PROGRAMMA- BEGROTING 2015 MEERJAREN- PERSPECTIEF

PROGRAMMA BEGROTING 2015 -

MEERJARENPERSPECTIEF 2016-2018

Inhoudsopgave Aanbiedingsbrief ........................................................................................................ 1 Beleidssamenvatting .................................................................................................. 3 Financiën .................................................................................................................. 9 1 Bereikbaarheid en openbare ruimte.......................................................................... 17 2 Bestuur en dienstverlening...................................................................................... 25 3 Cultuur en ontspanning .......................................................................................... 31 4 Economische ontwikkeling ...................................................................................... 39 5 Integrale veiligheid ................................................................................................ 45 6 Sociaal domein ...................................................................................................... 51 7 Onderwijs ............................................................................................................. 61 8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen .......................................................................... 65 9 Algemene dekkingsmiddelen ................................................................................... 73 Paragraaf Lokale heffingen ........................................................................................ 79 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing .....................................................83 Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen ....................................................................... 89 Paragraaf Financiering............................................................................................. 101 Paragraaf Bedrijfsvoering ........................................................................................ 107 Paragraaf Verbonden Partijen ................................................................................... 111 Paragraaf Grondbeleid............................................................................................. 117 Financiële toelichting............................................................................................... 121 Totaaloverzicht lasten en baten per deelprogramma .............................................................. 123 Financiële uitgangspunten .................................................................................................. 125 Overzicht en toelichting incidentele baten en lasten............................................................... 127

Bijlagen ................................................................................................................. 131 Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage

1 2 3 4

Reserves en voorzieningen.................................................................................... 132 Algemene uitkering .............................................................................................. 137 Subsidies ............................................................................................................ 139 Bezuinigingen kadernota in Begroting 2015............................................................ 141

Aanbiedingsbrief Datum: 10 oktober 2014 Aan de leden van de gemeenteraad van Haaksbergen, Twaalf dagen na het monstertruckdrama bieden wij uw raad deze begroting aan. Haaksbergen heeft een groot verdriet te verwerken en toont zich daarbij veerkrachtig en saamhorig. De gemeenschaap staat om elkaar heen. De aandacht van het college is gericht op de nazorg van slachtoffers en nabestaanden. De behoefte aan nazorg en andere gevolgen zijn op voorhand niet in te schatten. De resultaten van verschillende onderzoeken wacht het college af, zodat op basis van feiten conclusies kunnen worden getrokken. Monstertruckdrama We staan al voor een moeilijke opgave om onze financiën op orde te krijgen. Bij de keuzes die we moeten maken worden de komende jaren moeten we in ieder geval ook rekening houden met de prioriteiten die worden ingegeven door het Monstertruckdrama. Daarbij kijken we niet alleen klinisch naar de processen rond de vergunningverlening, openbare orde en veiligheid en evenementen, want de nasleep van het drama heeft ons in korte tijd al veel meer geleerd. Onze gemeenschap heeft een groot verdriet te verwerken gekregen en zich daarbij veerkrachtig en saamhorig getoond. De gemeenschap staat om elkaar heen, het Twentse Noaberschap, dat ook wij voorstaan, staat hierbij centraal. We richten onze aandacht nu op de nazorg van de slachtoffers en nabestaanden. Resultaten van verschillende onafhankelijke onderzoeken wachten we af. Op basis van de feiten kunnen we pas conclusies trekken over hoe dit drama heeft kunnen gebeuren, wie daarvoor verantwoordelijk is, wat we daarvan kunnen leren en hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen. Daarnaast heeft het monstertruckdrama ons nog iets geleerd. Want naast een kritische blik op onze rol als vergunningverlener en handhaver hebben we nadrukkelijk ook een rol op het sociale gebied. Het drama heeft ons in de nazorg bij gezinnen gebracht die we anders minder scherp of niet in beeld hadden. Nu is het een kans om deze gezinnen verder te helpen. Het belang van samenwerking is bij het monstertruckdrama weer eens nadrukkelijk gebleken: zonder ondersteuning en hulp van de Veiligheidsregio, de verschillende hulporganisaties en andere overheden had dit drama nog veel erger kunnen aflopen. En ook in de nasleep is het prettig dat we een beroep kunnen doen op de ondersteuning, kennis en kunde van zoveel verschillende partners. De opgave waar wij voor staan is groot. Was er eerst alleen de opgave de gemeentefinanciën op orde te brengen. Nu zullen wij ook met elkaar de gevolgen van het tragische ongeval op moeten vangen. Het is nog niet duidelijk wat de financiële gevolgen hiervan zijn. De voorliggende programmabegroting 2015-2018 is opgesteld op basis van de beraadslagingen van uw raad bij de Kadernota 2015 en de richtinggevende uitspraken die u bij de behandeling van het financieel herstelplan heeft gedaan. De begroting biedt een inhoudelijk en financieel kader voor 2015 en volgende jaren. Daarmee is het voor uw raad een belangrijk instrument in het kader van uw sturende rol. Bij de maatregelen om Haaksbergen financieel weer gezond te maken is eerst gekeken naar het fysieke domein en de kosten van eigen en andere organisaties. Daarnaast is beoordeeld welke inkomsten en uitgaven de gemeente heeft én waar maatregelen mogelijk zijn. De financiële opgave is met realistische en maatschappelijk verantwoorde maatregelen ingevuld. Deze begroting kent een substantieel tekort in 2015 maar is wel structureel sluitend voor het jaar 2018. Het weerstandsvermogen is dan ook weer op een voldoende niveau.

Programmabegroting 2015

1

Het ambitieniveau zoals vastgelegd in het coalitieakkoord wordt zoveel mogelijk waargemaakt. Onze ambitie is en blijft om te investeren in de lokale samenleving. Om de raad inzicht te bieden in de beleidsmatige, organisatorische en financiële ontwikkelingen rond de drie decentralisaties is in de begroting 2015 een apart programma voor het Sociale Domein opgenomen. Hier komen het bestaande beleid en de nieuwe taken op de terreinen werk, zorg en jeugd samen. We geven daarmee concreet invulling aan de motie die bij de behandeling van de begroting 2014 is aangenomen. Opbouw begroting In het hoofdstuk “Beleidssamenvatting” gaan we in op de belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen. Vervolgens lichten we aan de hand van het verloop van het resultaat onze financiële positie toe. Beleid en kaders zijn uitgewerkt in de programma’s. In het programma Algemene Dekking zijn de investeringen voor 2015 opgenomen. Programma-overstijgende ontwikkelingen komen in de paragrafen aan bod. We sluiten deze begroting af met een aantal informatieve bijlagen. Het college van burgemeester en wethouders.


2

Beleidssamenvatting Terug naar de kern. Dat is de boodschap van deze voorliggende begroting. Gezien onze slechte financiële positie zijn we genoodzaakt moeilijke keuzes te maken. Niet alleen ten aanzien van besteding van onze financiële middelen, maar vooral ook ten aanzien van de inzet van onze medewerkers. In de Kadernota 2015 hebben wij het al aangegeven: wij moeten bepalen wat voor gemeente Haaksbergen WIL zijn en aan de andere kant wat voor gemeente Haaksbergen KAN zijn, gezien de beschikbare financiële middelen. Wij krijgen meer verantwoordelijkheid voor werk, zorg en jeugd en wij brengen een eigen bestuursstijl met ons mee. Dit zijn de ingrediënten die de koers bepalen voor deze raadsperiode. Wij willen het accent verleggen van fysiek naar sociaal. Wij willen meer investeren in mensen. We geven daarbij de voorkeur aan activiteiten boven stenen. We moeten onze financiële positie versterken. Dit vraagt om slimme maatregelen, waarbij wij de lasten voor inwoners en bedrijven zo beperkt mogelijk willen houden. Wij willen dit sociaal en solide doen voor de toekomst, ondanks de bezuinigingen die door het Rijk worden opgelegd. Dit betekent ook dat we nu ons verlies nemen, waardoor we vanaf 2017 weer kunnen bouwen. Hierdoor koersen we op een financieel gezonde gemeente. Wat is nu de kern? We zorgen ervoor dat Haaksbergen als zelfstandige gemeente blijft bestaan. Dit betekent dat we flexibel en vindingrijk moeten zijn, want we zijn te klein om alles zelf te blijven doen. Een gemeente die bestuurt, regie voert, stimuleert, ondersteunt en minder zelf uitvoert, past hierbij. We zoeken daarom samenwerkingsvormen om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen, kosten te besparen, onze voorzieningen in stand te houden en kwetsbaarheid te beperken. Deze verandering vraagt veel inzet en betrokkenheid van iedereen. In onze contacten met gemeenteraad, inwoners (specifiek ook met jongeren), bedrijfsleven, instellingen en gemeentelijke organisatie nemen wij een open houding aan. Het gaat ons daarbij om luisteren, verbinden, vertrouwen, vernieuwen, deskundig, doelgericht, transparant en succesvol zijn. Kortom: krachtig, energiek en verbindend! Zicht op 2015 en volgende jaren: de belangrijkste ontwikkelingen In de aanhef van deze aanbieding gaven wij het al aan: wij gaan terug naar de kern. Wij, college en raad, moeten keuzes maken. Welke taken willen wij en kunnen wij uitvoeren. Op welk niveau moet die taak worden uitgevoerd? Wat is het maatschappelijk effect van deze keuze? Wat is het financieel effect? Blijven we nog een betrouwbare overheid als wij deze keuze maken? De gemeente gaat minder taken uitvoeren. Taken die niet wettelijk verplicht zijn, gaan we heroverwegen. Dit kan leiden tot het uitvoeren van minder taken, of er wordt een beroep gedaan op inwoners, bedrijven en instellingen. Deze partijen krijgen een grotere rol bij de uitvoering van maatschappelijk relevante taken. Als het bedrijfsmatig en financieel aantrekkelijk is taken elders te beleggen of samen te werken, gebeurt dat. Wij kiezen ervoor de wettelijke taken uit te voeren binnen de mogelijkheden die we hebben. In de programmabegroting geven wij aan wat we doen, voor welk budget en tegen welke kwaliteit. Financiën Wij gaan sturen in plaats van corrigeren. We zullen in control komen, interne controle op orde brengen, voeren risicomanagement en versterken het weerstandsvermogen. Ook gaan we meer regievoeren. We hebben een beperkt budget gecreëerd voor investeringen. Wij gaan op zoek naar ruimte voor nieuw beleid en ook hier spreken we onze creativiteit aan.


3

In control: een sluitende en inzichtelijke begroting De grote uitdaging is het op orde krijgen van onze financiële positie. Hiervoor zijn onder andere een structureel sluitende begroting, een voldoende algemene reserve en een goede onderbouwing van de wijze waarop we onze taakstellende bezuinigingen realiseren noodzakelijk. Eveneens is het van belang dat we kritisch zijn op de verbonden partijen en het door hen gevoerde c.q. te voeren financieel beleid, zodat we financiële risico’s vanuit die hoek minimaliseren. Naast het financiële aspect richten we ons ook blijvend op het verbeteren van de informatiewaarde van de begroting. Zo is in lijn met de overdracht van taken van het rijk naar gemeenten het beleid op de terreinen werk, zorg en jeugd nu gebundeld in één programma. We richten ons op de hoofdlijnen van beleid, maar proberen dit beleid wel beter meetbaar te maken. We hebben een indeling op programmaniveau. Relevante aspecten op deelprogrammaniveau zijn in de toelichting uitgewerkt, dit vergroot het inzicht en de informatiewaarde. Ook hebben we op verschillende punten aanvullende informatie verwerkt om de informatiewaarde van de begroting verder te vergroten. Het gaat dan bijvoorbeeld om de maatstaven voor de berekening van de algemene uitkering, inzicht in formatie en personele kosten, overzichten van het verloop van de belastingdruk, etc. In control zijn betekent actief monitoren en waar nodig bijsturen. De procesgerichte interne controle, waarbij we al tijdens het proces controleren of we de dingen goed doen, is hierbij van belang. Hierdoor kunnen we sneller bijsturen als dat nodig is. Regievoeren We willen naar een meer regievoerende organisatie. De uitvoering laten we daarbij meer aan derden over. De decentralisatie van taken op de gebieden werk, zorg en jeugd versterkt deze ontwikkeling. Deze keuze betekent ook dat wij ons beleid richting organisaties waarmee wij samenwerken, moeten aanscherpen. De verbetering van de paragraaf verbonden partijen zien wij in die ontwikkeling als een noodzakelijke stap. Verbonden partijen Wij zijn verbonden met instellingen en verenigingen. Niet alleen verbonden door de maatschappelijke functie die zij vervullen, maar ook liggen er financiële banden. De huidige financiële situatie noopt ons om per 2015 te kijken naar een bezuiniging op de normen waarderingssubsidies. In 2015 houden wij de budgetsubsidies tegen het licht, waarbij wij met name kijken naar de maatschappelijke effecten, afgesproken resultaten en het financieel beleid van de betrokken instellingen. Deze analyse zal tot nieuwe afspraken kunnen leiden, waarvan de gevolgen in 2016 merkbaar worden. Maatschappelijke ontwikkeling Sociaal Domein Met ingang van 1 januari 2015 is onze gemeente verantwoordelijk voor extra taken op het terrein van werk, zorg en jeugd. De komst van deze nieuwe taken gaat gepaard met minder budget, waardoor kostenbesparende maatregelen noodzakelijk zijn. De mogelijkheden om dit op vorm te geven liggen met name in een integrale aanpak, innovatie en efficiencyverbetering. Met onze integrale aanpak in de Noaberpoort – waar we samenwerken met onze partners, vrijwilligers en klanten – hebben we een duurzame structuur neergezet voor de uitvoering van taken op het gebied van zorg, welzijn, jeugd en werk. De Noaberpoort is onze centrale toegang voor alle inwoners. Wij vinden het van groot belang om problemen te voorkomen en, als dat niet lukt, deze zo vroeg mogelijk te signaleren. Daarom versterken wij de preventie en vroegsignalering. Hierbij trekken we ook samen op met scholen in het kader van passend onderwijs. Daarnaast werken we intensief samen met onze maatschappelijke partners als het gaat om het inzetten en ontwikkelen van algemene, voorliggende voorzieningen. Deze voorzieningen zijn voor alle inwoners vrij toegankelijk, zoals bijvoorbeeld het algemeen maatschappelijk werk en het jongeren- en ouderenwerk. Met een goed en


4

breed aanbod van algemene voorzieningen zal het beroep op de (duurdere) individuele voorzieningen naar verwachting beperkter zijn. Tevens zetten wij extra in op nazorg, als preventieve maatregel, om terugval te verminderen/voorkomen. Samen met de taken op deze en aanpalende beleidsterreinen beslaat het sociaal domein per 2015 € 18 mln. Dit is inclusief de € 10 mln. die wij voor de (grotendeels) nieuwe taken via de algemene uitkering ontvangen. In regionaal verband werken wij op het gebied van de Wmo en de Jeugdwet samen met de gemeenten in Twente onder de noemer Samen14. Het Rijk verplicht ons voor een deel van de nieuwe taken op het gebied van Jeugd samen te werken. Het uitgangspunt voor regionale samenwerking is lokaal wat lokaal kan, regionaal wat moet of waar dat efficiënt en effectief is. Armoedebeleid Voor het tegengaan van armoede geldt dat inwoners een eigen verantwoordelijkheid hebben. De gemeente is een vangnet voor degenen die deze verantwoordelijkheid niet kunnen nemen en niet op hun omgeving kunnen terugvallen. Wij vinden het belangrijk dat inwoners, die onze steun nodig hebben, actief en persoonlijk worden benaderd. Voorlichten en begeleiden van inwoners en ook van instellingen die hier actief bij betrokken zijn, is een specifiek aandachtspunt in onze visie. Hierbij geldt dat wij de budgetten die wij krijgen van het Rijk ter bestrijding van armoede, specifiek koppelen aan deze voorzieningen. Het Rijk stelt hiervoor extra middelen beschikbaar, die wij inzetten om mensen met een laag inkomen en/of schulden actief te ondersteunen. Voor Haaksbergen is in 2015 € 100.000 beschikbaar, dit bedrag is toegevoegd aan het budget Bijzondere Bijstand. Lokale werkgeversbenadering Het bewerkstelligen van een goede match tussen werkgever en werknemer vinden wij belangrijk en hier geven wij een impuls aan in 2015. Wij gaan investeren in het ontwikkelen van een lokaal netwerk van werkgevers, die medeverantwoordelijkheid willen nemen voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Door extra personele capaciteit in te zetten en de samenwerking tussen de accountmanager van werk en inkomen en de bedrijfscontactfunctionaris te versterken faciliteren we werkzoekenden en werkgevers. De ambtelijke inzet wordt versterkt door onze bestuurlijke contacten met werkgevers, Hierdoor ontstaat een optimale mix van beschikbare werkplekken en geschikte kandidaten. Het (eind)doel hierbij is de uitstroom van bijstandsgerechtigden richting de arbeidsmarkt en werkgevers met voldoende en bekwaam personeel. Herschikking schoollocaties De toekomstige terugloop van leerlingen leidt ertoe dat herschikking van schoolgebouwen in beeld komt. Er heeft een onderzoek naar de herschikking van de schoollocaties plaatsgevonden, waarbij schoolbesturen, gemeente en betrokken scholen samen optrekken. De uitkomsten van dit onderzoek zijn twee clusters (van in totaal vijf scholen) die voor herschikking in aanmerking komen. De herschikking (en de daarmee gepaard gaande herontwikkeling) wordt in overleg met onze partners gefaseerd uitgevoerd. 2015 is een voorbereidingsjaar voor de herschikking waarin onder meer het bestemmingsplan wordt herzien en ontwerpkosten worden gemaakt. Vanaf 2016 starten we met de uitvoering van de plannen en is een uitvoeringskrediet nodig. De Wilder Wij zien het recreatiebad als een waardevolle voorziening met maatschappelijke betekenis. De Wilder vervult verschillende functies op het gebied van recreatie, sport, bewegen en gezondheid. Ons doel is het recreatiebad op een financieel verantwoorde en duurzame manier te behouden. Nog in 2014 is de definitieve besluitvorming voorzien waarbij financiële, inhoudelijke en maatschappelijke effecten een belangrijk onderdeel zijn.


5

Ruimtelijke Ontwikkeling Groene Kwaliteitsgemeente In de vastgestelde Structuurvisie 2030 hebben wij de ambitie uitgesproken om in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn. Wij onderzoeken voor de verschillende deelgebieden wat de mogelijkheden hiervoor zijn. Belangrijk hierbij is de realisering van de nieuwe N18. Hierdoor wijzigt de ruimtelijke structuur van Haaksbergen en ontstaan er kansen voor het versterken van de groenstructuren in de deelgebieden. Dit doen we door in te zetten op het behoud van openbaar groen en door toekomstbestendig groen te plannen en te beheren. Binnen het openbaar groen richten we verschillende kwaliteitsniveaus in. Het beheer wordt daarop aangepast. Wij blijven evenwel inzetten op het overdragen van openbaar groen door verkoop of verhuur aan particulieren of bedrijven. Energiebesparing en maatregelen. Wij willen energiebesparende maatregelen en de toepassing van nieuwe technieken in de totale woningvoorraad en projecten verder stimuleren. Met woningcorporatie Domijn willen wij aan de slag voor verdere verduurzaming van de woningvoorraad. Wij willen het gebruik van zonnepanelen in Haaksbergen stimuleren. Afval De aanstaande vernieuwing van onze afvalinzameling- en afvalverwerkingscontracten geeft kansen om de afvalketen slimmer en efficiënter te organiseren. In 2015 treffen wij daar de voorbereidingen voor zodat we in 2016 de eerste concrete resultaten realiseren. Aantrekkelijk Centrum Om het centrum in Haaksbergen verder te ontwikkelen is het van belang om de ‘gaten’ in het centrum op te vullen. Met ontwikkelaars onderhandelen wij over een passend ruimtelijk programma dat ook financieel acceptabel is. Op de locatie Molenstraat 1 zijn wij vergevorderd. Op locatie de Markt onderhandelen wij met geschikte partners om tot een realisatieovereenkomst te komen. Voor de verder invulling van de openbare ruimte is een krediet van € 485.000 beschikbaar. In 2014 hebben wij geïnvesteerd in het aantrekkelijk maken van het centrum. Deze lijn willen wij voortzetten. Hierbij ligt de nadruk op het groen en aantrekkelijk maken van het centrum, o.a. door op korte termijn een groene kwaliteitsimpuls te geven door het ‘aan te kleden’ met meer bomen, bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair. Onderzocht is welke budgetten hiervoor nodig zijn voor nu en de komende jaren. Wij zijn ons ervan bewust dat wij ons niet alleen moeten richten op de kwaliteit van de openbare ruimte, maar ook de samenwerking moeten zoeken met pandeigenaren en ondernemers. Wij willen samen met de ondernemers en partners onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een gevelfonds op te richten. Gebiedsvisie Twente Kracht: Groene Metropool Twente De gebiedsvisie Twente Kracht: Groene Metropool Twente is een visie over Twente, waarin stad en platteland als eenheid worden beschouwd, waar Twente als één economie en één sociale eenheid wordt beschouwd. De versterking tussen stad en platteland is een succesfactor voor de “Economische Motor Twente”. Twente onderscheidt zich als kennisregio in het groen. Vanuit dit gezichtspunt is een aantal concrete thema’s te noemen uit de gebiedsvisie die voor geheel Twente van groot belang zijn: 1. Toeristische ontwikkeling van Twente, in relatie met Duitsland 2. De economische potentie van glasvezel in het landelijk gebied 3. Wonen en werken in het landelijk gebied 4. Biobased economie Wij sluiten aan op de gebiedsvisie en geven uitvoering aan het bijbehorende uitvoeringsprogramma 2014-2020. In de komende periode bepalen wij aan welke projecten of programmaonderdelen Haaksbergen deelneemt rekening houdende met de financiële positie van de gemeente Haaksbergen.


6

Starterswoningen en -leningen Wij vinden het belangrijk om starters op de woningmarkt meer kansen te kunnen bieden. In 2015 willen we, evenals voorgaande jaren, de verstrekking van startersleningen continueren. Wij gaan ook andere wegen inslaan en innovatieve instrumenten inzetten om meer woningen voor starters in deze raadsperiode te realiseren. Bestuur en organisatie Visie op bestuur en organisatie In de visie op bestuur en organisatie geven we aan welke verandering nodig is om de taken te gaan uitvoeren, zoals we die nodig achten. Dit vraagt een andere houding van ons als bestuur en vraagt een andere houding van de organisatie. Samen kunnen we dit tot een succes maken. Hiervoor zijn middelen voor o.a. training en mobiliteit bevorderende maatregelen aanwezig. Gevolgen voor de medewerkers Een heroriëntatie op taken en inzet van middelen betekent ook een heroriëntatie op de medewerkers; in kwalitatieve en kwantitatieve zin. Aan welke eisen moeten de medewerkers voldoen om vorm en inhoud te geven aan de rol van de gemeente als regisseur? Wat is er voor nodig om de medewerkers hiertoe in staat te stellen? Het antwoord op deze vragen komt in de Visie op Bestuur en Organisatie en de feitelijke uitwerking hiervan. Regionale samenwerking Wij willen bewerkstelligen dat Haaksbergen in de toekomst een zelfstandige gemeente blijft. We willen dicht bij onze inwoners blijven. We willen samenwerken met de mensen in het veld en dat vraagt om een lokaal bestuur dichtbij de organisaties. Daarvoor is flexibiliteit en vindingrijkheid nodig. Een gemeente “voert regie, stimuleert, ondersteunt en voert minder zelf uit”. De betrokkenheid van inwoners, bedrijven en instellingen is van groot belang en wordt waar dat mogelijk is ten volle benut. Samenwerkingsvormen zijn nodig voor de juiste kwaliteit van dienstverlening, kostenbesparing, het op niveau houden van de voorzieningen en beperking van de kwetsbaarheid. Regionale samenwerking is van groot belang, waarbij wij een actieve rol willen spelen binnen diverse samenwerkingsvormen. Wij gaan ons ten volle inzetten op de regionale samenwerking. Binnen de Regio Twente wordt in 2015 een heroriëntatie op de regionale samenwerking voorbereid. De heroriëntatie zal er toe leiden dat de invloed van de gemeenteraden op hoofdonderwerpen wordt vergroot en de portefeuillehouders meer een leidende positie moeten krijgen. Wij blijven ons actief opstellen in deze discussie en de uitwerking hiervan. Op het gebied van de bedrijfsvoering wordt gekeken naar de mogelijkheden tot samenwerking: voorbeelden zijn het onderzoek naar samenwerking ICT, samenwerking op het gebied van sociale zaken, de drie decentralisaties en de salarisadministratie.


7


8

Financiën In onderstaande tabel lichten we toe hoe we tot het resultaat van de begroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018 gekomen zijn. Invalshoek voor deze begroting is dat we nu ons verlies nemen. Aan de hand van een reële begroting, en dus ook reële bezuinigingen, gaan we weer bouwen en koersen op een duurzaam financieel gezonde gemeente. Het vertrekpunt voor deze analyse op hoofdlijnen is het saldo voor de jaren 2015-2018 uit de begroting 2014. Net als in de Kadernota 2015 en het financieel herstelplan schetsen we eerst de belangrijkste ontwikkelingen die tot financiële mutaties leiden. Hoewel het resultaat ten opzichte van het financieel herstelplan licht verbeterd is, onder meer door een meevallende algemene uitkering uit de septembercirculaire, blijft het probleem groot: zo’n € 4,3 mln. voor de jaren 2015 tot en met 2017. Pas in 2018 zien we een lichte verbetering, het tekort is dan nog € 3,7 mln. Vervolgens gaan we in op de resultaten van de ingezette herstelmaatregelen. We haken hierbij enerzijds aan bij de lijst met mogelijke bezuinigingen uit de Kadernota, en anderzijds bij de aanvullende maatregelen die in het herstelplan zijn gepresenteerd. In de programma’s vindt u een meer gedetailleerde analyse van en toelichting op de mutaties in deze begroting ten opzichte van de jaarschijf 2014 uit de begroting 2014.


9

Fysiek Afschaffen betaald parkeren We streven naar een autoluw centrum, waarbij we het betaald parkeren afschaffen en meer blauwe zones creëren. In 2015 treffen we hiervoor de voorbereiding. Vanaf 2016 is dit gerealiseerd. De bijbehorende inkomsten uit betaald parkeren vallen weg. Daarnaast hebben we in de eerste berap 2014 geconstateerd dat de opbrengsten € 50.000 lager uitvallen dan structureel in de begroting is opgenomen. Lagere opbrengst grafrechten en kosten plantsoenen Lagere inkomsten voor grafrechten werken structureel voor € 29.000 nadelig door doordat steeds meer mensen kiezen voor een crematie. Dit effect komt uit de eerste berap 2014. De kosten voor het omvormen van plantsoenen bedragen € 50.000 per jaar. De kosten stijgen per saldo jaarlijks met € 79.000. Vergunningen De laatste jaren zien we dat door het stilvallen van de woningmarkt én het verruimen van regelgeving onze inkomsten uit de leges op bouwvergunningen verder dalen. Vanaf volgend jaar verlagen we daarom de raming met € 76.000 tot € 442.000. Opbrengst stedelijke vernieuwing (20 woningen) Voor 20 in 2015 nieuw te realiseren woningen ontvangen we van de provincie een bijdrage van € 5.000 per woning, totaal € 100.000. Sociaal Effecten decentralisaties De raad heeft voor de decentralisaties op de terreinen werk, zorg en jeugd inmiddels beleid vastgesteld. De mei- en septembercirculaire 2014 hebben ons meer duidelijkheid verschaft over de financiële gegevens en kaders voor de transities op de terreinen zorg en jeugd. Voor de kosten is rekening gehouden met op termijn dalende kosten van in te kopen zorg. Wij ontvangen nog steeds geactualiseerde gegevens over de nieuwe taken. Inmiddels is gebleken dat verwachte kortingspercentages op de in te kopen trajecten ook van toepassing zijn op de persoonsgebonden budgetten. Hier hadden we nog geen rekening mee gehouden, vanaf 2016 leidt dit tot een voordeel van € 270.000. Wel is vooralsnog rekening gehouden met structureel 6 fte aan extra taken met bijbehorende kosten van € 355.000. Op dit moment constateren we dat de geschatte kosten de eerste jaren in ieder geval hoger zijn dan de inkomsten die we voor deze decentralisaties ontvangen. In het kader van de decentralisatie van taken van het rijk naar gemeenten op het gebied van werk (Participatie) zijn de regels en budgetten voor re-integratie en sociale werkvoorziening gewijzigd. Op dit moment houden we op basis van ons meerjarenperspectief en de begroting van Hameland rekening met een beperkt nadeel in 2015 dat oploopt tot een nadeel van € 144.000 in 2018. We steken meer energie in het bevorderen van de uitstroom uit de WWB, door onder meer fors in te zetten op een actieve werkgeversbenadering. Om dit tekort aan te pakken steken we veel energie in het bevorderen van de uitstroom uit de WWB door onze versterkte werkgeversbenadering die in 2015 verder vorm krijgt. De ambtelijke inzet wordt versterkt door onze bestuurlijke contacten met werkgevers, waarbij inzet van uitkeringsgerechtigden regelmatig inzet van gesprek is. De mogelijkheden om het tekort terug te dringen zoeken wij verder in de omvorming van onze sociale werkvoorziening Hameland. Dit wordt in 2015 verder uitgewerkt en zal leiden tot een (positieve) bijstelling van het meerjarenperspectief. WWB BUIG/bijzondere bijstand/schuldhulpverlening Naar verwachting loopt het aantal uitkeringsgerechtigden nog verder op door externe, niet beïnvloedbare ontwikkelingen. Hierdoor stijgen de uitgaven. De stijging van het aantal WWB-ers heeft ook hogere uitgaven voor bijzondere bijstand tot gevolg. We zetten hiervoor vanaf 2015 gericht


10

middelen in die we daarvoor van het rijk krijgen, dat is in 2013 en 2014 nog niet gebeurd. Ook zien we meer schuldsaneringen. Voor 2015 moeten wij rekening houden met effecten van een nieuw verdeelmodel. Wmo: besparingen individuele voorzieningen Op 24 juni jl. is door uw raad besloten over te gaan tot resultaatfinanciering bij de huishoudelijke ondersteuning. De regels en richtlijnen omtrent huishoudelijke ondersteuning veranderen met de invoering van de nieuwe Wmo per 1 januari 2015. Waar eerder nog gesproken werd van een schoon en leefbaar huis, wordt nu gesproken over een gestructureerd huishouden. Dit betekent dat de huishoudelijke ondersteuning anders wordt ingevuld bij nieuwe klanten en wanneer er herindicatie plaatsvindt. We starten in 2015 direct met herindiceren. De nieuwe werkwijze met resultaatfinanciering en een andere formulering van huishoudelijke ondersteuning levert vanaf 2015 een structurele besparing op van € 400.000. Verzelfstandiging de Wilder Bij het voornemen van het op afstand zetten van het zwembad is uitgegaan van een groot financieel voordeel. Dit voordeel is teruggebracht tot de meest gunstige bieding uit de marktoriëntatie. Kulturhus, muziekonderwijs en bijdrage breedtesport en de Wilder In lijn met eerdere afspraken met de raad zijn de kosten van personeel van de muziekschool onder muziekonderwijs verantwoord. Verder was hier een bijdrage voor breedtesport geraamd, maar die wordt ontvangen via de algemene uitkering. Ook de laatste mutaties voor het scenario, waarbij de Wilder wordt overgedragen aan een derde partij, zijn verwerkt. Algemene dekking Algemene uitkering In deze begroting zijn de effecten van achtereenvolgens de decembercirculaire 2013, de meicirculaire 2014 en de septembercirculaire 2014 verwerkt. Wij krijgen per saldo een € 7,1 mln. hogere uitkering vanwege de decentralisaties. De decembercirculaire 2013 en de meicirculaire 2014 lieten als gevolg van de rijksbezuinigingen nog forse negatieve bijstellingen zien. Het aantrekken van de economie is echter nu ook in de cijfers van de algemene uitkering terug te vinden: het voordeel van de septembercirculaire 2014 loopt op tot zo’n € 400.000 in 2018. Desondanks is onze algemene uitkering voor de jaren 2015 tot en met 2018 nog zo’n € 700.000 lager dan in de begroting 2014. De septembercirculaire heeft ook meer inzicht gebracht in de effecten van een nieuwe verdeling van de integratieuitkering voor de Wet maatschappelijke ontwikkeling. Veel gemeenten in onze regio zien hun budget fors teruglopen. Voor ons pakt de verdeling gunstig uit: we kunnen rekenen op een extra bedrag van € 8 per inwoner. Omdat de herverdeeleffecten gepaard gaan met een overgangsregeling hebben we van het totaal te verwachten voordeel van € 216.000 in 2016 50% en in 2017 75% geraamd. Vanaf 2018 hebben we het voordeel volledig in deze begroting verwerkt. Korting integratie uitkering Wmo Het rijk heeft de integratie uitkering Wmo in 2015 gekort met € 505.000. Hier staat tegenover een voorziene besparing op de individuele voorzieningen binnen de Wmo: door aanpassing van beleid is een besparing mogelijk van € 400.000 (zie toelichting hierboven). Afschrijvingen/rentekosten geplande investeringen De staat van investeringen en de planning van de nog uit te voeren kredieten is geactualiseerd. Voor de jaren 2016–2018 zijn tevens afschrijvingslasten opgenomen voor nieuwe investeringen.


11

Inflatiecorrectie kosten De afgelopen jaren is er geen rekening gehouden met de kosten van inflatie van de budgetten. In feite betekent dit een extra bezuiniging. Voor een reëel begrotingsbeeld houden wij vanaf nu weer rekening met de inflatie op basis van prijs overheidsconsumptie, netto materieel (IMOC). Dit is de gemiddelde stijging van de prijzen van de netto materiële consumptie van de collectieve sector. Ook het rijk hanteert in de circulaires deze percentages. Wij houden voor de komende jaren rekening met een inflatiepercentage van 1,5%. In het meerjarenperspectief nemen wij voor de kosten van inflatie een jaarlijkse structurele cumulatieve post op van € 150.000. Inflatiecorrectie leges en belastingen Het perspectief zoals de raad dat in de begroting 2014 heeft vastgesteld loopt tot 2017. De jaarschijf 2018 moet nog worden aangevuld met een bedrag voor de reguliere inflatiecorrectie voor leges en belastingen. Omdat de verwachte inflatie de komende jaren 1,5% is en we in de begroting 2014 nog uitgingen van 2% houden we in het perspectief rekening met dit nadelig effect. Bedrijfsvoering Stelpost en loonontwikkeling De uitgaven aan personele lasten zijn hoger dan wat in de begroting was opgenomen. In de 1e berap 2014 zijn deze hogere lasten € 810.000. Deze hebben een structureel karakter. Dit komt mede door het niet sturen op een stelpost besparing personeelskosten van € 0,5 mln. en niet begrote loonstijging en hogere sociale lasten van € 0,3 mln. De effecten van de afgesloten CAO zijn in de begroting 2015 verwerkt. Voor 2016 en verder wordt rekening gehouden met 1% stijging van de loonkosten. Kosten (voormalige) wethouders De kosten voor een extra wethouder ad € 95.000 en het wachtgeld voor het oude college van € 70.000 waren bekend. Inmiddels zijn ook de pensioenaanspraken van oude en ook nieuwe wethouders geactualiseerd. Dit leidt tot een extra dotatie aan de betreffende voorziening van jaarlijks € 40.000. De totale meerkosten ten opzichte van de begroting 2014 komen hiermee op € 205.000. Na het wegvallen van de wachtgeldverplichtingen in 2018 ad € 70.000 zijn de meerkosten € 135.000. Omdat de dotatie aan de voorziening pensioenen in de jaren 2016-2018 ook nog € 5.000 lager is dan in 2015 komt het saldo uit op € 130.000. Herstelplan Al in de kadernota 2015 was duidelijk dat we met een zeer fors tekort geconfronteerd werden. Bij de Kadernota 2015 hebben wij dan ook al een aantal mogelijke bezuinigingen bijgevoegd. In de aanloop naar het financieel herstelplan bleek al dat dit pakket maatregelen niet voldoende zou zijn om tot een (structureel) sluitende begroting en meerjarenperspectief te komen. Daarom is een aantal aanvullende maatregelen in het financieel herstelplan gepresenteerd waarbij de bezuinigingen op het ambtelijk apparaat en de openbare ruimte het meest in het oog springen. In onderstaande tabel schetsen we per programma het totale pakket aan maatregelen. De maatregelen zijn daarbij onderverdeeld in (geactualiseerde) maatregelen uit de kadernota en de maatregelen uit het financieel herstelplan. Alleen de (geactualiseerde en bijgestelde) maatregelen uit het herstelplan lichten we hier toe, voor toelichting op de maatregelen uit de kadernota verwijzen wij u naar de toelichting in de programma’s en de bijlage.


12

Financiële toelichting op hoofdlijnen Voor de effecten van de in de kadernota opgevoerde maatregelen (lijst groen-oranje-rood) en de toelichting daarop verwijzen wij u naar de toelichting in het betreffende programma. Daarnaast is een specificatie van alle bezuinigingen opgenomen in bijlage 4. Bereikbaarheid en openbare ruimte Verlagen onderhoud openbare ruimte Het onderhoudsniveau van de openbare ruimte wordt, met uitzondering van groen, voor de jaren 2015 – 2018 tijdelijk verlaagd. Uitgangspunt hierbij is dat we voldoen aan de minimale wettelijke eisen en dat de veiligheid wordt gewaarborgd. Een reductie op de onderhoudskosten van € 312.000. De wijze waarop deze taakstelling wordt ingevuld lichten we inhoudelijk toe in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.


13

Sociaal Domein Dienstverleningsconcept Noaberpoort onderbrengen in gemeentehuis De Noaberpoort is de centrale toegang voor onze inwoners om vragen te stellen en zonodig ondersteuning te krijgen op het gebied van opvoeding, werk, inkomen en (jeugd)zorg. Professionals werken hier samen en kennen elkaar, zodat (hulp)vragen snel en goed beantwoord kunnen worden. Verhuizing van de Noaberpoort is een optie, mits het dienstverleningsconcept overeind blijft. Dit is een ander uitgangspunt dan eerder genoemd (Noaberpoort op huidige locatie behouden). Voordat besluitvorming kan plaatsvinden zal er een zorgvuldige afweging moeten worden gemaakt waarbij inhoudelijke, ruimtelijke en financiële aspecten een rol spelen. Dit bereiden we integraal met onze partners voor en leggen we met een apart voorstel aan u voor. Algemene dekking Uitstel/afstel investeringen Voor het onderhoud en de herschikking van schoollocaties wordt er een nieuw krediet voorgesteld. Alle investeringskredieten zijn kritisch getoetst op nut en noodzaak, en waar mogelijk uitgesteld. Uitgangspunt hierbij is dat kredieten worden afgevoerd en pas weer aangevraagd als daartoe de noodzaak bestaat én er voldoende financiële ruimte is. Schrappen inflatiecorrectie In de kadernota hebben we voor 2015 een stelpost inflatiecorrectie van € 150.000 opgenomen. Hiervan dachten we de helft terug te verdienen door aanbestedings- en efficiencyvoordeel, zodat een bedrag van € 75.000 resteert voor de inflatiecorrectie. We hebben nu alle ramingen aangepast aan de realiteit, daarmee kan het bedrag van €75.000 (structureel) vervallen. Subsidiekorting In 2015 kiezen we voor een generieke korting op de normen waarderingssubsidies van 10%. Voor 2015 levert dit een voordeel op van € 30.000. We gebruiken 2015 om ons subsidiebeleid volledig te herzien. Daarbij kijken we ook kritisch naar de grote budgetsubsidies. Dat doen we in nauw overleg met onze partners. We nemen daarvoor de tijd omdat zij veelal ook een belangrijke rol spelen in de uitvoering van extra taken in het kader van de decentralisaties. In onze ogen past daarin niet het opleggen van eenzijdige generieke korting. We willen eerst goed de relatie tussen de hoogte van de subsidie en de uit te voeren activiteiten in beeld hebben. In de kadernota 2016 volgt de nadere uitwerking. Dit moet nog extra bedrag opleveren dat oploopt tot € 700.000. Ambtelijk apparaat Wij gaan bij het uitvoeren van de werkzaamheden door het ambtelijk apparaat uit van: a. Niet meer zelf uitvoeren van niet wettelijke taken die door instellingen en verenigingen opgevangen kunnen worden. b. Door een zakelijkere benadering te kiezen en meer in regie dan in uitvoering te zitten verminderen de uit te voeren werkzaamheden. De werkzaamheden worden aan de financiële mogelijkheden aangepast. c. Ook vanuit efficiency en effectiviteit kunnen werkzaamheden verminderd worden: ‘gedoe’ zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Hierbij wordt van taakvolwassenheid van medewerkers en zelfredzaamheid van burgers en instellingen uitgegaan. Wij verwachten dat hiermee 25% van de werkzaamheden is vervallen aan het einde van 2018. De huidige formatie is 165 fte. Van die formatie wordt tot en met eind 2018 € 2,0 miljoen/40 fte aan werkzaamheden geschrapt. Daarnaast vervallen € 0,1 miljoen aan bijkomende personele kosten. De teruggang in fte kunnen wij opvangen door bestaande vacatures te schrappen. Er ontstaan nieuwe vacatures door de decentralisaties en contracten voor bepaalde tijd worden niet verlengd. Ook is er sprake van natuurlijk verloop. Voor 2015 hadden we al een besparing van € 200.000 opgenomen (groene maatregel), oplopend tot € 500.000 in 2018. De hier genoemde besparingen komen hier bovenop. In 2019 zijn de personeelskosten € 2,1 miljoen lager dan in 2014. Individuele regelingen worden waar mogelijk in goed overleg gerealiseerd. In 2015 loopt er voor 5 fte aan tijdelijke


14

contracten af. Ook ontstaan er door de decentralisaties 6 fte nieuwe vacatures. Wij verwachten de taakstelling van reductie met 9 fte aan werkzaamheden die ultimo 2015 moet zijn gerealiseerd te halen. Algemene taakstelling Bij het uitwerken van de bezuinigingsopdrachten zijn veel posten beoordeeld en zijn –zodra concrete bezuinigingen mogelijk bleken- deze vertaald in maatregelen en bezuinigingen. Op basis van deze ervaring zijn wij ervan overtuigd dat er uitgaven zijn waar ook maatregelen en besparingen mogelijk zijn Wij nemen hiervoor jaarlijks een structurele bezuiniging op van € 100.000.


15


16

1 Bereikbaarheid en openbare ruimte 1.

Wat is onze visie?

Bereikbaarheid Een optimale bereikbaarheid is van groot belang voor bedrijven en burgers. De wijze waarop de wegen worden ingericht en beheerd draagt in grote mate bij aan de bruikbaarheid, (sociale) veiligheid en aantrekkelijkheid. Schoon, heel en veilig is hierbij ons uitgangspunt. Onze middelen zetten we in toenemende mate in op plaatsen waar gebruik, kwaliteit en veiligheid van belang zijn en doen een stapje terug waar die minder van belang zijn. Openbare ruimte De openbare ruimte bestaat voor een groot deel uit elementen die door de gemeente worden ingericht en beheerd. Goed beheer bepaalt in grote mate de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de gemeente. Schoon, heel en veilig is hierbij ons uitgangspunt. Goed beheer heeft een positieve uitwerking op het onderhoud door burgers op haar eigen terrein en de leefbaarheid in hun omgeving. Wij streven naar het hanteren van verschillende onderhoudsniveaus, waarbij voor de meer representatieve openbare ruimten (centrum) wordt uitgegaan van een hoger en voor andere delen van een lager onderhoudsniveau. Hierbij is het van belang dat niet slechts vanuit de eigen, technische, filosofie naar de openbare ruimte wordt gekeken, maar ook naar wat de mening van de inwoners hierover is. 2.

Belangrijkste beleidsontwikkelingen

Bereikbaarheid Wij willen een groene en landschappelijke inpassing van de N18 door middel van een groene wand met een streekeigen, inheemse beplanting, zodat de gevolgen van uitstoot van fijnstof zoveel mogelijk teniet worden gedaan. Dit bevordert de mogelijkheid van een recreatieve invulling van het omliggende gebied met wandel- en fietswegen. Deze fietswegen kunnen ook voor woon-werkverkeer goed gebruikt worden. Openbare ruimte Wij vinden ‘groen en duurzaam’ van groot belang voor Haaksbergen. Er liggen kansen om Haaksbergen met dit thema economisch te versterken. Wij willen dat Haaksbergen zich ontwikkelt tot een groene kwaliteitsgemeente, waarin alle inzet voor ons dorp, de kerkdorpen, natuur, cultuur, historie, wijken en landschapsbeheer samenkomt. In dat perspectief willen wij het recreatiebeleid in Haaksbergen en haar kerkdorpen verder ontwikkelen. Wij omarmen de Structuurvisie 2030 van Haaksbergen. Daarin spreekt Haaksbergen de ambitie uit om in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn. Wij willen deze ambitie nader vormgeven onder de noemer van het project Groene Kwaliteitsgemeente. Goed voorbeeld doet goed volgen Wij willen dat de gemeente zelf het voorbeeld gaat geven door CO2-uitstoot bewust te beperken, groene energie in te kopen, uit te spreken een schaliegasvrije gemeente te zijn, onze openbare verlichting energiezuiniger te maken en waar mogelijk gebruik te maken van zonnepanelen op gemeentegebouwen en/of van aardwarmte. De raad heeft onlangs het standpunt ingenomen een schaliegasvrije gemeente te willen zijn. Wij zijn zuinig op ons groen, het niveau van de beeldkwaliteit wordt heroverwogen en waar mogelijk groen toegevoegd. Wij willen inwoners en bedrijven meer betrekken bij duurzaam en groen en geven hen hierin graag een eigen verantwoordelijkheid.


17

Afvalketen slimmer en efficiënter De aanstaande vernieuwing van onze afvalinzameling- en afvalverwerkingscontracten geeft kansen om de afvalketen slimmer en efficiënter te organiseren. Met het de regionale partners opgestelde Afvalloos Twente als inspiratiebron, gaan wij onze contracten vernieuwen om afvalstromen beter te combineren, schaalvoordelen te halen uit samenwerking met onze regionale partners, de meerwaarde van afval beter te benutten en – uiteindelijk – ook een tariefvoordeel voor onze burgers te realiseren. In 2015 treffen wij daarvoor de voorbereidingen zodat in 2016 de eerste resultaten daarvan concreet zijn. Doelstelling BEREIKBAARHEID Openbaar vervoer Voldoende en veilige voorzieningen voor openbaarvervoergebruikers.

