LOKAAL. BESTUUR Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA THEMANUMMER NA DE DREUN TERUGBLIK SAMEN OPTREKKEN PRIMARIES JONG TALENT

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 38 nummer 4 April 2014

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

THEMANUMMER NA DE DREUN

16 lijsttrekkers & 4 dagboeken

TERUGBLIK

De uitslag en de gevolgen

SAMEN OPTREKKEN

Verwachting niet waargemaakt

4

PRIMARIES

Limburg deed het (soms) goed

OOK WINST

8

6

14 Carina Nieuwenweg

JONG TALENT

24

Kalk

Foto Bert Beelen

Cartoon Timothy Schelhaas

HOU ELKAAR VAST! JACQUELINE KALK

secretaris Centrum voor Lokaal Bestuur

Een ongenadige klap was het, de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen. Een klap die de meesten van jullie harder voelen dan wie dan ook. Zeker als je naar je fractie kijkt, die meestal veel minder leden telt dan een maand geleden. Soms is de fractie gehalveerd, een aantal van jullie is zelfs als eenmansfractie overgebleven. Het is niet anders, de kiezer heeft altijd het laatste woord. Wij moeten verder, jullie moeten verder. Maar dat hoeft nooit alleen, ook niet als je als eenmansfractie de komende vier jaar voor grote uitdagingen staat. Op dit moment overheerst de teleurstelling waarschijnlijk nog. Er wordt onderhandeld. Soms mogen we aanschuiven aan de collegetafel, soms niet. Ondertussen zien we in het land allerlei schermutselingen ontstaan, in de afdelingen, in fracties. Doe dat niet. Het heeft geen zin om iemand of elkaar ergens de ‘schuld’ van te geven. Dat is ook veel te simpel. Wat ons overkomen is, is niet de schuld van iemand. En nieuwe affaires kunnen we nu echt niet gebruiken. Ze zijn ook niet nodig. Neem juist nu de tijd voor elkaar. Kijk om naar die kandidaten die niet in de raad zijn gekozen, houd hun interesse voor de partij en de lokale politiek vast. Betrek hen bij je fractiewerk en bij het maken van de politieke keuzes waar je de komende jaren voor komt te staan. Juist nu is het belangrijk om niet in een hoekje te gaan zitten, al is de verleiding misschien wel heel erg groot. Neem met elkaar de tijd om deze uitslag te bespreken en evalueer wat je er in je eigen gemeente mee kunt. Neem de tijd voor het verwerken van je teleurstelling. Is je lijst overhoop gegooid doordat mensen met voorkeurstemmen anderen hebben gepasseerd, dan is dat zo. Iedereen die op de lijst is geplaatst, heeft het vertrouwen van de afdeling gekregen. Maak je LOKAAL BESTUUR

Jaargang 38 nummer 4 April 2014

colofon

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

LOKAAL BESTUUR THEMANUMMER NA DE DREUN

16 lijsttrekkers & 4 dagboeken

TERUGBLIK

De uitslag en de gevolgen

SAMEN OPTREKKEN

PRIMARIES

Limburg deed het (soms) goed

OOK WINST

6

14 Carina Nieuwenweg

JONG TALENT

Maandblad voor PvdA-politici in gemeente, provincie en waterschap. Verschijnt tien keer per jaar.

8 Verwachting niet waargemaakt

4

24

Lokaal Bestuur is een voortzetting van De Gemeente, opgericht in 1907 door F.M. Wibaut en P.L. Tak.

De PvdA-roos houdt op de verkiezingsavond stand ondanks de beroerde uitslag. Foto Hollandse Hoogte

Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties alleen na toestemming. REDACTIE

Aukelien Jellema (voorzitter), Manon Fokke, Ruud Fokkens, Cathrijn Haubrich, Jacqueline Kalk, Antoine van Lune, Ingrid Wolsing, Lobke Zandstra. De redactie werkt op basis van een redactiestatuut.

UITGAVE

Centrum voor Lokaal Bestuur van de Partij van de Arbeid, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. ISSN: 0167-0980 38e jaargang no. 4

MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER

Jan Chris de Boer, Leo Jongen, Marjan van Giezen en Roel Vogelzang (Dagboeken Lijsttrekkers), Jacqueline Kalk (column), Ton Langenhuyzen (Uit de Kamer), Gert-Jan Leerink (Dilemma), Jan R. Lunsing, Marith Rebel (Afgevaardigde), Timothy Schelhaas (cartoon), Jurjen Sietsema, Kirsten Verdel, Leonie Wildeman (CLB-tweets), Peter Zwiers (In de keuken)

EINDREDACTIE

Jan de Roos

Omslagfoto

2

je ongerust omdat iemand onervaren is? Ondersteun die persoon dan of doe een beroep op ervaren partijgenoten in je buurt. Het belangrijkste in de komende jaren is om elkaar niet los te laten. Alleen als collectief kunnen we het vertrouwen van de kiezers weer terugwinnen. Kies je prioriteiten lokaal, focus daarop, en zet daarop je koers uit. Wees zichtbaar en herkenbaar voor je kiezers. Lokale boegbeelden en herkenbaarheid kunnen wel degelijk het verschil maken. Maak gebruik van elkaar, werk samen in de afdeling, betrek de andere kandidaten bijvoorbeeld in werkgroepen die je helpen bij je raadswerk en je zichtbaarheid. Maak gebruik van de kennis en ervaring van oud-politici in je omgeving. Zij willen vaak heel graag helpen. Als je een eenmansfractie bent, werk dan samen met andere (eenmans)fracties in je omgeving. Profiteer van de lijnen die we als landelijke partij hebben, buit de korte lijnen naar onze collega’s in de Kamer, regering, provincie en waterschappen uit. Ook daarmee kun je je onderscheiden van lokale partijen. Wij, het CLB, helpen daar graag bij. Ook voor ons breken er andere tijden aan. De vraag hoe we jullie het beste kunnen ondersteunen, willen we graag samen met jullie beantwoorden. Ook wij moeten even wennen aan deze nieuwe realiteit, maar ook wij zijn niet verslagen. Er breekt een nieuwe bouwperiode aan voor de lokale PvdA. Tijd om nieuwe talenten te ontdekken, te binden en te boeien, samen met alle huidige en oud-politici, samen met de afdelingen. Voor de komende vier jaar is het belangrijker dan ooit om elkaar vast te houden, zodat de PvdA weer sterker dan ooit in de lokale politiek aanwezig zal zijn.

Gratis voor leden van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Voor niet-leden € 30,- per jaargang. Losse nummers (€ 3,50 inclusief verzendkosten) zijn te bestellen bij de PvdA, telefoon 020-55 12 205. INTERNET

Lokaal Bestuur is ook te raadplegen op internet: http://www.lokaalbestuur.nl twitter.com/lokaalbestuur

BASISLAYOUT

Stan Wagter / Ronald Koopmans

KOPIJ

VORMGEVING

Reacties en bijdragen naar: [email protected]

SECRETARIAAT

Leonie Wildeman Postbus 1310 1000 BH Amsterdam Tel. 020-55 12 205 e-mail: [email protected]

ABONNEMENTEN

Jos B. Koene, Amsterdam PRODUCTIE EN DRUK

Opmeer Drukkerij, Den Haag

DE WIND IN HET GEZICHT Foto Jan de Roos

Hans Spekman prijst de campagnemedewerkers voor hun enorme inzet.

We waren er stil van. Verlies, daar hadden we wel rekening mee gehouden, ondanks die prachtige campagne. Maar dat het zo’n dreun zou worden… Een sfeer-impressie van de PvdA-uitslagenavond in het Amsterdamse Compagnietheater. Woensdag 19 maart 20.45 uur Hans Spekman beklimt als eerste het podium. ‘Ik begin met een diepe buiging voor jullie te maken. 500.000 rozen uitgedeeld, 400.000 deuren langs gegaan. Ontzettend bedankt en maak er een leuke avond van.’ 20.47 uur Op het grote scherm zien we Job Cohen verklaren dat hij ‘niet zo zenuwachtig’ is. ‘De PvdA zal zeker wat verliezen, maar ik weet niet wat de consequenties daarvan zijn.’ 20.59 uur Stembureau 1 en 2 in Amsterdam melden dat het nog nooit zo druk is geweest. Zou het dan toch goed komen met die opkomst? 21.00 uur De eerste voorlopige prognose veroorzaakt een oorverdovende stilte in het Compagnietheater. De PvdA gaat 4,9 procent verliezen en we raken 352 van onze 1152 raadszetels uit 2010 kwijt. Het CLB fronst de wenkbrauwen: hoezo 1152 zetels, we behaalden er toen toch 1361? O ja, in een aantal gemeenten komen nog verkiezingen dit najaar, die hebben ze buiten beschouwing gelaten, net als de combinatie-

zetels die we in een flink aantal gemeenten met andere partijen hebben. Dat zal het verschil wel verklaren.

21.20 uur Job Cohen spreekt op het grote scherm van een ‘enorm verlies, maar niet helemaal onverwacht.’

21.10 uur Omdat ik vanavond geheel in het rood gekleed ben, trek ik blijkbaar de aandacht van Nieuws uur. Er wordt ingezoomd op mijn sokken en een microfoon onder mijn neus geduwd. Ik hoop maar dat het morgenavond niet wordt uitgezonden. (Hebben ze, blijkt later, toch gedaan)

21.35 uur Doodse stilte in de zaal als blijkt dat de PvdA volgens de definitieve prognose nog iets meer verliest: 5,1 procent. We komen uit op een landelijke score van 10 procent.

21.15 uur Lucas Brouwers, medewerker ‘grondcampagne’ - wat een afgrijselijk woord trouwens vertelt over mooie campagnegebeurtenissen. Jan Blom, directeur van het partijbureau, voelde de afgelopen tijd ‘de ongelooflijke energie van het campagneteam’. Zijn mooiste moment? ‘Toen de rode dubbeldekkers op het partijcongres in Breda de stad inreden. Campagnemedewerker Tim van Lieshout zag gisteren nog in Almere hoe 40 boze buurtbewoners kalmeerden toen Lodewijk Asscher met hen in gesprek ging. Internationaal secretaris Kirsten Meijer was vandaag nog in de Amsterdamse Kolenkitbuurt. Ze heeft veel plezier beleefd aan de campagne.

21.45 uur Jos van Rey met zijn Liberale Volkspartij scoort 10 zetels in Roermond. Om mij heen hoor ik verontwaardiging. 22.17 uur Meint Helder (hoofd beleid van de PvdA-Tweede Kamerfractie) en Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing aan het woord. Volgens Meint was de samenwerking tussen Den Haag, Amsterdam en Brussel ‘al een stuk beter dan in 2012’. Tanja: ‘Wij hebben ons in Den Haag ook te pletter gewerkt. Ik heb blaren op mijn tong.’ 22.30 uur Wouter Bos, de grote winnaar van de raadsverkiezingen van 2006, komt gehaast langs. Hij blijft de hele avond verder buiten beeld. Martijn Kool, voorzitter

van de PvdA Amsterdam, zet zijn 273 vrijwilligers in het zonnetje. ‘We hadden 130.000 kiezerscontacten en hebben 443.000 mensen bereikt op Facebook. En we hadden nul affaires.’ Chris Laarman en Nouzad Alwandi worden uitgeroepen tot de beste campainers van Amsterdam. 23.04 uur Het gerucht gaat dat de PvdA in Rotterdam maar 8 zetels haalt en in Amsterdam 10. 23.06 uur Opnieuw komt Nieuwsuur langs. Waarom zo’n slechte uitslag, is de vraag. Tsja… 23.08 uur Peter van Heemst analyseert op het scherm het verlies in Rotterdam. Hij constateert onder meer dat de PvdA ‘enorm in het defensief is gebracht door affaires.’ 23.15 uur Fleur Imming, die de verkiezingsavond presenteert, spreekt van ‘een uitslag die niet helemaal is zoals we gehoopt hadden.’ Opnieuw verschijnt Hans Spekman op het podium om in een paar zinnen nogmaals de campagnemedewerkers te bedanken. Dan komt vanachter een zwart gordijn Diederik Samsom tevoor-

schijn. Hij loopt me bijna omver. Diederik baalt van de uitslag. ‘Had ik een hoed, dan zou ik hem voor jullie afzetten’, zegt hij tegen de vrijwilligers. ‘De Partij van de Arbeid is geen mooiweerpartij, we staan er ook als de wind ons in het gezicht blaast. Wij hebben nu verloren, maar zijn niet verslagen.’ Hij verdwijnt even snel als hij gekomen is. 23.50 uur Op weg naar de uitgang spreek ik Paul Sneijder, nummer 5 op de PvdA-lijst voor de Europese verkiezingen. Hij lacht: ‘Slechter dan het nu is, kan het niet worden, dus ik zie wel mogelijkheden voor een goede uitslag straks.’ The Day After In een stralend lentezonnetje wandel ik naar het partijkantoor aan de Herengracht om samen met de collega’s de partijwonden te likken. Nog vóór de lunch bereikt ons het bericht dat Pieter Hilhorst is teruggetreden. Jan de Roos Eindredacteur Lokaal Bestuur

LOKAAL BESTUUR / APRIL 2014

3

De verkiezingsuitslag en de gevolgen

GEZAMENLIJK OPTREKK BELANGRIJKER DAN OOI Foto Jan de Roos

In Amsterdam stapte lijsttrekker Pieter Hilhorst daags na de teleurstellende verkiezingsuitslag op.

Verloren maar niet verslagen. Maar oh, wat kregen we een harde dreun! Het lokale politieke landschap is ingrijpend veranderd. De verhoudingen in de gemeenteraden gingen op de schop. Daar waar we traditioneel de grootste partij waren, zijn we dat sinds 19 maart in veel gevallen niet meer. Ondanks de geweldige campagne, het canvassen, de rozen, de persoonlijke contacten en de inzet van heel veel mensen. Het is niet anders. Maar we zijn en blijven trots op onze inspanningen. De scherven opgeveegd, de kaasstolp aan diggelen, de brief van Sharon Dijksma, ongetwijfeld zal er een nieuw rapport komen of een commissie die de uitslag zal analyseren. Interessant is dan de vraag hoe het kan dat we zo fors hebben verloren terwijl je dat op straat en in de contacten met de kiezers niet voelde aankomen. Wie je ook sprak van onze lokale mensen, bijna overal was de reactie: ben je eenmaal in gesprek met de mensen, dan zijn ze niet erg negatief en kun je het allemaal wel goed uitleggen. De discrepantie tussen de uitslag en de geluiden uit de campagne is wellicht het interessantste punt voor deze evaluatie. Toch is een aantal oorzaken van ons grote verlies nu al te noemen, zoals de economische crisis en de lengte daarvan, de onduidelijkheid over JACQUELINE KALK SECRETARIS CLB

4

kunnen verklaren. Maar ook andere zaken speelden een rol. Denk maar aan het Spuiforum in Den Haag, de grote bouwprojecten in alle steden en de afkeer van de kiezer daarvan, de toeslagenaffaire in Amsterdam. En daarbij de vraag of we in alle steden wel bekende en aansprekende lijsttrekkers hebben kunnen inzetten. De G32 De positie van de PvdA is in de grotere steden van oudsher altijd stevig geweest. Onze wethouders en fracties waren veelal beeldbepalend op terreinen als volkshuisvesting, sociale zaken, onderwijs en de WMO. De vraag is of we deze positie kunnen behouden gelet op de verkiezingsuitslag in de G32, ingedeeld in Noord- en Oost-Nederland, West- en Midden-Nederland en Zuid-Nederland. G32 Noord- en Oost-Nederland

de zorg, de jeugdwerkloosheid die alsmaar blijft groeien, het verliezen van je eigen gezicht door het regeren met de VVD, het niet kunnen claimen van de successen die er wel waren. Dat zijn geen factoren die een goed verkiezingsresultaat vergemakkelijken. Dat wisten we ook op voorhand, maar een verlies van deze omvang hebben we niet zien aankomen. De grote steden Rotterdam en Utrecht laten het grootste verlies zien. Naast de landelijke tendens kenden beide steden ook hun ‘eigen affaires’ (de integriteitsschendingen in Rotterdam-Feijenoord en de diefstal van het raadslid Van der Roest in Utrecht) die de extra slechte uitkomst

Procentueel zijn de grootste verliezen geleden in Groningen (45 procent) en Almelo en Lelystad (elk ruim 42 procent). G32 West- en Midden-Nederland

In Nijmegen en Delft zijn de grootste verliezen geleden, elk 50 procent.

KEN IT Foto Jan de Roos

In Rotterdam moest de PvdA het hoofd buigen voor Leefbaar Rotterdam. PvdA-voorman Hamit Karakus stapte na vijf dagen op.

