Liturgie van de Buitenviering van de Evangelisch Lutherse Gemeente van Enkhuizen en de Protestantse Gemeente Hoogkarspel-Lutjebroek
op 26 april 2015 Thema : over herders en schapen
Voorgangers: Ds. Jantina de Ruiter en Ds.Marina Slot Muziek op de toetsen: Bets Conijn Zang :Sharon ter Hofstede Ouderlingen: Anita de Wit en Tineke Hupkens
Welkom door Tineke Voorbereiding: voorganger: gemeente: voorganger: gemeente: voorganger: gemeente: voorganger:
In de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. amen. Onze hulp is in de naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft. Heer, vergeef ons al wat wij misdeden, en laat ons weer in vrede leven, amen.
Morgenlied melodie van ‘Morning has broken’ van Cat Stevens Daglicht gaat stralen als nieuw geschapen, merels gaan zingen als nooit gehoord. Voor deze dingen moet ik U danken, want zij ontspringen Uw eerste woord. Zoet is de regen, hemels het zonlicht, fris ligt de dauw op het eerste groen. Dit is als Edens bloeiende tuinen, waar wij Gods schreden vinden als toen. Ik vang het zonlicht en groet de morgen, breng aan de Maker mijn eerbewijs. Prijs, al wat ademt, iedere morgen als nieuwe schepping, als paradijs. Uitleg van de liturgie door Ds.Jantina Het begin van de liturgie komt sommigen bekend voor en anderen misschien niet, want het komt vanuit de Lutherse traditie. Het leek ds. Marina en mij een mooie kans om ook wat van elkaars gewoonten te laten zien. Marina vroeg mij of ik dan ook wat wilde vertellen over dit stukje van de liturgie.
Maarten Luther spijkerde op 31 oktober 1517, 95 stellingen aan de deur van de Slotkerk te Wittenberg. Dit was het begin van de reformatie. Een nieuwe kerk vroeg om een nieuwe liturgie en er werd hiervoor naar Luther gekeken. Luthers hoofdgedachte was: rechtvaardiging door geloof alleen. Dus alles wat in de RK mis riekte naar een offer brengen om God gunstig te stemmen, dat moest verdwijnen. De mensen moesten begrijpen waar het over ging in de kerk, dus het Latijn waarin de RK mis gehouden werd moest vervangen worden door de Duitse taal. Zingen vond Luther ook heel belangrijk. Zingen is een manier om te communiceren met God, net als bidden, en zingen is een manier om mensen te leren over het geloof. Kinderen moesten ook veel zingen van Luther. Maar hoe dan ook, nieuwe liturgie en al, hij vond dat een orde van dienst geen wet is, maar in evangelische vrijheid moet worden gebruikt. Ondanks die vrijheid zult u als U in een EvangelischLutherse gemeente in Nederland komt, overal vrijwel dezelfde liturgie aantreffen. Dat is zo gegroeid in de tijd en dat heeft denk ik, te maken met identiteit. De liturgie is herkenbaar en als er andere Lutheranen op bezoek komen, dan herkennen zij zich direct in de liturgie. Als ik gemeenteleden vraag, wat maakt het Lutherse nu zo anders, dan antwoorden 9 van de 10: de liturgie. Omdat de Lutherse liturgie door de jaren heen niet zoveel veranderd is, ligt ie dichterbij de Rk
liturgie, dan de liturgie van bijvoorbeeld de gemeente van Hoogkarspel-Lutjebroek. Wij beginnen altijd met de voorbereiding. Dat is de bemoediging (onze hulp is) en een korte vorm van een schuldbelijdenis in één. Daarna zingen wij een lied. Dan is er een gebed voor de nood in de wereld. Daarin wordt door de voorganger de vaste formule uitgesproken: Laten wij de Heer om ontferming aanroepen voor de nood van de wereld, en zijn naam prijzen, want zijn barmhartigheid kent geen einde. De gemeente antwoord dan met het Kyrie eleison, Heer ontferm u. En zingt daarna met de engelen, die de herders in het veld in Bethlehem hoorden zingen: Gloria in Excelsis Deo. Dan is er altijd een door de voorganger gezongen Groet met een antwoord van de gemeente. Beginnen we met het gebed. Laten wij de Heer om ontferming aanroepen voor de nood van de wereld. Barmhartige God, wij bidden voor alle kinderen in deze wereld die in de knel komen. Speciaal bidden wij voor de jongeren van Nicole’s huiskamer. Geef hen steun en kracht en zicht op een zonnige toekomst. Wij bidden ook voor Nicole en alle mensen die meehelpen om de jongeren een warme plek te bieden. Wij bidden voor hen en wij prijzen uw naam, want uw barmhartigheid kent geen einde.
