De Omroeper Informatieblad van de Evangelisch - Lutherse Gemeente Zutphen (preekplaatsen Zutphen, Twekkelo en Hengelo)
34e jaargang, nr. 6 december 2014 – maart 2015
Kerstnacht Kerstnacht – het woord is als een lafenis, een koele sneeuw, glanzend onder het zachte stralen der sterren – op de landen is het weerloos stil, een ongerept verwachten. Kerstnacht – het eenzaam zwerven der gedachten rondom het oud verhaal, het nimmer uit te spreken verlangen naar het helder zingen in de nacht en het opgaan van de ster, een lichtend teken. Kerstnacht – het sneeuwt op uw geschonden aarde, dun en verstuivend dekt een huivering van ijle val, een lichte zuivering het vragen, dat wij ongestild bewaarden. (Ida Gerhardt)
(Bron:www.eliosvoice.blogspot.com)
Van Twentse bodem Eindtijd - oogsttijd? Advent staat weer voor de deur – maar eer het zover is zitten we nog in wat in de traditie van de kerk heet de weken van de Voleinding: het einde komt eraan, deze wereld met al z’n ellende en scheve verhoudingen zal niet eeuwig duren, dat moet een keer ophouden. En daar hoort naar ons gevoel een afrekening bij, een eindoordeel. Dat hoeft niet per se dreigend te zijn, gelet op wat twee van de drie dienaren uit de gelijkenis van de talenten
(Mt. 25: 14 t/m 30) te horen krijgen: ‘Kom binnen en vier feest met mij!’ Zij hebben dan ook gewoekerd met hun talenten en de Heer is blij met het resultaat, al had hij ook niet anders verwacht. Een andere benaming voor die laatste weken van het kerkelijk jaar is geduchte weken. Dat klinkt wèl dreigend en dat is het ook voor die derde dienaar. Voor hem geen feest, maar huilen en tandenknarsen in de duisternis. Hij heeft zich geen trouwe, ijverige dienaar betoond, dat ene talent dat hem was toevertrouwd heeft hij voor de zekerheid maar in de grond gestopt en hij presteert het later ook nog om tegen zijn Heer te zeggen: ‘Ik wist wel dat u streng was en maait waar u niet heeft gezaaid en oogst waar u niet heeft gepoot.’ In plaats van blij te zijn met een Heer die zo ruimhartig is en oog heeft voor ieders kwaliteiten en eigenheid, verwijt hij hem die positieve instelling. Ook geeft hij aan dat angst zijn drijfveer is geweest, angst voor de onberekenbaarheid van zijn Heer. Zo had hij een verkeerde keuze gemaakt, waardoor hij zichzelf veroordeelde tot een leven vol angst, vol geduchte weken en jaren. Geen ‘vreze des Heren’ in de zin van respectvol vertrouwen, maar angst om tekort te schieten, angst om afgewezen te worden door een Heer die streng en naar willekeur zou handelen. Allemaal angst die je jezelf aanpraat in feite en waarmee je de Heer tekort doet. Hij dwingt je nergens toe, het enige wat hij van je vraagt is dat je er niet met de pet naar gooit. Hoe komt Matteüs trouwens bij die dreigende woorden ‘huilen en tandenknarsen in de duisternis’? Zelf bedacht? Nee, die ontleent hij aan Jesaja, die met die onheilspellende woorden zijn apocalyptische visioen afsluit (Jes. 66: 24). Jesaja was niet de enige profeet die zich zo uitliet en ook het Nieuwe Testament kent zijn apocalyptici, zie bijvoorbeeld 2 Petrus 3: 10 t/m 13. Ook Jezus zelf worden door de evangelisten redevoeringen in de mond gelegd over zijn spoedige wederkomst plus oordeel. Het gaat dan echter niet om toekomstvoorspellingen, al dan niet te berekenen wanneer en waar dan, maar om tijd- en contextgebonden pastorale verkondiging ter bemoediging en vertroosting van gelovigen die het zwaar te verduren hebben. Tegen alle ellende van vervolging, onderdrukking en bloedvergieten in klinkt dan de oproep om vol te houden, standvastig te blijven in het geloof, je niet bang te laten maken of te laten misleiden. Houd je blik op de toekomst gericht, houd vast aan de hoop dat het anders kan en moet en zal in deze wereld. Zet al je talenten daarvoor in, werk mee aan een nieuwe wereld, één waarin Gods heerschappij aan de orde van de dag zal zijn. Dat deze oproep onverminderd actueel is, dat zal niemand kunnen ontkennen. Maar of er ook een concrete eindtijd mee aangeduid wordt, dat is weer een heel andere vraag, en daar kun je van mening over verschillen. Zeker is dat die begrippen ‘eindtijd en oordeel’ met alle bijbehorende dreigingen een eigen leven zijn gaan leiden en dat wij daar nog steeds mee tobben. We weten er eigenlijk niet goed raad mee, moeten we die aloude beelden serieus nemen of moeten we ze zien als een soort religieus erfgoed, een reliek uit die goeie, ouwe tijd, toen iedereen het allemaal nog zo precies wist, of dacht te weten? Ach, wat het ook zijn mag, laten we die teksten maar ‘gewoon’ (blijven) lezen en beleven zoals ze bedoeld zijn: als troost en bemoediging in tijden die ons naar de keel vliegen. En na al die eeuwen mogen we ze vast wel wat updaten in die zin dat we er een wake up call in zien: dat oordeel, dat roepen we nu al over ons af als we van God los leven en onze talenten niet benutten op de manier die hij van ons verwacht. En laten we dat dan gelijk ook maar op een wat eigentijdser manier verwoorden:
Als de eindtijd ook oogsttijd is, zal dan wie wind zaaide, storm oogsten en verwaaien? Als de eindtijd ook oogsttijd is, zal dan wie liefde verspreidde en vertrouwen gaf, liefde en vertrouwen in overvloed ontvangen? Als de eindtijd ook oogsttijd is, zal dan de miskende gekend, de onbekende bij name genoemd worden? Zal er dan barmhartigheid zijn op de dag van de oogst, ook voor wie zijn ene talent nog verprutste? En ja, dat de Heer barmhartig is, dat kunnen we straks weer beleven rondom die kribbe, met daarin dat Kind waarin zijn barmhartigheid tastbaar en zichtbaar geworden is, concreter kon hij het niet maken! Zo kan het niet anders of de weken van de Voleinding gaan als vanzelf over in Advent. Allen een verwachtingsvolle Adventstijd en gezegende Kerstdagen toegewenst! IJda de Mol-Buizert.
In memoriam Walter Klaas Eugen van der Willik “In de verte wordt het steeds helderder. We zien ineens sneeuwtoppen, waar we slechts wolken vermoedden. We zien een grote rivier als een scheiding tussen twee bergmassieven. We willen weten, wat we zien. We leggen de kaart uit en proberen die te oriënteren. Met behulp van kompas (een wiebeldingetje) en een breinaald krijgen we de goede richting te pakken. Zo ontdekken we dat we links de Mont Blanc zien en rechts het massief de Vanoise. Daar tussen het dal van de Isère. Al naar gelang de zon daalt wordt het uitzicht boeiender. Hier en daar een door de lage zon verlicht huisje. Elders groeien de schaduwen. Ik zit doodstil voor onze tent in het vochtig wordende gras. Heel dicht bij de aarde. Een nachtzwaluw vliegt over. Hij strijkt neer in een spar, dicht bij me en versmelt in de schemer. Zijn minutenlange roffel klinkt tot in de verre verten… En dan hoor ik mezelf ineens zeggen: “Vanwaar de zon opgaat tot waar zij ondergaat geeft Gij gejuich.” Ik zoek het op in mijn Bijbeltje. Psalm 65. Het staat er ietsje anders: “waar de morgen gloort en de avond daalt brengt Gij gejuich”. Dit is het eerste gedeelte van de meditatie die Walter in 1985 voor het kerkblad schreef. Walter Klaas Eugen van der Willik werd geboren op 3 januari 1932 in Rhenen en hij overleed op 7 oktober 2014, in het huis waar hij met Henny zo graag woonde. Walter dacht dat hij eerder zou overlijden, net als de mensen rondom hem. Dat het afgelopen voorjaar zou gebeuren. Zo rond Pasen. Toen ging het slecht met hem. Maar hij krabbelde weer op, en hoopte weer buiten te kunnen zijn. In de zon en de wind. In de tuin waar hij zo graag vertoefde. Het gebeurde. Samen met Henny was hij daar weer en ging hij er nog op uit op zijn scootmobiel. In die extra maanden tijd. Zo kostbaar en teer was die tijd. Want het werd zijn laatste zomer. Walter leefde met Henny en beleefde met haar fijne jaren. In liefde en trouw aan elkaar tot aan de laatste ademhaling. En trouw aan de kinderen en de kleinkinderen. Vreugde en ook verdriet kenden Walter en Henny met hen. Verdriet die onzegbaar groot werd toen zijn zoon
Bart in 2004 overleed. Trouw en met humor kenden wij hem ook in de gemeente. Hij was actief. Voor de Lutherse gemeente in Woerden was Walter tweemaal ouderling. En in Zutphen was hij secretaris van de Lohmanstichting en zolang het kon was hij een gedreven lid van de cantorij. Hij had een plek in onze gemeente. Om wat hij voor ons betekende door wat hij zei en deed, en om de mens die hij was. Walter leefde met het geloof. Niet een vanzelfsprekend geloof, zonder vragen. Daar was hij de mens niet naar. Nee, hij leefde met kritische vragen. ‘Als God er dan is, waarom is er dan zoveel ellende in deze wereld’? Zo kwam hij naar de kerk, zonder de verwachting dat de preek hem een antwoord zou geven. Maar wel dat de liturgíe een uitweg zou bieden. Langs de weg van de liturgie - het bidden en zingen om ontferming, om vergeving van alles wat niet goed ging, het brood en de wijn - kon Walter bedaren van de onrust in hem. Voor even. Wij moesten hem uit handen geven, in de handen van de levende God. ds. Louisa Vos
(Bron: www.inetserve.nl)
Van de kerkenraad Openstelling kerk op zaterdagmiddagen in december Evenals voorgaande jaren zal de lutherse kerk ook in deze adventstijd weer op zaterdagmiddagen open zijn. Er zijn steeds twee gastvrouwen/-heren om bezoekers te ontvangen. Er kan gemediteerd worden, er kan een kaarsje aangestoken worden, er kan een gebedsintentie worden genoteerd in een boekje, dat de dienstdoende kerkenraadsleden de volgende morgen met de predikant bespreken. Eventueel is er ook de mogelijkheid met de gastheer/-vrouw in gesprek te gaan, maar dat dan liever in de consistorie, om het stiltekarakter van de kerkruimte intact te laten. Enquête Omroeper De kerkenraad is bezorgd over het voortbestaan van de Omroeper, dat wist u al. Om te onderzoeken hoe we de onderlinge communicatie het best kunnen voortzetten is u een enquête voorgelegd. Als u dit leest, is de inzendingstermijn van de formulieren verstreken, en is een werkgroepje bezig de binnengekomen formulieren te analyseren. De kerkenraad is uiteraard bijzonder benieuwd naar de resultaten ervan; die zullen in de eerstkomende kerkenraadsvergadering worden besproken en daaraan zullen conclusies worden verbonden. U hoort daar ongetwijfeld nog van. Toekomst van onze gemeente Vorige winter heeft de werkgroep Toekomst van onze gemeente gezocht naar mogelijkheden het voortbestaan van onze gemeente te waarborgen. Daartoe zijn een aantal adviezen uitgebracht aan de kerkenraad, die ook met u zijn besproken. De kerkenraad heeft
al in 2013 een voorlopig beleidsplan opgesteld, waarin veel waardevolle elementen te vinden zijn, maar dat in het licht van de adviezen van de werkgroep natuurlijk wel aanpassing behoeft. Daaraan zal de kerkenraad de komende tijd werken; het resultaat zal waarschijnlijk in het komende (voor-?)jaar met u worden gedeeld in een gemeentevergadering. Jan van Beijeren
Van de diaconie Kerstpakkettenactie De gezamenlijke diaconieën Zutphen Warnsveld verzorgen in samenspraak met de sociale dienst ca. 120 kerstpakketten voor mensen in de bijstand. Op zaterdag 20 december gaan medewerkers van de diverse kerken de pakketten bezorgen. Wij, als lutherse gemeente, werken hier uiteraard ook aan mee. De mensen, die een pakket thuisbezorgd krijgen, zijn er heel blij mee. Op zondag 14 december is de eerste collecte bestemd voor de kosten van deze actie. Project diaconie Enkele keren per jaar staat op het collecterooster ‘project diaconie’. We collecteren dan voor een gezamenlijk project van de diaconieën van Apeldoorn, Zutphen, en Arnhem. Twee maal per jaar hebben wij als diakenen van de drie gemeentes overleg. Voorheen zijn het huis voor alleenstaande ouderen in Nias en het Debora-weeshuis van de Ankholakerk op Sumatra onze gezamenlijke projecten geweest. Nu steunen wij een project voor klamboes voor kinderen in Gambia. Thea Mom, een Nederlandse verpleegkundige, die bekend is in de gemeente Arnhem, helpt haar Gambiase collega Marie Joof. Er is veel tekort aan medicijnen en hulpmiddelen. Thea richtte hiervoor de noodpot op: klamboes voor kinderen voor het gevecht tegen malaria is een van de noden. Een klamboe wordt extra groot gemaakt, want meestal slapen vier of zelfs vijf kinderen in één bed. Eén grote klamboe kost € 6.50. De klamboes worden in Gambia gemaakt door lokale kleermakers en vervolgens geïmpregneerd. Ook werkgelegenheid, dus! Er zijn nog honderden klamboes nodig. Jos Petersen
Landelijke Polen/Tsjechiëdag in Zutphen Het duurt nog even, maar op zaterdag 21 maart a.s. zal in de lutherse kerk in Zutphen de jaarlijkse landelijke Polen/Tsjechiëdag plaatsvinden. Op kerkelijk initiatief zijn er in Nederland landelijke werkgroepen actief voor gemeentecontacten tussen Nederlandse en buitenlandse kerkelijke gemeenten. Deze groepen zijn al ontstaan toen er nog een IJzeren Gordijn was en zijn ook voornamelijk gericht op Oosteuropese landen. Zo zijn er werkgroepen voor gemeentecontacten in Rusland, Hongarije, Roemenië, Duitsland en ook Polen/Tsjechië. Onze lutherse gemeente met een partnerschapsrelatie in Dzialdowo/Lidzbark in Polen is gevraagd om gastgemeente voor de dag in 2015 te zijn. Ook de ELG Amsterdam heeft een relatie in Polen, nl. met de lutherse gemeente in Warschau. Verder zijn het veel Protestantse gemeenten die contacten met Poolse lutherse of gereformeerde gemeenten onderhouden. Op de landelijke dag in april jl. in Dieren was de lutherse bisschop Jerzy Samiec de gastspreker. Bisschop Samiec heeft onze delegatie die vorig jaar onze partnergemeente Dzialdowo/Lidzbark bezocht, toen ook ontmoet.
We denken dat we met deze dag in onze kerk ons eigen partnerschap weer een oppepper kunnen geven en hopen dat er ook gemeenteleden van Zutphen/Twente aan deze dag zullen deelnemen. De buitenlandse gasten die op deze dag zullen spreken zijn de predikant van de lutherse gemeente in Krakau en een (Nederlandse) docent aan de theologische faculteit in Praag. Als u interesse heeft en zich alvast wilt inlezen, kunt u bij mij o.a. het blad de Gazeta van de Polen/Tsjechiëwerkgroep lenen.
(Bron:www.retracinghistory.com)
De werkgroep heeft in overleg met de lutherse synode besloten de maandelijkse lutherse kerkdienst voor Polen die in Nederland werken en wonen te verhuizen van de lutherse kerk in Den Haag naar de lutherse kerk in Utrecht, omdat deze centraal in het land ligt. Op dit moment heb ik nog geen antwoord op onze laatste brief ontvangen van Agata Koscinska, maar van ds. Waldemar Kurzawa heb ik inmiddels bericht dat de brief en foto’s van onze gemeentedag wel in goede orde ontvangen zijn. In oktober had de lutherse gemeente Dzialdowo/Lidzbark twee feesten te vieren en dat was ook de belangrijkste reden dat de brief uit Polen even op zich liet wachten. Agata is nl. ook secretaris van de kerkenraad en had veel te regelen. Over die feesten en hoe het verder gaat met onze Poolse zusters en broeders hoop ik u een volgende keer te kunnen berichten. Coby Aartsen
Advents- en Kerstviering in Twekkelo Graag nodigen wij u uit om aan te schuiven bij onze traditionele adventsmiddag in Twekkelo op zaterdagmiddag 20 december, 14.30 uur. Wie al eerder deelnam zal het niet willen missen! Een middag met muziek, zang, verhalen, eten en drinken – wat al niet en de ambiance is de reis meer dan waard! Kosten zijn er niet aan verbonden, wel is er dit keer gelegenheid een vrijwillige bijdrage te geven voor een nog nader te bepalen goed doel. Bijdragen in natura zijn zeer welkom – neemt u daarvoor contact op met Patricia Veerman, tel. (074) 266 29 98 of
[email protected]. Om enigszins een idee te hebben op hoeveel mensen we moeten rekenen qua catering is het handig om ook even aan haar te melden of u komt. Weet u in ieder geval hartelijk welkom, er is ruimte genoeg, we zullen u graag begroeten! Op 2e Kerstdag, vrijdag 26 december dus, hebben we dan vanaf 10.00 uur onze kerstviering, ook daarvoor graag uw aandacht. De eerste dienst in het nieuwe jaar zal zijn op 11 januari.
Flash Mob – Carols in Hengelo De kersttijd komt eraan. Een tijd waar het soms gebeurt dat mensen die weinig of niets meer met de kerk hebben, wel weer de kerk opzoeken. Wanneer mensen daar toch niet toe komen, willen wij hen graag tegemoet komen. Dat doen we op 23 december, op de koopavond in Hengelo. Vanaf 18.30 uur gaan we op enkele plaatsen in de vorm van Flash Mob, een aantal Carols zingen. Mensen uit Zutphen en mensen uit Twente: voor wie mee wil doen, ook al ben je geen lid van de cantorij: meld je aan! Hoe meer stemmen, des te mooier! Gewoon doen. En natuurlijk gaan we met elkaar dan ook een kop koffie of chocolademelk drinken. Voor wie Flash Mob een nieuw begrip is, dan is het leuk om eens op youtube te kijken. Dan krijg je een idee van hoe het werkt. Je kunt je aanmelden bij cantor dhr. Gerrit Baas, telefoon 053-4337130 of
[email protected] Gerrit Baas en Louisa Vos
Het verhaal gaat Iedere derde dinsdag van de maand komen we als leden van de Lutherse gemeente en van de Protestantse gemeente bij elkaar in ons gemeentecentrum om ‘Het verhaal gaat’ van Nico ter Linden te lezen. In een rustig tempo, met voldoende tijd voor vragen en gesprek. Wanneer je nog niet meedoet, maar het lijkt je wat: welkom! De bijeenkomsten duren van 14.30 uur tot 16.00 uur. Data in de komende maanden: 18 november 16 december 20 januari 17 februari
Leren van Luther Zowel in Hengelo als in Zutphen wordt er een cursus van ‘Leren van Luther’ aangeboden. Mocht u alsnog willen aansluiten, neem dan even contact met mij op. In Hengelo wordt ‘Leren van Luther I’ aangeboden in de Lebuïnuskapel. De data die nog staan, zijn: 26 november en 17 december. In Zutphen wordt ‘Het relationele in de Lutherse theologie’ aangeboden in de Wijngaard. Daar bent u nog welkom op 3 december, 4 februari en 18 maart. Aanvangstijd in zowel Zutphen als Hengelo is 19.30 uur. ds. Louisa Vos
Avondmuziek Op de volgende vrijdagavonden bent u welkom in de lutherse kerk voor een aantal concerten in de serie ‘Avondmuziek’. De concerten beginnen om 20.30 uur en duren ongeveer drie kwartier. De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage voor het onderhoud van het Lohmanorgel wordt op prijs gesteld. 19 december Vocaal ensemble 4Joy o.l.v. Jan Klene 16 januari Blaaskwintet A1 20 maart Fluitkwartet
Een tussentijd De tekst die hier voor u ligt, heb ik geschreven in de adventstijd. Nu -dit vooraf- eerst maar een persoonlijke mededeling: Ik ben van kinds af aan geboeid geweest door de figuur van de messias Jezus. Als predikant kon ik dan ook niet anders dan hem ter sprake brengen. En dat is dan ook tegelijkertijd wat ik vaak mis in de preken, die ik tegenwoordig beluister. U begrijpt dat de advent voor mij een boeiende tijd is. Alleen al om het begin ervan: de eerste adventszondag. Een week eerder was er de laatste zondag van het voorbije kerkelijke jaar, een soort oudjaar dus. En de eerste adventszondag is dan een soort nieuwjaarsdag. Het merkwaardige is nu, dat de tussenliggende dagen lege dagen zijn. Kerkelijk oud en nieuw sluiten niet aaneen. De leegte boeit mij. Het verleden is afgesloten en de verwachting van de messiaanse toekomst is nog niet aangebroken. Nu denk ik niet dat dat gemiste dagen zouden zijn. Het zijn -denk ik dan- lege dagen, die ook van de messias Jezus zijn. Filippenzen 2 zegt het zo, dat hij zich ontledigd heeft. Hij heeft zich de leegheid eigen gemaakt. Ook de leegheid is van hem. Denk er eens aan als u vindt dat de kerk leeggelopen is. Denk er eens aan als de leegheid in uw eigen leven present wordt. Niet zonder hem zijn is een zegen. Nu gaan we een stapje verder. Wat is de leegheid die Jezus zich toe-eigent? Ik denk aan onze jaartelling. Het is het zoveelste jaar na de geboorte van de messias Jezus. Hij werd geboren in het jaar één. Het was dus het eerste jaar na Christus. Het jaar daarvoor is het jaar min één voor Christus. Er is geen jaar nul. Een leegheid -het jaar nul- is weggedrukt in onze jaartelling. U ziet wat het geloof vermag, zomaar in de jaren die we tellen. Waar komt dan de nul vandaan, als die er in onze jaartelling niet is? Het meest waarschijnlijk is, dat de kruisridders die hebben meegebracht. De Arabieren beleefden toen een hogere beschaving dan hier in het Westen. Zo werd de nul hier ingevoerd en bevindt zich nu op de eerste plaats van ons tientallig stelsel. Maar de nul is daar een vreemde eend in de bijt. Het eerste tiental bestaat uit elf cijfers! Maar om die nul draait onze gehele samenleving. Iedere computer werkt op nullen en enen. En een goede hacker probeert de nul te pakken te krijgen, want daarin zit de meeste informatie. Een moderne geloofsbelijdenis zou kunnen zeggen, dat Jezus zich de nul heeft eigen gemaakt. Hij verbindt de tijd van na Christus met de tijd van voor Christus. De leegte is van hem. De leegte van alle geslachten voor ons (ze zijn voorbij) is van hem. En de leegte van alle geslachten na ons is ook van hem. En advent betekent dat Hij de leegte komt vullen. En dat gaat zo het gehele kerkelijke jaar door. Het gaat niet gemakkelijk. Op Goede Vrijdag is het loodzwaar, te zwaar. Het kerstfeest is ver weg. Zo begint ook het Marcus-evangelie. Marcus vertelt geen kerstverhalen zoals Mattheus en Lucas. Bij Marcus wordt de leegte niet gevuld met mooie verhalen. Maar bij Marcus zijn er ook geen opstandingsverhalen: Hier en nu moet er geloofd worden. En dat gaat met vallen en opstaan. Ik ben zo langzamerhand in de leeftijd van het vallen. Maar dat zal niet in een koude leegte zijn. De leegte is ook dan messiaans gevulde leegte. Ach dat weekje tussen de laatste zondag van het kerkelijk jaar en de eerste adventzondag: Er wordt verwachting geboren. Ger Griffioen
(Bron: www.zazzle.nl)
Herfstactiviteit lutherse vrouwenbond Zaterdag 27 september, een prachtige nazomerdag, vertrokken we met drie vrouwen vanuit Zutphen: Coby Aartsen, Loes van Ooijen en ondergetekende + Twentse lutheranen Ans de Wolf en Ilona Manger, die beide rechtstreeks vanuit Hengelo naar Amsterdam reisden. We wilden graag deelnemen aan een interessante dag in het Joods-Luthers gedeelte van Amsterdam.
Om 10.30 uur werden we al geacht elkaar te ontmoeten bij het monument “De Dokwerker”op het Jonas Daniël Meyerplein. Dat betekende vroeg vertrekken, even voor achten met de trein. We hadden gelukkig nog tijd om - uitgestapt op station Amstel - aan de Nieuwe Heerengracht in de Hoftuin een kopje koffie te drinken. Dit is het centrum van de Amsterdamse diakonie (PKN). Een goed begin. Daarna gewandeld naar de afgesproken verzamelplaats waar drs. Arno Fafié al op ons stond te wachten. Het duurde nog wel enige tijd voordat iedereen aanwezig was, uiteindelijk 16 vrouwen uit het hele land. We stonden voor de grote Portugese synagoge, niet te bezichtigen i.v.m. Sabbath. In het geheel zijn hier 5 synagogen geconcentreerd. Uit allerlei richtingen hebben joden al vanaf de 16 de eeuw hun heil gezocht in deze stad die bekend stond als uiterst verdraagzaam. Sefardische joden uit Spanje en Portugal, Askenasische joden uit o.a. Polen zochten hier hun heil en konden hier hun eigen gebedshuizen realiseren. Ondanks W.O. II, waarin 80 procent van de Joden is gedeporteerd
naar concentratiekampen en de meesten daar zijn omgebracht, is in deze wijk het hele Joodse leven nog duidelijk zichtbaar. Bij de Dokwerker wordt ons geheugen opgefrist over de februari-staking in 1941. We lopen langs de Hortus, passeren Artis en het Verzetsmuseum. De route voert ons naar langs de Hollandse Schouwburg van waaruit de Joden werden weggevoerd. Daarna bezoeken we het Auschwitzmonument van Jan Wolkers in het Wertheimpark. Arno Fafié vertelde ons bekende en niet bekende verhalen uit deze toch wel recente geschiedenis.
De lunch wordt ons aangeboden in het kerkelijk bureau van de lutherse gemeente Amsterdam. We laten het ons goed smaken, zijn er ook wel aan toe na een 2 uur durende wandeling. Na de middag bezoeken we nog de Wittenberg aan de Nieuwe Keizersgracht, een voormalig verzorgings- en verpleegtehuis van de Lutherse kerk. Hier krijgen we een rondleiding van de heer Paul Toorenburgh. Hier is ook een museum gevestigd van Luthers erfgoed. Het gedeelte wat nu nog verpleeghuis is, wordt afgestoten en het hele gebouw gaat tijdelijk dicht. Het museum blijft er gehuisvest en het andere deel krijgt een nieuwe bestemming. We zijn enthousiast over de mooie dingen die we krijgen te zien, het gebouw zelf is ook al een bezoek waard. De heer Toorenburgh weet er interessant over te vertellen. Al met al was het een prachtige dag. Voor ons vertrek gaan we nog wat drinken in de tuin van de Hermitage, een gezellige afsluiting van een interessante en fijne dag. Edith Ketel-v.d.Willik
De zonnebloem van Wilmie Dit zaadje heeft – vanaf de gemeentedag waarop Louisa ze aan alle deelnemers uitdeelde – er drie maanden over gedaan zich te ontwikkelen tot een kleine zonnebloem die pas eind september bloeide. Zó krachtig om op het noordoosten uit te groeien en ook nog in een plantenbak en dan onder de omheining van mijn balkon door om de nodige ochtendzon te verwerven ! Ik wens ons allen toe dat de spaarzame herfst/winterzon ons ook weer de kracht naar het komend voorjaar zal geven ! Wilmie Reinders
Collecteopbrengsten bloemengroet
september
en
oktober
2014
en
De 2e collecte is zoals bekend bestemd voor kerk en eredienst. Datum Doel 1e collecte 2e collecte bloemengroet 07-09 Mission.werk KiA 46,30 40,30 Mw. van den Bovenkamp 14-09 Jeugdwerk JOP KiA 78,62 74,67 Mw. Wiekart 21-09 Vredesweek KiA 40,65 36,95 Mw. Wensink 28-09 Diaconie 44,75 34,65 Ds. IJ. de Mol 05-10 Voedselbank 50,75 42,50 Ds. Uijtenbogaardt 12-10 Kerk & Israel .44,70 30,28 Ds. Bras 19-10 Werelddiaconaat KiA 41,80 45,45 Mw. C. Aartsen 26-10 Luther Stichting 36,60 26,20 Mw. C. van Reeuwijk 02-11 Project Diaconie 41,41 67,01 Mw. Emck 09-11 Onderhoudsfonds 39,95 37,98 Dhr. H. van der Zalm Irma Wessels-Derks
Een luisterend oor; ook tijdens de donkere dagen De wintermaanden en feestdagen staan voor veel mensen in het teken van gezelligheid en ontmoetingen met familie en vrienden. Maar het is ook een tijd waarin mensen extra worden gemist en waarin mensen meer worden geconfronteerd met eenzaamheid. Daarom is Sensoor 24 uur per dag en 7 dagen per week bereikbaar voor een gesprek van mens tot mens. Anoniem en vertrouwelijk. Voor iedereen. Juist rond de feestdagen is er behoefte aan contact. Maar mensen die kampen met verlies, gezondheidsproblemen of een gevoel van eenzaamheid, hebben niet altijd iemand in de buurt om hun verhaal aan kwijt te kunnen. De ‘donkere dagen’ kunnen er voor zorgen dat mensen zich ‘donker’ gaan voelen. Werkloosheid, onzekerheid of financiële problemen maken dat niet iedereen zorgeloos van de feestdagen en winter kan genieten. Het is dan prettig om te weten dat er altijd iemand is bij wie je je verhaal kwijt kunt en die naar je luistert.
Gemeenten zijn, in het kader van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) vanaf januari 2015 verplicht om anonieme hulp op afstand aan te bieden aan haar bewoners. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft namens nagenoeg alle gemeenten deze taak toevertrouwd aan Sensoor. Dit betekent dat de vrijwilligers van Sensoor ook de komende jaren klaar staan aan de telefoon en via internet. De professioneel opgeleide vrijwilligers van Sensoor bieden een luisterend oor aan iedereen die daar behoefte aan heeft. 24 uur per dag en 7 dagen per week via de telefoon 0900 – 0767 (5 ct per minuut) maar ook via chat of e-mail, kijk daarvoor op www.sensoor.nl. We zijn altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Heb je interesse, neem ..dan contact met ons op. De nieuwe basistraining start op 7 februari 2014.
Stille nacht.. Heilige nacht.. Het was Kersttijd en de straten waren koud. De zon was reeds lange tijd ten onder, de maan scheen ten volle. En in deze stad die vanuit de middeleeuwen leek te zijn herrezen was er een vrouw; zij zocht haar hart. Dit hart zocht zij in de nacht. Want de nacht was haar thuis. Elke week maakte zij een nachtwandeling. En wanneer zij op een dag rond Kerst haar gewaad aantrok om de nacht mee in te gaan, klonken plots de kerktorens: Stille nacht.. Heilige nacht. Het waren slechts vier maattellen, want de straten en de mensen sliepen al, waren al ten ruste. De vogels echter waren nog wakker; zij zagen alles. De bomen.. zij zwegen.. Maar, allen hebben zij geweten van haar geheim. Het is een geheim van verlangen en een antwoord dat zij zocht. En dit was nu al de vierde Kerst dat zij het moest doen met al haar vragen, haar verlangens. Ze gleed verder in de nacht.. Het verhaal gaat: Ooit, heel lang geleden, was er een jongeman aan wie vrouwe Zutphen haar hart had verpand. Ze vond bij hem liefde en begrip. Wandelde met hem door de dag als een licht! Reeds was er duisternis en een diep verlangen. Zij was bij de Winter aangekomen, de winter van haar bestaan.. In de stad brandden nog wat sierlichtjes vanuit de donkere huizen, maar verder was het stil. Op de daken lag wat sneeuw. Het was mistig in de stad. Vrouwe Zutphen wandelde in haar gewaad. Ze wandelde de weg die zij moest gaan,. Plots hoorde ze een vogeltje:”Tsjielp tsjielp!” Het vogeltje leek te roepen: “Vrouwe Zutphen, kijk omhoog en naar de Schepper: kijk naar de maan, want het is niet waar dat je deze weg alleen moet gaan!” Vrouwe Zutphen keek omhoog om het vogeltje te zoeken, maar zij zag slechts kattenogen: glinsterend vanaf een dak.. Ze liep verder: door de straten en de mist. En vanaf een afstand, vanuit een gemis, zag zij het huis van haar geliefde aan. Ook daar brandde geen licht. De gordijnen waren dicht en zij zette stap voor stap:.. praatte zichzelf moed in: om verder te gaan. Vroeger toen ze nog kind was kon ze zich nog herinneren: de gezelligheid, het haardvuur en al die lichtjes! Vader zette dan een oude grammofoonplaat op. “Stille nacht.. Heilige nacht”,
zongen dan de kinderen met de plaat mee in koor! En als het wat later werd kwam moeder binnen: met gebraden kalkoen en speciale boontjes: geplukt van eigen land! Als kind pakte ze dan de hand van haar zusje vast en riep: “Pap, pap, draai nog eens een liedje!” “Eerst eten”, zei vader dan, “moeder heeft niet voor niets zo lang in de keuken gestaan!” En braaf gingen de kinderen aan tafel. Hun hele wereld, hun bestaan was gevuld met licht en met een goedheid waar geen hand zich vuil aan kon maken. Totdat het kleine meisje ouder werd en ze doorkreeg dat niet alles in het leven liep zoals zij wilde. Ze had al eens thuis gezeten met liefdesverdriet. Maar, nooit was de pijn zo diep gesneden als met deze ene jongeman. Het lot wilde dat vrouwe Zutphen uit een protestants gezin kwam. Terwijl de jongeman braaf was opgevoed als een goed katholiek. Zo leerde hij uit de catechismus, haalde zijn askruisje en ging elke zondag te biecht. Wat hij dan te biecht uitsprak bleef natuurlijk binnenskamers, maar een ding was zeker: de jongeman kon niet op tegen de druk die de protestantse familie van vrouwe Zutphen op hem legde. Daar was hij te gevoelig voor. En om de zaken voor hem nog meer in het nadeel te doen uitslaan, was hij bovendien een lastige jongeman,. Een jongeman die als het hem te veel werd erg kwaad kon worden. Zeker niet hoe het een goede brave katholiek betaamt…... En in een van deze kwade ontploffingen had hij het in zijn onmacht uitgemaakt. Sloot de deur van zijn hart zo goed als hij maar kon, maar dat lukte slechts ten dele.. Erger nog: het sluiten van de deur was slechts een mislukte poging om de draad van zijn leven weer verder op te pakken. En zo kwam het dat vrouwe Zutphen dacht dat hij niet meer aan haar dacht: zo zat het leven in elkaar, veronderstelde ze. Deze gedachte maakte het verlies nog enigszins te dragen. Maar, zij kon toch niet vanuit een afstand zien, dwars door de mist en door de gordijnen van zijn huis heen, wat hij miste? Waar hij aan dacht! En ze liep verder… Doordrenkt in eigen gedachten, in hopen, in eigen smachten.. Als hij nou eens een Kerstkaartje zou sturen, dan kwam alles goed. Maar, al vier jaar lang ontving zij niks. Geen kaartje, geen belletje. Nog geen zoen in een droom! Plots miauwde er een kat. Er was echter niks te zien, het was slechts kattengebrul midden in de nacht. Maar net als bij de vogel klonk er een verhaal in door. Het was meer dan slechts een gebrul. Het was een verhaal: een gebod! “Vrouwe Zutphen, ga naar huis en laat het licht van onze Schepper schijnen over deze straten. Blijf hier niet hangen, maar vertrouw dat alles wat de Schepper geeft en wat Hij neemt een reden heeft. Hij zal terug geven een groot licht. In je hart. Ga naar huis en durf te vragen waar jij naar smacht!” De bomen waren stil en vrouwe Zutphen besloot huiswaarts te keren.. Daar deed ze de deur open en zag de kaars waarvan zij dacht dat ze hem aan het eind van de avond nog uit had gedaan: hij brandde nog.. En plots opnieuw klonk er een lied vanuit de torens. Het waren weer die vier tellen.. Stille nacht..Heilige nacht.. Jan van de Gein
‘Kleuren van de ziel’- studiedag NLVB over Chagall Het thema voor de Luther Decade voor 2015 is ‘Het Woord in beeld’, zoals wij dat vertaald hebben. In het kunstspectrum door de eeuwen heen neemt de bijbelse kunst een aanzienlijke plaats in. Veel van deze kunstenaars voelen zich zó gegrepen door de bijbelse verhalen dat ze deze verbeelden in verf, inkt, in klei, hout, in drama, dans. Vaak expressief, zoals Rembrandt; de gelovige aanschouwer weet meteen welke gebeurtenis op het doek wordt weergegeven. Rembrandt brengt naast de verbeelding zoals hij die in zijn gedachten ziet altijd een persoonlijk accent aan, meestal door het aanbrengen van een unieke en onovertroffen werking van het licht. In vrijwel al zijn werken laat hij het licht spelen en dansen, op plekken waarmee hij lijkt te willen zeggen: “Kijk, hier gaat het vooral om!” Andere kunstenaars werken meer abstract, vertalen hun persoonlijke geloofsbeleving en levenservaringen in een symbolisch weergave. Denk aan Chagall, die niet alleen door symbolen, maar ook door de betekenis die hij aan bepaalde kleuren geeft, verdieping aanbrengt in zijn werken. Het vraagt tijd, aandacht, reflectie ook van de aanschouwer, om datgene te zien dat achter en tussen de details in het kunstwerk verborgen is. Expressief of abstract, het in beeld gebrachte Woord roept herkenning op, zal inspireren om tot een verdieping van de persoonlijke geloofsbeleving te komen en helpen bij het ontstaan van nieuwe inzichten. Iedereen wordt hartelijk uitgenodigd voor de studiedag op 7 maart a.s. in de lutherse kerk aan de Hamburgerstraat in Utrecht. In de ochtend is er een audiovisuele lezing door theoloog en beeldend kunstenaar Ruud Bartlema. In de presentatie ‘Kleuren van de ziel’, belicht hij het werk van Chagall vanuit diens Joods-mystieke achtergrond. In de middag is er de keuze uit verschillende boeiende en creatieve workshops. Het tijdschema is als volgt: 9.45 uur aankomst, inschrijving en koffie 10.15 uur welkom en zingen van een morgenlied 10.30 uur ‘Kleuren van de ziel’ door Ruud Bartlema (zie hieronder) 12.25 uur korte toelichting op de workshops en gelegenheid tot inschrijven 12.30 uur lunch 13.30 uur workshops, waarin het thema ‘Kleuren van de ziel’ op verschillende wijze belicht wordt. Tekenen/schilderen, liturgisch bloemschikken, kijken naar kunst en gesprek aan de hand van een meegenomen (afbeelding van een)kunstwerk dat voor jou belangrijk is. De ‘bouwstenen’ van de workshops zullen verwerkt worden in de afsluitende viering.
De studiedag vindt plaats op zaterdag 7 maart a.s. van 10.00 – 16.00 uur in de lutherse kerk in de Hamburgerstraat in Utrecht. De kosten bedragen € 15,--. Voor koffie en thee wordt gezorgd, wel dient u zelf een lunchpakket mee te nemen. U kunt zich tot uiterlijk 1 maart opgeven bij Coby Aartsen, Rietbergstraat 4, 7201 GJ Zutphen, email
[email protected] KLEUREN VAN DE ZIEL Een lezing over de schilderkunst van Marc Chagall aan de hand van afbeeldingen van zijn werk door Ruud Bartlema
Marc Chagall is een fenomeen geweest. Geboren in de Wit Russische provinciestad Vitebsk aan van het einde van de 19 e eeuw (1887) en opgegroeid in een typisch joods gezin dat de sfeer ademde van de mystiek van het Chassidisme, heeft hij tot aan zijn dood geschilderd vanuit de diepe indruk die de verhalen en ervaringen van zijn kindertijd op hem maakten. De wereld van de joodse feesten, het uitgebreide familieleven en de honderden legenden en anekdotes, ze stempelden Chagall ’s wezen en verschenen als de ‘kleuren van zijn ziel’ in de duizenden werken van zijn hand. Het is boeiend om in zijn schilderijen de ideeën en beelden uit deze mystieke wereld van het Oost Europese Jodendom terug te zien. In deze lezing wordt ingegaan op de Chassidische achtergrond van Chagall’s kunst en maken we aan de hand van een presentatie een tocht door het werk uit zijn Russische en Franse periodes (1906 – 1941). Chagall werd bijna 98 jaar oud en werkte tot op de dag van zijn dood op 28 maart 1985 in Saint Paul de Vence in de Franse Provence. Ruud Bartlema(1944) studeerde theologie aan de Universiteit van Amsterdam, met speciale belangstelling voor mystieke stromingen uit het Jodendom. Daarnaast bekwaamde hij zich als beeldend kunstenaar aan een Vrije Akademie in dezelfde stad en volgde daar lessen in beeldhouwen en schilderen van Maarten Krabbé. Al meer dan een kwart eeuw is hij gefascineerd door het werk van Marc Chagall en geeft daar zeer regelmatig cursussen en lezingen over, Ook als gastdocent aan de HOVO’s van Amsterdam en Leiden. Hij leidde vele reizen naar Rusland, Frankrijk en Duitsland in het voetspoor van Chagall. Op dit moment woont en werkt hij als beeldend kunstenaar en leraar Joodse Mystiek in Soest. Coby Aartsen
3-7 juni 2015 Kirchentag in Stuttgart Gezamenlijke mededeling voor de Lutherse gemeenten van Groningen, Leeuwarden, Zwolle, Zutphen/Twente en Arnhem. Eens in de twee jaar wordt in Duitsland een protestantse kerkendag, beter gezegd kerkendagen gehouden. Dit is een groots opgezet sprankelend feest van geloof en leven met ruim honderdduizend bezoekers uit binnen- en buitenland. Een veelzijdig evenement dat vijf dagen duurt. Het programma bevat meer dan duizend activiteiten om uit te kiezen: bijbelstudies, erediensten, lezingen, zang, muziek, concerten en vele andere activiteiten. Van grote massale evenementen tot kleinschalige optredens. Veel aandacht wordt besteed aan buitenlandse gasten. Sommige programmaonderdelen zijn in het Engels, andere worden simultaan vertaald. Voor de buitenlandse gasten is er ook een eigen ontmoetingsruimte. De Kirchentag is voor alle leeftijden. De helft van de deelnemers is onder de dertig jaar. Er gaan steeds meer gezinnen met kinderen naar de Kirchentag, er is ook een eigen programma voor kinderen. De Kirchentag vindt in Stuttgart van 3-7 juni plaats. Het thema is deze keer: ‘Damit wir klug werden’ (zodat we wijze mensen worden) (psalm 90:12). Bij de predikanten van de lutherse gemeenten uit het Noorden en Oosten is het idee ontstaan om gezamenlijk met een groep uit Nederland aan deze Kirchentag deel te nemen. Wie meer wil weten, kan rondkijken op de website www.kirchentag.de . Bij interesse kunt u al vast contact opnemen met ds. K. Touwen, ds. L. Vos, ds. E. de Fouw en ds. S. Freytag.
Lutherreis najaar 2015 In het najaar van 2015 zal onder begeleiding van ds. Frans Wiersma (een goede bekende en gastvoorganger in zowel Hengelo/Twekkelo als Zutphen) en zijn echtgenote Else een Lutherreis worden georganiseerd. Else en Frans zijn ervaren reisleiders en hebben in samenwerking met Drietour al vele reizen geleid.
En nu dan deze reis naar Thüringenwald, de streek waar Maarten Luther op 10 november 1483 geboren werd en er opgroeide en leefde. Daar vinden we het karakteristieke Eisleben waar zijn wieg stond, waar hij gedoopt werd en stierf in 1546. En Eisenach waar hij naar de Latijnse school ging, en natuurlijk Erfurt, waar hij studeerde en bij het Augustinerklooster aanklopte om monnik te worden. Een stuk oostwaarts ligt Wittenberg. Daar woonde hij in een groot huis, samen met Katharina von Bora en vele anderen, en op 31 oktober 1517 sloeg hij op de deur van de Slotkerk de 95 stellingen. Voor wie er nooit geweest is, is het een mooie gelegenheid om met al die ‘Lutherplaatsen’ kennis te maken.
Voor wie er wel eerder was: steeds weer ontdek je er nieuwe dingen, en leer je Luther in nog weer een ander perspectief zien. Ik zelf was er eerder, maar ik kijk ernaar uit om zoveel jaren verder, met weer nieuwe kennis en ervaringen, die plaatsen opnieuw te bezoeken. Zeer de moeite waard! De reis duurt in totaal 6 dagen, en de kosten komen op plm. 900 euro pp. (naar de prijsindicatie van 2014). Deze prijs is inclusief de reis, het hotel en de maaltijden, excursies, entreegelden en fooien. We gaan uit van een deelname van 25 tot 29 personen. ds. Louisa Vos
De kansel in het midden??? (ingezonden brief van ds. Ger Griffioen) Als u onze lutherse kerk binnenkomt – nieuwsgierig naar het luthers eigene naast andere protestantse denominaties – dan valt direct het oog op de kansel, dominerend aanwezig in het liturgisch centrum van de kerk.
Toen mijn vrouw en ik vele jaren geleden – wij woonden en werkten toen nog in Harfsen – besloten om eens bij de lutheranen in Zutphen te kerken, troffen wij een uitgebrand interieur aan. Teleurgesteld gingen wij weer weg, maar bleven daar in de buurt nog even rondhangen en zagen nog meer mensen naar binnen gaan. Het viel op dat zij niet terug kwamen. Nogmaals gingen wij naar binnen en al snel bleek dat er in de consistoriekamer de dienst werd gehouden. We waren daar met weinigen, maar het was wel een echte lutherse dienst. Er werd niets afgedaan aan de eredienst. De weinigen hielden daar met elkaar het luthers eigene hoog. Sedertdien is er veel veranderd. Nu kom ik – helaas zonder mijn vrouw – de kerk binnen en ik zie een dominerende kansel. De afmetingen zijn boven proportie. De altaartafel lijkt zo kleiner. Zo is het een liturgisch centrum waar het woord van de spreker meer is dan het breken van het brood. Deze kansel overschaduwt het sacrament van brood en wijn. Hoe onluthers! De dienst begint. Deze kansel wordt niet gebruikt. In plaats daarvan staat er van doorzichtig materiaal een lezenaar met bijbel. Hoe valt zo de nadruk op de transparantie van het woord; de mens met zijn worsteling, twijfel, geluk en ongeluk wordt doorzichtig door het Woord. Liefde wordt omstraald door het woord van de liefde van G’d, rouw krijgt perspectief door de liefdevolle verborgenheid met de Eeuwige. En hoe vieren wij dat niet in de kring bij het breken van het brood en de zegening door de wijn! En ach, wat jammer, de kansel breekt de kring, de voorganger en de ouderling kunnen nauwelijks elkaar brood en wijn geven. We hebben ruimtegebrek. En hoewel brood en wijn ons in de ruimte zetten, wordt dit niet zichtbaar door de kansel. Mijn vraag is: mag de kansel niet weg? Van mij mag het. Of scherper gezegd: van mij mòet het…. Ger Griffioen, verbi divini minister
Middagpauzediensten (NB: het rooster is onvolledig, zie hiervoor t.z.t. Op Weg) Elke donderdag om 12.15 uur in de lutherse kerk, Beukerstraat 10, Zutphen. Vanaf 12.00 uur wordt het orgel bespeeld. Datum: 4 december 11 december 18 december 25 december 1 januari 8 januari 15 januari 22 januari 29 januari 5 februari
Voorganger: Pastor Th. ten Bruin Mw. pastor G. Pols Ds. G.W. van der Brug geen dienst geen dienst ds. W. Stolte mw. ds. E. Diepeveen ds. S. Meijer (gebedsweek pastor Th. ten Bruin ds. G.W. van der Brug
Organist: Arend van Dam Bert Matter Jan de Ruiter
voor de eenheid van christenen)
(Bron:www.protestant.nu)
Moge de HEER u zegenen en u beschermen. Moge de HEER het licht van zijn gelaat over u doen schijnen en u genadig zijn. Moge de HEER u zijn gelaat toewenden en u vrede geven. Numeri 6:24-26 NBV
Erediensten 30 november Lutherse kerk Johanneskapel Twekkelo Wijngaard Martinus 7 december Lutherse kerk Lebuïnuskapel Hengelo Wijngaard Martinuskerk 14 december Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 21 december Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 24 december Lutherse kerk Walburgis
paars 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur
1e zondag van Advent ds K. Touwen Missionair werk KIA mw. ds. L. Vos (HA) ds. C. Bochanen ds. A. de Hoop
paars 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.30 uur 10.00 uur 10.00 uur
2e zondag van Advent ds. F. Wiersma Pastoraat KIA Agnes Bedeker mw. ds. L. Vos mw. pastor G. Pols mw. ds. L. Burger
paars 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur
3e Zondag van Advent (HA) mw. ds. L. Vos Kerstpakkettenactie ds. S. Sluis mw. ds. E. Diepeveen
paars 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.00 uur 10.00 uur
4e Zondag van de Advent mw. ds. IJ. de Mol-Buizert Polen Henk van der Zalm ds. J.W.T. Muntendam mw. ds. A. de Hoop
wit 20.00 uur 1e collecte 19.00 uur
Kerstavond mw. ds. L. Vos Kinderen in de knel ds. S. Sluis
Martinuskerk
25 december Lutherse kerk
Kinderkerstfeest 23.00 uur ds. C. Bochanen 17.00 en 19.00 uur Kinderkerstfeest mw. ds. E. Diepeveen 21.00 en 23.00 uur mw. ds. L. Burger wit 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.00 uur 10.00 uur
Kerstmorgen (HA) mw. ds. L. Vos Kinderen in de Knel Liesbeth Ormel ds. S. Sluis mw. ds. A. de Hoop
26 december Johanneskerk Twekkelo
wit 10.00 uur
Tweede Kerstdag mw. ds. IJ. de Mol-Buizert
28 december Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk
wit 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 11.00 uur
1e Zondag na Kerstmis ds. H. Günther Onderhoudsfonds mw. ds. D. van Alphen-Ubbens mw. ds. E. Diepeveen
31 december Wijngaard Martinuskerk
wit 19.30 uur 19.30 uur
Oudjaar ds. C. Bochanen mw. ds. L. Burger
Wijngaard Martinuskerk
NB: Bij de diensten in de Martinuskerk staan geen voorgangers vermeld vanwege het niet tijdig ontvangen van het rooster. Zie hiervoor t.z.t. Op Weg. 4 januari Lutherse kerk Lebuïnuskapel Hengelo Wijngaard Martinuskerk
wit 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.30 uur 10.00 uur 10.00 uur
wit 10.15 uur 1e collecte Johanneskerk Twekkelo 10.00 uur 15.30 uur Wijngaard 10.00 uur
Epifanie mw. ds M. Brussel Diaconie Agnes Bedeker mw. ds. A. Fuhrmann ds. S. Sluis
11 januari Lutherse kerk
Martinuskerk 18 januari Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk
1e Zondag na Epifanie ds. J. Bras Polen
mw. ds. IJ. de Mol-Buizert mw. ds. L. Vos (HA) ds. S. Sluis, ds. C. Bochanen,
10.00 uur wit 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.00 uur 10.00 uur
2e Zondag na Epifanie mw. ds. H. Günther-van Dijk Oecumenewerk Henk van der Zalm ds. Heins
25 januari Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 1 februari Lutherse kerk Lebuïnuskapel Hengelo Wijngaard Martinuskerk 8 februari Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 15 februari Lutherse kerk Johanneskerk Twekkelo Wijngaard Martinuskerk 18 februari Walburgis 22 februari Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 1 maart Lutherse kerk Lebuïnuskapel Hengelo Wijngaard Martinuskerk 8 maart Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 15 maart
wit 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur
3e Zondag na Epifanie (HA) mw. ds L. Vos Onderhoudsfonds ds. Heins
groen 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.30 uur 10.00 uur 10.00 uur
Septuagesima ds. O. Mulder Werelddiaconaat KIA Liesbeth Ormel ds. F. Wiersma ds. Pijpers
groen 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur
Sexagesima mw. ds. L. Vos Missionair werk KIA ds. S. Sluis
groen 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur
Quinquagesima ds. P. Oussoren Hospice Agnes Bedeker mw. ds. IJ. de Mol-Buizert ds. Heins
paars ?? uur 1e collecte paars 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur
Aswoensdag Mw. ds. L. Vos, ds. S. Sluis Project Diaconie Invocavit (HA) ds. J. Bras Noodhulp ds. Pijpers
paars 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.30 uur 10.00 uur 10.00 uur
Reminiscere ds. H. Günther Diaconie Henk van der Zalm mw. ds. L. Vos ds. S. Sluis
paars 10.15 uur 1e collecte 15.30 uur 10.00 uur 10.00 uur
Oculi ds. K. Touwen Polen ??? ds. Heins
paars
Laetare (HA)
Lutherse kerk
10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur
mw. ds. L. Vos Binnenlands diaconaat KIA Agnes Bedeker niet bekend ds. Pijpers
paars 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur
Judica mw. ds. H. Günther-van Dijk Onderhoudsfonds ds. Heins
rood/paars 10.15 uur 1e collecte 10.00 uur 10.00 uur
Palmarum ds. F. Wiersma Kerk in Actie ds. Pijpers
wit 19.30 uur 1e collecte 19.30 uur
Witte Donderdag (HA) mw. ds. L. Vos Diaconie ds. Heins
3 april Lutherse kerk Walburgis Martinuskerk
paars/zwart 19.30 uur 19.30 uur
Goede Vrijdag mw. ds. L. Vos ds. S. Sluis
4 april Lutherse kerk Wijngaard Walburgis Martinuskerk
wit 21.00 uur 19.00 uur 22.30 uur
Stille Zaterdag mw. ds. L. Vos ds. Pijpers (Kinderpaaswake) ds. Heins
5 april Lutherse kerk
wit 10.15 uur 1e collecte Kinderkerk: 10.00 uur 10.00 uur
Pasen (HA) mw. ds. L. Vos Jeugdwerk JOP Liesbeth Ormel ds. S. Sluis
wit 10.00 uur
Tweede Paasdag mw. ds. IJ. de Mol-Buizert
Johanneskerk Twekkelo Wijngaard Martinuskerk 22 maart Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 29 maart Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk 2 april Lutherse kerk Wijngaard Martinuskerk
Walburgis Martinuskerk 6 april Johanneskerk Twekkelo
Goede feestdagen en een gezegend 2015!
