Uitgave van de protestantse gemeente TE Leiden en De evangelisch-lutherse gemeente TE Leiden E.o

2 1 e j aargang janu ari 2 01 1

2

U it g av e va n d e p r o t e s ta ntse g em een te TE Lei d en e n D e e va n g e l is c h - lut h e r se g em een te TE Lei d en E . o .

Leids

Kerkblad VERDER IN DIT NUMMER:

25 jaar De Bakkerij!

• Straatpastor Paul Brommet 5 • Actie voor Victoire Ingabire 7 • Achtergrond van de kopten 9 • Zending in Zimbabwe 31

25 Jaar geleden, op 17 januari 1986, werd Diaconaal Centrum De Bakkerij officieel geopend. Al een kwart eeuw is De Bakkerij een plek in de stad voor hulp en dienstverlening, met als motto ‘helpen waar geen helper is’. Historie in vogelvlucht Diaconaal Centrum De Bakkerij, midden in Leiden aan de Oude Rijn, staat op historische grond. Ruim 6 eeuwen geleden stond er het RK Barbaragasthuis, met een kapel op de eerste verdieping en een soephuis, waar soep werd uitgedeeld aan de armen. Later werden de drie gasthuizen die de stad rijk was samengevoegd. Vanuit het Huiszittenhuis aan de Oude Rijn werden de huiszittende (= thuis­wonende) armen bedeeld. Na de Reformatie verviel het pand aan de Hervormde Diaconie. Er werden soep, brood, turf, kleding, wol en babypakketten uitgedeeld. Er kwam een Armenbakkerij, waar met een broodpenning, die men kreeg na de kerkdienst in de Bethlehemskerk (armenkerk) brood gehaald kon worden. Naast het Huiszittenhuis staan nog steeds twee grote graanpakhuizen. Rond 1930 kwam aan die lange historie van hulpverlening een einde. De ovens gingen uit en het pand werd niet meer gebruikt voor de bedeling.

25 jaar geleden 25 Jaar geleden herbergde het Huiszittenhuis twee winkels (aan de Haarlemmerstraat), het kerkelijk bureau en twee regentenkamers en er woonden drie gezinnen. In de graanpakhuizen lagen boeken opgeslagen. Het was stil aan de Oude Rijn. Dat veranderde toen diaconaal predikant Anton Dronkers

belangenbehartiging van kwetsbare groepen in Leiden en omstreken.

Helpen waar geen helper is aangesteld werd door de toenmalige Hervormde Diaconie! Hij droomde ervan om van het pand een levend diaconaal centrum te maken en stapsgewijs is die droom in vervulling gegaan. 25 Jaar en vier verbouwingen later staat er een diaconaal centrum, genoemd naar die oude armenbakkerij, dat een stevige reputatie heeft opgebouwd op het gebied van zorg, gastvrijheid, ondersteuning en

Diaconaal Centrum De Bakkerij begon klein, met de werkruimten van de centrale Hervormde Diaconie, Vluchtelingenwerk, het Oriëntatiejaar en de Vrijwilligerscentrale. In de loop der jaren vonden vele organisaties er een werk- of vergaderplek; er vertrokken er ook weer. Allemaal hadden ze als doelstelling: het helpen van mensen. Er kwam een Lees verder op pagina 2

Epifanie: Deze periode is een tijd van verwondering over de verschijning van Christus onder ons. Het woord betekent ‘verschijning’. ‘Epifanie’ begint op 6 januari en wordt groots gevierd als kerstfeest van het oostelijk deel van de kerk. Bij ons ligt het erg in de schaduw van Kerstmis. Het feest concentreert zich op de komst van de drie magiërs, de doop van Jezus en de bruiloft te Kana. Dit zijn de eerste, werkzame tekenen van Christus. Dít jaar ‘loopt’ Epifanie feestelijk zes witte zondagen door. Die ‘beweeglijkheid’ danken wij aan de late paasdatum. Dan begint de paaskring met de drie groene zondagen, die letterlijk gaan aftellen als Septuagesima, Sexagesima en Quinquagesima. Het zijn liturgische getallen: symbolisch telwerk. Sommige kerken tellen ze als ‘voorvasten’, dan gebruikt men als kleur paars. ds. Marianne van der Meij-Seinstra.

1

22

vruchtbare samenwerking op gang tussen de organisaties binnen De Bakkerij én instanties in de stad en de regio. Met als resultaat het Inloophuis Psychiatrie, het Dienstencentrum voor dak- en thuislozen, Gezondheidszorg Illegalen Leiden (GIL), het Sociaal Pension, MOKER (omroep voor de kerken), STUV (hulp aan illegalen), het Leidse Exodushuis en last but not least de straatpastor. Er werden vele activiteiten georganiseerd. Neem het jongerendiaconaat, met Knooppunt, de landenavonden en M25 Leiden. Neem de hulp en steun aan mensen en projecten in Roemenië en de JongerenWerkVakanties daarheen (M25 Roemenië). Neem de Avondmaalsprojecten. Neem de hulp aan allochtone Leidenaren in het Project Marokkaanse Vrouwen en het Project Kinderwerk en de organisaties van allochtone vrouwen. Neem de Colour your Mindfestivals en de manifestaties Een Wereld van Verschil en de Leidse Heiligen. Neem de Paasbrodenactie, Open Bakkerij, de Open Monumentendagen, Wat mij Beweegt, De Leidse Wijzer en De Leidse 7 (pelgrimstocht),

de WMO-brochure, het symposium over armoede…… Eigenlijk is er nog veel méér gebeurd in 25 jaar. Het was een komen en gaan van hulpvragers, vrijwilligers en medewerkers. Er werden acties gevoerd voor vele projecten. Er werden activiteiten georganiseerd om mensen bewust te maken van de nood van anderen. De samenwerking van de Hervormde en Gereformeerde Diaconie resulteerde in de Gezamenlijke Diaconieën, die weer fuseerden tot ­Diaconie Protestantse gemeente Leiden. Onlangs werd met de RK Diaconie van Leiden een samenwerkingsovereenkomst getekend. Kortom: teveel om op te noemen. Zoals Ton Snepvangers, de huidige coördinator van De Bakkerij, onlangs zei: ‘het bruist en borrelt aan de Oude Rijn’. De beproefde filosofie van De Bakkerij geldt nog steeds: het signaleren van een probleem, bondgenoten zoeken, samen een oplossing vinden… en dan trekt de diaconie zich weer terug. Totdat er weer iets op haar pad komt…. Henriëtte van den Broek

Zie voor activiteiten in het jubileumjaar: de Diaconiepagina of www.debakkerijleiden.nl

Fotograaf in beeld - Metha van Vliet Deze foto heb ik gemaakt in de woestijn in Namibië. Na een paar uur ­rijden over een gravelweg met niet veel meer dan zand en een enkele boom, is dit wel een dubbel warm welkom. Zo’n welkom: Welkom in Vrede gun ik iedereen en wil ik met deze foto doorgeven aan de lezer van dit kerkblad.

Metha van Vliet, lid van de Leidse Binnenstadsgemeente en van het College van Kerkrentmeesters. In mijn vrije tijd en tijdens vakanties maak ik graag natuurfoto’s.

Colofon

Redactieraad

Fotoredactie

De redactieraad wordt gevormd door de

Voor gebruik van de in dit blad gepubli-

Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.:

scriba’s of andere vertegenwoordigers van

ceerde foto’s door derden is voorafgaande

Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden,

de wijken en kerkelijke organen en is ver-

schriftelijke toestemming vereist van de

telefoon: 5764145

antwoordelijk voor deze uitgave.

redactie.

[email protected]

Leids Kerkblad

Redactie

N. Bavelaar

H. Bertram

is een uitgave van

ds. A. Alblas, hoofdredacteur

H. Boter

mw. H. van den Broek

Het volgende nummer

de Protestantse Gemeente te Leiden

mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie

J. van Duuren

J.H. Labots

verschijnt op 10 maart.

en de Evangelisch-Lutherse Gemeente

H. de Geus, eindredactie

mw. J. Takken

mw. M. van Vliet

De kopij moet uiterlijk op zaterdag 26 februari

te Leiden e.o.

ds. H.J. Hemstede, interviews

F. Voets

T. Snepvangers

mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie

H. de Bruin

wijkberichten bij de scriba,

Dit blad verschijnt 8x per jaar;

mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen

Martin Ken Studio, algemene foto’s

algemene berichten bij de redactie:

tussentijds wordt (wijk-) informatie

mw. S.G. Visscher, eindredactie en website

rekening 2533285, t.n.v. Leids Kerkblad

verspreid.

http://protestantsegemeenteleiden.nl

om 09.00 uur zijn ingeleverd:

[email protected]

Advertentieredactie R. Favier, e-mail:[email protected]

Vormgeving en druk Drukkerij Karstens, Leiden

Jong! Ans van Broekhuizen [email protected] Jacqueline Schoonwater [email protected]

25 Jaar voor en door jongeren! 25 Jaar De Bakkerij is ook 25 jaar diaconaat voor en door jongeren. In 1986 ging het Oriëntatiejaar van start. Werkloze jongeren krijgen de kans om, d.m.v. werkervaring, vorming en begeleiding zich te oriënteren op werk of een opleiding. In 1989 werd voor het eerst een reis voor jongeren naar Roemenië georganiseerd. Het begin van een lange reeks: van Jongerenreis via JongerenWerkVakantie naar M25 Roemenië in 2010! In al die jaren werd door meer dan 300 jongeren gewerkt in de projecten in Targu Mures.

motivatie en de ervaringen van de reizigers van 2004. Knooppunt voor Jongerenpastoraat en diaconaat huisde van 1989 tot 1998 onder de hanenbalken van De ­Bakkerij.

Vermeldenswaard is het project Leidse Straat (voor dakloze mensen), een éigen initiatief van deelnemers in 2002! A ­ llerlei sponsoracties brachten veel geld in het laatje voor de projecten in ­Roemenië. In 2003 won de JongerenWerkVakantie de Co Verhoogprijs voor de Leidse Vrijwilliger en het boekje ’17 portretten’ beschrijft de

Knooppunt organiseerde er samen met Vluchtelingenwerk de Landen­avonden, waar jongeren en vluchtelingen elkaar ontmoetten. Jongeren hielpen mee met Vraag en Aanbod, een inzameling voor de derde wereld. Kinderen van de Straat ving van 1999 tot 2006 kinderen op in een buurthuis in de Leidse binnenstad

en gaf er -later als Project Kinderwerkbovendien huiswerkbegeleiding. In 2008 ging M25 Leiden van start: jongeren helpen een handje bij projecten in Leiden, zoals de Voedselbank, dak- en thuislozen en het Colour your Mindfestival. 25 Jaar De Bakkerij: óók 25 jaar bewustwording en hulp voor en door jongeren!

Samen eten, met dertig en met dertigduizend personen! De club van de Marekerk houdt ieder jaar traditiegetrouw een kerstdiner, maar heeft afgelopen kerst breed genodigd! Iedereen van de Leidse jeugdclubs was welkom. We konden gelukkig in De Bakkerij terecht, want voor 30 personen was zelfs de Marezolder wat aan de krappe kant. Het thema was ‘Black Gold and Sparkling’ en dat was goed te zien! Een moeder verzuchtte zelfs dat als haar dochters elk jaar bij een postorderbedrijf galajurken gingen bestellen, dat die kerketentjes dan wel in

de papieren gingen lopen. Wel een geinig gezicht hoor, sjieke jurken met daaronder grote dikke snowboots. Binnen werden snel de hakken aangetrokken, wat voor het limbodansen weer niet echt handig was. En ongelooflijk; als je een elastieken ruggengraat hebt zoals Simon, Victorine en René, dan win je zo’n wedstrijd met gemak! Iedereen nam zelf wat te eten mee en al snel werd duidelijk dat de voorkeur toch echt uitgaat naar soep met stokbrood en taart en bonbons en nóg meer taart. Het hoeft dus helemaal niet ingewikkeld, dat weten we voor volgend jaar dan weer. Kom volgende keer ook, je weet nu wat er op het menu staat! Nog meer soep, maar dan anders, - maak het warme blik zelf open - kregen we toen we weer met de Leidse clubs naar Taizé Rotterdam gingen! Daar geen galajurken, maar zitten op je jas in een immens grote hal in Ahoy en eten uit een plastic tasje dat gevuld was door groepen vrolijke jongeren die ons in het Pools, of was het nou Russisch, smakelijk eten wensten. We hebben een gebedsdienst meegemaakt, weer in al die talen en met al die duizenden mensen om je heen, en een workshop in het middagprogramma en na het eten weer met de trein vol giebelende meiden terug naar Leiden. Het was leuk! Ans van Broekhuizen-de Rooij

33

Column

Marten Stol

Voornamen De meeste voornamen zijn niet te begrijpen: Willem, Eefje. Natuurlijk zijn er verhaspelde bijbelse namen bij die we nog herkennen, zoals ­Jannetje (Johannes) en Rias (Zacharias). Ja, we groeien steeds verder van Gods Woord vandaan. Het laatste voorbeeld is eigen schuld: in de oer-Hollandse naam Lenie herken je nog net Magdalena en die hebben ze eruit gegooid. “Maria van Magdala.” Een cultuurbreuk. In Thomas en Mattheüs werd de H verwijderd, maar niet in Ruth. Rut? Nee, nee, wat een rotgezicht! Bah. Dan heb je rare namen die plaatselijk voorkomen. Lolle in Friesland en Kommer tussen de rivieren. Ons gezin trok het hele land door en dan kom je ze tegen. Eerst, in ­Groningen, had je Aaltje en ­Gezienus en ‘Ad’ kwam je er niet tegen. In Drenthe heette het dienstmeisje Lammechien. En toen de grote sprong naar Holland: we werden in het Westland begroet door Arie, Maarten, Krijnie. Op de eilanden Pleun en Teus. In Zeeland, ten slotte, veel oudtestamentische voornamen: Gideon, David, Izaäk. Daardoorheen lopen namen die alleen door Roomsen worden gedragen. Het is een sport, deze mensen zo te determineren. Vaak zijn ze naar heiligen vernoemd: jongens als Fons, Ignaas; de meisjes Trees of Bernadette. Er is één uitzondering: Frans. De zwaarste dominee van Nederland, F. M ­ allan uit Alblasserdam, is naar de H. Franciscus genoemd en niemand klaagt. Die naam was nog van vóór de reformatie en hoorde bij het erfgoed. Alzo niet Trees, Theresia van Avila, heilig sinds 1621. Pas even op: de typisch Roomse naam Jos betreft niet de zoon van Jakob, maar de bescheiden echtgenoot van de maagd Maria. En haar vader en moeder heetten Joachim en Anna, zegt de legende. Doe er toch niet aan mee! En mijn zuster die heet Kee.

4

Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: ds. A. Alblas, , Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] Secretaris: mw. R.G.S. Jongsma, Schubertlaan 195, 2324 CT Leiden Penningmeester: A. Zeilstra, Carneoolstraat 17, 2332 KA Leiden, tel. 071 – 5763061 Bankrekeningnr.: 783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder K ­ erkenwerk

Kerstnachtdiensten De kerstnachtdiensten kunnen doorgaan in de Pieterskerk dankzij gunstige voorwaarden van de Stichting Pieterskerk. Dat is van belang gezien de plaats die deze vieringen in de Leidse samenleving innemen, getuige de belangstelling van totaal 3 000 mensen. Duidelijk ‘een schot in de roos’ was de medewerking van Denise Jannah, die met warme stem en persoonlijkheid extra gloed leverde. De combinatie met het koperblazersensemble en hun kwaliteit was fantastisch. Het thema bleek velen aan te spreken, gezien de tientallen reacties per email en de honderden handen na afloop. De commissie heeft de handen vol gehad aan dit evenement en met een flink team medewerkers voor een goed verloop gezorgd: Hulde!

Cantatediensten Ook in de Pieterskerk organiseert de commissie drie van de zes in de serie Cantatediensten. De foto toont het Gelders Bach Ensemble onder leiding van Wolfgang Lange op 28 november.

gehouden in de Hooglandse Kerk en muzikaal verzorgd door Con Passione onder leiding van Ronald Threels. Er worden twee werken ten gehore gebracht van Johann Michael Bach, een oudere en door Johann Sebastian zeer gewaardeerde componist. Voor deze dag zijn cantate 81 ‘Jesus schläft, was soll ich hoffen?’ en het motet ‘Sei, lieber Tag, willkommen’ gemaakt. Op 27 februari is de dienst weer in de Hooglandse Kerk. Dan zingt het William Byrd Vocaal Ensemble onder leiding van Nico van der Meel de Lutherse Mis in A van J.S. Bach. De diensten zijn vrij toegankelijk; er is een collecte voor de kosten.

Evensongs

De drukbezochte oudejaars-cantatedienst werd opgebouwd rond de cantate ‘Ich habe genug’ van J.S. Bach uitgevoerd door een ensemble onder leiding van Bert Mooiman. De cantatedienst van 30 januari wordt

Bijzonder Kerkenwerk Leiden zal ook in 2011 een serie Evensongs in de Hooglandse Kerk presenteren. Op dit moment is het schema niet rond, maar we kunnen rekenen op medewerking van de Leidse Cantorij onder leiding van Hans Brons. De van deze serie bekende koren zijn alle benaderd. Er zijn meer koren dan Even­ songs per jaar, dus het komt wel goed. In het volgende kerkblad leest u meer.

Mens in Beeld

Begonnen als straatpastor Per 1 december 2010 werd ik door de Stichting Straatpastoraat aangesteld als straatpastor. Vanuit de Oud-Katholieke kerk Nederland werd ik daartoe voor 24 uur per week bij de Stichting gedetacheerd. Op 3 december vond de officiële presentatie plaats in Diaconaal Centrum De ­Bakkerij, in aanwezigheid van onder anderen de wethouder Jeugd, Zorg en Welzijn, mevrouw Roos van Gelderen.

De dag erop hield ik bij het eten een korte toespraak en nodigde mensen uit om met mij een kaars voor de overledene op te steken in de dagkapel van de Hartebrugkerk. Er gingen een man of tien mee. Ik sprak een gebed uit en samen baden wij het Onze Vader. Na afloop liet iemand de fles rond gaan om te proosten op de overledene. Ook dat was een goed moment.

Op 6 december presenteerde ik mij – in het gezelschap ven leden van het stichtingsbestuur - voor het eerst aan de doelgroep, de dak- en thuislozen van Leiden en hen voor wie de straat hun huiskamer is. Op de dagopvang van Stichting De Binnenvest, in de Nieuwe Energie, deelde ik chocoladeletters uit, voorzien van een rijmpje met in het kort de bedoeling van het straatpastoraat (een luisterend oor bieden), mijn foto, naam en telefoonnummer.

De televisie heeft mij inmiddels al gevonden. Begin januari liep een journalist van TV West met mij mee. Vanaf mijn parochiekerk – ik ben tenslotte ook parochiepastoor – aan de Zoeterwoudsesingel liepen wij via diverse straatplekken naar de dagopvang van De Binnenvest. Niet iedereen wilde in beeld. Zelfs een paar van heel in de verte opgenomen mannen, moesten worden gewist.

