen drie jaar weer boven die 105% uit te komen. In die situatie is er werkelijk iets aan de hand. U moet dan denken aan financiële constructies tot zekerheidsstelling van het aandelenbezit, premieverhoging en 0% indexatie. U moet niet meteen denken aan de verkoop van aandelen. Bij die volumes zet dat de markten nog meer neerwaarts onder druk en DNB vraagt dat ook niet. Bij een stand van 118 of 110 is alles betrekkelijk. De indexatie zal gedeeltelijk

de oplossing is het opnieuw in ere herstellen van de vaste rekenrente

zijn en de premie die als gevolg van de vorige beurscrisis (11/9) met 5% is gestegen, kan misschien nog iets stijgen maar dat zal niet veel zijn. De premie is kostendekkend en tikt tegen zijn top aan. De indexatie bij het ABP is 100% vanaf een stand van de dekkingsgraad van 135% en hoger en is nihil bij een stand van 105% en lager. Daartussenin is er sprake van indexatie naar verhouding. Bij 118% bijv. is de indexatie net geen 50%. Vooralsnog wacht ABP op aanraden van DNB net als andere pensioenfondsen tot in december 2008 op afkoeling van de financiële markten en stabieler monetaire situaties, en neemt dan een besluit inzake hoogte van premie en indexatie voor 2009.

die nu 20 of 40 jaar oud zijn, zal nog resp. 45 en 25 jaar in kas blijven bij het fonds. De marktrente werkt zelfs verstorend op de doelstelling van een pensioenfonds, het bieden van zekerheid van uitbetaling op de langere termijn. ABP stelt dat één procent wijziging in de hoogte van de lange rente doorwerkt naar 15% wijziging van de dekkingsgraad. U kunt hieruit afleiden dat een forse wijziging in de stand van de lange rente sterker doorwerkt in de hoogte van de dekkingsgraad dan een forse wijziging van aandelenkoersen. Op dit moment hebben we het slechte van beide werelden. Dalende activa en stijgende passiva. Andersom kan natuurlijk ook. Stijgende aandelenkoersen én een stijgende lange rente. Dan zijn we gauw uit de penarie, maar geeft dat dan een goed beeld? U leest dit stukje omdat u benieuwd bent hoe uw (toekomstig) inkomen er voor staat omdat u alarmerende berichten hoort over dalende dekkingsgraden, stijgende premies en niet uit te betalen indexaties. Veel van de paniek komt voort uit de beslissing de vaste rekenrente te vervangen door de volatiele marktrente. Die marktrente wordt op dit moment gebruikt als monetair conjunctureel instrument. Het zal onze monetaire autoriteiten inmiddels ook wel duidelijk zijn dat het kunstmatig laag houden van de rente leidt tot ‘lucht’ in de markt. En die loopt er onvermijdelijk een keer uit. In de VS wordt Greenspan, de gelouterde architect van de lage rente, inmiddels met andere ogen bekeken. In de visie van een pensioenfondsbestuurder is een tijdelijk lage marktrente een rimpeling in de vijver. Over vijf of tien jaar kan die rente zijn verdubbeld. Voor de toezichthouder en daarom voor de politiek, de pers en vooral de gepensioneerde burger is een dekkingsgraad die tijdelijk leidt tot niet volledige indexatie een kleine ramp. In de pensioenfondsenwereld werkt totale transparantie inderdaad uit in een tijdelijk rookgordijn waardoor de toekomstige situatie aan het zicht wordt onttrokken. De conclusie moet zijn dat bij een langetermijndoelstelling geen dagelijks wijzigende marktrente past, die onder de invloed staat van de waan van de dag.

Vaste rekenrente De bedoeling van het NFTK, en o.a. de inbreng van de marktrente voor waardering van de pensioenverplichtingen, lag in het meer transparant en daarmee zekerder maken van de financiële situatie van een pensioenfonds. De vraag is nu of dat is gelukt. Wat mij betreft niet waar het de marktrente betreft, er is hier eerder sprake van een schijntransparantie. Ik ga hier enkel in op de ommezwaai van vaste rekenrente naar marktrente voor het in kaart brengen van de hoogte van de pensioenverplichtingen. Het is zoals iemand eens tegen mij zei: “Bij 100% transparantie zie je helemaal niks meer”. Zo lijkt het hier ook. Het komt mij voor dat de Nederlandse pensioenfondsen zijn opgescheept met een toezichtsinstrument afkomstig uit de bankenwereld. Maar dat werkt niet bij pensioenfondsen. Bij een bank kunt u als spaarder iedere dag het saldo van uw spaarrekening, tenminste als u het niet in een deposito heeft gestopt, van de bank halen. Dat kan iedereen op dezelfde dag doen en hop, weer een bank die omvalt. Bij een pensioenfonds kunt u niet aan uw saldo komen, zelfs niet als u pensioengerechtigd bent en iedere maand uw pensioen krijgt. Het geld blijft in kas bij het fonds en wordt in gedeeltes over een langere periode aan u uitbetaald. Het geld dat nodig is voor pensioenbetalingen aan deelnemers