G32 Zuid-Nederland

% PvdA stemmen % PvdA stemmen % stemmen op in 2010 in 2014 lokale partijen 2014

Castricum 11,6 7,1 33,4 Menterwolde 31,3 9,7 24,5 Goes 18,1 8,8 9,5 Hoogezand 30,7 13,2 12,3 Roosendaal 11,8 6,8 43,2 Veenendaal 10,2 4,4 16

In Zuid-Nederland hebben we het grootste verlies geleden in Tilburg: 54 procent. In Breda, Heerlen, Helmond en Sittard-Geleen zijn we gehalveerd. Elke stad heeft zijn eigen verhaal. Een deel van de verklaring hebben we in de inleiding genoemd. Maar ook lokale kwesties speelden een rol, zoals grote bouwprojecten, de plaatsing van windmolens, betaald parkeren, een dierentuin enzovoorts. Een nadere analyse kan uitwijzen of de stelling hout snijdt dat daar waar lokale projecten zoals de Flevokust in Lelystad, gecombineerd met meer algemene zaken als de lengte van de economische crisis en de onduidelijkheid over de zorg, geleid hebben tot een extra verlies in een aantal van deze grote steden. Lokale successen Gelukkig zijn die er ook. In Dinkelland, Doesburg, Dongen, Harlingen, Heeze-Leende, Heiloo, Heusden, Hoorn, Horst aan de Maas, Kapelle, Kollumerland, Mook en Middelaar, Simpelveld, Someren, Steenbergen, Terschelling, Tytsjerksteradiel, Venlo, Weesp, Westerveld en Zeevang hebben we een hoger percentage stemmen behaald dan in 2010. We feliciteren jullie met deze winst! In De Bilt, Eijsden-Margraten, GeldropMierlo en Roerdalen deden we weer mee als zelfstandige partij, en zijn we als PvdA lokaal weer vertegenwoordigd. Ook van harte gefeliciteerd. En in 68 gemeenten zijn we in zetelaantal gelijk gebleven. Prachtig! Wij zijn nog steeds de grootste partij in 14 gemeenten. We feliciteren Assen, Brummen, Eindhoven, Gorinchem, Harlingen, Hoorn, Landgraaf, Leeuwarderadeel, Maassluis, Marum, Midden-Drenthe, Smallingerland, Terschelling en Weststellingwerf met dit resultaat.Opvallende afwezigen bij de lokale successen zijn de stedelijke gebieden. Lokale kwesties Intern gedoe, ruzies in fracties en afsplitsingen zijn oorzaak van een bovengemiddeld slecht verkiezingsresultaat. In veel van deze gevallen zijn in de periode 2010-2014 fractieleden overgelopen naar een lokale partij, vaak uit opportunisme: om meer kans te maken op het behoud van hun zetel na de verkiezingen. Een kleine opsomming:

Helaas moeten we vaststellen dat voor betrokkenen deze strategie binnenkomen in 2010 of al eerder via de PvdA, geen genoegen nemen met de interne partijdemocratie, afscheiden met behoud van de zetel van de PvdA, aansluiten bij (of oprichten van) een lokale partij en een terugkeer in de raad via de lokale partij - succesvol is. Een dergelijke handelwijze is per definitie ‘voor jezelf gaan’, laakbaar en past niet bij een democratische partij. Helaas is het een gegeven waar we steeds vaker mee te maken hebben gehad. Lokale drama’s De Partij van de Arbeid zal de komende vier jaar niet in de gemeenteraad zijn vertegenwoordigd in Blaricum, Bodegraven-Reeuwijk, Echt-Susteren, Gulpen-Wittem, Leudal en Oudewater. In 62 gemeenten hebben we een eenmansfractie. Hoe nu verder? In de komende weken zullen de coalitie-onderhandelingen worden gevoerd. Deze zullen lastiger dan ooit zijn. Onze positie is in de meeste gemeenten een geheel andere dan vier jaar geleden. Maar dat geldt voor veel partijen. De eerste indruk die de uitslag geeft, is die van een verder versplinterd politiek landschap. In een gemiddelde raad van 23 zetels zijn al snel minimaal acht partijen vertegenwoordigd. Met uitzondering van de grote steden is er vaak niet echt één heel grote partij maar is het beeld dat er een grootste (met maar 1 of 2 zetels meer) is, gevolgd door 3 of 4 partijen met een bijna gelijk aantal zetels. Het lijkt erop dat er een noodzaak zal zijn tot het vormen van brede coalities. De lokale partijen hebben een gemiddeld aandeel van bijna 30 procent. Maar ook dit beeld is per gemeente zeer verschillend, van gemeenteraden die uitsluitend bestaan uit lokale partijen tot gemeenteraden die slechts een enkele lokale partij kennen. De lokale partijen zijn na deze verkiezingen een nóg belangrijkere factor in het lokale bestuur geworden en zullen naar verwachting een groter aandeel in de colleges gaan krijgen. Interessant is dan om verder te kijken hoe de portefeuilleverdeling zal uitpakken. Joop van den Berg en Hélène Oppatja waarschuwden na de herindelingsverkiezingen van november vorig jaar al voor het verschijnsel: waar het kan, zullen ze het zonder ons willen doen. Wees daar alert op. We moeten ons verlies verwerken. Neem daar de tijd voor en praat er met elkaar over. De fractie zal kleiner zijn en de samenstelling kan anders zijn geworden doordat er mensen met voorkeurstemmen zijn gekozen. Ook dat hoort bij onze partij.

Deze verkiezingen gingen ook over de zorg. Zijn we nu net op dit onderwerp de verbinding met de mensen kwijtgeraakt? Zijn we er onvoldoende in geslaagd om een antwoord te geven op de angst van mensen voor de veranderingen in de zorg, voor de angst om nog meer aan mantelzorg te moeten doen, of het niet kunnen voorkomen dat oude mensen toch nog moeten verhuizen? Zijn we daarom uit de harten van de mensen geraakt? En is het juist daarom dat we in Someren, waar met Theo Maas een echte mensenwethouder op zorg zit, wel gewonnen hebben? Ondersteuning Gaat het niet zo lekker de komende periode, vraag dan ondersteuning via het CLB. We hebben heel veel partijgenoten klaar staan die kunnen helpen met een training, een goed gesprek, advies voor de onderhandelaars. Neem contact met ons op: 0205512205, e-mail [email protected]. Voor ons is het belangrijker dan ooit dat we gezamenlijk optrekken. Dat we gezamenlijke lijnen uitzetten, elkaar benutten, samen politieke strategieën bedenken en uitvoeren om lokaal zichtbaar te blijven en successen te kunnen halen, zodat we in 2018 weer een beter resultaat krijgen. Afstemming en gezamenlijke acties om in de zorg de verandering te bewerkstellingen waar wij in geloven, bij werk en inkomen om te voorkomen dat mensen aan de zijkant staan, in de volkshuisvesting om de sociale woningbouw te behouden. Makkers Voorwaarts! Het cijfermateriaal voor dit artikel is verzameld door Remmert van Haaften


5

MAAR SÓMS GING HET GOED, ZOALS IN LIMBURG! Foto Nationale Beeldbank

In Eijsden-Margraten boekte de PvdA een verrassend goed resultaat.

In veruit de meeste PvdA-afdelingen was het wonden likken toen de stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen eenmaal waren geteld. We zijn afgerekend op het landelijke beleid, was veelal de verklaring. Maar snijdt dit argument wel hout als je ziet dat er ook plaatsen zijn, plattelands- én stedelijke gemeenten, waar de PvdA heeft gewonnen? Vooral in Limburg deed de PvdA het opvallend goed. Hoe verklaren de lijsttrekkers dat succes? ‘We hebben ons geprofileerd als lokale partij en hebben bewust de landelijke PvdA-bobo’s niet langs laten komen.’ Wethouder Jo Bisscheroux was lijsttrekker in de gemeente Eijsden-Margraten (25.000 inwoners). Bij de vorige raadsverkiezingen vormde de PvdA nog een combinatie met D66 en GroenLinks en samen behaalden de drie partijen 3 zetels. Op 19 maart deed de PvdA als zelfstandige partij mee en scoorde 3 zetels; D66 en GroenLinks haalden ieder 1 zetel. Bisscheroux: ‘Bij de Kamerverkiezingen in september 2012 deed de PvdA het in onze gemeente erg goed en toen is besloten zelfstandig aan de raadsverkiezingen deel te nemen. Het was dus een beetje een opportunistisch motief, maar een aantal leden JAN CHRIS DE BOER FREELANCE JOURNALIST

6

had al eerder de wens uitgesproken als PvdA zelfstandig verder te gaan. Dat we nu op eigen kracht 3 zetels hebben behaald, mag je wel een succes noemen, maar eigenlijk hadden we gerekend op 4. In een plattelandsgemeente als de onze speelt het landelijke beleid altijd een wat minder prominente rol. Maar ik denk wel dat dat ons die 4e zetel heeft gekost. En natuurlijk hebben we de uitslag gevierd, niet al te wild, maar we hebben er wel een potje bier op gedronken, dat moge duidelijk zijn.’ Mensenportefeuille Heeft Bisscheroux een verklaring voor de goede uitslag? ‘De afgelopen periode was ik wethouder Wmo, sociale zaken en jeugdzorg. De mensenportefeuille dus. Daardoor had ik met

heel veel mensen en organisaties in onze gemeente contact en dat is wellicht een reden dat zoveel mensen op mij hebben gestemd. Want ik had maar één stem minder dan de lijsttrekker van het CDA en die partij is uitgekomen op 8 zetels. Wat verder, denk ik, een rol heeft gespeeld is de harmonisatie van ons subsidiebeleid. Eijsden en Margraten zijn drieënhalf jaar geleden gefuseerd en beide gemeenten hanteerden een verschillend subsidiebeleid. Voor mij betekende die harmonisatie ontzettend veel overleg met de verenigingen. En we hebben hier nogal een verenigingsdichtheid: 270 gesubsidieerde vereni-

Ik hoef niet vijf keer per dag een spotje te zien met Diederik als meneer Sombermans gingen op 25.000 inwoners. Voor die harmonisatie, vooral voor de manier waarop die tot stand is gekomen, heb ik veel waardering gekregen.’ ‘Wat me stoorde was dat de media vooral aandacht hadden voor de landelijke kopstukken. Binnen de partij moeten we het daar ook maar eens over hebben. Ik hoef niet vijf keer per dag een spotje te zien met daarin Diederik Samsom als meneer Sombermans.’ Fractievoorzitter Lee Tonnaer was lijsttrekker in de gemeente Mook en Middelaar (7.800 inwoners). Hier ging de PvdA van 1 naar 2 zetels met als markant detail dat de partij in deze ge-

meente procentueel gezien de grootste overwinning boekte van alle PvdA-raadsfracties in Nederland. Tonnaer weet de cijfers nog een beetje mooier te maken: ‘We zijn van 10,7 naar 17,7 procent gegaan, maar in absolute aantallen is er sprake van een verdubbeling want de opkomst was deze keer hoger. Bovendien hebben we GroenLinks door een lijstverbinding ook nog eens aan een extra zetel kunnen helpen.’ Geen landelijk materiaal Hoe verklaart Tonnaer dit succes? ‘Het komt volgens mij vooral door de strategie die we hebben gekozen. In de afgelopen periode zijn we steeds zichtbaar geweest. We flyeren niet alleen vlak voor de verkiezingen, maar de hele raadsperiode door. Daarnaast bezoeken we veel bijeenkomsten van allerlei aard. Zo zijn we ook buiten verkiezingstijd zichtbaar. Ten tweede hebben we ons heel bewust geprofileerd als lokale partij en hebben we de mensen er ook steeds weer op gewezen dat we een lokaal programma hebben. Ik ben PvdA’er in hart en nieren, maar we hebben weloverwogen gekozen voor een eigen poster. We hebben ook geen landelijk verkiezingsma-

WIM AAN HET WERK Je hebt van die mensen die niet op de voorgrond treden maar een onmisbare rol spelen in de afdeling. Wim Mathijssen uit Budel, dat behoort tot de Brabantse gemeente Cranendonck, is zo iemand. Hij maakt al jarenlang tijdens verkiezingstijd de PvdA-verkiezingsborden, meldt Marie Beenackers-van Poppel ons. Zij stond bij de verkiezingen van 19 maart als nummer 2 op de kandidatenlijst, na Frits van der Wiel. Cranendonck is een gemeente van ruim 20.000 inwoners, verdeeld over zes kernen (Budel, Maarheeze, Budel-Schoot, Budel-Dorplein, Gastel en Soerendonk). De PvdA had tot 19 maart 4 van de 19 raadzetels. Daar zijn er nu maar 2 van over. ‘We zijn vreselijk teleurgesteld,’ aldus Marie Beenackers, ‘ maar we zullen ons moeten herpakken en gaan proberen het vertrouwen van de kiezers terug te winnen.’ Op de foto zien we Wim in zijn garage bezig met het maken van de verkiezingsborden. Zijn vrouw Riny heeft drie perioden in de raad gezeten voor de PvdA. Zij stopte ermee in 2010.

WATERTOREN WEER OPEN Net voor de jaarwisseling kwam ik op een stralende dag al fietsend weer eens langs de watertoren van Eibergen. Verschillende bouwvakkers uit Eibergen, onder wie mijn grootvader en mijn ooms, hebben deze toren destijds tot een mooi en herkenbaar bouwwerk gemaakt langs de N18. Ik realiseerde mij weer eens dat je hier tot 2001 gewoon naar binnen kon en na een fikse klim van vele treden door de smalle ramen naar buiten kon kijken, om zo weer te genieten van het prachtige Achterhoekse coulisselandschap. Naar aanleiding van de aanslagen op 11 september 2001 op de Twin Towers in de VS door Al Qaida van Osama Bin Laden, besloot waterleidingmaatschappij Vitens, de eigenaar van de toren, deze in opdacht van de regering te sluiten voor het publiek. Men was bang dat Al Qaida naar Eibergen zou komen en het water in de opslagtank zou vergiftigen. De jarenlange openstelling van de watertoren voor het publiek en het abseilen, georganiseerd door de firma Sportwijzer, kwam hiermee te vervallen. Ik vroeg me af of de argumenten van destijds om de toren te sluiten nog wel relevant zijn. Aan het college van Berkelland (waartoe Eibergen sinds 2005 behoort) stelde ik de vraag of de watertoren gewoon weer kon worden opengesteld. Ook wilde ik graag weten of Al Qaida haar vizier nog op de toren gericht had. Mij lijkt het boren naar schaliegas een veel groter risico voor ons drinkwater! Vanuit de bevolking kreeg ik veel positieve reacties. Sommige politici zagen er een verkiezingsstunt in. De lokale krant kwam met de opmerking dat de watertoren als stempotlood voor de PvdA gebruikt kon worden. Ik kwam in gesprek met Vitens. Het waterleidingbedrijf toonde zich bereid om de watertoren tijdens de Open Monumentendag in september open te stellen voor het publiek. Dit resultaat inspireerde hobbyfotograaf Jeroen Sloot uit Eibergen om, zoals de lokale krant had gesuggereerd, van de watertoren dit mooie PvdA-stempotlood te maken. Moraal: ook niet zware onderwerpen interesseren mensen! Hans Pelle raadslid in Berkelland

teriaal ingezet en de landelijke PvdA-bobo’s niet langs laten komen. En als derde punt kan ik noemen dat de partij er voor heeft gekozen om in te zetten op enkele bekende, aansprekende gezichten. Op mij als lijsttrekker, maar ook op Karin Peters die het eerder als wethouder heel goed heeft gedaan.’ Bij de les gehouden De nieuwe strategie beviel goed, al gebeurde het wel een aantal keren dat onbewust werd teruggevallen op het ‘oude’ campagnevoeren. ‘Jordy Rutten, een jonge vent en actief lid van onze afdeling, heeft ons op koers gehouden. Dan zei hij tegen mij: Je tekst is veel te lang, dat gaat niemand lezen. Daar had hij wel gelijk in, ik ben nogal uitleggerig. Jordy vond dat we ons moesten beperken tot kernpunten en die steeds maar weer moesten herhalen zodat het duidelijk werd waar wij voor staan.’ Lukte het wel de campagne te concentreren op de lokale issues? ‘Ik ben het lang niet altijd eens met wat het kabinet en dus ook de PvdA doet. En natuurlijk werden wij ook aangesproken op het landelijke beleid. Maar dan zei ik: ik ben als lokale politicus gekozen en ben niet verantwoordelijk voor het landelijke beleid. Lokaal maken wij onze eigen keuzen, maar wel vanuit het sociaaldemocratische gedachtegoed. Vera Tax trok de lijst in Venlo (100.500 inwoners). Hier ging de PvdA verrassend van 5 naar 6 zetels. Tax: ‘Dit resultaat had ik zeker niet verwacht. Ik had me eerlijk gezegd voorbereid op een teleurstelling.’

Heeft ze een verklaring voor de winst? ‘Je weet het nooit zeker, maar ik denk dat onze opstelling in twee grote projecten een rol heeft gespeeld. Zo stemden we als coalitiegenoot tegen het aandelenplan voor het nieuwe stadion van VVV en tegen het plan om 10 miljoen euro te steken in een villa op het terrein van de Floriade. Wij wilden dat geld, dat we overigens van de provincie hadden gekregen, liever gebruiken voor het wegwerken van de tekorten die de Floriade zou opleveren. Het stadionplan is uiteindelijk niet doorgegaan, de bouw van de villa wel omdat daar een democratische meerderheid voor was. Daar moet je je dan natuurlijk ook bij neerleggen. Ik denk dus dat ons kritische financiële beleid waardering van de inwoners heeft gekregen. Maar daarmee ben je er nog niet. Je kunt wel keihard werken, maar je moet de mensen ook laten zien wat je doet en wat je standpunten zijn. We hebben in de afgelopen raadsperiode dan ook voor het eerst een permanente campagne gevoerd.’ Positief in de media Dan valt de naam die in de weken voor de raadsverkiezingen

voor in de mond lag bij voorzitter Hans Spekman, bij politiek leider Diederik Samsom en bij staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Ramon Testroote. Tax maakt hem ook onderdeel van het stembussucces: ‘Hij heeft als wethouder de afgelopen periode heel goed werk gedaan, is ook goed zichtbaar geweest en is heel positief in de media gekomen.’ Tax zelf kwam in de laatste weken voor de raadsverkiezingen in de landelijke publiciteit omdat ze was genomineerd voor de verkiezing van Beste raadslid van Nederland. Ze werd uiteindelijk eervol derde. ‘Ja, misschien is dat wel het laatste zetje geweest. Door die nominatie krijgt je toch het predicaat van goede politica.’ De lokale partijen in Venlo wonnen flink. Tax: ‘De PvdA in Venlo beschouw ik ook als een lokale partij, maar daar moet je wel in investeren. Je moet zichtbaar en bereikbaar zijn voor de inwoners. En onderschat ook niet de waarde van ons Ombudsteam. Zo kom je bij mensen over de vloer en probeer je hun problemen op te lossen. Wat dat betreft verschillen we niet van de lokale partijen.’’ Randstadtypering Winnen in de stad van Wilders, is dat niet extra mooi? ‘Dat van de stad van Wilders is een Randstadtypering. Wij ervaren dat niet zo. Bovendien deed de PVV hier niet mee en ik kan me niet voorstellen dat de PVVaanhang daarom maar op de PvdA heeft gestemd. Het kan zijn dat we nieuwe kiezers hebben aangetrokken, maar het blijft gissen.’

Jacqueline Aelen was lijsttrekker van de PvdA in Roerdalen (20.800 inwoners). Het was de eerste keer dat de PvdA in de per 1 januari 2007 heringedeelde gemeente deelnam aan de raadsverkiezingen. Het resultaat: 1 zetel. Als we Aelen op de zondagmiddag na de verkiezingen bellen, heeft ze net een coalitiebespreking achter de rug. Zo gaat dat in Limburg: ‘Op zondag hebben we daar allemaal wel tijd voor. Bovendien moeten we ook het tempo er in houden.’ Is ze tevreden over het resultaat? ‘Ik had er graag twee behaald, want als eenling komt er wel heel veel op je af, maar ik ben toch tevreden’, zegt Aelen, die de afgelopen twaalf jaar raadslid was voor een lokale partij. Begin vorig jaar nam ze het initiatief om een PvdA-afdeling in Roerdalen op te zetten. ‘Door de decentralisaties komt er veel werk af op de raadsleden en ik vond het wel handig ons netwerk te vergroten. Dat is gebeurd nu we onder de vlag van de PvdA vallen.’

Door de tvdebatten en de prognoses werd er veel onrust gezaaid Lokale politica De drie decentralisaties (Wmo, jeugdzorg en Participatiewet) vormden de speerpunten in de campagne. ‘Daarnaast hebben we vanaf oktober veel gecanvast, want we moesten ons wel laten zien.’ Als slogan werd gekozen voor Sociaal Lokaal. ‘Om duidelijk te maken dat ik nog steeds een lokale politica ben.’