Parkeren Voldoende parkeergelegenheid in het centrum en bij woningen.

Verkeer Verdere verbetering van de verkeersveiligheid door educatie en het aanpakken van gevaarlijke situaties.

Verlichting Doelmatige openbare verlichting voor een veilige omgeving.


Wat willen we bereiken?

Wat doen we in 2015

Het in eigendom hebben van wegen die door inrichting en verkeersregulering voor alle weggebruikers veilig te gebruiken zijn. De openbaar vervoerder fysiek voldoende te faciliteren zodat zij het vervoer binnen en van en naar Haaksbergen, kan uitvoeren.

1. Het nemen van maatregelen (inrichting en snelheden) om veiligheid te vergroten. 2. Instandhouding openbaar vervoersaanbod, bereikbaarheid en veiligheid haltes.

Het behouden van een bereikbaar Haaksbergen waarbij het voor alle bewoners en bezoekers mogelijk is een parkeergelegenheid te vinden binnen acceptabele afstand van de bestemming. Voorbereiding afschaffen betaald parkeren.

1. Goed bereikbaar met voldoende parkeerplaatsen. 2. Parkeergelegenheid nabij de eigen woning. 3. Inventarisatie maatregelen in geval van afschaffing betaald parkeren.

Een bereikbaar en verkeersveilig Haaksbergen.

1. Het uitvoeren van educatie en communicatie op verkeersgebied. 2. Actueel verkeersbordenbestand. 3. Het hebben van een actueel Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP-2007).

Veilige openbaar gebied en wegen door doelmatige en duurzame openbare verlichting.

Kosteneffectiviteit verbeteren door verbetering bedrijfsvoering, onderhoud en vervanging en technische maatregelen.

18

Doelstelling Wegen Bevordering aanleg N18. Onderhoudsniveau volgens de CROW.


Wat doen we in 2015

Voortgang aanleg N18. Voldoen aan de minimale wettelijke uitgangspunten (veilig).

1. Toetsen civiel ontwerp N18, minnelijke verwerving grond Kolenbranderweg afgerond. 2. Onderhoud op basis van inspectie.

Deelname project Afvalloos Twente, optimaliseren afvalscheiding en efficiënte -inzameling, heroverweging wijze van afvalinzameling en verwerking

1.

OPENBARE RUIMTE Afval Doelmatige afvalinzameling waarbij rekening wordt gehouden met het Landelijk afvalbeheerplan 2009-2021.

Begraven Bieden van diverse mogelijkheden voor het begraven of bijzetten van overledenen.

Dienstbaar zijn ten aanzien van de overledenen en nabestaanden.

Dierenoverlast en -bescherming Overlast door dieren zoveel Zorgen voor opvang van mogelijk beperken. zwerfdieren.

Nutsvoorzieningen Faciliteren van de aanleg van ondergrondse infrastructuur door nutsbedrijven.


Overlast zoveel mogelijk te beperken.

2.

3.

Actualisatie overeenkomsten Goed opdrachtgevers schap en regie op overeenkomsten inzameling en verwerking Jaarlijkse monitoring afvalscheiding (sorteerproef)

1. Continuering aanwezige mogelijkheden begraven of bijzetten 2. Voor zover mogelijk, inspelen op eventuele verzoeken van diverse gezindten 1. Voldoende opvang zwerfdieren 2. Voldoende voorzieningen bestrijding overlast hondenpoep 3. Voldoende bestrijding Eikenprocessierups 4. Voldoende bestrijding dierenoverlast Regulering en controle op graafactiviteiten voor het aanleggen van ondergrondse infrastructuur.

19

Doelstelling Plantsoenen Onderhoudsniveau openbaar groen conform Groenvisie.

Riolering Transport van afvalwater.

Speelvoorzieningen Veilige speeltoestellen door tenminste te voldoen aan de wettelijke bepalingen.

Waterbeheer Voldoen aan de wettelijke zorgplicht (Waterwet, Wet Milieubeheer en de Gemeentewet).


Wat doen we in 2015

Uitvoering geven aan een aantal speerpunten uit de Groenvisie, waaronder verkoop, omvorming en revitalisering van plantsoenen, en het stimuleren van groenadoptie. Rekening houden met de (bio)diversiteit in het groen. Het groenonderhoud op orde houden en zorgen dat Haaksbergen een groene gemeente blijft.

1. Gedifferentieerd beheer volgens groenvisie. 2. Uitbesteding onderhoud volgens beeld- en frequentiebestek. 3. Omvorming van groen dat duur in onderhoud is naar goedkoper te onderhouden groen. 4. Revitalisering (vernieuwing) van plantsoenen. Accentueren van de entrees van het centrum. 5. Bevorderen verkoop openbaar groen 6. Bevorderen groenadoptie (collectief).

Optimale afvoer van afvalwater en terugdringen van wateroverlast.

1. Ongestoorde inzameling en transport van afvalwater. 2. Goede staat van onderhoud technische installaties. 3. Gefaseerd investeren en vervangen van het rioolstelsel.

In de wijken een gevarieerd aanbod van speelvoorzieningen aanbieden die voldoen aan de geldende wettelijke eisen.

1. Onderhoud/vervanging speeltoestellen.

Het voorkomen van wateroverlast. Beheersen van de grondwaterstand en het optimaliseren van de waterafvoer.

Zorgdragen voor goede gronden regenwaterafvoer.

BELEIDSNOTA’S Beleidsnota Bereikbaarheid Beleidsplan Wegbeheer 2006 Parkeerbeleidsplan 2010 GVVP 2007 Openbare ruimte GRP 2013 Waterplan 2006 Groenvisie 2012 en uitvoeringsplan Groenvisie 2014


Einddatum

2020 2017 2016 -

20

3.

Met wie werken we samen?

Product Bereikbaarheid Openbaar vervoer

Parkeren Verkeer

Verlichting Wegen Openbare ruimte Afval Plantsoenen Riolering

Speelvoorzieningen Waterbeheer

4.

Externe partners Regio Twente, verantwoordelijke voor openbaar vervoer en verstrekken subsidies. Provincie Overijssel, kennis delen en overleg andere Overijsselse gemeenten. Openbaar vervoersbedrijven, waken over kwaliteit buslijnen. Regio Twente, regionaal parkeeroverleg waarbij kennis uitgewisseld wordt. Regio Twente, in samenwerking met Twentse gemeenten. Provincie Overijssel, samenwerken aan de verkeersveiligheid in Overijsselse gemeenten. Veilig Verkeer Nederland, voor de organisatie van verkeersveiligheidsprojecten. Provincie en Twentse gemeenten (schakeltijden en energie-inkoop). Hof van Twente (machinaal vegen van straten en pleinen). Regio Twente (projectplan Afvalloos Twente). Wijkraden en verenigingen. Waterschappen Vechtstromen en Rijn- en IJssel. Gemeente Hof van Twente (onderhoud drukriolering). 14 Twentse gemeenten (Twents Waternet). Wijkraden en belangengemeenschappen. Wijkbewoners. Waterschap Vechtstromen (beheer binnenstedelijk water).

Wat kost het?

BATENLASTEN BATEN

Deelprogramma Bereikbaarheid

Totaal Bereikbaarheid Openbare ruimte

LASTEN

Totaal Openbare ruimte Bereikbaarheid

Totaal Bereikbaarheid Openbare ruimte

Produkt Openbaar vervoer Parkeren Verkeer Verlichting Wegen en verlichting (Wegen) Afval Begraafplaatsen Dierenoverlast en -bescherming Nutsvoorzieningen Plantsoenen Riolering Speelvoorzieningen Waterbeheer Openbaar vervoer Parkeren Verkeer Verlichting Wegen en verlichting (Wegen) Afval Begraafplaatsen Dierenoverlast en -bescherming Nutsvoorzieningen Plantsoenen Riolering Speelvoorzieningen Waterbeheer

Totaal Openbare ruimte Saldo : Mutatie tov 2014 primitief


Rek. 2013 32 148 0 6 204 390 2.214 29 0 23 4 3.121 0 121 5.512 138 72 235 297 3.009 3.750 1.943 115 74 15 1.547 2.725 138 217 6.775 -4.623

Begr. 2014 Begr. 2014 Begr. 2015 Begr. 2016 Begr. 2017 Begr. 2018 prim. na wijz. 13 18 13 13 13 13 164 114 118 20 22 24 0 1 0 0 0 0 7 7 7 7 7 7 127 127 127 127 127 127 311 267 265 167 169 171 1.968 1.968 2.130 2.181 2.181 2.181 60 30 30 31 32 32 0 0 0 0 0 0 3 43 43 43 44 44 27 27 52 52 2 2 3.592 3.559 3.522 3.956 3.956 3.956 0 0 0 0 0 0 129 129 129 129 129 129 5.779 5.756 5.907 6.393 6.344 6.345 91 52 73 73 73 73 81 81 34 34 34 34 239 219 227 226 225 225 326 307 281 278 268 241 3.107 3.082 3.284 3.463 3.389 3.165 3.844 3.741 3.900 4.075 3.990 3.738 1.724 1.699 1.877 1.877 1.877 1.877 107 107 112 111 114 112 166 164 166 166 166 166 25 22 25 25 25 25 1.394 1.266 1.247 1.250 1.247 1.245 3.163 3.155 3.485 3.558 3.663 3.640 90 80 94 95 109 108 256 153 187 187 187 187 6.924 6.647 7.193 7.270 7.387 7.360 -4.677 -4.365 -4.920 -4.784 -4.864 -4.582 -242

-106

-186

96

21

Toelichting verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Baten In de eerste berap 2014 is geconstateerd dat bij parkeren de opbrengsten € 50.000 structureel lager uitvallen dan in de begroting is opgenomen. De inkomsten afval nemen met € 163.000 (V) toe en dit betreft: de opbrengst van het afvalfonds voor papier, glas en kunststofverpakkingsmiddelen (KVM) van € 131.000 (V) is in 2014 niet geraamd. In 2015 is dit wel het geval. het dividend dat ontvangen wordt van Twence gaat van de exploitatie afval naar de algemene middelen € 94.000 (N) het uitgangspunt van de afvalbegroting is dat deze kostendekkend moet zijn, de herziene lastenbegroting (zie onder lasten) leidt als gevolg hiervan tot een stijging van de opbrengst afvalstoffenheffing t.o.v. 2014 met € 125.000 (V). Binnen het product begraafplaatsen nemen de inkomsten (structureel) af met € 30.000 door de tendens van begraven naar cremeren. Binnen het product nutsvoorzieningen realiseren we structureel € 40.000 meer inkomsten door invoering van een systeem Moor en extra toezicht op uitvoering werkzaamheden. Ten gevolge van gewijzigde beleidskaders en verkoopprijzen wordt € 50.000 opbrengst openbaar groen verwacht in 2015 dit betekent een meeropbrengst ten opzichte van 2014 van € 25.000 binnen het product plantsoenen. Binnen het product riolering blijken de minder opbrengsten als gevolg van leegstand groter dan aangenomen. Hierdoor verminderen de totale opbrengsten ten opzichte van het GRP 2013-2016 met € 70.000. Lasten Binnen het product parkeren zijn de personeelslasten ad € 46.000 structureel overgeheveld naar de algemene dekkingsmiddelen waardoor op het product parkeren een voordeel ontstaat ten opzichte van 2014. Als gevolg van het financieel herstelplan wordt € 15.000 bezuinigd op verlichting door nog slechts 1 keer per jaar een reparatieronde uit te voeren en verder alleen naar aanleiding van meldingen van burgers. Daarnaast is sprake van een voordeel op de kapitaallasten van € 34.000. Het product wegen laat een nadeel zien van € 177.000. De taakstelling van € 100.000 als uitwerking van het optimalisatieplan is gerealiseerd op de producten nutsvoorzieningen, plantsoenen en waterbeheer. Het schrappen van de betreffende taakstelling levert hier nadeel op en komt als voordeel op deelprogramma openbare ruimte terug. Met betrekking tot het Optimalisatieplan is onder Wegen een nieuwe taakstelling ad € 120.000 (conform kadernota) opgenomen die na realisatie aan de betreffende producten worden toegerekend. Per saldo een voordeel op product wegen van € 20.000. Door reparatiewerkzaamheden met eigen personeel uit te voeren wordt € 32.000 bezuinigd. Door het vereiste onderhoudsniveau voor de wegen terug te brengen naar de minimaal vereiste kwaliteit wordt het budget de komende jaren met € 150.000 verlaagd. Door de afgelopen zachte winter is het mogelijk om in 2015 € 200.000 minder uit te geven aan het onderhoud van de wegen (minder schade aan de wegen) conform bij kadernota voorgestelde bezuiniging. Daarnaast is sprake van een nadeel op kapitaallasten van € 144.000. Het effect van de herziene lastenbegroting voor afval levert een nadeel van € 153.000 en betreft:


22

-

-

afvalbelasting € 72.000 (N). Dit is een nieuwe belasting die vanaf 2015 ingevoerd wordt de kosten van het Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT) worden vanaf 2015 doorberekend € 68.000 (N) de opbrengst van oud papier € 104.000 (V) en de lasten van oud papier € 67.000 (N) (gesaldeerd in begroting 2014 op nihil). Het verschil van € 37.000 (N) is nu opgenomen; in begroting 2014 waren alleen lasten papierinzameling door Langezaal van € 66.000 (N) opgenomen verlaging door inzet egalisatiereserve € 51.000 (V) vervallen chemokar € 28.000 (V) KVM nieuw sorteren en vermarkten vanaf 2015 € 90.000 (N, zie ook voordeel baten) storten asbest € 8.000 nadeel bezuiniging wassen blokcontainers, bladcontainers en afvalkalender € 20.000 (V) openbreken contract met van Gansewinkel voor ophalen GFT in de zomerperiode € 20.000 (V)

Als gevolg van het optimalisatieplan BOR is voor plantsoenen € 65.000 voordeel gerealiseerd door verkoop snoeihout €15.000 en inzet van WWB-ers bij onderhoud openbaar groen voor € 50.000. Deze laatste bezuiniging lijkt moeizaam realiseerbaar te zijn. Voor de revitalisering van openbaar groen is structureel € 49.000 benodigd. En als gevolg van het financieel herstelplan wordt door uitstel door 2019 van enkele speerpunten uit de groenvisie (de eyecatchers) een bezuiniging van € 50.000 gerealiseerd. In de begroting 2014 was vanaf de jaarschijf 2015 al een verlaging van € 70.000 voorzien. In totaal een voordeel voor plantsoenen van € 139.000. Bij de dotatie aan de egalisatievoorziening treedt voor riolering een verwacht verschil op van € 400.000. Dit is in lijn met de verwachtingen van het geldende GRP. Dit is nodig om de voorziening, vervangingen in de toekomst, op peil te brengen. In 2017 moet weer een nieuw GRP van kracht zijn. De voorbereidingen hiervoor starten in 2015. Het totale verschil in de exploitatie ten opzichte van 2014 bedraagt € 82.500. Dit ontstaat omdat in 2015 deze kostenpost als apart vervangingskrediet gedefinieerd is (zie kredietenlijst). Met het schonen van sloten in eigen beheer (invulling stelpost optimalisatieplan BOR) wordt € 24.000 bezuinigd binnen waterbeheer. Daarnaast is sprake van een voordeel op de kapitaallasten van € 44.000. 2016 - 2018 Met ingang van 2016 wordt het betaald parkeren afgeschaft waardoor de jaarlijkse inkomsten van € 150.000 komen te vervallen. In 2015 zijn de opbrengsten al verlaagd met € 50.000 waardoor in het perspectief nog slechts een nadeel van € 100.000 resteert. Ten gevolge van gewijzigde beleidskaders en verkoopprijzen wordt ook voor 2016 € 50.000 meer opbrengst openbaar groen binnen plantsoenen verwacht. Vanaf 2017 vervalt deze opbrengst. De besparing op onderhoud wegen in 2015 van € 200.000 vervalt weer in 2016. De voordelen in 2017 en 2018 betreffen met name kapitaallasten door onder meer uitstel investeringen. In 2015 is binnen riolering sprake van tariefdemping door volledige inzet van de bestemmingsreserve riolering. Vanaf 2016 wordt het tarief niet gedempt waardoor de tarieven en daarmee de opbrengsten stijgen. Als gevolg van de doorrekeningen in het GRP 2013-2016 en de inzet van de egalisatievoorziening zullen de inkomsten vanaf 2017 een geleidelijke stijging hebben (gelijk aan het inflatieniveau). De exploitatieuitgaven stijgen volgens het GRP 2013-2016 niet meer dan de inflatie. Wel geeft het investeringsprogramma aan, dat de vervangingskredieten van 2016 tot 2018 € 825.000 per jaar bedragen. In 2015 is dat nog € 82.500 per jaar.


23

Riolering Als gevolg van de doorrekeningen in het GRP 2013-2016 en de inzet van de egalisatievoorziening zullen de inkomsten vanaf 2017 een geleidelijke stijging hebben (gelijk aan het inflatieniveau). De exploitatieuitgaven stijgen volgens het GRP 2013-2016 niet meer dan de inflatie. Wel geeft het investeringsprogramma aan, dat de vervangingskredieten van 2016 tot 2018 € 825.000 per jaar bedragen. In 2015 is dat nog € 82.500 per jaar.


24

2 Bestuur en dienstverlening 1.

Wat is onze visie?

Bestuur In ons coalitieprogramma stellen wij dat wij willen bewerkstellingen dat Haaksbergen in de toekomst een zelfstandige gemeente blijft. Daarvoor is flexibiliteit, vindingrijkheid en samenwerking nodig. De gemeente “voert regie, stimuleert, ondersteunt en voert minder zelf uit”. De betrokkenheid van inwoners, bedrijven en instellingen is van groot belang en wordt waar dat mogelijk is ten volle benut. Samenwerkingsvormen zijn nodig voor de juiste kwaliteit van dienstverlening, kostenbesparing, het op niveau houden van de voorzieningen en beperken van de kwetsbaarheid. Regionale samenwerking in Twente is van groot belang, waarbij wij een actieve rol willen spelen binnen diverse samenwerkingsvormen. Dienstverlening Wij willen onze dienstverlening klantgericht en efficiënt vormgeven. Dat is ons doel voor de komende jaren. Wij streven ernaar om onze dienstverlening zoveel mogelijk onder te brengen in een nog te ontwikkelen Klant Contact Center (KCC). In dit KCC zijn de beschikbare communicatiekanalen (telefoon, internet, balie en post) gebundeld. Vragen worden eenduidig beantwoord, ongeacht het kanaal dat de burger kiest om de vraag te stellen. Daar waar mogelijk zullen we kansen om samen te werken met andere gemeenten benutten. 2.


Bestuur In onze visie staat dat wij ons ten volle gaan inzetten op samenwerking in regionaal verband. Binnen de Regio Twente wordt in de loop van 2014, met doel te starten per 1 januari 2015, werk gemaakt van de heroriëntatie op de regionale samenwerking. Een heroriëntatie die de afgelopen 1,5 jaar heeft opgeleverd dat de invloed van de gemeenteraden op hoofdonderwerpen moet worden vergroot en de portefeuillehouders meer een leidende positie moeten verkrijgen. Wij blijven ons actief opstellen in deze discussie en de uitwerking. Interactieve beleidsvorming De kloof tussen gemeente en inwoners moet worden gedicht en draagvlak voor waar wij als gemeente mee bezig zijn moet worden vergroot. Daarom vragen wij inwoners, ondernemers en organisaties in een zo vroeg mogelijk stadium mee te denken over nog te maken beleid. Dat willen we doen door op een open manier met elkaar van gedachten te wisselen. Dat is wat wij verstaan onder interactieve beleidsvorming. Ons uitgangspunt is dat er meer contact en interactie met inwoners, ondernemers en organisaties moet zijn. De hoeveelheid invloed en de rol van de betrokken groep moet vooraf helder zijn. Om deze nieuwe aanpak goed te laten beklijven is een nadere en zorgvuldige uitwerking nodig. Ambtelijk zal een notitie worden voorbereid waarin onze standpunten met betrekking tot interactieve beleidsvorming verder worden uitgewerkt. Hierbij wordt uiteraard goed gekeken naar wat vergelijkbare gemeenten in de regio op dit vlak hebben opgesteld. Deze notitie moet vervolgens nog wel een praktische vertaalslag krijgen. Om te bekijken in hoeverre de notitie nog bijsturing nodig heeft, beginnen we met een daarvoor geschikt pilotproject.


25

Een nieuwe manier van het betrekken van inwoners en ondernemers bij waar wij ons als gemeente mee bezig houden betekent allereerst dat deze groep hierover geïnformeerd moet worden. Een folder waarin dit duidelijk staat uitgelegd zal worden gemaakt. Hiervoor is communicatiebudget beschikbaar. Deze nieuwe aanpak kan gepaard gaan met hogere communicatiekosten. Extra informatiebijeenkomsten, foldermateriaal, correspondentie, extra inzet van ambtelijke uren, inhuur van externe begeleiding. Allemaal zaken die extra geld kosten. Die kosten zullen in de toekomst moeten worden gedekt vanuit het betreffende project. Kiezen we er bijvoorbeeld voor om op het gebied van verkeersbeleid interactieve beleidsvorming toe te passen, dan zullen de kosten die daarmee gemoeid zijn ook meteen moeten worden gedekt vanuit dat project. Intergemeentelijke samenwerking In verband met noodzaak tot bezuinigen heeft binnen de Regio Twente met de deelnemende gemeenten een heroriëntatie op samenwerking plaatsgehad. De door de ingestelde visitatiecommissies geopperde voorstellen zijn betrokken bij de bezuinigingsvoorstellen, die in 2014 verder zijn uitgewerkt. De voorstellen hebben veelal betrekking op vermindering van overheadkosten. Deze bezuinigingen hebben een looptijd tot en met 2017. Ondanks reeds vastgestelde bezuinigingen en door de gemeenten nieuw opgelegde taakstellingen kent de gemeentelijke bijdrage aan de Regio een geringe toename. De oorzaak daarvan ligt deels in de kosten voor looncompensatie (voorgesteld was 2,25%; na besluitvorming Regioraad 1,25%) en het verplichte schatkistbankieren. De afschaffing van de Wgr+ is zeker. Het huidige kabinet stuurt op 1 januari 2015 als afschaffingsdatum. Feit blijft dat dit gevolgen heeft voor de BDU voor Verkeer en Vervoer. Als regionaal te behartigen belang blijft de Regio Twente zich inzetten voor het behoud van de BDUmiddelen voor de Twentse gemeenten. Nog steeds is niet duidelijk of dit effect ook in zal gaan per 1 januari 2015. Hoewel de bijdrage aan de Internationale Agenda van Twente door Haaksbergen dit jaar afloopt is de verwachting dat in de loop van 2015 meer duidelijkheid komt over de voortzetting van de lobby in het Brusselse voor Twente. De inzet van de lobby is voor 2015 gegarandeerd. In het kader van verdere regionale samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering in het Shared Service Netwerk Twente is ook voor 2014/2015 een uitvoeringsagenda opgesteld. Wij blijven koersen op een netwerkorganisatie; inzet richt zich vooralsnog op pragmatische samenwerking BGT (Basiskaart Grootschalige Topografie), de interne arbeidsmarkt. Ook bij de projecten juridische zaken, communicatie en inkoop zitten we aan tafel. Deze samenwerking vergt ook voor 2015 een bijdrage. In de Regio Twente willen wij de nadruk leggen op economie, infrastructuur en internationale samenwerking. Met Hengelo zijn de verkennende gesprekken op het gebied van ICT uitgemond in het ambtelijk opstellen van een concept-onderzoeksopdracht. Het heeft voor de komende jaren waarschijnlijk gevolgen, waarbij het kan gaan om samenwerking of zelfs outsourcing van ICT bij een andere (centrum)-gemeente. De financiële consequenties van deze keuze zijn niet op voorhand te voorzien en worden separaat in een totaal voorstel aan de raad voorgelegd. Dienstverlening Geen ontwikkelingen


26

Doelstelling Bestuur Bezwaar en beroep Optimale toets, op rechten doelmatigheid, die kritiek van de rechterlijke macht kan doorstaan.

Communicatie Het behouden van een goede verstandhouding met inwoners, ondernemers, omliggende gemeenten en andere partners is belangrijk.


Wat doen we in 2015

Juridische kwaliteit en functie op een voldoende peil houden. De beslissingen op bezwaar en ingediende klachten kunnen de toets van de rechtelijke macht c.q. Overijsselse ombudsman doorstaan.

1. De beslissingen op bezwaar en ingediende klachten kunnen de toets van de rechtelijke macht c.q. Overijsselse ombudsman doorstaan 2. Reguliere afhandeling van klachten 3. Pre-mediation inzetten bij ingediende bezwaren 4. Juridische kwaliteit vergroten, kwetsbaarheid verminderen en kosten besparen.

Het behouden van een goede verstandhouding met burgers, ondernemers, omliggende gemeenten en andere partners. Een goede communicatie tussen gemeente en haar inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen is belangrijk voor vertrouwen en draagvlak van besluitvorming. De veranderende rol van de gemeente, meer een regisseur die faciliteert en stimuleert vraagt om goede communicatie. Eén van de middelen om deze doelstellingen te bereiken, is interactieve beleidsvorming.

1. We communiceren met onze verschillende doelgroepen via kanalen als GemeenteNieuws, de website, social media, (digitale) nieuwsbrieven, Haaksbergen Magazine, brieven en bijeenkomsten. De communicatie is bedoeld om de dienstverlening te verbeteren en doelgroepen te informeren over en betrekken bij projecten en activiteiten. 2. Het is per 1 januari 2014 wettelijk verplicht om inwoners elektronisch te informeren over de vaststelling van algemeen verbindende voorschriften (zoals belasting- of subsidieverordeningen). Dit ontslaat ons niet van de wettelijke verplichting om ontwerpbesluiten (zoals een ontwerp bestemmingsplan) en besluiten gericht tot één of meer belanghebbenden die niet kunnen worden toegezonden in een schriftelijk huis-aan-huis blad bekend te maken.

Gemeentebestuur (College van B&W)


27

Doelstelling Zorg dragen voor een goede besluitvorming binnen de wettelijke bevoegdheden die het bestuursorgaan heeft en zorg dragen voor de uitoefening van de wettelijke bevoegdheden. Gemeenteraad Het gemeentebestuur draagt zorg voor een goede besluitvorming binnen de wettelijke bevoegdheden die het bestuur heeft en draagt zorg voor de uitoefening van de eigen wettelijke bevoegdheden.

Intergemeentelijke zaken Aangaan en onderhouden van regionale samenwerking om kwetsbaarheid te verminderen, minimaal behoud van kwaliteit en streven naar verbetering, kostenbesparing en kostenbeheersing. In samenwerking met de overige deelnemende gemeenten behartigen van de gemeentelijke belangen (regionaal, landelijk en internationaal).

Internationale contacten Onderhouden van contacten met partners in Hongarije (Nagykőrös) en Duitsland


Wat willen we bereiken? Het college gaat voor uitvoering van het collegeprogramma (vertaling van het coalitieprogramma Krachtig, Energiek, Verbindend).

Wat doen we in 2015 1. Geschiedt in het desbetreffende programma. 2. Een sluitende begroting en een sluitend meerjarenperspectief

Een goed functionerend democratisch bestuur, waarin de gemeenteraad de hoofdlijnen van het beleid vaststelt. Het college voert dit uit en de gemeenteraad controleert of de gemaakte afspraken zijn nagekomen. Daarnaast geeft de gemeenteraad invulling aan zijn volksvertegenwoordigende rol.

1. Actief zorgen voor een tijdige en juiste informatieverstrekking aan de raad in de verschillende fasen van het beleids- en besluitvormingsproces. 2. Versterken van de positie van de auditcommissie.

Wij gaan ons ten volle inzetten op samenwerking in regionaal verband, ook op het gebied van de bedrijfsvoering. Samenwerking is nodig voor het behoud van een juiste kwaliteit van dienstverlening, kostenbesparing en het op niveau houden van voorzieningen, waarbij het beperken van de kwetsbaarheid een bijkomend voordeel is. Binnen de Regio Twente wordt gestreefd naar de implementatie van de heroriëntatie op de regionale samenwerking. Uitgangspunten daarbij zijn dat de invloed van de gemeenteraden op hoofdonderwerpen moet worden vergroot en de portefeuillehouders meer een leidende positie moeten verkrijgen. Wij blijven ons actief opstellen in deze discussie en de uitwerking hiervan.

1. Zorgdragen voor een goede behartiging van de belangen van Haaksbergen in samenwerkingsverbanden, zoals de Regio Twente. 2. Vergroten van de effectiviteit en efficiency van ons lokaal bestuur door intensievere samenwerking met andere overheden.

Continuïteit, verdieping en verbreding van de internationale samenwerking

Inhoud geven aan partnerschapsverdrag AhausHaaksbergen en

28

Doelstelling (Ahaus). Verkiezingen Het houden van verkiezingen.

Wat willen we bereiken? met Ahaus.

Wat doen we in 2015 vriendschapsverdrag Nagykoros

In 2015 worden tegelijk met de Provinciale Statenverkiezingen voor het eerst ook de waterschapsverkiezingen gehouden. Deze verplichting is vastgelegd in de Wet aanpassing waterschapsverkiezingen die sinds 1 juli 2014 van kracht is.

1. Provinciale Statenverkiezingen moeten conform de bepalingen uit de Kieswet verlopen. 2. Verkiezingen voor het Waterschap moeten worden georganiseerd en gelijktijdig met de verkiezingen voor Provinciale Staten worden gehouden conform de wettelijke bepalingen.

Ons doel voor de komende jaren is onze dienstverlening klantgericht en efficiënt vorm te geven en onze dienstverlening onder te brengen in een nog te ontwikkelen Klant Contact Center(KCC). Daar waar mogelijk zullen we kansen om samen te werken met andere gemeenten benutten.

Nadere uitvoering van de in december 2013 vastgestelde Visie op Dienstverlening.

Dienstverlening Publiekszaken Wij willen onze dienstverlening klantgericht en efficiënt vormgeven. De dienstverlening wordt ondergebracht in een Klant Contact Center (KCC). In dit KCC zijn de beschikbare communicatiekanalen (telefoon, internet, balie en post) gebundeld. Vragen worden eenduidig beantwoord, ongeacht het kanaal dat de inwoner kiest. 3.


Product Bestuur Bezwaar en beroep Communicatie Intergemeentelijke zaken

Internationale contacten Dienstverlening Publiekszaken


Externe partners Hof van Twente op basis van samenwerkingsconvenant en overige Twentse gemeenten. Gemeente Hof van Twente met name voor kennisuitwisseling, ontwikkeling en eventueel gebruikmaking van elkaars producten. - De Twentse gemeenten, binnen de Regio Twente en Shared Service Netwerk Twente (SSNT). - Hengelo (verkenning ICT). Haaksbergen is met Ahaus co-financier voor een subsidie die door de Euregio wordt verleend in het kader van 25 jaar partnerschap. Gemeentelijk Belastingkantoor Twente voor uitvoering dienstverlening belastingaanslagen en aanmaningen.

29

4.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

Deelprogramma Bestuur

Produkt Bezwaar en beroep C ommunicatie Gemeente bestuur (C ollege B&W) Intergemeentelijke zaken Internationale contacten Verkiezingen Gemeenteraad

Totaal Bestuur Dienstverlening Publiekszaken Totaal Dienstverlening LASTEN Bestuur Bezwaar en beroep C ommunicatie Gemeente bestuur (C ollege B&W) Intergemeentelijke zaken Internationale contacten Verkiezingen Gemeenteraad Totaal Bestuur Dienstverlening Publiekszaken Totaal Dienstverlening Saldo : Mutatie tov 2014 primitief

Rek. 2013 6 0 175 0 3 0 0 184 345 345 86 55 1.035 79 24 23 499 1.801 1.138 1.138 -2.410

Begr. 2014 prim. 0 0 14 0 0 0 0 14 304 304 37 79 1.051 76 22 59 464 1.787 1.068 1.068 -2.537

Begr. 2014 na wijz. 0 0 12 0 0 0 0 12 304 304 34 67 1.110 76 14 59 464 1.822 1.068 1.068 -2.574

Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

0 0 14 0 0 0 0 14 327 327 37 71 1.142 98 16 46 494 1.903 1.041 1.041 -2.604

0 0 14 0 0 0 0 14 350 350 37 65 1.104 98 16 4 485 1.808 1.044 1.044 -2.488

0 0 14 0 0 0 0 14 411 411 37 65 1.058 98 16 34 485 1.792 1.065 1.065 -2.431

0 0 14 0 0 0 0 14 411 411 37 65 1.057 98 16 4 485 1.761 1.065 1.065 -2.400

-67

48

105

137

Toelichting verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Baten Geen verschillen > € 25.000. Lasten Binnen Gemeentebestuur (college B&W) is sprake van een nadeel van € 91.000. Dit wordt veroorzaakt door de kosten van een extra wethouder (€ 95.000), wachtgeldverplichtingen voormalig wethouders (€ 84.000) en de actualisatie van pensioenaanspraken van oude en nieuwe wethouders leidt tot een extra dotatie van € 50.000 aan de voorziening. Wel waren in 2014 nog de lasten van de gepensioneerden in de begroting opgenomen voor € 84.000. Met ingang van 2015 is voor deze lasten een voorziening gevormd. Ook is het werkbudget van het college ad € 50.000, dat veelal als onvoorzien werd aangewend, volledig bezuinigd. In het kader van intergemeentelijke zaken en Shared Service Netwerk Twente wordt er op personeelsgebied samengewerkt. Het gaat hierbij om Werken voor de Twentse Overheid (personeelsmobiliteit), harmonisatie van Twentse Arbeidsvoorwaarden en de Twentse School. De totale bijdrage voor deze samenwerking is nieuw en bedraagt ca. € 20.000. Het product Gemeenteraad laat een nadeel zien van € 30.000. Dit is hoofdzakelijk opgebouwd uit wachtgeldverplichting jegens vertrokken raadsleden (€ 12.000), niet begrote fractievergoedingen (€ 4.000), cursuskosten (€ 3.000) en aanschaf computers voor raadsleden (€ 9.000). Het voordeel binnen publiekszaken betreft met name het schrappen van het budget voor het KlantContactCentrum van € 30.000 uit de exploitatie. De investeringen welke gemoeid gaan met het KlantContactCentrum zijn opgenomen in het ICT-krediet 2015 voor een bedrag van € 17.000. De kosten voor het onderzoek “waar staat je gemeente” van € 6.500 zijn geraamd onder het product communicatie. 2016-2018 De baten voor publiekszaken stijgen vanaf 2017 met € 61.000. Dit is het gevolg van het aantal paspoorten, ID-kaarten en rijbewijzen dat in deze periode moeten worden verlengd. De lasten voor gemeentebestuur (College B&W) dalen vanaf 2016 met € 38.000 en vanaf 2017 nog eens met € 46.000 door het wegvallen van de wachtgeldverplichtingen.


30

3 Cultuur en ontspanning 1.

Wat is onze visie?

Cultuur Cultuur is een zeer divers en breed beleidsterrein: cultuureducatie, cultuurparticipatie, cultureel erfgoed, monumenten, kunstwerken, amateurkunst, muziekonderwijs en het Kulturhus zijn belangrijke onderwerpen die aan bod komen binnen ons gemeentelijk cultuurbeleid. Cultuur draagt bij aan de ontwikkeling, de economie en de kwaliteit van de gemeente. Cultuur vergroot de aantrekkelijkheid van onze gemeente omdat het bijdraagt aan vermaak, ontspanning en persoonlijke groei voor en van onze inwoners. Wij willen actief en passief deelnemen aan kunst en cultuur stimuleren. Dat is goed voor de ontwikkeling van talent, zelfvertrouwen, reflectie en kritisch vermogen van onze inwoners. Wij willen daarin een verbindende, stimulerende en faciliterende rol spelen om zo de deelname aan kunst en cultuur, gericht op doelgroepen te bevorderen. Ontspanning Op het gebied van sport en ontspanning zijn reeds vele voorzieningen voor onze inwoners aanwezig. Door het sportiever inrichten van de openbare ruimte met speelvoorzieningen en speelaanleidingen in de wijken, de aanleg van “ommetjes”, het realiseren van een netwerk van aaneengesloten wandel, fiets en ruiterpaden worden de mogelijkheden hiertoe vergroot. Daarnaast kent Haaksbergen een groot gevarieerd aanbod van sportvoorzieningen in de kerkdorpen en Haaksbergen zelf. Deze voorzieningen bieden vele mogelijkheden voor ontspanning van onze inwoners. Sporten Bewegen Sport en bewegen is belangrijk voor onze inwoners. Als gemeente richten wij ons primair op het stimuleren van de breedtesport, waarbij meedoen en de mogelijkheid tot bewegen voor iedereen centraal staat. De bijdrage van sport aan de samenleving en de rol van de sportvereniging verandert, waarbij de maatschappelijke rol van de sportvereniging steeds belangrijker wordt. Het sportbeleid draagt in steeds belangrijkere mate bij aan het realiseren van maatschappelijke doelen op andere beleidsterreinen en werkt daarvoor nauw samen met andere sectoren op het gebied van jeugdbeleid, volksgezondheidsbeleid, de WMO en het participatiebeleid. Als gemeente vervullen wij hierbij een bindende, faciliterende en stimulerende rol. 2.


Algemene beleidsontwikkelingen Het subsidiebeleid, weergegeven in de Algemene en Bijzondere subsidieverordening wordt in 2015 herzien. Dit zal interactief gebeuren in samenspraak met verenigingen en instellingen op het gebied van sport en bewegen, cultuur en ontspanning. Algemene beleidsontwikkelingen Het subsidiebeleid, weergegeven in de Algemene en Bijzondere subsidieverordening wordt begin 2015 herzien (2016 geëffectueerd). Dit zal interactief gebeuren in samenspraak met verenigingen en instellingen op het gebied van sport en bewegen, cultuur en ontspanning. Ook de budgetsubsidies worden tegen het licht gehouden en geanalyseerd. Hierbij zal worden gekeken naar de maatschappelijke effecten en het financieel beleid van deze partijen. Dit zal effect hebben in het meerjarenperspectief. De gevolgen van de herziening van het subsidiebeleid worden in de kadernota 2016 meegenomen.


31

Specifieke beleidsontwikkelingen Cultuur: Regeling cultuurarrangement 2013-2016 Ook in 2015 nemen wij deel aan de provinciale regeling cultuurarrangement van de provincie Overijssel. Via deze regeling willen wij verder werken aan het bevorderen en versterken van de culturele infrastructuur in onze gemeente. Jeugdcultuurfonds Wij nemen deel aan het jeugdcultuurfonds Overijssel. Voor de ontwikkeling van kinderen is het van groot belang dat zij in een vroeg stadium kennis kunnen maken met allerlei facetten van cultuur. Als dit door financiële omstandigheden niet mogelijk is biedt het jeugdcultuurfonds hiervoor een alternatief. Cultuureducatie Wij hechten groot belang aan cultuureducatie en geven daar invulling aan door middel van het cultuureducatieplan 2013-2016. Wij werken daarvoor nauw samen met de Commissie Culturele Vorming en het primair-en voortgezet onderwijs. Cultuurmakelaarsregeling provincie Overijssel In 2015 en 2016 maken wij gebruik van een provinciale subsidieregeling cultuurmakelaar in samenwerking met de gemeente Hof van Twente. Dit ter ondersteuning van de regeling cultuurarrangement.

Specifieke beleidsontwikkelingen Sport en Bewegen. De Actief Betrokken Club In 2015 geven wij verdere invulling aan een provinciaal WMO project, de Actief Betrokken Club. Wij verstaan hieronder een sportvereniging die haar kernkwaliteiten niet alleen inzet voor de eigen (sport)leden, maar ook voor de samenleving. Wij willen sportverenigingen stimuleren en faciliteren om actief deze maatschappelijke rol in te gaan vullen zodat zij een positieve bijdrage kan geven aan de leefbaarheid in de buurt, wijk, dorp of stad (op de thema’s welzijn, gezondheid, participatie, sociale verbanden). De beweegimpuls voor kwetsbare senioren In 2015 starten wij met de uitvoering van de beweegimpuls, dat gericht is op het bevorderen van een gezonde (dus ook actieve) leefstijl van kwetsbare senioren, zodat ze langer kunnen (blijven) participeren in de samenleving. Door het creëren (of versterken) van een wijkgerichte infrastructuur voor beweeg- en gezondheidsaanbod voor kwetsbare senioren willen wij ervoor zorgen dat deze doelgroep zo lang mogelijk kan (blijven) participeren in de samenleving.


32

Doelstelling Cultuur Kulturhus Het Kulturhus levert voor onze culturele verenigingen en inwoners een belangrijke bijdrage op het gebied van participatie, educatie en cultuur.

Cultuur Wij stimuleren een actieve en passieve deelname aan kunst en cultuur. Dat is goed voor de ontwikkeling van talent, zelfvertrouwen, reflectie en kritisch vermogen van onze inwoners. Wij spelen daarin een verbindende, stimulerende en faciliterende rol.


Wat doen we in 2015

Het Kulturhus ontwikkelt zich tot een innovatief knooppunt van informatie, advies, dienstverlening, cultuur en ontmoeting, waarbij laagdrempeligheid voor onze burgers en culturele verenigingen voorop staat.

Wij verlenen het Kulturhus een budgetsubsidie voor de volgende kernactiviteiten: Een flexibel en breed educatief en cultureel aanbod dat voldoet aan de wensen van deze tijd. Uitvoering van de nieuwe bibliotheekwet waarbij leesbevordering en het terugdringen van laaggeletterdheid belangrijke thema’s zijn. Uitvoering geven aan de regeling cultuurarrangement. Het realiseren van een kwalitatief aanbod van theater van professionele en niet professionele voorstellingen met toegankelijke tarieven voor scholen en verenigingen.

Door het stimuleren van samenwerkingsverbanden bestaat er over vier jaar een stevige culturele infrastructuur binnen onze gemeente waarin veel wordt samengewerkt. Het ontwikkelen van een ‘toekomstproof’ verenigingsleven door middel van bijscholing en verenigingsondersteuning staat daarbij centraal. Daarmee wordt de afhankelijkheid van de gemeente minder.

Wij voeren de regeling cultuurarrangement uit in nauwe samenwerking met partners als het Kulturhus en de commissie Culturele Vorming en culturele verenigingen.

Cultuureducatie: wij willen de samenwerking bevorderen tussen scholen en culturele verenigingen, waardoor een duurzame structuur ontstaat rondom cultuureducatie.


De gemeente neemt deel aan de provinciale regeling cultuurmakelaars om daarmee extra ondersteuning te kunnen bieden aan het culturele veld. Wij subsidiëren de Commissie Culturele Vorming van het basisonderwijs voor de uitvoering van het Cultuureducatieplan 20132016 primair onderwijs. Wij nemen deel aan het jeugdcultuurfonds Overijssel.

33

Lokale omroep De lokale omroep levert een omroepprogramma dat als nieuws- en informatievoorziening voor en door Haaksbergenaren bijdraagt aan de Haaksbergse identiteit, aan de sociale cohesie en sociaal burgerschap. Monumenten: Monumenten dragen bij aan de aantrekkelijkheid van de gemeente, het behoud van het historisch erfgoed en de bekendheid van de geschiedenis en betekenis ervan bij inwoners. Muziekonderwijs Aanbod van laagdrempelig muziekonderwijs.

Een goed functionerende lokale omroep, die beschikt over goede huisvesting en financieel gezond is.

De gemeente speelt een faciliterende rol en voert zijn zorgplicht (Mediawet) uit. De raad dient in 2015 te beslissen over verlenging van de zendmachtiging.

In stand houden van de Haaksbergse monumenten en hun geschiedenis en betekenis onder de aandacht brengen bij de inwoners.

1. Restauraties gemeentelijke monumenten 2. Restauratie gemeentelijke rijksmonumenten 3. Organisatie jaarlijkse Open Monumentendag en Klassendag.

Een ruim aanbod van muziekonderwijs in Haaksbergen op meerdere locaties in de gemeente

In 2015 passen wij het convenant tussen gemeente en SMOH aan. De huidige omstandigheden maken het noodzakelijk om de bestaande afspraken te heroverwegen.

Wij willen voldoende en laagdrempelige mogelijkheden aanbieden voor onze inwoners en verenigingen voor het uitoefenen van sport en beweeg activiteiten, recreatie en ontspanning en cultuur.

Wij subsidiëren daarom de Stichting Groot Scholtenhagen voor de instandhouding en het beheer van de in het sport en recreatiepark Groot Scholtenhagen aanwezige voorzieningen.

Ontspanning Scholtenhagen Het sport en recreatiegebied park Groot Scholtenhagen is een belangrijk concentratiegebied als het gaat om sport en bewegen, recreatie en ontspanning voor onze inwoners en verenigingen.

De stichting Groot Scholtenhagen is als verbonden partij een belangrijke samenwerkingspartner.


34

Zwembad De Wilder Het recreatiebad de Wilder biedt vele mogelijkheden voor sport en bewegen en ontspanning van onze inwoners en daarbuiten. Het zwembad is een maatschappelijke voorziening en geeft invulling aan allerlei functies op het gebied van sport en bewegen, ontspanning en gezondheid.

Sport en Bewegen Ons sportbeleid richt zich primair op het stimuleren van de breedtesport, waarbij meedoen en bewegen voor iedereen centraal staat. Sporten is leuk, gezond en zorgt ook voor verbinding en samenhang op allerlei beleidsterreinen zoals op het gebied van gezondheid, jeugdbeleid en WMO. Ook de maatschappelijke functie van sport en sportverenigingen in het bijzonder wordt van steeds groter belang. Sportaccommodaties: Sportaccommodatiebeleid is een belangrijke pijler van ons gemeentelijk sportbeleid. Onze gemeente kent een zeer gevarieerd aanbod van sportaccommodaties. Goede multifunctionele sportaccommodaties zijn noodzakelijk om sporten en bewegen te stimuleren. We bevorderen de samenwerking tussen verenigingen om een zo optimaal mogelijke bezetting van de sportaccommodaties te realiseren (en waar mogelijk het beheer bij de verenigingen zelf neer te leggen).


Ons doel is recreatiebad De Wilder en de functies van het recreatiebad op het gebied van sport en bewegen, recreatie en gezondheid op een financieel en duurzaam verantwoorde manier te behouden.

Eind 2014 geven wij duidelijkheid over de toekomst van de Wilder. Op basis hiervan zal in 2015 nadere uitwerking plaatsvinden.

Door middel van het buurtsportcoachproject en de Actief Betrokken Club bereiken wij dat sportverenigingen invulling geven aan hun maatschappelijke rol en een actieve rol spelen in het sociale netwerk van wijkteams.