|

10

De oplossing is het opnieuw in ere herstellen van de vaste rekenrente. We kunnen terug naar 4%, maar ik denk dat de (politieke) verhoudingen dat inmiddels onmogelijk hebben gemaakt. 3% is een goed alternatief. DNB zal, al was het maar om gezichtsverlies, ook niet terug willen naar 4% en zal zijn stempel willen drukken. Bovendien is 3% een dermate voorzichtig rendementspercentage dat daarmee tegemoet wordt gekomen aan het uitgangspunt van toezicht waar het allemaal om draait, de zekerheid van uitbetaling van huidige en toekomstige pensioenen. We zijn daarmee verlost van de mist van volledige transparantie van de marktrente die uitwerkt in rookgordijnen en we krijgen een transparantie terug die niet op ieder ogenblik de juiste stand van zaken geeft, maar mijns inziens beter inzicht geeft in een lange termijn strategie en zeker bijdraagt aan de gemoedsgesteldheid van bestuurders, deelnemers en gepensioneerden. En dat is ook een aspect van transparantie.

Marktrente of vaste rekenrente?

ziektekosten

DOOR M. WEUSTHUIS

Fiscale aftrek ziektekosten afgeschaft in 2009 Voor belastingplichtigen met hoge ziektekosten is het zaak om nog dit jaar te profiteren van de fiscale aftrekmogelijkheden. Per 1 januari 2009 zijn bepaalde ziektekosten alleen nog aftrekbaar voor een kleine groep belastingbetalers. In 2008 waren de specifieke aftrekmogelijkheden al minder dan in 2007, maar kon door de verlaging van het drempelinkomen uiteindelijk nog ongeveer hetzelfde bedrag in mindering worden gebracht. Dat wordt anders in 2009. De fiscale aftrekmogelijkheden zullen met ingang van 2009 alleen nog soelaas bieden voor de mensen die het echt nodig hebben; de chronisch zieken en gehandicapten. In 2009 bestaat daarmee voor veel mensen geen aftrek meer voor bijv. zaken als de premies voor de aanvullende verzekeringen, de kosten van dure brillen of contactlenzen en de kosten van thuiszorg. Heeft u dergelijke uitgaven in het verschiet, zorg er dan voor dat u zoveel mogelijk uitgaven naar voren trekt in 2008, zodat u nog gebruik kunt maken van de huidige ruimere aftrekmogelijkheden.

11

|


medezeggenschap

DOOR P. VAN SPRANG

Openstaande punten BMD Per 1 september 2008 is, zoals bekend, het “nieuwe” Besluit Medezeggenschap in werking getreden; veel is daarover al gezegd en geschreven en dat zal nog wel een tijd doorgaan.

Er staat namelijk ook nog een aantal “heikele” punten open in het overleg tussen Defensie en de centrales. Dit betreft het technisch vooroverleg en niet het officiële overleg op het niveau van het Sectoroverleg Defensie.

Stand van zaken Hieronder volgt kort de stand van zaken van een aantal onderwerpen en het zijn niet de onbelangrijkste: • de gebruikershandleiding. Deze is bijna in het technisch vooroverleg afgeprocedeerd, het wordt een omvangrijk document (ca. 100 bladzijden); • een defensiebreed uniform reorganisatie beleid. Dit beleid staat weliswaar naast het BMD maar heeft zeer veel raakvlakken met het functioneren van de medezeggenschap. Voorstellen zijn recent aangeboden en een eerste bespreking zal op korte termijn plaatsvinden; • structuur Bijzondere Commissie in relatie tot invoering DMC en CMC. Van defensiezijde is toegezegd dat hierover op korte termijn een eerste voorstel zal worden aangeboden. Het Besluit maken is één, maar de bijkomende maatregelen zijn misschien nog wel belangrijker en zeker ingrijpender. Wij houden u op de hoogte van de uitkomsten van dit – technische – overleg.

De volgende medezeggenschapsverkiezingen zijn gepland: Defensie-onderdeel

Eenheid

Uiterste datum

Kiesdatum

indienen kandidatenlijst CZSK

Marine Etablissement Amsterdam

24-11-2008

16-12-2008

CZSK

Hr.Ms. Tromp

24-11-2008

05-01-2009

CZSK

HOV-B (Hydrografisch Opwerkings Vaartuig)

19-11-2008

05-01-2009

CZSK

Dienst der Hydrografie

11-12-2008

22-01-2009

CDC

Dienstencentrum Medische Keuringen

31-12-2008

19-02-2009

Zijn er binnenkort bij uw eenheid MC-verkiezingen en heeft u belangstelling om zitting te nemen in een MC, meldt u zich dan ook aan bij Peter van Sprang, medewerker Medezeggenschap en ARBO van de FVNO/MHB: 070-3839504. U kunt ook contact opnemen met Piet Glas, aanspreekpunt FVNO/MHB bij het Marinebedrijf, 0223-651913 of met Jacques Huijbregts, aanspreekpunt vliegbasis Woensdrecht, 0164-693560.