Over de eigen campagne is Aelen tevreden, maar wat er landelijk allemaal is gebeurd, stoort haar. ‘Daar heb ik echt last van gehad. Door bijvoorbeeld de tv-debatten werd veel onrust gezaaid. Daarin werd onder meer gezegd dat de gemeenten de nieuwe taken niet aankunnen. Dat is het probleem helemaal niet. Het wordt ons moeilijk gemaakt omdat er te weinig geld wordt bijgelegd, anders waren die decentralisaties het beste wat het kabinet had kunnen doen. Want die taken horen gewoon bij de gemeenten, vind ik. Door dat geldgebrek zullen we wel tegen problemen oplopen, maar dan zal ik niet nalaten naar de landelijke PvdA te stappen. Die mogelijkheid heb ik nu.’ ‘Wat me verder stoorde, waren de prognoses. Al vier weken voor de raadsverkiezingen werd geroepen dat de PvdA afstevende op een groot verlies. Als je dat vervolgens als opiniepeilers hard en vaak blijft roepen, dan gà je ook verliezen. Maar ja, je kunt Maurice de Hond het peilen niet verbieden.’


7

Lijsttrekkers uit alle provincies aan het woord

NA DE DREUN VAN 19 MAART In het vorige nummer vertelden lijsttrekkers uit alle twaalf provincies hoe ze dachten de kiezer over te halen om het PvdA-hokje rood te kleuren. Sinds 19 maart weten we dat dit op heel veel plaatsen niet gelukt is. De verkiezingsuitslag was in veel gemeenten dramatisch slecht voor de PvdA. In dit nummer komen dezelfde lijsttrekkers Annemieke Smit (44)

ZORGEN VOOR MORGEN Annemieke

Smit

raadslid in Aa en Hunze (Drenthe)

25.000 inwoners op 276 km² 21 raadsleden

VERDRIET EN KRACHT

‘De verkiezingsuitslag was spannend. We hadden gehoopt op het behouden van onze 5 zetels in de raad. Helaas gaan we het de nieuwe raadsperiode doen met 4 zetels. De eerste reactie is natuurlijk verdriet. We hebben keihard gewerkt; twee maanden lang ontzettend STEM 19 MAART veel mensen ontmoet; in 24 dorpen van onze 35 kernen gecanvast. En op al die momenten mooie gesprekken gehad, soms kort, soms inaaenhunze.pvda.nl tensief. Relatief hebben we het goed gedaan in onze gemeente. Ruim 20 procent van de stemmers heeft gekozen voor PvdA. En dat is mooi. Gisteren ontmoette ik een jonge bewoner op een zorgboerderij. Ik stelde mij voor met mijn naam. En ze zei: ‘Ben jij Annemieke Smit van de PvdA? Ik heb op jou gestemd!’ Dat maakte mij blij. Ik straalde, ook van binnen, want ik weet dat ik voor alle mensen die op ons hebben gestemd, iets goeds heb te doen. In de coalitie of in de oppositie. Onze stemmers verdienen dat wij er volledig voor gaan. En dat is wat wij doen! We gaan er wat moois van maken.’

Lijst 2

Diana van Damme-Fassaert

opnieuw aan het woord. Waarom ging het (meestal) mis, en wat is het perspectief voor de PvdA na deze uitslag? Diezelfde vraag stelden we ook aan de lijsttrekkers van nog vier andere gemeenten: Landgraaf, Edam-Volendam, Dordrecht en Pekela. Zij vertelden in het vorige nummer hoe ze dachten de PvdA terug op het pluche te brengen. Barry Braeken (38)

wethouder in Heerlen (Limburg) 88.500 inwoners op 45 km² 37 raadsleden

OPPOSITIE LONKT ‘Het is een teleurstelling om van 4 naar 2 zetels terug te vallen in Heerlen. Procentueel in lijn met de landelijke trend, maar van een krappe 4 kom je dan op een ruime 2. Het was een heftige campagne met lokale issues: commotie over de verplaatsing van een voetbalclub binnen een wijk, debat over het slopen van een winkelcentrum om zo leegstand te verminderen en een waarlijk Amerikaanse campagne van vastgoedjongens om met dure advertenties in de kranten links te breken. Lokaal bleek in de uitslag niks uit te maken: de SP won en domineert nu Heerlen met 11 zetels, VVD, PvdA en CDA verloren. We hebben met een nieuw team hard gewerkt, maar het heeft niet mogen baten. Positief is wel dat iedereen uitsprak nu op te willen trekken richting 2018. Oppositie lonkt daarbij om zo de SP kritisch te kunnen volgen.’

Simon ter Heide

De PvdA staat pal voor de mensen die het wat moeilijker hebben in het leven. Wat dit betekent heb ik ervaren door het jong overlijden van mijn vader. Mijn moeder had het met drie kleine kinderen zwaar. Toch heeft ze er alles aan gedaan om mij te laten studeren. Ik heb mij toen voorgenomen mij met hart en ziel in te zetten voor mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Vandaar dat ik al vanaf 1979 actief ben voor mijn PvdA. Nu ik lijsttrekker ben hoop ik deze aan mijzelf gegeven opdracht extra goed te kunnen uitvoeren.

(57)

wethouder in Hulst (Zeeland) 28.000 inwoners op 201 km² 21 raadsleden

Stem 19 maart PvdA!

EIGEN IDENTITEIT ‘Hoewel de PvdA landelijk flink verloor, hebben wij in Hulst onze 3 zetels weten te behouden. Dat is volgens mij te danken aan de enorme inzet van ons campagneteam, kandidaten en vrijwilligers. Ik ben dan ook bijzonder trots op onze afdeling. Ook hebben wij van het begin af aan ingezet op een eigen verhaal, ert a s s a F los van de landelijke aanbee m am velingen en gebaseerd op Diana van D de eigen gemeente. Ik had hulst.pvda.nl altijd al een eigen slogan, Luid en Duidelijk, wat meer op de eigen identiteit slaat dan Sterker en Socialer, want sterker is de PvdA zeker niet geworden en het sociale wordt in Den Haag in rap tempo afgebroken. Wij hebben ook een verjonging doorgevoerd en nu is er een jonge kerel van 22 jaar in de raad gekozen. Verder staan er jongeren klaar om het stokje over te nemen. Wij gaan door op deze ingezette koers en zullen hen zeker betrekken bij het raadswerk.’

k j i l e d i u D & d Lui

8

Simon ter Heide (Oldeberkoop) Lijsttrekker PvdA (plaats 1) Telefoon: 06-53740896 [email protected]

Samen

l. a a i c o s n e sterk. Sam www.ooststellingwerf.pvda.nl

Simon ter Heide (58)

raadslid in Ooststellingwerf (Friesland) 25.000 inwoners op 224 km², 21 raadsleden

HET IS NIET GELUKT ‘De intensieve campagne van de PvdA-Ooststellingwerf was erop gericht om onze vijf zetels tegen de stroom in te behouden en tegelijkertijd de grootste partij te worden. Dat is niet gelukt. Door een lijstverbinding kwam de verloren zetel terecht bij onze natuurlijke bondgenoot GroenLinks. Een schrale troost, want de huidige coalitie behield een meerderheid van 12 van de 21 zetels. De lokale partij Ooststellingwerfs Belang heeft als grootste partij de regie bij de coalitieonderhandelingen. Wij gaan ervan uit, dat zij gaan kiezen voor voortzetting van de huidige coalitie met het CDA en de VVD. Zeker is dat echter niet. Ze kunnen ook inzetten op een breed gedragen coalitie en dat kan niet zonder de PvdA. We zullen het binnenkort wel vernemen. Wij bereiden ons ondertussen op alle scenario’s voor.’

Els Gasseling (59)

Erica van Alfen (43)



HET VALT NOG MEE

SCHRIKBEELDEN

raadslid in Uithoorn (Noord-Holland)

‘De coalitie van VVD, DUS! (GroenLinks en D66) en PvdA heeft verloren in Uithoorn. De drie lokale partijen hebben gewonnen, een beeld dat overeenkomt met de landelijke uitslagen. Wij hebben 1 zetel verloren, van 3 naar 2. Gezien de verwachtingen valt dat nog mee, maar verliezen doet pijn. Uit gesprekken op straat bleek, dat veel inwoners de PvdA verantwoordelijk stellen voor maatregelen die de mensen raken. De hoge huren, de vastzittende woningmarkt, de sluiting van bejaardenhuizen, de thuiszorg, de strenge bijstand, de strafbaarstelling van illegalen, de JSF. Vooral trouwe PvdA-stemmers zijn teleurgesteld. Het vurig verdedigen van het kabinetsbeleid in de media door Diederik wordt niet begrepen, omdat het beleid vaak zo in tegenspraak is met de uitgangspunten van de PvdA. En eerlijk gezegd hadden wij daar zelf ook moeite mee. Pas na lang doorpraten en veel stoom afblazen kwamen we toe aan gesprekken over Uithoorn. Al met al wel een boeiende verkiezingscampagne. We gaan moedig voorwaarts!’

raadslid in Nieuwegein (Utrecht)

‘Omdat we er geen rekening mee hadden gehouden, is de halvering van 6 naar 3 zetels hard aangekomen. Al in november vorig jaar zijn we gestart met onze Zeven ZorgZekerheden-verkiezingscampagne. In totaal hebben we 22 keer gecanvast bij zo’n 3500 adressen. De positieve stemming sloeg om op het moment waarop ‘de lijsttrekkers’ landelijke debatten gingen voeren. Zoiets werkt contraproductief omdat de echte lijsttrekkers te vinden zijn in onze steden en dorpen en steeds meer hun eigen verhaal hebben. Om onze inwoners gerust te stellen dat bij de PvdA ZorgZeker is, hebben we als enige partij gezegd dat we bij te weinig rijksgeld bereid waren dit met gemeentegeld aan te vullen. Om bij de transities niemand tussen wal en schip te laten vallen, hebben we 2 miljoen euro uit de reserve geclaimd voor onvoorziene gevallen. Maar tegen de schrikbeelden over de zorg die SP en CDA in de campagne bij onze inwoners bewust hebben opgeroepen én tegen het landelijk sentiment dat de PvdA nooit met de VVD had mogen samenwerken, konden we niet op.’

Rimbaud Lapperre (46)

Jan Klop (65)



BEST GOED, MAAR NIET TEVREDEN

HET WORDT EEN BIJROLLETJE

burgerraadslid in Best (Noord-Brabant)

‘In Best kreeg de PvdA in totaal 916 geldige stemmen. Dat bleek goed voor 1,74 zetels. Bij het verdelen van de restzetels ging één daarvan naar de PvdA. Met 2 blijft de situatie voor ons onveranderd. Dat geldt niet voor de politieke arena in Best. De lokale partijen kregen meer stemmen. Net als de ChristenUnie, die voor het eerst meedeed en 1 zetel kreeg. Grote verliezer werd het CDA, dat 2 zetels verloor. We zijn natuurlijk blij dat we met het behoud van 2 zetels niet meedoen aan de landelijke trend. Tegelijkertijd was er de sterke wens om juist te groeien. Dat is niet gelukt. Om die reden wel blijdschap, maar geen reden tot tevredenheid. De komende periode gaan we als fractie en achterban bedenken op welke wijze we beter en meer contact kunnen maken met onze inwoners en we (nog) duidelijker kunnen maken waar we voor staan en wat we bereikt hebben. Het is nu van verkiezingswoorden naar daadkracht. Met als doel een socialer Best en meer slagkracht in 2018.’

raadslid in Zeewolde (Flevoland)

‘Van 10,6 procent naar 8 procent. Van 2 zetels naar 1 zetel. Een bittere pil na alle inspanningen van ons campagneteam. En dat na vier jaar te hebben deelgenomen aan een coalitie waarin zowel raadsleden als wethouder zich voor de volle 100 procent hebben ingezet en veel hebben gerealiseerd. Ook een periode waarin een Zeewolder college voor het eerst in twaalf jaar de volle vier jaar bleef zitten. Een stabiel bestuur dus. Maar hoe we ons plaatselijk ook een slag in de rondte werkten, de Haagse invloed op de kiezer bepaalde uiteindelijk hier het beeld. Voor ons betekent het de komende jaren een bijrolletje in politiek Zeewolde. Links heeft 1 van de 19 zetels. Maar de strijd gaat ook met die ene zetel door. Desnoods tegen de bierkaai. Voor een sociaal en duurzaam Zeewolde.’

SOCIAAL ACTIEF DUURZAAM


NA DE DREUN VAN 19 MAART LOKAAL BESTUUR / APRIL 2014

9


NA DE DREUN VAN 19 MAART Lisbeth Hertogh

Nelleke Vedelaar

(62)

(37)

fractievoorzitter in Bodegraven-Reeuwijk (Zuid-Holland) 33.000 inwoners op 76 km² 23 raadsleden

ZWARE TIJDEN ‘In Bodegraven-Reeuwijk heeft de PvdA 1 zetel verloren, dus nog maar 1over. Ons aantal stemmen was 10 procent lager, dat valt dus mee, maar de opkomst was hoger dan de vorige keer. Heel erg jammer, vooral omdat ook de andere linkse partij, GroenLinks, 1 van haar 2 zetels kwijt is. Grote winnaar bij ons is de lokale partij Burgerbelangen. Een rechtse actiepartij. Het worden dus zware tijden voor het linkse hoekje. Het zal niet makkelijk worden om de komende jaren ervoor te zorgen dat de decentralisaties sociaal ingevoerd worden met ook oog voor de zwakkeren in de samenleving. Jammer!’

122.500 inwoners op 111km² 39 raadsleden

GEVECHT TEGEN LANDELIJK SENTIMENT ‘In Zwolle verliezen we (met 120 stemmen minder dan in 2006) net 1 zetel. Dat is ontzettend jammer en toch hebben we elkaar ermee gefeliciteerd. Door een zeer aansprekende campagne, waarbij we duizenden mensen persoonlijk hebben gesproken, hebben we de schade weten te beperken. Een veel groter verlies is er voor VVD, GroenLinks, de lokale partij Swollwacht en met name het CDA, dat gehalveerd werd. De CDA-zetels lijken terecht te zijn gekomen bij de ChristenUnie, die nu de grootste partij is. Ook de SP en D66 zijn grote winnaars. Onze inzet is om samen met de winnaars blijvend in te zetten op een sterke en sociale stad. De campagne was een gevecht tegen het landelijke sentiment. Op straat ging het dus steevast over waar wij in Zwolle voor staan, wat we hebben bereikt en over hoe mensen ons altijd persoonlijk kunnen aanspreken op goede zorg, betaalbaar wonen en werkgelegenheid.’

Maarten van den Bos (29)

Piet Manning (62)



NIET BIJ DE PAKKEN NEERZITTEN

VECHTEN TEGEN DE BIERKAAI

commissielid in Lingewaard (Gelderland)

‘Ook in Lingewaard was de uitslag teleurstellend. Wij zakten terug van 2 zetels naar 1, de laatste restzetel viel net een andere kant op. We hebben naar onze overtuiging alles gedaan voor een goede uitslag. Na een roerige politieke periode in Lingewaard, waarin met name onze fractievoorzitter Henry Peren zich het vuur uit de sloffen liep om de partijen enigszins bijeen te houden, voerden we een positieve, opbouwende campagne. Het mocht niet baten. Maar we gaan niet bij de pakken neerzitten. In de raad vertegenwoordigen we onze ruim 1.000 kiezers, maar het echte werk zal buiten de raad moeten gebeuren. Straat voor straat, deur voor deur gaan we de komende jaren het vertrouwen van mensen herwinnen. Omdat wij er nog steeds van overtuigd zijn dat stevig sociale politiek echt werkt.’

10

wethouder in Zwolle (Overijssel)

wethouder in Appingedam (Groningen)

‘Woensdagavond 19 maart zo tegen de klok van elven werd ook in Appingedam duidelijk dat de PvdA fors verloren had. Een schamele 2 zetels bleven over van de 4 die we hadden. Ook hier de trend van grote winst voor de lokale partij en het massale overstappen van kiezers van de PvdA naar de SP. Dat betekent dat we ook in Appingedam - sinds de Tweede Wereldoorlog een rood bolwerk! - niet in staat zijn geweest tegen het landelijke sentiment op te boksen. Het was vanaf het begin van de campagne vechten tegen de bierkaai. We zagen het in de gesprekken op straat al aankomen: protesten tegen en gemopper op de veranderingen in de zorg en de ontslagen in de zorgsector. Wanhopig gefoeter op de huurverhoging als gevolg van de verhuurdersheffing. En zo kan ik een lang lijstje maken. Maar het allerdodelijkste was het verwijt dat de PvdA haar ziel had verkocht aan de VVD door met die partij in een kabinet te gaan zitten. De SP plukte de vruchten. En voor al deze signalen waren velen ziende blind en horende doof. Het zal veel tijd en inspanning vragen het verloren vertrouwen terug te winnen.’

Harry Leunessen

Cor van Verk

(48)

(56)



GERED DOOR LOKAAL PROFIEL

WE PASSEN IN TELEURSTELLENDE TREND

Lijsttrekker en wethouder in Landgraaf (Limburg)

‘Er gaat geen zetel vanaf. Dat was de breed gedragen overtuiging bij de PvdA in Landgraaf. En die overtuiging zagen wij bevestigd in de verkiezingsuitslag. Tot kwart over één ’s nachts. Op dat tijdstip belde de burgemeester met de boodschap dat onze vijfde (rest)zetel uiteindelijk toch naar de VVD zou gaan. De tevredenheid over onze prestatie was er niet minder om. De PvdA boekte in Landgraaf de beste score van Limburg (16,8 procent, dat was 18,0 procent in 2010) en in geen enkele andere Limburgse gemeente behaalde de PvdA het grootste aantal stemmen. En ook deze keer weer zorgde het lokale krediet van de PvdA bij de bevolking van Landgraaf voor een beschermende wal tegen de landelijke trend. Loon naar werken voor de PvdA, daar waren vriend en vijand het op de verkiezingsavond over eens. Op grond van de verkiezingsuitslag heeft de PvdA het initiatief genomen tot de vorming van een nieuwe coalitie.’

Janneke Rijpstra

Janneke Rijpstra

(50)

Lijsttrekker en fractievoorzitter in Edam-Volendam (Noord-Holland) 28.000 inwoners op 24 km² 12 raadsleden

DE KIEZER HEEFT ALTIJD GELIJK ‘Goede lokale debatten, overal posters voor de ramen. Maar toen was er de uitslag. Van 4 naar 2 zetels. Wauw, dat komt binnen... Hoe nu als PvdA? Worden we ook een lokale partij met een rood beginsel? Gaan we een samenwerking aan met GroenLinks? Dat zijn de vragen die als eerste bij je te binnen schieten. Over twee jaar hebben we hier weer verkiezingen in verband met de fusie met de gemeente Zeevang. Dan zijn er gelukkig geen landelijke tv-debatten die van invloed zijn op de gemeenteraadsverkiezing. De opkomst in Edam-Volendam was gigantisch: 66 procent. Dit vanwege de kwestie ambtenarenhuisvesting. We hebben verloren, en daarmee ook de panden die voor de huisvesting bedoeld waren. De kiezer heeft gesproken. De kiezer heeft altijd gelijk: Lijst Kras uit Volendam steeg daarom van 1 naar 6 zetels.’