Ook gingen we langs bij de Crisisopvang. Later in die week werden het Inloophuis Psychiatrie en het Sociaal Pension nog bezocht. De dagen daarop ging ik met de zeer gewaardeerde hulp en begeleiding van Thijs van der Horst, voormalig straatadvocaat, langs bij de diverse locaties binnen en buiten. Velen die ik later weer ontmoette, wisten nog dat ik de pastor was ‘van de chocoladeletter’. De rest van de tijd ging ik meestal alleen op weg. Ik heb veel mensen gesproken en een aantal ken ik inmiddels bij naam. In de weken voorafgaand aan het kerstfeest, hadden velen het soms extra

moeilijk. Het gemis aan familie, de gezelligheid van een echt thuis en soms het verdriet om een overleden dierbare deden zich extra hard voelen. Soms sprak ik mensen lang in de dagopvang of het Dagactiviteitencentrum van de Brijder Verslavingszorg “De Zaak”, maar soms ook op straat. Blauwbekkend van de kou heb ik soms de mooiste gesprekken gevoerd op straat en daarbij ook de mooiste ‘kerstmomenten’ ervaren. Recent kwam ook stervensbegeleiding op mijn pad. Iemand had in het ziekenhuis een hartinfarct gekregen. Hij werd verpleegd op de intensive care. Op een gegeven moment werd ik door het ziekenhuis gebeld. De man zou de ochtend niet halen. Hij was zo ver vervreemd van zijn familie dat zij niets meer van hem wilden weten. Ik was aan zijn zijde toen hij stierf.

Dit was ook volgens de afspraak: ‘Geen mensen in beeld die het niet willen’. De uitzending vindt plaats op TV West in de rubriek ‘Tiswat’ op 20 januari 2011 en zal regelmatig herhaald worden. Samenvattend kan ik zeggen dat het straatpastoraat er toe doet. Al is het weer soms nat en koud, de ontmoetingen zijn doorgaans hartverwarmend. Een warme handdruk na een korter of langer gesprek is wat blijft. Regen- en sneeuwbuien waaien over.

Paul Brommet

Website: www.straatpastoraatleiden.nl Mail: [email protected] Tel. 06 10235022

5

Raad van Kerken in Leiden Secretaris: mw. C.C.M. Boeren, Hugo van Woerdenstraat 73, 2332 PH Leiden, telefoon 071 – 572 14 12; email: [email protected] Voorzitter: ds. A.Alblas, Jac.P.Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected]

Projectgroep ‘CHARTER’ Na twee bijeenkomsten rond het Charter for Compassion hebben de Raad van Kerken in Leiden en de Gemeente ­Leiden een projectgroep opgestart om het verder uitwerken van de activiteiten te bevorderen. De eerste activiteit is de uitwerking van de informatie van de bijeenkomst op 11 november 2010. De vijfentwintig twee-minuten toespraken worden verzameld, de foto’s worden gepubliceerd op de (aanstaande) website van de Raad van Kerken in Leiden en de film van het hele gebeuren komt binnenkort op You Tube. Aan alle ingeschreven aangesloten groepen, partijen, kerken, geloofsstromingen, verenigingen wordt een verslag toegezonden. Gezien de samenhang die in Leiden is volgehouden met De Dag van Respect op de scholen, worden alle scholen hierover geïnformeerd en - voor zover gewenst - daarbij betrokken. Alle belangstellende personen en organisaties kunnen zich melden via de ­website van de Raad van Kerken in Leiden (tot nader aankondiging via: [email protected]) Met de Leidse ‘charter-zuster-stad’ Seattle in de Verenigde Staten wordt het contact op het niveau van het gemeentebestuur verstevigd en uitgewerkt. ­Binnenkort zal ook Arnhem zich presenteren als ‘compassionate city’ waarmee Leiden een Nederlandse ‘charter-zuster’

Charterbijeenkomst 2010

6

heeft. Vanuit de opgedane ervaring is de Leidse organisatie behulpzaam bij soortgelijke initiatieven in andere steden.

Week van Gebed In de week van 16 tot 22 januari is de gebedsweek. De aan de Raad van Kerken verbonden kerken kennen al meer dan honderd jaar een Week van gebed voor de eenheid van de christenen. In evangelische kringen bestaat al ruim 160 jaar een traditie om het nieuwe jaar met de Week van Gebed in Gods hand te leggen. Honderdduizenden christenen nemen hier aan deel. De Raad van Kerken in Nederland en de Evangelische Alliantie hebben een gezamenlijk thema vastgesteld ‘Trouw & Toegewijd’. Dit verwoordt kernachtig de houding die de christelijke gemeente nastreeft. Het thema is a­ angedragen door Palestijnse christenen en is ontleend aan een tekst over de eerste christengemeente uit Handelingen. In Leiden worden deze initiatieven niet door de plaatselijke Raad van Kerken maar door afzonderlijke geloofsgemeenschappen en samenwerkingsverbanden uitgewerkt.

Wereldgebedsdag Op de eerste vrijdag van maart gaat het gebed de wereld rond. Ongeveer 170 landen doen mee. Honderdduizenden voelen zich door gebed verenigd. Dit jaar is dat op vrijdag 4 maart. Het initiatief gaat uit van christenvrouwen, die door gebed en actie invloed willen uitoefenen op mensen in hun omgeving. In Nederland wordt sinds 1929 deelgenomen en zijn er momenteel in 500 plaatsen werkgroepen actief.

Door Wereldgebedsdag krijgt het christelijk geloof een internationale, oecumenische dimensie. Het verenigt vrouwen over de gehele wereld. Door de Wereldgebedsdag bevestigen vrouwen, dat gebed en actie onafscheidelijk zijn en dat beide invloed hebben in de wereld.

Vrouw & Geloof De bijeenkomsten staan dit seizoen in het teken van het thema ‘inzicht en verandering’ en worden gehouden op donderdagen van 9.30-11.30 uur. De Bijbel komt uitgebreid aan bod, maar ook mystiek, yoga en meditatie. De volgende thema’s komen aan de orde: 10 februari: Zie niet om, waarom keek ik toch? 3 maart: De 2 verhalen van de Schepping 17 maart: Leven in beschouwing 31 maart: Meditatie vanuit christelijke traditie. Plaats: Verbum Deï, Utrechtse Veer t/o woonboot 39 (aan de achterzijde van de Plantage.

De bijdrage is € 5,00 per ochtend. Voor koffie en thee wordt gezorgd. Voor informatie en aanmelding kunt u e-mailen naar: thdehaas@casema,nl of [email protected]

Kerk en Maatschappij ‘Geloof als een mosterdzaadje…’ Het begon tijdens en direct na de kerkdienst van de Waalse Gemeente in Leiden. Over de kracht van het geloof preekte dominee Françoise Weber. Daaruit ontstond onder de gemeenteleden een beweging van compassie met Victoire Ingabire. Die kreeg concreet vorm in een petitie voor een menswaardige behandeling van haar in de gevangenis van Kigali. Een klein begin Afrikaanse vluchtelingen vinden regelmatig een thuis in de Waalse Gemeenten. Daaruit groeit al snel een nauwere betrokkenheid bij mensen en situaties in het land van herkomst. Gabriel participeert in de Leidse Eglise wallonne, hij is een zwager van Victoire Ingabire, leider van de Rwandese oppositie. Op dat moment stond zij na een verblijf van 16 jaar in Nederland op het punt naar Rwanda terug te gaan. Bij de eerste communie van haar neefje Léon in de Willibrordkerk in Oegstgeest, vond de kennismaking plaats tussen Victoire Ingabire en Françoise Weber. Het maakte diepe indruk dat tijdens dit religieuze feest zowel Tutsi’s als Hutu’s in vrede met elkaar omgingen. Als verklaring hoorde dominee Weber de hartewens van de Rwandezen: “laat onze kinderen niet in dezelfde sfeer opgroeien als in Rwanda, we willen hen vrede leren”. Daar is veel geloof, hoop en vertrouwen voor nodig. De roomskatholieke diaken Van Aarle van de

Willibrordparochie en de protestantse dominee Weber sloegen de handen ineen om dit voornemen te steunen.

Een grote actie Nauwelijks was mw. Ingabire teruggekeerd of zij werd gevangen genomen. Toen bekend werd onder welke omstandigheden zij daar verkeerde begon er iets te groeien. Victoire kreeg onvoldoende voedsel en werd belemmerd in haar zoeken naar rechtsbijstand. In reactie daarop ontstond de petitie die werd ondertekend door zusterkerken, katholiek en protestant van Leiden en omgeving. In afwachting van de einddatum voor de petitie, eind januari 2011, werd een brief verzonden aan minister Rosenthal en de ambassadeur in Rwanda. Door deze petitie en brief willen opstellers en ondertekenaars zich niet mengen in de Rwandese politiek of rechtspraak. Dit initiatief verlangt dat ‘de fundamentele rechten van mevrouw Ingabire worden geëerbiedigd’. Het is een pleidooi vanuit geloofsmotieven door kerken, samen met anderen op humanitaire gronden.

Klein begonnen De petitie heeft aandacht gekregen en inmiddels is bekend, dat de situatie van Victoire in de gevangenis is verbeterd en dat zij rechtsbijstand heeft gekregen.

De mogelijkheid om de petitie op het internet te ondertekenen is afgesloten. Wel zijn de komende twee weken schriftelijke steunbetuigingen nog van grote waarde, om haar zaak in de aandacht te houden. Hiervoor kunnen brieven met bijgaande tekst (kader) aan het secretariaat of predikant van de Waalse Kerk in Leiden worden gezonden (zie voor adresgegevens op pag. 29).

Een zaadje met kiemkracht Met nadruk onderstreept Françoise Weber de geloofsdimensie van de actie vanuit het ontstaan ervan. Zij preekte een zondagmorgen over de gelijkenis van het mosterdzaadje. Het is klein, maar groeit uit tot een forse boom. Dat symboliseert de kracht van het geloof. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan maakt dat heel concreet: die nam het in z’n eentje op voor een slachtoffer van geweld met gevaar voor eigen leven. Na de dienst kwam bij de gemeenteleden de vraag op: ‘zouden wij, al zijn we maar met weinigen, iets kunnen doen voor Victoire Ingabire?’ Meer dan de helft van de aanwezigen sloot zich aan bij dit initiatief. Het mosterdzaadje begon te groeien. Ad Alblas

Ondergetekende(n), kerkleden en sympathisanten voor wie het menselijk leven respect verdient in elke actuele situatie, verzoeken U, de minister van Buitenlandse Zaken, stappen te ondernemen die ertoe kunnen leiden dat de rechten van mevrouw Ingabire worden geëerbiedigd en haar leven wordt beschermd. Naam Dominee Françoise Weber

.......................................................................................................................................................................................

Handtekening

...................................................................................................................................................................

7

De mensen van Monuta maken hét verschil. Monuta, winnaar van de International Funeral Awards

du Prie BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

“Monuta is gekozen tot meest service-gerichte uitvaartonderneming in Nederland tijdens de International Funeral Awards 2005. Voor mij iets om écht trots op te zijn. Voor u de zekerheid van een goed verzorgde uitvaart”.

hooigracht 35 2312 kn leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail [email protected]

Edward Kardol, teamleider

Monuta Soek, Hoogmadeseweg 66, 2351 CV Leiderdorp, (071) 573 08 34 Monuta Van der Luit, Willem de Zwijgerlaan 179, 2316 CZ Leiden, (071) 521 32 31 Monuta 't Leidse Huys, Gitstraat 1, 2332 RB Leiden, (071) 573 08 30 www. monuta. nl www.scenarium.nl www.monutacharityfund.nl [email protected]

ZAALBERG

Verhuur van zaalruimte

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.

- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven

“Rijks beëdigd makelaar”

Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061

Fournituren DMC splitzijden Babykleding

Setterlady / Setterlaine damesmode Hollandia / Ten Cate ondermode Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578

Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding

Boekhandel

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

web: www.zaalbergmakelaardij.nl email: [email protected]

Ichthus

***

met recht van koop BARNING PIANO’S sinds 1921 Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim www.barning.com

Lid LMV

makelaardij

REDKEN AMBASSADOR

HAARHUIS VA N TO N G E R E N n r dra e e Al m35 jaa

Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets Breestraat 32 Leiden Telefoon 071-5125212 Dijkmanschans 198 ZoeTermeer Telefoon 079-3312993

www.haarhuisvantongeren.nl

8

Uit de Wereldkerk Koptische christenen Door de recente aanslag in Alexandrië is de wereldwijde christelijke kerk herinnerd aan het bestaan van de koptische kerk in Egypte. Piet Dirksen, van 1963 tot 1977 docent Oude Testament aan het Evangelisch ­Seminarie in Caïro en van 1981 tot 1993 aan de U ­ niversiteit Leiden, beantwoordt enkele vragen van de redactie. Wat zijn koptische christenen? De naam kopten is afgeleid van het Griekse aiGYPTios, dat gewoon ‘Egyptenaar’ betekent, een benaming die zij zelfbewust en met trots dragen. Voluit heet hun kerk de Koptische ­Orthodoxe Kerk, naast de kleine ­Evangelische Presbyteriaanse Kerk (tot aan 2004 onder de naam Koptische Evangelische Kerk; te vergelijken met onze PKN), en de met Rome geünieerde Koptische Katholieke Kerk. De ramingen van het aantal kopten in Egypte variëren van 6% tot 10% van de bevolking, oftewel van 4 tot 7 m ­ iljoen mensen. In verschillende landen, waaronder Nederland, hebben migranten eigen koptische kerken gesticht. Dit is tegen de achtergrond van hun gehele achtergrond, zowel leerstellig als liturgisch goed te begrijpen. De kerk maakt deel uit van de Raad van Kerken.

Wanneer is de koptische kerk ontstaan? Volgens de overlevering bracht de evangelist Marcus het evangelie naar Egypte. Dat is historisch niet te verifiëren, maar in elk geval is het evangelie in een vroeg stadium naar Egypte gekomen en vond het daar snel verbreiding. Gedurende de eerste paar eeuwen was de kerk van Egypte een belangrijk deel van de ene christelijke kerk, tot aan 451, toen het tot een breuk kwam. In dat jaar vond in Chalcedon een concilie plaats dat een eind moest maken aan de kerkelijke twisten. Dat ging over de ‘naturen’ van Christus. Het concilie besliste dat Christus een goddelijke èn een menselijke natuur had, ‘onvermengd en onveranderd, ongedeeld en ongescheiden’. Naar de mening van de Egyptische, de Syrische en Armeense christenen deed deze visie tekort aan zijn goddelijke natuur.

Wat is zijn de geloofskenmerken van de kopten? In geloofsleer zijn de kopten zeer conservatief en in de uitleg van de Bijbel heel traditioneel. Dat verhindert niet dat de kerk op maatschappelijk/sociaal gebied zeer vooruitstrevend kan zijn. In de kerkdiensten wordt gepreekt, maar centraal staat de mis, zonder dat deze verbonden is met de (latere) katholieke leer van de transsubstantiatie. Daarbij komt dat in de koptische eredienst een sterk mystiek element bewaard is gebleven, uitgedrukt onder anderen door wierook, het gebruik van het oude Koptisch in koorzang en liturgische formules, en de functie van iconen. Er is een flink verschil met ons westers protestantisme: het geloven zit veel minder in het hoofd; het is deel van de individuele en collectieve belevingswereld.

Hoe hebben de kopten en moslims in Egypte tot nu toe samen geleefd?

hebben inzake het familierecht hun eigen wet­geving, hetgeen onder anderen inhoudt dat voor echtscheiding christenen niet onder het islamitische recht vallen. Indien echter een van de partners moslim is geldt het islamitische recht. Deze discriminerende bepaling leidt soms tot misbruik waarbij een partner die wil scheiden dat gemakkelijk kan realiseren door moslim te worden.

Hoe kunnen wij iets voor de kopten betekenen? Laten we onze westerse reflex van ‘hulpverlening’ achterwege laten en de koptische christenen - ondanks de vele verschillen die er zijn - gewoon erkennen en ontmoeten als broeders en zusters in Christus. Respectvolle contacten kunnen het isolement doorbreken/ voorkomen. En laten politieke en kerkelijke organen (in het algemeen) blijven hameren op de noodzaak van de rechten van minderheden en van godsdienstige verdraagzaamheid.

Door de eeuwen heen zijn de kopten in wisselende mate gediscrimineerd geweest, maar sinds geruime tijd was hun positie dragelijk. In de tijd dat ik in Egypte woonde hoorde je zelden van ernstige incidenten. Moslims en christenen leefden in het algemeen in vrede naast elkaar. De laatste paar decennia is er echter een proces van godsdienstige radicalisering die de onderlinge verhoudingen onder druk zet met als triest dieptepunt de recente aanslag. Welke rol speelt de huwelijkswetgeving? De onderscheidene christelijke kerken

9

Diaconie Secretariaat: De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Coördinator: Ton Snepvangers, [email protected] Diaconaal werker: Jacqueline Schoonwater, [email protected] Redactie diaconiepagina: Henriëtte van den Broek, [email protected] Bankrekeningnrs: 97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. ­Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie: Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected]

Voorproefje programma jubileumjaar Hoewel er nog hard gebrainstormd wordt over het programma in dit jubileumjaar van De Bakkerij kunnen we toch al een tipje van de sluier oplichten: na de Nieuwjaarsbijeenkomst gaat tegen Pasen de Paasbrodenactie van start. In samenwerking met de ZWO/MOV groepen wordt een speciale diaconale actie gehouden voor hulp aan een buitenlands project en er wordt nagedacht over een activiteit voor de Vrienden van De Bakkerij. In september volgen de Open Monumenten­dagen. Het jubileumjaar wordt

afgesloten met een symposium in het Diaconale Weekend, op zaterdag 12 november, gevolgd door een diaconale dienst in verschillende kerken op zondag 13 november. Meer details vindt u t.z.t. op de Diaconiepagina en op www.debakkerijleiden.nl

IJskoude start van straatpastor Op de ijskoude 1ste december begon Paul Brommet zijn werk als straatpastor. Twee dagen later stelde hij zich voor in de besneeuwde Bakkerij, met verwarmende glühwein. Ook de website van de Stichting Straatpastoraat werd gepresenteerd. Wilbert van Erp, voorzitter van de Stichting Straatpastoraat Leiden, memoreerde dat Ton Snepvangers, coördinator van De Bakkerij, samen met ds. Ad Alblas en pater Jan van Duynhoven ofm, in 2008 de aanzet gaf om een straatpastor in Leiden aan te stellen. In 2009 werden woorden in daden omgezet en werd vanuit protestantse en rooms katholieke gelederen een bestuur gevormd. In maart 2010 werd de Stichting een feit, waarna fondsen geworven konden worden. Bijdragen kwamen van vele kanten, o.a. vanuit het Avondmaalsproject in de Protestantse Gemeente Leiden, de collecte in het diaconaal weekend in de RK parochies, van de Leidse Studenten ­Ekklesia en van fondsen en particulieren. Straatpastor Paul Brommet zoekt de doelgroep op op de plekken waar hij ze tegen kan komen, zoals in de dagopvang van De Binnenvest,

Wat ons samenbindt ‘Er is iets dat ons samenbindt: Een wil, een wens om er te zijn voor mensen die het in hun uppie even net niet redden. Een vluchteling, een drop-out in het onderwijs, een machteloze hulpvraag aan de lijn, een uitzichtloze schuldenlast, verslaafd, misplaatst, een leven in de knoop, gepest, omdat je niet jezelf mag zijn, de taal niet machtig bent. Er is iets dat ons samenbindt: De kunst om grenzen te doorbreken, om mogelijkheden te zien in plaats van menselijke gebreken.

10

Het besef dat mensen mensen nodig hebben al is het maar voor even, om zelf hun leven weer een nieuwe richting te kunnen geven. De Bakkerij doet mensen rijzen als zuurdesem in deeg, laat ze soms letterlijk hun grenzen overschrijden, wijst mensen op hun potentieel. Dit huis vindt uiteindelijk haar ­fundament ten diepste in geloof, soms tegen beter weten in, soms ook geschaad, maar desalniettemin.