|

12

NLDA

DOOR T. TIMMERMAN

Gezamenlijk optreden FVNO/MHB en NLDA op Studiebeurs Van 8 t/m 11 oktober jl. heeft de FVNO/MHB samen met de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) deelgenomen aan de Studiebeurs in de Jaarbeurs te Utrecht. De FVNO/MHB nam dit jaar voor de tweede keer deel aan deze beurs, waarbij voor dit jaar vroegtijdig is gekozen om samen met de NLDA deel te nemen en de NLDA te ondersteunen bij deelname aan de Studiebeurs. Dit past bij de rol van de FVNO/MHB als actieve beroepsvereniging. Tezamen met de NLDA is de FVNO/MHB erin geslaagd om op enthousiaste wijze

het beroep “officier” onder de aandacht van een grote groep middelbare scholieren te brengen en een positieve indruk bij potentiële toekomstige officieren achter te laten. Er was veel aanloop bij de stand en interesse voor het beroep officier en de wetenschappelijke opleidingen binnen de NLDA. De NLDA/Faculteit Militaire Wetenschappen heeft met een aantal docenten, jonge officieren en adelborsten een bijdrage geleverd aan de profilering van de NLDA, waarbij met name de Faculteit Militaire Wetenschappen (FMW) en de studierichting Militaire Systemen en Technologie (MS&T) extra zijn belicht. Doordat de stand was gereserveerd in de Wetenschappelijk Onderwijshal is de NLDA daar nu ook geïntroduceerd en kan zij zich volgend jaar zelfstandig profileren op deze plek.

DOOR M. DE NATRIS

Ontwikkelingen Hieronder berichten wij u over de stand van zaken rond een aantal onderwerpen op de NLDA.

Nogmaals PASMB 2004 en 2005 In het artikel ‘PASMB 2005’ in het vorige FVNO bulletin (nr. 6 2008, pag. 12) over de Postacademische Studie Militaire Bedrijfswetenschappen wordt verwezen naar een overleg dat op korte termijn met het CLAS zou worden gevoerd. Dit overleg heeft inmiddels plaatsgevonden. De FVNO/MHB heeft in dit gesprek verwezen naar de lichting 2006 die is gecompenseerd voor het niet nakomen van bepaalde toezeggingen. De FVNO/MHB heeft met een positief gevoel het overleg verlaten. Verwacht wordt dat er op korte termijn door middel van een PASMB-nieuwsbrief duidelijkheid aan de lichting 2004 en 2005 kan worden verschaft. Correctie: In hetzelfde artikel is vorige maand een storende fout geslopen. Er werd aangegeven dat er toegezegd zou zijn dat men na één jaar 2e luitenant zou zijn. Dit moet zijn na één jaar tot 1e Luitenant.

Vaartoelage adelborsten 2006 De FVNO/MHB heeft nog geen reactie van de werkgever ontvangen maar verwacht dat dit punt op korte termijn in positieve zin wordt opgelost.

Velddiensten en oefentoelage Tijdens voorlichtingssessies op de KMA is de FVNO/MHB benaderd door cadetten met de vraag of zij tijdens velddiensten in aanmerking komen voor een oefentoelage. Naar aanleiding van deze vraag heeft de FVNO/MHB nader onderzoek gedaan.

Voor het beantwoorden spelen een aantal zaken een rol die zijn vastgelegd in ingewikkelde wetten en regelgeving. De onderstaande wetten en regelgeving zijn van belang: 1. Wat zegt de Arbeidstijdenwet? 2. Wat staat er in het Algemeen militaire ambtenarenreglement (AMAR) 3. Wat heeft Defensie in de Regeling vergoeding voor overwerk, onregelmatigheid, beschikbaarheid en bereikbaarheid (VROB) geregeld? 4. Wat staat er in NLDA-order nr. 070701 (onderwerp: toepassing VROB)? Ad.1 Arbeidstijdenwet: in deze wet en de daarop berustende bepalingen is aangegeven dat zij niet van toepassing zijn op verrichtingen van leerlingen of studenten in onderwijsinstellingen of gedeelten daarvan, open ruimten daaronder begrepen. Ad.2 AMAR Hoofdstuk 7 Werk en Rusttijden art 55b: Opleidingen Dit hoofdstuk en de daarop berustende bepalingen zijn, met uitzondering van de paragrafen 2 en 12, niet van toepassing op verrichtingen van de militair die een opleiding volgt als bedoeld in de artikelen 13, 14 en 15. Het betreft hier onder andere een initiële opleiding. De bepaling is in lijn met de Arbeidstijdenwet. Ad.3 VROB: In art 4 lid 1c van de Regeling vergoeding voor overwerk, onregelmatigheid, beschikbaarheid en bereikbaarheid (VROB) is geregeld dat de militair niet in aanmerking