1. Bevorderen sportdeelname en bewegen van inwoners, sportverenigingen, scholen en wijken via het buurtsportcoachtraject en de beweegimpuls voor kwetsbare ouderen. 2. Minimaal 8 sportverenigingen stimuleren en ondersteunen om actief een maatschappelijke rol te gaan invullen via het ABC traject. 3. Promoten jeugdsportfonds Overijssel

Wij vinden het van belang dat sportaccommodaties goed worden onderhouden en zo optimaal mogelijk worden benut. Dat willen wij bereiken door samenwerking van verenigingen te stimuleren en de maatschappelijke functie van sportverenigingen te versterken en te ondersteunen.

1. Zorgdragen voor een goede kwaliteit van de binnen en buitensportaccommodaties 2. Waar mogelijk privatisering en/of overname beheer van sportaccommodaties stimuleren 3. Bevorderen van de maatschappelijke functie van sportverenigingen. 4. Optimalisatie gebruik sportaccommodaties. 5. Verenigingen via voorlichting ondersteunen bij het nemen van maatregelen op het gebied van duurzaamheid.

De gemeentelijke sportaccommodaties en sportclubs met een eigen sportaccommodatie leveren een bijdrage aan een duurzaam Haaksbergen.

Wij subsidiëren zwembad de Wilder op basis van prestatieafspraken die passen binnen het doelgroepenbeleid en de activiteiten die hiervoor worden ontwikkeld.

35

Beleidsnota Cultuur Cultuurvisie Haaksbergen 2013-2017 Evaluatie Sportnota 2008-2012 Beleidsplan WMO Regionale nota en lokaal uitvoeringsprogramma Vitale Coalities Beleidsplan Jeugd.

3.

Einddatum 2017 2014 2018 2016 2018

Met wie werken we samen? Externe partners

Cultuur Cultuur is een breed en divers beleidsterrein waarin met vele partners wordt samengewerkt zoals: Stichting Kulturhus Haaksbergen (theater, bibliotheek). Amateurkunstverenigingen Museale en cultuurhistorische organisaties Commissie Culturele Vorming ( primair onderwijs) Adviescommissie beeldende kunst RTV Sternet Monumentenraad en monumentencommissie Historische kring VVV, Centrummanagement Stichting Muziekonderwijs Haaksbergen Onderwijs, primair en voortgezet. Wijkraden, belangengemeenschappen Provincie Overijssel ( in kader van diverse subsidieregelingen op het gebied van cultuur) Ontspanning De belangrijkste externe partijen waarmee samengewerkt wordt zijn Stichting Groot Scholtenhagen als verbonden partij van de gemeente. Stichting de Wilder en eventuele marktpartijen. Regio Twente ( sportief inrichten van de openbare ruimte) VVV, Centrummanagement Wijkraden, belangengemeenschappen

Sport en bewegen De belangrijkste externe partijen waar veel mee wordt samengewerkt zijn: Ministerie van VWS, projectbureau combinatie-functies, dit in verband met de buurtsportcoach. Sportservice Overijssel, in verband met de WMO projecten Actief Betrokken Club en beweegimpuls kwetsbare senioren Sportmaatwerk in verband met ondersteuning buurtsportcoach Sportverenigingen Onderwijs ( primair en voortgezet onderwijs) Stichting Groot Scholtenhagen Wijkraden en belangengemeenschappen


36

4.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

Deelprogramma Cultuur

Totaal Cultuur Ontspanning Totaal Ontspanning Sport

LASTEN

Totaal Sport Cultuur

Totaal Cultuur Ontspanning Totaal Ontspanning Sport

Produkt C ultuur Lokale omroep Monumenten Muziekonderwijs Kulturhus Scholtenhagen Zwembad de Wilder Sport algemeen Sportaccommodaties C ultuur Lokale omroep Monumenten Muziekonderwijs Kulturhus Scholtenhagen Zwembad de Wilder Sport algemeen Sportaccommodaties

Totaal Sport Saldo :

Rek. 2013 37 0 8 57 0 102 0 517 517 62 183 245 130 22 90 234 794 1.270 359 846 1.205 238 581 819 -2.430

Mutatie tov 2014 primitief

Begr. Begr. 2014 2014 na prim. wijz. 37 37 0 0 5 5 95 56 0 0 137 98 1 1 512 512 513 513 97 32 248 366 345 397 228 200 14 14 94 81 188 221 764 895 1.288 1.411 308 308 1.033 1.033 1.341 1.341 163 194 680 625 842 819 -2.477 -2.563

Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

37 0 5 56 0 98 0 0 0 0 227 227 201 13 75 203 863 1.355 303 317 620 167 615 782 -2.432

37 0 5 56 0 98 0 0 0 0 227 227 203 13 74 188 839 1.317 300 317 617 167 609 776 -2.385

0 0 5 56 0 61 0 0 0 0 227 227 145 13 73 178 814 1.223 265 317 582 94 602 696 -2.213

0 0 5 56 0 61 0 0 0 0 227 227 145 13 73 148 814 1.193 261 317 578 94 562 656 -2.139

45

92

264

338

Toelichting verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Het voordelig financiële effect t.o.v. de primitieve begroting 2014 van € 45.000 is op te splitsen in lagere baten ad € 669.000 en lagere lasten ad € 714.000. Baten Onder het product cultuur is in 2014 is een interne bijdrage van € 39.000 vanuit personeelslasten aan het product muziekonderwijs opgenomen. Voor een zuivere weergave van de resultaten en in lijn met eerdere informatie aan uw raad is dit in 2015 achterwege gelaten. M.b.t. zwembad de Wilder hebben we in 2014 nog € 512.000 huurinkomsten begroot. Door nu als uitgangspunt te hanteren, dat we m.i.v. 2015 het zwembad hebben overgedragen aan een externe partij vallen deze huurinkomsten weg. Onder sport algemeen zijn in 2014 ten onrechte rijksbijdragen breedtesport opgenomen. Deze werden via de algemene uitkering ontvangen. Dit herstel geeft een nadelig effect van € 73.000. De huurinkomsten sportaccommodaties voor zowel buitenaccommodaties als sporthallen laten een dalende trend zien en zijn reëel naar beneden bijgesteld (€ 22.000). Lasten Het voordeel op cultuur bestaat uit meerdere kleine posten, die samen € 27.000. De lasten bij het theater zijn t.o.v. 2014 primitief toegenomen met € 100.000. Dit is het effect van de eerste begrotingswijziging 2014, waarbij dit bedrag is overgeheveld vanuit het programma maatschappelijke ondersteuning, nu sociaal domein. De lasten van het zwembad de Wilder nemen af met € 716.000. Vanuit het overdrachtsscenario vallen alle kosten vrij, met uitzondering van de subsidie aan de nieuwe marktpartij van € 317.000. Concreet betekent dit € 302.000 minder kapitaallasten, € 142.000 lagere subsidie of bijdrage, € 269.000 lagere onderhoudskosten en het vervallen van interne kostentoerekening van € 3.000. In samenhang met de vervallen huuropbrengsten van € 512.000 is het voordelig effect per saldo € 204.000. Het product sportaccommodaties laat een nadelig kapitaallasteneffect zien van € 18.000. Dit wordt met name veroorzaakt door investeringen 2014 in sportaccommodaties (sporthal de Bouwmeester en handbalvelden de Greune). Op onderhoudsbudgetten is fors (€ 60.000) ingeleverd. De loonkosten van de sporthalbeheerder (verlaging € 41.000) zijn onder de ambtelijke kosten gebracht. In de primitieve begroting 2014 was het beheer van sporthal de Bouwmeester nog niet aan Havoc overgedragen. Dit geeft een kostentoename van € 22.000, die gecompenseerd wordt door een afname van eigen beheerskosten.


37

2016-2018 De baten nemen vanaf 2017 af met € 37.000. Dit is het gevolg van het einde van de provinciale bijdragen voor de regelingen cultuurarrangement (€ 30.000) en cultuureducatie (€ 7.000). Aan de lastenkant eindigen ook beide regelingen waardoor de lasten (€ 45.000 resp. € 13.000) ook vanaf 2017 vervallen. Er ontstaan toenemende voordelen in 2016 t/m 2018 door een verlaagde subsidie aan het Kulturhus (vanaf 2017 -/- € 25.000), muziekonderwijs (€ 15.000 oplopend tot € 55.000) en de budgetsubsidie aan de Stichting Scholtenhagen (€ 35.000 vanaf 2017 in verband met

een andere vorm van beheer na pensionering van een huidige beheerder). Door het beëindigen van de regeling breedtesport vervallen de kosten hiervoor (€ 73.000) vanaf 2017. De kostendaling bij sportaccommodaties in 2018 betreffen kapitaallasten (-/- € 40.000).


38

4 Economische ontwikkeling 1.

Wat is onze visie?

Detailhandel en Economische ontwikkeling Wij zorgen voor afstemming tussen ondernemers, overheid, onderwijs en zorg. De samenhang tussen participatie enerzijds en het organiseren van ondersteuning voor werkzoekenden anderzijds wordt bevorderd, bijvoorbeeld door passende inzet in de zorg en andere maatschappelijke organisaties. Verdringing van reguliere arbeid wordt daarbij voorkomen. Onze relaties met bedrijfsleven, onderwijs en zorg intensiveren wij en waar mogelijk werken wij mee aan vernieuwende initiatieven die leiden tot toename van het aantal banen, ook in samenhang met re-integratie en participatie. Essentieel hierbij is dat wij proactief en ondernemersgericht zijn en zo min mogelijk belemmerende regels hanteren. Wij zorgen ervoor dat ondernemers weten bij wie zij terecht kunnen, bestuurlijk en ambtelijk. Economie en arbeidsmarkt houden niet op bij de gemeentegrens. Twente is onze entiteit en wij investeren in de Twentse samenwerking. Bedrijven horen zich thuis te voelen in onze gemeente. Werk en economie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Met ondernemers willen wij bespreken hoe we economisch beleid en arbeidsmarktbeleid vernieuwend en samenhangend kunnen aanpakken. Vanuit de economische beleidsnota en het actieprogramma is de promotie van Haaksbergen op het gebied van wonen, werken, bedrijfsvestiging, recreatie en toerisme als speerpunt benoemd. Samen met het georganiseerde bedrijfsleven is in 2014 een promotieplan opgesteld die in 2015 verder zal worden uitgevoerd. Toerisme en recreatie Voor Haaksbergen zijn recreatie en toerisme van groot economisch belang. De sector levert een essentiële bijdrage aan de naamsbekendheid en de aantrekkelijkheid op het gebied van wonen, werken en recreëren. Wij willen nieuwe vormen van toerisme en kwalitatieve impulsen stimuleren. In de kerkdorpen en het buitengebied willen mogelijkheden bieden voor ondersteunende horeca. De bijzondere aantrekkingskracht van de MBS en de gebiedsontwikkeling rondom bieden volop kansen. Ook het organiseren van een grote verscheidenheid aan evenementen speelt hierin een belangrijke rol. De fraaie natuurgebieden en het gevarieerde buitengebied van Haaksbergen zien wij als een belangrijk kapitaal van onze gemeente die volop kansen biedt om het recreatief-toeristisch product te versterken. Het in stand houden van de bestaande natuurgebieden en het versterken van de samenhang tussen deze gebieden vinden wij wenselijk. Daarnaast willen we met de Euregio, Ahaus en andere grensgemeenten verdere impulsen geven aan bestaande producten zoals de ruiter- en menroutes-, de flamingoroute en het grensoverschrijdende knooppuntensysteem, en nieuwe initiatieven ontwikkelen om de grens als toeristisch product meer op de kaart te zetten en wederzijdse promotie te versterken. 2.


Detailhandel en Economische ontwikkeling Duurzaam en bedrijvigheid Wij zijn er trots op dat het in Haaksbergen is gelukt om bedrijven, die op het gebied van duurzaamheid voorop lopen, te vestigen op bedrijventerrein Stepelerveld. Dit laat zien dat duurzaamheid en bedrijvigheid goed samengaan. Wij willen hieraan verder vervolg geven door de attractiviteit van het toekomstige bedrijventerrein sterk te verhogen en de eerste fase daarvan te ontwikkelen tot het “duurzaamste bedrijventerrein van Twente”. Dit willen wij bereiken door de landschappelijke structuren in dit gebied te handhaven en daar waar mogelijk te versterken. Tevens zal worden onderzocht of op een andere manier kan worden omgegaan met onder andere het watersysteem, intensiteit van beheer, verminderen van energiegebruik, inzetten van andere energiebronnen, verhogen van de ecologische waarde en een duurzame inrichting. Wij staan open voor innovatieve duurzame initiatieven die ertoe bijdragen onze ambitie te realiseren. De


39

verduurzaming van het bedrijventerrein dient binnen het bestaande financiële kader, de vastgestelde grondexploitatie, plaats te vinden. De koppeling tussen groenste gemeente van Twente en duurzaamheid zien wij als logisch. Bedrijven die het milieu en de woonomgeving belasten krijgen van ons niet de mogelijkheid verder uit te breiden. Wij willen in samenwerking met de bedrijven onderzoeken welke opties er zijn om deze bedrijven te verplaatsen en/of te verduurzamen. De mogelijkheden van verplaatsing willen wij eventueel in samenwerking met een derde partij bekijken. Er zijn hier vooralsnog geen financiële middelen voor beschikbaar. Ondernemers Een goede bedrijfsomgeving is essentieel. De tweede en laatste fase van de revitalisering van het Oostelijke deel van ’t Varck wordt in 2015 afgerond. De laatste maatregelen hebben met name betrekking op de herinrichting van de Twijner- en Spoelsterstraat. Na afronding zijn de bedrijventerreinen in Haaksbergen weer up to date. Parkmanagement is aanwezig op de bedrijventerreinen ’t Varck-Brammelo, de Greune en Stepelo. De gemeente, in adviserende zin betrokken bij Parkmanagement, draagt jaarlijks € 10.000 bij voor de optimalisering van de organisatie. Er zijn nog diverse slagen te maken waaronder verdergaande samenwerking tussen de onderlinge parkmanagementorganisaties met als doel te komen tot één effectieve en efficiënte organisatie voor de genoemde bedrijventerreinen. Detailhandel en horeca Een goed functionerend winkelgebied met bijbehorende horeca draagt bij aan de levendigheid en gezelligheid van Haaksbergen. Daarom zijn ondernemers in de detailhandel en horeca voor ons belangrijke partners. Samen met de koepelorganisaties, Stichting centrummanagement en de Haaksbergse Ondernemersvereniging, werken wij aan de ontwikkeling van het centrum en het realiseren van een kwaliteitsslag. Ook dagen wij ondernemers uit om met suggesties en oplossingen te komen, creatieve ideeën ontstaan tenslotte vaak in de eigen bedrijfsomgeving. Zo zijn wij in samenwerking met Stichting Centrummanagement, pandeigenaren, banken, accountants en makelaars bezig om invulling te krijgen voor leegstaande (winkel)panden maar ook actief om leegstand te voorkomen. Dit vereist flexibiliteit van alle partijen. De zondag openstelling is sinds half 2014 voor iedere ondernemer mogelijk en zal in 2016 worden geëvalueerd waarbij de belangen van de kleine en grote ondernemer centraal zullen staan. Genoemde partijen zijn ook nadrukkelijk betrokken bij de promotie van Haaksbergen. Toerisme en recreatie De beleidsnota economie met het actieprogramma geven de belangrijkste beleidsontwikkelingen weer. We willen inspelen op versterking van het aanwezige aanbod en vinden uitbreiding van met name dagrecreatie wenselijk. Met routes en ommetjes willen we de kernen en het buitengebied met elkaar verbinden. We willen de kracht van het mooie buitengebied behouden en versterken, maar ook de aandacht richten op de verbindingen vanuit het buitengebied naar de MBS en het centrum. Verder willen we de samenhang tussen de verschillende gebieden en voorzieningen versterken en samenwerking tussen partijen stimuleren. Wij brengen partijen bij elkaar uit verschillende gebieden en sectoren die niet eerder intensief hebben samengewerkt, en initiëren en ondersteunen projecten. Doelstelling Detailhandel Markt Het faciliteren van en ruimte bieden aan ondernemers in de ambulante handel (Stichting weekmarkt Haaksbergen, Standplaatshouders vrijdagen zaterdagmarkt). Bedrijven Investeringszone



Wat doen we in 2015

Behoud van de zelfstanding weekmarkt en een goed functionerende vrijdagen zaterdagmarkt

Het faciliteren van en ruimte geven aan ondernemers in de ambulante handel.

40

Doelstelling Innen van de BIZ-heffing bij gevestigde ondernemers binnen de aangewezen zone.

Wat willen we bereiken? Het doel is meer bezoekers naar het centrum te trekken door de ondernemers te faciliteren in het in stand houden van de Bedrijven Investeringszone (BIZ) en te zorgen voor een ‘schoon, heel en veilig’ openbaar gebied. Toelichting: de gemeente int de BIZ-heffing en keert deze, onder inhouding van de perceptiekosten, uit aan het ondernemersfonds van Stichting Centrummanagement Haaksbergen (SCH). Stichting Centrummanagement Haaksbergen besteedt de gelden voor de uitvoering van activiteiten en maatregelen zoals door hun omschreven in het meerjarenbeleidsplan 2012-2016. De gemeente toetst of de gelden zijn besteed conform de regelgeving die beschreven is in de wet BIZ.

Wat doen we in 2015 1. Gemeente: Innen van de BIZ-heffing 2. SCH: besteding van de middelen aan een “schoon, heel en veilig” centrum en zaken die het publiekelijk belang dienen alles binnen de wet BIZ en het meerjarenbeleidsplan 2012-2016

Economische ontwikkeling Revitalisering bedrijventerreinen Uitvoering tweede fase van de Uitvoering van de tweede fase revitalisering van van de revitalisering bedrijventerrein ’t Varck (oostelijke deel van ’t Varck) met name de Spoelsterstraat en Twijnerstraat Economische zaken Samen met het bedrijfsleven en samenwerkende organisaties inspanningen leveren voor behoud en uitbreiding van economische bedrijvigheid. Het verder uitvoeren van het actieprogramma, als onderdeel van de economische beleidsnota, is hiervan een voorbeeld naast de individuele initiatieven die de gemeente daar waar mogelijk wil faciliteren en/of ondersteunen. De openbare ruimte van het nieuw te realiseren bedrijventerrein Stepelerveld wordt op een duurzame wijze


Revitalisering: uitvoering tweede en laatste fase van de revitalisering op ’t Varck Oost.

Stimulering lokale economie: Initiatieven vanuit het (georganiseerde) bedrijfsleven ondersteunen en faciliteren. Verdergaande samenwerking afzonderlijke parkmanagementorganisaties. Uitvoeren van het promotieplan Haaksbergen zoals deze in 2014 is opgesteld. Realiseren duurzaam bedrijventerrein Stepelerveld fase 1.

41

Doelstelling

Wat willen we bereiken? ingericht. Dit moet een aanzet zijn om ook op kavelniveau deze duurzaamheidsgedachte door te zetten.

Wat doen we in 2015

Verenigingen en organisaties de kans bieden een aantrekkelijk aanbod aan evenementen te organiseren voor onze inwoners en bezoekers.

We stellen materiaal ter beschikking voor de organisatie van evenementen.

Meer bekendheid in de Regio voor Haaksbergen als toeristische gemeente. Nieuwe, kwalitatieve impulsen om de vrijetijdssector te versterken. Een impuls geven aan de grensoverschrijdende samenwerking zowel naar Duitsland als naar Gelderland. Een stijging van het aantal bezoekers bij dag attracties en een stijging van het aantal overnachtingen met 1% t.o.v. 2013. Opstellen van een Regionale toeristische agenda (Twente breed) waar Haaksbergen een onderdeel van uit maakt.

Nieuwe initiatieven stimuleren en waar nodig initiëren. Ondernemers faciliteren binnen samenwerkingsverbanden. Uitvoering geven aan het promotieplan Haaksbergen zoals deze in 2014 is opgesteld. Verstrekken subsidies aan organisaties die onze doelstelling helpen verwezenlijken. Uitvoering geven aan het actieprogramma economie. Invulling, afstemming en vaststelling van de Regionale toeristische agenda.

Aantrekkelijk gemeente om te fietsen en te recreëren.

1. Goed netwerk creëren en onderhouden 2. Imago als fietsgemeente promoten en versterking van (dag)recreatie

De Stichting Haaksbergen Promotie in staat stellen om Haaksbergen als toeristische gemeente te promoten en ondernemers te ondersteunen bij de informatieverstrekking aan klanten en productontwikkeling.

1. Toeristen en toeristisch bedrijfsleven voorzien van goede informatie en producten. 2. Toeristen een prettig verblijf bieden, goed gastheerschap. 3. Door samenwerking productontwikkeling realiseren.

Toerisme en Recreatie Evenementen Bezoekers en Haaksbergenaren aangename verpozing bieden.

Recreatie en toerisme Ontwikkeling van een goede toeristische infrastructuur. Versterken Haaksbergen als toeristische gemeente.

Toeristische fietspaden Toegankelijkheid van natuurschoon verbeteren.

VVV Toeristen in Haaksbergen een prettig verblijf bieden.


42

Beleidsnota Economische ontwikkeling Bedrijventerreinenvisie Haaksbergen Detailhandelsvisie Haaksbergen Masterplan Bedrijventerreinen Haaksbergen Beleidsnota economie en actieprogramma Toerisme en recreatie Beleidsnota economie en actieprogramma Verblijfsrecreatie in het Landelijk Gebied

3.

Einddatum


Product Externe partners Detailhandel Bedrijven Stichting Centrummanagement Haaksbergen. Investeringszone Markt Stichting Markt Haaksbergen. Economische ontwikkeling Revitalisering Ten aanzien van de revitalisering is een subsidie aangevraagd en bedrijventerreinen toegekend door de Provincie Overijssel. Economische zaken Georganiseerd verband van ondernemers- en haar ondernemersorganisaties. Toerisme en recreatie Evenementen Vele verenigingen en comités die Haaksbergen rijk is. Recreatie en toerisme Platform Toerisme en recreatie, toeristisch bedrijfsleven, Museum Buurtspoorweg, Zoutmarke (gemeenten Enschede, Hengelo en Hof van Twente). Toeristische fietspaden Stichting Rijwielpaden Haaksbergen. VVV VVV.

4.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

Deelprogramma Detailhandel Totaal Detailhandel Economische ontwikkeling Totaal Economische ontwikkeling Toerisme en recreatie

LASTEN

Totaal Toerisme en recreatie Detailhandel Totaal Detailhandel Economische ontwikkeling Totaal Economische ontwikkeling Toerisme en recreatie

Produkt Bedrijven Investerings Zone Markt Revitalisering bedrijventerreinen Economische zaken Evenementen Recreatie en toerisme Toeristische fietspaden VVV Bedrijven Investerings Zone Markt Revitalisering bedrijventerreinen Economische zaken Evenementen Recreatie en toerisme Toeristische fietspaden VVV

Totaal Toerisme en recreatie Saldo : Mutatie tov 2014 primitief


Rek. 2013 129 8 137 48 0 48 0 4 17 0 21 111 27 139 158 0 158 111 167 36 75 389 -481

Begr. Begr. 2014 2014 na prim. wijz. 114 114 7 7 120 120 292 292 0 0 292 292 0 0 0 0 16 16 0 0 16 16 110 110 9 9 119 119 598 598 225 206 823 804 96 92 206 204 36 36 67 67 404 399 -918 -893

Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

115 7 122 0 0 0 0 0 0 0 0 110 9 119 23 167 190 92 205 36 67 399 -586

116 7 123 0 0 0 0 0 0 0 0 110 9 119 23 167 190 92 205 36 67 399 -585

118 7 124 0 0 0 0 0 0 0 0 110 9 119 23 167 190 92 205 36 67 399 -583

119 7 126 0 0 0 0 0 0 0 0 110 9 119 23 167 190 92 205 36 67 398 -582

331

333

334

336

43

Verschillenanalyse 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Baten Het lagere budget n 2015 t.o.v. 2014 op revitalisering bedrijventerreinen betreft een Provinciale bijdrage voor revitalisering ’t Varck in 2014 van € 292.000. Lasten Het voordeel t.o.v. 2014 op revitalisering bedrijventerreinen van € 575.000 betreft de lasten in 2014 voor de revitalisering ’t Varck welke in 2015 wegvallen. Binnen economische zaken is sprake van een voordeel van € 58.000. Dit wordt veroorzaakt door een verlaging van € 50.000 van de post adviezen diensten en derden welke al in de jaarschijf 2015 was verwerkt bij de begroting 2014. Daarnaast is een bezuiniging doorgevoerd van € 8.000 betreffende het schrappen van middelen voor het doen van marktonderzoeken en koopstroomonderzoeken. 2016-2018 Geen verschillen > € 25.000.


44

5 Integrale veiligheid 1. Wat is onze visie? Handhaving De gemeente Haaksbergen wil zijn burgers en ondernemers een veilige omgeving bieden door haar handhavingstaken op een structurele en integrale manier uit te voeren. Door daarbij handhaving transparant en eenduidig te maken, worden de verschillende doelgroepen van de handhaving gestimuleerd en geadviseerd de regels na te leven. Veiligheid Samen met inwoners en bedrijven zorgen wij voor een veilige gemeente, op het gebied van wonen, werken en recreëren. We willen dat inwoners zich over vier jaar nog net zo veilig voelen in Haaksbergen als in 2012 het geval was. 2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen Veiligheid Onderzoek monstertruckdrama Het monstertruckdrama van 28 september 2014 is door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid en het Openbaar Ministerie in onderzoek genomen. Het O.M. onderzoekt de strafrechtelijke aspecten, de Onderzoeksraad onderzoekt wat de oorzaak van het ongeval is en welke lering wij hieruit kunnen trekken. Nationale politie Veranderingen binnen de reorganisatie van de politie zullen in 2015 merkbaar zijn. Er speelt een landelijke discussie ten aanzien van de huisvesting. Eind 2014 en in 2015 zullen hier naar verwachting keuzes in gemaakt worden. Haaksbergen heeft een voorstel neergelegd voor een politieservicepunt in het gemeentehuis. Dit voorstel heeft de politie geparkeerd, maar zal naar verwachting in 2015 opnieuw bekeken gaan worden. Basisteam Driehoek midden Met de komst van de nieuwe politiewet heeft de driehoek een formelere status gekregen. De burgemeesters van Hengelo, Haaksbergen, Borne en Hof van Twente, Politie en O.M. vormen samen de basisteamdriehoek midden. Zij maken samen afspraken over de inzet van politiecapaciteit op veiligheidsspeerpunten. Veiligheidshuis Twente In 2015 zal de blik gericht zijn op het verbeteren van de werkwijzen, zoals die van de TOP-X aanpak, Code Rood / huiselijk geweld en het Justitieel Overleg Risicojeugd Twente. Daarnaast bereiden we ons voor op de transities van onder andere de jeugdzorg. Deze transities bij de gemeente zullen van invloed zijn op de werkwijze en werkomvang, al is nog niet in te schatten op welke wijze en in welke mate. Vanaf 2015 zal extra ruimte in gevonden moeten worden. Het gaat om € 20.000 waarvoor nog geen dekking is gevonden in Twente. Haaksbergen is afgevaardigd in de regionale stuurgroep om de belangen van kleinere gemeente te behartigen. Haaksbergen heeft een prominente rol. Veiligheidsmonitor In 2015 start het bevolkingsonderzoek, de Veiligheidsmonitor in Haaksbergen. Deze resultaten vormen input voor het meerjarig veiligheidsprogramma, die in 2016 opgesteld zal gaan worden voor de periode 2017-2020. Kosten € 5.000(dekking bestaande IVZ budget).


45

Doelstelling Handhaving Handhaving uitvoering Het bieden van een veilige omgeving door consequente handhaving van wetten en regels.


Wat doen we in 2015

Wij willen onze burgers en ondernemers in Haaksbergen een veilige omgeving bieden door handhavingstaken op een structurele en integrale manier uit te voeren. Door daarbij handhaving transparant en eenduidig te maken worden verschillende doelgroepen van de handhaving gestimuleerd en geadviseerd de regels na te leven.

1. Overeenkomstig de gestelde prioriteiten toezicht houden op bouwmilieu activiteiten. Handhavend optreden overeenkomstig de handhavingsstrategie. 2. Overeenkomstig de gestelde prioriteiten toezicht houden op activiteiten in de openbare ruimte. Handhavend optreden overeenkomstig de handhavingsstrategie.

Optimale (Brand) veiligheid en hulpverlening in de gemeente volgens wettelijke eisen en normen, nader uitgewerkt en vastgesteld in beleidsdocumenten, (brand) risicoprofiel en dekkingsplan van de Veiligheidsregio Twente (VRT). Daarbij willen we ook bereiken dat het accent verschuift van “bestrijden” naar “voorkomen”. Basisbrandweerzorg geleverd door vrijwilligers met binding met Haaksbergen; vanuit een lokale brandweergarage om zichtbaar te blijven in de gemeente en te voldoen aan de wettelijke eisen en normen. Adequate, professionele en tegelijkertijd betaalbare brandweerzorg en hulpverlening.

1. In de afgelopen jaren bereikte de brandweer in situaties van brand 47 % van de objecten binnen de vastgestelde norm tijd. We willen dat zogenaamde dekkingspercentage omhoog brengen. Het wettelijk vastgestelde minimumpercentage is 80. In het principebesluit staat dat door een onderbouwde en weloverwogen verdeling van taken op het gebied van vergunningverlening en toezicht tussen gemeenten en Brandweer Twente het mogelijk is de norm bij te stellen tot zo’n 75%. Zie verder beleidsplan en dekkingsplan van de VRT waarin Haaksbergen als één van de vier aandachtspunten in Twente is opgenomen. 2. We willen het aantal vrijwilligers in Haaksbergen op peil houden en er op andere wijzen voor zorgen dat basisbrandweerzorg lokaal georganiseerd kan blijven. Vanuit een brandweergarage die

Veiligheid Brandweer Optimale (brand-)veiligheid en hulpverlening in de gemeente volgens wettelijke eisen en normen, nader uitgewerkt en vastgesteld in beleidsdocumenten, (brand) risicoprofiel en dekkingsplan van de Veiligheidsregio Twente (VRT).


46

Doelstelling

Openbare orde en veiligheid Samen met inwoners en bedrijven zorgen voor een veilige gemeente op het gebied van wonen, werken en recreëren. We willen dat inwoners zich over vier jaar in elk geval nog net zo veilig voelen in Haaksbergen als in 2012 het geval was. Hoe we dit gaan doen, is uitgewerkt in het Integraal Veiligheidsprogramma 2013-2016.



Wat doen we in 2015 voldoet aan daaraan gestelde eisen. 3. Onnodige en onechte brandmeldingen kosten veel. We willen dat deze meldingen afnemen. 4. We willen bereiken dat inwoners en bedrijven zich meer bewust zijn van brandveilig leven/ondernemen en het voorkomen van brandonveilige situaties. 5. We willen de kosten voor brandweerzorg ( via de gemeentelijke bijdrage aan de VRT) betaalbaar houden, zo mogelijk bezuinigen na 2014 met prioriteit voor wettelijke taken.

Samen met burgers en bedrijven zorgen wij voor een veilige gemeente op het gebied van wonen, werken en recreëren. We willen dat inwoners zich over vier jaar in elk geval nog net zo veilig voelen in Haaksbergen als in 2012 het geval is. Hiervoor hebben wij voor de volgende prioriteiten doelstellingen met streefwaarden vastgesteld in het integraal veiligheidsprogramma 2013 – 2016: - terugdringen inbraken - verminderen woonoverlast in buurt/wijk - aanpak alcohol- en drugsgebruik - verbeteren verkeersveiligheid - aanpak witwassen (georganiseerde criminaliteit)

1. Terugdringen a. diefstal/inbraak woningen, b. garagesboxen-schuren, c. uit/vanaf motorvoertuigen 2. Verminderen woonoverlast en op peil houden van de kwaliteit van de leefomgeving 3. Bevorderen dat het alcohol- en drugsgebruik afneemt, specifiek onder jeugdigen en jongeren. Verminderen van overlast in buurt/wijk als gevolg van alcohol- en drugsgebruik. Terugdringen van drugshandel 4. Bevorderen dat het aantal ongevallen met letsel afneemt. Bevorderen verkeersveilig gedrag. Bevorderen dat de verkeersveiligheid bij scholen verbetert. 5. Voorkomen dat criminele activiteiten plaatsvinden met vergunningen, subsidies, aanbestedingen, gemeentelijke vastgoedtransacties. Terugdringen van het

47

Doelstelling Rampenbestrijding Optimale bevolkingszorg in crisissituaties.


Wat doen we in 2015 aantal hennepkwekerijen

Goed functionerende crisisorganisatie, met opgeleide en getrainde mensen Doorontwikkeling naar crisisorganisatie met meer aandacht voor communicatie en zelfredzaamheid.

Samen met de andere Twentse gemeenten: 1. Het regionaal team bevolkingszorg is opgeleid en geoefend tot en met het operationele niveau 2. De vakbekwaamheid van de gemeentelijke functionarissen is geborgd 3. Het landelijk slachtoffer informatie systeem is geïmplementeerd

Beleidsnota Handhaving Integraal handhavingsbeleid Veiligheid Integraal Veiligheidsprogramma Begroting 2014 VRT en zienswijze college en raad Regionaal hennepconvenant Regionaal projectplan beperking woninginbraak Beleidsplan VRT incl. dekkingsplan, raadsbesluit 26 september 2012 Algemene plaatselijke verordening (APV) Beleidsregels (van de burgemeester) Damocles Raadsbesluit 27 januari 2011 “regionaliseren brandweer” Raadsbesluit 25 april 2012 “Principebesluit vorming één brandweer Twente” en ter uitvoering daarvan overdrachtsdossier aan VRT Regionaal crisisplan 2012-2015 Organisatieplan “inrichting gemeentelijke kolom” 3.

Einddatum 2013-2017 2016

2015

2015

Met wie werken we samen? Nb. uit begroting 2014, actualiseren

Product Handhaving Handhaving uitvoering Veiligheid Brandweer Openbare orde en veiligheid


Externe partners Via de RUD en ICS (Informatie-, Coördinatie- en Sturingseenheid) met de veertien deelnemende Twentse gemeenten. Veiligheidsregio Twente (VRT): sinds 1 januari 2013 voert de VRT de taken op het gebied van brandweerzorg en hulpverlening uit. - Veiligheidsregio Twente (VRT). - Bestuurders en ambtenaren van de Twentse gemeenten. - De “gezagsdriehoek midden Twente” tussen Openbaar Ministerie, politie, burgemeesters van Hengelo, Borne, Hof van Twente en Haaksbergen. - Brandweer, politie en bedrijven(-verenigingen) bij Keurmerk Veilig Ondernemen. - Politie, woningbouwcorporaties, wijken, inwoners bij Keurmerk Veilig Wonen. - Horecaondernemers en vrijwilligersorganisaties op het gebied van drank- en horecawet. - Diverse andere veiligheids- en zorgpartners zoals Veiligheidshuis,

48

Product

Externe partners verslavingszorg, reclassering, Regionaal Informatie- en Expertisecentrum. - Samen met de andere Twentse gemeenten zorgen voor voldoende personele capaciteit en middelen. - Veiligheidsregio Twente. Verplichte samenwerking in de vorm van een gemeenschappelijke regeling.

Rampenbestrijding

4.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

LASTEN

Deelprogramma

Produkt

Handhaving Totaal Handhaving Veiligheid

Handhaving uitvoering

Totaal Veiligheid Handhaving Totaal Handhaving Veiligheid

Brandweer Openbare orde en veiligheid Rampenbestrijding Vergunningen (bijz.wetten en APV) Bijzondere wetten en APV Handhaving uitvoering Brandweer Openbare orde en veiligheid Rampenbestrijding Vergunningen (bijz.wetten en APV)

Totaal Veiligheid Saldo :

Rek. 2013 10 10 0 2 0 0 1 3 422 422 1.192 339 38 82 1.650 -2.061

Begr. 2014 prim.

Begr. 2014 na wijz. 0 0 0 0 0 0 2 2 0 0 0 0 0 0 2 2 1.212 1.198 1.212 1.198 1.133 1.020 70 64 49 49 0 0 1.253 1.134 -2.465 -2.332

Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

0 0 0 0 0 0 0 0 1.205 1.205 1.133 54 39 0 1.226 -2.432

0 0 0 0 0 0 0 0 1.205 1.205 1.133 54 39 0 1.226 -2.432

0 0 0 0 0 0 0 0 1.205 1.205 1.273 54 39 0 1.366 -2.572

0 0 0 0 0 0 0 0 1.205 1.205 1.273 54 39 0 1.366 -2.572

33

33

-107

-107


Verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Baten Geen verschillen > € 25.000. Lasten Geen verschillen > € 25.000. 2016-2018 Vanaf 2017 is de bijdrage aan de Veiligheidsregio Twente verhoogd met € 140.000 er van uitgaande dat de nieuwe brandweerkazerne in 2017 wordt opgeleverd en overgedragen. Vanaf dat moment vervalt de teruggave op de bijdrage aan de Veiligheidsregio Twente.


49


50

6 Sociaal domein 1.

Wat is onze visie?

Het sociale domein is in Nederland volop in beweging. Met ingang van 1 januari 2015 is onze gemeente verantwoordelijk voor extra taken op het terrein van werk, zorg en jeugd. De komst van deze nieuwe taken gaat gepaard met minder budget, waardoor kostenbesparende maatregelen noodzakelijk zijn. De mogelijkheden om dit vorm te geven liggen met name in een geïntegreerde aanpak, innovatie en efficiencyverbetering. De Noaberpoort is de centrale toegang voor alle inwoners van Haaksbergen. Met onze geïntegreerde aanpak in de Noaberpoort, waar we samenwerken met onze partners, vrijwilligers en klanten, hebben we een duurzame structuur neergezet voor de uitvoering van taken op het gebied van zorg, welzijn, jeugd en werk. De vormgeving van deze uitvoeringsstructuur is momenteel nog volop in beweging. De basis staat op 1 januari 2015, maar in het komende jaar kan er verandering plaatsvinden op basis van de ervaringen die we opdoen met deze nieuwe taakvelden. Het komende jaar kan worden beschouwd als een overgangsjaar. De visie op ons sociaal domein is: Onze inwoners staan centraal. Zij worden aangesproken op hun talenten, mogelijkheden en hun vermogen om zelf hun leven in te richten. Daarnaast is in het bijzonder aandacht voor onze inwoners in een kwetsbare positie; zij moeten ook (naar vermogen) kunnen participeren. De inhoudelijke uitgangspunten voor het sociaal domein voor de komende vier jaar zijn: de inwoner staat centraal deelnemen naar vermogen eigen kracht en verantwoordelijkheid voorkomen is beter dan genezen Dit programma is opgebouwd uit de deelprogramma’s Participatie, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Jeugd. In de deelprogramma’s wordt aangegeven hoe deze centrale uitgangspunten in 2015 vorm krijgen. Participatie Wij zijn per 1 januari verantwoordelijk voor alle inwoners met arbeidsvermogen die ondersteuning nodig hebben. Dit is een uitbreiding van de doelgroep van de huidige Wet Werk en Bijstand. In Haaksbergen doet iedereen ertoe en wij willen dat iedereen meedoet en zijn steentje bijdraagt. Dat verwachten wij ook van uitkeringsgerechtigden, óók als zij zorg nodig hebben. Wij ondersteunen bij de stappen die genomen kunnen worden om mee te doen. Dan kan zijn in begeleiding naar werk, inkomensondersteuning of aanpak van schuldenproblematiek. Wij stimuleren dat mensen zonder werk weer aan de slag gaan, want werk geeft perspectief en voorkomt dat mensen een beroep doen op bijstand en andere voorzieningen. Wij zorgen voor de afstemming tussen ondernemers, overheid, onderwijs en zorg. De integrale aanpak in de Noaberpoort stimuleert de samenhang tussen participatie en ondersteuning. We gaan veel investeren in onze doelgroep. De investeringen wegen op tegen de besparingen in uitkeringslasten. De doelstellingen voor ons participatiebeleid voor de komende vier jaar zijn: Inwoners benutten zoveel mogelijk hun maximale verdiencapaciteit in een reguliere baan Uitkeringsgerechtigden worden zoveel mogelijk geplaatst op de reguliere arbeidsmarkt, eventueel met loonkostensubsidie Inwoners met een arbeidshandicap, die voorheen onder de Wsw of Wajong vielen, gebruiken ook hun verdiencapaciteit


51

Wmo Met de inwerkingtreding van de nieuwe WMO per 1 januari 2015 zorgen we via de Noaberpoort dat de toegang tot deze voorzieningen goed geregeld is. De nieuwe taken leiden ertoe dat de verhouding tussen de verantwoordelijkheid van de gemeente en die van burgers en maatschappelijk middenveld zal gaan veranderen. De rol van ons als gemeente is om deze veranderende rol te ondersteunen en de faciliteren, waardoor de gewenste maatschappelijke effecten optreden en gelijktijdig sprake is van kostenbesparing. De dienstverlening aan onze burgers blijft hoog in het vaandel staan. Ook als er minder geld te besteden is, zullen wij ervoor zorgdragen dat belangrijke sociale en maatschappelijke voorzieningen overeind blijven. Waar mogelijk bieden we collectieve voorzieningen aan onze inwoners, waarbij we vooral inzetten op vroegsignalering en preventie om de zwaardere vormen van ondersteuning en zorg te voorkomen. Waar noodzakelijk zullen deze individuele voorzieningen worden ingezet. De doelstellingen voor ons wmo beleid voor de komende vier jaar zijn: Onze inwoners zijn zelfredzaam, betrokken, nemen (actief) deel aan de samenleving, hebben de mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen verantwoordelijkheid voor hun omgeving Ook onze kwetsbare inwoners (jong en oud) krijgen de kans om mee te doen, richting te geven aan hun toekomst en zich (naar vermogen) te ontwikkelen. Jeugd De Haaksbergse jongeren moeten zich optimaal kunnen ontplooien en in staat zijn om actief deel te nemen aan de maatschappij. Met de meeste kinderen in Haaksbergen gaat het goed. Zij groeien op in een veilige omgeving. Er zijn echter ook kinderen die extra hulp of zorg nodig hebben, wat per 1 januari ook onder onze verantwoordelijkheid valt. Wij gaan de jeugdzorg anders organiseren (transformatie van de jeugdzorg), omdat in het huidige stelsel een te groot beroep op de zwaardere en duurdere vormen van zorg wordt gedaan. Wij zetten hierbij in op preventie (door middel van het geven opvoed- en opgroeiondersteuning) en op vroegsignalering. Daarbij schakelen wij zoveel als mogelijk het eigen sociale netwerk van mensen in. De professionele (gesubsidieerde) partners springen bij waar de expertise in het eigen netwerk ontbreekt of bij het oplossen van zware problematiek. Inwoners hebben een eigen verantwoordelijkheid voor het oplossen van overlast in de openbare ruimte. Het jongerenwerk, de politie en/of de toezichthouders komen pas in tweede instantie in beeld. De doelstellingen voor ons jeugdbeleid voor de komende vier jaar zijn in lijn met de speerpunten van het wmo beleid, mede om de samenhang tussen de beleidsterreinen weer te geven: -

-

2.

Onze inwoners (inclusief kinderen en ouders/verzorgers) zijn zelfredzaam, betrokken, nemen actief deel aan de samenleving, hebben de mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen verantwoordelijkheid voor hun omgeving Ook onze kinderen (en hun gezinnen) in een kwetsbare positie krijgen de kans om mee te doen, richting te geven aan hun toekomst en zich te ontwikkelen Actuele context en belangrijkste beleidsontwikkelingen

Bij de nieuwe taken van de gemeente per 1 januari 2015 gaat het vooral om een mentaliteits- en rolverandering van onszelf als gemeente, onze inwoners, zorgaanbieders en instanties. Dit proces heeft de afgelopen periode een aanlooptijd gekend, en zal het komende jaar in het teken staan van ontwikkeling, verandering en verbetering. De belangrijkste doelstellingen van de deelprogramma’s staan in het onderstaande weergegeven. Vanwege de herschikking van programma’s hebben wij geen indicatoren kunnen formuleren voor dit programma. De opbouw van dit onderdeel wijkt daarom af van de andere programma’s uit de begroting. De prestatie indicatoren komen tot stand in nauwe samenspraak met aanbieders, partners en belangengroepen.


52

Wat willen we bereiken en Toelichting wat gaan we ervoor doen Participatie Inwoners benutten zoveel mogelijk hun maximale verdiencapaciteit in een reguliere baan Uitkeringsgerechtigden worden zoveel mogelijk geplaatst op de reguliere arbeidsmarkt, eventueel met loonkostensubsidie Een goede klantenanalyse Bemiddeling en begeleiding wordt aan de gehele doelgroep zodat de doelgroep kan geboden, maar hierbij worden vier doelgroepen onderscheiden. worden ingedeeld op Om dit te kunnen doen is het noodzakelijk een goede verdiencapaciteit en wij klantenanalyse te verrichten. Daarom brengen wij het gehele prioriteiten in re-integratie bestand in beeld, waarbij ook in beeld wordt gebracht of kunnen aanbrengen. klanten ondersteuning ontvangen vanuit andere financieringsbronnen, vrijwilligerswerk of mantelzorg verrichten en de positie op de participatieladder wordt bepaald. Dit proces wordt in de eerste helft van 2015 afgerond.

De lokale werkgeversbenadering verder ontwikkelen en intensiveren

Door inzicht te krijgen in de lichamelijke- en psychosociale mogelijkheden en beperkingen, alsmede de competenties van onze klanten kan er beter en gerichter gematched worden met vacatures. Wij gaan investeren in het ontwikkelen van een lokaal netwerk van werkgevers, die medeverantwoordelijkheid willen nemen voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Binnen de gemeente wordt een extra impuls gegeven aan de werkgeversbenadering door extra personele capaciteit in te zetten en de samenwerking tussen de accountmanager en de bedrijfscontactfunctionaris te versterken. Bedrijfsbezoeken worden bijvoorbeeld waar mogelijk gezamenlijk afgelegd waardoor daadwerkelijk de mogelijkheid ontstaat om werkplekken in de nabijheid van burgers te organiseren. De accountmanager benadert op een pro-actieve wijze bedrijven en acquireert passende en geschikte functies (vacatures, stageplaatsen en werk/leer plekken) voor uitkeringsgerechtigden met als (eind) doel uitstroom richting arbeidsmarkt. Hierbij wordt rekening gehouden met de mogelijkheden en beperkingen van de klanten. Naast deze lokale versterking blijven we samenwerken met het Werkplein Twente en sluiten we waar dit kansen biedt en/of wenselijk is aan bij regionale initiatieven. Door zowel aandacht te besteden aan de lokale- als de regionale werkgeversbenadering, ontstaat een optimale mix van beschikbare werkplekken.

