Meerjaren- perspectief Amsterdam-Amstelland

Meerjarenperspectief 2013 – 2015

Amsterdam-Amstelland 1

Inhoudsopgave 1. Inleiding en aandachtspunten

5

1.1 Leeswijzer 1.2 Brandweerzorg en ambitie Brandweer Amsterdam-Amstelland 1.3 Landelijke visie ‘de Brandweer over morgen’ 1.4 Regionalisering en de transitieovereenkomst 1.5 Vier blokken

2. Robuuste repressie

15

3. Brandweerzorg verbreden

19

4. Eén organisatie

23

5. Financieel gezond

27

6. Bestuurlijke agenda

30

2.1 Ontwikkelrichting 2013–2015 2.2 Thema’s 2.3 Doorkijk 2015 en verder

Amsterdam

Diemen

Amstelveen OuderAmstel



Aalsmeer

5.1 Ontwikkelrichting 2013-2015 5.2 Thema’s 5.3 Doorkijk 2015 en verder

Uithoorn

5 6 6 9 12

15 16 17

19 20 21

23 24 25

27 28 29

Colofon Vormgeving Total Identity Tekst Brandweer Amsterdam-Amstelland Fotografie Martin Luijendijk, Richard Mouw, Roby Hiel, Ron Keijzer, Riny van Dijk, Brandweer Amsterdam-Amstelland — 09 / 09 / 2013

2

Brandweer Amsterdam-Amstelland


3

1. Inleiding en aandachtspunten Voor u ligt het meerjarenperspectief 2013–2015 van Brandweer AmsterdamAmstelland. Dit meerjarenperspectief beschrijft het beleid op hoofdlijnen voor de komende jaren en geeft aan via welke koers de brandweer de komende jaren haar taken uitvoert, met aandacht voor de noodzakelijke vernieuwing.

De afgelopen jaren heeft Brandweer Amsterdam-Amstelland stappen gezet in het traject ‘afronding regionalisering’ en de uitvoering van de transitieovereenkomst. Het laatste onderwerp uit het traject afronding regionalisering wordt dit jaar aan het bestuur aangeboden en de activiteiten en maatregelen uit de transitieovereenkomst eindigen eind 2013. De afronding van deze trajecten is aanleiding geweest het meerjarenperspectief voor de periode 2013-2015 op te stellen. Dit document is tevens de verbindende schakel tussen de organisatie van de brandweer en het bestuur van de brandweer.

1.1 Leeswijzer In het eerste hoofdstuk wordt beschreven hoe de brandweerzorg als geheel functioneert, wat de ambitie van Brandweer Amsterdam-Amstelland is en wordt in hoofdlijnen ingegaan op de landelijke visie ‘de Brandweer over morgen’. Tot slot komen het traject afronding regionalisering en de transitieovereenkomst aan bod. In de hoofdstukken 2 tot en met 5 wordt het meerjarenperspectief ingevuld aan de hand van de vier blokken: • robuuste repressie; • brandweerzorg verbreden; • één organisatie; • financieel gezond. De ontwikkelrichting in de landelijke visie ‘Brandweer over morgen’ is een handreiking voor de noodzakelijke vernieuwing: het kader voor met name de blokken robuuste repressie en brandweerzorg verbreden. De trajecten afronding van de regionalisering en de transitieovereenkomst vormen het kader voor met name de blokken één organisatie en financieel gezond. Tot slot zijn in het laatste hoofdstuk de onderwerpen in schema gezet, die in 2013 en 2014 voor het Veiligheidsbestuur worden geagendeerd (bestuurlijke agenda).

4



5

Figuur 1

Figuur 2

Veiligheidsketen voor brand en incidenten gevaarlijke stoffen

Verkleinen kans

Overzicht van incidenten, afgezet tegen het type omgeving, over de periode 2007 – 2011

Ongeval

Beperken effect

Incidenttype

Brand

Risicobeeld

Brandveilige bouw

Snelle ontdekking

Snelle melding

Nazorg

Risicoacceptatie

Risicobewustzijn

Snelle respons

Evaluatie

Eigen verantwoordelijkheid

Veilig leven

Zelf blussen / sprinklers

Redden

Brandonderzoek

Brand voorkomen

Uitbreiding voorkomen

Branduitbreiding voorkomen

Zelfredzaamheid

Vluchtvaardigheden

Vluchtwegen

Brandweerzorg verbreden

De zorg die de brandweer in brede zin levert – de brandweerzorg – is een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Per 1 januari 2008 vormen de brandweerkorpsen in de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland samen Brandweer Amsterdam-Amstelland. Binnen het brede terrein van de veiligheid is de wettelijke taak van de brandweer gericht op: • Het voorkomen en bestrijden van brand en incidenten met gevaarlijke stoffen; • Levensreddende en algemene hulpverlening tijdens allerlei type noodsituaties (fungeren als maatschappelijk vangnet). De eerste inspanning is erop gericht brand en ongevallen te voorkomen. Hoe groter het risico, hoe meer inspanningen daartoe moeten worden gedaan. Brandweerzorg, preventie en repressie, gaan zodoende uit van risico. Daarnaast geldt dat succesvolle zorg aan de voorkant van de veiligheidsketen leidt tot minder druk verderop in de keten. Goede vluchtwegen in een gebouw bijvoorbeeld voorkomen veelal dat bij brand een redding door de brandweer nodig is. Daarom hebben brandweer en gemeenten zowel taken op het gebied van het voorkómen als op het gebied van het bestrijden. In bovenstaand ‘vlinderdasmodel’ is de veiligheidsketen voor brand en incidenten gevaarlijke stoffen weergegeven en hoe dit zich verhoudt tot de vier blokken.

Getallen voor de beeldvorming Voor de beeldvorming staan in figuur 2 enkele getallen over de inzet van de brandweer. Jaarlijks wordt de brandweer ruim 9.100 (gemiddeld over de jaren 2007 tot en met 2011) keer ingezet, waarvan 2.600 keer bij brand. In onze regio zijn in totaal 61 mensen omgekomen in de periode 2001-2011 ten gevolge

6

Gevaarlijke Stoffen

Spoor

Water

Weg

Totaal

Verhouding

4.308

59

95

8.677

13.139

29%

26.483

109

2.484

29.076

64%

1.980

1

60

2.046

4%

1.389

3%

Robuuste repressie

Totaal

100%

Verhouding

van brand. Jaarlijks zijn er circa 150 gewonden ten gevolge van brand. Wanneer alleen de branden met een schade van meer dan een miljoen euro worden geteld, dan brandt er in onze regio jaarlijks voor circa achttien miljoen euro af (zie voor het schadebeeld: Brandrisicoprofiel Amsterdam-Amstelland 2012).

1.2.1 Ambitie Brandweer Amsterdam-Amstelland De ambities van Brandweer Amsterdam-Amstelland kunnen als volgt worden samengevat: • Minder branden; • Minder slachtoffers bij branden; • Minder schade bij branden (zowel sociale als economische schade); • Een groter (brand)veiligheidsbewustzijn bij de inwoners en bedrijven in de regio; • Aantoonbaar goed voorbereid op de hulpverleningstaken, crises en rampen; • Een veilige en efficiënte repressie voor onze medewerkers.

1.3 Landelijke visie ‘de Brandweer over morgen’ Met een strategische reis heeft Brandweer Nederland de landelijke visie ‘de Brandweer over morgen’ ontwikkeld. Deze visie beschrijft drie ontwikkelingen die de basis vormen voor de weg naar de toekomst van de brandweer: 1. Maatschappelijk rendement; 2. Naar de voorkant in de veiligheidsketen; 3. Van binnen naar buiten.


5 1.389

Waterongevallen

Eèn organisatie en financieel gezond

1.2 Brandweerzorg

Hulpverlening

Gebouwen

32.771

169

1.489

11.221

45.650

71,8%

0,4%

3,3%

24,6%

100%

Dit zijn geen losstaande ontwikkelingen. Juist de samenhang maakt deze drie tot een krachtig hulpmiddel op weg naar de Brandweer over morgen, als ook voor het realiseren van de ambitie van Brandweer Amsterdam-Amstelland.

