OPBOUW. Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen. Nr. 1, januari e jaargang

OPBOUW

Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen Nr. 1, januari 2015 68e jaargang

Bijdragen voor de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen zijn nodig om de activiteiten van de gemeente te kunnen financieren. U kunt uw bijdrage overmaken op de volgende rekening:

Gironummer NL88INGB0000820317 t.n.v. Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen.

Alvast hartelijk bedankt voor uw bijdrage.

Bestellen collectebonnen: De Collectebonnen (10 x € 1, 10 x € 2, 4 x € 5 ) zijn op een vel ter waarde van € 50 verkrijgbaar. U bestelt ze door het bedrag van € 50 (of het meerdere ervan) plus € 1 voor papier en versturen over te maken aan de lutherse gemeente (gironummer NL88 INGB 0000 8203 17) en vermeldt in het betref ‘collectebonnen’ en uw postadres. U ontvangt de collectebonnen per post thuis.

Inhoud BIDDEN IN DE STAD – dagelijks getijdegebed .......................................... 4 Kerkdiensten februari – maart 2015 ......................................................... 8 Wie wil een lezing in de dienst verzorgen?................................................ 9 Parkeren op zondagochtend .................................................................. 11 Microfoon vernieuwd en ringleiding hersteld ........................................... 11 Muziekdienst 8 februari: Moderato Cantabile .......................................... 12 8 maart muziekdienst Stabat Mater - Vivaldi. .......................................... 13 Kindernevendienst 2015 ........................................................................ 13 Toekomst Groninger Lutherse gemeenten .............................................. 14 Ontmoetingsmiddag .............................................................................. 15 Wie gaat mee naar de Kirchentag in STUTTGART? .................................. 17 11e Lutherse schaakdag Hoekelum ........................................................ 19 Vakantie met aandacht ! ....................................................................... 19 Collectedoelen ...................................................................................... 21 De kikker en de hofleverancier............................................................... 22 De stand van zaken bij de Voedselbank Groningen ................................. 23 2015, het jaar voor ‘Schnitger2017’ ........................................................ 24 Uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden ............................................. 27 Bijdragen levend geld in 2014................................................................ 29 Actie Kerkbalans 2015 ........................................................................... 30 Collectebonnen ..................................................................................... 30 Uit de kerkenraadsvergaderingen van december en januari ..................... 31 Agenda december 2014 – januari 2015 .................................................. 33 Gedicht: Eenzaamheid........................................................................... 34

3

Meditatie BIDDEN IN DE STAD – dagelijks getijdegebed We hadden het in de kerkenraad al eens over gehad. Zou het niet mooi zijn om ook op andere momenten dan de zondagochtend samen te komen voor een korte viering, een vesper in een meer meditatieve stijl. Aan de uitvoering van dit plan kwamen we niet toe. Een jaar later bereikte ons de vraag van de initiatiefgroep van het Stadsklooster of wij ruimte beschikbaar kunnen stellen voor een dagelijks getijdengebed in de stad. Deze initiatiefgroep had al plannen gemaakt voor een dagelijks getijdengebed. In de voorbereiding hiervan bleken er ook een redelijk aantal vrijwilligers te zijn die mee willen helpen. Alleen de locatie ontbrak nog. Ze zochten een locatie het liefst op een centrale plek in de stad. De kerkenraad heeft dit initiatief ‘geadopteerd’ waardoor het stadsklooster, op de momenten dat de ruimte in ons gebouw niet verhuurd is, de getijdendiensten in de Lutherzaal of kerkzaal mag houden. Zo werd als het ware de wens van de kerkenraad verhoord en vervuld – alleen anders dan we dachten. De kerkenraad ondersteund graag dit initiatief. Vanaf aswoensdag 18 februari zullen dagelijkse om 17:30 uur (behalve op zondag) getijdendiensten in de Luther- of kerkzaal plaatsvinden. Allen die behoefte hebben aan een moment van gezamenlijk gebed en stilte zijn uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Waarom getijdegebeden? Waarom zouden we getijdegebeden vieren? Getijdegebeden kunnen bijdragen aan een geregelde omgang met God en daarmee het geloof versterken. Getijdegebeden kunnen ons helpen ons tebepalen bij God en bij een op God gericht leven. Een dagelijks gebedsmoment kan ook een dam zijn tegen de tijd die over ons heengaat, of die ons ontglipt. ‘Wie de getijden verzuimt, wordt door de tijd overspoeld’. In het onderstaande artikel, dat we uit ‘Kerk in stad’ hebben mogen overnemen, leest u meer over dit initiatief.

4

BIDDEN IN DE STAD – de start van het Stadsklooster

Marga Baas

Op de ochtend die ik heb gereserveerd voor het schrijven van een artikel n.a.v. het Stadsklooster, staat in het dagblad “Trouw” een foto afgedrukt van een drietal cisterciënzer monniken die de boot aflopen om voet aan wal te zetten op Schiermonnikoog. Ze komen uit Abdij Sion in Diepenveen, niet ver van Deventer. Omdat dit kloostercomplex te groot is voor de huidige gemeenschap, zoeken zij naar een nieuwe plek om zich te vestigen. Ooit leefden op Schiermonnikoog – de naam zegt het al – monniken in schiere, grijze pijen. Het lijkt erop dat binnen niet al te lange tijd opnieuw een groep kloosterlingen op het eiland komt wonen om er gezamenlijk gestalte te geven aan een leven van gebed. Het zoeken van een nieuw onderkomen is voor de cisterciënzers tegelijk een diepgaande bezinning op de vraag wie zij willen zijn en hoe zij vandaag hun roeping verstaan. Mijn eerste kennismaking met het kloosterleven vond plaats in 1975, schreef ik ooit in dit blad. Samen met andere leerlingen van het Willem Lodewijk Gymnasium was ik te gast in Abdij Sion. Dat bezoek maakte op mij een diepe indruk: de toegewijdheid aan God en het gezamenlijke leven, de getijden, de stilte. Daarom raakt het mij ook dat deze gemeenschap nu de moed heeft een nieuw begin te maken. De verhuizing betekent een ingrijpende verandering. Maar het kan niet anders of het getijdengebed blijft het kloppend hart in het bestaan van deze monniken. Het stadsklooster Misschien hebt u via KerkinStad of langs andere wegen al iets vernomen over het Stadsklooster in Groningen. De naam roept van alles op. Voor mij is het woord ‘klooster’ voor altijd verbonden met de bovengenoemde ervaring in Abdij Sion en de kloosterweekends met gemeenteleden en parochianen in latere jaren. Het Stadsklooster is geen gemeenschap van mensen die gezamenlijk een huis bewonen en elk de belofte hebben afgelegd om hun leven biddend en werkend met elkaar te delen. Maar het model of de grondvorm van het kloosterleven is wel de inspiratie geweest bij het nadenken over de vraag hoe in de stad Groningen “een pleisterplaats en toevluchtsoord” zou kunnen ontstaan voor mensen binnen en buiten de kerk die op zoek zijn naar rust, bezinning, gebed, inspirerende ontmoetingen. Uit de brainstormsessies die volgden op de discussiedag “In het hart van de stad” (op zaterdag 8 oktober 2011 in de Martinikerk en georganiseerd door de Algemene Kerkenraad van de PGG) kwam al gauw het idee van een “open stadsklooster” bovendrijven. 5

