www.utrecht.nl
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017
Jaarsnede 2014
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017 Jaarsnede 2014 November 2013
Gemeente Utrecht
Colofon Opdrachtgever: College van Burgemeester en Wethouders
Contactpersoon: Jeroen Schenkels, programmering, sector Milieu & Mobiliteit Rob Hendriks, realisering, sector Milieu & Mobliteit
Fotografie: Ruth Catsburg Omslagfoto: Waterspeeltuin Park Voorveldse Polder, Noordoost
Versiedatum 4 december 2013
Status Versie t.b.v. besluitvorming B&W 16 december 2013
Website http://www.utrecht.nl/meerjarengroenprogramma
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
4
Gemeente Utrecht
Inhoudsopgave Inleiding
6
Leeswijzer
6
1.
7
Werkwijze Meerjaren Groenprogramma
Programmering Strategieën voor uitvoering plan en programma Visie, ambitie en doelen 2.
Projecten Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014
7 7 8
40
Bijlage 2 Kaart uitvoering projecten 2007 - 2013
41
Bijlage 3 Kaart uitvoering Wijkgroenplannnen 2011-2017
42
Bijlage 4 Tabel geplande nieuwe groenprojecten 2015 – 2017
43
11
Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 Wijkgroenplannen Stad en land verbonden door parken en groene linten Aantrekkelijke en toegankelijke groengebieden om de stad Meer en grotere bomen Innovatief Groen Overige onderdelen Risicobeheersing Organisatie en uitvoering Toelichting tabel
11 11 11 12 12 12 14 14 14 14
3. Meerjaren Groenprogramma uitvoering 2007 - 2013
22
Verantwoording MGP 2013 Toelichting tabel verantwoording programma 2007-2013
22 31
4. Het Groene Web
35
Programma 2014 Tabel: Projecten Groene Web 2014
36 37
5. Beheer
38
6. Overzicht eerdere besluitvorming
39
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Bijlage 1 Kaart geplande projecten 2014
5
Gemeente Utrecht
Inleiding Voor u ligt het achtste ‘Meerjaren Groenprogramma’ (MGP) van de gemeente Utrecht. Dit groenprogramma vloeit voort uit het ‘Groenstructuurplan Utrecht, Stad en land verbonden’ (2007), een uitwerking van motie 2004/M86 van de gemeenteraad. De raad heeft in het Groenstructuurplan drie prioriteiten voor de groenstructuur vastgelegd. Deze prioriteiten zijn: groen om de stad, groen in naoorlogse wijken en het Leidsche Rijn Park, en de verbindingen onderling en naar het groen om de stad. Aanvullend is het maken en uitvoeren van wijkgroenplannen als prioriteit aangegeven om voldoende groen op loopafstand voor iedere Utrechter te bereiken. Voor uitvoering van het Meerjaren Groenprogramma is 6,620 miljoen beschikbaar gesteld om de bovengenoemde prioriteiten van het groen in en om Utrecht tot stand te brengen. Hiervan is € 3,140 miljoen bestemd voor de aanleg van de Fietsbrug de Gagel en uitvoering van de Toekomstvisie Amelisweerd. Het resterende budget (€ 3,480 miljoen) is gereserveerd voor de overige projecten in 2014. Naast het Meerjaren Groenprogramma is jaarlijks 0,172 miljoen beschikbaar voor het programma Groene Web ten behoeve van projecten die ecologische knelpunten in de groenstructuur opheffen en kansen voor natuur in de stad vergroten. De genoemde investeringsmiddelen stellen ons in staat om cofinanciering te zoeken.
Leeswijzer In hoofdstuk 1 wordt de werkwijze van het Meerjaren Groenprogramma uitgelegd. In hoofdstuk 2 wordt het ‘Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 toegelicht. Aan het eind van dit hoofdstuk zijn de uitvoeringsprojecten voor 2014 in tabelvorm weergegeven. Hoofdstuk 3 blikt terug op de uitvoering van het Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2013 en geeft informatie over de uitvoering van projecten sinds de start van het programma in 2007. Ook het verloop van de geprogrammeerde projecten van 2007 t/m 2013 is in dit hoofdstuk in tabelvorm weergegeven. In hoofdstuk 4 wordt het programma Groene Web 2014 toegelicht. Hoofdstuk 5 beschrijft hoe het beheer na uitvoering van de projecten uit het ‘Meerjaren Groenprogramma 2011 – 2014, jaarsnede 2011’ is geregeld. Tot slot staat in hoofdstuk 6 een overzicht van relevante besluitvorming met betrekking tot dit ‘Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014’. In de bijlagen 1 en 2 is respectievelijk een kaart van geplande projecten uit het groenprogramma 2014 en een kaart met de stand van zaken van uitgevoerde projecten 2007 t/m 2013 opgenomen. Bijlage 3 toont het verloop van uitvoering van de wijkgroenplannen en bijlage 4 geeft een vooruitzicht op geplande projecten in 2015 en verder.
Het Meerjaren Groenprogramma en het programma Groene Web zijn in de gemeentelijke programmabegroting 2014 ondergebracht in het programma ‘Openbare ruimte en groen’ en geven daarin uitvoering aan subdoelstelling 2.2. Sector Milieu & Mobiliteit werkt als trekker van het Meerjaren Groenprogramma samen met anderen aan de realisatie van de groenstructuur, zowel met interne diensten als met externe partijen zoals de Provincie Utrecht en Bestuur Regio Utrecht (BRU), Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, het Rijk, Europa en diverse maatschappelijke partijen in en om de stad.
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
6
Gemeente Utrecht
1.
Werkwijze Meerjaren Groenprogramma
Programmering
Strategieën voor uitvoering plan en programma
Het meerjaren groenprogramma bestaat uit 3 onderdelen:
We onderscheiden vier strategieën om de beoogde groenstructuur te realiseren:
1. 2. 3.
Koesteren Koesteren betreft de bescherming en het beheer van bestaande onderdelen van de groenstructuur. Dat sluit naadloos aan op de inzet van Stadswerken, al dan niet met medewerking van Milieu & Mobliteit. De investeringen uit het Meerjaren Groenprogramma zijn daarom zo goed mogelijk afgestemd op activiteiten op het gebied van groenbeheer en visa versa.
Het uitvoeringsprogramma of jaarprogramma voor het komende jaar. Een doorzicht naar de daaropvolgende 3 jaar met projectideeën. Een wensenlijst voor de periode daarna.
Het Meerjaren Groen programma wordt jaarlijks geactualiseerd en aan het bestuur voorgelegd. Dat ziet er in schema als volgt uit. Tabel: Overzicht actualisering
2014
2014
2015 - 2017
2017 en verder
groenprogramma
Legenda:
2015
Betreffende jaar-
2016
2015
2016- 2018
2016
2018 en verder
2017 - 2019
2019 >>
programma
Het meerjaren doorzicht
De nog ongeprogrammeerde wensenlijst
Naast het ‘Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014’ zijn de jaarsneden gepland tot en met 2017. Het vooruit plannen van jaarsneden draagt bij aan een regelmatig bestedingsritme voor het Meerjaren Groenprogramma. Insteek daarbij is dat we ‘werk met werk’ maken, zodat het effect van de investeringen wordt vergroot. Daarmee bereiken we de doelen van het programmatisch werken: • de (integrale) samenwerking wordt verbeterd; • investeringen worden op elkaar afgestemd; • de mate van effectief en efficiënt werken wordt vergroot; • de communicatie over het werken en de investeringen in het groen wordt eenduidiger en transparant voor het bestuur, de medewerkers van de gemeente en de bewoners (en bedrijven).
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Initiëren Met deze strategie worden nieuwe kansen voor het groen met de eigen middelen gefinancierd en het resultaat wordt (mede) gestuurd vanuit de groenprogrammering. De activiteiten en projecten die we hiervoor uitvoeren worden in het Meerjaren Groenprogramma benoemd. De strategie steunen vereist een voortdurende lobby bij (potentiële) partners en afstemming van programma’s. Steunen In het geval van steunen zorgt het Meerjaren Groenprogramma voor cofinanciering ten behoeve van een project uit een ander programma. Het vereist een vroege inbreng van het groenbelang in de (ruimtelijke) afweging, een voortdurende lobby bij (potentiële) partners en afstemming van programma’s. Meeliften Meeliften heeft in het verleden, mede dankzij een vroege inbreng van groen in de planvorming al tot menig succes geleid bij het realiseren van de doelstellingen uit het Groenstructuurplan 2007. Groeninvesteringen Het voltooien van de stedelijke groenstructuur tot 2030 vergt een aanzienlijke financiële inspanning en uitvoeringsduur. Daarom zoeken we naar (co)financiering door andere partijen. Deze investeringen worden verantwoord in andere programma’s dan het Meerjaren Groenprogramma (bijvoorbeeld Stedelijke Ontwikkeling, Bereikbaarheid, Leidsche Rijn) of vallen onder de verantwoordelijkheid van andere bestuurslagen of overheden als Hoogheemraadschap
7
Gemeente Utrecht
De Stichtse Rijnlanden, Bestuur Regio Utrecht of Provincie Utrecht. Het Meerjaren Groenprogramma biedt Utrecht de mogelijkheid om in afstemming met andere bestuurslagen en/of partijen of met andere programma’s, een veelvoud aan groeninvesteringen te genereren. In hoofdstuk 3 is de co-financiering van derden in taartschijven aangegeven.