1.3.1 Maatschappelijk rendement Sturen op maatschappelijk rendement betekent steeds meer sturen op activiteiten die voor de samenleving het meeste voordeel opleveren in termen van kosten, veiligheid, cultuurbehoud en maatschappelijke samenhang. Deze benadering begint bij een inventarisatie van de risico’s. Daarmee wordt een kosten-baten benadering van (brand)veiligheid geïntroduceerd. De brandweer streeft dus in toenemende mate naar minder branden, minder slachtoffers en minder schade, met inachtneming van de efficiëntie. Zowel beleidsmatig als in houding en activiteiten. Uiteraard blijft er altijd een restrisico bestaan, waarin niet wordt geïnvesteerd. Dit is een maatschappelijke afweging.

Reduceren van risico’s en risicodifferentiatie De nadruk ligt niet alleen op brandbestrijding, maar ook op het voorkomen en beheersbaar maken van branden, de beweging naar de voorkant. Het reduceren van risico’s speelt hierbij een belangrijke rol. Kennisontwikkeling en het verzamelen van gegevens zijn onontbeerlijk. Het daadwerkelijk reduceren van risico’s is een taak van eigenaren, beheerders en overheden. De brandweer kan daarbij signaleren en adviseren. Voor een juiste risico-inventarisatie moet de brandweer daarom samenwerken met diverse instanties en overheden. De Brandweer over morgen veronderstelt dat de brandweer in 2040 zo is ingericht dat de brandweerzorg op basis van risicoprofielen wordt ingericht. Begin 2012 heeft het Veiligheids-


bestuur Amsterdam-Amstelland het regionaal risicoprofiel vastgesteld en vervolgens zijn in juni 2012 het brandrisicoprofiel en in september 2012 het risicoprofiel voor waterongevallen aan het bestuur gepresenteerd. Deze profielen zijn de basis geweest van het dekkingsplan Amsterdam-Amstelland. Naast het reduceren van risico’s is er risicodifferentiatie: risico’s verschillen per object en per geografisch gebied. Het bestuur van de brandweer beslist over de respons op die risico’s. In de komende jaren wordt voor de onderbouwing van beslissingen het instrumentarium verder ontwikkeld.

Innovatie van de repressie Nieuwe technieken en strategieën voor brandbestrijding en hulpverlening zullen hun intrede doen. Dat zal consequenties hebben voor de gehanteerde werkwijzen en procedures. Dat geldt ook voor de keuze van materieel, uitrusting en logistiek. Veranderingen zijn ook te verwachten in de manier waarop brandweerlieden worden opgeleid, getraind en geoefend. Leren van de praktijk is voor de komende jaren een essentieel speerpunt. Ook het verder ontwikkelen van het brandonderzoek (team brandonderzoek) wordt gezien als een kans om de kennispositie van de brandweer te verbeteren. Samenwerking met (internationale) kennisinstituten en samenwerking binnen Brandweer Nederland versterkt het leerproces.

Brandweer is het maatschappelijk vangnet Naast het sturen op maatschappelijk rendement, blijven de kernvaardigheden van de brandweer – paraatheid, slagkracht en probleemoplossend vermogen- , overeind staan. De brandweer levert veiligheidszorg in brede zin en zorgt er voor dat de maatschappij een gevoel van veiligheid ontleent aan de aanwezigheid en beschikbaarheid van een brandweerorganisatie.

7

Figuur 3

Tijdsbalk voor brand

Ter plaatse

Ontdekken, melden, vluchten

Vuur

Instappen Start inzet

Alarm

Risico

Ontdekkingstijd

Alarmeringstijd

Uitruktijd

Rijtijd

Inzettijd

De ambitie van Brandweer AmsterdamAmstelland is meer veiligheid door minder branden, minder slachtoffers, minder schade en een veiligere werkomgeving voor brandweermensen. Deze ambitie bereikt Brandweer Amsterdam-Amstelland door in te zetten op brandveiligheid in de regio en vernieuwing en veiligheid van de repressie.

Opkomsttijd

Voor Brandweer Amsterdam-Amstelland staat voorop dat bij incidentbestrijding iedere minuut telt. Brandweer AmsterdamAmstelland vormt met haar repressieve dienst het maatschappelijk vangnet voor burgers in fysieke nood binnen haar verzorgingsgebied en staat klaar om in te grijpen als het mis gaat.

1.3.2 Naar de voorkant van de veiligheidsketen De inspanningen van de brandweer zijn erop gericht om ‘van de achterkant naar de voorkant’ te bewegen, in het vlinderdasmodel (figuur 1) van rechts naar links. Is een risico te vermijden of te beperken? Voor zover dat niet kan, wat kunnen bouw en constructie betekenen? Hoe kunnen burgers en bedrijven aan eigen veiligheid bijdragen (veilig gebruik, snelle ontdekking, vluchtmogelijkheden)? Door naar de voorkant van de veiligheidsketen te komen wordt het maatschappelijk rendement van de brandweer vergroot. Want voorkómen is beter dan genezen. Winst is te behalen aan de voorkant. Ter illustratie kan dat aan de hand van de tijdsbalk voor brand worden weergegeven (zie figuur 3). De afgelopen jaren is de bouwregelgeving onder invloed van de wens tot deregulering en meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven steeds verder geminimaliseerd, waardoor het niet meer zo is dat voldoen aan de regels per definitie ook een brandveilig pand garandeert. De brandweer wil vanuit haar expertise een bijdrage leveren aan verhoging van de brandveiligheid en eigen verantwoordelijkheid stimuleren. Bij complexe of speciale objecten en infrastructuren kan de samenwerking tussen brandweer en gemeenten op het gebied van advisering en toezicht beter. Stappen hiertoe zijn inmiddels gezet en worden de komende jaren verder uitgewerkt. Een tweede belangrijke inzet is die op brandveiligheid van huisraad. Voor brandweer en gemeenten in de regio ligt hier geen eigen taak. De brandweer

8

probeert landelijk invloed uit te oefenen om middels weten regelgeving huisraad brandveiliger te maken. Een derde invalshoek is gedragsbeïnvloeding: dit kan bevorderen dat mensen zelfredzamer worden, meer attent zijn op risico’s, daardoor het onheil niet over zich afroepen en zo nodig anderen helpen. Dit zogenaamde ‘Brandveilig Leven’ kan een bijdrage leveren aan het stabiliseren en terugdringen van het aantal slachtoffers en de hoeveelheid schade, zo is bijvoorbeeld in Engeland gebleken (werkbezoek Merseyside). Dit is een rol waarin de brandweer nadrukkelijk een initiërende rol wil spelen samen met de gemeente en andere partners, zoals woningbouwcorporaties en thuiszorginstellingen.

1.3.3 Van binnen naar buiten In de hele samenleving worden netwerken steeds belangrijker. Vanwege professionalisering en specialisatie kunnen bedrijven en overheden niet meer alles zelf, maar maken via netwerken steeds meer gebruik van elkaars kennis. Ook de brandweer richt zich meer en meer in om in een netwerkachtige structuur, waar samenwerking centraal staat, te kunnen opereren.

Veiligheidsadviseur in de wijk De brandweer ontwikkelt zich van een conventionele brandweer die zich alleen richt op incidentenbestrijding naar een organisatie die zich samen met haar partners richt op de gehele veiligheidsketen. De brandweer wil de komende jaren een zichtbare rol als veiligheidsadviseur in de wijk verkrijgen, als schakel in een netwerk van vele partners. Gezamenlijk worden acties in gang gezet om woonwijken daadwerkelijk brandveiliger te maken (wijkveiligheid). Veiligheidsbewustzijn en technische maatregelen (zoals rookmelders en woningsprinklers) gaan daarbij hand in hand.


Samenwerking op gebied van crisisbeheersing en specifieke risico’s Op het gebied van de crisisbeheersing zet de brandweer in op verbreding van samenwerkingsverbanden en zelfredzaamheid van burgers en bedrijven. Om meer eenheid te bereiken en het hoofd te bieden aan de problematiek van de specifieke risico’s zoekt de brandweer ook op dit gebied naar optimale landelijke samenwerking, door landelijke taakverdeling en het samenbrengen van specialistische activiteiten ten dienste van de gehele brandweer in Nederland.