Gewoon Duidelijk Stem

222214001_PvdA affiche A3_v2.indd 1

23-01-14 14:46

Lijsttrekker en raadslid in Dordrecht (ZuidHolland)

‘Ook in Dordrecht zijn op 19 maart forse verliezen geleden. Nadat wij in 2010 al een pak slaag hadden gekregen, hoopten wij stiekem dat wij dit keer zouden ontkomen aan de negatieve trend. Helaas al snel was duidelijk dat wij ons zouden voegen in de negatieve trend en wij eindigden met 4 zetels op de vierde plaats. Een harde les van de kiezers die vooral hun onvrede uitten over het kabinetsbeleid. Terecht of onterecht, onze kiezers voelen zich in de steek gelaten door de Haagse politiek. De prijs werd betaald door de raadsleden. Laten we hopen dat het deze prijs waard was en dat we de volgende keer bij de Kamerverkiezingen wel worden beloond voor een beleid dat bijdraagt aan de crisisbestrijding.’

Henk Büsemann (54)

Lijsttrekker en fractievoorzitter in Pekela (Groningen) 13.000 inwoners op 50 km² 15 raadsleden

COALITIE MET SP? ‘De uitslag van de verkiezingen viel ook in Pekela tegen. We moesten uiteindelijk 1 zetel verlies accepteren en gingen van 3 naar 2. Twee nieuwe partijen, de CU en de VCP (Verenigde Communistische Partij), haalden elk 1 zetel. De SP ging van 3 naar 4 zetels, zij is nu de grootste partij. VVD, GroenLinks en de lokale partij Samen voor Pekela verloren ieder 1 zetel. De uitslag maakt het mogelijk een coalitie te vormen van SP, Samen voor Pekela en PvdA. Dit betekent dat we in gesprek gaan met de SP. We hebben vooraf aangegeven dat we verantwoordelijkheid willen dragen en zullen dat ook doen als dit gevraagd wordt. We zijn een bestuurderspartij en geen oppositiepartij. Ik verwacht van dit kabinet dat Nederland de komende tijd meer en meer het werkelijke PvdA-gezicht gaat zien en dat we uit deze crisis raken. Dat we onze idealen fier overeind houden, en dat de mensen die ons tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2012 zoveel vertrouwen hebben gegeven, ook weer vertrouwen gaan krijgen in de lokale politiek. Alleen dan ziet het politiek landschap er over 4 jaar weer ROOSkleurig uit.’


NA DE DREUN VAN 19 MAART LOKAAL BESTUUR / APRIL 2014

11

Raa

dsve

rkie

zing

en 2

014

De afgelopen maanden hielden de lijsttrekkers in Leidschendam-Voorburg, Opsterland en Kerkrade voor

Lokaal Bestuur een verkiezingsdagboek bij. In deze laatste aflevering blikken zij terug op de uitslag. De campagne verliep prima, maar het resultaat op 19 maart was op veel plaatsen in ons land teleurstellend. Geldt dat ook voor deze drie gemeenten? Hoe verklaren de drie lijsttrekkers de verkiezingsuitslag in hun gemeente? En hoe gaat het nu verder?

UIT HET DAGBOEK VAN EEN LIJSTTREKKER LEO JONGEN, LIJSTTREKKER PVDA KERKRADE

PIJNLIJKE NEDERLAAG! Op de eerste plaats wil ik die afdelingen in het land feliciteren die een goed resultaat hebben behaald! De weken voor de verkiezingen zat de sfeer er bij ons goed in. Het team was enthousiast, de bereidheid om mee te werken was groot en de campagne was strak georganiseerd. Hoewel er op straat vaker werd verwezen naar het Haagse beleid, waren er niet veel negatieve geluiden. De laatste zaterdag voor de verkiezingen hebben we met een team van ongeveer 30 mensen met een Engelse dubbeldekker nog alle wijken bezocht. Daarnaast gebruikten veel van onze kandidaten hun eigen netwerk in verenigingen, kennissen en familiekring. Met een beleid van Kerkraadse signatuur hoopten we de (negatieve) landelijke tendens/prognoses te kunnen compenseren. Toen op woensdagavond rond 22.00 uur de eerste verkiezingsresultaten binnen kwamen, bleek dat we ongeveer halveerden ten opzichte van 2010. We hadden nog hoop dat het beeld in de loop van de avond zou wijzigen, maar dat bleek niet het geval. De teleurstelling was dan ook groot toen duidelijk werd dat we maar 4 van onze 8 zetels overhielden. Als lijsttrekker heb ik - vergeleken met die van de andere partijen - goed gescoord: 1101 stemmen. Alleen de lijsttrekkers van de winnende plaatselijke partij en van de SP hadden er meer. Het aantal stemmen van de individuele kandidaten was - ondanks hun tomeloze inzet - teleurstellend. De uitslag is als volgt: Burgerbelangen 8, Ons Kerkrade 4, PvdA 4, CDA 4, SP 3, Lokaal Alternatief 2, VVD 2, Ouderenpartij 1 en GroenLinks 1. De plaatselijke partijen hebben 15 van de 29 zetels. Van de landelijke partijen is de SP de grote winnaar: van 1 naar 3 zetels. Drie dagen na de verkiezingen krijg ik in Kerkrade veel te horen dat wij ‘afgerekend’ zijn op het landelijke beleid. Dat is erg jammer, omdat de PvdA in Kerkrade in de achterliggende jaren veel betekend heeft voor Kerkrade en haar inwoners. Dat wordt echter niet meer gezien op het moment dat de landelijke PvdA - uiteraard samen met de VVD - ingrijpende negatieve maatregelen neemt of wil nemen, met name op het sociale terrein. Denk alleen al aan de zorg en de ontslagen in die sector. Het vele goede werk dat veel PvdA-wethouders verrichten, is overvleugeld door het Haagse beleid. Willen wij in de toekomst plaatselijk nog een rol van betekenis spelen, dan zal de landelijke PvdA zich moeten realiseren dat ze een andere weg moet inslaan. Dat er minder geld is en dat niet alles overeind kan worden gehouden, daar zijn de inwoners zich wel van bewust, maar het gaat om de keuzes die gemaakt worden. Bovendien moet je in een tijd dat rigoureuze hervormingen noodzakelijk zijn dat niet met twee partijen oppakken. Daar moet je een breder draagvlak voor creëren. Nu zijn alle negatieve maatregelen die ‘Den Haag’ neemt de schuld van de PvdA en de VVD! In Kerkrade zal de PvdA, naar het zich laat aanzien, wel weer aan het college kunnen deelnemen. Wij pakken onze verantwoordelijkheid op en gaan weer aan de slag. Wij blijven geloven in onze partij!

www.pvdakerkrade.nl

12

ENERGIE VOOR TIEN! De polls zijn kort voordat de stemlokalen opengaan, niet positief voor ons. Er wordt winst voor de lokale partijen voorspeld. Niet omdat die het zoveel beter doen, maar omdat de mensen een afkeer lijken te krijgen van de politiek door te veel graaiende bestuurders, ruziënde raadsleden en gekissebis over de kleur van een plantenbak terwijl de uitkeringen omlaag gaan. Eén ding is duidelijk, burgers kijken niet meer op tegen politici, en al helemaal niet tegen raadsleden. We merkten het ook op straat. We werden niet of nauwelijks aangesproken op wat de PvdA landelijk doet, het ging veel meer om de politiek in het algemeen. Mensen noemen een probleem, je reageert daarop, en ze zeggen ‘ach ja, mooie woorden, maar zo werkt het toch nooit’. Een gelatenheid die sluipenderwijs is overgegaan in een afkeer van de politiek. Dan is het woensdagavond. Het is gezellig druk in het gemeentehuis. Tout Leidschendam-Voorburg loopt er rond. Onze oudste kandidaat is er ook. Ze is vandaag 91 geworden. Leunend op een rollator maar met een geest zo scherp als glas. Ze wordt toegezongen. Als de uitslag binnen is, blijkt Gemeentebelangen de grootste partij te zijn, met een kleine 200 stemmen meer dan de VVD. Wij verliezen 2 van onze 5 zetels, en worden daarmee een kleine partij. De coalitiepartners VVD en CDA gaan elk ook 2 zetels terug, D66 wint als enige coalitiepartij 2 zetels. Twee zetels verlies voor ons dus, één meer dan verwacht. Wij verzamelen ons om de rolstoel van Jacob, ook één van onze kandidaten. We houden ons groot, maar de verslagenheid is groter. De politieke verhoudingen in Leidschendam-Voorburg zijn vanavond volledig omver gegooid. De langdurende dominantie van de VVD, die met 10 zetels de grootste partij was, is ten einde. Maar het college ook. En wij dus. Donderdagavond komt de nieuwe fractie voor het eerst bijeen. Alles is anders, dat beseffen we. Maar dat biedt ons ook kansen. We kunnen heel hard blijven roepen dat we op landelijk beleid afgestraft zijn. Dat de economische crisis te lang duurde voor de mensen. Dat de PvdA onherkenbaar was door samen met de VVD in het kabinet te zitten. Maar wat heeft het voor zin om te wijzen naar wat een ander anders zou moeten doen? Het enige waar we zelf iets aan kunnen doen, is ons lokale gezicht. Nog meer naar buiten, nog meer naar de mensen. Tijdens de fractievergadering komt de energie weer terug. De teleurstelling blijft, maar het venijn is verdwenen. We hebben nog steeds 3 mensen in de raad. Een sterke fractie, met ervaring, en een brede steunfractie met veel kennis op verschillende terreinen. En we hebben energie voor tien! In de stilte van de nacht zie ik thuis achter mijn pc e-mails van mensen die ons een hart onder de riem steken, van organisaties waarmee we veel contact hebben gehad, van burgers uit de buurt. En zelfs van totaal onbekenden. Er begint een nieuwe periode, met nieuwe kansen. Om met Diederik te spreken: we zijn overwonnen maar niet verslagen!

leidschendamvoorburg.pvda.nl

Foto Pieter Lagas

MARJAN VAN GIEZEN, LIJSTTREKKER PVDA LEIDSCHENDAM-VOORBURG ROEL VOGELZANG, LIJSTTREKKER PVDA OPSTERLAND

THE DAY AFTER… Op de ochtend van de verkiezingen heb ik de PvdA-vlaggen die we in de campagne gebruikt hebben teruggebracht naar onze afdelingssecretaris. Er zou vanavond vast geen reden voor feest zijn, en de vlag halfstok hangen leek mij een tikkeltje pathetisch. Het voorgevoel bleek te kloppen. De gemeenteraadsverkiezingen 2014 in één zin samengevat: ‘hard gewerkt en toch verloren’. Met veel plezier en optimisme heb ik de afgelopen maanden via dit dagboek verslag gedaan van onze campagne. Natuurlijk gingen we het redden met een goed programma, prachtig materiaal, een paar mooie verkiezingsdebatten en een enthousiaste groep mensen. Zes zaterdagen waren we met gemiddeld vijftien mensen op straat. Ik ben trots op die ploeg en hun inzet! Lutz Jacobi en Jacques Monasch hielpen ons. Friezen zijn nuchter en die zouden toch best door hebben dat onze grootste lokale partij, Opsterlands Belang, met haar mantra ‘Weg met Den Haag, kies LOKAAL’ , een te simpele voorstelling van de werkelijkheid gaf? Niets blijkt minder waar op de avond van de verkiezingsuitslag. Ik had rekening gehouden met het verlies van 1 van onze 5 zetels. Bij de voorlopige uitslag zijn dat er 2, maar de volgende dag blijkt dat door de lijstverbinding met Opsterlanders (GroenLinks) 1 zetel alsnog toevalt aan de PvdA. De schok van de verkiezingsavond wordt dan ineens weer lichte euforie. Wij blijven de tweede partij in Opsterland met 4 zetels. Overal in Fryslân bleef de PvdA gelijk of verloor ze maximaal 1 zetel. Afgezet tegen het landelijk beeld is dat positief. Natuurlijk moeten we op zoek naar de oorzaken. Politici weten dat de kiezer altijd gelijk heeft. De euforie over de uitkomst van de landelijke verkiezingen van 12 september 2012 was groot. Een sterke PvdA zou er mede voor zorgen dat ons land sociaal bleef. Ik heb groot respect voor PvdA-bewindslieden als Lodewijk Asscher, Jeroen Dijsselbloem en Martin van Rijn. Zij namen en nemen verantwoordelijkheid voor belangrijke PvdA- thema’s als zorg, wonen en werk. Maar dat wordt niet gezien in het land. Geen campagne kan op tegen gebrek aan vertrouwen. En helaas, ik moet het toch zeggen, het vertrouwen in Diederik was weg, zelfs in Fryslân. Oneerlijk, want het was juist Diederik die bij de landelijke verkiezingen van 2012 het minste aan de kiezers beloofde. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Op straat werden we toch regelmatig geconfronteerd met de ‘JSF-draai’ van de PvdA en de strafbaarstelling van illegalen, terwijl dit niets met lokale politiek te maken heeft. Maar het is nu eenmaal zoals het is. We zullen het hier vier jaar mee moeten doen. De collegeonderhandelingen gaan nu beginnen. Wij zullen ons inzetten voor een stabiele coalitie die verantwoord omgaat met alle uitdagingen die op de gemeente afkomen. Inhoudelijk zullen we elkaar wel kunnen vinden, denk ik. Dan rest slechts de vraag: hebben onze collegapartijen voldoende vertrouwen in ons? Want politiek zal steeds meer gaan over vertrouwen. En terecht! opsterland.pvda.nl


13

PRIMARIES ZIJN GEEN WEG NAAR HE Foto Hollandse Hoogte

De lijsttrekkerverkiezingen hadden geen positief effect op de verkiezingsuitslag van 19 maart.

Het was een interessant experiment, in oktober en november vorig jaar: primaries in de PvdA-afdelingen Zoetermeer, Groningen en Utrecht. Hans Spekman, die het idee had gelanceerd, had er hoge verwachtingen van. Door de lijsttrekkerverkiezingen, waaraan ook niet-leden konden deelnemen, zouden meer mensen zich betrokken gaan voelen bij de partij, en dat zou uiteindelijk flink wat extra stemmen voor de PvdA moeten opleveren. Nu de verkiezingsresultaten bekend zijn, maakt bestuurskundig onderzoeker Jan Lunsing de balans op.

JAN R. LUNSING BESTUURSKUNDIG ONDERZOEKER STIBABO, GRONINGEN

14

François Hollande is gekozen als presidentskandidaat voor de Parti Socialiste door middel van open lijsttrekkerverkiezingen, ook wel primaries genoemd. Het Franse voorbeeld heeft Hans Spekman geïnspireerd om te beloven dit systeem in te voeren bij het kiezen van onze lijst toen hij kandidaat was voor het voorzitterschap van de PvdA. In Frankrijk zou dit geleid hebben tot groot enthousiasme voor de presidentskandidaat, nieuwe leden en meer betrokkenheid bij de verkiezingen en niet onbelangrijk: een overwinning van Hollande op Sarkozy. Hans Spekman staat bekend als iemand die zijn woord houdt. Bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen is dan ook in drie gemeenten met primaries geëxperimenteerd. In Zoetermeer werd de primary op 16 oktober gehouden en op 9 november was

er de zo genoemde super Saturday toen in Utrecht en Groningen de lijsttrekker gekozen werd. Nu de gemeenteraadsverkiezingen achter de rug zijn, is het een mooi moment om na te gaan of in de Nederlandse situatie de beloofde verkiezingswinst is binnengehaald. Criteria Nadat in Groningen besloten was het systeem te organiseren, heeft het afdelingsbestuur op verzoek criteria opgesteld om af te meten of het experiment geslaagd was. Volgens een mail van 5 juli waren dat de volgende criteria: 1. Voldoende kandidaten (minimaal 2); 2. Voldoende vrijwilligers (ongeveer 40); 3. Vlekkeloos verlopende campagne (geen gedoe tussen kandidaten); 4. Vlekkeloos werkend IT-systeem en stemproces; 5. Voldoende stemmers (500 niet leden en minsten 850 kiezers totaal); Omdat ook beloofd was dat het systeem meer kiezers zou opleveren, is hier een zesde criterium aan toegevoegd. 6. Relatief betere uitslag dan het landelijk gemiddelde. Deze Groninger criteria zijn deels direct toepasbaar op Zoetermeer en Utrecht. Hoewel het aantal vrijwilligers verschilt, is voor het tweede criterium geen berekening naar rato van het aantal leden toegepast, omdat in elke gemeente het aantal vrijwilligers afhankelijk is van de noodzaak de verkiezingen te organiseren, kiezers uit te nodigen te stemmen, stembureaus te bemensen en de kandidaten te ondersteunen. Hiervoor is in een kleine gemeente (Zoetermeer) wellicht een kleiner aantal vrijwilligers nodig, maar daar staat tegenover dat het aantal kandidaten daar groter was dan in Groningen, wat het minimum aantal vrijwilligers weer doet stijgen als we niet willen dat een kandidaat in zijn eentje zijn campagne draait. Als we voor het vijfde criterium uitgaan van een gelijke opkomst in procenten, kunnen we het minimaal aantal leden en niet-leden omrekenen naar rato van respectievelijk het ledenbestand en het bestand aan kiesgerechtigden. Dit is in onderstaande tabel gedaan.

De criteria komen overigens niet geheel overeen met de hooggespannen verwachtingen die er bleken te leven in de afdelingsvergaderingen in Groningen. In de mail van 5 juli stond dat het bestuur schatte dat er tussen de 850 en 7.650 mensen bereid waren te stemmen. We mogen ervan uitgaan dat het bestuur deze criteria dan ook als absoluut minimum zag.

Opkomst In onderstaande tabel is het percentage aangegeven waarin de daadwerkelijke opkomst het criterium benaderde. Hieruit blijkt dat het beoogd aantal leden dat zou moeten opkomen in Groningen en Zoetermeer inderdaad gehaald is. In Utrecht bleef het wel achter bij het minimum dat volgens het criterium gehaald zou moeten worden.

Het belangrijkste is echter vooral dat voldoende niet-leden zouden moeten meedoen. Daar was het immers om begonnen. Als niet-leden meedoen, zo was de redenering, zullen ze bij de echte verkiezing ook eerder op de Partij van de Arbeid stemmen. Nu blijkt dat geen van de drie gemeenten het toch al niet ambitieuze streefgetal van het Groninger afdelingsbestuur haalden. Zoetermeer kwam nog het meest dichtbij. Dat heeft mogelijk te maken met meer aandacht in zowel de landelijke als de lokale media. Zoetermeer had als voordeel, dat zij als eerste afdeling primaries had ingevoerd. Dat feit op zich was nieuwswaardig en heeft mogelijk extra kiezers naar de stembus getrokken. Desondanks is daar het aantal stemmen ver achtergebleven bij het Groninger criterium. Eén van de kritiekpunten op het systeem van primaries was dat de leden te weinig invloed zouden hebben op de keuze van hun eigen lijsttrekker. In Groningen werd dit ondervangen door leden en nietleden in cohorten op te delen, waarbij de leden 50 procent van de uitslag zouden bepalen en niet-leden de overige 50 procent. Doordat, wat de ledenvergadering blijkbaar niet had verwacht, meer leden dan niet-leden stemden, had door dit systeem elk lid minder stemkracht dan een niet-lid. Hierdoor deed het bijzondere geval zich voor, dat als je meer invloed wilde hebben op de keuze voor de lijsttrekker, je je lidmaatschap moest opzeggen! Het zal wel niet gebeurd zijn, want het is kennis achteraf.