In regionaal verband ontwikkelen we arrangementen om uitkeringsgerechtigden te plaatsen in kansrijke sectoren met prioriteit voor jongeren tot 27 jaar

De werkgelegenheid is in Twente de afgelopen jaren afgenomen. Op regionaal niveau zijn er echter ook sectoren en branches aanwezig met een vraag naar arbeid. Omdat de vraag naar een bepaald type arbeidskracht per gemeente verschilt, is samenwerking op regionaal niveau van groot belang bij het creëren van plaatsingsmogelijkheden. Het gaat om het matchen van vraag van werkgevers en aanbod van werkzoekenden. Op regionaal niveau wordt momenteel gewerkt aan een arrangement voor uitkeringsgerechtigden tot 27 jaar (ESF project) waar Haaksbergen bij aansluit.


53

Inwoners met een arbeidshandicap, die voorheen onder de Wsw of Wajong vielen, gebruiken ook hun verdiencapaciteit Een nieuwe invulling van de Hoewel de Wet sociale werkvoorziening per 1 januari 2015 ‘Wsw-oud’, waardoor de wordt ingetrokken, behoudt het zittende bestand met een vast kosten worden teruggebracht, dienstverband zijn rechten. Dit betekent dat dit deel van het maar waarbij budget voorlopig bestand alleen afloopt als gevolg van natuurlijk verloop. De moet worden aangevuld uit de participatiewet biedt mogelijkheden om te gaan werken met algemene middelen om de loonwaarde / verdiencapaciteit. Als een wsw-werknemer een tekorten bij het sw-bedrijf te bepaalde verdiencapaciteit heeft, kan hij dat deel van zijn financieren inkomen zelf verdienen, waardoor de kosten per saldo afnemen. In 2015 werken we het uitvoeringsmodel verder uit om te komen tot een bijdrage van reële omvang, afgestemd op de mogelijkheden van cliënten en werkgevers. Ons wsw bedrijf Hameland ontwikkelt zich verder van productiebedrijf naar mensontwikkelbedrijf. De bedrijfsactiviteiten zullen waar mogelijk in 2015 verder worden afgestoten. De ingezette lijn van de afgelopen jaren worden verder versterkt, gezien de grote financiële belangen. We stimuleren het opzetten van sociale ondernemingen, waarbij de gemeente geen bedrijfsrisico draagt

Sociale ondernemingen, die zich op eigen initiatief en voor eigen risico, richten op het werken met mensen met een beperking is een goede ontwikkeling. Deze ondernemingen zullen wel zelfstandig en (financieel) gezond functioneren zonder dat daarbij ondersteuning van de gemeente voor nodig is.

Centrale toegang via de Noaberpoort

Ook de dienstverlening op het gebied van participatie (in het bijzonder inkomensondersteuning, schuldhulpverlening) vindt plaats vanuit de integrale toegang in de Noaberpoort. Dit wordt in 2015 verder vormgegeven. De samenwerking op het gebied van uitvoerig sociale zaken werkt niet belemmerd voor een eigen lokale toegang op gebied van werk en inkomen.

Wmo Onze inwoners zijn zelfredzaam, betrokken, nemen (actief) deel aan de samenleving, hebben de mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen verantwoordelijkheid voor hun omgeving Ook onze kwetsbare inwoners (jong en oud) krijgen de kans om mee te doen, richting te geven aan hun toekomst en zich (naar vermogen) te ontwikkelen. Het versterken van preventie, Wij investeren in preventie, vroegsignalering en vroege (vroeg) signalering en vroege interventie bij problemen. Dit doen we door organisaties en interventie. instellingen aanwezig te laten zijn in de wijk. Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij al bestaande netwerken. Er bestaat niet 1 blauwdruk voor het ideale wijkteam, dit is afhankelijk van de kenmerken van wijken, betrokken partijen, etc. In 2015 zal het wijkteam zich verder gaan ontwikkelen. De wijkgerichte aanpak krijgt hiermee een impuls, wat verder ondersteund zal worden door gericht subsidiebeleid. Het subsidiebeleid wordt in 2015 vernieuwd, waarbij subsidies steeds meer een relatie hebben met ondersteuning van doelen en uitgangspunten uit het sociale domein. De relatie tussen wonen en zorg is belangrijk, de bewustwordingscampagne ‘Lang zult u wonen’ gaan we in 2015 continueren.


54

Het versterken van eigen kracht en burgerkracht

Eigen kracht gaat over de aanwezige mogelijkheden en krachten binnen het gezin/huishouden om bepaalde situaties optimaal vorm te geven en problemen op te lossen of dragelijk te maken. Denk hierbij ook aan het sociale netwerk van familie, vrienden, buren, kennissen. Ondersteuning is daarbij gericht op het aanboren en versterken van de eigen kracht. Wij verwachten van onze maatschappelijke partners dat zij onze inwoners ondersteunen bij het aanboren van eigen kracht. Dit wordt middels subsidieafspraken vastgelegd.

Intensiveren (inzet/ondersteuning) mantelzorg en vrijwilligerswerk

Het versterken van mantelzorg en vrijwilligerswerk is al jaren een belangrijk speerpunt in het lokale Wmo beleid en dit willen we verder uitbouwen. Mantelzorg en vrijwilligerswerk zijn namelijk van onschatbare waarde voor toekomstbestendige zorg en spelen een belangrijke rol voor de samenhang en leefbaarheid in Haaksbergen. De positie van mantelzorgers wordt in 2015 bewust meegenomen in het ondersteuningsplan. Het doel daarbij is de mantelzorger te ontlasten en ruimte te geven voor ontspanning. Het vrijwilligerswerk moet meer zichtbaar en herkenbaar worden. In 2014 heeft een onderzoek plaatsgevonden om gericht in te kunnen zetten op het versterken van Vrijwilliger inzet en het Steunpunt vrijwilligerswerk. De resultaten worden in 2015 verwerkt in de uitvoering.

Snelle, eenvoudige en goede toegang tot ondersteuning

De Noaberpoort is onze centrale toegang tot het sociale domein. Het gaat daarbij niet alleen om de tweede lijnszorg via het sociaal team, maar ook om de onderlinge samenwerking. Om dit te bewerkstelligen zijn diverse stappen gezet en ook in 2015 zal de dienstverlening vanuit de Noaberpoort zich verder ontwikkelen. Per 1 januari 2015 maakt de ketenunit zorg en veiligheid deel uit van het sociaal team van de Noaberpoort en vormt een basis voor de integrale werkwijze van 1 gezin, 1 plan en 1 regisseur. De regisseur kijkt niet alleen naar die ene aanvrager, maar naar het gehele gezin/huishouden. Niet alleen omdat andere leden van het huishouden mogelijk ondersteuning nodig hebben (samenhang tussen problemen), maar ook omdat zij zelf ondersteuning kunnen bieden. Een integrale benadering (alle levensdomeinen) is hierbij vanzelfsprekend. 2015 is het overgangsjaar voor voormalig AWBZ cliënten. Daarom wordt in 2015 (gefaseerd) met alle cliënten een gesprek gevoerd over het ondersteuningarrangement.


55

Investeren in algemene voorzieningen en het bieden van maatwerkvoorzieningen

Wij willen extra investeren in voldoende voorliggende voorzieningen en algemene voorzieningen. Dit zal moeten leiden tot een kostenbesparing op de duurdere maatwerkvoorzieningen. Om toegang te krijgen tot een algemene voorziening hoeft er geen diepgaand onderzoek te worden uitgevoerd naar behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden, een beschikking van de gemeente is daarmee ook niet nodig. Het aanbod van voorliggende voorzieningen wordt uitgebreid met de wettelijk verplichte voorzieningen, en daarnaast worden de mogelijkheden voor specifieke lokale voorzieningen verkend, zoals was- en strijkservice, rolstoelen scootmobielpool.

Mensen financieel bij laten dragen

Met het vaststellen van het beleidsplan Wmo is ingestemd met het vragen van een eigen bijdrage, wanneer gebruik wordt gemaakt van voorzieningen in de Wmo. Hierop zijn uitzonderingen mogelijk. De uitwerking hiervan is vastgelegd in de verordening. Dit zal in 2015 worden toegepast en waar nodig doorontwikkeld en aangepast.

Het bieden van nazorg om terugval te voorkomen

In de meeste gevallen wordt ondersteuning of hulp gestopt na het bereiken van de gestelde doelen. In sommige gevallen is nazorg nodig om terugval te voorkomen. In 2015 gaan we hier actief op inzetten om verder vorm te geven aan nazorg om tot slimme inzet van dit instrument te komen.

Het stimuleren van vernieuwende vormen van dagbesteding

Het streven is dat er in Haaksbergen voldoende gezonde activerende dagbesteding beschikbaar is. Wij zien kansen om het huidige aanbod te optimaliseren. Zorgaanbieders en welzijnsinstellingen nemen het initiatief om gezamenlijk naar mogelijkheden te zoeken om onder andere de vervoersstroom te beperken, doelgroepen te combineren en ruimtes beter te benutten. Hierbij spelen wij een faciliterende rol. Met deze maatregelen wordt de korting vanuit het Rijk op het budget vanuit de AWBZ voor dagbesteding zoveel mogelijk opgevangen.

Communicatie met alle betrokkenen

Communicatie over de nieuwe taken, de toegang en de zorg is een belangrijk onderdeel in de voorfase (naar 1 januari 2015), maar zal ook in 2015 een grote rol spelen. Een aantal zaken zijn pas laat bekend en het is belangrijk om aan alle doelgroepen duidelijk te maken wat er gebeurt, wat ze van de gemeente mogen verwachten en wat ze zelf kunnen of moeten doen. Hiertoe is – naast het regionale communicatieplan – een lokaal communicatieplan opgesteld dat in 2015 verder wordt uitgewerkt.

Jeugd Onze inwoners (inclusief kinderen en ouders/verzorgers) zijn zelfredzaam, betrokken, nemen actief deel aan de samenleving, hebben de mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen verantwoordelijkheid voor hun omgeving Ook onze kinderen (en hun gezinnen) in een kwetsbare positie krijgen de kans om mee te doen, richting te geven aan hun toekomst en zich te ontwikkelen


56

Het versterken van opgroeien opvoedondersteuning, hulp en zorg

Wij investeren in voldoende voorliggende en algemene voorzieningen, wat zal moeten leiden tot een lagere instroom in de individuele of maatwerkvoorzieningen. Specifiek voor jeugd betekent dit dat het aanbod op gebied van opgroeien opvoedondersteuning, hulp en zorg wordt versterkt. Dit zijn het CJG, LOES, maatschappelijk werk, welzijnswerk, informele zorg, cliëntondersteuning (voorheen MEE), inloop GGZ, Advies en Meldpunt Huiselijk geweld (regionaal). Hier is in 2015 op ingezet. In de loop van 2015 zal blijken of dit afdoende is en welke ontwikkeling gewenst is.

Kaderstellende beleidsstukken Participatie Beleidsplan participatiewet Verordeningen: loonkostensubsidie en loonwaarde, tegenprestatie, individuele inkomenstoeslag afstemmingsverordening beleidsregels bijzondere bijstand Beleidsplan schuldhulpverlening Wmo Beleidsplan Wmo Notitie integrale toegang Uitgangspunten notitie vrijwilligerswerk Regionale nota en lokaal uitvoeringsprogramma ‘Vitale coalities’ Beleidsregels en nadere regels Wmo Verordening Wmo Jeugd Beleidsplan Jeugd 3.

Einddatum 2018

2016 2018 2018 2016 2016

2018

Met wie werken we samen? Externe partners

Participatie Werk en inkomen


Werkgeversbenadering: Lokale en regionale werkgevers Regio Twente Arbeidsmarktregio Enschede Werkplein ROC Twente WaWollie kringloop Sociale werkvoorziening: Hameland SWB Overig: Cliëntenraad WWB (straks participatieraad) Stadsbank ROZ

57

Wmo en jeugd Op het gebied van de uitvoering Wmo werken we met veel partijen samen. Zo zijn er in totaal ca. 300 zorgaanbieders op gebied van jeugd, maatwerk en zorg. Hiervan betreft ruim de helft (162) zorgaanbieders maatwerkvoorziening. Andere partijen die hier apart genoemd worden: Mediant / Tactus: organisaties voor geestelijke gezondheid en verslavingsproblematiek GGD Twente; regionale gezondheidsdienst Twente Stichting Maatschappelijke Dienstverlening EnschedeHaaksbergen Stichting Scala Welzijn Samenwerkende partijen in de Noaberpoort Het Veiligheidshuis; netwerksamenwerking tussen straf, zorg en andere gemeentelijke partners Politie Bureau Jeugdzorg Overijssel/Jeugdreclassering; begeleidt jongeren tussen 12 en 18 jaar die een strafbaar feit hebben gepleegd Regionale en bovenlokale samenwerkingsverbanden tussen de veertien Twentse gemeenten (Samen 14) wat betreft de decentralisaties, inkoop maatwerkvoorzieningen en het collectief vervoer Maatschappelijke organisaties: Halt; preventie en repressie van veelvoorkomende jeugdcriminaliteit Daarnaast: belangengemeenschappen en wijkraden, maatschappelijke partners, vrijwilligers(organisaties) en mantelzorgers, adviesraden en welzijnsorganisatie, ROC, de vrijwilligerscentrale, vrijwilligersorganisaties en Kerken. 4.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

Deelprogramma WMO Participatie

LASTEN

Jeugd WMO Participatie


Rek. 2013

Begr. 2014 Begr. 2014 Begr. 2015 Begr. 2016 Begr. 2017 Begr. 2018 prim. na wijz.

996

492

495

675

675

676

676

8.019

7.469

8.275

5.067

4.875

4.747

4.619

368

369

314

5.242

5.034

4.811

4.712

6.133

5.656

5.561

8.056

7.895

7.781

7.664

10.034

9.463

10.595

10.797

10.430

10.130

-7.519

-7.527

-7.701

-18.353

-17.809

-17.300

-16.859

-10.826

-10.282

-9.773

-9.332

9.778

Verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Nieuw programma sociaal domein Dit nieuwe programma Sociaal Domein is een samenvoeging van het bestaande programma Maatschappelijke Ontwikkeling, het deelprogramma Jeugd uit het voormalige programma Onderwijs en Jeugd, aangevuld met de nieuwe budgetten op basis van de gedecentraliseerde nieuwe taken. Vanwege de nieuwe taken en verhuizing van budgetten wordt een verschillenverklaring een grote cijferverhandeling, die niet verduidelijkt. We kiezen ervoor om op hoofdlijn aan te geven hoe dit programma nu is opgebouwd. Waar zeer grote verschillen vragen kunnen oproepen wordt toegelicht.


58

Baten Binnen het sociaal domein nemen de baten af met € 2,2 mln. De baten op het product werk en inkomen nemen af met € 2,4 mln. Dit is voor € 3,4 mln. het gevolg van de opname van de rijksbijdrage WSW en re-integratie in de integratie-uitkering sociaal domein. Deze is onderdeel van de algemene uitkering geworden met ingang van 2015 en wordt ook daar verantwoord. De bijdrage BUIG wordt € 1 mln. hoger. Hiervan heeft € 0,8 mln. betrekking op de rijksbijdrage voor de bijstand. Daarnaast is een toename van de rijksbijdrage BBZ geraamd van € 0,1 mln. en worden € 0,1 mln. meer ontvangsten verwacht van debiteuren. Daarnaast nemen de baten individuele voorzieningen met € 0,2 mln. toe. Er worden meer eigen bijdragen van zorgcliënten verwacht voor de regelingen zorg in natura en voor de PGB’s samen. Lasten Door de opname van de kosten van de decentralisaties stijgen de lasten van het sociaal domein met € 8,6 mln. Deze is als volgt te duiden:

Omschrijving Over uit programma 7 Bijstand/BUIG WMO bestaand Transitie Zorg Transitie Jeugd Totaal

Bedrag in mln. € 0,5 1,2 -0,5 3 4,4 8,6

Hiervan komt € 0,5 mln. uit bestaande taken, die in 2014 nog onder het programma onderwijs en jeugd, nu programma onderwijs, waren opgenomen. We gaan in de bijstand uit van 320 uitkeringsgerechtigden. Het gemiddelde uitkeringsbedrag daalt naar € 14.000. Van de forse kostentoename blijft 10% voor rekening van de gemeente. Hiervoor kan het, afhankelijk van de ontwikkeling van de rijksbijdrage, noodzakelijk zijn om een IAU-uitkering aan te vragen. De voordelen WMO worden voornamelijk veroorzaakt door het feit, dat in regionaal verband opgezette aanbestedingen voor 2015 aanzienlijke prijsvoordelen laten zien. De participatie maakte al deel uit van het programma maatschappelijke ondersteuning en blijft onderdeel uitmaken van het nieuwe programma sociaal domein. Daarom komen alleen de lasten voor de nieuwe taken op het gebied van zorg en jeugd voor in totaal € 7,4 mln. als lastentoename naar voren. De baten worden niet in het programma sociaal domein ontvangen, maar via de algemene uitkering. Voorheen werd de uitkering sociaal deelfonds genoemd. Sinds de septembercirculaire spreken we van een gebundelde integratie-uitkering sociaal domein. De volgende tabel geeft weer hoe baten en lasten zich verhouden.

Transitie Jeugd Participatie WMO/AWBZ Eindtotaal

Baten Resultaat integratie Overige decentra uitkering baten Lasten lisaties 4.256 4.428 -172 3.398 3.868 -469 2.700 186 3.075 -188 10.355 186 11.371 -829


59

Specificatie lasten in verband met de nieuwe taken Jeugd en WMO/AWBZ De nieuwe taken Jeugd en WMO/AWBZ leiden tot lasten die direct betrekking hebben op zorgverlening. Daarnaast moeten we onze bedrijfsvoering in gereedheid brengen om de nieuwe taken te kunnen uitvoeren. De volgende specificatie geeft een overzicht van de soort kosten voor beide gedecentraliseerde taken:

Decentralisatie Omschrijving soort lasten Jeugd

Zorgkosten

Bedrag derden

Interne lasten

4.056

4.056

Kosten Humanitas

28

28

OZJT

45

45

Loonkosten Communicatie Automatisering (opleiden, beheer en aanschaf pakketten) Kw aliteitsimpulsen, innovatie en samenw erking Totaal jeugd

4.129

Decentralisatie Omschrijving soort lasten W MO/AWBZ

Totaal lasten

Zorgkosten

Bedrag derden

Loonkosten Automatisering (opleiden, beheer en aanschaf pakketten) Kw aliteitsimpulsen, innovatie en samenw erking Huur ruimte Noaberpoort


186

8

8

50

50

55

55

299

4.428

Interne lasten

Totaal lasten

2.774

Communicatie

Totaal WMO/AWBZ

186

2.774

2.774 191

191

5

5

40

40

45

45

20

20

301

3.075

60

7 Onderwijs 1.

Wat is onze visie?

Onderwijs De gemeente en schoolbesturen dragen zorg voor kwalitatief goed onderwijs dat aansluit op de talenten van het kind en waarbij het kind zo nodig extra ondersteuning ontvangt. De gemeente streeft naar het in stand houden van voldoende scholen (zorgplicht). Hierbij wordt rekening gehouden met de wettelijke verplichtingen en eisen waar het gaat om uitbreiding en eventuele nieuwbouw waarbij duurzaamheid hoge prioriteit vraagt. Vanaf 1 januari 2015 is het schoolbestuur verantwoordelijk voor het buitenonderhoud van schoolgebouwen. Zij krijgen hiervoor de bijbehorende geldstroom. 2.


Onderwijs Wij vinden een goede relatie met het onderwijs belangrijk. Wij zetten ons ervoor in om de samenwerking tussen onderwijs, voorschoolse voorzieningen en jeugdzorg te bewerkstelligen, zodat dit leidt tot een meer preventieve en integrale hulp dicht bij het kind en het gezin. Het is de gezamenlijke opgave van gemeente, voorschoolse voorzieningen en onderwijs kinderen zo goed mogelijk te begeleiden en hun talenten te laten ontwikkelen, zodat ze later zelfstandig kunnen participeren in de samenleving. Dat scholen/clusters van scholen zich ontwikkelen tot Integraal Kind Centrum (IKC) vinden wij een goede zaak. Wij doen graag mee aan de initiatieven van schoolbesturen om hiervoor plannen te ontwikkelen. Daarnaast denken wij dat Integrale Kind Centra in de wijk ook een rol kunnen spelen bij participatie, ontmoeting en andere doelen vanuit de WMO. Doelstelling


Wat doen we in 2015

Voldoende duurzame huisvesting.

Uitwerking van het herschikkingsplan bestaande schoolgebouwen en gymnastiekvoorzieningen basisonderwijs.

Met inachtneming van de wettelijke plicht en met toepassing van de lokale verordening leerlingenvervoer, zorgen voor veilig en voldoende leerlingenvervoer

Het gebruik van het openbaar vervoer/eigen fiets stimuleren. Grotere verantwoordelijkheid ouders. Het aangepast vervoer terug dringen. Uitvoering geven aan de aangepaste verordening leerlingenvervoer.

Met het onderwijsaanbod elk kind de kans bieden binnen zijn mogelijkheden

Ontwikkelen van de Lokale Educatieve Agenda (LEA), met als hoofdthema’s:

Onderwijs Basisonderwijs huisvesting. Gemeentelijke zorgplicht met betrekking tot huisvesting van het onderwijs. Leerlingenvervoer Het leerlingenvervoer uitvoeren conform wettelijk voorschrift en gemeentelijke verordening.

Lokaal onderwijsbeleid Verbinden van de beleidsvelden/uitgangspunten Jeugd, Passend onderwijs


61

Doelstelling


Wat doen we in 2015

(voorschools, basis- en voortgezet onderwijs) en WMO.

op een zinvolle manier deel te nemen aan de samenleving.

Zorg voor leerlingen; Aansluiting voorschoolse instellingen en basisonderwijs en basisonderwijs-voortgezet onderwijs Afstemmen jeugdzorg en onderwijszorg (Beleidsplan Jeugd en Passend onderwijs) Openbaar onderwijs 2. Zorgen voor een optimale onderwijs- en zorginfrastructuur; 3. Sluitende aanpak voorkomen schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten; 4 Voorbereiden en uitvoeren van onderwijsachterstandenbeleid en voor- en vroegschoolse educatie.

Materiële instandhouding (vervalt) Reden: met ingang van 1-1-2015 niet meer van toepassing ivm overdracht schoolgebouwen naar Stichting Keender. Speciaal onderwijs Bijdrage aan ondersteuning (ernstig) ziekelijke kinderen

Dat deze kinderen in Haaksbergen onderwijs kunnen (blijven) volgen.

Gemiddeld bezoeken 3 tot 5 kinderen uit Haaksbergen de Schutte’s Bosschool in Enschede.

Verhogen van de competenties en vaardigheden bij de doelgroep

Zorgen voor aanbod van opleidingen dat aansluit op de vraag naar basiseducatie en voortgezet volwasseneducatie, incl. aanbod alfabetiseringscursussen (zie doelstelling in de Participatienota)

Onderschrijven en verantwoordelijkheid nemen voor de aanwezigheid van scholen voor speciaal onderwijs in de regio. Volwassen/basiseducatie Inzet van middelen voor arbeidsmarktversterkend aanbod.

Beleidsnota

Einddatum

Onderwijs Lokale Educatieve Agenda

2015

Herziening notitie Onderwijsachterstandenbeleid/VVE

2015

Beleidsnota Jeugd

2018

Beleidsnota Participatie

2018

Beleidsnota WMO

2018


62

3.


Product

Externe partners

Onderwijs Basisonderwijs

Schoolbesturen

Leerlingenvervoer

Vervoerders, regio gemeenten en scholen.

Lokaal onderwijsbeleid

Schoolbesturen, voorschoolse instellingen, maatschappelijke organisaties in Haaksbergen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs, primair- en voortgezet onderwijs, gemeenten in Twente en Gelderland.

Materiële instandhouding

Niet meer van toepassing.

Speciaal onderwijs

Schutte’s Bosschool

Volwassen/basiseducatie

ROC Twente.

4.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

LASTEN

Deelprogramma

Produkt

Jeugd Totaal Jeugd Onderwijs

Jeugd (2)

Totaal Onderwijs Jeugd Totaal Jeugd Onderwijs

Basisonderwijs openbaar IHP Leerlingenvervoer Lokaal onderwijsbeleid Materiële instandhouding Speciaal onderwijs Volwassen/basiseducatie Jeugd (2) Basisonderwijs openbaar IHP Leerlingenvervoer Lokaal onderwijsbeleid Materiële instandhouding Speciaal onderwijs Volwassen/basiseducatie

Totaal Onderwijs Saldo : Mutatie tov 2014 primitief

Rek. 2013 138 138 1 4 74 70 0 61 209 602 602 1.274 421 566 477 5 60 2.804 -3.058

Begr. 2014 prim.

Begr. 2014 na wijz. 0 0 0 0 0 0 3 3 70 70 72 72 0 0 61 57 206 202 562 538 562 538 1.147 1.145 390 370 737 753 439 414 6 6 61 57 2.779 2.745 -3.135 -3.080

Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

0 0 0 3 60 72 0 57 191 -0 -0 949 380 639 427 6 57 2.458 -2.267

0 0 0 3 48 72 0 57 180 -0 -0 915 380 572 421 6 57 2.351 -2.171

0 0 0 3 48 72 0 57 180 -0 -0 882 380 572 415 6 57 2.312 -2.132

0 0 0 3 48 72 0 57 180 -0 -0 957 380 572 322 6 57 2.294 -2.114

868

964

1.003

1.021

Verschillenanalyse mjp 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Baten Er zijn geen effecten groter dan € 25.000. Lasten In 2014 spraken we nog van onderwijs en jeugd. In 2015 zijn de budgetten jeugd (2014 primitief: € 562.000) bij het sociaal domein ondergebracht. De volgende verklaringen betreffen onderwijs. De huisvesting van het primair onderwijs (IHP) kent voordelen op het gebied van toegerekende kapitaallasten (€ 170.000), onderhoud gebouwen basisscholen (€ 33.000) en overige per saldo voordelige verschillen van € 4.000. Het voordeel op onderhoud houdt verband met het overgaan van de onderhoudsplicht buitenonderhoud scholen van gemeente naar de schoolbesturen. Onder Lokaal onderwijsbeleid zien we een kostenverlaging van € 75.000 met betrekking tot de loonkosten logopedisten. Deze zijn in 2015 bij de kostenplaats Maatschappelijke ontwikkeling ondergebracht (algemene dekkingsmiddelen). Logopedie is aangemerkt als maatregel om kosten te reduceren. De beoogde besparing van € 38.000 (loonkosten -/- frictiekosten) zal dan in de personele kostensfeer worden gerealiseerd. De opgenomen bezuinigingen hebben betrekking op schoolzwemmen (€ 12.000), huurkosten onderwijswerkplaats (€ 12.000), de bijdrage aan DOBO (nieuwe schooljaar € 10.000) en overige (€ 9.000)


63

De voordelen worden gecompenseerd door de extra uitgaven voor kinderopvang SKO (€ 20.000). De voordelen op materiële instandhouding (€12.000) en volwasseneneducatie (€ 4.000) worden niet verder toegelicht. 2016-2018 Meest opvallend in het meerjarenperspectief zijn volgende verschillen:

• •

Verdere vermindering van kapitaallasten huisvesting primair onderwijs

•

Kostenreductie 2016 lokaal onderwijsbeleid: maatregelen die in 2015 pas m.i.v. het nieuwe schooljaar konden ingaan (schoolzwemmen, bijdrage DOBO), worden in 2016 volledig geëffectueerd. Daarnaast wordt m.i.v. 2016 € 40.000 minder uitgegeven aan door externen uitgevoerde onderwijsbegeleiding.

De afname in 2018 bij materiele instandhouding is het autonome gevolg van aflopende kapitaallasten.


64

8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen 1.

Wat is onze visie?

Plattelandsontwikkeling Groene Kwaliteitsgemeente Wij omarmen de Structuurvisie 2030 van Haaksbergen. Daarin spreekt Haaksbergen de ambitie uit om in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn. Wij willen deze ambitie nader vormgeven onder de noemer van het project Groene Kwaliteitsgemeente. Wij onderzoeken voor de verschillende deelgebieden wat de mogelijkheden hiervoor zijn. Belangrijk hierbij is de realisering van de nieuwe N18. Door de realisering van de nieuwe N18 wijzigt de ruimtelijke structuur van Haaksbergen en ontstaan er kansen voor het versterken van de groenstructuren in de deelgebieden. Het centrum van Haaksbergen willen wij op korte een groene kwaliteitsimpuls geven door het ‘aan te kleden’ met meer bomen, bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair. Keurmerk Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. Wij willen onderzoeken of Haaksbergen zich kan aansluiten bij dit kwaliteitskeurmerk en de mogelijkheden daarvan benutten. Ruimtelijke ontwikkeling Het centrum aantrekkelijk en levendig maken is een grote opgave. Wij vinden het belangrijk deze opgave in goede samenwerking met de centrumondernemers op te pakken. Samenwerken aan het centrum biedt voor de ondernemers, de inwoners én de gemeente de beste kans op succes. Uitgangspunt daarbij is dat betrokken partijen invloed krijgen op de invulling van het gebied. De gemeente richt zich op de openbare ruimte en de ondernemers kunnen rekenen op een positieve en actieve houding van de gemeente bij initiatieven die door hen ontwikkeld worden. Zo kunnen wij samen de centrumfunctie versterken. Het invullen van onbebouwde plekken krijgt van ons hoge prioriteit. Wij zien het centrum van Haaksbergen als kerngebied voor detailhandel en horeca. Detailhandel en horeca zien we dan ook graag zoveel mogelijk in het centrum geconcentreerd. We onderzoeken of een gevelfonds een stimulerende aanvulling kan zijn om moderne winkels achter karakteristieke gevels te realiseren. Ook vinden wij het belangrijk het centrum aantrekkelijker te maken door het ‘aan te kleden’ met meer bomen, bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair. De inspanningen stemmen wij af op onze financiële mogelijkheden en bijdragen van o.a. de ondernemers. De ontwikkelingen met betrekking tot de Wissinkbrink hangen samen met de ontbinding van de intentieovereenkomst. De uitspraak van de Raad van State wordt in 2014 verwacht zodat daarna gronden kunnen worden verkocht dan wel in ontwikkeling genomen worden. Een autoluw centrum heeft onze voorkeur: geen betaald parkeren, waar nodig blauwe zones en verder vrij parkeren. Dat kan volgens ons bezoekers stimuleren naar ons centrum te komen. Voor fietsers willen wij voldoende stallingsfaciliteiten beschikbaar hebben. Een verplaatsing van de bibliotheek naar het centrum van Haaksbergen blijft op onze wensenlijst. De financiële mogelijkheden beperken onze mogelijkheden op korte termijn. In onze aanpak van de centrumontwikkeling grijpen wij nieuwe kansen aan als deze zich die voordoen de komende jaren.


65

Wonen Wij willen de relatie met woningcorporatie Domijn versterken. Hierbij zetten wij in om bij de toewijzing van huurwoningen meer rekening te houden met de belangen van de Haaksbergse burger. De prestatieafspraken met Domijn concretiseren wij, omdat wij vinden dat in de komende periode werk gemaakt moet worden van het realiseren van woningen voor jongeren en starters op de woningmarkt. De Kop van de Parallelweg vinden wij een van de geschikte locaties daarvoor. Als andere partijen op deze of andere locaties daarvoor interesse tonen, zullen wij hen stimuleren en faciliteren. Wij willen energiebesparende maatregelen en de toepassing van nieuwe technieken verder stimuleren in de totale woningvoorraad en in projecten. Dat kan bijvoorbeeld door te onderzoeken of extra investeringen voor duurzaamheid verrekend kunnen worden in bouwleges. Met woningcorporatie Domijn willen wij aan de slag voor verdere verduurzaming van de woningvoorraad. Wij willen het gebruik van zonnepanelen in Haaksbergen stimuleren. Wij gaan de zonnekaart verder ontwikkelen. Ook voorlichting en educatie zijn belangrijk voor ons. Vastgoed Het gemeentelijke vastgoed in Haaksbergen ondergaat de komende jaren flinke veranderingen. Het bezit zal beperkt worden tot dat bezit dat echt nodig is voor ons sociaal en maatschappelijk beleid, danwel de eigen bedrijfsvoering. Voor de vrijkomende locaties werken wij herontwikkelingsplannen uit. Ons eigen bezit, waaronder het gemeentehuis, willen wij intensiever benutten en zoeken naar logische partners en instellingen die daarin een plek kunnen krijgen. Vergunningen Vanuit de rol als regisseur zullen wij het vergunningenproces blijven faciliteren ook met de komende wijzigingen in regelgeving. Het verkrijgen van een vergunning moet voor bouwers, zeker gezien de economische crisis, geen belemmering zijn. Door de wijziging van regelgeving zal ook de vraag naar diensten wijzigen. We zullen de komende jaren blijven werken aan een verbetering van de dienstverlening welke aansluit bij de behoefte van onze klanten en financiële mogelijkheden. 2.


Doelstelling Plattelandsontwikkeling Plattelandsontwikkeling Het behouden van sterke agrarische bedrijven en het bevorderen van nieuw ondernemerschap in brede zin, waarbij de ondernemer en zijn wensen centraal staan. Daarnaast recreatief medegebruik van het buitengebied stimuleren.


Wat doen we in 2015

De natuurlijke en landschappelijke waarden in het buitengebied behouden en de samenhang van de natuurgebieden versterken.

1. Begeleiden van de ontwikkelopgave EHS/Natura2000 in Haaksbergen. 2. Opstellen van een gebiedsvisie van het gebied tussen de kern Haaksbergen en de nieuwe N18 (deeluitwerking structuurvisie). 3. Onderzoeken of de gemeente Haaksbergen in aanmerking komt voor het keurmerk Cittaslow. 4. Faciliteren van agrarische bedrijfsontwikkeling, waaronder sterlocaties en LOG-ontwikkeling 5. Vaststellen en uitvoeren

Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het gebied tussen de kern Haaksbergen en de nieuwe N18. Onderzoeken of Haaksbergen zich kan aansluiten bij het kwaliteitskeurmerk Cittaslow en welke mogelijkheden daarvan benut kunnen worden.


66

Doelstelling

Wat willen we bereiken? Sterke agrarische bedrijven houden die economisch en milieutechnisch volwaardig kunnen meedraaien. Aansluiten bij projecten uit het uitvoeringsprogramma Groene Metropool Twente. De stoppende agrarische bedrijven kansen bieden om alternatieve activiteiten te ontplooien. Aan de bestaande nietagrarische bedrijven in het landelijk gebied ruimte bieden om zich verder te ontwikkelen.

Wat doen we in 2015 van het uitvoeringsprogramma van de Groene Metropool 6. Faciliteren van particuliere projecten (Rood voor Rood, VAB en nieuwe landgoederen). Hierbij willen wij bij de uitvoering nauwer aansluiten bij de beleidskaders. 7. Uitvoering geven aan projecten in het kader van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving (KGO) binnen de financiële mogelijkheden van de gemeente. 8. Afronding Haaksbergse Leaderprojecten en voorbereiding financiële eindverantwoording Leader Zuidwest Twente 20072013. Deze periode is verlengd naar 31 december 2014.

Ruimtelijke Ontwikkeling Bouwgrondexploitatie Zie paragraaf Grondbeleid. Ruimtelijke ordening Een aantrekkelijk centrum, een sterk buitengebied, een goed economisch klimaat en goede toeristische voorzieningen maken de gemeente ook aantrekkelijk als woongemeente.

Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het gebied tussen de kern Haaksbergen en de nieuwe N18. Een aantrekkelijk centrum, gevarieerde woonwijken en een sterk en mooi buitengebied. Vooral inzetten op de aanpassing van de bestaande voorraad en woonomgeving op inbreidingslocaties in plaats van grootschalige nieuwbouw op uitbreidingslocaties. De gemeente zal hierbij een faciliterende rol vervullen

1. Opstellen van een gebiedsvisie van het deelgebied tussen de huidige kern Haaksbergen en de nieuwe N18 (deeluitwerking structuurvisie). 2. Particuliere initiatieven/projecten in het landelijk en stedelijk gebied realiseren 3. Actualiseren van bestemmingsplannen 4. Afhandeling van ingediende verzoeken tot planschades

Actuele en digitale bestemmingsplannen Planschades voorkomen en zo mogelijk afwentelen op de initiatiefnemers.


67

Doelstelling Stads- en dorpsvernieuwing Het beperken van het bezit tot datgene wat echt nodig is voor ons sociaal een maatschappelijk beleid, of eigen bedrijfsvoering.

Wat willen we bereiken? Het centrum aantrekkelijker maken, o.a. door het invullen van onbebouwde plekken en het vergroenen van het gebied. Detailhandel en horeca zoveel mogelijk concentreren in het centrum. Invulling geven aan herontwikkeling van de Kop van de Parallelweg.

Vastgoedexploitatie Het beperken van het bezit tot datgene wat echt nodig is voor ons sociaal een maatschappelijk beleid, of eigen bedrijfsvoering.

Vastgoed algemeen Wij willen het bezit van gemeentelijke panden beperken tot datgene wat echt nodig is voor ons sociale en maatschappelijke beleid, of onze bedrijfsvoering. Als gevolg hiervan zullen panden worden overgedragen of zullen panden worden gesloopt en herontwikkeld. Panden die wij in eigendom behouden zullen wij efficiënt gebruiken en onderhouden. Zwembad De Wilder De besluitvorming die in 2014 heeft plaats gevonden over de toekomst van het zwembad de Wilder zullen wij effectueren. Onderwijshuisvesting Samen met Keender is eind 2013 een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd omtrent de mogelijkheden tot herschikking. Dit heeft geleid tot een aantal aanbevelingen


Wat doen we in 2015 1. Onderzoeken of een gevelfonds een stimulerende aanvulling kan zijn om moderne winkels achter karakteristieke gevels te realiseren. 2. Aankleden van het centrum met meer bomen, bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair, afgestemd op de beschikbare middelen van gemeente en andere partijen. 3. In 2015 zal de herinrichting van de openbare ruimte aan de Parallelweg afgerond worden als laatste onderdeel van de herontwikkeling van dit gebied. 1. Het maken van een keuze welke panden de gemeente in eigendom wil houden voor haar sociaal/maatschappelijk beleid dan wel haar eigen bedrijfsvoering. 2. Alternatieve invulling voor vrijkomende gemeentelijke panden. 3. Efficiënte invulling voor panden die we in eigendom behouden. Dit betreft vooral de panden rondom het centrum. o.a. aan de Blankenburgerstraat en aan de markt. 4. Efficiënt en effectief beheren van gemeentelijke panden. 5. Uitgewerkte plannen voor preferente locaties herschikking schoollocaties. 6. Onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om duurzaamheidsinvestering en te doen in onze

68

Doelstelling

Wat willen we bereiken? die nu financieel, functioneel en stedenbouwkundig worden uitgewerkt. Het ontwikkelen van een integraal kindcentrum is een mogelijkheid die daarbij ook wordt meegenomen. In de begroting zijn de financiële consequenties van het ontwikkelen van 1 scholencluster opgenomen, het tweede scholencluster wordt voorlopig nog niet uitgewerkt.

Wat doen we in 2015 gemeentelijke panden.

Duurzaamheid Wij willen als gemeente het goede voorbeeld geven door waar mogelijk gebruik te maken van zonnepanelen op gemeentegebouwen en/of van aardwarmte. Wonen Vergunningen Ruimtelijke ontwikkelingen en activiteiten mogelijk maken door een faciliterend vergunningverlening beleid vanuit de wettelijke kaders.

Wonen en Bouwen De aanpassing van de bestaande voorraad en woonomgeving op inbreidingslocaties. Het woningaanbod aantrekkelijk en flexibel houden/maken voor verschillende doelgroepen.


Ruimtelijke ontwikkeling door particulieren stimuleren en faciliteren door het bieden van een effectieve vergunningverlening. Vanuit de rol als adviseur willen wij het vergunningsproces blijven faciliteren en wijzigingen in regelgeving inpassen. We zullen de komende jaren dan ook blijven werken aan een verbetering van de dienstverlening welke aansluit bij de behoefte en financiële mogelijkheden.

1. Goede externe en interne dienstverlening en advisering op gebied van vergunningverlening. 2. Juridisch houdbare vergunningen verlenen. 3. Fatale termijnen in acht houden, daar waar mogelijk verkorten.

Samen met partners inzetten op een aantrekkelijke woonomgeving en een aantrekkelijk woningaanbod dat flexibel is en past bij de verschillende doelgroepen

1. Voldoende (levensloopbestendige) woningen bouwen op basis van de woningvraag en de woonwensen, inclusief starters op de woningmarkt. 2. Uitvoering geven aan de prestatieafspraken Provincie Overijssel en Domijn. 3. De samenwerking met woningcorporatie Domijn op het fysieke en sociale

Jongeren/starters aan Haaksbergen binden en er voor zorgen dat Haaksbergen met de aanwezige voorzieningen een prima woongemeente voor ouderen is.

69

Doelstelling

Wat willen we bereiken? Realisering van levensloopbestendige woningen en het creëren van woonservicezone. Aanpassing van de bestaande voorraad en woonomgeving op inbreidingslocaties in plaats van op grootschalige nieuwbouw op uitbreidingslocaties. De samenwerking met woningcorporatie Domijn op het fysieke en sociale domein versterken en concretiseren.

Wat doen we in 2015 domein versterken en concretiseren. Met Domijn maken wij afspraken over de verdere verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. 4. Verduurzamen van de bestaande (particuliere) woningvoorraad stimuleren. 5. Samen met Twentse gemeenten en de provincie Overijssel een regionale woonvisie opstellen.

Stimuleren energiebesparende maatregelen en de toepassing van nieuwe technieken in de totale woningvoorraad en in projecten. Beleidsnota Plattelandsontwikkeling Rood voor rood (RvR) en Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB) Landschapsontwikkelingsplan (LOP) Ruimtelijke ontwikkeling Structuurplan Inbreidingslocaties 2015 Rood voor Rood en VAB beleid 2011 Vastgoedbeleid Nota Grondbeleid 2012 Wonen Woonvisie 3.

Einddatum -

2015 2015


Product Externe partners Plattelandsontwikkeling Plattelandsontwikkeling - Provincie Overijssel. - Twentse gemeenten. - Waterschappen. - Overige particuliere en semi-overheidspartijen bepaalt door de projecten. Ruimtelijke ontwikkeling Bouwgrondexploitatie Ruimtelijke ordening Projectontwikkelaars Woningcorporatie Domijn Particulieren Agrarische en niet agrarische ondernemingen Stads- en Provincie Overijssel


70

dorpsvernieuwing Vastgoedexploitatie

Wonen Vergunningen Wonen en Bouwen

4.

Woningcorporatie Domijn Projectontwikkelaars Huurders van de gemeentelijke panden: ’t Iemenschoer, VVV, Kindcentrum Ons Dorp, Noaberpoort, Stichting Kinderopvang Haaksbergen, familie Van Leeuwen. Via de RUD en de ICS (Informatie-, Coördinatie- en Sturingseenheid) met de veertien deelnemende Twentse gemeenten. Provincie Overijssel Woningcorporatie Domijn.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

Deelprogramma

Produkt

Plattelandsontwikkeling Totaal Plattelandsontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling

Plattelandsontwikkeling

Totaal Ruimtelijke ontwikkeling Wonen Totaal Wonen LASTEN Plattelandsontwikkeling Totaal Plattelandsontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling

Totaal Ruimtelijke ontwikkeling Wonen

Bouwgrondexploitatie Ruimtelijke ordening Stads- en dorpsvernieuwing (stedelijke ontw.) Vastgoedexploitatie Vergunningen Wonen en Bouwen Plattelandsontwikkeling Bouwgrondexploitatie Ruimtelijke ordening Stads- en dorpsvernieuwing (stedelijke ontw.) Vastgoedexploitatie Vergunningen Wonen en Bouwen

Totaal Wonen Saldo :

Rek. 2013 355 355 1.527 306 0 404 2.236 451 326 777 676 676 1.560 820 47 947 3.374 1.370 250 1.620 -2.301

Begr. Begr. 2014 2014 na prim. wijz. 31 48 31 48 0 4.121 126 231 0 185 422 315 549 4.852 550 450 71 362 621 812 179 169 179 169 148 4.281 887 911 97 706 766 706 1.897 6.604 1.670 1.674 108 249 1.777 1.922 -2.652 -2.983


Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

38 38 0 126 0 432 559 446 101 546 197 197 134 852 60 1.110 2.156 1.650 68 1.717 -2.928

50 50 0 126 0 333 459 452 1 453 247 247 134 850 59 1.134 2.176 1.650 68 1.717 -3.180

50 50 0 126 0 333 459 458 1 459 247 247 134 848 77 1.181 2.240 1.650 67 1.717 -3.237

50 50 0 126 0 333 459 464 1 465 247 247 134 846 45 1.110 2.134 1.650 67 1.717 -3.125

-276

-528

-585

-473

Verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014 Baten Het nadeel binnen vergunningen van € 104.000 wordt voor € 100.000 verklaard door tegenvallende legesopbrengsten bouwvergunningen. Wonen en bouwen laat een voordeel zien van € 30.000. Dit betreft een bijdrage stedelijke vernieuwing van de Provincie van € 5.000 per nieuw te bouwen woning, in totaal een opbrengst van € 100.000 voor 20 woningen. In de begroting 2014 werd uitgegaan van een opbrengst van € 70.000 voor 2014 en voor het perspectief van een opbrengst van nihil. Hiermee wordt het voordeel van € 100.000 voor € 70.000 teniet gedaan waardoor per saldo ten opzicht van 2014 sprake is van een voordeel van € 30.000. Lasten Binnen ruimtelijke ordening wordt door de bestemmingsplannen te vereenvoudigen en grotendeels zelf op te stellen € 30.000 structureel bespaard op de kosten van actualisatie van bestemmingsplannen. In de begroting 2014 was al rekening gehouden met een verlaging van de lasten voor de herinrichting van het Centrum vanaf 2015 met € 50.000. Correctie van kapitaallasten leidt tot een nadeel van € 13.000, per saldo een voordeel van € 37.000 binnen het product stads- en dorpsvernieuwing. Voor het gemeentelijk vastgoed is nu sprake van actuele onderhoudsplannen. Als gevolg hiervan wordt de bestemmingsreserve gemeentelijke panden omgezet in een voorziening. De dotatie aan de reserve welke via algemene dekkingsmiddelen liep verloopt nu via het product vastgoedexploitatie. De jaarlijkse dotatie bedraagt € 356.000. Voor het dagelijks onderhoud zijn de juiste jaarschijven opgenomen in de begroting. Dit leidt tot een voordeel van € 5.000. Binnen het product is sprake van een bezuiniging van € 38.000 welke het gevolg is van het enerzijds wegvallen van exploitatielasten


71

door afstoten vastgoed en anderzijds het ten onrechte niet begroot hebben van een huurinkomst. Het pand aan de Bartokstraat 19 werd de afgelopen jaren gebruikt door OBS De Weert en een kinderopvangorganisatie. Inmiddels huurt alleen nog de kinderopvangorganisatie een ruimte in dit pand. Het energiecontract staat daarom nu op naam van de kinderopvangorganisatie, een voordeel van € 8.000 op de energielasten. Te samen met het nadeel door correctie kapitaallasten van € 39.000 een totaal nadeel binnen vastgoedexploitatie van € 344.000. Voor de uitvoering van het Energieloket 2.0 was in 2014 gemeentelijke cofinanciering van € 40.000 noodzakelijk. Deze cofinanciering vervalt in 2015. Dit leidt tot een voordeel binnen het product wonen en bouwen. 2016-2018 Binnen vastgoedexploitatie daalt de opbrengst vanaf 2016 met € 100.000 door een incidentele verkoopopbrengst in 2015 van de woning aan de Veldkampstraat 9-1-13. Binnen wonen en bouwen daalt de opbrengst vanaf 2016 met € 100.000 door de Provinciale bijdrage in 2015 voor stedelijke vernieuwing.