Kennisontwikkeling Om de brandweer op de toekomst voor te bereiden is kennisontwikkeling van groot belang. Meer wetenschappelijken praktijkonderzoek is noodzakelijk om de fysieke (on)veiligheid, de mogelijkheden tot preventie en de incidentbestrijding beter in beeld te krijgen. De landelijke organisatie, de brandweeronderzoeksteams en de informatievoorziening spelen hierin een grote rol, terwijl samenwerking met andere partners en (internationale) kennisinstituten daarbij onmisbaar zijn. De ontwikkeling van kennis en (operationele) informatie is dan ook onderdeel van elk van de vier blokken.

1.4 Regionalisering en de transitieovereenkomst Brandweer Amsterdam-Amstelland heeft de eerste stappen richting de Brandweer over morgen gezet met de verschillende onderwerpen uit het spoorboekje 2012-2013 in het kader van het traject ‘afronding regionalisering’ en de uitvoering


van de transitieovereenkomst. Met onderstaande resultaten op deze onderwerpen ontwikkelt Brandweer AmsterdamAmstelland zich de komende jaren verder.

1.4.1 Traject afronding regionalisering De regio Amsterdam-Amstelland was op 1 januari 2008 formeel een geregionaliseerde brandweer, maar feitelijk moest de organisatie nog geheel worden ingericht en gaan functioneren. Onder de noemer ‘afronding regionalisering’ zijn diverse onderwerpen in het bestuur behandeld. Deze onderwerpen komen voort uit vraagstukken over de regionale organisatie die een financieel herverdelingseffect kunnen hebben binnen de gemeentefinanciering (Spoorboekje 2012-2013).

Brandveiligheid In oktober 2012 is opdracht gegeven inzichtelijk te maken voor welke complexe gebouwen de brandweer haar expertise wil inzetten. Daarnaast heeft het bestuur opdracht gegeven samen met de afzonderlijke gemeenten afspraken te maken over de informatieoverdracht repressief optreden en over eventuele knelpunten. Tot slot wordt een overleg gestart tussen de gemeentelijke toezicht- en handhavingsafdelingen en Brandweer Amsterdam-Amstelland.

Duiken Op basis van het risicoprofiel waterongevallen is bestuurlijk ingestemd om de regionale duiktaak bij Brandweer AmsterdamAmstelland te behouden. Besloten is de duiktaak conform de huidige situatie (één springteam en één dedicated team) in te vullen met daarbij optimalisaties voor de springbemanning (meer tijd om te oefenen, verlichting van stapeling van taken en vrijwilligheid van de duiktaak). Met deze keuze blijft de

9

optimale dekking gegarandeerd en de duiktaak in de toekomst gewaarborgd. Het gevolg is een positief effect op de brandweer als maatschappelijk vangnet.

Huisvesting Het tijdpad voor verdere bestuurlijke behandeling van het huisvestingsdossier is in september 2012 vastgesteld. In 2013 wordt de afronding erfpachtuitgifte van de Amsterdamse panden afgerond en een strategisch huisvestingsplan opgesteld. In 2014 volgt bestuurlijke heroverweging van de financieringssystematiek en de effectuering daarvan in 2015. Tot het moment van besluitvorming over het strategisch huisvestingsplan is sprake van maatwerkafspraken met gemeenten.

Ademluchtwerkplaats Het veiligheidsbestuur heeft ingestemd met de vorming van één efficiënte en robuuste regionale ademluchtwerkplaats. Deze regionale ademluchtwerkplaats wordt ingericht op kazerne Amstelveen.

Oefencentrum BOCAS In oktober 2012 heeft het Veiligheidsbestuur de uitgangspunten voor de koers richting de toekomst vastgesteld. BOCAS gaat zich de komende jaren richten op samenwerking met anderen om de restcapaciteit maximaal te benutten. Daarnaast zoekt BOCAS samenwerking met andere trainingscentra om de diversiteit van de oefenmogelijkheden voor de repressieve medewerkers te vergroten. Deze ontwikkeling is in lijn met de Brandweer over morgen.

Bezetting beroeps en vrijwilligers

1.4.2 Transitieovereenkomst

In december 2012 heeft het bestuur kennis genomen van de actuele verdeling van de opstelplaatsen beroeps en vrijwilligers en van de stappen die gezet zijn – en die nog nodig zijn – om te groeien naar een robuuste organisatie en robuust maatschappelijk vangnet. Het bestuur heeft ingestemd met de kaders die de inzet van beroeps en vrijwilligers en repressief inzetbaar dagdienst personeel bepalen, zodat de bezetting optimaal blijft binnen de beschikbare middelen.

In 2010 werd duidelijk dat de gemeente Amsterdam ingrijpend moest bezuinigen. Ook de brandweer moest hieraan bijdragen ( 2,75 mln. structureel). Eind oktober 2011 is de transitieover(€ eenkomst afgesloten onder de naam ‘Brandweer AmsterdamAmstelland op koers’. Hiermee is tegelijkertijd op een proactieve manier invulling gegeven aan de door Amsterdam opgelegde ombuigingstaakstelling en de ontwikkeling richting de toekomst: niet alleen besparen, maar ook vernieuwen. In de transitieovereenkomst – die eind 2013 afloopt- is de concrete uitvoering vastgelegd. Drie hoofdonderwerpen kunnen worden onderscheiden: bezuinigen, vernieuwen en herstel vertrouwen.

Dekking Nadat in juni 2012 het brandrisicoprofiel is gepresenteerd, heeft het Veiligheidsbestuur in maart 2013 ingestemd met de notitie ‘Brandweerzorg en de beschikbaarheid van de brandweer – het dekkingsplan Amsterdam-Amstelland’. Er is ingestemd met de conclusies en aanbevelingen van deze notitie en er is besloten de inspanningen in onze regio met name te richten op het verminderen van risico’s en het verkorten van de ontdekkingstijd. Het bestuur heeft opdracht gegeven tot het opstellen van een plan van aanpak ‘Brandveilig Leven in de regio’. Deze is medio 2013 aangeboden. Tot slot heeft het bestuur er kennis van genomen dat de gemeente Uithoorn voornemens is aan haar gemeenteraad voor te stellen de lokale brandweerzorg te optimaliseren. De besluiten van het Veiligheidsbestuur over de dekking in de regio zijn in lijn met de Brandweer over morgen.

Financiële verdeelsleutel In mei 2013 heeft het Veiligheidsbestuur kennis genomen van de financiële effecten van bovengenoemde onderwerpen en zijn alle principebesluiten formeel bevestigd. Tevens is besloten vanuit de historische inbreng te kiezen voor de financiële herverdeling van de kosten voor het programma Brandweerzorg.

De ambitie van Brandweer AmsterdamAmstelland komt voort uit de landelijke visie ‘de Brandweer over morgen’. Hierin vormen de drie ontwikkelingen maatschappelijk rendement; naar de voorkant van de veiligheidsketen en van binnen naar buiten zijn de weg naar de toekomst van de brandweer. 10


1.4.2.1 Bezuinigen door afname repressief personeel De Amsterdamse taakstelling wordt gerealiseerd door een afname van repressief beroepspersoneel. De formatie is gebaseerd op het aantal opstelplaatsen per kazerne. Afname van opstelplaatsen vindt plaats door afschaffing van de zeven nietwettelijke opstelplaatsen, de zevende man op de tankautospuit en samenvoeging van de twee kazernes in Amsterdam-Zuidoost. De zeven niet-wettelijke opstelplaatsen zijn stapsgewijs in de eerste helft van 2012 vervallen. Alternatieven, zoals het verschuiven van taken naar vrijwilligers en de beheersorganisatie en toepassing van technische voorzieningen, zijn ontwikkeld en geïmplementeerd. Voor het realiseren van het afschaffen van de zevende man heeft de gehele bezetting eerst een theoretische en vervolgens een praktische bijscholing in nieuwe blustechnieken gevolgd. Per 1 juli 2012 is de eerste opstelplaats voor de zevende man afgeschaft en de laatste zal per 1 januari 2014 zijn vervallen. De voorbereidingen voor het samenvoegen van de twee kazernes in Amsterdam Zuidoost zijn begin 2012 gestart. In samenwerking met het stadsdeel is een geschikte locatie voor een tijdelijke kazerne gevonden. Sinds november 2012 is deze tijdelijke kazerne (Anton) operationeel. De voorbereidingen voor de bouw van de permanente kazerne zijn in volle gang. Volgens planning zal de bouw eind 2016 gereed zijn. Het aantal Amsterdamse opstelplaatsen is daarmee in 2012 met zestien verminderd (van 107 naar 91). Voor 2013 resteert nog een afname van drie opstelplaatsen.