Visie, ambitie en doelen In het ‘Meerjaren Groenprogramma’ staan drie ambities uit het Groenstructuurplan centraal: • Beter en meer groen in de stad. • Sneller naar buiten. • Nieuw groen om de stad. Deze ambities zijn voor het Meerjaren Groenprogramma uitgewerkt in een doelenboom. De doelen van het Meerjaren Groenprogramma lenen zich uitstekend om aan het nieuwe collegeprogramma ‘Groen, Open en Sociaal’ duurzaam vervolg te geven. Groen is immers een belangrijke economische factor (vestigingsklimaat) voor de stad en draagt bij aan het oplossen van vraagstukken op het gebied van milieu, sociale cohesie/integratie en gezondheid. Groen, zoals buurttuinen, groene daken, parken en groene corridors, hoort bij onze integrale opgave en draagt bij aan de leefbaarheid en vitaliteit van de stad, zodat Utrecht aantrekkelijk is en blijft om in te wonen en werken. Utrecht is volop in beweging. De stad groeit en verfraait. Zoveel mogelijk in harmonie met het verleden, de wensen van nu en de eisen van de toekomst. Onveranderlijk in alle dynamiek is de waardering van bewoners voor het groen in Utrecht. Een groene stad is een mooie en gezonde stad. Voldoende groen in de directe leefomgeving is belangrijk voor het welbevinden van bewoners. Het zorgt voor sociale cohesie en heeft een positieve invloed op bewegingsarmoede. Voldoende groen heeft ook een ecologische betekenis. Het zorgt voor vogels en vlinders die op hun beurt weer bijdragen aan de biodiversiteit in de omgeving. Groen vangt fijnstof op, zorgt voor schaduw en verkoeling in de zomer en het afvangen van water bij hevige regenval. In die zin anticipeert een groene stad op klimaatadaptatie. We leggen met ons gemeentelijke groenprogramma de basis voor de stedelijke groenvoorziening. Kwaliteit en bereikbaarheid zijn daarbij kernbegrippen.
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
De groenvoorzieningen in de stad Utrecht zijn bedoeld voor iedereen en dus ook voor ouderen, kinderen in een wandelwagen en mensen met een beperking. Stad en land worden voor mens, plant en dier verbonden. Het groen óm onze stad wordt gekoesterd als natuurgebied. De forten, de buitenplaatsen, het landelijk groen vormen samen een uitgestrekt en bereikbaar recreatiegebied op steenworp afstand van de stad. Het groen ín de stad krijgt de komende jaren als eerste in de groenarme en krachtwijken een verdere kwaliteitsimpuls. En het Maximapark wordt gerealiseerd in ons nieuwste stadsdeel. Bewoners kunnen voortbouwen op deze gezonde basis. In de wijken geven ze aan wat ze belangrijk vinden, hoe ze hun wijk groener willen maken, wat ze zelf kunnen doen en wat ze van de gemeente verwachten.
8
Gemeente Utrecht
Kaart: Visie stedelijke groenstructuur 2030 Legenda Wenselijke verbindingen Vlakken stedelijk groen Gemeentegrens
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
9
Gemeente Utrecht
Doelenboom
Algemene doelstelling Behouden en ontwikkelen van de kwaliteiten van een samenhangende stedelijke groenstructuur. Het beoogde maatschappelijke effect is een aantrekkelijke woon- en werkomgeving met een gezonde, groene buitenruimte waar mensen recreëren, spelen, ontmoeten en natuur, cultuurhistorie en landschap ervaren. Kortom: Utrecht moet een stad blijven die uitnodigt om er te investeren, te recreëren, te wonen en te werken. Voor onze stedelijke groenstructuur is samenhang tussen recreatieve, ecologische, cultuurhistorische, en landschappelijke waarden van belang. De doelen zijn vastgelegd in het Groenstructuurplan en zijn vertaald in concrete projecten in het Meerjaren Groenprogramma. Dit programma wordt jaarlijks geactualiseerd.
Kwaliteit Groenstructuur in de stad Effectdoelstelling 1
Prestatiedoelstelling 1.1
De kwaliteit van het groen in Utrecht is verbeterd.
Kwaliteit verbeteren door het verbeteren en/of toevoegen van functies die de maatschappelijke betekenis van groen voor leefbaarheid, gezondheid, economie en ecologie verhogen.
Effectdoelstelling 2
Prestatiedoelstelling 2.1
Bewoners, bedrijven en maatschappelijke partners in Utrecht zijn actief betrokken bij inrichting en beheer van het groen in en om Utrecht.
Betrekken van bewoners, bedrijven en maatschappelijke partners in Utrecht vanaf de ideefase bij groenprojecten.
Prestatiedoelstelling 2.2 Ondersteunen van bewoners en/of beheergroepen in Utrecht in middelen en kennis.
Samenhang tussen Groenstructuren in en om de stad Effectdoelstelling 3
Prestatiedoelstelling 3.1
De bereikbaarheid van het groen in de stad en in de stadsrand is verbeterd.
Aanleggen van groenverbindingen voor mens, plant en dier. - Opwaarderen van bestaande verbindingen. - Aanleggen van nieuwe verbindingen.
Prestatiedoelstelling 3.2 Toegankelijkheid van stedelijk groen vergroten. - Openstellen van besloten groen. - Opheffen barrièrewerking van verkeersinfrastructuur.
Meer Groen naast de bebouwde kom Effectdoelstelling 4
Prestatiedoelstelling 4.1
In samenwerking met andere overheden en particuliere partijen is het grootschalig groen om Utrecht kwalitatief en kwantitatief versterkt.
Aanleggen nieuw groen in het buitengebied van Utrecht (10 km zone) . - Inzetten op het voor 2015 afronden van het lopende programma (AVP), waarbij het landinrichtingsgebied Utrecht west wordt ingericht voor natuur en recreatie. - Verbeteren van het openbaar groen om de stad.
Prestatiedoelstelling 4.2 Voorwaarden scheppen voor een gezamenlijke integrale (uitvoerings)strategie voor regionale groenontwikkeling en voor een grote investeringsbereidheid bij andere overheden en private partijen.
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
10
Gemeente Utrecht
2.
Projecten Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014
Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 In deze paragraaf beschrijven we de activiteiten die lopen en die we willen starten in 2014. De projecten staan beschreven in tabel 1 aan het eind van dit hoofdstuk. De locatie van de geplande projecten 2014 staat aangegeven op een kaart van het Groenstructuurplan Utrecht in bijlage 1. Een tabel met nog te programmeren projecten in 2015-2017 is te vinden in bijlage 3. In 2014 voeren we groene projecten uit die verbindingen in en tussen gebieden maken, zodat derden gestimuleerd worden deze gebieden te ontwikkelen. We maken daarbij zoveel mogelijk gebruik van de inzet en de expertise van bewoners en lokale ondernemers. Samen met een goede afstemming in investeringen uit andere beleidsvelden als water, mobiliteit (aantrekkelijk en bereikbaar) en stedelijke ontwikkeling (krachtwijken, DSM,) voeren we projecten uit die Utrecht aantrekkelijker maken en voorkomen we stilstand en verloedering als gevolg van de economische crisis.
benadrukken dat het hier, in vergelijking met projecten uit het leefbaarheidsbudget, om grootschaliger en meer integrale projecten gaat. Bij de uitvoering van wijkgroenplannen zoeken we synergie met andere plannen, zoals wijkactieplannen, wijkwaterplannen, speelruimteplannen, beheerplannen. De wijkgroenplannen vormen het kader voor groenprojecten in de buurt. Voor het opstellen en uitvoeren is per wijkgroenplan € 500.000 gereserveerd binnen het Meerjaren Groenprogramma. Daarvan reserveren we € 80.000 per wijkgroenplan voor het opstellen van het plan, het organiseren van de participatie met de bewoners en het afronden van het plan. Het gaat onder meer over de inzet van landschapsontwerpers, beheerders, ecologen, projectleiding en vervaardigen van kaartmateriaal voor zowel werksessies als het opstellen van het definitieve plan en de volledige participatie. Ongeveer 50% van de € 80.000 per plan wordt besteed aan de participatie. Er is ruim € 400.000 beschikbaar voor de uitvoering De projecten mogen een doorlooptijd van maximaal 3 jaar hebben.
Wijkgroenplannen In 2014 maken we de wijkgroenplannen Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn. Dit zijn de laatste twee wijken waarvoor we nog geen wijkgroenplan hebben opgesteld. In 2014 start de uitvoering van projecten van de wijkgroenplannen Overvecht, West en Binnenstad. Ook in de overige wijken lopen nog projecten. In 2017 zijn alle wijkgroenplannen uitgevoerd. In wijkgroenplannen dienen bewoners ideeën in voor vergroening van hun wijk, bijvoorbeeld minder verharding en meer ‘gebruiksgroen’, bijvoorbeeld als speelgelegenheid voor kinderen. De wijk Binnenstad wil de openbare ruimte planmatig aantrekkelijk maken met onder andere meer groen. De wijkgroenplannen sluiten daarop aan. We investeren in wijkgroenplannen voor alle wijken om het groen in de woonbuurten te verbeteren. Hierbij gaat het om, voor wijkbewoners, bereikbare en bruikbare parken en plantsoenen (gebruik, beleving en ecologie), voldoende ontmoetingsplekken, speelruimte voor kinderen, vergroenen van verhardingen, natuurvriendelijke oevers en fiets- en wandelpaden. Het is van belang om te
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Stad en land verbonden door parken en groene linten In 2014 zetten we de versnelde aanleg van een stedelijke groenstructuur door met het accent op plekken waar behoefte is aan parken en buurtparkjes. Vooral in groenarme woonbuurten is behoefte aan nieuwe buurtparkjes. We dragen bij aan vergroening van de Kruisvaartkade en aan de ontwikkeling van het Cremerpark, waarmee bewoners al zijn gestart op een braakliggend terrein van Prorail in West. Aan de Baden Powellweg (wijk Zuid), waar het spoor Utrecht-Houten is verdubbeld, starten we de aanleg van één kilometer parkstrook langs de oranje fietsroute. In de wijk noordoost start de aanleg van de Groene Kop en worden verbeteringen aan Park Voorveldse Polder afgerond en opgeleverd. Met bewoners van de wijk West vertalen we de nieuwe koers voor Park Oog in Al in verbetermaatregelen aan het park. Nu de meeste grote plekken in de stedelijke groenstructuur zijn gerealiseerd of verbeterd, komt in de uitvoering steeds meer aandacht voor projecten voor het realiseren van groene linten, die deze parken voor wandelaars, fietsers en natuur onderling verbinden.