72

9 Algemene dekkingsmiddelen 1.

Wat is onze visie?

Algemene dekking We streven naar een sluitende begroting en meerjarenperspectief. Hierbij richten we ons op versterking van onze reservepositie en streven we naar beperking van de belastingdruk. Reserves Door onder andere de decentralisatie van taken van het rijk naar gemeenten op het gebied van werk, zorg en jeugd nemen risico’s toe. We willen mede daarom onze reservepositie, als belangrijk onderdeel van ons weerstandsvermogen, versterken. 2.


Algemene dekking De begroting 2015 is opgesteld om een op termijn evenwichtige en sluitende begroting te krijgen. Hierbij is de inhoud van het beleid leidend. Algemene uitkering gemeentefonds De belangrijkste inkomstenbron van de gemeente is de uitkering uit het gemeentefonds. Het gemeentefonds is continue in beweging. De totale omvang van het gemeentefonds hangt af van de algemene groei en van taak- en andere veranderingen. Het gemeentefonds is gekoppeld aan de rijksuitgaven. Geeft het Rijk meer geld uit dan neemt ook de omvang van het gemeentefonds toe, maar omgekeerd geldt dit ook. Het principe “trap op trap af” wordt hier gevolgd. De uitkering wordt gebaseerd op een aantal maatstaven. Voor 2015 is een 1e tranche naar een andere verdeling doorgevoerd. Hiermee wordt groot onderhoud verricht aan het gemeentefonds zodat de verdeelsystematiek weer eerlijker wordt. Voor de gemeente Haaksbergen heeft deze 1e tranche een negatief effect gehad. In 2016 volgt een tweede tranche. Ook dan is er weer sprake van herverdeeleffecten. Het is te vroeg om daarvoor nu inschattingen te maken met mogelijke consequenties. In 2015 krijgen gemeenten extra taken. Samen met bestaande middelen gaat het om € 10,3 mln. De bestaande middelen voor participatie zijn € 3,2 mln. Onze inkomsten nemen met € 7,1 mln. toe. Wetgeving dat bepaalde dat er hierbij sprake is van geoormerkte gelden voor het sociaal domein in plaats van algemene dekkingsmiddelen is inmiddels ingetrokken. Belastingen/rechten De tarieven voor de OZB, hondenbelasting en toeristenbelasting worden met het oog op het sluitend maken van de begroting verhoogd met 10%. De OZB-tarieven worden daarnaast zoals gebruikelijk nog aangepast in verband met de waardeontwikkelingen. De belastingdruk stijgt met maximaal 5% per jaar. Voor de overige gemeentelijke belastingtarieven 2015 gaan we in principe uit van een inflatiecorrectie van 1,5%. Leningen, beleggingen De gemeente Haaksbergen heeft naar verhouding een hoge leningenportefeuille met bijbehorende rentelasten. Dit komt omdat we veel activa moeten financieren. Wij willen aflossen op onze leningenportefeuille. Hiervoor zullen wij minder moeten investeren. Als onderdeel hiervan zijn alle restantkredieten en kredieten voor 2015 nader beoordeeld. Bij elk krediet is bekeken of er door middel van uitstel/ afstel/ vermindering een voordeel kan worden behaald op de afschrijvingslasten en rentekosten.


73

Reserves De reservepositie van Haaksbergen is nu onvoldoende om alle risico’s af te dekken. Daarom is er een financieel herstelplan opgesteld waarin wordt aangegeven hoe we de algemene reserve weer op het vereiste niveau krijgen. We verwachten dat de algemene reserve in 2018 weer positief is. Zolang de algemene reserve onder het minimale niveau ligt van 5% van de algemene uitkering, zullen alle financiële meevallers en het jaarlijkse rekening resultaat naar de algemene reserve vloeien. Verder zullen alle niet direct noodzakelijke investeringen worden uitgesteld totdat de algemene reserve (en de weerstandsratio) weer op niveau is. Doelstelling Algemene baten en lasten Een evenwichtige meerjarenbegroting, waarbij de structurele uitgaven gedekt worden door structurele inkomsten.


Wat doen we in 2015

Een structureel sluitende begroting in 2018.

Uitvoeren financieel herstelplan voor een duurzaam structureel sluitende begroting en meerjarenperspectief.

Algemene uitkering gemeentefonds Een realistisch, actueel en Een realistisch, actueel en accuraat beeld van de accuraat beeld geven van de ontwikkelingen in het ontwikkelingen in het gemeentefonds en de gemeentefonds en de (financiële) gevolgen. (financiële) gevolgen. Belastingen/rechten Lokale heffingen hebben tot Een belastingdruk die in doel dat de gemeente door het verhouding staat tot de verwerven van eigen middelen voorzieningen in Haaksbergen dekking vindt voor haar en die niet meer dan 10% uitgaven in het kader van de hoger is dan het gemiddelde uitvoering van de in Nederland. De gemeentelijke taken. belastingdruk neemt in 2015 niet meer dan 5% toe. Leningen en beleggingen Leningen: Voor de primaire processen benodigde liquiditeiten beschikbaar hebben Beleggingen: Invloed hebben op het beleid van nutsbedrijven. Reserves Met de algemene reserve vangen wij onvoorziene tegenvallers (risico’s) op. Bestemmingsreserves zijn ingesteld voor een specifiek doel.

Leningen: Verlagen van de leningenportefeuille Beleggingen: Belangen behartigen van onze inwoners.

Onvoorziene tegenvallers opvangen met een algemene reserve van minimaal 5% van de algemene uitkering. Bestemmingsreserves inzetten voor een specifiek doel.

Beleidsnota Financiële verordening (2013) Nota risicomanagement en weerstandsvermogen (2012) Treasurystatuut


De ontwikkelingen van maatstaven (inwoners, woonruimten, uitkeringsontvangers, e.d.) integraal afstemmen. 1.De ozb, de hondenbelasting en de toeristenbelasting wordt in 2015 éénmalig structureel verhoogd met 10%. Met de riool en afvaltarieven stijgt de belastingdruk maximaal 5%. 2. Het fiscale tarievenbeleid vastleggen in belastingverordeningen. 1. Beperken investeringen tot hoogst noodzakelijke 2. Aflossen leningen 3. Beperken rentekosten 4. Lagere kosten nutsvoorzieningen

Zolang de algemene reserve onvoldoende is worden alle financiële meevallers aan de algemene reserve toegevoegd.

Einddatum

2014

74

Nota reserves en voorzieningen (2012) 3.


Product Belastingen/rechten Leningen/ beleggingen

4.

Externe partners Het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) (Heffing en invordering gemeentelijke belastingen en uitvoering wet WOZ). Met gemeenten en andere overheden in BNG (bank), Twence Holding (afval), Vitens (water), Enexis (energienetwerk), Attero (afval) en Publiekbelang Elektriciteit Produktie.

Wat kost het?

BATEN LASTEN BATEN

Deelprogramma Algemene dekking

Totaal Algemene dekking Reserves Totaal Reserves LASTEN Algemene dekking

Totaal Algemene dekking Reserves Totaal Reserves

Algemene baten en lasten Algemene uitkering gemeentefonds Belastingen/rechten Leningen en beleggingen Reserves Kostenplaatsen Reserves Algemene baten en lasten Algemene uitkering gemeentefonds Belastingen/rechten Leningen en beleggingen Reserves Kostenplaatsen Reserves Saldo :

Begr. 2014 prim.

Rek. 2013

Produkt

1.105 21.505 4.360 217 1.644 24.871 53.702 780 780 852 0 570 31 569 25.843 27.866 1.966 1.966 24.650

Begr. 2014 na wijz. 0 0 21.820 21.765 4.488 4.488 220 297 0 265 25.882 25.881 52.410 52.697 552 976 552 976 60 200 0 0 488 388 0 11 0 231 25.649 26.358 26.197 27.188 372 410 372 410 26.392 26.074


Begr. 2015

Begr. 2016

Begr. 2017

Begr. 2018

165 30.196 4.851 220 434 25.366 61.232 56 56 666 0 297 11 0 25.366 26.340 0 0 34.949

0 30.127 4.995 220 0 25.449 60.791 5 5 -246 0 280 11 0 25.449 25.493 0 0 35.303

0 29.727 5.066 238 0 25.422 60.453 5 5 -1.085 0 263 142 0 25.422 24.741 0 0 35.717

0 29.471 5.134 238 0 25.125 59.968 5 5 -1.990 0 263 259 0 25.125 23.657 0 0 36.316

8.557

8.911

9.325

9.924

Baten Onder de algemene baten en lasten zijn de extra inkomsten opgenomen voor alternatieve inkomsten zoals subsidies, bijdragen van derden en crowdfunding. Taakstellend is hiervoor € 100.000 opgenomen. De inruilwaarde van in te ruilen materieel is naar verwachting goed voor € 65.000 aan eenmalige baten. Totaal € 165.000. De algemene uitkering is gebaseerd op de septembercirculaire 2014. Het gemeentefonds is vanaf 2015 fors gegroeid doordat de middelen van de 3 decentralisaties naar de gemeenten gaan. Een deel is dit “nieuw geld”, zoals voor de begeleiding WMO en jeugdhulp, een deel is bestaand geld (de middelen participatiewet). De algemene uitkering is als volgt opgebouwd:

Omschrijving x € 1,-Algemene uitkering Integra tie uitkeri ng WMO

2014

2015

2016

2017

2018

18.885.529 17.332.689 17.540.802 17.487.972 17.340.737 2.276.442

1.832.592

1.596.705

1.591.860

1.591.860

658.182

673.031

673.031

673.031

678.230

3D decentra li s a tie AWBZ naa r WMO

0

2.700.476

2.841.243

2.762.308

2.754.644

3D jeugdzorg

0

4.256.307

4.172.441

4.049.214

4.048.836

0

3.398.464

3.194.876

3.001.481

2.845.862

Ov. i ntegratie- en decentra li s a ti euitkeri ngen

3D Pa rtici pa ti ewet Totaa l ui tkering gemeentefonds Voordel ig effect herverdeli ng Wmo (a a nvull end) Totaa l

21.820.153 30.193.559 30.019.098 29.565.866 29.260.169 108.000

162.000

216.000

21.820.153 30.193.559 30.127.098 29.727.866 29.476.169

De ingroei van het voordelig effect van de herverdeling Wmo (aanvullend) betreft een inschatting. In de decembercirculaire 2014 wordt de precieze ingroei bekend gemaakt. Het voordeel in 2018 staat wel vast.


75

Onder Belastingen/ rechten zijn de belastingen en rechten opgenomen die als algemene dekking gelden. Voor 2015 is 10% verhoging doorgevoerd (bezuinigingen kadernota) voor onroerende zaak belasting (€ 325.000), hondenbelasting (€ 10.000) en toeristenbelasting (€ 15.000). In het perspectief van 2014 werd voor de jaren 2015-2017 nog rekening gehouden met inflatiecorrectie op de leges en rechten van 2% een voordeel van € 90.000. Nu blijkt dat de verwachte inflatie 1,5% bedraagt een nadeel van € 23.000 ten opzichte van het perspectief uit de begroting 2014. Per saldo echter ten opzichte van 2014 nog steeds een voordeel van € 68.000. De opbrengst uit woonforensenbelasting valt € 10.000 lager uit dan in 2014. Daarnaast leidt actualisatie van door het GBT aangeleverde gegevens tot een lagere OZB-opbrengst van € 50.000. In totaal een voordeel van € 363.000. De lasten op de kostenplaatsen afdelingen, rente en afschrijving nemen door kostenbesparingen en lagere investeringen af dus ook de bijbehorende doorbelasting. De Mutaties reserves betreffen de onttrekkingen uit de reserves gemeentelijke monumenten, egalisatie afval en bestemmingsreserve riolering. Lasten Het verschil op de algemene baten en lasten van € 606.000 komt vooral door het dekkingsverschil op de kostenplaatsen. De doorbelasting van uren van de organisatie is nog niet geactualiseerd omdat we eerst beter inzicht willen hebben in de uren die we besteden aan verschillende taken. Dit met het oog op de nog te realiseren bezuinigingen. Mutaties op de kostenplaatsen leiden daardoor tot verschillen welke tot uitdrukking komen onder de algemene baten en lasten. In 2015 wordt het nadelig verschil van € 666.000 vooral veroorzaakt door € 810.000 nadeel op de salariskosten (1e berap 2014). Naar 2018 toe slaat dit nadeel om in een voordeel doordat de taakstelling op personeel, die oploopt tot ruim € 2 mln. ook op de kostenplaatsen/bedrijfsvoering verwerkt wordt. Voorts is de post onvoorzien structureel verlaagd van € 60.000 naar € 40.000 en wordt een voordeel gerealiseerd van € 30.000 door de algemene subsidiekorting. Deze laatste loopt in het perspectief op naar € 775.000 in 2018. Voor de belastingen/rechten worden de kosten van het Gemeenschappelijk Belastingkantoor (GBT) voor de oplegging en inning van de belastingen voortaan deels doorberekend aan de producten afval en riool: hierdoor dalen de kosten van het GBT die ten laste van de algemene middelen komen met € 140.000. Kredieten 2015 Nr. Overzicht nieuwe kredieten (* € 1.000)

2015

1 Herschikking schoollocaties

256

2 Vervanging hard- en software 2015

267

3 Scootmobielen en rolstoelen 2015

240

5 Omvorming plantsoenen 2015

150

6 Vervanging riolering 2015

83

7 Extreme buien 2015-2017

1.000

8 Vervanging MGWT-lijst

60

9 Klimaatinstallatie Los Hoes

50

10 (vervangings) investeringen


2017

2018

2.348

50

4 Wegenbeheerplan 2015

Totaal

2016

2.156

500

500

750

750

750

1.250

3.598

750

76

1. Herschikking schoollocaties Er wordt een maximaal te verstrekken krediet opgenomen van € 2,6 mln. Dit bedrag is bestemd voor het uitvoeren van de herschikking van één scholencluster en het noodzakelijke onderhoud. 2. Vervanging hard- en software 2015 Jaarlijks krediet voor aanschaf nieuwe hardware en software. 3. Scootmobielen en rolstoelen 2015 Betreft krediet 2015 voor de aankoop van elektrische rolstoelen en scootmobielen via de Wmo 4. Wegenbeheerplan 2015 Jaarlijks krediet voor groot onderhoud wegen via het wegenbeheersplan 5. Omvorming plantsoenen 2015 Krediet bestemd voor revitalisering en omvorming van plantsoenen. 6. Vervanging riolering 2015 Jaarlijks krediet voor groot onderhoud riolering 7. Extreme buien 2015-2017 Om de wateroverlast bij extreme buien tegen te gaan worden er maatregelen getroffen. 8. Vervanging MGWT-lijst Betreft 2 containerbakken voor een nieuwe vrachtwagen en divers klein materieel. 9. Klimaatinstallatie Los Hoes Klimaatbeheersing dient te worden aangepast voordat school Hassinkbrink definitief kan worden overgedragen. 10. (vervangings) investeringen Voor toekomstige investeringen vanaf 2016 is jaarlijks een bedrag begroot van € 750.000.


77


78

Paragraaf Lokale heffingen Lokale heffingen hebben tot doel dat de gemeente door het verwerven van eigen middelen dekking vindt van haar uitgaven in het kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken. De invoering, wijziging of intrekking van lokale heffingen wordt door middel van een door de gemeenteraad vast te stellen verordening gedaan. De definitieve vaststelling van de tarieven door de gemeenteraad vindt plaats in het najaar van 2014. De lokale heffingen bestaan uit de gemeentelijke belastingen, rechten en retributies. Deze vormen een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente, welke vooral door de burgers dienen te worden opgebracht. Lokale belastingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding gebonden dan wel ongebonden is. Ongebonden lokale heffingen (OZB en hondenbelasting) worden tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak. Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffen- en rioolheffing, worden verantwoord op het betreffende programma en worden niet tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend. Voor het betalen van rechten en retributies verricht de gemeente diensten. De kosten van de gemeentelijke dienstverlening worden doorberekend in de tarieven. Het beleid is er op gericht deze kosten zoveel mogelijk te beperken en daar waar mogelijk rechtvaardiger te verdelen. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording dient de paragraaf betreffende de lokale heffingen tenminste te bevatten: a. de geraamde inkomsten b. het beleid ten aanzien van de lokale heffingen c. een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen d. een aanduiding van de lokale lastendruk e. een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid.

a. Overzicht opbrengsten gemeentelijke heffingen (*€ 1.000) Leges reisdocumenten, rijbewijzen, persoonsregistratie en burgelijke stand

Realisatie 2013

Begroting 2014 na wijziging

Begroting 2015

238

212

229

3

7

0

379

536

442

27

30

30

Afvalstoffenheffing

1.862

1.873

2.000

Rioolheffing woningen / niet woningen

2.973

3.259

3.522

116

121

133

2.365

2.464

2.710

OZB eigenaren niet-woningen

980

987

1.085

OZB gebruikers niet-woningen

656

623

685

Forensenbelasting

46

51

42

Toeristenbelasting

182

179

196

BIZ-heffing

129

110

115

9.956

10.452

11.189

Leges APV-vergunningen / bijzondere wetten Leges omgevingsvergunning en kapvergunningen Begraafrechten

Hondenbelasting OZB eigenaren woningen

Totaal


79

b. Beleid ten aanzien van lokale heffingen Onbenutte belastingcapaciteit In de Gemeentewet is limitatief aangegeven welke belastingen een gemeente kan heffen. De gemeente Haaksbergen heft de volgende belastingen niet: Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten, Baatbelasting, Reclame- en Precariobelasting. Vanaf 2016 worden precario- en reclamebelasting ingevoerd. Hiervoor worden uw raad beleidskeuzes voorgesteld over wat precies in de belasting wordt betrokken. Precariobelasting wordt in rekening gebracht aan degene die één of meer voorwerpen heeft onder, op of boven de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het meeste sprekende voorbeeld hiervan is een terras van een horecagelegenheid op gemeentegrond, maar ook uitstallingen van winkeliers. Reclamebelasting wordt op grond van artikel 227 Gemeentewet geheven van degene die openbare aankondigingen heeft, die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg. Hieronder worden in hoofdlijnen de belangrijkste ontwikkelingen benoemd voor de belastingdruk voor 2015 en volgende jaren. Macronorm Elke gemeente is verantwoordelijk voor het vaststellen van haar OZB tarieven. De grondslag daarvoor is de WOZ waarde. Om te voorkomen dat de collectieve lastendruk te hard stijgt, is een zogenaamde macronorm ingesteld. Hiermee wordt de grens bedoeld van de jaarlijkse stijging van de totale opbrengst OZB voor alle gemeenten bij elkaar. De macronorm is een landelijke norm en niet een norm voor individuele gemeenten. Voor 2015 is deze 3,0%. Woonlastennorm Het kabinet is voor 2016 en verder voornemens om samen met de VNG te komen tot een woonlastennorm. Daartoe zal door de werkgroep die het evaluatierapport over de macronorm OZB heeft opgesteld de variant van woonlastennorm verder worden uitgewerkt ten behoeve van besluitvorming in het voorjaar van 2015. Experimentenwet Bedrijfsinvesteringzones De Experimentenwet BI-zones (hierna BIZ) is een instrument op het stimuleren van het ondernemingsklimaat op bedrijventerreinen en in winkelgebieden. De wet bepaalt dat de bijdrage mag worden geheven voor activiteiten op het bevorderen van leefbaarheid, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit of een ander mede publiek belang bij de openbare ruimte. De BIZ maakt het mogelijk dat ondernemers gezamenlijk kunnen investeren in een veilige en aantrekkelijke bedrijfsomgeving, waarbij alle ondernemers meebetalen. Het instrument dat hiervoor wordt ingezet, is een gebiedsgerichte heffing die door de gemeente op verzoek van de ondernemers kan worden ingesteld, indien bij hen aantoonbaar voldoende draagvlak aanwezig is. Het wetsvoorstel om de BIZ definitief in te voeren is 3 juli 2014 aangenomen. De BIZ voor het centrum van Haaksbergen loopt tot 1 januari 2017 en kan als daar behoefte aan is, dus worden voortgezet. WOZ-waarde woningen openbaar De WOZ-waarde is nu in beginsel niet openbaar. Tot nu is het slechts in beperkte mate mogelijk om de WOZ-waarde van andere woningen of panden op te vragen. Dit kan wanneer de aanvrager een gerechtvaardigd belang heeft. Naar verwachting is in de loop van 2015 de WOZ-waarde van alle woningen openbaar. De transparantere WOZ-waarde draagt bij aan de acceptatie van de WOZ-waarde door burgers en verbetert de kwaliteit van die WOZ-waarde. Met de realisatie van een landelijke voorziening WOZ kunnen burgers eenvoudig en laagdrempelig de WOZ-waarde opvragen bij één centraal punt. De WOZ-waarde kan gemakkelijk vergeleken worden met de WOZ-waarde van zelf gekozen woningen


80

Onderzoek forfaits toeristenbelasting De grondslag voor de toeristenbelasting is het aantal overnachtingen. Het vaststellen van het aantal overnachtingen op vaste jaar- en seizoenplaatsen is arbeidsintensief voor de verblijfsbieder en voor de gemeente als belastingheffer ook in verband met de controle op de aangiftes. Daarom zijn er in de verordening Toeristenbelasting forfaits opgenomen, waarbij per soort plaats wordt uitgegaan van een gemiddeld aantal overnachtingen. Wanneer een gemeente echter in de verordening toeristenbelasting een forfaitaire berekeningswijze van de heffingsgrondslag voor vaste en seizoenplaatshouders heeft opgenomen dient deze te voldoen aan een viertal voorwaarden: 1. De forfaitaire heffingsgrondslag dient te worden onderbouwd met een onderzoek waaruit blijkt hoe zich het gemiddeld aantal overnachtingen per persoon en het gemiddeld aantal verblijfhoudende personen per kampeermiddel of vakantieonderkomen op een vaste of seizoenplaats, verhouden. 2. Het onderzoek dient binnen de lokale omstandigheden (lees; gemeentegrenzen) te worden verricht. 3. De forfaitaire heffingsgrondslag (het forfait) mag niet meer dan maximaal 25% afwijken van de lokale werkelijkheid. 4. Een forfait moet regelmatig worden onderzocht. De in de verordening Toeristenbelasting opgenomen forfaits zijn niet gebaseerd op recente onderzoeksgegevens. Het GBT heeft voor de deelnemers, die toeristenbelasting heffen, een onderzoek opgestart om de forfaits opnieuw te onderbouwen. Invoering rioolheffing voor eigenaren De rioolheffing voor een meerpersoonshuishouden is in Haaksbergen relatief hoog. In 2015 worden voorstellen gedaan deze te verlagen. Hierbij kan mede gedacht worden aan het invoeren van eigenaren – en gebruikersheffing en tariefdifferentiatie. Dit zal in 2015 nader vorm krijgen. Mogelijk dat ook de lasten van kwijtschelding teruggebracht kunnen worden. c. Tariefsaanpassingen De tarieven voor de OZB, hondenbelasting en toeristenbelasting worden met het oog op het sluitend maken van de begroting verhoogd met 10%. De OZB-tarieven worden daarnaast zoals gebruikelijk nog gecorrigeerd in verband met de waardeontwikkelingen. Voor de overige gemeentelijke belastingtarieven 2015 gaan we in principe uit van een inflatiecorrectie van 1,5%. Voor de overige heffingen wordt aangetekend dat de tarieven: voor de leges uit het besluit kostendekkendheid leges verschillende tarief mutaties zullen plaatsvinden en een deel van de tarieven door de rijksoverheid wordt bepaald of is gemaximaliseerd; de tarieven voor de afvalstoffen- en rioolheffing zodanig worden vastgesteld dat de lasten volledig door de opbrengsten worden gedekt. De rioolheffing is een gebruikersheffing, waar bij een waterafvoer van meer dan 1.000m3 door niet-woningen op basis van de voor 2014 geldende tarieven altijd € 708 in rekening wordt gebracht, ook al wordt bijvoorbeeld 25.000m3 afgevoerd. In de verordening rioolheffing 2015 zal worden voorgesteld een tariefdifferentiatie voor grootverbruikers in te voeren waarbij voor (een deel van) elke 500m3 een extra bedrag in rekening wordt gebracht. Dit doet recht aan het profijtbeginsel en beperkt de tariefsverhoging voor kleinverbruikers om 100% kostendekking te realiseren. Op het moment dat deze paragraaf werd afgerond was de waardebepaling voor de WOZ nog niet afgerond en waren ook de tariefberekeningen voor de afvalstoffen- en rioolheffing nog in bewerking. d. Belastingdruk Tot de gemeentelijke woonlasten worden de onroerende-zaakbelastingen, de riool- en afvalstoffenheffing gerekend. Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen en van een meerpersoonshuishouden liggen de gemiddelde woonlasten in 2014 landelijk op € 704 en in Haaksbergen op € 764. Haaksbergen zit zo boven het landelijke gemiddelde aan woonlasten.


81

Het COELO heeft een rangorde gemaakt voor alle 417 gemeenten en deelgemeenten. Nummer 1 heeft de hoogste woonlasten en nummer 417 de laagste. Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen en van een meerpersoonshuishouden heeft de gemeente Haaksbergen rangordecijfer 302. Rangorde van Twentse gemeenten naar hoogte van de gemeentelijke woonlasten, uitgaande van gemiddelde waarden van woningen * Oldenzaal Hengelo Almelo Enschede Dinkelland Borne Haaksbergen Hof van Twente

130 169 200 289 290 296 302 330

Onderstaand overzicht geeft de hoogte van de woonlasten voor een gemiddeld meerpersoonshuishouden in 2013, 2014 en begroot 2015* weer. De uitgangspunten komen overeen met die van Coelo (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden).

Belastingsoort

Werkelijk 2013

Werkelijk 2014

Begroot 2015*

Percentage stijging 2015 tov 2014

Onroerende zaakbelasting

€

246,62

€

255,75

€

281,33

10,00%

Rioolheffing

€

289,86

€

320,00

€

343,00

7,20%

Afvalstoffenheffing

€

192,62

€

188,00

€

200,60

6,70%

Totale Woonlasten

€

729,10

€

763,75

€

824,93

8,00%

Percentage stijging

4,80%

8,00%

(*) Deze belastingdruk is bepaald op basis van de voorlopige tarieven. In december 2014 wordt door de vaststelling van de belastingverordeningen de definitieve belastingdruk bepaald.

e. Kwijtschelding De gemeente moet bij het vaststellen van kwijtschelding landelijke regels toepassen. Binnen deze mogelijkheden zijn de volgende eigen beleidskeuzes gemaakt: Kwijtschelding kan worden verleend voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing en ozb; Bij de normkosten van bestaan wordt uitgegaan van 100% van de bijstandsnorm; Ondernemers voor de privébelastingen zijn gelijkgesteld met particulieren; Kosten voor kinderopvang worden in aanmerking genomen als uitgaven bij de berekening van de betalingscapaciteit en; Bij de normkosten van bestaan voor AOW’ers wordt uitgegaan van 100% van de netto AOWnorm. Voor 2015 wordt voor afvalstoffenheffing € 60.000 en rioolheffing € 108.000 geraamd. In 2015 worden voorstellen gedaan de belasting p het riool, afval en kwijtscheldingsbeleid nader beoordeeld. O.a. door (gedeeltelijk) over te gaan op een eigenaars- i.p.v. gebruikersheffing zal het aantal kwijtscheldingsverzoeken verminderen en de hoogte ervan beperken. De belasting op riool voor een meerpersoonshuishouden is in Haaksbergen relatief hoog. In 2015 worden voorstellen gedaan deze te verlagen. Hierbij kan mede gedacht worden aan een eigenaren – en gebruikersheffing. Dit zal in 2015 nader vorm krijgen. Wij zien hiermee mogelijkheden de lasten van kwijtschelding terug te brengen.


82

Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing 1. Algemeen In deze paragraaf wordt beschreven hoe wij omgaan met risico’s en hoe groot het weerstandsvermogen moet zijn om deze op te kunnen vangen. Ook worden wijzigingen in beleid en mutaties in risico’s gerapporteerd. 2. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is incidenteel buffervermogen en geeft aan of het vermogen van de gemeente Haaksbergen toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid moet worden aangepast. Bij het weerstandsvermogen gaat het om de relatie tussen enerzijds de beschikbare weerstandscapaciteit; de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente Haaksbergen beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken, en anderzijds de benodigde weerstandscapaciteit; alle risico’s waarvoor geen dekkingsmaatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het verhoudingsgetal, de beschikbare weerstandcapaciteit ten opzichte van de benodigde weerstandscapaciteit noemen we het ratio weerstandsvermogen. 3. Relevante wetgeving en gemeentelijk beleid De wetgeving en het gemeentelijk beleid voor het weerstandsvermogen zijn vastgelegd in: · Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2012 · Financiële verordening · Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) 4. Inventarisatie van de weerstandcapaciteit Met weerstandscapaciteit bedoelen we alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om die tegenvallers te bekostigen. De weerstandscapaciteit bestaat in de gemeente Haaksbergen uit de algemene reserve, vrij aanwendbare bestemmingsreserve, de post onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. Bij de beschikbare weerstandscapaciteit wordt de stille reserve niet meegenomen, evenmin als bestemmingsreserves waar verplichtingen aan zijn verbonden. De bestemmingsreserve Essentgelden kan bijvoorbeeld niet zonder gevolgen ergens anders voor worden ingezet. Bestemmingsreserves waar de bestemming wel zonder gevolgen van kan worden veranderd (zoals kunstaankopen) worden wel meegenomen in de weerstandscapaciteit. De onbenutte belastingcapaciteit is op nul gesteld vanwege de ozb verhoging van 10% in 2015. De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Haaksbergen is in 2015 als volgt: Omschrijving

Bedrag (* € 1.000)

Algemene reserve Bestemmingsreserves (zonder verplichtingen) Totaal incidentele weerstandscapaciteit Onvoorzien (structureel)

-€ 846 € 48 -€ 798 € 40

Begrotingsruimte (structureel)

€0

Onbenutte belastingcapaciteit (structureel)

€0

Totaal structurele weerstandscapaciteit

Totale beschikbare weerstandscapaciteit

€ 40

-758

In 2015 hebben wij een beschikbare weerstandscapaciteit van € -/- 758.000,-.


83

5. Inventarisatie van de risico’s Voor veel risico’s uit de begroting 2014 zijn in de begroting 2015 ramingen in de exploitatie opgenomen. De risico’s in het sociale domein zijn door de decentralisaties toegenomen. Per saldo zijn de risico’s afgenomen van € 2,2 mln. bij de begroting 2014 naar € 1,5 mln. bij de begroting 2015. Voor de inschaling van de kans dat een risico optreedt wordt de volgende indeling gebruikt: Kans van optreden Kleiner dan eenmaal per 10 jaar Tussen de eenmaal per 5 jaar en eenmaal per 10 jaar Tussen de eenmaal per 2 jaar en eenmaal per 5 jaar Tussen de eenmaal per 1 jaar en eenmaal per 2 jaar Groter dan eenmaal per jaar

Omschrijving risico (* € 1.000)

Risico 10% 30% 50% 70% 90%

Financieel gevolg

Kans van optreden

Op te nemen w eerstandsvermogen

3. Cultuur en ontspanning Theater belaste verhuur

500

10%

50

pm

pm

pm

Participatie / WSW

300

50%

150

Huishoudelijke Hulp

400

30%

120

Lagere rijksbijdrage Inkomensdeel

600

70%

420

Aantallen jeugdhulptrajecten onzeker

200

70%

140

Milieuverontreiniging

500

10%

50

Grondexploitaties

200

50%

100

1.000

10%

100

500

10%

50

pm

pm

pm

1.200

10%

120

50

50%

25

Calamiteiten

400

30%

120

Claims

100

50%

50

Verkoop zwembad De Wilder 6. Sociaal domein

8. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen

9. Algemene dekkingsmiddelen Ongevallendekking eigen personeel Leningen bibliotheek Herijking gemeentefonds en herverdeeleffecten decentralisaties Garantstellingen Diverse programma’s Verhoging sociale lasten

Totale benodigde weerstandscapaciteit

1.495

Theater belaste verhuur (€ 50.000) Bij het theater is geopteerd voor belaste verhuur. De fiscus gaat bij een controle onderzoeken of het Kulturhus het van ons gehuurde theater voor minimaal 90% fiscaal belast verhuurt. Als blijkt dat men deze norm niet haalt, kan de fiscus de optieregeling intrekken en met terugwerkende kracht de aftrek van voorheffing, die de gemeente heeft genoten, terugdraaien. Het risico is € 0,5 miljoen.


84

Verkoop zwembad De Wilder (pm) Uitgegaan wordt dat het zwembad de Wilder per 1 januari 2015 is overgedragen aan een andere exploitant. Wanneer dat niet gebeurt zal de bestaande situatie worden gecontinueerd. De huidige stichting Zwembad de Wilder heeft niet voldoende middelen om aan de financiële verplichtingen te voldoen, w.o. de huurvergoeding aan de gemeente. Hierbij wordt een substantieel risico gelopen. In 2013 is stichting Zwembad De Wilder uitstel van betaling huur verleend tot maximaal € 300.000. Participatie / WSW (€ 150.000) In 2015 komt er een gebundeld re-integratiebudget. Dit budget bestaat uit P-budget oud en de middelen voor de uitvoering van de WSW (inclusief nieuwe doelgroep en overheveling van UWV naar gemeenten). Verwacht wordt dat het totale budget in 2017 met € 300.000 afneemt ten opzichte van 2014. Huishoudelijke Hulp (€ 120.000) De gemeente ontvangt in 2015 voor de uitvoering van de Wmo HH een rijksbijdrage via de algemene uitkering van € 1,8 mln. De beïnvloedbare verstrekkingen (Zorg in natura en PGB) bedroegen € 1,57 mln. In de begroting 2015 zijn de uitgaven voor Wmo HH (ZIN en PGB) naar beneden bijgesteld met € 0,40 mln. (verlaging gemiddelde dienstverlening van 2,9 uur naar 2 uur hulp per week) en komen na aanpassing nu op € 1,17 mln. De eigen bijdrage is structureel geraamd op € 0,33 mln. Per saldo € 0,84 mln. We zien over 2014 een vermindering van de uitgaven voor Wmo HH. Het risico op Wmo HH wordt derhalve kleiner en kan worden verlaagd van € 0,7 mln. naar € 0,4 mln. (besparing door verlaging uren gemiddelde dienstverlening). 30% van € 0,4 mln. is € 120.000 (structureel). Lagere rijksbijdrage Inkomensdeel (€ 420.000) Tot en met 2014 ontving de gemeente van het rijk een bedrag, het zogenaamde Inkomensdeel voor verstrekking van de bijstandsuitkeringen (BUIG), op basis van het historisch verdeelmodel. Met ingang van 2015 wordt dit verdeelmodel verlaten. De hoogte van bijdrage 2015 wordt in de vierde kwartaal 2014 bekend gemaakt. Bij het opstellen van de begroting 2015 is de hoogte van het bedrag nog niet bekend. De hoogte van het Inkomensdeel is van veel factoren afhankelijk. Hierdoor dragen gemeenten een financieel risico m.b.t. de resultaten op het onderdeel bijstand. In de begroting 2015 is een gemeentelijk aandeel in de kosten bijstandsuitkeringen opgenomen van € 0,4 mln. De uitgaven zijn begroot op € 4.8 mln. en de rijksbijdrage o.b.v. het nieuwe verdeelmodel op € 4.4 mln. De rijksbijdrage is € 0,6 mln. meer dan in 2014. Het risico voor 2015 en volgende jaren wordt op basis hiervan voorlopig bepaald op € 0,6 mln. per jaar. 70% van € 0,6 mln. is € 0,4 mln. Aantallen jeugdhulptrajecten onzeker (€ 140.000) Per 1 januari 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle vormen van Jeugdzorg. De aantallen jeugdzorgtrajecten zijn gebaseerd op door derden aangeleverde gegevens. Deze worden als onvoldoende betrouwbaar beoordeeld. Bovendien is er een kans op het moeten leveren van meer dure zorgtrajecten, dan in de begroting als kostenpost zijn opgenomen. Het risico is geschat op € 200.000. De kans dat er meer zorgtrajecten worden geleverd is 70%. Milieuverontreiniging (€ 50.000) Verspreiding gevaarlijke stoffen gemeentelijk grondgebied bij grootschalige calamiteiten waarbij enige spoed noodzakelijk is. Bijv. vrijkomen asbest en andere gevaarlijke stoffen. Grondexploitaties (€ 100.000) Half 2014 zijn de risico’s van de grondexploitaties geactualiseerd. Het risico is bepaald op basis van het doorrekenen van scenario’s van met name vertraagde afzet. Deze bedragen zijn afgezet tegen tegenover het verwachte eindresultaat van de grondexploitatie en er is gekeken naar de mogelijkheid tot het opvangen van het risico binnen de post “onvoorzien” binnen de grondexploitatie. Voor alle grondexploitaties bedraagt de risico-omvang € 1,4 mln. Afgezet tegenover de winstverwachting van ruim € 1,6 mln. betekent dit dat vooral sprake is van winstverdamping indien de risico’s zich voordoen. Voor een tweetal grondcomplexen was eerder met een risico van 50% een beslag van € 50.000 opgenomen op het weerstandsvermogen.


85

Dat risico is komen te vervallen; daarentegen is er een risico van € 0,2 mln. ontstaan m.b.t. het Marktplan (toelichting in paragraaf Grondbeleid). Ongevallendekking eigen personeel (€ 100.000) Er is geen ongevallendekking voor eigen personeelsleden. Mocht een personeelslid een ongeval krijgen tijdens de uitvoering van de functie dan is dit niet verzekerd. Uitzonderingen zijn de parkeerwachter en de stadswachten. Leningen bibliotheek (€ 50.000) De gemeente Haaksbergen heeft twee leningen aan de bibliotheek verstrekt met een restantbedrag van € 500.000. Vanwege liquiditeitsproblemen zijn de aflossingsverplichtingen twee jaar achtereen opgeschort. Om deze reden zijn deze twee leningen als financieel risico opgevoerd. Herijking gemeentefonds en herverdeeleffecten decentralisaties (pm) Het eerste deel van de herijking gemeentefonds heet in 2015 plaatsgevonden. In 2016 zal het tweede deel worden herijkt. Het objectieve verdeelmodel met betrekking tot decentralisaties wordt met ingang van 2016 ingevoerd met vermoedelijk een ingroeipad (overgangsregeling). Garantstellingen (€ 120.000) De gemeente heeft garanties afgegeven op leningen die zijn aangetrokken door instellingen met een maatschappelijk nut zoals sportverenigingen. In totaal gaat het om € 1,2 mln. Alhoewel er een aantal zekerheden door de instellingen zijn afgegeven, blijft er een financieel risico bestaan. Verhoging sociale lasten (€ 25.000) De CAO-ontwikkelingen zijn inmiddels vertaald in de begroting personeelskosten. Voor 2014 is rekening gehouden met alle lastenontwikkelingen. Voor de jaren vanaf 2015 is geen rekening gehouden met stijging van sociale lasten. Op basis van ervaringsgegevens kan deze stijging tussen € 50.000 en € 100.000 liggen. Inmiddels is bekend, dat de premie werkgeversbijdrage ZVW in 2015 naar beneden wordt bijgesteld, waardoor wij de ondergrens van de marge kunnen hanteren. Calamiteiten (€ 120.000) Diverse risico’s ten aanzien van o.a. ongevallen, natuurrampen, storm- en elektriciteitsschade, storingen en ziektes waarvoor wij niet zijn verzekerd. Claims (€ 50.000) De gemeente wordt in sommige kwesties gedagvaard tot schadeloosstelling. Als de schadeloosstelling door de rechter toegekend wordt komt een deel hiervan voor rekening van de gemeente. Niet alles valt onder de dekking van onze aansprakelijkheidspolis. Daarom nemen wij dit bedrag als risico op. Vervallen risico’s Overschrijding budget invorderingskosten debiteuren: Voor de invorderingskosten en proceskosten is een bedrag opgenomen in de begroting. Hiermee is het risico afgedekt. Afboeking zwembad De Wilder: De afboeking van Zwembad De Wilder is geheel in de begroting 2015 verwerkt. Algemene uitkering: De Rijksbezuinigingen zijn inmiddels gerealiseerd en verwerkt in de begroting. Renterisico: De verwachting dat er in de komende jaren vrijwel geen nieuwe leningen moeten worden afgesloten. Het risico dat we voor nieuwe leningen meer rente dienen te betalen vervalt. Uitvallen veegwagen: Er is een nieuwe veegwagen aangeschaft. Het risico is daarmee vervallen.


86

6. Beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico's Alle risico’s worden tweemaal per jaar beoordeeld. Bekeken wordt of risico’s kunnen worden afgedekt. Bijvoorbeeld door het afsluiten van een verzekering of door het risico op te nemen in de begroting. De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risico beoordeling voortvloeit, wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit per 31 december 2015. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

Ratio weerstandsvermogen

=

Beschikbare w eerstandscapaciteit

=

Benodigde w eerstandscapaciteit

-758 = 1.495

0,0%

Aangezien de ratio negatief uitvalt, wordt deze op nul gesteld. Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van de waarderingstabel, die in samenwerking tussen de NAR en de Universiteit Twente is opgesteld.

Waarderingscijfer

Ratio

A

> 2,0

Betekenis

B

1,4 – 2,0

Ruim voldoende

C

1,0 – 1,4

Voldoende

D

0,8 – 1,0

Matig

E

0,6 – 0,8

Onvoldoende

F

< 0,6

Uitstekend

Ruim onvoldoende

Ons weerstandsvermogen wordt dus als ruim onvoldoende geclassificeerd. Volgens de nota reserves en voorzieningen dient de ratio minimaal 1,0 te bedragen. De verwachte ontwikkeling weerstandsratio 2015 tot en met 2018 (* € 1.000)

Omschrijving Algemene reserve

2015

2016

€

-846

€

Onvoorzien

2017

2018

€ -1.377

€

-992

€

951

48

€

43

€

38

€

33

€

40

€

40

€

40

€

40

beschikbare weerstandscapaciteit

€

-758

€ -1.294

€

-914

€ 1.024

Benodigde weerstandscapaciteit

€

1.495

€ 1.495

€ 1.495

€ 1.495

Bestemmingsreserves (zonder verplichtingen)

Ratio

0,00%

0,00%

0,00%

0,68%

De algemene reserve is door de negatieve begrotingssaldi in 2015 en 2016 negatief. Vanaf 2017 treedt herstel op. Het verloop van de algemene reserve is in bijlage 1 Reserves en voorzieningen opgenomen. In de door uw raad vastgestelde Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement is aangegeven dat wanneer de weerstandsratio onder de 1 uitkomt, zoals nu het geval is, alle meevallers respectievelijk het rekeningresultaat prioritair bestemd wordt om het weerstandsvermogen weer op een financieel verantwoord niveau te brengen. In 2018 is de ratio weer op het minimale niveau van 1 gekomen.


87

7. Algemene reserve In de nota reserves en voorzieningen is aangegeven dat de algemene reserve minimaal 5% van de algemene uitkering moet zijn. Voor 2015 wordt de minimale algemene reserve berekend op 5% van € 30 mln. Dit komt neer op € 1,5 mln. aan algemene reserve. De hoogte van de algemene reserve is in 2015 € -1,2 mln. De algemene reserve ligt dus ruim onder de door de raad vastgestelde norm van 5% van de algemene uitkering. Er is een financieel herstelplan opgesteld waarin wordt aangegeven hoe we de algemene reserve weer op het vereiste niveau krijgen. Zolang de algemene reserve lager is dan € 1,5 mln., zullen alle financiële meevallers en het jaarlijkse rekening resultaat naar de algemene reserve vloeien. Verder zullen alle niet direct noodzakelijke investeringen worden uitgesteld totdat de algemene reserve (en de weerstandsratio) weer op niveau is. In 2018 zal de algemene reserve op het niveau van € 1,0 mln. staan.