1.4.2.2 Vernieuwen

Woningbezoeken in het kader van Brandveilig Leven Door het samenvoegen van de twee kazernes in Zuidoost is de opkomsttijd voor een beperkt aantal woningen verslechterd. De landelijke norm werd als gevolg van de samenvoeging voor circa 3.000 woningen in zeer beperkte mate overschreden. In de transitieovereenkomst is afgesproken dat deze woningen door de brandweer zouden worden benaderd voor een woningbezoek, voordat de tijdelijke kazerne open zou gaan.


Tijdens zo’n woningbezoek kregen de bewoners voorlichting over brandoorzaken en –gevolgen en werd een rookmelder opgehangen of uitgedeeld. Hierdoor neemt de kans op woningbrand af en, als er brand is, nemen de overlevingskansen toe. In oktober 2012 waren alle 3.000 woningen benaderd. Daarnaast heeft de brandweer kleinere initiatieven op het gebied van Brandveilig Leven uitgevoerd en ondersteund, zoals in stadsdeel West en in een aantal Amstellandgemeenten, en is gestart met het benaderen van woningen in Amsterdam. Richtpunt voor de toekomst is dat alle huishoudens in de regio worden benaderd. Naast woningbezoeken wordt ook voorlichting na brand en voorlichting op scholen gegeven. Om doelgroepen te bereiken die meer risico hebben op brand (zogenaamde risicogroepen), wordt, onder de campagnenaam ‘Samen Brandveilig’, samengewerkt met gemeente, buurthuizen, spilfiguren en corporaties. Voor woningbezoeken is het van belang op te merken, dat de brandweer in Amsterdam Zuidoost in ongeveer zeventien procent van de woningen ook daadwerkelijk binnen is geweest. Brandweer Amsterdam-Amstelland wil met de opgedane ervaring in Amsterdam verbeteringen doorvoeren en vervolgens stapsgewijs op meerdere kazernes en uiteindelijk op alle kazernes van de regio de woningbezoeken uitrollen. Zo zal onder andere het percentage waarbij de brandweer ook daadwerkelijk binnen komt, fors omhoog moeten, bij voorbeeld door het benaderen van woningen in de avonduren of in het weekend. Per kazerne en verzorgingsgebied wordt gekeken welke activiteiten georganiseerd kunnen worden om het brandveiligheidsbewustzijn te vergroten. Daarbij worden zowel beroeps als vrijwilligers ingezet. Ook in de Amstellandgemeenten worden samenwerkingsverbanden aangegaan. In Diemen gebeurt dat bijvoorbeeld met de klussenbus, woningbouwcorporaties en nieuwe vrijwilligers bij de gemeente zelf, maar ook met zorginstellingen en vrijwillige politiemensen, zoals in Ouder-Amstel. De brandweer fungeert als kennisinstituut en naast woningbezoeken worden ook andere activiteiten – zoals voorlichting na brand en op scholen – verder ingezet.

Vernieuwing van de repressie De repressieve bezetting heeft (bij het afschaffen van de zevende man) een theoretische en een praktische bijscholing in nieuwe blustechnieken gevolgd. Dit heeft deels op het BOCAS en deels op een extern oefencentrum plaatsgevonden. Inmiddels organiseert BOCAS de basisploegbijscholing in eigen huis. In samenwerking met andere publieke oefencentra worden nieuwe lesmethodes ontworpen. Daarnaast participeert Brandweer Amsterdam-Amstelland actief in landelijke ontwikkelingen voor vernieuwing van repressie.

11

Figuur 4

De vier blokken van ons meerjarenperspectief

Flexibilisering /arbeidsvoorwaarden repressieve medewerkers In de transitieovereenkomst zijn (proces)afspraken gemaakt over flexibilisering binnen het 24-uurs rooster en een actievere vorm van informatieplicht over nevenwerkzaamheden. In het rooster 2013 is een stap gemaakt in het verhogen van de flexibiliteit en productiviteit. Aanvullende voorstellen worden uitgewerkt en ter vaststelling aan ondernemingsraad en/of vakbonden voorgelegd. Hetzelfde geldt voor een voorstel rond de nevenwerkzaamheden. Ook staat in de transitieovereenkomst dat de komende jaren met behulp van een proeftuinkazerne wordt geëxperimenteerd met flexibiliseringsmaatregelen en waarin vanuit de principes van Brandveilig Leven ook repressieve taken worden uitgevoerd. In 2013 worden de plannen hiervoor gemaakt en in de praktijk getest. Om de teruggang in formatie (de feitelijke bezuinigingen gemeente Amsterdam) zonder gedwongen ontslagen te realiseren is het beleid ‘langer doorwerken’ in het kader van het FLOovergangsrecht ontwikkeld. Tot slot is in de afgelopen periode de verlofberg flink afgebouwd.

1.4.2.3 Herstel vertrouwen In de transitieovereenkomst is ruim aandacht voor cultuuraspecten die voor binding aan en stuurbaarheid van de brandweerorganisatie zorgen. Brandweer Amsterdam-Amstelland bestaat schematisch gezien uit twee organisatieonderdelen, het primaire en het ondersteunende deel. Deze organisatieonderdelen zijn in de loop der jaren van elkaar af en soms zelfs tegenover elkaar komen te staan. Deze afstand was in 2011 zo groot dat er communicatie- en vertrouwensproblemen zijn ontstaan. Het herstel van vertrouwen is daarom expliciet opgenomen in de transitieovereenkomst.

Samen Rood! In 2012 is het ontwikkeltraject ‘Samen Rood!’ gestart om de bouw aan een meer moderne en flexibel ingerichte brandweerorganisatie te ondersteunen, de samenwerking te verbeteren en het vertrouwen binnen de organisatie te vergroten. Er wordt gewerkt aan herstel van vertrouwen door beter kennis te nemen van elkaars vak en verantwoordelijkheden, de interne communicatie te verbeteren en intensiever samen te werken op en tussen alle niveaus.

Robuuste Repressie

Brandweerzorg verbreden

Onderzoek naar de organisatie In de transitieovereenkomst is afgesproken onderzoek te doen door een extern bureau naar de organisatie en dan vooral naar de verhouding tussen verschillende organisatie-onderdelen. De start was een cijfermatige analyse van de organisatie in vergelijking met een aantal andere veiligheidsregio’s en uitvoerende overheidsorganisaties. De eerste fase van het onderzoek is inmiddels afgerond; de tweede fase is gestart.

1.5 Vier blokken Het realiseren van de ambities van Brandweer AmsterdamAmstelland, het traject afronding regionalisering en de transitieovereenkomst is concreet gemaakt aan de hand van vier blokken: robuuste repressie, brandweerzorg verbreden, één organisatie en financieel gezond. In de volgende hoofdstukken worden deze stuk voor stuk behandeld. Het meerjarenperspectief wordt afgesloten met een bestuurlijke agenda voor de komende jaren.

Eén Financieel organisatie gezond

De Brandweer over morgen en de daaruit volgende ambitie van Brandweer Amsterdam-Amstelland zijn vertaald in de vier blokken robuuste repressie, verbreden brandweerzorg, één organisatie en financieel gezond. 12



13

2. Robuuste repressie Brandweer Amsterdam-Amstelland vormt met haar repressieve dienst het maatschappelijk vangnet voor burgers in fysieke nood binnen haar verzorgingsgebied. De brandweer heeft de beschikking over vakbekwaam personeel dat binnen een maatschappelijk aanvaardbare tijd ter plaatse is, en zo is georganiseerd dat de eenheid die het snelste ter plaatse is, optreedt.