11
Gemeente Utrecht
De investeringen richten zich specifiek op het aantrekkelijk maken van de groen (blauwe) zones door het aanleggen van zit- en speelplekken op zichtpunten, het natuurvriendelijk maken voor dieren, het aanbrengen van beplanting en informatieborden met informatie over de natuur, cultuurhistorie of de recreatieve route. In 2014 gaat het om de volgende projecten: a. Rondje Stadseiland met het doel de recreatieve en groene kwaliteit van de oevers langs het Merwedekanaal en Amsterdam-Rijnkanaal te versterken en met elkaar te verbinden: projecten Noordpunt Oog in Al, groenstrook en route langs de Wagenaarkade, brug nabij de Leidsche Rijn sluis en Noordersluis aan zuidpunt. b. Groene verbeteringen samen met de aanleg van een fietsroute langs de Leidsche Rijn c. Meer voorop lopen met Amsterdam-Rijnkanaal: IPVE is gereed en nieuwe projecten kunnen worden opgestart, afspraak gemaakt om ideeën uit te werken met RWS, samen met buurgemeenten wordt uitvoeringsagenda gemaakt. d. Daarnaast voeren we projecten uit van de Visie Vechtoevers, Parklint Noordwest: de groene verbinding tussen het Amsterdam-Rijnkanaal en het Julianapark, in de groenstructuur tussen de sporen bij en langs de Vaartse Rijn.
Aantrekkelijke en toegankelijke groengebieden om de stad In 2014 werken we aan de afronding van Haarzuilens en Ruigenhoek. Daarnaast verkennen we voor Hollandse IJssel, of verdere intensivering en doorontwikkeling mogelijk is. Deze gebieden moeten gaan functioneren als recreatieve uitloop voor een groeiend aantal inwoners, met name uit Leidsche Rijn. Via het MGP is het mogelijk om hieraan een impuls te geven. Daarnaast is er ook aandacht voor verbindingen, zodat recreatiegebieden en het agrarisch landelijk gebied bereikbaar zijn. Bij de realisatie en het bereikbaar maken van groengebieden rond de stad werken we samen met recreatieschappen, Provincie Utrecht, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en waterschappen.
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Aan de oostkant van de stad voeren we op de landgoederen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rijnhauwen nieuwe projecten uit in het kader van de Toekomstvisie (2011). Deze projecten zijn:
• •
•
verbetering van de belangrijkste fietsenstallingen start met de restauratie van de tuin van het landhuis Oud Amelisweerd (de restauratie van het voormalige koetshuis Oud Amelisweerd, na de restauratie van het landhuis, is onderdeel van het herstel van de landgoederen, maar wordt niet uit de Toekomstvisie bekostigd) verbetering van de ontsluiting van de landbouwbedrijven.
Meer en grotere bomen In uitvoering van de nota ‘Bomenbeleid’ (2009) zal in 2014 een aantal doorlopende en kleinere projecten worden uitgevoerd om de stedelijke bomenstructuur te verbeteren. Realisatie hoofdbomenstructuur gaat om ontwikkelen en behoud van de bomen op belangrijke plekken en lanen in de stad voor langere termijn Doel is met name een aantal gaten in de stedelijke bomenstructuur aan te pakken en grotere bomen te planten. . Voorbeelden zijn het uitvoeren van bomenplan Wilhelminapark, het aanplanten van bomen langs Vondelaan, Laan van Chartroise, Jordanlaan, Oppenheimplein, Kanaalweg, Marshallaan en diverse plekken in Leidsche Rijn. Daarnaast zal het verbeteren van de hoofdboomstructuur onderdeel zijn van projecten waarbij de weg “op de schop” gaat (vervangen riolering, stadsverwarming, aanleg hoofdfietsroute, herinrichting weg of in het project van Stedin. Als groot project starten we met de voorbereidingen voor het aanpakken van de Stemvork van Binnenstad via As van Berlage tot Zuilense Ring in synergie met mobiliteit, beheer en de wijk.
Innovatief Groen Als gemeente willen we adequaat reageren op innovatieve groene initiatieven, die helpen om de stad leefbaarder te maken. We geven hierbij onze kaders en randvoorwaarden aan, en tegelijk willen we ondersteunen en drempels wegnemen waar dat mogelijk is. Met die inzet ondersteunen we bewonersinitiatieven op het gebied van groene daken en stadslandbouw.
12
Gemeente Utrecht
Bomenstructuurkaart Utrecht Stedelijke lijnen Acces - oude toegangsweg - radiaal Parkway Stadslanen Rijksweg
Water gerelateerde lijnen Rivieren Kanalen Inundatiekanalen Grachten en singels
Landschappelijke lijnen Dijken, kades Ontginningslinten Landgoedlaan
Overig Ecologisch overig Historisch overig
Vlakken Bomen plein Grote groengebieden uit GSP (stadsparken, begraafplaatsen en forten)
Afbeelding:
Hofstad
Kaart Bomenstructuur Utrecht
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
13
Gemeente Utrecht
In 2014 is voeren we de Subsidieregeling Gevel- en dakgroen uit t.b.v. het stimuleren van groene gevels en daken bij particulieren. Dankzij de Subsidieregeling Experimenten stadslandbouw zijn 9 projecten van initiatiefnemers van stadslandbouw (stadsbreed) in uitvoering. Stadslandbouw is de productie van voedsel in de stad, met als doel de sociale cohesie bevorderen en de kennis van voedselproductie onder kinderen verhogen. Voor de initiatiefnemers uit Utrecht is een platform Eetbaar Utrecht actief. Via dit netwerk zal de reeds beschikbare stadslandbouwkaart verder worden uitgewerkt en via hun gelijknamige website beschikbaar zijn als hulpmiddel bij het zoeken naar geschikte locaties in de stad. In mei 2014 zal een landelijk congres de Dag van de Stadslandbouw in Utrecht worden georganiseerd. De stadslandbouw projecten passen in de door de GG&GD ingezette voedselstrategie, waarin voedsel en groen als middel voor gezondheidsbevordering wordt ingezet.
•
•
Door bij het opstellen van het Meerjaren Groenprogramma een doorkijk te maken naar 2015 en verder, zodat bij een eventuele overschrijding van een lopend groenproject, een ander project uit het Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 uit te stellen en in een later stadium uit te voeren. Projecten waarbij sprake is van eerdere bestuurlijke toezeggingen en/of relaties met de programma’s van de krachtwijken worden niet doorgeschoven. Door, in geval een gepland groenproject vertraagt of stopgezet wordt, eerst te beoordelen of één van de andere geplande projecten nog extra middelen nodig heeft. Is dat niet het geval dan kunnen andere projecten uit het Meerjaren Groenprogramma 2014 – 2017 in 2014 worden uitgevoerd.
Organisatie en uitvoering De uitvoering is in handen van Sector Milieu & Mobiliteit. De verantwoordelijke wethouder voor Openbare ruimte en Groen wordt maandelijks over de voortgang van het groenprogramma geïnformeerd.
Overige onderdelen Overige programmaonderdelen richten zich op het verkrijgen van draagvlak en financiën voor groeninvesteringen bij andere partijen, monitoring van de resultaten van het programma en communicatie over groen in en om Utrecht.
Risicobeheersing De ambitie van het groenprogramma is om zichtbare resultaten neer te zetten. Hierbij streven we ernaar de programmatische, financiële, juridische en bestuurlijke risico’s zo beperkt mogelijk te houden. Het risico op over- of onderbesteding proberen we op drie manieren te voorkomen, namelijk: • Door tijdens het opstellen van het programma zoveel mogelijk af te stemmen met andere uitvoeringsprogramma’s en projecten en een financieringsplanning te maken.
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Met de hier voorgestelde invulling van extra middelen voor groen wordt aan alle peilers van ons collegeprogramma (Groen, Open en Sociaal) invulling gegeven. Deze middelen zullen zo concreet mogelijk worden besteed, waarbij op korte termijn al resultaten zichtbaar zullen zijn. Daarbij willen wij benadrukken dat we flexibiliteit in de besteding van belang vinden. Wanneer zich bijvoorbeeld goede initiatieven voordoen, moet daar snel op worden ingesprongen.
Toelichting tabel De projecten van het ‘Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014’ zijn in een tabel weergegeven. In de tabel wordt per project informatie gegeven over de activiteit, het doel of de doelen van het project, refererend aan de doelenboom, het resultaat dat we willen bereiken, het startjaar, het in 2014 geprogrammeerde bedrag en de totale bijdrage uit het Meerjaren Groenprogramma aan het project en de cofinanciering (voor zover bekend) en tot slot de fase van het project (Voorbereiding, Ontwerp, Realisatiefase en Gereed).
14
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014
Code
Projectnaam
Beschrijving
Doel(en)
resultaat 2014
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Fase project
2.1 Betrekken
Doorlopende activiteit: Resultaten van het meerjaren groenprogramma zijn zichtbaar in stad op de Utrecht website staat actuele informatie over de projecten; Bijgedragen aan Dag van de Stadslandbouw en Groen moet je doen Dag
2007
35.000
pm
realisatiefase
2007
50.000
pm
realisatiefase
MGP 11
Communicatie
Communicatie over groen die zorgt voor kennisuitwisseling, draagvlak en betrokkenheid
MGP 14
Programma afstemming, beleidsbeïnvloeding
Via landelijke, provinciale en regionale en stedelijke netwerken zorgen voor beleidsafstemming en/of cofinanciering ten behoeve van het Meerjaren groenprogramma
4.1 Samenwerken; 4.2 Voorwaarden
Doorlopende activiteit: de groene belangen van de gemeente Utrecht zijn afgestemd met Rijk en Provincie Utrecht, Bestuur Regio Utrecht en waterschappen en kansen op cofinanciering voor projecten zijn gezocht en gerealiseerd
MGP 25
Vecht routenetwerk
Uitvoering Visie Vechtoevers (2012) Opwaarderen van de binnenstedelijke Vechtzone van Weerdsluis tot de Marnixbrug voor cultuur, natuur en recreatie
1.1 Verbeteren; 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Oplevering Veenhof, voor Hogelanden ontwerp gemaakt en twee andere plekken langs de Vecht, waaronder nabij de Hoogstraat starten voorbereidingen.
2011
120.000
773.000
100.000
ontwerpfase
MGP 95
Amelisweerd Uitvoering
Het opknappen van de landgoederen aan de hand van de vastgestelde Toekomstvisie
4.1 Aanleggen; 4.2 Voorwaarden scheppen
Een aantal projecten van de Toekomstvisie is in uitvoering, o.a. herstel lanen en bos, herstel tuin Oud Amelisweerd.