KYRIE: gemeente:
gemeente:
GLORIA IN
EXCELSIS:
gemeente
gemeente:
GROET: voorganger: gemeente:
Sharon zingt The Rose Inleiding op de viering door Ds.Marina Lieve mensen, broeders en zusters van elkaar, wij zijn heel blij dat jullie allemaal gekomen zijn. Ik heb de afgelopen dagen nog nooit zo vaak de buienradar van Binnenwijzend opgezocht.
En we zijn er in weer en wind, wij als voorgangers hebben ons erop gekleed. Wij zijn herders in het wild en dat kan je wel zien. We hebben samen een viering gemaakt met iets van de Lutherse liturgie en die van ons in Hoogkarspel, het is een mooie mix geworden van tradities en wij zijn blij om elkaar na de picknick ook in de liturgie te kunnen ontmoeten. We lezen vandaag uit het evangelie van Johannes over de goede herder en over schapen en wij hebben deze week een krantenbericht in het dagblad Trouw gevonden waarin het gaat over een herder die buiten de gebaande paden van de kerk getreden is. Een goede, moedige herder die lef had. We zingen en bidden met elkaar, we gedenken ook een van onze gemeenteleden die deze week is overleden, de heer Cees Gorter. We vieren met elkaar en wel op een heel andere plek. En ook de overweging is wat anders dan anders…. Maar dat merkt u vanzelf. Wij wensen u een hele mooie viering toe. Lied 822 Wij trekken steeds verder Wij trekken steeds verder voetje voor voet soms lood in de schoenen soms vleugels van licht en zo gaan wij verder steeds verder en verder zo trekken wij de horizon open Samen horen 1e Lezing Johannes 10-11-16 Jezus zei: ‘Ik ben de goede herder. Luister! Een goede herder geeft zijn leven om zijn schapen te redden. Maar iemand die ervoor betaald wordt om op de schapen van een ander te passen, doet dat niet. Dat is geen echte herder.
Hij zorgt niet goed voor de schapen, want ze zijn niet van hem. Als er een wolf aan komt, laat zo iemand de schapen in de steek en vlucht weg. Dan valt de wolf de schapen aan en jaagt ze uit elkaar. Ik ben de goede herder. Zoals een herder voor zijn schapen zorgt, zo zorg ik voor de mensen die bij mij horen. Ik geef mijn leven voor die mensen. Want ik ken hen, en zij kennen mij. Net zoals ik de Vader van dichtbij ken, en zoals hij mij van dichtbij kent. Ook buiten Israël zijn er mensen die bij mij horen. Ook voor hen moet ik zorgen. En ook zij zullen naar mij luisteren en mijn volgelingen worden. Alle mensen die bij mij horen, zullen één grote kudde met één herder zijn.’ Lied 23c ‘Mijn God, mijn herder zorgt voor mij’ 1 Mijn God, mijn herder, zorgt voor mij, wijst mij een groene streek daar rust ik aan een stille stroom en niets dat mij ontbreekt 2 Hij geeft mijn ziel weer nieuwe kracht, doet mij zijn wegen gaan, de paden van gerechtigheid, ter ere van zijn naam. 3 Al moet ik door het doodsravijn, U gaat steeds aan mijn zij. Ik vrees geen kwaad, uw herdersstaf geeft steun en veiligheid. 4 Terwijl de vijand toe moet zien, maakt u mijn tafel klaar. U vult mijn beker, zalft mijn hoofd, en redt mij in gevaar. 5. Uw trouw en goedheid volgen mij, uw liefde, dag aan dag;
en wonen zal ik in Gods huis zo lang ik leven mag.