2.1 Ontwikkelrichting 2013–2015 Brandweer Amsterdam-Amstelland beschikt over voldoende slagkracht om realistische scenario’s volgens het risicoprofiel van de regio aan te kunnen. Deze robuuste repressie staat klaar om in te grijpen als het mis gaat. Brandweer Amsterdam-Amstelland heeft specialistisch personeel en materieel of heeft dat georganiseerd in samenwerking met private of andere publieke partijen, zo nodig in een landelijk samenwerkingsverband. Brandweer Amsterdam-Amstelland wil via innovatie, onderzoek en evaluatie het vakmanschap versterken, zo veel mogelijk handelen volgens eenvoudige en algemeen toepasbare procedures en streeft ernaar haar taken zo slim en effectief mogelijk uit te voeren. De veiligheid van het eigen personeel staat daarbij voorop. Brandweer Amsterdam-Amstelland streeft naar een korps dat ‘state-of-the-art’ is en veilig werkt.

14



15

2.2 Thema’s Aan de hand van drie thema’s ontwikkelt Brandweer AmsterdamAmstelland robuuste repressie: 1. Slimme repressie = innovatie 2. Vakbekwaam zijn en blijven 3. Dekking, slagkracht, specialismen en specifieke taken

2.2.1 Slimme repressie = innovatie In lijn met de Brandweer over morgen, waarin bestaande en toekomstige moderne technologieën de repressie moeten versterken, wordt verstaan onder ‘state-of-the-art’ en veilige repressie dat Brandweer Amsterdam-Amstelland zoekt naar de beste wijze waarop zij haar werkzaamheden kan uitvoeren. Dit betekent dat de werkwijze op maat is voor de taken die Brandweer Amsterdam-Amstelland moet doen, maar dat ook voortdurend gebruik wordt gemaakt van de meest eenvoudige principes en moderne werkwijzen (in aanvulling op en ter vervanging van de bestaande technieken). Daarbij staat veiligheid en veilig handelen voor onze medewerkers voorop. Er zijn ontwikkelingen gaande op het gebied van drinkwatervoorzieningen, waardoor onze secundaire bluswatervoorziening mogelijk primair worden. Hiervoor wordt beleid opgesteld.

Operationele informatie als verbindende factor van de veiligheidsketen Brandweer Amsterdam-Amstelland investeert de komende jaren in een meer informatiegestuurde en lerende organisatie. Informatie over de operationele prestaties in combinatie met meer informatie over het ontstaan van het incident en het verloop daarvan (team brandonderzoek) is zowel van betekenis voor de repressie, als voor de andere schakels van de veiligheidsketen (proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg). Samenwerking met de gemeenten staat hierbij voorop. Operationele informatie verbindt de repressie met de preventie door de koppeling van informatie over de risico’s en de inzet van de brandweer. Aan de hand daarvan wordt de ideale afdekking van het risico continu aangescherpt. Dit proces wordt ook toegepast bij de inzet van activiteiten op het gebied van Brandveilig Leven en brandveiligheid.

Inzet op maat voor gebouwbrandbestrijding Brandweer Nederland heeft een nieuwe aanpak ontwikkeld voor brandbestrijding door inzet op maat: het zogenaamde kwadrantenmodel. Dit model geeft het handelingsperspectief voor de repressieve brandweermedewerker weer. Voorheen werd door de brandweer als standaard bij gebouwbranden een binnenaanval toegepast. Door toegenomen risico’s bij binnenbranden in de laatste decennia heroverweegt de brandweer landelijk haar inzettactieken, waardoor nieuwe mogelijkheden ontstaan.

2.2.2 Vakbekwaam zijn en blijven Onder vakbekwame brandweermensen verstaat Brandweer Amsterdam-Amstelland brandweermensen die actief met het vak bezig zijn, een eigen verantwoordelijkheid dragen als het gaat om vakmanschap, geoefendheid en getraindheid, die middels profchecks worden gemeten en in portfolio’s wordt opgebouwd en bijgehouden. In 2015 worden profchecks bij het BOCAS als proef ingevoerd. Daarna wordt bekeken hoe de profchecks in het hele korps kunnen ingevoerd. Naast inhoud (wie en wat) gaat het ook over uitvoering en randvoorwaarden (hoe en wat zijn de kosten).

2.2.3 Dekking en spreiding zijn op orde Een robuuste dekking en slagkracht voor basisbrandweerzorg, specialismen en specifieke taken betekent dat de dekking en spreiding van materieel op orde is, dat er voldoende slagkracht is en dat de specialistische- en specifieke taken gedekt zijn. De conclusies en aanbevelingen uit het dekkingsplan, dat in maart 2013 door het Veiligheidsbestuur is vastgesteld, dienen de komende jaren als leidraad om voorstellen voor dekking, slagkracht, spreiding, specialismen en specifieke taken verder te optimaliseren. Brandweer Amsterdam-Amstelland bekijkt de mogelijkheden deze taken landelijk of met private bedrijven in te richten. Hierop kunnen verschillende ontwikkelingen van invloed zijn, zoals uitkomsten van de evaluatie Wet op de veiligheidsregio’s en innovatieve ontwikkelingen.

2.3 Doorkijk 2015 en verder In de komende jaren wordt de in gang gezette koers verder uitgebouwd waarbij Brandweer Amsterdam-Amstelland op het gebied van innovatie de landelijke ontwikkelingen volgt en daar ook aan bijdraagt. Op het gebied van vakbekwaamheid wordt de volgende stap gemaakt in de richting die is uitgezet, waarbij innovaties telkens worden ingebouwd in het opleidings-, bijscholings- en oefenprogramma. Het beschikbaar hebben van relevante data wordt steeds verder uitgebreid en krijgt een meer sturend karakter. Na de invoering van de maatregelen uit het dekkings- en spreidingsplan wordt een evaluatie gehouden die moet leiden tot een volgende stap in de ontwikkeling van de robuuste repressie.

Binnen het blok robuuste repressie wordt gewerkt aan de slimme repressie, het vakbekwaam zijn en blijven en dekking en spreiding. Daarbij vormt de operationele informatie de verbindende factor en wordt ingezet op gebouwbrandbestrijding op maat.

Operationele informatie wordt de komende jaren verder ontwikkeld op: • Het koppelen van data; • Het beschikbaar stellen van informatie (o.a. op de tankautospuit); • Het optimaliseren van eenduidigheid en betrouwbaarheid van de geregistreerde data; • Het halen van meer kennis uit de informatie en het zichtbaar maken van patronen.

16



17

3. Brandweerzorg verbreden Winst is te behalen aan de voorkant van de veiligheidsketen: in het herkennen en beperken van de risico’s en het verkorten van de ontdekkingstijd. De brandweer wil vanuit haar specifieke deskundigheid adviseur zijn voor het bevoegd gezag en door een proactieve opstelling de (brand) veiligheid verhogen.

3.1 Ontwikkelrichting 2013–2015 Preventie en repressie versterken elkaar als zij binnen een verzorgingsgebied zijn georganiseerd. Zowel repressief personeel, dat een belangrijke rol speelt bij het verhogen van het brandveiligheidsbewustzijn, alsook adviseurs en inspecteurs opereren meer en meer vanuit kazernes om zo effectief mogelijk te zijn op zowel repressief als preventief gebied. Beide gaan hand in hand om de beweging richting de toekomst in gang te zetten. De veiligheidsketen wordt gesloten door continu oorzaken van brand te onderzoeken, te evalueren en de informatie en het geleerde terug te brengen in de keten. Brandweer AmsterdamAmstelland wil brandweerzorg verbreden op basis van een op risico’s gerichte benadering.