Geloof in dat wat nodig is gewoon te doen voor menselijke waardigheid, voor ieders recht op eigenaardigheid, voor die ene blik van hersteld ­vertrouwen. Dit jaar bestaat De Bakkerij 25 jaar. Een mijlpaal om met recht bij stil te staan. We eten en we drinken wat, en gaan er dan gewoon weer samen tegenaan’. Ton Snepvangers, tijdens de nieuwjaarslunch voor de organisaties in huis en de vrijwilligers van de diaconieën, op 4 januari in De Bakkerij.

de crisisopvang en het Inloophuis. Hij werkt samen met instanties in de stad en wordt begeleid door een klankbordgroep, waar ook een dakloze deel van uitmaakt. Paul Brommet combineert zijn werk als straatpastor met zijn werk als pastoor van de Oud-Katholieke kerk aan de Cronesteinkade in Leiden. Op 6 december, vlak na Sinterklaas, deelde hij chocolade letters uit aan de doelgroep. Zijn uitvalsbasis is De Bakkerij. Hij is bereikbaar op 06-10235022. Zijn postadres is: Oude Rijn 44 b/c, 2312 HG Leiden. E-mail: [email protected] en website: www.straatpastoraatleiden.nl

Hongaarse onderscheiding voor Anton Dronkers en Jacqueline Schoonwater Dinsdag 7 december ontvingen Anton Dronkers en Jacqueline Schoonwater op de Hongaarse ambassade in Den Haag het Gouden Kruis van de Orde van de Republiek Hongarije. Deze hoge onderscheiding kregen zij voor hun jarenlange inspanningen vanuit Diaconaal Centrum De Bakkerij voor de zorg aan arme en kwetsbare groepen in de regio van Targu Mures/ Marosvasarhely in Roemenië, waar een grote minderheid van de bevolking van Hongaarse afkomst is. In nauwe samenwerking met de plaatselijke diaconie van de Fundatia Lazarenum, onder de inspirerende leiding van Ilona Fulop, werd in de afgelopen twintig jaar hulp geboden aan bejaarden, zwerfkinderen, dakloze gezinnen, een begeleid wonen project voor jongeren, de jeugdgevangenis en de realisering van de hartkliniek Procardia. Aan de Leidse Straat in Treisate/Harmasfalu bouwen jongeren vanuit Leiden en omstreken samen met Roemeense jongeren tijdens zomerwerkvakanties aan de bouw van nieuwe woningen voor dakloze gezinnen. Voor deze uitzonderlijke diaconale inspanningen sprak David Szesztai, als zaakwaarnemer a.i. van de ambassade van Hongarije, zijn waardering uit. Het is bijzonder dat deze Hongaarse onderscheiding wordt toegekend aan kerkelijke medewerkers. In hun dankwoord legden Anton Dronkers en Jacqueline Schoonwater er de nadruk op dat het voor de Leidse Diaconie vanzelfsprekend was en is dat de projecten in Roemenië ten goede komen aan álle inwoners van Targu Mures, van Hongaarse afkomst of Roemeens, met of zonder binding aan welke kerk dan ook. Voor Ilona Fulop en Pal Kikeli (Procardia) is dat ook vanzelfsprekend. Dronkers en Schoonwater spraken de hoop uit dat de Hongaarse regering met het uitreiken van deze decoraties de brede opzet van het werk in Targu Mures waardeert en wil bijdragen om mogelijke gevoeligheden en tegenstellingen te overbruggen tussen mensen en bevolkingsgroepen met vaak uiteenlopende overtuigingen.

Kunst in het Atrium In Leiden zijn nog ruim 20 ambachtelijke werkplaatsen, ateliers en winkels, die aangesloten zijn bij de Stichting Levend Ambacht Leiden. In het Atrium van De Bakkerij hangen de komende tijd foto’s van deze ambachten en ambachtslieden, gemaakt door de Leidse Amateur Fotografen Vereniging (LAFV). Op dit moment een aantal foto’s van een steenhouwer en een smid. Later volgen foto’s van andere ambachten. Wie meer wil weten: www.lafv.nl

Stage in De Bakkerij Op 28 oktober begon Marlou van Emmerik vanuit haar opleiding aan de Nederlandse Hogeschool voor Toerisme en Verkeer een onderzoek naar de haalbaarheid van een mogelijk nieuwe bestemming van de ruimte in De Bakkerij waar vroeger het Dienstencentrum van De Binnenvest gevestigd was. Op 3 januari begon de uit de Congo afkomstige theoloog Damien Pakasa met een stage van drie maanden in De Bakkerij, waarin hij zich richt op de pastorale en diaconale zorg voor (Franstalige) Afrikanen in Leiden e.o. Hij studeerde ondermeer in Nijmegen.

Colour your Mind In het kader van de strijd tegen racisme en discriminatie zal Colour Your Mind 2011 de vorm krijgen van een ‘Wandeling voor gelijke behandeling’. Onder muzikale begeleiding zullen de deelnemers zich in de vorm van een demonstratieve optocht verplaatsen door het centrum van Leiden. Onderweg worden flyers uitgedeeld met daarop een oproep tot gelijke behandeling van mensen ongeacht huidskleur, seksuele geaardheid, culturele of levensbeschouwelijke achtergrond. De deelnemers zullen hun gezicht verbergen achter een portretfoto van een andere Leidenaar. Een speelse verwijzing naar de reclamecampagne ‘Moet jij je eigen ik verstoppen om geaccepteerd te worden?’ De wandeling vindt plaats op zaterdag 19 maart 2011 en start om 14.00 uur bij Diaconaal Centrum De Bakkerij aan de Oude Rijn in Leiden.

Iets extra´s met Kerst De kerstcollecte 2010 was bestemd voor de kerstbonnen, die al vele jaren uitgegeven worden aan mensen die het financieel moeilijk hebben of aan de rand van de samenleving staan. Het zijn tegoedbonnen, die vrij te besteden zijn in een grote supermarkt in Leiden. De Diaconie Protestantse gemeente Leiden en de RK Diaconie Leiden organiseerden de uitgifte van de kerstbonnen samen met de Stichting Urgente Noden (SUN). Eind 2010 werden 775 aanvragen gehonoreerd en bonnen uitgegeven voor een bedrag van € 23.500,00. SUN stelde daarvoor € 15.000,00 beschikbaar. De rest van het bedrag werd aangevuld door bijdragen van de diaconieën, fondsen, particulieren en uit de diaconale kerstcollecte 2010 (opbrengst nog niet bekend).

11

Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, tel. spreekuur dagelijks 08.00-09.00 uur, [email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: R.G. Vanhaelen, tel. 071 – 5224162 Penningmeester: mw. A. van der Heide, Oude Singel 348, 2312 TK Leiden Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com; Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 – 5149636, [email protected]

GEMEENTELEVEN Vertrek voorzitter Onze voorzitter Simon van Wijlen zocht al enige tijd een nieuwe baan. Dat raakte in december in een stroomversnelling waarbij hij rondkwam met een nieuwe werkgever. We feliciteren hem van harte. Er is wel een ‘complicatie’: zijn baan als IT-directeur voor containerterminals voert hem naar Abu Dhabi. En nóg één: het project is in zo’n fase dat hij direct aan de slag is gegaan. Omdat zijn termijn als ambtsdrager afliep, was de kerkenraad al bezig een opvolger te vinden, wat waarschijnlijk op korte termijn rondkomt. Tijdens een verlof zullen we in de kerkenraad en in een dienst afscheid nemen. Voor nu alvast een dankwoord naar Abu Dhabi: ‘We zullen je missen. Wat heb jij met hart en ziel gewerkt voor de LBG, als gemeentelid, doopouderling en voorzitter. Je bestuurlijke kwaliteiten én je geloof heb je dienstbaar ingezet voor de hele gemeente. Tot later’.

naar de Hooglandse Kerk te gaan. Duidelijk was dat velen elkaar goed kenden en enkelen niet. Iedereen had zijn verhaal over hoe hij of zij uiteindelijk bij de LBG terecht is gekomen; velen gaan terug tot het begin. We startten met een ronde kennismaking, waarin iedereen aangaf wat boeit in de vormen van kerk zijn in de LBG. Hierna gingen we onder leiding van de wijkpredikant door op één van de punten. Waardoor komt het dat je rust ervaart in de kerk; wat laat je dan los; waar loop je in je geloofsleven tegenaan? Aangegeven werd dat geloven iets is dat zich moet ontwikkelen wat op allerlei manieren kan. Opgemerkt werd dat deze avond naar meer smaakte. Aiko de Raaf.

In memoriam Op oudejaarsdag is overleden de heer Cornelis Hendrik Harteveld; hij werd 88 jaar en woonde aan de Paramaribohof. Tot voor kort was hij goed in staat te doen wat hij wilde. De volkstuin was zijn tweede liefde. In de kerk was hij wekelijks present, evenals op het koor ‘De Zaaiers’. Na vijf jaar verloving en 57 jaar huwelijk, blijkt zijn grote liefde voor zijn vrouw goed te zijn aangeduid in hun trouwtekst: ‘Waar liefde woont, gebiedt de Heer zijn zegen’. Op maandag 10 januari vond de plechtigheid plaats, waarna hij werd begraven in het familiegraf in Leiderdorp.

Bevestiging tot predikant Gemeentelid Dennis Verboom is werkzaam als geestelijk verzorger in een verzorgingshuis en een zorg­instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Op 30 januari wordt hij in de Oude Kerk in Delft om 15.00 uur bevestigd tot predikant met bijzondere opdracht voor de stichting Pieter van Foreest, locatie Lindenhof te Monster en voor verzorgingstehuis Lindenhof in Delft. Door de bevestiging krijgt Dennis alle rechten van een predikant. Hij ziet dit als uitdrukking van een brug tussen kerk en zorginstelling. ‘De kerk wordt op een kleinere en persoonlijker schaal zichtbaar voor mensen die de kerk wat uit het oog waren verloren, en tegelijkertijd komt de kerk in aanraking met kwetsbare mensen met vragen en problemen waar in de gewone samenleving niet altijd oog voor is.’ We feliciteren Dennis met het ontvangen van het ambt.

Ontmoetingsronde Op 16 november kwamen 17 kerkleden in de Professorenbuurt bijeen om kennis te maken en te praten over hun redenen om

12

Op 7 januari is Jansje Mieremet-Flanderhijn overleden; zij woonde lang in de Surinamestraat en werd 89 jaar. Ze heeft een heerlijk leven gehad, was een echte (groot-)moeder en bijna 60 jaar gelukkig getrouwd. Ze genoot een goede gezondheid, was altijd opgewekt en deed mee aan de Soos in de Bethlehemkerk. Haar geloof was praktisch en principieel: spreek over niemand kwaad en weet dat er ‘Eén’ is die boven je staat. Op 14 januari vond de uitvaartplechtigheid plaats op Rhijnhof; later zal op haar wens de as van haar lichaam samen met dat van haar man worden verstrooid. Op 13 januari overleed Anneke Jacoba Tol; zij woonde aan de Surinamestraat en werd 69 jaar. Anja was geruime tijd ziek, maar als echte vechtster wist ze het onvermijdelijke zoveel mogelijk uit te stellen. Wekelijks was zij in de diensten van onze gemeente. Haar laatste wens was om de oudejaarsdienst mee te maken, wat dankzij de ‘wens-ambulance’ mogelijk werd; ontroerend was de gelijktijdigheid van de cantate ‘Ich habe

genug’ naar aanleiding van Simeons woorden ‘Nu laat U Heer uw dienstknecht gaan in vrede’. Zij is in vrede gegaan na een welbewust persoonlijk afscheid van haar vele dierbaren. Op woensdag 19 januari is de door haar en haar broer zorgvuldig voorbereide plechtigheid gehouden voorafgaande aan de begrafenis op Rhijnhof.

VIEREN

Bij de vieringen • Zondag 30 januari voert het Leesrooster ons naar de berg van de zaligsprekingen. Onvergetelijk is dat ik die woorden las in de heuvels van Galilea met uitzicht op het meer. Tussen de korte zinnen waren lange pozen gevuld met suizende stilte. Het gaat over ‘Wat je geluk noemt’.

Geboren Op 6 december werd Jacobus Kornelis Aerts geboren, zoon van Robin Aerts & Tineke Geertsema. ‘Dankbaar en heel gelukkig’ meldden ze de geboorte. Zijn roepnaam is Gijs. Op 17 ­december werd Jesse Samuël geboren. ‘Dolbij’ zijn de ouders Edwin Poels & Gesineke Veerman, bekend van de ­Cantorij en als koster van de Oud-Katholieke Kerk, waar ze hun zoon laten dopen. Op kerstmorgen werd Olaf geboren, zoon van Stefan & Floor van Blitterswijk, broertje van Lars. Op 6 januari werd Kiki geboren, voluit Kiki Wilhelmina Maureen del Prado, dochter van Mirande de Ruiter & Dolf del Prado. We feliciteren de ouders van harte met het jonge leven dat aan hun liefdevolle hoede is toevertrouwd.

DIENEN Kerstactie in de Zeeheldenbuurt Er heeft nooit een kerk gestaan in de Zeeheldenbuurt. Vroeger was de Oosterkerk aan de Herengracht de wijkkerk en al enkele decennia de Hooglandse Kerk. Toch is er ‘kerk’ in de Zeeheldenbuurt, want er wonen ook in dat stadsdeel kerkelijke en gelovige mensen; en mensen vormen de kerk. Een spannende vraag is die naar het ‘hoe kerk zijn’ in de wijk. Oudere vormen, zoals huisbezoek, lang door de heer Henzen sr. uitgevoerd, zijn afgekalfd.

•O  p 6 februari lezen we in de dienst van Schrift en Tafel verder in Matthéus 5 over ‘het zout der aarde’ en ‘het licht van de wereld’ zijn. In zo’n perspectief is de Heilige Maaltijd onontkoombaar. Het thema is ‘Een lichtend licht’ De Leidse Cantorij geeft medewerking. •Z  ondag 13 februari ben ik gastvoorganger bij onze vrienden van de LSE en gaat Irma Pijpers-Hoogendoorn in de LBG-dienst voor. Het thema is op dit moment nog een verrassing. •O  p 20 februari zal Popko Kuiper ‘zijn serie over de Tien Geboden’ voortzetten met een preek over het derde gebod. •2  7 Februari vieren we de dienst samen met de ­Vrijzinnig Protestanten en Marjan Driessen als voorganger. Zij koos het thema ‘Verbondenheid’ naar de Catechismus voor de Compassie. •Z  ondag 6 maart staan we op de drempel van de veertigdagentijd. De opstap naar die intense periode van bezinning maken we met de gelijkenis van het huis op het zand en het huis op de rots gebouwd. Ben je echt zo dom dat je het eerste zou doen? Maar als je het tweede verkiest, wat houdt dat dan in? Thema: ‘Vaste grond onder de voeten’. De Leidse Cantorij zingt mee.

catechese beleven, gevolgd door drie of vier avonden gewijd aan eigen geloofsteksten. De laatste van de ‘late roepingen’ voor dit jaar moeten zich nu wel haasten. Informatie bij de wijkpredikant.

Bijbelse Kernwoorden Het aantal leden is verminderd. Wèl zijn er door de jaren allerlei kerkelijke initiatieven gerealiseerd. Persoonlijke ontmoetingen, groot huisbezoek, huiskamerontmoetingen, bezoekacties, steunen van netwerken, contact met de school en jaren een maandelijkse maaltijd in het Buurthuis. De wijk kwam in beweging. Oude bewoners gingen weg en nieuwe kwamen, waaronder kerkelijk meelevenden. Onder hen is de vraag naar kerk zijn onderwerp van bezinning en gesprek geworden. Ideeën worden ontwikkeld en uitgevoerd. Vermeldenswaard is de Kerst- & Nieuwjaarskaartenactie van Sandra Breugem. Bedoeld om als kerk in contact te komen met bewoners. De actie had iets missionairs; de uitvoerenden ervoeren dat positief.

LEREN Bewust Geloven De verlate start van de kring vond op 20 januari plaats. In een ingedikt tijdschema gaan de deelnemers vijf avonden bijbel-

Op 31 januari zullen de deelnemers de profeet Jesaja ‘ontmoeten’. Iemand heeft zich in deze gestalte zo ingeleefd, dat hij in ons midden een uurtje de oude profeet ís, althans zoals hij zich voorstelt. Daarna praten we over de ervaringen en inzichten die we in de ontmoeting opdeden.

Leerhuis Romeinen Het Leerhuis vervolgt op 1 februari. We kijken terug op de eerste acht hoofdstukken van de Romeinenbrief, die we bespraken. Daarna richten we de blik op Romeinen 9-11. De volgende data zijn 22 februari en 15 maart in het Hooglandsche Huys van 20.00-22.00 uur. Matthijs de Jong, [email protected], 5131435.

Kring kerkgeschiedenis De gesprekskring ‘Wat betekent de kerkgeschiedenis voor ons?’ komt op 3 en 24 februari van 10.00 tot 12.00 uur in het Hooglandsche Huys bijeen. Inlichtingen bij Jan den Boeft, 5132657.

13

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071-5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06-45100439, [email protected]; ds. Rob van Waarde (PKN), 06-41935997, [email protected] Participantenpastores: wnd. ds. Henk Schouten (PKN), 071-5218723, [email protected] Academiepredikante: dr. Christiane Berkvens-Stevelinck (rem.), 020-6714568, [email protected] Rekeningnummers: Leidse Studenten Ekklesia: 2635559 t.n.v. Stichting Materiële ­Voorzieningen LSE te Leiden; Diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diaconaal Fonds Hulpverlening LSE te Leiden LSE-raad: Hans Nuiver, [email protected], Piet van Poppel, [email protected], Johan de Groot, [email protected]

Hooglandse vieringen Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. In 2009 lanceerde de bekende schrijfster Karin Armstrong haar Handvest voor Compassie. Daardoor geïnspireerd schreven Christiane Berkvens en Ad Alblas een Catechismus van de compassie. Geen 52 ‘zondagen’ met vraag en antwoord, maar 12 kernbegrippen uit de sfeer van het geloof. Een catechismus waarbij het er niet om gaat geloofswaarheden van buiten te leren, maar om de lezer aan het denken te zetten. In de diensten in februari komen vier van deze begrippen aan de orde: liefde, compassie, roeping en rechtvaardigheid. Op 13 maart begint een serie diensten over poëzie.

Afscheid ds. Ranfar Q. Kouwijzer Op zondag 19 december heeft Ranfar Kouwijzer, sinds Pinksteren 2007 aan de LSE verbonden als predikant voor niet-studerenden, afscheid genomen. Hij is aangesteld als studentenpredikant in zijn woonplaats Amsterdam, waar hij op zondag 16 januari zijn intrede deed. Na de dienst werd hem lof toegezwaaid door Hans Nuiver, voorzitter van de LSE-raad, die vuurwerk afstak als symbool voor Ranfars verbale kwaliteiten. Dan gaat het vooral om de preek, het Kyrie, het dankgebed, maar ook om

14

de kritische reflectie op het gebruik van doopformules. Ranfar heeft bijna dertig kinderen in de LSE mogen dopen. Hoewel veel doopouders van de traditie waren losgeraakt, wensten zij toch hun kind daaraan te verbinden. Hans overhandigde hem een vintage horloge en wenste hem en Abeltje het allerbeste toe. Jasper Radder, voorzitter van de Algemene Kerkenraad, zinspeelde op Ranfars tweede voornaam Quirijn onder verwijzing naar Lucas 2:2 en memoreerde de advertentietekst uit 2007 waarin maar liefst zeven vereisten werden genoemd voor een pastor: een schaap met zeven poten. En dat allemaal in 20 uur per week! ‘Uitgelezen’ was de titel van het boek dat hij hem overhandigde.