Elders in den lande zijn in de afgelopen jaren vergelijkbare initiatieven ontstaan. De meeste bekendheid (zeker in het noorden) geniet misschien wel het Nijkleaster in Jorwerd, dat verbonden is aan de protestantse plaatselijke gemeente (zie de website: nijkleaster.nl). Start In de stad beginnen we klein en bescheiden. Met ingang van Aswoensdag 18 februari a.s. vieren we dagelijks een avondgebed, van maandag tot en met zaterdag, in de Lutherzaal van de Lutherse kerk in de Haddingestraat. We zijn erg blij met deze locatie in het hart van de binnenstad. Vanaf 17.00 uur gaan de deuren open en is ieder welkom om een kop koffie of thee te drinken. Vanaf 17.30 uur begint het avondgebed. Aansluitend is er nog even tijd voor ontmoeting, tot 18.15 uur. Er is voor deze tijd gekozen in de hoop dat werkende, studerende en winkelende mensen aanschuiven bij het gebed en daarna tijd hebben om thuis te eten en de avond verder ter beschikking te hebben. Het avondgebed is sober van vorm en opzet. Er wordt lezend en zingend een psalm gebeden, er klinkt een evangeliegedeelte, een lied wordt gezongen, voorbeden worden uitgesproken. We hebben ervoor gekozen om ons aan te sluiten bij het Anglicaanse dagrooster van lezingen en psalmen. Getijdengebed Het avondgebed is een van de gebedsmomenten op de dag die samen het getijdengebed vormen. Ik vind het opmerkelijk, dat ook het nieuwe Liedboek (dat als ondertitel draagt “Zingen en bidden in huis en kerk”) is samengesteld en ingedeeld vanuit de visie dat het bestaan gedragen wordt door het ritme van de getijden: de getijden van de dag, de getijden van het jaar. Daarom worden in het Liedboek niet alleen liederen, maar ook gebeden aangereikt voor de morgen, de middag, de maaltijd en de avond. Bovendien vind je er een orde voor een getijdengebed, individueel of samen met anderen. In diverse geloofsgemeenschappen, ook in de stad, is er inmiddels vertrouwdheid met het houden van morgengebeden of vespers op bepaalde tijden: eens in de week, eens in de maand of op een vaste weekdag in de Advent of de Veertigdagentijd. In de eeuwenoude kloostergemeenschappen en ook op plekken als Iona en Taizé worden de getijden dagelijks gebeden, van drie tot zeven maal daags. Het zijn ‘witte plekken’ van verstilling in het bestaan van iedere dag. Ze bepalen je bij de bron waaruit we leven en werken: de goedheid van God.

6

Stilte Op 19 januari jl. was er een avond voor vrijwilligers die mee willen werken aan het Stadsklooster. Voor de meesten van hen is op adem komen, rust en stilte vinden in de hectiek van alledag de belangrijkste reden om aan de avondgebeden deel te nemen. “Stem ons af op uw stem, stem ons af op uw stilte” luidt een gebedsregel van Huub Oosterhuis. Bidden is niet alleen en allereerst vragen, maar: luisteren, ontvankelijk worden, wachten. In de stilte kan het verlangen groeien om het eigen bestaan te verbinden met God, met de mensen die net als wij in deze stad wonen en werken en met wie wij hoe dan ook het leven delen. Wie weet wat er nog allemaal uit de stilte en het gebed zal opbloeien.. Oproep Het Stadsklooster wordt gedragen door een kerngroep bestaande uit: Marga Baas, Alberte van Ess, Corline Hazenoot, Rob Kroes, Alef Rutgers, Jannet van der Spek en Evert Jan Veldman. Daarnaast is er een groep vrijwilligers die beurtelings de rol van liturg of gastvrouw/gastheer op zich nemen. Wie belangstelling heeft om mee te doen, hetzij in de kerngroep, hetzij in de groep vrijwilligers, wordt van harte uitgenodigd contact op te nemen. Het contactadres is: [email protected] Ook wie vragen en suggesties heeft, kan hier terecht. Tenslotte: breng een bezoek aan de Lutherzaal en bid mee met het avondgebed!

7

Kerkdiensten De diensten beginnen in principe om 10.00 uur in de Kerkzaal. Diensten met een zijn diensten waarin het Heilig Avondmaal wordt gevierd. Diensten aangeduid met  hebben een kindernevendienst. Orgelspel: bd =begin van de dienst, ed = einde van de dienst

Kerkdiensten februari – maart 2015 FEBRUARI feb 8 Sexagesima muziekdienst met Moderato Cantabile voorganger: Ds. S. Freytag bd 3 Choralvorspiele – Johannes Brahms ed koormuziek feb 15 Quinquagesima

feb 22

MAART mrt 1

mrt 8

voorganger: Ds. J.J.H. Bras bd Benedicam Domino – Heinrich Scheidemann ed Alleluja, laudem dicite – Heinrich Scheidemann Invocavit voorganger: ds. A.E. Reichman-Scheffer bd Improviastie ed Improvisatie

Reminiscere voorganger: ds. S.W. Bijl bd Passiekoralen uit het Orgelbüchlein – J.S. Bach ed Christus der uns selig macht – J.S. Bach Oculi muziekdienst met Luthers Bach Ensemble, Stabat Mater van Antonio Vivaldi voorganger: ds. D. Th. Strasser bd Allegro uit Concerto voor 4 clavecimbels – A. Vivaldi ed koormuziek 8

mrt 15

mrt 22

Laetare voorganger: ds. H.E. de Boer bd O Lamm Gottes unschuldig – J.S. Bach ed improvisatie Judica voorganger: ds. S. Freytag bd Improvisatie ed Improvisatie

mrt 29

Palmzondag Regiodienst in de Lutherse Kerk Stadskanaal, Hoofdkade 2, Stadskanaal Voorganger: ds. S. Freytag

Wie wil een lezing in de dienst verzorgen? Herhaalde oproep! In de vorige Opbouw schreven we dat de kerkenraad enige tijd geleden besloot na te gaan of er in de gemeente leden zijn die een Bijbellezing in de ochtenddienst willen verzorgen. Het gaat dan vooral om de lezingen uit het Oude Testament en uit de Brieven; de Evangelielezing zal doorgaans door de predikant worden gedaan. Op deze oproep zijn tot nu toe twee reacties ontvangen. Omdat wij een actieve bijdrage van gemeenteleden aan de liturgie als waardevol beschouwen, en willen proberen een rooster met meerdere deelnemers op te stellen, herhalen wij deze oproep hier nog een keer. Mocht u interesse hebben om mee te doen, ook al beschouwt u zich (nu nog) niet als een goede (voor)lezer, dan kunt u dat mailen naar mij: [email protected]. Mede afhankelijk van het aantal aanmeldingen gaan we dan bekijken hoe we dit element van gemeente zijn met elkaar kunnen vormgeven.

Henk Schaaf 9

Op 30 januari 2015 is in de leeftijd van 74 jaar overleden

Gerd Friedrich Hermann Alsleben De crematieplechtigheid heeft plaats gevonden op dinsdag 3 februari j.l. Gerd Alsleben kwam geregeld met zijn partner Thea Vijfschaft in de kerk. Menigeen kan zich ook de lekkere en goed gevulde soepen herinneren die hij voor bij voorbeeld de kerstviering bereidde. Via Bert Keizer heeft hij kennis gemaakt met onze gemeente en voelde zich er meteen thuis. De laatste jaren werd zijn gezondheid minder en had hij weinig energie. Op de kaart stond een vers uit Matteüs 11:28 Kom tot Mij allen, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven. In het geloof en vertrouwen dat Gerd Alsleben nu zijn rust bij God heeft gaan onze gedachten uit naar Thea Vijfschaft en allen die hem nu moeten missen.