2e Lezing Verzet plande actie Westerbork uit Trouw 14-04-2015 Herinneringscentrum onderzoekt bevrijdingsplan predikant Het Herinneringscentrum Westerbork wil meer weten van een bevrijdingsplan voor het kamp dat in 1944 werd voorbereid door het verzet. Dat zei directeur Dirk Mulder van het centrum vandaag. In het radioprogramma kwam het plan van de predikant Bas Ader uit Nieuw-Beerta aan de orde, die in 1944 samen met andere verzetsmensen een bevrijdingsactie in Westerbork had willen uitvoeren. Hij wilde onder meer het transport van Joden naar de vernietigingskampen Auschwitz, Sobibor en BergenBelsen dwarsbomen. Ader, die in de oorlog circa driehonderd Joden het leven redde, werd echter opgepakt en in november 1944 als vergelding voor de dood van een Duitser nabij Veenendaal gefusilleerd. De schrijver van het boek 'Het kruis op de berg', Constant van den Heuvel, achterhaalde bij zijn speurtocht naar de slachtoffers van die fusillade het bevrijdingsplan voor het concentratiekamp. Het was de bedoeling van het verzet om met een trein Westerbork binnen te rijden en de gevangenen in het kamp te bevrijden. De 107.000 Joden die in Westerbork hebben verbleven, worden vanaf zondag allemaal genoemd vanuit de wagons die daar zijn opgesteld. Zo worden de slachtoffers weer individu. Sharon zingt een Hebreeuws lied Horchat Hai Caliptus Tweegesprek/Overweging
Jantina: Zeg, heb jij al een bod? Een bod op jullie kerk? Marina: Neen, ik heb nog niks gehoord op mijn advertentie op Marktplaats, mensen zijn het ook niet gewend dat de kerk te koop staat op Marktplaats! En laat de kerkrentmeesters dit niet horen, want zij hebben de kerk net opgeknapt voor veel geld. Jantina: Ik vind het wel een minpuntje dat je zo weersafhankelijk bent, als je buiten moet kerken. ’s Winters wordt het ook wel een beetje fris. Marina: Die herders van toen waren wel wat gewend, die klaagden niet over een regenbuitje. En we hebben hier ook geen wolven en wilde dieren, dus we zitten hier hartstikke veilig in West-Friesland. Jantina: Alle gekheid op een stokje, dat zouden we natuurlijk nooit doen, onze kerken te koop aanbieden op marktplaats, want het is ons heel wat waard om een geestelijk dak boven ons hoofd te hebben. Marina: Maar toch stond er op een van die stellingen, die jij als echte Lutheraan aan de muur hebt geplakt, ‘Stop met de kerk!’ Jantina: Ja, dat klopt. “Het stop met de kerk” is een stelling die staat voor: Zet je kerkgebouw op marktplaats, verkoop alles, geef alles aan de armen en begin met improviseren. Kom bij elkaar thuis, huur eens een sporthal, houd eens een buitendienst. Het idee erachter is dat wij Christenen drukke mensen zijn. Alleen al het onderhouden van een kerkgebouw kan eindeloos veel werk kosten. Het gaat iedere gelovige aan het hart, en dus doet ieder klein detail ertoe. Het gevolg is: voor je het weet ben je aan het kerkje spelen, en maakt het weinig uit of je in het bestuur van een voetbalclub zit of in dat van een gemeenschap van gelovigen. Marina: Waar komen die stellingen, die wij hier zo aan de muur zien hangen eigenlijk vandaan?
Jantina: De correspondent Karel Smouter is met een aantal collega’s het land ingegaan om allerlei mensen te interviewen over het Christelijk geloof. Dit was naar aanleiding van een artikel met de vraag: Wie is toch die man waar miljoenen mensen nu voor vasten? Hieruit kwamen 7 richtingaanwijzers voor een nieuw soort Christendom. 7 Stellingen om eens op een hele nieuwe frisse manier na te denken over de kerk. Stellingen zijn natuurlijk bedoeld om te prikkelen, want een voetbalclub of in een gemeenschap van gelovigen. Dat maakt toch wel een verschil? Marina: Ja, Jezus zegt dat een herder zijn leven geeft voor zijn schapen en nu lezen we dat ook in het krantenbericht over de predikant in het verzet die een bevrijdingsactie in Westerbork wilde uitvoeren. ( En Johan Cruiff was een grote voetballer, maar ik denk niet dat we het over 2000 jaar nog over hem hebben?). Maar hoe zit dat dan met ons, ik merk wel dat ik veel geef van mezelf aan de gemeenschap, maar mijn leven?? Jantina: Ja, predikant zijn is echt wel een roeping en ik zie het ook aan de mensen in de kerk. Heel veel mensen zetten zich enorm in voor de kerk en voor hun naasten. Voor een gemeenschap is het ook belangrijk dat mensen aandacht hebben voor elkaar, anders gaan mensen dwalen en voelen zich verloren. Marina Dat herken ik ook uit het evangelie wat we net gelezen hebben, dat we zorg hebben voor de mensen die bij ons horen. Dat vind ik ook het meest bijzondere van het oude verhaal, dat het mensen aanzet tot liefde, gerechtigheid, tot zorg en kijken naar je naaste. En de naam van mensen is heel belangrijk al in het Oude Testament: God die iedereen bij name kent. Ik probeer altijd zo snel mogelijk de namen van mensen te leren kennen. Je gekend weten, voelt goed.