Wat is er voor studenten te doen op Rapenburg 100 De activiteiten gaan van kloosterweekends, vrijwilligerswerk hier of in Ghana, avonden over psychiatrie of criminaliteit, trainingen over kiezen of vrij-zijn, verlies-verwerken, homoseksualiteit, reli-shoppen en bidden, tot de Bijbel voor dummies. Het programma is verkrijgbaar bij het secretariaat Rapenburg 100, 071-5134558, [email protected].

Kloosterweekend Heb je behoefte aan een weekend rust en inspiratie? Wat is de kracht van een kloostergemeenschap? Wat betekent het om te leven in een klooster? Ontdek het door een weekend mee te leven in een van de volgende kloosters: • Benedictinessen in Oosterhout, 18-20 februari. Aanmelding: Mark-Robin Hoogland cp ([email protected]) • Franciscanen in Megen, 25-27 maart: [email protected] • Benedictinessen Oosterhout, 13-15 mei. Voorbereiding maandag 9 mei, 19.30 uur: [email protected]

Meditatieve viering Iedere laatste woensdagavond van de maand een meditatieve viering voor wie behoefte heeft aan inspiratie, stilte, even op adem komen. We maken gebruik van de meditatieve liederen van Taizé, een klooster in Frankrijk waar jaarlijks tienduizenden jongeren naartoe komen. We beginnen met een vegetarische maaltijd en een gespreksgroep rondom een tekst. Woensdag 26 januari, 23 februari, 30 maart, 27 april, 25 mei, 29 juni; 18.00 uur maaltijd, 19.45 uur gespreksgroep, 20.30 uur viering. Aanmelding: [email protected]

Taizégebed Samen met NSL iedere tweede dinsdag van de maand. Maandag 8 februari, 8 maart, 12 april, 10 mei, 14 juni; 19.0020.00 uur, [email protected]

Wat geloof jij nu?! Hoe verbind jij je leven met de geloofstraditie? Aan de hand van je eigen ervaringen word je uitgedaagd om te zoeken naar wat je verder helpt en inspireert in de geloofstraditie. Zes bijeenkomsten vanaf woensdag 9 februari, 20 uur, waarop we ook vervolgdata afspreken. Aan het einde van de serie kan je desgewenst belijdenis doen in de pinksterviering in de ­Hooglandse Kerk. [email protected], [email protected]

Roots Op donderdag 17 februari (vanaf 21 uur) wordt op Rap100 de tentoonstelling van Matthijs Rouw geopend, die in zijn fotografisch werk op zoek gaat naar zijn roots. Roots als aanleiding tot creativiteit: donderdag 3 maart, 19.30 uur: In deze workshop verbeelden we op een creatieve manier de gebeurtenissen die ons leven hebben beïnvloed en misschien zelfs symbool staan voor onze roots. [email protected]

Vasten: waarom (niet)? 28 februari en 26 april, 20.00 uur: Vroeger werd er gevast in de veertigdagentijd, als voorbereiding op Pasen. Welk (luxe-)product of gewoonte kan jij niet missen? Ga met ons de uitdaging aan en kijk of je dit 40 dagen lang toch op kunt geven! De eerste avond gaan we in op de achtergronden van het vasten en ieder bedenkt voor zichzelf een vasten-object. De tweede avond vindt plaats na de veertigdagentijd. Is het gelukt om te vasten, waar liep je tegen aan en wat deed je als het moeilijk werd? [email protected]

Cluster Binnenstad Contactadres: dhr.C.van Vliet, voorzitter clusteroverleg, e-mail: [email protected]

Netwerk Citykerken Nederland Het Leidse Cluster Binnenstad maakt al enige jaren deel uit van het landelijk netwerk van kerken in de binnensteden van Nederland. Doelstelling is de uitwisseling van de specifieke mogelijkheden en moeilijkheden van een geloofsgemeenschap in een monumentaal kerkgebouw in de binnenstad. Het aantal deelnemende kerken groeit gestaag. Op dit moment zijn de volgende kerken bij het regelmatig overleg betrokken: Oude Kerk Amsterdam, Westerkerk Amsterdam, Grote of Lebuïnuskerk Deventer, Grote Kerk Den Bosch, Grote Kerk Dordrecht, Nieuwe Kerk Groningen, Bavo Kerk Haarlem, Nieuwe of Abdijkerk Middelburg, Stevenskerk Nijmegen,

Agenda

­

Zondagse diensten altijd in de Hooglandse Kerk Rap 100 is het trefcentrum Rapenburg 100.

zondag 30 januari, 11.45 uur

ds. Rob van Waarde: Het licht der wereld

zondag 6 februari, 11.45 uur ds. Christiane Berkvens: Liefde

dinsdag 8 februari, 19 uur, Rap 100 Taizégebed

woensdag 9 februari, 20 uur, Rap 100 Wat geloof jij nu?!

zondag 13 februari, 11.45 uur ds. Ad Alblas: Compassie

donderdag 17 februari, 21 uur, Rap 100 Opening fototentoonstelling Matthijs Rouw

zondag 20 februari, 11.45 uur ds. Karin van den Broeke: Roeping

woensdag 23 februari, 18 uur, Rap 100 Maaltijd en meditatieve viering

zondag 27 februari, 11.45 uur pastor Jan Delhaas: Rechtvaardigheid

maandag 28 februari, 20 uur, Rap 100 Vasten: waarom (niet)?

donderdag 3 maart, 19.30 uur, Rap 100 workshop Roots

zondag 6 maart, 11.45 uur

pastor Corine van der Loos: vasten

zondag 13 maart, 11.45 uur ds. Christiane Berkvens: poëzie

­ omkerk Utrecht, NIcolaïkerk Utrecht, Laurenskerk Rotterdam. D De kerken worden in dit netwerk vertegenwoordigd door predikanten, cantors, organisten, beheerders, kerkenraadsleden. Prof. dr. Henk de Roest is de begeleider van dit Netwerk. Er is een levendig contact met vergelijkbare netwerken in Duitsland en Denemarken; ook dit netwerk breidt zich voort­ durend uit. Eén- of tweemaal per jaar is er een bijeenkomst in één van de deelnemende kerken. De thuisgemeenschap treedt op als gastheer en krijgt de gelegenheid zowel het gebouw als de activiteiten daarin te presenteren. Dat brengt een inspirerende uitwisseling van zeer uiteenlopende ideeën op gang. Vast terugkerende punten zijn het benutten en verhuren van het eeuwenoude monument , de culturele activiteiten in de kerk, de kerkmuzikale invullingen, structuur en leven van de geloofsgemeenschap in zo’n specifiek gebouw. In deze rubriek zullen we regelmatig informeren over de ontwikkelingen in de andere grote en middelgrote steden.

15

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 – 8870207, [email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 – 5897816, e-mail: [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Oude Singel 92a, 2312 RD Leiden, tel. 071 – 5610122, [email protected] Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde Marewijkgemeente Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkgebouw: Marehuis, Oude Vest 61, 2312 XS Leiden Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06-57721473 Website: www.marekerk.nl

In de gemeente Dit keer wil ik iets schrijven over de belijdeniscatechese. De groep bestaat maar liefst uit 21 personen. Inmiddels zijn we een echte groep geworden. Iedere maandagavond komen we bij elkaar van 20.00 - 21.30 uur. Wij werken aan de hand van het boekje ‘Leer ons belijden’ van de HGJB. Omdat de groep zo groot is, werken we ook altijd in subgroepjes, zodat er ruimte is voor persoonlijk gesprek. Het hart van de avond wordt gevormd door een bijbelstudie. Ik ben erg blij met deze groep. Ik proef betrokkenheid en interesse. Op DV Palmzondag, 17 april, zal de belijdenisdienst in de Marekerk gehouden worden. Hoeveel van hen dan belijdenis van het geloof zullen afleggen, weet ik nog niet. Dat zal in de loop van deze maanden duidelijk worden.

wonen (Ravenhorst 18, 2317 AJ Leiden). Wij heten hen dan ook hartelijk welkom in onze gemeente en wensen hen een gezegend huwelijk toe. T. Jacobs

Nieuwe scriba Gedurende de afgelopen vijf jaar is het scribaat van de Marekerk uitgevoerd door Michael Korbee. Op zeer deskundige en nauwkeurige wijze heeft Michael deze taak uitgevoerd. Inmiddels heeft hij de taken van het scribaat overgedragen aan ons, Jan en Tineke Domburg. Jan werd op zondag 9 januari bevestigd in het ambt van ouderling. Hij bezoekt de Marekerk reeds sinds zijn geboorte en Tineke sinds 2001.

Uit de gemeente Op 20 december is Willy Hendrika de Jong overleden. Ze woonde de laatste 12 jaren van haar leven in verpleeghuis Leythenrode te Leiderdorp. Zij is 82 jaar oud geworden. Vroeger kwam ze altijd trouw naar de Marekerk. Maar 12 jaar geleden ging dat opeens niet meer. Door een beroerte raakte ze half verlamd en belandde zij in een rolstoel. De laatste tijd ging zij ook verstandelijk verder achteruit. Wij gedenken haar als een zuster van de gemeente die veel heeft moeten meemaken. Op vrijdag voor de Kerst hebben wij haar begraven op Rhijnhof. Wij stonden stil bij de woorden van Psalm 23: de Heer is mijn Herder. Op 5 januari is Frank de Jong overleden. Sinds 2010 woonde hij in verpleeghuis Zuydtwijck te Leiden. Hij is 87 jaar oud geworden. Na het overlijden van zijn vrouw, 14 jaar geleden, heeft hij zich aangesloten bij de Marekerk. Hij ging de laatste jaren zowel lichamelijk als verstandelijk steeds verder achteruit. Deze jaren waren zwaar voor hem. Op woensdag 12 ­januari hebben wij in een rouwdienst op Rhijnhof afscheid van hem genomen met de woorden van Prediker 12:1-7: de mens gaat naar zijn eeuwig huis. Op 21 januari zijn Coen Louisse & Elise van Wijk getrouwd. De trouwdienst was in de Sint Janskerk te Gouda onder leiding van ds. C. van Duijn. Zij volgen beiden de belijdeniscatechese bij mij en het is ook mooi dat ze ‘echt’ in Leiden komen

16

Jan en Tineke

Wij voelen ons al aardig ingeburgerd in de Marekerk, en verwachten dat het scribaat dit alleen nog maar zal versterken. We hebben tijdens de overdracht gemerkt dat er heel wat verschillende taken op ons afkomen. We hopen deze met veel enthousiasme te gaan vervullen. We bidden en weten dat God ons hierbij kracht kan en wil geven. De nieuwe adresgegevens van het scribaat van de Marekerk zijn met ingang van heden: Scribaat Hervormde Marewijkgemeente, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 - 589 78 16, e-mail: [email protected] Jan en Tineke Domburg

Missionair Stadswerk Missionair ouderling Marewijkgemeente: Herman Paul, [email protected]

God doet het echte werk Vijftien minuten, in kleine groepjes, met gevouwen handen om tafel: zo ziet in de Marekerk het ‘bidden na de dienst’ eruit. Tenminste, als er gemeenteleden komen opdagen. Zodra er twee of drie zijn, schuiven we aan tafel en dragen we de gemeente aan God op. Dan bidden we voor de stad, voor mensen die God nog niet kennen. We vragen of Hij ons missionaire werk wil zegenen. Maar vaak komen we er niet aan toe. Zo pal na de dienst is een kop koffie ook lekker, vragen de kinderen aandacht, moet er in de consistorie nog wat geregeld worden en moeten we trouwens ook snel naar huis, vóór de visite op de stoep staat. Ik heb daar alle begrip voor. Sterker nog, vanaf het begin was ik een beetje sceptisch over het gebedsinitiatief. Elke maand, vijftien minuten lang, daar is toch geen draagvlak voor?

Agenda • Op zondag 23 januari hebben wij ‘s morgens de terugkomdienst van de familie Ten Hove gehouden. In deze dienst hebben wij met hen hun werk in Zimbabwe afgesloten. Herman heeft er gewerkt als tropenarts en Huibke heeft zich ingezet voor verschillende onderdelen van het kerkenwerk op Morgenster. De hoofdtoon was dankbaarheid. Het werk is nooit af. Wel heel mooi dat straks Mark en Annemarie Horst uit onze gemeente hun taak daar mogen gaan overnemen. Als gemeente blijven wij zo extra verbonden met de gemeente en het ziekenhuis aldaar. • In de morgendienst van zondag 6 februari willen wij weer in het bijzonder stil staan bij onze zieken in de gemeente. In een aantal diensten per jaar willen wij daar uitgebreider voor bidden. U kunt de namen naar ds. Jacobs toesturen of mailen. • In de middagdienst van 13 februari hebben wij een studentendienst. Deze komt tot stand in samenwerking met de connectweekorganisatie. Deze connectweek staat in het teken van studentenevangelisatiewerk. Na de dienst is er met de studenten een broodmaaltijd in het Marehuis. • Op zondag 20 februari hopen wij met elkaar het Heilig Avondmaal te vieren. • Op DV zondag 6 maart hebben wij weer een jeugddienst. Ds. Jacobs zal deze dienst leiden. • Op woensdag 9 maart is het biddag voor gewas en arbeid. ‘s Middags leidt ds. Jacobs de kinderbiddagdienst, in samenwerking met de Chr. Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. ‘s Avonds gaat hij eveneens voor in een ‘eigen’ dienst in de ­Marekerk. • Zondag 13 maart is de eerste lijdenszondag

Toch blijf ik deze gebedskring organiseren, en wel om twee redenen. Eén is dat ik mezelf wil dwingen bewust en concreet voor de gemeente te bidden. Ik kan wel zeggen ‘sorry, ik moet nog dringend iets vragen aan Piet’, maar wanneer bid ik dan wel voor de gemeente? O ja, thuis, zo af en toe. Maar ik ken mijzelf: ik breng meer tijd door achter de laptop dan in gebed. Tweede reden: zou het kunnen zijn dat bidden belangrijk is? Omdat we dan niet zelf aan het werk zijn, maar erkennen dat God de touwtjes in handen heeft? Soms lijkt de kerk net een activiteitencentrum. Soms bekruipt mij het gevoel dat het missionaire werk waaraan ik leiding geef een project is, waarvoor ‘resources’ effectief moeten worden ingezet. Soms praat ik zelfs in managementtaal over doelen, resultaten en succescriteria. Op zulke momenten ben ik hard toe aan gebed. Om te zeggen: Heer, ik ben vergeten dat ik een schepsel ben, afhankelijk van U. Ik ben vergeten dat U zelf voor uw kerk zorgt. Ik ben zo gespitst op ónze activiteiten dat ik Uw werk uit het oog verlo-

ren ben. Bijna ben ik gaan denken dat de kerk met ónze inzet staat of valt. Wat een miskenning van U! Vrij naar Karl Barth: onze voornaamste taak als christenen is te rusten van ons werk. Onze voornaamste taak is God te loven voor wat Hij doet. Hoe kunnen we dat beter doen dan door te bidden, dat wil zeggen, door te belijden dat wij afhankelijk zijn van hem? Bidden is zeggen: God doet het echte werk. Herman Paul, missionair ouderling

17

Maranathawijk Wijkpredikant: vacant Consulent: zie bij Vredeskerk Scriba: mw. E.J.F. Venekamp-van Hal, Hoge Morsweg 63, 2332 HH, tel.: 5767607, e-mailadres: [email protected] Giro Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden: 240776, ten name van Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 21, 2313 GG Intenet: www.vredeskerk-leiden.nl Kerkdienst op internet: www.kerkomroep.nl Wijkcentrum: Topaaslaan 23 Beheerder Wijkcentrum: dhr. K. Bakker, Smaragdlaan 45, tel.: 5765158 Teksten zonder ondertekening zijn afkomstig van de scriba.

Consulentschap ds. Venema Het is een goede gewoonte dat een gemeente, wanneer haar predikantsplaats vacant raakt, wordt bijgestaan door een predikant van buiten. De classis Leiden, het regionaal kerkorgaan, heeft mij ‘aangewezen’ om die functie met ingang van 1 december j.l. op me te nemen. Dat zal ik graag doen, ook al omdat ik voor de Maranathawijkgemeente niet iemand ‘van buiten’ ben. We zijn immers zustergemeenten, die de eredienst samen vieren en op de andere terreinen een groeiende samenwerking kennen. Het ligt dus nogal voor de hand. Tegelijk is dit een valkuil, omdat de indruk zou kunnen ontstaan dat de predikant van de Vredeskerk even de Maranathawijkgemeente ‘erbij doet’. Alsof dat zou kunnen. Vooruitlopend op het officiële consulentschap is daarom in goed overleg gesproken over de vormgeving van één en ander. Ik zal uw kerkenraad begeleiden bij de beroepingsprocedure, waarvan we hopen dat zij binnenkort van start kan gaan. Daarnaast zal ik in crisissituaties de pastorale zorg op me nemen, in overleg met pastoraal werkers en ouderlingen. Met een hartelijke groet, uw consulent, ds. René Venema

Kinderkerstfeest Het was eindelijk zover! Na een lange voorbereiding - vooral door Marleen Kruijt - konden de kinderen op 24 december 2010 weer heerlijk genieten van hun eigen kerstviering. Om 15.00 u. waren alle kinderen aanwezig om nog even de puntjes op de ‘i’ te zetten, zodat ze konden beginnen met hun optreden om 16.00 uur. De kinderen vonden het heel spannend. Er waren veel genodigden van hen aanwezig (opa’s,

18

oma’s, tantes, ooms, buren, vriendjes en vriendinnetjes). De dienst begon met het welkomstwoord door Kees de Zeeuw. Daarna begon het kerstspel. Het ging over een grote spiegelende kerstbal waarin je de hele wereld om je heen kon zien. Het voert te ver om het hele verhaal te vertellen, maar het eindigde zoals altijd in de kerststal, waar een echt kindje lag met de kinderen verkleed als Maria, Jozef, herders en wijzen. En net als bij elke geboorte werd iedereen daarna getrakteerd op beschuit met muisjes. Natuurlijk werden tussendoor veel bekende kerstliederen gezongen. Complimenten aan de kinderen en de leiding van de kinderlevendienst! Jacintha

Kerstactie 2010 In vol vertrouwen hebben we ons eind november tot u gericht met het verzoek onze kerstactie weer mogelijk te maken. En ja hoor, op zaterdag 18 december 2010 konden we weer 15 bezorgers op pad sturen met 160 plantjes met een groet namens de Maranathawijkgemeente naar ouderen en mensen die we aandacht willen geven. Dat klinkt nu heel eenvoudig, maar daar is een heleboel werk aan vooraf gegaan. Alle gevers, bezorgers en de coördinator van de actie, Willy van Hal, heel hartelijk dank voor hun bijdragen. De opbrengst was ± € 1.500,-, bestemd voor de kerstactie voor ouderen en jongeren.

Het ontstaan van de contacten met Istihaza in Roemenië Na het bezoek van een afvaardiging van de Leidse diaconie in 1990 naar Tirgu Mures in Roemenië werden er enkele dorpen in de omgeving bezocht. Waaronder ook Istihaza. Na het zien van alle nood en armoede die zich in de gezinnen in Istihaza afspeelde, is het plan in de Maranathawijkgemeente ontstaan om een commissie op te richten: De Istihazacommissie. De eerste keren werden er voedsel- en kledingtransporten gezonden om de eerste hulp te kunnen bieden. Naast het realiseren van diverse tijdelijke projecten (armenproject, actie maandsalaris, kinderbijbels, hulp school) werd er ook structurele hulp geboden: aanleg cq. verbetering wegen en bruggen, restauratie van de kerk en gebouwtjes, aanleg van verwarming en gasleiding, het realiseren van mestplaten / gierkelders. Er is regelmatig overleg met de Stichting Oost Europa en de Stichting Bichis Bükkös, die ook werkzaam zijn in de regio.