10

Parkeren op zondagochtend Van de secretaris van de Raad van Kerken hebben wij vernomen dat er op zondagochtend nog vrij geparkeerd kan worden. Mocht er i.v.m. koopzondagen wel een parkeertarief worden ingevoerd, dan zal dat waarschijnlijk pas vanaf 13.00 uur zal zijn; zo leerde navraag bij de CDAfractie. Vooralsnog kunnen de kerkgangers op zondagochtend bij ons dus hun auto gratis parkeren in de omgeving van de kerk.

Exploitatiestichting Microfoon vernieuwd en ringleiding hersteld De installatie in de kerk gaf in de afgelopen tijd herhaaldelijk vervelende ruis. Onduidelijk was waaraan dat lag. Daarom heeft de exploitatiestichting advies ingewonnen. Daarbij bleek dat onze installatie op een frequentie werkte die niet meer was toegestaan omdat enige jaren geleden deze frequentie gereserveerd is voor andere gebruikers. De exploitatiestichting heeft daarom de microfoons vernieuwd en bij deze gelegenheid ook de ringleiding weer hersteld. Hiervoor moest de apparatuur worden vervangen en opnieuw worden geïnstalleerd. Dit zal voor de slechthorende bezoekers van het gebouw een grote verbetering betekenen omdat ze hetgeen door de microfoon wordt gesproken direct kunnen ontvangen zonder storende geluiden uit de ruimte. Ook de kerkgangers kunnen nu weer genieten van een niet ruisende installatie en de slechthorenden kunnen dankzij de ringleiding via hun gehoorapparaat het gesprokene beter verstaan.

De exploitatiestichting

11

Muziekdienstcommissie Muziekdienst 8 februari: Moderato Cantabile Op zondag 8 februari zingt Moderato Cantabile in de muziekdienst. Kamerkoor Moderato Cantabile staat o.l.v. Nana Tchikhinashvili. Ze brengen de volgende muziek ten gehore: Kivi Alaznispireli - Mamao chveno (Onze Vader); Romelni kherubinta (Cherubijnen); Tsmidao Ghmertho (Heilige God). Arvo Part (1935), Nunc Dimittis. E. Whitacre (1970), Alleluia.

Alle vierstemmige koorwerken die het kamerkoor uitvoert zijn van eigentijdse componisten. De eerste drie ingetogen werken van de Georgische componist Kivi Alaznispireli zijn nog nooit eerder door een Europees koor gezongen. Het 'Credo' komt uit de Missa Moderato Cantabile, gecomponeerd door Nana Tchikhinashvili zelf. Nunc Dimittis, de Lofzang van Simeon, is van de Estse componist Arvo Part. Hij is een van de belangrijkste hedendaagse componisten van sacrale muziek. De Amerikaanse componist Eric Whitacre componeerde 'Allelluia' in een stijl die zich laat omschrijven als een fusie van klassieke en moderne muziek. zondag 8 maart 12

8 maart muziekdienst Stabat Mater - Vivaldi. Antonio Vivaldi werd als zoon van een violist geboren aan het San Marcoplein in Venetië in de eeuw van de Barok. Zijn grote liefde was muziek: hij was een zeer talentvolle violist en een uiterst vruchtbaar componist. In 1712 schrijft ‘de rode priester‘ zijn Stabat Mater in f RV 621 voor solist, strijkers en continuo voor de Filipenzische Santa Maria della Pace kerk in Brescia. Het is opvallend dat hij in acht delen slechts strofe 1 t/m 10 van de tekst toonzet. Hierdoor komt het accent geheel te liggen op Maria‘s weeklacht: vanuit zijn Venetiaanse achtergrond voegt Vivaldi aan het lijden van de moeder een hemelse dimensie van pure schoonheid toe. uitvoerenden: Robert Kuizenga (altus) | koor & barokorkest Luthers Bach Ensemble o.l.v. Tymen Jan Bronda. voorganger: Ds. D.Th. Strasser. www.luthersbachensemble.nl www.elgg.nl

Ouders en kinderen Kindernevendienst 2015 In principe op de tweede zondag van de maand: Hieronder vindt u de data voor het komende half jaar. Datum 8 februari 8 maart 5 april 12 april 10 mei 14 juni

Muziekdienst Muziekdienst Pasen / gezinsdienst muziekdienst Evt. met picknick

13

Uit de regio Toekomst Groninger Lutherse gemeenten Sinds kort vindt er overleg plaats tussen de Groninger Evangelisch-Lutherse gemeenten over de toekomst. Voor de Oost-Groninger gemeenten geldt dat de huidige vorm van gemeentezijn op korte of langere termijn niet meer houdbaar is. De hele organisatie van de gemeenten rust op de schouders van enkelen. Daarnaast komt op kortere of langere termijn de bodem van de schatkist in zicht. De gebouwen vragen veel inzet van tijd en middelen, terwijl men zich veel liever zou willen richten op de inhoud en de activiteiten van het gemeentezijn. In de gesprekken zijn verschillende richtingen voor de toekomst de revue gepasseerd. Twee aspecten waren hierbij belangrijk: hoe kunnen we zorgen voor een herkenbare inbreng van de lutherse traditie ook in de toekomst; en hoe zorgen we ervoor dat de gemeenschap ter plaatse zo veel mogelijk behouden blijft? Alles overwegende kwam dit overleg tot de conclusie, dat het vormen van één gemeente van alle lutherse gemeenten in de provincie de beste organisatievorm voor de toekomst is. Tegelijkertijd werd geconstateerd, dat het wenselijk is om in de eigen plaats samenwerking met een gemeente te zoeken en te onderhouden. Het vormen van één gemeente heeft - als het zover is - het voordeel dat er maar één kerkenraad, één kerkblad, één ledenadministratie, één administratie etc. nodig is. Een lokale commissie zorgt voor de activiteiten ter plaatse en onderhoudt de contacten met de gemeente ter plaatse waarmee men samenwerkt. Het is de bedoeling om de last van de gebouwen en de organisatie te verkleinen, zodat er meer inzet voor de inhoudelijke en pastorale activiteiten mogelijk is. Door samenwerking hopen we de inhoudelijke activiteiten te kunnen versterken. Dit betekent ook, dat gebouwen die niet rendabel zijn moeten worden afgestoten. Voor het houden van lutherse diensten en samenkomsten is niet per se een eigen gebouw nodig. Er zal daarom een plan voor de gebouwen moeten komen. Deze gesprekken vormen een eerste verkenning. In goed overleg met de kerkenraden zal er gewerkt worden aan de organisatievorm voor de toekomst van de lutherse traditie in deze regio. Als gemeenteleden wordt u via deze stukjes in uw kerkblad op de hoogte gehouden en wanneer de plannen concrete vormen aannemen ook geraadpleegd.

Het regio-overleg

14

Ontmoetingsmiddag Ontmoetingsmiddag De volgende ontmoetingsmiddag is woensdag 18 februari van 14:00 uur – 15:30 uur in de Foyer Elke keer hebben we een mix van een onderwerp, gezellig met elkaar praten, ook zingen we aan het begin en eind liederen uit het nieuwe liedboek passend bij het onderwerp. De zaal is open van 13:30 uur tot 16:00 zodat niemand die met de bus of taxi komt voor de deur hoeft te wachten. Graag ontmoet de voorbereidingsgroep u op deze middag! De volgende ontmoetingsmiddag is op 18 maart (zelfde tijd en plaats)

Gemeenteactiviteiten Terugblik Brandenburgs Buffet

Alweer enkele jaren wordt aan het begin van het nieuwe jaar het Brandenburgs Buffet gehouden. Wie komt brengt ook een bijdrage mee 15

aan het buffet. Zo vullen zich de tafels met steeds meer lekkers terwijl men bij een glaasje elkaar een goed nieuw jaar wenst. De eerste gang was de lezing over de geschiedenis van de Lutherse gemeente, waarna allen konden genieten van het veelzijdige buffet. Hierop volgde een heus pianoconcert van Jill Gulbis en kon men nagenieten bij de koffie. Dit Buffet draagt zo bij aan de onderlinge contacten in de sfeervolle ambiance van het Lutherzaaltje.