2011
300.000
1.200.000
2.400.000
realisatiefase
Stadslandbouw
experimenten met stadslandbouw (stadsbreed): productie van voedsel in de stad, dit om de sociale cohesie te bevorderen en de kennis van voedselproductie onder kinderen te verhogen
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3.2 Toegankelijk maken
Tenminste vijf initiatieven uitgevoerd; voor ondersteuning bewoners is een platform Eetbaar Utrecht en een stadslandbouwkaart gerealiseerd.
2011
50.000
200.000
15.000
gereed
MGP 97
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
15
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 (vervolg)
Code
Projectnaam
Beschrijving
Doel(en)
resultaat 2014
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Fase project
MGP 98
Dak- en Gevelgroen
Aanbrengen van gevelgroen op woningen, publieke gebouwen, kantoorcomplexen en bedrijventerreinen
1.1 Verbeteren
Ten minste 6000 m2 dakgroen is met de regeling Groene daken aangelegd
2011
50.000
200.000
MGP 40
Monitoring
Meten om te bepalen of doelen MGP worden bereikt
Betrekken (2.1)
Doorlopende activiteit
2011
15.000
pm
Park Voorveldse Polder
Verbeteringen aanbrengen in het park op basis van de Visie Park Voorveldse Polder
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3.2 Toegankelijk maken
Oplevering en opening van het verbeterde park
2012
300.000
730.000
125.000
gereed
Park de Groene Kop
Herinrichting van een groenstrook in samenhang met het volkstuinencompex De Driehoek. Uitvoering visie Eykmanlaan.
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3.2 Toegankelijk maken
Ontwerp van het park gereed voor uitvoering
2012
50.000
300.000
300.000
ontwerpfase
Een pleisterplaats inrichten langs het Amsterdam- Rijnkanaal in Oog in Al als stadsstrand, incl recreatief pad, als onderdeel van het rondje stadseiland (MGP 133) .
1.1 Verbeteren; 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Het ontwerp van de openbare ruimte van het stadsstrand is gereed, er is een ondernemer gevonden die het stadsstrand wil exploiteren
2013
50.000
200.000
pm
ontwerpfase
De groenstrook langs het Amsterdam-Rijnkanaal meer parkachtig inrichten en als onderdeel van het Rondje Stadseiland (MGP 133)
1.1 Verbeteren; 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Er is een schetsontwerp van de parkstrook met recreatieve route gereed
2014
50.000
500.000
pm
voorbereidingsfase
MGP 113
MGP 63
MGP 51
MGP 52
ARK Noordpunt
ARK Johan Wagenaarkade park en route
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
100.000
gereed
realisatiefase
16
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 (vervolg)
Code
Projectnaam
Beschrijving
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Doel(en)
resultaat 2014
Fase project
3.1 Verbinden
Het plan voor de aanleg van de brug is gereed
2013
10.000
100.000
pm
ontwerpfase
MGP 54
ARK Leidsche Rijn sluis - verbinding
Aanleggen van een wandelbrug ter hoogte van de sluizen tussen het ARK en de Leidsche Rijn, als onderdeel van het rondje stadseiland (MGP 133)
MGP 115
ARK onderdoorgang Galecopperbrug
Vergroening van onderdoorgang en aanleg wandel/fietsroute, als onderdeel van het Rondje Stadseiland
1.1 Verbeteren; 3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Ontwerp gereed voor uitvoering
2013
25.000
70.000
pm
realisatiefase
MGP 119
Park Oog in Al
Herstel en verbeteren van het park (5,2 ha)
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3.2 Toegankelijk maken
Ontwerp voor maatregelen in het park gereed voor uitvoering
2013
100.000
300.000
pm
ontwerpfase
MGP 126
Parklint Noordwest
Realiseren van een groene recreatieve route, tussen Muyskenweg (ARK)-Julianapark
3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Voor parklint is ontwerp gemaakt
2013
30.000
160.000
pm
voorbereidingsfase
MGP 96
Stedelijke bomenstructuur
Verbeteren van de stedelijke bomenstructuur Uitvoering bomenbeleid (2009).
3.1 Verbinden
Hiaten in de stedelijke bomenstructuur zijn aangevuld
2013
250.000
1.000.000
pm
realisatiefase
MGP 128
Tussen de sporenroute
Inrichten van aantrekkelijke ecologische verbinding langs fietsroute van Lunetten naar Maarschalkerweerd
3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Het plan is gereed voor uitvoering na afronding van de spoorverdubbeling
2013
25.000
150.000
pm
ontwerpfase
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
17
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 (vervolg)
Code
Projectnaam
Beschrijving
Doel(en)
MGP 130
Leidsche Rijnroute
Bijdragen aan de aanleg van een aantrekkelijke en groene hoofdfietsroute langs de Leidsche Rijn.
3.1 Verbinden
MGP 127
Route Hollandse IJsselbos
Aanleg van een recreatieve route die de groenstructuur van Leidsche Rijn en Hollandsche IJssel met elkaar verbindt
3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken; 4.1 Samenwerken
MGP 141
Route Haarzuilens
Aanleg van een recreatieve route die de groenstructuur van Leidsche Rijn en nieuw groen rond Haarzuilens met elkaar verbindt
MGP 34
Fietsbrug de Gagel
MGP 133
MGP 107
resultaat 2014
Het project is in uitvoering
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Fase project
2013
125.000
250.000
pm
realisatiefase
Een uitvoerbaar en gedragen plan voor een route is gereed
2013
25.000
500.000
pm
voorbereidingsfase
3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken; 4.1 Samenwerken
De geplande route is in uitvoering.
2013
200.000
500.000
pm
realisatiefase
Aanleg van een fietsbrug over de NRU tussen park de Gagel en Gagelbos
3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken; 4.1 Samenwerken
Fietsbrug is in gebruik.
2013
nihil
nihil
2.900.000
gereed
Rondje Stadseiland
Groeninvesteringen in samenhang fiets, wandel en sportroute langs het ARK en Merwedekanaal, n.a.v. de Visie Merwedekanaal (2005
3.1 Verbinden
Projectenlijst gedefinieerd; een aantal projecten in uitvoering.
2013
25.000
500.000
pm
ontwerpfase
Wijkgroenplan Binnenstad
Op basis van een wijkgroenplan groene ideeën bewoners uitvoeren..
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3..1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Het wijkgroenplan is opgesteld en de uitvoering gestart
2013
210.000
500.000
pm
realisatiefase
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
18
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 (vervolg)
Code
MGP 103
Projectnaam
Wijkgroenplan West
Beschrijving
Doel(en)
resultaat 2014
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Fase project
Op basis van een wijkgroenplan groene ideeën bewoners uitvoeren..
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3..1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Het wijkgroenplan is opgesteld en de uitvoering gestart
2013
210.000
500.000
pm
realisatiefase
Het wijkgroenplan is opgesteld en de uitvoering gestart
2013
210.000
500.000
pm
realisatiefase
MGP 105
Wijkgroenplan Overvecht
Op basis van een wijkgroenplan groene ideeën bewoners uitvoeren..
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3..1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
MGP 109
Wijkgroenplan Vleuten-De Meern
Op basis van een wijkgroenplan groene ideeën bewoners uitvoeren..
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3..1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Het wijkgroenplan is opgesteld en kan met de uitvoering worden gestart
2013
80.000
500.000
voorbereidingsfase
Het wijkgroenplan is opgesteld en kan met de uitvoering worden gestart
2013
80.000
500.000
voorbereidingsfase
Groenstrook is gereed, incl. fietspad
2014
100.000
100.000
MGP 108
Wijkgroenplan Leidsche Rijn
Op basis van een wijkgroenplan groene ideeën bewoners uitvoeren..
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3..1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
MGP 33
Baden Powellweg
Groenstrook aantrekkelijk, toegankelijk en bruikbaar voor verblijf & route
1.1 Verbeteren; 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
295.000
realisatiefase
19
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 (vervolg)
Code
Projectnaam
Beschrijving
Doel(en)
resultaat 2014
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Fase project
Shanghaiparkontwerp aanlanding fietsviaduct
Park herinrichten nadat aanlanding van de fietsbrug De Gagel is aangelegd
1.1 Verbeteren 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Een ontwerp voor de herinrchting van het Shanghaipark is gereed.
2014
100.000
200.000
ontwerpfase
MGP 68
Vaartse Rijnroute
Verbeterde recreatieve fietsroute langs de Vaartse Rijn/ Jutfaseweg dmv verblijfplekken en groen en interessante aanleidingen/zitplekken aan het water
1.1 Verbeteren; 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Ontwerpfase van zitplek aan water gereed
2014
50.000
100.000
ontwerpfase
MGP 70
Fort Lunettenroute
Recreatieve groene verbinding van de Lunetten
1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Voorbereiding voor een recreatief pad dat de 4 Lunetten verbindt met de omliggende wijken Oost en Zuid is gereed
2014
25.000
100.000
voorbereidingsfase
MGP 94
Klopdijk watergang
Meer natuurvriendelijker Klopdijk door verbreding water over gehele verbinding, met meer belevingswaarde voor de fietser
1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
In de greppel langs de Klopdijk is op verschillende plaatsen oppervlakte water zichtbaar
2014
25.000
100.000
realisatiefase
MGP 123
Moreelsepark/ Park Nieuweroord
Revitaliseren van beide parken in samenhang fietsroute en brug en stationsgebied
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen; 3.2 Toegankelijk maken
Voorbereiding voor het herinrichten van beide parken in relatie tot fietsroute en brug is gereed
2014
25.000
500.000
voorbereidingsfase
Groene agenda voor Maarschalkerweerd
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
In samenwerking met bewoners/experts groen agenda afgerond
2014
25.000
300.000
voorbereidingsfase
MGP 134
MGP 124
Maarschalkerweerd
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
20
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2014 (vervolg)
Code
resultaat 2014
Beschrijving
Doel(en)
MGP 129
Ringpark Dichterswijk
Ontwikkeling van een parkstrook in Dichterswijk
1.1 Verbeteren; 2.1 Betrekken; 2.2 Ondersteunen;
Samen met bewoners prioriteiten, plangrenzen en agenda bepalen
2014
50.000
125.000
pm
voorbereidingsfase
MGP 135
Opaalweg Groene fietsroute
Inrichten aantrekkelijke groenzone langs fietsroute
1.1 Verbeteren; 1.2 Betrekken; 3.1 Verbinden
Bijdrage aan het ontwerp
2014
50.000
79.000
pm
ontwerpfase
MGP 139
Soortmanagement
Instand houden van kwetsbare soorten door het uitvoeren van soortmanagementplannen
1.1 Verbeteren
Er is onderzoek verricht naar één van de beschermde Tabel 3 soorten in Utrecht
2014
20.000
200.000
MGP 138
Joggingpad Lage Weide
Aanleg van een wandel en joggingroute door en langs het groen van Lage Weide
3.1 Verbinden; 3.2 Toegankelijk maken
Het plan voor het maken van de route zijn gereed.