Nadat de hoogste nood voorbij was werd er om de twee jaar een kledingverkoop georganiseerd in Istihaza. De mensen kochten voor een heel klein bedrag kleding en het geld werd weer gebruikt om de kerk en de pastorie te restaureren. Of het geld werd gebruikt om noodzakelijke dingen te betalen. Ook werden er drie kleine huisjes gerestaureerd die bij de kerk staan. Hierin werd een ruimte gemaakt voor de huisarts om 1 maal per maand zitting te houden en als vergaderruimte voor de kerkenraad te gebruiken.

Agenda dinsdag 8 februari - 10.00 uur: ouderlingenoverleg in de Wijkplaats, Topaaslaan 23

woensdag 9 februari - 20.00 uur: kerkenraadsvergadering in de Wijkplaats

donderdag 17 februari - vanaf 14.30 uur: inloopmiddag in de Wijkplaats

Rondom de eredienst Voor informatie over de erediensten in de komende periode verwijzen wij u graag naar de pagina’s van de Vredeskerk.

Vieringen Heilig Avondmaal in Robijnhof Vanaf maart gaan we weer starten met de vieringen van het Heilig Avondmaal in Robijnhof. U hoort nog de data van ons en welke predikanten bereid zijn in te springen na het vertrek van ds Rooze.

Afscheid De laatste jaren werden er voedselpakketten rondgebracht bij alle gezinnen in het dorp. Dit is vooral van belang voor oudere mensen, die leven van een klein pensioentje en nauwelijks iets kunnen kopen. Sinds 2006 zijn er ook contacten met een kindertehuis in Bogata, waar ook kinderen verbleven uit Istihaza. Dit tehuis is helemaal afhankelijk van giften van derden om te kunnen bestaan. Hier worden kinderen opgevangen met een slechte thuissituatie of zelfs dakloos. Een predikantenechtpaar runt dit tehuis met hulp van enkele mensen. Het is een zwaar bestaan, maar de kinderen worden liefdevol verzorgd, krijgen een goede opleiding en een goed toekomst perspectief. Alle hulp is nog steeds hard nodig! Na 20 jaar hulpverlening aan Istihaza is er veel verbeterd. De rondweg is geasfalteerd en de saamhorigheid van de gemeenschap is een stuk hechter geworden. Men leeft niet meer alleen voor zichzelf maar heeft ook meer oog voor de medemens. Namens de Istihazacommissie, Bea Anes-Pol

Bericht van de Istihazacommissie, giro 63592 Ontvangen inhoud uit de busjes € 166,25. Ontvangen van mevr. F. € 50,00; dhr. W. € 10,00; dhr. en mevr. De Z. € 80,00. Geldpot dhr S. € 82,10. Alle gevers hartelijk dank! Het ontvangen geld komt ten goede aan onze zustergemeente in Istihaza. Met een vriendelijke groet, namens de Istihazacommissie, Ineke Vonk

Tijdens de kerkenraadsvergadering van woensdag 9 februari a.s. hopen we afscheid te nemen van Francien Boelee als voorzitter van de vrouwendienst en Ineke Vonk als penningmeester van de Istihazacommissie. In het volgende kerkblad komen we hier op terug. We onderhouden nu al ruim 20 jaar contacten met Istihaza in Roemenië. Het is goed om daarom weer eens stil te staan bij het “begin”. Inmiddels is er weer een nieuwe dominee, die voortvarend van start is gegaan, samen met zijn vrouw die lerares Engels is.

Inloopmiddagen Inloopmiddagen op de derde donderdag van de maand Het is al een tijdje een goede gewoonte om op de derde donderdag van de maand ’s middags bij elkaar te komen in de Wijkplaats. Er wordt gezellig met elkaar gepraat onder het genot van een kopje koffie of thee. Soms neemt iemand iets interessants mee om te laten zien aan de anderen. Zo hebben we de afgelopen keer het fotoboek kunnen bewonderen dat bij het afscheid van ds en mevrouw Rooze gemaakt is. Het is beslist de moeite waard om eens langs te komen. Tussen 14.30 en 16.00 uur kunt u komen en gaan wanneer het u uitkomt.

Bevestiging ambtsdragers De verschijningsdatum van dit kerkblad valt juist vóór de zondag waarin Jacintha en Koos Groen als ambtsdragers bevestigd worden. Zondag 30 januari wordt Jacintha in het ambt van ouderling bevestigd en Koos in dat van diaken. Koos is ook bereid gevonden voorzitter van de kerkenraad te worden. De kerkenraad is heel blij met de versterking in de kerkenraad van Mirjam, Thijs en nu ook Jacintha en Koos.

19

Vredeskerk predikant: dr. G.J. Venema, Van den Brandelerkade 24, 2313 GW Leiden, tel. 071 – 5137919, [email protected] scriba: mw C. Kooreman, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, [email protected] penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5149092 bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] wijkcentrum ‘Staalwijk’: Herenstraat 45, 2313 AF Leiden, tel. 071 – 5143666; verhuur via mw. J. van Rossen, tel. 071 – 5128692, [email protected] website: www.vredeskerk-leiden.nl

De Vredeskerk - een open huis midden in de wijk. Een huis vol energie en hoop. Want: hoop doet léven! Gedachtenis Op 26 november overleed Cornelis Jacobus Muijzert, 92 jaar. In zijn leven stonden de zorg en liefde voor zijn gezin centraal, maar er was ook een andere kant, afgedwongen door de omstandigheden in de jaren 1940-1945: hij droeg het Verzetsherdenkingskruis en La Croix du Combattant de l’Europe. Moge de gedachtenis van zijn moed én van zijn zorgzaam leven zijn vrouw en kinderen tot zegen zijn. Op de eerste zondag van Advent, 28 november, overleed Arnold Hakker, 90 jaar. De heer Hakker was een markant man, die niet aarzelde zijn mening met je te delen. Met hart en ziel was hij betrokken bij zaken van kerk en geloof, met een groot gevoel voor het belang van de levende joodse traditie. Van die traditie had hij geleerd het goede leven te genieten, en dat hield hij vol tot in het ziekenhuis. Het zal zijn vrouw en dochters moeite kosten verder te gaan zonder hem. Zijn gedachtenis zij hen tot zegen! Anna Sophie Oorthuys overleed op 4 december, 92 jaar. Zij kwam in de wijk wonen in 1965, het bouwjaar van de Vredeskerk. Sindsdien was ze bij onze gemeente betrokken en raakte ermee vergroeid. Met veel mensen leefde ze mee, jong en oud. Ze was zeer bescheiden, maar maakte indruk door haar persoonlijke betrokkenheid. Het afscheid in ‘haar’ Vredeskerk getuigde van haar manier van leven: een dag van persoonlijke ontmoetingen, warme herinneringen, en dankzegging om al het goede dat haar - en in haar aan ons - werd geschonken uit Gods hand. Haar gedachtenis zij ons tot zegen. Daniël de Graaf overleed op 17 december, 87 jaar. Hij was een zachtaardig man, bescheiden en trouw. Met regelmaat bezocht hij de diensten in de Vredeskerk en nam hij deel aan de bijbelkring. Hij was geboren en getogen in Staalwijk, en vanuit de Leuvenstraat trok hij door stad en land. Hoe moeilijk was het dat hij uiteindelijk lang, te lang, in ziekenhuis en verpleeghuis moest verblijven. We hebben hem in handen gegeven van onze Vader met gevoelens van verdriet, maar tegelijk van dankbaarheid. Zijn gedachtenis zij tot zegen!

20

Dinsdag 4 januari overleed mevrouw Gé Brittijn-van Goor, 92 jaar. Samen met haar man woonde zij lange tijd in de Roodenburgerstraat en beiden waren sterk betrokken bij de Vredeskerkgemeente. Na het overlijden van haar man waren er moeilijke perioden en werd het leven niet meer zoals het was geweest. We vertrouwen erop dat God haar ook op de moeilijkste momenten als op arendsvleugelen heeft gedragen. Haar leven lang heeft zij op Hem vertrouwd en om dat rijke leven hebben wij dank gezegd in een dienst in de Vredeskerk. Haar gedachtenis zij haar kinderen en kleinkinderen tot zegen.

Boekenmarkt Op 5 februari van 10.00 tot 15.00 uur vindt de jaarlijkse ­Boekenmarkt plaats. Behalve boeken worden grammofoonplaten en speelgoed aangeboden. Het belooft een gezellig evenement te worden, met voor elk wat wils! Op de dag zelf is catering aanwezig. Dus aarzel niet en kom langs! Mocht u boeken, platen of speelgoed willen inleveren, dan kan dat op 2 en 3 februari 2011, tussen 19.00 en 20.00 uur, in de Vredeskerk. Eventueel kunt u spullen laten ophalen. Hiervoor kunt u contact opnemen met Kees de Groot, tel. 071-5130920.

Afscheid Martin Vreeken Dankbaar kijk ik terug op de jaren dat ik als voorzitter heb mogen meewerken in de Vredeskerk. Hoeveel jaren dat zijn geweest, heb ik niet uitgezocht; dat is ook niet van belang. Belangrijker is dat taken worden overgenomen! Misschien met andere accenten, een nieuwe invalshoek of andere aanpak. En dat is goed! Steeds hebben we nieuwe ambtsdragers kunnen vinden. ‘Oude’ ambtsdragers zien we gelukkig vaak in andere hoedanigheden terug. En daar gaat het om! We zijn geroepen om met elkaar vorm te geven aan het kerk-zijn en gemeente-zijn. Gemeentelid, ambtsdrager of vrijwilliger; ieder draagt bij op eigen manier. Terugkijkend kan ik veel benoemen; sommige momenten duidelijker dan andere. Ik zie onze gemeente door de jaren heen: van Samen op Weg, na federatie, nu een wijkgemeente van de PGL. Een gemeente die in een veranderende samenleving zocht en zoekt naar antwoorden. Bijvoorbeeld voor de huwelijksinzegening van mensen met gelijk geslacht. Of hoe om te gaan met vluchtelingenproblematiek. Een gemeente die zocht en zoekt naar beleving, met name in de eredienst, en die oog wil hebben voor iedereen: kinderen, jongeren, bekenden of passanten. Een gemeente ook met véél veranderingen, wisselende kosters en deels afscheid van predikanten en pastoraal werkers. Maar vooral een gemeente met energie: een gerenoveerd gebouw, een frisse inrichting, een sterk logo en website. Onze gemeente is uitdagingen niet uit de weg gegaan, zoals het samen vieren met de Maranathawijkgemeente. Dat was niet eenvoudig, weet u nog? Boosheid, onmacht, onzekerheid, soms verdriet; het zijn emoties die voorbij kwamen. Maar veel talrijker zijn de momenten van blijdschap, tevredenheid, respect voor het doorzettingvermogen en de trouw van onze vele vrijwilligers. Juist de grote betrokkenheid van allen, niet alléén voor de wijk, en de openheid waarin wij met elkaar praten en werken zijn een grote stimulans. Voor mij persoonlijk een bindend element. Met respect voor elkaar zetten we ons samen in en mogen we dat met elkaar beleven. Met een hartelijke groet, Martin Vreeken

Stage in de Vredeskerk Wat is je indruk van de Vredeskerk? Deze vraag werd mij gesteld aan het einde van mijn snuffelstage. In het kader van mijn HBO-opleiding godsdienst-pastoraal werk mocht ik twee maanden lang een kijkje nemen in de keuken van de

Rondom de eredienst We zijn verheugd dat opnieuw een aantal mensen ambtsdrager wil worden.Zij gaan meewerken aan de opbouw van de gemeente van Christus. Het is een uiting van de betrokkenheid en inspiratie, die binnen onze gemeenschap wordt ervaren! Op zondag 30 januari worden twee gemeenteleden in het ambt bevestigd. Marijke Ouwerkerk en Theo Krispijn zijn bereid als ouderling mee te werken binnen het pastoraat. In het pastoraal beraad bekijken we samen wat hun specifieke taken zullen zijn. Zoals bericht in de vorige uitgave van het Leids Kerkblad zullen Ida van der Linden en Martin Vreeken het ambt neerleggen, en zal Kees de Groot aan een tweede termijn beginnen. In de weken voorafgaand aan de veertigdagentijd zijn er twee diensten die bijzondere aandacht vragen. De dienst op zondag 13 februari wordt gevierd in samenwerking met basisschool Roomburg. Op zondag 6 maart wordt de cantate ‘Wer nur den lieben Gott lässt walten’ van Wolfgang Schmidt (in Nederlandse vertaling) uitgevoerd door de cantorij, instrumentalisten, solisten en de gemeente! Ik hoop u te ontmoeten in en rondom de diensten! Met een hartelijke groet, ds. René Venema

­ redeskerk. Soms letterlijk, zoals bij de voorbereidingen van V de kerstmaaltijd. Meestal figuurlijk, in gesprekskringen, leesgroep of kinderactiviteiten. En op zondag tijdens de eredienst. Gelovig, maar niet kerks, noem ik mezelf. Maar wat is eigenlijk een kerk, en wat betekent het om bij een gemeenschap te horen? Dat wilde ik onderzoeken. De eredienst vormt natuurlijk een belangrijk onderdeel van het beleven van het geloof, maar zeker niet het enige. Er gebeurt veel meer! Er wordt niet alleen gepraat, maar ook gedáán. De hele week en vaak oecume­ nisch. De kerk is sterk verbonden met de omgeving en dat geldt ook voor de mensen en de activiteiten. Uiteraard is een snuffelstage te kort om antwoord te geven op al mijn vragen. Maar mijn korte kennismaking heeft veel indruk gemaakt. ‘De Vredeskerk is een open huis waar mensen zich welkom voelen’, las ik ergens. En zo heb ik het ervaren. Steeds werd ik gastvrij ontvangen, de mensen die ik ontmoette waren enthousiast en vertelden openhartig. ‘Natuurlijk kun je in je eentje geloven, maar dan verwatert het snel. Je gaat niet elke zondagochtend stilzijn of uit de bijbel lezen. Samen wordt het sterker, en door de verbondenheid blijf je komen.’ Nu de stage voorbij is, rijst een nieuwe vraag. Kun je een gemeenschap zomaar naar eigen goeddunken toetreden en verlaten? In de Vredeskerk kon het. Bedankt dat ik in jullie pleisterplaats mocht snuffelen. Dank voor de gastvrijheid, de mooie ontmoetingen. Het ga jullie goed. Irene van Velzen-Pieters

21

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest predikant: Piet Warmenhoven, tel. 071 – 3100007, [email protected] jongerenwerker: Pieter Nauta, tel. 06 81494568, [email protected] missionair-diaconaalwerker: Sity Smedinga, tel. 06 81118017, [email protected] ouderenwerker: Rinske Scholten, tel. 06 39771287, [email protected] scriba: H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 penningmeester: mw E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 bankrekeningnr.: 534930 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest geluidsopname vieringen: Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 – 5728274 wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393 website: http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net

Belijdenis, huwelijk, doop in Leiden Zuidwest Wil je met anderen in een groepje nadenken en praten over wel of niet belijdenis doen (dat staat voor: mondig en stemhebbend lid van de gemeente worden!) en ook over wat dat wel en wat dat niet betekent? Of wil je zelf gedoopt worden of wil je je kind laten dopen? Dan kunt u contact opnemen met Piet Warmenhoven. We maken dan een afspraak voor een of meer gesprekken over vragen als: • wat hoort bij bijbels geloven en wat niet? • mag je twijfelen? • kun je ook rebels of opstandig, geloven? • wat mag je van (je) geloof verwachten? • wat mag je van de kerk verwachten? • wat mag je van God verwachten? • hoe belangrijk is de bijbel en moet je daar veel van weten? • mag je zelf uitmaken wat je gelooft? • wie bepaalt wat waar is en onwaar in (christelijk) geloof? • wie is Jezus voor jou? Of één van al jouw eigen vragen. Laat het ons horen! We hopen dit voorjaar een groepje bij elkaar te krijgen. Als je in de kerk wilt trouwen of, liever: je huwelijk in een kerk wilt laten inzegenen, dan kun je contact opnemen met onze scriba Hans van der Vlist. Piet Warmenhoven

Maaltijd en levensvragen op vrijdagavond Vanwege het grote enthousiasme onder de deelnemers gaan we met deze opzet door: nu elke laatste vrijdag van de maand: van 18-21 uur. Eerste keer: 28 januari, dan 25 februari en 25 maart, enz. We beginnen met een eenvoudige en goede warme maaltijd. Bij die maaltijd maken we kennis met elkaar, dan volgt een korte inleiding op het onderwerp van de avond aan de hand van een bijbelgedeelte dat het onderwerp raakt. Vervolgens, bij of voor de koffie: een inleiding op het onderwerp, daarna (groeps)discussie, uitwisseling en eventueel nadenken over wat we zouden kunnen doen. En af en toe een film of een spreker van buiten onze eigen kring. U schrijft niet in voor een hele reeks. U komt wanneer u kunt en wilt, maar vanwege de maaltijd vragen we u om opgave vóór de voorafgaande woensdag 21.00 uur (al kunt u zich natuurlijk wel ter plekke opgeven voor de volgende keer!)

22

Leiding en of informatie: Wilbert van Erp (071-5610725, e-mail: [email protected]) of Reggy van West ([email protected]) of Piet Warmenhoven (071-3100007, e-mail: [email protected]) plaats: de Verdieping – Stevensbloem 269 organisatie: RK-Lam Gods parochie en de Protestantse wijk­ gemeente Leiden Zuidwest kosten: enkele euro’s per avond, afhankelijk van de ingrediënten voor de maaltijd.