Jantina: En Jezus zegt : Want ik ken hen en zij kennen mij, om elkaar te leren kennen, moet je ook aandacht besteden aan elkaar en tijd besteden aan elkaar. Want anders leer je elkaar nooit kennen,. Marina: Eigenlijk is dat de basis van gemeenschap zijn met elkaar en als je elkaar kent, heb je wat voor elkaar over. In de tekst staat ook buiten Israël zijn er mensen die bij mij horen. Zou dat ook over de mensen in onze stad en in ons dorp gaan? Jantina Ja, ik denk het wel, daarom is het ook zo goed dat wij elkaar eens opzoeken. Om elkaar te leren kennen is het soms nodig de grenzen van je dorp of stad over te gaan, op zoek naar die ander. Als je op bezoek gaat bij de ander dan kun je elkaar ook leren kennen en elkaar en elkaars traditie gaan waarderen. Je moet een stapje verder zetten, maar dan kom je nog eens ergens. Marina: ja, en in beide lezingen wordt er een stapje verder gezet. Jezus gaat verder dan de gewone herders. De gewone herders lopen weg als het gevaarlijk wordt, als er echt wat van hen gevraagd werd. De predikant ging ook een stapje verder dan alleen herder te zijn van zijn eigen kudde, hij zette zijn leven op het spel om verzet te plegen. En dat is misschien juist één van de verschillen tussen de kerk en een voetbalclub leiden of er lid van zijn. Een stapje verder zetten dan wat gewoon is. Jantina: Waar merk jij dat aan in jouw predikant zijn, dat je een stapje verder zet? Marina: Als mensen mij vragen om een eindje met hen op te lopen of hen bij te staan op welke plek en tijd dan ook, zeg ik nooit neen. In angst en wanhoop moet je er zijn, in situaties van dood en leven mag je niet afhaken als herder….het doet er toe wat wij voor elkaar kunnen betekenen.
Jantina: Ja, een kerk of een voetbalclub, een kerk is heel wat anders, want het gaat niet om een spelletje, maar om ons leven en dat van onze naaste. Kijk een kerk op Marktplaats zetten is natuurlijk een beetje extreem, maar de intentie ervan is zo gek nog niet. Luther spijkerde de stellingen ook aan de kloosterdeuren om mensen aan het denken te zetten, om discussie op gang te brengen. En het is voor ons ook wel een goed om door elkaar geschud te worden en bij onszelf te moeten nagaan, waar zijn we eigenlijk mee bezig? Marina: En welke uitdagingen zien wij hier om ons heen, waar we met of zonder gebouw mee aan de slag kunnen? Jantina: Zullen we dat eens aan de mensen vragen die hier naar toe gekomen zijn? Marina: Maar wat vragen we dan aan jullie? Hoe krijgt de liefde van Jezus van Nazareth vorm in onze tijd en ons leven in Enkhuizen en Hoogkarspel-Lutjebroek en natuurlijk in Binnenwijzend, want daar zijn we nu in het veld? Welke wolven moeten wij vandaag de dag wegjagen? Welk verzet moeten wij plegen, tegen wie en waarom? Jantina: Ja, dat zijn wel wat veel vragen, maar wat vraag je ons nu werkelijk? Ga door met de kerk, en … zie werkelijk om je heen wat er nodig in de gemeenschap en de ontmoeting met elkaar en daarbuiten. Ga door met de kerk, en …………Hebben jullie daar ideeën bij, schrijf ze eens op, op de hartjes, kaartjes die de kinderen straks rondbrengen. Muziek Geloofsbelijdenis staande gezongen ‘Ik geloof’ melodie ‘Yesterday’
Ik geloof, in een God die als een vader is Die ons in zijn schepping nader is dat is iets wat ik vast geloof.