16

Kirchentag 2015 Wie gaat mee naar de Kirchentag in STUTTGART? Van 3 t/m 7 juni 2015 wordt in Stuttgart de 35e Kirchentag gehouden. Het belooft ook deze keer een boeiend en sprankelend feest van geloof en leven te worden. Ruim 100.000 mensen komen 5 dagen naar Stuttgart met haar mooie omgeving. Er is een breed en gevarieerd aanbod voor groepen mensen, in de grootte van 30 tot 10.000 mensen. Het thema voor deze Kirchentag is: ‘Opdat we wijs worden' uit Psalm 90. Wat betekent deze uitdaging voor ons, mensen die leven in de wereld van vandaag de dag? Welke sporen trekken wij voor hen die na ons leven? De uitdaging van wijsheid wordt opengevouwen tijdens bijbelstudies, vieringen, gebeden, lezingen, zang, muziek, concerten, op 'Der Markt der Möglichkeiten' en bij veel andere activiteiten. Voor jongeren en kinderen is een apart en vrolijk programma.

Ook vanuit Lutherse kring in Nederland, willen wij dit jaar deelnemen met een groep enthousiaste mensen om vol inspiratie naar onze gemeenten te kunnen terugkeren! Natuurlijk zijn ook mensen van buiten deze kring van harte welkom. U kunt hen ook zelf attent maken op dit bericht. Een aantal predikanten en één pastoraal werker, gaan mee. Onze namen vindt u hieronder.

Deelname en deadline Om deelname voor u te vergemakkelijken en om de registratie centraal te houden, vragen wij u zich op te geven bij Ds. Louisa Vos en Ds. Erwin de Fouw. Wij zorgen dan voor de registratie en voor de huisvesting bij mensen uit Stuttgart en omgeving thuis. 17

Eerst en vooral is nodig, dat wie meewil, zich voor 10 februari bij ons opgeeft. Onze gegevens zijn: [email protected]/038-46600481 en [email protected]/ 038-2303270 en 06-20775145. Na februari zal meer bekend worden over hoe we de gezamenlijkheid van onze deelname vormgeven. Het programma zelf is namelijk zo divers ingericht, dat u ook veel individueel of in kleine groepjes zult (willen) beleven. Maar hierover later meer. Kosten en programma De kosten voor deelname inclusief openbaar vervoer bedragen 98, - euro voor volwassenen en 54, - euro voor jongeren tot 25 jaar en voor mensen met een beperking. De kosten voor bemiddeling van overnachting bij privépersonen bedragen 21, - euro. Uiteraard moet u daarbij de reiskosten nog optellen. Zie voor meer exacte informatie over het programma en onkosten: www.kirchentag.de en facebook.com/kirchentag. Wij hopen op uw deelname! Louisa Vos (ELG Zutphen en ELG Hengelo), Maren Mielke (ELG Flevoland), Ds. Klaas Touwen (ELG Arnhem) en Ds. Erwin de Fouw (ELG Zwolle)

18

Landelijke Lutherse activiteiten 11e Lutherse schaakdag Hoekelum Na de geslaagde Jubileum Schaakdag 2014 met de simultaan door de Duitse grootmeester Thomas Luther (verre nazaat van Maarten Luther) wordt de 11e Lutherse Schaakdag gehouden op zaterdag 14 maart 2015 in het Koetshuis van Kasteel Hoekelum, Edeseweg 124, 6721 KE Bennekom. Ontvangst vanaf 10.00 uur, begin om 10.30 u. einde rond 16.00 uur. Schaakredacteur van het Nederlands Dagblad en vaste deelnemer Bab Wilders houdt een korte lezing over ‘Schaken en literatuur’ waarna in voorronden onderling wordt gespeeld (rapidpartijen, geen snelschaak). De gebruikelijke borrel en lunch vinden plaats in het Kasteel, waarna de eindronden worden gespeeld, afgesloten door de prijsuitreiking. De dag staat onder auspiciën van de ‘Vrienden van Hoekelum’ en wordt geleid door Hans Mudde, Eric Braun, Bas Faasse en Tejo Hagen. De deelnemersprijs (inclusief koffie, thee, drankje en lunch) bedraagt € 25, te voldoen bij aankomst. Nadere inlichtingen en opgave (met vermelding van speelsterkte, geoefende of huisschaker) tot uiterlijk 1 maart a.s. bij Bas Faasse, Poelakkerweg 7, 6741 DW Lunteren, 0318-484301, [email protected] en/of Hans Mudde, Thomas Jeffersonlaan 48, 2285 BB Rijswijk, 0703659738, [email protected].

Vakantie met aandacht ! Vakantie…. Wie vindt dat nou niet fijn! Een weekje heerlijk ontspannen en even de zorgen van thuis achter je laten en toch in een kring verkeren die vertrouwd is. Jaarlijks genieten meer dan 2500 mensen van een vakantie met aandacht. Daarbij gaat het om bijvoorbeeld ouderen die veel (alleen) thuis zijn waardoor hun sociale contacten minder zijn geworden en mensen die het een vertrouwd idee en veilig gevoel vinden dat er tijdens hun vakantie vrijwilligers aanwezig zijn waar ze zo nodig dag en nacht op terug kunnen vallen. Vanzelfsprekend zijn er ook nog steeds vakanties voor mensen met een lichamelijke of visuele beperking. Ook zijn er weken voor mantelzorgers met partner en vakanties voor (echt)paren van wie een van de partners thuiswonend en dementerend is. Deze weken worden in samenwerking met Alzheimer Nederland verzorgd. 19

Dat biedt SLOA (de Stichting Lutherse Ontspanningsinitiatieven en Activiteiten) voor vele leden van de Lutherse Kerk. De vakanties vinden plaats in de vakantiehotels van de Stichting Protestants diaconaal vakantiewerk. Hoofdzakelijk op de volgende locaties: Vakantiehotel ‘de Werelt’ te Lunteren Vakantiecentrum ‘F.D. Roosevelthuis’ te Doorn Vakantiecentrum ‘Het Bosgoed’ te Lunteren Vakantiecentrum ‘De Imminkhoeve’ te Lemele (O) Vakantiecentrum ‘De Heerenhof’ te Mechelen (L) Vakantiecentrum ‘Dennenheul’ te Ermelo. Gesteund door Lutherse diaconieën, Lutherse fondsen, kerkcollectes en giften, biedt de SLOA betaalbare mogelijkheden jaarlijks aan. Voor een vast, laag all-in bedrag kunnen gasten van een geheel verzorgde vakantieweek genieten. Deze vakantieweken zijn bedoeld voor die leden die niet financieel draagkrachtig zijn: ouderen, gehandicapten of gemeenteleden met beperkingen. De eigen bijdrage bedraagt dit jaar ca. € 175,- per week/per persoon, voor elke locatie van het Vakantiebureau, ongeacht de prijzen genoemd in de brochures. (Deze bedragen ca. € 750,- per week per persoon.) Hieraan kunnen natuurlijk ook ouderen die in andere omstandigheden zelfstandig op vakantie zijn gegaan en ook redelijke inkomsten hebben, deelnemen. Van deze gasten verwachten wij dan wel een extra bijdrage in overeenstemming met de werkelijke kosten zoals die in de brochures staan aangegeven. In principe zal iedere gast maar één keer per jaar van het lage tarief gebruik kunnen maken. Als u zich herkent in bovengenoemde situatie(s) en wilt deelnemen aan een van de vakantieweken genoemd in de brochure, neemt u dan contact op met de Lutherse diaconie Groningen, t.a.v. Henk Schaaf , [email protected] of eventueel 050-5291461. Dit voor het aanvragen van de vakantiebrochure 2015.