ERSTEL Kandidaten Aanvankelijk zouden ook in Amsterdam lijsttrekkerverkiezingen worden gehouden. Daar stelde Pieter Hilhorst zich kandidaat. Omdat zich geen tegenkandidaten aandienden, werd de lijsttrekkerverkiezing geannuleerd. In Zoetermeer, Groningen en Utrecht waren er wel voldoende kandidaten.

Een ander kritiekpunt is dat mensen van andere partijen kunnen proberen de stemming te beïnvloeden. Deze mensen moesten wel een formulier tekenen dat ze de PvdA-standpunten aanhangen. In Zoetermeer bleek daadwerkelijk sprake te zijn geweest van beïnvloeding. Daar hebben naar schatting 25 leden van lijst Nawijn en enkele CDA’ers hun politieke standpunten verloochend en meegedaan aan de stemming. Overigens staat vast dat de winnaar zijn overwinning niet te danken heeft aan deze 25 stemmen. De winnaar had in de beslissende ronde 40 stemmen meer dan de nummer twee in Zoetermeer. Dat neemt niet weg dat het een serieus probleem kan zijn bij een verkiezing waar de opkomst niet bijzonder hoog is. Doorwerking in de uitslag Om na te gaan of er sprake was van verkiezingswinst, hebben we uitgerekend hoe de uitslag in deze gemeente was in relatie tot de uitslag van 2010 en de gemiddelde uitslag van de PvdA in heel Nederland. In de grafiek is het verliespercentage aangegeven. Elke van de deelnemende gemeenten heeft een groter dan gemiddelde nederlaag geleden. Zoetermeer is nagenoeg gelijk gebleven aan de landelijke trend, maar Utrecht en Groningen hebben het slechter gedaan.

In Groningen bestond de traditie om de zittende wethouder of beoogd wethouder tot lijsttrekker te verkiezen. In Zoetermeer is er in het verleden altijd om het lijsttrekkerschap gestreden, waarbij een zittende wethouder zich ook kandidaat stelde. In Utrecht stelden drie raadsleden en een zittend wethouder zich beschikbaar. Omdat daar geregeld was dat maximaal drie kandidaten mee konden doen, was er een voorronde alleen voor de leden, die uit de vier kandidaten er drie kozen die mochten meedoen aan de open verkiezingen. Vrijwilligers Het aantal vrijwilligers wordt in elk van de drie gemeenten geschat op iets boven de veertig. In Zoetermeer waren er meer vrijwilligers actief in de centrale organisatie, terwijl in Groningen en Utrecht meer vrijwilligers actief waren in de campagneteams van de kandidaten. Hieruit volgt wel dat dit criterium gehaald is. Gedoe In geen van de gemeenten is gedoe geweest. In Groningen was er één incident waarbij het adres (url) van een website door een campagnemedewerker was gekaapt, maar de naam van de url is op verzoek van de kandidaat voor wie de kaper campagne voerde aan de tegenpartij afgegeven. Overigens was dat wel van belang, aangezien de kandidaten op één na allen wethouders en raadsleden waren, zodat een harde onderlinge strijd gevolgen zou hebben voor de verhoudingen in de raad of tussen raad en college. Ict Een goede afhandeling van het stemmen is uiteraard een voorwaarde voor de verkiezing. Het bleek dat het automatiseringssysteem in geen van de drie gemeenten naar behoren gewerkt heeft. Waar het precies aan gelegen heeft, hebben we hier niet nader onderzocht, maar mocht ooit weer gekozen worden voor het houden van primaries, dan is het verstandig het systeem grondiger te testen dan nu het geval moet zijn geweest. Het is vrijwel zeker dat een aantal kiezers niet heeft gestemd, doordat ze niet tijdig de problemen met het systeem de baas werden. Volgens een van de geïnterviewden was het systeem bovendien te complex voor de vrijwilligers die kiezers moesten registreren. Het is van belang om bij herhaling te kiezen voor een meer vrijwilligersvriendelijk systeem.

Winst ten opzichte van landelijke trend in procenten (bron: www.volkskrant.nl) Nu heeft elke plaats zijn eigen verhaal. In Groningen woedde binnen de PvdA een politieke crisis die ruim een jaar voor de verkiezingen leidde tot het vertrek van twee wethouders, een fractievoorzitter en een afdelingsvoorzitter. Er viel dus iets te repareren. Dit is gepoogd met behulp van de primaries en daarna met intensief canvassen. Voor Utrecht en in mindere mate Groningen moet bij de beoordeling worden meegenomen, dat de PvdA in de grote steden percentueel fors meer verloor dan in gemeenten met minder inwoners. Dat relativeert de uitslag wel in zoverre dat we niet kunnen stellen dat de betreffende gemeenten het door de primaries slechter deden, maar maakt van de zware nederlaag nog geen relatief goede uitslag. Conclusie In onderstaande tabel is samengevat hoe de primaries in de drie gemeenten zijn verlopen. Dat de ICT niet goed werkte is misschien niet eens zo belangrijk, want dat moet een volgende keer te organiseren zijn. Verder verliepen de organisatie en de campagnes goed en gingen de kandidaten en hun teams fatsoenlijk met elkaar om. Met andere woorden: dat wat de partij onder controle kon hebben, had ze redelijk goed op orde.

Wel viel de opkomst tegen en staat vast dat in geen van de gemeenten is de verkiezingsuitslag positief is beïnvloed. Uit de interviews komt een beeld naar voren dat het houden van primaries voor de verkiezingsuitslag niets uitmaakt. Volgens Werner Kasten, voorzitter van de afdeling Zoetermeer, viel de verkiezing in Zoetermeer te vroeg, maar ook in Groningen en Utrecht wordt geen verband gevonden. Overigens zit er een grens in het naar achteren verplaatsen van de primary. De lijst moet volgens art. F1 lid 1 Kieswet tussen 30 januari en 5 februari worden ingediend en volgens onze statuten moet deze lijst uiterlijk zes weken voor deze datum worden vastgesteld door de afdelingsvergadering (art. 5.8 lid 1). Voor de verkiezingen in maart moet de primary dus voor kerst zijn afgerond. De conclusie is overigens gerechtvaardigd, zoals in Groningen viel waar te nemen als je niet-leden erover bevroeg, dat het de meeste kiezers niet zoveel uit maakt wie bij gemeenteraadsverkiezingen lijsttrekker van de Partij van de Arbeid is. We kunnen op grond van deze drie experimenten dan ook veilig aannemen dat de primaries niet een weg naar herstel zijn. Met dank aan Werner Kasten, voorzitter afdeling Zoetermeer, Ruben Post, fractievoorzitter Utrecht en Jeroen Weck, penningmeester afdeling Utrecht. Noot van de redactie: Lokaal Bestuur kreeg het evaluatierapport over de lijsttrekkerverkiezingen dat voor het partijbestuur is gemaakt, niet ter inzage.


15

‘De PvdA wil dat de sociale kant van Europa beter belicht wordt.’

BRUSSEL IS GEEN BOEMA Foto Nationale Beeldbank

Paul Sneijder op verkiezingspad

Amper twee maanden na de gemeenteraads verkiezingen moeten we alweer naar het stemhokje: de verkiezingen voor het Europees Parlement staan voor de deur. Het lijkt een ver-van-mijn-bed show voor lokale politici, maar is dat eigenlijk wel zo? Lokaal Bestuur nam de proef op de som en sprak met PvdA-kandidaat Europarlementariër Paul Sneijder, nr. 5 op de lijst, over de kansen die Europa biedt aan waterschappen, provincies en gemeenten. Waarom zouden lokale PvdApolitici na de gemeenteraadsverkiezingen ook campagne moeten voeren voor de Europese Parlementsverkiezingen? ‘Het simpelste antwoord: Europa is belangrijk. Het is een bestuurs laag die onvermijdelijk is in de wereld waarin we leven. Je kunt niet alles op nationaal of gemeentelijk niveau regelen. Veel zaken zijn grensoverschrijdend. Sommige daarvan hebben een directe impact op gemeentelijk

KIRSTEN VERDEL FREELANCE JOURNALIST

16

of provinciaal beleid. Dan is het dus essentieel om te weten wat er speelt en om te zien of je dat Europese beleid kunt beïnvloeden of gebruiken.’ Wat staat er op het spel bij de EP-verkiezingen? ‘Het is voor iedereen belangrijk dat de economie weer gaat groeien. Europa kan daarbij helpen, bijvoorbeeld door met de inzet van een aantal fondsen meer kansen te creëren op banengroei. De PvdA vindt dat

heel belangrijk en wil er ook voor zorgen dat de sociale kant van Europa beter belicht wordt.’ Wat hebben gemeenten nu concreet aan Europa? ‘Ik merk dat gemeenten soms een te beperkt beeld hebben van wat Europa is en kan. De EU is niet alleen regelgever en financier, maar ook een platform van ideeën. Het gaat dus niet alleen om wat mag en wat moet van Brussel, maar ook wat kán. En daarin hebben gemeenten en andere lokale overheden ook een stem. Er is een aantal terreinen waar gemeenten mee te maken hebben en voordeel uit kunnen halen, met name de structuuren cohesiefondsen worden in Nederland ingezet om achterstanden of inkomensverschillen te verkleinen.’ Hoe werkt dat dan? Hoe kunnen gemeenten aanspraak maken op die fondsen?

‘Gemeenten kunnen, of beter gezegd: moeten samen met de nationale overheid een plan indienen, want er is een cofinancier nodig om fondsen te kunnen verkrijgen. Dat lukt gemeenten regelmatig overigens. Den Haag kent bijvoorbeeld een van de grootste open markten in Europa, die recent gerenoveerd is met behulp van Europees geld. En Rotterdam krijgt geld om een startup campus voor ondernemers te steunen.’

knowhow, vaak op technologisch gebied. Nederland draagt meer af aan Europa dan we terug krijgen, áls we dan aanspraak kunnen maken op bepaalde fondsen, dan moet je dat niet laten. Anders zou je net zo goed kunnen zeggen dat Nederland de complete rijksbegroting naar Afrika zou moeten sturen, maar dat doe je ook niet.’

Europese ambtenaren vaak toegankelijker dan die op het gemiddelde gemeentehuis

Zijn er naast de structuuren cohesiefondsen nog andere geldstromen? ‘De derde belangrijke stroom is Horizon 2020, een nieuw programma om innovatie te bevorderen, met name op terreinen als duurzaamheid en vergrijzing. Daar moeten lokale overheden dus ook goed op letten. Maar Europa draait natuurlijk niet alleen om geld, ook om beleid. Het is voor gemeenten en provincies bijvoorbeeld interessant om naar het Comité van de Regio's te kijken, waar delen van Europa elkaar op regionaal gebied tegenkomen en bespreken hoe ze met thema’s als integratie of OV om kunnen gaan. Dat is nuttig omdat je dan niet telkens zelf het wiel hoeft uit te vinden, maar van elkaar kunt leren. Daar is Europa heel goed in.’

bepaalde bestedingen. Je kunt wel principieel vinden dat het geen goed idee is, maar het gaat vaak om fondsen die voor heel specifieke zaken bedoeld zijn, waar bijvoorbeeld Griekenland toch geen aanspraak op zou kunnen maken. Soms kunnen Nederlandse steden of universiteiten bijvoorbeeld aanspraak maken op een potje voor de ontwikkeling van zeer specifieke

Je gaf net twee voorbeelden van grote steden die Europa hebben kunnen inzetten. Hebben kleine gemeenten ook iets aan Europa? ‘Jazeker, er gebeurt natuurlijk veel op het gebied van plattelandsontwikkeling en landschapsbeheer. Het gaat allang niet meer alleen over voedsel, maar ook over cultuurbeleid op het platteland. We zijn van productiesubsidie naar inko-

Is dat eigenlijk wel wenselijk, dat het rijke Nederland voor dat soort zaken subsidies aanvraagt? ‘Het hele systeem van EU-subsidies behelst volgens sommigen niet meer dan het rondpompen van geld. Ergens is dat wel zo, maar tegelijkertijd betekent dat ook dat je natuurlijk wel actie moet ondernemen wanneer er fondsen geoormerkt zijn voor

te kaarten. En dat gebeurt ook. Er is een oproep geweest om de huurgrens op te hogen. Je moet daarover in discussie blijven.’ Welke rol kunnen Europarlementariërs daarin spelen? ‘EP’ers kunnen dit soort zaken natuurlijk ook aan de kaak stellen. Ga dus niet alleen naar je minister, maar stap ook naar EP’ers. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Brussel is heus geen onneembare vesting. Er is niets zo transparant als Brussel. Je kunt heel makkelijk een ambtenaar van de Europese Commissie bellen en zeggen dat je iets dwars zit. Die ambtenaren zijn vaak toegankelijker dan ambtenaren op het gemiddelde stadhuis. Europa neemt wat dat betreft snel de telefoon op, want ze hebben behoefte aan informatie van het veld, van mensen die er echt mee bezig zijn. Ze hebben zelf het apparaat immers niet, want er zijn relatief weinig ambtenaren actief in Brussel. Alleen al daarom zijn er 25.000 lobbyisten actief in Brussel. Zij kunnen die benodigde informatie wel leveren. De drempelvrees om naar Brussel te stappen is dus onterecht. Brussel is geen boeman. En ook niet zo groot dus als mensen soms denken. De Nederlandse overheid geeft dit jaar 267 miljard euro uit. Europa 100 miljard. Voor álle 507 miljoen inwoners van de EU. Dat is in vergelijking dus een schijntje.’

AN menssubsidie gegaan en hebben nu subsidies om plattelandscultuur te beheren. Als de Fransen dat met hun wijnboeren kunnen doen, moeten wij dat ook met onze koeien kunnen doen. De inrichting van onze leefomgeveing is voor een groot deel nationaal of lokaal beleid, maar er zijn ook Europese doelstellingen die juist aan dat lokale karakter bij kunnen dragen.’ Hoe haal je dat soort geld stromen binnen? ‘Als raadslid of als Statenlid kun je naar een wethouder of gedeputeerde stappen. Die moet dan toch al snel aankloppen bij het ministerie van Economische Zaken. Daar is sowieso veel kennis en informatie over de mogelijkheden die de EU biedt. Zij kunnen je dan verder op weg helpen.’ Zijn er nog andere Europese zaken die lokaal beleid raken? ‘Talloze. Neem bijvoorbeeld de maximale snelheden op onze wegen, die hebben onder andere te maken met fijnstofnormen die op Europees niveau worden vastgesteld. Zelfs als je Europees beleid niet direct kunt beïnvloeden, maak je wel deel uit van Europese regels.’ Een mooi voorbeeld daarvan zijn regels voor woningbouw. Er is een Europese huurgrens voor sociale woningbouw waar Nederland last van zegt te hebben. ‘Dat is typisch een voorbeeld waarvan we vinden dat Europa ons beperkt. Maar als gemeente kun je wel je nationale overheid of politici daarbinnen aanspreken om dat op EU-niveau aan

Hoe zorg je ervoor dat je als Europarlementariër dingen doet die mensen hier lokaal raken? Hoe houd je binding met de eigen achterban? ‘Dat moet tweerichtingsverkeer zijn. Ik roep iedereen die tegen problemen aanloopt waar een Europese component aan zit op om contact met mij op te nemen. Ik wil graag zeer herkenbaar zijn vanuit Nederland en ook zo opereren. Ik wil niet opgesloten zijn in de vergaderpaleizen van Brussel en ik zal ieder gesprek dat ik kan aangaan ook daadwerkelijk aangaan. Een risico dat je loopt als je naar Brussel gaat is dat je jezelf opsluit in het interne circuit. Dat is nuttig, want je moet deelnemen aan de politieke strijd. Maar je moet je goed realiseren dat je er niet zit voor de Europese bureaucratie, maar voor de kiezer.’ Arbeidsmigratie raakt gemeenten heel erg. Hoe kan Europa hier een rol in spelen? ‘Ik ben voor het vrije verkeer van personen en werknemers, daar worden we alleen maar beter van. Wat minister Asscher gedaan heeft om de omstandigheden waarin Oost-Europeanen hierheen komen te verbeteren, vind ik heel goed. Werkgevers die hen uitbuiten en huisjesmelkers moet je aanpakken. Nederland op slot doen lost niets op.’ Moet Nederland het op de koop toenemen dat we er ook last van hebben? ‘Onze werkloosheidsproblematiek heeft met de economische crisis en tal van andere factoren te maken. Arbeidsmigratie is daar maar een klein onderdeel van. Er zit ook veel problematiek in de overgang naar een diensten- en kenniseconomie waar we al jaren mee te maken hebben, daardoor verdwijnen de meer klassieke banen. Dat moet je niet verwarren met de schuld geven aan bijvoorbeeld OostEuropeanen.’ Wat zijn nu typische provinciale EU-onderwerpen? ‘Milieuwetgeving, natuurbeleid, aanbesteding van regionaal OV, innovatie, duurzaamheid, dat zijn wel de thema's. Je ziet dat het

afgevaardigde binnen de EU vaak slim is om op regionaal niveau te clusteren. Provincies hebben dus al snel een schaalvoordeel. Maar dan nog zijn er vaak grensoverschrijdende thema's waarbij nog bredere samenwerking nodig is. Neem bijvoorbeeld de tramlijn tussen Hasselt en Maastricht. OV is typisch iets wat bij de nationale grens ophoudt, als je het nationaal bedenkt. Juist door te werken in EU-regioverband is de economische samenhang van een regio veel logischer te maken. Een steunaanvraag bij de EU heeft dan veel meer potentie.’ En hoe zit het met de waterschappen? ‘Die hebben heel erg te maken met Europees beleid: de kwaliteit van ons water is op Europees niveau geregeld, evenals klimaatbeleid, zoals doelstellingen over CO2-uitstoot. Voor waterschappen is steun krijgen van de EU wel iets lastiger. Dijkverhoging

Mail of bel me als je tegen problemen aanloopt waar een Europese component aan zit bijvoorbeeld valt niet onder een van de drie hoofdgeldstromen van de EU, maar onder het kopje: ‘hoe om te gaan met het klimaat?’ Ik denk dat waterschappen iets creatiever moeten zijn, maar dat er wel zaken te regelen zijn. Al is het maar in het kader van onderzoek, van research en development.’ Waar is Nederland goed in qua Europese lobby's? ‘Nederland is een hele serieuze speler binnen Europa. we hebben een paar moeilijke periodes meegemaakt, met de afwijzing van de Europese Grondwet bijvoorbeeld. Die periode zijn we voorbij, althans met dit kabinet. Dijsselbloem is zelfs voorzitter van de Eurogroep, dat wil wel wat zeggen. We worden zeer serieus genomen. En waar we goed in zijn? We hebben aardig wat invloed gehad op begrotingscontroles, het instellen van een bankenunie, het saneringsbeleid voor Griekenland... we staan dan altijd aan de kant van de zuinigen, net zoals de Duitsers en de Finnen.’ De logische vervolgvraag is wellicht: waarin zijn we niet goed? ‘Als het gaat om het binnenhalen van geld staan we vanwege die dubbele houding over dat rondpompen daarvan wat zwakker. Fransen zijn daar veel gehaaider in, bij ons heeft dat minder prioriteit. Maar Nederland moet geen netto ontvanger worden, dat past ons niet. Er kan heus wel op een zinniger manier met geld worden omgegaan in Europa, maar solidariteit met andere landen die een welvaartsniveau willen bereiken dat wij al hebben is cruciaal.’ Contact met Paul Sneijder: [email protected], 06 83 69 66 13.