Ik geloof dat zijn zoon voor ons geleden heeft En ons door zijn dood verlossing geeft dat is iets wat ik vast geloof. Refrein: Waarom bent Gij God voor mij oneindig ver Waarom moet ik steeds in mijn leven zo onzeker zijn. Ik geloof, dat de zoon ook weer verrezen is Dat zijn glorie onvolprezen is dat is iets wat ik vast geloof. Ik geloof, dat de dood voor ons geen macht meer heeft Dat de Geest ons alle krachten geeft die nodig zijn voor dit geloof. Refrein: Waarom bent Gij God voor mij oneindig ver Waarom moet ik steeds in mijn leven zo onzeker zijn. Ik geloof, in een God die een drie-eenheid is Dat hij onder ons gekomen is nu en in alle eeuwigheid. Samen delen van ideeën/ inspiratie en gebeden Ga door met de kerk omdat……/waartoe…./waarom…./ waarmee…../hoezo…../hoe….? We lezen enkele resultaten op van de ideeënsessie. Sharon zingt Adonai Gedenken van de heer Cees Gorter, lid van de gemeente van Hoogkarspel Mag ik jullie vragen om voor zover mogelijk op te staan voor het afkondigen van een overlijden: Op 21 april is overleden, de heer Cees Gorter, hij was 59 jaar getrouwd met Tine Gorter/Langenreis, zij is op 23 januari van dit jaar overleden
Cees was de vader van Siem, Bert en Jantine Gorter, schoonvader, oma, overgrootmoeder. Cees is geboren in Hoogkarspel op 26 november 1930 en is overleden op 21 april 2015 in zijn eigen huis. Hij woonde op de Koren 9 in Hoogkarspel. Boven de rouwkaart staat: Onze vader, blijft onze vader, zo eigen en vertrouwd. je wilt hem niet graag missen, omdat je van hem houdt. Maar eens komt de dag dat je hem moet laten gaan. Je verstand zegt dat het goed is, maar in je ogen blinkt een traan. Cees is nog een periode van zijn leven kerkvoogd van de protestantse kerk in Hoogkarspel geweest. Hij stond opgebaard in de consisitorie van de kerk, waar familie, vrienden en bekenden afscheid van hem konden nemen De crematie heeft gistermorgen plaats gevonden om 10.30 u in het crematorium van Hoorn Gedicht Er is een land, van Jan-Simon Minkema Er is een land waar mensen heen gaan, als ze heengaan. Een land voorbij de ziekte en de pijn. Er is een land waar mensen niet alleen staan. Een land waar wij voor eeuwig samen zijn. Er is een land waar mensen heen gaan, als ze heengaan. Een land vol liefde, vreugde en geluk. Er is een land waar zelfs de jaren stilstaan. Een land waar ik weer bloemen voor u pluk. Er is een land waar mensen heen gaan, als ze heengaan. Een land voorbij de dood, voorbij het zwart. Er is een land waar onze liefsten voortbestaan. Dat land dragen wij allen in ons hart. Wij bidden om kracht voor de familie en bekenden om dit verlies te dragen. Corr. Adres Jantine Brandsen, Pastoor Konijnstraat 27, 1616 BV Hoogkarspel
Voorbeden Lieve God, wij bidden voor onze geliefden, voor ziekte, verdriet en rouw. Wij bidden voor allen die ons gebed en onze goed gedachten nodig hebben hier en waar ook ter wereld. Wij bidden voor onze gemeentes dat wij bloeien en staan voor wat het evangelie ons gebracht heeft. En wij vragen u of u onze gebeden in stilte hoort. Stil gebed Dankgebed Wij danken u dat wij bij elkaar zijn hier buiten onze vertrouwde kerkgebouwen. Wij danken u voor de ontmoeting met elkaar. Voor het leven met alle vreugde en alle verdriet wat ons is gegeven. Dank voor liefde en vriendschap en wij bidden samen het gebed dat Jezus ons leerde…. Onze Vader die in de hemelen zijt uw naam worde geheiligd; uw Koninkrijk kome; uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood; en vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren; en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in der eeuwigheid. Amen.
Lied 886 Abba, Vader, U alleen (samenzang) Abba, Vader, U alleen, U behoor ik toe. U alleen doorgrondt mijn hart, U behoort het toe. Laat mijn hart steeds vurig zijn, U laat nooit alleen. Abba, Vader, U alleen, U behoor ik toe. Abba, Vader, laat mij zijn slechts van U alleen, Dat mijn wil voor eeuwig zij d'uwe en anders geen. laat mijn hart nooit koud zijn, Heer. laat mij nimmer gaan. Abba, Vader, laat mij zijn slechts van U alleen. Mededelingen en collecte voor de kinderen van Nicole’s huiskamer Slotlied 416 (staande) waarbij wij elkaar zegenen door elkaar de hand te geven Ga met God en Hij zal met je zijn, jou nabij op al je wegen met zijn raad en troost en zegen. Ga met God en Hij zal met je zijn. Ga met God en Hij zal met je zijn: bij gevaar, in bange tijden, over jou zijn vleugels spreiden. Ga met God en Hij zal met je zijn: Ga met God en Hij zal met je zijn: in zijn liefde je bewaren, in de dood je leven sparen. Ga met God en Hij zal met je zijn.
Ga met God en Hij zal met je zijn. tot wij weer elkaar ontmoeten, in zijn naam elkaar begroeten. Ga met God en Hij zal met je zijn. Bets speelt mogelijk nog, afhankelijk van het weer….