2014
15.000
150.000
MGP 00
Extra beheerkosten
2013
80.000
400.000
MGP 0
Programmamanagement
2014
240.000
totaal (conform begroting 2014, exclusief co-financiering)
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
startjaar project
Totale Kosten 2014 bijdrage co-financieuit MGP project uit ring MGP
Projectnaam
Fase project
voorbereidingsfase
pm
voorbereidingsfase
3.480.000
21
Gemeente Utrecht
3. Meerjaren Groenprogramma uitvoering 2007 - 2013 Foto boven:
Verantwoording MGP 2013
WGP Zuid Opening Brug
Wijkgroenplannen In 2013 zijn een tweetal wijkgroenplannen opgesteld. Het betreft de wijkgroenplannen voor Overvecht en West.
over het inundatiekanaal in Lunetten,
Foto midden: WGP Noordoost bloemrijke berm
Foto onder: WGP Noordoost Vergroening Biltstraat,
Het wijkgroenplan Overvecht leidde tot honorering van 58 ideeën. De ruim 300 ideeën voor wijkgroenplan West hebben ervoor gezorgd dat het samenstellen van de agenda wat langer op zich liet wachten. Het wijkgroenplan Binnenstad is in het najaar van 2013 van start gegaan en zal voor de zomer van 2014 bestuurlijk worden geagendeerd. Het wijkgroenplan Binnenstad is later van start gegaan om de ervaringen uit de pilot Openbare Ruimte Binnenstad mee te kunnen nemen. De uitvoering van de 6 eerder vastgestelde wijkgroenplannen is in volle gang. Een aantal projecten werd in 2013 opgeleverd, zoals de brug over het inundatiekanaal in Lunetten, een project dat in samenwerking met het Wijkwaterplan tot stand kwam. Veel kleinere projecten betroffen Keerstraat/Draaiweg, boomaanplant, verbeteren boomspiegels. Inmiddels zijn overal in de stad projecten in uitvoering uit de diverse wijkgroenplannen. In Vleuten – de Meern is het dorpstuin initiatief afgerond en buiten opgeleverd en is de vergroening van de Landschapsbaan afgerond naar tevredenheid van de betrokken bewoners. Deze beide zijn vooruitlopend op het wijkgroenplan Vleuten de Meern al gehonoreerd.
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
22
Gemeente Utrecht
Stedelijke Groenstructuur Spoorszoompark Overvecht In november 2012 is de omvorming van de spoorstrook in Overvecht zuid tot het Spoorzoompark gereed. Het groen is heringericht en er is een nieuwe padenstructuur aangelegd. Ook zijn nieuwe speeltoestellen en het voetbal/basketbalveldje bij de Katharijn van Leemputdreef geplaatst. Het bruggetje dat de Darwindreef en Vestadreef met elkaar verbindt is in gebruik genomen en langs de route is vleermuisvriendelijke verlichting aangelegd. Al eerder is langs de spoorstrook het stenige schoolplein van het Trajectum College omgevormd tot een groen schoolplein aan het water. Vanaf het station tot aan de Blauwkapel loopt nu een voor intensiever gebruik door bewoners ingerichte groene lint. Park de Voorveldse Polder De Voorveldse Polder wordt een volwaardig recreatie- en groengebied, ook voor de bewoners van de nieuwe woonwijk op het voormalig Veemarkt terrein. Op basis van input van de direct betrokkenen, onder wie buurtcomités uit de directe omgeving, stichting Voorveldse Polder, wijkraad en partijen die gehuisvest
zijn in het park, zijn de plannen voor de verbeteringen in Park de Voorveldse Polder tot stand gekomen. In april 2013 is gestart met de uitvoering. In de ‘Noordzoom’, het noordelijke gebied in het park, is open en toegankelijk gemaakt via nieuwe paden, er is een natuurlijke speelplek met ligweide aangelegd en een groene geluidswal aangebracht tussen de Biltse Rading en het park. Daarbij is in de Noordzoom ook de betonnen tunnelbak vergroend door een bloemrijk talud. De Voorveldse laan is hiermee een groene en prettige verbinding met de toekomstige wijk Veemarkt geworden. Aan de noordoever van de waterplas komen een vlonder en ecologische oevers, en wordt de wandelverbinding met het park verbeterd. De laatste werkzaamheden: het inzaaien van een bloemenmengsel en het planten van leifruit en fruitbomen vindt in het najaar van 2013 plaats. Vanaf oktober 2013 wordt de Waterspeelplaats verbeterd door het wateroppervlakte met ruimte voor spelen uit te breiden en het zandstrand te vergroten. De Ariënslaan wordt versmald en vergroend en overbodige parkeerplaatsen worden verwijderd. Naar verwachting zijn deze werkzaamheden eind 2013 gereed. De Stichting Voorveldse Polder neemt onder andere het beheer van de nieuw geplante fruitbomen op zich.
Foto links: Spoorzoompark Imkers bij nieuwe bijenkasten op NMC terrein aan de Plutodreef.
Foto rechts: Park de Voorveldsepolder Realisatie Noordzoom
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
23
Gemeente Utrecht
Ecologisch tuinenpark De Driehoek/ “Park de Groen Kop” Op basis van een buurtinitiatief voor “Park Groene Kop” is een ontwerp gemaakt, waarin, zowel bewoners als bruikleners, hun ideeën hebben kunnen inbrengen. Uitvoering start nadat over de haalbaarheid (financiering en planologisch) is getoetst.
Visie Vechtoevers In begin 2013 is voor de vergroening van de Vecht de Visie Vechtoevers door college en raad vastgesteld. Met diverse bewonersgroepen worden nu de eerste initiatieven verder uitgewerkt. Als eerste en vooruitlopend op de andere projecten is de herinrichting van de Veenhof gestart. Het voorheen stenige binnenhof aan de Vecht wordt op de wens van de bewoners groen ingericht als nieuwe parel langs de Vecht. In de winter wordt de beplanting aangebracht. Voor de groene inrichting van Hogelanden is in samenspraak met bewoners een voorkeursontwerp naar voren gekomen. Om groen te creëren langs de Vecht zal hiervoor geschoven moeten worden met grijs. De verkeersveiligheid en circulatie worden in het ontwerp meegenomen. Voor het pleintje aan de Vecht ter hoogte van de Draaiweg ligt een ontwerp dat dit najaar besproken gaat worden met de buurt.
Foto links: Luchtfoto Park de Groen Kop,
Foto rechts: Visie Vechtoevers: De Veenhof in uitvoering
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
24
Gemeente Utrecht
Liesboschpark Eind september 2013 is gestart met de asbestsanering van het Liesbospark. Hiervoor is eerder een raadsbesluit genomen om het park volledig te saneren en van en nieuwe leeflaag te voorzien. Na de sanering, begin 2014 wordt de definitieve inrichting van het park ter hand genomen. Daarmee is voor bewoners van de omgeving een lange tijd van onzekerheid voorbij en kan het park in de eerste helft van 2014 weer in gebruik worden genomen.
Park Oog in Al Begin oktober is onder grote belangstelling van bewoners de aftrap gedaan om samen met de gemeente een plan te maken voor park Oog in Al om het gebruik van het park te verbeteren. Respectvol omgaan met de cultuurhistorische en natuurwaarden is een belangrijk uitgangspunt. Er leven veel (soms tegenstrijdige) ideeën en wensen onder bewoners over het beheer en de inrichting en het gebruik van het park. De wensen kwamen ondermeer naar voren in de wijkraadpleging West Groen 2012. Bovendien verandert de omgeving van het park (ontwikkeling ‘Meyster’s Buiten’ en de realisatie van fietsroutes o.a. tussen centrum en het nieuwe stadsdeel Leidsche Rijn). In februari 2014 zal het bestuur over het plan en de verdere koers beslissen.
Afbeelding links: Inrichtingsplan Liesboschpark
Foto rechts: Park Oog in Al
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
25
Gemeente Utrecht
Maximapark vaste plantentuin In de zomer is het ontwerp van Piet Oudolf voor de vaste planten tuin ‘de Vlinderhof’ afgerond. Het belooft een schitterende tuin te worden waar veel informele paden zijn en je in kan ronddwalen. In de tuin komen meer dan 100 soorten vaste planten te staan. Om de tuin heen komt verschillende hoge en brede hagen die zorgen voor een besloten gevoel. Dit zorgt ervoor dat de tuin jaarrond steeds een ander kleurrijk beeld zal geven. De tuin is op initiatief van en in overleg met, enthousiaste bewoners aangelegd. Zij zullen voor het beheer en de programmering in de tuin een stichting oprichten. Voor de zomer is het terrein volledig omgespit en deels voorzien zand ter voorbereiding op de komst van de plantentuin. De grond is door de bewoners onkruidvrij gehouden. Dit najaar wordt de hoofdstructuur van de tuin aangelegd. Dit betekent dat de padenstructuur wordt aangelegd en de hagen en bomen worden geplant. Ook dit zal met behulp van bewoners gebeuren. In het voorjaar worden de planten geplant en is de tuin klaar voor gebruik.