18



Met het verbreden van de brandweerzorg wil Brandweer Amsterdam-Amstelland: • Het brandveiligheidsbewustzijn van bewoners, inwoners, organisaties en ondernemers in de regio Amsterdam-Amstelland vergroten; • Brandrisico’s in individuele woningen beperken en de zelfredzaamheid van burgers verder versterken; • Bijdragen aan het verbeteren van brandveiligheid in en brandveilig gebruik van gebouwen door bedrijven, instellingen en andere organisaties; • Bijdragen aan de repressieve innovatie via het kwadrantenmodel en het verhogen van de veiligheid van het eigen personeel bij repressieve inzet; • Bijdragen aan de veiligheid in de regio door bij ruimtelijke ontwikkelingen inzicht te geven in de gevaren van een ongeval met gevaarlijke stoffen en de mogelijkheden om deze gevaren te beperken.

19

3.2 Thema’s Brandweer Amsterdam-Amstelland ontwikkelt zich op de volgende vier thema’s: 1. Brandveiligheid 2. Brandveilig Leven 3. Informatie- en risicogericht werken 4. Onderdeel van een netwerkorganisatie De eerste twee zijn gericht op beïnvloeding van de ontdekkingstijd en beperking van de gevolgen van brand, de laatste twee zijn ondersteunend aan de eerste twee. Hiermee wil Brandweer Amsterdam-Amstelland de komende tijd haar meerwaarde op het terrein van brandweerzorg laten zien.

3.2.1 Brandveiligheid Brandveiligheid gaat over het adviseren van en toezicht houden op vergunnings- en gebruiksplichtige gebouwen, die onder verantwoordelijkheid van de gemeente of een stadsdeel vallen. De brandweer wordt in de regio soms wel, soms gedeeltelijk en soms niet ingezet bij dit proces. De brandweer wil door goede samenwerking met de gemeenten en stadsdelen volledig op de hoogte te zijn van de stand van zaken op het gebied van zogenoemde kwetsbare gebouwen. Dergelijke gebouwen herbergen bijvoorbeeld grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen of worden gebruikt door niet of minder zelfredzame mensen zoals ouderen of kleine kinderen. De brandweer richt zich op deze gebouwen, omdat de kans en vooral de gevolgen van brand groot zijn en een eventuele repressieve inzet complex is. Gelet op de bestuurlijke opdracht om de versnipperde wijze waarop brandveiligheid is georganiseerd en de risico’s die dit met zich meebrengt samen met de gemeenten beter te organiseren, heeft Brandweer Amsterdam-Amstelland gesproken met de gemeenten in de regio en een vertegenwoordiging van de zeven stadsdelen. Brandweer AmsterdamAmstelland zal de vervolgstappen presenteren op basis van deze opdracht. De komende jaren streeft de brandweer – samen met gemeenten en stadsdelen – naar een optimale situatie op het gebied van advisering , toezicht en informatie-uitwisseling.

3.2.2 Brandveilig Leven Onder Brandveilig Leven wordt verstaan: alle activiteiten die bijdragen aan het verbeteren van de brandveiligheid in onze regio. Die activiteiten zijn gericht op het versterken van het veiligheidsbewustzijn, het verschuiven van de verantwoordelijkheid op het gebied van brandveiligheid richting burgers en bedrijven en het verbeteren van de zelfredzaamheid. Brandweer Amsterdam-Amstelland onderneemt deze activiteiten in nauwe samenwerking met gemeenten, woningbouwcorporaties en andere maatschappelijke organisaties. Het concept Brandveilig Leven is al een aantal jaren geleden in onze regio geïntroduceerd en is daarmee geen nieuwe ontwikkeling. Het ontwikkelen van een gestructureerde aanpak in de gehele regio die gericht is op samenwerking is dat wel. Brandweer AmsterdamAmstelland sluit in haar aanpak aan bij bestaande initiatieven op dit gebied. 20

De activiteiten van Brandveilig Leven zijn onder te verdelen in Brandveilig Wonen en Brandveilig Ondernemen. Brandveilig Wonen is vooral gericht op woningen en Brandveilig Ondernemen op bedrijven en (zorg)instellingen. In 2013 ligt de focus vooral op Brandveilig Wonen en vanaf 2014 wordt ook Brandveilig Ondernemen vanuit het verzorgingsgebied opgepakt. Brandweer Amsterdam-Amstelland ontwikkelt het principe van Brandveilig Leven door meer gebruik te maken van een risicogerichte benadering. Door de activiteiten in het kader van Brandveilig Leven te richten op specifieke doelgroepen met de grootste risico’s en de meeste impact is de effectiviteit het grootst. Het brandrisicoprofiel en het sociaal woningbrandrisicoprofiel zijn, naast het dekkingsplan, bepalend voor het vaststellen van deze doelgroepen, het prioriteren van woningbezoeken en andere acties zoals voorlichting na brand en voorlichting op scholen. Bij de vaststelling van het dekkingsplan van Brandweer Amsterdam-Amstelland in maart 2013 heeft het bestuur onder andere besloten in te zetten op de beperking van risico’s en verkorting van de ontdekkingstijd door activiteiten in het kader van Brandveilig Leven. Het westelijk havengebied is één van de aandachtsgebieden in het kader van Brandveilig Ondernemen.

3.2.3 Informatie- en risicogericht werken De informatiepositie die Brandweer Amsterdam-Amstelland op preventie en repressie heeft, maakt dat er een goede uitgangspositie is voor het creëren van een integraal brandveiligheidsbeeld. De informatie die bij preventie wordt verzameld, wordt bij repressie gebruikt en andersom. Op basis van de vergaarde kennis en informatie komen de risico’s steeds beter in beeld. Risico’s verschillen per object en per geografisch gebied. Door de verkregen kennis kan de brandweer zich met de juiste middelen op de juiste risico’s richten. Dit dynamische proces is gericht op steeds betere ontsluiting van informatie, vanuit een risicogerichte aanpak. Daarnaast zijn de risicoprofielen, die in 2012 in het bestuur zijn behandeld, belangrijke bouwstenen om de activiteiten van Brandveiligheid en Brandveilig Leven te prioriteren.

Brandweer AmsterdamAmstelland wil werken aan een brandveiligere samenleving (minder branden, minder slachtoffers, minder schade) door zich, naast brandbestrijding, ook te richten op het voorkomen van brand in samenwerking met ketenpartners, burgers, bedrijven en elkaar. Hierbij ligt de focus op burgers en bedrijven die het meeste risico hebben op brand.

3.3 Doorkijk 2015 en verder Doel voor de toekomst is om brandveiligheid een vanzelfsprekend thema in de samenleving te laten zijn, waarin iedereen een rol heeft. Om dit doel te bereiken ziet Brandweer Amsterdam-Amstelland het voor zich dat de samenwerking met partners meer en meer wordt uitgebreid en gestructureerd. Brandweer Amsterdam-Amstelland continueert en ontwikkelt haar activiteiten op het gebied van Brandveilig Leven samen met haar partners. De activiteiten zijn uitgewerkt in integrale veiligheidsplannen van gemeenten en stadsdelen. Brandveiligheid maakt bijvoorbeeld ook structureel onderdeel uit van de lesprogramma’s van het middelbaar onderwijs en van een doorlopende leerlijn in het lager onderwijs. De realisatie van de doelen op het gebied van brandveiligheid die zijn opgenomen in de integrale veiligheidsplannen worden gemeten en geëvalueerd (veiligheidsmonitoren). In combinatie met de ontwikkeling van de risicobenadering kan steeds beter worden ingespeeld op de uitkomsten van de effectmetingen. Wat betreft de verbinding tussen de preventie en de repressie zal de geïntegreerde werkwijze geheel tot stand zijn gekomen.

3.2.4 Onderdeel van een netwerkorganisatie Er zijn verschillende partijen die tot doel hebben brandrisico’s te beheersen, waarbij de gemeente leidend is. De brandweer wil daar de komende periode meer en meer haar bijdrage aan leveren. De gemeente is en blijft de belangrijkste partner van de brandweer. Vanuit deze relatie worden de contacten met de andere organisaties in het netwerk versterkt. Het versterken van brandveiligheid vergt een collectieve inspanning en samenwerking met bijvoorbeeld woningcorporaties en de omgevingsdienst is cruciaal.