13

|


NLDA

Juridische zaken

NLDA

komt voor een vergoeding op grond van de bepalingen in de paragrafen II, III, IV, V en VI van deze regeling gedurende de tijd dat hij/zij een initiële opleiding volgt, tenzij: 1. hij is geplaatst of gedetacheerd voor een praktische tewerkstelling dan wel een praktische bedrijfsintroductie; 2. hem diensten worden opgedragen die geen deel uitmaken van de opleiding(syllabus); 3. hem een beperking van de bewegingsvrijheid, bedoeld in artikel 60b AMAR, wordt opgelegd; 4. hij in het kader van de opleiding(syllabus) vaart of deelneemt aan een oefening, voor zover deze activiteit een aaneengesloten periode van een etmaal of langer dan een etmaal beslaat; 5. hij wordt aangewezen voor een bijzondere inzet. Subconclusie: conform de Arbeidstijdenwet/AMAR zijn cadetten/adelborsten vogelvrij verklaard. De NLDA-leiding hoeft in deze geen rekening te houden met de Arbeidstijdenwet en mag de aspirant-officieren in het kader van hun opleiding onbeperkt belasten. Er hoeft hier dus geen vergoeding (afkoop) tegenover te staan. Uiteraard blijft de NLDAleiding verantwoordelijk voor het wel en wee van de studenten. Er dient dus een juiste balans te worden gevonden van de belastbaarheid om overbelasting te voorkomen (sociaal leiderschap en goed werkgeverschap). In de VROB is aangegeven dat onder bepaalde omstandigheden adelborsten en cadetten een toelage krijgen als zij in het kader van de opleiding(syllabus) varen of deelnemen aan een oefening, voor zover deze activiteit een aaneengesloten periode van een etmaal of langer dan een etmaal beslaat. Op de NLDA is hier in order nr. 070701 invulling aangegeven. Voor adelborsten geldt dat zij vaartoelage ontvangen als zij langer dan 24 uur gaan varen. Voor cadetten geldt dat zij tijdens het (introductie)bivak en de eindoefening een oefentoelage ontvangen. Velddienst valt hier dus niet onder.

Conclusie

In order nr. 070701 is aangegeven dat voor de velddiensten geldt dat zij niet vallen onder de noemer oefening. Men heeft dus op dat moment geen recht op de oefentoelage. Immers VROB art 4 lid 1c is niet van toepassing. In order nr. 070701 is opgenomen dat er bij velddienst sprake is van een dienstverrichting op een andere plaats van tewerkstelling. Dit houdt in dat de cadet recht heeft op een dienstreisvergoeding (kleine component max. € 12,- per 24 uur). De FVNO/MHB begrijpt dat dit bij cadetten overkomt als willekeur. De cadet ziet en voelt het verschil niet tussen een bivak/eindoefening en een velddienst. De inspanningen zijn grofweg hetzelfde maar de verdiensten niet. De FVNO/MHB zal de NLDA-leiding adviseren nog eens goed te kijken naar de reden waarom een velddienst niet wordt gezien als oefening en vooruitlopend hierop de cadetten goed te informeren welke vergoeding men onder verschillende omstandigheden ontvangt.


|

14

DOOR O. BORGELD

In het FVNO bulletin verschijnt regelmatig een column van mr. O. W. (Onno) Borgeld, een van de juridisch adviseurs van de FVNO/MHB. Uw reactie kunt u mailen naar: [email protected]

Is afspraak wel afspraak? In het kader van het Flexibel Personeelssysteem zijn met luitenant Daverschot afspraken gemaakt. Hij wilde graag een avontuurlijke reis maken buiten Defensie om en heeft met de monitor afgesproken dat hij een half jaar weg zou zijn en daarna een plaatsing zou krijgen in Ede. Wat schetst zijn verbazing als hij tegen het einde van zijn reis, hij zat toen in Chili, een SMS krijgt van zijn monitor waarin staat dat de plaatsing niet door gaat en dat hij voor twee jaar een functie bij de luchtmobiele brigade krijgt met een grote kans op uitzending. Deze wijziging in de planning is niet met Daverschot doorgesproken en het komt hem helemaal niet uit. Zijn eenheid zal vlak na terugkomst van deze reis voor enkele weken vertrekken, waardoor zijn studie spaak zou lopen. Via de vicevoorzitter van de FVNO/MHB worden juridische stappen gezet. Er wordt contact opgenomen met de monitor. Die zegt: “Defensie kan met vaste afspraken niet draaiend gehouden worden. Er is een operationele noodzaak dat Daverschot operationeel gaat werken. Iedereen krijgt wel eens wat zoet en wat zuur en Daverschot is nu lang weg geweest dus hij heeft wel recht op wat zuur.” In het telefoongesprek wordt nog aangegeven dat er vaste afspraken waren gemaakt maar de monitor gaf aan dat hij die niet zou nakomen. Hierop is er genoemd dat er dan een bezwaarprocedure en een procedure bij de rechtbank zouden worden gestart en dat hierbij de gewekte verwachtingen, die met de afspraken waren gemaakt, toch wel een hele zware rol tegen Defensie zouden spelen. Uiteindelijk ging de operationele plaatsing toch niet door en Daverschot kon zijn toegezegde plaatsing gaan vervullen.