Thema-ochtend op de woensdag: Mantelzorg Veel van ons hebben te maken met de zorg voor een zieke partner, broer of zus, een van de ouders of van een dierbare vriend. Vaak is er wel ondersteuning van de thuiszorg, maar het grootste deel van de dag draag je zelf de zorg voor de zieke. Hoe draagt u deze zorg, hoe kunt u deze zorg volhouden en met plezier doen? In een gesprek met elkaar hoop ik dat naast het delen van de eigen ervaring ook de tips die u voor een ander heeft naar voren komen. Soms kan de ander met een eenvoudige tip de zorg een klein beetje lichter maken. U allen bent van harte welkom op 16 februari van 10.00 – 12.00 uur in de Antoniuskerk. Sity Smedinga

Nieuwjaarsgedachten vanuit het team: Binnen de Protestantse Gemeente Leiden (PGL) hopen we de komende jaren gezamenlijk na te denken over vitalisering van de PGL en haar wijkgemeenten. In Leiden Zuidwest zijn we hier al een eindje mee op weg. In de zomer van 2009 zijn wij

Eten tijdens de gemeentezondag

Agenda Contactmiddag voor ouderen: 1 februari en 1 maart om 14.30 uur in de A ­ ntoniuskerk Thema ochtend: 16 februari om 10.00 uur in de ­Antoniuskerk

Pinksterzondag 2010

samen met de wijkkerkenraad en de gemeente vertrokken voor een spannende ontdekkingstocht. Op deze tocht hebben wij een mooie wijkgemeente leren kennen. We hebben ontdekt dat de mensen in onze wijk hechten aan ontmoeting op allerlei manieren: het kopje koffie na de dienst, uitgebreid eten tijdens de gemeentezondag, de soos, de themaochtenden op woensdag, de gespreksgroepen rondom Bijbel en levensthema’s en gevarieerde diensten. We hebben gemerkt dat deze wijkgemeente wel van een feestje houdt: ballonnen in de pinksterdienst, bonbons maken van eerlijke chocolade, veel muziek met Kerst, het aanleren van nieuwe liederen (maar niet te veel) en zo nu en dan een koor. Men geniet ervan om met elkaar het gesprek aan te gaan over thema’s rond geloof en gemeente. Natuurlijk moet ook in LZW nog veel gebeuren, maar de bovengenoemde zaken inspireren ons om door te gaan op de ingeslagen weg. Wij hopen en bidden dat u ook in het komende jaar met ons meereist op deze weg van ontmoeten, van vieren en van gesprek met elkaar. Want samen is het een feest! Het team

Van de NEAUA commissie. Vanuit onze gemeente is aan Havad de vraag gesteld waarmee Havad in projectvorm geholpen kan worden. Eis is, dat het project ten goede komen moet aan de hele bevolking van Havad. De drinkwatervoorziening in Havad is, vooral ’s zomers, een probleem. Water voor mens en dier wordt geput. De meeste huizen hebben een waterput bij hun huis, maar dit water is niet altijd geschikt als drinkwater. Water moet dan gekocht, of elders in het dorp geput worden. ’s Zomers regent het vaak te weinig om de watervoorraad op peil te houden. In de ene helft van het dorp staan de putten dan droog en mensen moeten een eind rijden om water te halen. Buiten het dorp, op 800 meter afstand is een bron, welke (drink) water geeft en gebruikt wordt door de mensen als zij op het land werken. De hoeveelheid water lijkt groot genoeg om het dorp te voorzien van drinkwater. Er moeten buizen aangelegd worden en reservoirs om het water in op te vangen. Het geld hiervoor ontbreekt. Uit Havad kwam het voorstel om hier een project van te maken. De burgemeester heeft toegezegd om 800 meter pijpleiding te financieren en om 6 man beschikbaar te stellen die kunnen helpen met de aanleg van de waterleiding en de reservoirs. Blijft nog genoeg over dat

Bijbelkring: 3, 17 februari en 3 maart om 10.00 uur in de ­Antoniuskerk Bijbelkring: 3, 17 februari en 3 maart om 13.30 uur in de Verdieping Bijbeluur: 2 februari en 2 maart om 15.30 uur in de Statenhof Bijbeluur: 15 februari om 15.00 uur in Rosenburch Bijbeluur: 18 februari om 14.30 uur in Rijn en Vliet Bijbel voor dummies: 3, 10, 17 februari om 20.00 uur in de Antoniuskerk Maaltijd en levensvragen: 25 februari om 18.00 uur in de Verdieping OJA: 11 februari om 19.15 uur in de Verdieping Jeugdkerk: 20 februari om 11.30 uur in de Verdieping

gefinancierd moet worden: onderzoekskosten i.v.m. het testen van de waterkwaliteit, leges van de overheid, de ingenieur die het plan ontwikkelt, bouwmaterialen, enz. De bevolking gaat zelf helpen met de aanleg. Geld is er niet, maar men levert menskracht. De bedoeling is dat er een tappunt in het dorp komt, waar men ’s zomers water kan halen. ’s Winters zal het bronwater niet naar het dorp stromen, maar naar het veld. Dit lost een mogelijk probleem van kapot vriezen van pijpen op.

Aktie Kerkbalans Als u het kerkblad leest zijn de enveloppen reeds opgehaald en zal er een tussenstand bekend zijn. U heeft ook kunnen lezen dat de Protestantse Gemeente Leiden financieel niet gezond is en dat wij hopen op een hogere bijdrage dan vorig jaar. Maar ook de uitgaven zullen nog kritischer bekeken worden, en daarin kunt u ook iets betekenen. Van elke € 100,contant collectegeld betaalt het kerkelijk bureau ongeveer € 5,- kosten om dit geld in te wisselen. Door het gebruik van collectebonnen kunnen deze kosten heel erg verlaagd worden. Het bestellen van deze bonnen gaat via het kerkelijk bureau, de medewerkers helpen u graag verder. Hans van der Vlist, scriba

Van de penningmeester In de maanden oktober, november en december 2010 is voor het wijkfonds € 3.991,33 ontvangen. Via mevrouw Breekveldt is contant € 10,00 ontvangen. De avondmaalscollecte bij de Statenhof heeft € 100,00 opgebracht. Overige bedragen zijn per giro ontvangen. Namens de wijkkerkenraad hartelijk dank. Els van der Vlist

23

Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk Pastores: pastor J.A. van der Bie, Vliervlinder 8, 2317 JR Leiden, tel. 071 – 5220655, [email protected] ds. J.F. Boon, Hazezegge 7, 2318 ZH Leiden, tel. 071 – 5222723, [email protected] mw. ds. E.S. Smidt, Hazezegge 7, 2318 ZH Leiden, tel. 071 –5284909, [email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter ds. J.F. Boon, [email protected]; scriba O. Bloem, [email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter E.J.H. Elstak, [email protected]; secretaris E. Veenstra-Monteban [email protected]; penningmeester: C.J. de Witt, [email protected] Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1 2317ST Leiden,tel. 071-5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen: [email protected]

EEN BIJZONDERE DIENST WAS HET! Op verzoek van de AKM organiseerde de Commissie Liturgische Verdieping op zondag 26 december samen met andere leden van de geloofsgemeenschap en ds. John Boon een speciale viering met een heel eigen karakter. Na de mooie feestelijke kerstdiensten op kerstavond met het gelegenheidskoor Arcobaleno en op kerstmorgen met het Regenboogkoor sloot deze viering goed aan. De vaste kerngroep voor deze diensten, bestaat uit: Daan Stigter, Cor Kenter, Maja van Spaandonk, Maria Machaj, Joke Langeveld en Edo Elstak. Een grote rol in deze viering speelden de musici. Michiel Ras was de dienstdoende organist. Irene Swen zorgde voor begeleiding op de piano, Eline Fung Fen Chung op de blokfluit en Herman Gombert op de viool. De liederen in de viering waren door de kerngroep, waarbij zich ook Corine Knoester en Ines Voets hadden gevoegd, zorgvuldig uitgezocht. Het openingslied was een danklied: ‘Dit is de dag die God ons schenkt’. Ds. John Boon sprak een openingsgroet en het gebed, waarna het lied ‘Vanwaar zijt Gij gekomen’ volgde. Het gelegenheidskoor Arcobaleno onder leiding van ds. Inge Smidt zong het Misericordias Domini. Toen zong de gemeenschap ‘Hoor de engelen zingen de eer van de nieuw geboren Heer’. Ines Voets bracht het Image de Noël ten gehore, daarbij begeleidt door Eline op de blokfluit en Herman op de viool. Een kerstgedicht van Frits Deubel werd voorgelezen door Hanneke van der Veen. In deze tekst klinkt de blijdschap om de komst van het kerstkind en het verlangen naar vrede, maar tegelijkertijd is de schrijver er zich van bewust, te leven in een

24

wereld vol agressie en verdeeldheid. Hij vraagt zich af: Is het wel eerlijk als Eén de wereldvrede draagt? Is het ook niet ónze opdracht te doen wat hij ons allen vraagt! Arcobaleno bestaande uit 18 koorleden zong: ‘Pastores Decite’ (Zeg ons herders, wat hebt gij gezien?). Centraal in de viering stond het verhaal van de vierde wijze ‘Artaban’. Het lukte hem niet om met de andere wijzen in Bethlehem te komen, omdat onderweg steeds zijn hulp gevraagd werd. En ook al was hij doelgericht op weg, hij kon niemand voorbij lopen. Zo arriveerde hij te laat en raakte hij ook zijn goede gaven voor het pasgeboren kind kwijt. Zijn hele leven bleef hij zoeken en toen hij drieendertig jaar later in Jeruzalem kwam, was hij weer te laat. Het bijzondere kind, inmiddels een rondtrekkend profeet, was zojuist gekruisigd. Aan het eind van zijn leven vraagt Artaban zich af: ‘Heb ik wel de goede keuzes gemaakt?’. Dan hoort hij zeggen: ‘Alles wat je voor de minste der mijnen hebt gedaan, heb je voor mij gedaan.’ Dit verhaal werd door Lector Henk Zanting niet voorgelezen, maar in vier delen door de viering heen verteld . Als tussenlied klonk ‘De mensen die gaan in het duister’. Ines Voets zong heel aandoenlijk met begeleiding van Herman en Irene het mooie wiegenlied van Maria van de componist Max Reger. ‘Zal er ooit een dag van vrede komen’, vroegen we ons zingend af? Wij geloven van wel en beaamden dat met het bidden van de geloofsbelijdenis. Ds. John Boon, Corine Knoester en Maria Machaj spraken de voorbeden uit en verbonden zo de mensen in de viering met de wereld erbuiten. Heel mooi klonk het in het Russisch gezongen lied ‘Wij prijzen U’ door Arcobaleno. Geen viering zonder onze gaven om het pastorale werk in de Merenwijk mogelijk te maken en voor het

pastoraat in Leiden. Daarna volgde het slotlied ‘Van grond en vuur zult Gij ons maken’. Ds. John Boon sprak de zegen van St. Patrick uit en wij antwoorden met ‘Zegen ons en behoed ons. Doe lichten over ons uw aangezicht, wees ons genadig en geef ons vrede’. Arcobaleno zong daarna ‘L’adieu des bergers’ van Hector Berlioz. Het mooie van de viering was dat deze heel ingetogen was. Tussendoor werd niet geapplaudisseerd, want niemand was bezig voor zichzelf. Iedereen: musici, sprekers, de gemeenschap, zij brachten met deze viering God eer. Na de dienst werden we zoals gebruikelijk uitgenodigd voor een kopje koffie. Er wachtte ons een verrassing. Behalve koffie was er glühwein op deze sneeuwwitte zondag. De kerststol die er bij gepresenteerd werd, zorgde ervoor dat de wijn niet naar het hoofd steeg. Zeer geïnspireerd en voldaan ging ik weer naar huis me verheugend op komende bijzondere vieringen. Frances Verhaar

Preken op verzoek – 30 januari Op 30 januari staat de viering in het teken van de Taizé-jongerendagen die eind 2010 in Rotterdam gehouden zijn. De kracht van de Taizé-vieringen zit in de eenvoud van de teksten en de veelvuldige herhaling. Gaandeweg ontdek je dat teksten meer zijn dan woorden; langzaam maar zeker nemen ze je in bezit. ieder woord krijgt zijn eigen lading en betekenis. De Taizé-viering kan leiden tot een groot gevoel van innerlijke rust. Het gaat in deze vieringen dus niet om scherpzinnige gedachten die ons opnieuw naar een oude werkelijkheid doen kijken, maar veel meer om een verstilling en verinnerlijking, waardoor we dichter bij onszelf kunnen komen in relatie tot God. We willen ons in deze viering graag in die beweging mee laten nemen. De viering is voorbereid met de voormalige Taizégroep, bezoekers van de Taizé-dagen in Rotterdam en de koorcommissie van het Regenboogkoor. We zien met elkaar uit naar een inspirerende viering. ds. John Boon

Morgengebed Ook in 2011 is er iedere woensdagochtend om 9.30 uur een kort gezamenlijk morgengebed in het Stiltecentrum. Midden in de week even een moment van bezinning over wat ons bezig en wat ons gaande houdt. U kunt vrij binnenlopen.

DOORNSE CATECHISMUS Op donderdag 10 februari is de volgende bijeenkomst over de Doornse Catechismus. We komen bij elkaar rond 16.00 uur en ronden het gesprek na een uur af met een glas wijn. (€ 1,50) Opgave is niet (meer) nodig, iedereen is welkom. De overige data zijn: 10 maart, 14 april, 12 mei en 9 juni.

Op zoek naar woorden en hun betekenis We gaan dit seizoen verder met het project voor kinderen die Samen-aan-tafel hebben gedaan. We kijken hoe alledaagse begrippen als water, lucht, vuur, bomen, brood, getallen, trouw zijn, bang zijn, in de Bijbel voorkomen en welke betekenis ze daar hebben. We willen dat anders doen dan de voorgaande jaren. In plaats van meerdere keren achter elkaar zijn er nu 3 bijeenkomsten, steeds op zondagmorgen na de viering. Er is wat te eten en te drinken. Zonodig worden de kinderen daarna thuisgebracht. Alle kinderen die Samen-aan-Tafel hebben gedaan en nog geen basiscatechese volgen (kinderen uit groep 5, 6 en 7) zijn van harte welkom. Het wordt vast weer heel leuk.

Agenda • Basiscatechese: elke maandag van 16.00 tot 17.00 uur • Repetitie Spetters: elke maandag van 18.30 tot 19.15 uur • Morgengebed: Elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur • Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur • Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur • Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur • Mothers Prayers: elke eerste vrijdag van de maand van 10.30 tot 12.00 uur • Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur • Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur • Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur

De bijeenkomsten worden geleid door ds. John Boon. plaats: Regenboog/Voorheen Zaal 1 of pastoreskamer tijd: 11:15 – 13:00 data: 13 februari; 10 april en 15 mei contactpersoon: ds. John Boon, tel. 5222723, e-mail: [email protected]

Op bezoek bij de Vrijmetselaars zondag 13 maart Ieder jaar organiseert de werkgroep Wijkcontacten voor de leden van de geloofsgemeenschap een bezoek aan een organisatie met een beschouwelijk karakter. Tijdens de afgelopen seizoenen bezochten we onder andere Klooster Oud-Bijdorp in Voorschoten, de Soefi tempel in Katwijk, Onze Lieve Heer op Zolder in Amsterdam, en het Soto-Zencentrum in Leiden. Dit keer brengen we – op 13 maart - een bezoek aan de Leidse Vrijmetselaarsloge (La Vertu, Steenschuur 6). Traditiegetrouw is er de mogelijkheid om na het bezoek samen (voor eigen rekening) te gaan eten bij Karalis Pizzeria( Doezastraat 3/5). Het maximum aantal deelnemers is 25. Aanmeldingen voor deelname tot 28 februari 2011 bij Geeke van Middelkoop, tel. 0172-572355, e-mail: [email protected], bij Edo Elstak, tel. 5210235, e-mail: [email protected] of via de website: www.deregenboogmerenwijk.nl

De stem van God in de stilte Om diep in jezelf in contact te komen met de boodschap van het evangelie is geleide meditatie een beproefde methode uit de Ignatiaanse traditie. Deze manier van meditatie laat je in het verhaal kruipen alsof je er zelf bij geweest bent. Iedere avond begint met een korte oefening om stil te worden. Daarna wordt een evangelieverhaal gelezen en volgt de geleide meditatie. Na een korte afronding is er een pauze. Vervolgens is er gelegenheid in kleine groepjes ervaringen te delen. De avonden vinden plaats in het Stiltecentrum en worden geleid door Daan Stigter en Ingrid Weitenberg. data: donderdag 27 januari en 10 en 24 februari van 20.00 – 22.00 uur U kunt zich opgeven bij Ingrid Weitenberg, tel. 5211963, email: [email protected]

25

Evangelisch-Lutherse Gemeente Predikant: mw. drs M.M.B. van der Meij-Seinstra, Kerklaan 78, 2451 CH Leimuiden, tel. 0172 – 506275, [email protected] Voorzitter kerkenraad/kerkrentmeester: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 – 414887, [email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 – 5762782, [email protected] Bankrekeningnrs: 103946 en 451024303 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

Muziek en geschiedenis: Het nieuwjaarslied - dat de gemeente op de eerste zondag van het jaar gezongen heeft - is ook als zodanig geschreven. Kort erna werd dit gezang (1) tot ‘kerkdaglied’ uitgeroepen op de toen nog hervormde kerkendagen en kreeg het de bijzonder aansprekende melodie van Gerard Kremer mee. Bij de tekst is eigenlijk geen uitleg of commentaar nodig: tekst en melodie spreken vanzelf het hart aan. Maar er is nog iets te vermelden bij dit lied. In de oorspronkelijke versie stond tussen strofe 2 en 3 het volgende vers: ‘God heeft het laatste woord. Al moeten wij neerzijgen in ’t somber rijk van ’t zwijgen, het wordt door Hem verstoord’. Door deze oorspronkelijke zetting komt er evenwicht in de opzet en volgorde: schepping van de wereld, begin van persoonlijk leven, einde van het persoonlijke leven, voleinding der wereld en samenvatting. Met dit lied geef ik u de beste wensen mee voor 2011. Marianne van der Meij-Seinstra. (Liedboek gezang 1)

Nog meer geschiedenis: ‘Katharina van Bora’ De verslagen over de dameskring lopen terug naar 1902. ­Volgens die verslagen hebben vrouwen in de gemeente hun ‘mannetje’ gestaan, waarschijnlijk in de eeuwen daarvoor ook! Er bestond toen een aantal hardwerkende vrouwenkringen. Vrouwen, die aan bazaars en voor de restauratie werkten óf die van alles verzamelden voor het noodfonds na de watersnoodramp van 1953. Na de tweede wereldoorlog zijn er twee lutherse kerken samengevoegd. Er kwam een nieuwe kerkorde, liturgie en gezangboek. In Leiden bestaan dan twee dameskransen: ‘Lydia’ (rechtzinnig) en ‘Dorcas’ (vrijzinnig). ­Oorspronkelijk zijn er nog twee kringen: één in Oegstgeest en een jonge vrouwengroep. Bij de komst van een nieuwe predikant (1952) wordt er gepleit voor meer openheid naar elkaar toe, zoals ook op landelijk niveau gebeurde. De dameskransen

26

worden opgeheven en een nieuwe vrouwenkring is geboren: ‘Katharina van Bora’. Uit de overgebleven gelden van ‘Lydia’ komt een geschenk: het kruis voor het nieuwe, liturgische centrum. Bij het 50-jarig jubileum toont een briefje, hoeveel geld de dames in die jaren hebben bijgedragen: 5654,95 euro. En dat hebben zij vlijtig voortgezet. Nu schrijven we weer nieuwe geschiedenis, want de kring zal geen bijeenkomsten meer houden op de maandagmiddag. In de Advent heeft er een gezegende en goede viering plaatsgevonden. Deze kring van vrouwen heeft tot het laatst haar ‘mannetje’ gestaan en voor een mooie kerstverkoop gezorgd! Ze zullen af en toe nog samenkomen bij één van de leden thuis. Dus dat wil niet zeggen, dat we niets meer van hen zullen vernemen, want nog steeds zal hun kast met allerlei koopjes vol staan in de consistorie. Op de eerste zondag van dit jaar namen we gepast afscheid van hen, - met een bloemetje (een witte roos) voor allen en een serieus gemeend woord (in doosje): MERCI!

Pastorale Seintjes Erediensten De periode van dit kerkblad loopt tot aan de veertigdagentijd. Dat komt omdat het paasfeest dit jaar laat zal plaatsvinden. Daardoor hebben we zes zondagen na Epifanie én de drie zondagen ervóór. Aswoensdag valt dit jaar op 9 maart. Dat is de eerste dag van ‘Quadragesima’, - van de veertig dagen naar Pasen toe. Tussen de ‘gewone’ erediensten zijn hier de speciale vermeld. Op 30 ­januari zal de Heilige Doop bediend worden aan de jongste dochter van de familie Kramer, Bibi Charlotte genoemd. De muziekzondag op 6 februari zal in het teken staan van de muziek van Folkert Grondsma. Het jubileum van onze organist zal naar later datum verschoven worden. Dit komt door persoonlijke en verdrietige omstandigheden in de familie, waarvoor wij hem en zijn familie sterkte wensen. Op 20 februari zal de bevestiging plaatsvinden van Kees ­Sparrius tot ambtsdrager van de lutherse kerkenraad en gemeente. De laatste eredienst in deze rij (6 maart) zal een gezinsdienst zijn. De cantorij zal al snel gaan oefenen voor de komende erediensten, zowel voor Pasen als voor Goede Vrijdag. Dan zingt een samengestelde cantorij ‘The Crucifixion’ van John Stainer in de Vredeskerk. De ‘Wereldgebedsdag’ zal plaatsvinden in de Waalse Kerk (Breestraat 64 om 20.00 uur). De orde van dienst is gemaakt door het comité in Chili en staat in het teken van: ‘Hoeveel broden heb je?’