21

4. Eén organisatie Eén organisatie gaat over het ontwikkelen van de organisatie op het gebied van samenwerking, onderling vertrouwen en structuur, maar ook over innovatie van het brandweervak.

4.1 Ontwikkelrichting 2013–2015 Brandweer Amsterdam-Amstelland is met het blok één organisatie een breed organisatie – en ontwikkeltraject gestart. Formeel was Brandweer Amsterdam-Amstelland op 1 januari 2008 één regionale organisatie, met dien verstande dat vanaf die datum de organisatie nog geheel moest worden ingericht en als één moest functioneren. Het creëren van een samenbindende cultuur waarin iedereen volgens dezelfde procedures werkt, elkaar kent en vertrouwt, is een veel langer durend proces. Eén organisatie moet ertoe leiden dat alle organisatieonderdelen meer en beter gaan samenwerken en kennis nemen van elkaars verantwoordelijkheden, zodat taken beter worden uitgevoerd en gezamenlijk gewerkt kan worden aan een meer moderne en flexibel ingerichte brandweerorganisatie (via de blokken robuuste repressie en brandweerzorg verbreden). Bij Brandweer Amsterdam-Amstelland zijn alle medewerkers trots op hun korps.

22



23

4.2 Thema’s Het blok ‘Eén Organisatie’ wordt aan de hand van de volgende drie thema’s vormgegeven: 1. Organisatie- en ontwikkeltraject 2. Vergelijkend onderzoek naar de organisatie 3. Proeftuinkazerne

4.2.1 ‘Samen Rood!’ Het organisatie- en ontwikkeltraject ‘Samen Rood!’ is een belangrijk onderdeel van dit blok. Het gaat hierbij over het creëren van een collectieve urgentie dat er in alle lagen van de organisatie gewerkt wordt aan één organisatie. Beter kennisnemen van elkaars vak en verantwoordelijkheden, verbetering van de interne communicatie en een intensievere samenwerking op en tussen alle niveaus zijn onderwerpen die hierbij aan de orde komen. Ook de optimalisatie van de structuur van de Operationele Dienst – de discussie over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden lager in de organisatie leggen- is onderdeel van dit traject. Vijf doelstellingen zijn voor Samen Rood! geformuleerd: • Een stevige lijn die begint bij de korpsleiding zelf; • Duidelijkheid in de lijn-staf structuur met taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden; • Focus van de ondersteunende onderdelen van ons korps moet gericht zijn op onze primaire taak: repressie en preventie; • Ontwikkeling van gezamenlijke normen en waarden; • Innovatie van het brandweervak.

De volgende acht thema’s dragen bij aan het herstel van het vertrouwen binnen de organisatie: • Bevoegdheden in organisatiestructuur helder maken • Combineer werkplekken • Communicatie en terugkoppeling • Normen en waarden • Sociale activiteiten • Zichtbaarheid van mensen in de organisatie • Oude pijn op tafel • Arbeidsvoorwaarden

Medewerkersbelevingsonderzoek Het medewerkersbelevingsonderzoek maakt onderdeel uit van het kwaliteitsmanagementsysteem van Brandweer Amsterdam-Amstelland en kan aanleiding geven tot het nemen van verbeteracties op diverse organisatiegebieden. Het onderzoek , dat in de eerste helft van 2013 is uitgevoerd, ondersteunt het traject ‘Samen Rood!’ door inzichtelijk te maken waar de organisatie nu staat (0-meting). Door een tweejaarlijkse follow-up kan gemeten worden of ‘Samen Rood!’ effect heeft en kan worden bijgestuurd. ‘Samen Rood!’ gaat ook over het verbeteren van de communicatie. Een onderzoek naar communicatie in het algemeen en de interne communicatiemiddelen zijn in het onderzoek geïntegreerd.

Samen Rood! kenmerkt zich door de onderwerpen breed in de organisatie bespreekbaar te maken. Inmiddels hebben veel medewerkers zich hiervoor aangemeld.

Brandweerarena’s Voor alle leidinggevenden worden drie keer per jaar aan de hand van thema’s bijeenkomsten georganiseerd, zogenoemde brandweerarena’s. Van belang is dat de leidinggevenden het proces Samen Rood! willen en gaan dragen, zodat beweging van onderop en inbedding in de organisatie ontstaat. Ook vertegenwoordigers van de ondernemingsraad en bevelvoerders nemen aan deze arena’s deel.

Acht werkgroepen Voor alle medewerkers zijn in januari 2013 twee bijeenkomsten georganiseerd, waar zij konden meepraten over de gewenste veranderingen en ontwikkelingen. Hieruit zijn acht thema’s tot stand gekomen, die het komende jaar in werkgroepen met een brede vertegenwoordiging vanuit de gehele organisatie worden opgepakt. Aan elk thema is een boegbeeld – een lid van de korpsleiding – en een trekker gekoppeld.

24

Het brandweervak betekent maatschappelijke vangnet zijn van de buitenwereld. Als iedereen in de problemen zit, dan staat de brandweer klaar. Om horizontaal en verticaal de verbinding met elkaar te maken en te werken als één man aan één doel, is het blok één organisatie in het leven geroepen.


4.2.2 Vergelijkend onderzoek naar de organisatie In de transitieovereenkomst is opgenomen dat een onafhankelijk onderzoek wordt uitgevoerd naar de formatie en de structuur van Brandweer Amsterdam-Amstelland. Goed overzicht in de verhouding tussen de fte-aantallen van de verschillende organisatieonderdelen in relatie tot de wettelijke taken en opdrachten van het bestuur moet bijdragen aan het organiseren van vertrouwen binnen de organisatie. Het onderzoek heeft een financiële kant en komt hierna in hoofdstuk 5 aan de orde. Hoe de arbeidsvoorwaarden van de beroepsbrandweer zich ten opzichte van andere korpsen verhouden maakt onderdeel uit van het onderzoek. De resultaten van het onderzoek worden betrokken bij de verdere organisatieontwikkeling. De eerste fase van het onderzoek is inmiddels doorlopen, waaruit blijkt dat Brandweer Amsterdam-Amstelland geen grote overhead en geen grote afwijkingen op de taakvelden heeft in vergelijking met de in het onderzoek betrokken regio’s/brandweren en andere uitvoeringsorganisaties. De tweede fase is onlangs ingegaan.

4.3 Doorkijk 2015 en verder Afhankelijk van de resultaten van de acht werkgroepen en de brandweerarena’s worden in de jaren 2015 en 2016 plannen ontwikkeld in het kader van Samen Rood! Deze worden in het jaarplan uitgewerkt en gepreciseerd. Daarnaast wordt in 2015 een follow-up gegeven aan het medewerkersbelevingsonderzoek, zodat gemeten kan worden of de thema’s uit het blok ‘één organisatie’ effect hebben en/of bijsturing nodig is. Tot slot wordt afhankelijk van de uitkomsten van de tweede fase van het onderzoek naar de organisatie ook dit thema verder opgepakt.

4.2.3 Proeftuinkazerne Eén van de afspraken die in het kader van de transitieovereenkomst is gemaakt, is de ontwikkeling van een zogenoemde ‘proeftuinkazerne’. In de proeftuinkazerne wordt geëxperimenteerd met maatregelen op het gebied van flexibiliteit en wordt ingezet op werkzaamheden op het gebied van Brandveilig Leven. Samen geven deze ontwikkelingen invulling aan de brandweer van de toekomst en het ontwikkelen van een visie op de repressieve beroepskrachten. In 2013 worden voor de proeftuinkazerne concrete plannen opgesteld, zodat deze plannen in 2014 in de praktijk getest kunnen worden. Naast een visie op de beroeps repressieve medewerkers zal Brandweer Amsterdam-Amstelland een visie op vrijwilligheid, afgeleid van de landelijke visie, ter besluitvorming voorleggen aan het bestuur, bedoeld om meer flexibiliteit te kunnen creëren en om lokaal maatwerk in de toekomst te kunnen bieden. De laatste jaren zijn er in toenemende mate zorgen over de mogelijkheden om de brandweerzorg met vrijwilligers te kunnen blijven organiseren. Het vinden en binden van vrijwilligers is een groeiend knelpunt. Door toenemende eisen en verwachtingen aan brandweermensen is de belasting toegenomen. Daarnaast werken vrijwilligers steeds vaker in een andere gemeente dan waar zij wonen. Met name overdag komt daarmee de brandweerzorg in de problemen. Ook nieuwe wetgeving (Besluit Personeel Veiligheidsregio’s) maakt het noodzakelijk de positie en rol van de vrijwilligers binnen de brandweerorganisatie onder de loep te nemen. De landelijke visie is medio 2013 gereed. Brandweer Amsterdam-Amstelland zal een plan van aanpak voor onze regio, gebaseerd op deze visie, in 2013 aan het bestuur voorleggen.