www.fvno.nl

DOOR P. VAN MAURIK

Het FVNO Bulletin besteedt ook aandacht aan de betekenis van internet voor de gemeenschap van officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie. Zowel algemene informatie als specifieke ontwikkelingen bij de FVNO/MHB zult u hier kunnen vinden. En natuurlijk is het verstandig om geregeld de website van de FVNO/MHB in de gaten te houden: www.fvno.nl of www.officieren.nl

FVNO/MHB gaat sociaal netwerk uitbouwen Een van de kenmerken van een beroepsvereniging is dat zij een intrinsiek netwerk vormt waarin leden contact met elkaar onderhouden en informatie over hun beroep uitwisselen. Om dit kenmerk sterker in te zetten is de FVNO/MHB begonnen met het ontwikkelen van een sociaal netwerk op het internet. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ervaringen met openbare sites zoals www.hyves.nl en www.linkedin.com of www.plaxo.com. Op dit moment zijn 50 leden begonnen met het voorbereiden van de start van dit nieuwe, besloten netwerk. Het zal worden ingezet om de communicatie te vereenvoudigen, de persoonlijke ontwikkeling te versnellen en de invloed van de federatie als ambassadeursnetwerk te vergroten. Komende maanden meer informatie op deze pagina.

Internetpower: Gaming

Ook het idee dat jongens meer online gamen dan meisjes blijkt niet waar. Op dit moment zijn dagelijks 29 miljoen gamers online. Voor een deel zijn deze games gratis. Steeds vaker worden ze ook gebruikt voor andere doeleinden dan alleen maar ‘spelen’. Het Amerikaanse leger werft bijvoorbeeld rekruten via www.americasarmy.com en deze game heeft al meer dan 600.000 deelnemers. Daarnaast lopen er op dit moment onderzoeken die de toepassing van online games verbreden naar de ontwikkeling van crisisvaardigheden, het verbeteren van teamcommunicatie en het ontwikkelen van leiderschap. Onderzoek naar effecten van gaming is gaande en de vragen en resultaten blijken opmerkelijk. Zo doen kinderen die regelmatig strategiespellen spelen het beter op school.

Online gaming blijkt geen zaak voor pubers te zijn, de gemiddelde leeftijd van online gamers is 29 jaar en stijgt langzaam.

regelt uw notariële zaken voor het thuisfront Kijk op: www.fvno.nl voor ledenvoordeel bij uw notaris Bel: 0909 - 999 5555 Chat: via website www.fvno.nl Mail: [email protected] WWW.ACTUSNOTARISSEN.NL

15

|



Uniek collectief Adelborsten verzekeringspakket Speciaal voor adelborsten in opleiding heeft de FVNO/MHB in samenwerking met Prinsenland Adviseurs een verzekeringspakket ontworpen. Dit pakket sluit naadloos aan op de leer en werkomgeving van de adelborsten. U, als adelborst kunt hiervan gebruik maken.

U bent dan gedurende de gehele initiële opleiding en VTO uitstekend verzekerd. Het pakket bestaat uit de volgende verzekeringen: • Inboedelverzekering • Doorlopende reisverzekering • Ongevallenverzekering • Aansprakelijkheidsverzekering

ontstaan tijdens het uitoefenen van gevaarlijke sporten zoals bergbeklimmen, survivaltochten en parachutespringen. Indien verzekerde niet meer opleidbaar is voor wapen, dienstvak of functiegroep volgt eveneens een uitkering.

Aansprakelijkheidsverzekering Deze verzekering dekt schades die aan derden zijn toegebracht. De verzekering kent geen eigen risico.

Gereduceerd tarief Adelborstenverzekeringen

De belangrijkste kenmerken per verzekering zijn:

Inboedelverzekering Uw inboedel is verzekerd tegen het risico van brand, diefstal en inbraak. De inboedel is verzekerd op het adres waar de adelborst via Defensie een kamer bewoont. Persoonlijke bezittingen, meegenomen op een schip, vallen ook onder de dekking.

Doorlopende reisverzekering Complete reisverzekering met de volgende kenmerken; werelddekking, wintersportdekking en dekking bij avontuurlijke sporten op reis. Het annuleringsrisico is meeverzekerd tot een bedrag van € 1.134 per reis per adelborst. Vooraf geboekte binnenlandse reizen zijn ook meeverzekerd.

Ongevallenverzekering De dekking geldt voor ongevallen die géén dienstongeval zijn. Het betreffen dus ongevallen die ontstaan tijdens privé-situaties. Een uitkering volgt in geval van overlijden of ongeval. Deze verzekering biedt ook dekking voor ongevallen ontstaan tijdens feesten. Daarnaast dekt de verzekering ongevallen

Door het collectieve karakter bedraagt dit verzekeringspakket voor adelborsten maar € 5,- per maand. De kosten worden na uw toestemming automatisch verrekend via het NSK (salarissysteem).

Prinsenland Adviseurs Het Adelborstenpakket wordt verzorgd door Prinsenland Adviseurs. Inmiddels kan Prinsenland Adviseurs zich expert noemen op het gebied van verzekeringen, hypotheken en financiële producten voor defensiepersoneel. Het cliëntenbestand bestaat voor 95% uit defensiepersoneel. Door zich te specialiseren op deze doelgroep heeft Prinsenland Adviseurs maatwerkverzekeringen ontwikkeld die nauw aansluiten bij de speciale werken leeromstandigheden van cadetten, adelborsten en officieren. Voor actief dienende militairen heeft Prinsenland Adviseurs het ‘’Pakket Officier’’ ontwikkeld. Dit pakket biedt naast bovengenoemde voordelen ook dekking tijdens uitzending.

Prinsenland Adviseurs behartigt uw belangen.

I: www.prinsenland-adviseurs.nl E: [email protected] T: 010-4552500 | F: 010-2204969


|

16

column Fiducie De tijd glijdt als los zand tussen mijn vingers door, bijgevolg is het -voor je er erg in hebt- weer FVNO/MHB columntijd! Ik wil het deze keer hebben over fiducie (fidúcia, v., fidere = ww vertrouwen). De financiële crisis die de laatste weken als een zandstorm over ons heen raast is in eerste aanleg een gevolg van een compleet gebrek aan vertrouwen in de financiële instituties. Een voor een vallen de dominostenen om. Beleggers zijn op de vlucht. De angst voor stroppen bij banken en andere geldbeheerders regeert. Een nieuwe dimensie is de angst voor een mondiale recessie met louter verliezers. Van Tokio tot Timbuktu. Nu zien wij in Nederland de eerste gevolgen voor de werkgelegenheid in de vorm van het op redelijk grote schaal ontslaan van zogeheten flexwerkers.

De bancaire crisis Wie heeft er nog geld in kas voor aandelen? Zowel reguliere als speculatieve beleggers zitten op zwart zaad. Beleggers willen maar één ding en dat is zekerheid voor hun geld. Vandaar de stormloop op staatsobligaties. Een belegging met ingebouwde stabilisator. De koersstijging van obligaties drijft rendementen lager, hetgeen weer een voorbode is van renteverlagingen die de economie weer wat lucht geven. Lenen wordt goedkoper, maar dan moeten banken wel geld durven uitlenen (vertrouwen…). Het vertrouwen moet van de voorheen verfoeide centrale overheden komen (staatssteun, de overname van banken en garant staan voor de spaartegoeden van haar burgers). Eigenlijk is het een aangename verrassing om te kunnen constateren dat die verfoeide politici - in economisch opzicht naar mijn mening geen hoogvliegers - nu met hun steunpakketten toch het vermogen blijken te hebben om de neergang (voorlopig?) te stuiten. Herstel van vertrouwen! De mensheid heeft haar vertrouwen in de bancaire wereld in recordtijd volledig verloren. Ook de banken onderling kennen een vertrouwenscrisis. Hadden wij al wat langer onze twijfels over de hedgefondsen, nu blijkt dat ook een aanzienlijk deel der banken niet langer staat voor hetgeen wij meenden er van te mogen verwachten.

Gevolgen pensioen Dit alles heeft vergaande effecten. Kijken wij naar wat er voor onze oude dagvoorziening is gereserveerd, dan mag worden geconstateerd dat de dekkingsgraad van ons door en door betrouwbare ABP de afgelopen maanden fors is gedaald. Het ABP meldt hierover: ‘Het beleggingsrendement van ABP over de eerste 9 maanden van 2008 is uitgekomen op -9.8%. Daarmee kent het vermogen van ABP nu een omvang van €195 miljard. De waarde van de nominale pensioenverplichtingen steeg naar €166 miljard. De dekkingsgraad is na de eerste negen maanden van 2008, mede als gevolg van de renteontwikkeling, uitgekomen op 118%.’ Reuze benieuwd wat er gebeurt als het Nieuw Financieel Toetsingskader (NFT) wordt losgelaten op de actuele dekkingsgraad. De vereiste dekkingsgraad is circa 125%. Er is dus een

reservetekort. Dit vereist het indienen van een herstelplan bij De Nederlandse Bank. Het ABP heeft maximaal 15 jaar de tijd om (wederom) te voldoen aan de wettelijke eisen. Het bestuur van het ABP besluit in december in welke mate de pensioenen in 2009 aan de loonontwikkeling zullen worden aangepast (indexatie). Normaal gesproken bepaalt het bestuur van het ABP dat in november. Dat het besluit later dit jaar wordt genomen heeft alles te maken met de onrust op de financiële markten. De onrust op de financiële markten heeft naar verwachting geen belangrijke gevolgen voor de premie en het beleggingsbeleid van het fonds. Nog voldoende vertrouwen in uw ABP?

Defensie Onze staatssecretaris Jack de Vries heeft onlangs de Tweede Kamer (TK) een brief gestuurd over onze inspanningen op het gebied van Werving en Behoud. In zijn persbericht sprak hij over de waardering voor zijn medewerkers, het realiseren van rust, stabiliteit en het vertrouwen in zijn 68.000 ambassadeurs. Onze organisatie kent momenteel ca. 7.000 vacatures. Blijkbaar heeft de doorsnee werkzoekende niet voldoende vertrouwen in onze werkgever om maar eens los en lustig te solliciteren naar een uitdagende DEF-job. Als ik de brief van de STAS correct interpreteer blijft er – als gevolg van de 7.000 vacatures – dit jaar ca. € Mio 90 onaangeroerd in de personeelspot. Daar weten wij wel raad mee…! Positief lijkt de constatering van de staatssecretaris dat de negatieve trend in het saldo in- en uitstroom gekeerd lijkt. Krijgt de werkzoekende dan toch weer wat meer vertrouwen in ons ministerie? Deze column afrondend kom ik vanzelf op: “het vertrouwen in onze federatie FVNO/MHB en uw (beroeps)vereniging VMHB”. Wij staan voor een optimale behartiging van uw belangen. Of het nu gaat om medezeggenschap, CAO, arbeidsconflicten of carrière, u kunt altijd een beroep op ons doen. Gewoon een kwestie van vertrouwen. Uw steun kunnen wij in deze onstabiele tijd goed gebruiken. De komende maanden staan onze arbeidsvoorwaarden voor (in ieder geval) 2009 op de agenda. Het kabinet en sociale partners hebben al aangegeven dat de looneisen een matigend karakter dienen te dragen. Onze HSGO kan zijn borst alvast natmaken, maar ook hier geldt: ik heb er zeker vertrouwen in! Uw fiduciarius, Tom Kofman voorzitter VMHB a.i.

17

|



Een samenlevingscontract of testament, is dat belangrijk? Jeroen is 22 jaar en officier in opleiding. Marijke is even oud en werkt als verpleegkundige. Jeroen en Marijke gaan samenwonen. Ze hebben net samen een leuk huis gekocht. De koopovereenkomst is inmiddels getekend en ook de hypotheek en de opstal- en inboedelverzekering zijn geregeld. Daarmee is alles in kannen en kruiken en kan de datum voor de

dat ook het privé-vermogen naar de langstlevende gaat is een

verhuizing worden geprikt. Toch hebben Jeroen en Marijke iets

testament noodzakelijk.

heel belangrijks over het hoofd gezien: ze hebben geen samenlevingscontract en geen testament. En dat kan ze wel eens lelijk gaan opbreken.

Waarom? Jeroen en Marijke zijn niet getrouwd. Het niet hebben van een samenlevingscontract of testament kan grote en ongewenste gevolgen hebben als één van beiden overlijdt. Gehuwden en geregistreerde partners zijn volgens de wet bij overlijden elkaars erfgenaam, maar voor samenwoners geldt dit niet.

Samenlevingscontract Als Jeroen overlijdt komen zijn bezittingen niet toe aan Marijke maar op grond van de wet aan zijn ouders, broers en zussen. Dat betekent dan dat Marijke samen met de familie van Jeroen eigenaar wordt van de woning.

Informatie

En dat is niet de bedoeling van Jeroen en Marijke. Ze willen

Al met al dus voldoende reden om je goed te laten voorlichten

graag dat als één van hen overlijdt de ander in het huis kan

over de verschillende mogelijkheden.

blijven wonen en ook eigenaar wordt van de gemeenschappe-

Stap daarom eens binnen bij de notaris voor een afspraak!

lijke spullen. Een samenlevingscontract biedt hier uitkomst.

Natuurlijk kunt u ook telefonisch vragen stellen. Elke werkdag

Daarin kunnen Jeroen en Marijke onderling afspraken maken,

van 9.00 - 12.00 uur zit er een team van (kandidaat-) notarissen

onder andere over wat er gebeurt als één van hen komt te

voor u klaar om uw vragen te beantwoorden op telefoon-

overlijden. Verder heeft het samenlevingscontract als voordeel

nummer 0909 - 999 55 55.

dat bij overlijden er voor de langstlevende een recht kan bestaan op partnerpensioen. Bovendien zorgt het samenle-

Ook 's avonds is de notaris voor u bereikbaar. Van maandag tot

vingscontract ervoor dat bij overlijden minder belasting

en met donderdag van 19.30 - 21.30 uur kunt u rechtstreeks

betaald hoeft te worden.

chatten met een (kandidaat-)notaris. Gemakkelijker kan niet!