20

Uit de diaconie Collectedoelen 8 februari - Stichting Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek De eerste muziekdienst van het nieuwe kalenderjaar is voor ons de perfecte aanleiding om voor de Stichting Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek te collecteren. De werkgroep ijvert voor het verbreiden van de kerkmuziek in het algemeen, en - uiteraard - voor die van de lutherse kerkmuziek in het bijzonder. Wij hopen dat de opbrengst van deze collecte mag bijdragen aan het hart van ons gemeenteleven, de eredienst, waarin muziek een wezenlijk onderdeel van de liturgie vormt. 15 februari - Pastoraat | Open Hof Binnen onze kerkelijke gemeente zien wij om naar elkaar. Maar daar mag het niet bij blijven, wij moeten ook oog hebben voor de wereld om ons heen. Zo kijken we ook naar de mensen die De Open Hof in onze binnenstad geregeld bezoeken, om daar gezien en gehoord te worden. Voor hen is een huiskamer waar naast een broodmaaltijd ruimte is voor een gesprek bij een kop koffie, van groot belang. Daarom collecteren wij vandaag voor dit doel, in aanvulling op onze actie Hofleverancier, waaraan u op sommige zondagen onder het koffie drinken na de dienst een bijdrage kunt leveren. 22 februari - ’t Schienvat ’t Schienvat in Finsterwolde is een jongerencentrum voor en door jongeren tot ongeveer 21 jaar, schoolgaand, werkend of werkloos. Juist in deze tijd waarin de bezuinigingen ook de sociaal-culturele activiteiten treffen, verdient een jeugdcentrum in een regio met verhoudingsgewijs lage inkomens en hoge werkloosheid onze steun in de rug. Wij collecteren dan ook van harte voor ’t Schienvat, en hopen de gemotiveerde jongerenwerkers van ’t Schienvat namens u een mooi bedrag te kunnen schenken. 1 maart - Kerk in Actie | Voorjaarszendingsweek In de Golfstaten wonen miljoenen christenen die hun geloof niet kunnen verdiepen. Velen van hen zijn arm en kunnen niet lezen. Het Nederlands Bijbelgenootschap leidt mensen op om Bijbelverhalen te vertellen. Na het vertellen van het verhaal wordt erover doorgesproken. Op deze manier leren mensen de verhalen uit de Bijbel kennen, en kunnen christenen in dit deel van de wereld dieper doordringen in de boodschap van de Bijbel. Voor dit gezamenlijke werk van Kerk in Actie en het Nederlands Bijbelgenootschap collecteren wij op deze zondag. 21

8 maart - Lutherse vakantieweken Ruim voor de zomervakantie collecteren we elk jaar voor hen die door persoonlijke omstandigheden moeilijk met vakantie kunnen gaan. Te weinig geld of een slechte gezondheid kunnen er - zeker in deze tijd - de oorzaak van zijn dat elke vorm vakantie een illusie lijkt. Wij willen het voor deze mensen mogelijk maken ook het vakantiegevoel te ervaren, en wel door er een week tussenuit te kunnen in de lutherse vakantiehuizen. De collecteopbrengst van deze morgen kan hen al een eindje op weg helpen. Helpt u mee? 15 maart - Eigen diaconie De bijdragen voor de eigen diaconie worden voor een deel besteed aan doelen die niet als zodanig op het collecterooster verschijnen. Het is onmogelijk alle aanvragen om een bijdrage om te zetten in een aparte collecte. Daarnaast worden ook relatief kleine, maar voor ons gemeenteleven belangrijke dingen uit deze collecte betaald, zoals de bloemen op de altaartafel en het verzenden van wenskaarten aan de jongste en de oudste leden van onze gemeente. 22 maart - Kerk in Actie | Werelddiaconaat Ondersteuning van jonge kerken in Bangladesh is het thema van de Kerk in Actie-collecte van deze zondag. Broeders uit Taizé helpen jonge dorpskerkjes bij theologische training van predikanten en zondagschoolwerk. Ook helpen ze de gemeenteleden om hun eigen situatie te verbeteren door het geven van alfabetiseringscursussen en landbouwtrainingen, en het verstrekken van kleine leningen. Zo kunnen deze kerken geestelijk en sociaaleconomisch sterker worden en op eigen benen staan. Bangladesh behoort tot de armste landen van de wereld, en mede daarom bevelen wij de collecte voor dit doel van harte bij u aan.

De kikker en de hofleverancier Zoals velen van u weten, wordt er op sommige zondagen onder het koffie drinken ook nog een (bescheiden) financieel beroep op u gedaan. De groene kikker staat soms uitnodigend op tafel om iets te ontvangen voor de Voedselbank, en op andere momenten zijn we in de weer met schaar en lijm op via zegeltjes u te laten bijdragen in de kosten van brood met pindakaas voor de lunchmaaltijden in De Open Hof (zie ook hierboven bij de collecte van 15 februari. In een paar nummers van Opbouw (mei en juni) hebben we al geschreven over de opbrengsten van deze ‘bijverdiensten’ van de diaconie, maar nu 2014 voorbij is, geven we een compleet overzicht. 22

Voor De Open Hof werd in totaal voor € 135,25 aan brood- en pindakaaszegeltjes verkocht. De meeste daarvan hebben we ook opgeplakt, maar het wandbord in de foyer is zo langzamerhand te klein geworden om alle vellen te kunnen bevatten. En dus wordt er - bij grote belangstelling wel eens wat minder geplakt. De kikker is gelukkig ook niet vergeten; hij werd gevuld met in totaal € 120,60. Wij vinden dit prachtige resultaten en zijn heel blij met het feit dat u naast de reguliere collecten ook deze doelen zo regelmatig hebt willen steunen. Hartelijk dank daarvoor! We gaan daarom door met deze acties, onder het motto dat elke kleine bijdrage helpt aan het grotere doel. Tot ziens bij de koffie!

De stand van zaken bij de Voedselbank Groningen In december schreef het Dagblad van het Noorden enkele malen over de voedselbank in onze stad. Dankzij diverse acties zijn de voorraden flink gegroeid, en zelfs voldoende voor de eerstkomende tijd. ‘Maar’, aldus voorzitter Ulfert Molenhuis, ‘voor een structurele oplossing zijn losse initiatieven niet genoeg, en is er meer nodig.’ Daarbij laat hij weten dat ‘de kerken de afgelopen tijd zijn uitgegroeid tot onze belangrijkste sponsor. Steeds meer kerken voeren het hele jaar actie. Ik ben bijna elk weekend wel in een kerkgebouw om te vertellen over de voedselbank. Dat is een eerste stap.’ De voedselbank gaat nu ook de basisscholen warm maken om in actie te komen, ook al omdat ‘in de stad Groningen een op de vijf kinderen in armoe opgroeit’. Andere partners in Groningen zijn de Rotary en de Old Fellows. Kortom, van alle kanten is er hulp, maar meteen is ook de boodschap duidelijk: wij als gemeente zullen de voedselbank moeten blijven steunen. Momenteel zijn in de stad Groningen zo’n zeshonderd huishoudens afhankelijk van de voedselbank, en dat aantal groeit nog steeds. Gemiddeld komen er nu gemiddeld twintig à dertig huishoudens per week bij. De voedselbankklanten vormen tegenwoordig een dwarsdoorsnede van de bevolking: ook zzp’ers met weinig inkomen, winkeliers die in zwaar weer zijn geraakt en mensen van wie het huis onder water staat of die door een echtscheiding kampen met hoge woonlasten, kloppen aan bij de voedselbank. ‘Onze conclusie is echt: iedereen kan in zo’n situatie belanden’, aldus Pien de Ruig, bestuurslid van de Vereniging Voedselbanken Nederland.

Petra Vogl, Patryk Piwocki, Jan de Boer en Henk Schaaf 23

Schnitgerorgel 2017 2015, het jaar voor ‘Schnitger2017’ De plannen tot herbouw van het Schnitger-orgel (1699/1717) in onze Lutherse kerk zijn in een beslissende fase gekomen. De stichting heeft zoals u bekend gekozen voor de Gronings / Zwitserse orgelmaker Bernhardt Edskes. Deze firma heeft grote expertise in toonaangevende restauraties (Schnitger-orgels Nieuw Scheemda, Uithuizen en Mariana, Brazilië) en een geslaagde kopie van het Schnitger-orgel van Grasberg in de Waisenhaus kirche in Basel. Uitgangspunt voor de reconstructie was en is de ontstane situatie van 1717. Het orgel komt in de zgn. ‘Kammerton’-hoogte terug, zoals in het contract met Garrels en Radeker (Schnitgers meesterknechten die het orgel hebben uitgebreid in 1717) recentelijk is ontdekt. De originele musicerende engeltjes (van houtsnijwerker Jan de Rijk, dezelfde man als van de preekstoel in de Lutherse kerk) zijn teruggevonden op het van Oeckelenorgel in Appelscha. Die zullen na aankoop en restauratie waarschijnlijk worden teruggeplaatst. Naar onze mening voegt het nieuwe instrument niet alleen een orgel toe aan het bestaande Groninger Schnitger-instrumentarium maar is het bovendien een reconstructie van de hele muzikale setting an sich. Een belangrijk argument voor ons was de toonhoogte a1=415 Hz die het orgel ideaal maakt voor het samenspel met barokke instrumenten en ensembles. Het gebruik van een kerkorgel bij uitvoering van cantates is een oude praktijk die de laatste jaren sterk in opkomst is, kijk bijvoorbeeld naar het "All of Bach"project van de Nederlandse Bachvereniging. Ook in Groningen kunnen we deze bijzondere en ook authentieke dimensie toevoegen. De Lutherse Gemeente Groningen kende in de achttiende en waarschijnlijk ook negentiende eeuw een ‘bloeiende’ kerkmuziekpraktijk. Opmerkelijk voor de achttiende eeuw is een mededeling uit 1767 over de bloeiende kerkmuziek van de Groninger Lutheranen: “By deeze Gemeente op alle de Feestdagen Muziek in de Kerk hebbende, zo is dezelve op de eerste dag van het laatstleden Kers-Feest uitgevoerd geworden van 34 Personen, als (I) de Vocaal-Musiek van 13 Personen, welke waren 5 Discantisten, 3 Altisten, 3 Tenoristen en 2 Bassisten. (II.) De Instrumentaal-Musiek van 21 Personen, als 4 eerste Violinen, 4 tweede Violinen, 3 Bas-Violinen, 1 Fagot, 1 Orgel, 4 Dwars-Fluiten en 2 Waldhoornen.”

24

Bijzonder ook dat er vermeld wordt dat op alle (kerkelijke) Feestdagen ‘Muziek’ in de kerk heeft geklonken. We mogen aannemen dat niet alleen op Eerste Kerstdag 1767 een (groot) orkest en koor klonk. Dit jaar, 2015, is het jaar van de waarheid. Hoewel de eerste toezeggingen binnen zijn gekomen is er nog een gapend gat: De stand is op dit moment € 167.295,--. We hopen dit gat te dichten met nog een aantal substantiële fondsenbijdragen, Gulle Gevers maar ook via ons zogenaamde orgelpijpadoptieproject. De Stichting beschikt nu ook over een zogenaamde ANBI (cultureel) status. Giften zijn per 2014 belastingtechnisch aftrekbaar. Een tegenslag was het koersbericht uit Zwitserland. De Zwitserse Frank is nu ongeveer gelijk aan die Euro, hetgeen ons project in een klap nogal wat duurder maakt. Om deze financiële tegenslag enigszins te gaan compenseren is de Stichting voornemens een aantal ‘benefietconcerten’ te organiseren. We hebben de Vrienden van de Lutherse kerk bereid gevonden daaraan mee te werken. Een aantal data staat al met potlood in onze agenda: 2015: - Zondag 6 september – pianorecital / muziektrio (o.v.) - Zondag 25 oktober - zwijgende film concert. - Vrijdag 13 november (of zondag 15 november) - orgelconcert Robert Koolstra & Tymen Jan Bronda 2016: - Zondag 21 februari - Erwin Wiersinga (populaire Franse/Duitse Romantiek) - Zondag 17 april (of zondag 24 april) - wandelconcert i.s.m. ‘Het Zwitsers Huis’) De zondagmiddagconcerten zullen om 15 uur beginnen. De avondconcerten om 19.30 uur (met inleiding). Houdt u onze website in de gaten? www.schnitgerorgel2017.nl (we zijn sinds kort ook actief op Facebook & Twitter!) Tenslotte: ons Comité van Aanbeveling is in 2014 weer iets groter geworden. Dit zijn de namen: Drs. Max van den Berg (commissaris van de Koning van de provincie Groningen). Aart van Bochove (voorzitter Nederlandse Bachvereniging). Prof. Leo van Doeselaar (organist, pianist). Prof. dr. Ton Koopman (dirigent, organist, clavecinist). 25

Prof. dr. Sibrand Poppema (voorzitter College van Bestuur Rijksuniversiteit Groningen). Prof. dr. Masaaki Suzuki (dirigent, organist). Prof. dr. Harald Vogel (organist). Met vriendelijke groet, Jan Willem van Willigen (vz.) Tymen Jan Bronda

Lezing Leven en theologie van Dorothee Sölle Een bericht vanuit de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten in de Provincie Groningen: Op zondag 22 februari zal Carola Dahmen in het Witte Kerkje in Haren een lezing houden over het leven en de theologie van Dorothee Sölle. Vereniging van Vrijzinnige Protestanten in de Provincie Groningen. Dorothee Sölle was een van de meest gelezen theologen van de vorige eeuw. Zij maakte christendom en geloof weer geloofwaardig en toegankelijk voor veel mensen die de kerk de rug hadden toegekeerd. Daarnaast was ze ook vredesactiviste, mystica, dichteres, moeder, geleerde en nog meer. Kortom een boeiende vrouw die moeilijk met een paar woorden te beschrijven valt. Door deze veelzijdigheid zijn haar boeken nog altijd lezenswaardig en actueel. Carola Dahmen zal in haar lezing de wisselwerking tussen haar biografie en het theologisch denken laten zien en daarbij ook ingaan op de rol die de tweede wereldoorlog, lijden, politiek verzet en vroomheid in de theologie van Dorothee Sölle hebben gespeeld. Carola Dahmen is theologe en predikant in Berkenwoude. Na de lezing is er koffie en thee en gelegenheid voor vragen en gesprek. Bent u geïnteresseerd? U bent van harte welkom op zondag 22 februari om 15.00 uur in het Witte Kerkje, Jachtlaan 11 in Haren. Toegang vrij, collecte bij de uitgang.

26

Uit de oude Doos Uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden In deze rubriek treft u oud nieuws aan. Hoe verging het de lutherse gemeente Groningen in 1954? We vertellen en citeren uit het gemeenteblad van 60 jaar geleden.

In Opbouw no. 5 1954/1955 lezen we een terugblik op de kerstdagen.

Terugblik op de Kerstdagen De gebeurtenissen, die tijdens de Kersttijd in onze gemeente hebben plaatsgevonden, geven mij aanleiding deze nog een in gedachten de revue te laten passeren. Laat ik dan eerst mijn conclusie mogen maken door te zeggen, dat de Lutherse gemeente op een goede Kersttijd kan terugzien. Het was goed en dat stemt tot dankbaarheid. Goed niet alleen wat betreft die gebeurtenissen zelf, maar ook goed de belangstelling, die door de gemeentenaren werd betoond. Een woord van dank aan allen, die er toe bijgedragen hebben, is zeker op zijn plaats. De Kerstviering begon al op 19 December, toen ’s avonds door de Lutherse jeugdkring, onder leiding van familie Daniels en Mej. Nijdam, het kleine Kerstspel werd opgevoerd. De kerk was bijna geheel gevuld toen Dr. Munter de dienst, en ik zeg hier speciaal dienst en niet avond, opende. Dienst, ja, het was levende evangelieverkondiging, gebracht door jonge mensen met een overgave en toewijding, die devoot genoemd mag worden. Dienst ook omdat de gemeente een levendig aandeel had in het gebeuren, door op de daartoe in het spel passende momenten, de prachtige kerstliederen te zingen. Ontroerend was het spel der kinderen, die het gebeuren rond de kribbe uitbeeldden, koninklijk het spel der drie koningen, heerlijk kinderlijk de zang der engelen, sfeervol de entourage met brandende kaarsen getooide kerstbomen. Al met al een kerstinleiding, die om een 27

jaarlijkse herhaling vraagt. Hulde aan onze jeugdkring en zijn leiders. Over de kerstvesper en de kerstdienst kan ik kort zijn. Goede diensten met een grote belangstelling en offervaardigheid. Tenslotte op de tweede kerstdag het kerstfeest van de Zondagsschool. Altijd een feest met blijde gezichten van kinderen en ouders. Ook deze kerstfeestviering was als dienst ingericht met een eigen zeer aansprekende liturgie. De uitbeelding van het kerstevangelie met behulp van het flanelbord hield aller aandacht gespannen. Ook de mooie kerstvertelling viel in de smaak en dan niet te vergeten de cadeautjes en lekkernijen. Het was een goed idee voor het uitreiken der cadeaux eerst de dienst te beëindigen. Het is een grote zegen, dat wij een goed georganiseerde Zondagsschool hebben, die een groot aantal kinderen trekt. Het is ook een voorrecht, dat leider en leidsters iets van het evangelie van Jezus Christus mogen brengen aan kinderen van onkerkelijke ouders, want ook deze bevolken onze Zondagsschool. Hier wordt misschien zaad gestrooid, dat door Gods hulp nog eens tot ontkieming mag komen. Een stukje zendingswerk. Dit Zondagsschoolwerk verdient onze aandacht, ook, omdat uit deze kinderen later onze gemeente moet worden gevormd. Onze spes patriae (De hoop van het vaderland, de jeugd, red.). God geve Zijn zegen aan al dit werk gewerkt wordt aan de uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Kerstmis 1954 was voor onze gemeente een goede tijd. (J. Nienhuis) Laten we bij dat laatste beginnen. Wanneer zouden wij zeggen het was ‘voor onze gemeente een goede tijd’? Of gaan we meteen in de klaagstand want in vergelijking met 1954 zijn de diensten in 2014 toch echt duidelijk minder bezocht. Wanneer we ons echter met die tijd vergelijken dan kunnen we het nooit goed doen. Laten we naar het goede in onze tijd kijken. Dit jaar werd namelijk voor het eerst weer een kerstspel in de kinderkerstdienst uitgevoerd met Jochen Havinga in de rol van Jezus. De kinderen van de kindernevendienst deden allen mee. Dat was ook meteen de kerstdienst met de meeste bezoekers met zo’n 80-90 bezoekers. In de kerstavond en kerstochtend dienst samen kwamen zo’n honderd mensen naar het kerstverhaal luisteren. Kerst is en blijft een van de belangrijke feesten in het kerkelijk jaar. Wat me daarnaast nog opvalt is dat er gesproken wordt van ‘met brandende kaarsen getooide kerstbomen’. Die brandende kaarsen dat zouden we niet meer aandurven. Maar het klinkt alsof er meer dan één kerstboom in de kerk stond. Was dat echt zo? Waar stonden die, rechts en links van de kansel? Is één kerstboom niet genoeg? 28

Samenstelling: Susanne Freytag

Kerstspel 24 december 2014

Kerstspel 2014

Van de Kerkrentmeesters Bijdragen levend geld in 2014 Inmiddels hebben we een voorlopige telling gemaakt van de bijdragen levend geld die we in 2014 hebben ontvangen (onze accountant zal voor de jaarrekening 2014 de definitieve telling maken). Deze telling levert een zeer verheugend resultaat op: de gemeente heeft vorig jaar een bedrag van rond 36.500 euro mogen ontvangen, het op één na hoogste bedrag in de 29

afgelopen jaren. Dat betekent dat sinds de laatste telling medio november leden nog rond 7.000 euro aan de gemeente hebben geschonken. Dat is fantastisch! Onze hartelijke dank voor deze gulle gaven. U financiële steun is de basis om de gemeenteactiviteiten aan te kunnen bieden. In een oogopslag was de situatie in 2014 als volgt:

Jaar 2014 - "bijdragen levend geld" € 48.750 € 36.500 € 29.500

€ 36.800 € 34.800 € 32.700 € 30.000

€ 24.100 € 19.100 € 14.600 € 12.000 € 8.400

t/m medio t/m medio t/m medio t/m medio t/m begin t/m medio t/m eind begroting ontvangenontvangenontvangenontvangen maart mei juni augustus oktober november december 2014 2010 2011 2012 2013 ontvangenontvangenontvangenontvangenontvangenontvangenontvangen

Actie Kerkbalans 2015 Ook dit jaar doet onze gemeente mee aan de Actie Kerkbalans. U zult in de komende dagen een brief van de gemeente hierover ontvangen. Daarin wordt de “Actie Kerkbalans 2015” nader toegelicht. We verzoeken u ons uw toezegging voor 2015 te doen toekomen. Hartelijk dank alvast voor uw reactie.

Collectebonnen Een aantal gemeenteleden maakt er al gebruik van. Daarom willen we u opnieuw op de mogelijkheid wijzen om collectebonnen van de EvangelischLutherse Gemeente Groningen te bestellen. De collectebonnen zijn op een vel ter waarde van 50 euro verkrijgbaar, onderverdeeld in bonnen van 1, 2 en 3 euro. Deze collectebonnen kunt u bij de collecte in de eredienst van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen in plaats van contant geld gebruiken. Het voordeel voor u is dat u bij het gebruik van collectebonnen 30

een kwitantie heeft voor het geven van deze giften aan de gemeente en u daardoor mogelijk een fiscaal voordeel heeft. De collectebonnen kunt u als volgt bestellen: U maakt het bedrag van 50 euro (of het meerdere daarvan), plus 1 euro voor papier en versturen, over op de rekening van de gemeente (IBAN NL88 INGB 0000 8203 17 t.n.v. Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen) en vermeldt in het betref “collectebonnen” uw postadres. Graag deelt u de bestelling ook aan mij direct mee (06-21243979 of [email protected]). De collectebonnen worden vervolgens aan u per post verstuurd.

Philipp Jäger

Van de kerkenraad Uit de kerkenraadsvergaderingen van december en januari In de laatste vergadering van 2014 was de band tussen de Exploitatiestichting en de kerkenraad een van de belangrijkste onderwerpen. Victor Schmidt jr. is door de kerkenraad voorgedragen als nieuw lid van de stichting, en heeft inmiddels de taak als voorzitter aanvaard. De kerkenraad is verheugd dat de Exploitatiestichting daarmee een opvolger voor Jan Veltman heeft gekregen. De Exploitatiestichting heeft nu nog een nieuw lid nodig dat het onderhoud voor zijn of haar rekening neemt; er wordt naarstig gezocht naar iemand die Gabriele Hassink kan en wil opvolgen. De conceptgebruiksovereenkomst tussen kerkenraad en Exploitatiestichting werd besproken en van enkele kanttekeningen voorzien (en is in de januarivergadering inmiddels gefiatteerd en getekend). In deze overeenkomst zijn de afspraken vastgelegd over het gebruik door de kerkelijke gemeente van alle vertrekken van het kerkgebouw. Begin januari hebben de leden van Exploitatiestichting en kerkenraad in een gezamenlijke bijeenkomst (nader) kennis met elkaar gemaakt en werd in goede sfeer de gebruiksovereenkomst besproken. De begroting van 2015 werd behandeld en door kerkrentmeester Philipp Jäger op een aantal punten toegelicht. Ook dit jaar nemen we deel aan de actie Kerkbalans; bij een goede respons kan worden ingeschat hoe hoog de eigen bijdragen in 2015 ongeveer zullen zijn. 31

Daarna kwam het idee van het aangaan van een partnerschap met een lutherse gemeente in Scandinavië aan de orde. Patryk Piwocki had daartoe veel voorwerk gedaan, en enkele opties kwamen op tafel. Gesteld werd dat uitvoerbaarheid in de praktijk en kosten van zo’n partnerschap bij de besluitvorming niet uit het oog mogen worden verloren. Voorwaarde voor de kerkenraad is dat er in de gemeente draagvlak voor is. Daarom zien we graag dat gemeenteleden die dit initiatief aanspreekt, zich laten vinden of melden om daaraan mede vorm te geven. Met name Patryk gaat na of de lutherse kerk in steden als Lund (Zuid-Zweden) of Odense (Denemarken) mogelijk een passende partner zou kunnen zijn, maar zonder inbreng en steun vanuit de gemeente gaat het niet. De situatie van de Oost-Groninger lutherse gemeenten kwam in december en in januari ter sprake. Deze gemeenten balanceren op het randje van hun voortbestaan en ontkomen er niet aan een of meer kerkgebouwen af te stoten. In het overleg tussen deze gemeenten en de onze fungeert Susanne als gespreksleider en adviseur, en vertegenwoordigt Jan Hovy onze gemeente. Er is behoefte aan centralisatie van personeel, taken en kerkblad. Het ziet ernaar uit dat er in de - wellicht al nabije - toekomst één predikant zal zijn met één kerkenraad en - in Oost-Groningen - plaatselijke commissies. Over dit onderwerp heeft Susanne in deze Opbouw een uitvoerig artikel geschreven; graag verwijs ik u daarnaar. Op de diensten rond Kerst werd kort teruggekeken. In deze periode bezochten ongeveer tweehonderd mensen de drie diensten. Verheugend was het dat er zoveel - zo’n tachtig - personen, onder wie veel kinderen, aanwezig waren in de kinderdienst op de middag van 24 december. We willen deze groep zien vast te houden, en er in elk geval voor zorgen dat de bezoekers van deze dienst dit jaar informatie meekrijgen over onze kinderdiensten. Dat deze nu niet beschikbaar was, werd als een gemiste kans ervaren. Ook de Duitse Adventsmiddag werd goed bezocht. Ondanks een wat kleiner aantal aanwezigen dan in voorgaande jaren was het Brandenburgs Buffet ook dit jaar een succes. De muzikale bijdrage kwam dit keer niet van Luthers Bach Ensemble, maar was ook nu van hoog niveau. De aanwezigen waren opgetogen over het verbluffende pianospel van de vijftienjarige Jill Gulbis, die uit het hoofd werken van Bach, Haydn en Chopin speelde. In onze kerkzaal is nu weer ringleiding aanwezig. Dat brengt Rob Kroes tot de vraag of we ook anderen, mensen die niet in de kerk aanwezig zijn, 32

kunnen laten meeluisteren tijdens de dienst, bijvoorbeeld via internet of op een andere wijze. Hij geeft aan dit te willen uitzoeken. Zo gaat in uw kerkenraad ook in 2015 weer aan de slag op velerlei manieren. Hebt u een vraag, een suggestie of een idee, er is altijd wel een ambtsdrager in de buurt om uw bijdrage in ontvangst te nemen en in te brengen in de volgende vergadering.

Henk Schaaf

Agenda Agenda december 2014 – januari 2015 Februari Dinsdag 17 februari Kerkenraad KR-kamer 19:30 Woensdag 18 februari Ontmoetingsmiddag Foyer 14:00 Maandag 23 februari Kring-Zuid 19:30 Bij mevr. Ouwehandt-Brandt, prof. J.C. Schoutelaan 5, Haren Maart Dinsdag 17 maart Kerkenraad KR-kamer 19:30 Woensdag 18 maart Ontmoetingsmiddag Foyer 14:00 Woensdag 18 maart Cursus relationele theologie KR-kamer 19:30

33

uur uur uur

uur uur uur

Gedicht: Eenzaamheid Eenzaamheid Want in de stilte is het dat je jezelf zult vinden Teruggetrokken aangewezen op alleen jezelf Leren hoe belangrijk het is gelukkig te zijn met jou En als je denkt dat je er bent komt de volgende stap Je kunt nog zoveel verder dan je vermoedt en soms ook dan je wilt Maar telkens weer moet je die weg naar eenheid lopen door eenzaamheid heen tot je wellicht begrijpt dat eenzaam een bron van vreugde kan zijn en uiteindelijk heel maakt. Dita Huizing

34

Colofon Opbouw is het officiële orgaan van de Evangelisch-Lutherse gemeente in Groningen. Opbouw verschijnt acht maal per jaar. 68e jaargang, januari, nummer 1 Kopij voor het volgende nummer dient uiterlijk 8 maart 2015 in het bezit te zijn van de redactie te zijn. Redactie: Redactie-adres:

ds. S. Freytag Haddingestraat 23 9711 KC Groningen

Email:

[email protected]

Reproductie en verzending: Jaap Venekamp, Frauke Hüning, Gisela Klein en Klazien Opten Bedrukken acceptgiro’s en etiketten: Gisela Klein Oplage: Foto omslag:

300 exemplaren preekstoel, 17e eeuw 35