MARITH REBEL LID PVDA-FRACTIE TWEEDE KAMER

HARDER WERKEN Allereerst een bekentenis: het lokale bestuur was voor mij tot voor kort een wereld die ik niet goed kende. Want laat ik eerlijk zijn: ik ben nu ruim 200 dagen Tweede Kamerlid, maar heb vóór die tijd geen lokale ervaring opgedaan in de partij. Ik volgde een bijzondere route, zoals ik het zelf omschrijf.

T

oen het kabinet Rutte-I viel, nam ik de intuïtieve beslissing om te solliciteren voor een plek op de landelijke PvdA-lijst. Waarom? Omdat ik als huisarts in Amsterdam Nieuw West de afgelopen jaren zag wat de crisis betekende en welke gevolgen de gedoogconstructie van het kabinet Rutte-I concreet had voor mijn patiënten. Omdat in de wijk waar ik werkte mensen 17 jaar langer in ongezondheid leven en 7 jaar eerder doodgaan dan mensen die binnen de ring wonen. Ik zag de broertjes van de top 600, de vaders die hun werk kwijtraakten, de oude Amsterdammers die er moeite mee hadden dat de buurt waar zij trots op waren veranderde en verpauperde. Ik zag als huisarts dat gezondheid het grootste goed is van mensen en dat mijn patiënten zorgen hadden over de betaalbaarheid en de toegankelijkheid van de zorg. En ik vroeg me af of er in Den Haag wel voldoende mensen waren die wisten hoe de zorg werkt en hoe het is om te leven zoals in Amsterdam Nieuw West. Naïef? Misschien. Aanmatigend? Misschien ook wel. Gemotiveerd? Zeker. Tijdens de gesprekken die ik heb gevoerd nadat ik had gesolliciteerd, werd mij gevraagd waarom ik deze stap had gezet en niet had gekozen voor het lokale bestuur. Mijn antwoord was dat ik dacht in Den Haag meer te kunnen doen. Toen ik in juni 2012 terechtkwam op plek 46 op de landelijke lijst, leek het onwaarschijnlijk dat ik ook werkelijk in de Tweede Kamer terecht zou komen. Het was een plek die mij de kans bood ervaring op te doen binnen de partij. Een kans om mijn meerwaarde te laten zien en om bij een volgende verkiezing misschien wel hoger op de lijst te eindigen. Hoe anders is het gelopen, sinds september vorig jaar ben ik Kamerlid. In de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen heb ik op veel plekken in het land kennis mogen maken met onze lokale bestuurders. Ik heb gezien hoe ze werken, hoe zij de lokale problemen aanpakken en de uitdagingen in hun dorp, stad of regio aangingen. Ik zag deskundige en betrokken wethouders, raadsleden, leden en vrijwilligers van de partij, in Venlo, Haarlem, Hollands Kroon en op Terschelling. In hoog tempo maakte ik kennis met de structuur van het lokale bestuur. En pas nu besef ik goed hoe belangrijk het lokale bestuur is, en hoe kwetsbaar. Na 19 maart is het voor veel lokale fracties zaak de wonden te likken en zich te herpakken. Het verlies is vaak groot. Veel ervaring gaat verloren, velen kunnen hun inspanningen van de afgelopen jaren in het lokale bestuur niet op dezelfde wijze voortzetten. Dat is een zware klap. Ik realiseer mij dondersgoed dat het nu ook aan mij is om nog harder te werken, om het waar te maken op landelijk niveau. Om ervoor te zorgen dat lokaal de omschakeling op een belangrijk dossier als de zorg gemaakt kan worden. En hoe belangrijk het is dat we als fractie laten zien waarom er echt goede redenen zijn om te kiezen voor de Partij van de Arbeid. Ik heb kunnen zien wat onze lokale mensen de afgelopen jaren hebben gedaan in hun dorp, hun stad, hun regio. En ik realiseer me dat ik daar, toen ik solliciteerde voor de landelijke lijst, redelijk gemakkelijk aan voorbij gegaan ben. Aanmatigend? Ja, misschien wel. Dus bij deze mijn excuses. En mijn belofte: ik zal mijn uiterste best doen om goed werk te leveren in Den Haag. Ik wil leren, investeren en luisteren. Waarom ik voor NIX18 ben en hoe ik toch probeer te komen tot een hanteerbaar coffeeshopbeleid. Hoe ik door in te zetten op het ontmoedigen van roken juist mijn oude patiënten aan meer gezonde jaren wil helpen. Ik kan dat alleen maar goed doen als ik de ervaring van lokale bestuurders, de mensen die voor onze partij in het hele land actief zijn, mag gebruiken. Zodat lokaal bestuur en de nationale politiek dicht bij elkaar staan, wij elkaar versterken en geen onbekende zijn voor elkaar.


17

schreven en stroom je sowieso door naar een reguliere huurwoning. Voor de mensen die wel een naar onze mening normale inkomensontwikkeling hebben doorgemaakt, hopen wij dat ze naar een nog duurdere huurwoning kunnen doorstromen of iets op de geliberaliseerde huurmarkt kunnen vinden. Als ze tenminste willen huren, want ook veel van de hogere inkomens kopen uiteindelijk een woning. Op die manier komen er aan de onderkant woningen vrij voor starters op de woningmarkt en begint het cirkeltje opnieuw.’

‘Veel mensen denken dat je op straat wordt gezet als je teveel verdient, maar dat is niet zo.’

TIJDELIJKE HUURCONTRACTEN: HET EI VAN COLUMBUS? Foto Gemeente Utrecht

Gilbert Isabella

Weg met het scheefwonen. Met een te hoog inkomen in een te goedkoop huis wonen, moet straks voorgoed verleden tijd zijn. Amsterdam experimenteert al een aantal jaren met doorstroomcontracten, tijdelijke huurcontracten die huur koppelen aan inkomen. Utrecht wil ermee beginnen. Maar vanaf welke levensfase doe je dat? ‘Zo vroeg mogelijk’, zeggen de wethouders Gilbert Isabella (Utrecht) en Freek Ossel (Amsterdam). Zij schreven een brief aan minister Blok met daarin een voorstel om tijdelijke huurcontracten al voor jongeren te laten gelden. Hoe reageerde Blok en wat vinden huurders van dit staaltje inkomenspolitiek? Lokaal Bestuur sprak met Gilbert Isabella en met Arco Leusink, lid van de landelijke huurdersvereniging van de PvdA. Sociale huurwoningen zijn gewild. Zeker in grote steden als Amsterdam en Utrecht. Lange wachtlijsten maken dat met name lage inkomensgroepen (met een gemiddeld maandinkomen tot 2200 euro) in het gedrang raken bij het vinden van een betaalbare woning. In Utrecht woont 17 procent van de huurders scheef. De stad zit daarmee in de bovenste helft van de landelijke trend van 4 tot JURJEN SIETSEMA FREELANCE JOURNALIST

18

20 procent. Dat moet anders, vindt de PvdA. Tweede Kamerlid Jacques Monasch (die voor dit artikel onbereikbaar was) presenteerde onlangs een tienpunten plan (‘Beter wonen, beter bouwen’) waarin honderd lokale lijsttrekkers en de Tweede Kamerfractie de handen ineenslaan voor een plan dat maatwerk en betaalbaarheid voor iedereen mogelijk moet maken.

Levensloopbestendig systeem Ondertussen zitten de bestuurders in steden als Amsterdam en Utrecht ook niet stil. De brief die Gilbert Isabella en Freek Ossel aan minister Blok schreven, bevat naast aanbevelingen voor het oprekken van de termijn waarbinnen kantoorpanden mogen worden omgebouwd tot woningen en studentenkamers, ook een ander plan. Volgens de beide PvdA’ers moeten tijdelijke huurcontracten vanaf het prille begin deel uitmaken van het huren waarmee je een soort levensloopbestendig systeem

creëert dat de woningmarkt voortdurend in beweging houdt. Wat houdt het plan van Isabella en Ossel precies in? Vijfjarencontract Gilbert Isabella: ‘Je bent, bijvoorbeeld, student en je komt in Utrecht studeren. Dan huur je een kamer. Als je afstudeert ben je toe aan een volgende stap. Dan wil je een kleine (sociale) huurwoning. Dat kan nog steeds in Utrecht, al zit de huurmarkt hier aardig op slot. Wij bieden je dan een contract aan voor vijf jaar op basis van je huidige inkomen. Dat inkomen is nu beperkt, maar kan over vijf jaar zijn geste-

Mensen wonen niet meer tientallen jaren in dezelfde woning gen. Daarbij gaan we er vanuit dat je een baan hebt gevonden, (bijvoorbeeld) een relatie hebt en toe bent aan weer een volgende stap. Je wilt groter wonen. Dan maken we een heroverweging omdat we het terecht vinden dat er ook wordt gekeken naar je huidige inkomen.’ Voor die heroverweging wordt een toets ontwikkeld. Als na toetsing blijkt dat een huurder teveel verdient voor een sociale huurwoning, moet hij/zij verplicht doorstromen naar een duurdere woning. Mocht het inkomen, om wat voor reden dan ook, niet gestegen zijn, dan kan het bestaande contract met nog eens vijf jaar worden verlengd. ‘Dan ben je tien jaar verder. Mocht het dan nog niet lukken, dan sta je lang genoeg inge-

Reacties Is het doorstroommodel van Isabella en Ossel het ei van Columbus of zitten er ook haken en ogen aan? Gilbert: ‘We merken dat ons idee reacties oproept. Veel mensen denken dat je op straat wordt gezet als blijkt dat je teveel verdient. Dat is absoluut niet aan de orde. Daarvoor zijn we ook nog eens een keer PvdAwethouders. Het gaat hier echt om het op gang brengen van de doorstroming. Dan moet je ook denken aan de sociale huurmarkt en woningen hebben die boven die liberalisatiegrens zitten. Dat betekent dat je in het middensegment moet gaan bouwen. Stappen die we op dit moment allemaal aan het zetten zijn. We zijn bovendien druk bezig met het ombouwen van leegstaande kantoorpanden tot woningen en studentenkamers.’ ‘Ik vergelijk ons idee met de flexibele arbeidsmarkt. Daar is het ook niet meer zo dat je 40 jaar lang bij dezelfde baas bent. Vaste contracten zijn er vrijwel niet meer. Je hopt van baan naar baan. Datzelfde zie je feitelijk op de woningmarkt ook gebeuren. Mensen wonen niet meer tientallen jaren in dezelfde woning.’ Minister heeft oren naar plan Welk antwoord verwachten Gilbert Isabella en Freek Ossel van minister Blok? ‘Hij hééft al gereageerd. Best bijzonder, want zo snel reageert een minister meestal niet. Hij is zelfs zó snel dat ik zijn antwoord nog goed moet bestuderen. Blok heeft er volgens mij wel oren naar. Natuurlijk zal hij niet alles wat hij voor ogen heeft snel loslaten, maar hij heeft wel gekeken naar de pilot van vijfjaarcontracten die in Amsterdam loopt. Hij zegt dat hij daar positief tegenover staat en wil kijken hoe de resultaten van die pilot in de Tweede Kamer vallen. Hij is ook bereid om de jongerencontracten die wij voorstellen in te voeren.’ ‘Daarnaast hebben wij een voorstel gedaan dat de periode waarin bij het ombouwen van kantoren tot woningen mag worden afgeweken van het bestemmingsplan, wordt opgerekt van vijf naar tien jaar. Daardoor zijn meer particuliere investeerders en projectontwikkelaars bereid om leegstaande kantoren te transformeren. Na tien jaar hebben ze hun investering eruit en verdienen ze er ook nog iets aan. Van dat voorstel heeft de minister ook gezegd dat hij bereid is het aan te passen.’ ‘Volgend jaar komt er een ook nog een nieuw bouwbesluit met ruimere oppervlaktematen voor de verbouw van kantoren. Dat is gunstig voor ons, omdat we daarmee nog meer studentenkamers kunnen bouwen voor studenten die niet per se 18 vierkante meter aan oppervlakte willen, maar ook genoegen nemen met 16 of 14 m2 als er bijvoorbeeld een grote gemeenschappelijke ruimte in zit. Al met al hebben wij er vertrouwen in dat wij hiermee een basis leggen om de doorstroming in de woningmarkt weer op gang te brengen.’

in de keuken van

PETER ZWIERS STATENLID IN DRENTHE

‘De plannen van de wethouders gaan verder dan ongewenste inkomenspolitiek – ze zijn ethisch verwerpelijk.’

Protestgeluiden Waar het enthousiasme van bestuurders als Isabella en Ossel geen grenzen lijkt te kennen als het om het doorstroommodel gaat, lopen huurders nog niet echt warm voor de plannen. Vrijwel meteen na het begin van de Amsterdamse pilot klonken de eerste protestgeluiden. Arco Leusink, lid van de huurdersvereniging van de PvdA, vindt dat de plannen van Isabella en Ossel ‘verder gaan dan ongewenste inkomenspolitiek’. ‘Ik vind het een ontoelaatbare inmenging in de planning van iemands leven. Je hoort zelf te kunnen kiezen waar je je geld aan uitgeeft. Kies je voor kopen dan mag je in Nederland alles en mag je overal wonen. Kies je ervoor (of ben je gedwongen) om te huren dan bepalen de wethouders dus dat jij een bepaald percentage van je inkomen aan wonen moet uitgeven. Als je bijvoorbeeld wilt reizen en je kiest er daarom voor om goedkoop te wonen, dan kan dat ineens niet meer. Ook vrije gezinsplanning wordt een probleem. Kinderen kosten tenslotte een hoop geld. Je kijkt met deze plannen, denk ik, wel uit om nog een groot gezin te plannen. Als je in Nederland geen Hbo of een wetenschappelijk onderwijsopleiding hebt en je in de een grote stad woont en afhankelijk bent van een (sociale) huurwoning, zit je behoorlijk gevangen in het keurslijf van deze plannen. Kun jij de huur niet meer opbrengen, dan is de boodschap van de wethouders feitelijk dat je dan maar naar een dunbevolkt gebied moet verhuizen omdat je in de steden niets hebt te zoeken.’ Plannen bevorderen segregatie De groep huurders zal volgens Arco Leusink de komende jaren alleen maar toenemen, waardoor de druk op de huurmarkt alleen maar toeneemt. ‘Een hypotheek krijgen is nog steeds een probleem en dat zal de komende jaren zo blijven. Bovendien zullen woningen met hoge huren nooit meer teruggaan in huurprijs ondanks de prachtige beloften die daarover worden gedaan.

Dat betekent dat je in je stedelijke planning en in je huur-/ inkomensbeleid segregatie bevordert. Dat vind ik een hele kwalijke zaak. Dat heeft enorm negatieve gevolgen. Niet alleen voor individuen, maar ook voor de manier waarop steden en wijken zich ontwikkelen.’ Hoe komt het dat juist PvdA’ers zich sterk maken voor deze plannen? Leusink: ‘In de grote steden is er concurrentie met VVD en D66. Beide partijen hebben dezelfde woningmarktplannen. Die concurrentie wordt zo groot geacht, dat de PvdA vindt dat ze ook op die lijn moet gaan zitten, in de hoop dat de hoogopgeleide

De plannen zijn een onaanvaardbare ingreep in het leven van mensen kiezer toch PvdA zal gaan stemmen. Een electorale wanhoopspoging dus en capitulatie voor eigen onkunde. Je hebt zelf mede de woningnood veroorzaakt door er niets tegen te doen. Je weet dat er weinig betaalbare woningen zijn en dat je je daar in de afgelopen jaren amper tegen hebt verzet. Je weet dat de corporaties door het regeringsbeleid ook niet meer bij machte zijn om de eerste tien jaar bij te bouwen. Dus moet er geld komen voor de woningmarkt, linksom of rechtsom. En als je het niet bij de corporaties of bij de vastgoedjongens kunt halen, dan maar bij de huurders.’ Volgens Arco Leusink raken de voorstellen aan de mensenrechten en zijn ze daarom ethisch verwerpelijk. Wat kan hij in zijn positie doen tegen dit soort voorstellen? ‘In mijn eigen stad kan ik in elk geval tegen mensen blijven zeggen dat ze niet op partijen moeten stemmen die dit soort plannen willen. Helaas is daar ook mijn eigen PvdA bij. En dat is toch wel jammer omdat je juist van ons een socialer gezicht mag verwachten.’

BRABANT Voor een kijkje in een andere provinciale keuken mocht ik 200 kilometer naar het zuiden. Van het mooie Drenthe naar het gastvrije Brabant, waar de PvdA acht van de 55 Statenzetels heeft. De partij maakt geen deel uit van het college van Gedeputeerde Staten. Het dagelijks bestuur in Brabant wordt gevormd door VVD, CDA en SP. Het gastvrije blijkt al bij binnenkomst. Waar ik in het provinciehuis in Assen al na 20 meter een poortje tegenkom waar niemand zonder pasje door komt, kan ik het provinciehuis in Den Bosch zo doorlopen naar de Statenzaal. Eigenlijk wel erg prettig! Bij aanvang van de vergadering moet ik even schakelen. Waarom moeten we allemaal gaan staan? Opeens is me duidelijk dat er een gebed is voor de vergadering. Dat is in het Rode Noorden wat minder gebruikelijk. Lege agenda De vergadering zelf kent weinig agendapunten. Twee initiatiefvoorstellen zijn doorgeschoven naar de commissie, waardoor de agenda erg leeg is. Al snel heb ik een beeld gevormd van de Statenvergadering. Of eigenlijk toch niet, want het is voor een bezoeker bijna niet te volgen wie wie is. Wanneer iemand vanaf zijn of haar plaats spreekt, kun je niet zien wie het is en namens welke partij dat gebeurt. Ook als iemand achter het spreekgestoelte staat, is dat niet duidelijk. Continu moet ik het boekje met gezichten erbij pakken. In veel gevallen lukt het niet tijdig de spreker en de partij te vinden. Voor het goed volgen van het debat is dat toch wel een vereiste. Dat hebben wij in Drenthe beter geregeld. Daar komt op het scherm de naam en de partij onder in beeld. In de pauze, die we in Drenthe niet kennen, krijgt de erkenning van Eindhoven als brainport volop aandacht. De Financial Times heeft Brabant en Eindhoven uitgeroepen tot één van de aantrekkelijkste gebieden in West-Europa om te investeren. Om jaloers op te worden! Tevens een bewijs dat een provinciaal bestuur ook (mede) het verschil kan maken. Topinkomens Na de pauze komen mondelinge vragen van de PvdA aan de orde. De inkomens van de topfunctionarissen van energiebedrijf Enexis zijn volgens de PvdA te hoog en moeten daarom worden aangepast. De gedeputeerde geeft wel antwoord, maar niet tot tevredenheid van de fractie. Meteen wordt er een actuele motie ingediend om het college op te roepen in de aandeelhoudersvergadering hier een punt van te maken. Vóór me zie ik de SP koortsachtig overleggen. Vasthouden aan de coalitie of toch met een eigen standpunt komen? Uiteindelijk kiest de SP voor het laatste. D66 stemt wel tegen en vindt de te hoge inkomens blijkbaar goed. De motie wordt verworpen met 26 stemmen voor en 28 tegen. Jammer voor de PvdA, maar het punt is gemaakt: wij pakken in alle lagen topinkomens aan. Uiteindelijk is de vergadering na drie uur voorbij. De PvdA-Statenfractie nodigt mij uit om mee te gaan voor een lunch. Daar praten we nog na over de vele stemverklaringen die worden gegeven. Bij bijna ieder agendapunt zijn er wel partijen die hun stem toelichten. Af en toe is het een herhaling van zetten. En dan is het weer tijd om terug te keren naar Drenthe. Hoe verder ik naar het noorden ga, hoe rustiger wordt het. Dat heeft toch ook weer zo zijn charme.