Kringen en andere dingen. De bijbelkring zal bijeenkomen op de volgende data: 1 maart, 29 maart, (in april niet vanwege paasvieringen) en 24 mei. De gesprekskring over ‘Lutherse spiritualiteit’ zal een vervolg hebben en plaatsvinden op de woensdagavond: 16 februari, 16 maart en als reserve 13 april. Deze kring komt bijeen in de consistorie, steeds vanaf 19.45 uur tot ongeveer 21.30 uur. In de consistorie hangt een intekenlijst. De z.g. ‘Alderjaardag’ zal plaatshebben op de middag van Aswoensdag van 15.00 tot 17.00 uur. Er zal eerst iets verteld worden over de geschiedenis van de kerk en we sluiten af met een korte vesper in het kader van deze bijzondere woensdag, 9 maart 2011. Voor de jonge gezinnen met hun kinderen wil ik alvast vermelden, dat de groep ‘Zwaantjes’ bijeen zal komen op zaterdag 16 april. Gezamenlijk zullen we dan de palmpaasstokken voor de volgende dag - Palmzondag - gaan versieren. Zet alle data in de nieuwe agenda’s!

Pastoraat. Natuurlijk bent u van harte welkom bij alle bijeenkomsten, zoals deze vermeld zijn. U kunt ook even snel in de kerkagenda kijken, want niet voor iedereen is het weggelegd om aanwezig te zijn bij de erediensten en/of de kringen. Graag wil ik u uitnodigen om mij dan te bellen voor een bezoek bij u thuis. Wij leven weer naar het licht van het voorjaar toe, maar ook leven we in het Licht dat ons blij en moedig kan maken in sombere en duistere tijden. Een hartelijke groet van huis tot huis. Marianne van der Meij-Seinstra.

Bevestiging op 20 februari Met vreugde heeft de lutherse kerkenraad kunnen vaststellen, dat er altijd weer hulp in de gelederen komt. Mensen die zich willen inzetten voor het gemeentewerk! Dat is dit jaar de heer Cornelius Folkert Sparrius en hij wil zich aan u voorstellen. “Ik ben Kees Sparrius - 50 jaar oud - opgegroeid in een gereformeerd Rotterdams arbeidersgezin, maar ook kleinzoon van een eredoctor in de Letteren. Zelf ben ik na een rechtenstudie in Leiden gepromoveerd op de privatisering van de Ziektewet in de stad Nijmegen. In Nijmegen heb ik de Lutherse traditie leren kennen en enkele jaren na mijn terugkeer in Leiden heb ik deze traditie omarmd door toe te treden tot de Lutherse gemeente. Deze traditie met haar genuanceerde mens- en wereldbeeld, haar gelijkwaardigheid van Woord en Sacrament, van prediking en kerkmuziek, én van haar vermogen om te genieten van de goede dingen van het leven, is het waard te worden voortgezet, ook wanneer de Lutherse gemeente wellicht niet meer ­zelfstandig kan blijven voortbestaan. Als ouderling/kerkrentmeester wil ik hieraan op een bescheiden wijze een steentje bijdragen”. Op de eerste zondag van de paaskring, - zondag ‘Septuagesima’ - zal de inzegening plaatsvinden. U bent allen van harte uitgenodigd deze eredienst bij te wonen. De kerkenraad

Van de kerkrentmeesters: In december 2010 is door kerkrentmeesters ontvangen: Collecte kerk € 322,50 Collecte diaconie € 50,40 Collecte zending € 90,00 Collecte voedselbank € 240,00 Giften Vrouwengroep € 200,00; fam Z. € 1.000,00; fam. R. € 200,00 De kerkrentmeesters.

Agenda ACTIVITEITEN van A tot Z Alderjaardag: Aswoensdag, 9 maart, 15.0017.00 uur te houden in de consistorie en in de kerk. (de middag wordt met vesper in de kerk afgesloten) Bijbelkring: Dinsdagmiddag, 14.00-16.00 uur: op 1 maart en 29 maart in de consistorie. Cantorij: ‘Luthonica’ oefent (voor Pasen) op: 30 januari en 27 februari. De samengestelde cantorij (voor Goede Vrijdag!) oefent op: 3 februari (ELG), 20 februari (VRK), 6 maart (ELG). Gesprekskring: ‘Lutherse Spiritualiteit’: woensdagavond 19.45-21.30 uur: op 16 februari en 16 maart, te houden in de consistorie. Zet ook in de agenda: eventueel 13 april. Jubileum: Zondag 22 mei zal het 40-jarig jubileum gevierd worden: van de huidige, vaste organist: Anton den Boer. Lutherse studiedag: Zaterdag 12 februari 2011, 10.0016.00 uur. Thema: “Droom Gods droom”, met inleider: Evert Jan Ouweneel; ’s middags workshops. Opgave vóór 5 februari: [email protected] Kerkenraad: Vergaderingen op 8 februari en op 8 maart 2011, vanaf 20.00 uur in de consistorie. Ouderlingen: Vergadering op 1 maart, vanaf 20.00 uur: in de consistorie van het lutherse kerkgebouw. Redactiecommissie: Vergadering op 23 februari: vanaf 20.00 uur, in de pastorie. Inleveren kopij vóór deze datum. Wereld Gebedsdag: Vrijdag 4 maart, 20.00 uur in de Waalse Kerk. De orde van dienst komt uit Chili. Thema: ‘Hoeveel broden heb je?’

27

Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Predikant: mw. ds. M. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden, tel. 071 – 5131422, [email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 – 5153865 Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 TV Oegstgeest, tel. 071 – 5157567, [email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

Vieren Op zondag 30 januari zal dr. Aljo Klamer weer in onze ochtend dienst voorgaan. In het kader van ‘Inspiratie en Spiritualiteit à la carte’, komen we zondagmiddag 30 januari van 17:00 uur tot 19:00 uur in de Kapelzaal van het Gemeentecentrum bij elkaar rond het thema ‘Tijd maken’ We laten dan een filmfragment zien over de betekenis van ‘Tijd’ en gaan daarover in discussie. We luisteren naar muziek o.a.’ Times are changing’ en maken misschien nog een ‘Loesje’, als er ‘tijd’ is. Met het oog op de maaltijd waarmee we afsluiten, is het prettig als u zich bij mij opgeeft. (email of telefoon) Iedereen is welkom, maar vooral ook mensen die weinig ‘tijd’ over hebben, naar hun gevoel. Op 6 februari zal Lies de Rooy viola da gamba spelen in de dienst met als thema ‘waarheid’ Het is een van de thema’s uit de ‘cathechismus van de compassie’ die vorig jaar is verschenen. Op 13, 20 en 27 februari leiden respectievelijk ds. Hasselbach–Jongsma, ds. Plomp en prof. Cossee de dienst. Op 6 en 13 maart zullen de geestelijk verzorgers van ­Zuydtwijck voorgaan in de dienst. Martine Wassenaar zal 6 maart voorgaan. Zoals u weet, proberen we meer ándere muziek dan alleen orgelspel, in onze diensten te laten klinken. In dat kader hebben we gevraagd of Martine ook een keertje klarinet wil spelen en dat gaat dan ook die zondag gebeuren. Rigt Luger begeleidt haar aan de piano.

Gesprekskringen Het boek ARARAT van Frank Westerman bespreken we in de literatuurgroep op 31 januari ’s avonds en 1 februari ’s ­middags, beide keren in het Gemeentecentrum. De hoofdpersoon is gefascineerd geraakt door de berg Ararat, waar de ark van Noach op vastgelopen zou zijn en wil die beklimmen. De hoofdpersoon in het verhaal wordt met allerlei facetten van die berg geconfronteerd voor hij zijn echte reis er naar toe kan aanvangen. Op 28 februari (’s avonds) en 8 maart (’s ­middags) lezen we ‘Het Familieportret’ van Jenna Blum. Het boek speelt deels in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog en in een kleine plaats in Minnesota (USA) waar Trudy probeert te achterhalen wie nu eigenlijk haar echte vader is. Haar moeder weigert daar over te praten. Waarheid en schuld zijn thema’s die daarbij aan de orde komen. In de vrouwengroep zal mevr. L. Ridderhof op 1 maart in het

28

Gemeentecentrum een lezing houden over het werk van H.N. Werkman. De vrouwengespreksgroep bespreekt een gedeelte uit het boek van Klaas Hendrikse op 8 maart ’s ochtends in de Vredeskerk. De bijbelgesprekskring ‘Wie is wie in de bijbel’ vindt ook plaats in de Vredeskerk om 10:00 uur op 17 februari.

Lezing Prof. dr. Johan ter Haar zal dinsdag 15 februari om 20:00 uur in het Gemeentecentrum een lezing houden met de titel: Grote verscheidenheid binnen de Islam. Behalve de twee hoofdstromingen zijn er nog verschillende andere stromingen te noemen. Diversiteit binnen de Islam is ten dele een kwestie van verschil in leer, minstens even belangrijk is het verschil van beleving van de Islam. Met name zal er ook in gegaan worden op de richtingen die een niet onbelangrijke rol spelen in de Islamitische gemeenschap in Nederland (Iraanse sjiísme, salavisme, alevisme en het sufisme). Hartelijke groeten, Marjan Driessen

Eglise wallonne Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533, [email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire : H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW Leiden. [email protected] Trésorier: Frank E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden Compte de l’Eglise: ING bank 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139, [email protected] Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com Secrétariat: [email protected]

Catéchisme Les séances ont lieu de 12h à 13h au temple, salle Loebèr. Le 6 février: ‘Augustin contre Mani ; qui est encore manichéen ? ’Le 13 mars: ‘Augustin contre Donat; qui est encore donatiste?’ Vous pouvez rejoindre le groupe à tout moment, ou demander les livrets à lire chez vous.

Chorale Répétition chaque mercredi de 20h à 21 h au temple.

Après-midi de la francophonie Sur rendez-vous avec les personnes intéressées, débat autour d’un film français sous-titré en néerlandais. Prendre contact avec le pasteur.

Groupe des jeunes adultes Week-end du 29 et 30 janvier : tour des Églises wallonnes, deuxième édition. Visite aux paroisses d’Utrecht et de Groningue le samedi, et de Zwolle avec animation du culte le dimanche.

Portes ouvertes Dimanche 30 janvier de 14h à 16h, accueil de visiteurs du temple.

Fête familiale œcuménique: Samedi 12 février de 14h à 17h, une rencontre des chrétiens francophones de la région. Au programme: ateliers-rencontre pour les adultes (garderie-jeux pour les enfants), café chantant, grand quizz biblique, prière œcuménique. Inscription auprès du pasteur.

Journée mondiale de la prière Vendredi 4 mars à 20h au temple, service œcuménique sur le thème ‘Combien de pain as-tu ?’ préparé par le Chili.

Visite ecclésiastique Dimanche 6 mars pendant et après le culte, présence des visiteurs ecclésiastiques: venez nombreux vous exprimer sur la vitalité et la mission de notre église.

Concert d’orgues Samedi 12 février à 16h30, E. van Bruggen nous propose un programme baroque sur nos orgues.

Piet Spaargaren, 1939-2010 Le 13 décembre 2010 est décédé Piet Spaargaren, pilier de

notre église. Il a été ancien de 1982 à 2008, et président pendant douze ans. Son expertise financière l’appela aussi à s’occuper des finances de la paroisse et de la Classe wallonne. On comprend qu’il soupirait parfois: ‘Le zèle de ta maison me dévore’ (Ps. 69,10). Le 18 décembre, dans la neige, nous l’avons porté en terre à Rhijnhof. Nous le commémorons avec respect et reconnaissance. -La photo montre Piet, entre les pasteurs Weber (dr.) et Ribs (g.), le jour des ses adieux du consistoire, le 11 mai 2008.

Agenda • Agenda des cultes et prédications Chaque dimanche à 10h30 Le 30 janvier: pasteur D. Ribs • Thème du mois de février: ‘Que voulez-vous devenir, chrétiens qui lisez le prologue de Jean ?’ Le 6 février : Jean 1, 24-37  Pasteur Fr. Weber L’eau du baptême et le sang de l’Agneau • Le 13 février: Jean 1, 36-42  La demeure terrestre de Dieu Pasteur Fr. Weber. • Le 20 février: Jean 1, 43-51 Le figuier d’Israël Pasteur Fr. Weber Le 27 février: pasteur A. van der Lingen • Thème du mois de mars: ‘Ce que les frontières structurent dans le livre de Josué’. Le 6 mars: Josué 3, 7-17 La frontière entre bien et mal Pasteur Fr. Weber • Le 9 mars: Josué 20, 1-9 La frontière entre coupable et innocent Pasteur Fr. Weber • Le 13 mars: pasteur K. Blei

29

Roomburg….. Roomburg..... een basisschool voor ouders eendie basisschool voor ouders die bewust kiezen bewust kiezen voor een school met voorduidelijke een school met eenidentiteit. duidelijke een christelijke christelijke identiteit. Wilt u meer informatie? Kijk op onze website: www.roomburg.pcsl.nl of bel voor een afspraak met Beatrix van Maanen, Wilt u meer informatie? Kijk op onze website: www.roomburg.pcsl.nl telefoonnummer: 071-5130958.

Van Vollenhovenkade 15 2313 GG Leiden Van Vollenhovenkade 15 (Professorenwijk)

2313 GG Leiden (Professorenwijk)

of bel voor een afspraak met Beatrix van Maanen, telefoonnummer: 071-5310958.

Brasserie Restaurant

Het Koetshuis d e

‘ B u r c h t ’

B . V.

Het Koetshuis beschikt over twee ruimtes; Het restaurant (de benedenruimte), en de Burggravenzaal. De Burggravenzaal wordt gebruikt voor gezelschappen die apart willen zitten van 20 tot 80 gasten, en diner of buffet en afstudeerborrels de Burggravenzaal beschikt over een eigen bar. De benedenruimte is ook zeer geschikt voor het geven van bijvoorbeeld een promotie borrel. Deze zaal beschikt over een eigen bar. Wij serveren ook: high tea, lunches en a la carte Wij hebben een uitgebreid terras en een openhaard. Het Koetshuis is 7 dagen per week geopend. De keuken is geopend van 12.00 tot 21.30 uur. Voor verdere informatie: Restaurant “Het Koetshuis de Burcht” • Burgsteeg 13 2312 JR, te Leiden • Telefoonnummer: 071-5121688 [email protected]

Lammenschansweg 138

Leiden

(071) 532 38 48

www.wj-zirkzee.nl

GRAFMONUMENTEN

Sinds 1902 de leverancier van grafmonumenten in de regio.

- Lisse Meer en Duin 21-23 Tel. 0252-413307 [email protected] 2163 HB Lisse Fax. 0252-419664

30

Vestigingen

www.bootlisse.nl

- Leiderdorp Hoogmadeseweg 68 Tel. 071-5425806 [email protected] 2351 CV Leiderdorp Fax. 071-5422376

Touwbaan 12, Leiderdorp Telefoon 071 - 589 93 03 www.meerburg.nl

“Je gaf ons alle ruimte om de begrafenis zó vorm te geven dat wij onszelf daar allemaal in herkenden.” Lange Voort 3, Oegstgeest, t 0715651577, AttendoUitvaartzorg.nl

Kerk en Wereld Zendingspost in Zimbabwe: ‘5 broden en 2 vissen’ In januari 2005 vertrokken Herman (34 jr) en Huibke (33 jr) ten Hove naar Zimbabwe. Vanuit de Leidse Marekerk werden zij uitgezonden in dienst van de Gereformeerde Zendings Bond (GZB) om te gaan werken voor capaciteitsopbouw in de HIV-bestrijding in en vanuit het Morgenster Z ­ iekenhuis, dichtbij Masvingo. Op 22 december 2010 kwamen ze terug naar Nederland, samen met hun ­kinderen Hanne (7 jr), Pieter (4 jr) en Maria (2 jr). HIV-project Zoals in veel Afrikaanse landen is een groot gedeelte van de bevolking van Zimbabwe HIV-besmet. In Zimbabwe is 80 % van de sterfgevallen het gevolg van Aids. Om die reden ondersteunt de GZB in de al ruim een eeuw oude zendingspost ‘Morgenster’ een HIV-project, medegefinancierd door de Nederlandse overheid. Herman ten Hove werd aangesteld om de behandeling op te starten. Inmiddels worden 3000 mensen behandeld en is een volgend project goedgekeurd dat tot een uitbreiding met nog eens 5000 mensen moet leiden. In april 2011 zullen daartoe Mark en Annemarie Horst eveneens vanuit de Marekerk worden uitgezonden. In het Morgenster ziekenhuis worden de mensen gediagnostiseerd, geregistreerd en geïnformeerd over de ziekte en de medicatie. Ze worden vervolgens gemotiveerd om die daadwerkelijk levenslang te gebruiken. Bij het onderbreken van de medicatie is deze niet effectief en heeft zelfs schadelijke gevolgen. Om deze levenslange behandeling te verankeren krijgen de locale mensen een HIV-training . Huibke leerde kinderen spelenderwijs omgaan met de medicijnen en de gevolgen van deze ziekte.

werden dermate slecht betaald, dat ze zelf uithongerden. En de Zimbabwaanse overheid gaf geen subsidies meer aan het ziekenhuis. Dat heeft geleid tot noodsituaties, waarbij mensen onnodig schade op hebben gelopen en overleden zijn. In deze acute noodsituatie heeft Herman extra ondersteuning geboden op gebied van management en fondswerving, wat gelukkig tot goede resultaten heeft geleid. Nu de politieke situatie is verbeterd door de samenwerking in de regering van nationale eenheid, komt langzaam ook de ondersteuning vanuit de overheid van Zimbabwe weer op gang. Huibke en Herman zien veel potentie in het land. Het was eens de graanschuur van Afrika, er zijn diamantmijnen, maar de grootste potentie ligt in de uiterst vriendelijke bevolking van het land zelf.

Wonderbaarlijke vermenigvuldiging Zoals onder Jezus’ handen de vijf broden en twee vissen een grote mensenmassa kon voeden, zo is het - in alle bescheidenheid - ook door Herman en Huibke ervaren in Zimbabwe. Met heel weinig is er heel veel te winnen. Daarbij is de

eerste verrijking voor henzelf geweest. ‘Je reflecteert op je eigen leven, waarmee je bezig bent. Ook op wat je plannen zijn: op wat je niet kunt en op wat je wél kunt doen, en dat laatste is eindeloos’. Huibke vertelt enthousiast over haar doorlopende ontdekking: ‘Als je je gaven aan God geeft kan Hij die vruchtbaar maken’. Roeping is wel een groot woord voor wat hen heeft gedreven, maar zonder (veel) geloof zou het een stuk moeilijker zijn geweest om vol te houden. Herman: ‘Er was geen stem die ons riep, maar al doende en achteraf willen we het toch dankbaar roeping noemen; dat geeft ook aan dat het uiteindelijk Gods werk is’. Ad Alblas

Aangezien veel mensen de reiskosten naar het ziekenhuis niet kunnen betalen, zijn de locale ‘klinieken’ onder beheer van een verpleegkundige de aangewezen plek gebleken om de zorg dieper in de samenleving te laten doorwerken. Het vertrouwen in deze aanpak blijkt uit de steun van de Nederlandse overheid en de belangstelling van de Zimbabwaanse overheid in het model.

En: méér Al snel na aankomst blijkt dat het echtpaar meer te doen krijgt dan dit project. In het ziekenhuis is een nijpend gebrek aan artsen. In de crisistijd (2005-2007) was Herman zelfs de enige arts. De locale medewerkers en verpleegkundigen

31

Kerk en Cultuur

Bachcantate “ich habe genug” De cantor-organist van de eeuwenoude Nieuwe Kerk in ­Zierkzee Mar van der Veer maakte de ­Oudejaarsdienst mee in de H ­ ooglandse Kerk. Voor het kerkblad in zijn woonplaats schreef hij een impressie, die met zijn toestemming wordt ­overgenomen. ‘Zullen we als teken van verbondenheid bij het ontvangen van de zegen elkaar een hand geven?’ vraagt de predikant aan het einde van de dienst. ‘Moet dat nou?’ denk ik, maar intussen voel ik al de warme hand van mijn Leidse buurvrouw. Het raken van elkaars handen heeft een bijzonder vervolg. Nu kun je elkaar niet meer de rug toekeren. Na het ‘amen’ beginnen mensen naast, voor en achter ons ‘nog een prettige avond’ te wensen en ‘de beste wensen voor het komende jaar.’ Voor wie wil is er koffie met oliebollen. Vanaf ons balkon in Leiden konden we de historische Hooglandse Kerk zien. ‘Als er vanavond een dienst is gaan we er heen’, zeiden we tegen elkaar. Op internet ontdekte ik dat de oudejaarsdienst al om vijf uur in de middag begon. ‘Zo vroeg? Ze zullen blij zijn dat we komen’, pochte ik. Je weet hoe dat tegenwoordig gesteld is met kerken in de stad. Toen we de in de fraaie kerstkledij gestoken kerk binnen kwamen bleek al snel mijn vergissing. Tot op de laatste plek liep de kerk vol. Honderden mensen. Het geheim bestond uit vier letters: Bach. Van hem zou een cantate worden uitgevoerd. Nu niet eens door een koor, maar heel eenvoudig door een bassolist, begeleid door orgel, hobo, contrabas en enkele vuurpijlen buiten.

32

‘Ich habe genug’ luidde de titel van de cantate. De basis is de lofzang van Simeon. Hij kan nu heengaan in vrede. Hij heeft de Heiland gezien. Daarna maakt de tekst van de cantate een wending. De oude Simeon kan nu rustig sterven. ‘Ach, was het moment maar daar dat ook wij onze vermoeide ogen mogen sluiten en zeggen: ik heb genoeg.’ D ­ ominees die

voorgaan in cantatediensten van Bach hebben het niet gemakkelijk. Bach moet vanuit de hemel toch vreemd opkijken hoe de teksten die hij ooit gebruikte aangepast worden naar het denken van onze tijd. ‘Bach heeft de tekst dan ook niet geschreven’ zegt de predikant een beetje verontschuldigend. Maar Bach had deze tekst wel kúnnen schrijven – daarvan ben ik overtuigd. Hij was een kind van zijn tijd. ‘Ich freue mich auf meinem Tod’ luidt de laatste ariatekst van deze cantate. Een verlangen naar de hemel. Tegelijk heeft het biertje na afloop van de aller-

eerste uitvoering van deze cantate Bach uitstekend gesmaakt. Dat ook. De predikant leidt de cantate fraai in. Hij wijst erop dat er niet in de Bijbel staat dat Simeon oud was en dat dit lied zijn stervenslied is. De cantatetekst neemt een verkeerde afslag. Geen stervenslied maar een levenslied. Zo kunnen wij ook heengaan, het nieuwe jaar in. In vrede. Naar uw woord. Daarna volgt de sobere uitvoering van de cantate gevolgd door stilte en gelukkig geen applaus. We zingen eeuwenoude liederen en bidden om heil voor hen die het moeilijk in de wereld hebben. Er wordt nog één naam genoemd. Ze is gekomen. Een zieke vrouw omringd door haar kinderen. Zij verblijft in het hospice. Maar ze had nog één wens. Nog eenmaal naar de Hooglandse Kerk. Die cantatedienst van Bach. Ambulancebroeders begeleidden haar vrijwillig. Haar plekje voor in de kerk was als een voorportaal van de hemel. Misschien nam de cantatetekst een verkeerde afslag, maar niet voor haar. Zij kon de weg van deze woorden gaan. Ich habe genug. Welt, gute Nacht! Mar van der Veer

Algemene Kerkenraad Beleidscommissie

Bouwen aan een vitale kerk Dat is de titel van het rapport dat de beleidscommissie van onze Protestantse gemeente deze maand heeft aangeboden aan de Algemene Kerkenraad. De beleidscommissie is in het voorjaar van 2008 ingesteld door de Algemene Kerkenraad. De beleidscommissie bestond uit vertegenwoordigers van alle wijkgemeenten, te weten Gertjan van Baarle (Marewijk), Rinske Boersma (LSE), Wim de Jong (Leiden Zuidwest), Hans Karstens (Binnenstadsgemeente), Arie Korteweg, later opgevolgd door Joost Swen, (Merenwijk), Henk Middelkoop, later opgevolgd door Elly Venekamp, (Maranathawijk) en Martin Vreeken ­(Vredeskerkgemeente). De beleidscommissie werd voorgezeten door Jasper Radder (voorzitter Algemene Kerkenraad). De commissie heeft circa 20 keer vergaderd. Hoewel de meningen wel eens uiteenliepen, is de sfeer in de commissie steeds goed geweest en stond onderling respect centraal.

Inventarisatie De commissie begon met het inventariseren van belangrijke gegevens. Hoe is de opbouw van onze gemeente naar leeftijdscategorieën. Hoe ontwikkelt zich de opbrengst van de Vrijwillige Bijdragen. Hoe is het verloop van het kerkbezoek. Voorts werd het aantal dopelingen en het aantal nieuwe lidmaten over de afgelopen 10 jaar in beeld gebracht. Duidelijk was dat al deze gegevens een negatieve trend vertoonden en dat een verdere vermindering van het aantal predikanten en het aantal gebouwen bij voortzetting van deze trends niet te vermijden zou zijn.

Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: J.K. Radder, Marelaan 42, 2341 LE Oegstgeest, tel. 071 – 5174803 scriba: J.F. Nagelkerke, Eli Heimanshof 74, 2341 PH Oegstgeest, tel. 071 – 5215365; postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5764145, [email protected]

wijken en de aanwezige mogelijkheden niet op één lijn te brengen.

Advies van de kerk Omdat de beleidscommissie meende in een impasse te zijn geraakt is advies gevraagd aan een gemeenteadviseur van de Protestantse Kerk in Nederland, de heer Frans Hoogendijk. Na bestudering van de opdracht van de Algemene Kerkenraad aan de commissie, van het verzamelde cijfermateriaal en van de gespreksverslagen van consultatie van de wijkkerkenraden meende hij wel mogelijkheden te zien om uit de impasse te geraken. Samen met hem sloeg de commissie nieuwe wegen in. Kern daarvan was, dat niet langer gewerkt zou worden aan een beleidsplan, maar aan een beleidsproces. Kern van dat proces is en wordt het bewaren en bevorderen van vitaliteit van de gemeente.

Beleid voor een vitaliseringsproces Een centraal begrip in het plan is vitaliteit. Hoe levenskrachtig is onze gemeente? Wat verstaan wij onder vita-

liteit en hoe kunnen we die vergroten. Hoe kunnen de wijkgemeenten elkaar daarin ondersteunen. De wijkkerkenraden van onze gemeente hebben aangegeven dat zij in deze beweging mee willen gaan. Vanuit de Algemene Kerkenraad zal nu sturing moeten worden gegeven om dit proces gestalte te geven. Wat dit voor gevolgen heeft voor het aantal gebouwen en het aantal predikanten is daarom nu niet te zeggen. Het proces is, zo verwoordde iemand het, een gezamenlijke trektocht van de wijkgemeenten, en dus van de hele PGL, voor de jaren 2011 tot 2016. De noodzakelijke samenwerking tussen wijken is daarbij geen doel, maar middel om een levenskrachtige gemeente te hebben en te houden. De gezamenlijke trektocht heeft als doel dat er ook in 2016 nog een Protestantse kerk in Leiden is die aantrekkelijk is. Een kerk die van waarde is voor de mensen en voor de Leidse samenleving. Hans Karstens en Jasper Radder

Ambitieuze opdracht De aanvankelijke opdracht die de Algemene Kerkenraad aan de beleidscommissie meegaf bleek na verloop van tijd te ambitieus. De commissie zou onder anderen een meerjarenprognose moeten opstellen, uitspraken moeten doen over het gebruik van de kerkelijke gebouwen, moeten becijferen hoeveel predikanten de gemeente zou kunnen bekostigen en hoe die predikanten dan over de stad verdeeld zouden moeten worden. Zeker na een consultatieronde langs alle wijkgemeenten bleken de wensen van de

33

College van kerkrentmeesters In memoriam Coby Kramervan der Meij. Op 10 december 2010 overleed op de leeftijd van 59 jaar onze medewerkster mevrouw Coby Kramer. In het voorjaar van 2009 kreeg zij te horen dat zij ongeneeslijk ziek was. Haar toekomstperspectief, zo vertelden de medici, was eerder in weken dan in maanden uit te drukken. Het werden uiteindelijk toch nog 20 maanden, waarin zij probeerde te genieten van de dingen die nog mogelijk waren. Uitstapjes met de kinderen en kleinkinderen bijvoorbeeld. Voorjaar 2010 vierden we in huiselijke kring nog haar 12½ jarig jubileum als medewerkster op ons Kerkelijk Bureau, waar zij belast was met de financiële admini­ stratie als assistente van de toenmalige administratrice, mevrouw Ank van Klaveren.

secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 – 5212087 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5764145, [email protected] bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau Protestantse Gemeente te Leiden: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 – 5764145 collectebonnen: verkrijgbaar van e 0,75 van e 15,00 per vel; bonnen van e 1,20 van e 24,00 per vel en bonnen van e 2,00 van e 40,00 per vel e-mail: [email protected] Mutaties in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie.

wat je hebt gedaan’. Daar sluiten wij ons bij aan en we wensen Henk, dochter Natasja, schoonzoon René en de kleindochters Joyce en Kim heel veel sterkte toe bij het verwerken van dit niet onder woorden te brengen verlies.

Kerkelijk Bureau. Het Kerkelijk Bureau is voor ons als college een belangrijke factor. Op het kerkelijk bureau wordt de financiële administratie van onze gemeente gedaan en de ledenadministratie. Verder wordt heel veel administratief werk verricht, waaronder de voorbereiding van de actie

kerkbalans, de correspondentie van onze gemeente etc. Na de pensionering van mevrouw Ank van Klaveren vonden wij in mevrouw Jeanet van Atten-Breas een nieuwe administratrice en hoofd van het kerkelijk bureau. Helaas vond zij per 1 december een baan die haar meer aantrok en heeft zij ons bureau weer verlaten. Om geen achterstanden te laten ontstaan hebben wij tijdelijk een administratiekantoor ingeschakeld. Intussen beraden wij ons hoe wij in de vacature moeten voorzien. De werkzaamheden die Coby Kramer verrichtte worden nu door mevrouw Tineke Keijzer behartigd.

NBG: ark van Noach geheel vernieuwd Tijdens de samenkomst, voorafgaande aan de begrafenis, schetste de oudvoorzitter van ons College, Wim Bleijie die lange tijd met Coby had samengewerkt, hoe zij zich had ingezet voor haar werk. Hoe zij zich ook via cursussen bekwaamd had voor haar taak. Nauwgezet en vol plichtsbesef. Betrokken bij het werk. Kritisch maar ook accepterend waar haar grenzen lagen. Als vriendin en collega kenschetste Wilma van der Bijl haar collega en onderstreepte daarbij haar collegialiteit. Ook memoreerde zij de moed waarmee Coby haar ziekte aanvaardde en onder ogen wilde zien. Haar man Henk en de kinderen en kleindochters schreven op de rouwkaart: ‘Je gedachtenis zal immer blijven. Te vroeg ben je van ons heengegaan. We houden van je en zijn je dankbaar. Voor alles

34

Het bekende schip de Ark, dat als model al enkele jaren heeft rondgevaren, heeft een nieuwe eigenaar: televisiemaker en theatermaker Aad Peters. De Ark wordt een Bijbels pretpark voor jong en oud dat

regelmatig van thema verandert en heel Nederland doorkruist. ‘Of je nu iets met de Bijbel hebt of niet, de Ark biedt voor iedereen een fascine-

rende belevenis’, aldus Peters. Tijdens de kerstvakantie was de ark al even open voor publiek. Er was toen onder meer een levende kerststal te zien. Het is de bedoeling dat in april 2011 de Ark echt in première gaat. Peters, getogen Rotterdammer: ‘Van buiten is hij al imposant, maar juist de binnenkant biedt mogelijkheden voor nog meer ontdekkingen. Ik wil de Ark zelf een verhaal laten vertellen. Als je Roodkapje wilt ontmoeten, ga je naar een sprookjespark, maar waar ontmoet je Adam en Eva?’ De Ark biedt volop gelegenheid om naast Adam en Eva, ook Noach, Jezus, Goliath en andere bijbelfiguren te zien. Al deze geschiedenissen worden verbonden met eigentijdse thema’s. De Ark is daarmee het eerste drijvende bijbelpark voor bijbelverhalen

en is uniek in Europa. ‘Na afloop kan elke bezoeker in paradijselijke sferen gebruikmaken van het nieuwe restaurant, waar je een mooi uitzicht hebt over de

Kerkdiensten Zondag 30 januari Deurcollecte: Onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. R. van Waarde 19.00 u ds. A. Alblas, cantatedienst m.m.v. Con Passione Marekerk 10.00 u. ds. P. Hoogendam, Bergschenhoek 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk 09.15 u. mw. R. Scholten De Regenboog 10.00 u. ds. J.F. Boon, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. ds. M.M.B. van der MeijSeinstra Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. A. Klamer, Hilversum Waalse Kerk 10.30 u. pasteur D.Ribs Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp

Overrhyn 11.00 u. mw. E. Kruyt LUMC 10.00 u. mw.ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. Kooijman Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. mw. P.A. de Jong-v.d. Zwaard

Zaterdag 5 februari Zuydtwijck 10.15 u. pastor H. van Breukelen



Zondag 6 februari

Deurcollecte: Opbouw Protestantse Gemeente Leiden Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Berkvens-Stevelinck Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. J. van der Meijden, Rijssen Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. H. Boter Antoniuskerk 09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven

Rotterdamse haven’, aldus Peters. Ook het Nederlands Bijbelgenootschap steunt het project.

De Regenboog 10.00 u. pastor J.A. van der Bie Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. ds. M.M.B. van der MeijSeinstra, muziekzondag Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. M. Driessen Waalse Kerk 10.30 u. pasteur F. Weber Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest Overrhyn 11.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest LUMC 10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis 10.15 u. ds. M. de Leeuw

Zondag 13 februari Deurcollecte: Kerkelijk Buurtenwerk/ Marekerk: Missionair Stadswerk Hooglandse Kerk 10.00 u. mw. ds. I. Pijpers-Hoogendoorn 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. A. Alblas Marekerk 10.00 u. ds. K.F.W. Borsje, Katwijk aan Zee 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema i.s.m. basisschool Roomburg

35

Antoniuskerk 09.15 u. P.A.A. Nauta De Regenboog 10.00 u. ds. E.S. Smidt Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. pastor N. Schoorl Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. I. Hasselbach-Jongsma, Leiderdorp Waalse Kerk 10.30 u. pasteur F. Weber Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. A.H. van Osnabrugge, Amsterdam Overrhyn 11.00 u. mw. E. Kromhout LUMC 10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Diaconessenhuis 10.15 u. ds. M. de Leeuw Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. J.P. Karstens (met tolk) Dienst voor mensen met een verstandelijke beperking Dorpskerk Leiderdorp: 15.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest

Zaterdag 19 februari Zuydtwijck 10.15 u. mw. ds. M. Driessen

Zondag 20 februari Deurcollecte: Onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. P. Kuiper 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. K. van den Broeke Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. J.R. Wolthaus Antoniuskerk 09.15 u. ds. B.J.W. Schelhaas De Regenboog 10.00 u. nog niet bekend, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw.ds. M.M.B. van der MeijSeinstra Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. H.R. Plomp Waalse Kerk 10.30 u. pasteur F. Weber Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. R. Rus, Oegstgeest Overrhyn 11.00 u. R. Leijdekker LUMC 10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis 10.15 u ds. A.C. Kooijman

36

Zondag 27 februari Deurcollecte: Missionair Werk en Kerkgroei Hooglandse Kerk 10.00 u. mw. ds. M. Driessen 11.45 u. oecumenische studentendienst, pastor J. Delhaas 19.00 u. ds. A. Alblas, cantatedienst m.m.v. het William Byrd Vocaal Ensemble Marekerk 10.00 u. ds. J.H. Gijsbertsen, Voorthuizen 17.00 u. ds. B.H. Weegink, Katwijk aan Zee Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. J.A. de Waal Antoniuskerk 09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven De Regenboog 10.00 u. mw. M. Buitenwerf- van der Molen Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw.ds. M.M.B. van der MeijSeinstra, Heilig Avondmaal Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. E.H. Cossee, Rotterdam Waalse Kerk 10.30 u. pasteur A. van der Lingen, Den Haag Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ­mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest Overrhyn 11.00 u. R. Rus, Oegstgeest LUMC 10.00 u. mw.ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis 10.15 u. mw. B.M. Hofland Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. ds. F. van Dijke, Heilig Avondmaal

Zaterdag 5 maart Zuydtwijck 10.15u pastor H. van Breukelen

Zondag 6 maart Deurcollecte: Opbouw Protestantse Gemeente Leiden Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, jeugddienst 17.00 u. ds. F.A.J. Heikoop, ‘s Graveland Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u ds. G.J. Venema Antoniuskerk 09.15 u. mw. R. Scholten

De Regenboog 10.00 u. ds. J.F. Boon Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. ds. M.M.B. van der MeijSeinstra Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. M. Wassenaar Waalse Kerk 10.30 u. pasteur F. Weber Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest Overrhyn 11.00 u. ds. G. Binnendijk, Noordwijk LUMC 10.00 u pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. Kooijman

Woensdag 9 maart Marekerk 19.30u ds. T. Jacobs, biddag voor gewas en arbeid De Regenboog 19.30u ds. J.F. Boon, m.m.v. het Regenboogkoor, Aswoensdag

Zondag 13 maart Deurcollecte: Stichting Camelia Hooglandse Kerk 10.00 u. ds A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst, Marekerk 10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegsteest 17.00 u. ds. R.F. Mauritz, Lelystad Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk 09.15 u. mw. S. Smedinga De Regenboog 10.00 u. pastor J.A. van der Bie Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. ds. G.W. Scholten, Enkhuizen Gemeentecentrum Oegstgeest 10.30 u. pastor H. van Breukelen Waalse Kerk 10.30 u. ds. K. Blei, Haarlem Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. J.J. Kooman Overrhyn 11.00 u. R. Leijdekker LUMC 10.00 u. ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. Kooijman Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp (met tolk) Dienst voor mensen met een verstandelijke beperking Dorpskerk Leiderdorp: 15.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp