Kerkblad van de Evangelisch - Lutherse Gemeente Zierikzee - Zeeland

Kerst Kerkblad van de Evangelisch - Lutherse Gemeente Zierikzee - Zeeland Jaargang 20 – nummer 119, December 2014

INHOUD VAN DIT KERSTNUMMER Artikel

Bladzijde

Van de redactietafel

2

Overdenking - Bezinning

3

Het kerkelijk dagboek

5

Overzicht van de erediensten

6

Bezige Bij - Kringavond - Verjaardagen - vervolg Herr Käthe

9

Berichten van uw kerkenraad

13

Berichten van en voor de gemeente

22

Leden Registratie Systeem = LRP

24

Humor en “Zeeuws Oekje”

32

Belangrijke adressen

Kopij voor het volgende nummer dient uiterlijk te zijn ingeleverd op

01 februari 2015 bij voorkeur per e-mail aan:

[email protected]

maar afgeven kan en mag ook. Eindredactie: Erik Ponsen

1.

Van de Redactietafel Voor je het weet is het alweer Kerst- en Nieuwjaarstijd. Een jaar is zo voorbij. Dit terwijl het pas eind oktober is als ik dit boekje aan het samenstellen ben. De dagen worden weer langer en ‘s avonds is het snel donker en ‘s ochtends is het lang donker. Dan gaan we op naar de Kersttijd. De geboorte van het Christus kind. Persoonlijk vind ik het altijd een gezellige en indrukwekkende tijd van het jaar. Eerst de 4 weken voorafgaand aan de kerst, de Adventstijd. De voorbereiding en verwachting naar het kerstfeest overal om ons heen. De afgelopen maanden hebben we een drukke tijd achter de rug vanwege het samengaan van onze gemeenten. Er moest een heleboel geregeld worden ( Ledenadministratie, regelen van nieuwe kerkenraadsleden, financiële zaken, brieven naar alle leden voor inventarisatie, spullen van de oude gemeente, etc.). Uw redacteur wenst een ieder een zeer goede Advents – en kersttijd toe.

Heeft u opmerkingen dan hoor ik dit graag persoonlijk, want via via kan een opmerking sterk veranderen. Erik Ponsen

Denk er aan. Heeft u een leuk stukje voor ‘t Zwaantje, schroom niet om dit te melden bij de eindredacteur. 2.

2 0 1 5

OVERDENKING Kerstgroet

De meesten onder ons zijn gevoelig voor de kerstsfeer. In de donkerste dagen van het jaar hebben velen extra behoefte aan licht, warmte en gezelligheid. Midden in de winter geeft het Kerstfeest die bijzondere sfeer, waar je bij kunt opleven. Kaarslicht, dennentakken en kerststerren. Natuurlijk is er heel wat op af te dingen op de kerstcultuur. De muziek die in de winkelcentra om je heen waait, is geen hoogtepunt van kunstgenot. De romantische ‘herdertjes’, die ‘bij nachte’ lagen, hebben vast niet veel gemeen met de ruige eerste getuigen van Jezus’ geboorte. En de etalages vol kerst-versiering vormen een schril contrast met de armoedige omgeving waar het verhaal van Jozef en Maria in speelt. En elk jaar lijkt de kerstviering nog luxueuzer en overdadiger te worden. Het is allemaal waar. En niettemin zou ik Kerstfeest voor geen goud willen overslaan. Ondanks de kitsch en de zoetigheid is het toch ieder jaar weer een feestelijk hoogtepunt. Het was een wijze overweging van de Kerk om juist in die doodse, donkerste dagen van het jaar de komst van het Licht te willen vieren. En dan niet als een natuurlijke vanzelfsprekendheid: de dagen gaan weer lengen en de lente komt weer in zicht. Maar juist als iets wat verwondering blijft wekken: dat God midden in het donker van het menselijk bestaan present wil zijn. Daarvan is Kerst toch het overtuigende teken? We vieren het feit dat God zich zo klein als een mens heeft gemaakt. Kleine Jezus, grote God. Jezus is naar de wereld gekomen om het mensenleven in alle hoeken en gaten te doorleven. Bij alles wat we ondervinden mogen we denken: Jezus was hier al! En juist met Kerst moeten we denken aan de geweldige lichtuitstraling die Jezus heeft. Als Hij het Licht der Wereld is – dat is Hij – dan mogen we ervan uitgaan dat in het Licht zijn. Daar, waar we nu zijn, zijn we in het Licht. We zijn immers in de wereld waar Jezus het Licht van is. 3.

Toen Jezus werd geboren sprak God voor de tweede keer: ‘Er zij Licht!’ Licht met een hoofdletter. Waarom zouden we ons laten dicteren door de duisternis? Waarom zou ons duistere leven niet in het Licht zijn? Verwondering is dan ook een heel centraal begrip bij het Kerstfeest. Een van de bekendste oud-Nederlandse kerstliederen begint ermee: ‘Komt, verwondert u hier, mensen, ziet, hoe dat u God bemint!’ Als die verwondering ervaren wordt, is het echt Kerstfeest. En de hele sfeer eromheen mag meedoen om die verwondering te onderstrepen. Waarom niet? Eeuwenlang hebben mensen geprobeerd om vormen te vinden waarin iets van het geheim van het Kerstfeest uitgedrukt wordt. In kerststallen werd het verhaal uit Lucas’ Evangelieboek uitgebeeld. Met groene takken en kaarsenlicht werd het levende licht in het donker van de tijd verbeeld. Daar is vreugde aan te beleven: waarom zou je je huis niet versieren, als je feest wilt vieren? Het mag allemaal meedoen. Als de entourage maar niet een eigen leven gaat leiden. Als de verwondering maar centraal blijft staan om Gods nabijheid in Jezus Christus. Dat is toch, waarom het echt feest is. Waar dat beleefd wordt, kan eventueel de aankleding ook gemist worden. Ook in de ziekenkamer kan het echt Kerstfeest zijn. Ook als je te zeer beheerst wordt door verdriet of rouw of door gewijzigde levensomstandigheden om van de kerstentourage uitbundig te genieten, kan toch dat wezenlijke van het Kerstfeest echt beleefd worden. Komt, verwondert u dan, mensen. Van harte wens ik u een gezegende Advents - en kersttijd toe, in huis en gemeente. En in het jaar 2015, dat we opnieuw een ‘jaar des Heren’ mogen noemen.