Testament

Kijkt u ook eens op www.fvno.nl onder het kopje "ledenvoor-

Hebben Jeroen en Marijke ook een testament nodig? Met een

deel" . Hier treft u het Actus dienstenpakket aan, waaronder

samenlevingscontract kunnen ze regelen dat alles waar zij

ook de wijze waarop u een chat-sessie kunt starten, opgesteld

samen eigenaar van zijn bij overlijden naar de langstlevende

speciaal voor u als lid van de FVNO/MHB. Zie ook de adver-

gaat. Alles wat ze echter privé hebben, bijvoorbeeld een bank-

tentie elders in dit bulletin.

rekening of spaarrekening op hun eigen naam, gaat bij overlijden niet naar de langstlevende maar naar de erfgenamen

mw mr A.I. de Roos

volgens de wet (ouders, broers en zussen). Om ervoor te zorgen

kandidaat-notaris familierecht bij Actus Notarissen


|

18

Geef uw interesse in workshops door! De FVNO/MHB wil graag weten op welke gebieden er interesse is in workshops op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Mede op basis hiervan kan een interessant workshopaanbod worden samengesteld voor het voorjaar 2009. Zo behoren de volgende workshops al tot de mogelijkheden:

• competentieontwikkeling • CareerScan competenties • coachend leiderschap • netwerken • gespreksvaardigheden en presentatietechnieken • functioneringsgesprekken / slechtnieuwsgesprekken Indien u interesse heeft voor een workshop kunt u contact opnemen met de secretaris van de FVNO/MHB via e-mail [email protected]. Indien u interesse heeft in een workshop over een ander thema dan kunt u dit uiteraard ook doorgeven.

Doorgeven wijzigingen persoonsgegevens Gelieve wijzigingen in uw persoonsgegevens, rang en e-mailadres te melden aan het secretariaat van de FVNO/MHB via telefoonnummer 070-3839504 of e-mail: [email protected]

colofon Het FVNO bulletin is een uitgave van de Federatie van Nederlandse Officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie (FVNO/MHB). Het verschijnt 8 keer per jaar.

Redactie H.A. Couzy, P.J. van Maurik, T. Kofman, drs. T.R. Timmerman, W. van der Kooij, ing. M.E.M. de Natris, drs. M.A.M. Weusthuis, P.J.G. van Sprang, K.G. Spaans, mw. drs. M.L.G. Lijmbach (eindredactie) en H. Boomstra (illustraties)

Adres secretariaat FVNO/MHB en redactie FVNO bulletin Adres Tel Fax Website E-mail

Wassenaarseweg 2, 2596 CH Den Haag 070-3839504 070-3835911 www.fvno.nl • secretariaat [email protected] • redactie [email protected]

Kopij Kopij voor nummer 8, 2008 van het FVNO bulletin dient uiterlijk op 1 december 2008 per e-mail of op CD-ROM bij de redactie te zijn.

Voor arbeidsgerelateerde vragen en/of conflicten beschikt de FVNO/MHB over twee juridische adviseurs. De procedure loopt in aanvang via de coördinator P.J. van Maurik (vice-voorzitter FVNO/MHB) tel. 070-3839504. In spoedeisende gevallen kan onder goedkeuring achteraf rechtstreeks contact worden opgenomen met één van de juridische adviseurs: mr D. van Zoelen, Tel.: 0182-617446, Faxmail: 0842138245 E-mail: [email protected] mr O.W. Borgeld, Tel.: 023-5241524, Fax.: 084-7412185 E-mail: [email protected]

19

|


ledenvoordeel De FVNO/MHB heeft met diverse bedrijven collectieve voorzieningen afgesloten, die u extra voordeel kunnen opleveren! Voor meer informatie over de bedrijven, de kortingen en de voorwaarden: zie www.fvno.nl . Bellen kan ook: 070-3839504.

• De FVNO/MHB coach biedt onafhankelijke en discrete begeleiding bij uw persoonlijke ontwikkeling en zoekt samen met u naar oplossingsmogelijkheden voor uw specifieke probleem • Bij OHRA ontvangt u onder meer 20% korting op de autoverzekering • FVNO/MHB-leden kunnen gebruik maken van verschillende voordelen bij Actus Notarissen • De korting van American Express hangt af van de soort kaart • FVNO/MHB-leden krijgen 12% korting op de standaard webtarieven autohuur van Avis binnen- en buitenland. • De kortingen bij FBTO kunnen voor FVNO/MHB-leden oplopen tot 25% (op de autoverzekering)! • Speciaal voor leden die naar de west worden uitgezonden heeft de FVNO/MHB een contract afgesloten bij Inter Assure

• InterPolis geeft onder meer 10% korting op haar schadeverzekeringen • FVNO/MHB-leden krijgen 5% korting op gepubliceerde tarieven voor het lidmaatschap op maat van de Koninklijke Nederlandsche Automobiel Club • Als lid kunt u de Mastercard creditkaart tegen een bijzonder tarief verkrijgen • FVNO/MHB-leden krijgen 100% korting op een NRC Handelsblad webabonnement bij afnemen van het weekendabonnement • Speciaal voor leden heeft Prinsenland Adviseurs een pakket aan benefits op het gebied van hypotheken en verzekeringen • Als lid profiteert u bij de Rabobank van de gunstige hypotheekvoorwaarden

C O A C H

Federatie van Nederlandse officieren en middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie

Ja ik word lid! Het lidmaatschap van de FVNO/MHB staat open voor: (postactieve) officieren van de Nederlandse krijgsmacht (postactief) middelbaar en hoger burgerpersoneel bij Defensie militairen in opleiding tot officier Meld u aan op www.fvno.nl

MHB) bij het ABP?

Recommend Documents