Vind jij het ook leuk om een kijkje te nemen in de politieke keuken van een andere gemeente, provincie of waterschap (groot of klein, dichtbij of verder weg) en wil je daarover een column in Lokaal Bestuur schrijven? Stuur dan een mailtje naar de eindredactie, [email protected]


19

OGEN EN OREN VAN DE B Dit soort taferelen wil Buurttoezicht Lansingerland uitbannen.

Het begon vijf jaar geleden heel bescheiden. Drie inwoners van Lansingerland, een Vinex-gemeente in Zuid-Holland, gingen zich inzetten voor veilige buurten. Sindsdien groeit Buurttoezicht als kool. Inmiddels zijn er al 300 vrijwilligers actief in achttien wijken en buurten. De plaatselijke PvdA is nauw betrokken bij het initiatief. Social media spelen een belangrijke rol in het Lansingerlandse model, dat ook heel goed in andere gemeenten toepasbaar is. Lansingerland ontstond in 2007 door de fusie van Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk. Woonden er in 1990 in deze drie gemeenten samen nog 30.000 inwoners, in 2008 was dit aantal door de grootschalige nieuwbouw bijna verdubbeld. In dat jaar begon in een van de wijken Buurtoezicht. Man van het eerste uur en nog steeds vrijwillig coördinator Karel Neelis: ‘Er was toen sprake van veel overlast en vandalisme door

jongeren waardoor er in de wijk een gevoel van onveiligheid ontstond. Een aantal inwoners begon destijds met steun van de gemeente met Buurttoezicht. Geen zwaar opgetuigde organisatie maar gewoon de ogen en oren open. Bijvoorbeeld bij het uitlaten van de hond of de dagelijkse wandelingen in de buurt. Een bewonersinitiatief dat goed werd opgepikt door gemeente en lokale politie.’ De deelnemers aan Buurttoezicht

GERARD BOVENS FRACTIEVOORZITTER IN LANSINGERLAND

20

meldden van meet af aan hun bevindingen via een uitgekiend informatiesysteem aan politie en het gemeentelijke wijkbeheer en voerden ook geregeld overleg met het jongerenwerk, de afdeling veiligheid van de gemeente en, zo nodig, de burgemeester. Met als resultaat dat ook in het gemeentelijke beleid veel aandacht ontstond voor de bestrijding van vandalisme en overlast en het vergroten van het gevoel van veiligheid in bepaalde buurten. Nu, vijf jaar verder, is het aantal vernielingen in Lansingerland met bijna 75 procent teruggelopen en is er van de toen overlast gevende jeugdgroepen geen enkele meer over. Er is nog één hardnekkig probleem over: het grote aantal woninginbraken dat ook Lansingerland teistert. Naast de 300 vrijwilligers die nu actief zijn in achttien wijken en buurten, zijn er ook nog eens 200 inwoners die regelmatig per mail

een nieuwsbrief krijgen met informatie over wat er in hun buurt of in andere wijken zoal speelt. Deze informatie wordt ook via Twitter en Facebook verspreid waardoor het aantal ontvangers nog veel groter is. Vaak informeren deze volgers Buurtoezicht over hun eigen bevindingen zodat er alles bij elkaar opgeteld een goed beeld ontstaat over wat er op het gebied van overlast en veiligheid in bepaalde buurten speelt. Rol politie De lokale politie speelt goed in op Buurttoezicht. De informatie die buurtoezichthouders verzamelen over gevaarlijke of verdachte situaties, worden via de eigen internetapplicatie onderling gedeeld en ook doorgezet naar het lokale politieteam en de gemeente. De politie zet deze informatie direct uit naar de

Na vijf jaar is het aantal vernielingen met bijna 75 procent teruggelopen wijkagenten. Ook met hen bestaat een intensieve samenwerking. Voor directe noodsituaties is natuurlijk 112 beschikbaar. De politie informeert de vrijwilligers snel over de plekken waar ingebroken is. Vaak komt er dan achteraf informatie los die de politie helpt om de daders op te sporen. Met behulp van Buurttoezicht zijn er ook inbrekers gepakt. Werkafspraken tussen politie, gemeente en Buurttoezicht zijn in een convenant vastgelegd. Woninginbraken hebben inmid-

dels topprioriteit gekregen. Binnenkort gaat er gemeentebreed een speciaal actieprogramma van start waarbij natuurlijk ook Buurttoezicht wordt betrokken. Aantrekkelijk Omdat Buurttoezicht een eenvoudige manier van werken is, niet zwaar opgetuigd is en bovendien direct aansluit bij het dagelijkse leefpatroon van de deelnemers, blijft de organisatie aantrekkelijk voor vrijwilligers. Er is nog steeds continuïteit en zelfs groei te bespeuren. Bovendien kost de organisatie weinig overheidsgeld. De gemeente Lansingerland draagt zo’n 10.000 euro per jaar bij. De kosten zitten in communicatiemiddelen, hesjes en organisatiekosten. Karel Neelis: ‘Het coördinatiewerk is verdeeld over een aantal coördinatoren en neemt ongeveer 1-2 uur per dag per coördinator in beslag. De vrijwilligers bepalen zelf hun rol in hun wijk of buurt. Met de nu beschikbare communicatiemiddelen en social media kan via computer, tablet en smartphone informatie snel worden gedeeld met groepen buurtbewoners. Wat je in de praktijk ziet, is dat Buurttoezicht zich spontaan uitrolt over andere wijken en zich inmiddels ook uitbreidt tot andere aandachtsgebieden. Een kat die vermist wordt, wordt nu ook al aangemeld. Net als een dementerende oudere die verdwaald is in de wijk en via vrijwilligers weer thuisgebracht wordt.’ Via de sociale media, met de buurt-app’s als nieuwkomers, wordt het dus mogelijk om in te gaan spelen op sociale problemen zoals eenzaamheid in de wijk en daarop te reageren via de

BUURT Karel Neelis en Astrid Oosenbrug: ‘Ons model is overal uitvoerbaar.’

inzet van lokale WMO-zorg door vrijwilligers en beroepskrachten. De kansen die social media bieden, zijn nog lang niet allemaal verkend. Karel Neelis: ‘In het voorjaar van 2013 heb ik hierover gesproken met de lokale PvdAfractie en met Tweede Kamerlid Astrid Oosenbrug die ict in haar portefeuille heeft. Omdat Astrid in Lansingerland woont en hier ook in de gemeenteraad heeft gezeten, kent zij de situatie in de wijken goed.’ Net als de lokale PvdA-fractie ziet zij grote kansen voor nieuwe burgerinitiatieven die in het teken staan van zorg en veiligheid in de buurt. ‘Daarin is nog een forse slag te maken’, vindt ook Neelis. ‘Het is goed dat de lokale en landelijke PvdAfracties meedenken over nieuwe, slimme systemen dichtbij huis. Dat kan door ze te stimuleren, te faciliteren en te promoten. Daar kunnen wij lokaal en landelijk van gaan profiteren. Al is het alleen maar omdat initiatiefnemers elders in Nederland niet steeds weer opnieuw het wiel hoeven uit te vinden. Want het Lansingerlandse model is overal uitvoerbaar. Ik ben heel benieuwd waar wij met Buurtoezicht over vijf jaar staan. Ik denk dat zorg en veiligheid in de buurt er dan veel persoonlijker en betrokkener uit zullen zien.’

INITIATIEF VAN DE MAAND HULPFONDS IN EEMNES

Foto Nationale Beeldbank

Meer weten over Buurttoezicht Lansingerland? Mail naar [email protected]

Foto F. Ebbe

Hoe triest ook, de armoede in Nederland groeit. Daar kunnen wij ons hoofd niet voor wegdraaien. Als PvdA willen wij immers een fatsoenlijk bestaan voor iedereen en een vangnet voor mensen die buiten de boot dreigen te vallen. Daarom heeft de PvdA-fractie in Eemnes het initiatief genomen om een Hulpfonds op te richten voor mensen met acute en spoedeisende hulpvragen. Het gaat bijvoorbeeld om het vervangen van een wasmachine, de aanschaf van een nieuwe bril of van een fiets voor een kind om op school te kunnen komen. Een motie van de PvdA om dit Hulpfonds mogelijk te maken werd unaniem aangenomen door de Eemnesser gemeenteraad. Inmiddels is er een startkapitaal vrijgemaakt. Om het fonds goed op te zetten, hebben we contact gezocht met de Stichting Urgente Noden Nederland (SUNN), die veel ervaring heeft met noodhulp. Op advies van de SUNN kozen B&W van Eemnes met instemming van alle partijen voor een onafhankelijke samenwerkingsorganisatie die individuele noodhulp mogelijk maakt. Het gaat om een publiekprivate samenwerking van enerzijds hulpverleners (maatschappelijk werk, jeugdzorg, GGD, zorg voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen) en anderzijds maatschappelijke organisaties in de rol van donateur (fondsen, kerken, bedrijven, instellingen en particulieren) en de overheid zelf, die er voor zorgt dat het werk ook echt gedaan kan worden en dat iedere euro die binnenkomt naar het doel gaat. Hulpverleners kunnen in geval van nood financiële hulp voor hun cliënten vragen bij het Noodhulpbureau. Er wordt dan eerst gekeken of er nog een wettelijke voorziening kan worden benut. Zo niet, dan kan binnen 24 uur actie worden ondernomen. Deze aanpak is al erg oud maar raakte na de invoering van de Bijstandswet van 1965 in onbruik. Eind vorig jaar stimuleerde staatssecretaris Klijnsma de gemeenten zo’n samenwerking (weer) te overwegen. Ze deed dat niet alleen omdat veel huishoudens in moeilijke omstandigheden verkeren, maar ook omdat de overheid uitsluitend regelgebonden hulp kan bieden. Daarmee kun je niet alles en zeker niet tijdig afdekken. De ‘nieuwe’ aanpak wordt inmiddels al door een 50-tal gemeenten benut. Bij de organisatie van de Noodhulp zoekt Eemnes de samenwerking met omliggende gemeenten. Veel handen maken het werk lichter en goedkoper. Het zorgt er ook voor dat deze hulp niet van toeval afhangt. De hulpverleningsinstellingen zijn enthousiast. Ze hoeven nu niet eindeloos te zoeken naar een oplossing die ervoor zorgt dat iemand financieel het eind van de maand haalt. Meer info bij Wilma de Boer-Leijsma (PvdA-Eemnes), [email protected], en bij Andries de Jong, SUNN (www.sunnederland.nl).


21

dilemma Elke maand legt Lokaal Bestuur een stelling of dilemma aan je voor. Vorige keer was dat:

LIJSTDUWER Omdat je als oud-raadslid en -wethouder nog altijd veel bekendheid binnen de gemeente geniet, heeft het afdelingsbestuur je gevraagd als lijstduwer de laatste plek in te nemen op de PvdA-kandidatenlijst. Je hebt ja gezegd tegen dit verzoek, uiteraard niet met de bedoeling daadwerkelijk terug te keren in de gemeenteraad. Nu, tegen je eigen verwachting in, blijkt dat je als lijstduwer voldoende stemmen hebt behaald om daadwerkelijk terug te keren in de raad, slaat de twijfel toe. Het afdelingsbestuur en de lijsttrekker beroepen zich op de volgorde van de democratisch door de afdelingsvergadering vastgestelde lijst. Maar uit de stad en in de krant klinken heel andere reacties. Het woord ‘kiezersbedrog’ is al gevallen. Wat doe je? We kregen nog vóór de verkiezingen de volgende reacties:

Teun Sluimer, oud-wethouder en lijstduwer in HardinxveldGiessendam De geschetste situatie is redelijk onwaarschijnlijk. Toch hebben we het in onze goede gemeente al eerder meegemaakt dat de toenmalige lijstduwer, Koos van Zwienen, die nu op nummer 4 staat, werd gekozen. Koos was en is caféhouder en geniet daardoor, terecht, veel bekendheid. Mocht zich de situatie voordoen dat ik zelfstandig de kiesdeler haal, dan ben ik geneigd meer gewicht te hechten aan de uitslag van de verkiezing dan aan de vaststelling van de kieslijst door het afdelingsbestuur. Maar liever ga ik nog een tijdje door met mijn ombudswerk. Dat geeft veel voldoening. Je werkt voor gewone mensen (daar gaat het om) en je doet informatie op voor het bijstellen van ons sociaal beleid. Rosita van GeeneNieuwenbroek, oud-raadslid en lijstduwer in Heeze-Leende Wat ik zal doen als ik als lijstduwer onverhoopt - want zo mag dat wel worden genoemd - voldoende stemmen haal om daadwerkelijk terug te keren in de gemeenteraad? Deze vraag heeft mij in verwarring gebracht want ik had daar eerlijk gezegd niet eens aan gedacht. Kiezersbedrog kan het in ons geval niet zijn omdat bij de presentatie van de kandidatenlijst in het begeleidend persbericht duidelijk is aangegeven dat ik me niet meer verkiesbaar stel. Maar toch weet ik dat, als er zoveel mensen op mij stemmen, ik niet kan zeggen: mooi hoor, maar dit gegeven lap ik aan

mijn laars. Dus zal ik uitleg moeten geven waarom ik de zetel niet opeis omdat ik echt op de laatste plaats wilde staan. En dat was niet om weer in de raad te komen maar om mijn uitdrukkelijke steun aan de plaatselijke kandidaten van de PvdA te geven. Bruno van Dunné, oud-wethouder en lijstduwer in Voorschoten Lijstduwer (als oudwethouder) en toch verkozen, tja een dilemma. ‘Mijn’ zetel innemen, of me houden aan de volgorde zoals in de afdelingsvergadering werd vastgesteld (op voordracht van een commissie waar ik zelf in zat) en de raadszetel weigeren? De keuze is desondanks simpel: weigeren. We hebben een heel goede lijst, met veel enthousiaste mensen, jong, oud, man, vrouw. Leuke mensen die het de komende vier jaar goed gaan doen. En ondanks het feit dat ik me er ongetwijfeld bij thuis zal voelen (en ik het raadswerk altijd erg mooi vond) is mijn tijd geweest. Been there, seen it, done it. Dus kiezersbedrog, ja, een beetje, en helemaal gemakkelijk voel ik me er niet bij. Maar tegen iedereen die er om vraagt zeg ik: het is ‘slechts’ mijn publieke uiting van steun aan de PvdA en deze uitstekende kandidaten. Nee, ik zal niet mijn zetel innemen. Anne Koning, lid Eerste Kamer en Provinciale Staten, ex-wethouder en lijstduwer in Delft Het is een geweldig eer als je gevraagd wordt je partij te steu-

nen als lijstduwer. En elke stem is natuurlijk een enorme blijk van waardering en vertrouwen. Maar iedereen die zich een beetje interesseert voor de politiek weet dat de lijstduwer niet op de lijst staat om in de raad te komen. Je toont als lijstduwer dat je letterlijk achter je partij staat. Dus zelfs al zou ik voldoende stemmen krijgen om voor een zetel in aanmerking te komen, dan vertrouw ik er op dat de mensen er niet op rekenen dat ik werkelijk een plekje in de raad zou innemen. Ik geef de waardering en het vertrouwen van de kiezer graag door aan de echte kandidaat-raadsleden op de lijst. Gelukkig kan ik dat voor de verkiezingen al uitdragen. Jan van Lenteren, oud-wethouder en lijstduwer in Dalfsen Iedereen die op de lijst staat van een partij die meedoet aan de verkiezingen, moet in beginsel bereid zijn ook daadwerkelijk zijn zetel in te nemen. Ook de bungelaar die onderaan de lijst staat als lijstduwer heeft de dure plicht om in de raad te gaan wanneer de kiezer dat via voorkeurstemmen heeft bepaald. Krijgt een raadslid in de loop van de raadsperiode ruzie met zijn partij, dan moet hij het morele fatsoen hebben om de raad te verlaten. Ook al mag hij volgens de Kieswet blijven zitten. Voor iemand die met voorkeurstemmen is gekozen, is tussentijds opstappen toch een beetje kiezersbedrog. Het is daarom belangrijk om voortdurend te werken aan goede verhoudingen in de fractie en raadsleden zeer regelmatig aan een eerlijk beoordelingsgesprek te onderwerpen. Iedereen moet zich ervan bewust zijn dat raadslid zijn een ondankbare hondenbaan is, maar wel één waar je verschrikkelijk van kunt genieten. Meebeslissen over je eigen omgeving is een voorrecht. Nicole Teeuwen, oud-wethouder en lijstduwer in Houten Het lijstduwerschap is langzamerhand ingeburgerd als fenomeen. Daarbij weten kiezers, neem ik aan, dat de lijstduwer niet actief de politiek in gaat. Het is een symbolische plek, waarbij een bekend persoon laat zien dat hij zijn of haar partij actief ondersteunt. De lijstduwer denkt mee met de partij en ondersteunt haar actief. Daardoor krijgt de partij mogelijk net een paar stemmen meer. Zolang vooraf volstrekt duidelijk is dat het echt gaat om een plek onderaan de lijst, kan dat nooit kiezersbedrog zijn.