Ds. J. Smink

4.

Het kerkelijk dagboek Zoals in nummer 110 al geschreven, zal ik de komende nummers het “Onze Vader” verder uitwerken. 9 kerkkrantjes en 2 jaargangen verder volgt hier de laatste regel van het ‘Onze Vader’: “Amen” Maarten Luther: Het kleine woordje “Amen” stamt uit de Hebreeuwse ( of Joodse) taal en betekent in het Duits ‘voorwaar’ of ‘waarlijk’. Het is zeer goed, te bedenken dat het uitdrukking geeft aan het geloof, want dat moet men bij alle beden hebben. Daarom is het eind van het gebed beter dan het begin, Want, wanneer je aan het eind van het gebed ‘Amen’ zegt, dan is het gebed zeker bevestigd en verhoord. Waar dit einde ontbreekt, daar heeft noch het begin noch het midden van het gebed enig nut. Daarom moet een mens, die bidden wil, bij zichzelf nagaan en onderzoeken, of hij het ook gelooft of dat hij er aan twijfelt dat hij verhoord zal worden. Wanneer iemand bij zich bemerkt, dat hij daaraan twijfelt of het maar op een onzeker vermoeden houdt en het op goed geluk af waagt, dan is het gebed niets. Daarom betekent het woordje “Amen”: ‘waarlijk’, ‘voorwaar’, ‘zeker’, en het is een woord van het vaste, hartelijke geloof, alsof je zegt: “O God, Vader, deze dingen, waarom ik gebeden heb, zijn zeker oprecht gemeend en zij zullen geschieden”.

5.

OVERZICHT VAN KOMENDE

EREDIENSTEN Aanvangstijd: 10.00 uur, tenzij anders aangegeven 30 november : Eerste zondag van Advent

Kleur:

paars

Vignet: “Christogram met palmtak” Het kerkjaar begint sinds de 5e/6e eeuw met de Adventstijd, de voorbereidingstijd op Kerstmis. In de Westerse kerken telt men 4 adventszondagen. In de oude tijd was het een periode van vasten, bezinning en inkeer. Vandaar de liturgische kleur paars. Voorganger:

Ds. R.E. van den Berg, Delft - Viering Heilig Avondmaal

04 december : Adventsavond

19.30 uur

Kleur:

paars

Avond rond Advent en Kerst.

Wordt verzorgd door de kerkenraad 14 december :

3e zondag van Advent

Kleur:

paars

Vignet: “Johannes in de gevangenis” Het stelt voor de hoofdletter J achter de tralies. Wordt ook wel zondag “Gaudete” genoemd ( ‘Verblijdt u’). Even breekt de blijdschap door. Het verwijst naar de tekst uit Mattheus 11 vers 2, waarin ons wordt verteld, dat Johannes de boodschap van Jezus in de gevangenis verneemt.

Voorganger:

Ds. R.E. van den Berg, Delft 6.

25 december :

Kerst Vignet:

Kleur:

wit

“Stal met kribbe en kruis, daarboven ster” Het eerste hoge feest van het Christelijk kerkjaar: de geboorte van de Heer

Voorganger:

Pastoor J. van Handenhoven, St. Niklaas, België Viering van Heilig Avondmaal

28 december : Zondag na kerstmis én Onnozele Kinderen Vignet:

Kleur:

wit

“Het begin en het einde’’

Onnozele Kinderen, het feest van de eerste martelaren om Christus’ wil, de onschuldige kinderen van Bethlehem die door Herodes werden vermoord. Voorganger: 2014 - - - - - - >

11 januari :

Ds. R.E. van den Berg, Delft

2015 Eerste zondag na Epifanie Vignet:

“Doop van Jezus”

De doop van de Heer in de Jordaan. Voorganger:

Ds. J. Smink, Zierikzee 7.

Kleur:

wit

25 januari :

Derde zondag na Epifanie ( gedenkdag Paulus’ bekering)

Kleur:

wit

Vignet: “Schild en zwaard van de hoofdman die geloofde” De zondag van de roepingen vandaag. Om te beginnen is het de feestdag van de roeping van de apostel Paulus. Voorganger: 08 februari :

Ds. R.E. van den Berg, Delft - Viering Heilig Avondmaal Sexagesima

Kleur:

groen

Vignet: “Het kruis met de vogel, verdroogde halmen, distel en tarwe aren.” De gelijkenis van de zaaier. De zestigste zondag vóór Pasen. Wie evenwel goed telt, komt tot de ontdekking dat dat getal niet klopt. Het is de tweede zondag van de overgang naar de voorbereidingstijd voor het Paasfeest. Voorganger:

Dhr. G. Francke, Goes

22 februari :

Invocavit ( Roept Hij mij aan)

Kleur:

paars

Vignet: “Het kruis verslaat de slang” Op deze zondag serieus aan de voorbereiding op de lijdenstijd en Pasen: De verzoeking in de woestijn.

Voorganger:

Pastoor J. van Handenhoven, St. Niklaas, België Viering van Heilig Avondmaal

8.

Let op ! Aanstaande zondag 04 januari 2015 is er een Lutherse dienst in de Nieuwe Kerk te Middelburg om 10.00 uur met als voorganger ds Gisela Gross. Adres: Groenmarkt 12, Middelburg We hopen u te mogen begroeten in deze speciale dienst.

DATA BEZIGE BIJ en KRINGAVONDEN

Bezige Bij Kringavond

---

05 januari

02 februari

02 maart

15 december

19 januari

16 februari

16 maart

Ter herinnering vermelden we hier nog even de volgende data. Noteert u deze data alvast in uw agenda. Aanvang: 19.45 uur in de consistorie.

9.

Hartelijk geluk gewenst We feliciteren onze jarigen

DECEMBER 05 Mevr. T. van der BijlPannekoek

1944

11 Dhr. R. van der Bijl

1938

12 Dhr. K. Capelle

1962

22 Dhr. C. Wesdorp

1954

2015 JANUARI 5

Mevr. G. Klijnsma - Steutel

1957

10 Mevr. G. van Wijhe

1932

13 Dhr. W. Moerkerk

1980

17 Dhr. S. de Jong

1935

28 Laureline Klijnsma

1990

FEBRUARI 7

Mevr. M. de Vlieger

1982

9

Dhr. R. van Veen

1945

11 Dhr. W. van Burgh

1921

14 Judith Smaal

2003

15 Mevr. T. van Beveren van der Linde

1927

15 Mevr. G. Leeuwenstein Irrgang

1937

10.