Groene zones Amsterdam-Rijnkanaal In het verlengde van de Rooseveltboulevard wordt de groene inrichting doorgezet. Mede in verband met de uitbreiding van IKEA is een ontwerp gereed van de groene onderdoorgang Galecopperbrug. Het bestemmingsplan voor Noordpunt Oog in Al (stadsstrand Oog in Al) is vastgesteld en er is een ondernemer gevonden voor het horecadeel. In het najaar 2013 wordt gestart met de herinrichting van de groenstrook aan de Loggerstraat/Keulse kade. Hiervoor is samen met bewoners van de Schepenbuurt een plan gemaakt. De realisatie van een plek ter hoogte van het voormalig Demkaterrein is niet mogelijk zonder de toestemming van de verschillende grondeigenaren.
Afbeelding links: Tekening van het plan de Vlinderhof in het Maximapark
Foto rechts: Zonnen aan de Rooseveltboulevard in Kanaleneiland
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
26
Gemeente Utrecht
Fietsbrug De Gagel Begin 2013 kon het groene licht gegeven worden voor de aanbesteding en gunning van het Engineering & Construct contract. Deze aanbesteding vond in maart plaats. De gunning was mede afhankelijk van het proces rondom de Noordelijke Rondweg (NRU) en de keuzes daarin. De aannemer zal begin 2014 starten met de daadwerkelijke realisatie na uitwerking van alle constructies en verkrijgen van alle vergunningen. Het voorlopig ontwerp is van de hand van het ingenieursbureau van de gemeente door welstand goed ontvangen. Voor de bewoners van Overvecht zal het naar verwachting in november 2014 mogelijk zijn om het Noorderpark zonder barrieres te bereiken.
Faunapassage Biltse Rading De faunapassage bij de Biltse Rading is dit jaar weer opgestart na duidelijkheid dat de totale range van passages gerealiseerd kan worden. De passage in de Biltse Rading maakt deel uit van het gezamenlijke streven van provincie en gemeenten om klein wild (ree) een route te bieden rondom de Heuvelrug vanaf Zeist naar het Noorderpark en De Bilt. Verwachting realisatie is medio 2015 Bewegwijzering naar groengebieden om de stad In 2012 is gestart met de bewegwijzering voor fietsers met de routes naar de grootste groengebieden rondom de stad. Er is gekozen om gebruik te maken van de standaard bewegwijzering om zo min mogelijk extra elementen in de buitenruimte te plaatsen. De borden laten zien dat er veel groengebieden rondom de stad zijn en vaak op verbluffend korte afstand. Hiermee is de hoop dat meer bezoekers verleid worden de fiets te nemen. De realisatie heeft veel pers opgeleverd en daarmee het routenetwerk goed gepresenteerd. In de komende jaren zullen diverse “kortsluitingen” worden bewegwijzerd en na aanleiding van gebruik kunnen diverse verbeteringen of aanpassingen worden doorgevoerd.
Afbeelding links: Tekening fietsbrug De Gagel
Foto rechts: Bewegwijzering groene recreatiegebieden om Utrecht
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
27
Gemeente Utrecht
Klompenpaden Noorderpark Na het beleefpad Belle van Zuylen (Oud Zuilen-Overvecht) is in 2013 tussen Groenekan (De Bilt) en Voordorp het Beukenburgerpad (14,5 km) geopend. Dit klompenpad is in samenwerking met Landschap Erfgoed Utrecht en de initiatiefgroep Voordorp De Bilt gerealiseerd. Klompenpaden zijn historische linten door het landschap die oude boerderijen en dorpen met elkaar verbinden. Toekomstvisie Landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen In 2012 is gestart met de eerste voorbereiding en uitvoering van de Toekomstvisie Landgoederen. Als eerste is een klein aantal bomenlanen hersteld en zijn kleinere projecten zoals de ‘Boomgaard tot Vermaeck’ hersteld. In het voorjaar van 2013 is met brede participatie van zowel bewoners en gebruikers als deskundigen een herontwerp voor de tuin van Oud Amelisweerd afgerond en in procedure gebracht voor de benodigde vergunningen. Het nieuwe ontwerp heeft een aantal ingewikkelde tegenstrijdigheden moeten oplossen en een passende historische context. Daarnaast is gezocht om de nieuwe tuin ook extra uitstraling mee te geven als tuin van het nieuw te openen museum Oud Amelisweerd. Het ontwerp lag in handen van het Utrechtse tuinarchitectenbureau Copijn.
De uitvoering van de Toekomstvisie loopt tot eind 2015. Voor veel projecten is in 2013 alle voorbereidend ecologisch en cultuurhistorisch onderzoek plaats. De betrokkenheid van alle bewoners en ondernemers is zeer groot en maakt het daarmee ook een uitzonderlijk project. Bomen hoofdstructuur Er is veel druk op zowel de boven- en ondergrond: parkeerplaatsen, bushaltes, fietsparkeren, kabels en leidingen. Een sectorale aanpak van het opvullen van gaten in de stedelijke boomstructuur bleek daarom weinig mogelijkheden te bieden, een integrale aanpak biedt meer perspectief, evenals het aanhaken op wensen die in het kader van wijkgroenplannen worden geuit. In 2013 zijn/worden bomen geplant langs de Churchilllaan zuid, Vondellaan, Marshalllaan, langs het Merwedekanaal ter hoogte van Cereol en op het Oppenheimplein en Bethlehemplein. Ook is een financiële bijdrage geleverd aan het opknappen van het Wilhelminapark.
Foto links: Opening Beukenburgerpad door circus Klomp.
Foto rechts: Forellenvijver Ruigenhoek
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
28
Gemeente Utrecht
Stadslandbouw In de extra middelen voor deze collegeperiode heeft Stadslandbouw een impuls gekregen door een subsidiemogelijkheid aan te bieden. In het tweede kwartaal is de subsidieregeling stadslandbouw (budget 140.000) gepubliceerd en leidde tot 19 aanvragen, waarvan er 9 zijn gehonoreerd. In totaal werd er voor 371.000 aan subsidie aangevraagd. De projecten kennen een grote diversiteit in aanpak en doel, met allemaal een bijdrage aan het “tuinieren” met voedsel in de stad. Een grote aanvraag betrof het “Food for good” initiatief in Park Transwijk. Kleinere initiatieven kwamen uit diverse wijken en op de landgoederen Amelisweerd heeft de Stichting Historische Moestuinen op de Amelishof nu ruimte voor uitbreiding met een historische kas. Enkele initiatieven gingen vooral op om in buurten bewoners actief te betrekken bij voedselproductie, de regeling is bedoeld om de sociale cohesie te verbeteren, waarbij voedsel een prominente rol speelt. De projecten zullen in de periode 2013-2015 worden uitgevoerd. De subsidieregeling heeft gezien de hoeveelheid aanvragen en de veelheid van ideeën veel losgemaakt in de stad.
Subsidieregeling dak- en gevelgroen In juni 2009 is de subsidieregeling groene daken voor particuliere woningeigenaren van start gegaan met een budget van € 90.000. De regeling is in juli 2011 gewijzigd tot een regeling voor dak- en gevelgroen voor meer doelgroepen (ook corporaties, scholen, VVE’s etc.), met een lager minimumoppervlak (20m2) en een hoger subsidieplafond (€20.000). Daarbij is het restbudget van € 30.000 aangevuld met € 150.000, in totaal dus € 180.000. Resultaten Van medio 2009 tot juli 2011 is door 28 aanvragers in totaal 2050 m2 groen dak aangelegd, waarbij de gemeente in totaal ca € 59.000 heeft bijgedragen. Vanaf juli 2011 tot en met juli 2013 hebben 35 aanvragers subsidie aangevraagd voor ca 4300 m2 groen dak. Hiervan is intussen door 26 aanvragers ca 2300 m2 aangelegd en is ca € 60.000 bijgedragen vanuit de regeling. De overige 2000 m2 moet nog worden verantwoord en afgerekend. In totaal hebben dus 54 aanvragers 4350 m2 dakoppervlak vergroend met een gemeentelijk bijdrage van ca € 119.000.
Foto links en rechts: Voorbeelden Stadslandbouw Sprinherpark en Hoograven
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
29
Gemeente Utrecht
De verdeling van de aangelegde groene daken over de verschillende wijken is als volgt:
nr.
wijk
aantal
lopend
1
West
9
2
Noord West
5
3
Overvecht
4
Noord Oost
7
5
Oost
7
6
Binnenstad
8
1
7
Zuid
14
2
8
Zuid West
9
LR
10
Vleuten de Meern
3
Diversen
1
Totaal
1
3
De omvang van de aanvragen lopen uiteen van 20 m2 tot 737 m2 (een VVE). Een speciaal geval is de aanleg van het groene dak (800m2) op de Herderscheeschool in Zuilen, waarop de gemeente diverse metingen uitvoert in het kader van het Duurzame Dakenplan van de provincie Utrecht. Ook vermeldenswaard is een groen dak van 425 m2 op een complex huurwoningen van Mitros in de binnenstad, die op initiatief van de huurders is aangelegd. Portaal heeft 10 groene gevels aan 5 flats langs de Simplonbaan laten aanleggen. Het gaat in totaal om zo’n 320 m2 gevelgroen, dat vanwege omvang en karakter is aangemerkt als icoon gevelgroen voor de stad. Sinds de afronding van dit icoonproject verschijnen hier en daar spontaan nieuwe groene gebouwen. Hoewel zeer voorzichtig, komen er meer aanvragen van bewoners en corporaties. Daarmee is de doelstelling van de regeling om de onbekendheid en aarzeling weg te nemen succesvol. De schaalgrootte van de initiatieven blijft beperkt en het effect op de stad is ook nog beperkt, maar de ervaringen die worden opgedaan, zijn positief en worden enthousiast gecommuniceerd. Liesboschpark Na de bodemsanering start dit najaar de revitalisering van het park
2
54
9
Foto (rechter kolom): Voorbeeld Stadslandbouw Montessorischool in Oog in Al
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
30
Gemeente Utrecht
Toelichting tabel verantwoording programma 2007-2013 De tabel geeft een overzicht van de uitvoering van het Meerjaren Groenprogramma van 2007 tot en met 2013. Per jaarsnede staat voor de afzonderlijke MGP-projecten in de ingekleurde kolom de projectfase aangegeven (def=definitiefase; ont=ontwerpfase; real=realisatiefase en ger=gereed). Na deze kolom staat het bedrag dat in die jaarsnede is bijgedragen door het Meerjaren Groenprogramma. Vervolgens de hoeveelheid middelen die in opdrachten is verplicht, de totale begroting van het
Tabel: Terugblik Meerjaren Groenprogramma 2007-2013
Programma 2007 2007
project, de betrokken externe partijen en de hoeveelheid cofinanciering die zij in totaal hebben bijgedragen. In bijlage 2 staan de in 2007 t/m 2013 uitgevoerde of in uitvoering zijnde projecten op kaart aangegeven. Behalve informatie over waar de projecten zich in de stedelijke groenstructuur bevinden, geeft deze ook informatie over de projectfasen. Bijlage 3 toont een plattegrond van de wijken van Utrecht met de stand van zaken van de uitvoering van wijkgroenplannen.