Jacob Bruintjes, wethouder en nr. 10 in Borger-Odoorn Je hebt maar een kwart van de kiesdeler nodig om met voorkeurstemmen in de raad te komen. Wanneer je als bekende PvdA’er op een niet-verkiesbare plaats op de lijst staat, is er een goede kans dat je dat kwart van de kiesdeler haalt. Dat vind ik op zich geen reden om in de raad te gaan. Anders wordt het wanneer je op eigen kracht de volledige kiesdeler haalt. Dat is mij een keer gelukt als nummer twee op de lijst. Ik was zittend wethouder en ook eerste kandidaatwethouder. Wanneer je niet in bent voor het raadslidmaatschap en je desondanks de volledige kiesdeler aan stemmen haalt, dan is er iets bijzonders aan de hand. Overleg met het afdelingsbestuur en eventueel de ledenvergadering dient dan te volgen. Ik vind dat de opvatting van het bestuur respectievelijk de leden dan bepalend moet zijn voor de keuze om al dan niet in de raad zitting te nemen. Remco Pols, oud-wethouder, lid afdelingsbestuur en lijstduwer in Amstelveen Ik ben lijstduwer ja, maar ik heb niet de ambitie om in de raad te gaan zitten, ook niet als ik voldoende stemmen krijg om dat te doen. Ik sta op de lijst om aan de kiezer duidelijk te maken dat ik vertrouwen heb in de mensen op de lijst die wel verkiesbaar zijn, en in wijze waarop de PvdA

de uitdagingen in de gemeente aanpakt. Het is een oude discussie: kun je dit doen of niet? Wij hebben er in Amstelveen voor gekozen dat het kan. Maar we hebben ons ook goed op het dilemma voorbereid. Wat je vóór de verkiezingen hierover afspreekt, moet je na de verkiezingen ook doen. Er is, kortom, geen dilemma. Ik ga niet in de raad. Commentaar van Gert-Jan Leerink ‘Mocht zich de situatie voordoen dat ik zelfstandig de kiesdeler haal, dan ben ik geneigd meer gewicht te hechten aan de uitslag van de verkiezing dan aan de vaststelling van de kieslijst door het afdelingsbestuur,’ schrijft Teun Sluimer. ‘Iedereen die zich een beetje interesseert voor de politiek weet dat de lijstduwer niet op de lijst staat om in de raad te komen,’ brengt Anne Koning daar tegenin. De meningen zijn kortom verdeeld. Hoe je ook denkt over het fenomeen lijstduwer, duidelijkheid vooraf is van het grootste belang. Het moet zowel voor de kandidaat als voor de afdeling en de kiezer vooraf volstrekt helder zijn of het lijstduwerschap puur gaat om het leveren van symbolische support, waarbij de zetel onder geen enkele omstandigheid zal worden ingenomen, of dat de zetel bij voldoende electorale steun wél ingenomen zal worden. Remco Pols heeft gelijk, maak zulke heldere afspraken dat er helemaal geen dilemma is.

Volgende keer deze stelling:

Het verkiezingsresultaat van de PvdA bewijst dat canvassen geen effectief campagnemiddel is.

Daarna dit dilemma:

Na tien wethouderschap heb je een punt gezet achter je politieke carrière. Vrij snel na de verkiezingen word je benaderd door een organisatie met de vraag of je de komende twee jaar fulltime voor ze wilt komen werken. ‘We kunnen je weliswaar maar voor 50 procent uitbetalen, maar omdat je salaris toch wordt aangevuld met wachtgeld heeft dat voor jou verder geen financiële consequenties.’ Een prachtige kans om er in deze lastige tijden weer tussen te komen. De banen liggen ook voor oud-wethouders niet voor het opscheppen. Ga je op het aanbod in? Mail je reactie (max 150 woorden) en foto naar [email protected]

REACTIES WELKOM Wil je reageren op wat je in deze Lokaal Bestuur leest? Laat het ons weten. Zorg ervoor dat je mailtje uiterlijk maandag 14 april in ons bezit is, dan kunnen wij het in het meinummer plaatsen. Alle andere kopij moet uiterlijk woensdag 9 april binnen zijn. Je kunt je bijdrage sturen naar eindredacteur Jan de Roos, email: [email protected] De sluitingsdatum voor het juninummer is maandag 5 mei.

WORDT DIT JOUW LAATSTE LOKAAL BESTUUR? De PvdA heeft helaas ﬂink verloren bij de gemeenteraadsverkiezingen. Misschien keer jij daardoor niet meer terug in de raad of als wethouder. Of misschien heb je er sowieso een punt achter gezet. Je kunt, als je dat wilt, voor een gering bedrag toch Lokaal Bestuur blijven lezen, zodat je op de hoogte blijft van wat er de komende tijd allemaal gebeurt. Dat kan door je aan te melden als buitengewoon lid van het CLB. Voor 30 euro per jaar blijf je dan Lokaal Bestuur ontvangen en word je geïnformeerd over onze activiteiten via de digitale CLB-nieuwsbrief. Aanmelden is eenvoudig. Ga naar de homepage van www.lokaalbestuur.nl, klik onderaan het scherm op het blokje ‘Wil je buitengewoon lidmaatschap aanvragen?’ en vul je gegevens in.

22

uit de kamer

INTUSSEN OP Verzameld door Leonie Wildeman

Foto Jan de Roos

TON LANGENHUYZEN BELEIDSMEDEWERKER TWEEDE KAMERFRACTIE TEL. 070-3182792, [email protected]

KRIMP

H

oewel uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen nog nadreunt, wordt met het kopje ‘krimp’ nu op de bevolkingsafname in sommige regio’s van het land geduid. Terwijl de stedelijke regio’s in de Randstad groeien, neemt de bevolking in sommige delen aan de randen van het land af. Dat betekent dat daar minder winkels, ziekenhuizen en scholen zijn. En minder voorzieningen betekent dat meer mensen wegtrekken. Tweede Kamerlid Albert de Vries heeft, ook geïnspireerd door goede lokale initiatieven, enkele voorstellen gedaan tegen de gevolgen van krimp. Die staan in een actieplan. Zo stelt De Vries voor om het werken of studeren over de grens eenvoudiger te maken door belastingregels te versimpelen. Ook wil hij in de sociale zekerheid beter inspelen op grensoverschrijdende arbeid en het onderwijs in grensregio’s meer op elkaar afstemmen. Op het gebied van werkgelegenheid denkt De Vries aan het bundelen van kennis van bedrijven en overheden zoals in Zuid-Limburg, waar in de zogenaamde ‘smart services hub’ ABP, CBS en private partijen samenwerken aan ‘dienstverlening 3.0’. Verder moeten er meer duurzame energiebedrijven naar de krimpregio’s worden gehaald. In de Eemshaven, Vlissingen-Oost en Den Helder is ruimte voor wind-, zon- en getijde-energie. Op het gebied van onderwijs moeten er meer scholen van het bijzonder en openbaar onderwijs onder één dak komen. Om dorps- en clubhuizen open te kunnen houden, is het van belang dat meerdere functies in één pand kunnen. Een ontheffing voor horeca-activiteiten kan daarbij helpen. Verder pleit De Vries voor solidariteit tussen regio’s. Hij wil dat er serieus onderzocht wordt hoe een deel van de vastgoedopbrengsten in groeiregio’s kan worden gebruikt voor sloop en herstel in krimpgebieden. Deze voorstellen en meer staan in een initiatiefnota.

DIGID

I

n dit digitale tijdperk wordt het steeds belangrijker dat de digitale identificatiemiddelen betrouwbaarder worden. Dat geldt niet meer voor DigiD, het huidige systeem voor burgers om zich op internet te legitimeren als zij contact hebben met overheidsorganisaties. Astrid Oosenbrug vindt DigiD te kwetsbaar, omdat het alleen beschermd wordt door een combinatie van een gebruikersnaam en wachtwoord en het toesturen van gegevens via de post. Het systeem wordt misbruikt door aanmeldingsbrieven te onderscheppen. Deze brieven worden toegestuurd als je een DigiD aanmaakt of opnieuw aanvraagt en per post verstuurt naar het adres dat in de GBA van iemand bekend is. Door van iemand zijn basisgegevens, BSN, geboortedatum en adres te verzamelen, kun je een nieuw DigiD aanvragen en als je de brief in handen krijgt, kun je iemands identiteit stelen. Dit probleem zou nog groter kunnen worden als het nieuwe systeem, dat controleert of de gegevens kloppen, niet beter beveiligd wordt. Dat systeem moet namelijk niet alleen toepasbaar worden voor contact met overheden maar ook met bedrijven. Oosenbrug pleitte in een algemeen overleg met minister Plasterk dan ook voor een hoger niveau van beveiliging, bijvoorbeeld gebaseerd op certificaten en digitale handtekeningen. De minister zegde toe hier goed naar te gaan kijken.

ACTIEPLAN ‘PAYROLL’

O

p initiatief van Mariette Hamer is samen met PvdA-lijsttrekkers een actieplan ontwikkeld om payrollconstructies bij lokale overheden af te schaffen. Zij vinden dat payrolling te vaak gebruikt wordt als juridische constructie om onder werkgeversverplichtingen uit te komen, cao’s te omzeilen en de risico’s van werkgevers af te wentelen op werknemers. In het geval van een payrollconstructie komen werknemers formeel in dienst bij een extern bedrijf, maar werken zij in de praktijk ergens anders. Daarmee kan de organisatie waar het werk plaats vindt de medewerkers die voor het payrollbedrijf werken slechtere arbeidsvoorwaarden geven dan medewerkers die zij wel in dienst hebben. Daarom stelden Hamer en de lijsttrekkers voor dat er vanaf mei 2016 geen payrollconstructies meer bij gemeenten zijn, noch bij bedrijven en deelnemingen waarin gemeenten participeren of een aandeel hebben. Er moeten afspraken worden gemaakt over het afbouwen van payrollconstructies. Ook bij aanbestedingen moet er op fatsoenlijke en eerlijke arbeidsvoorwaarden worden gelet. Daarom moet in het aanbestedingsbeleid worden opgenomen dat bedrijven die meedingen naar overheidsopdrachten, geen gebruik mogen maken van payrollconstructies.


23

de achterkant

< Oude Glorie Jong Talent > Gesprekken met voormalige PvdA-bestuurders uit gemeente en provincie over toen en nu, en met jonge PvdA’ers over politiek en toekomst. TEKST EN FOTO: JAN DE ROOS

Alles leek goed te gaan. Als leerling piloot in dienst van de Belgische defensie had ze vanaf de vliegbasis Beauvechain (bij Brussel) al meer dan honderd vlieguren en een aantal solovluchten gemaakt met haar trainingstoestel, de Marchetti SF260. Toen openbaarde zich een vermoeidheidsvirus. Ze mocht een half jaar niet vliegen. De achterstand in haar opleiding werd daardoor zo groot, dat ze haar carrière als piloot in maart 2013 moest beëindigen. ‘Daar heb ik wel om gejankt, ja’, vertelt Carina Nieuwenweg. Haar leven heeft inmiddels een heel andere wending genomen. Ze is nu eerstejaars Moleculaire Levenswetenschappen (waarin biologie, scheikunde en natuurkunde samenvloeien) aan Wageningen UR en heeft zich ontpopt als een gedreven politica. Bij de raadsverkiezingen van 19 maart stond ze als vijfde op de PvdA-kandidatenlijst. Ze kreeg 114 stemmen. De PvdA ging van vier naar drie zetels, zodat Carina voorlopig niet in de raad komt. Campagne op de campus Ik ontmoet Carina op de vrijdag voor de verkiezingen in het kolossale Forum-gebouw op de Wageningse campus. Ze voert daar de hele week tijdens lunchtijd campagne, met de PvdA-verkiezingskraam als uitvalsbasis. Het is er stil, net als bij de kramen van de andere partijen. ‘Per dag hebben we misschien tien bezoekers. Dat komt doordat het tentamenweek is, dan ben je natuurlijk vooral daarmee bezig.’ Omdat er zich spontaan geen bezoekers melden, pakt Carina een dienblad met JSpennen, pepermuntjes en flyers en gaat wat tafeltjes langs. ‘Ga je stemmen?’, informeert ze. ‘Er zit nu maar één student (van D66) in de gemeenteraad. Dus misschien wil je straks aan mij denken als je links stemt.’ De flyer die ze overhandigt, noemt als speerpunten: betere studentenhuisvesting, veiliger fietsroutes en een beter OV. En de PvdA is ‘keihard de sociaalste nu de zorg terugvalt op de gemeente en haar inwoners’. Als Carina aan één van de studenten vraagt of ze heeft gehoord van ‘de decentralisaties’, blijft het stil. In een paar zinnen legt ze uit waar het om gaat. Terwijl Carina haar rondje afmaakt, vraag ik aan Karmijn van den Berg, een ouderejaars studente landschapsarchitectuur die deze week met haar de verkiezingskraam bemenst, wat Carina’s sterkste punt is. ‘Ze kan heel goed luisteren en laat zich altijd erg goed informeren. Ze neemt mensen heel serieus en weet daardoor hun vertrouwen te winnen’, aldus Karmijn. Carina komt uit een gewoon gezin in het Drentse dorpje Valthermond. Haar vader is storingscoördinator bij Imtech, moeder werkte op een laboratorium en doet nu veel vrijwilligerswerk. Als oudste van drie kinderen ontwikkelt Carina al vroeg een gevoel voor rechtvaardigheid. ‘Ik hoorde later, dat ik op school altijd speelde met kinderen die juist níet populair waren. Wat veel indruk op me heeft gemaakt, is dat één van mijn tantes financieel aan de grond zat. Daardoor konden er geen schoolspullen worden aangeschaft toen mijn nichtje naar de middelbare school ging. Ik heb toen 100 euro van mijn spaarrekening gehaald om een tas,

24

CARINA NIEUWENWEG (23)

een agenda en andere dingen voor haar te kopen. Gaandeweg kwam ik erachter, dat ik best wel links was. De principes waar de PvdA voor staat, spreken mij aan. Het is ook een kwestie van gevoel. De SP vind ik te negatief, ik mis daar het verhaal hoe het wél moet. En GroenLinks zet zich wel in voor natuur en milieu maar beseft onvoldoende dat je eerst moet zorgen voor een basis van welvaart. Waar ik niet tegen kan, is dat mensen misbruik maken van de goedheid van anderen. Daar reken ik misbruik van uitkeringen ook toe.’ Haar vriend Arnoud, die in de luchtvaartsector werkt en in Zeist woont, deelt haar verbondenheid met de PvdA niet. ‘Hij stemt VVD, volgens mij vooral omdat die partij zich sterk maakt voor de uitbreiding van Schiphol.’

Carina in gesprek met medestudenten op de Wageningse campus.

JSF is een kaktoestel Voor mensen die haar niet persoonlijk kennen, is meteen duidelijk waar Carina politiek gesproken staat. ‘Ik heb altijd mijn PvdA-muts op als ik naar de campus ga of door de stad fiets. Eigenlijk gaat die alleen onder de douche af,’ lacht ze. Aan campagnevoeren beleeft ze veel plezier. ‘Rozen waren te duur, daarom hebben we op Valentijnsdag kersenbonbons uitgedeeld waar een kaartje aan zat met de tekst: ‘Wat heb jij een mooie stem.’ Dat viel erg in de smaak. Mijn mooiste campagnemoment? Toen er opeens een jongen voor mijn neus stond die zei: ‘Ben jij voor of tegen het leger?’ Vóór natuurlijk. Ik vind het belangrijk dat we een goed toegeruste krijgsmacht hebben. We zouden ons wel meer moeten specialiseren in Europees verband. Met de bezuinigingen op defensie hebben we echt de grens bereikt, we zijn er zelfs naar mijn mening al overheen gegaan.’ De voormalige pilote is ook duidelijk over de JSF: ‘Een kaktoestel. Hadden we nooit moeten aanschaffen. We hadden beter het nieuwe type F-16 kunnen kopen. Die toestellen zijn even goed bestand tegen de ons bekende bedreigingen.’ Leuke club Carina is sinds ze in Wageningen studeert ook commissielid en fractievolger. ‘De Wageningse PvdA is een leuke club met heel verschillende mensen. Dat heeft mij ook gestimuleerd om

me kandidaat te stellen. Ik wil me de komende periode graag inzetten voor meer interactie tussen stad en student. Samen met vrijwilligers- en studentenorganisaties wil ik bijvoorbeeld op poten zetten dat studenten worden uitgenodigd om een keer bij oudere mensen te komen eten. Verder zie ik mogelijkheden om nieuws uit te wisselen tussen het universiteitsblad Resource en de stadskrant. En ik zou graag willen dat het voor particulieren aantrekkelijk wordt gemaakt om panden te kopen waar studenten in kunnen worden gehuisvest. Maar ook voor andere bevolkingsgroepen kan er het nodige worden gedaan. Op initiatief van de PvdA is een ‘Ik-doe-mee-fonds’ opgericht, dat kinderen van arme ouders in staat stelt toch aan sport of muziek te doen. Ook op het gebied van duurzaamheid kunnen we nog veel verbeteren. Denk aan goede isolatiemaatregelen, niet alleen bij grote gebouwen maar ook voor middengroepen. Je kunt ook in kleine dingen het verschil maken, door concreet iets goeds te doen voor mensen. Dat is wat me zo aantrekt in het raadslidmaatschap, daar krijg ik zelf ook energie van. En als je elke dag een uur eerder je bed uitkomt, wat mij als exmilitair geen moeite kost, heb je per week vijf uur extra voor politieke activiteiten.’ Als ik vraag wie haar in de politiek inspireren, komt Carina met twee Belgische namen: ‘Maggie De Block, de staatssecretaris van Asiel en Migratie in het kabinet-Di Rupo. Zij slaagde er door slim beleid in om op haar ministerie geld over te houden, dat terugvloeide naar de staatskas. En Di Rupo zelf. Hij kreeg het voor elkaar om een onmogelijke regering te vormen.’ Ambities voor de langere termijn? ‘Wat ik ga doen als ik mijn studie heb afgerond, weet ik nog niet. Misschien ga ik dan wel de burgerluchtvaart in. Als ik het leuk blijf vinden in de politiek zou ik ook wel minister van Defensie willen worden. Het lijkt me prachtig om aan het hoofd te staan van zo’n organisatie.’ Carina straalt bij die gedachte. ‘Je begrijpt dat vooral het behoud van onze luchtmacht dan in goede handen zou zijn.’ Anna Cornelia (Carina) Nieuwenweg Geboren op 30 oktober 1990 te Valthermond Opleiding: Hondsrug College Emmen, VWO+profielen N&T + N&G (2003-2009), filosofie Rijksuniversiteit Groningen (2009-2010), opleiding militair vlieger/ officier in Beauvechain (B.) 2010-2013, eerstejaars BSc Moleculaire Levenswetenschappen, Wageningen UR (sinds 2013) Werkervaring: o.a. als horecamedewerker/ ijsverkoper, krantenbezorger en studiecoach en als leerling piloot Politiek: lid PvdA en JS, commissielid, fractievolger en lid campagneteam PvdA Wageningen, kandidaatraadslid 2014 Hobby’s: schrijven van fictieverhalen, hardlopen, actief lid Zweefvliegclub Flevo in Biddinghuizen Twitter: @ACNieuwenweg

LOKAAL. BESTUUR Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA THEMANUMMER NA DE DREUN TERUGBLIK SAMEN OPTREKKEN PRIMARIES JONG TALENT

Recommend Documents