25

5. Financieel gezond Het blok financieel gezond betreft de financiën van de brandweerorganisatie. Het gaat daarbij niet over financieel gezond worden. Het gaat over financieel gezond blijven door meerjarig overzicht te creëren, risico’s inzichtelijk en beheersbaar te maken en in een vroeg stadium in te spelen op financiële wijzigingen in de wereld om de brandweer heen.

5.1 Ontwikkelrichting 2013–2015 Brandweer Amsterdam-Amstelland blijft financieel gezond door in lijn met de operatie de juiste kosten- baten analyse te maken en haar activiteiten te toetsen op efficiency en doelmatigheid. Dit draagt ook bij aan een goede opdrachtgever – opdrachtnemer relatie met het Veiligheidsbestuur.

26



27

5.2 Thema’s

5.2.2 Transparantie

Het blok ‘Financieel gezond’ wordt de komende jaren als volgt vormgegeven: 1. Relatie opdrachtgever/opdrachtnemer 2. Transparantie 3. Efficiënte inzet van middelen

Het thema transparantie gaat over helderheid ten aanzien van doelstellingen en geld. Inzicht en overzicht zijn belangrijk en daarvoor is weer een goed werkende interne planning- en controlcyclus nodig. Binnen de interne planning- en controlcyclus worden interne doelstellingen bepaald (jaarplan) die vervolgens worden gemonitord op basis van rapportages (o.a. marap) met informatie die afkomstig is uit de interne informatievoorziening, de auditfunctie en (marap) gesprekken.

De drie thema’s worden hieronder kort beschreven en vervolgens in de resultaten per thema uitgewerkt met steeds in het achterhoofd de vraag waar Brandweer AmsterdamAmstelland op wil gaan sturen.

5.2.1 Relatie opdrachtgever/ opdrachtnemer De brandweer is vanaf 1 januari 2008 een regionale organisatie. De verhoudingen binnen de veiligheidsregio – tussen de werkmaatschappijen onderling en tussen de brandweer en het bestuur en gemeenten – zijn nog in ontwikkeling. Om financieel gezond te blijven, is een goed werkende externe planning- en controlcyclus van groot belang, waarin heldere inhoudelijke en financiële kaders worden vastgesteld. De brandweer zal dan ook een inhoudelijke bijdrage leveren aan het nieuwe beleidsplan van de veiligheidsregio en de te ontwikkelen programmabegroting. Duidelijke afspraken over onderlinge verhoudingen (governance) tussen de partijen binnen de veiligheidsregio zijn een randvoorwaarde om de externe planning- en controlcyclus goed te laten functioneren. Een herijking van de gemaakte afspraken daarover in de gemeenschappelijke regeling is nodig door de inwerkingtreding en de evaluatie van de Wet op de Veiligheidsregio’s. De wijze waarop de rollen van de verschillende partijen worden ingevuld, is een punt van aandacht. Op welk niveau wil het bestuur sturen, wanneer wordt het geïnformeerd of wordt het gevraagd een besluit te nemen en wat heeft het bestuur nodig van de werkmaatschappijen om haar verantwoordelijkheid te kunnen nemen? Brandweer Amsterdam-Amstelland wil bijdragen aan het nader uitwerken hiervan.

28

Het meerjarenperspectief is het vliegwiel van de interne planning- en controlcyclus. Het vormt de basis voor de jaarplannen van de brandweer en bevat de strategische agenda voor de komende jaren. Ook is dit document de verbindende schakel tussen de interne en externe planning en controlcyclus (bron voor input aan beleidsplan Veiligheidsregio AmsterdamAmstelland en inhoudelijke input voor productbegroting). Een strategische personeelsplanning en huisvestingsplan moeten bijdragen aan inzicht in de organisatie. Deze onderwerpen worden in 2014 uitgewerkt. Daarnaast is in 2012 de financiële en niet-financiële audit- en controlcapaciteit gebundeld om voor meer slagkracht en integrale adviezen te zorgen. Vanaf 2014 zal de auditfunctie worden verbreed naar meer operationele onderwerpen.

5.3 Doorkijk 2015 en verder In de financiële bepalingen van de Wet Veiligheidsregio’s is een artikel opgenomen over de verplichting tot kostenevaluaties en –visitaties (artikel 56). Het bestuur van de veiligheidsregio’s moet ervoor zorgen dat eenmaal in de drie jaar een kostenevaluatie wordt verricht en dat eenmaal in de vijf jaar een visitatie door een visitatiecommissie wordt verricht. Daarbij wordt bij de kostenevaluatie in ieder geval een vergelijking gemaakt met de gegevens betreffende de kosten van andere veiligheidsregio’s. Brandweer Amsterdam-Amstelland bereidt deze financiële bepaling op de langere termijn voor.

5.2.3 Efficiënte inzet van middelen Uiteraard moet Brandweer Amsterdam-Amstelland zo efficiënt mogelijk omgaan met haar middelen. Hoe efficiënter, hoe meer output en daarmee maatschappelijk rendement kan worden geleverd met het geld dat beschikbaar is. Dit onderwerp staat dan ook de komende jaren blijvend op de agenda. Naast dat Brandweer Amsterdam-Amstelland zich focust op het terugdringen van het ziekteverzuim, overwerk en het verhogen van de productiviteit wordt door een structurele vergelijking met andere regio’s (wettelijk verplichte kostenevaluatie) steeds gezocht naar mogelijkheden om de efficiency van de organisatie te verbeteren. De verhouding tussen primair proces en overhead is nu goed in balans. Brandweer Amsterdam-Amstelland borgt dat dit ook zo blijft. Het BOCAS streeft naar samenwerking met andere oefencentra en probeert restcapaciteit actief te benutten.


Binnen het blok financieel gezond wordt aandacht besteed aan de relatie opdrachtgever/opdrachtnemer; transparantie en efficiënte inzet van middelen. Doel is financieel gezond zijn en blijven, en transparantie naar alle stakeholders.


29

6. Bestuurlijke agenda Op basis van de uitwerking van de vier blokken staan, naast de reguliere planning & control producten, de volgende bestuurlijke onderwerpen voor de komende jaren op de agenda: 2013

2014

Robuuste repressie Dekking: Westelijk havengebied, A’dam-West, IJburg en Zuidelijk deel Dekking: pilot snelle interventievoertuigen Dekking: specifieke taken Innovatie: bluswatervoorziening Innovatie: stand van zaken landelijke doctrine

Brandweerzorg verbreden Brandveilig Leven Brandveiligheid

Eén organisatie Visie vrijwilligheid (nieuwe vrijwilligers) Proeftuinkazerne (visie op beroeps) Organisatieontwikkeling (stand van zaken)

Financieel gezond Strategisch huisvestingsplan Bijdrage aan meerjarenprogrammabegroting (incl. prestatie indicatoren) Bijdrage aan herziening Gemeenschappelijke regeling

30



31

Heeft u een reactie naar aanleiding van ons meerjarenperspectief? Laat het mij weten! Naam Elie van Strien Email [email protected] Telefoon 020-5556604

Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig www.brandweer.nl/amsterdam-amstelland twitter.com/BrandweerAA www.facebook.com/brandweeramsterdamamstelland

Meerjaren- perspectief Amsterdam-Amstelland

Recommend Documents