initiatief MGP3
definitief
VO/DO
bestek
ARK bewegwijzering/routenetwerk
Programma 2010
realisatie ntb
initiatief
definitief
VO/DO
bestek
realisatie
november 2012
2012-2014
2010
MGP28
Overvecht Spoorstrook
2010
MGP31
Faunapassage Biltse Rading
2010
MGP32
Herculusbrug groen/wandelverbinding (met HOV mee)
jaarlijks
MGP40
Monitoring groenprogramma
2010
MGP61
Minstroom route, kansenkaart (visie staf)
Juni 2011
2011-2012
2010
MGP63
Ecologisch tuinenpark de Driehoek Groene Kop
Oktober 2013
2014
2010
MGP66
Fortgracht Lunet 2 en brug
2010
MGP67
Monicahof (vertraagd i.v.m. sanering)
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
gereed
Juli 2012
gereed
Juni 2013 2012-2013
2014 2009
2014
31
Gemeente Utrecht
Tabel: Terugblik Meerjaren Groenprogramma 2007-2013
Programma 2011 2011
MGP 69
Fort Lunetten-groenstructuur
2011
MGP 94
Klopdijk-watergang
iniatief
definitief
Nov 2011
gestopt
VO/DO
bestek
realisatie
gereed
Wijkgroenplannen 2011
MGP 100
Wijkgroenplan Noordoost
Juni-Juli
Nov. 2011
2011-2013
2011
MGP 101
Wijkgroenplan Zuid
April-Mei
Juni 2011
2011-2013
2011
MGP 102
Wijkgroenplan Noordwest
Juni-September
Mei 2012
2011-2013
2011
MGP 106
Wijkgroenplan Oost
Sep 2011
Juni 2012
2012-2014
Juli 2011
Stad-landverbindingen 2011
MGP 25
2011
MGP 25.1
2011
MGP 25.2
2011
MGP 26
Vecht routenetwerk visievorming
Feb 2013
Veenhof Vegroening Hogelanden
Aug 2013 Nov 2013
Kromme Rijn route uitvoering
2011
MGP 26.1
Pelschool wandelroute
Sept 2011
April 2012
2011
MGP 26.2
Vlonder Kromme Rijn
Mei 2011
Okt 2011
2011
MGP 26.3
Kanoverbinding
2012-2013
2011
MGP 95
Amelisweerd uitvoering
Nov 2011
Mei 2012
2011
MGP 96
Bomen-hoofdstructuur
Juni 2011
Mei 2012
MGP 96.1
Talmalaan
Jan 2012
2011
MGP 96.2
Speelstraten Overvecht
2011-2012
2011
MGP 96.3
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Mei 2013
2011-2015
2011
Wilhelminapark bijdrage bomen beheerplan 4 jaar
2012
Mei 2013
2011-2014
32
Gemeente Utrecht
Tabel:
Innovatieve projecten
Terugblik Meerjaren Groenprogramma 2007-2013
2011
MGP 97
Stadslandbouw
April 2012
2011
MGP 98
PvA Dak en Gevelgroen
Juni 2011
icoonproject gevelgroen
Juli 2011
2011
mgp 98.1
Programma 2012
initiatief
definitief
Maart 2012
VO/DO
bestek
realisatie
2007
MGP 2
Kanaalkooppunt Demkabrug (in wijkgroencondities planNO)
ntb
2011
MGP 25
Vechtvisie participatie en uitvoering
2013-2016
2012
MGP 71
Prof Magnuslaan, watergang
2011
MGP 96
Bomen-hoofdstructuur
2011
MGP 96.4
Nov 2012 Juni 2011
MGP 111
ARK Meernbrug
2011
MGP 112
Liesboschpark, sanering en park maken
2011
MGP 113
Voorveldse Polder, herinrichting
2012
MGP115
ARK Galecopperbrug (samenhang met IKEA)
2012
MGP 116
Maximapark Vaste Plantentuin
2012
MGP 117
Bewegwijzering Groen en recreatiegebieden
2012
MGP 118
Uitwerking compensatie Groenstructuur
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
2013
Mei 2012
Weg naar Rhijnauwen
2012
Januari 2013
gereed
Jan 2013 condities
Mrt 2013
2013 December 2011
Maart 2012
2013 2014 Dec 2013
condities
medi 2014 Nov 2013
Januari 2012
Februari 2012
Mei-Nov 2012
Mrt 2013
33
Gemeente Utrecht
Tabel:
Wijkgroenplannen
Terugblik Meerjaren Groenprogramma 2007-2013
2011
MGP 104
Wijkgroenplan Zuidwest
Mei 2013
2013-2016
2011
MGP 105
Wijkgroenplan Overvecht
Oktober 2013
2013-2016
Programma 2013
iniatief
2013
MGP 119
Park Oog in Al
2013
MGP 120
Klompenpaden
2013
MGP 125
Malieblad
2013
MGP 126
Parklint Noordwest Julianalaan
2013
MGP 127
Route Hollandse Ijsselbos
2013
MGP 128
Tussen de sporen route
2013
MG 130
Leidsche Rijnroute
2013
MGP 133
Rondje stadseiland
2013
MGP 124
Maarschalkerweerd
2013
MGP 123
Planstudie Moreelse Park (irt fietsbrug spoor)
2013
MGP 103
Wijkgroenplan West
2013
MGP 107
Wijkgroenplan Binnenstad
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
definitie
VO/DO
bestek
realisatie
gereed
December 2013 Mei 2013
December 2013 Augustus 2013
Mei 2014
34
Gemeente Utrecht
4. Het Groene Web Sinds 1997 worden in de stad projecten uitgevoerd die ecologische knelpunten in de groenstructuur opheffen en kansen voor natuur in de stad vergroten. De projecten zijn daarmee gericht op het in stand houden en verbeteren van de biodiversiteit. Het zijn kleinschalige projecten die knelpunten aanpassen in de ecologische groenstructuur, vaak in samenspraak met bewoners. Het ‘Groene Web’ verwijst naar het netwerk van groene plekken en verbindingen, via welke planten en dieren van de stad hun leefgebied kunnen maken. Jaarlijks is er voor deze stadsnatuur projecten € 172.000,00 beschikbaar. In dit hoofdstuk beschrijven we eerst welke projecten er in 2013 zijn gerealiseerd. Vervolgens gaan we in op het uitvoeringsprogramma 2014. Terugblik 2013 In nauwe samenwerking met de Plantenwerkgroep van de KNNV afdeling Utrecht zijn in 2013 vijf hooilanden geïnventariseerd. Hierbij zijn meerdere beschermde / rode lijst soorten gevonden. Met deze informatie worden wijkopzichters voorzien van een gericht beheeradvies ter stimulering van deze soorten. Om de variatie aan plantensoorten in de hooilanden hoog te houden is extra aandacht nodig op het gebied van monitoring en beheer. Volgend jaar worden vijf andere hooilanden geïnventariseerd, en het jaar daarop weer de hooilanden uit 2013. We hopen de teruggang van rode lijstsoorten in onze hooilanden om te zetten in een toename van deze bijzondere pareltjes in het gras.
In het Maximapark zijn meerdere nevengeulen gegraven langs de Lelievijver en in de Buitenhof, waardoor meer ondiepe zones ontstaan waar libellenlarven van profiteren. Het Maximapark is onderzocht op voorkomende libellen. Er is een libellencursus georganiseerd voor bewoners. In maart 2013 publiceerde we de laatste stadsnatuurcolumn. Door het verdwijnen van de gemeenteberichten werd de maandelijkse plaatsing van een column aanzienlijk duurder. Er is gekozen de column stop te zetten. Om de oversteekbaarheid van de snelwegen rondom Utrecht te verbeteren voor eekhoorns, vleermuizen, vogels en vlinders is een onderzoek gestart naar de barrièrewerking van deze wegen. De effectiviteit van geleidende structuren over de weg heen, zogenaamde ‘hopovers’ is hierbij een nadrukkelijk aandachtspunt.
Er is een nieuwe poel gegraven om het kerngebied van de rugstreeppad in Haarzuilens te verstevigen. Bij alle poelen is het achterstallig onderhoud opgelost. De beheergroep ‘poel’ is aan het groenbeheersysteem van Stadswerken toegevoegd voorzien van een werkpakket.
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
35
Gemeente Utrecht
Foto (boven):
Programma 2014
Ringslang in het Beatrix-
Sinds 2004 monitoren we om de 5 jaar het gebruik van de faunapassages in de stad. Afgelopen jaren zijn knelpunten in de geleiding naar de ingangen van de buizen en tunnels aangepakt. We hopen dit te zien in de toename van het gebruik van de faunapassages. Park de Gagel wordt doorsneden door de Tigrisdreef. Met de aanleg van twee faunabuizen onder de weg verbetert de uitwisseling van lopende dieren tussen de twee parkdelen.
park, Lunetten
Foto (midden): Deelnemers Stadsnatuurconferentie
Foto (onder): Lelievijver Maximapark
Samen met de Plantenwerkgroep van de KNNV afdeling Utrecht blijven we hooilanden inventariseren om zo toename van beschermde/ rode lijst soorten te bevorderen.
Buitenhof
In het Maximapark is nog 1 broedpaar van de steenuil aanwezig. Deze kleine uil kan in het Maximapark voldoende voedsel vinden, alleen nestgelegenheid is schaars aanwezig. Door het ophangen van steenuilnestkasten op erven van bewoners in en om het Maximapark kan dit knelpunt opgeheven worden. Onderzocht wordt hoe groot de barrièrewerking is van de snelwegen rondom Utrecht voor vliegende en klimmende diersoorten. Nestelgelegenheid voor de ijsvogel die in de wateren rondom het Volkstuinencomplex De Driehoek foerageert wordt hersteld.
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
36
Gemeente Utrecht
Tabel: Projecten Groene Web 2014
Projectnaam
Doel(en)
Resultaat 2014
Startjaar project
Kosten uit Totaal budget Groene Web project
GW 63
Faunapassages
Kwaliteitsverbetering (1.1), Verbinden (3.1)
Vijfjaarlijks monitoringsrapport met verbetervoorstellen faunapassages
2004
€ 35.000
€ 35.000
GW 144
Hooilanden
Kwaliteitsverbetering (1.1), Betrekken (1.2), Verbinden (3.1)
In 5 hooilanden worden bijzondere soorten onder de loep genomen en populaties versterkt.
2013
€ 5.000
€ 20.000
GW 153
Alendorperweg
Kwaliteitsverbetering (1.1), Betrekken (1.2)
Nestkasten voor steenuilen in Maximapark
2013
€36.000
€37.000
GW 157
Hopovers
Kwaliteitsverbetering (1.1), Verbinden (3.1)
Onderzoek naar faunageleiding over de ring Utrecht
2013
€ 45.000
€ 45.000
GW 164
IJsvogelwand de Driehoek
Kwaliteitsverbetering (1.1), Betrekken (1.2)
Nestgelegenheid voor de ijsvogel in stadsrand
2014
€ 35.000
€ 35.000
GW 165
Tigrisdreef
Verbinden (3.1)
2 faunapassages inclusief geleiding onder de Tigrisdreef in het kader van Wijkring Overvecht
2014
€ 16.000
€ 20.000
€ 172.000
€ 192.000
Totaal
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
37
Gemeente Utrecht
5. Beheer Met het Meerjaren Groenprogramma beogen we de realisatie van meer en beter groen in en om de stad. Het gevolg van investeringen in het groen betekent in een aantal gevallen een toename van de beheerkosten. Dit is afhankelijk van het ontwerp en inrichtingsniveau dat wordt opgeleverd. Daarbij is het uitgangspunt dat wat opgeknapt wordt door het Meerjaren Groenprogramma, op een hoger niveau (namelijk 7) wordt onderhouden dan het bestaande groen (niveau 6). De raad heeft vanaf 2011 voor uitvoering van het Groenstructuurplan op basis van de oorspronkelijke jaarlijks 1,56 miljoen investeringsbudget van het Meerjaren Groenprogramma voor het beheer structureel een voorziening getroffen. Gekozen is 4% van het investeringsbedrag (€ 0,064 miljoen) toe te voegen aan de stelpost areaalmutaties van Stadswerken. Om de extra beheerkosten te dekken voor de jaarlijks extra 2,2 miljoen euro groeninvesteringen uit het collegeprogramma reserveren we 400.000 euro uit het Meerjaren groenprogramma 2011 – 2014. Dit is berekend tot en met 2016. Daarna wordt bij actualisatie van de stelpost areaalmutaties in 2017 ingezet op ophoging beheergelden ten behoeve van het Meerjaren groenprogramma. De extra beheerkosten zijn gebaseerd op jaarlijks 40.000 euro, dat is berekend op basis van ervaringen met de uitvoeringsprojecten van het groenprogramma en de areaalcorrectie van de wijkgroenplannen.. Die komen qua areaalcorrectie overeen met de projecten uit het leefbaarheidbudget (hierbij wordt met ongeveer 1% gerekend). Daarnaast leiden niet alle projecten evenveel bij aan stijging van de beheerkosten of is dat op een andere manier gedekt.
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
Om de groene kwaliteit ook in de beheerfase te waarborgen nemen we daarnaast de volgende maatregelen: 1. Om een nauwkeuriger beeld te krijgen van beheerkosten vindt per project een nul meting plaats om te weten wat de huidige beheergelden zijn. Vervolgens wordt bij oplevering een overzicht gemaakt voor het benodigde nieuwe beheergeld. Het financiële verschil tussen deze twee zal worden toegevoegd. 2. In het ontwerp wordt het beheer integraal meegewogen samen met andere wensen en belangen. Door verstandig om te gaan met de wensen van de gemeente en bewoners, door slim te ontwerpen met doordacht materiaal gebruik en door logisch in te richten blijven de (extra) kosten voor beheer beperkt. 3. Het College wil bij de voorbereiding, uitvoering en het beheer van de groene projecten de bewonersbetrokkenheid vergroten. We stimuleren en ondersteunen zelfbeheer door bewoners en de mogelijkheden voor zelfbeheer zullen we in de beheerparagrafen expliciet vermelden.
38
Gemeente Utrecht
6. Overzicht eerdere besluitvorming • • • • • • • • • • •
Groenstructuurplan Utrecht, 2007 Meerjaren Groenprogramma 2007-2010: jaarsnede 2007 Meerjaren Groenprogramma 2008-2011: jaarsnede 2008 Bomenbeleid Utrecht, 2009 Meerjaren Groenprogramma 2009-2012: jaarsnede 2009 Meerjaren Groenprogramma 2010-2013: jaarsnede 2010 Commissiebrief d.d. 4 oktober 2010 Commissiebrief d.d. 10 november 2010 Meerjaren Groenprogramma 2011-2014: jaarsnede 2011 Meerjaren Groenprogramma, jaarsnede 2012 Meerjaren Groenprogramma 2013-2016: jaarsnede 2013
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
39
Gemeente Utrecht
Bijlage 1 Kaart geplande projecten 2014 Kaart: Meerjarengroenplan projecten 2013
Legenda: 134
Voorbereidingsfase
34
94
Ontwerpfase 63
Realisatiefase
138
126
141
25
31
Gereed
113
Niet op de kaart: 116
MGP 96 - Stedelijke bomenstructuur
51
MGP 97 - Stadslandbouw 123
52
MGP 98 - Dak en gevelgroen
119 130
133 129
111
33
124 95
135
54
68
115
70
128
112 133
127
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
40
Gemeente Utrecht
Bijlage 2 Kaart uitvoering projecten 2007 - 2013 Kaart: Meerjarengroenplan 2007 - 2012
Legenda 65
15 34
3
Voorbereidingsfase
94
22
38
5 89
18
Ontwerpfase
6
2
28
19
Realisatiefase
141
63
17
71
20
25
37
31
110
25
39
Gereed 93
116
113
67
133
Bomenvisie
3
123
125
119
Niet op kaart - gereed
35
130
27
7 61
MGP 09 Bomenvisie 111
MGP 10 Ecologische atlas
26
90 30
MGP 13 Zelfbeheer milieupunten
33
32
91
24
MGP 96 Bomen hoofdstructuur
16
95
1 69
Niet op kaart - in uitvoering
127
MGP 97 Stadslandbouw
36
64
41
3
MGP 98 Dak & gevelgroen MGP 117 Bewegwijzering naar groene en recreatiegebieden
112
MGP 118 Uitwerking compensatie Groenstructuuronderzoek 133
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
41
Gemeente Utrecht
Bijlage 3 Kaart uitvoering Wijkgroenplannnen 2011-2017 Kaart: Wijkgroenplannen 2013
Legenda
WIJKGROENPLAN WIJKGROENP KGROENP EN NPL NP NPLAN NPL P PLAN AN N OVERVECHT OVERVECH VERVECH VERVECHT RVECH
Ontwerpfase
WIJKGROENPLAN NP PLA P LAN LA N
Uitvoeringsfase
WIJKG WIJ WIJKG KGRO ROE O WIJKGROENPLAN
Meerjaren Groenprogramma 2014 - 2017, jaarsnede 2014 - december 2013
42
Gemeente Utrecht
Bijlage 4
Tabel geplande nieuwe groenprojecten 2015 – 2017
Victor Hugoplantsoen
Herinrichting plantsoen in verband met de aanleg van de fietsbrug Oog in Al
2015
Stad-land wandelroute Overvecht
Verbeteren en aanleggen van een stad-land wandelroute in de rand van Overvecht noord tussen fort aan de Klop en Manitobadreef
2015
ARK Noordersluis
Inrichten van een verblijfsplek aan de zuidkant van ARK (onderdeel “Rondje Eiland”)
2015
ARK Gelderlantlaan-route
comfortabeler groene recreatieve route ipv een grindpad zodat fietsen en skaten mogelijk is (deel “Rondje Eiland”)
2015
ARK Kanaalknooppunt-Leidsche Rijn
Inrichten van een verblijfsplek aan de westkant van ARK
2016
ARK Groenewoudsedijk
Pad langs Nedal richting Papendorp vergroenen, verkeers- en sociaal veiliger maken, afstand verminderen voor voetgangers
2016
ARK Groenewoudsedijk
pad langs Nedal richting Papendorp vergroenen, verkeers- en sociaal veiliger maken, afstand verminderen voor voetgangers
2016
Viscontipark
Verbeteren van het park ter versterking van de functie als buurttuin
2016
Maximapark Vikingrijn
Aanleg Vikingrijn in volle omvang
2016
Klopvaartsluis
Bevaarbaar maken en verbeteren ecologische verbindingszone Klopvaart in het kader van restauratie Klopvaartsluis
2016
Stemvork Binnenstad – Zuilense Ring
Revitaliseren bomenstructuur langs Oudenoord en stemvork via As van Berlage naar Zuilense ring als groene poort van de stad
2015
Cremerpark
Revitaliseren van groenstrook in verband met spoorverdubbeling
2016
ARK Kanaalknooppunt-Leidsche Rijn
Rustpunt creëren
2017
ARK Rietpetite
Aanbrengen natuurvriendelijke oevers langs het Amsterdam-Rijnkanaal
Fortlaan
Verbeteren waterstructuur en routenetwerk
Meerjaren Groenprogramma 2014-2017, jaarsnede 2014 - december 2013
2017
43
www.utrecht.nl
Gemeente Utrecht
Bezoekadres Ravellaan 96, 3533 JR Utrecht Postadres Postbus 8406, 3503 RK Utrecht Telefoon 030 - 286 00 00 Fax 030 286 41 03 Mail
[email protected]