FEBRUARI 17 Mevr. G. Langerak van der Ent

1951

17 Mevr. M. Moerkerk Hameeteman

1982

20 Mevr. J. van Beuzekom

1935

21 Mevr. L. van der Voorde

1945

MAART 4

Mevr. J. de Zeeuw - Koster

1928

6

Mevr. J. van der Linden -

1918 Vis

14 Rolf van der Bijl

1990

18 Anneline Klijnsma

1992

30 Mevr. E. van Veen -

1941 Warrink

31 Mevr. M. Hanson van der Linde

1952

31 Christiaan Ponsen

1995

APRIL 7

Dhr. Piet de Smit

8

Mevr. F. de Veth -

1946 1937 Thurzová

9

Bart Steutel

2003

11.

Vervolg op HERR KÄTHE (Katharina von Bora) (20)

In deze aflevering zullen we nagaan hoe het met het voogdijschap over de kinderen is afgelopen, zo beloofden we de vorige keer. Het begint met een probleem. Luther heeft n.l. geweigerd om zijn, in 1542, opgestelde testament door de keurvorst te laten ondertekenen, zoals juridisch was bepaald. Toch heeft de keurvorst in 1546 het testament bekrachtigd. Dat betekende niet dat de vorst bepaalde wat Luther t.a.v. het voogdijschap wilde. Luther vond n.l. voogden voor de kinderen niet nodig, want de moeder is de beste voogd, zo meende hij. De keurvorst nam de regeling van de voogden zelf ter hand. Het gaat om vier kinderen. Zes kinderen hadden ze, Luther en Katharina; 3 jongens en 3 meisjes. Het eerste kind was een zoon, Hans, die op 7 juni 1526 is geboren, anderhalf jaar later, 10 december 1527 komt Elisabeth, in een periode waarin de pest de stad treft. Haar dood volgt acht maanden later. Het derde kind, een dochter, Magdalena, geboren in 1529, overleed, toen ze drie jaar was. Martin en Paul, de eerste geboren in 1531 en de tweede in 1533. En de jongste, een meisje, geboren in 1534, heette Margarethe. Als Luther sterft in 1546 blijft Katharina achter met vier kinderen; drie zonen en een dochtertje. De keurvorst, die Käthe recht wil doen, neemt dus de regeling voor het voogdijschap zelf ter hand. Kanselier Brück krijgt als vertegenwoordiger van de vorst de opdracht het voogdijschap te regelen. Maar dat geeft problemen want de kanselier en Käthe kunnen niet door één deur, zoals dat tegenwoordig heet. Maar over die problemen gaat het in de volgende aflevering.

12.

BERICHTEN VAN UW KERKENRAAD •

:

€

617,=

:

€

30,=

· Onkosten ‘t Zwaantje :

€

58,84

· Orgel/onderhoud

€

161,78

•

Kerkbalans

Financiën:

· Giften

:

In Memoriam Op 6 september 2014 overleed Johanna Tanneke van der Linde in de leeftijd van 92 jaar. Johanna’s ideaal was zorgen voor en geven aan de ander. Daar kon ze blij van worden. Bij haar past het gezegde: “beter te geven dan te nemen”. We zullen haar hartelijkheid in Schoenendoos en Dorcas pakketten missen. Ze waren met zoveel aandacht en zorg samengesteld. In de leeftijd van 79 jaar overleed Karel Bos, echtgenoot van Antje Bos-Hofmann. Alle jaren dat Antje vanuit Ouddorp naar de Zwanenkerk kwam, bracht Karel haar weg en met de koffie haalde hij haar weer op. Een trouwere taxichauffeur kon Antje zich niet wensen. Het was een hartelijk weerzien met elkaar als Karel kwam. We wensen de familie van der Linde en Antje Bos veel sterkte toe met het verwerken van hun verlies. Aan ’t eind der pelgrimsreize zal voor mijn oog verrijzen uw grote eeuwigheid. O eeuwigheid, gij schone, mijn hart wil in u wonen, het vindt geen thuis in deze tijd. 13.

Het najaar is er weer en de winter is in zicht. Je hoort bij de weerberichten al weer zeggen, vorst aan de grond. Vorst, dan denk je ook aan sneeuw. Eén sneeuwvlok “Vertel me eens wat een sneeuwvlok weegt”, vroeg een hermelijn aan een duif. “Niets meer dan niets”, was het antwoord van de duif. “In dat geval moet k je een wonderbaarlijk verhaal vertellen”, zei de hermelijn. “Ik zat eens op een tak van een dennenboom, toen het zachtjes en stil begon te sneeuwen. Omdat ik toch niets beter te doen had, begon ik de sneeuwvlokken te tellen die neerdaalden op de naalden en de tak waar ik zat. Ik was precies bij nummer 3.741.952, toen de 3.741.953e sneeuwvlok op de tak viel …….. niets meer dan niets, zeg je, maar de tak brak af.” De hermelijn liep weer verder. De duif, al sinds de tijd van Noach een autoriteit in de vredeszaken, dacht over het verhaal na en zei tenslotte in zichzelf: “Misschien ontbreekt er nog maar de stem van één mens om tot vrede in de wereld te komen.” Busjes tellen Na de kringavond in november werden de koffievarkens geleegd. De inhoud was: € 93,25 Het busje zending in de gang voor de diaspora bevatte € 16,00 en het bloemenbusje € 8,20. Hartelijk dank voor uw bijdrage.

Dorcas We kunnen terugzien op een geslaagde voedselactie voor Dorcas in onze kerk. Onze kleine gemeente bracht die zaterdag 222 kg voedsel bijeen. Later in de week kwam er nog meer, wat in het mandje gedeponeerd is. Fijn dit mooie resultaat. In het volgende krantje zal het totale jaarresultaat 2014 komen te staan.

14.