88

Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen Inleiding In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de instandhouding van de gemeentelijke kapitaalgoederen. Het onderhoud van voornoemde kapitaalgoederen maakt een substantieel deel uit van de begroting. Goed beheer is van essentieel belang om kapitaalvernietiging te voorkomen. Bovendien is goed beheer van groot belang vanwege de beleving van de buitenruimte door de burger. Schoon heel en veilig is hierbij ons uitgangspunt. In de openbare ruimte hebben we te maken met diverse kapitaalgoederen: Wegen Verkeersregelinstallaties Installaties voor betaald parkeren Openbare verlichting Riolering Water Openbaar groen Gebouwen Speelvoorzieningen Begraafplaatsen Wegen Het wegenareaal in de gemeente Haaksbergen omvat zo’n 1,8 miljoen m2 verhardingen, verdeeld over circa 230 km weg, waarvan 20 km vrij liggend fietspad. Ongeveer 100 km wegen bevindt zich binnen de kom, 130 km buiten de kom. Beleidskader: Het onderhoudsbeleid van het gemeentelijke wegennet is vastgelegd in de beleidsnota Wegbeheer die in januari 2006 door de raad is vastgesteld. Conform het beleidsplan wegbeheer dienen de wegen onderhouden te worden op het “economisch meest efficiënte moment”, zodat tegen zo laag mogelijke kosten de wegen aan de minimale eisen van de CROW kunnen blijven voldoen en de gemeente aan haar wettelijke zorgplicht voldoet. Jaarlijks bepalen visuele inspecties de onderhoudstoestand van het Haaksbergse wegennet. Hiermee worden de urgentie en volgorde bepaald voor onderhoud, binnen de financiële mogelijkheden. Voor 2015 wordt een onderhoudsplan opgesteld volgens deze systematiek. Het onderhoudsplan houdt rekening met overige onderhoudswerkzaamheden in de openbare ruimte. Hiermee bereiken wij dat de overlast voor de burger en de maatschappelijke kosten zo beperkt mogelijk kunnen blijven, en dat het wegbeheer zo kostenefficiënt mogelijk wordt uitgevoerd. Het onderhoud aan de bermen wordt in 2015 gewijzigd. Tot nu toe werden de bermen geklepeld en het maaisel afgevoerd ter vergroting van de biodiversiteit. Met ingang van 2015 wordt gedifferentieerd ecologisch bermonderhoud toegepast. Dit houdt in dat bij de druk bereden wegen de eerste meter van het maaisel van de bermen (de eerste meter) wel wordt afgevoerd (de groene linten zoals deze worden genoemd in de groenvisie). Bij de andere wegen laten we het maaisel liggen en voeren we niet af. Stand van zaken: Alle gegevens betreffen de het gemeentelijk wegennet zijn vastgelegd in het wegenbeheersysteem (MI-2) en worden jaarlijks geactualiseerd. De meerjaarlijkse instandhoudingskosten zijn bepaald op basis van de CROW-systematiek. De jaarlijkse onderhoudskosten fluctueren sterk. Om hier op in te spelen is een voorziening onderhoud wegen ingevoerd om voor toekomstig groot onderhoud en vervanging te reserveren. Groot voordeel


89

van een Voorziening onderhoud wegen is dat, bij een gelijke jaarlijkse investering, pieken en dalen in de investeringsbehoefte kunnen worden opgevangen. Financiële consequenties beleidsdoel: In het meerjarig beheersplan wegen zijn de gemiddelde jaarlijkse kosten berekend. De verwachte investeringsbehoefte voor de periode 2013-2025 is opgebouwd uit drie onderdelen: het klein onderhoud, groot onderhoud en de kosten voor de vervanging van de wegen (CROW noemt dit rehabilitatie). Voor het bepalen van deze jaarlijkse instandhoudingskosten gebruiken we een theoretische benadering van de verwachte onderhouden vervangingskosten volgens CROW, publicatie 145, die voor verschillende wegtypes eenheidsprijzen aangeeft voor de instandhouding. Omdat de jaarlijkse instandhoudingskosten niet ieder jaar gelijk zijn en er over een aantal jaren een onderhoudspiek wordt verwacht is in 2014 gestart met een Wegenfonds en een inhaalslag door 5 jaar lang jaarlijks € 200.000 extra hieraan toe te voegen. In 2019 wordt het totale reguliere budget voor instandhouding toereikend geacht om ook het Wegenfonds op peil te houden. De bepaling van de jaarlijkse instandhoudingskosten op basis van CROW is theoretisch. De daadwerkelijke instandhouding geschiedt op grond van een meerjaren onderhoudsplan met een horizon van 5 jaar waarvan de jaarlijkse schouw de basis vormt. Dit is noodzakelijk omdat de theoretische levensduur/onderhoudsmaatregelen sterk worden beïnvloed door wegopbouw, weersomstandigheden (strenge winters) en verkeersintensiteit. Naar het uitvoeringsjaar toe wordt door de jaarlijkse schouw de prioritering van het wegenonderhoud steeds duidelijker. Meerjarig dienen al deze kosten gedekt te worden door in de exploitatie voor klein onderhoud, groot onderhoud en vervanging een jaarlijks budget van € 758.740 beschikbaar te hebben. Daarnaast is er jaarlijks een krediet van € 240.000 voor reconstructies benodigd. Gezien de huidige kwaliteit van de wegen en de uitzonderlijk zachte winter 2013-2014 wordt het verantwoord geacht om, in verband met het financieel herstelplan, het onderhoudsbudget in 2015 eenmalig te verminderen met € 200.000. De kosten van de reconstructie van wegen hebben geen betrekking op instandhouding maar op herinrichting of wijziging van de wegopbouw, en zijn naar de aard levensduur verlengend. De kosten van reconstructie worden jaarlijks op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording en de bepalingen in onze Financiële Verordening geactiveerd. In de ideale situatie is het uitvoeren van normaal onderhoud voldoende en hoeven geen reconstructies te worden uitgevoerd. In het oorspronkelijke Wegenbeheerplan is hier ook vanuit gegaan. Aangezien de komende jaren bij een aantal wegen niet kan worden volstaan met rehabilitaties maken de reconstructies nadrukkelijk onderdeel uit van de instandhouding van de wegen. Op basis van meerjarig verwachte reconstructiekosten is er nog jaarlijks gemiddeld een krediet van € 240.000 nodig, waarvan we de kapitaallasten structureel meenemen in de begroting. In verband met gewijzigd beleidskaden/maaibeleid hebben wij het reguliere onderhoudsbudget met € 12.500 verlaagd. Financiële vertaling in de begroting: Als wegbeheerder is de gemeente verantwoordelijk voor de veiligheid op haar wegen. Gezien de huidige kwaliteit van de wegen en de uitzonderlijk zachte winter 2013-2014 acht de wegbeheerder het verantwoord om het onderhoud in 2015 eenmalig te verminderen. Dit leidt tot een verlaging van het onderhoudsbudget van € 200.000. Op basis van het financieel herstelplan is, waar mogelijk de planning onderhoud uitgesteld/doorgeschoven, waardoor het kwaliteitsbeeld niveau-C wordt, maar nog steeds voldoet aan de minimale eisen van de CROW (heel en veilig).


90

Door het vereiste onderhoudsniveau voor de wegen terug te brengen naar de minimaal vereiste kwaliteit wordt het budget de komende jaren met € 150.000 verlaagd zodat er € 139.000per jaar over blijft voor groot onderhoud en vervangingen. Momenteel voldoen de wegen nog aan vastgesteld beleid en regelgeving, maar we voorzien over ongeveer 5 jaar een onderhoudspiek waardoor we € 1.000.000 extra nodig hebben om op alle wegen aan de verplichte onderhoudsnormen te kunnen blijven voldoen. Daartoe voegen we in de periode 2014-2018, naast de € 139.000, jaarlijks een extra bedrag van € 200.000 aan de voorziening onderhoud wegen toe. Daarnaast is ook voor 2015 een regulier krediet voor reconstructies van € 240.000 beschikbaar. Om te zorgen dat onze wettelijke zorgplicht niet in gevaar komt blijven we jaarlijks de onderhoudstoestand monitoren. Op basis van de actuele inspecties zal dan worden besloten of het beleid moet worden bijgesteld, of dat de temporisering moet worden aangepast. Voor Haaksbergen is binnen de exploitatie van het product Wegen het volgende meerjaren onderhoudsbudget opgenomen: Onderdeel Regulier onderhoud Groot onderhoud en vervanging Voorziening wegen Reservering onderhoudspiek Voorziening wegen

2015 € 219.740 € 139.000

2016 € 419.740 € 139.000

2017 € 419.740 € 139.000

2018 € 311.500 € 139.000

€ 200.000

€ 200.000

€ 200.000

€ 200.000

Totaal meerjarige raming kosten onderhoud wegen Reconstructies (obv Crow 145) Totaal beschikbaar voor uitvoering wegenbeheerplan

€ 558.740

€ 758.740

€ 758.740

€ 650.500

€ 240.000 € 798.740

€ 240.000 € 998.740

€ 240.000 € 998.740

€ 240.000 € 890.500

De kapitaallasten van het krediet voor de reconstructies vallen niet binnen de aangegeven budgetten voor onderhoud maar onder de daarvoor bestemde post binnen de exploitatie van het product Wegen. Actuele risico inschatting: Door te sparen voor de verwachte onderhoudspiek en het beleid en/of de temporisering indien nodig aan te passen bestaat er geen risico dat onze doelstellingen niet gehaald kunnen worden. Hiertoe zullen we jaarlijks monitoren waarvoor de jaarlijkse schouw en de kengetallen van de CROW de basis vormt. We blijven voldoen aan de minimale eisen (veilig) van de CROW. Verkeersregelinstallaties (VRI) In de gemeente Haaksbergen staan in totaal 9 verkeersregelinstallaties (VRI's). Hiervan zijn 6 VRI’s en een knipperlichtinstallatie zijn in eigendom en beheer bij Rijkswaterstaat. Er zijn 2 VRI's en een knipperlichtinstallatie bij voetgangers oversteekplaatsen (VOP) in beheer en onderhoud bij de gemeente. In 2011 zijn 2 overwegbeveiligingen (OWB) met de MBS, Noordsingel en Wiedenbroeksingel, toegevoegd. Vanaf 2017 lopen de huidige onderhoudscontracten af die nu nog gedekt zijn binnen het project. Vanaf dan komen de onderhoudskosten ten laste van de reguliere begroting. Gezien het specialistische karakter van de installatie zal hiervoor een nieuw onderhoudscontract worden afgesloten. Beleidskader: GVVP 2007


91

Stand van zaken: Voor de VRI’s van de voetgangersoversteekplaatsen en voor de overwegbeveiligingen is een onderhoudscontract afgesloten met een bedrijf. Financiële consequenties beleidsdoel: Het huidige budget stelt ons in staat de installaties op een verantwoorde manier te laten functioneren. Financiële vertaling in de begroting: Voor de instandhouding en het goed laten functioneren van de Verkeersregelinstallaties is jaarlijks een bedrag van € 5.090 beschikbaar. Actuele risico inschatting: Niet van toepassing. Installaties voor betaald parkeren In onze gemeente staan in totaal 8 parkeerautomaten. Beleidskader: Parkeerbeleidsplan 2010 Stand van zaken: Ook voor parkeerautomaten is een particulier onderhoudscontract afgesloten. Uit een evaluatie blijkt dat er geen knelpunten zijn in het centrum. Een herziening van het parkeerbeleidsplan is het komend jaar vanuit verkeerstechnisch oogpunt niet nodig. Met ingang van 2016 wordt het betaald parkeren in de gemeente afgeschaft. Financiële consequenties beleidsdoel: Het huidige onderhouds-budget is voldoende om de installaties in stand te houden. Financiële vertaling in de begroting: In totaal is voor 2015 voor het onderhoud van de installaties een bedrag van € 14.400 beschikbaar. In 2016 wordt het betaald parkeren afgeschaft en vallen de gereserveerde middelen vrij. Actuele risico inschatting: Voor 2015 is er geen risico. Door eventuele bezwarenprocedures binnen het benodigde juridische traject voor het omzetten van betaald parkeren naar parkeerschijfzone, bestaat de kans dat het afschaffen van betaald parkeren niet per 1 januari 2016 ingaat. De onderhoudskosten blijven dan langer bestaan dan gepland. In de loop van 2015 wordt dit duidelijk. Openbare verlichting De gemeente Haaksbergen heeft ca. 5300 lichtmasten. Hieronder vallen ook 1 tunnelverlichting, 1 viaductverlichting, 25 ANWB masten, 32 Abri’s, 13 Lichtreclamebakken, 12 infoborden, 6 kunstobjecten, de sfeerverlichting van de raadzaal, de Pancratiuskerk/toren en de watermolen. Beleidskader: Het “Beleid- en beheerplan openbare verlichting” is door de gemeenteraad vastgesteld in 1996. Een bijstelling en actualisatie van dit beleid is gewenst om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, zoals energiezuinige lampen in combinatie met (dimbare) EVSA (Elektronische Voorschakel Schakel Apparatuur). Stand van zaken: Het grootste deel van de openbare verlichting in Haaksbergen is up to date. Doordat energiezuinige installaties/technieken worden toegepast, is het totale energieverbruik van de openbare verlichting in de loop der jaren getemperd en de laatste jaren zelfs gedaald. De mogelijkheden voor verdere


92

(energie) besparingen zijn beperkt. Sinds 2013 wordt het onderhoud uitgevoerd op basis van het “piepsysteem” en remplace. Hierbij zijn de vaste controle rondes door de onderhoudsfirma komen te vervallen en wordt er gerepareerd op basis van meldingen door burgers en eigen waarneming. Met ingang van 2015 wordt er nog slechts één reparatieronde uitgevoerd op basis van meldingen. Financiële consequenties beleidsdoel: De onderhoudskosten zijn door het gewijzigde onderhoudssysteem verminderd met € 15.000. Financiële vertaling in de begroting: De totale exploitatiekosten van de openbare verlichting bedragen in 2015 in totaal € 280.000. Naast energiekosten (jaarlijks € 94.000), onderhoud (€ 36.000) en personele kosten (€ 72.000) zijn in het totale budget ook kapitaallasten opgenomen, die in de periode 2015-2017 teruglopen van € 78.000 tot € 65.000). Actuele risico inschatting: Voor zover bekend zijn er geen risico’s. Riolering De lengte van ons gemeentelijke rioolstelsel bedraagt ca. 146 km vrij-verval riolering, ca. 4 km persleiding en ca. 215 km drukriolering. Het rioolwater passeert 31 rioolgemalen en 876 pompunits en wordt getransporteerd naar de rioolwaterzuivering in St. Isidorushoeve. Er zijn 9 bergbezinkbassins en ca. 11.000 kolken in Haaksbergen. In het buitengebied zijn ca. 1260 percelen door middel van drukriolering aangesloten. Beleidskader: Het onderhoudsbeleid is eind 2012 vastgesteld in het (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan 20132016. In dit kader wordt gestreefd naar optimalisatie van het stelsel. De volgende uitgaven zijn in het GRP verwerkt: de kosten voor renovatie, herstel en vervanging van riolen, bezinkbassins, putten en kolken; de kosten voor het dagelijks onderhoud van de riolen, rioolgemalen, kolken e.d., evenals de kosten voor verschillende nutsvoorzieningen (exploitatiekosten); de kosten zoals verzekeringen, belastingen, personeelslasten e.d. (algemene lasten). de kosten voor de in het verleden gedane kapitaalsinvesteringen; de kosten voor de benodigde maatregelen om de riolering te laten voldoen aan de gestelde milieueisen, en de benodigde vervangingen van riolering in het buitengebied. Stand van zaken: Mede door visuele inspecties wordt de actuele onderhoudsbehoefte van het rioleringsstelsel bepaald en het onderhoudsprogramma desnoods bijgesteld. Financiële consequenties beleidsdoel: Aan de hand van het actuele GRP, berekenen we de jaarlijkse rioolheffing. Om tarieffluctuaties te voorkomen worden de jaarlijkse wisselingen in lasten gecompenseerd met een dotatie of onttrekking aan een voorziening riolering. De waarde van deze voorziening fluctueert en is op de lange termijn licht positief. Het kostendekkingsplan in het GRP ziet 70 jaren vooruit. Hierdoor zijn alle toekomstige vervangingen in beeld. Op de lange termijn is het GRP kostendekkend. Om in te spelen op gewijzigde omstandigheden wordt het GRP elke 4 jaren herzien. Zo zijn we in staat het rioolstelsel adequaat te beheren en financieren. De totale exploitatiekosten volgens het GRP bedragen voor 2015 € 3.485.000. Samen met € 471.000 compensabele BTW, die conform art. 228a lid3 gemeentewet ook als kosten aangemerkt worden, is dit in totaal € 3.956.000. Om de tarieven te dempen wordt € 434.000 aan de bestemmingsreserve riolering onttrokken. Per saldo bedragen de benodigde inkomsten daarom € 3.522.000.


93

Actuele risico inschatting: De berekeningen in het GRP houden rekening met de reële onderhoudssituatie van het rioolstelsel. De verwachting was, dat de toekomstige kosten door de berekende heffingen konden worden gedekt. Het ambitieniveau is zodanig, dat aangenomen mag worden dat er een kleine kans is dat calamiteiten in het rioolstelsel optreden. Met de gevolgen van het financieel herstelplan lukt dat niet zonder beleidswijziging. Zonder aanpassing in het GRP eindigt de egalisatievoorziening voor het riool in de rode cijfers. Er is een bestemmingsreserve riolering die per 1-1-2015 € 436.000 bedraagt. Deze reserve wordt ingezet voor tariefdemping. De egalisatievoorziening bedraagt per 1-1-2015 € 625.000. Deze reserve en voorziening kunnen ook als risicobuffer voor calamiteiten in de rioleringszorg worden ingezet. Water Op het grondgebied van de gemeente is ca. 15 hectare open water, dat grotendeels in beheer is bij het Waterschap. De gemeente onderhoudt hiervan, naast wadi’s, drainages, duikers, uitlopen en overstorten, zo’n 250 km sloten in eigen beheer. Beleidskader: Het beleid op het gebied van waterhuishouding is op hoofdlijnen vastgesteld in 2005 in het Waterplan en verder uitgewerkt in een uitvoeringsplan. Daarnaast is een Baggerplan voor de gemeentelijke vijvers vastgesteld. Beide plannen zijn in samenspraak met het waterschap Regge en Dinkel tot stand gekomen. Bij de vaststelling van het vGRP in 2013 is besloten om de rioolheffing niet te belasten met beheer en onderhoudsactiviteiten voor sloten in het buitengebied. Stand van zaken: Het huidige beheer bestaat uit het jaarlijks tweemaal verwijderen van begroeiing op de oevers binnen de bebouwde kom. In diep water verwijderen we de begroeiing eenmaal per jaar. De gemeentelijke vijvers zijn, behoudens de vijver op de gemeentelijke begraafplaats, de afgelopen jaren al gebaggerd. Buiten de bebouwde worden de watergangen en bermsloten eenmaal per jaar gemaaid. Daarnaast worden sloten en duikers eenmaal per 4 jaar schoon gemaakt en eenmaal in de 15 jaar worden sloten uitgediept. Sinds 2013 worden deze werkzaamheden in eigen beheer uitgevoerd. In 2015 zijn geen verdere grote werkzaamheden gepland buiten de bebouwde kom. Evenals de bermen wordt het maaisel per 2015 niet meer afgezogen en afgevoerd. Financiële consequenties beleidsdoel: Het huidige onderhouds-budget is voldoende om de wadi’s, drainages, duikers, uitlopen/-overstorten en sloten te onderhouden. Het niet indexeren van de bedragen uit het GRP betekent wel een algemene korting op het budget en daarmee een (kleine) vermindering van het onderhoudsniveau. In verband met het vervallen van het afzuigen en afvoeren van het maaisel hebben wij het budget met € 12.500 verlaagd. Financiële vertaling in de begroting: De exploitatielasten bestaan uit dienstverlening door derden, materieelkosten en personeelskosten. De totale exploitatielasten bedragen per saldo € 187.000. Een bijdrage wordt ontvangen vanuit het GRP ten bedrage van € 126.000. Actuele risico inschatting: Geen risico’s Openbaar Groen Het areaal openbaar groen is 75 hectare waarvan 60 hectare groen binnen de bebouwde kom ligt. Het openbaar groen binnen de bebouwde kom bestaat uit: gazon en ruw gras 285.000 m2 bosplantsoen 116.000 m2


94

-

heesterbeplanting botanische rozen blokhagen vaste planten bomen Verhuurd openbaar groen

158.000 m2 10.000 m2 8.000 m2 9.500 m2 8.300 stuks 11.000 m2

Het -

openbaar groen buiten de bebouwde kom bestaat uit: Singles en houtwallen 140.800 m2 Bomen 9.800 stuks Bermen en ruw gras 1.300.000 m2

Beleidskader: Op 30 mei 2012 is de Groenvisie door de raad goedgekeurd. In de Beleidspaspoorten (Bijlage 1) van de Groenvisie staan de vastgestelde onderhoudsniveaus (volgens CROW) voor de verschillende gebieden aangegeven t.w: Centrum niveau A (hoog) Woonwijken niveau B (basis) Industriegebieden niveau C (laag) Accentgroen niveau A (hoog) Groene linten niveau B (basis) Groene wiggen niveau C (laag) Parken niveau B (basis) De realisatie van enkele speerpunten uit de groenvisie (de eyecatchers), die een investering vergen, worden uitgesteld tot 2019. Met de daardoor gegenereerde gelden, € 50.000 op jaarbasis, houden we hetzelfde niveau van onderhoud en voldoen we aan het financiële herstelplan. In de Groenvisie zijn speerpunten geformuleerd die vervolgens in het uitvoeringsprogramma zijn uitgewerkt. Dit betreft verkoop/verhuur van snippergroen; omvorming van groen; revitalisering van groen. Overigens is de afgelopen 10 jaar steeds een bedrag geïnvesteerd in de revitalisering van openbaar groen. Bij de uitwerking zijn tevens de financiële consequenties in beeld gebracht. Voor de verkoop/verhuur van openbaar groen is de Structuurgroenkaart met bijbehorende verkoopregels in 2014 geactualiseerd. Er kan nu meer openbaar groen (het zogenaamde snippergroen) verkocht worden. Totaal gaat het om ruim 3 ha. Ook de verkoop- en verhuurprijzen zijn aangepast. Stand van zaken: Alle groengegevens zijn opgenomen in een geautomatiseerd beheersysteem en worden jaarlijks geactualiseerd. De gegevens hieruit worden gebruikt voor aanbesteding en de verplichte jaarlijkse bomeninspectie waarop noodzakelijke onderhoudsmaatregelen volgen aan de bomen. Sinds 2013 wordt gedifferentieerd beheer toegepast waarbij het onderhoudsniveau en de inrichting afgestemd is op het gebruik van de openbare ruimte. Sinds 2014 wordt het gehele onderhoud door derden, aanbesteed en gecontroleerd op basis van beeldbestekken. Groenonderhoud door de eigen dienst wordt uitgevoerd en gecontroleerd op basis van beeld- en frequentiebestek. In het voorjaar van 2014 is het uitvoeringsplan Groenvisie afgerond en voor de zomer vastgesteld. Het plan bestaat uit de volgende onderdelen: verkoop/verhuur van snippergroen, omvorming van groen en het revitaliseren van groen. Het uitvoeringsplan geeft gedetailleerd inzicht in de benodigde investeringen en te verwachten wijzigingen in de beheerkosten. Op basis van het uitvoeringsplan kan verkoop, omvorming en ook revitalisering plaatsvinden. In het najaar van 2014 is een start gemaakt met het omvormen van groen om de beheerkosten te verlagen. Het project omvorming van groen zal vervolgens drie jaren in beslag nemen. Revitalisering van groen is een continu proces dat uiteindelijk steeds weer aan de orde komt.


95

Financiële consequenties beleidsdoel: Doordat eind 2014 wordt begonnen met omvorming en verkoop zijn de besparings-effecten in 2015 zichtbaar. Voor verdere realisering van de gewenste omvorming van openbaar groen, als onderdeel van het Uitvoeringsplan Groenvisie hebben wij voor de jaren 2015 t/m 2017 een krediet van in totaal € 150.000 opgenomen. Voor revitalisering van openbaar groen is structureel € 49.000 in de begroting opgenomen. Financiële vertaling in de begroting: De exploitatielasten bestaan uit dienstverlening door derden, aanschaf plantmateriaal, materieelkosten en personeelskosten. De totale exploitatielasten bedragen afgerond € 1.305.000. Dit bedrag bestaat uit bijna € 250.000 voor de dienstverlening van derden en € 115.000 voor aanschaf plantmateriaal voor vervanging, inboet en revitalisering. Het budget voor alle overige kosten, waaronder inhuur materieel en stortkosten, is € 42.000. Het resterende deel van het budget bestaat voor € 868.000 uit de doorbelasting van uren en materieel, en voor € 29.000 uit kapitaallasten. Uit de verkoop van openbaar groen en de verhuur van groenpercelen verwachten we in totaal een bedrag van € 50.000 te ontvangen. Actuele risico inschatting: De afgelopen jaren hebben we vaker te maken gehad met stormschade. In de begroting was voor herplant al enkele jaren een separaat budget opgenomen. In verband met de bezuinigingen zijn voor deze post de komende vier jaar geen financiële middelen beschikbaar. Gebouwen Wij hebben per 1-1-2015 de volgende gebouwen in eigendom: Soort gebouw Huisvesting divers Gymnastieklokalen Scholen Begraafplaatsen Sporthallen en zwembad Wind- en watermolen Theater Kerktoren Fietsenstalling

Aantal 12 1 0 2 3 2 1 1 1

Beleidskader: Op 22 december 2010 is door de gemeenteraad de nota vastgoedbeleid vastgesteld. Hierin zijn onder andere beleidsuitgangspunten opgenomen over het onderhoud en verbeterbeleid van de gemeentelijke gebouwen. In september 2012 hebben wij een vastgoedprognose opgesteld waarin wij hebben opgenomen welke gebouwen wij in eigendom willen behouden, welke gebouwen wij willen afstoten en welke gevolgen dit heeft voor het onderhoud van deze gebouwen. Stand van zaken: Voor het technisch onderhoud van de gemeentelijke gebouwen en de installaties hebben wij meerjarenonderhoudsplanningen opgesteld. Deze zijn, conform de nota vastgoedbeleid, gebaseerd op landelijke normen en zijn gericht op het in stand houden van de gebouwen en de technische installaties. In 2007 hebben wij alle gemeentelijke gebouwen geïnspecteerd.


96

In 2013 en 2014 hebben er herinspecties plaatsgevonden. 2013: OBS Dorp en theater De Kappen 2014: Gemeentehuis, Gemeentewerf, zwembad De Wilder, sporthallen De Bouwmeester en De Els, Veldkampstraat 7, de fietsenstalling en de twee gebouwen op de begraafplaatsen. Alle gegevens zijn onder gebracht in een gebouwenbeheersysteem. Voor de gebouwen die wij in eigendom willen behouden bekijken wij jaarlijks, aan de hand van de planning, welke onderhoudswerkzaamheden daadwerkelijk moeten worden uitgevoerd en welke kosten dit met zich meebrengt. Voor de gebouwen die wij willen afstoten voeren wij alleen die onderhoudswerkzaamheden uit, welke noodzakelijk zijn om het gebouw in stand te houden. Het onderhoud voor deze panden voeren wij dus niet uit conform de meerjarenonderhoudsplanning 2007. Voor de gemeentelijke rijks-monumentale panden (molens en gemeentetoren) bestaat separaat een zesjarig onderhoudsplan 2013-2018. Financiële consequenties beleidsdoel: In de meerjarenonderhoudsplanning zijn de onderhoudskosten voor de komende tien jaar berekend. De verwachte onderhoudskosten bestaan uit kosten voor dagelijks onderhoud, contract onderhoud en groot onderhoud (alleen voor de panden die wij in eigendom willen houden). De onderhoudsplanningen geven de volgende bedragen Totale kosten beheer gebouwen 2015 Groot onderhoud € 393.224 Dagelijks- en contract onderhoud € 234.781

voor de komende jaren: 2016 2017 € 148.392 € 255.400 € 179.499 € 244.828

2018 € 272.403 € 189.910

Financiële vertaling in de begroting: Als eigenaar zijn wij verantwoordelijk voor het onderhoud van onze gebouwen. De jaarlijkse kosten voor groot onderhoud fluctueren sterk. Om hier op in te spelen stellen wij een voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden in. Groot voordeel van een voorziening is dat, bij gelijke jaarlijkse dotatie, pieken en dalen in de onderhoudskosten kunnen worden opgevangen. De voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden mag niet negatief komen te staan. Daarom onttrekken wij aan de bestaande bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden eenmalig € 100.000 als startkapitaal voor de voorziening. Het restant van de bestemmingsreserve valt vrij naar de algemene middelen. De structurele dotatie aan de bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden wordt omgezet in structurele dotatie aan de voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden. Op basis van de 10-jarenplanning (2015 tot en met 2024) is er jaarlijks een dotatie van € 356.485 benodigd voor het uitvoeren van het groot onderhoud. Verloop voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden Startkapitaal Jaarlijkse dotatie Kosten groot onderhoud Saldo einde jaar

2015

2016

2017

2018

€ 100.000 € 356.485 € 393.224 € 63.261

€ € € €

€ € € €

€ € € €

0 356.485 148.392 271.354

0 356.485 255.400 372.439

0 356.485 272.403 456.521

Actuele risico inschatting: Niet van toepassing omdat de onderhoudsplanningen actueel zijn.


97

Speelvoorzieningen De gemeente Haaksbergen onderhoudt 77 kindspeelplaatsen, waarvan 17 trapvelden, 7 basketbalvelden en 1 skate-plateau voor jongeren. Daarnaast zijn 13 kindspeelplaatsen in eigendom en beheer bij de schoolbesturen, maar wel openbaar toegankelijk. Beleidskader: Eind 2009 is het beleidsplan “Haaksbergen speelt verder” vastgesteld. De doelstelling van dit beleidsplan is: Op interactieve wijze en op de wensen en behoeften van de eigenlijke gebruikers afgestemd en gevarieerd aanbod van speelvoorzieningen te ontwikkelen, dat tevens hun ontwikkeling stimuleert en voldoet aan de geldende eisen. Stand van zaken: Het eerder ingezette beleid voor versobering van het onderhoud, opknappen/vervanging van toestellen of sanering van speelvoorzieningen, zoals verwoord in het raadsbesluit Meerjarenplanning speelvoorzieningen van 26 juni 2013, zal ook in 2015 worden doorgezet. Financiële consequenties beleidsdoel: De voorbije jaren zijn de nodige bezuinigingen op het onderdeel speelvoorzieningen doorgevoerd. In het raadsvoorstel Meerjarenplanning speelvoorzieningen is t/m het jaar 2016 voorzien in onderhoud en vervanging van de bestaande speelvoorzieningen. Financiële vertaling in de begroting: De totale exploitatielasten bedragen € 94.000 en bestaan uit o.a. aanschaf materiaal voor onderhoud € 24.000, kapitaallasten € 6.000 en doorbelasting van uren € 61.000 en materieel € 3.000. Actuele risico inschatting: Niet van toepassing. Begraafplaatsen De gemeente onderhoudt 2 begraafplaatsen. Op de begraafplaats Enschedesestraat worden geen graven meer uitgegeven. Bestaande grafrechten worden gerespecteerd. Het rechter deel van de begraafplaats is in 2013 ingericht tot een parkje waar nabestaanden een herdenkingsboom kunnen laten planten. Op de begraafplaats ’t Waarveld vinden per jaar in totaal ca. 50 begravingen, uitstrooiingen c.q. bijzettingen plaats. Beleidskader: Het beleid voor de begraafplaats ’t Waarveld is vastgelegd in de beleidsnota die in 1998 door de raad is vastgesteld. De hierin aangegeven investeringen zijn uitgevoerd, zodat de begraafplaats de komende jaren voorziet in de verschillende wijzen van begraven. Stand van zaken: Het algemene deel van de oude gemeentelijke begraafplaats aan de Enschedesestraat is, volgens een particulier initiatief, omgevormd tot een herdenkingspark. Het ligt in de bedoeling dat er met een marktpartij een exploitatieovereenkomst wordt afgesloten, zodat de gemeente de onderhoudskosten van dit deel niet hoeft te dragen. De overdracht zal om niet plaatsvinden aangezien de marktpartij ook nog enkele investeringen zal moeten doen, waaronder het realiseren van een herdenkingsmuur en – zuil. In 2015 wordt gestart met de inventarisatie van de graven/grafrechten van het katholieke (midden)deel. Met betrekking tot de begraafplaats ’t Waarveld zullen nabestaanden worden aangeschreven voor eventuele verlenging van grafrechten vanaf 2015 dan wel ruiming. Financiële consequenties beleidsdoel: Voor de inventarisatie van het katholieke middendeel van de gemeentelijke begraafplaats aan de Enschedesestraat is een krediet van € 15.000 beschikbaar.


98

Financiële vertaling in de begroting: De totale exploitatielasten bedragen € 112.000. Voor het reguliere onderhoud van de beide begraafplaatsen is jaarlijks een bedrag van afgerond € 45.000 beschikbaar. Daarnaast is er een budget beschikbaar voor het delven van graven en lijkschouwingen dat in 2015 met € 10.000 is opgehoogd tot € 33.000 vanwege toenemende lijkschouwingskosten door euthanasiegevallen, voor doorbelasting uren en materieel € 31.000 en nog ongeveer € 3.000 voor overige kosten. Actuele risico inschatting: Door een verschuiving van begraven naar crematie nemen de inkomsten af. Materieel Voor het uitoefenen van onderhoudswerkzaamheden wordt materieel gebruikt. Dit betreft o.a. dienstauto’s, motorisch- en handgereedschap, tractoren, gladheidsmaterieel en vrachtwagens. Beleidskader: Voor het materieel is het onderhoud, de keuringen, de vervanging en de afschrijvings-periode bepaald en verwerkt in het Materieelbeheerplan (2007). Na afronding van het lopende optimalisatietraject vindt evaluatie van het Materieel-beheerplan plaats en wordt het in 2015 geactualiseerd. Stand van zaken: De geplande vervanging van materieel 2015 staat in het deelprogramma Algemene Dekking nader gespecificeerd. Bij vervanging van het materieel wordt onderzocht of het materieel samen met een buurgemeente kan worden ingezet en/of aangeschaft. Tevens wordt er materieel afgestoten in het kader van het Optimalisatieplan. Financiële consequenties beleidsdoel: Voor het regulier onderhoud is binnen de begroting (post Materieel) voldoende budget beschikbaar. Daarnaast vindt volgens plan vervanging van het materieel op de terreinen Wegen, Groen, Materiaal en Techniek plaats. Hiervoor stellen we jaarlijks een krediet beschikbaar waarvan de kosten van rente en afschrijving in de begroting worden gedekt. Financiële vertaling in de begroting: Het exploitatiebudget van het materieel is de begrotingspost Materieel. Voor regulier onderhoud en aanschaf van (klein)materiaal is het jaarlijks budget met € 30.000 verminderd tot bijna € 83.000. Genoemde vermindering is reëel omdat veel groot materieel onlangs is of wordt vervangen. De kosten van brandstof bedragen € 88.000 en voor belastingen en verzekeringen € 43.000. Het resterende deel van het totale beschikbare exploitatiebudget van € 327.000 bestaat nog uit € 113.000 voor rente en afschrijving. Naast genoemd exploitatiebudget stellen we jaarlijks een investeringskrediet beschikbaar voor reguliere vervanging van materieel, in 2015 bedraagt dit krediet € 60.000. Actuele risico inschatting: Niet van toepassing.


99


100

Paragraaf Financiering 1. Algemeen De Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering, het bijdragen aan het behouden van de goede kredietwaardigheid en handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. In het treasurystatuut zijn de beleidskader voor Haaksbergen inzake treasury opgenomen. Hier is onder meer de verdeling van taken en bevoegdheden en de verantwoordingsrelaties vastgelegd. De doelstellingen zijn o.a.: • Het tegengaan van ongewenste financiële risico’s, zoals renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s. • Het minimaliseren van de rentekosten van de uitstaande leningen, rekening houdend met de wettelijke normen uit de Wet fido zijnde de renterisiconorm en de kasgeldlimiet.

In 2014 is de wet Houdbare Overheidsfinanciën (Hof) ingevoerd. De Wet Hof vloeit voort uit de Europese begrotingsafspraak om onder de 3% EMU-tekort te blijven. Zowel het investeren als het gebruik van reserves leidt volgens deze wet tot een begrotingstekort. Dit komt door een verschil in boekhoudstelsels van Rijk en decentrale overheden. De gemeente Haaksbergen draagt niet bij aan het EMU-tekort (zie onderdeel 9). Daarnaast zijn gemeenten, provincies en waterschappen door schatkistbankieren verplicht om liquiditeit overschotten bij het Rijk te stallen. Het moet helpen om de Nederlandse staatsschuld te verlagen. Statistisch daalt de overheidsschuld dan, maar de feitelijke omvang van de schulden daalt hiermee niet. Intussen lopen decentrale overheden wél rendement mis. In 2014 is het schatkistbankieren ingevoerd. De gemeente Haaksbergen speelt hier op door liquiditeit overschotten te voorkomen. 2. Risicobeheer Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de Wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer prudent (verstandig) dient te zijn. De gemeente Haaksbergen bezit een aantal aandelenpakketten uitsluitend in het kader van de publieke taak (zie paragraaf verbonden partijen). Sinds 2009 is het verstrekken van geldleningen aan gemeentepersoneel niet meer toegestaan. De portefeuille met personeelshypotheken wordt daarom steeds kleiner. Daarnaast wordt zeer terughoudend omgegaan met het verstrekken van leningen. Er zijn leningen verstrekt aan woningbouwvereniging Domijn, de bibliotheek, Scholtenhagen en twee leningen vanuit de deelneming in Vitens en Enexis. Alle doorgesluisde leningen die de gemeente Haaksbergen heeft verstrekt aan woningcorporatie Domijn worden overgedragen via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Hiermee komt het risico geheel te vervallen. Op de leningen die zijn verstrekt aan de bibliotheek lopen we wel een risico. Hiervoor wordt verwezen naar de risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Ook met garanties wordt terughoudend omgegaan. Alleen instellingen met een maatschappelijk nut kunnen in aanmerking komen voor een garantstelling. Vaak zijn dit sportverenigingen die een grote investering doen in een sportveld of gebouw. De risico’s die hieruit voortvloeien zijn opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Daarnaast neemt Haaksbergen een achtervangpositie in bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor verstrekte leningen aan corporaties. De risico’s hiervan zijn ingeschat op nihil aangezien er momenteel geen aanwijzingen zijn dat het WSW niet aan haar garantieverplichtingen zal voldoen en de gemeente zal aanspreken op haar achtervangpositie.


101

De gemeente Haaksbergen heeft geen beleggingen of derivaten uitstaan. 3. Omslagrente Bij de toerekening van rente door middel van kapitaallasten wordt uitgegaan van een gemiddelde rekenrente, ook wel de omslagrente genoemd. De omslagrente wordt berekend aan de hand van: • De rente van langlopende geldleningen; • De rente van kortlopende geldleningen; • De rente van de eigen financieringsmiddelen; • Het totaal geïnvesteerde vermogen. Voor 2015 is het omslagpercentage berekend op 3,07%. De gemeente Haaksbergen heeft geen rente resultaat begroot omdat de rente inkomsten en -uitgaven budgettair aan elkaar gelijk zijn. De gemeente Haaksbergen berekent conform de door de raad vastgestelde nota reserves en voorzieningen geen rente toe aan het eigen vermogen. Vanaf 2013 belasten we ook de grondexploitatie met de rentevoet van de algemene dienst. De achterliggende gedachte is dat het onder de huidige economische omstandigheden niet verantwoord wordt geacht om de “algemene dienst” te bevoordelen of benadelen door het doorbelasten van een afwijkend rentepercentage aan de grondexploitatie. 4. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de grens aan voor de korte financiering. Een korte financiering is een lening met een looptijd korter dan één jaar. Deze kortlopende leningen worden kasgeldleningen genoemd. Aangezien de te betalen rente op deze kasgeldleningen momenteel zeer laag is, wordt er getracht om maximaal kort te lenen. De rente op een kasgeldlening ligt momenteel onder de 0,1%. De wet Fido stelt wel een grens aan het bedrag dat een gemeente op deze wijze mag financieren. De kasgeldlimiet wordt berekend in een bedrag ter grootte van een percentage (8,5%) van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Voor 2015 komt dit uit op ongeveer € 4,4 mln. Voor 2015 tot en met 2018 ontwikkelt de norm zich als volgt: Berekening kasgeldlimiet (x €1.000)

2015

2016

2017

2018

1. Begrotingstotaal

49.931

49.760

49.245

48.939

2. Vastgesteld percentage

8,50%

8,50%

8,50%

8,50%

3. Kasgeldlimiet (1. x 2.)

4.356

4.253

4.183

4.136

De kasgeldlimiet is in 2015 hoger dan in 2014. De reden is de invoering van de decentralisaties van Jeugdzorg en AWBZ. Hierdoor stijgt ons begrotingstotaal en dus ook de kasgeldlimiet. Met behulp van een liquiditeitsprognoses monitoren we of we binnen de kasgeldlimiet blijven. De kasgeldlimiet mag twee achtereenvolgende kwartalen worden overschreden. In het daaropvolgende kwartaal moet de gemeente weer binnen de limiet uitkomen. Dit betekent dat dan kortlopende schulden moeten worden omgezet naar langlopende leningen, zodat binnen de kasgeldlimiet gebleven wordt. In januari 2015 moet een langlopende lening van € 9 mln. worden afgelost. Op basis van de huidige liquiditeitsprognoses zal een herfinanciering van € 5 mln. noodzakelijk zijn. Met de dan geldende renteverwachtingen en mogelijkheden van de kasgeldlimiet wordt mogelijk eerst een deel kort gefinancierd. 5. Renterisiconorm In de Wet fido is bepaald dat de gemeente binnen de renterisiconorm moet blijven. Het uitgangspunt van de renterisiconorm is het beheersen van de renterisico’s op de langlopende schulden (schulden met een looptijd van één jaar of langer). Dit gebeurt door het aanbrengen van spreiding in de


102

looptijden van de leningen. Hiermee wordt voorkomen dat een groot deel van de leningen tegelijk opnieuw moet worden afgesloten, met het risico van snel oplopende rentelasten. De renterisiconorm beoogt dat de jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen totaal niet meer dan 20% van de totale begroting van baten en lasten mogen bedragen. Uit de onderstaande tabel blijkt dat de gemeente Haaksbergen in de komende jaren de norm niet zal overschrijden: Ontwikkeling renterisiconorm en de ruimte in beeld: Berekening renterisiconorm (x €1.000)

2015

2016

2017

2018

49.931

49.760

49.245

48.939

20%

20%

20%

20%

3. Renterisiconorm (1. x 2.)

9.986

9.952

9.849

9.788

4. Herfinanciering bestaande leningen

5.000

5.000

3.000

3.000

5. Ruimte onder renterisiconorm (3.-4.)

4.986

4.952

6.849

6.788

1. Begrotingstotaal 2. Vastgesteld percentage

6. Ontwikkeling leningenportefeuille De afgelopen jaren heeft de gemeente Haaksbergen flink afgelost op haar totale leningenportefeuille. Deze ontwikkeling zal zich de komende jaren voortzetten. Voor 2015 wordt begroot dat we per saldo € 5 mln. aflossen op onze langlopende leningen. Dit bedrag is excl. de € 3,5 mln. aflossing op doorgesluisde leningen aan Domijn (zie ook onder 2 risicobeheer). We verwachten ook na 2015 ongeveer € 5 mln. per jaar af te kunnen lossen. Dat we jaarlijks zoveel kunnen aflossen komt o.a. doordat wij veel activa en daarmee veel afschrijvingen hebben. Tegenover deze afschrijvingen staan slechts beperkt nieuwe investeringen. Ook wordt er minder geïnvesteerd in het grondbedrijf: door verkoop is er nu sprake van een positieve cashflow uit de grondexploitatie. Dit zorgt ervoor dat wij minder activa krijgen en daardoor hiervoor minder leningen nodig hebben. Door de aflossingen op leningen nemen ook de rentelasten af. Ook liggen de huidige renteniveaus op een zeer laag niveau. In 2014 is de rentelast op langlopende leningen € 3,0 mln. In 2018 is dit afgenomen tot € 2,2 mln. In 2015 wordt € 11 mln. afgelost op langlopende leningen. We moeten een nieuwe lening aantrekken van € 5 mln. Per saldo neemt het totaal aan langlopende leningen dus af met € 6 mln. We verwachten de nieuw af te sluiten lening met een looptijd van 5 jaar tegen een rentepercentage van 1% af te kunnen sluiten. De kortlopende pieken in de financieringsbehoefte worden zoveel mogelijk opgevangen met kasgeldleningen. De rente kosten voor kasgeldleningen zijn begroot op gemiddeld 0,1%. Verwachte stand langlopende leningen: 31-12-2014 Aangetrokken leningen € 77,2 mln.

31-12-2015 € 71,4 mln.

31-12-2016 € 66,1 mln.

Van de aangetrokken leningen is voor een bedrag van ongeveer € 16 mln. doorgesluisd. Van de doorgesluisde leningen wordt € 3,5 mln. in 2015 afgelost. Het restant van de doorgesluisde leningen betreffen voornamelijk hypotheekleningen aan eigen personeel (ongeveer € 12 mln.) en enkele leningen aan de bibliotheek en Scholtenhagen (€ 0,5 mln.)


103

Staat van langlopende geldleningen van de gemeente Haaksbergen: lening Oorspronke- bank waarbij de nummer lijk bedrag lening is afgesloten

Opmerkingen

Soort looptijd rente % restantbedrag lening tot per 1-1-2015

rente

aflossing

restantbedrag per 31-12-2015

Rubriek a:geldleningen 139 175 187 188 189 190 195 197 198 301 302 303

1.361.341 3.000.000 2.500.000 6.000.000 26.882.363 6.000.000 9.000.000 12.000.000 4.000.000 8.000.000 5.000.000 5.000.000

NWB NWB Achmea BNG BNG ASN bank NWB NWB BNG BNG BNG nog af te sluiten

L L fixe fixe L fixe fixe fixe fixe fixe fixe fixe

2015 2018 2016 2026 2036 2017 2015 2021 2021 2016 2019

4,60% 4,14% 4,15% 4,21% 4,80% 4,46% 2,85% 4,06% 3,07% 2,45% 1,35% 1,00%

90.756 800.000 2.500.000 6.000.000 19.713.733 6.000.000 9.000.000 12.000.000 4.000.000 8.000.000 5.000.000 0

366 25.444 103.750 252.600 924.709 267.600 19.677 487.200 122.800 196.000 67.500 29.167

90.756 200.000 0 0 896.079 0 9.000.000 0 0 0 0 0

0 600.000 2.500.000 6.000.000 18.817.654 6.000.000 0 12.000.000 4.000.000 8.000.000 5.000.000 5.000.000

73.104.489

2.496.813

10.186.835

67.917.654

971.632 566.378 842.919 1.621.627 145.000

21.376 22.372 21.871 70.973 7.484

98.803 28.391 20.837 507.601 11.500

872.829 537.987 822.082 1.114.026 133.500

4.147.556

144.076

667.132

3.480.424

73.104.489 4.147.556

2.496.813 144.076

10.186.835 667.132

67.917.654 3.480.424

77.252.045

2.640.889

10.853.967

71.398.078

Rubriek b: doorgesluisde geldleningen 152 166 167 169 174

2.042.011 894.401 1.009.661 6.806.703 260.000

BNG NWB BNG Rabobank BNG

L&L L&L L&L L&L Scholtenhagen

Totaal Rubriek a: geldleningen vaste schuld Rubriek b: doorgesluisde geldleningen

ann ann ann ann L

2023 2029 2042 2017 2041

5,10% 3,95% 2,60% 6,36% 5,55%

7. Rentevisie Vanwege de economische vooruitzichten staat de rente historisch gezien op een laag niveau. De banken verwachten weliswaar het komende jaar een licht opwaartse beweging van de lange rente, maar deze is bescheiden. De markt verwacht dat de zeer lage renteniveaus voorlopig nog wel even aan zullen houden. Voor een 5 jarige fixe lening is de rente momenteel ongeveer 1%. De korte rente blijft onverminderd laag. Op het moment van schrijven staat deze zelfs negatief. Tot half 2015 voorspellen de renteanalisten dat de rente stabiel blijft. Daarna kan de rente mogelijk licht gaan stijgen. 8. Aandelen van de gemeente Haaksbergen De gemeente Haaksbergen heeft aandelen in bezit. Het betreft uitsluitend aandelen van nutsbedrijven. Aandelen van nutsbedrijven zijn uit hoofde van de publieke taak aangetrokken. De marktwaarde van deze aandelen is op dit moment vele malen hoger dan de aankoopwaarde. De aandelen zijn tegen de aankoopprijs gewaardeerd, in overeenstemming met de BBV. De geschatte marktwaarde blijft een voorzichtige inschatting, aangezien de aandelen (nu nog) niet verhandelbaar zijn. Momenteel komt steeds vaker de vraag aan de orde of- en in welke mate het aanhouden van aandelen in nutsbedrijven het algemeen belang nog dienen. Zodra de gemeente een mogelijkheid heeft om aandelen te kunnen verzilveren wordt de gemeenteraad geïnformeerd. Waarde aandelen In de onderstaande tabel zijn de aankoopwaarde en de geschatte marktwaarde van onze aandelen weergegeven. De geschatte marktwaarde is het totale eigen vermogen van een bedrijf / het totaal aantal uitstaande aandelen * het aantal aandelen dat de gemeente Haaksbergen bezit.


104

Bij een eventuele verkoop zal de opbrengst waarschijnlijk hoger zijn. Aandeel

Aankoopwaarde Geschatte marktwaarde

BNG

€

81.585

€

1.700.000

Vitens (WOG)

€

4.084

€

1.100.000

Twence

€

-

€

4.442.000

Crematoria Tw ente*

€

-

€

300.000

Netw erkbedrijf

€

4.043

pm

* In overleg met Twence is de geschatte marktwaarde van de aandelen berekend op basis van het ‘zichtbare eigen vermogen’ (intrinsieke waarde). 9. EMU-saldo Onderstaande tabel is een uitvloeisel van het bestuurlijk akkoord "Beheersen EMU-saldo lokale overheid" waarbij is afgesproken dat elke gemeente onderstaande tabel dient op te nemen in de begroting. Aangezien wij als gemeente werken met het baten-/lastenstelsel en niet met het kasstelsel (waar de berekening van het EMU-saldo op is gebaseerd), sturen wij niet op het EMU-saldo. Nr.

Berekening EMU-saldo Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit 1 reserves 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 3 4 5

6

7

8

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in (im)materiële activa die op de balans worden geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste 10 van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten 9

11a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de 11a exploitatie? Berekend EMU-saldo

2014

2015

2016

-255

-1573

-531

4.123

3898

4065

906

906

906

1.320

2156

1250

0

0

0

959

0

0

630

1.894

1.610

2.343

3.851

9.526

0

0

0

0

0

0

ja

nee

nee

34

0

0

6.092

3.032

11.106

Landelijk wordt er meer uitgegeven dan er aan middelen binnenkomen en ontstaat een EMU-tekort. De gemeente Haaksbergen heeft relatief veel afschrijvingen en investeert weinig. Vooral in 2018 zijn de voorziene baten van de grondexploitatie substantieel. Hierdoor heeft de gemeente een EMUoverschot.


105


106

Paragraaf Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Organisatieontwikkeling en personeelsbeleid Visie bestuur en organisatie Het coalitieprogramma 2014-2018 is de basis voor het document visie op bestuur en organisatie dat momenteel wordt uitgewerkt. Uitgangspunten van het coalitieprogramma is dat Haaksbergen in de toekomst een zelfstandige gemeente wil blijven, maar te klein is om alles zelf te blijven uitvoeren. Er wordt een koers uitgezet van een gemeente die bestuurt, regie voert, stimuleert, ondersteunt en minder zelf uitvoert, kortom beleidsmatig houden we de regie in handen en voor de uitvoerende functies wordt de regionale samenwerking opgezocht. Deze koers is bepalend voor de eisen die worden gesteld aan de gemeentelijke organisatie. De rollen van de raad en het college veranderen en daardoor verandert ook de rol van de ambtelijke organisatie. Toegewerkt wordt naar een organisatie die interactief beleid voorbereidt, regie voert, stimuleert en ondersteunt. Dit vraagt om een andere oriëntatie, ander gedrag en andere competenties. Functies veranderen en/of verdwijnen en er is een accentverschuiving van fysiek naar sociaal. De aanbevelingen van de Rekenkamercommissie, die zijn vastgelegd in haar rapport “Ritmestoornissen in de ambtelijke organisatie” worden eveneens in het visiedocument meegenomen. Omdat het visiedocument nog niet gereed is, zijn er nog geen effecten opgenomen in de begroting voor 2015. Wel is duidelijk dat de nieuwe visie van invloed zal zijn op de bedrijfsvoering. Financieel herstelplan Eind 2018 zal circa 25 procent van de werkzaamheden vervallen zijn. In vier jaar tijd betekent dit een besparing van € 2 mln. op loonkosten. Dit betekent dat de organisatie met circa veertig arbeidsplaatsen moet inkrimpen. Daarbij is rekening gehouden met een gemiddeld niveau van salarissen en sociale lasten. De gemeente probeert gedwongen ontslagen te voorkomen. De verwachting is dat de organisatie grotendeels via natuurlijk verloop krimpt, bijvoorbeeld doordat medewerkers met pensioen gaan en vacatures niet ingevuld worden. Verder vraagt de gemeente van medewerkers flexibiliteit, zodat ze als dat nodig is andere taken kunnen vervullen, zoals de nieuwe taken die de gemeente krijgt met de komst van nieuwe wetgeving op het gebied van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie. Opzet personele begroting De personele begroting 2015 is anders van opzet dan de voorgaande jaren. Er is uitgegaan van een personeelsbudget dat uitgaat van de vastgestelde formatie en het maximum van de functieschaal waarop de beschikbare functies gewaardeerd zijn. Eventuele kosten o.a. in de vorm van toelagen, overwerk, beschikbaarheidsdiensten zijn afzonderlijk geraamd. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk tot afroming van deze extra kosten wordt gekomen. Ook het principe akkoord tussen de VNG en de bonden voor een nieuwe Cao gemeenten is in de begroting 2015 verwerkt (salarisverhoging per 1 oktober 2014 met 1% en per 1 april 2015 met 50 euro per maand). HR21 HR21 ondersteunt de drie-eenheid tussen functiebeschrijving, competenties en resultaatafspraken en faciliteert de HR-cyclus: functie-indeling, planningsgesprek, voortgangsgesprek, beoordeling en beloning. De voortgang in het traject HR21 is enigszins vertraagd en heeft daardoor een doorloop naar 2015. De zogenaamde verkorte onderhoudsronde (voorbereidende werkzaamheden voor de overgang naar de HR21 generieke functieprofielen) heeft meer tijd in beslag genomen dan aanvankelijk gedacht. Daarnaast is het overleg met het Georganiseerd Overleg (GO) geruime tijd opgeschort vanwege het cao-conflict. De verwachting is dat in het 1e kwartaal 2015 tot afronding wordt gekomen.


107

Inzet op functies De financiële situatie van Haaksbergen heeft het college doen besluiten tot een vacature- en inhuurstop daar waar mogelijk. Alleen na een besluit van het college kan nog tot externe werving/inzet overgegaan worden. Arbeidsomstandigheden In respectievelijk januari/februari 2015 komt er voor de Twentse gemeenten/Twentse samenwerkingsverbanden een einde aan de contractuele verplichtingen ten aanzien van de arbodienstverlening. Om die reden is een nieuwe aanbesteding gedaan. De Twentse school De Twentse School is een samenwerking tussen de 14 Twentse gemeenten, Regio Twente, Veiligheidsregio Twente, het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente en het Waterschap Vechtstromen. Medewerkers van deze overheden kunnen gezamenlijk opleidingen en trainingen volgen bij de Twentse School. De Twentse School is onderdeel van ‘Werken voor de Twentse Overheid’. Naast de Twentse School is er binnen ‘Werken voor de Twentse Overheid’ ook al een interne vacaturemarkt. Haaksbergen zal zich de komende tijd in regionaal verband inzetten om te komen tot een poule van medewerkers die regionaal op diverse vakdisciplines ingezet kunnen worden. Formatie-bezetting

realisatie 2013 realisatie 2014 af: bezuinigingen bij: decentralisaties 2015 2016 2017 2018 2019

Formatie ambtelijke organisatie per 1 januari 168 165 -/- 4 +6 167 158 149 140 131

Voor 2015 is een taakstelling voor de organisatie van € 200.000 als onderdeel van de besparing van € 2 mln. Dit betekent een formatiewijziging van -/- 4,4 fte aan formatie per 1 januari 2015. Per 1 januari 2015 krijgt de gemeente er taken bij voor werk, zorg en jeugd. In verband hiermee komt er vooralsnog circa 6 fte aan werkzaamheden bij. Tot en met 1/1/2019 betekent de besparing van € 2 mln een verdere teruggang in de formatie tot uiteindelijk 131 fte. Hierbij is uitgegaan van het niet meer uitvoeren van bestaande werkzaamheden. Uitbesteding van werkzaamheden betekent een extra teruggang van het aantal formatieplaatsen. Voor de personele begroting dient de formatie als basis. Het verschil in formatie en bezetting wordt aangewend om bijvoorbeeld inhuur voor de in de formatie opgenomen werkzaamheden te bekostigen.


108

Gemeentesecretaris Griffier Maatschappelijke ontwikkeling Publieks- en Sociale zaken Ruimtelijke ontwikkeling Beheer Openbare Ruimte Interne Dienstverlening Financien Subtotaal College van B&W Totaal Verklaring mutatie Maatschappelijke ontwikkeling Publieks- en Sociale zaken Ruimtelijke ontwikkeling Beheer Openbare Ruimte Interne Dienstverlening Financien Subtotaal Maatschappelijke ontwikkeling College van B&W Totaal

Bezetting 31-12-2013 5,6 1,0 14,4 28,1 40,6 34,2 27,2 10,3 161,4 4,0 165,4 fte -0,1 -1,0 -0,9 -0,1 -0,5 -1,0 -0,2 -0,7 -4,4 6,0 1,0 2,6

Formatie 01-01-2014 6,6 1,0 15,4 28,4 40,8 34,7 27,4 11,1 165,3 4,0 169,3

Mutatie 0,0 0,0 5,9 -1,9 -0,1 -1,5 -0,2 -0,7 1,6 1,0 2,6

Formatie 01-01-2015 6,6 1,0 21,3 26,5 40,7 33,2 27,2 10,3 166,8 5,0 171,8

Schrappen restformatie Archiefmedewerker formatie vervalt Formatie bestaande frontoffice vervalt Restformatie vervalt Medewerker beheer formatie vervalt Mdw administratief beheer formatie vervalt Restformatie vervalt Administratief medewerker formatie vervalt formatie vervalt ivm taakstelling € 200.000 Uitbreiding formatie ivm 3-decentralisaties Uitbreiding 1 wethouder

Onder de gemeentesecretaris zijn tevens het secretariaat van directie en college opgenomen, evenals de algemeen adviseurs. Personeelskosten

De loonkosten voor 2014 en 2015 zijn op basis van de recent afgesloten CAO. In de loonkosten is de besparing van de € 200.000 voor 2015 opgenomen. De uitbreiding met 6 fte vanwege de decentralisaties geeft een verhoging van € 355.000. De detacheringsopbrengsten zijn opgenomen op basis van de afgesloten overeenkomsten. De opleidingen zijn in 2015 verhoogd door toevoeging van het opleidingsbudget I&A dat eerder niet onder deze post werd verantwoord. Het opleidingsbudget zal in 2015 nadrukkelijk ingezet worden voor omscholing, ontwikkeling en eventueel outplacement. Naast de mutaties in de formatie heeft ook een herrekening van overige personeelsbudgetten invloed op de personeelskosten. Op jaarbasis sturen we op het totaal beschikbare budget. Een deel van de


109

kosten is beïnvloedbaar, echter een deel ook niet. Hierbij kun je denken aan wachtgeldverplichtingen en cao ontwikkelingen. Informatisering en automatisering Samenwerking Met Hengelo zijn de verkennende gesprekken op het gebied van ICT uitgemond in het ambtelijk opstellen van een concept- onderzoeksopdracht. Het heeft voor de komende jaren waarschijnlijk gevolgen, waarbij het kan gaan om samenwerking of zelfs outsourcing van ICT bij een andere (centrum)-gemeente. De financiële consequenties van deze keuze zijn niet op voorhand te voorzien en worden separaat in een totaal voorstel aan de raad voorgelegd. Visie en beleid Haaksbergen wordt geconfronteerd met landelijke ontwikkelingen zoals de transities, de invoering RUD Twente en de elektronische dienstverlening voor burgers en bedrijven. Deze hebben een omvang en complexiteit, die we als eenling op I&A-gebied niet kunnen faciliteren. Daarnaast neemt de complexiteit van de automatisering almaar toe. Door samen te werken op I&A-gebied kunnen we de informatievoorziening efficiënter en effectiever organiseren met een betere kwaliteit. Daarbij wordt de kwetsbaarheid verminderd door samenvoeging van expertises en kunnen we op termijn invoering van een platform voor klanten zaakgerichte dienstverlening aanbevelen. We kunnen echter pas goed een ICT-visie uitwerken als de lijnen in samenwerking goed zijn uitgezet. De keuzes die hier worden gemaakt zijn bepalend voor het daarna te ontwikkelen informatiserings- en automatiseringsbeleid. Basisinfrastructuur en wettelijke verplichtingen Zolang er geen sprake is van besluitvorming over de aard en omvang van ICT-samenwerking zullen we een terughoudend ICT-investeringsregime voeren. Daar waar de continuïteit van dienstverlening en bedrijfsvoering in het geding is, zullen we de ICT-voorzieningen op orde houden. Daarnaast geven we opvolging aan wettelijke verplichtingen. Zo wordt in een regionaal samenwerkingsverband de basisregistratie Grootschalige Topografie geïmplementeerd. Informatievoorziening Praktisch alle gemeenten maken voor een adequaat beheer van hun openbare ruimte gebruik van luchtfoto’s en 360 graden foto’s. Voor de uitvoering van de Wet BAG en de a.s. wet BGT heeft de inzet van dit beeldmateriaal immers een randvoorwaardelijk karakter. Bovendien kan de kenniswerker efficiënter en effectiever z’n werk verrichten. De kosten voor het beeldmateriaal bedragen jaarlijks structureel € 25.537. Informatiebeveiliging De toenemende digitalisering heeft als gevolg dat de mate van afhankelijkheid van ICT groter wordt. Dat houdt in dat de kwetsbaarheid toeneemt. Hiermee neemt het belang van informatiebeveiliging toe. Ook de rijksoverheid stelt strengere eisen aan niveau van informatiebeveiliging. Dat betekent dat er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van informatiebeveiligingsbeleid en –plan.


110

Paragraaf Verbonden Partijen Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente Haaksbergen een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Een partij waaraan alleen een financieel risico kleeft, zoals bijvoorbeeld een door de gemeente gesubsidieerde instelling, valt hier niet onder. Datzelfde geldt voor leningen en garantstellingen. Daar haalt de gemeente juridisch verhaal als de partij failliet gaat. Onderstaand een overzicht van de verbonden partijen, welke rechtsvorm, zeggenschap, het openbare belang of doel dat er mee is gemoeid. Apart is opgenomen over het eigen en vreemd vermogen en het resultaat van de verbonden partijen. Het betreft de jongste vastgestelde gegevens: 31 december 2013. Daarnaast is een tabel opgenomen met het belang en de bijdragen aan deze verbonden partijen. De verbonden partijen komen in de programmabegroting op verschillende en soms meerdere beleidsvelden voor. De uitgebreide beleidsontwikkelingen zijn in de diverse programma’s opgenomen. De relevante risico’s zijn eveneens vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Ontwikkelingen indien voor deze paragraaf relevant, zijn in onderstaand overzicht opgenomen. Verbonden partij Regio Twente Enschede

Ontwikkelingen

Financiële risico’s

Euregio Enschede/Gronau

Ontwikkelingen


Vorm/ zeggenschap

Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen)

Gemeenschappelijke Met de Twentse gemeenten het behartigen van de belangen op het gebied Regeling van de 14 van volksgezondheid, milieu en afvalverwerking, verkeer- en vervoer, Twentse gemeenten. ruimtelijke ontwikkeling, sociaaleconomische ontwikkeling, recreatie en _________________ toerisme, grensoverschrijdende samenwerking, volkshuisvesting en 2 leden AB (+ plv) arbeidsvoorziening. (1 raad + 1 college) Besluitvorming over de heroriëntatie op samenwerking is door een ingestelde stuurgroep binnen de Regio Twente volop in gang. Mede door de verwachte afschaffingsdatum van 1 januari 2015 zullen eventuele aanpassingen per deze datum gaan gelden. Als gevolg van de afschaffing van de Wgr+ verliest de Regio Twente de status van mobiliteitentiteit en daarmee tevens de BDu voor deze taak. Definitieve besluitvorming is nog niet afgerond. SamenwerkingHet stimuleren, ondersteunen en coördineren van regionale grensoverschrijdende samenwerking van haar leden. De ambities zijn verband van 104 Duitse en 26 gericht op de doelstelling: een sterke deelregio, één verzorgingsgebied, geïntegreerd en krachtig woon- en werkgebied waarin de grens niet Nederlandse gemeenten langer een scheidende en belemmerende uitwerking heeft. Een belangrijke taak is het regionaal beheer van het EU-subsidieprogramma _________________ 2 leden raad AB INTERREG. Vertegenwoordiging is politiek gerelateerd Een lichte structuur verandering is aanstaande: van werkgroepen wordt overgegaan naar commissies. Reden is, kennis en kunde nog beter benutten. Om nog nadrukkelijker naast deskundigheid ook de politiek te betrekken is gekozen voor deelname in de commissies van Euregioraadsleden. De ingestelde commissies zijn: duurzame ruimtelijke ontwikkeling, economie en arbeidsmarkt en de Mozercommissie, waarin naast sociaal-culturele samenwerking ook de onderwerpen onderwijs, gezondheidszorg en openbare veiligheid zijn opgenomen. Het negatieve resultaat vindt zijn oorsprong in afrekenverschillen in projecten en bedrijfsvoering. -


111

Verbonden partij Hameland Lichtenvoorde

Ontwikkelingen Financiële risico’s

Groot Scholtenhagen Haaksbergen

Ontwikkelingen

Financiële risico’s Openbaar Lichaam Crematoria Twente / Crematoria Twente-Oost Nederland BV Enschede Ontwikkelingen

Financiële risico’s Gemeentelijk Belasting kantoor Hengelo

Ontwikkelingen Financiële risico’s

Vorm/ zeggenschap


Gemeenschappelijke Uitvoeren van de Wet Sociale Regeling van 5 werkvoorziening (Wsw) door het beheer gemeenten van een werkverband voor wsw_________________ geïndiceerden Lid DB Lid AB + plv Per 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking en wordt gelijktijdig de Wsw ingetrokken. Hameland wordt de komende periode doorontwikkeld tot een mens-ontwikkelbedrijf. Door het intrekken van de Wsw is Hameland in een transitietraject richting een mensontwikkelbedrijf. Mogelijk worden onderdelen van Hameland vervreemd. Definitieve besluitvorming is nog niet afgerond. Stichting Sport en Recreatiepark Groot Scholtenhagen is ontstaan dankzij een ________________ schenking door textielfabrikant Jordaan van een gedeelte van zijn grondbezit aan de gemeenschap van Haaksbergen. Het dient bij te dragen Collegelid is aan de mogelijkheden tot ontspanning en recreatie voor de bevolking van voorzitter Haaksbergen. De Stichting Groot Scholtenhagen is onder meer verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van sportvelden, fietsen wandelpaden en een aantal monumenten. De Stichting draagt op deze wijze bij aan de realisatie van beleidsdoelen op verschillende beleidsterreinen zoals sport, kunst en cultuur en recreatie en toerisme. Conform de statuten is door en uit het nieuwe college een voorzitter benoemd. De zittingsduur is gelijk aan de gemeenteraad. In verband met strengere regels in het kader van de BBV mag de gemeente geen kapitaallasten opvoeren van investeringen aan eigendommen van de Stichting. De Stichting heeft daardoor nu de mogelijkheid om desgewenst extra budgetsubsidie aan te vragen voor 2015. Dit is inmiddels ook gedaan, beslissingen daarover zijn nog niet genomen. Indien de stichting niet voldoet aan voorwaarden voor de subsidieverstrekking is terugvordering aan de orde. Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke regeling, met openbaar lichaam gevestigd te Enschede. In stand houden en exploiteren van crematoria (Enschede en regeling van 13 gemeenten met een Almelo). Besloten Vennootschap als In verband met goede resultaten is aparte BV opgericht om dividenduitkering mogelijk te maken. onderdeel. _________________ Lid AB Realisatie nieuwbouw crematorium Oldenzaal en verbouw/investeringen crematoria Almelo en Enschede. Voor 2015 wordt er vooralsnog vanuit gegaan dat er over 2014 geen dividend wordt uitbetaald vanwege financiering van de nieuwbouw van het crematorium Oldenzaal en investeringen in de crematoria Enschede en Almelo. Zie relevante ontwikkelingen Gemeenschappelijke Heffen en invorderen van gemeentelijke belastingen en de uitvoering van regeling met Hengelo, de Wet waardering onroerende zaken. Enschede, Borne, Losser, Almelo en Oldenzaal _________________ 1 bestuurder lid AB Lid DB (positie delen met Borne, Oldenzaal en Losser). N.v.t. N.v.t.


112

Verbonden partij Regionale Uitvoeringsdienst Twente Hengelo

Ontwikkelingen

Financiële risico’s Stadsbank Oost Nederland Enschede

Ontwikkelingen

Financiële risico’s Veiligheidsregio Twente Enschede

Ontwikkelingen


Twence Holding BV Hengelo

Ontwikkelingen


Vorm/ zeggenschap


Netwerkorganisatie In een netwerkorganisatie uitvoeren van door het rijk verplicht gestelde gebaseerd op een bovenlokale basistaken op gebied van vergunningverlening, toezicht en Bestuursovereenhandhaving op milieu gerelateerde uitvoeringstaken. Wettelijke basis is de komst Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). _________________ Lidmaatschap bestuur De ontwikkeling van de Regionale uitvoeringsdienst (RUD) is op de milieuonderdelen van invloed op de werkwijze en de inzet van uren. De ingezette doorontwikkeling is gericht op de werkwijze en inzet van uren binnen het Wabo brede takenpakket. Van het eigen personeel is inzichtelijk gemaakt welke inzet geleverd wordt en welke opleidingen nog nodig zijn met als uitgangspunt de nog vast te stelen kwaliteitscriteria. Geen inzicht in de te maken kosten voor uitvoeren taken door RUD medewerkers anders dan eigen personeel. Gemeenschappelijke Op maatschappelijk en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in behoefte regeling met 21 van geldkredieten, regelen van schulden van personen die in financiële andere gemeenten moeilijkheden zijn geraakt, budgetbeheer voeren en voorlichting en _________________ advisering over al deze aangelegenheden. Daarnaast bewindvoerderswerkzaamheden op basis van Wet Schuldsanering Lid AB Natuurlijke Personen. Als gevolg van de recessie zijn steeds meer burgers genoodzaakt een beroep te doen op schuldhulpverlening. Reden van de verhoging van de begrote bijdrage voor 2015 en van een sterke toename van de aanvragen. Door het grotere beroep op schuldhulpverlening stijgen de uitvoeringskosten van de stadsbank. Gemeenschappelijke Wet Veiligheidsregio, Wet geneeskundige hulpverlening en Wet rampen regeling en zware ongevallen schrijven deze gemeenschappelijke regeling voor. _________________ Doel: bereiken van een adequaat veiligheidsniveau voor de bevolking. Burgemeester lid AB De brandweerzorg is volledig geregionaliseerd. De Veiligheidsregio Twente is op dit moment bezig met een onderzoek naar de herfinanciering van de kosten. Men wil een duurzaam en transparant kostenverdeelmodel met een rechtvaardige verdeling van de lasten. De aanpassing van het kostenverdeelmodel betekent dat sommige gemeenten meer gaan betalen en anderen minder. De twee varianten die nu uitgewerkt worden betekenen voor Haaksbergen een kostenverhoging van € 82.000 respectievelijk € 188.000 per jaar, ingaande 2016, gefaseerde invoering over 4 jaar (100, 75, 50 en 25% compensatie). Over het besluitvormingstraject bestaat nog onduidelijkheid, de verwachte 1e verhoging is zoals het er nu naar uitziet per 2016 aan de orde. (max. 25% van € 188.000) Besloten Deelnemende gemeenten (Regio Twente gemeenten) en Berkelland, Vennootschap als Attero en Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen voeren actief onderdeel van een aandeelhouderschap. holding Duurzame en betaalbare verwerking van afval, door een optimale _________________ terugwinning van grondstoffen en energie uit afval, samenwerking op gebied van innovatief afvalbeleid en duurzaamheid. Aandeelhouderschap Beheren en exploiteren van milieuvoorzieningen en verlening van diensten op gebied van milieubeheersing in het algemeen en het bewerken en verwerken van huishoudelijk afval en bedrijfsafval; het produceren en leveren van (duurzame) energie en secundaire grondstoffen. Twence blijft zich sterk richten op het terugwinnen van grondstoffen uit afval omdat dit een onmisbare schakel vormt in de keten van verbruik naar nieuw gebruik. Hiermee wordt bijgedragen aan de verdere ontwikkeling naar een seculaire economie. Een gezonde business case voor een verwerkingsfabriek van kunststof hoort ook bij deze ontwikkeling. 50% van de omzet was in 2013 afkomstig van de productie van energie uit niet-herbruikbare materialen. Door de inspanningen op het gebied van materiaalterugwinning en productie van energie uit hernieuwbare bronnen, zijn de bedrijfseconomische perspectieven ook op langere termijn positief. Over 2013 ontvangen dividend: € 89.238. ----------


113

Verbonden partij

Vorm/ zeggenschap

De Overijsselse Ombudsman Zwolle

Stichting

Ontwikkelingen

---------------------

Financiële risico’s Dataland Gouda

Ontwikkelingen Financiële risico’s Waterbedrijf Vitens NV Utrecht Ontwikkelingen Financiële risico’s Enexis NV Voorheen: Essent (deels) ’s-Hertogenbosch Relevante ontwikkelingen Financiële risico’s Attero NV Voorheen: Essent (deels) Zwolle Ontwikkelingen Financiële risico’s Vordering op Enexis BV ‘s- Hertogenbosch

Ontwikkelingen Financiële risico’s Verkoop Vennootschap BV ‘s- Hertogenbosch Relevante ontwikkelingen Financiële risico’s

Besloten Vennootschap / Stichting _________________ Aandeelhouderschap ---------------

Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen) De OO richt zich op de behandeling van klachten over gedragingen van bestuursorganen van aangesloten overheidsinstanties, als de interne klachtenprocedure niet tot tevredenheid van klager heeft geleid. De OO hanteert de volgende tarieven: o € 1.500 (uitgebreide behandeling) o € 200 (bemiddeling en verkorte behandeling)

De missie van DataLand is het realiseren van een landelijke voorziening die leidt tot het breed toegankelijk en beschikbaar maken van gebouwengegevens uit het informatiedomein van de gemeenten voor de publieke en private markt.

Naamloze De drinkwatervoorziening is basisvoorziening en Vitens moet zorg dragen Vennootschap voor de juiste kwantiteit en kwaliteit van drinkwater. _________________ Aandeelhouderschap Over 2013 ontvangen dividend € 64.835. N.v.t. Naamloze Enexis is netwerkbeheerder in sectoren energie, kabel. Het belang van Vennootschap deelneming is behartigen van publieke belang van een betrouwbare en _________________ continue transport van nutsvoorziening tegen de laagst mogelijke prijs. Aandeelhouderschap Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders. N.v.t. N.v.t. Naamloze vennootschap _________________

Voormalige Essent Milieu Holding NV treedt op als houdstermaatschappij van Essent Milieu BV. Attero is werkzaam op gebied van afvalverwijdering en – verwerking, recycling/verwerking en geschikt maken van afval tot producten voor Aandeelhouderschap hergebruik en energieopwekking. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders. De gemeente Haaksbergen heeft in 2014 al haar aandelen van Attero NV verkocht. Attero is daarom geen verbonden partij meer en zal hierna niet meer in deze paragraaf worden genoemd. N.v.t. Besloten VennootDeze BV is in het leven geroepen om de aandeelhouderslening aan Enexis Schappen doelmatig en efficiënt te kunnen beheren. _________________ De lening is ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en elektriciteitsdistributie-netwerken van Essent. Aandeelhouderschap Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders N.v.t. N.v.t. Besloten VennootDeze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de Schappen rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent N.V. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders Aandeelhouderschap N.v.t. N.v.t.


114

Verbonden partij CBL Vennootschap BV ‘s- Hertogenbosch Ontwikkelingen Financiële risico’s Publiek Belang ElectriciteitsProductie BV ‘s- Hertogenbosch Ontwikkelingen Financiële risico’s Claim Staat Vennootschap

Ontwikkelingen Financiële risico’s Essent substainability Dev/Stichting Duurzaamheid Ontwikkelingen Financiële risico’s Bank Nederlandse Gemeenten ’s-Gravenhage Ontwikkelingen Financiële risico’s

Vorm/ zeggenschap Besloten VennootSchappen Aandeelhouderschap N.v.t. N.v.t. Besloten VennootSchappen _________________ Aandeelhouderschap N.v.t. N.v.t. Besloten VennootSchappen Aandeelhouderschap N.v.t. N.v.t. Besloten VennootSchappen / Stichting

Openbaar belang/doel (incl. eventuele veranderingen) In het kader van de transactie met RWE is een eventueel te verwachten claim in verband met de afwikkeling van de Cross Border Leases (CBL) en belastingclaims door Essent N.V. hierin ondergebracht. Partijen: 6 provinciale- en 130 gemeentelijke aandeelhouders

Hier is het aandeel van 50% van Essent N.V. in de NV Elektriciteit Productiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) opgenomen. Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders.

Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent N.V.

Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent N.V..

Aandeelhouderschap Deze B.V. is opgeheven. Essent substainability Dev/Stichting Duurzaamheid is daarom geen verbonden partij meer en zal hierna niet meer in deze paragraaf worden genoemd. N.v.t. Naamloze Bank van en voor overheden en instellingen die maatschappelijk belang Vennootschap behartigen. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt BNG bij aan zo _________________ laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied Aandeelhouderschap van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en nut. Over 2013 ontvangen dividend: € 45.667. N.v.t.


115

Kengetallen verbonden partijen Bedragen x € 1.000 Regio Twente Euregio Hameland Lichtenvoorde

Eigen vermogen 31.12.2013 8.446 1.203 279

Vreemd vermogen 31.12.2013 105.926 2.495 12.947

330 1.595

183 0

0 791

693 n.v.t. 3.009 4.932 122.609 71 495 438 3.370 N.v.t. 82 347 9.880 1.600 52 0

476 n.v.t. 16.097 49.812 213.173 0

334 n.v.t. 113 4.257 11.865 5

569 1.274 2.894 N.v.t. 862.000 0,827 104 111 12 0

410 80,4 239 N.v.t. -/- 12 -/- 62,1 9.880 -/- 18 14 0

3.430

127.753

283

Groot Scholtenhagen Openbaar Lichaam Crematoria Twente / Crematoria Twente-Oost Nederland BV Gemeentelijk Belasting kantoor (GBT) Regionale Uitvoeringsdienst Twente Stadsbank Oost Nederland Veiligheidsregio Twente Twence Holding BV De Overijsselse Ombudsman Dataland Waterbedrijf Vitens NV (in €mln) Enexis NV Voorheen: Essent (deels) (in €mln) Attero NV Voorheen: Essent (deels) Vordering op Enexis BV Verkoop Vennootschap BV (in €mln) CBL Vennootschap BV Publiek Belang Electriciteits-Productie BV Claim Staat Vennootschap Essent substainability Dev/Stichting Duurzaamheid Bank Nederlandse Gemeenten (in €mln)

Resultaat 2013 1.916 -41

0

Bijdrage betaald door gemeente Haaksbergen Bedragen x € 1.000

Regio Twente Euregio Hameland Lichtenvoorde Groot Scholtenhagen Gemeentelijk Belasting kantoor Regionale Uitvoeringsdienst Twente Stadsbank Oost Nederland Veiligheidsregio Twente Twence Holding BV Totaal


Realisatie 2013 893 3.597 279 417 0 105 1.332 6.623

Begroting 2014 na wijziging 887 9 3.345 276 324 0 225 1.059 6.125

Begroting 2015 889 9 3.153 275 404 32 150 1.339 6.251

116

Paragraaf Grondbeleid GRONDBELEID Onder het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen is de visie weergegeven. De paragraaf is gebaseerd op de besluiten en informatie zoals deze aan de raad zijn aangeboden en besloten. De Nota Grondbeleid 2012 is in relatie tot die visie nog steeds actueel en geeft de beleidskeuzes van onder andere: - actief en faciliterend grondbeleid; - het gebruik van verschillende samenwerkingsvormen; - minnelijke grondverwerving; - het gebruik van de Wet voorkeursrecht gemeenten; - het gebruik van de Onteigeningswet; - het financieel kader van de grondexploitaties. De marktsituatie vraagt dat we voortdurend kritisch kijken naar de vraag en afzetmogelijkheden . Dit kan leiden tot verkoopbevorderende aanpassingen, zoals kavelgrootte en de normen die we stellen aan welstand. TUSSENACTUALISATIE GRONDEXPLOITATIES 2014 Ten tijde van de totstandkoming van de begroting 2015 hebben wij ook de grondexploitaties tussentijds geactualiseerd. De grondexploitaties zijn jaar overschrijdend en over de looptijd van de grondexploitaties leiden de daarin geboekte en nog te realiseren kosten en opbrengsten tot een bepaald verwacht eindresultaat. Vanuit de grondexploitaties zijn er voor de begroting 2015 meerdere factoren van invloed. Urentoerekening Aan de grondexploitaties worden interne ambtelijke uren toegerekend. Voor de grondexploitaties bij elkaar is in 2015 totaal 2.650 uur geraamd. Ten opzichte van de begroting 2014 is dit 418 uur (€ 31.350) minder. Rentelasten De rentelasten met betrekking tot de Wissinkbrink kunnen niet ten laste gebracht worden van de grondexploitatie. Zolang de intentieovereenkomst nog niet door de rechter ontbonden is kunnen de gronden niet verkocht dan wel in ontwikkeling genomen worden. De gronden en opstallen blijven gewaardeerd worden naar de huidige agrarische bestemming. Met het bijschrijven van rente zou de boekwaarde boven die waarde uitkomen. We houden er rekening mee dat de rentelasten (ca. € 150.000 per jaar) ook in 2015 nog doorlopen. Verwachte bijstelling of instelling van een verliesvoorziening Met betrekking tot de begroting 2015 voorzien wij op dit moment geen invloed. Op basis van de tussenactualisaties 2014 verwachten wij dat voor Frankenhuis de verliesvoorziening niet verhoogd hoeft te worden. Voor het Marktplan bieden wij een grondexploitatie ter vaststelling aan als er ook een uitgewerkt plan ligt en de contractvorming met marktpartijen is afgerond. Wij sluiten het niet uit dat de verliesvoorziening voor het Marktplan opgehoogd zal moeten worden als de daadwerkelijk te realiseren opbrengsten lager uitkomen dan geraamd. Dit verwerken wij in de jaarrekening 2014 en heeft daarmee geen gevolgen voor de begroting 2015. Voor de grondexploitaties Buurse-Zuid en Vregelinkshoek verwachten wij ondanks de stagnerende grondverkopen geen verliesvoorziening in te hoeven stellen.


117

Winstneming De grondexploitatie Voormalige gemeentewerf (Veldkamphof) kan per 31-12-2014 afgesloten worden met een winstneming. Dit verwerken wij in de jaarrekening 2014 en heeft daarmee geen gevolgen voor de begroting 2015. De waardering van de grondvoorraad Dit is de toets hoe de marktwaarde van de grond in relatie staat tot de boekwaarde. Deze toets wordt bij de jaarrekening 2014 uitgevoerd en eventuele gevolgen worden daarin verwerkt. De kosten van de lopende juridische procedures verhogen de boekwaarde van de grondexploitatie Wissinkbrink. De boekwaarde Wissinkbrink kan hiermee in 2014 hoger uitkomen dan de marktwaarde. Dit bedrag moet dan als verlies genomen worden in de jaarrekening 2014. Vooralsnog is ten aanzien van 2015 er van uitgegaan dat de marktwaarde en de boekwaarde in evenwicht zijn (zie verder onder Risicoparagraaf). RISICOPARAGRAAF De dekking van de risico’s, die verbonden zijn aan de bouwgrondexploitaties en betrekking hebben op bijzondere gebeurtenissen voor zover daar sprake van is, lopen via de algemene reserve. In het kader van de begroting 2015 houden wij de inventarisatie van de risico’s aan welke zijn gekoppeld aan de actualisatie 2014 van de grondexploitaties. De risico-bedragen zijn bepaald door het doorrekenen van scenario’s van met name vertraagde afzet. Deze bedragen zijn afgezet tegen tegenover het verwachte eindresultaat van de grondexploitatie en er is gekeken naar de mogelijkheid tot het opvangen van het risico binnen de post “onvoorzien” binnen de grondexploitatie. Voormalige gemeentewerf Geen risico’s. Frankenhuis Risico op kostenstijging kan binnen de grondexploitatie worden opgevangen. Alle grond is verkocht; derhalve geen afzetrisico. Stepelerveld De grondexploitatie Stepelerveld heeft een winstverwachting waarbinnen tegenvallers kunnen worden opgevangen. Vregelinkshoek Voor Vregelinkshoek (drie grote bouwkavels) was uitgegaan van de verkoop van één kavel per jaar vanaf 2014; dit hebben wij één jaar doorgeschoven. De grondexploitatie Vregelinkshoek blijft sluitend door het aanscherpen van de oppervlakte te verkopen overige gronden binnen het plangebied en een prijsverhoging voor deze grond naar de huidige agrarische waarde. De Veldmaat De grondexploitatie Veldmaat loopt volgens de prognose. In fase 1 zijn in 2014 twee van de laatste drie bouwkavels verkocht en is de akte van levering gepasseerd. Naar verwachting worden de in 2014 geraamde opbrengsten uit grondverkopen gehaald en hoeft ook de opbrengstenraming voor 2015 niet aangepast te worden. Buurse-Zuid De grondexploitatie Buurse-Zuid blijft vooralsnog sluitend en daar kan ook nog financiële ruimte gevonden worden door het opnemen van een verkoopprijs voor de gronden binnen het plangebied. Deze gronden (ca. 1,4 ha) behouden voorlopig hun agrarische bestemming en hiervoor is (nog) geen grondopbrengst opgenomen in de grondexploitatie. Hassinkbrink-kantorenlocatie Door de afwaardering/ afboeking in 2013 bij de grondexploitatie Hassinkbrink-kantorenlocatie is het risico op een tekort afgedekt.


118

Wissinkbrink Voor de niet in exploitatie genomen gronden hebben wij bij Wissinkbrink de verwachting dat met de verkoop van gronden en opstallen minimaal de boekwaarde wordt goedgemaakt. Een risico daarbij zijn de (juridische) plankosten welke hoger op kunnen lopen. Wij nemen vooralsnog aan dat de juridisch procedures per 1-1-2015 zijn afgerond. Marktplan De verkoop van de gronden is binnen een tweetal varianten (met en zonder supermarkt) mogelijk. Op basis van de door ontwikkelaars/ marktpartijen ingediende plannen hebben wij de verwachting in 2015 of nog dit jaar tot contractvorming te kunnen komen. Wij schatten in dat de daarbij te behalen verkoopprijs en investeringen (afhankelijk van de variant de aanleg van een parkeerterrein) een mogelijke ophoging van de verliesvoorziening geeft (zie eerder), maar dit kunnen wij binnen de jaarrekening 2014 opvangen. Voor de begroting 2015 heeft dit geen gevolgen. MEERJARENPERSPECTIEF Het meerjarenperspectief is gebaseerd op de tussenactualisatie 2014 van de grondexploitaties. Koppeling van alle grondexploitaties geeft het volgende boekwaardeverloop, waarbij deze terug loopt van € 11,6 miljoen kapitaalschuld per 1-1-2014 naar € 0,5 miljoen kapitaalbezit per 31-12-2018. De opbrengstenpiek in 2016 wordt veroorzaakt door de grondexploitatie Wissinkbrink, waarbij in de tabel in 2016 een opbrengst van alle gronden (inclusief opstallen) tegen boekwaarde is opgenomen en deze grondexploitatie op nul sluit.


119

Meerjarenperspectief

2013

2014

2015

2016

2017

2018

TOTAAL

Kosten

0

-3.056.023

-1.893.828

-1.609.948

-1.120.802

-528.825

-8.209.427

Rente

0

-238.142

-267.803

-179.559

-61.021

10.741

-735.784

Opbrengsten

0

2.601.058

3.851.215

9.526.308

3.401.860

1.620.600

21.001.041

-11.562.791

-12.255.898

-10.566.314

-2.829.514

-609.477

493.038

Boekwaarde

Onderstaande tabellen geven een overzicht van de verwachte eindresultaten op eindwaarde per grondexploitatie en de verdeling naar winst- en verliesgevende grondexploitaties.

MEERJARENPERSPECTIEF GRONDEXPLOITATIE

datum afsluiting

voorziening

grondexploitatie

1-1-2014

521.454-

31-12-2016

473.090-

252.410

31-12-2014

-

984.455-

31-12-2015

922.684-

resultaat op eindwaarde Marktplan * Voormalige_gemeentewerf Frankenhuis Wissinkbrink * De_Veldmaat Bedrijventerrein Stepelerveld fase 1 Buurse_Zuid Vregelinkshoek Hassinkbrink_Kantoren Totaal

0-

31-12-2016

273.109

31-12-2016

-

1.427.996

31-12-2018

-

36.935

31-12-2017

-

8.497

31-12-2017

-

0-

31-12-2014

-

493.038

1.395.774-

*Nog niet in exploitatie genomen.

verwachte winstneming ultimo 2014

252.410

ultimo 2015

-

ultimo 2016

273.109

ultimo 2017

45.432

ultimo 2018

1.427.996 1.998.947

verdeling winst-/verliesgevende exploitaties sluitende exploitaties winstgevende exploitaties verliesgevende exploitaties totaal


01.998.947 1.505.909493.038

120

Financiële toelichting


121


122

Totaaloverzicht lasten en baten per deelprogramma Programmaoverzicht De totale baten en lasten per programma voor de jaren 2015 tot en met 2018 zien er als volgt uit:

Omschrijving programma Bereikbaarheid en openbare ruimte

BATEN LASTEN BATEN LASTEN

Totaal Bereikbaarheid en openbare ruimte Bestuur en dienstverlening BATEN LASTEN Totaal Bestuur en dienstverlening Cultuur en ontspanning BATEN LASTEN Totaal Cultuur en ontspanning Economische ontwikkeling BATEN LASTEN Totaal Economische ontwikkeling Integrale veiligheid BATEN LASTEN Totaal Integrale veiligheid Sociaal Domein BATEN LASTEN Totaal Sociaal Domein Onderwijs BATEN LASTEN Totaal Onderwijs Ruimtelijke ontwikkeling en wonen BATEN LASTEN Totaal Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Algemene dekking BATEN LASTEN Totaal Algemene dekking

Saldo voor resultaatbestemming : Reserves Totaaal Reserves

Saldo na resultaatbestemming

BATEN LASTEN

Rek. 2013

Begr. 2014 Begr. 2014 Begr. 2015 Begr. 2016 Begr. 2017 Begr.2018 prim. na wijz.

5.902 10.525 -4.623 529 2.939 -2.410 864 3.294 -2.430 206 686 -481 13 2.072 -2.059 9.015 16.534 -7.519 347 3.406 -3.058 3.368 5.669 -2.301 53.702 27.866 25.836

6.091 10.768 -4.677 318 2.855 -2.537 994 3.471 -2.477 428 1.346 -918 2 2.465 -2.463 7.961 15.488 -7.527 206 3.341 -3.135 1.201 3.853 -2.652 52.410 26.197 26.212

6.023 10.387 -4.365 315 2.890 -2.574 1.008 3.571 -2.563 428 1.321 -893 2 2.332 -2.330 8.769 16.470 -7.701 202 3.282 -3.080 5.712 8.695 -2.983 52.697 27.188 25.508

6.173 11.092 -4.920 341 2.944 -2.604 325 2.757 -2.432 122 708 -586 0 2.432 -2.432 5.742 24.095 -18.353 191 2.458 -2.267 1.143 4.071 -2.928 61.232 26.340 34.893

6.561 11.344 -4.784 364 2.852 -2.488 325 2.710 -2.385 123 708 -585 0 2.432 -2.432 5.550 23.359 -17.809 180 2.351 -2.171 962 4.141 -3.180 60.791 25.493 35.298

6.513 11.377 -4.864 425 2.857 -2.431 288 2.501 -2.213 124 707 -583 0 2.572 -2.572 5.423 22.723 -17.300 180 2.312 -2.132 968 4.205 -3.237 60.453 24.741 35.712

6.516 11.097 -4.582 425 2.825 -2.400 288 2.427 -2.139 126 707 -582 0 2.572 -2.572 5.295 22.154 -16.859 180 2.294 -2.114 974 4.099 -3.125 59.968 23.657 36.311

955

-174

-981

-1.629

-536

380

1.938

780 1.966 -1.186

552 372 180

976 410 566

56 0 56

5 0 5

5 0 5

5 0 5

-231

6

-415

-1.573

-531

385

1.943

In de kolom Begroting 2014 na wijziging is de stand van de begroting 2014 opgenomen zoals die gold na de eerste bestuursrapportage. Daarbij zijn ook de effecten verwerkt van de herstelmaatregelen voor 2014 zoals die begin juli 2014 gepresenteerd zijn. De effecten van de nog vast te stellen tweede bestuursrapportage hebben we niet verwerkt.


123


124

Financiële uitgangspunten Bij het opstellen van de begroting 2015 en het meerjarenperspectief 2016-2018 zijn de volgende grondslagen en uitgangspunten gehanteerd. Aandachtspunten toezichthouder De provincie geeft in “Actualiteiten en ontwikkelingen begroting 2015” de nodige aandachtspunten. De belangrijkste zijn: Bij het beoordelen of de begroting structureel in evenwicht is, maakt de provincie gebruikt van het overzicht van incidentele baten en lasten, waardoor ze kan bepalen of er sprake is van een structureel begrotingssaldo. Bezuinigingen / taakstellingen dienen concreet te zijn. De bezuinigingen / taakstellingen voor het begrotingsjaar kunnen alleen onderdeel zijn van het begrotingssaldo als deze voldoende concreet en haalbaar zijn. Voor een positief oordeel is het noodzakelijk dat de raad een uitspraak doet over de invulling ervan. Daarbij dienen de te treffen bezuinigingsmaatregelen concreet op programmaniveau te zijn ingevuld. Taakstellingen die aan verbonden partijen worden opgelegd worden alleen als reëel beschouwd, indien de desbetreffende verbonden partij op bestuurlijk niveau heeft besloten tot deze taakstelling. Bij het onderzoek naar de begroting wordt als speciaal landelijk toezichtthema extra aandacht geschonken aan de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen. Bij de grondexploitatie aandacht schenken aan de te hanteren realistische parameters en dient te worden uitgegaan van reële planningen van de uit te geven vierkante meters. Loonontwikkeling De nieuwe cao gaat over de periode 1 januari 2013 tot 31 december 2015. In onze begroting is meerjarig rekening gehouden de gevolgen van deze cao. Voor de jaren vanaf 2016 is rekening gehouden met jaarlijks 1% loonstijging. Prijsontwikkeling Voor de begroting 2015 en de meerjarenplanning geldt in principe de nullijn. Dit betekent dat de budgetten niet verhoogd worden. Wel werken wij in het meerjarenperspectief vanaf 2016 met een stelpost prijsstijging. De hoogte ervan is gebaseerd op de beïnvloedbare uitgavenbudgetten in de begroting. Het percentage voor de algemene prijsontwikkeling wordt gebaseerd op de door het rijk verstrekte gegevens bij de septembercirculaire 2014 (prijsmutatie Bruto Binnenlands Product). Van deze inflatiecorrectie ramen wij 50%. Door nog efficiënter te werken en in te kopen verwachten we de gevolgen van prijsontwikkelingen voor onze budgetten gedeeltelijk op te vangen. Aanpassing lonen en prijzen We gaan in de begroting en het meerjarenperspectief uit van lopende lonen en prijzen. Omslagpercentage In februari 2012 heeft de gemeenteraad de beleidskaders vastgesteld voor de nieuwe wijze van kostentoerekening. Met dit besluit zijn ook de nieuwe kaders vastgesteld voor de toerekening van rente aan de producten op basis van het omslagpercentage. Uitgaande van de vastgestelde kaders komt het renteomslagpercentage voor 2015 uit op 3,07. Belastingen en heffingen De belastingen en heffingen worden volgens de vastgestelde kaders met de inflatiecorrectie verhoogd. Voor 2015 hanteren we daarvoor een percentage van 1,5%. Gemeentefondsuitkering De in deze begroting opgenomen gemeentefondsuitkering is gebaseerd op de septembercirculaire.


125

Onvoorzien In de begroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018 ramen we jaarlijks een bedrag van € 40.000 voor de kosten van onvoorziene ontwikkelingen. De raad besluit over de aanwending van deze post. Investeringen, afschrijvingen en rentetoerekening Op de investeringen is de nieuwe, in december 2012 vastgestelde Financiële Verordening van toepassing. De afschrijving en rentetoerekening starten op 1 januari van het jaar ná afronding en/of ingebruikname van een actief. De rente berekenen we over de boekwaarde per 1 januari. De belangrijkste zijn: De materiële vaste activa met economisch nut worden onder aftrek van bijdragen van derden lineair afgeschreven in maximaal: 60 jaar: pompputten, persleidingen en voedingskabel riolering; 40 jaar: nieuwbouw woonruimten, kantoren, bedrijfs- en schoolgebouwen; 25 jaar: renovatie, restauratie en aankoop van woonruimten, kantoren, bedrijfs- en schoolgebouwen en drukrioleringsgemalen; 15 jaar: technische installaties in bedrijfsgebouwen, tijdelijke uitbreiding gebouwen, pomp en appendages en elektrische installaties grote gemalen; 10 jaar: veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen, telefooninstallaties, kantoormeubilair, schoolmeubilair, aanleg tijdelijke terreinwerken, aanleg kunstgrasvelden, nieuwbouw tijdelijke woonruimten en bedrijfsgebouwen, aanhangwagens en handgereedschappen;. 8 jaar: personen- en vrachtauto’s; 5 jaar: hard- en software; Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 5.000 worden niet geactiveerd. Gronden en terreinen worden altijd geactiveerd en niet afgeschreven. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen van derden en bestemmingsreserves lineair afgeschreven over een termijn van maximaal: 25 jaar: aanleg en reconstructie van wegen en rotondes; 15 jaar: verkeersinstallaties en openbare verlichting; 40 jaar: bruggen, viaducten en overige grotere kunstwerken of een kortere, door de raad aan te geven, tijdsduur. Toerekening van de apparaatskosten De indirecte apparaatskosten (personeelskosten en overhead) zijn aan de directe kosten toegerekend. Voor de begroting 2015 is dezelfde toerekening aangehouden als die in de begroting 2014 na wijziging. De begrote toerekening van de indirecte apparaatskosten aan de verschillende producten wordt ook als realisatie verantwoord. Hierdoor worden afwijkingen op de programma’s alleen veroorzaakt door afwijkingen in de directe kosten. Afwijkingen op de indirecte apparaatskosten worden verantwoord onder programma 9 Algemene dekkingsmiddelen. Kengetallen De volgende (belangrijkste) kengetallen zijn gebruikt bij het opstellen van de begroting 2015:

2015

2016

2017

2018

24.354

24.354

24.354

24.354

320

305

295

285

Pa rti cul i ere hui s houdens

9.895

9.895

9.895

9.895

Hui s houdens met l a a g i nkomen

2.760

2.760

2.760

2.760

Leerl i ngen VO

1.572

1.572

1.572

1.572

10.058

10.145

10.145

10.145

294

294

294

294

Omschrijving Inwoners Bi js ta nds ontva ngers

Woni ngen Recrea ti ewoni ngen


126

Overzicht en toelichting incidentele baten en lasten In onderstaande tabel hebben wij de incidentele baten en lasten per programma samengevat.


127

Toelichting incidentele baten en lasten per programma: Bereikbaarheid en openbare ruimte In 2014 hebben we van het beschikbare exploitatiebudget voor wegen van € 325.000 incidenteel laten vrijvallen. Dit budget vullen we weer aan door tot en met 2017 een bedrag van € 108.000 toe te voegen. Daarnaast verwachten we in de jaren 2019-2020 een incidentele piek in het wegenonderhoud van € 1.000.000. Vooruitlopend op deze piek voegen we incidenteel vijf jaar lang een extra bedrag van € 200.000 aan de voorziening wegenonderhoud toe om de kosten van deze piek te kunnen dekken. Omdat we in de winter van 2014 bijzondere zachte omstandigheden hebben gehad kan een deel van het beschikbare budget, tot een bedrag van € 200.000 incidenteel vrijvallen. Daarnaast verwachten we net als in 2014 ook voor 2015 en 2016 extra opbrengsten van € 50.000 door de verkoop van snippergroen. Bestuur De komende drie jaar houden we nog rekening met de kosten van het wachtgeld van de afgetreden wethouders tot een bedrag van € 70.000 per jaar. In dit licht is ook nog incidenteel een bedrag van € 9.000 nodig voor kosten van nieuwe raadsleden. We doen in 2015 ook mee aan het onderzoek “waar staat je gemeente”. De kosten van de verkiezingen die in 2015 en 2017 gehouden worden zijn ook incidenteel opgenomen. Cultuur, ontspanning en sport Om verenigingen op het gebied van amateurkunst, volkscultuur/cultureel erfgoed en museumexpositiebeleid te ondersteunen is drie jaar lang voor het cultuurarrangement een bedrag van € 45.000 beschikbaar. De vergoeding voor Cultuureducatie die we in incidenteel in onze begroting hadden verwerkt vervalt. Voor 2014-2016 is dit een nadeel van € 7.000, voor 2017 is het nadeel € 37.000. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Naast structureel budget is er voor de continuering van het beleid voor plattelandsontwikkeling tot en met het jaar 2016 extra geld uitgetrokken. Dit budget is € 101.000 in de jaren 2015 en 2016. We verwachten voor 2015 nog een opbrengst van € 100.000 te realiseren door de verwachte verkoop van gemeentelijk vastgoed (Veldkampstraat). Van de provincie ontvangen we een subsidie voor elke nieuw te realiseren woning. De subsidie bedraagt in 2015 € 100.000. Algemene dekking In 2015 vindt een incidentele correctie op onze Algemene Uitkering plaats. Om ons beleid om actiever op zoek te gaan naar aanvullende financiering via subsidies en bijdragen van derde partijen hebben we hiervoor een taakstellend bedrag van incidenteel € 100.000 opgenomen.


128

Crematoria Twente keert de komende jaren geen dividend uit om investeringen mee te financieren. Daarnaast houden we met het oog op diverse maatregelen in het belastinggebied rekening met incidente kosten van het GBT. Ook is incidenteel nog een relatief klein bedrag voor het Klant Contact Centrum vrijgemaakt. Mede in het licht van het optimalisatieplan BOR stoten we materieel af. Omdat een deel van dit materieel afgeschreven is is de opbrengst van verkoop van dit materieel incidentele opbrengst.


129


130

Bijlagen


131

Bijlage 1 Reserves en voorzieningen Mutaties en verloop reserves Naast de aard van de reserves lichten we hierna de mutaties en de gevolgen voor de stand van de reserves toe aan de hand van het onderstaande verloopoverzicht van de reserves. Werkelijk

Mutaties

Begroot

Mutaties

Begroot

Mutaties

Begroot

Mutaties

Begroot

31-12-2014

2015

31-12-2015

2016

31-12-2016

2017

31-12-2017

2018

31-12-2018

Algemene reserve

727.176

-1.573.386

-846.210

-531.095

-1.377.305

384.969

-992.336

1.943.113

950.777

Bestemmingsreserve Aankoop kunstvoorwerpen

12.679

0

12.679

0

12.679

0

12.679

0

12.679

Gemeentelijke monumenten

40.000

-5.000

35.000

-5.000

30.000

-5.000

25.000

-5.000

20.000

Egalisatie afval

50.930

-50.930

0

0

0

0

0

0

0

Onderhoud gemeentelijke panden

400.000

0

400.000

0

400.000

0

400.000

0

400.000

Inzet Essentgelden

521.538

0

521.538

0

521.538

0

521.538

0

521.538

Bestemmingsreserve riolering

435.589

-435.589

0

0

0

0

0

0

0

1.460.736

-491.519

969.217

-5.000

964.217

-5.000

959.217

-5.000

954.217

2.187.912 -2.064.905

123.007

-536.095

-413.088

379.969

-33.119 1.938.113

1.904.994

Bestemmingsreserve totaal Reserves totaal

Toelichting reserves Algemene reserve

Verloop algemene reserve

Bedrag

Algemene reserve 01-01-2014

1.522.338

Toevoeging reserve onderhoud gemeentelijke panden

600.000

Onttrekking restant boekwaarde de Wilder

-895.162

Onttrekking voor nieuwe voorziening personeel

-500.000

Stand 31-12-2014 Resultaat 2015 Stand 31-12-2015 Resultaat 2016 Stand 31-12-2016 Resultaat 2017

727.176 -1.573.386 -846.210 -531.095 -1.377.305 384.969

Stand 31-12-2017

-992.336

Resultaat 2018

1.943.113

Stand 31-12-2018

950.777

Bestemmingsreserve aankoop kunstvoorwerpen In de begroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018 zijn geen aanwendingen voorzien. Bestemmingsreserve gemeentelijke monumenten De reserve heeft als doel het jaarlijks kunnen verlenen van bijdragen aan derden voor het in stand houden van gemeentelijke monumenten. Jaarlijks wordt hiervoor € 5.000 aan de reserve onttrokken. Egalisatiereserve afval Deze reserve wordt in 2015 ingezet om het tarief voor de afvalstoffenheffing te dempen. Onderhoud gemeentelijke panden De restant reserve € 400.000 is bedoeld voor mogelijke onderhoudskosten aan de Wilder en overige panden. Bestemmingsreserve inzet Essentgelden


132

De opbrengst uit de verkoop van aandelen Essent aan RWE is in een bestemmingsreserve gestort. De reserve zal worden ingezet voor de ontwikkeling van de Kop Parallelweg. Egalisatiereserve riolering Deze reserve wordt in 2015 ingezet om het tarief voor de rioolheffing te dempen.


133

Mutaties en verloop voorzieningen Naast de aard van de voorzieningen lichten we hierna de mutaties en de gevolgen voor de stand van de voorzieningen toe aan de hand van het onderstaande verloopoverzicht van de voorzieningen.

Toelichting voorzieningen Aard van de voorziening Als voorzieningen worden in overeenstemming met de regelgeving aangemerkt: verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker zijn, maar redelijkerwijs zijn te schatten; bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs zijn te schatten; kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorzieningen strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren; van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden (geoormerkte gelden). Hiervan zijn uitgezonderd de voorschotbedragen van Europese of Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. Deze worden conform het op dit punt het gewijzigde BBV als overlopende passiva opgenomen. Voorziening pensioenen wethouders Het doel is om op elk moment te kunnen voldoen aan de verplichting tot het uitbetalen van toekomstige aanspraken van wethouders op ouderdomspensioen. Voorheen lag dit tijdstip bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Binnen de nu geldende wet APPA bestaat voor wethouders ook het recht op pensioenoverdracht na afloop van de wethouders- en/of wachtgeldperiode. Ook moet voorzien worden op het in de toekomst instellen van een externe (landelijke) pensioenregeling voor alle wethouders, in welk geval alle pensioenverplichtingen ineens afgekocht moeten worden. Er is rekening gehouden met een jaarlijkse toevoeging aan de voorziening van € 76.500,-. Egalisatievoorziening rioolbeheer Het doel van deze voorziening is al te grote schommelingen binnen de jaarlijkse exploitatie van de rioleringen te voorkomen, waardoor een stabiel tarievenbeleid kan worden gevoerd. Voorziening voormalig personeel Bij begroting 2012 is besloten om een voorziening voormalig personeel in te richten. Doel: te voorzien in kosten van personeel dat niet meer in actieve dienst werkzaam is. Wegenfonds Onze exploitatie is gebaseerd op de langjarige gemiddelde kosten van klein- en groot onderhoud en rehabilitaties. Per jaar kunnen de kosten van het onderhoud verschillen, deze voorziening is bedoeld voor het opvangen van deze grote pieken en dalen in de exploitatie. Vanaf 2014 houden we rekening met een dotatie aan het wegenfonds van in totaal € 489.000. Hiervan is € 289.000 bedoeld voor de kosten van groot (asfalt)onderhoud, en heeft € 200.000 betrekking op een extra dotatie in verband met de verwachte onderhoudspiek wegenonderhoud van € 1 mln. Onderhoud gemeentelijke panden


134

In 2014 heeft de raad besloten een voorziening voor groot onderhoud gebouwen te vormen. Voorziening personeel De voorziening personeel is gevormd voor verwachte extra kosten in verband met het terugdringen van de werkzaamheden. Deze is bedoeld (voor zover de reguliere opleidingskosten niet voldoende zijn) voor omscholing, ontwikkeling, outplacement.


135


136

Bijlage 2 Algemene uitkering Opgave berekening Gemeente: Opgave: Circulaire: Jaar: Uitkeringsfactor: Uitgezette maatstaven: Uitgezette maatstaven met niet-0 Datum afgerond: Eigen toelichting: Datum rapport:

Haaksbergen Septembercirculaire 2014 aangepast bijstandsontvangers septembercirculaire 2014 (2014 - 0000286660) dd 16 september 2014

2015 Lopende prijzen maatstafnummers: 0, 6a, 6b, 6c, 15d, 17, 20, 26, 27a, 27b, geen 18-9-2014 24-9-2014 8:55

Onderdeel A - Inkomstenmaatstaven Maatstaf 1c Waarde niet-woningen eigenaren 1f Waarde niet-woningen gebruikers (onder aftrek amendement De Pater) 1a Waarde woningen eigenaren Subtotaal

Berekende Aantallen 3.973.641,00

Gewicht / % -0,1504

Uitkering -597.635,61

3.482.031,00 16.405.952,00

-0,1213 -0,1135

-422.370,36 -1.862.075,55 -2.882.081,52

Onderdeel B - Uitgavenmaatstaven waarop de uitkeringsfactor van toepassing is Berekende Aantallen Maatstaf 397,4 1e OZB waarde niet-woningen 0,47761194 10a WWB schaalnadeel 151,18 10b WWB schaalvoordeel 320 8 Bijstandsontvangers 471 3a Eén-ouder-huishoudens 10.089,00 3b Huishoudens 24.354,00 2 Inwoners 5.636,00 4 Inwoners: jongeren < 20 jaar 5.111,00 5 Inwoners: ouderen > 64 jaar 1.616,00 5a Inwoners: ouderen > 74 en < 85 jaar -58 Bevolkingskrimp 2.760,00 7 Lage inkomens 1.724,80 7a Lage inkomens (drempel) 850 12 Minderheden -12a Minderheden (drempel) 1.485,00 11 Uitkeringsontvangers -15c Extra groei jongeren -15b Extra groei leerlingen VO 23.720,00 13 Klantenpotentieel lokaal 18.500,00 14 Klantenpotentieel regionaal 1.257,60 15e Leerlingen VO -15h Achterstandsleerlingen (drempel) 1.747,00 38 Bedrijfsvestigingen 0,00033804 31a ISV (a) stadsvernieuwing 0,00024524 31b ISV (b) herstructurering 5 36 Meerkernigheid 5 37 Meerkernigheid * bodemfactor buitengebied 1 36a Kernen met 500 of meer adressen 1.657,00 34 Oeverlengte * bodemfactor gemeente 3.825,08 35a Oeverlengte * bodemfactor gemeente * 9.730,88 32 Omgevingsadressendichtheid -32a Omgevingsadressendichtheid (drempel) 23 Oppervlakte bebouwing buitengebied * bodemfactor 96 buitengebied 22 Oppervlakte bebouwing woonkernen * bodemfactor 153 woonkernen 250 21 Oppervlakte bebouwing 71 19 Oppervlakte binnenwater 10.479,00 16 Oppervlakte land 10.479,00 18 Oppervlakte land * bodemfactor gemeente 10.352,00 24 Woonruimten 10.352,00 25 Woonruimten * bodemfactor woonkernen 1 39 Vast bedrag Subtotaal Onderdeel C - Uitkeringsfactor (uf) Uitkeringsfactor Subtotaal (B x C (=uf))


Gewicht Bedrag in basis 356,25 141.572,68 112.176,71 53.576,94 3.706,33 560.305,09 1.694,79 542.332,80 149,76 70.536,96 90,84 916.484,76 141,98 3.457.780,92 195,4 1.101.274,40 81,72 417.670,92 26,99 43.615,84 397,63 0 86,47 238.657,20 332,14 572.875,07 302,96 257.516,00 325,71 0 98,56 146.361,60 256,36 0 220,56 0 39,6 939.312,00 15,68 290.080,00 362,5 455.880,00 2.312,25 0 76,03 132.824,41 18.401.314,79 6.220,38 11.293.609,47 2.769,64 8.111,29 40.556,45 14.833,11 74.165,55 27.341,63 27.341,63 11,7 19.386,90 5,81 22.223,71 77,29 752.099,72 24,28 0 1.520,38

145.956,48

3.080,12 580,9 39,04 38,34 26,11 55,45 51,35 280.127,82

471.258,36 145.225,00 2.771,84 401.764,86 273.606,69 574.018,40 531.575,20 280.127,82 14.109.726,21

1,426 20.120.469,58

137

Onderdeel D - Uitgavenmaatstaven waarop de uitkeringsfactor niet van toepassing is Berekende Aantallen Maatstaf 69.858,00 61 Suppletieregeling OZB -53 Aanvullende uitkering 24.443,00 56 Suppletie-regeling groot onderhoud verdeelstelsel Subtotaal

Uitkering 69.858,00 0 24.443,00 94.301,00

Onderdeel E - Integratie- en decentralisatieuitkeringen waarop de uitkeringsfactor niet van toepassing is Berekende Aantallen Maatstaf Uitkering 503.959,00 119 Centra voor jeugd en gezin (DU) 503.959,00 72.600,00 71 Impuls Brede scholen combinatiefuncties (DU) 72.600,00 60.811,00 113 Peuterspeelzaalwerk (DU) 60.811,00 170 Decentralisatie provinciale taken 35.661,00 vergunningverlening, toezicht en handhaving (DU) 35.661,00 -171 Groeiopgave Almere (DU) 0 1.832.592,00 62 Wet maatschappelijke ondersteuning (IU) 1.832.592,00 -115 Jeugd (DU) 0 -118 Herstructurering bedrijfsterreinen (DU) 0 -147 Sterke regio (DU) 0 -185 Huishoudelijke hulp toelage (DU) 0 Subtotaal 2.505.623,00 Onderdeel F - 3 D’s in het sociaal domein Maatstaf 172 decentralisatie AWBZ naar WMO (IU) 173 decentralisatie jeugdzorg (IU) 174 decentralisatie Participatiewet (IU) Subtotaal Onderdeel G - Aanvullingen van de gebruiker Aanvullingen van de gebruiker Subtotaal Totaal uitkering 2015:


Berekende Aantallen 2.700.476,00 4.256.307,00 3.398.464,00

Uitkering 2.700.476,00 4.256.307,00 3.398.464,00 10.355.247,00

Opgave

Uitkering 0 30.193.559,06

138

Bijlage 3 Subsidies Programma

Subsidieontvanger

Subsidiebedrag

Normsubsidies C ultuur, RTV Sternet ontspanning en Stichting Muziekonderwijs sport Muziekvereniging C rescendo Muziek Uniek Haaksbergse Harmonie Vrouwenkoor Etcetera Toneelvereniging Klim Op

13.470 90.000 11.000 3.575 11.990 757 416

Shantykoor C lipper s C rew

1.580

Buurser Revue

1.152

Volksdansvereniging Zwarte Zee

1.060

IVN Haaksbergen

1.298

Gilde Haaksbergen Hulpdienst

1.965

Twentse Welle

1.174

LTO Noord afdeling Haaksbergen

1.298

Muziek Uniek (HAFA)

1.400

Haaksbergse Harmonie (HAFA)

4.000

Muziekvereniging C rescendo (HAFA)

2.800

Kunstkring Haaksbergen

4.272

H.H.C . Haackey

3.026

Tafeltennisvereniging HATAC

108

Atletiek Vereniging Haaksbergen

678

Voetbalvereniging Haaksbergen

855

Badmintonvereniging 't Pluumke

123

Zwemvereniging Scholtenhagen

601

Voetbalvereniging Hoeve Vooruit

963

Volleybalvereniging BUVO

347

Handbalvereniging Stormvogels

554

Tennisclub Haaksbergen

308

Fietscrossvereniging D.V.O.

732

Ijs- en Skeelerclub Haaksbergen

824

Gymnastiekverening V&K

1.525

Volleybalvereniging Havoc

1.579

Voetbal Vereniging SV Bon-Boys

3.634

LR&PC Isidorusruiters Voetbalvereniging HSC '21

223 2.965

Tennisvereniging Park Grintenbos

685

Tennisclub Buurse

316

Basketbalvereniging Tonego '65

508

Voetbalvereniging Buurse

593

Volleybalvereniging Isivol VASH (Vereniging Aangepaste Sporten Haaksbergen) Sociaal domein Wijkraden / Platforms

347 4.833 32.000

Stichting Seniorenraad

1.100

Algemene Seniorenvereniging Buurse

2.857

Katholieke Bond van Ouderen afd.Haaksbergen

3.611

Katholieke Ouderenvereniging St.Isidorushoeve Brede raad

2.020 2.500

St.Fin.Beheer WMO-raad Haaksbergen (Brede raad) Humanitas Homestart

8.760


3.500

139

Programma

Subsidieontvanger

Sociaal domein Humanitas Begeleide Omgangsregeling (BOR)

Subsidiebedrag 9.690

Stichting MEE Twente Humanitas Homestart

1.458

Humanitas Begeleide Omgangsregeling (BOR)

9.690

Normsubsidie St. Vrijwilligerswerk

4.070

8.760

EHBO

760

St Sensoor

699

Rode kruis

931

St Slachtofferhulp

6.112

Scouting de Klomp

2.371

Scouting Haaksbergen

4.726

Speel-o-theek Dombo

1.350

JEVA

3.600

De Springplank St. C entrum management (HOV)

270 1.750

Onderwijs

Vereniging Natuurmonumenten

Economische ontwikkeling

St. rijwielpaden

8.000

St. Schaapskudde Haaksbergen

9.100

500

St. Schaapskudde Haaksbergen

500

Platform Toerisme en recreatie

9.900

Totaal normsubsidies Waarderingssubsidies C ultuur, Vereniging Hoksebargse Möll'n ontspanning en Wandelvereniging DIO (Kennedymars) sport Stichting IBIS (internationaal blinden integratie schaaktournooi) Atletiek Vereniging Haaksbergen (Engelse mijlenloop)

320.119

750 805 1.637 373

Sociaal domein Stichting Leendert Vriel OVKK (Overijsselse Vereniging van Kleine Kernen)

1.100

Jeugd

1.822

St. HAKAOP (carnaval)

Totaal waarderingssubsidies Budgetsubsidies Kulturhus onderdeel bibliotheek C ultuur, ontspanning en Kulturhus bibliotheek overig sport Kulturhus onderdeel theater

376.480 53.237 457.283 272.500

Subtropisch zwembad

317.000

Steunpunt Informele Zorg St Maatschappelijk Dienstverlening ('t Iemenschoer) LOES Scala (Iemenschoer) Jongerenwerk Halt

Onderwijs

7.218

Stichting Groot Scholtenhagen

Sociaal domein Scala

Economische ontwikkeling

731

229.000 59.091 284.000 32.000 298.500 6.200

Subsidie JGZ (Regio Twente) sudsidie LOES GGD

29.000

Subsidie SKH St Kinderopvang

20.000

MBS

6.500

VVV

66.510

Totaal budgetsubsidies Totaal subsidies voor korting herstelplan

Korting 2015 op normen waarderingssubsidies (herstelplan) * Totaal subsidies 2015


2.507.301 2.834.638 -30.000 2.804.638

140

Bijlage 4 Bezuinigingen kadernota in Begroting 2015 Omschrijving deelprogramma

Omschrijving produkt

Bereikbaarheid

Openbaar vervoer Parkeren Verkeer Verkeer Verkeer Verkeer Verkeer Verlichting

17.500

17.500

17.500

17.500

2.000 16.000 2.000 3.568 3.350 2.000 15.000

2.000

2.000

2.000

2.000 3.568 3.350 2.000 0

2.000 3.568 3.350 2.000 0

2.000 3.568 3.350 2.000 0

Wegen en verlichting (Wegen) Wegen en verlichting (Wegen)

200.000

200.000

0

0

120.000

120.000

120.000

120.000

5.840

5.840

5.840

5.840

Bereikbaarheid Bereikbaarheid Bereikbaarheid Bereikbaarheid Bereikbaarheid Bereikbaarheid Bereikbaarheid

Bereikbaarheid

Bereikbaarheid

Openbare ruimte Afval

Bezuiniging Bezuiniging 2015 in voorstel in Begroting Kadernota 2015

2016

2017

2018

Toelichting maatregel

17.500 Afname verkeerstechnische verbeteringen: minder externe kosten 2.000 Bijdrage parkeerplaats toevoegen Inkomsten van regio conform planning opnemen 2.000 Versoberen deelname regionale onderzoeken 3.568 Begrotingsbedrag wordt niet gebruikt 3.350 Afname aanvragen huisnummers 2.000 Inkoopvoordeel door scherpe concurrentie 0 1x ipv 6x per jaar storingsonderhoud openbare verlichting: Opgenomen onder Financieel herstelplan/ verlaging onderhoud openbare buitenruimte. 0 Zachte winter: minder reparaties. Ook opgenomen onder Financieel herstelplan/ verlaging onderhoud openbare buitenruimte. 120.000 Obv optimalisatieplan BOR met taakstellende bezuiniging € 385.000. Er is € 145.000 reeds verwerkt. 2015: vergroten legesinkomsten/ toezicht kabels en leidingen € 40.000. Organisatie ondersteuning paasvuren organiseren € 5.000. Samenwerking straatreiniging/ veegwagen Hof van Twente € 30.000. Efficiëntere bedrijfsvoering groenonderhoud/ inzet WWB-ers € 15.000. Eigen beheer onderhoud begraafplaatsen € 15.000. 5.840 Subsidie organisatie rommelmarkten vervalt


141

Omschrijving deelprogramma


Openbare ruimte Afval


2016

2017

2018

100.000

Kostentoerekening GBT/ dividend Twence: voordeel opgenomen onder algemene dekkingsmiddelen. Uitlaatroutes/plekken verwijderen.

Openbare ruimte Dierenoverlast en bescherming Openbare ruimte Plantsoenen

35.000

50.000

0

0

Openbare ruimte Plantsoenen

50.000

50.000

50.000

Openbare ruimte Waterbeheer

25.000

2.000 3.500

2.000 3.500

2.000 3.500

2.000 3.500

50.000

50.000

50.000

50.000

40.000

0

0

0

8.000

0

0

0

12.000

12.000

12.000

12.000

22.000

14.000

14.000

14.000

2.000 282.360

2.000

2.000 0

2.000 0

Bestuur Bestuur Bestuur Bestuur Bestuur Bestuur Bestuur Dienstverlening Cultuur

Communicatie Gemeente bestuur ( B&W) Gemeente bestuur ( B&W) Gemeente Raad Gemeente Raad Communicatie Internationale contacten Publiekszaken Bibliotheek


0

0 Niveau verlagen: opgenomen onder Financieel herstelplan/ verlaging onderhoud openbare buitenruimte. Hogere verkoop groen dan in 2014 agv gewijzigde beleidskaders en beprijzing. Maaisel bermen laten liggen: geen stortkosten. Opgenomen onder Financieel herstelplan/ verlaging onderhoud openbare buitenruimte. 2.000 Begrotingsbedrag wordt niet volledig gebruikt 3.500 Begrotingsbedrag wordt niet volledig gebruikt 50.000 Werkbudget is ingeleverd 0 Wachtgeldregeling raadsleden is vervallen. Geen bezuiniging omdat wachtgeld niet is begroot. 0 Onderzoeksplan 2015 geeft geen ruimte 12.000 Korting communicatiebudget door slimmer werken. 14.000 Schrappen vrije deel budget voor internationale contacten. 2.000 Begrotingsbedrag wordt niet volledig gebruikt. 0 Met Kulturhus aanvullende kortingen


142




2016

2017

2018


Cultuur Cultuur

Cultuur Cultuur

1.655 6.000

1.655 6.000

1.655 6.000

1.655 6.000

1.655 6.000

Cultuur Cultuur Cultuur Cultuur

Cultuur Cultuur Cultuur Cultuur

2.250 2.213 3.248 30.000

2.250 1.500 3.248 12.000

2.250 1.500 3.248 12.000

2.250 1.500 3.248 12.000

2.250 1.500 3.248 12.000

Cultuur

Lokale omroep

0

0

0

0

Cultuur

Monumenten

20.437

20.437

20.437

20.437

20.437

Cultuur

Muziekonderwijs

90.000

0

15.000

25.000

55.000

Cultuur

Theater

286.671

0

0

0

0

Ontspanning

Scholtenhagen

0

35.000

35.000

onderzoeken, mn organiseren ontmoeting / kennismaking kunst cultuur. Onderdeel Financieel herstelplan korting subsidies. Onderhoud kunstwerken versoberen Opzeggen verzekering kunst ivm vele diefstallen gevolgen voor omgang met kunstwerken. Onderhoud kunstwerken versoberen Bezuiniging tot € 1.500. Normsubsie kunstkring terugbrengen. OZB-vergoeding verenigingen/ vrijwillgersorganisaties niet afgeschaft maar teruggebracht naar oorspronkelijke raadsbesluit 2003/ € 15.000: besparing € 12.000 ipv € 30.000. Igv aanvraag nieuwe zendmachtiging verplicht deze toe te kennen evenals subsidie. Besparing niet mogelijk. Monumenten in goede staat: eventuele aanvragen tlv bestemmingsreserve Gemeentelijke Monumenten € 76.000. Afschaffen muziekonderwijs/ contract SMOH. Totale subsidie is € 90.000 en lesopbrengsten € 55.000. Besparing subsidie 2016 € 15.000, oplopend naar € 55.000 in 2018. Positie muziekdocenten is aandachtspunt. Theater en bibliotheek recentelijk samengegaan in Kulturhus. Onderdeel Financieel herstelplan korting subsidies . Budgetsubsidie. Op termijn verlaging oa door andere invulling beheer en afspraken over inzet


143


Ontspanning Sport


Zwembad de Wilder Sportaccommodaties


2016

2017

2018

eigen vermogen: vanaf 2017 besparing € 35.000 doorgevoerd. Opgenomen in financieel herstelplan.

pm

0

25.000

13.000

13.000

13.000

6.500

0

0

0

Detailhandel

Markt

Economische ontwikkeling Economische ontwikkeling Economische ontwikkeling Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie

Economische zaken Economische zaken Economische zaken Evenementen

10.000

0

0

0

7.775

7.775

7.775

7.775

29.311

0

0

0

4.500

4.500

4.500

4.500

Recreatie en toerisme Recreatie en toerisme

75.698

0

0

0

Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie

Recreatie en toerisme VVV

18.900

9.500


13.000 Besparing door BTW teruggave op sportaccommodaties is € 13.000 ivm lagere dan eerder verwachte uitgaven. Wel risico dat deze regeling wordt afgeschaft. 0 Doorbelasten van exploitatiekosten aan weekmarkt, losse standplaatshouders en overig gebruik marktterrein. Bedrag was al begroot maar werd niet gerealiseerd. 0 Bijdragen parkmanagementorganisaties verlagen. 7.775 Stopzetten marktonderzoeken en koopstroomonderzoeken. 0 Bijdrage aan regio heroverwegen vanwege beperkte economische meerwaarde. 4.500 kosten verhalen op veroorzakers schade. 0 Bijdrage aan regio heroverwegen vanwege beperkte toeristische recreatieve meerwaarde. Totaal € 28.400 initiatieven en subsidies stichtingen Schaapskudde, Platform Toerisme en Recreatie, Rijwielpaden en MBS . zie punt hiervoor Kosten € 66.510. Contractkeus vanaf 2016. Financieel herstelplan/ Subsidiekorting.


144



Handhaving

Minima

Handhaving uitvoering Handhaving uitvoering Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Minimazorg

Minima

Minima

Handhaving Veiligheid Veiligheid Veiligheid

Minima Minima Minima Minima WMO


2016

2017

2018

pm

pm

2.000

2.000

2.000

2.000

6.000

6.000

6.000

6.000

-2.240

-2.240

-2.240

-2.240

10.211

10.211

10.211

10.211

17.500

17.500

17.500

17.500

Minimazorg

39.000

0

0

0

Werk en inkomen Werk en inkomen Werk en inkomen Werk en inkomen Werk en inkomen Gezondheidszorg

34.210

0

0

0

pm

pm

pm

pm

26.500

0

0

0

40.845

40.845

40.845

40.845

500

500

500

500

24.000

12.500

12.500

12.500


pm Binnenkort wordt wet aangenomen. Vanaf 2016 temperen. 2.000 Verdere digitalisering en versobering voorlichting. 6.000 Preventie-adviseur kan in stand blijven. Ruimte budget. -2.240 Fietsenverkoop vervalt. Hierdoor minder opbrengsten. 10.211 Fietsenverkoop vervalt. Hierdoor vervalt werk. 17.500 Hogere ontvangsten debiteuren structureel begroot. 0 Eindejaarsuitkering kan beëindigd worden. Evenals financiering collectieve aanvullende zorgverzekering. 0 Rijksbijdrage: geen invloed op. pm Voorbereidingskredieten op pm zetten past niet bij goed financieel beleid. 0 Bijdrage kosten applicatiebeheer: kan niet gemist worden. 40.845 Nav laatste gegevens Hameland is verlaging niet (meer) mogelijk. 500 Administratief gecorrigeerd. 12.500 € 12.500 geschrapt zonder directe bestemming. Overige subsidies aan instellingen tbv algemene en voorliggende voorzieningen (oa Slachtofferhulp, Khonraad ivm besluit opname


145


WMO



2016

2017

2018

Gezondheidszorg Leefbaarheid en sociale samenhang (1)

220.991

0

0

0

20.000

20.000

10.000

10.000

32.000

0

0

0

10.000

0

0

0

207.375

0

0

0

23.475

15.734

15.734

15.734

WMO

Leefbaarheid en sociale samenhang (1) Leefbaarheid en sociale samenhang (1) Leefbaarheid en sociale samenhang (1) Vrijwilligerswerk & Mantelzorg (4) Welzijnswerk

5.210

5.210

5.210

5.210

Jeugd

Jeugd

11.000

0

0

0

Jeugd

Jeugd

63.000

25.000

25.000

25.000

Jeugd

Jeugd

15.000

0

WMO

WMO

WMO

WMO

WMO


psychiatrische ziekenhuizen). 0 Maatschappelijk werk. Beoordelen ihkv nieuwe taken decentralisatie. 10.000 Bijdrage aan wijkverenigingen tbv projecten ontplooiing zelfredzaamheid. Voor 2015 bezuiniging volledig doorgevoerd, vanaf 2016 € 10.000 ipv huidige € 20.000 budget beschikbaar. 0 Vaste bijdrage aan wijkverenigingen tbv ontplooiing zelfredzaamheid in wijken. 0 Opleidingsmiddelen worden overgebracht naar algemeen opleidingsbudget. Daar wordt beoordeeld of schrappen kan. 0 Welzijnswerk, ouderenwerk en vrijwilligerswerk. Te bekijken ism sociaal domein. 15.734 Vrijwilligerpolis, SVWH blijven. Vrijwilligersavond en incidentele aanvragen vervallen: besparing € 15.734. 5.210 Incidentele aanvragen subsidie welzijnswerk vervalt. 0 Feest oud-nieuw en flexibel jeugdbudget van € 11.000 blijft. Uitvoering Wet tijdelijk huisverbod € 10.000 besparing niet mogelijk. 25.000 Subsidies aan de SMD en GGD tbv informatie en adviesfunctie CJG/ Loesloket en Begeleide Omgangsregeling Humanitas. Voorlichting antidiscrimatievoorzieningen


146




2016

2017

2018

WMO

Jeugd (2) (onderdeel in WMO)

14.462

2.000

2.000

2.000

WMO

Jeugd (2) (onderdeel in WMO) Leerlingenvervoer Lokaal onderwijsbeleid

262.500

0

0

0

19.000

19.000

19.000

0

22.000

37.000

37.000

Onderwijs Onderwijs

Onderwijs


37.741

0

0

0

Onderwijs


40.000

0

40.000

40.000

Onderwijs


19.090

12.000

19.090

19.090

50.000

50.000

50.000

50.000

Plattelandsontwi Plattelandsont


wettelijk. Subsidies aan Halt en Tactus ad € 8.000 niet wettelijk. 2.000 Betreft subsidies tbv sociaal culturele activiteiten. Bv Jeva, speeloheek, Scouting en € 2.000 projectsubsidies. De projectsubsidies zijn eruit, besparing € 2.000. 0 Jongerenwerk.

19.000 Obv beschikkingen leerlingenvervoer juli 2014 voor 2015 € 19.000 minder nodig. 37.000 In 2015 is besparing 12.000 (owp huur) + 10.000 (bezuiniging DOBO voor deel van jaar) = 22.000 voor 2015. Totale bezuiniging DOBO vanaf 2016 voor heel jaar structureel 25.000. 0 Logopedie geen taak van gemeente. Zo mogelijk bij aanvang schooljaar 2015/2016. Maatregel wordt niet op product gerealiseerd, de effecten van de afbouw logopedie worden in totale personele taakstelling meegenomen. 40.000 Schoolbegeleiding, individuele leerlingenzorg door Expertis. Bezuiniging op een totaal budget € 0,3 mio. 19.090 Kosten huur zwembad vervallen. vervoerskosten en bijdrage ouders vallen tegen elkaar weg. Per 2016 doorgevoerd (ivm lopend schooljaar). Besparing 2015 € 12.000 (ivm lopend schooljaar) en daarna structureel € 19.000. 50.000 Uitvoeringsprogramma plattelandsontwikkeling


147



kkeling

wikkeling

Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling

Ruimtelijke ordening Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vastgoedexploitatie Vergunningen

Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Wonen Wonen Wonen Wonen Algemene dekk.

Vergunningen Vergunningen Vergunningen Algemene baten en lasten


2016

2017

2018


30.000

30.000

30.000

30.000

20.000

20.000

20.000

20.000

met oplopende uitvoeringsmiddelen verlagen met € 50.000 structureel. 30.000 Bestemmingsplannen vereenvoudigen en grotendeels zelf samenstellen. 20.000 Huur wordt in de begroting opgenomen.

9.000

10.000

10.000

10.000

10.000 Huur € 10.000 wordt in de begroting opgenomen.

100.000

100.000

1.842

1.842

1.842

1.842

1.842 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.

227

227

227

227

227 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.

-809

-809

-809

-809

-809 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.

4.814

4.814

4.814

4.814


12.005

12.005

12.005

12.005


5.000

0

0

0

12.707 1.250 1.250 20.000

0 1.250 1.250 20.000

0 1.250 1.250 20.000

0 1.250 1.250 20.000

Incidentele opbrengst Veldkampstraat 9-11-13

0 Bijdrage RUD € 16.000, voor door regio geinitieerde projecten € 5.000. 0 Bijdrage regio. Kan stopgezet worden. 1.250 Begroting aanpassen aan werkelijke kosten. 1.250 Begroting aanpassen aan werkelijke kosten. 20.000 Verlaging post onvoorzien.


148



Algemene dekk.

Algemene Baten en lasten Dividenden Algemene baten en lasten

Algemene dekk. Algemene dekk.

Algemene dekk. Algemene dekk. Algemene dekk. Algemene dekk. Algemene dekk.

Algemene dekk.

Belastingen/ rechten Belastingen/ rechten Belastingen/ rechten Belastingen/ rechten Belastingen/ rechten


2016

2017

2018


100.000

100.000

0 75.000

90.000 75.000

90.000 150.000

90.000 225.000

50.000

50.000

50.000

50.000

275.000

275.000

275.000

275.000

10.000

10.000

10.000

10.000

10.000 Hondenbelasting extra verhogen tot 10% in 2015.

15.000

15.000

15.000

15.000

15.000 Toeristenbelasting extra verhogen tot 10% in 2015.

75.000

75.000

75.000 Invoering van reclame- en precariobelasting in samenhang met voorgenomen afschaffing van betaald parkeren vanaf 2016 gepland. 147.000 Kostentoerekening GBT aan afval en riool zodat kostendekkendheid wordt bereikt.

75.000

0

147.000

147.000

147.000

Algemene dekk.

Belastingen/ rechten Kostenplaatsen

10.000

10.000

10.000

10.000

Algemene dekk.

Kostenplaatsen

5.000

5.000

5.000

5.000

Algemene dekk.

Kostenplaatsen

9.242

9.242

9.242

9.242


Kostenplaatsen Kostenplaatsen

9.422 10.951

9.422 4.500

9.422 4.500

9.422 4.500

Alternatieve inkomsten zoals subsidies, bijdragen van derden en crowdfunding. 90.000 Dividend Twence tgv algemene baten ipv afval. 300.000 Taakstellende opdracht 50% van inflatiecorrectie te behalen door efficiency- en aanbestedingsvoordelen. 50.000 OZB gebruikers extra verhogen tot 10% in 2015. 275.000 OZB eigenaren verhogen extra verhogen tot 10% in 2015.

10.000 Kosten overwerk verminderd van € 30.000naar € 20.000. 5.000 Afdeling € 20 p.p., daarnaast secretaris € 11.000 waarvan nu € 5.000 ingeleverd wordt. 9.242 Inhuur wordt per afdeling geraamd, voor afdeling secretaris niet nodig. 9.422 Niet meer nodig. 4.500 Totaal € 31.000 aan contracten met o.a.


149




2016

2017

2018

Algemene dekk. Algemene dekk. Algemene dekk. Algemene dekk.

Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen

7.000 13.352 5.000 5.000

7.000 13.352 5.000 5.000

7.000 13.352 5.000 5.000

7.000 13.352 5.000 5.000

7.000 13.352 5.000 5.000

Algemene dekk.

Kostenplaatsen

4.000

4.000

4.000

4.000

4.000

Algemene dekk.

Kostenplaatsen

1.900

1.900

1.900

1.900

1.900


Kostenplaatsen Kostenplaatsen

20.000 3.000

20.000 3.000

20.000 3.000

20.000 3.000

20.000 3.000

Algemene dekk. Algemene dekk. Algemene dekk.

Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen

5.000 5.000

5.000 5.000

5.000 5.000 pm

5.000 5.000 pm

5.000 5.000 pm

Algemene dekk.

Kostenplaatsen

200.000

200.000

300.000

400.000

500.000

4.060.299

2.090.379

2.007.468

2.177.468

2.382.468

totaal


Arbodienst en bedrijfszorg IZA, restpost € 4.500 aframen. Klein deel handhaven. Verdere versoberde catering: lagere kosten. Vermindering abonnementen doorvoeren. Deels VNG, op overige contributies besparing doorvoeren. Contractsonderhandelingen leiden tot minder kosten. Investeren in bv. Zonnepanelen en energiebesparende maatregelen Besparing op budget met € 20.000 haalbaar. Minder kosten voor printers en verwijderen plantenbakken. Door anders aanbesteden haalbaar. Lager onderhoudsniveau. Gemeentehuis, gemeentewerf, voormalige openbare basisschool het Dorp: door samenvoeging efficiënter en/of kostenbesparing? Wordt nader onderzocht. Taakstelling 2015 personeel ingevuld met vermindering 4 fte formatieplaatsen per 1/1/2015. Taakstelling loopt jaarlijks met € 100.000 op tot € 500.000 in 2018.


150

PROGRAMMA- BEGROTING 2015 MEERJAREN- PERSPECTIEF

Recommend Documents