Moeder Theresa 2 Gezegdes van Moeder Theresa passen bij deze actie. Als je niet 100 mensen kan voeden, voed er dan maar één. Wanneer een arm persoon sterft van de honger is dat niet gebeurd omdat God niet voor hem of haar zorgde. Het is gebeurd omdat noch U, noch ik die persoon wilde geven wat hij of zij nodig had. De advent is begonnen en de eerste kaars gaat aan op 4 december op onze adventsavond. Een avond om samen te zijn, te zingen en een verhaal te vertellen. Nacht Tussen alle sterren Die door donkere nachten reizen, Zoek ik die ene ster Die mij de weg wil wijzen Die ster die niet zal vallen, Maar die zal blijven rijzen. Eén ster, verborgen achter wolkenflarden, Eén mens onder miljarden.

Van harte wenst uw kerkenraad u een Zalig Kerstfeest.

Nog net op de valreep: Afgelopen zondag 30 november zijn, onder grote belangstelling, de nieuwe kerkenraadsleden geïnstalleerd door onze consulent ds R.E. van den Berg. Het was een mooie dienst. We feliciteren de nieuwe kerkenraadsleden en hopen dat ze hun taak met Gods hulp mogen uitoefenen.

15.

MARIA BEZOEKT ELISABETH Heilige aandacht Er is iets heiligs dat ons vertelt waar we moeten gaan; dat ons door liefde aangevuurd in dienst van de ander doet staan. Er is iets groots dat ons doet zien wat iemand nodig heeft; dat ons bemoedigt in te gaan op wat de ander van binnen beleeft. Er is iets hoogs dat ons beroert te komen tot de ander; het is het liefdesgebod van God: bemint en draagt elkander.

Ine Verhoeven Oud en Nieuw Nog even en de klok zal twaalf slaan, is ’t met het oude jaar gedaan. In luttele seconden kijk je even terug, wat gaat zo’n jaar toch vlug. Wat is er allemaal gebeurd, pijn die je heeft verscheurd, Maar er waren ook mooie momenten, was het opeens Lente Dan kreeg je weer moed en kracht, die je niet meer had verwacht. Want door die goede moed, werd ’t leven toch weer goed. Daar moet ik nog even aan denken, wat zal ’t komende jaar me schenken? Ik hoor klokken, die luiden ’t nieuwe jaar in, is er ook weer voor mij een nieuw begin. en een Gezegend 2015 16.

Vanuit de kerkenraad De fusie met de gemeente Groede-Middelburg-Vlissingen is al even een feit, maar de afwikkelingen gaan altijd wat langer duren. We hebben een nieuwe kerkenraad die, i.v.m. de vakantie van ds. R.E. van den Berg, pas op 30 november ingezegend kon worden maar nu is het dan zover. De nieuwe kerkenraadsleden zijn: Mw. Gerda Langerak-van der Ent Mw. Teunie van der Bijl-Pannekoek Hr. Hans Spliethoff Mw. Heike Vollewens-Westra Mw. Bets Hooftman

: : : : :

voorzitter en diaken secretaris en ouderling kerkrentmeester diaken ouderling en contactpersoon voor Zeeuws Vlaanderen ( tot 1 januari 2015)

We nemen afscheid van Mw. Geesje van Wijhe, die jarenlang onze kerkrentmeester is geweest maar nu het stokje overgeeft aan de heer Hans Spliethoff. Geesje heel hartelijk dank voor je werk maar ook voor je trouw, want je was altijd aanwezig in de kerk en in de kerkenraad. Ook nemen we nu afscheid van ds. Willemien Buissing-van Beers uit Middelburg, zij was daar kerkrentmeester. Zij was 10 jaar consulent in Zierikzee en daarom hebben we een speciale band met haar. Hartelijk dank voor uw inzet. In verband met uw leeftijd heeft u veel steun gehad aan de Hr. Wim Don, die veel werk heeft verzet voor de gemeente Middelburg op het financiële vlak. Wij danken hem hiervoor hartelijk. Onze pastorale verzorger voor Schouwen-Duiveland, Tholen en Sint Philipsland blijft ds. J. Smink en voor de leden van Beveland, Walcheren en Zeeuws Vlaanderen was er een oplossing gevonden in de persoon van de Hr. Bert van Klaveren. Deze heeft zich echter teruggetrokken, waardoor wij nu een vacature hebben voor een pastoraal verzorger. We zijn druk bezig om een vervanger te vinden. Zodra we hier een oplossing voor gevonden hebben, krijgt u hiervan bericht. 17.

Wilt u contact met ds. Smink of een afspraak maken dan kunt u dit doen via het secretariaat mw. Teunie van der Bijl - Pannekoek Wat betreft de Lutherse diensten in Groede en Middelburg het volgende: De eerste Lutherse dienst in Groede is op 19 april 2015 in de Hervormde kerk, Markt 1 te Groede en de voorganger is drs. J.B. Val. Voor de eventuele diensten in Middelburg is nog overleg gaande. Wat betreft de restauratie van het dak van onze kerk, de rijkssubsidies zijn toegezegd en de prijsopgaven zijn onderweg. Er zit dus eindelijk beweging in en we hopen dat we binnen afzienbare tijd kunnen starten. De gemeente die de verantwoording van het onderhoud aan de buitenkant van de kerk heeft, zal het gehele project leiden. Wij wachten nu dus op het startsein van de gemeente. De volgende kerkenraadsvergadering is op 19 januari 2015 om 14.00 uur

Lieve mensen, Hierbij wil ik iedereen die mij tijdens mijn ziekte en operaties in de laatste maanden zoveel kaarten gestuurd hebben ( maar liefst 116 stuks) en van wie ik zoveel bloemen en telefoontjes gehad heb heel, heel hartelijk bedanken. Ik was dikwijls heel erg ontroerd van zoveel lieve dingen van jullie allemaal. Het gaat nu gelukkig weer de goede kant op. De bestralingen zijn begonnen en ik hoop voor de Kerst weer klaar te zijn met ziekenhuizen etc. We gaan vol goede moed en vertrouwen de toekomst tegemoet en zeggen, alles komt goed met Gods hulp. Allemaal hele lieve groeten van een dankbare Teunie van der Bijl.

18.

Weerspreuken December Brengt St. Nicolaas (6) ijs, dan brengt de Kerstman regen. December veranderlijk en zacht, is een winter zonder kracht. December vol met mist, goud in de kist. Veel sneeuw op Oudjaar, veel hooi in ’t nieuwe jaar. Januari Draagt januari een sneeuwwit kleed, wordt de zomer zeer heet. Is het St. Paulus (25) schoon en klaar, dan brengt het een gezegend jaar. Februari Als vroeg krokussen bloeien, dan zullen ze met de koude stoeien. Geeft Lichtmis klaverblad, met Pasen sneeuw op het pad.

Kruiden hoekje DRAGON Dit uiterst populaire keukenkruid is afkomstig uit Midden-Azië en Midden- en Oost-Europa. Het werd in de 13e eeuw door de Moren tijdens hun veroveringstochten naar Spanje meegebracht. Dit keukenkruid wordt in de volksmond ook ‘keizersla, drakenkruid of slangenkruid’ genoemd. Dragon voelt zich het beste thuis op een beschutte zonnige plaats in een voedzame en goed doorlaatbare grond. ’s Winters heeft het enige bescherming tegen de kou nodig.

ZOETHOUT Zoethout is een ook in onze streken winterharde vaste plant die behoort tot de familie van de vlinderbloemigen. De plant wordt ongeveer een meter hoog en bloeit vanaf het late voorjaar met typische vlinderbloemen met een licht paars-blauwe kleur die in trossen staan. 19.

De wortels van zoethout zijn dik en houtig en de plant kan zich hiermee ondergronds behoorlijk uitbreiden. De wortels van zoethout zijn de leverancier van het gelijknamige ‘kruid’ waaruit ook drop wordt bereid.

Allerlei weetjes en feiten over Kerst Het meest populaire decemberfeest is Kerst. Bijna alle Nederlanders, zo’n 90 procent, viert een traditionele Kerst. Het kerstdiner, kerstkaarten, de kerstboom en kerstversieringen horen hier allemaal bij. Op Eerste Kerstdag is een zelfgekookt meergangendiner favoriet, maar gourmetten doet het ook goed. Besparen in deze periode is er ook dit jaar niet bij. Maar 14 procent doet wat rustiger aan qua uitgaven. In Nederland worden er drie miljoen kerstbomen per jaar verkocht. De allergrootste kerstboom van Nederland staat in IJsselstein. Ieder jaar wordt daar de tv-zendmast versierd met 121 lampjes. De mast is maar liefst 375 meter hoog. Nergens in de bijbel heeft met het over zingende engelen. Onderzoekers hebben berekend dat de Kerstman 822 huizen per seconde zou moeten bezoeken op kerstmisavond om alle cadeautjes te bezorgen. Dit zou betekenen dat hij 1046 km/s, 3000 keer de snelheid van het licht. Het hangen van cadeautjes aan bomen komt van druïdes, zij geloofden dat de boom de gever van al het goede was. Voor veel mensen is kerstmis het belangrijkste feest van het jaar. Midden in de winter vieren ze het feest van het licht. Ze branden kerstkaarsen, geven elkaar kerstcadeaus, zingen kerstliedjes onder de kerstboom en 20.

zitten urenlang aan het kerstdiner. Christenen vieren dat tweeduizend jaar geleden Jezus werd geboren in een stal. Katholieke mensen zetten daarom van oudsher een stalletje met Maria, Jozef en het kindje Jezus neer. De os en de ezel, herders en schapen, engelen en koningen mogen ook meedoen. IJslanders hebben een kerststal vol trollen. Die trollen brengen in de kerstnacht cadeaus. Uit Amerika komt de kerstman: Santa Claus. Rendieren trekken zijn arreslee vol geschenken door de lucht. Franse en Portugese kinderen zetten hun schoen onder de boom. De Franse kerstman heet Père Noël, de Finse heet Joulupukki. De elfjes heten daar Joulutonttu. Sommige Oostenrijkse kinderen geloven in het Christelkind: een bloot jongetje dat cadeautjes brengt. Amerikaanse en Engelse kinderen hangen onder de schoorsteen een lange sok die ze graag helemaal gevuld zien. In Engeland maken mensen een kerstkrans aan de deur vast en gaan de kinderen langs de huizen om kerstliedjes te zingen. In de woonkamer hangt een bos mistletoe en als je daar onder staat, mag je elkaar zoenen. In Mexico hangt een piñata aan het plafond. Dat is een versiering in de vorm van een dier. Geblinddoekt moet je proberen met een stok de piñata stuk te slaan. Het sneeuwt dan snoep en speelgoed. Of als je pech hebt, regent het water of papiersnippers. Kerstmis is ook het feest van vrede op aarde. Mensen leggen hun ruzies bij en soms stoppen soldaten eventjes met schieten. 21.

Berichten van en voor de gemeente Het jaar 2015 staat voor de deur / hek !

20 15

Betekenis van de symbolen op de Adventskaarsen De vier adventskaarsen De symbolen op de kaarsen vertellen op zinnebeeldige ( = symbolische) wijze, van Gods belofte en de profetische voorspellingen over de komende Verlosser. Dit betreft de eerste en de tweede kaars. De derde en vierde kaars symboliseren de vervulling van de profetieën. De eerste kaars “vertelt” in drie symbolen van de zondeval en Gods belofte in Genesis 3:15. De hoofdletter A is hier het zinnebeeld voor Adam; het bekende symbool voor Christus: de X en P in elkaar getekend ( de X is het Griekse teken voor CH en de P voor onze R, die tezamen zo de eerste drie letters van de naam CHRistus vormen). Maar in de loop van de jaren is dit oude symbool door de Latijnse woorden Christus Rex, dit is “Christus Koning” vertaald. Dit zinnebeeld wordt al eeuwenlang gebruikt om Christus aan te duiden en dat de letters X en P betekenen: Christus Koning, Christus de Overwinnaar. 22.

De slang is het duidelijke symbool van da Satan; maar hij zal eenmaal overwonnen worden door de beloofde Verlosser. Daarom staat het Christusteken bovenop de slang getekend.

Op de tweede kaars ziet men eerst de regenboog die boven de aarde staat: Gods verbond met Noach. Daaronder de kroon en de harp van David: de koning en psalmist. Deze drie symbolen stellen de profetische voorzeggingen over de Messias voor. Daarom is het Christussymbool er onder getekend.

De derde kaars geeft de vervulling van de belofte aan door het zinnebeeld van kribbe en ster uit Bethlehem ( Micha 5:1) en daaronder het Christusteken dat als het ware voortkomt uit het nieuwe twijgje gesproten uit de stronk van Isaï ( Jesaja 11:1).

De vierde kaars geeft het moment aan dat de Verlosser zijn werk metterdaad begon door de zinnebeeldige voorstelling van Zijn doop door Johannes ( Johannes 1: 29-34). Hiervoor zijn gebruikt het Christussymbool met daaronder de duif ( zinnebeeld van de Heilige Geest) en het water.

23.

Leden Registratiesysteem Protestantse Kerk Nederland ( = LRP) Zoals u weet heeft elke organisatie een registratie van haar leden. De afgelopen maanden is er veel veranderd in onze “organisatie”. Dit vanwege de fusie van onze gemeenten Zierikzee, Groede-Middelburg-Vlissingen en een deel van Tholen. Ook onze kerk heeft een registratie, waarin behalve uw naam, adres en woonplaats, ook uw geboorte-, doop-, belijdenis-, huwelijks-, enz. data kunnen staan. Dit is een landelijk systeem binnen onze PKN kerk. Inmiddels is men binnen de PKN overgegaan tot een nieuw landelijk systeem, het LRP. De privacy van de gemeenteleden is bij LRP goed gewaarborgd. Gebruikers van het LRP krijgen toegang tot het systeem met een persoonlijke autorisatiesleutel. Dit apparaatje, ter grootte van een USB-stick, genereert een uniek getal. Op basis van de combinatie van dit getal met een aanmeldnaam ( e-mailadres administrateur) en het wachtwoord, vindt de identificatie plaats. Deze solide wijze van toegangsbeveiliging voldoet aan de eisen van de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Dit werkt via internet en via een beveiligde verbinding kan men in dit systeem kijken en aanpassingen plaatsen. Andere mensen kunnen dit niet. De zogenaamde “Leden administrateur” is Erik Ponsen. Hij heeft toegang tot de gehele ledenadministratie en kan hier dus alles aanpassen. Hij is de enige die dat kan. Zodoende is privacy gewaarborgd. Kortgeleden heeft u een brief ontvangen van de kerkenraad met daarin een aantal vragen om bepaalde gegevens te controleren, zodat wij de gegevens binnen onze bestanden te controleren. Helaas hebben we nog niet van iedereen de formulieren mogen terug ontvangen. Mocht u nog niet gereageerd hebben, wilt u hier nogmaals naar kijken en ons het ingevulde en ondertekende formulier toekomen ( er was een envelop met postzegel bijgesloten). Hierdoor komt onze ledenadministratie weer geheel op orde. Bijvoorbaat dank. Erik Ponsen 24.

Algemeen Nut Beogende Instellingen ( ANBI) Zoals u ongetwijfeld weet, kunt u giften aan de kerk opgeven bij de belasting aangifte onder het hoofdstuk ‘Giften’. Nu heeft onze overheid bedacht dat daar maar eens andere regels voor moeten komen. Giften die je geeft, kun je alleen nog maar aftrekken als desbetreffende instelling een ANBI is. Daarvoor moeten we als kerk administratief het één en ander regelen. Kerken moeten vóór 1 januari 2016 alles gereed hebben. We wachten nog op een aantal richtlijnen van de PKN. U merkt daar helemaal niets van, maar voor een aantal mensen is het wel weer veel werk. Zoals u vorige keer is gemeld, zijn we heel druk bezig met een nieuwe website. Heel langzaam komt er schot in. Het kost heel veel tijd óm dit goed te maken en Erik, Lucas en de heer Eekel ( ELG Brabant) besteden hier veel tijd aan. Heel langzaam komt er een eigen website. Zodra deze in de ‘lucht’ is, zullen wij u dit melden. Tot dan toe, kunt u informatie vinden op onze blogspot.

Kerstfeest Wij naderen zoo schreê voor schrede den allerkortste dag van ‘t jaar. De lieve zon blijft meest onzichtbaar, de grijze mist hangt dicht en zwaar. Dat is het kenmerk van december, wij moeten door het donker dal; maar het geeft ons moed, dat in het donker het licht ons weer verblijden zal. Maar Hij, zoo nederig geboren, Hij werd een Koning in het Rijk van d’allerhoogste, reinste liefde. Wie was aan deugden Hem gelijk? Wij voelen diep in onze harten dat wáár geluk niet kan bestaan en vrede niet ons deel kan wezen, als wij niet in Zijn voetspoor gaan. S.W. Schortingshuis ( 1840 - 1931) 25.

Legende van de kerstster Iedereen kent de plant die rond Kerst volop voorhanden is: de rode of tegenwoordig ook wel witte kerstster. De plant komt uit Mexico en de heer Joel Poinsett, een ambassadeur van dit land, die ook amateur botanicus was, nam de plant in het begin van de 19e eeuw mee naar de Verenigde Staten. Daar heet de plant wel Poinsettia. Via Amerika kwam die ook bij ons terecht. Over de plant die van groen tot diep rood verkleurt, wordt het volgende verhaal/legende verteld: “In Mexico was het in de 19e eeuw de gewoonte om geschenkjes naar het stalletje te brengen. Nu was er een arm jongetje Pepita dat geen geld had voor zo’n presentje. Droevig liep hij langs de straten. Plots verscheen er een engel die het knulletje een groene plant aanwees en zei dat hij deze moest meenemen naar het stalletje. Daar aangekomen plaatste hij de plant bij de kribbe. De mensen begonnen te lachen omdat de kleine zo’n eenvoudig cadeau had meegebracht. Hij begon te blozen van schaamte. Zijn wangetjes werden vuurrood en wat gebeurde er? De eenvoudige plant begon ineens óók rood te worden. Het kindje Jezus lachte tevreden naar het jongetje. En vanaf dat moment noemen we deze plant de Kerstster”. Een ander verhaal is: “Het verhaal gaat dat een arm kindje, dat op de nacht van kerstmis geen kado kon kopen voor Jezus Christus. Om toch iets te kunnen geven had het kindje wat plantjes en onkruiden geplukt in een wegberm en daar een klein boeketje van gemaakt. Aan het kindje was verteld dat een liefdevolle gift aanvaardbaar was in Gods ogen. Eenmaal in de kerk, begon het boeket gemaakt van onkruiden, te bloeien met rode en groene bloemen. De rode bloemen van het ‘onkruid’ bloeiden op in de vorm van sterren. De Drie Wijzen werden naar eigen zeggen naar kindje Jezus geleid door een heldere ster in de hemel. De Christelijken beschouwden deze plant als een kerstwonder. De kerstster wordt door zijn geschiedenis veel verkocht in de dagen rond kerst. Vaak is deze plant ook alleen maar tijdens deze feestdagen te krijgen”. 26.

•

Ergens gelezen:

‘Een chassidisch ( Orthodox Joods) verhaal’: Een rabbi vroeg eens aan zijn leerlingen: ‘Hoe kun je het moment bepalen, waarop de nacht ten einde loopt en de dag begint?’ ‘Is dat het moment waarop je uit de verte een hond van een schaap kunt onderscheiden?’ vroeg een leerling. Maar de rabbi was niet tevreden met dit antwoord. ‘Is het als je van verre een dadelboom van een vijgenboom kunt onderscheiden?’ vroeg een ander. ‘Nee’ zei de rabbi. ‘Maar wat is dan het antwoord?’ vroegen zijn leerlingen. Toen zei de rabbi: ‘Het is als je in het gezicht van een mens kunt kijken en daarin je zuster of broeder ziet’.

27.

Kerststal, een levende traditie Kerststallen, voor ons zijn ze heel gewoon. Er zijn zelfs winkels die het hele jaar kerststallen en kerstversieringen verkopen. Maar als je de verhalen rond de geboorte van Jezus goed leest, dan zul je al snel bemerken dat een groot deel van onze verhalen over Kerstmis niet precies zo in de Bijbel staat. Evangelist Mattheüs slaat na zijn geslachtslijst de geboorte in de stal over. Marcus begint bij het optreden van Johannes de Doper in de woestijn. De evangelist Johannes begint met een prachtige, mystieke verwoording van de geboorte van het Woord. Alleen Lucas geeft een in de historie geplaatst verhaal met de woorden: 'In die dagen vaardigde keizer Augustus een decreet uit...' Er wordt geen stal beschreven, geen os en ezel, maar wel een voerbak waarin het kind gelegd wordt. Bij Mattheüs vinden we dan weer de Drie Wijzen uit het oosten terug, waarover in Lucas niets gezegd wordt. En dan zijn er nog Apocriefe Evangelies, zoals het Evangelie van Jacobus, dat een veel uitgebreider verhaal van de aankondiging, de geboorte en het leven van Jezus geeft. Onze kerststal is als het ware bij elkaar gesprokkeld, maar heeft een lange geschiedenis. Een kerststal is een voorstelling van de geboorte van Jezus met figuren van hout of gips, die vooral in katholieke gezinnen rond Kerstmis in huis te vinden is, vaak onder de kerstboom. Naast Jezus, Maria en Jozef zijn vaak ook andere figuren aanwezig die in het kerstverhaal voorkomen, zoals herders - eventueel aangevuld met enkele schapen - en de drie wijzen Caspar, Balthasar en Melchior - soms met kamelen. Ook andere dieren als de os en de ezel behoren tot de figuren in de kerststal. In Catalonië en andere regio's omvat de kerststal traditioneel een caganer, een figuur van een poepend mannetje.

28.

Het begin van Kerstmis De geboorte wordt voor het eerst uitgebeeld in de jaren dertig van de vierde eeuw, wanneer keizer Constantijn in Betlehem een basiliek laat bouwen boven de geboortegrot. In Rome wordt dan het Kerstfeest ingevoerd en vastgesteld op 25 december: vlakbij de datum dat de Romeinen de midwinterzonnewende vierden: het feest van Natalis soli invicti (de onoverwonnen zon). De geboorte van Jezus wordt gevierd als het opgaan van de zon der gerechtigheid. Of zoals Johannes het ziet: de menswording van God als het doorbreken van het ware Licht. In preken uit die tijd vindt men deze thema's terug. In een van de oudste liturgische teksten van Kerstmis uit de vijfde eeuw staat deze gedachte ook verwoord:

God, die deze hoogheilige nacht door de luister van het ware Licht hebt verlicht, geef, wij bidden U, dat wij, die het mysterie van dit Licht op aarde hebben leren kennen, ook de vreugde daarvan in de hemel mogen genieten. In het begin waren er afbeeldingen op sarcofagen. Ze waren heel eenvoudig. Wat later, halverwege die vierde eeuw zie je op sarcofagen de Drie Wijzen op weg naar de stal geleid door de ster, die Bileam in het Oude Testament ook al leidde.

De heilige Franciscus en de eerste kerststal In de dertiende eeuw, drie jaar voor zijn dood, liet Franciscus van Assisi de eerste kerststal in het openbaar neerzetten. In 1223 kreeg hij van Paus Honorius III (1216-1227) toestemming om het kersttafereel met levende personen voor te stellen. Hij wilde aan eenvoudige mensen de betekenis van Jezus' geboorte in die armoedige omstandigheden duidelijk maken. Zo ontstond een levende kerststal, in het bos bij een grot in Greccio: er was 29.

een kindje in de kribbe, een Maria en Jozef, een echte os en ezel en enkele bijfiguren. Franciscus, zijn broeders en de dorpelingen stonden er met brandende fakkels en kaarsen om heen. Ontroerd ervoeren ze hoe Greccio een nieuw Betlehem was geworden, zo beschrijft Thomas van Celano, de biograaf van Franciscds, het gebeuren. Vanaf de zestiende eeuw raakt de kerststal in zwang. Na het Concilie van Trente (1545-1562) probeert de katholieke kerk zieltjes terug te winnen die ze tijdens de reformatie aan de protestanten zijn kwijtgeraakt. De verering van Christus, Maria en andere heiligen wordt gepropageerd en de kerststal is een hulpmiddel dat de mensen aanspreekt. In Zuid-Italië ontstaat het gebruik om een aantal beeldjes tegen een geschilderde achtergrond te plaatsen. In Napels bloeit een echte kerstkribbenkunst. Als de koning van Napels een nieuwe indrukwekkende kerststal wil, geeft hij de beste kunstenaars opdracht er een te maken in de mode van die tijd: de uitbundige barokstijl. Sindsdien wedijveren rijke Napolitaanse families om de meeste figuren in hun kerststal te krijgen en om het meest theatrale decor. In het Utrechtse Catharijneconvent is elk jaar zo'n traditionele Napolitaanse kerststal te bewonderen. Via Zuid-Europese landen komt de kerststal onze kant op. De oudst bekende kribben in Nederland zijn die van Roermond (1370), Utrecht (1489), Delft (1502) en Weert (1520). Pas vanaf de achttiende eeuw raakt de kerststal ingeburgerd in de huiskamers. Steeds meer katholieke gezinnen zetten een stalletje neer met een kleine beeldengroep: de kribbe met het kindje Jezus, Maria en Jozef, de herders, en wat op afstand de Drie Koningen. Tot aan 25 december blijft het kribbetje van Jezus leeg. De Drie Koningen worden elke dag wat dichter bij de stal gezet, om er op 6 januari te arriveren. Daarmee is het kerstverhaal voltooid en kan de stal met inhoud weer voor een klein jaar naar zolder. Ook nu nog vinden we rond Kerstmis op verschillende plaatsen in het land 30.

een levende kerststal, soms zelfs in een prachtige oude schaapsstal.

Kerststallen van overal Door de eeuwen heen is men kerststallen voor gebruik in de kerk en in huis gaan maken. Die traditie is al heel oud, vanaf het einde van de middeleeuwen. Er zijn mensen die ze verzamelen. Er zijn ook mensen die kunstenaars van over de hele wereld opdracht geven een kerststal te maken. Alle kerststallen zijn anders. Cultuur en visie van de kunstenaar hebben invloed op de uitvoering. Ze zijn ingetogen, uitbundig, kleurig, eenvoudig, veelvormig maar steeds ontroerend. Want elke kunstenaar ging op zoek naar het mysterie van Geboorte dat we vieren met Kerstmis. Een bekende kerststal is die op het Sint Pietersplein voor de SintPietersbasiliek in Rome, een idee van Paus Johannes Paulus II. Deze kerststal bestaat sinds 1982. Sinds 1999 komt de 25 meter hoge boom uit Badia en het mos van de berg Fumaiolo bij Verghereto, waar de Tiber begint. Een bekende levensgrote kerststal in Nederland is die in de SintJanskathedraal in 's-Hertogenbosch. Hierbij wordt niet alleen de stal uitgebeeld, maar ook een groot deel van de omgeving, het veld waar de herders de goddelijke boodschap ontvangen en mensen die op weg zijn naar de stal, zodat het gehele tafereel de hele lengte van het gebouw in beslag neemt.

31.

‘Kerst’ humor

HOEFIJZER Een bisschop komt op bezoek bij een pastoor en ziet boven de buitendeur van de pastorie een hoefijzer hangen. Verbaasd vraagt hij: “Daar gelooft u toch niet in ?” “Natuurlijk niet, eminentie”, antwoordt de pastoor, “ik ben ervan overtuigd dat het ook geluk brengt als je er niet in gelooft.”

MET MATE De ochtenddienst begint en er zit maar één man in de kerk. De dominee zegt tegen hem: “Volgens mij slaapt iedereen vandaag uit. Wilt u naar huis of moet ik de preek houden?” De man antwoordt: “Als ik de kippen ga voeren en er komt er maar eentje dan geef ik die toch te eten”. De dominee vatte het op als ‘ja’, beklimt de preekstoel en houdt een preek van een half uur. Na afloop vraagt hij de man wat hij ervan vond. De man zegt: “Als ik de kippen ga voeren en er komt er maar een, dan geef ik niet de hele emmer.”

GOED ZIJN Moeder is voor haar twee zoontjes Bart en Joep pannenkoeken aan het bakken. Die zijn aan het ruziën over wie de eerste mag hebben. Moeder besluit hen een moreel lesje te leren en zegt: “Als Jezus hier gezeten had dan zou hij zeggen: ‘Mijn broer mag de eerste pannenkoek hebben, ik wacht wel even’. Waarop Bart tegen Joep zegt: “Nou, dan ben jij dus Jezus.”

32.

Naar de dokter Een moeder neemt haar dochter mee naar de dokter en vraagt hem te onderzoeken hoe de buik van haar dochter zo opgezwollen kan zijn. De dokter ziet het eigenlijk meteen al en zegt: “Maar mevrouw, uw dochter is zwanger!” De moeder wordt rood van woede en ze begint te sputteren tegen de dokter dat haar dochter een lief meisje is en nooit haar reputatie te grabbel zou gooien door onveilige seks te hebben. De dokter kijkt stil voor zich uit door het raam. De moeder wordt woedend en schreeuwt: “Hou op met uit het raam te staren! Heb je dan helemaal geen aandacht voor mij?” “O, maar natuurlijk krijgt u de nodige aandacht mevrouw. Alleen de laatste keer dat dit gebeurde, verscheen er in het oosten een ster aan de hemel en kwamen er drie wijzen op af. Ik hoopte alleen maar dat ze nu ook zouden komen opdagen om me uit te leggen hoe uw dochter dan wel zwanger geworden is.”

“Zeeuws Oekje” •

De kletskens uitdrinken Betekenis: De restjes uit de glazen

•

Ie eet vò ’n mosse Betekenis: Hij eet heel weinig

•

Ut de musse gae(n) Betekenis: De dracht afleggen (van vrouwen)

33.

BELANGRIJKE ADRESSEN Predikant

:

Vacature

Consulent

:

Ds. R.E. van den Berg te Delft

Secretariaat Koster

: :

Mevrouw T. van der Bijl – Pannekoek De heer R. van der Bijl

Diaconie + voorzitter kerkenraad: Mevrouw G. Langerak – van der Ent

Diaken:

Mevrouw H. Vollewens – Westra,

ABN/AMRO banknummer: NL35ABNA0510533434 t.n.v. Evangelisch Lutherse Gemeente Zierikzee-Zeeland

Kerkrentmeester

:

De heer H. Spliethoff

ABN/AMRO banknummer: NL78ABNA0510617050 t.n.v. Evangelisch Lutherse Gemeente Zierikzee-Zeeland

Pastoraat : ( via secretariaat !)

Ds. J. Smink,

Orgel– en onderhoudsfonds: ABN/AMRO banknummer: NL04ABNA0510593550 t.n.v. Evangelisch Lutherse Gemeente Zierikzee-Zeeland

Restauratiefonds Evangelisch Lutherse Kerk Zierikzee: Rabobank: NL82RABO0375125515 Email adres

:

[email protected]

Ledenadministratie : ( o.a. wijzigingen)

Erik Ponsen via [email protected]

Website internet

http://www.lutherszierikzee.blogspot.nl

: